Ganitanuyoga Part 1

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan

Page 491

35८
सो-प्रज्ञप्ति
તિર્યફ લોક : તીર્થ વર્ણન
સૂત્ર ૬૯૪
पंचहिं सलिलासयसहस्से हिं दुत्तीसाए अ (બધી મળીને) પાંચ લાખ બત્રીસ હજાર નદીઓથી सलिलासहस्सेहिं समग्गा,
પરિપૂર્ણ (ત શીતોદા નદી) अहे जयंतस्स दारस्स जगई दालइत्ता पच्चत्थिमेणं નીચે જયન્ત દ્વારની જગતીને વિદીર્ણ કરી (ચીરી)ને लवणसमुदं समप्पेति।।
પશ્ચિમી લવણસમુદ્રમાં મળે છે. जंबु. वक्ख. ४, सु. १०१ (१-१०) तित्थ-वण्णओ
(१-१०) तीर्थ-वान जंबुद्दीवे एगे बिउत्तरे तित्थसए
જંબુદ્વીપમાં એક સો બે તીર્થ : ६९.४. प. जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे भरहे वासे कति तित्था ८४.प्र. भगवन् ! दीपनामनादापना भरतक्षेत्रमा पण्णत्ता ?
કેટલા તીર્થ કહેવામાં આવ્યા છે? उ. गोयमा ! तओ तित्था पण्णत्ता, तं जहा -
गौतम ! त्रास तीर्थ सेवामांसाव्या छ, भडे१. मागहे, २. वरदामे, ३. पभासे ।२
(१) भाग, (२) २४ाम, (3) प्रभास.. जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे एरवए वासे कति तित्था પ્ર. ભગવન્!જંબૂદ્વીપ નામના દ્વીપના એરવતક્ષેત્રમાં पण्णत्ता?
કેટલા તીર્થ કહેવામાં આવ્યા છે? गोयमा ! तओ तित्था पण्णत्ता, तं जहा
गौतम! तीर्थ सेवामांसाव्याछ,भ१. मागहे, २. वरदामे, ३. पभासे ।
(१) भाग (२) १२६म (3) प्रभास.. प. जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे महाविदेहे वासे एगमेगे પ્ર. ભગવન્! જંબૂદ્વીપ નામના દ્વીપના મહાવિદેહ चक्कवट्टिविजए कति तित्था पण्णत्ता ?
ક્ષેત્રના પ્રત્યેક ચક્રવતી વિજયમાં કેટલા તીર્થ
કહેવામાં આવ્યા છે? મહાવિદેહ ક્ષેત્રના બત્રીસ વિજયોમાંથી પ્રવાહિત થનાર બાર અત્તર નદીઓમાંથી છ અત્તર નદીઓ સીતા મહાનદી અને છ અન્તર નદીઓ સીતાદા મહાનદીમાં મળે છે. સીતા અને સીતાદા નદીઓ લવણસમુદ્રમાં મળે છે. (क) ठाणं ३, उ. १, सु. १५०
ઘાતકી ખંડ અને પુષ્કરાઈ દ્વીપના તીર્થોની ગણતરી એના વર્ણનમાં જોવું. (ख) જમ્બુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ વક્ષસ્કાર ૩, સૂત્ર ૪૪-૪૫ અને ૪૯માં ભરત ચક્રવર્તીની પખંડ વિજયયાત્રાની શરૂઆતમાં
માગધ વરદામ અને પ્રભાસ આ ત્રણે તીર્થોનો પરિચય મળે છે. તે માટે એને સંબંધિત કેટલાક વાક્યો અહીંયા
ઉદ્ધત કરેલ છે. ..गंगाए महाणईए दाहिणिल्लेणं कूले णं पुरत्थिमं दिसं मागहतित्थाभिमुहं पयातं पामइ। -जम्बु. वख. ३, सु. ४४ 'जेणेव मागहतित्थे तेणेव उवागच्छइ' 'मागहतित्थकुमारस्स देवम्म अट्ठमभत्तं पगिण्हइ' 'मागहतियादगं चणेण्हइ' 'मागहतित्थकुमारं देवं सक्कारेइ' 'मागहतित्थेणं लवणसमुद्दाओ पच्चुत्तरइ'
- जम्बु. वक्व. ३, सु. ४५ तए णं भरहेराया तं दिव्य चक्करयणं दाहिण-पच्चत्थिमदिसिं वरदामतित्थाभिमुहं पयातं चावि पामइ... ... जेणेव वरदामतित्थे तेणेव उवागच्छइ' उवागच्छित्ता वरदामतित्थस्स अदूरसामंत दुवालस जायणायाम, नवजायणवित्थिण्णं विजयखंधावार निवेसं करेइ । 'वरदामतित्थकुमारस्स देवस्स अट्टाहियाए महामहिमाए निव्वत्ताए समाणीए' 'तए णं से भरहे राया तं दिव्वं चक्करयणं -जाव- उत्तरपच्चत्थिमं दिसि तहेव-जाव-पच्छिमदिसाभिमुहे पभासतित्थेणं लवणसमुई
ओगाहेइ' 'पभासतित्थादगं च गिण्हइ गिण्हित्ता -जाव-पच्चत्थिमेणं पभासतित्थमेराए.... 'तएणं से दिवे चक्करयणे पभासतित्थकुमारस्स देवस्स अट्टाहिआए महामहिमाए णिधनाए समाणीए... ।
- जम्बु, वक्ख. ३, मु. ४९ આ વર્ણન પણ ભરતક્ષેત્રથી સંબંધિત છે.