Book Title: Upmiti Bhav Prapancha Katha Part 02
Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022714/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. siddharSi gaNi viracita upamitibhavaprapaMcA kathA zabdazaH vivecana bhAga-2 dvitIya prastAva : tiryaMcagati vaktavyatAvarNana 6 0000 100000 vivecakaH paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMyA kathA zabdazaH vivecana (dvitIya prastAva) bhAga-2 * mULa graMthakAra * vyAkhyAtRcUDAmaNi, mAnasazAstravidra pa. pU. zrI siddharSi gaNi * divyakRpA : vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka pa. pU. AcAryadeveza zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tathA teozrInA ziSyaratna kaddarzanavettA, prAvacanikapratibhAdhAraka pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA AzIrvAdadAtA * vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka pa. pU. AcAryadeveza zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya vartamAna zrutamarmajJAtA vidvAna pa. pU. AcArya bhagavaMta zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA * vivecanakAra eka paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA * saMkalanakArikA ne rAkhIbena ramaNalAla zAha tra prakAzaka : tArtha mATe zrutadevatA bhavana', 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phatehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 zabdazaH vivecana * vivecanakAra - paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA AvRtti : prathama vIra saM. 2540 - vi. saM. 2070 nakala : 1000 mUlya : rU. 100-00 Arthika sahayoga pUjyapAda AcAryadeva zrImadvijya rAmacaMdrasUrIzvarajI pAThazALA 9, 'siddhAcala vATikA', smRtimaMdira pAse, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-5. (zAMtilAla gamanAjI cerITebala TrasTa) ane eka sagRhastha taraphathI amadAvAda. - : mukhya prAptisthAna : tArtha 172 zrutadevatA bhavana, 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Email : gitarthganga@yahoo.co.in, gitarthganga@gmail.com Visit us online : gitarthganga.wordpress.com mudraka sarvodaya ophaseTa 13, gajAnaMda esTeTa, idagAha polIsa cokI pAse, prema daravAjA, amadAvAda-16. phona H 22174519 sarva hakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5.pU. AcAryadeva zrImad vijya 2AmacaMdrasUrIzva2jI pAThazALA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * amadAvAda : gItArtha gaMgA 'zrutadevatA bhavana', 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. - (079) 26604911, 32457410 Email : gitarthganga@yahoo.co.in gitarthganga@gmail.com * muMbaI : zrI lalitabhAI dharamazI 101-102, sarvodaya hAITsa, jaina maMdira roDa, sarvodayanagara, muluMDa (vesTa), muMbaI-400080. - (022) 25680614, 25686030 (mo.) 9322231116 Email : jpdharamshi60@gmail.com *surataH DaoN. praphulabhAI je. zeTha DI-1, arpaNa epArTamenTa, bAbunivAsanI galI, TImalIyAvADa, surata-395001. 1 (0261) 3228723 (mo.) 9016188990 ** BANGALORE : Shri Vimalchandji C/o. J. Nemkumar & Co. Kundan Market, D. S. Lane, Chickpet Cross, Bangalore-560053. (080) (0) 22875262 (R) 22259925 (Mo.) 9448359925 Email : amitvgadiya@gmail.com prAptisthAna * vaDodarA : zrI saurInabhAI dinezacaMdra zAha 'darzana', I-69, lIsApArka sosAyaTI, vibhAga-2, rAmezvara sarkala, subhAnapurA, hAITenzana roDa, vaDodarA-390023. 8 (0265) 2391696 (mo.) 9825212997 Email : saurin108@yahoo.in zrI himAMzubhAI ena. zeTha e-2/41, azoka samrATa, trIje mALe, daphatarI roDa, gauzALA lena, bInA jvelarsanI upara, malADa (I.) muMbaI-400097. 1 (022) 32438434 (mo.) 9322264851 Email : divyaratna_108@yahoo.co.in 1 jAmanagara : zrI udayabhAI zAha C/o. mahAvIra agarabattI varksa, C-9, supara mArkeTa, jayazrI TokIjhanI sAme, jAmanagara-361001. - (0288) 2778513 (mo.) 9727993990 Email : karan.u.shah@hotmail.com * rAjakoTa : zrI kamalezabhAI dAmANI "jinAjJA", 27, karaNaparA, rAjakoTa-360001. 1 (0281) 2233120 (mo.) 9427168613 Email : shree_veer@hotmail.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prakAzakIya 6 sujJa vAcako ! praNAma... aMdhakAramAM TaoNrca vagara athaDAtI vyakti dayApAtra che, to tenAthI paNa TaoNrca kaI rIte vAparavI te na jANanAra vyakti vadhu dayApAtra che. kAraNa ? te vyakti pAse sAdhana hovA chatAM paNa tenI jarUrI jANakArInA abhAve teno upayoga nahIM karI zake. tevI ja rIte. aMdhakArabharyA saMsAramAM jinazAsananI prApti vagara bhaTakto jIva coksa dayApAtra che, paraMtu jinazAsananI prApti bAda paNa jo jIva tenAM rahasyajJAna vagarano ja rahyo, to te vadhAre dayApAtra che; kema ke duHkhamaya ane pApamaya saMsAramAMthI chUTavA mAtra jinazAsana prApti paryApta nathI, paraMtu tenI prApti bAda zAsananAM UMDANabharyA rahasyonA jJAna dvArA zAsana pratye atUTa bahumAna ane sAdhanAmArgano daDha saMkalpa jarUrI che. anyathA bhAgye dIdhela jinazAsanano lAbha te vyakti pUrNatayA uThAvI nahIM zake. amane gaurava che ke, jinazAsananAM A ja rahasyone gItArthagaMgA saMsthA dvArA 108 mukhya ane avAMtara 10,008 viSayonA mAdhyame ujAgara karAvavA ame bhAgyazALI thayA chIe. ahIM dareka viSaya saMbaMdhI bhinna-bhinna zAstromAM verAyelAM rahasyamaya zAstravacanonuM ekatrIkaraNa thAya che. tyArabAda temAM dekhAtA virodhAbhAsonA nirAkaraNa sAthe paraspara saMdarbha joDavA dvArA temAM chupAyelAM rahasyono AviSkAra karavAmAM Ave che. jo ke, A rahasyo asAmAnya zaktizALI sivAyanA lokone sIdhAM pacatAM nathI; kema ke te durgama jinazAsananA nicoDarUpa hovAthI ati durgama che. tethI amArI saMsthAnA mArgadarzaka 5.pU. A.bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI ma. sA.e prastuta rahasyone vyAkhyAno svarUpe sugama zailImAM, zAstrIya ane Adhunika dareka pariprekSyamAM pIrasyAM che ane pIrasaze. jemAMthI eka dharmatIrtha viSayaka pravacanono adhaza pragaTa thayela che. alabatta, A zailInI sugamatAjanya laMbANane kAraNe amuka viSaya sudhI vivecananI maryAdA baMdhAI jAya che, mATe zrIsaMghane pUrNa lAbha maLe te hetuthI tyArabAdanA viSayo saMbaMdhI akhUTa rahasyagarbhita zAstravacanono paraspara anusaMdhAna sAthe saMgraha pragaTa karavAmAM Avaze, jene AjanI bhASA Encyclopedia (vizvakoSa) kahe che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temAM te te viSaya saMbaMdhI dUrano saMbaMdha dharAvatAM zAstravacano paNa te viSayaka rahasyajJAnamAM upayogI hovAne kAraNe saMgRhIta thaze ane A saMgraharUpa bIja dvArA bhaviSyamAM samagra zrI saMghane zAsananAM rahasyajJAnanI prAptimAM taiyAra sAmagrI pUrI paDaze. vidAneva vinAnAti vijJAnaparizrama' e ukti anusAra vidvAno dvArA thatuM A viThThalmogya ane azrutapUrva kArya ghaNA puruSArtha uparAMta puSkaLa sAmragI ane samaya paNa mAMge che. bIjI bAju, zrI saMgha taraphathI sva. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI ma. sA., pa.pU. A.bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI ma. sA.nAM pravacano ane paMDitavarya zrI pravINabhAI motA kRta zAstranAM vivecano zAsananAM rahasyo sudhI pahoMcavAnI kaDI svarUpa hovAthI prasiddha karavAnI mAMgaNIo paNa vAraMvAra Ave che. jo ke, A pravRtti saMsthAnA mULa lakSyathI saheja phaMTAya che, chatAM vacagALAnA samayamAM, mULa kAryane jarA paNa aTakAvyA vagara prastuta kAryane saMlagna pravRtti tarIke svIkArIe chIe. tenA anvaye prastuta pustaka prakAzita karatAM AnaMda anubhavAya che. uparokta dareka kAryone zrIsaMgha khobe-khobe saharSa vadhAvaze, anumodaze ane sahAyaka thaze tevI abhilASA saha. "zrutadevatA bhavana', 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. gItArtha gaMgAnuM TrasTIgaNa ane zrutabhakto Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgAnAM prakAzano pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA (moTA paMDita ma. sA.)nA pravacananAM pustako 1. Azrava ane anubaMdha 2. pudgala vosirAvavAnI kriyA 3. cAritrAcAra pa. pU. A. bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA (paMDita masA.) kuta, saMpAdita ane pravacananAM pustako 1. zrAvakanAM bAra vratonA vikalpo 2. zrAvakanAM bAra vratonA vikalpo (hindI AvRtti) 3. yogadaSTisamuccaya 4. karmavAda kaNikA pa. karmavAda karNikA (hindI AvRtti) 6. sadgati tamArA hAthamAM ! 7. sadgati Apake hAtha meM! (hindI AvRtti) 8. darzanAcAra 9. zAsana sthApanA 10. zAsana sthApanA (hindI AvRtti) 11. anekAMtavAda 12. praznottarI 13. praznottarI (hindI AvRtti) 14. cittavRtti 15. cittavRtti (hindI AvRtti) 16. cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe 17. manovijaya ane Atmazuddhi 18. bhAgavatI pravajyA paricaya 19. bhAvadharma bhAga-1 (praNidhAna) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. bhAvadharma bhAga-2 (pravRtti, vidhvajaya, siddhi, viniyoga) 21. lokottara dAnadharma "anukaMpA" 22. kudaratI AphatamAM jainanuM kartavya 23. dharmarakSA pravacana zreNI bhAga-1 24. jainazAsana svataMtra dharma ke saMpradAya ? 25. jinazAsana svataMtra dharma yA saMpradAya ? (hindI AvRtti) 26. Is Jaina Order Independent Religion or Denomination ? (aMgrejI AvRtti) 27. status of religion in modern Nation state theory (aMgrejI AvRtti) 28. gRhajinAlaya mahAmaMgalakArI 29. zrI upadhAna mApadezikA - saMpAda :- pa. pU. paMnyAsa zrI rihaMtasaranI madAra na lAdava 1. pAkSika aticAra gItArtha gaMgA dvArA prakAzita anya pustakonI yAdI 1. zrI sametazikharajInI saMvedanA 2. zrI navapada ArAdhanA vidhi 3. svataMtra bhAratamAM dharma parataMtra !!!!! 4. svataMtra bhArata meM dharma parataMtra !!!!! (hindI AvRtti). 5. Right to Freedom of Religion !!!!! 6. "rakSAdharma' abhiyAna 9. 'Rakshadharma' Abhiyaan 8. sevo pAsa saMkhesaro 9. sevo pAsa saMkhesaro (hindI AvRtti) saMkalanakartA H jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA: jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartAH dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA: jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA : jyotiSabhAI zAha Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgA dvArA prakAzita vivecananA graMtho |_| | If_ne fr vivecanakAra :- paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA 1. yogaviMzikA zabdazaH vivecana 2. adhyAtmaupaniSat prakaraNa zabdazaH vivecana 3. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 4. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 5. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-3 6. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha 7. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana uttarArdha 8. ArAdhaka-virAdhaka caturbhagI zabdazaH vivecana 9. samyaktva SasthAna caupaI zabdazaH vivecana 10. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-1 11. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-1 12. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-2 13. phUpadaSTAMta vizadIkaraNa zabdazaH vivecanA 14. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 (sUtra 1-2) 15. sUtranA pariNAmadarzaka yatnaleza bhAga-1 16. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 (sUtra 3-4-5) 17. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 18. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 19. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-3 20. dAnadvAciMzikA-1 zabdazaH vivecana 21. mitrAdvAciMzikA-21 zabdazaH vivecana 22. yogazataka zabdazaH vivecana 23. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 24. yogabhedadvAciMzikA-18 zabdazaH vivecana 25. yogavivekadvAciMzikA-19 zabdazaH vivecana 26. sAdhusAmaggadvAciMzikA-6 zabdazaH vivecana Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. bhikSudvAtriMzikA-27 zabdazaH vivecana 28. dIkSAdvAtriMzikA-28 zabdazaH vivecana 29. yogadRSTinI sajjhAya zabdazaH vivecana 30. kevalibhuktivyavasthApanadvAtriMzikA-30 zabdazaH vivecana 31. pAtaMjalayogalakSaNavicAradvAtriMzikA-11 zabdazaH vivecana 32. jJAnasAra zabdazaH vivecana 33. saMthArA porisI sUtrano bhAvAnuvAda ane hiMsASTaka zabdazaH vivecana 34. jinamahattvadvAtriMzikA-4 zabdazaH vivecana 35. samyagdaSTidvAtriMzikA-15 zabdazaH vivecana 36. yogalakSaNadvAtriMzikA-10 zabdazaH vivecana 37. muktiadveSaprAdhAnyadvAtriMzikA-13 zabdazaH vivecana 38. apunabaMdhakadvAtriMzikA-14 zabdazaH vivecana 39. yogadRSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-1 40. yogadRSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-2 41. yogadRSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-3 42. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-2 43. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-3 44. yatilakSaNasamuccaya prakaraNa zabdazaH vivecana 45. devapuruSakAradvAtriMzikA-17 zabdazaH vivecana 46. tArAditrayadvAtriMzikA-22 zabdazaH vivecana 47. kutarkagrahanivRttidvAtriMzikA-23 zabdazaH vivecana 48. saddaSTidvAtriMzikA-24 zabdazaH vivecana 49. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 50. mArgadvAtriMzikA-3 zabdazaH vivecana 51. dezanAdvAtriMzikA-2 zabdazaH vivecana 52. jinabhaktidvAtriMzikA-5 zabdazaH vivecana 53. yogAvatAradvAtriMzikA-20 zabdazaH vivecana 54. yogamAhAtmyadvAtriMzikA-26 zabdazaH vivecana 55. sajjanastutidvAtriMzikA-32 zabdazaH vivecana 56. pUrvasevAdvAtriMzikA-12 zabdazaH vivecana 57. IzAnugrahavicAradvAtriMzikA-16 zabdazaH vivecana Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58. klezatAnopAyadvAciMzikA-25 zabdazaH vivecana pa9. vinayadvAciMzikA-29 zabdazaH vivecana 60. zrI sImaMdharasvAmIne vinaMtIrUpa 125 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana 61. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-4 62. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-3 63. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-4 64. gurutattvavinizcaya zabdazaH vivecana bhAga-1 upa. gurutattvavinizcaya zabdazaH vivecana bhAga-2 66. muktidvAciMzikA-31 zabdazaH vivecana 17. yogasAra prakaraNa zabdazaH vivecanA 68. zrI sImaMdharasvAmInuM 350 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana bhAga-1 69. zrI sImaMdharasvAmInuM 350 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana bhAga-2 70. tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 71. SoDazaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 72. pratikramaNa hetugarbhita svAdhyAya zabdazaH vivecanA 73. kathAdvAciMzikA-9 zabdazaH vivecana 74. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-4 75. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-5 76. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-6 77. navatatva prakaraNa zabdazaH vivecana 78. 150 gAthAnuM hUMDInuM stavana zabdazaH vivecana 79. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-5 80. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-6 81. SoDazaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 82. amRtavelanI moTI sajhAya ane nizcaya-vyavahAra garbhita zrI zAMtijina stavana tathA zrI sImaMdharasvAmI stavana zabdazaH vivecanA 83. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-7 84. AnaMdaghana covIzI zabdazaH vivecana 85. paknIsUtra (pAkisUtra) zabdazaH vivecana 86. dharmaparIkSA prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87. upadezarahasya zabdazaH vivecana bhAga-1 88. upadezarahasya zabdazaH vivecana bhAga-2 89. upadezarahasya zabdazaH vivecana bhAga-3 90. pAtaMjala yogasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 91. pAtaMjalayogasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 92. dharmabiMda prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 93. dharmabiMdu prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 94. dharmabiMdu prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-3 5. yogabiMdu zabdazaH vivecana bhAga-1 96. yogabiMdu zabdazaH vivecana bhAga-2 7. yogabiMdu zabdazaH vivecana bhAga-3 98. dravyaguNaparyAyano rAsa zabdazaH vivecana bhAga-1 99. vAdadvAciMzikA-8 zabdazaH vivecana 100. dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-1 101. dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-2 102. dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-3 103. sakalAhata-stotra ane ajitazAMti stavana zabdazaH vivecana 104. pagAmasikkA zabdazaH vivecanA 105. sakhyattvanA saDasaTha bola svAdhyAya zabdazaH vivecana 106. dharmavyavasthAdvAbiMzikA-7 zabdazaH vivecana 107. devasia rAIa pratikramaNa sUtra zabdazaH vivecana 108. saMmatitarka prakaraNa zlokasparzI TIkA prAyaH zabdazaH vivecana bhAga-1 109. saMmatitarka prakaraNa zlokasparzI TIkA prAyaH zabdazaH vivecana bhAga-2 110, vairAgyakalpalatA prathama stabaka zabdazaH vivecana 111. zAMtasudhArasa zabdazaH vivecana 112. bArabhAvanA zabdazaH vivecana 113. bhASArahasya prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 114. bhASArahasya prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 115. dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-4 116. dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-5 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117. vItarAga stotra prAyaH zabdazaH vivecana 118. dravyaguNaparyAyano rAsa zabdazaH vivecana bhAga-2 119. dravyaguNaparyAyanA rAsanA chUTA bola rAsanA AdhAre vivecana 120. tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 121. tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-3 122. tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-4 123. dharmaparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 124. lalitavistarA zabdazaH vivecana bhAga-1 125. lalitavistarA zabdazaH vivecana bhAga-2 126. lalitavistarA zabdazaH vivecana bhAga-3 127. 18 pAparasthAnaka svAdhyAya, amRtavelanI nAnI sakjhAya, "sAco jaina" pada ane vIronI prabhubhakti' pada zabdazaH vivecana 128. sammatitarka prakaraNa zlokasparzI TIkA prAyaH zabdazaH vivecana bhAga-3 129. upamitibhavaprapaMcA kathA (prathama prastAva) zabdazaH vivecana bhAga-1 130. upamitibhavaprapaMcA kathA (dvitIya prastAva) zabdazaH vivecana bhAga-2 gItArtha gaMgA aMtargata gaMgotrI graMthamALA dvArA prakAzita graMtho f 1. dharmatIrtha bhAga-1 2. dharmatIrtha bhAga-2 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnA naM. - ja ja ra ja cha cha cha $ eka anukramaNikA hass [ krama | viSaya manuSyagatinI nagararUpe kalpanA manuSyanagarInuM mAhAbhya karmapariNAmanuM mahArAjapaNuM tathA krIDApriyatA kAlapariNati mahAdevI kAlapariNati rANI vaDe karAyela vicitra nATakano nirdeza kAlapariNati rANInI prabhutAnuM Adhikya putranI ciMtA putra janmano mahotsava tathA nAmakaraNavidhi prajJAvizAlA vaDe kahevAyela rAjAnI nirbeja tarIkenI prasiddhino hetu karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati rANI sarva jIvonAM pAramArthika mAtA-pitA bhavyapuruSanA janmathI sadAgamane thayela harSa sadAgama vaDe kahevAyela bhavyapuruSanA guNo sadAgamanI traNe kALanA bhAvonuM pratipAdana karavAnI paTutA rAjaputranI sadAgamane atyaMta vallabhatAmAM hetu bhavyapuruSanA janmathI sadAgamane sva AtmAnI saphaLatAno avagama sadAgamanuM mAhAbhya sadAgamanA vacananI ArAdhanA virAdhanAnA phaLano nirdeza sadAgamanI subAMdhava Adi rUpatA sadAgamanA darzanathI agRhatasaMketAnA vikalpono nAza agRhItasaMketA vaDe karAyela sadAgamanI parkapAsanAno saMkalpa dhAtrIrUpa prajJAvizAlAnA prayatnathI bhavyapuruSa dvArA sadAgamanA ziSyabhAvano svIkAra saMsArIjIva nAmanA cora vaDe sadAgamanA zaraNano svIkAra saMsArI jIvanA vRttAMtamAM anAdi nigodanuM varNana taniyoganuM Agamana | tagniyoga vaDe kahevAyela lokasthitinuM svarUpa anAdi nigoda sthita lokanI saMkhyA nigoda Atmaka bhoMyarAmAM rahela jIvonA parasparanA snehanuM svarUpa 6 . che pa4 re che chuM re ruM ke je je che ? 79 84 88 27. 90 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 28. 29. upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | anukramaNikA pAnA naM. viSaya saMsArIjIvanI patnI bhavitavyatAno mahimA tIvra mohodaya, atyaMta abodha ane bhavitavyatAnI sAthe saMsArI jIvano avyavahAra nigodamAMthI nirgama 30. saMsArIjIvanuM sAMvyavahArika nigodamAM sthApana 31. pratyekatAnI prApti 32. saMsArIjIvane guTikAnA prayogathI vanaspatimAM vividha rUpe kadarthanAo saMsArIjIvane pRthvIkAyapaNAnI prApti 33. 34. saMsArIjIvanuM aplAyamAM gamana 35. saMsArI jIvanuM teukAyamAM gamana 36. saMsArIjIvanuM vAukAyamAM gamana 37. saMsArIjIvanuM pharIthI vanaspatikAya AdimAM gamana 38. saMsArIjIvano vikalAkSanagaranA vADAomAM nivAsa 39. saMsArIjIvane beindriyapaNAnI prApti 40. saMsArI jIvane teindriyapaNAnI prApti 41. saMsArIjIvane caurindriyapaNAnI prApti 42. saMsArIjIvane tiryaMcapaMcendriya saMsthAnamAM vividha kadarthanAnI prApti 43. saMsArIjIvane hAthInA bhavamAM thayela pIDA tathA zubhabhAva 44. saMsArIjIvane puNyodayayukta mAnavabhavanI prApti 45. prajJAvizAlA dvArA saMketano udbodha 91 97 100 102 104 105 106 107 107 108 108 109 112 113 115 121 122 123 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hI aha~ namaH / hrI zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH / che namaH | pU. siddharSi gaNi viracita upamitibhavaprapaMcA kathA zabdazaH vivecana bhAga-2 te dvitIya prastAva : tiryaMcagati vaktavyatAvarNana prathama prastAva sAthe bIjA prastAvanuM yojanaH saMsAranuM vAstavika svarUpa batAvavA arthe upamAna dvArA bhavaprapaMcanuM svarUpa batAvavAno graMthakArazrIe prAraMbha karyo che ane tene anurUpa ja graMthanuM nAma Apela che. je nAmathI ja bodha thAya che ke upamAna dvArA bhavaprapaMcanuM svarUpa prastuta graMthamAM batAvAze, chatAM bhagavAnanuM zAsana prathama batAvavuM Avazyaka che jethI yogya jIvone bhagavAnanA zAsanane pAmelA jIvo kevA guNasamRddhivALA hoya che, teno yathArtha bodha thAya tethI caudarAjalokavartI je jIvo bhagavAnanA zAsanamAM varte che, teo bhAvathI kevA guNovALA hoya che, te guNone grahaNa karIne pIThikAmAM bhagavAnanuM zAsanarUpI rAjamaMdira kevA svarUpavALuM che te batAvela che. jemAM koI niyata kSetrarUpa rAjamaMdira nathI, paraMtu bAhya ucita AcaraNAo ane ucita AcaraNAothI janya jIvanI uttama pariNati je saMsArI jIvomAM che tene ja grahaNa karIne rAjamaMdiranI upamA Apela che. rAjamaMdirane nahIM pAmelo jIva saMsAramAM bhaTakatAM bhaTakatAM kaI rIte darzanamohanIya karmanI maMdatAthI ke darzanamohanIya karmanA kSayopazamathI bhagavAnanA zAsanane prApta kare che, te batAvavA arthe graMthakArazrIe potAnA AtmAne bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve bhikhArInI upamA Apela che ane bhIkha mAMgatAM mAMgatAM te kaI rIte karmavivara nAmanA dvArapAlathI bhagavAnanA zAsanamAM praveza pAmela che te batAvela che, praveza pAmyA pachI te jIva kaI rIte vizeSa-vizeSa rIte bhagavAnanA zAsanane pAmIne sarvaviratine prApta kare che ane zAstraabhyAsa karIne bhagavAnanA zAsananA rahasyane jANanAra bane che, tyArapachI yogya jIvono kaI rIte upakAra kare che, upakAra arthe graMthonI racanA karIne bhAvinA jIvonA kalyANa arthe mahApuruSo kaI rIte pravRtti kare che te rIte ja graMthakArazrInA AtmAe paNa suvizuddha AzayathI svaparanA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva kalyANanA prayojanathI A upamiti graMtha racyo che tema batAvela che. A rIte bhagavAnanA zAsanamAM praveza pAmelA jIvonuM svarUpa batAvyA pachI caudarAjaloka rUpa saMsAra che ane teno yathArthabodha karAvavA arthe nagaranI upamA dvArA je prakAranI nagaranI vyavasthA che te prakAre ja saMsArarUpI nagaranI vyavasthA che teno bodha karAvavA arthe bIjA prastAvano prAraMbha kare che. manujagaternagarakalpanA 2 astIha loke sumerurivA''kAlapratiSThA, nIranidhiriva mahAsattvasevitA, kalyANaparampareva manorathapUraNI, jinapraNItapravrajyeva satpuruSapramodahetuH, samarAdityakathevAnekavRttAntA, nirjitatribhuvaneva labdhazlAghA, susAdhukriyevApuNyairatidurlabhA manujagatirnAma nagarI / sA ca kIdRzI ? utpattibhUmidharmasya, mandiramarthasya, prabhavaH kAmasya kAraNaM mokSasya, sthAnaM mahotsavAnAmiti / yasyAmuttuGgAni vizAlAni vicitrakanakaratnabhittivicitrANi atimanohAritayA paramadevAdhyAsitAni merurUpANi devakulAni / yasyAM cAnekAdbhutavastusthAnabhUtatvenApahasitAmaranivAsAH kSitipratiSThitAdyanekapurakalitA bharatAdivarSarUpAH pATakAH, atyuccatayA kulazailAkArAH pATakaparikSepAH / yasyAzca madhyabhAgavarttI dIrghatarAkAro vijayarUpA''paNapaGktibhirvirAjito mahApuruSakadambakasaMkulaH zubhAzubhamUlyAnurUpapaNyalAbhaheturmahAvideharUpo vipnnimaargH| yasyAzca niruddhacandrA''dityAdigatiprasaratayA'tItaH paracakralaGghanAyA mAnuSottaraparvatAkAraH prAkAraH, tasmAtparato yasyAM vistIrNagambhIrA samudrarUpA parikhA, yasyAM ca sadA vibudhAdhyAsitAni bhadrazAlavanAdirUpANi nAnAkAnanAni, yasyAM ca bahuvidhajantusaMghAtajalapUravAhinyo mahAnadIrUpA mahArathyAH, yasyAM ca samastarathyAvatArAdhArabhUtau lavaNakAlodasamudrarUpau dvAveva mahArAjamArgau, yasyAM ca mahArAjamArgapravibhaktAni jambUdvIpadhAtakIkhaNDapuSkaravaradvIpArddharUpANi vasanti trINyeva pATakamaNDalAni, yasyAM ca lokasukhahetavaH samucitasthAnasthAyinaH kalpadrumarUpA bhUyAMsaH sthAnAntarIyanRpataya iti / manuSyagatinI nagararUpe kalpanA A lokamAM sumerunI jema sthira AkAlapratiSThAvALI, nIranidhinI jema mahAsAttvika puruSothI sevAyelI, kalyANanI paraMparAnI jema manorathone pUranArI, jinapraNIta pravrajyAnI jema satpuruSonA pramodanuM kAraNa, samarAditya kathAnI jema aneka vRttAMtavALI, jItI lIdhuM che traNeya bhuvanane jeNe enI jema labdhazlAghAvALI, susAdhunI kriyAnI jema apuNyazALI vaDe atidurlabha, manuSyagati nAmanI nagarI che. caudarAjaloka vizALa kSetra che. temAM aneka nagaro che. temAM manuSyagati nAmanI nagarI che ane jema meruparvata bhUtakALamAM hato, vartamAnamAM che ane bhaviSyakALamAM raheze tema A manuSyanagarI paNa traNeyakALamAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva astitva dharAve che. vaLI, mahAsattvazALI puruSo samudranI saphara kare che ane temAMthI pAra Utare che tevI mahApuruSothI sevAyelI A manuSyanagarI che; kema ke aneka uttamapuruSo aneka prakAranA sattvathI yukta janmIne saMsArasAgarathI tare che. mATe mahAsattvazALI puruSothI sevAyelI A manuSyagati nagarI che. vaLI, je jIvomAM kalyANanI paraMparA thAya tevuM puNya varte che, te jIvonA dareka bhavomAM sarva manoratho purAya che. tema sattvazALI jIvo manuSyagatimAM janmIne sarvakalyANanI paraMparAnuM kAraNa bane evA dharmane sevIne manoratha pUrA kare che. mATe manoratho pUranArI A manuSyanagarI che. vaLI, uttamapuruSone bhagavAnanA zAsanamAM batAvela saMpUrNa niravadya AcArarUpa pravrajyA atyaMta pramodano hetu thAya che tema manuSyagatimAM janmIne jIvo samagra prakAre dharma sevIne sarvakalyANonI prApti kare che. mATe manuSyagati puruSonA pramodano hetu che. vaLI, samarAdityanI kathA aneka vRttAMtothI yukta che tema A manuSyagatimAM paNa ghaNA prakAranA mahAtmAo janme che, madhyamakakSAnA jIvo janme che ane adhama jIvo paNa janme che, tethI manuSyagatimAM teonI AcaraNAnAM aneka caritro prApta thAya che. mATe aneka vRttAMtanA aMtavALI A manuSyagati nagarI che. vaLI, traNeya bhuvanamAM labdhazlAghAvALI manuSyagati che; kema ke saMsAranA vicchedane karanArA ane sadgationI paraMparAne prApta karanArA sarva uttama jIvo A manuSyagatine pAmIne hita sAdhe che. tethI labdhazlAghAthI traNeya bhuvanane jItI lIdhuM che tevI A manuSyagati che. vaLI, susAdhuonI kriyA mahAsAttvika jIvo ja sevI zake che. alpasattvavALA kvacit kSaNabhara virakta thaIne saMyama grahaNa kare topaNa mohano nAza karI zake te prakAre susAdhuonI kriyA sevI zaktA nathI. tethI jeonuM mohanAzane anukULa karma kSayopazamabhAvane pAme tevuM zithila che tevA puNyazALI jIvo ja susAdhuonI kriyA sevI zake che. anya mATe te kriyA atidurlabha che, tema bhavaprapaMcanA ucchedanuM prabaLakAraNa bane tevA puNya prAbhArathI labhya evI manuSyagati ati durlabha che. ane te=manuSyagati kevI che te batAve che. dharmanI utpattibhUmi che=prAraMbhika bhUmikAthI mAMDIne sarva prakAranA dharmanI utpattibhUmi che; kema ke manuSyabhavamAM ja bIjAdhAnathI mAMDIne vAvat yoganirodha sudhIno dharma mahAtmAo prApta kare che. arthanuM maMdira che aneka prakAranA dhanAdika manuSyanagarImAM che. tethI dhanarUpI arthanuM maMdira che. kAmano prabhAva che=vivekI jIvone paNa anAdikALathI kAmanA saMskAro paDyA che. teone sarvaprakAranA kAmane prApta karAvanAra manuSyanagarI che. mokSanuM kAraNa chekamanuSyabhavane pAmIne ghaNA jIvo mokSamAM jAya che ane jaze. te sarvanuM kAraNa manuSyagatimAM janmanI prApti che, mahotsavonuM sthAna che=sarva prakAranA dharmonuM sevana karIne jIvanane samRddha kare tevA mahotsavonuM sthAna manuSyagati che. jemAM=manuSyagatimAM, UMcA, vizAla, vicitra prakAranA suvarNaratnanI bhIMtavALA vicitra evA ati manohArIpaNuM hovAne kAraNe paramadevathI adhyAsita meru jevA devakulo che. jemAM manuSyagatimAM aneka addabhuta vastunA sthAnabhUtapaNuM hovAne kAraNe hasI nAkhyA che amaranA nivAso jeNe evA-devonA nivAso karatAM paNa caDiyAtA, kSitipratiSThita Adi aneka nagarIothI yukta bharatAdivarSarUpa pADAo che, ati uccapaNAne kAraNe kulazala AkAravALA pADAonA parikSepo che=killAo che. ane jenA madhyabhAgavartI=je pADAonA madhyabhAgavartI, dIrghatara AkAravALo Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva vijayarUpa ApaNapaMktithI zobhatokabajAranI hAramALAothI zobhato, mahApuruSonA samUhathI saMkula= tIrthakara Adi uttamapuruSonA samUhathI yukta, zubhAzubha mUlyane anurUpa pathyalAbhano hetu evo mahAvideharUpa bajAramArga che. bharata ane airAvatarUpa be pADAonA madhyabhAgamAM mahAvideharUpa bajAramArga che. jyAM aneka mahApuruSo varte che. vaLI, jIvo pote je prakAranA zubha azubharUpa dhana laIne je bajArarUpa mahAvidehamAM janmyA che tene anurUpa tyAM bhogasAmagrInI kharIdI kare che arthAt uttamapuruSo zreSTha puNya prApta karIne cAritranI guNasaMpattirUpa ratnone kharIde che ane azubhakarmanA udayavALA jIvo tevA uttama nagaramAM paNa aneka prakAranI viDaMbanA prApta karAve tevA pApane ja prApta kare che. ane tevI prAptinA sthAnabhUta bajAramArga jevo mahAvideha manuSyanagarImAM che. ane je manuSyagatine rokAI gayelI caMdra-sUryanI gatinA prasarapaNAthI paracakranI laMghanAne oLaMgI gayelo evo mAnuSottara parvatanA AkAravALo killo che. tenAthI AgaLa jemAM vistIrNa gaMbhIra samudrarUpa parikhA che ane jemAM sadA vibudhothI adhyAsita-devatAothI vAsa karAyelAM, bhadrazAlavatAdhirUpa aneka prakAranAM jaMgalo che. jemAM bahuvidha jIvonA samUhavALI jalatA pUrane vahana karanArI mahAnadI rUpa mahAzerIo che. jemAM samasta zerIonA avatAranA AdhArabhUta lavaNa ane kAloda samudrarUpa be ja mahArAjamArga che ane jemAM=manuSyanagarImAM, mahArAjamArgathI pravibhakta jaMbudvIpa, dhAtakIkhaMDa, puSkaravarakIpAddharUpa traNa ja pATaka maMDalo rahelA che ane jemAM lokanA sukhanA hetuvALA samucita sthAvasthAthIucita sthAne rahelA, kalpadrama jevA ghaNA sthAnAMtarIya rAjAo che. mahArAjamArgathI pravibhakta evA jaMbUDhIpa Adi pATaka maMDalomAM vivekathI yukta evA te te nagaranA rAjAo che. jeo lokonI samasta prakAranI ciMtA karanArA che. tethI kalpadruma jevA che. ane jenA kAraNe tyAM vasatA loko duSTa jIvothI upadrava vagara potAnuM hita sAdhI zake che. manujanagaryA mAhAtmyam bloka : api ca-yasyAH kaH koTijihvo'pi, guNasaMbhAragauravam / zakto varNayituM loke, nagaryAH ? kimu mAdRzaH? / / 1 / / manuSyanagarInuM mAhAbhya zlokArca - vaLI, je nagarInA guNasaMbhAranA gauravane=je nagarInA guNanA samUhanA mAhAbhyane lokamAM varNana karavA mATe koTI jillAvALo paNa koNa samartha che? Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva koI samartha nathI. to mArA jevo kaI rIte varNana karI zake ? arthAt te nagarInA guNonuM varNana zabdathI azakya che. AvA bloka : yasyAM tIrthakRto'nantAzcakrikezavazIriNaH / saMjAtAH saMjaniSyante, jAyante'dyApi kecana / / 2 / / zlokArca - jemAM je nagarImAM, anaMtA tIrthakaro, cakravartIo, vAsudevo thayA, thaze ane hamaNAM paNa keTalAka thAya che. cA. zloka : yA ceha sarvazAstreSu, loke lokottare'pi ca / anantaguNasaMpUrNA, durlabhatvena gIyate / / 3 / / zlokArtha : ane ahIM sarvazAstromAM, lokamAM ane lokotaramAM paNa anaMta guNa saMpUrNa je nagarI durlabhapaNA vaDe gavAya che. Il3II zloka : uccAvaceSu sthAneSu, hiNDitvA zrAntajantavaH / prAptAH khedavinodena, labhante yatra nirvRtim / / 4 / / zlokArca - UMcAM, nIcAM sthAnomAM bhaTakIne thAkI gayelA manuSyagatine pAmelA jIvo kheda-vinoda vaDe jemAM je manuSyagatimAM, mokSane meLave che=je manuSyanagarImAM ghaNA jIvo narakAdi halakAM sthAnomAM ane UMcAM evAM devAdi sthAnomAM bhaTakIne, saMsAranA paribhramaNathI thAkelA ane manuSyanagarIne pAmelA che teone kheda thAya che=AvI uttama nagarI vidhamAna che ane pUrvamAM anaMtI vakhata tene pAmavA chatAM ApaNe saMsArano aMta karI zakyA nahIM tethI potAnI mUrkhatAno kheda thAya che ane have A nagarInuM mAhAbhya pote jANe che. tethI have A nagarImAM janmIne avazya pote saMsArano aMta karaze tevo nirNaya thavAthI AnaMdane pAme che ane samyam rIte puruSArthane sevIne mokSane prApta kare che. III Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : vinItAH zucayo dakSA, yasyAM dhanyatamA narAH / na dharmamapahAyAnyannUnaM cetasi kurvate / / 5 / / zlokArdha : vinIta-uttamapuruSo pratye vinayavALA, zuci=sarva ucita pravRttio karanArA hovAthI pavitra, dakSa manuSyabhavane pAmIne kaI rIte hita sAdhavuM joIe temAM nipuNabuddhivALA, dhanyatama manuSyo je nagarImAM dharmane choDIne kharekhara anyane cittamAM karatA nathI=satata dharmane sevIne saMsArano uccheda karavo tevA ja bhAvone cittamAM kare che. pAM zloka : yasyAM nAryaH sadA'nAryakAryavarjanatatparAH / puNyabhAjaH sadA dharma, jainendraM paryupAsate / / 6 / / zlokArtha : je nagarImAM sadA anAryakAryanA varjanamAM tatpara puNyazALI strIo sadA jainendra dharmanI paryApAsanA kare che. llll zloka : kiJcAtra bahunoktena? vastu nAsti jagattraye / tasyAM nivasatAM samyak, puMsAM yanopapadyate / / 7 / / zlokArca - vaLI, ahIM=nagarInA guNomAM, vadhAre kahevAthI zuM? jagatrayamAM vastu nathI ke temAM vasatA puruSane je samyaka prApta na thAya A manuSyanagarIne pAmIne jeonI vivekadRSTi prApta thayelI che teo devendrapaNuM, cakravartIpaNuM ke tIrthaMkarapaNuM jevI atyaMta durlabhavastuo che te paNa A nagarImAM vasatA sukhapUrvaka prApta karI zake che. ll7ii. bloka : sA hi ratnAkaraiH pUrNA, sA vidyAbhUmiruttamA / sA manonayanAnandA, sA duHkhaughavinAzikA / / 8 / / zlokArtha :te nagarI ratnAkarothI pUrNa che. te nagarI uttama vidhAbhUmi che te nagarImAM ghaNA tIrthakaro, Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva kevalIo, uttama RSio, maharSio vase che. tethI ratnAkarathI pUrNa che. vaLI, sarvapuruSArthane saphaLa karAvIne ekAMte jIva hita sAdhI zake tevI uttamavidhA A nagarImAM ja prApta thAya che tethI uttama vidhAbhUmi che. vaLI, A nagarI mana ane cakSane AnaMda denArI che; kema ke A nagarImAM uttamapuruSo, uttama evo sanmArga ane te sanmArga upara cAlanArA mahAtmAo dekhAya che, jene joIne yogya jIvone manamAM AnaMda thAya che ane uttamapuruSonA darzanathI cakSane paNa AnaMda thAya che. vaLI, A nagarI duHkhonA samUhane vinAza karanArI che; kema ke vivekIpuruSo manuSyabhavane pAmIne avazya duHkhanI paraMparAnA kAraNabhUta kliSTa saMskArone, kliSTa karmone sukhapUrvaka A nagarInA AlaMbanathI nAza karI zake che. llciaa. zloka : sA'khilAzcaryabhUyiSThA, sA vizeSasamanvitA / sA munIndrasamAkIrNA, sA suzrAvakabhUSitA / / 9 / / zlokArca - te A nagarI, akhila AzcaryathI bhUyiSTha che=jagatamAM je kaMI zreSThatAnI prApti thAya che te sarvanI prAptinA sthAnabhUta A nagarI hovAthI badhAM AzcaryothI atizayavALI che. te nagarI, vizeSathI samanvita che aneka prakAranA vizeSabhAvothI samanvita che, te nagarI munIndrothI samAkarNA cheaneka mahAsAtvika sAdhuo A nagarImAM vasI rahyA che, vaLI, te nagarI suzrAvakothI bhUSita che-munionI upAsanA karIne munitulya thavA mATe zaktino saMcaya karanArA uttamazrAvakothI A nagarI bhUSita che. Ilell zloka : sA jinendrAbhiSekAditoSitAkhilabhavyakA / sA'pavargAya bhavyAnAM, sA saMsArAya pApinAm / / 10 / / zlokArdha : te nagarI, bhagavAnanA abhiSeka AdithI toSita thayelA akhila bhavya jIvovALI che=A nagarImAM jyAre jyAre tIrthaMkaro thAya che tyAre tyAre tIrthakaronA abhiSeka Adi karIne deva, manuSyaAdine harSa karanArI che. jyAre jyAre sAkSAt tIrthakarono viraha hoya che tyAre paNa bhavyajIvo zAstranA vacananA baLathI tIrthakaronA pAramArthika svarUpane jANIne tevA svarUpavALA bhagavAnanI ja A pratimA che tenI smRti karIne teo te pratimAno abhiSeka Adi kare che. tyAre sAkSAt jinendranA abhiSeka tulya toSane karAvanArI A nagarI yogya jIvo mATe bane che. te nagarI, bhavya jIvonA apavarga mokSa mATe che; kema ke bhavya jIvo uttama nagarIne prApta karIne te uttama nagarIthI je uttamatA prApta thaI zake che te sarva uttamatA svazakti anusAra sadA prApta Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva karavA yatna kare che. tethI vartamAnanA bhavamAM ke parimitabhavamAM te mahAtmA avazya mokSane prApta kare che. tenuM prabaLa kAraNa A uttama nagarI che. pApI jIvone te nagarI saMsAra mATe che; kema ke pApI jIvo A nagarImAM janmIne saddharma to sevatA nathI, paraMtu sAdhu ke zrAvakano veza grahaNa karIne paNa dharmanI laghutA ja kare che. A nagarImAM vartatA sarvAnA vacanano apalApa kare che ane svamati anusAra yathAtathA jIvIne A nagarInA prAptinA baLathI ja saMsAranI vRddhi kare che. ll1ol. zloka - jIvo'jIvastathA puNyapApAdyAH santi neti vA / ayaM vicAraH prAyeNa, tasyAmeva vizeSataH / / 11 / / zlokArtha : jIva-ajIva, puNya-pApAdi che athavA nathI e prakArano A vicAra prAyaH karIne vizeSathI te ja nagarImAM thAya che manuSyanagarImAM ja thAya che. [11 zloka : yastasyAmapi saMprApto, nagaryAM puruSAdhamaH / na yujyate guNairlokaH, so'dhanya iti gaNyate / / 12 / / zlokArya : te paNa nagarImAM saMprApta thayelo je puruSAdhama guNavAna loko sAthe saMbaMdha karato nathI. arthAt potAnA pramAdI svabhAvane poSe che tevA loko sAthe saMbaMdha kare che ane potAno manuSyabhava vyartha kare che. te adhanya che e pramANe gaNAya che. ll12 zloka : tAM vimucya na loke'pi, sthAnamastIha mAnavAH! / saMpUrNaM yatra jAyeta, puruSArthacatuSTayam / / 13 / / zlokArya : he mAnavo ! ahIM lokamAM tene manuSyanagarIne, choDIne sthAna nathI jyAM saMpUrNapuruSArtha catuSTaya prApta thAya. vivekapuruSo mATe dharma-artha-kAma ane mokSa cAreya puruSArtho sukhanuM ja kAraNa che ane vivekI jIvo A manuSyanagarIne pAmIne te cAreya puruSArtho dvArA sukhanI paraMparAnI vRddhi avazya kare che ane aMte mokSarUpa puruSArthane pAmIne pUrNa sukhamaya avasthAne pAme che. te sarva prApta karI zakAya tevuM sthAna A manuSyanagarI che. ll13 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva karmapariNAmasya mahAnarendratvaM, kelipriyatA ca tasyAM ca manujagatau nagaryAmatulabalaparAkramaH, svavIryAkrAntabhuvanatrayaH, zakrAdibhirapratihatazaktiprasaraH karmapariNAmo nAma mhaanrendrH| karmapariNAmanuM mahArAjapaNuM tathA krIDApriyatA ane te manuSyanagarImAM atulabala parAkramavALo, svavIryathI AkrAMta karyA che traNeya bhuvana jeNe evo, zakrAdithI apratihata zaktinA prasaravALo karmapariNAma nAmano mahArAjA che. A nagarI upara saMpUrNa prabhutva karmapariNAmarAjAnuM che. AthI ja karmapariNAmarAjAnI kRpAthI ja jIvo manuSyagatine prApta kare che. tIrthakaro, RSio vagere sarvanA te te prakAranA karmanA pariNAmathI ja teone A manuSyagatinI prApti thaI che. tethI paramArthathI to A nagarImAM vasatA badhA jIvo upara karmapariNAmanuM ja sAmrAjya che. AthI ja RSio, maharSio paNa je kaMI guNasamRddhi prApta kare te sarva teonA tevA prakAranA kSayopazamabhAvavALA karmanA pariNAmane kAraNe ja prApta kare che. ane jeo pratye A karmapariNAma duSTa thAya che tevA caudapUrvadhara paNa manuSyabhavane niSphaLa karIne nigoda AdimAM jAya che. tethI A nagarImAM vasatA jIvone suMdara guNonI prApti paNa karmapariNAmarAjA ja karAve che ane sarvadoSono yoga paNa karmapariNAma ja karAve che. ane karmapariNAmarAjA manuSyanagarImAM vasato hovA chatAM atulabala parAkramavALo che tethI yogIone paNa kSayopazamabhAvanA karmanI sahAyatAnI apekSA rahe che. tethI tenA parAkrama AgaLa anya koInuM parAkrama cAlatuM nathI. vaLI, te karmapariNAmarAjAe potAnA vIryathI traNa bhuvanane AkrAMta karyA che. tethI, traNeya bhuvanamAM vartatA sarve jIvo karmapariNAmarAjAnI AjJAnuM leza ullaMghana karI zakatA nathI. mATe mAtra manuSyanagarImAM tenuM sAmrAjya nathI, paraMtu traNeya bhuvanamAM vartatA sarva jIvo upara tenuM sAmrAjya varte che. vaLI zakrAdi devothI paNa parAbhava na karI zakAya evo karmapariNAma nAmano mahArAjA che; kema ke karmano vipAka jyAre paNa prApta thAya che tyAre mahAsamartha evA paNa mahAzakAdi devo kAyara bane che. tethI karmapariNAmarAjAnI AjJAnuM ullaMghana karavA samartha nathI. zloka - yo nItizAstramulladhya, pratApaikarasaH sadA / tRNatulyaM jagatsarvaM, vilokayati helayA / / 1 / / zlokArca - je karmapariNAmarAjA pratApanA ekarasavALo nItizAstranuM ullaMghana karIne helAthI sadA jagatanA sarvane tRNatulya jue che=avagaNanAthI jue che. nItizAstra che ke koIe bhUla karI hoya tene daMDa Ape paraMtu karmapariNAmarAjA to koI puruSa koIne Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva AvIne herAna kare tenAthI te herAna thanArA puruSa klezane pAme to karmapariNAmarAjA klezane pAmanAra pratye kupita thaIne tene daMDa Ape che. jyAre nItizAstra to herAna karanAra puruSane daMDa Ape che paraMtu herAna thanAra puruSane daMDa Apato nathI. jyAre karmapariNAma rAjA to herAna karanAra puruSane tenA adhyavasAya anusAra daMDa Ape che ane herAna thanArA puruSane tenA adhyavasAya anusAra daMDa Ape che. tethI nItizAstranuM ullaMghana karanAra karmapariNAmarAjA che ane potAnA pratApane anurUpa sarvajIvone te te prakArarUpa kadarzanA ka2nA2 che. tethI jagatavartI sarvajIvone tRNatulya avagaNanAthI juve che. ane potAnI icchA anusAra sarvajIvonI kadarthanA kare che. III zloka H nirdayo niranukrozaH, sarvAvasthAsu dehinAm / sacaNDazAsano daNDaM, pAtayatyanapekSayA / / 2 / / zlokArtha H vaLI, te karmapariNAmarAjA jIvonI sarva avasthAmAM nirdaya, niranukroza che. caMDazAsanavALo te=karmapariNAmarAjA, apekSA rAkhyA vagara=jIvonI dInatA AdibhAvonI apekSA rAkhyA vagara, daMDa Ape che. saMsArI jIvoe je prakAranAM karmo bAMdhyAM hoya te prakAranAM phaLa ApavAmAM pracaMDa zAsanavALuM karma "A jIva mahAtmA che. A jIva tuccha che" ityAdi koI apekSA rAkhyA vagara nirdayatApUrvaka daMDa Ape che. AthI ja vI2bhagavAne tripRSTanA bhavamAM zayyApAlakanA kAnamAM UkaLatuM sIsuM nAkhyuM jenAthI baMdhAyelAM karmo "A jagatapUjya che" tevI koI apekSA rAkhyA vagara bhagavAnane daMDano pAta karyo. IIII zloka H sa ca kelipriyo duSTo, lobhAdibhaTaveSTitaH / nATakeSu parAM kASThAM prApto'tyantavicakSaNaH / / 3 / / zlokArtha : ane te karmapariNAmarAjA kelipriya che-lokone raMjADavAmAM prItivALo che. duSTa che=jIvone duHkhI karavAnA ja svabhAvavALo che. lobha Adi subhaTothI vIMTaLAyelo che=karmapariNAmarAjAnA rakSako lobha Adi subhaTo che. tethI je jIvomAM jeTalA jeTalA aMzomAM lobhAdinA bhAvo adhika che, teTalA teTalA aMzathI temane karmapariNAmarAjA upadravo kare che, nATakomAM parAkASThAne prApta thayelo atyaMta vicakSaNa evo karmapariNAmarAjA che; kema ke saMsAranuM nATaka satata sarvajIvo pAsethI te karAve che. ane kayA jIvane kayA pAtrarUpe nacAvuM temAM te atyaMta kuzaLa che. II3II Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva bloka : nAsti mallo jagatyanyo, mameti madavihvalaH / sa rAjopadravaM kurvanna dhanAyati kasyacit / / 4 / / zlokArca - jagatamAM mAro anya malla nathI e pramANe madathI vihvala thayelo te rAjA karmapariNAmarAjA, upadravone karato koIne gaNakArato nathI. llll. zloka : tato hAsyaparo lokAn, nAnAkAraiviDambanaiH / sarvAnviDambayantruccairnATayatyAtmano'grataH / / 5 / / zlokArca - tethI hAsyamAM tatpara vividha prakAranI viDaMbanAthI sarva lokone viDaMbanA karato potAnI AgaLa atyaMta nacAve chekarma rAjA koIne gaNakArato nathI tethI saMsArava dareka jIvone potAnI AgaLa te te bhAvothI satata nacAve che. Iml zloka : te'pi lokA mahAnto'pi, pratApamasahiSNavaH / tasya yadyadasau vakti, tattatsarvaM prakurvate / / 6 / / zlokArdha : te loko mahAna hovA chatAM paNa tenA pratApane sahana nahIM karanArA karmapariNAmarAjAnA pratApane sahana nahIM karanArA, je je AkarmapariNAmarAjA kahe che te te sarva kare che saMsAravartI jIvo karma karatAM paNa mahAna che; kema ke anaMtavIryavALA che chatAM potAnA karmanA pratApane sahana nahIM karI zakanArA hovAthI karmathI bhayabhIta thaIne karyo je kahe che karmane paravaza te te pramANe sarva pravRttio karIne tenA gulAma thaIne varte che. IkA zloka : tatakaaNshcinnaarkruupennaakroshto vedanAturAn / nartayatyAtmanaH prIti, manyamAno muhurmuhuH / / 7 / / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zlokArdha : ane tethI=mahAna paNa evA te jIvo karmanA pratApane sahana karI zakatA nathI tethI, potAnI prItine mAnato karmapariNAmarAjA vAraMvAra AkrozathI vedanAthI Atura evA keTalAka jIvone nAraka rUpe nacAve che. 7 zloka : yathA yathA mahAduHkhaivihvalAMstAnudIkSate / tathA tathA manasyuccairullasatyeSa toSataH / / 8 / / zlokArca - je je pramANe mahAduHkhathI vidhvalita evA teone nArakIone, jue che. te te prakAre A= karmapariNAmarAjA, toSathI manamAM atyaMta ullasita thAya che te jIvo jema jema mahAduHkhothI vikvala thAya che, tema tema te jIvonAM karmo atyaMta vRddhi pAme che. ll8II zloka : kAMzciddoddhuro bhUtvA, sa itthaM bata bhASate / bhayavihvalacittatvAdAjJAnirdezakArakAn / / 9 / / zlokArca - bhayathI vilvala citapaNuM hovAne kAraNe AjJAnA nirdezana karanArA keTalAka jIvone darpathI uddhara thaIne te karmapariNAmarAjA, A pramANe kahe che=je jIvo karmanA bhayathI visvala citavALA che teo haMmezAM karmapariNAmarAjAnI AjJAne ja karanArA che tevA jIvone garvathI uddhara thaIne te karmapariNAmarAjA AgaLamAM kahe che te pramANe kahe che. ll9II zloka : are re! tiryagAkAraM, gRhItvA raGgabhUmiSu / kurudhvaM nATakaM tUrNaM, mama cittapramodakam / / 10 / / zlokArca - are tiryaMca-AkArane grahaNa karIne raMgabhUmimAM mArA cittane pramoda karanAruM nATaka karo A prakAre karmane parataMtra jIvone karma AjJA kare che tethI te jIvo codarAjaloka rUpa nATakanI bhUmi upara tiryacano AkAra grahaNa karIne aneka prakAranAM nATako kare che. jenAthI teo vividha prakAranAM karmone bAMdhe che. te karmapariNAmarAjAnA pramodanuM sUcaka che. ||10|| Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : tatazcakAkarAsabhamArjAramUSakAkAradhArakAH / siMhacitrakazArdUlamRgaveSaviDambakAH / / 11 / / zlokArdha : ane tethI-karmapariNAma AjJA kare che tethI, kAka rAsabha, bilADA, mUSaka AkArane dhAraNa karanArA, siMha, cito, zArdUla, mRganA veSane dhAraNa karanArA. ll11. zloka : gajoSTrAzvabalIvardakapotazyenarUpiNaH / yUkApipIlikAkITamatkuNAkAradhAriNaH / / 12 / / zlokArca - gaja, UMTa, azva, baLada, kabUtara, kAgaDo rUpavALA, jU, kIDI, pipIlikA, kITa, maMkoDAnA AkArane dhAraNa karAnArA. ll12aaaaN zloka : anantarUpAstiryaJco, bhUtvA taccittamodanam / te nATakaM mahAhAsyakAraNaM nATayanti vai / / 13 / / zlokArca - aneka rUpavALA tiryaMco thaIne teo tenA cittanA AnaMdane karanArA karmapariNAmarAjAnA cittane AnaMdane karanArA, mahAhAsyanA kAraNa evA nATakane, kare che. II13 zloka : kubjavAmanamUkAndhavRddhabAdhiryasaMgataiH / tathA'nyamAnuSaiH pAtrairnATakaM nATayatyasau / / 14 / / zlokArya : kuja, vAmana, mUka, AMdhaLA, vRddha, baherApaNAthI saMgata ajamAnuSa evAM pAtro vaDe AkarmapariNAmarAjA, nATakane karAve che. II14ll Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva bloka : IrSyAzokabhayagrastairdevaveSaviDambakaiH / vihitaM nATakaM dRSTvA , sa tuSTo bata jAyate / / 15 / / zlokArca - IrSA, zoka, bhayagrasta, evA devanA veSanA viDaMbako vaDe karAyeluM nATaka joIne te karmapariNAmarAjA, tuSTa thAya che. ll15II zloka : tathA yatheSTaceSTo'sau, punastAneva sundaraiH / AkArairyojayatyuccairlokAnATakakAmyayA / / 16 / / zlokArya : ane yatheSTa ceSTAvALo A nATaka karAvAnI kAmanAthI te ja lokone suMdara AkAro vaDe atyaMta yojana kare che. [1 zloka : viDambyamAnAste tena, prANinaH prabhaviSNunA / trAtAramAtmanaH kaJcinna labhante kadAcana / / 17 / / zlokArca - prabhAvavALA evA tenA vaDe karmapariNAmarAjA vaDe, viDaMbanA karAtA te prANIo AtmAnuM rakSaNa karanAra kyAre paNa koIne prApta karatA nathI. II17nA bloka : sa hi vijJApanAtItaH, svatantro yaccikIrSati / tatkarotyeva kenApi, na niSiddho nivartate / / 18 / / zlokArtha :vijJApanAthI atIta svataMtra evo te trAselA jIvonI vijJApanAthI atIta svataMtra evo karmapariNAmarAjA, je Icche che te kare che. koInAthI paNa niSiddha karAyelo nivartana pAmato nathI. II18II zloka : tatazcakvacidiSTaviyogArta, kvacitsaMgamasundaram / kvacidrogabharAkrAntaM, kvaciddAridryadUSitam / / 19 / / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva kvacidApadgatAnekasattvasaMghAtadAruNam / kvacitsaMpatsamudbhUtamahAnandamanoharam / / 20 / / blokArya : ane tethI karmapariNAmarAjA potAnI IcchA anusAra kare che tethI, kyAreka ISTanA viyogathI Arta, kyAreka saMgamathI suMdara ISTa jIvonA saMgamathI suMdara, kyAreka roganA atizayathI AkrAMta, kyAreka daridratAthI dUSita, kyAreka Apattine pAmelA aneka jIvonA samUhathI dAruNa, kyAreka saMpattiothI utpanna thayelA mahAAnaMdathI manohara evuM saMsArarUpI nATaka karAve che. ema "zloka 24 sAthe saMbaMdha che. II19-20II zloka : vilaya kulamaryAdAM, pradhAnakulaputrakaiH / anAryakAryakAritvAt, kvaciddarzitavismayam / / 21 / / zlokArya : zreSThakulanA putra vaDe, kulamaryAdAnuM ullaMghana karIne anAryakAryanA kAripaNAthI kyAreka batAvAyelA vismayavALuM saMsAranATaka karAve che ema anvaya che. III zloka : kvacidanuraktabhartAraM, muJcadbhiH kulaTAgaNaiH / nIcagAmibhirAzcaryaM, dadhAnaM sukulodgataiH / / 22 / / zlokArtha : kyAreka anurakta evA patine mUktI, nIcagAmI, sArAM kulomAM utpanna thayelI evI kulaTAgaNo vaDe Azcaryane batAvanAra saMsAranATaka karAve che ema anvaya che. llracA. zloka : kvacit kRtacamatkAraM, nRtyadbhirhAsyahetubhiH / svAgamottIrNakarttavyAsaktapAkhaNDamaNDalaiH / / 23 / / zlokArca - kyAreka hAsyanA hetu evA nRtya karanArA potAnA AgamathI uttIrNa kartavyatAmAM Asakta evA pAkhaMDa maMDalo vaDe kyAreka kRtacamatkAravA saMsAranATaka karAve che ema anvaya che sAdhuveza grahaNa karela hoya, potAnA AgamanI maryAdAthI rahita evAM je kartavyo temAM Asakta thayelA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva evA pAkhaMDI sAdhuo karmane paravaza nAcI rahyA che. ane ziSyalokone teonuM A nRtya hAsyano hetu che ane tevA nATaka dvArA camatkArane batAvatuM koIka sthAnamAM saMsAranATaka karmarAjA karAve che. ll23| zloka : tadevaMvidhavRttAntapratibaddhamanAkulam / saMsAranATakaM citraM, nATayatyeSa lIlayA / / 24 / / zlokArya : AvA prakAranA pUrvamAM varNana karyuM evA prakAranA, vRtAMtathI pratibaddha pUrvamAM varNana karyuM evA judA judA prakAranA prasaMgothI yukta, anAkula satata, citra prakAranA saMsArarUpI nATakane lIlAthI A=karmapariNAmarAjA, karAve che jIvo pAsethI karAve che. ra4ll bhAvArtha - caudarAjaloka ane te svarUpa A saMsAra che, temAM aDhIdvIpa pramANa manuSyanagarI che. A manuSyanagarImAM avAMtara aneka pADAo che temAM uttama puruSo paNa janme che ane adhamapuruSo paNa janme che; chatAM A nagarImAM janmIne ghaNA yogya jIvo cAreya prakAranA puruSArthane sAdhe che arthAt dharma, artha, kAma ane mokSa rUpa cAreya puruSArthane sAdhe che ane tenA dvArA potAnA prayatnane saphala kare che. tethI A nagarI aneka guNovALI che tema kahela che. vaLI, ayogya jIva artha, kAmanuM sevana karIne paNa potAnuM sadvarya nAza kare che, eTaluM ja nahIM dharma paNa yathAtathA sevIne potAnuM saTvIrya niSphaLa kare che. AvA jIvo AvI uttama nagarIne pAmIne paNa potAnuM hita sAdhI zakatA nathI, tethI maMdabhAgyavALA che. A nagarInuM ekachatrIsAmrAjya karmapariNAmarAjAnuM che. karmapariNAmarAjA pradhAnarUpe manuSyanagarImAM hovA chatAM caudarAjalokanAM dareka sthAno pratye enI sattA cAle che. tethI caudarAjalokavartI je jIvo janme che, mare che tathA je je kRtyo kare che te sarva pratye karmapariNAmarAjA ja kAraNa che. A manuSyanagarImAM tIrthakara Adi uttamapuruSo thAya che teonA upara paNa karmapariNAmarAjAnuM ja Adhipatya che. AthI ja tevA prakAranI puNyaprakRtionA baLathI te jIvo manuSyagatine pAme che. kramasara cAreya puruSArthone sAdhe che te sarvamAM teonuM kSayopazamAdi bhAvArUpa karma paNa kAraNa che ane uttama saMghayaNa, uttama sattva Adi ApAdaka puNyaprakRtio paNa kAraNa che. AthI karmapariNAmanI sahAyanA baLathI ja te mahAtmAo mokSarUpa caramapuruSArthane paNa sAdhI zake che. vaLI, A karmapariNAmarAjA nItizAstra pramANe cAlato nathI; paraMtu karma bAMdhanAra jIvanA adhyavasAya pramANe cAle che, tethI sArA paNa jIvane klezakArI nimitto maLe ane tenAthI kleza utpanna thAya to te klezane anurUpa kliSTakarmo bAMdhIne te jIva durgatiomAM jAya che. tethI karmapariNAmarAjA koInA pratye dayALu nathI; paraMtu nirdaya ane pracaMDa zAsanavALo che tathA potAnA zAsanane calAvavA mATe koInI apekSA rAkhyA vagara te daMDa Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva Ape che. AthI ja devendrothI pUjAtA evA vIrabhagavAnane paNa niranubaMdha kliSTakarma vipAkamAM AvyAM tyAre tuccha evA govALiyA Adi jIvothI paNa kadarthanAnI prApti thaI. arthAt pracaMDa zAsanavALuM karma koInI zarama, lajjA rAkhatuM nathI, paraMtu potAnI icchA anusAra sarvajIvonI kadarthanA kare che. AthI ja karmanI kadarthanAthI mukta thavA mATe yogIo yogasAdhanA karIne tenA sAmrAjyathI para evI siddhaavasthAne prApta karavA icche che. vaLI, A karmarAjA cAreyagatinA jIvone kaI kaI rIte kadarthanA karAve che ? tenuM svarUpa graMthakArazrIe spaSTa karyuM che. mahAtmAo paNa sAdhupaNuM grahaNa karIne potAnI zAstramaryAdAthI para evAM kRtyo kare che teone paNa nacAvanAra A karma ja che. mATe duSTa evA A karmarAjAnA pAramArthika svarUpane jANIne kalyANanA arthI jIve zuM karavuM joIe ? teno bodha karAvavA arthe sarva prakAranI karmanI viDaMbanA atyAra sudhI graMthakArazrIe batAvI che. have jema nATakanI aMdara saMgIta ane nATaka karanArAM aneka pAtro hoya che tema saMsAranATakanuM sarjana karanArA jIvanA aMtaraMgabhAvo kaI rIte nATakane suzobhita kare che, te batAvavA arthe kahe che - zloka : rAgadveSAbhidhAnau dvau, murajau tatra nATake / duSTAbhisandhinAmA tu, tayorAsphAlako mataH / / 25 / / zlokArtha : te nATakamAM rAgadveSa nAmanAM be tabalAM che. duSTaabhisaMdhi nAmano te beno AsphAlaka manAyo che=saMsAranuM nATaka saMsArI jIvo citra prakAranA dehane dhAraNa karIne kare che te nATakane suMdara karavA mATe te te jIvomAM je duSTaabhisaMdhi varte che, tethI te jIvone te duSTaabhisaMdhi anusAra rAga-dveSanA pariNAma thAya che jethI saMsArI jIvonuM nATaka karmapariNAmane prIti utpanna kare tevuM thAya che. tethI sukhanA arthI jIvo paNa jyAre AtmAnI nirAkula avasthAne choDIne bAhyapadArtho pratye saMzleSanA pariNAmavALA thAya che tyAre te rU5 duSTaabhisaMdhine kAraNe ISTapadArthone joIne rAga ane aniSTapadAthone joIne dveSano pariNAma thAya che. te duSTaabhisaMdhi rAgadveSanA pariNAmanA AsphAlakanI kriyArUpa che. ripo zloka : mAnakrodhAdinAmAno, gAyakAH kalakaNThakAH / mahAmohAbhidhAnastu, sUtradhAraH pravartakaH / / 26 / / zlokArya : mAna, krodhAdi nAmanA suMdara kaMThavALA gAyako che. mahAmoha nAmano sUtradhAra pravartaka che jIvamAM vartatA krodha, mAna, mAyA, lobha nAmanA cAra gAyako saMsAranATakane suMdara kare che. jene joIne Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva karmapariNAmarAjA khuza thAya che. AthI