________________
૪૦૮ લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : લવણસમુદ્ર વર્ણન
સૂત્ર ૭૭૧-૭૭૨ सेकेणतुणं भंते ! एवं वुच्चति- “बाहिरगाणं समुद्दा પ્ર. ભગવન્! (અઢીદ્વીપથી) બહારના સમુદ્ર પૂર્ણ पुण्णा पुण्णप्पमाणा वोलट्टमाणा वोसट्टमाणा
છે, પૂર્ણ પ્રમાણવાળા છે, છલકાતા નથી પરંતુ समभरघडयाए चिट्ठन्ति ?
છલકાતા હોય એમ લાગે છે, છલોછલ ભરેલા
ઘડાની સમાન છે, એમ કેમ કહેવામાં આવે છે ? गोयमा! बाहिरएसुणं समुद्देसु बहवे उदगजोणिया
ગૌતમ ! બહારના સમુદ્રોમાં જલયોનિવાળા जीवा य पोग्गला य उदगत्ताए वक्कमंति,
અનેક જીવ ઉત્પન્ન થતા રહે છે અને અનેક विउक्कमंति, चयंति, उवचयंति ।
મરતા રહે છે તથા અનેક પદૂગલ એમાંથી નીકળતા રહે છે અને ઉદકરૂપમાં અનેક પુદ્ગલ
વધતા રહે છે. ચય ઉપચયને પ્રાપ્ત થતા રહે છે. से तेणट्रेणं गोयमा ! एवं वच्चति - बाहिरगा
એ કારણે ગૌતમ! એમ કહેવાય છે કે-અઢીદ્વીપની समुद्दा पुण्णा पुण्णप्पमाणा-जाव-समभरघडत्ताए
બહારના સમુદ્ર પૂર્ણ છે, પૂર્ણ પ્રમાણવાળા છે. વિન્તિા -નવા. કિ. રૂ, ૩. ૨, મુ. ૨૬૨
-વાવ-છલોછલ ભરેલા ઘડા જેવા દેખાય છે. વાસુ સમુદેપુછાળભાવવાદિમુમુકુમાવો- લવણાદિ સમુદ્રોમાં મસ્યાદિનું અસ્તિત્વ અને બાહ્યસમુદ્રોમાં
અભાવ : ૭૭. ૬. ત્યિ સંત ! વસમુદે વેન્કંધરાતિ વા, ૭૭૧. પ્ર. ભગવદ્ ! શું લવણસમુદ્રમાં વેલંધર નાગરાજ णागरायाति वा खन्नाति वा, अग्घाति वा,
ખન્ન, અગ્ધ, સીહ, વિજાતિ (માછલા કાચબા सीहाति वा विजातीति वा' हासवठ्ठीति वा?
વગેરે) છે ? અને જલની હાનિ-વૃદ્ધિ છે ? ૩. દંતા,
ઉ. હા - એવું છે. ' प. जहा णं भंते ! लवणसमुद्दे अस्थि वेलंधराति वा
ભગવદ્ ! જે રીતે લવણસમુદ્રમાં વેલંધર णागरायाति वाखन्नाति वा अग्घाति वासीहाति
નાગરાજછે, ખન્ન, અશ્વ, સીહ, વિજાતિ(માછલા वा विजातीति वा हासवट्टीति वा तहा णं
કાચબા વગેરે) છે અને જલની હાનિ વૃદ્ધિ છે बाहिराएमु वि समुद्देसु अस्थि वेलंधराति वा
તો શુંએ રીતે બાહ્ય સમુદ્રોમાં પણ વેલંધર નાગરાજ णागरायाति वा रवन्नाति वा अग्घाति वा
છે? ખન્ન, અગ્ધ, સીહવિજાતિ(માછલા કાચબા सीहाति वा विजातीति वा हासवट्टीति वा ?
વગેરે) છે અને જલની હાનિ-વૃદ્ધિ છે? ૩. તિળદ્દે સમદ્ ા
ઉ. ના, એવું નથી. - નવા. ઘર, , ૩૨, મુ. ? ૬૮ વજુ સમુદે ચુત, વાદિપશુ સમાણુ બધુ- લવણાદિ સમુદ્રોમાં વૃષ્ટિ અને બાહ્યસમુદ્રોમાં અનાવૃષ્ટિ : ૭૭. પૂ. સત્ય v મંતે ! વપસમુદ્દે વદ રાત્રા ૭૭૨. પ્ર. ભગવન્! શું લવણ સમુદ્રમાં ઘણો બધો ઉદારમેઘ बलाहका संसयंति, संमच्छंति वासं वासंति ?
બનવા લાગે છે, બને છે અને વરસાદ વરસે છે ? ૩. દંતા, ઉલ્ય |
ઉ. હા, એવું બને છે. प. जहा णं भंते ! लवणसमुद्दे बहवे ओराला
ભગવન્!જે રીતે લવણસમુદ્રમાં ઘણો બધો ઉદારમેઘ बलाहका संसयंति, संमुच्छंति, वासं वासंति वा,
બનવા લાગે છે, બને છે અને વરસાદ વરસે છે. શું तहा णं बाहिरएसु वि समुद्देसु बहवे ओराला
એવી રીતે બાહ્યસમુદ્રોમાં પણ ઘણોબધો ઉદારમેઘ बलाहका संसेयंति, संमुच्छंति, वासं वासंति ?
બનવા લાગે છે, બને છે અને વરસાદ વરસે છે?
પ્ર.
अग्घादयो मत्स्य-कच्छपविशेषाः आह च चूर्णिकृत्-अग्घा सीहा विजाइं इति मच्छ-कच्छभा इति। ‘ાનવાતિ વ -સ્વ-વૃદ્ધ ખર્ચાસ્થતિ જગત ત / ગઢપ એટલે મનુષ્ય ક્ષેત્ર અથવા સમય ક્ષેત્રમાં કેવલ બે સમુદ્ર છે– (૧) લવણ સમુદ્ર અને (૨) કાલોદધિસમુદ્ર.
અઢાઈદ્વીપથી બહાર અનેક દ્વીપ તથા અનેક સમુદ્રો છે. અહીં અઢાઈદ્વીપની બહારનાં સમુદ્રોથી સંબંધિત આ પ્રશ્ન છે. Jain Education International For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
