________________
(૪) ઉત્થાન- અશાન્ત મન
(૫)ભ્રાન્તિ - સંશય આ ગાડી બેંગલોરની છે કે, અમદાવાદની એવી શંકા.
(૬) અન્યમુદ્ર એક કાર્ય કરતાં-કરતાં બીજામાં લક્ષ્ય જાય. ધ્યાન કરતાં આનંદ આવે. દર્શન કરતાં બીજાને જોવાનું મન થાય. અડધું મૂકી દે.
(૭) (રોગ)-રોગ આવવો. શરીરમાં બાધા થવી. શરીરના અવયવોનો ભંગ થવો.
(૮) આસંગરાગ-સંસારનાં પદાર્થ પર રાગ. જે ક્રિયા ચાલતી હોય તેનાં રાગને છોડીને બીજી ક્રિયા પર રાગ કરવો.
આ સંગાદિદોષથી યુક્ત ચિત્તને બુદ્ધિમાન પુરુષો પ્રયત્નપૂર્વક છોડી દે...૩ खेदे दायाभावान प्रणिधानमिह सुन्दरं भवति । एतच्चेह प्रवरं कृषिकर्मणि सलिलवज्ज्ञेयम् ॥४॥
ખેદના દોષથી ધ્યાનમાં દૃઢતા થતી નથી. માટે તે ધ્યાન સુંદર બનતું નથી. જેમ ખેતરમાં બધી સામગ્રી હોય પણ પાણી ન હોય તેમ....૪ उद्वेगे विद्वेषाद्धिष्टिसमंकरणमस्य पापेन । योगिकुलजन्मबाधकमलमेतत्तद्विदामिष्टम् ॥५॥
ઉગમાં દ્વેષ હોવાથી જે કામ કરે એ વેઠરૂપ લાગે (દર્શનાદિ શરમથી કરવા) તેથી પરભવમાં યોગીકુળમાં જન્મ પામવામાં બાધક બને છે તેમ યોગને જાણનારાઓ કહે છે...૫ क्षेपेऽपिचाप्रबन्धादिष्टफलसमृद्धये न जात्वेतत् । નાસભાનતઃ શાનિરખિ નાવેદ પુંસ: | ૬ |
ક્ષેપ નામના દોષથી ચિત્ત (મન)ની લીનતા વચ્ચે વચ્ચે અટકી
ષોડશકભાવાનુવાદ