ja kaSAyone vaza thayelA jIvonAM karmo puSTa-putara thAya che. ane mahAmoha nAmavALo-tattvane jovAmAM gADha ajJAnatArUpa mahAmoha nAmavALo, sUtradhAra nATakano pravartaka che; kema ke jo jIvamAM ajJAnatA na hoya to sukhano arthI jIva potAnA zatrubhUta evAM karmone puSTa kare tevA klezo karIne saMsAranATakane jIvaMta banAve nahIM. / / 26 / / zloka H 18 rAgAbhilASasaMjJo'tra, nAndImaGgalapAThakaH / anekabibbokakaraH, kAmakAmA vidUSakaH / / 27 / / zlokArtha H ahIM=saMsAranATakamAM, rAganA abhilASanA saMjJAvALo nAMdImaMgala pAThaka che. aneka cALAone karanAra kAmanAmano vidUSaka che. jema nATakano prAraMbha nAMdI nAmanA maMgala pAThapUrvaka karavAmAM Ave che ane te pATha karanAra rAga abhilASa nAmano pAThaka che. tethI jIvamAM vartato bAhyapadArtho viSayaka rAgano abhilASa nATakanA prAraMbhane karAvanAra che. vaLI, jema nATakanA cALA karanArA vidUSako hoya che, jene joIne lokone hAsya utpanna thAya che, tevA cALA karanAra kAma nAmano vidUSaka che; kema ke jIvamAM pragaTa thayelI kAmavRtti kevI rIte cALA karavA te sarvakaLA jANe che. II27nA zloka H kRSNAdilezyAnAmAno varNakAH pAtramaNDanAH / yoniH pravizatpAtrANAM nepathyaM vyavadhAyakam / / 28 / / zlokArtha H kRSNAdi lezyA nAmanA varNako pAtramaMDana che. yoni praveza karatAM pAtronuM nepathya vyavadhAyaka che. jema nATakamAM pAtro potAnA dehane zaNagAre che tema saMsArI jIvo kRSNAdi lezyAthI potAnA AtmAne zaNagAre che ane nATaka karanArAM pAtro potAno bhAga bhajavIne paDadA pAchaLa vyavadhAnamAM jAya che ane tyAMthI navA AkArane dhAraNa karIne pharI nATakabhUmimAM praveza kare che. tema saMsArI jIvo je bhavamAM che te bhavanuM nATaka pUrNa karIne bIjA bhavanI yonimAM jAya che. tyAre raMgamaMDapamAM nATaka karatA dekhAtA nathI. paraMtu tyAM navuM rUpa dhAraNa karIne. je bhavanI je yoni maLI hoya te yonine anurUpa navuM rUpa dhAraNa karIne pharI te nATakabhUmimAM praveza pAme che. tethI yonimAM praveza karatAM pAtronuM vyavadhAna nepathya che. II28 zloka H bhayAdisaMjJA vijJeyAH, kaMzikAstatra nATake / lokAkAzodarA nAma, vizAlA raGgabhUmikA / / 29 / / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zlokArca - bhayAdi saMjJA tenATakamAM=saMsArarUpI nATakamAM, kaMzikA jANavI. lokAkAzanI, udara nAmavALI vizALa raMgabhUmi che=nATakamAM nATakanI raMgabhUmi hoya che. tema lokAkAzamAM sarvajIvo nATaka kare che ane alokAkAzamAM koI jIva nATaka karatuM nathI tethI, lokAkAza raMgabhUmi che ane saMsArI jIvomAM bhayAdi cAra saMjJAo varte che, te kaMzikAnI jema nATakane ramya banAve che. AthI ja te te jIvo kyAreka bhayathI vihvaLa bane che. kyAreka AhAra saMjJAvALA bane che. kyAreka maithuna saMjJAvALA bane che. kyAreka parigrahasaMjJAthI dhanAdino saMcaya karatA dekhAya che. ra9l. zloka : pudgalaskandhanAmAnaH, zeSopaskarasaMcayAH / itthaM samagrasAmagrIyukte nATakapeTake / / 30 / / zlokArtha : pugalaskaMdha nAmanA zeSa upaskara saMcayo cheHnATaka mATe veSabhUSA karavA mATenI sAmagrIrUpe pugalaskaMdho che. A prakAranA samagra sAmagrIyukta nAkapeTakamAM nATakanA prekSaNamAM. ll30ll zloka : nAnApAnaparAvRttyA, sarvalokaviDambanAm / aparApararUpeNa, kurvANo'sau pramodate / / 31 / / zlokArtha : nAnA pAtranA parAvRttithI apara apara rU5 vaDe sarvalokonI viDaMbanAne karato AkarmapariNAmarAjA, pramoda pAme cheHcaudarAjalokavata jIvone judAM judAM pAtro rUpe parAvRtti karAvIne viDaMbanA karatuM karma te te ceSTAone joIne te te jIvamAM vRddhi pAme che. te teno pramoda che. II3II zloka :__ kiJcAtra bahunoktena? nAsti tadvastu kiJcana / yadasau manaso'bhISTaM, na karoti mahAnRpaH / / 32 / / zlokArca - ahIM vadhAre kahevAthI zuM ? te koI vastu nathI je manane abhISTa che tene A mahAnRpa karato nathI arthAt je abhISTa che te sarva kare che. je jIvonuM je prakAranuM karma baMdhAyuM che. te jIvonA te karmamAM je prakAranI zakti utpanna thaI che te tenA manane ja abhISTa che, tethI karmarUpI rAjA te jIvanI te prakAranI kadarthanA kare che. AthI ja karmanI maryAdAnuM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva mahAsAdhaka evA tIrthakaronA jIvo paNa ullaMghana karI zakatA nathI. AthI ja tIrthaMkara rUpe caramabhavamAM janma le che. te te prakAranA audAyikabhAvo, kSayopazamabhAvo, Adine anurUpa saMsAranI sarva pravRttio kare che. ane kevalajJAna pAmyA pachI paNa temanAM aghAtikarmo anusAra sarva pravRttio kare che. tethI jyAM sudhI sarvakarmothI mukta thatA nathI tyAM sudhI teonuM karma paNa te te prakAranI pravRtti te mahAtmAo pAsethI paNa karAve che. II3rA kAlapariNatirmahAdevI tasya caivaMbhUtasya trigaNDagalitavanahastina iva sarvatrAskhalitaprasaratayA yatheSTaceSTayA vicarato yathAbhirucitakAriNaH karmapariNAmamahAnRpateH samastAntaHpuratilakabhUtA RtulakSmINAmiva zarallakSmIH, zarallakSmINAmiva kumudinI, kumudinInAmiva kamalinI, kamalinInAmiva kalahaMsikA, kalahaMsikAnAmiva rAjahaMsikA, bahvInAM niyatiyadRcchAprabhRtInAM devInAM madhye nijarUpalAvaNyavarNavijJAnavilAsAdibhirguNai ramaNIyatvena pradhAnatamA kAlapariNatirnAma mhaadevii| sA ca tasya nRpaterjIvitamivAtyantavallabhA, AtmIyacittavRttiriva sarvakAryeSu yatkRtapramANA, sumantrisaMhatiriva svayamapi kiJcit kurvatA tena praSTavyA, sumitrasantatiriva vizvAsasthAnaM, kimbahunA? tadAyattaM hi tasya sakalamadhirAjyamiti, ata eva candrikAmiva zazadharo, ratimiva makaradhvajo, lakSmImiva kezavaH, pArvatImiva trinayanastAM kAlapariNati mahAdevIM sa karmapariNAmo mahAnarezvaro virahakAtaratayA na kadAcidekAkinI virahayati, kintarhi ? sarvatra gacchaMstiSThaMzcAtmasanihitAM dhaaryti| sA'pi ca dRDhamanuraktA bhartari na tadvacanaM pratikUlayati, parasparAnukUlatayA hi dampatyoH prema nirantaraM saMpadyate, nAnyathA, tatastathA vartamAnayostayorgADhaM nirUDhamAgataM prema, vicchinnA tdviclnaashngkaa| kAlapariNati mahAdevI ane traNagaMDathI galitavAhasti jema sarvatra akhkhalita prasarapaNAthI yathAceSTAthI vicaratA, yathAabhiruci karanArA te AvA prakAranA karmapariNAmarAjAnI samasta aMtaHpura kulatilakabhUta tulakSmIomAM zaralakSmInI jema, zaralakSmIomAM kumudinI jema, kumudinIomAM kamalinI jema, kamalinIomAM kalahaMsikAnI jema, kalahaMsikAomAM rAjahaMsikAnI jema, ghaNI niyati, yadacchA vagere devIomAM potAnA rUpa, lAvaNya, varNa, vijJAna, vilAsa Adi guNo vaDe ramaNIyapaNAthI pradhAnatama kAlapariNati nAmanI mahAdevI che. jema hAthImAM tenA gaMDasthalamAMthI mada jhare che. tyAre unmAdavALo thaIne koInAthI niyaMtraNamAM Avato nathI, paraMtu unmAdane vaza icchA pramANe tophAna kare che. tema karmapariNAmarAjA paNa potAnI rucianusAra sarvatra akhkhalita prasaravALo che. ane tenI kAlapariNati nAmanI mahAdevI che. ane anya paNa niyati, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva yadacchA vagere devIo che. te sarvamAM kAlapariNati pradhAna che te batAvavA mATe jema sarva RtuomAM zaratu zreSTha hoya che tema kAlapariNati anya devIomAM zreSTha che. ityAdi upamA dvArA yAvatu rAjahaMsikA jevI sarvazreSTha kAlapariNatirANI che. AnAthI e prApta thAya ke dareka jIvomAM karyo che te jIva sAthe ekameka thayelAM hovAthI jIvanA pariNAma svarUpa che ane te karmapariNAmarAjA saMsAranI sarva avasthAo jIvane prApta karAve che. Ama chatAM je kALamAM je pariNati je jIvane prApta thAya che te kAlapariNatine anurUpa te jIvano karmavipAka udayamAM Ave che ane A kAlapariNati e paNa saMsArI jIvano ja eka pariNAma che. jema, mokSamAM javA yogya jIvano bhavyatva svabhAva che tema je je kAryanI kAlapariNati te jIvamAM pragaTa thAya che, te vakhate te jIvamAM te kArya thAya che ane kAlapariNati ane karmapariNAma ubhayane anurUpa saMsAranI sarva avasthAnI jIvane prApti thAya che. AthI ja je jIvano caramArvatakALa pAkyo nathI, te jIvomAM kyAreka paNa mokSane abhimukha pariNAma thAya evI nirmaLatA prApta thatI nathI. vaLI jyAre te jIvanI siddhigamanane anukULa prAthamika bhUmikAnI kAlapariNati pragaTa thAya che, tyAre te jIvane kaMIka mokSane anukULa bhAvo thaI zake tevI yogyatA pragaTa thAya che. AthI ja pAMca kAraNo aMtargata kAlapariNati paNa kAryaniSpatti pratye eka kAraNa che. vaLI, jIvono ja bhavitavyatA rUpa pariNAma che tene niyati kahevAya che. ane niyati paNa karmarAjAnI devI che. tethI je jIvanI je kALamAM je rIte kArya anukuLa niyati hoya te kALamAM te rIte te kArya te jIvamAM thAya che. te niyatine AdhIna che. vaLI, yaddacchA=je jIvo mUDhatAthI yadacchA rUpe varte che, te jIvamAM vartato yaddacchAno pariNAma te paNa karmapariNAmarAjAnI patnI svarUpa che. ane teo sarva milita thaIne ja jIvane saMsAramAM nATaka karAve che. ane te kAlapariNati mahAdevI, te rAjAne karmapariNAmarAjAne, potAnA prANanI jema atyaMta vallabha che. potAnI cittavRttinI jema sarvakAryamAM yaskRta pramANavALI che=jema potAnI cittavRtti saMsArI jIvone sarvakAryo karavAmAM pramANabhUta che. tethI cittavRtti anusAra sarvakAryo kare che tema karmapariNAmarAjAne je kaMI te kAlapariNatirANI karavAnuM kahe che te pramANabhUta che. tethI je tenA vaDe karAyuM te karmane pramANa che evI te rANI che. sumaMtrionA samUhanI jema svayaM paNa kaMI karatA evA karmapariNAmarAjA vaDe prakhavya che=kAlapariNatirANI pUchavA yogya che. sumitranA saMtatinI jema vizvAsanuM sthAna che=saMsArI jIvone je hitakArI mitro hoya teono samUha haMmezAM vizvAsanuM sthAna che tema karmapariNAmarAjAne kAlapariNatirANI atyaMta vizvAsanuM sthAna che. vadhAre zuM kahevuM ? teNIne AdhIna ja=kAlapariNatine AdhIna ja, tenuM karmapariNAmarAjAnuM, saMpUrNa rAjya cheHkarmapariNAmarAjAnuM AkhuM sAmrAjya, kAlapariNati anusAra ja pravarte che. AthI ja je je jIvonA je je prakAranA kAryane anukULa thavAne kAlapariNati varte che. te te jIvone te te karmo te kALamAM te te jIvane te svarUpe kare che. AthI ja RSabhadeva bhagavAnanI kAlapariNati tevI ja hatI ke te kAlamAM tIrthaMkara rUpe thAya tethI temanAM te prakAranAM karmo temane tIrthakara rUpe kare che. ane vIrabhagavAnanI kAlapariNati tevI ja hatI ke cothA ArAnA camakAlamAM ja te prakAranA laghudehavALA, alpa AyuSyavALA, tIrthaMkarapaNAne kare, te pramANe ja vIrabhagavAnanAM karmo temane tIrthakararUpe kare che. AthI Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva ja=karmapariNAmarAjAnuM saMpUrNa rAjya kAlapariNatirANIne AdhIna che AthI ja, caMdrikAne jema caMdra, makaradhvajane jema rati, lakSmIne jema kezava, pArvatIne jema zaMkara mUkato nathI, tema virahanuM kAyarapaNuM hovAthI te kAlapariNati mahAdevIne te karmapariNAma mahArAjA kyAreya ekAkI mUkato nathI. to zuM kare che ? tethI kahe che. sarvatra jato ane raheto potAnA saMnnihita teNIne dhAraNa kare che ane te paNa=karmapariNatirANI paNa, bhartAmAM=karmapariNAmarAjAmAM, dRDharAgavALI tenuM vacana pratikUla karatI nathI. paraspara anukUlapaNAthI daMpatIno prema niraMtara prApta thAya che. anyathA nahIM. tethI te prakAre vartamAna te beno gADha, nirUDha, prApta thayelo prema che tenA vicalananI AzaMkA=te baMnenA premanA vicalananI AzaMkA vicchinna che. 22 tatkRtavicitranATakanirdezaH tatazcAsau kAlapariNatirgurutayA mahArAjaprasAdasya, unmAdakAritayA yauvanasya, tucchatayA strIhRdayasya, caJcalatayA tatsvabhAvAnAM kutUhalatayA tathAvidhaviDambanasya, sarvatra labdhaprasarA'haM prabhavAmIti manyamAnA yuktA suSamaduSSamAdibhiH zarIrabhUtAbhiH priyasakhibhiH pariveSTitA samayAvalikAmuhUrttapraharadinAhorAtrapakSamAsatrtvayanasaMvatsarayugapalyopamasAgaropamAvasarpiNyutsarpiNIpudgalaparAvarttAdinA parikareNa vividhakAryakaraNakSamA'smi loke'hamiti saMjAtotsekA'sminneva karmapariNAmamahArAjapravarttite citrasaMsAranATake tasyaiva rAjJo nikaTopaviSTA satI sAhaGkAramevaM nimantrayati, yaduta - yAnyetAni yonijavanikAvyavahitAni pAtrANi tiSThanti (tAni) madvacanena nirgacchantu zIghram / etAni ca nirgatAni upagataruditavyApArANi gRhNantu mAtuH stanam, punardhUlIdhUsarANi raGgantu, bhUmI, punarluThamAnAni pade pade pariSvajantu caraNAbhyAM kurvantu mUtrapurISavimarddanabIbhatsamAtmAnam / punaratikrAntabAlabhAvAni dhArayantu kumAratAM, krIDantu nAnAvidhakrIDAbibbokaiH, abhyasyantu sakalakalAkalApakauzalam / punaratilaGghitakumArabhAvAnyadhyAsayantu tAruNyam, darzayantu manmathagurUpadezAnusAreNa sakalavivekilokahAsyakAriNo'napekSitanijakulakalaGkAdyapAyAn kaTAkSavikSepAdisArAn nAnAkAravilAsavizeSAniti, pravartantAM paardaaryaadissvnaarykaaryessu| punarapagatatAruNyAni svIkurvantu madhyamavayastAM, prakaTayantu sttvbuddhipaurusspraakrmprkrssm| punarativAhitamadhyamavayobhAvAni saMzrayantu jarAjIrNatAM darzayantu valIpalitAGgabhaGgakaraNavikalatvamalajambAlAvilazarIratAM samAcarantu viparItasvabhAvatAM, punarvyavakalitasakalajIvitabhAvAni dehatyAgena nATayantu mRtarUpatAm / tataH punaH pravizantu yonijavanikAbhyantare, anubhavantu tatra garbhakalamalAntargatAni vividhaduHkhAni punazca nirgacchantu rUpAntaramupAdAya kurvantvevamanantavArAH prveshnirgmnm| tadevaM sA kAlapariNatirmahAdevI teSAM saMsAranATakAntargatAnAM samastapAtrANAmavasthitarUpeNa kSaNadvayamapyAsituM na dadAti, kintarhi ? kSaNe kSaNe varAkANi tAnyaparApararUpeNa parAvarttayati, kiJca Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva teSAM nRtyatAM yAnyupakaraNAni pudgalaskandhanAmAni pUrvamAkhyAtAni tAnyapyaticapalasvabhAvatayA sA''tmanaH prabhutvaM darzayantI kSaNe kSaNe aparApararUpaM bhAjayati, tAni ca pAtrANi 'kiM kriyate ? tatra rAjApyasyA vazavartI, na cAnyo'sti kazcidAtmano mocanopAya' iti vicintya nirgatikAni santi yathA yathA sA kAlapariNatirAjJApayati tathA tathA nAnAkAramAtmAnaM viDambayantIti / 23 kAlapariNati rANI vaDe karAyela vicitra nATakano nirdeza tethI A kAlapariNati mahArAjAnA prasAdanuM gurupaNuM hovAne kAraNe=karmapariNAmarAjAno tenA upara atiprasAda hovAne kAraNe, yovananuM unmAdakArapaNuM hovAne kAraNe=kAlapariNati sadA yauvanamAM che ane tenuM yauvananuM utpAdakArapaNuM hovAne kAraNe, strIhRdayanuM tucchapaNuM hovAne kAraNe, tatvabhAvonuM= strInA svabhAvonuM caMcalapaNuM hovAne kAraNe, tevA prakAranA viDaMbananuM kutUhalapaNuM hovAne kAraNe= kAlapariNatirANIne jagatanA jIvone te prakAre viDaMbanA karavAnuM kutUhalapaNuM hovAne kAraNe, sarvatra labdhaprasaravALI huM samartha chuM e pramANe mAnatI=potAnI jAtane mAnatI, suSamaduSamAdi zarIrabhUta priyasakhIthI yukta, samaya, AvalikA, muhUrta, prahara, divasa, ahorAtra, pakSa, mAsa, ayana, varSa, yuga, palyopama, sAgaropama, avasarpiNI, utsarpiNI, pudgala-parAvarta Adi parikarathI pariveSTita evI kAlapariNati, lokamAM vividhakArya karavA huM samartha chuM e pramANe thayelA utsekavALI A ja karmapariNAma mahArAjAthI pravartita citra saMsArarUpI nATakamAM te rAjAnI nikaTa beThelI chatI ahaMkAra sahita A pramANe timaMtraNA kare che. kAlapariNatirANI nATakanAM pAtrone ahaMkArathI A pramANe nimaMtraNa kare che ema pUrvamAM kahyuM te 'vadyuta'thI batAve che. je A yoninA paDadAnA vyavadhAnavALAM pAtro rahelAM che, teo mArA vacanathI zIghra bahAra nIkaLo=kAlapariNati saMsArI jIvone garbhAdisthAnomAMthI ucita kALe bahAra nIkaLavAnI AjJA kare che ane te pramANe ja saMsArI jIvo tenI AjJAnuM anusaraNa karIne mAtAnA garbhamAMthI bahAra nIkaLe che ane nIkaLelA evA A prApta thayelA raDavAnA vyApAravALA mAtAnuM stanagrahaNa karo. vaLI bhUmi upara dhUNIthI kharaDAyelA ramo, vaLI be pago dvArA pade pade loTatA paDo, potAne maLa-mUtranA vimardanathI bIbhatsa karo, vaLI, atikrAMtabAlabhAvavALA kumAratAne dhAraNa karo, nAnA prakAranI krIDAnA cALAothI ramo, sakalakalAnA samUhanA kauzalyano abhyAsa karo. vaLI, atilaMdhita kumArabhAvavALA taruNatAne prApta karo. kAmadevarUpI gurunA upadezanA anusArathI sakalavivekI lokone hAsya karanArA anapekSita nijakulanA kalaMkAdinA apAyavALA=kulamaryAdAne ullaMghana karanArA, kaTAkSa vikSepAdi pradhAna judA judA prakAranA vilAsa vizeSone batAvo=taruNa avasthAmAM jIvo kAmadeva rUpI gurunA upadeza anusAra potAnA kuLane kalaMka Ape tevA judA judA prakAranA kAmanA cALAo kare che te kAlapariNatinA Adezane anusAra che; kema ke yuvAnakALamAM yauvanakALanI pariNatirUpa kAlapariNati jIvane te te prakArano Adeza kare che. jethI jIva te te bhAvane abhimukha thAya che. ane tenA kAraNe te te prakAranAM karmo vipAkamAM Ave che. ane je vipAkavaza jIva te prakAranA mohanA cALA kare che. pAradAryAdi anAryakAryomAM pravarto e prakAre kAlapariNati jIvane Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva AjJA kare che. vaLI, dUra thayelA tAruNyavALA jIvo madhyamavayane svIkAra karo. satva, buddhi, pauruSanA parAkramanA prakarSane pragaTa karo. A prakAre kAlapariNati jIvone AjJA kare che. vaLI, pasAra thayelA madhyamavayavALA jIvo jarAjIrNatAno Azraya karo. karacalIovALuM, aMgabhaMgakaraNa vikalatva, malanA jALAothI Avila zarIratAne dhAraNa karo. viparIta svabhAvatAnI AcaraNA karo=vRddhAvasthAmAM jIvo je viparIta svabhAvavALA thAya che, te sarva kAlapariNatinA Adezane vaza thAya che. vaLI, vyavakalitasakala jIvitabhAvavALA dehanA tyAgathI mRtarUpatAnuM nATaka karo=kAlapariNati jIvone mRtyu rUpe nATaka karavAno Adeza Ape che. tethI jIvo dehano tyAga karIne anyatra jAya che. tyArapachI yoninA paDadAnA atyaMtaramAM praveza karo. e prakAre kAlapariNati jIvane mRtyu pachI Adeza Ape che. tyAM thotirUpa paDadAnI pAchaLamAM, garbharUpI kAdavanA mala aMtargata evA te jIvo vividha duHkhato anubhava karo. pharI rUpAMtarane grahaNa karIne bahAra nIkaLo, A rIte anaMtavAra praveza nirgamana karo. e pramANe kAlapariNati sarve saMsArI jIvone Adeza Ape che. ane kAlapariNatinA AdezanA anusAra te te sarve saMsArI jIvo te te karma anusAra te te ceSTAo kare che. have kAlapariNatinA aneka Adezo batAvyA pachI tenuM nirgamana karatAM "tavaM"thI kahe che. A rIte te kAlapariNati mahAdevI saMsAranATaka aMtargata te samasta pAtrone avasthita rUpathI be kSaNa paNa besavA detI nathI. to zuM kare che? ethI kahe che. dareka kSaNomAM bicArA te jIva rUpI pAtrone apara apara rUpe parAvartana kare che. vaLI, nRtya karatA evA te jIvonA je pudgalaskaMdha nAmanA pUrvamAM kahela upakaraNo che teone paNa aticapala svabhAvapaNuM hovAne kAraNe te=kAlapariNati, potAnuM prabhutva batAvatI kSaNe kSaNe apara-apararUpa banAve che. ane te pAtro=parAvartana pAmatA pudgalaskaMdha nAmanA upakaraNa rUpI pADyo, "zuM karAya? tyAM=kAlapariNatinA kRtyamAM, rAjA paNa=karmapariNAmarAjA paNa, AnA vazavartI che=kAlapariNatinA vazavartI che. bIjo koI potAne mukta thavAno upAya nathI=saMsArI jIvane kAlapariNatinA Adeza anusAra nATaka karavAthI mukta thavAno upAya nathI." e pramANe vicArIne nirgativALA chatAMsupAya vagaranA chatAM, je, je pramANe kAlapariNati AjJA kare che. te te prakAre navA navA AkAra rUpa potAne viDaMbita kare che. tasyAH prabhutvAdhikyam kiJca-karmapariNAmAdapi sakAzAtsA kAlapariNatirAtmanyadhikataraM prabhutvamAvedayatyeva svacaritaiH, tathAhi-karmapariNAmasya saMsAranATakAntarbhUtajantusantAnAparApararUpakaraNagocara eva prabhAvaH, tasyAH punaH kAlapariNateH saMsAranATakavyatikarAtItarUpeSvapi nirvRtinagarInivAsilokeSu kSaNe kSaNe aparAparAvasthAkaraNacAturyaM samastyeva, tataH sA saMjAtotsekAtirekA kiM na kuryAditi? tadevamanavaratapravRttena paramAdbhutabhUtena tena nATakena tayordevInRpayovilokitena saMpadyate manaHpramodaH, taddarzanameva tau svarAjyaphalamavabudhyete iti| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva kAlapariNati rANInI prabhutAnuM Adhikya vaLI, karmapariNAmarAjAthI paNa te kAlapariNati potAnAmAM adhikatara prabhutvane svacaritathI Avedana kare ja che. te A pramANe saMsAranATaka aMtarbhata jIvonA samUhane apara-apara rUpa karaNa rUpa gocaramAM ja karmapariNAmarAjAno prabhAva che. vaLI, te kAlapariNatino saMsAranATakanA vyatikarathI atItarUpavALA paNa nivRti nagaramAM nivAsI lokomAM=siddhanA jIvomAM, kSaNe kSaNe apara-apara avasthAkaraNanuM cAturya che. tethI te utpanna thayelA utsukatA atirekavALI-utpanna thayelA garvanA atirekavALI, zuM na kare? kAlapariNati ane karmapariNAmarAjAnA kathananuM nirgamana karatAM "tavamAMthI kahe che. A rIte vilokana karAyelA evA-devI ane rAjA dvArA vilokana karAyelA, satata pravRtta paramaabhuta te nATaka vaDe te devI ane rAjAne manano prasAda thAya che. tenA darzanane ja=saMsArarUpI nATakanA darzanane ja, te baMne svarAjyanuM phaLa jANe che. bhAvArtha : pUrvamAM manuSyanagarI batAvI ane te nagarInA karmapariNAmarAjA che tema batAvyuM. te karmapariNAmarAjA kayA prakAranA aMtaraMgabhAvonA baLathI saMsArarUpI nATakane samRddha kare che te batAvyuM. te karmapariNAmarAjAne kAlapariNati nAmanI mahAdevI che. ane karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati nAmanI mahAdevI saMsArarUpI nATakamAM kaI rIte jIvone prarvatAve che tenuM varNana karyuM. tenAthI e prApta thAya ke saMsAravartI sarvajIvomAM je karmono pariNAma che. te kAlapariNatine AdhIna sarvakArya kare che. tethI je jIvonI je je prakAranI kAlanI pariNati varte che, te prakAre te te jIvo te te bhavonI prApti karIne te te kriyAo kare che. ane je jIvonI mokSane anukULa bIjanA AdhAnanuM kAraNa bane tevI kAlapariNati prApta thAya che tyAre te jIvo te karmapariNAma ane te kAlapariNatinA AdezathI te te prakAranA bhAvone karIne yoganA bIjanuM AdhAna kare che ane je jIvone mokSane anukULa yogamArgane sAdhavAnuM kAraNa bane ane mokSane anukULa yogamArgane sAthe tevA kSayopazamabhAvavALAM karmo te jIvomAM varte che, tyAre te jIvo kSayopazamabhAvavALAM karmo ane kAlapariNatinA preraNAthI te te prakAranA yogamArgane sevavAne anukULa prayatna karIne caramabhavane paNa pAme che ane potAnA kSayopazama bhAvanAM karmo ane kAlapariNatinA baLathI ja prerAIne te jIvo kSapakazeNIne paNa prApta kare che. yAvatuM yoganirodhane prApta kare che ane jyAre karmathI mukta thAya che tyAre te jIvo potAnA mULasvabhAvane prApta kare che. saMsAranI avasthAmAM teono je koI suMdara ke asuMdara svabhAva hato te karmapariNAma ane kAlapariNatinA prabhAve hato. karmapariNAma ane kAlapariNatinI vicAraNA jyAre cAlatI hoya tyAre puruSakAra, jIvano svabhAva, niyati Adi anya kAraNo gauNa bane che. mukhya rUpe karma-pariNAmarAjA ane kAlapariNati kaI rIte saMsAramAM nATaka karAve che, tenuM svarUpa vicArAya che. vaLI, karmapariNAmarAjAno prabhAva saMsAravartI jIvo mAtra upara che paraMtu pagalo ke siddhanA jIvo upara temano prabhAva nathI. jyAre Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva kAlapariNatirANIno prabhAva to saMsArarUpI jIvo upara che, jagavartI sarva pudgalo upara che, dharmAstikAya Adi dravyo upara paNa che ane karmathI mukta thayelA siddhanA jIvo upara paNa che. AthI jagatamAM je RtuonAM parivartano thAya che te sarva kAlapariNatine AdhIna che ane siddhanA jIvo paNa dravyathI nitya hovA chatAM ane karmathI mukta hovA chatAM potAnA zuddhaparyAyarUpe satata apara-apara bhAvarUpe pariNamana pAme che te kAlapariNatino ja prabhAva che. A rIte saMsAranI vyavasthAmAM jIvonAM karmo ane kAlapariNati kaI rIte bhAga bhajave che tenuM atyAra sudhI nirUpaNa karela che. putracintA zloka : tayozca tiSThatorevamanyadA rahasi sthitA / saharSaM vIkSya rAjAnaM, sA devI tamavocata / / 1 / / putranI ciMtA zlokArtha : ane A rIte-pUrvamAM varNana karyuM e pramANe, nATakane jotA rahelA evA te baMnne hote chate= karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANI hote chate, anyadA ekAMtamAM rahelI te devI harSathI yukta rAjAne joIne tene rAjAne, kahe che. III zloka : bhuktaM yannAtha! bhoktavyaM, pItaM yatpeyamaJjasA / mAnitaM yanmayA mAnyaM, sAbhimAnaM ca jIvitam / / 2 / / zlokArya : he nAtha ! je bhogavavAyogya che te bhogavAyuM, je pIvAyogya che te sahasA pivAyuM, je mArA vaDe mAnya che=mAnavA yogya che, te manAyuM ane sAbhimAna mAruM jIvita che. paNa zloka : nAstyeva tatsukhaM loke, yasya nAsvAdito rasaH / prAptaM samastakalyANaM, prasAdAdevapAdayoH / / 3 / / zlokArca - te sukha lokamAM nathI jeno rasa AsvAdana karAyo nathI. devanA caraNanA prasAdathI samasta kalyANa prApta karAyuM che. ll3II Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka - dRSTaM draSTavyamapyatra, loke yannAtha! sundaram / kintu putramukhaM deva! mayA nAdyApi vIkSitAm / / 4 / / zlokArca - ahIM lokamAM jovA yogya je suMdara che he nAtha ! te jovAyuM. paraMtu he deva ! mArA vaDe hajI paNa putranuM mukha jovAyuM nathI. II4ll zloka : yadi taddevapAdAnAM, prasAdAdeva jAyate / tato me jIvitaM zlAghyamanyathA jIvitaM vRthA / / 5 / / zlokArca - je devanA prasAdathI ja te thAya=putra thAya, to mAruM jIvita zlAghA che. anyathA=jo putra na thAya to mAruM jIvita vRthA che. IfpA zloka : narapatiruvAcasAdhu sAdhUditaM devi ! rocate mahyamapyadaH / samaduHkhasukho devyA, varte'haM sarvakarmasu / / 6 / / zlokArca - narapati kahe che. he devI suMdara suMdara kahevAyuM, mane paNa A ruce che. devInI sAthe samaduHkhasukhavALo huM sarva kRtyomAM vartu chuM. karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatidevI baMne atyaMta paraspara prItivALAM hovAthI baMne samAna cittavALAM thaIne sarvakArya kare che. tethI ja je prakAre je jIvonI kAlanI pariNati hoya ane je prakAre te jIvanAM karma hoya te prakAre ja te jIvamAM te te prakAranAM kAryo thAya che. IkA zloka : kiJcana viSAdo'tra karttavyo, devyA yasmAtprayojane / AvayorekacittatvaM, yatra tajjAyate dhruvam / / 7 / / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zlokArtha : vaLI, karma-pariNAmarAjA kAlapariNatine kahe che. ahIM=putra prAptinA viSayamAM, devIe viSAda karavo joIe nahIM. je kAraNathI je kAryamAM ApaNA benuM ekacittapaNuM thAya che. te nakkI thAya che. je jIvone je prakAranuM karma hoya temane anurUpa ja tenI kALanI pariNati hoya tyAre avazya te kArya te jIvamAM thAya che. tene sAme rAkhIne karmapariNAmarAjA kAlapariNatine kahe che. jyAM ApaNA benuM eka citta che, tyAM avazya kArya thAya che. mATe putrajanmanI prAptino tAro manoratha avazya saphaLa thaze. IIII zloka H kAlapariNatiruvAca cAru cArUditaM nAthairvihito madanugrahaH / bhaviSyatItthamevedaM baddho granthirayaM mayA / / 8 / / zlokArtha : kAlapariNati kahe che. nAtha vaDe suMdara suMdara kahevAyuM. mArA upara anugraha karAyo A=nAtha vaDe kahevAyu e, ema ja thaze mArA vaDe graMthi baMdhAI. In zloka H AnandajalapUrNAkSI, bhartturvAkyena tena sA / tataH saMnAtavizrA, satoSA samapadyata / / / / zlokArtha H bhartAnA te vAkyathI=karmapariNAmanA te vacanathI, AnaMdajalathI pUrNa akSivALI evI te=kAlapariNati, tyArapachI prApta thayelA vizvAsavALI saMtoSavALI thAya che. mane avazya putra thaze e prakAranA saMtoSavALI thAya che. IIII zloka H anyadA pazcime yAme, rajanyAH zayanaM gatA / svapne kamalapatrAkSI, dRSTvaivaM sA vyabudhyata / / 10 / / zlokArtha : anyadA rAtrinA pazcima pahoramAM zayanamAM sUtelI A pramANe=AgaLamAM kahe che e pramANe, svapnamAM joIne kamalapatrAkSivALI evI te=kAlapariNati, jAgI, zuM svapnamAM joyuM ? te kahe 9. 