Jai Jiya Kappo

Author(s): Labhsagar
Publisher: Agamoddharak Granthmala

Page 92

स्वस्थानप्रायश्चित्तम् इत्ति / विकी र्गयति-रूतं कराभ्यां पौनःपुन्येन श्लक्ष्णयति / एताभिश्चतसृभिरपि दीयमानं न कल्पते, कर्पासास्थिकसट्टनदेयवस्तुखरण्टितहस्तधावनदोषसम्भवात् / एताभ्यश्चतसृभ्यो दायिकाभ्यः सकाशाद् भिक्षाग्रहणे मईके च-प्रमर्दनप्रवृत्ते दातरि च मासलघु प्रायश्चित्तं भवति / अथ षटकायान् विराधयन्ती या दात्री ददाति / तद्विषयं प्रायश्चित्तमाहछक्कायवग्गहत्था समणट्ठा निक्खिवित्तु ते चेव / घटुंती गाहंती आरंभंती अ सट्ठाणं // 152 // व्याख्या-षट्कायव्यग्रहस्ता-षट्काययुक्तहस्ता / इह षट्कायव्यग्रहस्ता सो उच्यते यस्या हस्ते सजीवं लवणमुदकमग्निर्वायुपूरितो दृतिकः, फलादिकं बीजपूरादि मत्स्यादयो वा विद्यन्ते / ततः सा श्रमणार्थ-श्रमणभिक्षादानार्थमुत्थाय षटकायान् भूम्यादौ निक्षिप्य पुनस्तानेव घट्टयन्ती-तत् सङ्घर्ट कुर्वाणा / तानेव गाहमाना-विलोडनेन इतस्ततो विक्षेपणेनाऽगाढं गाढं वा परितापयन्ती / तानेव आरममाणा चं-षटकायोपद्रव करमारम्भं कुर्वाणा खननमर्दनादिना पृथ्वीकार्य, मजनवस्त्रधावनादिनाsकायम् , उल्मुकघट्टनादिनाऽग्निम् , अग्न्यादेः फूत्करणादिना मारुतं, फलादेः कर्त्तनादिना वनस्पति, स्फुरन्मत्स्यादिछेदनादिना त्रसकायं च विराधयन्तीत्यर्थः / एवंविधा दात्री यदि ददाति, ततो गृहीतुः साधोः स्वस्थानं प्रायश्चित्तं भवति / अयमभिप्रायो-जीतकल्पेऽस्यापराधस्य यत् प्रायश्चित्तमुक्तमस्ति तत् तस्य स्वस्थानम् / एतदेव स्वस्थानप्रायश्चित्तं गाथायुगलेन व्यक्तमेव दर्शयतिभूजलसिहिपवणपरित्तघट्टणागाढगाढपरिआवे / उद्दवणे वि अ कमसो पणगं लहु गुरु अ मास चउलहुआ॥ व्याख्या-पृथिव्यप्तेजोवायुप्रत्येकवनस्पतीनां सङ्घट्टाऽगाढपरितापगाढपरितापोपद्रवान् कुर्वाणो यदि दात्री ददाति तदा क्रमशः-क्रमेण साधोरिदं प्रायश्चित्तं भवति / यथा-सङ्घढे पञ्चकम् / अगाढपरितापे लघुमासः / गाढपरितापे गुरुमासः / उपद्रवे चतुर्लघुकाः / * लहुमासाई चउगुरुअंतं विगलेसु तह अगंतवणे / पंचिंदिसु गुरुमासाइ जाव कल्लाणगं एगं // 154 // - व्याख्या -विकलेन्द्रियाणां-द्वीन्द्रियत्रीन्द्रियचतुरिन्द्रियाणां तथा अनन्तवनस्य-अनन्तकायवनस्पतेः सङ्घट्टाऽगाढपरितापगाढपरितापोपद्रवान् चेत् कुर्वती दात्री भिक्षां ददाति तदा गृह्णानस्य साधोलघुमासादि चतुर्गुवन्तं प्रायश्चित्तं क्रमेण भवति / सङ्घटे लघुमासः / अगाढपरितापे गुरुमासः / गाढपरितापे चतु लघु / उपद्रवे चतुर्गुरु स्यादित्यर्थः / तथा पञ्चेन्द्रियाणां सङ्घट्टोऽगाढपरितापगाढपरितापोपद्रवान् कुर्वत्या दाच्याः सकाशाद् भिक्षां गृह्णतो गुरुमासादि यावत् कल्याणकमेकं प्रायश्चित्तं भवति / सङ्घद्धे गुरुमासः / अगाढपरितापे चतुर्लघु / गाढपरितापे चतुर्गुरु / उपद्रवे एक कल्याणकमिति भावः / अथाऽनेकद्वीन्द्रियाधुपघातप्रायश्चित्तं समाचारीगतगाथया दर्शयति -- एगाइदसतेसुं एगाइदसतयं सपच्छित्तं / तेण परं दसगं चिअ बहुएसुवि सगलविगलेसु // 155 / / व्याख्या-कयाचिद् दाच्या साधोभिक्षा ददत्या प्रमादवशेन एकादयो दशान्ता द्वीन्द्रियादयोद्वीन्द्रियत्रीन्द्रियचतुरिन्द्रियपश्चेन्द्रिया व्यापादिताः , ततस्तत्र भिक्षां गृह्णानस्य साधोरेकादिपु दशान्तेषु