Jain Dharm Darshan Ek Jankari

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 125

ਪਿੰਡਸਥ ਧਿਆਨ
ਪੁੰਨ
ਪੁਦਗਲ
प
ਬ੍ਰਹਚਰਜ
4.
::
ਆਪਣੇ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦਾ ਜੋ ਨਿਰਮਲ ਗੁਣ ਵਾਲਾ ਜੀਵ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਸਥਿਤ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਚਿੰਤਨ ਦਾ ਨਾਂ ਪਿੰਡਸਥ ਹੈ, ਧਿਆਨ ਹੈ। ਦੂਸਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਭੀ ਕਮਲ ਆਦਿ ਰੂਪ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਇਸ਼ਟ (ਦੇਵਤੇ) ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਪਿੰਡਸਥ ਧਿਆਨ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਮ ਦੇ ਉਦੈ ਹੋਣ ਤੇ ਜੀਵ ਨੂੰ ਸੁਖ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪੁੰਨ ਹੈ।
ਸੰਕਧ, ਸੰਕਧ ਦੇਸ਼, ਸੰਕਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪ੍ਰਮਾਣੂ, ਇਹ ਰੂਪੀ ਹਨ | ਇਨਾਂ ਰੂਪੀ ਦਰਵਾਂ ਨੂੰ ਪੁਦਗਲ ਆਖਦੇ ਹਨ।
ਮਿਥਿਆਤਵ ਆਦਿ ਕਾਰਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੱਜਲ ਨਾਲ ੁ ਭਰੀ ਡੱਬੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੋਦਗਲਿਕ ਦਰਵ ਨਾਲ ਫੈਲੋ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਕਰਮਯੋਗ ਪੁਦਗਲ ਵਰਗਨਾਵਾਂ ਦਾ ਆਤਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਮਿਕ ਜਾਂ ਅੱਗ ਤੇ ਲੋਹੇ ਦਾ ਗੋਲੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਅਵਗਹ ਰੂਪ ਸਬੰਧ ਹੋਣ ਨੂੰ ਬੰਧ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਆਤਮਾ ਤੇ ਕਰਮ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੂੰ ਬੰਧ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਬੰਧ ਆਖਦੇ ਹਨ।
ਬ੍ਰਹਮਾ, ਆਤਮਾ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਦਿਆ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਅਧਿਐਨ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਣਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਵੀਰਜ ਦੀ ਰਖਿਆ ਕਰਨਾ।
130