119011 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : vadanena praviSTo me, jaThare nirgatastataH / nItaH nA mitrena, nara: sAsundara: sArA. zlokArca - mArA vadanathI praveza karelo puruSa jaTharamAMthI nIkaLyo tyArapachI sarvAMgasuMdara evo nara koIka mitra vaDe laI javAyo. ll11II. zloka :___ tato harSaviSAdADhyaM, vahantI rasamutthitA / taM svapnaM naranAthAya, sA''cacakSe vicakSaNA / / 12 / / zlokArca - tethI harSa ane viSAdathI yukta evA rasane vahana karatI usthita thayelI vicakSaNa evI teNIe potAnA svAmIne te svapna kahyuM. koIka jIvavizeSa che jenI kAlapariNati suMdara che te jIvanI mAtAne garbhamAM putra AvavAthI je prakAranuM svapna Ave che, kAlapariNatinuM te svapna che e prakAre te jIvanI mAtAnI sAthe abheda karIne kahevAya che. tethI kahyuM ke kAlapariNatine putrajanmanI icchA thaI ane te putranI mAtAnAM ane pitAnAM je prakAranAM karmo hatA te mAtAnAM ane pitAnAM karmo ane tenI mAtAnI ane pitAnI kAlapariNati te benA yogathI je putra thAya che. te putranA pitA ane mAtA viSayaka je AlApa thAya che te karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatino AlApa che. e prakArano upacAra karela che. AnAthI e prApta thAya ke jyAre sarvajIvone AzrayIne karmapariNAma grahaNa karavAmAM Ave tyAre saMsAravartI jIvo je kaMI bhavonI prApti kare che, je prakAranA bhAvonI prApti kare che ane je prakAre eka gatimAMthI bIjI gatimAM jAya che te sarva jIva sAdhAraNa evuM karma kAraNa che ane jagatavartI sarvajIvo ane sarvapudgalomAM je je prakAranuM parivartana thAya che, te sarva pratye sarvajIvonI ane sarvapugalonI sAdhAraNa kAlapariNati kAraNa che. tethI, je je prakAranAM je je jIvonAM karyo che ane je je jIvonI je je prakAranI kAlapariNati che te te prakAre te te jIvo saMsArarUpI nATakanA sthAnamAM potapotAnuM nATaka bhajave che. ane vivakSita jIvane AzrayIne vicAraNA karIe tyAre te jIvanuM karma ane te jIvanI kAlapariNati je je kALamAM je je prakAranI che ke te prakAre te jIva te te bhava ane te te bhavamAM te te bhAvo karIne saMsArarUpI nATaka kare che. vaLI, keTalAMka kAryo te be Adi jIvonA saMyogathI thAya che. temAM te be Adi jIvonAM saMyukta karma kAraNa che ane te be Adi jIvonI saMyukta kAlapariNati ane te be AdinA jIvonAM saMyukta karmo bhegAM thaIne te te kAryo kare che. tethI prastutamAM je mAtA-pitAne sumati nAmano putra thavAno che te benAM samudita karmo ane te benI samudita kAlapariNati eka vicAravALI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva thAya che. tethI te kAlapariNati paNa tevA ja prakAranI hatI ke jethI putrajanmanuM kAraNa bane ane te baMnenA karmo paNa tevA ja prakAranAM hatAM ke koIka uttamaputranI prAptinuM kAraNa bane tethI karmapariNAma ane kAlapariNAmano eka vicAra thavAthI avazya kArya thAya che. tema kahe che. II1NA bloka : narapatiruvAcasvapnasyAsya phalaM devi! mama cetasi bhAsate / bhaviSyatyuttamaH putrastavAnandavidhAyakaH / / 13 / / zlokArdha : rAjA kahe che karmapariNAmarAjA kAlapariNatirANIne kahe che. he devI ! A svapnanuM phala mArA cittamAM A pramANe bhAse che. tane AnaMdane ApanAra uttamaputra thaze. ll13ll zloka : kevalaM na ciraM gehe, tAvake sa bhaviSyati / dharmasUrivacobuddhaH, svArthasiddhiM kariSyati / / 14 / / zlokArtha : kevala te tArA gharamAM cirakAla raheze nahIM. dharmasUrIzvaranA vacanathI bodha pAmelo svaarthanI siddhi karazeete putra dharmasUrIzvaranA vacanane sAMbhaLIne potAnuM hita zuM che? ahita zuM che ? tenA paramArthane jANIne potAnA AtmakalyANanI siddhine prApta karaze. II14ll zloka : kAlapariNatiruvAcajAyatAM putrakastAvatparyAptaM tAvataiva me / karotu rocate tasmai, yattadeva tataH param / / 15 / / zlokArca - kAlapariNati kahe che - putra mane thAo teTalAthI ja mane paryApta che teTalAthI ja mane saMtoSa che. tyArapachI tene je ruce te ja karo. ll15ll. zloka : tatazcAvirabhUd garbhastaM vahantyAH pramodataH / atha mAse tRtIye'syAH , saMjAto'yaM manorathaH / / 16 / / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 31 zlokArtha : ane tyArapachI garbha Avirbhata thayo. pramodathI tene vahana karatI evI have Ane kAlapariNatine, trIjA mAsamAM A manoratha thayo. ll16ll zloka : abhayaM sarvasattvebhyaH, sarvArthibhyo dhanaM tathA / jJAnaM ca jJAnazUnyebhyazcedyacchAmi yathecchayA / / 17 / / zlokArya : sarvajIvone IcchA pramANe abhaya ApuM ane sarvaarthIone IcchA pramANe dhana ApuM ane jJAnazUnya jIvone IcchA pramANe jJAna ApuM. II17ll zloka : tathAvidhavikalpaM taM, nivedya varabhUbhuje / saMpUrNecchA tato jAtA, kRtveSTaM tadanujJayA / / 18 / / zlokArya : te tevA prakAranA vikalpane pUrvamAM jIvone abhaya Adi dAna ApavAno je vikalpa kAlapariNatine thayo te tevA prakAranA vikalpane rAjAne nivedana karIne, tyArapachI kAlapariNati tenI anujJAthI= rAjAnI anujJAthI, ISTane karIne saMpUrNa IcchAvALI thaI. ll18ll bloka : atha saMpUrNakAlena, muhUrte sundare'naghA / sA dArakaM zubhaM sUtA, sarvalakSaNasaMyutam / / 19 / / zlokArtha : have, saMpUrNakAla thavAthI garbhano kAla pUrNa thavAthI, suMdara muhUrtamAM nirdoSa evI teNIe pitA, putra ane mAtAnI samudita evI kAlapariNatie, sarvalakSaNayukta suMdara putrane janma Apyo. ll19ll putrajanmamahotsavo nAmakaraNavidhizca tataH sasambhramamupagamya niveditaM dArakasya janma narapataye priyanivedikAbhidhAnayA dAsadArikayA, dattaM ca tenAlAdAtirekasaMpAdyamanAkhyeyamavasthAntaramanubhavatA tasyai eva manorathAdhikaM pAritoSikaM dAnaM, dattazcAnandapulako dasundaraM dehaM dadhAnena mahattamAnAmAdezaH, yaduta-bho bho mahattamAH! devIputra Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva janmAbhyudayamuddizya ghoSaNApUrvakaM dadadhvamanapekSitasArAsAravicArANi mahAdAnAni, pUjayata gurujanaM, saMmAnayata parijanaM, pUrayata praNayijanaM, mocayata bandhanAgAraM, vAdayatA''nandamardalasandohaM, nRtyata yatheSTamuddAmatayA, pibata pAnaM, sevadhvaM dayitAjanaM, mA gRNIta zulkaM, muJcata daNDaM, AzvAsayata bhItalokaM, vasantu susvasthacittAH samastA janAH, nAsti kasyacidaparAdhagandho'pIti / tato yadAjJApayati deva' iti vinayanatottamAGgaH pratipadya saMpAditaM tadrAjazAsanaM mahattamaiH, nirvatito'zeSajanacamatkArakArI janmadinamahotsavaH, pratiSThApitaM samucite kAle dArakasya naranAthena svacittenaivaM paryAlocya 'yato'sya garbhAvatArakAle jananI sarvAGgasundaraM naraM vadanena pravizantaM dRSTavatI' tato'sya bhavatu bhavyapuruSa iti naam| tatastadAkarNya devI rAjAnamuvAca- 'deva! ahamapi putrakasya kiMcinnAma kartumabhilaSAmi, tadanujAnAtu deva' iti, nRpatirAha-devi ! kaH kalyANeSu virodhaH? abhidhIyatAM samIhitamiti, tatastayoktaM-yato'tra garbhasthe mama kuzalakarmakaraNapakSapAtinI matirabhUttato'sya bhavatu sumtiritybhidhaanm| tato'ho kSIre khaNDakSepakalpametaddevIkauzalena saMpannaM yadbhavyapuruSasya sataH sumatirityabhidhAnAntaramiti bruvANaH paritoSamupAgato rAjA viziSTataraM nAmakaraNamahotsavaM kArayAmAsa / putra janmano mahotsava tathA nAmakaraNavidhi tyArapachI priyanivedikA nAmanI dAsI putrI vaDe saMbhramapUrvaka AvIne putrano janma rAjAne nivedita karAyo. AlAdanA atirekanuM saMpAdana kare evI anAkheya avasthAMtarane anubhavatA evA tenA vaDe= putra janmanA samAcAra sAMbhaLIne te rAjAne atyaMta AnaMda thayela che tenAthI saMpAdya evI koIne na kahI zakAya evI prItinI avasthAne te rAjA anubhave che evA te rAjA vaDe, teNIne ja=dAsIne ja, manorathathI adhika pAritoSikadAna apAyuM. ane AnaMdathI pulakIbhedathI suMdara evA dehane dhAraNa karatA rAjA vaDe maMtrIone Adeza apAyo. te Adeza yaduthI batAve che. te mahAramo ! devIputranA janmanA abhyadayane uddezIne ghoSaNApUrvaka=A devIne putra thayo che mATe dAna apAya che e prakAranI ghoSaNApUrvaka, anapekSita sAra-asAra vicAravALAM mahAdAno Apo=A jIvane AdAna ApavuM ucita che ke na ApavuM ucita che ItyAdi sAra-asArano vicAra karyA vagara badhA jIvone saMtoSa thAya tevuM dAna Apo. gurujananuM pUjana karo. parijananuM sanmAna karo. praNayI vargane ekaThA karo. baMdhana AgAramAM rahelAne mukta karo, AnaMdamaIlanA samUhane-vAjitrone, vagADo, je pramANe ISTa hoya te pramANe uddAmapaNAthI nRtya karo. pAnane pIvo, dayitAjanane sevana karo, zulkane grahaNa na karo, daMDane mukta karo, bhaya pAmelA lokane AzvAsana Apo, susvAsthacittavALA samasta loko vaso, koIne aparAdhanI gaMdha paNa nathI. e prakAre karo. ema rAjAe maMtrIone AjJA karI. tyArapachI deva je AjJA kare che e pramANe vinayathI tamelA mastakavALA mahattamapuruSo vaDe svIkArIne= Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva rAjAnI AjJAne svIkArIne, te rAjAnuM zAsana saMpAdana karAyuM, badhA jIvonA cittane camatkAra karanAra janmadivasano mahotsava karAyo. samucita kAlamAM putranuM rAjA vaDe svacitathI ja A pramANe paryAlocana karIne bhavyapuruSa e pramANe nAma pratisthApana karAyuM. ema avaya che. je kAraNathI, AvA garbhAvatArakAlamAM mAtAe sarvAMgasuMdara narane mukhathI praveza karatAM joyelo. tethI AnuM=A putranuM, bhavyapuruSa e pramANe nAma thAo. tyArapachI tene sAMbhaLIne=rAjAe te putranuM nAma ApyuM tene sAMbhaLIne, devIe rAjAne kahyuM he deva ! huM paNa kaMIka putranuM nAma karavAnI abhilASA karuM chuM te kAraNathI deva, anujJA Apo. nRpati kahe che - he devI ! kalyANamAM virodha zuM hoya ? putranuM tane nAma ApavAnI je IcchA thaI che te suMdara kAryamAM virodha zuM? samIhita kaho=je tane tenuM nAma ucita jaNAya te kaho. tethI, teNI vaDe-te kAlapariNatirANI vaDe kahevAyuM, je kAraNathI ahIM garbhastha avasthAmAM mane kuzalakarma karavAnA pakSapAtavALI mati thaI tethI AnuM A putranuM, sumati e pramANe kAma thAo. tethI aho=harSamAM rAjA kahe che aho ! dUdhamAM sAkaranA kSepa jevuM devInA kauzalyathI A prApta thayuM je bhavyapuruSa chatAM sumati e prakAranuM abhidhAnAMtara=nAmAMtara che, e pramANe bolatA, paritoSa pAmelA rAjAe viziSTatara nAmakaraNano mahotsava karAvyo. prajJAvizAloktarAjanirbIjakhyAtihetutA itazcAsti tasyAmeva manujagatau nagaryAmagRhItasaGketA nAma brAhmaNI, sA janavAdena narapatiputrajanmanAmakaraNavRttAntamavagamya sakhIM pratyAha-priyasakhi prajJAvizAle! pazya yat zrUyate mahAzcaryaM loke yathA kAlapariNatirmahAdevI bhavyapuruSanAmAnaM dArakaM prasUteti, tataH prajJAvizAlayoktaM-priyasakhi! kimatrAzcaryam ? agRhItasaGketA''ha-yato mayA'vadhAritamAsIt kilaiSa karmapariNAmamahArAjo nirbIjaH svarUpeNa, iyamapi kAlapariNatirmahAdevI vndhyeti| idAnIM punaranayorapi putrotpattiH zruyata iti mhdaashcrym| prajJAvizAlA''ha-ayi mugdhe! satyamagRhItasaGketA'si, yato na vijJAtastvayA paramArthaH, ayaM hi rAjA avivekAdibhirmantribhiratibahubIja iti mA bhUdurjanacakSurdoSa iti kRtvA nirbIja iti prakhyApito loke| iyamapi mahAdevyanantApatyajanayitrI tathApi durjanacakSurdoSabhayAdeva taireva mantribhirvandhyeti loke prakhyApyate, tathAhi-yAvantaH kvacitkecijjantavo jAyante teSAM sarveSAmetAveva devInRpo paramavIryayuktatayA paramArthato jananIjanako, anyacca-kiM na dRSTaM zrutaM vA kvacidapi priyasakhyA anayornATakaM pazyatoryanmAhAtmyam ? yaduta-rAjA samastapAtrANi yathecchayA nArakatiryaGnarAmaragatilakSaNasaMsArAntargatAnekayonilakSaprabhavajanturUpeNa nATayati, mahAdevI punasteSAmeva mahArAjajanitanAnArUpANAM samastapAtrANAM garbhAvasthitibAlakumArataruNamadhyamajarAjIrNamRtyugarbhapraviSTaniSkrAntAdirUpANyanantavArAH kaarytiiti| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva prajJAvizAlA vaDe kahevAyela rAjAnI nibaja tarIkenI prasiddhino hetu ane A bAju te ja manuSyanagarInAM agRhItasaMketA nAmanI brAhmaNI che te jatavAdathI harapati putranA janmanA nAmakaraNanA vRttAMta jANIne sakhI pratye kahe che - he priyasakhI prajJAvizAlA ! jo, lokamAM je mahAAzcarya saMbhaLAya che, je A pramANe kAlapariNati mahAdevIe bhavyapuruSa nAmanA putrane janma Apyo. tethI prajJAvizAlA vaDe kahevAyuM. he priya sakhI ! AmAM zuM Azcarya che?=kAla-pariNatie bhavyapuruSa nAmanA putrane janma Apyo temAM zuM Azcarya che? tethI agRhItasaMketA kahe che - mArA vaDe kharekhara A karmapariNAma mahArAjA svarUpathI nirboja avadhAraNa karAyelo che. A kAlapariNati mahAdevI vadhyA che e pramANe avadhAraNa karAyeluM che. hamaNAM vaLI, A baMnenA paNa putranI utpatti saMbhaLAya che e mahAna Azcarya che. prajJAvizAlA kahe che - he mugdha sakhI ! kharekhara tuM agRhItasaMketA che != tAtparyane na samajI zake tevI cho ! jenA kAraNe tArA vaDe paramArtha jaNAyo nahIM. A rAjA atibahubIjavALo che ethI avivekAdi maMtrIo vaDe durjananA cakSano doSa na thAo ethI karIne=durjananI dRSTi mahArAjA pratye na paDe ethI karIne, nirbIja e pramANe lokamAM prakAzita karAyo che ane A mahAdevI anaMtA putrane janma ApanArI che. topaNa durjananA cakSudoSanA bhayathI ja te ja maMtrIo vaDe vadhyA che=A mahAdevI vadhyA che e pramANe lokamAM kahevAya che. te A pramANe - koIka sthAnamAM jeTalA koIka jIvo thAya che, te badhAnA ja A ja devI ane rAjA parama-vIryayuktapaNuM hovAthI paramArthathI jananI janaka che. pUrvamAM rAjAe putranAM be nAmo karIne mahotsava karyo te kathana karyA pachI te kathanane bAjue mUkIne have te nagarImAM anya zuM che? te batAvavA arthe kahe che ke je nagarImAM A sumati nAmano putra janmyo che te ja nagarImAM agRhItasaMketA nAmanI brAhmaNI che. vastutaH te koNa che te svayaM graMthakArazrI AThamAM adhyayanamAM kahevAnA che ane te agRhatasaMketA maMdabuddhivALI rAjakanyA che ane prajJAvizAlA nAmanAM sAdhvIjI sAthe teno atyaMta paricaya che tethI, te sAdhvIjI sAthe rahe che chatAM zabdothI grahaNa thAya teTalo ja bodha karavAnI zakti hovAthI tenuM nAma agRhItasaMketA kahela che ane sAdhvIjI tattvanA viSayamAM vizAla prajJAvALAM hovAthI temanuM nAma prajJAvizAlA kahela che. te sAdhvIjI pAsethI ja agRhatasaMketAe pUrvamAM sAMbhaLeluM che ke prastuta nagarIno rAjA karmapariNAma che ane tene kAlapariNati nAmanI devI che ane teoe koI uttamapuruSano atyArasudhI janma Apyo nathI tene sAme rAkhIne AptapuruSo karmapariNAmarAjAne nirboja kahe che ane kAlapariNatirANIne vaMdhyA kahe che; kema ke uttamapuruSanA janmathI ja putrapaNAnI sArthakatA che. ane jyAre te kAlamAM te karmapariNAmarAjAe ane kAlapariNatirANIe tevA uttamaputrane janma Apelo nahIM, tethI tene nirbIja ane vaMdhyA kahevAya che. agRhatasaMketA tenA tAtparyane jANanAra nahIM hovAthI tene Azcarya thAya che ke nirbhuja rAjA ane vaMdhyA evI kAlapariNatirANIthI putranI utpatti kevI rIte saMbhavI zake ? tenuM samAdhAna karatAM prajJAvizAlA kahe che ke karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANI satata je Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva jIvone utpanna kare che te sarva teonA putra che tethI, teonA anaMtA putro che. Ama chatAM, te rAjAnA avivekI Adi maMtrIo durjananA cakSunA doSanA nivAraNa arthe aneka putrovALA paNa karmapariNAmarAjAne nirbhuja rUpe ane kAlapariNatirANIne vaMdhyA rUpe prakAzana kare che. tethI e prApta thAya ke karmapariNAmarAjAnA vivekavALA je maMtrIo che teo haMmezAM karmapariNAmarAjAnuM rAjya satata suMdara pravarte tevo ja yatna kare che. AthI ja mithyAtvaAdi je jIvanA pariNAmo che te karmapariNAmarAjAnA vivekI maMtrIo che. tethI jIvamAM vartatA mithyAtvAdi bhAvone kAraNe karmapariNAmarAjAnuM rAjya suvyavasthita cAle che. ane je jIvomAM mithyAtvAdi bhAvono kSayopazamabhAva varte che te jIvomAM saMsAranA ucchedane anukULa vivekadRSTi pragaTelI che. topaNa karmapariNAmarAjAnA te avivekI maMtrIo che. tethI karmapariNAmarAjAne tevI salAha Ape che ke jethI tenuM rAjya vinAza pAme mATe karmapariNAmarAjAne te avivekarUpI maMtrIoe ja karmapariNAmarAjAne nirbIja ane kAlapariNatine vaMdhyA kahela che. AthI ja jyAre jagatamAM uttamaviziSTa puruSo thatA nathI, tyAre vidyamAna mArgAnusArI kSayopazamavALA mahAtmAo kahe che ke A karmapariNAmarAjA koI suMdara putrane janma Apato nathI mATe nirbIja che. ane A kAlapariNatirANI paNa koI uttamapuruSane janma ApatI nathI mATe vaMdhyA che. Ama kahIne teonI niMdA ja kare che. mahAtmAo icche che ke koI uttamapuruSano janma thAya to ja A jagatanuM hita thAya. ane tevo uttamapuruSano janma viziSTa karmapariNAmavALA jIvone ja kAlapariNatinA yogathI thAya che. AthI ja, te te tIrthakaranA jIvoe bAMdhelAM viziSTakarmone kAraNe te te kALamAM janmane prApta karIne svaparanuM hita sAdhyuM tema prastutamAM paNa jyAre karmapariNAmarAjA sumatine janma Ape che, tyAre mahApuruSa karmapariNAmarAjAne nirbIja ane kAlapariNatirANIne vaMdhyA kahetA nathI. paraMtu kahe che ke A karmapariNAmarAjAe ane kAlapariNatirANIe AvA uttamapuruSano janma Apyo che. vaLI, agRhItasaMketA te tAtparyane jANanAra nahIM hovAthI sumatinA janmamahotsavane sAMbhaLIne dvighAmAM paDe che. tethI prajJAvizAlAne tenuM tAtparya pUche che. tyAre prajJAvizAlA kahe che. karmapariNAmarAjAnA anaMtA putro hovA chatAM avivekI maMtrIo ja karmapariNAmarAjAne nirbIja ane kAlapariNatirANIne vaMdhyA kahe che. paramArthathI to te baMnene anaMtA putro che. ane vaLI bIjuM=prajJAvizAlA agRhItasaMketAne kahe che vaLI bIjuM, priyasakhI vaDe nATakane jotAM A benuM mAhAbhyaHkarmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANInuM mAhAbhya, kyAre paNa zuM jovAyuM nathI ? ke zuM saMbhaLAyuM nathI ?=prajJAvizAlA agRhItasaMketAne kahe che ke jagatamAM karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANI kaI rIte jIvo pAsethI nATaka karAve che ane teo nATaka jotAM bese che tenuM mAhAbhya gItArthapuruSo atyAra sudhI kahe che te zuM sAMbhaLyuM nathI ? ane svaprajJAthI tene zuM joyuM nathI ? te benuM mAhAbhya zuM che? te "vata'thI batAve che - rAjA=karmapariNAmarAjA, samastapAtrone yathAicchAthI=je prakAre tenI IcchA che te prakAranI IcchAthI, taraka, tiryaMca, amaragati rUpa saMsAra aMtargata aneka yonilakSaprabhava lAkho yoniothI prabhava evA jaMtu rUpI nATaka karAve che. vaLI, mahAdevI mahArAjAthI jaDita judA judA rUpavALAM te ja samastapAtrone garbha-avasthiti, bAla, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva kumAra, taruNa, madhyama, jarAjIrNa, mRtyu, garbhamAM praviSTa ane garbhathI vikrAMta AdirUpa anaMtavAra karAve che. rma-jAtapariAtI- tattvataH sarveSAM pitarau agRhItasaGketA''ha - priyasakhi ! zrutametanmayA, kintu yadi nAma karmmapariNAmasya rAjJaH samastapAtraparAvartane sAmarthyaM kAlapariNatervA mahAdevyAsteSAmevAparAparAvasthAkaraNazaktiH tatkimetAvataivAnayorjananIjanakatvaM saMbhavati ? prajJAvizAlA''ha - ayi priyavayasye! atyantamugdhA'si, yato gaurapIhArddhakathitamavabudhyate, tvaM punaH parisphuTamapi kathyamAnaM na jAnISe, yataH saMsAra evAtra paramArthato nATakaM, tasya ca yau janakAvetau paramArthataH sarvasya jananIjanakAviti / agRhItasaGketA''ha - priyasakhi ! yadi samastajagajjananIjanakayorapi devInRpayordevyA vandhyAtvaM nRpasya nirbIjatvaM durjanacakSurdoSabhayAdavivekAdibhimantribhiH prakhyApitaM loke tatkimityadhunA'yaM bhavyapuruSo'nayoH putratayA mahotsavakalakalena prakAzita iti / prajJAvizAlA''ha - samAkarNaya, asya prakAzane yatkAraNam 'astyasyAmeva nagaryAM zuddhasatyavAdI samastasattvasaGghAtahitakArI sarvabhAvasvabhAvavedI anayozca kAlapariNatikarmmapariNAmayordevInRpayoH samastarahasyasthAneSvatyantabhedajJaH sadAgamo nAma paramapuruSaH, asti ca tena sArddhaM mama ghaTanA, sa cAnyadA dRSTo mayA saharSaH, pRSTo nirbandhena harSakAraNam / karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati rANI sarva jIvonAM pAramArthika mAtA-pitA = agRhItasaMketA kahe che - he priya sakhI ! A mArA vaDe saMbhaLAyuM che paraMtu jo karmapariNAmarAjAnuM samastapAtranuM parAvartanamAM sAmarthya che athavA kAlapariNati mahAdevInuM teonI ja=badhAM pAtronI ja, apara-apara avasthA karaNa zakti che to ATalAthI ja A benuM jananI-janakapaNuM zuM saMbhave che ? badhAM pAtronAM A mAtA-pitA che te saMbhave che. prajJAvizAlA kahe che are priya sakhI ! atyaMta mugdha che. je kAraNathI gAya paNa ahIM=saMsAramAM, akathitane jANe che. tuM vaLI spaSTa kahevAyeluM paNa jANatI nathI. je kAraNathI saMsAra ja ahIM paramArthathI nATaka che ane tenA je janaka che te ja paramArthathI sarvanAM jananI-janaka che. saMsAranATakamAM je navAM navAM pAtro thAya che, temAM je je jIvo thAya che te saMsArI mAtA-pitA vyavahArathI te jIvonAM mAtA-pitA che. paramArthathI to karmapariNAma ane kAlanI pariNati ja te jIvonAM mAtA-pitA che; kema ke yonisthAnamAM jIvonuM Agamana karmanA udayathI ja thAya che ane karmanA udayathI ja te jIvo te pudgalo dvArA potAnuM zarIra banAve che. ane te jIvanI te prakAranI kAlapariNati hoya arthAt te janma utpanna kare tevI kAlapariNati hoya tyAre karmanA pariNAmathI ane kAlanI pariNatithI te jIva Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva utpanna thAya che. agRhItasaMketA kahe che - he priya sakhI, jo samasta jagatanAM mAtA-pitA evAM paNa devI ane rAjAmAMthI devInuM vaMdhyApaNuM ane rAjAnuM nirbhIkapaNuM durjananA cakSudoSatA bhayathI avivekAdi maMtrIo vaDe lokamAM prakhyApana karAyuM to kema hamaNAM A bhavyapuruSa benA putrapaNAthI mahotsavanA kalakalathI prakAzita karAyo ? prajJAvizAlA kahe che - AnA prakAzamAM je kAraNa che tene sAMbhaLa - A ja nagaramAM zuddhasatyavAdI samasta satvatA saMghAtane hitakaranAra=samasta jIvonA samUhanA hitane karanAra, sarvabhAvonA svabhAvane jANanAra, ane A kAlapariNati ane karmapariNAma rU5 devI ane rAjAnAM samasta rahasyonAM sthAnonA atyaMta bhedane jANanAra sadAgama nAmano parama puruSa che ane tenI sAthe mArI ghaTanA che=saMparka che, ane te atyadA mArA vaDe saharSa jovAyo. AgrahathI harSanuM kAraNa puchAyuM. __ bhavyapuruSajanmataH sadAgamasya harSaH tenoktam-'AkarNaya bhadre! yadi te kutUhalaM, yeyaM kAlapariNatirmahAdevI, anayA rahasi vijJApito rAjA, yaduta-niviNNA'hametena[manena. mu] Atmano'lIkavandhyApravAdena, yato'hamanantApatyApi durjanacakSurdoSabhayAdavivekAdibhirmantribhirvandhyeti prakhyApitA loke, mamaivApatyAnyanyajanApatyatayA gIyante, so'yaM svedajanimittena shaattktyaagnyaayH| tadidaM vandhyAbhAvalakSaNaM mamAyazaHkalaGka kSAlayitumarhati devH| tato nRpeNoktaM-devi! mamApi nirbIjatayA samAnametat, kevalaM dhIrA bhava, labdho mayA ayshHpngkkssaalnopaayH| devyAha-katamo'sau ? prabhurAha-devi! asyAmeva manujagatau mahArAjadhAnyAM vartamAnayA bhavatyA mantrimaNDalavacanamanapekSya prakAzyate pradhAnaputrasya janma, kriyate mahAnandakalakalaH, tatazcirakAlarUDhamapyAvayornirbIjatvavandhyAbhAvalakSaNamayazaHkalaGka kSAlitaM bhvissytiiti| tataH satoSayA pratipanaM mahArAjavacanaM devyA, kRtaM ca yathA''locitaM taabhyaam| tataH prajJAvizAle! yo'yaM bhavyapuruSo jAtaH sa mamAtyantavallabhaH, asya janmanA'hamAtmAnaM saphalamavagacchAmi' ityato harSamupAgata iti| tato mayoktaM-zobhanaM te harSakAraNaM, tadayaM anena kAraNena bhavyapuruSo devInRpaputratayA prakAzitaH iti| bhavyapuruSanA janmathI sadAgamane thayela harSa temanA vaDe kahevAyuM=sadAgama nAmanA paramapuruSa vaDe kahevAyuM - he bhadra ! jo kutUhala che=mArA harSanA kAraNane jANavAnI jijJAsA che to sAMbhaLa, je A kAlapariNati mahAdevI che enA dvArA ekAMtamAM rAjA vijJApata karAyo, zuM nivedana karAyuM te "yahutIthI kahe che. huM A potAnA jUThA vaMdhyAnA pravAdathI udvigna thaI chuM. je kAraNathI anaMta ApatyavALI paNa huM anaMta putravALI paNa huM, durjanacakSanA doSanA bhayathI avivekaAdi maMtrIo vaDe vaMdhyA e pramANe jAhera karAI chuM, mArA ja Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva putro anyanA putropaNAthI gavAya che=karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANIe je anaMtA putrone janma Apyo che, te vyavahArathI te te mAtAnA putro tarIke gavAya che. ane kAlapariNatirANI vaMdhyA che e pramANe gavAya che. te AmArA putro anyanA putro kahevAya che te A, parasevAthI janita jUnA nimittane kAraNe vastranA tyAgano nyAya che. vastra 5he2vAthI vastramAM jU thaze tema mAnIne koIka vastrano tyAga kare te atyaMta anucita che tema mArA ghaNA putrone joIne durjanonI dRSTi paDaze tevA bhayathI mArA putrone bIjAnA putro kahevA atyaMta anucita che. te kAraNathI=mArA putro anyanA putro kahevAya che te ucita nathI te kAraNathI, vaMdhyAbhAva lakSaNa mArA A ayazakalaMkane deve dUra karavo joIe. tethI=kAlapariNatie karmapariNAmarAjAne kahyuM tethI, rAjA vaDe kahevAyuM, he devI ! nirbIjapaNAthI mane paNa A kalaMka samAna che. kevala ghIra thA, mArA vaDe ayazanA kAdavanA kSAlanano upAya prApta thayo che. devI kahe che=kAlapariNati kahe che, kayo A che ?=ApaNA ayazanA nivAraNano upAya kayo A che ? prabhu kahe che=karmapariNAmarAjA kahe che, he devI ! A ja manuSyagati rUpa mahArAjadhAnImAM vartamAna evI tArA vaDe maMtrImaMDalanA vacananI apekSA rAkhyA vagara pradhAnaputrano janma prakAzita karAya che. ane mahAnaMda kalakala karAya che. tethI cirakAlarUDha paNa ApaNA benuM nirbIjatva ane vaMdhyAbhAva lakSaNa ayaza kalaMka dhovAyeluM thaze. tyArapachI saMtoSapaNAthI devI vaDe mahArAjAnuM vacana svIkArAyuM ane te baMne dvArA=karmapariNArAjA ane kAlapariNatirANI dvArA, yathA Alocita karAyuM=maMtrI maMDalanA vacananI apekSA rAkhyA vagara pradhAna putrano janma prakAzita karAyo, tethI=kAlapariNati ane karmapariNAmarAjAe bhavyapuruSa ane sumati nAmanA puruSanuM prakAzana karyuM tethI, he prajJAvizAlA ! je A bhavyapuruSa thayo te mane atyaMta vatsala che. ane AnA janmathI huM potAne saphala jANuM chuM AthI harSane pAmelo huM chuM, tethI mArA vaDe=prajJAvizAlA vaDe, kahevAyuM=sadAgamane kahevAyuM, tamAruM harSanuM kAraNa suMdara che. tethI=sadA Agamane atyaMta harSa thayo tethI, A kAraNathI=sadAgamane bhavyapuruSa atyaMta vallabha che e kAraNathI, A bhavyapuruSa devI ane rAjAnA putrapaNAthI prakAzana karAyuM che. agRhItasaMketAne prakSAvizAlAe kahyuM ke saMsAravartI jIvonA paramArthathI mAtA-pitA karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati che. tethI zabdamAtrathI arthano bodha karavA mATe samartha evI agRhItasaMketAne prazna thAya che. ke jo rAjA ane rANInA anaMtA putro hoya chatAM, avivekI maMtrIoe durjana cakSunA doSanA bhayane kAraNe teone vaMdhyA ane nirbIja kahyA ane have A bhavyapuruSa teono putra che tema kema prakAzana karAyuM ? tenI spaSTatA karatAM prajJAvizAlA kahe che ke A manuSyanagarImAM eka mahApuruSa che jemanuM nAma sadAgama che. arthAt je mahApuruSa bhagavAnanA zAstranA paramArthane jANanArA che ane zuddha satyane kahenArA che=sarvajJanA vacanathI nirNIta je padArtha che tevA ja padArthane kahenArA che. svamatithI kaMI kahenArA nathI. tethI teo je kaMI kahe che te paripUrNa satya che. vaLI, badhA jIvo pratye atyaMta dayALu che. AthI ja chakAyanA pAlana Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva karanArA atyaMta yatanAparAyaNa te mahAtmA che. ane jagatavartI yogya jIvone sanmArgane batAvIne teonA hitane karanArA che. vaLI, te mahAtmA jagatavartI bhAvonA sarva svabhAvone jinavacanAnusAra jANanAra hoya che. tethI kaI rIte jIvo saMsAracakramAM paribhramaNa pAme che, kaI rIte karmakRta kadarthanA pAme che, kaI rIte uttamapuruSonA yogathI te jIvo svayaM uttama bane che ane aMte saMsArano uccheda kare che, te sarvabhAvone te mahAtmA yathArtha jANanArA che. vaLI, jagatavartI jIvonAM karma ane kAlapariNatinAM badhAM rahasyonAM sthAnone atyaMta jANanArA che. tethI karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANI kRta saMsAranI viDaMbanAthI mukta thavA mATe zuM ucita yatna karavo joIe, te sarvanAM atyaMta rahasyone jANanArA che ane tevA mahApuruSa sAthe prajJAvizAlAne atyaMta paricaya che. vaLI saMsAramAM bhavyapuruSano janma thayo tyAre te mahApuruSane atyaMta harSa thAya che. tethI, temanA harSanuM kAraNa prajJAvizAlA pUche che tenA samAdhAna rUpe te kahe che ke karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati atyAra sudhI ayogya ke tuccha jIvone janma ApatI hatI ke sAmAnya jIvone janma ApatI hatI. viziSTapuruSane janma ApatI na hatI. tethI ja mahApuruSo karmapariNAmarAjA nirbIja che ane kAlapariNatirANI vaMdhyA che tema prakAzana karatA hatA. vastutaH mahApuruSo jANe che ke jagatanA sarvajIvo A benA putro che. topaNa sArA putrane je janma na Ape te mAtA putravALI nathI tema ja vivekI puruSo kahe che. ane jyAre kAlapariNatirANI ane karmapariNAmarAjAne potAnuM kalaMka TALavAno pariNAma thayo arthAt mahApuruSothI temane je kalaMka apAyuM hatuM te TALavAno pariNAma thayo tyAre teoe bhavyapuruSane janma Apyo. tethI e prApta thAya ke jenAM karmo ghaNAM laghu thayAM che ane jenI suMdara kAlapariNati che tevA uttamapuruSano janma thAya che. te jIvo atinirmaLamativALA hoya che. ghaNA guNothI samRddha hoya che. teone joIne sadAgama kAlapariNati ane karmapariNAmarAjAne putra thayo tema prakAzana kare che. vastutaH je jIvonAM dIrghabhavasthitinAM niyAmaka karmo alpa thayA che, jethI nirmaLa koTinI mati pragaTelI che, te jIvo mokSane anukULa tevA kSayopazamabhAvavALAM ghaNAM karmothI yukta hoya che. tethI karmajanita