________________
• તેળ શાહેળાં ૧ ઇત્યાદિ.
4
'
4
તેનું જેનું તેનું સમળ્યું ' તે કાલ તે સમયને વિષે ‘સામો સમોસર્ન્દ્રે’ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સ્વામી ગ્રામાનુગ્રામ વિહાર કરતા કરતા વૈહિતક નગરનાં પૃથિવીઅવત સક બગીચામાં પધાર્યાં. ‘- ગાય પરિસા વિચા ” ભગવાનનું આગમન સાંભળીને નગરિનવાસી માણસા અને રાજા સૌ મળીને પ્રભુના દર્શન કરવા અને તેમની પાસેથી ધ કથા સાંભળવા માટે તે ખગીચામાં એકઠા થયા, અને સૌએ ભગવાનને વંદન-નમસ્કાર કર્યાં, અને તેમની પ`પાસના કરી. પ્રભુએ ધ કથા કહી સંભળાવી, પછી–નમસ્કાર કરીને સૌ ત્યાંથી પેાતાના સ્થાનકે ગયા. ‘ તેળ જેવું તેનું સમાં ' તે કાળ અને તે સમયને વિષે, ‘ નેઅે અંતેવાસી ? ભગવાન મહાવીરના મેટા શિષ્ય ગૌતમ સ્વામી छक्रमणपारणगंसि ' સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને પ્રતિલેખનાદિક ક્રિયા પૂરી કરીને ભગવાનની આજ્ઞા લઇને છઠેના પારણા નિમિત્તે, ‘ તદેવ નાવ રાયમગંગોળાઢે ’ આગળ કહેવામાં આવી છે તે વિધિ મુજબ હિતક નગરમાં ઊંચ-નીચાદિક કુલામાં ભિક્ષા માટે ફરતા ફરતા રાજમાર્ગ પર આવ્યા. ‘ થી બાસે પુત્તે પાસ ત્યાં તેમણે અનેક હાથીઓ, ઘેાડાએ અને પુરુષાને જોયા સાથે ‘ તેષિ પુસિાળ મન્નાય पासइ एवं इत्थियं अवउडगबंधणं उक्त्तिककण्णणासं जाव मूले भिज्जामाणं पासइ તે પુરુષાની વચમાં એક એવી સ્ત્રીને જોઈ કે જેના અન્ને હાથ પાછળથી બાંધેલા હતા. નાક અને કાન જેના કાપેલા હતાં અને જે શૈલી પર ચઢેલી હતી. ‘નાસિત્તા મે અાસ્થિ૪ ’એવી કષ્ટ દશામાં પડેલી તે સ્ત્રીને જોઈને, ભગવાન ગૌતમના ચિત્તમાં
1
‘તવ” પહેલાની માફક સંકલ્પ થયે. પછી fE " ચથાપ્રાપ્ત ભિક્ષા પ્રાપ્ત કરીને પાછા તે પોતાના સ્થાન પર ચાલ્યા, અને જ્યાં શ્રી ભગવાન મહાવીર સ્વામી બિરાજતા હતા ત્યાં આવ્યા. અને પ્રાપ્ત ભિક્ષા પ્રભુને ખતાવીને ‘Ë યામી ’ગૌતમ સ્વામીએ જોયેલી સ્ત્રીના તમામ વૃત્તાંત કહ્યો, અને તે સાથે એ પણ પૂછ્યું. ‘ સા નું મતે સ્થિવા પુઅમને ા ગાસી ’કે હે ભદન્ત ! તે શ્રી પૂર્વ ભવમાં કાણુ હતી. (સૂ॰ ૨)
‘ પડ્યું વધુ શૌચમા ! ' ઇત્યાદિ.
6
ગૌતમના પ્રશ્નને સાંભળીને પ્રભુએ દેવદત્તાના પૂર્વભવનું આ પ્રમાણે વર્ણન કર્યું" પૂર્વ રવજી નોયમા ' હે ગૌતમ ? ‘ તેાં જાહે” તેળ સમાં રૂષ બંઘુદ્દીને રીવે મારે વાસે મુપ નામ યરે દોથા ’ તે કાલ અને તે સમયને વિષે આ જ બુદ્વીપનાં ભરત ક્ષેત્રમાં સુપ્રતિષ્ઠ નામનું એક નગર હતું. તે ‘દુર્ ' દ્ધિ તિિમત અને સમૃદ્ધ હતું. ‘તસ્ય મહામેળે યા ' તેમાં મહાસેન નામના રાજા રહેતા હતા. तस्स णं महासेणस्स रण्णो धारिणीपामोक्खं देवीसहस्सं ओरोहे ચાવિ હોસ્થા ' તે મહાસેન રાજાના અન્ત:પુરમાં ધારિણી આદિ એક હજાર રાણીઓ હતી. ' तस्स णं महासेणस्स रण्णा पुत्ते धारिणीए देवीए अत्तए सीहसेणे णामं कुमारे રાત્યા' રાજાને એક પુત્ર હતા. જે ધારિણી દેવીના ઉદરથી જન્મ પામ્યા હતા, તેનું
6
શ્રી વિપાક સૂત્ર
૨૧૩
