Book Title: Agam 29 Mood 02 Dashvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
પાન ગૃહણ વિધિ
અશન ગ્રહણ કરવાની વિધિ બતાવીને હવે પાન ગ્રહણ કરવાની વિધિ બતાવે છે – તહેવું વાદ્ય ઈત્યાદિ. - ઉચ્ચ (ઉત્કૃષ્ટ) મનહર વણે ગંધ રસ સ્પર્શવાળું દ્રાક્ષ આદિનું ધાવણ તથા શરબત આદિ પાન, અથવા (અનુત્કૃષ્ટ) અમનેસ વર્ણ બંધ રસ અશવાળું મેથી, કેરાં, ખીજડાની ફળી (સાગરિઓ) તથા તલ છાશ આદિનું ધાવણ આદિ પાન, ગેળ યા ઘીને ઘડાનું ધાવણ, ઉકાળેલા લીલા શાક આદિનું પાણી, આટાની થાળી આદિનું ધાવણુ, ચેખોનું ધાવણ એ બધાં જે તાજા ધાએલાં હોય અર્થાત્ અંતમુહૂતની અંદર અંદર એલાં હોય તે તેને ગ્રહણ કરવા નહિ. એ તો ઉપલક્ષમાત્ર છે. આચારાંગસૂત્રમાં ભગવાને કહ્યું છે કે
સાધુ અથવા સાધ્વી પાણીને માટે ગૃહસ્થના ઘરમાં પ્રવેશ કરીને, લેટના વાસણનું ધાવણ, શોક આદિ જેમાં બાફેલાં હોય તે પાણી, ચેખાનું ધાવણ, તથા એ પ્રકારનું બીજું પણ કઈ પાણુ તુરતનું ધએલું હોય, સ્વાદથી ચલિત થયું ન હોય, અર્થાત જેનું ધાવણ હોય તે વસ્તુને સ્વાદ ન આવતો હોય, જેનાં વર્ણ રસ ગંધ સ્પર્શ ન બદલાયાં હોય-સર્વથા અચિત્ત ન થયું હોય, શઅપરિણત ન હોય, તો તે ગ્રહણ ન કરે છે તુરતનું ધાએલું ન હોય બહુ વખતનું ધાએલું હોય, સ્વાદથી ચલિત થયું હોય, અને શસ્ત્રપરિણત હોય તે ગ્રહણ કરે. તિલેદક, તુષાદક, યદક, ઓસામણ, સૌવીર, ઉદક તથા એ પ્રકારનું બીજું પણ પાણી ગૃહસ્થ આપેલું હોય તે કપે છે. જે સાધકેરીનું ધોવણ. અંબાડગ (ઓબેળિયાંનું) ધાવણ, કઠાનું ધાવણ, બીજોરાંનું ધાવણુ, દ્રાક્ષનુ વણ, અનારનું ધાવણ, ખજૂરનું ધોવણ, નારિયેળનું પાણી (વણ), કેરાંનું ધાવણ, બેરનું ધાવણ, આંબળાંનું ધાવણ, આંબલીનું ધાવણ, અથવા એ પ્રકારનું બીજું પણ ધાવણ જાણે અને જે તે બહુ અશ્લ (ખાટું) ન હોય. તુરતનું ધાએલું ન હોય, વાદચલિત હાર્યા અને શસ્ત્રપરિણત હોય તે કપે છે.”
દિગંબરાઆર્ય વદ્દકેર-સ્વામીએ પણ મૂલાચારમાં કહ્યું છે –
તિલેદક, તદ્લેદક, ઉચ્છેદક, ચણાનું પાણી તુષનું પાણી, તથા એ પ્રકારનું બીજું પણ જળ જે અવિધ્વસ્ત (સચિત્ત) હોય અને શસ્ત્રપરિણત નું હોય તે ચડશું કરવું ન જોઈએ અર્થાત્ શસ્ત્રપરિણત હોય તે લેવું કપે છે (મૂલાચાર . ૪૭૩) (૭૫).
કેવું ધાવણ ગ્રહણ કરવું જોઈએ ? તે બતાવે છે – કાકા, ઇત્યાદિ, તથા સર્વ ઈત્યાદિ.
આગમાનુસારબુદ્ધિ અથવા દૃષ્ટિથી ઘેવણને વદિ જાણી-પૂછીને અથવા કોઈ પાસેથી સાંભળીને ધાવણ બહુ વખતથી ધેલું હોય તે તે ગ્રહણ કરે તેમજ ઉપગી છે કે અનુપયોગી ?' એ પ્રકારની શાંકાનો નિર્ણય કરીને પ્રાસુક તથા અવસ્થાંતરને પ્રાપ્ત થએલું જાણીને સાધુ તે ગ્રહણ કરે. - જે લો કે કહે છે કે-વણનું પાણું બે ઘડી પછી સચિત્ત હોવાથી અગ્રાહ્યા છે તે તેમનું કહેવાનું બરાબર નથી. કારણ કે જે બે ઘડી પછી ધાવણનું જળ સચિત્ત થઈ જાય તે શાક આદિથી ખરડાયેલા હાથે યા કડછી-આદિ દેવાને માટે ગૃહસ્થ (
રઈ) રઈને
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૧૧૧