teono bhava hovA chatAM teonI uttamatA uttarottara vRddhi pAme che. tevA jIvone AzrayIne sadAgama kAlapariNati ane karmapariNAmarAjAne putra thayo ema kahe che. sadAgamakathitabhavyapuruSaguNAH agRhItasaGketayoktaM-sAdhu vayasye! sAdhu sundaramAkhyAtaM bhavatyA, nAzito me sandehaH, tathA ca tvatsamIpamupagacchantyA mayA'dya haTTamArge samAkarNito lokapravAdastathA devInRpayoH kssaalitmevaayshHklngkmvgcchaami| prajJAvizAlayoktaM-kimAkarNitaM priyasakhyA? tayoktaM-dRSTo mayA tatra bahulokamadhye sundarAkAraH puruSaH, sa ca savinayaM pRSTaH pauramahattamaiH bhagavan! ya eSa rAjadArako jAtaH sa kIdRgguNo bhaviSyati? iti| tenoktaM-bhadrAH! zRNuta samastaguNasaMbhArabhAjanameSa varddhamAnaH kAlakrameNa bhaviSyatItyato na Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zakyante'sya sarve guNAH kathayituM, kathitA api na pAryante'vadhArayituM, tathApi lezoddezataH kathayAmibhaviSyatyeSa nidarzanaM rUpasya, nilayo yauvanasya, mandiraM lAvaNyasya, dRSTAntaH prazrayasya, niketanamaudAryasya, nidhivinayasya, sadanaM gAmbhIryasya, Alayo vijJAnasya, Akaro dAkSiNyasya, utpattibhUmirdAkSyasya, iyattAparicchedaH sthairyasya, pratyAdezo dhairyasya, gocaro lajjAyAH, udAharaNaM viSayaprAgalbhyasya, sadbhartA dhRtismRtishrddhaavividissaadisundriinnaamiti| anyacca-anekabhavAbhyastakuzalakarmatayA bAlakAle'pi pravarttamAno'yaM na bhaviSyati kelipriyaH, darzayiSyati jane vatsalatAM, samAcariSyati guruvinayaM, prakaTayiSyati dharmAnurAgaM, na kariSyati lolatAM viSayeSu, vijeSyate kAmakrodhAdikamAntaramariSaDvarga, nandayiSyati bhavatAM cittaaniiti| tatastadAkarNya sabhayaM saharSaM ca dizo nirIkSamANaistairabhihitam-aho viSamazIlatayA samastajanaviDambanAhetubhUtayApi kAlapariNatyA karmapariNAmena cedamekaM sundaramAcaritaM yadAbhyAmasyAM sakaladezavikhyAtAyAM manujagatau nagaryAmeSa bhavyapuruSaH sumatirjanitaH, kSAlitAnyetajjananenAbhyAmAtmanaH smstdushcritaanyputrtvaayshshceti| sadAgama vaDe kahevAyela bhavyapuruSanA guNo agRhItasaMketA vaDe kahevAyuM che vayasya prajJAvizAlA ! tArA vaDe suMdara suMdara kahevAyuM, mAro saMdeha dUra karAyo ane te pramANe tArI samIpe AvatAM mArA vaDe Aje bajAramArgamAM lokapravAda saMbhaLAyo ane devI ane rAjAno ayaza kalaMka dhovAyelo jANuM chuM. prajJAvizAlA vaDe kahevAyuM, he priya sakhI ! zuM saMbhaLAyuM? teNI vaDe kahevAyuM agRhItasaMketA vaDe kahevAyuM, tyAM ghaNA lokomAM suMdara AkAravALo puruSa mArA vaDe jovAyo ta=suMdara AkAravALo puruSa, pIramahattama vaDe savinaya puchAyA. he bhagavan! je A rAjaputra thaze te kevA guNavALo thaze ? tenA vaDe kahevAyuM te suMdara puruSa vaDe kahevAyuM. bhadra jIvo ! sAMbhaLo, kAlakramathI vadhato evo A rAjaputra, samasta guNonA samUhanuM bhAjana thaze. AthI AnA sarvaguNo kahevA zakya nathI. ane kahevAyelA paNa avadhAraNa karavA zakya nathI. topaNa lezanA uddezathI kahuM chuM "A prastuta bhavyapuruSa rUpanuM dAMta thaze. yauvanano vilaya thaze nivAsasthAna thaze. lAvaNyanuM maMdira thaze. prazrayanuM vizrvAsanuM, daSTAMta thaze. audAryanuM niketana thaze. vinayano vidhi thaze. gAMbhIryanuM sadana thaze. vijJAnanuM Alaya nivAsasthAna, thaze. dAkSiNyano AkAra thaze. dakSapaNAnI utpattibhUmi thaze. dhairyano iyattApariccheda thaze dhairyanI parAkASThA kyAM sudhI che tenI maryAdAne batAvanAra thaze. gheryano pratyAdeza che gheryanuM sUcana che gherya zuM che ? tene batAvavA mATe sUcanarUpa A thaze. lajjAno viSaya thaze. viSayamAM prAgalabhyanuM udAharaNa thaze zreSTha viSayo koNe prApta karyA che tenuM udAharaNa thaze. dhRti, smRti, zraddhA, vividiSAdi suMdarIono sadbhartA thaze=buddhinA AThaguNonuM nidhAna thaze. ane bIjuM aneka bhavothI abhyasta evuM kuzalakarmapaNuM hovAne kAraNe bAlakALamAM paNa pravartato A bhavyapuruSa kelipriya thaze nahIM. lokomAM vatsalatAne batAvaze lokomAM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 41 koIne pIDAkArI vacano, pIDAkArI kRtyo karavAne badale lokone prIti kare tevA vAtsalyabhAvane batAvaze. guruvinayane Acaraze. dharmanA anurAgane pragaTa karaze. viSayomAM lolupatAne karaze nahIM pUrvamAM kahyuM e pramANe viSayamAM prAgabhyanuM udAharaNa hovAthI zreSThakoTinA viSayo tene prApta thayelA hovA chatAM viSayomAM lolupatA karaze nahIM. kAma, krodhAdi, aMtaraMga zatrurUpa Savargane jItanAro thaze saMsAra avasthAmAM paNa anucita kAmakrodhAdi kaSAyone jItanAro thaze. tamArA citone AnaMda Apaze te rAjaputranuM svarUpa jeo pUchI rahyA che tevA zrAvakone te sadAgama kahe che ke tamArA citone te AnaMdita karaze." tyArapachI tene sAMbhaLIne=sadAgamanAM vacanone sAMbhaLIne, samaya ane saharSa kaMIka bhayathI yukta ane kaMIka harSathI yukta, dizAne jonArA evA teo vaDe kahevAyuM=sadAgame zrAvakone rAjakumAra kevo thaze tenuM varNana karyuM tenAthI zrAvakone bodha thayo ke karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANI A rIte saMsArI jIvone sarva viDaMbanA kare che chatAM AvA uttamapuruSane janma Ape che tethI karmapariNAmarAjAnI viDaMbanA sAMbhaLIne kaMIka bhaya pAmelA ane AvA uttamapuruSano janma thayo che te sAMbhaLIne harSa pAmelA te zrAvako potAnA bhaya ane harSa abhivyakta karatA dizAone jue che ane kahe che. zuM kahe che? te batAve che. aho - khedanI vAta che ke, viSamazIlapaNAne kAraNe karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANInuM vilakSaNa svabhAvapaNuM hovAne kAraNe, samasta jatanA viDaMbanAnA hetubhUta paNa kAlapariNatithI ane karmapariNAmathI A eka suMdara AcaraNa karAyuM. je kAraNathI A baMne dvArA=kAlapariNati ane karmapariNAma dvArA, A sakaladezavikhyAta manuSyagatirUpa nagarImAM A bhavyapuruSa sumati utpanna karAyo. AvA jatanathI=sumatinA jatanathI A baMne dvArA karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati dvArA, potAnAM samasta duzcaritro dhoI nAMkhyAM che ane aputratvano ayaza dUra karAyo che. uttamapuruSo padArthanA vAstavika svarUpane jonArA che. tethI saMsAravartI jIvonA aneka prakAranI vicitra AcaraNAo Adine joIne kahe che ke A karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati A jIvone te te prakAranI kadarthanA kare che. AthI ja A jIvonI tevA prakAranAM kliSTakarmone kAraNe kharAba prakRtio thaI che ane te kliSTakarmo vipAkamAM Ave tevI kAlapariNati hovAthI ja teo A prakAranI duSTaceSTAo kare che. tethI karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatirANI ghaNAM duzcaritrovALAM che tema mahAtmAo kahe che. ane koI suMdara putrone janma ApanArA nathI. tethI karmapariNAmarAjA nirbIja che ane kAlapariNatirANI vaMdhyA che, tema kahIne teone aputratvano apayaza mahApuruSo Ape che. paraMtu koIka uttama jIva suMdara karmapariNAmavALo jagatamAM janme che, tyAre te mahAtmAnA aneka guNonI niSpattinuM kAraNa bane tevA kSayopazamabhAvavALAM pracuraka hoya che ane teonI kAlapariNati paNa suMdara hoya che. jethI te mahAtmA uttamaguNothI yukta manuSyagatimAM janma prApta kare che. tene kAraNe karmapariNAmarAjAnAM ane kAlapariNatirANInAM anya sarva duzcaritro DhaMkAI jAya che ane uttamapuruSane janma ApanArA hovAthI mahApuruSo te baMnenAM guNagAna kare che. vaLI uttamaputrane janma Apelo hovAthI teono aputratvano apayaza paNa dUra thAya che; kema ke Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva mahApuruSa kahe che ke A saMsAramAM je je uttamo puruSa thAya che, te sarvanuM prabaLakAraNa teonAM uttamakarmo ane uttama kAlapariNati che. sadAgamasya trikAlabhAvapratipAdanapaTutA tadidaM samastamavahitacittayA mayA''karNitaM, tata eva saMjAto me manasi vitarkaH-kathaM punaranapatyatayA prasiddhayordevInRpayoH putrotpattiH? ko vaiSa puruSaH sarvajJa iva bhaviSyatkAlabhAvinI rAjadArakavaktavyatAM samastAM kathayatIti? tatazcintitaM mayA priyasakhImetadvayamapi praznayiSyAmi, kuzalA hi sA sarvavRttAntAnAM, tatrApanIto bhavatyA prathamaH sandehaH, sAmprataM me dvitIyamapanayatu bhavatI, prajJAvizAlayoktamvayasye! kAryadvAreNAhamavagacchAmi, sa eva mama paricitaH paramapuruSaH sadAgamanAmA tadAcakSANo'valokito bhavatyA, yataH sa evAtItAnAgatavartamAnakAlabhAvino bhAvAn karatalagatAmalakamiva pratipAdayituM paTiSTho, nAparaH, yato vidyante'syAM manujagatau nagaryAmanye'pi tAdRzA abhinibodhAvadhimanaHparyAyakevalanAmAnazcatvAraH paramapuruSAH, kevalaM na teSAM prprtipaadnshktirsti| mUkA hi te catvAro'pi svarUpeNa, teSAmapi svarUpaM satpuruSaceSTitamavalambamAnaH paraguNaprakAzanavyasanitayA lokasamakSameSa eva sadAgamo bhgvaanutkiirtyti| sadAgamanI traNe kALanA bhAvonuM pratipAdana karavAnI paTutA te AagRhatasaMketA prajJAvizAlAne kahe che ke mArgamAM AvatA koIka suMdarapuruSa loko AgaLa pUrvamAM kahyuM e pramANe kathana karatA meM sAMbhaLyuM che te A, samasta ekacitapaNAthI mArA vaDe saMbhaLAyuM che. tethI ja te puruSanA vacanane sAMbhaLavAthI ja mArA manamAM vitarka thayo. aputrapaNAthI prasiddha evAM devI ane rAjAne vaLI kevI rIte putranI utpatti thaI? e prakArano mane manamAM vitarka thayo che. ema agRhItasaMketA kahe che. athavA koNa A puruSa sarvajJanI jema bhaviSyakAlamAM thanArI samasta rAjaputranI vaktavyatA kahe che ? tethI mArA vaDe vicArAyuM-agRhItasaMketA kahe che ke mArA vaDe vicArAyuM, A baMne paNa=vaMdhyA evI rANI ane nirbhuja evA rAjAne putranI utpatti ane utpanna thayelA putranI bhaviSyamAM thanArI vaktavyatAnuM kathana e baMne paNa, priya sakhIne huM pUchIza=prajJAvizAlAne huM pUchIza, je kAraNathI sarvavRttAMtomAM te kuzala che. tatra te baMne praznomAM, tArA vaDe=prajJAvizAlA vaDe, prathama saMdeha dUra karAyo. have mAro bIjo prazna tame apanaya karo. prajJAvizAlA vaDe kahevAyuM, te sakhI ! kArya dvArA huM jANuM chuM je prakArano teNe upadeza Apyo che te kAryo dvArA huM jANuM chuM, te ja mAro paricita paramapuruSa sadAgama nAmano tene kahenAro=rAjaputranA bhaviSyanA kathanane kahenAro, tArA vaDe avalokana karAyo che, je kAraNathI te ja te sadAgama ja, atIta anAgata, vartamAna kAla bhAvibhAvone hAthamAM rahelA AmalakanI jema pratipAdana karavA mATe paTubuddhivALA che, anya nathI. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva je kAraNathI A manuSyanagarImAM anya paNa tevA abhinibodha, avadhi, mana:paryAya, kevalajJAna nAmanA cAra paramapuruSo che teonI para pratipAdananI zakti nathI. hi je kAraNathI te cAre paNa svarUpathI mUMgA che. teonuM paNa svarUpa satparuSanA ceSTitanuM avalaMbana karanAra paraguNanA prakAzananA vyasanIpaNAne kAraNe loka samakSa A sadArAma bhagavAna utkIrtana kare che=abhitibodhiAdi cAra sapuruSonuM svarUpa A sadAgama prakAzana kare che. rAjadArakasya sadAgamAtyantavallabhatAyAM hetuH agRhItasaGketayoktam-vayasye! kiM punaH kAraNameSa rAjadArako'sya sadAgamasyAtyantavallabhaH? kiM caitajjanmanA''tmAnamayaM saphalamavagacchati? iti shrotumicchmi| prajJAvizAlayoktam-eSa hi mahApuruSatayA satataM paropakArakaraNaparAyaNaH samastajantubhyo hitamAcaratyeva, kevalamete pApiSThAH prANino nAsya vacane varttante, te hi na lakSayanti varAkA yadasya bhagavato mAhAtmyaM tatastebhyo hitamupadizantamapyenaM sadAgamaM kecid dUSayanti, kecidapakarNayanti, kecidupahasanti, kecidupadiSTAkaraNazaktimAtmano dIpayanti, kecittadvacanAd dUrata eva trasyanti, kecittaM pratArakadhiyA zaGkante, kecittadvacanamAdita eva nAvabudhyante, kecittadvacanaM zrutamapi na rocayanti, kecittadrocitamapi nAnutiSThanti, kecidanuSThAtumadhikRtamapi punaH shithilynti| tatazcaivaM sthite nAsya samyak saMpadyate paropakArakaraNalakSaNA smiihitsiddhiH| tato'yamanayA satataM prANinAmapAtratayA gaaddhmudvejitH| bhavatyeva hi gurUNAmapi niSphalatayA kupAtragocaro mahAprayAsaH cittkhedhetuH| ayaM tu rAjadArako bhavyapuruSa iti pAtrabhUto'sya prtibhaaste| bhavyapuruSaH sannapi yadi durmatiH syAt tato na pAtratAM lbhet| ayaM tu rAjadArako yataH sumatirataH pAtrabhUta evetikRtvA'muSya sdaagmsyaatyntvllbhH| rAjaputranI sadAgamane atyaMta vallabhatAmAM hetu agRhatasaMketA vaDe kahevAyuM, he sakhI ! A sadAgamane A rAjaputra atyaMta vallabha che enuM zuM kAraNa che ? vaLI AnA janma vaDe rAjaputranA janma vaDe, potAne A saphala jANe che=sadAgama potAne saphala jANe che. e huM sAMbhaLavA icchuM chuM. prajJAvizAlA vaDe kahevAyuM. mahApuruSapaNAne kAraNe satata paropakAraparAyaNa A=sadAgama, samasta jIvonA hitanuM AcaraNa ja kare che. kevala A pApiSTha prANIo AnA vacanamAM vartatA nathI. je kAraNathI te rAMkaDAo je AnuM mAhAbhya che, tene jANatA nathI. tethI teo mATe te jIvo mATe, hitano upadeza ApatA paNa A sadAgamane keTalAka dUSita kare che=keTalAka jIvo sadAgama je kaMI kahe che te asaMbaddha che, pramANabhUta nathI, tema kahIne temanA vacanane dUSita kare che. keTalAka sadAgamanI avagaNanA kare chekeTalAka jIvo sadAgamatA vacananA paramArthane jANavA mATe koI prakAre utsAhita thatA nathI, paraMtu svamati anusAra dharma karavA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 44 pravarte che. keTalAka upahAsa kare che=bhagavAnanuM vacana matidurbalatAne kAraNe tenA paramArthane jANI zake nahIM tyAre A bhagavAnanuM vacana asaMbaddha che tema kahIne upahAsa kare che. keTalAka AtmAnI upadiSTa akaraNazaktine pragaTa kare che=bhagavAne je prakAre kahyuM che te prakAre karavAnI potAnI zakti nathI tema kahIne niHsattva bane che. vastutaH bhagavAne je jIvonI je prakAranI zakti che te zaktine anurUpa ucita mana-vacana-kAyAnI pravRtti karavAnI anujJA Apela che. tethI jeone bhagavAnanA vacanAnusA2 ka2vAno abhilASa thAya te jIva avazya potAnI bhUmikAnusAra upadiSTa kRtya karI zake, chatAM mUDhatAne kAraNe potAnI zakti nathI tema vicArIne bhagavAnanA vacana pratye anAdaravALA thAya che. keTalAka vacana dvArA dUrathI ja trAsa pAme che=bhagavAnanuM vacana bhogAdino tyAga karAvanAra hovAthI kevala klezakArI che tema mAnIne tenAthI dUra ja bhAge che. vastutaH bhagavAnanuM vacana leza paNa phlezakArI nathI. sevanArane tatkAla sukha denAra che. ane sukhanI paraMparAnI vRddhi dvArA aneka bhavo sudhI adhika adhika sukha prApta karAvanAra che. chatAM mUDhatAne kAraNe te vacanathI teo trAsa pAme che. keTalAka tene=sadAgamane, pratArakabuddhithI zaMkA kare che=lokone bhogothI vaMcita karIne ThaganAra bhagavAnanuM A vacana che tema mAne che. keTalAka temanA vacanane=bhagavAnanA vacanane, AdithI ja jANatA nathI=mAtra dharma kare che paraMtu bhagavAnanA vacananA tAtparyatA lezane paNa jANatA nathI, keTalAkane temanuM vacana saMbhaLAyeluM paNa rucatuM nathI=bhagavAnanuM sarva vacana ucita pravRtti karIne mohanAzane anukULa upadeza Ape che te svarUpe bhagavAnanuM vacana teone rucatuM nathI, keTalAkane bhagavAnanuM vacana rucita paNa=rucino viSaya thayelo hovA chatAM paNa, tenuM sevana karatA nathI=svabhUmikAnusAra koI ucita pravRtti karatA nathI, keTalAka anuSThAna karavA mATe adhikRta paNa thayela=sevavA mATe svIkArAyelA paNa, anuSThAnane pharI zithila kare che. tethI=A prakAranA aneka jIvo che tethI, A pramANe sthita hote chate=bhagavAnanA vacana anusAra dRDha yatna karanArA jIvonuM bahulatAe abhAva che e pramANe sthita hote chate, Ane=sadAgamane, paropakAra karaNarUpa samIhitanI siddhi samyak prApta thatI nathI. tethI=sadAgama nAmanA mahApuruSa yogya jIvone ucita upakAra karI zakatA nathI tethI, A=sadAgama, prANIonI apAtratAne kAraNe satata gADha udvigna rahe che. hi=je kAraNathI guruone paNa niSphalapaNAthI kupAtratA viSayavALo mahAprayAsa cittanA khedano hetu thAya che. vaLI, A rAjaputra bhavyapuruSa che ethI Amane-sadAgamane, pAtrabhUta bhAse che. bhavyapuruSa chato paNa jo durmati thAya to pAtratAne pAme nahIM. paraMtu A rAjaputra je kAraNathI sumati che. AthI pAtrabhUta ja che. ethI karIne A sadAgamane atyaMta vallabha che. e pramANe agRhItasaMketAne prajJAvizAlA kahe che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva 45 agRhatasaMketAe kahela ke sadAgamane A rAjaputra atyaMta vallabha kema che ? teno uttara ApatAM prajJavizAlAe kahyuM ke vartamAnamAM moTAbhAganA jIvo je dharma kare che, temAMthI bhavyapuruSo bahualpa che ane keTalAka bhavyapuruSo sadAgamanA vacana anusAra kare che. topaNa tevI sumativALA nathI tethI kaMIka dharmanI pravRtti karavA chatAM jinavacanAnusAra daDha yatna karIne saMsArano uccheda thAya te prakAre akhkhalita pravRtti kare tevI suMdaramativALA jIvo aprApta hoya che. ane A rAjaputra tevI suMdaramativALo che mATe sadAgamane atyaMta vallabha che. bhavyapuruSajanmanA sadAgamasya svAtmasAphalyAvagamaH anyacca-ayaM sadAgamo manyate-'yato'sya dArakasyaivaMrUpatayA janakatvAdeva sundarataraH karmapariNAmaH, jananItvAdeva cAnukUlA kAlapariNatiH tato'yaM vimuktabAlabhAvaH sundaratayA nijasvabhAvasya, prattyAsannatayA kalyANapAramparyasya, pramodahetutayaivaMvidhapuruSANAM madarzanamasyAmupalabhya niyamenAsya bhaviSyati manasyevaMvidho vitarkaH-yathA sundareyaM manujagatinagarI, yasyAmeSa sadAgamaH paramapuruSaH prativasati, mamApyasti prAyeNa yogyatA kAcittathAvidhA, yayA'nena saha mIlakaH saMpannaH, tato'muM paramapuruSaM vinayenA''rAdhyAsya sambandhi jJAnamabhyasyAmi, tato'nukUlatvAjjananIjanakayostAbhyAM samarpito bhaviSyati mamaiSa ziSyaH, tato'hamasya saMkrAmitanijajJAnaH kRtakRtyo bhaviSyAmi' iti buddhyA'yaM sadAgamo'sya sumate vyapuruSasya janmanA sphlmaatmaanmvgcchtiiti| ata eva saMjAta-paritoSatayA janasamakSaM rAjadArakaguNAneSa vrnnyti| bhavyapuruSanA janmathI sadAgamane sva AtmAnI saphaLatAno avagama vaLI, prajJAvizAlA agRhItasaMketAne kahe che ke ane anya A sadAgama mAne che. je kAraNathI A putranuM AvA svarUpapaNAthI janakapaNuM hovAne kAraNe suMdaratara karmapariNAma che=atyaMta suMdaramativALo A putra thayo che evA suMdara pariNAmarUpe karmapariNAmarAjA teno janaka hovAne kAraNe te jIvatA kSayopazamabhAvavALA suMdaratara karmapariNAmo che, ane mAtApaNuM hovAthI ja anukULa kAlapariNati che AvA guNayukta putranI mAtA kAlapariNati thayelI che. tethIete jIvatI kAlapariNati paNa te jIvatA hitane anukULa varte che tethI, A=A rAjaputra, vimukta bAlabhAvavALo potAnA bhAvanuM suMdarapaNuM hovAthI, kalyANanA pAraMparyanuM pratyAsakSapaNuM hovAnA kAraNe, AvA prakAranA puruSonuM pramodahetupaNuM hovAthI, A nagarImAM mArA darzanane pAmIne AvA=A rAjaputranA, manamAM niyamathI AvA prakArano vitarka thaze. kevo vitarka thaze ? te "kathA'thI batAve che. suMdara A manuSyanagarI che. jemAM A sadArAma paramapuruSa vase che. mArI paNa koIka tevA prakAranI yogyatA che jenA kAraNe je yogyatAnA kAraNe, AnI sAthe meLApa thayo. tethI A parama puruSanetrasadAgamarUpa paramapuruSane, vinayathI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva ArAdhanA karIne=atyaMta deDha praNidhAnapUrvaka ane ucita vinayapUrvaka ArAdhanA karIte, AmanA saMbaMdhI huM jJAnano abhyAsa karuM, tethI=AvA prakAranA uttamapariNAma te rAjaputrane thaze tethI, jananI-janakanuM anukUlapaNuM hovAthI=te rAjaputranA karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatinuM anukUlapaNuM hovAthI, teo dvArA A ziSya mane samarpita thaze. tethI Ane=A putrane, saMkrAmita nijajJAnavALo huM kRtakRtya thaIza. e buddhithI A sadAgama A sumati bhavyapuruSanA janmathI potAne saphala mAne che. AthI ja, saMjAtaparitoSapaNAne kAraNe=uttamaputranA janmathI prApta thayelA saMtoSapaNAne kAraNe, A=sadAgama, loko samakSa rAjadArakanA guNonuM varNana kare che. 46 agRhItasaMketAne prakSAvizAlAe A rAjaputra sadAgamane atyaMta vallabha kema che tema pUrvamAM batAvyuM. vaLI, te ja kathanane atyaMta daDha karavA arthe prajJAvizAlA agRhItasaMketAne kahe che ke A sadAgama mAne che. zuM mAne che. te batAvatAM kahe che, A rAjaputranA mokSamArgane anukULa aneka prakAranA kSayopazamabhAvAdi pariNAmavALAM karmo vidyamAna che. ane jIvano atyaMta hita kare tevI te jIvanI uttama kAlapariNati che. tethI, A rAjaputra jyAre bAlabhAvano thaze tyAre kevo zreSTha thaze te batAvatAM kahe che, te jIvano mArgAnusArI kSayopazama hovAne kA2Ne svabhAva suMdara thaze. vaLI, te jIvanI kSayopazamabhAvanI guNonI pariNati uttarottara vRddhi pAme tevI kalyANanI paraMparA paNa atyaMta Asanna haze. tethI, jeo uttamapuruSo che teone A rAjaputra pramodano hetu thaze. vaLI, sadAgamane joIne te rAjaputrane manamAM suMdara vikalpo thaze. ema sadAgama mAne che. e pramANe prajJAvizAlA agRhItasaMketAne kahe che. bAlabhAvane choDIne kumAra avasthAne pAmelo A rAjaputra sadAgamane pAmIne kevA vikalpo karaze te batAvatAM kahe che. saMsAranA vAstavika svarUpane jovAnI dRSTi hovAthI te rAjaputrane vicAra Avaze ke manuSyanagarI suMdara che ke jemAM bhagavAnanA zAsananAM 2hasyone jANanArA A paramapuruSa vase che. A prakA2no mArgAnusA2I sUkSmabodha te jIvane thaze, tethI nakkI thAya che ke sAmAnya jIvo bhogasAmagrIthI yukta manuSyanagarIne joIne tenAthI A suMdara che tema vicAre che jyAre A rAjaputranI mArgAnusArI prajJA hovAne kAraNe sUkSmatattvanA vedI puruSone joIne ja manuSyanagarIne zreSTharUpe jue che. paraMtu potAnA rAjakuLane ke bAhyavaibhavane joIne A manuSyanagarIne zreSTharUpe jotA nathI. vaLI, te rAjaputra vicAraze ke mane paNa bhagavAnanA zAsananAM rahasyone jANanArA puruSane joIne temanA pratye bahumAna thAya che. tethI nakkI thAya che ke mArAmAM koIka yogyatA che jethI A sadAgamarUpa paramapuruSane huM paramapuruSa rUpe jANI zakuM chuM. A pramANe te rAjaputra vicArIne te sadAgama pAsethI ucita vinayakapUrvaka zAstrAbhyAsa karavAnA manoratho ka2ze. vaLI, te jIvano tevA ja prakArano nirmaLa kSayopazama hovAthI ane te jIvanI tevI ja nirmaLakAlapariNati hovAne kA2Ne, te rAjaputra sadAgamano ziSyabhAva svIkAraze. vaLI, te rAjaputra buddhi Adi AThaguNothI atyaMta saMpanna hovAne kAraNe sadAgama paNa potAnuM sarvajJAna temAM saMkrAmita karaze. A sarve sadAgama potAnA viziSTajJAnanA baLathI jANe che tethI te sumatinA janmathI potAno janma saphaLa mAne che. ane AthI ja prasaMge prasaMge parSadA sAme te mahAtmA te rAjaputranA guNonuM varNana kare che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva sadAgamasya mAhAtmyam agRhItasaGketayoktam-priyasakhi! kiM punarasya bhagavataH sadAgamasya mAhAtmyam ? yadete pApiSThasattvA nAvabudhyante, anavabudhyamAnAzca nAsya vacane varttante iti| prajJAvizAlayoktam-vayasya! samAkarNaya, ya eva sarvatrAnivAritazaktiprasaraH karmapariNAmo mahArAjo yatheSTaceSTayA saMsAranATakamAvarttayamAnaH satatamIzvarAn daridrayati, subhagAn durbhagayati, surUpAn kurUpayati, paNDitAnmUrkhayati, zUrAn klIbayati, mAnino dInayati, tirazco nArakAyati, nArakAnmanuSyayati, manuSyAndevayati, devAn pazubhAvamAnayati, narendramapi kITayati, cakravarttinamapi dramakayati, daridrAnvezvarAdibhAvAn prApayati, kimbahunA? yatheSTaM bhAvaparAvarttanaM vidadhAno na kvcitprtihnyte| ayamapyasya bhagavataH sadAgamasya saMbandhino'bhidhAnAdapi bibheti, gandhAdapi palAyate, tathAhi-tAvadeSa karmapariNAma etAnsamastalokAnsaMsAranATakaviDambanayA viDambayati yAvadayaM sadAgamo bhagavAna huMkArayati, yadi punareSa huGkArayettato bhayAtirekasrastasamastagAtro mahAsamarasaMghaTTe kAtaranara iva prANAn svayameva samastAnapi muJcet, mocitAzcAnenAmuSmAdanantAH praanninH| agRhItasaGketayoktam-te kimiti na dRzyante? prajJAvizAlA''ha-asti karmapariNAmamahArAjabhukteratikrAntA nirvRtirnAma mahAnagarI, tataste sadAgamahu GkAreNa karmapariNAmamaprabhavantamAtmanyupalabhya mocitA vayaM sadAgameneti matvA karmapariNAmazirasi pAdadAnadvAreNoDDIya tasyAM gacchanti, gatAzca tasyAM sakalakAlaM samastopadravatrAsarahitAH paramasukhinastiSThanti, tena kAraNena te neha dRshynte| sadAgamanuM mAhAbhya agRhItasaMketA vaDe kahevAyuM, he priya sakhI ! vaLI, A bhagavAna evA sadAgamanuM mAhAbhya zuM che ? je kAraNathI A pApiSTa jIvo tene jANatA nathI. ane nahIM jANatA evA te pApiSTa jIvo AnA vacanane anusaratA nathI=pUrvamAM prajJAvizAlAe kaheluM ke A sadAgama badhA jIvonuM hita karanArA che chatAM pApiSTha jIvo teonA mAhAbhyane jANatA nathI ane temane dUSita kare che. te sarvatA zravaNathI agRhItasaMketAne jijJAsA thAya che ke sadAgamanuM evuM zuM mAhAbhya che ke jethI pAdhiSTha jIvo sadAgamane samajI zakatA nathI. ane tenA vacanane anusaratA nathI, tenA samAdhAna rUpe prajJAvizAlA vaDe kahevAyuM, he sakhI ! tuM sAMbhaLa. je A sarvatra anivArita zaktinA prasaravALo karmapariNAma mahArAjA yatheSTaceSTAthI saMsAranATakanuM Avartana karato satata dhanavAnane daridra kare che, subhagone durbhaga kare che, surUpavALAne kurUpa kare che, paMDitone mUrNa kare che, zUrone napusaMka kare che, abhimAnIone dIta kare che, tiryaMcone tAraka kare che, tArakIone manuSya kare che, manuSyone deva kare che, devone pazubhAva prApta karAve che, narendrane paNa kIDo banAve che, cakravartIne paNa bhikhArI banAve che, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva daridrone IzvarAdi bhAvo prApta karAve che. vadhAre zuM kahevuM ? potAne je pramANe ISTa che te pramANe bhAvane parAvartana karato=je prakAranA jIvoe je prakAranAM karmo bAMdhyAM che. te prakAranA bhAvo karavA karmapariNAmane ISTa che te prakAre te te jIvonA bhAvonuM parAvartana karato koInAthI haNAto nathI. A paNa mahAzaktivALo evo karmapariNAma rAjA paNa, A bhagavAna sadAgamanA saMbaMdhI nAmathI paNa bhaya pAme che. gaMdhathI paNa palAyana pAme che anAdithI jIve pracura karmono saMcaya karyo che. chatAM je jIvonA citamAM bhagavAnanA vacanarUpa sadAgama pratye oghathI paNa bahumAna thAya che, tenAthI karmapariNAmarAjA bhaya pAme che. have A mahAtmA sadAgamanuM avalaMbana laIne mAro nAza karaze e prakAre karmapariNAmarAjA bhayabhIta thAya che. ane je jIvonA cittamAM bhagavAnanuM vacana yathArtha svarUpe jeTaluM jeTaluM pariNamana pAme che, tenA gaMdhathI karmo satata kSINa, kSINatara thAya che. tethI sadAgamanI gaMdhathI paNa karmapariNAmarAjA palAyana thAya che. te A pramANe - tyAM sudhI A karmapariNAma A samasta lokone saMsAranA nATakanI viDaMbanAthI vilaMbita kare che, jyAM sudhI A sadAgama bhagavAna huMkAro karatA nathI=je jIvomAM oghathI paNa jitavacananA tAtparyane sparze tevo zrutajJAnano kSayopazama prakaTe che, te rUpa sadAgamano huMkAro thavAthI karmapariNAmarAjA te jIvane bahu viDaMbanA karI zakato nathI. ane jo vaLI A sadAgama, huMkAro kare je jIvomAM zrutajJAnano alpa aMza paNa jitavacanAnusAra skurAyamAna thAya e rUpa sadAgama huMkAro kare, to bhayatA atirekathI trAsa pAmelA samasta dehavALo karmapariNAmarAjA mahAsamaranA saMghaTTamAM moTA yuddhanA samUhamAM, kAyarapuruSanI jema svayaM ja samasta prANone paNa mUke che=je jIvonA haiyAmAM jinavacata satata skurAyamAna thAya che, teo satata cittavRttimAM sadAgamathI vAsita aMtaHkaraNavALA bane che. jethI ullasita vIryavALA bane tyAre kSapakazreNI para ArohaNa kare che. te vakhate karmapariNAmarAjA potAnA prANatulya ghAtakarmono nAza thavAthI mRtaprAyaH bane che. ane AnA dvArAsadAgama dvArA, anaMtA prANIo AnAthI-karmapariNAmarAjAthI, mukAyA. agRhItasaMketA vaDe kahevAyuM teo sadAgama dvArA mukta karAyelA prANIo, kema dekhAtA nathI ? prajJAvizAlA kahe che - karmapariNAmarAjAnA rAjyathI atikrAMta nivRtti nAmanI mahAnagarI che. tethI sadAgamatA huMkArAthI potAnAmAM aprabhAva pAmatA karmapariNAmane prApta karIne ame sadAgamathI mukAyelA chIe e pramANe mAnIne teo te jIvo, karmapariNAmanA mastaka upara pAdarA vikSepa dvArA UDIne te nagarImAM jAya che=je jIvomAM sadAgama satata satraarthanA parAvartana dvArA huMkArAo kare che tethI, te satra-arthanA parAvartanathI bhAvita thayelo temano AtmA hovAne kAraNe temanAmAM vartatAM karmo potAno prabhAva batAvavA mATe asamartha thAya che. ane jyAre teo kevalajJAna pAme che tyAre ghAtikarUpa karmano pariNAma lAza pAme che. tethI te mahAtmAo jANe che ke bhagavAnanA vacanarUpa sadAgamathI ame karmonA saMkajAmAMthI mukAvAyA chIe, tethI jIvananA aMtakALamAM yoganirodha karIne karmapariNAmarAjAnA mastaka upara paga mUke che. ane karmathI mukta thayelA UDIne teo nivRti nAmanI mahAnagarImAM jAya che. ane