Jain Dharm Darshan Ek Jankari

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 109

ਮੋਨ ਇਕਾਦਸ਼ੀ :
ਜੋ ਸ਼ਰੀਰਧਾਰੀ ਹੈ ਉਹ ਸਾਰੇ ਭੋਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਭੋਜਨ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ, ਕਿੰਨਾ ਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਭੋਜਨ ਕਦੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਨਣਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਪੱਖੋਂ ਭੋਜਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਈ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ।
A
2.
ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਮਾਸ, ਮੱਛੀ ਅੰਡੇ ਆਦਿ ਤਾਮਸਿਕ ਭੋਜਨ ਦੀ ਸਦਾ ਲਈ ਮਨਾਂਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਸ, ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਇਹ ਗੈਰ ਕੁਦਰਤੀ ਭੋਜਨ ਹਨ। ਇਹ ਅਨੇਕਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੇ ਨੁਕਸ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰੀਰ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਮਾਸ ਭੋਜਨ, ਮੱਛੀ ਭੋਜਨ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਦੀ ਸਰੀਰ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਨਹੂੰ ਟੇਡੇ ਤੇ ਨੋਕਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜਬਾੜੇ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਜੀਭ ਰਾਹੀਂ ਚਪਲ ਚਪਲ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਦੇ ਨਹੂੰ ਤਿੱਖੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜਬਾੜੇ ਗੋਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਬੁੱਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਦੀਆਂ ਆਂਤੜੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਕੱਚਾ ਮਾਂਸ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।
ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖ ਬਾਂਦਰ ਦਾ ਵਿਕਿਸਿਤ ਰੂਪ ਹੈ। ਬਾਂਦਰ ਕਦੇ ਮਾਂਸ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ। ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਸ, ਅੰਡੇ ਆਦਿ ਨਹੀਂ ਖਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ। ਮਾਸ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਭਿੰਅਕਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਤੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਭੋਜਨ ਸਜੰਮ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਾਬ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸਿਗਰਟ, ਚਰਸ, ਅਫੀਮ, ਗਾਂਜਾ, ਐਸ.ਐਸ. ਡੀ., ਮਾਰਜੂਆਨਾ ਆਦਿ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਵੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਿੰਤਨ ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਸ਼ੁਧੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
113