Agam 29 Mood 02 Dashvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 120

પુણ્યા' બનાવવામાં આવ્યાં છે.” એવુ જાણવામાં યા સાંભળવામાં આવે તે એ સંયમીને માટે ગ્રાહ્ય નથી. તેથી કરીને એવા આહાર આપનારીને સાધુ કહે કે-એ લેાજન-પાન લેવાં મને કલ્પતાં તથી. પહેલી ગાથામાં આવેલા વાળāાપદના જ્ઞાન શબ્દથી પે તાની પ્રશ'સાને માટે આપવામાં આવતું દાન ’ એવા અ ગ્રહણ કર્યાં છે; પણ આ ગાથામાં પુઠ્ઠા માના મુખ્ય શબ્દથી ‘પેાતાની પ્રથ’સા સિવાયના અન્ય કોઈ પ્રયાજનથી આપવામાં આવતું દાન’ એવા અથ થાય છે. દાન અને પુણ્યમાં એ અંતર છે.
કાઇ-કાઈ કહે છે કે “મહાવ્રતધારી મુનિએને જે દાન આપવામાં આવે છે તેમાં પુણ્ય છે. ખીજાઓને દેવામાં પુણ્ય નથી, ખીજાએને દેવામાં ઉલટું પાપ લાગે છે.” એમનુ એવું કહેવુ બ્રાન્તિમૂલક છે, કારણ કે ભગવાને પુળા વળવું એ કથન વડે પુણ્યને માટે કાઢેલા દ્રવ્યને સાધુઓને માટે અકલ્પનીય ખતાવ્યુ છે. જો મહાવ્રતીએ સિવાયના ખીજાએને આપવામાં પુણ્ય ન હાય તે ભગવાને કરેલા એ નિષેધ કાને લાગુ પડશે ?, તાપ
૨ તેરહપથી સંપ્રદાયના સાધુઓ ।
એ છે કે પુણ્યને માટે કાઢેલા દ્રવ્યને મુનિએને માટે અકલ્પ્ય બતાવ્યુ` હાવાથી એમ સિદ્ધ થાય છે કે ખીજાઓને દાન આપવાથી પણ પુણ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
શંકા-જો પુછ્યા કાઢેલુ દ્રવ્ય સાધુએને માટે ગ્રાહ્ય ન હેાય તા શિષ્ટ કુળમાં સાધુ કદાપિ ભિક્ષા ગ્રહણ કરી શકશે જ નહિ, કારણ શિષ્ટજન પુણ્યને માટે જ રસેાઇના આરંભ કરે છે. સાધારણ (ક્ષુદ્ર) પ્રાણીએની પેઠે માત્ર પેાતાનુ જ ઉદર ભરવાને માટે નહિ.
સમાધાન-જો કે શિષ્ટ કુળમાં તૈયાર કરવામાં આવતા આહાર પુણ્યને માટેજ સપાદિત હાય છે, તાપણુ જે આહાર બીજાને માટે બનાવવામાં આવે છે,-પેાતાના ઉપલેાગને માટે નહિ, તે પુળકા પનર (દુથાર્થ નિષ્પત્તિ) અને એજ ‘દેય' કહેવાય છે. એ પ્રકારના આહારને પણ ગ્રહણ કરવાનો નિષેધ કરવામાં આવ્યેા છે; કારણ કે.એ લેવાથી આર'લ અને અંતરાય આદિ દોષાના પ્રસગ ઉત્પન્ન થાય છે.
જે આહાર પેાતાને માટે અને પેાતાનાં આશ્રિત જનેાના ઉપભેગને માટે ઉદાર-બુદ્ધિ થી નિષ્પન્ન કરવામાં આવે છે તે અનિયત દાનને માટે હાવાથી અદેય' કહેવાય છે. એ અદેય આહાર ગ્રહણ કરવાથી સાધુને આર ભાદિ દોષો લાગત નથી, કારણ કે એ સાધુને માટે બનાવવામાં આવેલે. હાતા નથી. તથા શાસ્ત્રમાં શિકુળમાં ભિક્ષા ગ્રહણ કરવાનું વિધાન છે, તેથી પશુ શિષ્ટકુળમાં આહાર ગ્રહણુ કરવામાં દેષ લાગી શકતા નથી. એક્યુ જ સમાધાન પૂરતું છે. (૪૯-૫૦)
અન્નનું ઈત્યાદિ તથા તં મળે॰ ઈત્યાદિ.
યાચક-માત્રને અથવા સિદ્ધ (તૈયાર) ભિક્ષા લઈને જીવન નિર્વાહકરનારાને વનીપક' કહે છે. વનીપા પાઠથી પક્ષમાં-દાતાના માનનીય ગુરૂઆદિમાં ભક્તિ પ્રકટ કરીને લેવામા આવતી ભિક્ષાને વની કહે છે, અને એવી ભિક્ષા લેનાર નીપજ કહેવાય છે, અથવા જે ભૂખના તાપ મિટાવીને સાંત્વના આપે તેન ચની (ભિક્ષા આપવાને રાખેલાં અન્નાદિ) કહે છે એને સુરક્ષિત રાખનાર ને પ્રાથના કરીને ભિક્ષા પ્રાપ્ત કરનારને વન વજ્ર કહે છે. એ વનીપકને માટે બનાવેલા આહાર આપે તે આપનારીને સાધુ કહે કે એવાં આહાર મને પતા નથી (૫૧-૫૨)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૧૦૫