temAM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva gayelA nivRtti nAmanI nagarImAM gayelA, sakalakAla samasta upadravanA trAsathI rahita, paramasukhI rahe che. te kAraNathI teo sadAgama dvArA mukAvAyelA jIvo, ahIM dekhAtA nathI. sadAgamavacanArAdhanavirAdhanaphalanirdezaH agRhItasaGketayoktam-yadyevaM kimityeSa sarvalokAnna mocayati? kadarthitA hyete varAkAH sarve'pyanenAtiviSamazIlatayA karmapariNAmamahArAjena, tanna yuktamasya mahApuruSazekharasya satyAmevaMvidhazaktI ttkdrthnsyopekssnnmiti| prajJAvizAlA''ha-satyametat, kevalaM prakRtiriyamasya bhagavataH sadAgamasya yayA vacanaviparItakAriSu kupAtreSvavadhIraNAM vidhatte, tatastenAvadhIritAH santo nAtharahitA iti matvA gADhataraM karmapariNAmarAjena kdrthynte| ye tu pAtrabhUtatayA'sya nirdezakAriNo bhavanti tAneva svAM prakRtimanuvarttamAnaH karmapariNAmakadarthanAyAH sarvathA'yaM mocytiiti| ye'pi lokA bhagavato'sya sadAgamasyopari bhaktimanto'pyasya sambandhi vacanaM tathAvidhazaktivikalatayA saMpUrNamanuSThAtuM na zaknuvanti, kiM tarhi ? tanmadhyAd bahutama, bahutaraM, bahustokaM stokataraM, stokatamaM vA kurvanti, bhaktimAtrakaM vA'syopari vidadhati, nAmamAtraM vA'sya gRhnnnti| yadi vA ye'sya bhagavataH sambandhini vacane varttante mahAtmAnasteSAmupari 'dhanyAH kRtArthAH puNyabhAjaH sulabdhajanmAna ete' ityAdi vacanaliGgagamyaM pakSapAtaM kurvnti| yadvA'sya bhagavato'bhidhAnamAtramapyajAnAnAH prakRtyaiva ye bhadrakA bhavanti tatazca mArgAnusArisadandhanyAyenAnAbhogato'pyasya vacanAnusAreNa vartante tAnapyevaMvidhAnanalpavikalpAn lokAneSa karmapariNAmo mahAnarendro yadyapi saMsAranATake kiyantamapi kAlaM nATayati, tathA'pi sadAgamasyAbhipretA eta iti matvA nAdhamapAtrabhAvaM nArakatiryakkumAnuSakadamararUpaM teSAM vidhtte| kiM tarhi ? keSAJcidanuttarasurarUpaM darzayati, keSAJcid graiveyakAmarAkAraM prakaTayati, keSAJciduparitanakalpopapanna devarUpatAM janayati, keSAJcidadhastanakalpopapannamaharddhilekhakaraNiM kArayati, keSAJcid bhuvi surUpatAM lakSayati, keSAJciccakravartimahAmaNDalikAdipradhAnapuruSabhAvaM bhAvayati, sarvathA pradhAnapAtrarUpatAM vihAya na kadAcidrUpAntareNa taanrttyti| tatparyAptametAvatA'sya bhagavataH sadAgamasya mAhAtmyena, yadevaMvidhasAmarthyayukto'pyeSa karmapariNAmo mahAnRpatiretadbhayAkrAntahRdayaH khalvevaM varttate sadAgamanA vacananI ArAdhanA virAdhanAnA phaLano nirdeza agRhItasaMketA vaDe kahevAyuM jo A pramANe che sadAgama dvArA te jIvo mukta karAyA e pramANe che, to jyA sAthI sAsArAma, baghA loDIne bhuta zaktI nathI ? CSThe rathI, mtivissmzIlapaNAne kAraNe A karmapariNAmarAjA vaDe sarva A varAko kadarthita karAyA che=saMsAravartI sarvajIvo kadarthita karAyA che. te kAraNathI mahApuruSamAM zekhara evA Ad=sadAgamane, AvA prakAranI zakti hote chate tenI kadarthanAnuM karmanI kadarthanAnuM, upekSaNa yukta nathI. prajJAvizAlA kahe che - A satya Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva che=AgRhItasaMketA kahe che te satya che, kevala A bhagavAna sadAgamanI A prakRti che jenA kAraNe=je prakRtinA kAraNe, vacana viparItakArI evAM kupAtromAM avagaNanA kare che. sadAgamarUpa zrutajJAnano tevo svabhAva che ke je jIvone zrutajJAna samyapariNamana pAme te jIvonuM te zrutajJAna karmano nAza karavAnuM kAraNa bane che. paraMtu je jIvo bhagavAnanA zrutanuM avalaMbana laIne paNa bhagavAnanA vacanathI viparIta svamatianusAra dharma karanArA che ke saMsAranI pravRttio karanArA che tevAM kupAtrone sadAgama karmathI mukta karatuM nathI. paraMtu temanuM zrutajJAna paNa mohathI AkrAMta hovAne kAraNe mohanI vRddhinuM ja kAraNa bane che. tethI=sadAgamano tevo svabhAva che tethI, tenAthI avagaNanA pAmelA chatAM jIvo bAtharahita che e pramANe mAnIne, karmapariNAmarAjAthI gADhatara kadarthanA karAya che jeo bhagavAnanA vacananuM kaMIka avalaMbana laIne sAdhupaNuM ke zrAvakapaNuM svIkAre che chatAM bhagavAnanA vacana pratye anAdaravALA thaIne svamatianusAra cAlanArA thAya che te jIvonI sadAgama avagaNanA kare che tethI sadAgamarUpa tAtha vagaranA A jIvo che. tethI te jIvonAM karmo te jIvone durgationI paraMparA ApIne gADhatAra kadarthanA kare che. vaLI, pAtrabhUtapaNAne kAraNe jeo AnA=sadAgamatA, nirdezane karatArA thAya che. potAnI prakRtine anusaranAra evA teone A=sadAgama, karmapariNAmanI kadarthatAthI sarvathA mukAve che je jIvomAM mArgAnusArI buddhi thaI che, teo potAnI vakratAno tyAga karIne jitavacananA rahasyane jANavAne abhimukha pariNAmavALA thAya che tevA pAtrabhUta jIvo haMmezAM sadAgarUpa bhagavAnanuM vacana kaI rIte vItarAga thavAno upAya batAve che tenA paramArthane jANavA mATe yatna kare che ane tevA jIvo zrAvaka avasthAmAM hoya topaNa dRSTivAdanA upadezanI saMjJAnA kAraNe artha kAma paNa sarvajJatA vacanathI niyaMtrita karIne seve che. tethI, sadAgamanA nirdeza karanArA che. ane tevA jIvonI potAne anusaranArI prakRtine jANIne sadAgama te jIvone karmapariNAmanI kadarthatAthI sarvathA mukta karAve che. AthI ja jitavacanathI niyaMtrita evA suzrAvako paNa alpakALamAM karmanI kadarthanAthI mukta thAya che. je vaLI, loko A bhagavAna sadAgamanA upara bhaktivALA hovA chatAM paNa AmanA saMbaMdhI vacanane sadAgama saMbaMdhI vacanane, tevA prakAranI zaktinI vikalatAne kAraNe=sadAgamanA nirdeza anusAra sarvakRtyo karI zake tevA sUkSmabodhano abhAva hovAnA kAraNe ke tevA dhRtibaLano abhAva hovAne kAraNe, saMpUrNa sevavA samartha nathI. to zuM kare che? tethI kahe che. tenAmAMthI sadAgamanA vacanamAMthI bahutama, bahutara, bahu, stoka, sTokatara, sTokatama kare che athavA AnA upara sadAgamanA upara, bhakti mAtra dhAraNa kare che, athavA kAma mAtrane, grahaNa kare che. athavA A bhagavAna saMbaMdhI vacanamAM je mahAtmAo varte che tenA upara, A dhanya che, kRtArtha che, puNyazALI che, sulabdhajanmavALA che. ItyAdi vacananA liMgathI gamya evA pakSapAtane kare che. athavA A bhagavAnanA abhidhAnamAtrane paNa nahIM jANatA prakRtithI ja jeo bhadraka thAya che ane tethI mArgAnusArI sadadhanyAya dvArA anAbhogathI paNa AnA vacananA anusArathI=sadAgamanA vacananA anusArathI, varte che. AvA prakAranA aneka vikalpovALA te paNa lokone A karmapariNAma mahAnarendra jo ke saMsAranATakamAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva 51 keTaloka paNa kAla nacAve che topaNa sadAgamane abhipreta A che=sadAgamanI kRpAdRSTivALA A jIvo che, e pramANe mAnIne teonA nAraka, tiryaMca, kumAnuSa, kudevatva rUpa adhamapAtrabhAvane karato nathI. to zuM kare che ? ethI kahe che. keTalAkane anuttara devanuM svarUpa batAve che=pragaTa kare che. keTalAkane greveyaka evA devanA AkArane prakaTa kare che. keTalAkane uparanA kalpopapanna devatArUpane kare che=vaimAnika devane kare che. keTalAkane nIcenA kalotpanna mahaddhika lekhakaraNane devakaraNine, karAve che=devasvarUpe karAve che. vaLI, keTalAkane saMsAramAM= manuSyalokamAM surUpatAne karAve che. vaLI, keTalAka cakravartI, mahAmaMDalikAdi pradhAnapuruSa bhAvane karAve che. sarvathA pradhAnapAtrarUpatAne choDIne kyAreya rUpAMtarathI teone nacAvato nathI=sadAgama pratyenA bahumAnavALA jIvone kyAreya kharAba svarUpe nacAvato nathI, te kAraNathI A bhagavAna sadAgamanA ATalA mAhAtmyathI paryApta che je kAraNathI AvA prakAranA sAmarthyayukta paNa A karmapariNAma mahAtRpati=potAnI icchAanusAra jagatane nacAvavAnA sAmarthyayukta paNa A karmapariNAma mahArAjA, AvA bhayathI AkrAMta hRdayavALo=sadAgamanA bhayathI AkrAMta hRdayavALo, kharekhara e pramANe varte che-sadAgama pratyenA bahumAnavALA jIvone bahu viDaMbanA karato nathI e pramANe varte che. bhAvArtha : saMsAramAM je jIvo sadAgama upara bhaktivALA che, teone manuSyajanmamAM bhagavAnanuM vacana ja vartamAnamAM kleza nAza karAvIne sukhanI paraMparAnuM eka kAraNa che tevo sthirabodha che. tethI tevA jIvo sarvazaktithI sadAgamanAM sUkSma-sUkSmata2 2hasyone jANavA yatna kare che. apramAdathI bhagavAnanA vacanathI AtmAne bhAvita kare che ane dRDhapraNidhAnapUrvaka mana, vacana, kAyAnA traNeya yogo sadAgamanA nirdeza anusAra ja pravartAve che. teo saMpUrNa sadAgamane parataMtra che. vaLI tevA mahAtmAomAM zaktino prakarSa thAya to A bhavamAM karmapariNAmarAjAnA sakaMjAmAMthI sarvathA mukta thAya che. kadAca tevI zaktino prakarSa na thAya to karmapariNAmarAjA teone anuttara devalokamAM ja mokale che. paraMtu kyAreya paNa durgatiomAM nAkhIne teonI viDaMbanA karato nathI. kadAca prathama saMghayaNa Adi na hoya to tevA vIryano prakarSa nahIM thavAthI te jIvo anuttara devalokamAM jAya nahIM topaNa avazya vaimAnika devamAM jAya che ane vartamAnanA bhavamAM apramAdathI sadAgamanA vacanAnusAra yatna karelo hovAthI janmAMtaramAM paNa sadAgamane parataMtra thavAne anukULa uttama sattva prApta thAya che ane apramAdanA saMskAro jAgRta thAya che. tethI te jIvo alpakALamAM avazya saMsArano aMta kare che. jema, RSabhadeva, bharata, bAhubalI Adi jIvoe pUrvabhavamAM sAdhupaNuM pALIne sadAgamane parataMtra thaIne saMyamayogamAM apramAdanuM sevana karIne sarvArthasiddhane pAmyA. vaLI, jeomAM tevA prakAranI zakti nathI; kema ke keTalAka pAse saMghayaNano abhAva che, keTalAka pAse te prakAranI sUkSmaprajJAno abhAva che, keTalAka pAse tevA dhRtibaLano abhAva che, tethI saMpUrNa anuSThAna sadAgamanA vacanAnusAra sevavA samartha nathI, teo paNa sadAgamanA vacanamAMthI bahutama pravRti sadAgamanA vacanAnusAra kare che. te jIvo sAdhupaNAmAM hoya to apramAdabhAvathI saMyamamAM yatna karavA chatAM kyAreka kyAreka pramAdane vaza skhalanA paNa pAme che Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva topaNa bahutama pravRtti sadAgamanA vacananA smaraNathI ja kare che. kvacit zrAvaka avasthAmAM hoya topaNa sarvapravRttio bhagavAnanA vacananuM smaraNa karIne te pramANe karavA yatna kare che topaNa anAdi bhava abhyasta pramAdane kAraNe kyAreka alanA pAme che chatAM bahutama pravRtti sadAgama vacanAnusAra ja kare che. teone paNa karmapariNAmarAjA uparanA devalokomAM ja teonA pariNAma anusAra laI jAya che paraMtu tuccha asArabhavomAM te jIvone karmapariNAmarAjA kyAreya mokalato nathI. vaLI, keTalAka jIvo pUrNa anuSThAna sevavA mATe paNa samartha nathI. bahutama paNa sadAgamanA vacanAnusAra sevavA samartha nathI. topaNa jeone sthiranirNaya che ke saMsArarUpI aTavImAMthI bahAra kADhavAno eka upAya bhagavAnanA vacanarUpa sadAgama ja che tethI, satata sadAgamanA rahasyane jANavA yatna kare che to paNa vAraMvAra paMcAcAranA pAlanamAM skUlanA pAme che chatAM kalyANanA atyaMta arthI hovAthI bahutara jIvananI AcaraNA sadAgama vacanAnusAra ja kare che. kvacit anAdinA abhyAsane kAraNe skUlanA pAme che. teone paNa karmapariNAmarAjA bahu viDaMbanA karI zakato nathI. paraMtu avazya sudeva Adi bhAvomAM ja sthApana kare che. chatAM pUrNa zuddha anuSThAna seveluM nahIM hovAthI je je alanAonA saMskAro manuSyabhavamAM paDyA che ane tenA kAraNe kaMIka kaMIka pramAdajanya azubha karmo bAMdhyAM che tenA kAraNe te jIvomAM uttaranA paNa keTalAkabhavo sudhI kaMIka alanAonI anuvRtti thAya tevA karmo baMdhAyelAM hovAthI saMsAraucchedamAM teone kaMIka vilaMba thAya che ane devAdibhavamAM uttamasAmagrI prAptimAM kaMIka hInatAnI prApti thAya che, topaNa te jIvone karmapariNAmarAjA bahulatAe koI viDaMbanA karato nathI. vaLI, je jIvo karmapariNAmarAjAne atyaMta parataMtra thatA nathI, topaNa sadAgamanA vacanathI bhAvita hovAne kAraNe bahu sadAgamane parataMtra thAya che ane alpa aMzathI karmane parataMtra thAya che te jIvo ghaNA aMzathI sadAgamane parataMtra thaIne Atmahita sAdhe che, chatAM te te bAhyanimittone pAmIne karmane parataMtra thaIne te te prakAranA klezo paNa prApta kare che tevA jIvoe je je aMzathI sadAgamanuM anusaraNa karyuM che te te aMzathI te jIvo paNa uttama puNyAnubaMdhI puNyanA baLathI sadgatiomAM jAya che, topaNa je thoDA aMzathI karmanuM pAtaMtrya svIkAryuM te aMzathI karmapariNAmarAjA teone paNa te te bhavamAM kaMIka viDaMbanAo kare che. vaLI keTalAka jIvo upadeza Adine pAmIne sadAgamanA mAhAtma topaNa tevI nipuNa prajJA nahIM hovAthI thoDuka sadAgamanA vacanAnusAra sadanuSThAna seve che ane ghaNuM karmapariNAmane parataMtra anuSThAnone seve che. tethI vAraMvAra bAhyanimittone pAmIne kleza pAme che chatAM mahAtmAonA upadeza Adi sAMbhaLIne ke sagraMthonuM bhAvana karIne kyAreka kyAreka sadAgamanA vacanAnusAra ucita pravRttio paNa kare che ane sadAgamanA vacana pratye kaMIka kaMIka rAgabhAvane dhAraNa kare che. tevA jIvone paNa karmapariNAmarAjA bahu viDaMbanA karato nathI. paraMtu sadAgama pratyenA rAgathI levAyelA uttamabhAvone anurUpa sadgatiomAM sthApana kare che. chatAM karmapariNAmane parataMtra je anuSThAno te jIvoe karyA che ane je bhAvo sevyA che. te bhAvone kAraNe uttaranA bhavomAM paNa kaMIka kleza ApAdaka sAmagrI prApta thAya che. uttama bhogasAmagrImAM kaMIka nyUnatA prApta thAya che ane pramAdanA saMskAro te jIvomAM keTalAka bhavo sudhI anuvRtti rUpe rahe che. tethI saMsAranA aMtanI prAptimAM kaMIka vilaMba thAya che ane koIka balavAna nimitta prApta thAya ane vizeSa prakAranuM pramAdanuM sevana thAya to keTalAka bhavo sudhI sadArAmanI prApti paNa durlabha Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 53 thAya che, topaNa je jIvo eka vakhata sadAgamane pAmyA che tethI thoDA kALamAM pharI jAgRta thaIne avazya saMsArano aMta karaze. vaLI, keTalAka jIvo sadAgamanAM vacanone pAmIne sadAgama pratye bhaktivALA thayA che, topaNa ati alpasattvavALA che tethI sadAgamanA vacanAnusAra stokatara ja paMcAcAranI AcaraNAo kare che. keTalAka jIvo sTokatama=ati alpamAtrAmAM, paMcAcAranI AcaraNAo kare che topaNa karmapariNAmarAjA te jIvonI bahukadarthanA karato nathI; kema ke sadAgamane A puruSo atyaMta priya che. tethI, sadAgamathI bhaya pAmelA karmapariNAmarAjA teonI atyaMta kadarthanA karato nathI. ane tevA jIvo paNa stokatara ke stokatama saanuSThAnanA sevananA baLathI saMcita vIryavALA thAya to uttaranA bhavomAM sadAgamane parataMtra thaIne alpakALamAM saMsArano aMta paNa kare che. vaLI, keTalAka jIvo sadAgamane sAMbhaLe che tyAre teone bhagavAnanA vacanamAM bahumAna thAya che. topaNa sadAgamanA vacanAnusAra paMcAcAranI AcaraNA leza paNa karatA nathI. teone paNa karmapariNAmarAjA bahukadarthanA karato nathI. paraMtu sadAgama pratye A jIvo bhaktivALA che tema mAnIne sadAgamathI bhaya pAmela karmapariNArAjA tevA jIvonuM paNa sadA hita ja kare che. phakta sadAgamanA vacanAnusAra thoDI paNa AcaraNA karanArA jIvonuM karmapariNAma rAjA je pramANe hita kare che te prakAranuM hita karmapariNAma rAjA A jIvonuM hita karato nathI; kema ke sadAgama pratye bhakti hovA chatAM sadAgamanA vacananuM leza paNa anusaraNa nathI. tethI sadAgamanI bhaktinAM AvAraka karmonA anusaraNane anukULa kSayopazama bhAva te jIvomAM nathI tethI te jIvonAM karmo paNa teonA kSayopazama anusAra ja te jIvonuM hita kare che. vaLI, keTalAka jIvone sadAgamano tevo koI bodha nathI jethI sadAgama pratye bhaktivALA bane, chatAM je jIvo sadAgama saMbaMdhI ucita AcaraNAo kare che teonI ucita AcaraNAone joIne te jIvone te mahAtmAo pratye bahumAna thAya che ane vicAre che ke A mahAtmAo dhanya che ke manuSyabhava pAmIne AvAM suMdara kRtyo kare che. teo pratye paNa karmapariNAmarAjA kaMIka anukULa bhAvanuM vartana kare che; kema ke guNanA pakSapAtavALA te jIvo mithyAtvanI maMdatAne kAraNe A prakAranI anumodanA karIne yogabIjanuM arjana kare che. jethI uttaranA bhAvomAM dharmanI prApti thAya tevI sAmagrIne prApta karIne bhagavAnanA mArgane prApta kare che. vaLI, jeone tevI sAmagrI prApta thaI nathI jethI sadAgamane anusaranArA mahAtmAonI ucita AcaraNAone joIne anumodanAno pariNAma thAya, vaLI, sadAgamanuM nAma mAtra paNa teo jANatA nathI, chatAM paNa prakRtithI ja je bhadraka jIvo che teonuM paNa karmapariNAmarAjA bahu ahita karato nathI. paraMtu tevA jIvone paNa sanmArganI prAptinuM kAraNa bane tevA bhavanI prApti karAve che. jema meghakumAranA jIvane hAthInA bhavamAM sadAgamano leza paNa bodha na hato chatAM paNa bhadraka pariNAmane kAraNe duHkhita jIvomAM dayA karavAnA pariNAma rUpa mArgAnusArI bhAva sadadhanyAyathI prApta thayo, tethI sadAgamanA vacanAnusAra ja sasalAnI dayA karIne bhagavAnanA saMyoganI prApti thAya tevA meghakumAranA bhavane pAmIne Atmahita sAdhyuM. A rIte je jIvo jeTalA aMzathI sadAgamanA vacanane anusaranArA che teo sadAgamane priya che ema mAnIne karmapariNAmarAjA teone kharAba bhavonI prApti karAvato nathI. paraMtu jyAM sudhI te jIvomAM sadAgamane anukULa pariNAma varte che tyAM sudhI te jIvo uttara-uttara suMdara bhAvone prApta kare che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva ahIM vizeSa e che ke pUrvamAM sarva kArya karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatithI thAya che tema batAvyuM te sthAnamAM kAlapariNati ane karmapariNAmarAjAne AzrayIne paraspara kaI rIte sarva kAryo pratye teo kAraNa che tema batAvyuM ane prastuta kathana dvArA jIvano prayatna ane karmano pariNAma paraspara milita thaIne kaI rIte kArya kare che tenuM svarUpa batAvyuM. je jIvo sadAgamanuM leza paNa anusaraNa karatA nathI teono sarva prayatna mithyAtvathI vAsita mativALo hovAthI karmane parataMtra ja sarva pariNAmo teo kare che ane karmane parataMtra pariNAmane anusAra ja teo karmo bAMdhIne saMsAranI sarva kadarthanAo pAme che ane je jIvo koIka rIte karmanI laghutA thavAthI sadAgamane abhimukha bane che ke sadAgamanA vacanAnusAra pravRtti kare che teonA sadAgamavacanAnusAra thayelA kSayopazamathI thatA prayatna ane karmapariNAma te paraspara milita thaIne te jIvone saMsAramAM te te sArAbhAvonI prApti karAve che. AthI ja sadAgamane parataMtra thaIne jIvanArA mahAtmAo keTalAka tIrthakaro, gaNadharo, RSio, maharSio thAya che ane devabhavamAM indra ane mahAsamRddhivALA devo thAya che. te sarvamAM teono samyagu puruSakAra ane karmano pariNAma baMne kAraNa bane che. AthI ja sarva kAryonI prApti pratye deva ane puruSakAra milita thaIne kArya kare che. sadAgamasya subAndhavAdirUpatA bloka : anyacca kathyate tubhyaM, kautukaM yadi vidyate / rUpaM sadAgamasyAsya, tad budhyasva mRgekSaNe! / / 1 / / sadAgamanI subAMdhava Adi rUpatA zlokArca - ane bIjuM tane agRhItasaMketAne, kahevAya che prajJAvizAlA vaDe kahevAya che, jo kautuka vidhamAna che navuM jANavAnI jijJAsA vidhamAna che, he mRganA jevI AMkhavALI agRhItasaMketA! A sadAgamanuM svarUpa che te tuM jANa. IIll zloka :___ eSa eva jagannAtho, vatsalaH paramArthataH / eSa eva jagattrANameSa eva subAndhavaH / / 2 / / zlokArtha : A ja jagatanA nAtha che=A sadAgama ja jagatanA jIvono yoga-kSema karanAra hovAthI svAmI che. paramArthathI vatsala che=jIvonuM ekAMte hita kare tevI nirmaLa prajJAvALA che. A ja sadAgama ja, jagatanA jIvonuM gANa che=jagatanA jIvone durgatinI viDaMbanAthI rakSaNa karanArA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva che, A ja sadAgama subAMdhava cheHnAma mAtrathI bAMdhava nathI paraMtu jIvanuM ekAMta hita kare tevA subAMdhava che. zA. zloka : eSa eva vipadgarte, patatAmavalambanam / eSa eva bhavATavyAmaTatAM mArgadezakaH / / 3 / / zlokArdha : A ja sadAgama vipattinA gartAmAM paDatA jIvonuM AlaMbana che. koIka jIva pramAdane vaza viparIta AcaraNAo karIne durgatinI paraMparAne prApta kare tevI ApattiomAM paDatA hoya ane sadAgamanuM vacana temanA haiyAne sparze to te ApattimAMthI sukhapUrvaka teo rakSita thAya che mATe vipattionI gartAmAM paDatA jIvonuM AlaMbana sadAgama ja che. A ja sadAgama bhavarUpI aTavImAM paDatA jIvone mArgadazaka che-aTavImAMthI nIkaLIne surakSita sthAnamAM pahoMcavAnA mArgane batAvanAra che. ll3II zloka : eSa eva mahAvaidyaH sarvavyAdhinibarhaNaH / eSa eva gadocchedakAraNaM paramauSadham / / 4 / / zlokArya : A ja sadArAma sarva vyAdhinA samUhane dUra karavAmAM mahAvedha che; kema ke sadAgamane anusaranArA jIvone bhAvavyAdhi, ane dravyavyAdhi avazya kramasara dUra thAya che. A ja sadAgama roganA ucchedanuM kAraNa parama auSadha che. sadAgamanA sevanathI bhAvarogo ane dravyarogo satata kSINakSINatara thAya che. llll. zloka : eSa eva jagaddIpaH, sarvavastuprakAzakaH / pramAdarAkSasAttUrNameSa eva vimocakaH / / 5 / / zlokArca : A ja sadAgama jagatanA jIvo mATe sarva vastuno prakAzaka evo dIvo che. jagatavartI sarvabhAvonuM yathAvat prakAzana karanAra dIvo che. A ja=sadAgama ja, pramAdarUpI rAkSasathI zIgha mocaka chepramAdarUpI rAkSasanA paMjAmAM paDelA jIvone sadAgamanI prApti thAya to jIvano vinAza karanAra pramAdarUpI rAkSasathI teo mukta thaIne sukhapUrvaka Atmahita sAdhI zake che. IITI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zloka H upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva eSo'viratijambAlakalmaSakSAlanakSamaH / eSa eva ca yogAnAM, duSTAnAM vAraNodyataH / / 6 // zlokArtha H aviratinA jaMbAlanA kalmaSanA kSAlanamAM samartha A che=AtmAmAM vartato aviratinA pariNAmarUpa je kAdava tene dUra karavAmAM samartha A sadAgama che. A ja=sadAgama ja, duSTayogonA vAraNamAM udhata ja che=tatpara che=je jIvo sadAgamanA vacanathI sadA bhAvita thAya che teonA duSTayogonuM vAraNa karavAmAM tatpara A sadAgama ja che. IIGI zloka H zabdAdicaraTAkrAnte, hRtadharmmadhane jane / samartho bhagavAneSa, nAnyastasya vimocane // 7 // zlokArtha : zabdAdi coraTAothI AkrAMta hote chate haraNa karyuM che dharmarUpI dhana jeNe evA loko hote chate A bhagavAna sadAgama tenA vimocanamAM samartha che=te coraTAothI jIvone choDAvavAmAM A sadAgama ja samartha che, anya nathI. je jIvo bhagavAnanA vacanarUpa sadAgamathI cittane vAsita kare che teonI AtmasaMpatti haranArA zabdAdi viSayo samartha thatA nathI. tethI pUrvamAM te coraTAoe je AtmasaMpatti haraNa karelI te saMpattine pAchI meLavavA mATe samartha sadAgama ja che. AthI jeo sadAgamathI cittane vAsita kare che. teonA cittamAM viSayothI haraNa karAyeluM dharmarUpI dhana teone pAchuM prApta thAya che. IInA zloka H eSa eva mahAghoranarakoddharaNakSamaH / pazutvaduHkhasaMghAtAt trAyako'pyeSa dehinAm // 8 // zlokArtha H A ja=sadAgama mahAghora narakanA uddharaNamAM samartha che=jeoe sadAgamanI prApti pUrve tevA klezabhAvo karyA che jenA phaLarUpe mahAnarakane pAme tevA che teone paNa uddharaNa karavAmAM samartha A sAgama ja che. jema vaMkacUle dharmaprApti pUrve aneka pApo karelAM jenA phaLa rUpe prAyaH narakanI prApti ja sulabha hatI. chatAM sadAgamanA vacananA bhAvanathI bAramA devalokamAM jAya che, duHkhanA saMghAtathI mAyaka paNa A=sadAgama, jIvone che. pazutva Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva je jIvoe ArtadhyAna karIne pazubhAvane anukULa pariNatino saMcaya karyo che chatAM koIka nimittathI sadAgamanuM AlaMbana laIne AtmAne bhAvita kare to te jIvo pazubhAvanA duHkhanA samUhathI surakSita bane che. IIII. zloka : eSa eva kumAnuSyaduHkhavicchedakAraNam / ___ eSa eva kudevatvamanaHsantApanAzakaH / / 9 / / zlokArya : A ja=sadAgama ja, kumAnuSyanA duHkhanA vicchedanuM kAraNa che=jeo sadAgamathI citane vAsita kare che teo durgationI paraMparAnA kAraNabhUta evA kumAnuSatvanA duHkhane pAmatA nathI. paraMtu tevo ja manuSyabhava prApta kare che jethI pharI pharI sadAgamane sevIne sugationI paraMparAne pAme. A ja=sadAgama ja, kudevatvanA mananA saMtApano nAzaka che=jeo sadAgamanA tAtparyane sparyA vagara koIka rIte bAhya dharmAnuSThAna sevIne yAvat navamA greveyaka sudhI devatvane pAmyA che te sarva kudevatva che ane tevA devabhavamAM teone viSayomAM gADha Asakti hovAthI cita haMmezAM viSayonI AkuLatAnA saMtApavALuM hoya che, tevA saMtApavALA kudevatvanI prApti sadAgamathI vAsita jIvone kyAreya thatI nathI paraMtu devabhavamAM paNa sudevatva hovAne kAraNe klezanI alpatA rU5 cittanA svAthyane pAme che. III zloka : ajJAnataruvicchede, eSa eva kuThArakaH / eSa eva mahAnidrAdrAvaNaH pratibodhakaH / / 10 / / zlokArtha :ajJAna rUpI tarunA vicchedamAM kuThAraka A ja che=sadAgama ja che. je jIvone bhagavAnanA vacanano samyagubodha thAya che. teomAM anAdikALanuM je ajJAna rUpI vRkSa che jenA phaLa rUpe aneka karmabaMdho ane durgationA phaLanI paraMparA prApta thatI hatI. te ajJAna rUpI vRkSano uccheda karanAra bhagavAnanA vacana rUpa zrutajJAna ja che. tethI ajJAna rUpI vRkSano uccheda karavAmAM kuThAra rUpa ja che. A ja=sadAgama ja, mahAnidrAne drAvaNa karanAra pratibodhaka che je jIva mahAmohanI gADha niMdrAmAM UMghe che. jethI, karmane parataMtra thaIne potAne hAthe ja potAnA paga upara kuhADo mArIne duHkhanI paraMparAnuM sarjana kare che. teone mohanidrAmAMthI jagADanAra sadAgama ja che. ll10II Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zloka H upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva eSa svAbhAvikAnandakAraNatvena gIyate / sAtAsAtodayotpAdyamithyAbuddhividhUnakaH / / 11 / / zlokArtha H A=sadAgama, svAbhAvika AnaMdanA kAraNapaNA vaDe gavAya che. A=sadAgama jeonA cittamAM upayoga rUpe varte che, sadAgamanA upayoganA baLathI kaSAyo zAMta-zAMtatara thAya che, teone svAbhAvika AnaMda prApta thAya che, tethI sadAgama svAbhAvika AnaMdanuM kAraNa che tema kahevAya che. zAtA-azAtAnA udayathI utpAdha mithyAtva buddhino vidhnaka sadAgama che=saMsArI jIvone zAtA ja sukha jaNAya che. azAtA duHkha ja jaNAya che. paraMtu zAtAnI prApti arthe je klezo kare che tenA kAraNe je aMtastApa varte che te duHkha rUpe jaNAtuM nathI ane azAtA prApta thAya che tyAre azAtAne kAraNe je arati, kheda, udvega, AdibhAvo thAya che te sarvaklezo klezarUpe jaNAtA nathI. zAtAno tevo mUDha rAga ane azAtAno tevo mUDha dveSa varte che. jethI potAnA vAstavika bhAvonuM yathArtha darzana paNa karavA teo samartha banatA nathI. te mithyAtvabuddhino nAza karIne jIvanA svAbhAvika sukhane batAvanAra zrutajJAna che. tethI nipuNaprajJApUrvaka zrutavacananA paramArthane jANavA yatna karavAthI jIvane mohathI anAkuLa avasthA ane karmanA upadrava vagaranI avasthA sAra rUpa jaNAya che ane karmajanya sarva bhAvo asAra rUpe jaNAya che tethI, A ja sadAgama mithyAtvabuddhino nAzaka che. II11 / / zloka H : eSa eva gurukrodhavahnividhyApane jalam / eSa eva mahAmAnaparvatoddalane paviH / / 12 / / zlokArtha A ja=sadAgama ja, bhAre krodha rUpI agninA vidhyApanamAM jala che. koIka nimittane pAmIne mahAtmAnuM citta atyaMta krodharUpI agnithI prajvalita bane che. chatAM sadAgamanA vacananuM smaraNa thAya to te krodharUpI agnine zamAvavAmAM jala tulya sadAgama che. jema prasanna caMdrarAjarSi potAnA maMtrInA anucita vartanathI krodhita thaIne sAtamI nakane anukULa pariNativALA thayA ane sahasA sadAgamanA vacananuM smaraNa thavAthI odharUpI agninuM te prakAre zamana karyuM jethI kSapaka zreNIne pAmIne kevalajJAnanI prApti thaI. A ja=sadAgama ja, mahAmAnarUpI parvatanA uddalanamAM vajra che. je mahAtmAone sadAgamanA vacanathI tIrthaMkaro, RSio maharSionA uttama svarUpanuM smaraNa thAya che Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Che upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva teo guNo pratye atyaMta namelA hoya che. tethI tevA mahAtmAne mAnakaSAya prAyaH UThe nahIM; kema ke teo AgaLa pote sAva alpa che chatAM kyAreka mUDhatAne vaza tuccha bAhyasaMpatti ke zarIra AdinA baLane kAraNe mAnakaSAya UThelo hoya ane sadAgamanA vacananuM smaraNa thAya to teone pUrvanA mahApuruSo AgaLa pote sAva alpazaktivALo che tevuM jaNAvAthI tatkSaNa mAnakaSAya dUra thAya che. jema koIne potAnA dehanA baLane kAraNe garva thayo hoya ane bhagavAnanA atula baLanuM smaraNa sadAgamanA vacanathI thAya tyAre potAnA tuccha baLajanya mAna tarata zAMta thAya che. 12aa zloka H eSa mAyAmahAvyAghrIghAtane zarabhAyate / eSa eva mahAlobhanIradheH zoSaNAnalaH / / 13 / / zlokArtha : A=sadAgama, mAyArUpI mahA vyAdhInA ghAta mATe=mahAvAghaNanA ghAta mATe, zarabhanI jema AcaraNa kare che=aSTApadanI jema AcaraNa kare che. koI jIvane anAdinA bhava abhyAsane kAraNe mAyAno pariNAma