Book Title: Agam 29 Mood 02 Dashvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
ઉત્તર—હે શિષ્ય ? એમ નથી. હાથેયી લેવા-દેવાને જેવા વહેવાર લેકમાં પ્રસિદ્ધ છે તેવા વહેવાર કર્મમાં નથી હાઇ શકતા; અર્થાત્ લેકેમાં એવા વહેવાર થાય છે કે—વસ્ત્ર પાત્ર ખીજાઓને હાથથી આપવામાં આવે છે ખીજા પાંસેથી લેવામાં આવે છે.’ એ પ્રકારને વહેવાર કર્મીની ખાખતમાં થતા નથી. કેમકે-કમ અત્યન્ત સૂક્ષ્મ છે તે ઇન્દ્રિયના વિષય જ નથી હાતા તા એની લેણ-દેણુ કેવી રીતે થઇ શકે ? બીજી વાત એ છે કે પ્રમાદના ચેગથી અદત્ત પદાનુ' આહ્વાન (ગ્રહુણ ) કરવુ' એ: અદત્તાદાન કહેવાય છે. મુનિરાજને તદ્વિષયક પ્રમાઃ હાતા નથી તેથી તેમને અકત્તાદાનને દોષ લાગતા નથી. મુનિરાજ તા કદાપિ એમ નથી ઇચ્છતાં કે હુ' કર્માને ગ્રહણ કરૂ, કિન્તુ મ કારી આત્મા અને કર્માના સ્વભાવ જ એવા છે કે જેથી કમ ખંધાઇ જાય છે. બાકી રહ્યુ.ધર્મપાન. તે તીર્થંકર ભગવાને ધર્મપાજન કરવાના આદેશ તથા ઉપદેશ આપ્યા છે. તેથી તેમાં અદત્તાદાનને પ્રસંગ જ આવતા નથી.
સૂત્રમાં અપ, ખડું, સ્થૂલ, અને અણુ, એ શબ્દોનું ગ્રહણ પણ એ જ આશયથી કરવામાં આવ્યું છે. એટલે કર્મોનાં અંધન તયા સમિતિ-ગુપ્ત દ્વારા ઘાંપાજન, એમાં અનુત્તાદાન લાગતું નથી (૩) (૧૦)
મૈથુનવિરમણ વિના અહિંસા આદિ મહાવ્રતાની રક્ષા થઈ શકતી નથી, કારણ કે– મૈથુન સેવન કરવાવાળા ત્રસ-સ્થાવર જીવેની હિંસા કરે છે, અસત્ય ખેલે છે. અને અદત્તનુ આદાન કરે છે. તેથી કરીને અહિંસાદ્રિ મહાવ્રતનુ નિરાક્ પાલન કરવાને માટે મૈથુનવિરમણ નામનું ચેથા મહાત્રનનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવે છે-ઢાવ વચ્ચે ઇત્યાદિ. (૪) મૈથુનવિરમણુ,
હે ભગવન્ ! ચેાથા મહાવ્રતમાં સર્વ પ્રકારના મૈથુનનુ વિરમણ કરવામાં આવે છે, તેથી હે ભગવન્ ! હું સર્વ પ્રકારના મૈથુનનું પ્રત્યાખ્યાન કરૂ છુ. અપ્સરાએ સબંધી દેવી. સ્ત્રી-પુરૂષ-સંબંધી માનુષિક પશુ-આદિ-સંબધી તૈય ગ્યોનિક મૈથુન નહીં હું સ્વય સેવુ', નહીં બીજાએ પાસે સેવન કરાવુ અને નહી' સેવન કરનારને ભલેન જાણુ. દ્રવ્ય-ક્ષેત્રકાળ-ભાત્રની ચૌભ’ગી એમાં પણ લગાડવી, અર્થાત્ દ્રવ્યથી સ્ત્રીમાદિની સાથે, ક્ષેત્રથી કાઈ પણ ક્ષેત્રમાં; કાળથી કાઇ કાળમાં અને ભાવથી કોઈ પણ ભાવે કરીને ત્રણ કરણ ત્રણ ચેાગથી મૈથુન સેવીશ નહીં. (૪) (૧૧)
મથુન-વિરમણુ, પરિગ્રહના ત્યાગ વિના થઈ શકતુ નથી, તેથી મૈથુન-વિરમણુની પછી પરિગ્રહવિરમણ નામનું પાંચમુ' મહાવ્રત કહે છે અન્નાવરે પંચમે ઇત્યાદિ
(૫) પરિગ્રહવિરમણુ.
ભગવન્ ! ચતુર્થ મહુવ્રતની પછી પાંચમા મહાવ્રતમાં પરિગ્રહનાં પૂર્ણ પ્રત્યાખ્યાન કારવામા આવે છે, જેથી આત્મા જન્મ જરા મરણાદ્વિજનિત નાના પ્રકારનાં દુ;ખાથી ગ્રસ્ત થાય છે. અથવા જે મૂર્છાપૂર્વક સ્વીકારવામાં આવે છે તે પરિગ્રહ કહેવાય છે, કારણ ભગવાને મૂક્ચ્છનેજ પરિગ્રહરૂપ ખતાવી છે. તેથી કરીને ત્રણ કરણ ત્રણ ચેાગે ગ્રામ નગર આદિમાં ન સ્વયં પરિગ્રહ ધારણ હું કરીશ, ન બીજાએ દ્વારા ધારણુ કરાવીશ, ન ધારણ કરનારને ભલે જાણીશ. (૧) (૧૨)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૬૪
