________________
નરકગતિનું વર્ણન :
: ૧૭ : અસહ્ય વેદના સહન કરતાં જીવે કારમી ચીસે પાડે છે, પરંતુ તેનું ત્યાં કઈ સાંભળનાર નથી, તેઓને કેઈ બચાવનાર નથી, ફક્ત પરમ કારુણિક પ્રભુના જન્મ વગેરે વિશિષ્ટ કલ્યાણક પ્રસંગે તેઓ શાન્તિ અનુભવે છે.
તે જીવે ભૂખથી એવા રીબાતા હોય છે કે આપણે સવ ધાન્યના ઢગલા તેઓને ખાવા આપીએ તો પણ તેમને સંતોષ થાય નહિં. વળી સર્વ સાગરના જળ જે તે જીવને પીવા માટે આપવામાં આવે તે પણ તેઓની તરસ છીપે નહિં. એવું ભૂખ ને તરસનું તેમને દુઃખ હોય છે. થડે પણ અધકાર આત્માને આકુળવ્યાકુળ કરી મૂકે છે તે નરકના જી સદૈવ નિબિડ અંધકારમાં જ સબડ્યા કરે છે.
ત્રણ નરક પછી નારકીના જીવે છે કે પરમાધામીનાં દુઃખો ભેગવતા નથી તે પણ તેથી અધિક કામ-ક્રોધ-માનમાયા-લોભ-ઈષ્ય વગેરેની અત્યન્ત તીવ્ર લાગણીથી તેઓ દુઃખી થાય છે. તે લાગણીઓને તેઓ દબાવી શકતા નથી. લાગણીવશ તે જીવે નવી નવી સેના વિકુવીને પરસ્પર લડે છે, મેટાં યુદ્ધ કરે છે ને ખૂબખૂબ દુઃખી થાય છે. નવા રસવિહીન-સી-૩સિક-હુ-વિવાહવાવ નર-નાર્દુ, મર-સો વ વેચત્ત છે
નરકાત્માઓ ઠંડી-ગરમી-ભૂખ-તરસ-રોગગ્રસ્ત કંડયુક્ત શરીર પરતંત્રતા-વૃદ્ધાવસ્થા-દાહ-ભય ને શોક એમ દશ પ્રકારની વેદના વેદે છે. આ સર્વ દુઃખ-નરકગતિ આત્માને ત્યારે મળે છે કે જ્યારે જીવ પંચેન્દ્રિયને વધ કરે છે, માંસભક્ષણ કરે છે, મહાઆરંભમાં આસક્ત બને છે, મહાપરિગ્રહને વધારવામાં જ પ્રયત્નશીલ રહે છે. તે પાપથી પાછા હઠત નથી.
