Jain Dharm Darshan Ek Jankari

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 106

ਖਾਸ ਜੈਨ ਤਿਉਹਾਰ :
ਔਲੀ ਪਰਵ : ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਂ ਵਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੇਤਸਦੀ ਸਤਵੀਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਨੌ ਦਿਨ (ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ) ਤੱਕ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਵਨ ਸ਼ੁਦੀ ਸੱਤਵੀਂ ਤੋਂ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਤੱਕ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਨਵ ਪਦ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਵ ਪਦ ਵਿੱਚ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਨਮੋ ਅਰਿਹੰਤਾਣੰ ਰੰਗ ਸਫ਼ੇਦ, ਨਮੋ ਉਭਝਾਯਾਣੰ ਰੰਗ ਨੀਲਾ, ਨਮੋ ਸਿਧਾਣੰ ਰੰਗ ਲਾਲ, ਨਮੋ ਆਯਾਰਿਆਣੰ ਰੰਗ ਪੀਲਾ, ਨਮੋ ਲੋਏ ਸਵਸਾਹੁਣੇ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਨਮੋ ਨਾਣਸੇਂ, ਨਮੋ ਦਸੰਣਸੱ, ਨਮੋ ਚਰਿੱਤਸੱ, ਨਮੋ ਤੱਵਸ - ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਸਫ਼ੇਦ ਹੈ। ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨੌਂ ਪਦਾਂ ਵਿੰਚ ਹਰ ਰੋਜ ਇੱਕ ਪਦ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਿਨ ਉਸੇ ਰੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਰੂਖਾ, ਰਸਹੀਣ, (ਦੁੱਧ) ਘੀ, ਗੁੜ, ਸ਼ੱਕਰ, ਮਿੱਠੇ ਤੋਂ ਰਹਿਤ, ਸਵਾਦ ਰਹਿਤ ਭੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਯੰਵਿਲ ਤਪ ਜੀਭ ਦੇ ਰਸਾਂ ਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਮਹਾਨ ਆਦਰਸ਼ ਹੈ। ਜੀਭ ਇੰਦਰੀ ਦਾ ਸੰਜਮ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਧਕ ਨੂੰ ਮਨ ਮਾਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਰਾਜਾ ਸ਼੍ਰੀਪਾਲ ਮੈਨਾਂਸੁੰਦਰੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਅੰਦਰ ਰਾਜਾ ਸ਼੍ਰੀ ਪਾਲ ਦਾ ਅਤੇ ਕੋਹੜ ਰੋਗ ਤੋਂ ਦੁੱਖੀ ਸੱਤ ਸੌ ਆਦਮੀਆਂ ਦਾ ਰੋਗ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਤਪ ਅਰਾਧਨਾ ਸਿੱਧ ਚੱਕਰ ਦੇ ਨਾਉਂ ਨਾਲ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਤਪ ਅਰਾਧਨਾ ਤੇ ਇੰਦਰੀਆਂ ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਮਹਾਂਵੀਰ ਸੰਯਤੀ
ਚੇਤਰ ਸ਼ੁਕਲਾ ਤਰਯੋਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
110