________________
૧૨ લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : ધાતકીખંડદીપ વર્ણન
સૂત્ર ૭૮૪-૭૮૫ धायइसंडदीवे वक्खारपब्वया
ધાતકીખંડદ્વીપમાં વક્ષસ્કાર પર્વત : ૩૮. ધફિસંડવપુરીમાં મંરક્સવિયરૂપુચિને ૭૮૪, ધાતકીખંડ નામના દ્વીપની પૂર્વાર્ધમાં (સ્થિત)
सीयाए महाणईए उभओ कूले दस वक्खारपब्वया મેરૂ પર્વતની પૂર્વમાં (વહેતી) શીતા મહાનદીના બન્ને TUા , તે નહીં- ૨. ત્રિવંતે-ગાવ- ૨૦ સોમUT | (ઉત્તર-દક્ષિણ કિનારાઓ પર દસ વક્ષસ્કાર પર્વત
કહેવામાં આવ્યા છે. જેમકે-(૧-૧૦)માલ્યવંત-યાવત
સૌમનસ. धायइसंडदीवपुरच्छिमद्धेणं मंदरस्स पव्वयम्स ધાતકીખંડ નામના હીપની પૂર્વાર્ધમાં (રહેલ મેરુપર્વતની पच्चत्थिमेणं सीतोदाए महाणईए उभओ कूले दस પશ્ચિમમાં (વહેનાર) શીતોદા મહાનદીના બન્ને बक्वारपव्वया पण्णत्ता, तं जहा-१. विज्जुष्पभे-जाव- કિનારાઓ પર દસ વક્ષસ્કાર પર્વત કહેવામાં આવ્યા છે.
જેમકે- (૧-૧૦) વિધુત્રભ-ચાવતુ-ગંધમાદન. एवं धायइसंडे णं दीवे पच्चत्थिमद्धे वि।'
આ રીતે ધાતકીખંડદ્વીપના પશ્ચિમાધિમાં પણ વક્ષસ્કાર - ટામાં ૨૦, મુ. ૭૬ ૮ (૨)
પર્વત છે. . ધારૂ vi માતૃવંતા વારપત્રયા, ૭૮૫. (૧) ધાતકીનંદ્વીપમાં બે માલ્યવન્ત વક્ષસ્કાર પર્વત છે,
धायइसंडे णं दीवे दो चित्तकूडा वक्खारपव्वया, (૨) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે ચિત્રકૂટ વક્ષસ્કાર પર્વત છે, ૩. ધાય રીવ તો પહKSI વક્રવારવિયા, (૩) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે પક્નકુટ વક્ષસ્કાર પર્વત છે,
धायइसंडे णं दीवे दो नलिनकूडा वक्वारपवया, (૪) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે નલિનકૂટ વક્ષસ્કાર પર્વત છે, धायइसंडे णं दीवे दो एगसेला वक्खारपव्वया, (૫) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે એકશૈલ વક્ષસ્કાર પર્વત છે, धायइसंडे णं दीवे दो तिकूडा वक्खारपब्वया, (૬) ધાતકીપંડદ્વીપમાં બે ત્રિકૂટ વક્ષસ્કાર પર્વત છે, धायइसंडेणं दीवे दो वेसमणकूडा वक्खारपन्चया, (૭) ધાતકીખંડઢીપમાં બે વૈશ્રમણ કૂટ વક્ષસ્કાર પર્વત છે, धायइसंडे णं दीवे दो अंजणा वक्खारपब्वया,
(૮) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે અંજન વક્ષસ્કાર પર્વત છે, ९. धायइसंडे णं दीवे दो मातंजणा वक्खारपब्वया, (૯) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે માતંજન વક્ષસ્કાર પર્વત છે, १०. धायइसंडे णं दीवे दो सोमणसा वक्खारपब्वया, (૧૦) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે સૌમનસ વક્ષસ્કાર પર્વત છે, ११. धायइसंडे णं दीवे दो विजुप्पभा वक्खारपब्वया, (૧૧) ધાતકીખંડદ્વીપમાં બે વિદ્યુ—ભ વક્ષસ્કાર પર્વત છે,
૯૮''.
૧() ... વં ધામંડપુસ્ચિમ વિ વવારા માળિયવા-ની-
પુરવવન્દચિમā - ટાઇi ? - મુ. ૩૬૮ માં સંક્ષિપ્ત પાઠ છે, ઉપર વિસ્તૃત પાઠ આપવામાં આવ્યો છે. (4) ... pવું ધાર્િમં દવપુરચિમ વિ #ાનું સાદ્રિ રા - નવ-મંદ્રવૃત્તિ /ટાઈ ૪૩, ૨, મુ. રૂ . ૨ માં સંક્ષિપ્ત પાઠ
છે. આ સૂત્ર મુજબ મંદરપર્વતથી પૂર્વ-પશ્ચિમમાં શીતા-શીતોદાનાં દક્ષિણી-ઉત્તરી કિનારાઓ પર તથા ચાર
વિદિશાઓમાં ચાર-ચાર વક્ષસ્કાર પર્વત છે. (ग) धायइमंडदीवपुरथिमद्धे णं मंदरस्म पव्वयस्म पुरथिमेणं मीताए महाणईए उतरणं पंच वक्वारपव्वया पण्णता, तं जहा मालवंते जहा जम्बुद्दीवे ।
- ટાઇ , ૩. ૨, મુ. ૪૩ ૪ (૮) આ સૂત્ર મુજબ મંદર પર્વત થી પૂર્વ-પશ્ચિમમાં શીતા-શીતાદાનાં દક્ષિણી-ઉત્તરી કિનારાઓ પર પાંચ-પાંચ વક્ષસ્કાર
પર્વત છે. (૫) સ્થાનાંગ ૮ સૂત્ર ૬૩૩માં જંબુદ્વીપનાં મંદરપર્વતથી પૂર્વ-પશ્ચિમમાં શીતા-શીતોદાનાં દક્ષિણી-ઉત્તર કિનારાઓ પર
આઠ-આઠ વક્ષસ્કાર પર્વત છે – એવું કહેવાય છે પણ ધાતકીખંડદીપ તથા પુષ્પરાર્ધદ્વીપમાં પણ આવી રીતનું આઠ આ વક્ષસ્કાર પર્વત છે આવી સૂચનાનું સંક્ષિપ્તસૂર નથી. ઉપરમાં ઠાણું, ૧૦, સુ. ૭૬૮ માં દસ વક્ષસ્કાર પર્વતોનું કથન છે તેથી સંક્ષિપ્ત સૂત્ર નથી તો પણ આઠ-આઠ વક્ષસ્કાર પર્વત ધાતકીખંડમાં તેમજ પુષ્કરાર્ધદ્વીપમાં સ્વતઃ સિદ્ધ છે.
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
