Book Title: Agam 29 Mood 02 Dashvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
શંકા- સમિતિગુપ્ત પાલક્તા તે ગેરૂઆ આદિ વસ્ત્ર પહેરનારાઓમાં પણ જોવામાં આવે છે. તેઓ પણ માર્ગ જોઈને જ ચાલે છે, તેથી તેઓ સમિતિનું પાલન કરે છે, અને કઈ કેઈવાર મૌન રહે છે તેથી ગુપ્તિનું પણ પાલન કરે છે, જે તેઓમાં સમિતિગુપ્તિ પાલકતા જોવામાં આવે છે, તે તેમને પણ ભિક્ષુ કેમ ન કહેવા જોઈએ?
સામાધાન-ઈહલેક અને પરલોક સંબંધી આકાંક્ષા અથવા વાર્થરહિત થઈને જેઓ સમિતિ-ગુપ્તિનું પાલન કરે છે તે જ મિક્ષ કહેવાય છે તેમાં એવું જોવામાં આવતું નથી. તેઓ હિંસાથી બચવા માટે માર્ગ જોઈને ગમન કરતા નથી, પરંતુ કાંટા વગેરે વાગી જવાના ભયથી માર્ગ જોઈને ચાલે છે અને યશ કીર્તિ સંપાદન કરવાને માટે મૌન રાખે છે, તેથી તેઓ વસ્તુતાએ સમિતિ-ગુપ્તિ ને પાલક નથી થઈ શકતા. જે તેમને સમિતિ-ગુતિના પાલક માનવામાં આવે તો એ માણસ પણ વતી કહેવાશે કે જે એવી પ્રતિજ્ઞા કરે કે “ જ્યાં સુધી હું બેડીથી બંધાયેલો છું ત્યાં સુધી હું તેને નહિ મારૂં” “જયાં સુધી હું ન બેલું ત્યાં સુધી મૃષાવાદને ત્યાગી છું” “ જયાં સુધી સૂઈ રહીશ ત્યાં સુધી અચૌર્ય વ્રતનું પાલન કરીશ.” વસ્તુતઃ એ માણસ બેતી નથી કહેવાતા, કારણ કે એની આંતરિક ઇચ્છા પાપથી નિવૃત્ત થઈ નથી.
ગેરૂઆ આદિ વસ્ત્ર ધારણ કરનારા અને પિતાને ભિક્ષુ માનનારા સન્યાસી આદિ વસ્તુતઃ ભિક્ષ કહેવાઈ શકતા નથી, કારણ કે તેઓ ઉદ્દગમ ઉત્પાદના આદિ દોષોથી દૂષિત અને આદિ અંગીકાર કરે છે, સચિત્ત જળ લે છે, સચિત્ત કંદમૂળ આદિનું સેવક કરે છે પચનપાચનદિ ક્રિયાઓ કરે છે અને ઈછાનું દમન કરતા નથી. જેથી કરીને વસ્તુત: તે એ જ ભિન્ન કહેવાવા યોગ્ય છે કે જેઓ સમિતિ-ગુપ્તિના ધારક તથા ભિક્ષા માત્રથી ઉપજીવી છે, અચિત્ત. એષણીય, ઉગમાદિ-દેષથી રહિત, વિશુદ્ધ, પ્રમાણપત ભિક્ષા લે છે, અને પ્રાણ જવાનો અવસર આવે તે પણ પચન-પાચનાદિ નવ કોટિની વિશુદ્ધતાને ખંડિત કરતા નથી.
અથવા સંસારના સર્વ શરીરધારીઓને ક્ષેજિત કરનારાં જ્ઞાનાવરણીય આદિ આઠ કર્મોને ભેદનારા ભિક્ષુ કહેવાય છે.
ભિક્ષકી સાવીને કહે છે. સંજય આદિ વિશેષણ સાધ્વીની સાથે પણ સમજવાનું છે, કારણ કે સાધુ અને સાધ્વીને આચાર પ્રાયઃ સમાન છે.
(૧) પૃથિવીકાયયતના વર્તમાનકાળના સર્વ પ્રકારના સાવધ-વ્યાપારથી નિવૃત્ત હેવાને કારણે સંયત, અતીતકાલીન પાપોથી જુગુપ્સાપૂર્વક અને ભવિષ્યત્કાલીન પાપોથી સંવરપૂર્વક નિવૃત્ત હેવાથી વિરત, સંયત અને વિરત હેવાને કારણે વર્તમાન કાળમાં સ્થિતિબંધ અને અનુભાગબંધનો હાસ કરીને પાપકર્મને નષ્ટ કરનારા, દિવસમાં અને રાત્રે, દ્રવ્યથી ધ્યાન આદિને માટે એકાન્તમાં સ્થિર અને ભાવથી રાગ-દ્વેષ આદિથી રહિત હોવાને કારણે એ કાકી અથવા સાધુઓના સંઘમાં સ્થિત, સ્વાધ્યાય આદિથી ઉત્પન્ન થતા શ્રમને દૂર કરવાને માટે રાત્રિની વચ્ચેના બે પહોરમાં સૂતા તથા જાગતા ભિક્ષુ, આગળ કહેલા સાવદ્ય વ્યાપાર કરતા નથી.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