thayo hoya topaNa sarvajJanA vacanarUpa sadAgamathI tenuM citta bhAvita bane to, mAyArUpI mahAvAghaNano tatkAla nAza thAya che. A ja=sadAgama ja, mahAlobhanA samudrane zoSavA mATe vaDavAnala che. samudramAM vaDavAnala UThe tyAre samudranuM ghaNuM pANI vaDavAnala rUpI agni zoSe che tema bAhyapadArtho pratye mUrchAne kAraNe jIvamAM mahAlobha vRddhi pAmato hoya ane sadAgamanA vacanathI tenuM citta bhAvita thAya to anicchAmAM ja sukha che tevo sUkSmabodha thavAthI lobhano pariNAma kSINa-kSINatara thAya che, mATe lobharUpI samudrane zoSaNa karavA mATe vaDavAnala jevo sadAgama che. II13|| zloka H eSa hAsyavikArasya, gADhaM prazamanakSamaH / eSa mohodayotpAdyAM, ratiM nirnAzayatyalam / / 14 / / zlokArtha : A=sadAgama, hAsyanA vikArane gADha zamanamAM samartha che=jeo bhagavAnanA vacanathI bhAvita thAya che teomAM bhagavAnanA vacananA rahasyane sparzanArI buddhi thavAthI gAMbhIryaguNa pragaTe che. jethI tuccha vRttimAMthI utpanna thatA hAsyano vikAra atyaMta zamana thAya che. mATe sadAgama hAsyanA vikArane zamana karavA mATe atyaMta samartha che. A=sadAgama, mohanA udayathI utpAdha evI ratine atyaMta nAza kare che-sadAgamathI bhAvita mahAtmAonuM citta AtmAnA nirAkulabhAvane Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GO upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva abhimukha vartatuM hovAthI tuccha bAhyapadArthomAMthI AnaMda levAnI vRttirUpa ratino atyaMta nAza thAya che. 1 zloka : eSa evA'ratigraste, jane'sminnamRtAyate / eSa eva bhayoddhAntasattvasaMrakSaNakSamaH / / 15 / / zlokArca - A ja=sadAgama ja, aratithI grasta evA A jIvamAM amRtanI jema AcaraNA kare che. jemAM koI rogathI grasta hoya ane amRtanuM pAna kare to tatkAla te roganuM zamana thAya che tema saMsAranA koIka pratikULa bhAvone kAraNe saMsArInuM cita aratithI grasta hoya tyAre sadAgamanAM vacano zravaNa kare ke bhAvana kare to tuccha bAhyapadArtho pratyenuM AkarSaNa dUra thavAthI ane sadAgamanA vacanathI jaNAtA aMtaraMga vItarAgabhAva pratye pakSapAta thavAthI tatkAla arati dUra thAya che ane jIva svasthatAnA sukhane pAme che mATe sadAgama aratinI pIDAmAM amRtanuM kArya kare che. A ja=sadAgama ja, bhayathI ubhrAMta jIvanA saMrakSaNamAM samartha che jIva vaDe AtmAthI bhinna bAhyapadArtho pratye ekatvabuddhi thavAthI potAnA dehane nAzaka ke dehane anukULa bhogasAmagrIne nAzaka bhAvonI prApti thAya tyAre bhaya utpanna thAya che. ane sadAgamathI bhAvitamativALA jIvane dehathI bhinna vartato jIva potAnI aMtaraMga guNasamRddhithI samRddha dekhAvAne kAraNe bAhyasamRddhinA nAzano bhaya zAMta thAya che. ll15ll zloka : eSa zokabharAkrAntaM, saMdhIrayati dehinam / eSa eva jugupsAdivikAraM zamayatyalam / / 16 / / zlokArca - ArasadAgama, zokanA bharAvAthI AkrAMta thayelA jIvane saMdhIraNa kare che zokathI rahita kare che svajana, dhanAdinA viyogane kAraNe koIka jIva zokAtura hoya ane sadAgamanA vacanathI bhAvita thAya to aMtaraMga mahAsamRddhithI saMpanna pote che tevuM jaNAvAthI tuccha bAhyasamRddhinA nAzajanya zoka te jIvano dUra thAya che. A ja=sadAgama ja, jugupsAdi vikArane atyaMta zamana kare che. mohanA udayane kAraNe jugupsanIya padArthone joIne jugupsA thAya che. kvacit mohanA udayathI tvarA thAya che. kvacit nirarthaka utsukatAdi bhAvo thAya che te sarvane zamana karavA mATe sadAgama ja samartha che; kema ke sadAgamathI bhAvitamativALAnA jIvane bAhya jugupsanIya padArtho jugupsanIya jaNAtA nathI, paraMtu Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva 61 potAnI malina pariNatio ja jugupsanIya jaNAya che. ucita guNaniSpatti mATe tvarA vidbhakArI che. svasthatAthI karAyelA yatnathI ja guNasamRddhi pragaTe che tevo bodha thAya che. tethI zrutathI bhAvitamativALA jIvo jugupsanIya bhAvo pratye jugupsA karatA nathI. atrApUrvaka gamana kare che. atarApUrvaka sarva ucita pravRttio kare che tethI jugupsA, tvarA ane vikAronA zamana mATe sadAgama ja samartha che. I16nA zloka : eSa kAmapizAcasya, dRDhamuccATane paTuH / eSa eva ca mArtaNDo, mithyAtvadhvAntasUdanaH / / 17 / / blokArdha : ArasadAgama, kAmapizAcanA uccATanamAM atyaMta paTu che. jema koI pizAca cenacALA karato hoya ane mAMtrika puruSa tenI uccATananI kriyA kare to pizAca tatkAla palAyana thAya che, tema sadAgamathI bhAvitamativALAne kAmavikAro atyaMta AtmAnI kutsita avasthA rUpe jaNAya che. tethI jema jema teo sadAgamathI bhAvita thAya che tema tema AtmAmAM rahelA kAmanA vikArone utpanna kare tevA saMskAro atyaMta kSINa-kSINatara thAya che. jethI bAhyanimitone pAmIne paNa vikArano udbhava thato nathI, A ja=sadAgama ja, mithyAtva rUpI aMdhakArane nAza karanAra mArtaNDa che=sUrya che, jema rAtrinA gADha aMdhakAramAM sUryano udaya thAya che, tyAre aMdhakAra dUra thAya che tema AtmAmAM potAnA mULa svarUpa viSayaka ane tenI prAptinA upAya viSayaka ajJAna varte che je gADha aMdhakAra svarUpa che. jethI, bAhya bhAvothI ja huM sukhI chuM ane duHkhI chuM tema vicArIne sadA viparIta pravRttio karIne AtmAnuM ja ahita kare che ane tenAM kAraNabhUta mithyAtvarUpa ajJAnane nAza karanAra sUrya tulya bhagavAnanuM vacana che. AthI ja bhagavAnanA vacanane pAmIne ghaNA jIvo alpakALamAM mithyAtvano nAza karIne sarvakarmano nAza karavA samartha banyA. III zloka : eSa eva caturbhedajIvitocchedakAraNam / yato jIvaM tato'tIte, nayatyeSa zivAlaye / / 18 / / blokArdha : A ja=sadAgama ja, cAra bheTavALA jIvitanA=cAragatinA paribhramaNa rUpa jIvitanA, ucchedanuM kAraNa che. je kAraNathI jIvane A sadAgama, tenAthI=cAragatithI, atIta evA zivAlayamAM laI jAya che. je jIvo sadAgamathI atyaMta bhAvita thAya che teonuM citta vItarAganA vacana rUpa sadAgamathI vItarAgatAne Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva abhimukhatara bhAvonI niSpatti dvArA te jIvane vItarAga kare che. jethI, cAra gationA paribhramaNano cheda karIne sadAgama te jIvane mokSamAM pahoMcADe che. I18 zloka : zubhetareNa yA nAmnA, kRtA lokaviDambanA / chinte tAmeSa lokAnAmanaGgasthAnadAnataH / / 19 / / zlokArdha : zubha ane Itara evA nAmakarmathI karAyelI je lokonI viDaMbanA che. tene nAmakarmakRta viDaMbanAne, A=sadAgama, lokone anaMgasthAnanA dAnathI=azarIravALI avasthAnI prApti karAvavAthI nAza kare che. ll19ll zloka : sarvottamatvaM bhaktAnAM, vidhAyAkSayamavyayam / eSa eva chinattyuccaiIMcairgotraviDambanAm / / 20 / / zlokArtha : bhaktonA akSaya, avyaya evA sarvottamatvane karIne A jasadAgama ja, UMca nIca gotranI viDaMbanAno uccheda kare che=sarvakarmarahita jIva jyAre thAya che tyAre kSaya na pAme tevI akSaya ane avyaya rUpa sarvottamatva avasthAne sadAgamanA mAhAbhyathI prApta kare che jethI teonI UMca nIca gotranI viDaMbanA sadA mATe dUra thAya che. ll ll zloka : eSa eva ca dAnAdizaktisandohakAraNam / eSa eva mahAvIryayogaheturudAhRtaH / / 21 / / zlokArtha : A ja=sadAgama ja, dAnAdizaktinA saMdohanuM kAraNa che=dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya upabhogAMtarAya karmonA kSayopazamajanya jIvamAM je dAnAdi-zaktiono samUha che te zaktione pragaTa karavAnuM kAraNa A sadAgama ja che. tethI te sadAgamanA mAhAbhyathI mahAtmAo saMsAramAM paNa dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya karmonA kSayopazamajanya aneka prakAranA sukha vaibhavane bhogave che ane dAna ApIne manuSyabhavane saphaLa kare che. A ja=sadAgama ja, mahAvIryanA yoganuM hetu kahevAyuM che. jeo zratathI vAsitamativALA che teo anAdithI saMcita karmono nAza karIne AtmAnI guNasaMpattine Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva 63 pragaTa karavA mATe mahAvIryanA yogavALA thAya che. te jIvomAM mahAvIryane pragaTa karavA pratye sadAgama ja kAraNa che. [21] zloka : anyacca ye mahApApA, nirbhAgyAH puruSAdhamAH / na te sadAgamasyAsya, nAmApi bahu manyate / / 22 / / zlokArca - ane anya jeo mahApApI che, nirbhAgyazekhara che, puruSAdhama che teo A sadAgamanA nAmane paNa bahu mAnatA nathI. ||rarA zloka : tatastena narendreNa, te pUrvoktavidhAnataH / saMsAranATakenoccaiH, kadarthyante nirantaram / / 23 / / zlokArtha : tethI te rAjA vaDe pUrvokta vidhAnathI pUrvamAM kaheluM ke jeo sadAgamane mAnatA nathI teone karmapariNAmarAjA atyaMta nacAve che e prakAranA kathanathI, te jIvo saMsAranATakathI niraMtara atyaMta kadarthanA karAya che. III zloka : ya eva bhAvikalyANAH, puNyabhAjo narottamAH / te sadAgamanirdezaM, kurvanti mahadAdarAt / / 24 / / blokArya : jeo ja bhAvikalyANavALA, puNyazALI narotama che, teo mahAna AdarathI sadAgamanA nirdezane kare che=je pramANe sadAgame potAnI zakti anusAra je anuSThAna karavAnuM kahyuM che te pramANe teo kare che. ra4ll. zloka : tato'pakarNya rAjAnaM, te viDambanakAriNam / saMsAranATakAnmuktA, modante nivRtau gatAH / / 25 / / zlokArya :tethI=puNyazALI evA te jIvo sadAgamanA nirdeza kare che tethI, viDaMbanA karanArA evA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva rAjAnI=saMsArI jIvone viDaMbanA karanArA evA karmapariNAmarAjAnI, avagaNanA karIne teo saMsAranATakathI mukta thayelA, nivRttimAM gayelA AnaMdamAM varte che. I5ll zloka : rAjabhuktau vasanto'pi, rAjAnaM tRNatulyakam / sadAgamaprasAdena, manyante te nirAkulAH / / 26 / / zlokArtha : rAjabhaktimAM vasatA paNa=karmarAjAnA rAjyamAM vasatA paNa, nirAkula evA teo sadAgamanA prasAdathI tRNa jevA te rAjAne mAne che=jeo sadAgamanA nirdezana karanArA che teo mokSamAM gayA na hoya tyAre saMsAramAM ja varte che ane saMsAramAM karmapariNAmarAjAnuM eka chatra sAmrAjya che tethI tenI AjJAne koI ullaMghana karatuM nathI, topaNa je mahAtmAo sadAgamanA vacanane anusaranArA che, mohanA upadrava vagaranA hovAthI nirAkuLa che ane potAnA upara sadAgamano prasAda varte che tethI saMsAranA sAmrAjyane bhogavanArA karmapariNAmarAjAne paNa tRNa jevo mAne che tethI tenI koI AjJAnuM pAlana karatA nathI, paraMtu sva-IcchAnA baLathI sadAgamanA ja vacananuM pAlana kare che. rajA zloka : kiJcA'tra bahunoktena? nAsti tadvastu kiJcana / sadAgame'smin bhaktAnAM, sundaraM yana jAyate / / 27 / / zlokArca - vaLI, ahIM vadhAre kahevAthI zuM ?=sadAgamanA guNagAna viSayaka vadhAre kahevAthI zuM ? saMkSepathI batAve che te koI vastu nathI ke A sadAgama hote chate bhaktone je suMdara na thAya ! arthAt thAya ja. ||27ll zloka : tadetadasya mAhAtmyaM, kiJcillezena varNitam / vizeSata: punaH voca, TUInAM vanakSama ? ra8AA zlokArca - AnuM sadAgamanuM, te A mAhAbhya che, kaMIka lezathI varNana karAyuM che. vaLI vizeSathI AnAka sadAgamanA, guNonA varNana karavA mATe koNa samartha che? arthAt koI samartha nathI. ll28II Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva Cos: tataH prajJAvizAlAyA, vAkyamAkarNya vismitA / hRdaye cintayatyevaM, sA sandehamupAgatA / / 29 / / lokArtha : tethI prajJAvizAlAnA vAkyane sAMbhaLIne hRdayamAM vismita thayelI te agRhItasaMketA saLehane pAmelI A pramANe vicAre che. ll29ll Tos: yadidaM priyasakhyA me, vihitaM guNavarNanam / yadi satyamidaM tena, nAsti tulyastato'paraH / / 30 / / zloArtha : priyasakhI vaDe je A guNonuM varNana mane karAyuM mArI pAse guNonuM varNana karAyuM jo A satya che=vizAlA, 'thana satya che to tenA tulya:AEDImanA tulya, jIle 5 nathI. ||30|| Rels: ataH pazyAmi taM tAvatkaromi svaM vinizcayam / parapratyayato jJAte, na sandeho nivartate / / 31 / / zlokArtha: AthI tene jouM=sadAgamane jouM, svanizcayane karuM. parapratyayathI jJAta vastumAM saMdeha nivartana pAmato nathI. ||3|| ___ sadAgamadarzanA'gRhItasaGketAvikalpanAzaH tatazcaivaM vicintya tayA agRhItasaGketayA'bhihitA prajJAvizAlA-priyasakhi! sunizcitaM satyavAdinImapi bhavatImadhunA'hamanena sadAgamasyAsambhAvanIyaguNavarNanenAnargalabhASiNImiva priklpyaami| bhavati ca me manasi vikalpaH-kila paricitamitikRtvA tameSA varNayati, anyathA kathaM karmapariNAmo mahAnarendraH kutazcid bibhIyAt ? kathaM vaikatra puruSe etAvAn guNasaMghAtaH saMbhAvyeta? na ca priyasakhI kadAcana mAM vipralambhayati, tataH sandehApanaM dolAyate me manaH, atastamAtmaparicitaM paramapuruSaM vizeSato darzayitumarhati me bhvtii| prajJAvizAlA''ha-sundarametad abhipretameva me hRdayasya, abhigamanIyo draSTavya eva cAsau bhgvaan| tato gate dve api tanmUlaM, dRSTazca tAbhyAM tasya mahAvijayarUpApaNapaGkti Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva bhivirAjitasyAnekamahApuruSAkIrNasya mahAvideharUpasya vipaNimArgasya madhye vartamAnaH pradhAnajanaparikarito bhUtabhavadbhaviSyadbhAvasvabhAvAvirbhAvanaM kurvANo bhagavAn sdaagmH| tataH pratyAsannIbhUya praNamya taccaraNayugalamupaviSTe te tnniktte| tadAkRtidarzanAdeva sabahumAnaM muhurmuhurvilokanAdagRhItasaGketAyAH pranaSTa iva sandeho, varddhitazcittAnandaH, samutpanno vizrambho, matA''tmanaH kRtArthatA tddrshneneti| tataH prajJAvizAlA prtybhihitmnyaa| sadAgamanA darzanathI agRhItasaMketAnA vikalpono nAza tethI agRhItasaMketAne A prakAre vicAra Avyo tethI, A pramANe vicArIne pote sadAgamane jovA icche e pramANe vicArIne, te agRhatasaMketA vaDe prajJAvizAlA kahevAI - he priyasakhI ! sadAgamanA A asaMbhAvatIya evA guNa varNanathI-priyasakhIe sadAgamanA guNone varNana karyA evA guNo asaMbhAvanIya mane bhAse che tevA guNavarNanathI, sunizcita, satyavAdI paNa tane tuM satyavAdI che e pramANe nirNaya karAyelI paNa prajJAvizAlAne, hamaNAM atargalabhASiNInI jema= atizayokti karanArI vyaktinI jema, huM kalpanA karuM chuM=agRhItasaMketAne prajJAvizAlA sAdhvI pratye atiparicayanA kAraNe A sAdhvI atyaMta satyavAdI che tevo nirNaya che. topaNa jyAre te sAdhvI sadAgamanA pUrvamAM varNana karyuM te pramANe guNonuM varNana kare che ane kahe che ke sadAgama pratye bhaktivALA jIvone jagatamAM evI koI vastu nathI ke je suMdara na thAya, mATe jIvanuM ekAMta hitakArI sadAgama ja che, anya koI nathI. te vacana maMdaprajJAne kAraNe agRhItasaMketA nAmanI rAjakanyAne atizayokti jevuM lAge che. tethI agRhItasaMketAne je prakAre potAne saMzaya thAya che te prakAre ja saralabhAvathI vyakta kare che ane kahe che ke mArA manamAM vikalpa thAya che ke kharekhara paricita cheH sadAgama paricita che, jethI karIne A prajJAvizAlA, tenuM varNana kare che=sadAgamanuM A pramANe varNana kare che. atizaya paricayane kAraNe sadAgama pratye rAga thayelo che ethI karIne tene A rIte vAstavikatAthI adhika guNothI varNana kare che. anyathA=atizayoktibharyuM sadAgama viSayaka sakhInuM kathana na hoya to, karmapariNAma mahArAjA koInAthI kevI rIte bhaya pAme. arthAt atula sAmarthyavALo karmapariNAmarAjA kyAre paNa sadAgamathI Dare nahIM, chatAM sakhInuM kathana sarva atizayoktibharyuM lAge che tethI ja kahe che ke sadAgamathI ja karmapariNAmarAjA Dare che. athavA eka puruSamAM ATalA guNono samUha kevI rIte saMbhave ?=prajJAvizAlA sadAgamanA je guNo kahe che eTalA guNono samUha eka puruSamAM kevI rIte saMbhave ? arthAt saMbhave nahIM ane priya sakhI kyAre mane ThagatI nathI=prajJAvizAlA kyAre asaMbaddha vacana kahetI nathI, tethI saMdehane pAmeluM mAruM mana DolAyamAna thAya che e pramANe agRhItasaMketA prajJAvizAlAne kahe che. AthI=mAruM mana Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva saMdehathI DolAyamAna che AthI, Atmaparicita evA paramapuruSane vizeSathI bhagavatIe mane batAvavuM joIe agRhItasaMketA kahe che ke prajJAvizAlAnA vacanamAM mane saMdeha thAya che tethI teNIe potAnA atyaMta paricita evA parama puruSarUpa sadAgamane vizeSathI mane batAvavuM joIe jethI mAro saMdeha dUra thAya, prajJAvizAlA kahe che A suMdara che tane sadAgamano paricaya karavAnI IcchA thaI te suMdara che, mArA hRdayane abhipreta ja che mArI sakhI sadAgamane vizeSathI jANe e mane abhipreta ja che, A bhagavAna=sadAgamarUpa bhagavAna, abhigamanIya ane jovA yogya ja che=jyAM A sadAgama rahela che tyAM ApaNe javuM joIe ane jovA ja joIe, tethI te baMne paNa temanI pAse gaI=AgRhItasaMketA ane prajJAvizAlA te baMne paNa temanI pAse gaI, ane mahAvijayarUpa ApaNa paMktiothI virAjita, aneka mahApuruSathI AkIrNa te mahAvideharUpa vipattimArganA madhyamAM=bajAramArganI madhyamAM, vartamAna pradhAna lokothI parikarita bhUta, vartamAna, ane bhaviSyanA bhAvonA svabhAvane AvirbhAva karatA bhagavAna sadAgama te baMne dvArA jovAyA. te baMne mahAvidehamAM jAya che. je mahAvideha batrIsa vijaya rUpI bajAranI paMktiothI zobhe che te badhI vijayomAM aneka mahApuruSo vase che ane te mahAvidehanA madhyabhAgamAM vartatA evA sadAgamane te baMne sakhIo jue che ane te sadAgama pAse AtmakalyANanA arthI evA pradhAna puruSo tattva sAMbhaLavA mATe beThelA hatA ane sadAgama traNeya kALanuM yathArtha svarUpa lokone batAvatA hatA. arthAt ApaNo AtmA zAzvata che bhUtakALamAM karmane paravaza thaIne atyAra sudhI saMsAracakramAM aneka kadarthanAo pAmyo che, vartamAnamAM jeo samyagudharmane sevatA nathI teo aneka karthanAo pAmI rahyA che ane bhaviSyamAM aneka kadarthanAo pAmaze. ane jeo ucita dharmanuM sevana karaze teo sadgationI paraMparA dvArA mokSa sukhane pAmaze ityAdi saMsAranA vAstavika svabhAvanuM varNana karatA te sadAgama tyAM beThelA hatA temane A baMne sakhIo jue che. tyArapachI pAse jaIne temanA caraNayugalane namaskAra karIne teo temanI nikaTamAM beThI. temanI AkRtinA darzanathI ja bahumAna sahita vAraMvAra avalokanane kAraNe agRhItasaMketAno saMdeha prakaSTa jevo thayo. cittano AnaMda vRddhi pAmyo, vizrvAsa utpanna thayo. temanA darzanathI te mahAtmAnA darzanathI, AtmAnI kRtArthatA manAI=AgRhItasaMketAne mahAtmAnA darzanathI potAno janma saphala thayo che tema jaNAya che. tethI prajJAvizAlA pratye AnA vaDe agRhItasaMketA vaDe, kahevAyuM. agRhItasaGketAkRtasadAgamaparyupAsanAsaMkalpaH zloka : api cadhanyA'si tvaM mahAbhAge! sundaraM tava jIvitam / yasyAH paricayo'nena, puruSeNa mahAtmanA / / 1 / / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva agRhItasaMketA vaDe karAyela sadAgamanI paryApAsanAno saMkalpa zlokArya :zuM kahevAyuM ? te 'pa thI kahe che - he mahAbhAgyazALI ! tuM dhanya cho ! tAruM jIvita suMdara che. jeNIne A mahAtmA puruSa sAthe paricaya che. IIII. zloka : ahaM tu mandabhAgyA''saM, vaJcitA''saM purA yayA / na kRdoDavaM madamA, puruSa: pUrvajanma: rA zlokArtha : vaLI, huM maMdabhAgyavALI hatI, jenA kAraNe pUrvamAM huM ThagAyelI hatI=agRhItasaMketA kahe che ke huM maMdabhAgyavALI chuM, jenA kAraNe A mahApuruSanA darzanathI atyAra sudhI vaMcita rahelI chuM. dhoyelA pApakarmavALA A mahAbhAga puruSa mArA vaDe jovAyA nahIM. llll zloka : nAdhanyAH prApnuvantImaM, bhagavantaM sadAgamam / nirlakSaNanaro naiva, cintAmaNimavApnute / / 3 / / zlokArca - adhanya jIvo A bhagavAna sadAgamane prApta karatA nathI. mATe huM adhanya hatI e prakAre agRhItasaMketA prajJAvizAlAne kahe che nirlakSaNapuruSa ciMtAmaNine prApta karato nathI. huM paNa puNyarahita hatI tethI ja ciMtAmaNi jevA A mahApuruSane sadAgamane, prApta karI zakI nahIM. lall bloka : saMjAtA pUtapApA'hamadhunA mRglocne!| tava prasAdAd dRSTvemaM, mahAbhAgaM sadAgamam / / 4 / / zlokArya : he mRgalocanA prajJAvizAlA, tArA prasAdathI mahAbhAga evA A sadAgamane joIne hamaNAM huM dhovAyelA pApavALI thaI chuM. llll Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 9 zloka : tvayA kamalapatrAkSi! ye'sya saMvarNitA guNAH / te tathaiva mayA sarve, darzanAdeva nizcitAH / / 5 / / zlokArtha : he kamalapatrAkSi prajJAvizAlA, A puruSanA je guNo tArA vaDe varNana karAyA te sarva darzanathI ja mArA vaDe te prakAre nizcaya karAyA. pA. zloka : nAhaM vizeSato'dyApi, vedamyasya guNagauravam / nAstyanyaH puruSo'nena, tulya etattu lakSaye / / 6 / / zlokArya : hajI paNa huM vizeSathI AmanA guNagauravane jANatI nathI, AmanI tulya anya puruSa nathI e vaLI huM jANuM chuM. IIull zloka : AsInme mandabhAgyAyAH, puremaM prati saMzayaH / guNeSu darzanAdeva, sAmprataM pralayaM gataH / / 7 / / zlokArdha : pUrvamAM AmanA pratye=A sadAgama pratye maMdabhAgyavALI evI mane saMzaya hato, have darzanathI ja=A sadAgamanA darzanathI ja, guNomAM sadAgamanA guNomAM, saMzaya pralaya pAmyo che saMzaya nAza pAmyo che. agRhItasaMketAne sadAgamano vizeSa paricaya nahi hovA chatAM temanA guNone kahenArI A kRtine joIne ja prajJAvizAlA dvArA varNana karAyelA sadAgamanA guNo viSayaka saMzaya nAza pAmyo che ane tenAthI potAne je bhAva thAya che te bhAvane agRhItasaMketA prajJAvizAlA pAse pragaTa kare che. ITI zloka : nigUDhacaritA'si tvaM, satyaM sadbhAvavarjitA / yayA na darzitaH pUrvaM, mamaiSa puruSottamaH / / 8 / / zlokArya : vaLI, agRhItasaMketA prajJAvizAlAne kahe che. kharekhara sadbhAvavarjita=mArA pratye sabhAvathI rahita, tuM nigUDha cAritravALI cho. jenA kAraNe pUrvamAM mane A puruSotama puruSa batAvAyo nahIM. llcil Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : tatsAmprataM mayA'pyasya, bhavatyA saha sundari! / dine dine samAgatya, karttavyA paryupAsanA / / 9 / / zlokArya : te kAraNathI=A sadAgama kharekhara guNanA nidhAna che evo mane vizvAsa thayo che te kAraNathI, have he suMdarI, tamArI sAthe mAre paNa divase divase AvIne AmanI paryApAsanA karavI joIe= sadAgamanI paryApAsanA karavI joIe. ll II zloka : guNAH svarUpamAcArazcittArAdhanamuccakaiH / tvayA'sya sarvaM cArvagi! jJAtaM kAlena bhUyasA / / 10 / / zlokArca - he cArvagi prajJAvizAlA ! AmanA=sadAgamanA, atyaMtapaNAthI guNo, svarUpa, AcAra, cittanuM ArAdhana tArA vaDe ghaNAkALathI jJAta che=agRhItasaMketA prajJAvizAlAne kahe che ke A sadAgama mahApuruSa sAthe tAro ghaNAkALano paricaya che tethI te tenA guNone jANe che, AthI ja pUrvamAM sadAgamanA sarvaguNo vistArathI teM mane batAvyA che. vaLI, A sadAgamanuM svarUpa kevuM che te paNa tuM jANe che. vaLI, A sadAgama kevA AcAro pALanArA che te paNa tuM jANe che, huM jANatI nathI. vaLI, A sadAgamanA cittanuM ArAdhana kaI rIte thaI zake te paNa tuM jANe che, huM jANatI nathI. kaI rIte sadAgamanuM anusaraNa karavAthI sadAgamanuM citta ApaNA pratye kRpALu thAya te tuM jANe che, huM jANatI nathI. A pramANe agRhItasaMketA prajJAvizAlAne kahe che. AthI=prajJAvizAlA tArA vaDe sadAgamanA guNo Adi atyaMta jJAta che. ||10|| zloka : ato mamApi tatsarvaM, nivedyaM valgubhASiNi! / yenAhamenamArAdhya, bhavAmi tava sannibhA / / 11 / / zlokArca - AthI, he vallubhASiNi =he suMdara bolanArI prajJAvizAlA, te sarva=sadAgamanA guNo svarUpa Adi sarva, mane paNa nivedana karAvA joIeetArA vaDe nivedana karAvA joIe, jethI AmanI ArAdhanA karIne sadAgamanI ArAdhanA karIne, huM tArA jevI thAuM. II11il Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : tataH prajJAvizAlA''ha, cAru cArUditaM priye! / thavuM guru datta, satno ne parizrama aa2aaaa zlokArtha : tethI=agRhItasaMketAe prajJAvizAlAne kahyuM ke huM paNa sadAgamanI ArAdhanA karIne tArA jevI thAuM tethI, prajJAvizAlA kahe che. he priya sakhI ! suMdara suMdara tArA vaDe kahevAyuM, jo A pramANe A sadAgamanI ArAdhanA karIne mArA jevI thavA prayatna karIza to, kharekhara mAro parizrama saphala che. prajJAvizAlA buddhimAna che tethI pUrvamAM agRhItasaMketAne kyAreya sadAgamano paricaya karAvyo nahIM. paraMtu sadAgama pratye tene atyaMta ahobhAva thAya tenA mATe ucita kALakSepa Avazyaka che tema jANIne agRhItasaMketAne prasaMga pAmIne sadAgamanuM mAhAtma batAvyuM. je sAMbhaLIne agRhItasaMketAne prajJAvizAlA pratye kaMIka vizvAsa hato topaNa sadAgamanA guNanA varNanathI prajJAvizAlAnAM vacana atizayoktivALA lAge che chatAM sadAgamane jANavAnI jijJAsA paNa utpanna thAya che ane agRhItasaMketAnI buddhimAM sadAgamanA varNanathI sAMbhaLelA guNo kaMIka upasthita hatA ane sadAgamane jovAthI te guNo tevA ja che tevuM sAmAnyathI tene nirNaya thAya che ane jo te guNonA varNana vagara agRhatasaMketA sadAgamanAM darzana kare to paNa te prakAre sadAgamane jANI zake nahIM tethI ucitakALe sadAgamanA svarUpane jANavAnI jijJAsA utpanna karIne sadAgamanI ArAdhanAne sanmukha agRhItasaMketAne jANIne prajJAvizAlA kahe che ke jo tuM sadAgamanI ArAdhanA karIza to mAro zrama tuM saphala kare che; kema ke sadAgamane pAmIne agRhItasaMketA hitanI paraMparAne pAme e ja abhiprAyathI prajJAvizAlAno atyAra sudhIno sarva zrama hato. vizA zloka : aho vizeSavijJAnamaho vacanakauzalam / aho kRtajJatA gurvI, taveyaM cArulocane! / / 13 / / zlokArca - prajJAvizAlA agRhItasaMketAne kahe che. he cArulocanA ! tAruM A aho vizeSa vijJAna cheH agRhItasaMketAnuM A prakAranuM kathana suMdara evuM vizeSa vijJAna che, aho vacananuM kauzalya= agRhItasaMketAnuM A prakAranuM kathana kahevAmAM suMdara vacananuM kuzalapaNuM che, aho ghaNI kRtajJatA che=sadAgamano paricaya karAvAthI je agRhItasaMketA prajJAvizAlAno upakAra abhivyakta kare che temAM teno kRtajJatAno guNa ghaNo zreSTha che. 13 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zloka : saGketAbhAvato bhadre! na jAnISe sadAgamam / tathApi paramArthena, yogyatA tava vidyate / / 14 / / zlokArya : he bhadra ! saMketano abhAva hovAthI tuM sadAgamane jANatI nathI. topaNa tArI paramArthathI yogyatA vidhamAna che=prajJAvizAlA agRhItasaMketAne kahe che ke zAstra je tAtparyamAM kahe che tenA saMketanA jJAnano tane abhAva hovAthI tuM sadAgamane jANatI nathI arthAt tArAmAM sadAgama samyapha pariNAma pAmyo nathI. topaNa sadAgama pratye tane sadbhAva che te kAraNe paramArthathI sadAgamane prApta karavAnI tArI yogyatA che; kema ke je jIvone sadAgama pratye bahumAna che te jIvo maMdabuddhivALA hoya topaNa sadAgamanA vacanane prItipUrvaka sAMbhaLe che tethI, punaH punaH smaraNa dvArA tenA paramArthane prApta karI zake che. I[14 zloka : evaM ca kurvatI nityaM, mayA sArddha vicAraNam / ajJAtaparamArthA'pi, jJAtatattvA bhaviSyasi / / 15 / / zlokArca - A pramANe haMmezAM mArI sAthe vicAraNAne karatI ajJAta paramArthavALI paNa tuM jANelA tatvavALI thaIza. I15II zloka : tataH saMjAtatoSe te, namaskRtya sadAgamam / priyasakhyau gate tAvatsvasthAnaM tatra vAsare / / 16 / / zlokArca - tyArapachI saMjAtatoSavALI evI te baMne priyasakhI sadAgamane namaskAra karIne te divase svAsthAnamAM gaI. II16ll bloka : evaM dine dine sakhyoH, kurvattyoH sevanAM tayoH / sadAgamasya gacchanti, dinAni kila lIlayA / / 17 / / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zlokArtha : A rIte=prajJAvizAlA sAthe agRhItasaMketA sadAgama pAse AvI e rIte, divase divase sadAgamanI sevanA karatI te be sakhIonA divaso lIlApUrvaka pasAra thAya che. II17II dhAtrIbhUtaprajJAvizAlAprayatnena bhavyapuruSasya sadAgamaziSyIbhAvasvIkaraNam zloka H athAnyadA vizAlAkSI, proktA sA tena dhImatA / prajJAvizAlA sAnandaM, puruSeNa mahAtmanA / / 18 / / dhAtrIrUpa prajJAvizAlAnA prayatnathI bhavyapuruSa dvArA sadAgamanA ziSyabhAvano svIkAra zlokArtha : have, anyadA vizAlAkSI evI te prajJAvizAlA te buddhimAna mahAtmApuruSa vaDe=sadAgama vaDe, sAnaMda kahevAI=saharSa kahevAI. II185 zloka H eSa sarvaguNAdhAro, bhavatyA snehanirbharaH / bAlakAlAtsamArabhya, karttavyo rAjadArakaH / / 19 / / 73 zlokArtha : sarvaguNano AdhAra evo A rAjaputra tArA vaDe=prajJAvizAlA vaDe, bAlakALathI mAMDIne snehanirbhara karavo joIe. e pramANe sadAgame prajJAvizAlAne kahyuM, II19 / / zloka H gatvA rAjakulaM bhadre ! vidhAya dRDhasaGgatam / Avarjya jananIcittaM, dhAtrI bhava kathaJcana / / 20 / / zlokArtha H he bhadra ! rAjakuLamAM jaIne dRDha saMgatane karIne=dRDha saMbaMdhane karIne, mAtAnA cittanuM Avarjana karIne=te rAjaputranI mAtAnA cittanuM Avarjana karIne, koI rIte tuM dhAtrI thA. II20nA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zloka H upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva tvayi saMjAtavizrambho, yenAyaM rAjadArakaH / sukhaM vivarddhamAno'pi prayAti mama vazyatAm / / 21 / / zlokArtha : je kAraNathI tArAmAM prApta thayelA vizvAsavALo A rAjaputra sukhapUrvaka vadhato paNa mArI vazyatAne prApta kare. II21II zloka H tato nikSipya niHzeSamAtmIyaM jJAnakauzalam / supAtre'tra bhaviSyAmi, kRtakRtyo'hamaJjasA / / 22 / / zlokArtha H tethI niHzeSa potAnuM jJAnakauzalya A supAtramAM nikSepa karIne=A rAjaputra rUpa supAtramAM nikSepa karIne, huM zIghra kRtakRtya thaIza. I // 22 // zloka H tato yadAdizatyArya ! ityuktvA natamastakA / prajJAvizAlA tadvAkyamanutasthau kRtAdarA / / 23 / / zlokArtha : tethI he Arya ! je je Adeza karo cho, e pramANe kahIne=je Adeza karo cho te huM karIza e pramANe kahIne natamastakavALI, kRta AdaravALI prajJAvizAlAe temanA vAkyane karyuM=temanA vacananuM anusaraNa karyuM. / / 23 / / zloka H athAsau bhavyapuruSastAM dhAtrIM prApya sundarAm / lalamAnaH sukhenA''ste, devavaddivi lIlayA / / 24 / / zlokArtha H have, te suMdara dhAtrIne prApta karIne A bhavyapuruSa devalokanA devanI jema lIlAthI ramato sukhe rahe che. II24II Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : kramAtsaMvarddhamAno'sau, kalpapAdapasaMnibhaH / saMjAtaH sarvalokAnAM, locanAnandadAyakaH / / 25 / / zlokArtha :kramathI vadhato kalpavRkSanA jevo A sarvalokonA locanane AnaMda denAro thayo. ArapI zloka : ye te sadAgamenoccai vino varNitA guNAH / AvirbhUtAH samastAste, kaumAre tasya tiSThataH / / 26 / / zlokArdha : sadAgama vaDe kumAranA bhaviSyamAM thanArA je guNo varNana karAyA te guNo, kumAra avasthAmAM rahetA tene rAjaputrane, samasta atyaMta AvirbhAva pAmyA. riko zloka : tataH paricayaM kartuM, tayA prajJAvizAlayA / nItaH salAmatamya, soDA ranavAra pArakA zlokArca - tyArapachI te prajJAvizAlA vaDe te rAjaputra anyadA paricaya karAvA mATe sadAgamanI pAse laI javAyo. ra7I. zloka : sa ca taM vIkSya puNyAtmA, mahAbhAgaM sadAgamam / mavimadrata tha:, paraM kamupAtiH zAradA zlokArtha : ane te puNyAtmA rAjaputra te mahAbhAga evA sadAgamane joIne bhAvibhadrapaNAne kAraNe huM dhanya chuM, e pramANe mAnato, parama harSane pAmyo. ll28ll zloka : tataH praNamya sadbhaktyA, niSaNNo'sau tadantike / AkarNitaM manohAri, tadvAkyamamRtopamam / / 29 / / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zlokArca - tyArapachI sabhaktithI praNAma karIne=sadAgamane namaskAra karIne A=rAjaputra, temanA pAse beTho sadArAmanA pAse beTho, amRtanI upamAvALA manohArI evA temanuM vAkya sAMbhaLyuM. ll29ll zloka : Avarjito guNastasya, zazAGkakaranirmalaiH / sa bhavyapuruSazcitte, tatazcedamacintayat / / 30 / / zlokArtha : caMdra jevA nirmala temanA guNothI sadAgamanA guNothI, citamAM Avarjita thayelA te bhavyapuruSe tyArapachI A pramANe vicAryuM. zuM vicAre che ? te batAve che. Il3oll bloka : asyAho vAkyamAdhuryamaho rUpamaho guNAH / aho me dhanyatA yena, naro'yamavalokitaH / / 31 / / zlokArca - aho, AmanA vAkyanuM mAdhurya sadAgamanA vAkyanuM mAdhurya, aho AmanuM rUpa, aho guNotra sadAgamanuM AzcaryakArI mAdhurya che, AzcaryakArI rUpa che ane AzcaryakArI guNo che. aho mArI dhanyatA che=AzcaryakArI mArI puNya prakRti che, jethI A narottama mArA vaDe jovAyA. ll31TI bloka : dhanyeyaM nagarI yasyAM, vasatyeSa sadAgamaH / saMjAtaH pUtapApo'haM, darzanAdasya dhImataH / / 32 / / zlokArya : A nagarI dhanya che jemAM A sadAgama vase che. buddhimAna evA AnA darzanathI=sadAgamanA darzanathI, dhovAyelA pApavALo huM thayo chuM. l3rA zloka : nUnameSa bhavadbhUtabhAvibhAvavibhAvanam / mAvato bhAvanucai , volveSa satAma: pArUrUA. