Agam 29 Mood 02 Dashvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 57

સ્થિત રહેવાને કારણે વિપ્રમુક્ત હોવાથી સ્વ-પરના ત્રાતા (રક્ષક) છે, ત્રાતા હોવાને કારણે નિગ્રંથ છે, નિગ્રંથ હોવાને લીધે મહર્ષિ છે.
શંકા-આ ગાથામાંથી એ તાત્પર્ય નીકળ્યું કે- મહાપુરૂષોએ જેનું જેનું આચરણ નથી કર્યું છે તે અનાચરણીય છે, અને તેમણે જેનું જેનું આચરણ કર્યું તે બધું આચરણ કરવા ગ્ય છે. જે એમ છે તે તીર્થકર ભગવાન દેવનિર્મિત આઠ મહાપ્રાતિહાર્યોથી યુક્ત હોય છે, તેમ આપણે પણ આપણા માટે બનાવેલા પદાર્થોથી યુક્ત કેમ ન થવું ?
સમાધાન–હે વત્સ ! એમ નથી, કારણ કે તે વીતરાગ હોવાથી કપાતીત છે, અને આપણે કલ્પસ્થિત છીએ. એ કપાતીત જિનેશ્વરનાં તીર્થકર–ગોત્રનામપ્રકૃતિના ઉદયના મહિમાથી આઠ મહાપ્રાતિહાય કેવળ ભાસિત થાય છે; પરન્તુ દેવતાઓ તરફથી સમર્પિત થતાં નથી, એટલે ઔપપાતિક સૂત્રના માતા ચ ઇત્યાદિ વ્યાખ્યાનમાં કહ્યું છે કે આકાશસ્થિત ચક્ર, છત્ર અને ચામરાથી ભગવાનૂ લક્ષિત થાય છે. અહીં લક્ષિત' કહેવાથી એમ સાફ સાફ બતાવ્યું છે કે-બીજાઓને છત્ર-ચામરાદિયુક્ત ભગવાનૂ લક્ષિત થાય છે. પરંતુ તે ચક-છત્રાદિ અન્ય (દેવ) કૃત નથી હોતાં. જેમ અર્ધમાગધીભાષારૂપ પણ તીથકરની વાણી સમવસરણમાં આવેલા દેવ-મનુષ્ય-તિયાને પોતપોતાની ભાષાના સ્વરૂપમાં જ પ્રતીત થાય છે, કિન્તુ વસ્તુતઃ તે તેવી નથી હોતી. એટલે એ કલ્પાતીતની તલનામાં નહિ પહોંચેલા આપણે છીએ તે એમણે કહેલા કપમાં જ રહેવું જોઈએ. નહિ કે તેમનું અનુકરણ કરવું જોઈએ. (૧)
(૫૨) અનાચીર્ણ
હવે (પર)-અનાચીણું દર્શાવે છે-તિ ઈત્યાદિ.
(૧) શિક, (૨) કીતકૃત, (૩) નિયાગ, (૪) અભ્યાહત, (૫) રાત્રિભોજન, (૬) સ્નાન, (૭) ગંધ, (૮) માવ્ય, (૯) પંખે ચલાવ
(૧) સાધુ આદિને માટે જે આહાર બનાવવામાં આવ્યું હોય તેને શિક કહે છે.
(૨) સાધુને માટે મૂલ્ય ખચીને જે આહારાદિ ખરીદ કરવામાં આવેલ હોય તેને કીતકૃત કહે છે.
(૩) ગૃહસ્થનું નિમંત્રણ મેળવીને કેઈવાર પણ આહાર લે અથવા પ્રતિદિન એકજ ઘેરથી આહાર લે એ નિયાગાપિંડ કહેવાય છે.
(૪) પિતાના ગામથી, પરગામથી અથવા ઘેરથી સાધુની સામે લાવવામાં આવે આહાર અભ્યાહત-પિંડ કહેવાય છે.
અભ્યાહુતને માટે માથામાં બહુવચન આવ્યું છે તેને એ હેતુ છે કે-જેટલા અભ્યાહત (સામે લાવેલા) હોય તે બધા અનાચાર છે.
(૫) રાત્રે આહાર લે, દિનમાં લઈને રાત્રે ખાવે, ઈત્યાદિ રાત્રિભક્ત કહેવાય છે.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