________________
सत्येतरदोषश्रुतिभावादन्तर्बहिश्च यत्स्फुरणम् । अविचार्य कार्यतत्त्वं तच्चिद्रं क्रोधकण्डूतेः ॥१३ ॥ ક્રોધરૂપ પાપની ખંજવાળ :- સાચાં કે ખોટાં દોષો સાંભળવાથી અને બાહ્યપરિણામ. (અત્યંતર પરિણામતે અન્તઃ-પરિણામ અને બાહ્યપરિણામ તે અપ્રસન્નતાદિરૂપે સ્કુરણ (દેખાવું) અવિચાર્ય (વિચાર્યા વિના) કાર્ય કરવું તે ક્રોધરૂપ પાપની ખંજવાળનું લક્ષણ છે. (તે લાગે સારું પણ ધર્મને આવવા ન દે.) દા.ત. કેવો મેં તેને દબાવ્યો, ફરી માથું ઉંચું કરે જ નહિ. ઠીક છે તો તે દાવનો જ હતો. વિગેરે....૧૩. एते पापविकारा न प्रभवन्त्यस्य धीमतः सततम् । धर्मामृतप्रभावाद्भवन्ति मैत्र्यादयश्च गुणाः ॥१४॥ છે ઉપર જણાવેલા વિષયતૃષ્ણાદિ પાપ વિકારો જેની બુદ્ધિમાં -- ઉત્પન્ન થતાં નથી. તેનામાં ધર્મ અમૃતનાં પ્રભાવથી મૈત્રાદિ ગુણો પેદા થાય છે...૧૪. परहितचिन्ता मैत्री परदुःखविनाशिनी तथा करुणा। परसुखतुष्टिर्मुदिता परदोषोपेक्षणमुपेक्षा ॥१५ (૧) મૈત્રી - બીજાનાં હિતની-કલ્યાણની ભાવના (ઇચ્છા) તે
મૈત્રીભાવ. (૨)પ્રમોદ:- બીજાના સુખમાં આનંદથવો અને ગુણગ્રાહીપણું
આવવું તે. (ગુણગ્રાહી બનવું) (૩) કરુણા - બીજાના દુઃખને દૂર કરવાની ભાવના તે કરૂણાભાવ.
(બીમારની સેવા ન કરવી પણ સારા થવા માટેનો જાપ કરવો તે કરૂણા ન કહેવાય.)
ષોડશકભાવાનુવાદ
