Jain Dharm Darshan Ek Jankari

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 123

ਦੀਖਿਆ
ਸਾਰੇ ਆਰੰਬ (ਪਾਪਕਾਰੀ ਧੰਦੇ, ਪਰਿਹਿ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਜੋ ਵਰਤ ਹਿਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਦੀਖਿਆ ਆਖਦੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ਅਕਾਸ਼ਿਕ ਵਰਤ
ਦਰ
ਦਿਗਵਰਤ ਵਿੱਚ ਜੋ ਦਿਸ਼ਾ ਦੀ ਹਦ ਮਿੱਥੀ ਜਾਵੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ ਸੰਖੇਪ ਕਰਨਾ, ਦੇਸ਼ ਅਵਕਾਬਿਕ ਵਰਤ ਹੈ। ਜੋ ਆਪਣੇ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਨਾ ਛੱਡਦਾ ਹੋਇਆ ਉਤਪਾਦ (ਪੈਦਾ), ਵਿਆਏ ਖਰਚ ਹੋਣ) ਤੇ ਧਰੋਵਯ (ਸਥਾਪਿਤ ਰਹਿਨ) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਰਹਿ ਕੇ ਗੁਣ ਤੇ ਪਰਿਆਏ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਆਸਰਾ ਹੈ, ਉਹ ਦਰਵ ਹੈ। ਪੁਦਗਲ ਵਿਪਾਕੀ ਵਰਨ ਨਾਮ ਕਰਮ ਦੇ ਉਦੈ ਹੋਣ ਤੇ ਜੋ ਲੇਸ਼ਿਆ ਸਰੀਰ ਦਾ ਰੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਦਰਵ ਲੇਸਿਆ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਨ, ਨੀਲ ਤੇ ਪੀਲਾ ਆਦਿ ਦਰਵਾ ਨੂੰ ਹੀ ਦਰਵ ਲੇਸ਼ਿਆ ਕਿਹਾ ਹੈ।
ਦਰਲ ਨੇਸ਼ਿਆ
:
ਦਰਵ ਆਰਥਿਕ ਨਯ
ਜੋ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਪਰਿਆਈਆਂ (ਆਕਾਰ) ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੇ ਭੂਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਨਾਉਂ ਦਰਵ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਵ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ
127