Jain Dharm Darshan Ek Jankari

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 48

18 .
|
19.
ਜੈਨ ਮੁਨੀ ਕੁੜਤਾ, ਪਜਾਮਾ, ਬੁਰਸ਼ਰਟ ਆਦਿ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ . ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਜੈਨ ਮੁਨੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਰਜੋਹਰਣ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗੁੱਛਾ ਰਖਦੇ ਹਨ। ਦਿਗੰਬਰ ਮੁਨੀ ਮੋਰ ਪਿਛੀ (ਮੋਰ ਦੇ ਖੰਭਾਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਗੁੱਛਾ) ਰਖਦੇ ਹਨ। ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਮੁਨੀ ਤੇ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਪੰਥੀ ਮੁਨੀ ਮੂੰਹ ਤੇ ਮੂੰਹ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹਨ ਪਰ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਕ ਸੇਵਬਰ-ਮੁਨੀ ਮੂੰਹ ਪੱਟੀ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜੈਨ ਮੁਨੀ ਪੈਸਾ, ਨੋਟ, ਗਹਿਣੇ ਆਦਿ ਕੋਈ ਪਰਿਹਿ (ਸੰਪਤੀ) ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ। ਜੈਨ ਮੁਨੀ ਜਿਸ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਨੂੰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਉਸ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਸਾਧਵੀਆਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀਆਂ, ਜਿਥੇ ਸਾਧਵੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਉਥੇ ਸਾਧੂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ।
20.
21.
ਸ਼ਟ (ਛੇ) ਆਵਸ਼ਕ (ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ) :
ਜੈਨ ਮਣ (ਸਾਧੂ) ਅਤੇ ਜੈਨ ਸ਼ਾਵਕ (ਉਪਾਸਕ) ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਛੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਰਨ ਯੋਗ ਕੰਮ ਹਨ ਜੋ ਆਵਸ਼ਕ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। 1. ਸਾਮਾਇਕ : ਪਾਪਕਾਰੀ ਧੰਦਿਆਂ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ ਸਮਤਾ ਭਾਵ ਵੱਲ ਵਧਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ। 2. ਚਤੁਰ ਵਿਤਸਵ : ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਭੂ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋਣਾ। 3. ਬੰਦਨ : ਅਹਿੰਸਾ ਆਦਿ ਮਹਾਂਵਰਤਾਂ ਦੇ ਧਾਰਕ ਸੰਜਮੀ ਸਾਧੂਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦਨਾ-ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਨਾ 4. ਤਿਮਨ : ਸੰਜਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਆਤਮ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਆਤਮ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨਾ। 5. ਕਾਯੋਤਸ਼ਰਗ : ਸ਼ਰੀਰ ਦੀ ਮਮਤਾ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਨਾ। ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੇ , ਬਿਨਾ ਹਿੱਲੇ-ਚੱਲੇ, ਹਰਕਤ ਰਹਿਤ, ਸ਼ਾਤ ਮੁੱਦਰਾ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਬੈਠਕੇ ਆਤਮ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਜੁੜਨਾ। ਦੇਹ ਦੀ ਮਮਤਾ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ ਵਿਦੇਹ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਾ ਕਾਯਤੋਸ਼ਰਗ ਹੈ। 6 . ਤਿਖਿਆਨ : ਭੋਜਨਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਤਿਆਗ ਕਰਨਾ।
- 52