________________
૪૪૮ લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : ક્ષીરોદસમુદ્ર વર્ણન
सूत्र ८०० तासु णं खुड्डियासु-जाव-बिलपंतियासु बहवे
આ નાની-નાની વાપિકાઓમાં-યાવતુउप्पायपव्वगा-जाव-सव्वरयणामया अच्छा
બિલપંક્તિઓમાં અનેક ઉત્પાત પર્વત છે-વાવતजाव-पडिरूवा।
તે બધી રત્નમય સ્વચ્છ -જાવત-મનોહર છે. पुण्डरीग-पृष्फदंता एत्थ दो देवा महिडढीया
પુંડરીક અને પુષ્પદંત નામના મહર્ધિક યાવતजाव-पलिओवमट्टितीया परिवति।
પલ્યોપમની સ્થિતિવાળા બે દેવ તેના પર રહે છે. से एएणद्वेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ - “खीरवरे
ગૌતમ ! આ કારણે ક્ષીરવરદ્વીપ ક્ષીરવરદ્વીપ दीवे, खीरवरे दीवे।
53वाय छे. अदुत्तरं चणं गोयमा! खीरवरेदीवेसासए-जाव
અથવા-ગૌતમ ! ક્ષીરવરદ્વીપ એ નામ શાશ્વત णिच्चे। - जीवा. पडि. ३, उ. २, सु. १८१
-यावत-नित्य छे. खीरोदसमुदस्स वण्णओ
ક્ષીરોદસમુદ્ર-વર્ણન : ९००. खीरवरण्णं दीवं खीरोए णामंसमुद्दे वट्टे वलयागार संठाण- ८००. गोण भने सया २ मारे २सेल क्षारोह नामनो संठिते सव्वओ समंता संपरिक्खित्ता णं चिट्ठति ।'
સમુદ્ર ક્ષીરવરદ્વીપ દ્વારા ચારેબાજુથી ઘેરાયેલો છે. तहेव समचक्कवालसंठाणसंठिए।
તે આ રીતે સમચક્રાકાર આકારે રહેલ છે. विक्खंभ-परिक्खेवो संखेज्जाई जोयणसयसहस्साई । એનો વિખંભ અને પરિધિ સંખ્યાત લાખ યોજનની છે. दारा, दारंतरं, पउमवरवेइया, वणसंडो, पदेसा, जीवा ક્ષીરદસમુદ્રના દ્વાર, પરસ્પર દ્વારોનું અંતર, य तहेव।
પદ્મવરવેદિકા, વનખંડ, પ્રદેશોના પરસ્પરસ્પર્શ, જીવોની
એકબીજામાં ઉત્પત્તિ આદિનું વર્ણન પૂર્વવત જાણવું જોઈએ. प. से केणढे णं भंते ! एवं वुच्चइ - “खीरोदसमुद्दे, પ્ર. ભગવન્ક્ષીરદસમુદ્રને ક્ષીર દસમુદ્ર કેમ खीरोदसमुद्दे"?
કહેવામાં આવે છે ? गोयमा ! खीरोयस्स णं समुदस्स उदगं से
गौतम ! क्षीरोहसमुद्रनु४४- पांड, गोण, जहाणामए रण्णो चाउरंतचक्कवट्टिस्स उवट्ठविते
સાકર વગેરે વડે અતિસ્વાદિત બનાવેલ, જે खंडगुडमच्छडितो वणीते पयत्तमंदग्गिसुकठिते
મંદાગ્નિથી પફવ, ચારેય દિશાઓના સ્વામી वण्णेणं उववेते-जाव-फासेणं उववेते आसायणिज्जे
ચક્રવર્તી રાજાને પીવાયોગ્ય આસ્વાદનીય, વિશેષ विसायणिज्जे पीणणिज्जे-जाव-सव्विंदियगात
આસ્વાદનીય, પુષ્ટિકર-ચાવત-બધી ઈન્દ્રિયો અને पल्हायणिज्जे भवे एयारूवे सिया ?
શરીરને આનંદદાયી વર્ણયુક્ત-યાવત- સ્પર્શયુક્ત
ખીર જેવું છે તો શું ક્ષીરોદ સમુદ્રનું જળ એવું છે ? गोयमा ! णो इणढे समढे।
गौतम! भामर्थ-अभिप्राय समर्थ-संगत नथी. खीरोदस्स णं से उदए एत्तो इद्रुतराए चेव-जाव
ક્ષીરોદસમુદ્રનું જલ એનાથી પણ ઈષ્ટતર છે.आसाएणं पण्णत्ते।
યાવ-સ્વાદમાં મનોહર કહેવામાં આવ્યું છે.
सूरिय. पा. १९, सु. १०१। गोयमा ! खीरोयस्स णं समुदस्स उदगं से जहाणामए (सुउसुहीमारूपण्ण अज्जुणतरूण-सरसपत्तकोमलअत्थिगत्तणग्ग पोंडगवरूच्छुचारिणीणं लवंगपत्तपुष्फपल्लवकक्कोलगसफल रूक्खबहुगुच्छमुम्मकलितमलट्ठिमधुपयुर पिप्पलीफलितबल्लिवरविवरचारिणीणं, अप्पोदगपोतसइरससमभूमिभागणिभयसुहोसियाणं, सुप्पेसितसुहातरोगपरिवज्जित्ताणं णिरूवहतसरीरिणं कालप्पसविणीणं बितियततिय सामप्पसूताणं अंजणवरगवलयजलधर जच्चंजण रिटुभमरपभूयसमप्पभाणं कुण्डदोहणाणं वद्धत्थीपत्थुताणं रूढाणं मधुमासकालेसरहनेहो अज्ज चातुरक्केव होज्ज तासिं खीरे मधुररसविवगच्छबहुदवसंपउत्ते पत्तयं मंदग्गिमुकढिते आउत्ते)।
(माडीटि५ पा.नं. ४४८५२)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org