________________
સાધુથી લેવાતા આહારાદિથી દાતાને પુણ્યબંધનું નિમિત્ત બનવાથી સાધુએ પરોપકાર કર્યો તે પરોપકાર....૫ सर्वत्रानाकुलता यतिभावाव्ययपरा समासेन । कालादिग्रहणविधौ क्रियेतिकर्तव्यता भवति ॥६॥
કર્તવ્યતા કહે છે -
બધે સ્થળે સમભાવપૂર્વક, આકૂળતા વગર, યતિના ભાવથી જરા પણ ચલિત થયા વિના. કાલગ્રહણ, સ્વાધ્યાયાદિ જે ક્રિયા (યોગપ્રવૃત્તિ) તેને સંક્ષેપથી કર્તવ્યતા કહે છે...૬ इति चेष्टावत उच्चैर्विशुद्धभावस्य सद्यतेः क्षिप्रम् । मैत्रीकरुणामुदितोपेक्षाः किल सिद्धिमुपयान्ति ॥७॥
સાધુની વાત કરી હવે મૈત્રાદિની વાત કરે છે - આવી પ્રવૃત્તિવાળો(સાધુ)અતિવિશુદ્ધ અધ્યવસાયયુક્ત સાધુને જલ્દી, મૈત્રી-કરૂણા-પ્રમોદ-ને માધ્યસ્થ એ ચાર ભાવના પ્રાપ્ત થાય છે...૭ एताश्चतुर्विधाः खलु भवन्ति सामान्यतश्चतस्त्रोऽपि । एतद्भावपरिणतावन्ते मुक्तिर्न तत्रैताः ॥८॥
હવે તેને વધુ સ્પષ્ટ કરે છે :
આ ચારે (મૈત્ર્યાદિ) ભાવના સામાન્યથી તે ચાર ચાર પ્રકારની છે. તેનાથી ભાવિત થતાં (પેરિણામમાં આવતાં) અંતે મુક્તિ થાય છે અને સંસારનાં ભાવથી ઉત્તીર્ણ થયા હોવાથી આચાર ભાવના મુક્તિમાં હોતી નથી...૮
સારાંશ - અને આ ભાવનાથી સંસારના કોઇપણ પદાર્થની આકાંક્ષા વગરના બનવાથી હવે તેની જરૂર નહોવાથી. આ ચાર ભાવના મુક્તિમાં હોતી નથી કારણ કૃતકૃત્ય થયેલા છે. જેને પ્રાપ્ત કરવા માટે જરૂરી સાધન હતું હવે તે પ્રાપ્ત થઈ જવાથી તે ચાર ભાવનારૂપ સાધન
- ષોડશકભાવાનુવાદ
(૭૩ .
IN
