Ganitanuyoga Part 1

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan

Page 518

સૂત્ર ૭૩૯-૭૪૧
मणोसिला रायहाणी
૭૩.૫.
૩.
૩.
૬.
वेलंधर- अणुवेलंधर पब्वया रयणमया -
७८०. गाहा कणगंक- रययफालियमया य वेलंधराणमावासा । अणुवेलंधरराईण पव्वया होंति रयणमया ॥
નીવા. ડિ, રૂ, ૩.૨, મુ.
૩.
7.
તિર્યક્ લોક : લવણસમુદ્ર વર્ણન
मणोसिलए एत्थ देवे महिड्ढिीए - जाव-से गं तत्थ चउन्हं सामाणियसाहस्सीणं- जाव-विहरति । - નીવા. ડિ. ૨, ૩. ૨, મુ. શ્
अणुवेलंधरनागरायचउक्कवण्णणं૭૮. ૫. कहि णं भंते! अणुवेलंधरणागरायाणी पण्णत्ता ?
૩.
कहिणं भंते! मणोसिलगस्स वेलंधरणागरायस्स मणोसिला णामं रायहाणी पण्णत्ता ?
गोयमा ! दगसीमस्स आवासपव्वयस्स उत्तरेणं तिरियमसंखेज्जे दीवसमुद्दे वीतिवइत्ता अण्णंमि लवणसमुद्दे एत्थ णं मणोसिला णामं रायहाणी पण्णत्ता । तं चैव पमाणं- जाव-मणोसिलए देवे ।
-નીવા. દ. રૂ, ૩. ૨, મુ. o૪o
गोयमा ! चत्तारि अणुवेलंधरणागरायाणो વળત્તા, તં નહીં- છુ. વૉડ', ૨. દમ, રૂ. જાસે, ૪. ગામે
एतेसि णं भंते ! चउण्हं अणुवेलंधरणागरायाणं कति आवासपव्वया पण्णत्ता ?
गोयमा ! चत्तारि आवासपव्वया पण्णत्ता, तं નહીં- છુ. લોડા, ૨. દમણ, ૩. જામે, ૪. અમે
कहि णं भंते ! कक्कोडगस्स अणुवेलंधरणागरायगस्स कक्कोडए णामं आवासपव्वते पण्णत्तं ?
गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स उत्तरपुरत्थिमेणं लवणसमुदं वायालीसं जोयणसहस्माई ओगाहित्ता - कक्कोडगस्स अणुवेलंधरणागरायस्स कक्कोडए णामं आवासपव्वए पण्णत्ते ।
૨
ચાર અનુવેલંધર નાગરાજ ચતુષ્કનું વર્ણન :
૭૪૧. પ્ર.
For Private
મનઃ શિલા રાજધાની :
૭૩૯. પ્ર.
ઉ.
ઉ.
વેલંધર અનુવેલંધરોના પર્વત રત્નમય :
૭૪૦. ગાથાર્થ વેલંધરોના આવાસપર્વત કનકમય, અંકરત્નમય, રજતમય અને સ્ફટિક રત્નમય છે. અનુવેલુંઘરોના આવાસપર્વત રત્નમય હોય છે.
પ્ર.
ઉ.
ગણિતાનુયોગ ૩૯૫
તે
ત્યાં મન:શિલાક મહર્ષિક દેવ રહે છે- યાવત્ત્યાં ચાર હજાર સામાનિક દેવોના (આધિપત્ય આદિ કરતા એવા) યાવત્- વિચરણ કરે છે.
પ્ર.
ઉ.
ભગવન્ ! મન:શિલાક વેલંધર નાગરાજની મન:શિલા નામની રાજધાની ક્યાં કહેવામાં આવી છે ?
Personal Use Only
ગૌતમ ! દકસીમ આવાસપર્વતની ઉત્તરમાં ત્રાંસા અસંખ્યદ્વીપ-સમુદ્ર ઓળંગવા પર અન્ય લવણસમુદ્રમાં મનઃ શિલા નામની રાજધાની કહેવામાં આવી છે. રાજધાનીનું માપ વગેરે પૂર્વવત્ (ગોસ્તૂપ રાજધાનીની બરાબર) છેયાવત્ મનઃશિલાક દેવ રહે છે.
ભગવન્ ! અનુવેલંધર નાગરાજ કેટલા કહેવામાં આવ્યા છે?
ગૌતમ ! અનુવેલંધર નાગરાજ ચાર કહેવામાં આવ્યા છે. જેમકે- (૧) કર્કોટક, (૨) કર્દમક, (૩) કૈલાશ, (૪) અરુણપ્રભ.
ભગવન્ ! એ ચાર અનુવલંધર નાગરાજોના આવાસપર્વત કેટલા કહેવામાં આવ્યા છે ?
ગૌતમ ! ચાર આવાસ પર્વત કહેવામાં આવ્યા છે. જેમકે (૧) કર્કોટક, (૨) કર્દમક, (૩) કૈલાશ, (૪) અરુણપ્રભ.
-
ભગવન્ ! કર્કોટક અનુવેલંધર નાગરાજનો કર્કોટક નામનો આવાસ પર્વત ક્યાં કહેવામાં આવ્યોછે?
ગૌતમ ! જંબૂઢીપ(નામના)દ્વીપમાં મેરુપર્વતની ઉત્તર-પૂર્વ (ઈશાનકોણ) માં લવણસમુદ્રમાં બેંતાલીસ હજાર યોજન જવા પર કર્કોટક અનુવેલંધર નાગરાજનુ કર્કોટક નામનો આવાસપર્વત કહેવામાં આવ્યો છે.