Agam 29 Mood 02 Dashvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 58

(૬) દેશથી (ઘેડે ભાગે) સર્વથી (આખે શરીરે) સ્નાન કરવું એ નાન-અનાચાર કહે વાય છે.
(૭-૮) ચંદન, કેવડો, અત્તર આદિની સુગંધ તથા ફૂલ માલા આદિનું સેવન કરવું એ ગંધ-માલ્ય-અનાચાર કહેવાય છે.
(૯) ગ્રીષ્માદિ કાળમાં પંખે ચલાવે એ વ્યજન-અનાચાર છે.
એથી આરંભ આદિ દેષ લાગે છે તે પિતેજ સમજવું જોઈએ. દેશિક અને કીતકૃતનું વિસ્તારપૂર્વક વિવેચન પાંચમાં અધ્યયનમાં કરવામાં આવશે. (૨)
(૧૦) સંનિધિ-જે અનાચારનું સેવન કરવાથી આત્મા નરકાદિ દુર્ગતિમાં પડે છે, અર્થાત્ ઘી ઓસડ આદિ રાત્રે વાસી રાખવાં તે સંનિધિ-અનાચાર છે.
(૧૧) ગૃહામત્ર-ગૃહસ્થને પાત્રમાં આહાર આદિ કરે તે ગૃહ્યમત્ર કહેવાય છે. (૧૨) રાજપિંડ-રાજાને માટે બનાવેલો આહાર લે તે રાજપિંડ છે.
(૧૩) કિમિચ્છક–જેમાં એ પૂછવામાં આવે છે કે કેને શું જોઈએ છે? અર્થાત દાનશાલા ( સદાવ્રત) આદિ પાસેથી આહાર લે તે કિમિચ્છક કહેવાય છે.
(૧૪) સંવાહન-અસ્થિ, માંસ, ત્વચા, મને આનંદદાયક ચાર પ્રકારનું મર્દન કરવું એ સંવાહન છે. (૧૫) દંતપ્રધાન-દાંત ધોવા.
(૧૬) સંપ્રચછન-ગૃહસ્થને કુશલ આદિ રૂપ સાવધ પ્રશ્નો પૂછવા.
(૧) દેહપ્રલોકન-જલમાં અથવા દર્પણ આદિમાં પોતાનું મુખ આદિ જોવાં, સનિધિ આદિમાં પરિગ્રહાદિ દોષ પ્રસિદ્ધ છે. (૩)
(૧૭) અષ્ટાપદ-ન્નાહી અર્થાતુ-પાસા ફેંકીને ચોપાટ. શતરંજ. આદિ ખેલવાં, અથવા અન્ય પ્રકારે જુગાર ખેલો.
(૧૯) છત્ર ધારણ કરવું. ગાથામાં વાગટ્ટા એવું પદ છે, એને છૂટા પાડવાથી ઘrur +જાપ થાય છે. અહીં અઠા શબ્દને અર્થે “મુઠી છે જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિમાં કહ્યું છે કેસાઈ ચં વરુ અર્થાત્ –ત્રાષભદેવ ભગવાને, ચાર મુડી લગ્ન કર્યો એટલે બાજુદા નો અર્થ “મુઠીથી છત્રને ગ્રહણ કરવું એ થયે.
પ્રશ્ન-છત્ર તો મુઠીથી જ પકડવામાં આવે છે, પછી માપ એ પદની શી જરૂર રહે છે? જેમકે સૂખથી બેલે છે” એ વાકયમાં “મુખથી” એટલે અંશ વ્યર્થ છે, કારણ કે મુખ વિના બીજા કોઈ અંગથી બોલી શકાતું નથી. તેજ રીતે ત્યાં “મુઠીથી' એમ કહેવું એ પણ * ઉત્તર–એ પ્રશ્ન બરાબર નથી, કારણ કે લેકમાં “આંખોથી જોવે છે,” “કાનથી સાંભળે છે, જીભથી ચાખે છે, ઈત્યાદિ વાકામાં “આંખોથી,” “કાનથી, જીભથી” એ શબ્દ આપવાને હેતુ યથાસ્થિત વસ્તુનું પ્રતિપાદન કરવાનું છે. આ ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં gm કાપ પદ આપ્યું છે તેનો અર્થ છે-પગમાં ઉપાન (જેડા), જે કે જેડા પગમાં જ પહેરવામાં આવે છે, હાથે કે માથે નહિ, તે પણ પાપ કહેવાથી પુનરૂક્તિ થતી નથી, કારણ કે એ શબ્દથી યથાવસ્થિત વસ્તુનું પ્રતિપાદન માત્ર કરવામાં આવ્યું છે. તેથી “મુડીથી છત્ર ધરવું” એમ કહેવું એ અયુક્ત નથી.
(૨૦) ઐકિસ્ય-ચિકિત્સા કરવી અર્થાત્ વૈદું કરવું, અથવા પ્રહાદિ ને મંત્ર વગેરેથી શાન્ત કરવા અથવા એ વિષયનો ઉપદેશ આપ.
(૨૧) ઉપાનહ (જેડા) અથવા મોજાં અદિ પહેરવાં
વૃથા છે.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૪૩