Ganitanuyoga Part 1

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan

Page 530

સૂત્ર ૭૬૮-૭૭૦ તિર્યફ લોક : લવણસમુદ્ર વર્ણન
ગણિતાનુયોગ ૪૦૭ मन्दरस्स गोयमदीवस्स य चरमन्ताणमन्तरं
મંદર અને ગૌતમદ્વીપના ચરમાન્તોનું અંતર : ૭૬૮, મંત્ર gવયર્સ પૂિિમન્ચામાં વરમંતાન ૭૬૮. મંદર પર્વતના પૂવી ચરમાન્સથી ગૌતમ દ્વીપના પૂર્વ
गोयमदीवस्स पुरथिमिल्ले चरमंत, एस णं सतसर्टि ચરમાન્તનું અવ્યવહિત (બાધા રહિત) અંતર સડસઠ जोयणसहस्साई अबाहाए अंतरे पण्णत्ते ।
હજાર યોજનનું કહેવામાં આવ્યું છે.
- સમ, ૬૭, મુ. રૂ હ૬૦ મગ્ન છ વથગ્ન Oિfમ7rો વરમંત ૭૬૯, મંદર પર્વતના પશ્ચિમી ચરમાન્સથી ગૌતમદ્વીપના પશ્ચિમી
गोयमदीवस्य पच्चत्थिमिल्ले चरमंते, एसणं एगुणसत्तरं ચરમાત્તનું અવ્યવહિત અંતર ઓગણોસીત્તેર હજાર जोयणसहस्साई अबाहाए अंतर पण्णत्ते ।
યોજનનું કહેવામાં આવ્યું છે.
- સમ. દ૬, મુ. ૨ लवणाइसमुद्दाणं उदगसम्वं
લવણાદિ સમુદ્રોના જલનું સ્વરૂપ : ૩૭. p. વUT of મંત સમુદે જિં વિU? વિ૩૭૦. પ્ર. ભગવનું ! શું લવણસમુદ્ર ઉચ્છિતોદક (ઉપર पत्थडोदए ? किं खुभियजले? किं अखुभियजले?
ઉછળનાર જળવાળો) છે, પ્રતટોદક (સમાન જળવાળ) છે, ક્ષુબ્ધ જલવાળો છે કે અક્ષુબ્ધ
જળવાળો છે ? ૩. गोयमा ! लवणे णं समद्दे उस्सिओदए. नो
ગૌતમ ! લવણસમુદઉસ્કૃિતોદક (ઉપર ઉછળનાર पत्थडोदए, खुभियजले, नो अबुभियजले।
જળવાળો) છે, પ્રસ્તોદક (સમાન જળવાળો)
નથી, સુબ્ધ જેલવાલો છે, અક્ષુબ્ધ જલવાળો નથી. ૫. जहा णं भंते ! लवणसमुद्दे उसितोदगे, नो
ભગવદ્ ! જે પ્રકારે લવણસમુદ્ર ઉસ્કૃિતોદક पत्थडोदगे, खुभियजले, नो अग्बुभियजले, तहा
(ઉપરની બાજુ ઉછળનાર જલવાળો છે, સમાન णं बाहिरगा समुद्दा किं उस्सिओदगा, पत्थडादगा,
જલવાળોનથી, ક્ષુબ્ધ જલવાળો છે, અક્ષુબ્ધ खुभियजला, अग्बुभियजला ?
જલવાળો નથી. શું એ રીતે બહારના સમુદ્ર ઉછૂતોદક (ઉપરની બાજુ ઉછળનાર જલવાળો) છે, સમાન જલવાળો નથી, સુબ્ધ જલવાળો છે,
અક્ષુબ્ધ જલવાળો નથી ? ૩. गोयमा ! बाहिरगा समुद्दा नो उस्सिओदगा,
ગૌતમ !બાહરના સમુદ્ર ઉચ્છિતોદકનથી, સમાન पत्थडोदगा, नो खुभियजला, अखुभियजला,
જલવાળા છે, ક્ષુબ્ધ જલવાળા નથી, અક્ષુબ્ધ पुण्णा, पुण्णप्पमाणा, वोलट्टमाणा, वासट्टमाणा,
જલવાળા છે, કેમકે- તે પૂર્ણ છે, સીમા પર્યત समभरघडत्ताए चिट्ठन्ति ।'
પરિપૂર્ણ છે, ભરેલા હોવાથી છલકતા હોય એવા દેખાય છે, અત્યધિક છલકતા હોય એવા દેખાય
છે અને છલોછલ ભરેલા ઘડા જેવા દેખાય છે. વિચાહપષ્ણત્તિમાં પાઠ આ પ્રમાણે છેप, लवणे णं भंते । समुद्दे कि उस्सिओदए, पत्थडोदए, खुभियजले, अभियजले ?
गोयमा लवणे णं समुद्दे उस्सिओदए, नो पत्थडोदए, खुभियजले, नो अग्बुभियजले । एत्तो आढत्तं जहा जीवामिगमे - जाव - मे तेणढे णं गोयमा ! बाहिरियाणं दीवसमुद्दा पुण्णा पुण्णप्पमाणा वोलट्ठमाणा वोमट्ठमाणा समभरघडताए चिट्ठति । (જીવાભિગમ પડિ.૩, ઉ. ૨, સુ. ૧૬૯માં આટલો જ પાઠ મળે છે.) “संठाणतो एगविहिविहाणा, वित्थरओ अणेगविहिविहाणा, दुगुणा दुगुणप्पमाणतो-जाव-अम्सि तिरियलोए असंखज्जा दीवसमुद्दा मयंभुरमणपज्जवसाणा पण्णत्ता समणाउसो !
- વિવાદ, મ.૬ ૩.૮, મુ. રૂપ (સંડાણતા થી સમણાઉસો ! સુધીનો પાઠ વિયાહપષ્ણત્તિમાં છે)
૧