________________
સૂત્ર ૬૧૯-૪૨૦ તિર્યકુ લોક : પદ્મદ્રહ વર્ણન
ગણિતાનુયોગ ૩૪૩ एवं निसढ-नीलवंतेमु वामहरपब्वएसु दो महद्दहा એ રીતે નિષધ અને નીલવંત વર્ષધર પર્વતો પર બે મહાદ્રહ बहुसमतुल्ला-जाव-परिणाहेणं, तं जहा-तिगिंछिद्दहे છે, જે અતિ સમતુલ્ય-યાવત-તુલ્ય પરિધિવાળા છે. રંવ, સરદ વા.
જેમકે- તિગિછિદ્રહ અને કેસરીઝહ. तत्थ णं दो देवयाओ महिडि ढयाओ-जाव
ત્યાં મહાન્ ઋધિવાળી-યાવત-પલ્યોપમની સ્થિતિવાળી पलिओवमट्रिईयाओ परिवति, तं जहा- धिति चेव, બે દેવીઓ રહે છે. જેમકે-ધતિ દેવી અને કાર્તિ દેવી. ક્ષિત્તિ વેવ |
- ટામાં ૨, ૩. રૂ, મુ. ૮૮ (?). पउमद्दहस्स अवट्ठिई पमाणं च -
(૧) પદ્મદ્રહની અવસ્થિતિ અને પ્રમાણ : ૬ ૨૧. તમ્સ (પુસ્તૃહિમવંતસ) અને વહુન્નરન્નસ ૧૯. એ (ચલહિમવંત પર્વતના) અતિ સમ તેમજ રમણીય
भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए एत्थ णं इक्के महं पउमद्दहे ભૂમિભાગની મધ્યમાં એક વિશાલ પદ્મદ્રહ નામના દ્રશ્ય णामं दहे पण्णत्ते।
કહેવામાં આવ્યો છે. पाईण-पडीणायए, उदीण-दाहिणवित्थिण्णे, इक्कं એ પૂર્વ-પશ્ચિમમાં લાંબો, ઉત્તર-દક્ષિણમાં પહોળો, जोअणसहस्सं आयामेणं,'पंच जोअणसयाई विक्खंभेणं, એક હજાર યોજન લાંબો, પાંચસો યોજન પહોળો તથા दस जोअणाई उब्वेहेणं, अच्छे सण्हे, रययामयकूले- દસ યોજન ઊંડો છે. સ્વચ્છ, ચિકણો, રજતમય ના-પસાક્U-ળાવ-પડિહતિ
કિનારાવાળો-ચાવતુ- પ્રાસાદિક-યાવ-પ્રતિરૂપ છે. से णं एगाए पउमवरवेइयाए एगेण य वणसंडेणं सवओ તે એક પદ્મવરવેદિકા તથા એક વનખંડથી ચારે समंता संपरिक्खित्ते।
બાજુથી ઘેરાયેલો છે. वेइआ-वणसंडवण्णओ भाणिअव्वोत्ति ।
અહીં વેદિકા અને વનખંડનું વર્ણન કહેવું જોઈએ. तस्स णं पउमद्दहस्स चउद्दिसिं चत्तारि तिसोवाणपडिरू- એ (પદ્મદ્રહ)ની ચારે દિશાઓમાં ચાર પ્રતિરૂપ ત્રણ वगा पण्णत्ता।
સોપાન (પંક્તિઓ) કહેવામાં આવી છે. वण्णावासो भाणिअब्वोत्ति ।
અહીં એનું પણ વર્ણન કહેવું જોઈએ. तेसि णं तिसोवाणपडिरूवगाणं पुरओ पत्तेअं-पत्तेअं એ પ્રતિરૂપ ત્રણ સોપાનોની સામે જુદા-જુદા તોરણ तोरणा पण्णत्ता । ते णं तोरणा णाणामणिमया।
કહેવામાં આવ્યા છે. એ તોરણ વિવિધ મણિમય છે. - નં. વરવું. ૪, મુ. ૨૦ पउमद्दहस्स पउम-वण्णओ
પદ્મદ્રહના પહ્મોનું વર્ણન: ૬ ૨e.
તસ નું પરમદદરૂ વદુમસમg pલ્ય ઇ મર્દ અને દ૨૦. એ પદ્મદ્રહની મધ્યમાં એક વિશાલ પદ્મ કહેવામાં पउमे पण्णत्ते।
આવ્યું છે. जोअणं आयाम-विक्खंभेणं, अद्धजोअणं बाहल्लेणं, તે એક યોજન લાંબુ-પહોળું, અડધો યોજન જાડું, દસ दस जोअणाई उव्वेहेणं ।
યોજન ઊંડું છે. दो कोसे ऊसिए जलंताओ, साइरेगाइं दस जोअणाई અને જલની સપાટીથી બે કોસ ઊંચું છે. બધુ મળીને એનું सव्वग्गेणं पण्णत्ता।
પરિમાણ દસ યોજનથી કંઈક વધુ કહેવામાં આવ્યું છે. से णं एगाए जगईए सव्वओ समंता संपरिक्खित्ते ।
એ ચારે બાજુથી એક જગતી (કોટ)થી ઘેરાયેલું છે. जंबुद्दीवजगइप्पमाणा । गवक्खकडए वि तह चेव એનું પરિમાણ જેબૂદ્વીપની ગતીની બરાબર છે. એના पमाणेणंति ।
ગવાક્ષકટક (જાળી સમૂહ)નું પરિમાણ તે જ પ્રમાણે
સમજવું જોઈએ. ૬. સમ, ?? રૂ સૂત્ર
२. सव्वेवि णं महादहा दस जोयणाई उवहेणं पण्णत्ता। - ठाणं १०, सु. ७७९ ૩. આ વર્ણનમાં જગતી અને ગવાક્ષકટકનું વર્ણન સંગતપ્રતીત નથી લાગતું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
