________________
સૂત્ર ૬૦૨
તિર્યફ લોક : પ્રપાતકુંડ વર્ણન
ગણિતાનુયોગ ૩૩૫
तत्थ णं दो देवा महिड्ढीया-जाव-पलिओवमट्टिईया ત્યાં મહર્ધિક-યાવત- પલ્યોપમની સ્થિતિવાળા બે દેવ परिवति । तं जहा- कयमालए चेव, नट्टमालए चेव । રહે છે. જેમકે- કૃતમાલક અને નૃત્યમાલક. एरावयाएणं दीहवेयड्ढे दो गुहाओ बहुसमतुल्ला-जाव- ઐરાવતક્ષેત્રના દીર્ઘવૈતાદ્યમાં બે ગુફાઓ છે જે कयमालए चेव, नट्टमालए चेव ।।
અતિસમાન છે-યાવતુ- ત્યાં કૃતમાલક અને નૃત્યમાલક - કાજુ ૨, ૩. ૩, મુ. ૮૬
દેવ રહે છે. (१-७) कुण्ड वण्णओ
(૧-૭) કુંડ વર્ણન चोहसप्पवायकुण्डा-१
ચૌદ પ્રપાત કુંડ: () કાપવાથgusફ્સ પમાTI
(૧) ગંગા પ્રપાત કુંડનું પ્રમાણાદિ : see ITI મહાન નત્ય પવ૬, પત્ય મર્દ ન વાપુ ૬૦૨. ગંગા મહાનદી (ચુલ્લહિમવંત પર્વતથી) જ્યાં પડે છે कुण्ड णामं कुण्डे पण्णत्ते ।
ત્યાં ગંગા પ્રપાત કુંડ નામનો એક વિશાલ કુંડ કહેવામાં
આવ્યું છે. सर्द्वि जोअणाई आयाम-विक्खंभेणं,
એ સાઠ યોજન લાંબો-પહોળો છે. णउअंजोअणसयं किंचिविससाहिअंपरिक्खवेणं.
એકસો નેવું યોજનથી કંઈક વિશેષની પરિધિવાળો છે. दस जोअणाइं उब्वेहेणं.२
દસ યોજન ઊંડો છે. अच्छे सण्हे रययामयकूले।
સ્વચ્છ છે, ચિકનો છે, રજતમય કિનારાવાળો છે. समतीरे, वइरामयपासाणेवइरतलेसुवण्ण-सुब्भरययामय- તીર સમતલ છે, દીવાલો વજૂમય છે, તળિયું પણ वालुअए, वरूलिअमणिफलिअ-पडलपच्चोअडे,
વજય છે. એમાં સુવર્ણમય શુભ્ર બિછાવેલી રજતમય વાલુકા છે. એના કિનારાના ઊંચા પ્રદેશ વૈડૂર્યમણિમય
છે. તેમજ પટલ સ્ફટિક રત્નમય છે. सुहोआरे सुहोत्तारे, णाणामणितित्थ सुबद्धे वट्टे,
સુખપૂર્વક ઉતરવા ચઢવા યોગ્ય છે. એના તીર્થ (ઘાટ)
વિવિધ પ્રકારના મણીઓના બનેલા છે. તે ગોળાકાર છે. પુ-મુનાથ-વU- ર-સમસ્ત્રનેરું.
ઉત્તરોત્તર અનુક્રમે નીચા થતા જતા સુનિર્મિત
કિનારાઓ ઊંડા અને શીતલ જળવાળા છે. સંછOUTUત્ત-fમસ-મUTI, વહૂ પૂસ્ત્ર-મુગ-ઇન્ઝિT- તે (પદ્મિનીના) પત્રોથી, કંદોથી અને મૃણાલોથી सुभग-सोगंधिअ-पोंडरीअ-महापोंडरिअ-सयपत्त- આચ્છાદિત છે. ખીલેલા ઉત્પલો, કુમુદો, નલીનો, सहस्सपत्त-सयसहस्सपत्त-पप्फुल्ल-केसरोवचिए,
સુભગો, સૌગન્ધિકો, પુંડરીકો, મહાપુંડરીકો, શત
પત્રો, સહસ્ત્રપત્રો તેમજ શતસહસ્ત્રપત્ર કમલોની छप्पय- महुयरपरिभुज्जमाणकमले ।
કેસરથી સુશોભિત છે. પરાગપાનમાં પ્રવૃત્ત ષપદો
(ભ્રમરો) દ્વારા પરિભૂજ્યમાન કમલવાલા છે. अच्छ-विमल-पत्थसलिले पुण्णे, पडिहत्थभमंतमच्छ- સ્વચ્છ વિમલ તેમજ પથ્થજલથી પૂર્ણપણે ભરેલા છે. कच्छभअणेगसउणगण-मिहुणपविअरियसदुन्नइअ
એમાં માછલાં અને કચ્છપ મોટી સંખ્યામાં ફરતા રહે છે. महुरसरणाइए, पासाईए-जाव-पडिरूवे ।
અનેક પક્ષી-યુગલોને ત્યાં આવાગમન થતું રહે છે. એના મધુર સ્વરોથી તે ગુંજતા રહે છે અને ચિત્તને પ્રસન્ન
કરનારા છે-વાવ-મનોહર છે. ૧. પ્રપાતકુંડ અને પ્રપાતદ્રહ – બન્ને સમાનાર્થક છે.
જુઓ - સ્થાનાંગ - ૨, .૩, સુત્ર - ૮૮ ની ટીકાનો અંશ – "पवायद्दह" त्ति प्रपतनं प्रपातस्तदुपलक्षितौ हृदी प्रपात हृदी, इह यत्र हिमवदादेर्नगात गंगादिका महानदी प्रणालेनाधोनिपतति
स प्रपातहद इति, प्रपातकुण्डमित्यर्थः ।" २. मवेवि णं सलिलकुण्डा दसजोयणाई उवहेणं पण्णत्ता ।
- ટા, ૨ ૦, મુ. ૭૭૨
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
