Ganitanuyoga Part 1

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan

Page 571

૪૪૮ લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : ક્ષીરોદસમુદ્ર વર્ણન
सूत्र ८०० तासु णं खुड्डियासु-जाव-बिलपंतियासु बहवे
આ નાની-નાની વાપિકાઓમાં-યાવતુउप्पायपव्वगा-जाव-सव्वरयणामया अच्छा
બિલપંક્તિઓમાં અનેક ઉત્પાત પર્વત છે-વાવતजाव-पडिरूवा।
તે બધી રત્નમય સ્વચ્છ -જાવત-મનોહર છે. पुण्डरीग-पृष्फदंता एत्थ दो देवा महिडढीया
પુંડરીક અને પુષ્પદંત નામના મહર્ધિક યાવતजाव-पलिओवमट्टितीया परिवति।
પલ્યોપમની સ્થિતિવાળા બે દેવ તેના પર રહે છે. से एएणद्वेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ - “खीरवरे
ગૌતમ ! આ કારણે ક્ષીરવરદ્વીપ ક્ષીરવરદ્વીપ दीवे, खीरवरे दीवे।
53वाय छे. अदुत्तरं चणं गोयमा! खीरवरेदीवेसासए-जाव
અથવા-ગૌતમ ! ક્ષીરવરદ્વીપ એ નામ શાશ્વત णिच्चे। - जीवा. पडि. ३, उ. २, सु. १८१
-यावत-नित्य छे. खीरोदसमुदस्स वण्णओ
ક્ષીરોદસમુદ્ર-વર્ણન : ९००. खीरवरण्णं दीवं खीरोए णामंसमुद्दे वट्टे वलयागार संठाण- ८००. गोण भने सया २ मारे २सेल क्षारोह नामनो संठिते सव्वओ समंता संपरिक्खित्ता णं चिट्ठति ।'
સમુદ્ર ક્ષીરવરદ્વીપ દ્વારા ચારેબાજુથી ઘેરાયેલો છે. तहेव समचक्कवालसंठाणसंठिए।
તે આ રીતે સમચક્રાકાર આકારે રહેલ છે. विक्खंभ-परिक्खेवो संखेज्जाई जोयणसयसहस्साई । એનો વિખંભ અને પરિધિ સંખ્યાત લાખ યોજનની છે. दारा, दारंतरं, पउमवरवेइया, वणसंडो, पदेसा, जीवा ક્ષીરદસમુદ્રના દ્વાર, પરસ્પર દ્વારોનું અંતર, य तहेव।
પદ્મવરવેદિકા, વનખંડ, પ્રદેશોના પરસ્પરસ્પર્શ, જીવોની
એકબીજામાં ઉત્પત્તિ આદિનું વર્ણન પૂર્વવત જાણવું જોઈએ. प. से केणढे णं भंते ! एवं वुच्चइ - “खीरोदसमुद्दे, પ્ર. ભગવન્ક્ષીરદસમુદ્રને ક્ષીર દસમુદ્ર કેમ खीरोदसमुद्दे"?
કહેવામાં આવે છે ? गोयमा ! खीरोयस्स णं समुदस्स उदगं से
गौतम ! क्षीरोहसमुद्रनु४४- पांड, गोण, जहाणामए रण्णो चाउरंतचक्कवट्टिस्स उवट्ठविते
સાકર વગેરે વડે અતિસ્વાદિત બનાવેલ, જે खंडगुडमच्छडितो वणीते पयत्तमंदग्गिसुकठिते
મંદાગ્નિથી પફવ, ચારેય દિશાઓના સ્વામી वण्णेणं उववेते-जाव-फासेणं उववेते आसायणिज्जे
ચક્રવર્તી રાજાને પીવાયોગ્ય આસ્વાદનીય, વિશેષ विसायणिज्जे पीणणिज्जे-जाव-सव्विंदियगात
આસ્વાદનીય, પુષ્ટિકર-ચાવત-બધી ઈન્દ્રિયો અને पल्हायणिज्जे भवे एयारूवे सिया ?
શરીરને આનંદદાયી વર્ણયુક્ત-યાવત- સ્પર્શયુક્ત
ખીર જેવું છે તો શું ક્ષીરોદ સમુદ્રનું જળ એવું છે ? गोयमा ! णो इणढे समढे।
गौतम! भामर्थ-अभिप्राय समर्थ-संगत नथी. खीरोदस्स णं से उदए एत्तो इद्रुतराए चेव-जाव
ક્ષીરોદસમુદ્રનું જલ એનાથી પણ ઈષ્ટતર છે.आसाएणं पण्णत्ते।
યાવ-સ્વાદમાં મનોહર કહેવામાં આવ્યું છે.
सूरिय. पा. १९, सु. १०१। गोयमा ! खीरोयस्स णं समुदस्स उदगं से जहाणामए (सुउसुहीमारूपण्ण अज्जुणतरूण-सरसपत्तकोमलअत्थिगत्तणग्ग पोंडगवरूच्छुचारिणीणं लवंगपत्तपुष्फपल्लवकक्कोलगसफल रूक्खबहुगुच्छमुम्मकलितमलट्ठिमधुपयुर पिप्पलीफलितबल्लिवरविवरचारिणीणं, अप्पोदगपोतसइरससमभूमिभागणिभयसुहोसियाणं, सुप्पेसितसुहातरोगपरिवज्जित्ताणं णिरूवहतसरीरिणं कालप्पसविणीणं बितियततिय सामप्पसूताणं अंजणवरगवलयजलधर जच्चंजण रिटुभमरपभूयसमप्पभाणं कुण्डदोहणाणं वद्धत्थीपत्थुताणं रूढाणं मधुमासकालेसरहनेहो अज्ज चातुरक्केव होज्ज तासिं खीरे मधुररसविवगच्छबहुदवसंपउत्ते पत्तयं मंदग्गिमुकढिते आउत्ते)।
(माडीटि५ पा.नं. ४४८५२)