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zlokArdha : kharekhara A sadAgama bhagavAna bhAvathI paramArthathI, vartamAna, bhUta, bhAvinA bhAvone vibhAvana atyaMta kare che-pragaTa kare che. ll13ll zloka : tadeSa sadupAdhyAyo, yadi saMpadyate mama / tato'hamasya nediSTho, gRhNAmi sakalAH kalAH / / 34 / / zlokArya : te kAraNathI jo A mArA saupAdhyAya thAya to huM AmanI pAse rahelI sakala kalAne grahaNa karuM. A prakArano pariNAma bhavya puruSa sumatine thAya che. ll34ll. zloka : tataH prajJAvizAlAyAstenAkUtaM niveditam / jananIjanakayorgatvA, tayA'pi kathitaM vacaH / / 35 / / zlokArya : tyArapachI tenA vaDe te bhavyapuruSa vaDe, prajJAvizAlAne potAno abhiprAya nivedita karAyo, teNI vaDe paNa=prajJAvizAlA vaDe paNa, mAtA-pitAnI pAse jaIne vacana kahevAyuM-te rAjaputranuM vacana kahevAyuM. rUpA zloka : prAdurbhUtastayostoSaH, pravidhAya mahotsavam / tataH samarpitastAbhyAM, so'nyadA zubhavAsare / / 36 / / zlokArca - teoneete rAjaputranA mAtA-pitAne, toSa prAdurbhata thayo. mahotsavane karIne tyArapachI teo dvArAte rAjaputranA mAtA-pitA dvArA, te rAjaputra, anyadA zubhadivasamAM samarpaNa karAyo= sadAgamane samarpaNa karAyo. ll16ll bloka : thaP ?kRtakautukasatkAraH, paripUjya sadAgamam / sa bhavyapuruSastasya, ziSyatvena niveditaH / / 37 / / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva sitAmbaradharo dhIraH, sitabhUSaNabhUSitaH / sitapuSpabharApUrNaH, sitacandanacarcitaH / / 38 / / yugmam zlokArdha : kevI rIte samarpaNa karAyo ? tethI kahe che ke zvetavastrane dhAraNa karanAra, sitabhUSaNothI bhUSita zveta AbhUSaNothI bhUSita, zveta puSpanAM AbharaNothI pUrNa, zItala caMdanathI carcita, ghIra evo bhavyapuruSa karyo che kautukano satkAra jeNe evo te bhavyapuruSa, sadAgamane paripUjana karIne temanA ziSyapaNAthI nivedita karAyo=arpaNa karAyo. ll37-38ll zloka : tato mahApramodena, vinayena vineyatAm / prapannastasya puNyAtmA, kalAgrahaNakAmyayA / / 39 / / zlokArca - tethI mahapramodathI vinayapUrvaka klAgrahaNa kAmanAthI temanI sadAgamanI, vineyatAne ziSyapaNAne, puNyAtmA evA teNe svIkArI. ll19ll zloka : tato dine dine yAti, sa pArzve tasya dhImataH / sadAgamasya jijJAsuH, sArddha prajJAvizAlayA / / 4 / / zlokArtha : tyArapachI prajJAvizAlAnI sAthe jijJAsu evo te divase divase buddhimAna evA te sadAgamanI pAse jAya che. Ioll zloka : anyadA haTTamArge'sau, lIlayA''ste sadAgamaH / samavyapuruSoDaSya, yua: prajJAvizAnayA 42aaaa zlokArca - anyakALe A sadAgama haTTamArgamAM=bajAramArgamAM, lIlApUrvaka beThelA che, prajJAvizAlAthI yukta te bhavya puruSa sadAgamanI pAse beThelA che. II41II Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zloDa : sa bhUrinarasaGghAtaparivAritavigrahaH / azeSabhAvasadbhAvaM, vadannAste sadAgamaH / / 42 / / zlokArtha : ghaNA manuSyanA samUhathI parivArita zarIravALA evA te sadAgama azeSabhAvanA sadbhAvane hetA jeThelA che. // 42 // zloka : athAgRhItasaGketA, sakhyAH pArzve samAgatA / natvA sadAgamaM sA'pi, niSaNNA zuddhabhUtale / / 43 // 78 zlokArtha : have sakhInI pAse AvelI agRhItasaMketA, sadAgamane namaskAra karIne te paNa=agRhItasaMketA zuddhabhUmimA jeThI. // 43 // zloDa : pRSTA priyasakhIvArtA, mAnito rAjadArakaH / sthitA sadAgamamukhaM pazyantI stimitekSaNA // 44 // zlokArtha : priyasakhIne vArtA puchAvAI, rAjaputrane mAna apAyuM, sadAgamanA mukhane jotI sthira dRSTivALI agRhItasaMDetA jeThI. // 44 // saMsArijIvanAmataskarasya sadAgamazaraNasvIkAraH itazcaikakAlamevaikasyAM dizi samullasito vAkkalakalaH, zrUyate virasaviSamaDiNDimadhvaniH, samAkarNyate durdAntalokakRto'TTahAsaH, tataH pAtitA tadabhimukhA samastaparSadA dRSTiH, yAvat viliptasamastagAtro bhasmanA, carcito gairikahastakaiH, khacitastRNamaSIpuNDrakaiH, vinATito lalamAnayA kaNavIramuNDamAlayA, viDambito vakSaHsthale ghUrNamAnayA zarAvamAlayA, dhAritAtapatro jaratpiTakakhaNDena, baddhalotro galaikadeze, Aropito rASabhe, veSTitaH samantAdrAjapuruSaiH, nindyamAno lokena, prakampamAnazarIraH taralataramitazcetazcAtikAtaratayA bhayodbhrAntahRdayo dazApi dizo nirIkSamANo, nAtidUrAdeva dRSTaH saMsArijIvanAmA taskaraH taM ca dRSTvA saMjAtA prajJAvizAlAyAH karuNA, cintitamanayA- 'yadi paramasya Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva varAkasyAmuSmAt sadAgamAtsakAzAt zaraNaM, nAnyasmAt, kutazcit, tato gatA tadabhimukhaM, darzitA'smai yatnena sadAgamaH, abhihitaM ca-bhadra! amuM bhagavantaM zaraNaM prtipdysveti| sa ca sadAgamamupalabhya sahasA saMjAtAzvAsa iva kiJciccintayannanAkhyeyamavasthAntaraM vedayamAnaH pazyatAmeva lokAnAM nimIlitAkSaH patito dharaNItale, sthitaH kiyantamapi kAlaM nizcalaH, kimetaditi vismitA nAgarikAH, labdhA kathaJciccetanA, tataH samutthAya sadAgamamuddizyAsau trAyadhvaM nAthAstrAyadhvamiti mahatA zabdena pUtkRtavAn, tato mA bheSIrabhayamabhayaM tavetyAzvAsito'sau sdaagmen| tatastadAkarNya prapanno'yaM sadAgamasya zaraNaM, aGgIkRtazcAnena, ato na gocaro'dhunA rAjazAsanasyeti vicintya viditasadAgamamAhAtmyAH sabhayAH pratyakpAdai rapasRtAH kampamAnAste rAjapuruSAH, sthitA dUradeze, tato vizrabdhIbhUto manAk saMsArijIvaH / pRSTo'gRhItasaGketayA-bhadra! katamena vyatikaraNa gRhItastvamebhiH kRtAntasadRzai rAjapuruSairiti? so'vocad-alamanena vyatikaraNa, anAkhyeyaH khalveSa vyatikaraH, yadi vA jAnantyevAmuM vyatikaraM bhagavantaH sadAgamanAthAH, kimAkhyAtena ? sadAgamenoktam-bhadra! mahatkutUhalamasyAH, atastadapanodArthaM kathayatu bhavAn, ko doSaH? saMsArijIvenoktaM-yadAjJApayanti nAthAH! kevalaM janasamakSamAtmaviDambanAM kathayituM na pArayAmi, tato viviktamAdizantu nAthA iti / saMsArIjIva nAmanA cora vaDe sadAgamanA zaraNano svIkAra A bAju eka kAlamAM ja eka dizAmAM vAkkalakala ullasita thayo. virasa, viSama, DiDima dhvani saMbhaLAya che. dudata evA loko dvArA karAyelo aTTaTTahAsa saMbhaLAya che, tethI samasta parSadA dvArA tene abhimukha dRSTino pAta karAyo. jyAM sudhI bhasmathI vilipta samasta gAtravALo, airika hastako vaDe carcita zarIravALo, tRNamalInAM TapakAMothI khacita zarIravALokatRNazAhInAM TapakAMothI yukta zarIravALo, laTakatI kaNavIranI muMDamAlAthI bacAvAyelo, vakSasthalamAM laTakatI zarAvamAlAthI viDaMbanA karAyelo, jIrNa thayelA piTakanA khaMDathI dhArita AtapatravALo, gaLAnA ekadezamAM baMdhAyelA corInA mAlavALo, rAsabha upara AropaNa karAyelo, cAre bAjuthI rAjapuruSo vaDe vIMTaLAyelo, loko vaDe niMdA karAto, dhrujatA zarIravALo, atikAyarapaNAthI atyaMta tarala cittavALo=Ama tema tarabatara cittavALo, bhayathI utkrAMta hadayavALo, daze paNa dizAmAM joto, ati dUrathI nahIM paNa thoDAka dUrathI saMsArI jIva nAmano cora jovAyo, ane tene joIne prajJAvizAlAne karuNA thaI. sadAgama pAse rAjaputra sahita prajJAvizAlA beThela che te vakhate agRhItasaMketA paNa tyAM ja beThela che. AThamAM adhyayanamAM jenI spaSTatA karaze te anusuMdara cakravartI potAnA cakravartInA sAmrAjyathI kaMIka dUrathI pasAra thAya che teno kolAhAla cAle che ane te cakravartI jo A rIte ja cakravartIpaNAmAM rahe to narakamAM jAya tema che. tethI tene cora upamA ApIne kahela che ke karmapariNAmarAjA dvArA tene phAMsInI sajA ApavAmAM Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva 81 Avela che ane jema corane phAMsI mATe laI javAmAM Ave te vakhate jevI tenI dayApAtra sthiti hoya tevI ja dayApAtra sthiti bhAvathI anusuMdara cakravartInI che ane tene joIne prajJAvizAlAne dayA utpanna thAya che. AtA dvArA=prajJAvizAlA dvArA, vicArAyuM A varAkane=A corate, jo vaLI, zaraNa thAya to A sadAgamathI thAya, anya koInAthI nahIM. tethI=prajJAvizAlA vaDe A pramANe vicAra karAyo, tethI tene abhimukha gaI=te corane abhimukha gaI, yatnathI Amane=corane, sadAgama batAvAyo=e corane pAramArthika rakSaNano upAya sadAgama kaI rIte che te tenI sUkSmabuddhine sparze te rIte prajJAvizAlA vaDe batAvAyo, ane kahevAyuM=te corane kahevAyuM. he bhadra ! A bhagavAnanuM=sadAgamanuM, zaraNuM svIkAra ane te=cora, sadAgamane pAmIne sahasA prApta thayelA vizvAsavALAnI jema kaMIka ciMtavana karato, anAkhyeya evI avasthAMtarane vedana karato lokone jotAM ja baMdha karI che cakSu jeNe evo pRthvI para paDyo. keTalAka kALa sudhI nizcala rahyo. te anusuMdara nAmanA cakravartIne cora tarIke jANIne tene vadhasthAnamAMthI bacAvavA arthe gayela prajJAvizAlAe sadAgamanuM svarUpa batAvyuM te sAMbhaLIne te corane pUrvanA bhavamAM je sadAgamano paricaya hato arthAt saddzAstrano abhyAsa karelo te sarvanuM smaraNa thAya che. tethI jAtismaraNanI prAptikALamAM kSaNabhara mUrchA Ave che tema mUrcchita thaIne te cakravartI dharatI upara paDe che. A zuM che ?=A cora A rIte akasmAta paDI gayo e zuM che ? e pramANe nAgariko vismaya pAmyA. koIka rIte cetanA prApta thaI=mUrchA dUra thavAthI te cora jAgRta thayo, tyArapachI A=cora, Ubho thaIne sadAgamane uddezIne he nAtha ! rakSaNa karo, rakSaNa karo e pramANe moTAzabdathI pokAra karavA lAgyo, tethI tuM Dara nahIM tane abhaya-abhaya che=have tane phAMsIno bhaya nathI, e pramANe A= cora, sadAgama dvArA AzvAsana karAyo. tyArapachI tene sAMbhaLIne=sadAgamanA vacanane sAMbhaLIne, A sadAgamanA zaraNane pAmyo ane sadAgama vaDe svIkArAyo, ethI have rAjazAsanano viSaya nathI e pramANe vicArIne jANelA sadAgamanA mAhAtmyavALA, sabhayavALA, pAchalA pagothI dUra thayelA kAMpatA te rAjapuruSo dUradezamAM rahyA. tethI te saMsArI jIva=anusuMdara cakravartI, kaMIka vizradhdhIbhUta thayo=vizvAsa pAmyo. prajJAvizAlAe sadAgamane batAvIne sadAgamanuM zaraNuM svIkAravAnuM kahyuM tethI te anusuMdara cakravartIe sadAgamanuM zaraNuM svIkArIne, sadAgamane uddezIne kahe che ke mAruM rakSaNa karo, mAruM rakSaNa karo. tethI e prApta thAya ke saMsAranA vAstavika svarUpane jANavAthI, pote karmathI viDaMbanA pAmI rahyo che tevo bodha thavAthI ane bhagavAnarUpa sadAgama ja karmathI AtmAnuM rakSaNa karI zake evuM jaNAvAthI bhAvathI anusuMdara cakravartIe sadAgamanuM zaraNa svIkAryuM ane sadAgamanuM zaraNuM svIkA2vAthI kSayopazamavALuM zrutajJAna AtmAmAM pragaTa thAya che tenAthI te jIvane AzvAsana maLe che ke A zrutanA baLathI avazya huM rakSita thaIza ane jyAre jIva bhAvathI sadAgamanuM zaraNuM svIkAre che tyAre karmapariNAmarAjAnuM zAsana tenA uparathI alpa thAya che, AthI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva ja pUrvamAM je mohanA kallolo cittamAM hatA tenA badale bhagavAnanA vacanathI vAsita te coranuM aMtaHkaraNa bane che. ane bhagavAnanA vacanathI vAsita citta hovAthI karmapariNAmanA narakane anukULa je bhAvo hatA te rUpa te rAjapuruSo te jIvanA cittamAMthI dUra thAya che. ane nAza thavAne abhimukha hovAthI kAMpatA puruSa jevA dekhAya che. ane mohanA kallolo maMda thavAthI saMsArI jIvarUpa anusuMdara cakravartI kaMIka vizvastha thAya che arthAt have huM durgationA pAtathI rakSita thayelo chuM evo vizvAsavALo thAya che. agRhItasaMketA vaDe saMsArI jIva puchAyo he bhadra! kayA prasaMgathI kRtAMta jevA A rAjapuruSo vaDe tuM grahaNa karAyo che. te=saMsArI jIve, kahyuM A prasaMgathI saryuM, kharekhara A prasaMga anAkheya che= kahevAmAM lajjA Ave tevuM che. athavA A vyatikara bhagavAna sadAgama nAtha jANe che. kahevAthI zuM? sadAgama vaDe kahevAyuM - he bhadra ! Ane agRhItasaMketAne mahAna kutUhala che. AthI tenA apAya mATe agRhItasaMketAtA kutUhalane dUra karavA mATe, tuM kathana kara=saMsArI jIva, tuM tAro corI prasaMga je rIte banyo che e rIte kahe - zuM doSa che? saMsArI jIva vaDe kahevAyuM - nAtha je AjJA kare kevala lokonI samakSa potAnI viDaMbanA kahevA mATe huM samartha nathI. tethI he nAtha ! ekAMtano Adeza Apo. saMsArijIvavRttAnte'nAdinigodavarNanam tataH sadAgamena vilokitA pariSat, sthitA gatvA dUradeze, prajJAvizAlA'pyuttiSThantI tvamapyAkarNayasveti bhaNitvA dhAritA sadAgamena, tasyAzca nikaTavartI sadAgamavacanenaiva bhavyapuruSo'pi sthita ev| tatasteSAM caturNAmapi purataH kevalamagRhItasaGketAmuddizya prajalpito'sau saMsArijIvaH-astIha loke AkAlapratiSThamanantajanAkulamasaMvyavahAraM nAma nagaraM, tatra sarvasminneva nagare'nAdivanaspatinAmAnaH kulaputrakAH prativasanti, tasmiMzcAsyaiva karmapariNAmasya mahAnarendrasya saMbandhinAvatyantA'bodhatIvramohodayanAmAnau sakalakAlasthAyinau balAdhikRtamahattamau prativasataH tAbhyAM cAtyantA'bodhatIvramohodayAbhyAM tatra nagare yAvanto lokAste sarve'pi karmapariNAmamahArAjAdezenaiva suptA iva aspaSTacaitanyatayA, mattA iva kAryAkAryavicArazUnyatayA, mUrchitA iva parasparaM lolIbhUtatayA, mRtA iva lakSyamANaviziSTaceSTAvikalatayA, nigodAbhidhAneSvapavarakeSu nikSipya saMpiNDitAH sakalakAlaM dhaarynte| ata eva ca te lokA gADhasammUDhatayA na kiJciccetayanti, na bhASante, na viziSTaM ceSTante, nApi te chidyante, na bhidyante, na dahyante, na plAvyante, na kuTTyante, na pratighAtamApadyante, na vyaktAM vedanAmanubhavanti, nApyanyaM kaJcana lokavyavahAraM kurvanti, idameva ca kAraNamurarIkRtya tannagaramasaMvyavahAramiti nAmnA giiyte| tatra nagare saMsArijIvanAmAhaM vAstavyaH kuttumbiko'bhuuvm| gatazca tatra vasato mamAnantaH kaalH| Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva 23 saMsArI jIvanA vRttAMtamAM anAdi nigodanuM varNana - tethI sadAgama vaDe parSadA jovAI. dUradezamAM jaIne parSadA rahI, prajJAvizAlA paNa UbhI thatI hatI. prajJAvizAlA, tuM paNa sAMbhaLa e pramANe kahIne sadAgama vaDe dhAraNa karAI ane tenI nikaTavartI=prajJAvizAlAnA nikaTavartI, sadAgamanA vacanathI bhavyapuruSa paNa beThela che. tyArapachI te cAranI paNa AgaLa kevaLa agRhItasaMketAne uddezIne A saMsArI jIva bole che A lokamAM=saMsArarUpI caudarAjalokamAM, AkAlapratiSTha anaMta janathI Akula asaMvyavahAra nAmanuM nagara che=caudarAjalokavartI avyavahAra rAzivALA jIvonuM nivAsasthAna evuM zAzvata nagara che. te ja nagaramAM anAdivanaspati nAmanA kulaputrako tyAM vase che=A saMsArarUpI aneka nagaro che temAMthI asaMvyavahAra nagaramAM kevala anAdivanaspati nAmanA jIvo vase che, anya koI vasatuM nathI. temAM=te nagaramAM, A ja karmapariNAma mahArAjAnA saMbaMdhavALA atyaMtaabodha ane tIvra mohodaya nAmanA sakalakAlasthAyI balaadhikRta mahattama vase che. anAdivanaspatimAM rahelA jIvomAM je atyaMta ajJAna ane tIvra mohano udaya te be pariNAmarUpa karmapariNAmarAjAnA anAdivanaspatinAmanA nagaranA rakSaka puruSo vase che. ane atyaMtaabodha ane tIvra mohodayarUpa te baMne dvArA te nagaramAM jeTalA loko che te sarva paNa karmapariNAma mahArAjAnA AdezathI ja aspaSTa caitanyapaNuM hovAne kAraNe sUtelAnI jema kArya akAryanA vicAranuM zUnyapaNuM hovAne kAraNe mattanI jema, paraspara lolIbhUtapaNuM hovAne kAraNe=eka zarIramAM anaMtA jIvo hovAne kAraNe mUcchitanI jema lakSyamANa viziSTa ceSTAthI vikalapaNuM hovAne kAraNe=abhivyakta thAya tevI viziSTa ceSTAthI rahitapaNuM hovAne kAraNe, marelAnI jema, nigoda nAmanA oraDAomAM nikSepa karIne saMpiMDita sakalakAla dhAraNa karAya che. AthI ja=nigoda nAmanA oraDAomAM saMpiMDita teo dhAraNa karAya che AthI ja, te loko gADha saMmUDhapaNAne kAraNe=jJAnAvaraNIyakarmano prakRSTa vipAka vartato hovAne kAraNe kaMI jANatA nathI, kaMI bolatA nathI, viziSTa ceSTA karatA nathI=karmabaMdhane anukULa adhyavasAya thAya tevI ceSTA kare che, navA navA zarIranA grahaNane anukULa ceSTA kare che ane te zarIrathI AhArAdi ceSTA kare che, paraMtu viziSTa ceSTA karatA nathI. vaLI, chedAtA nathI=sUkSma zarIra hovAthI zastrAdithI anya vanaspati AdinA jIvo je rIte chedAya che te rIte sUkSma ekendriya jIvo chedAtA nathI, bhedAtA nathI agni AdithI baLAtA nathI, pANIthI plAvita thatA nathI, kuTAtA nathI=vanaspati Adi sthUla hovAthI jema kuTAya che tema teo phUTavAnA sAdhanathI paNa phuTAtA nathI. pratighAtane pAmatA nathI-eka sthAnathI bIjA sthAne javAmAM bhIMtaAdithI pratighAtane pAmatA nathI, vyakta vedanAne anubhavatA nathI=janma-maraNanI vedanA hovA chatAM atyaMta jaDatA hovAne kAraNe vyaktavedanAne anubhavatA nathI. vaLI, anya koI lokavyavahArane karatA nathI ane A ja kAraNane AzrayIne=te jIvo anya koI lokavyavahArane karatA nathI e ja kAraNane AzrayIne, te nagara= sUkSmanigodanA goLArUpa nagara, asaMvyavahAra e nAmathI gavAya che, te nagaramAM=asaMvyavahAra nAmanA nagaramAM, saMsArI jIva nAmavALo huM vasanAro kuTuMbI hato=te nagaramAM vasanArA anaMta Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva jIvonA kuTuMbanA saMbaMdhavALo huM hato, ane tyAM vasatA=asaMvyavahAra nAmanA nagaramAM vasatA mAro anaMtakALa pasAra thayo. tanniyogAgamanam anyadA dattA''sthAne tIvramohodayamahattame tannikaTavartini cAtyantA'bodhabalAdhikRte praviSTA samudravIciriva mauktikanikaravAhinI, prAvRTkAlalakSmIriva samunnatapayodharA, malayamekhaleva candanagandhadhAriNI, vasantazrIriva rucirapatilakAbharaNA tatpariNatirnAma prtiihaarii| tayA cAvanitalanyastajAnuhastamastakayA vidhAya praNAmaM viracitakarapuTamukulayA vijJApitaM deva! eSa sugRhItanAmadheyasya devasya karmapariNAmasya saMbandhI tanniyogo nAma dUto devadarzanamabhilaSan pratIhArabhUmau tiSThati, tadevamavasthite devaH prmaannmiti| tato nirIkSitaM tIvramohodayena sasaMbhramamatyantA'bodhavadanaM, sa prAha zIghraM pravezayatu taM bhavatI, tato 'yadAjJApayati deva' ityabhidhAya pravezitaH pratihAryA tanniyogaH / tenApi savinayamupasRtya praNato mahattamo balAdhikRtazca, abhinanditastAbhyAM, dApitamAsanaM, upaviSTo'sau kRtocitA pratipattiH, tato vimucyAsanaM, baddhvA karamukulaM, kRtvA lalATataTe tIvramohodayenoktam api kuzalaM devapAdAnAM mahAdevyAH zeSaparijanasya ca? tanniyogenoktam suSTu kuzalaM, tIvramohodayenoktam anugraho'yamasmAkaM yadatra bhavataH preSaNenAnusmRtA vayaM devapAdairityataH kathaya taavdaagmnpryojnmiti| taniyogenoktam ko'nyo bhavantaM vihAya devapAdAnAmanugrahArhaH? tanniyoganuM Agamana ayadA bharAyelI sabhAmAM, tIvramohodaya mahattama ane tenA nikaTavartI-tIvramohodayanA atyaMta nikaTavartI, abodha nAmano balAdhikRta hote chate tatpariNati nAmanI pratihArIe praveza karyote jIvanI pariNati rUpa pratihArIe praveza karyo te kevI suMdara che te batAve che samudranA mojAnI jevI motInA samUhane vahana karanArI, varSARtunI lakSmInI jema unnata payodhara jevIkavAdaLA jevI, malayamekhalAnI jevI caMdanagaMdhane dhAraNa karanArI, vasaMta RtunI lakSmInI jevI suMdara patratilaka AbharaNavALI, tapariNati nAmanI pratihArIe praveza karyo. saMsArI jIvomAM je tIvra mohanA udayano pariNAma che te asaMvyavahAra nagarano pAlaka che. ane atyaMtaabodhano je pariNAma che te nagaranA jIvonuM rakSaNa karanAra che tethI je jIvomAM tIvramohano udaya ane atyaMta abodha varte che te sarva asaMvyavahAra nAmanA nagaramAM rahenArA jIvo che, ane te sarvamAM prastuta saMsArI jIva paNa anaMtakALathI vasato hato. jyAre te jIvamAM asaMvyavahArarAzimAMthI nIkaLIne saMvyavahAra rAzinI prApti thAya tevI pariNati pragaTa thaI te kaMIka zubha che jenAthI te jIva asaMvyavahAra rAzimAMthI saMvyavahAra rAzimAM Ave che. te tatpariNati nAmanI pratihArI prastuta jIvane levA mATe tIvramohodaya Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva nAmanA mahattama pAse Ave che. ane tenA vaDe zuM karAyuM ? te kahe che - ane avanitalamAM sthApana karyA che e jAnu, hasta ane mastaka jeNe evI teNI vaDe=tatpariNati nAmanI pratihArI vaDe, praNAma karIne viracita karyA che karapuTarUpI mukula jeNe evI=karapuTarUpI kaLI jeNe evI, tatpariNati vaDe vijJApana karAyuM he deva ! A sugRhIta rAmavALA karmapariNAma devatA saMbaMdhI taniyoga nAmano dUta=te jIvane anya bhavamAM niyojana karanAro dUta, devadarzananI abhilASA karato pratihArabhUmimAM rahelo che. A pramANe sthiti hote chate deva pramANa che=bahAra taniyoga nAmano dUta Ubho che e pramANe sthita hote chate tene praveza karAvavA viSayaka deva pramANa che, tethI=A pramANe prAtihAryae kahyuM tethI, tIvramohodaya vaDe saMbhramapUrvaka atyaMtaabodhanuM mukha jovAyuM, te kahe che=atyaMtaabodha kahe che - tene tuM zIdhra praveza karAva, tyArapachI je pramANe deva AjJApana kare che e pramANe' kahIne pratihArI vaDe taktiyoga praveza karAvAyo, tenA vaDe paNa taniyoga kAmanA karmapariNAmarAjAnA dUta vaDe paNa, vinayapUrvaka praveza karIne mahattama ane balAdhikRta praNAma karAyA, mahattama ane balAdhikRta vaDe dUta svAgata karAyo. te baMne dvArA Asana apAyuM, kRta ucita pratipattivALo A=dUta, beTho. tyArapachI Asanane mUkIne karamukulane bAMdhIne be hAtha joDIne, lalATataTamAM karIne=mastaka pAse be hAtha joDAyelA karIne, tIvra mohodaya vaDe kahevAyuM, zuM kahevAyuM? te batAve che, vaLI, devapAdonuM karmapariNAmarAjAnuM, mahAdevInuM= kAlapariNati rANInuM, ane zeSaparijananuM kuzala che? taniyoga vaDe kahevAyuM suSu kuzala che=atyaMta kuzala che. tIvramohodaya vaDe kahevAyuM - amArA upara A anugraha cheHkarmapariNAmarAjAno anugraha che, je kAraNathI ahIM tamane mokalavAthI taktiyoga nAmanA dUtane mokalavAthI ame devapAdo vaDe= svAmI vaDe, smaraNa karAyA ethI, AgamananuM prayojana kaho. taniyoga vaDe kahevAyuM - tamane choDIne svAmInA anugrahayogya anya koNa che? tanniyogoktalokasthitisvarUpam AgamanaprayojanaM punaridam-'asti tAvadviditaiva bhavatAM vizeSeNa mAnanIyA, praSTavyA sarvaprayojaneSu, alaGghanIyavAkyA, acintyamAhAtmyA ca bhagavatI lokasthiti ma devapAdAnAM mahattamabhaginI tasyAzca tuSTairdevapAdaiH sakalakAlameSo'dhikAro vitIrNaH-yathA'sti tAvadeSo'smAkaM sarvadA paripanthI kathaJcidunmUlayitumazakyaH sadAgamaH prmshtruH| tato'yamasmabalamabhibhUya kvacidantarA'ntarA labdhaprasaratayA'smadIyabhuktenissArayati kAMzcillokAn, sthApayati cAsmAkamagamyAyAM nivRtau ngryaam| evaM ca sthite viralIbhaviSyatyeSa kAlena lokaH, tataH prakaTIkariSyatyasmAkamayazastanna sundarametat, ato bhagavati lokasthite! tvayedaM vidheyam, asti mamAvicalitarUpametadeva prayojanamapekSya saMrakSaNIyamasaMvyavahAraM nAma ngrm| tato yAvantaH sadAgamena mocitAH santo madIyabhukternirgatya nirvRtinagaryAM gacchanti Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva lokAH tAvanta eva bhagavatyA tasmAdasaMvyavahAranagarAdAnIya madIyazeSasthAneSu prcaarnniiyaaH| tataH pracuralokatayA samastasthAnAnAM sadAgamamocitAnAM na kazcidvArtAmapi prshnyissyti| tato na bhaviSyatyasmAkaM chaayaamlaaniriti| tato mahAprasAda iti kRtvA pratipatraH so'dhikAro lokasthityA, ahaM ca yadyapi devapAdopajIvI tathApi vizeSato lokasthiteH pratibaddhaH, ata eva taddvAreNa taniyoga iti prasiddho'haM loke, mocitAzca kiyanto'pi sAmprataM sadAgamena lokAH, tato'haM bhagavatyA lokasthityA yuSmanmUlaM tAvatAM lokAnAmAnayanAyeha prahitaH' iti| etadAkarNya bhavantaH pramANaM, tato yadAjJApayati bhagavatIti pratipannaM tacchAsanaM mahattamena balAdhikRtena c| takriyoga vaDe kahevAyela loka sthitinuM svarUpa AgamananuM prayojana A che, devapAdonI karmapariNAmarAjAnI, bhagavatI lokasthiti nAmanI mahattamabhagini che. kevI che? te kahe che - tamone vidita ja che-tIvra mohodaya evA tamane jJAta ja che. vizeSathI mAnya che, sarva prayojanamAM pUchavA yogya che. alaMghatIyavAkyavALI che ane acitya mAhAbhyavALI che. tIvra mahodaya lokasthitine jANe che ane lokasthitine haMmezAM mAna ApIne ja sarvapravRttio kare che. AthI ja je jIvono zubha adhyavasAya thAya che, te jIvone lokasthiti maryAdAnusAra nigodamAMthI bahAra kADhe che. vaLI, sarva prayojanamAM tIvra mahodaya paNa lokasthitine pUchIne pravRtti kare che. AthI ja, je je prakAre lokasthiti hoya te te prakAre te te jIvone tIvra mohodaya viDaMbanA kare che. ane lokasthitine pUchIne ja te te jIvone te te viDaMbanAthI mukta kare che. vaLI, lokasthiti alaMghanIya vAkyavALI che=lokasthitinuM ullaMghana karIne karmapariNAma paNa koI kArya karatuM nathI, jIvo paNa koI kArya karatA nathI. badhA mATe ja lokasthiti alaMghanIyavAkyavALI che. AthI ja dharmAstikAya, adhamastikAya paNa lokasthiti anusAra ja sthira pariNAmavALA che. jIva ane pudgala paNa je gamanAgamana kare che te lokasthitine anusare che. ane karmathI mukta thayelA siddhanA jIvo paNa pharI saMsAramAM janma letA nathI te paNa lokasthiti anusAra ja thAya che tethI sarva padArthone mATe alaMghanIyavAkyavALI lokasthiti che ane te lokasthiti acitya mAhAmyavALI che; kema ke jagatanA sarvapadArtho lokasthiti anusAra ja pravarte che. ane teNIne=lokasthitine, tuSTa thayelA karmapariNAmarAjA vaDe sakalakAla A adhikAra apAyo che, je pramANe amAro sarvadA paripatthI-virodhI, koI rIte umUlana karavA mATe azakya sadAgama nAmano paramazatru che. tethI A amArA sevyane abhibhava karIne=karmapariNAmarAjAnA kASAvikabhAvo rUpa sainyano abhibhava karIne, kyAreka vacavacamAM labdhaprasarapaNAne kAraNe=amArI nagarImAM teno paga pesAro thavAne kAraNe, amArI bhaktithI amArI nagarImAMthI, keTalAka lokone niHsAraNa kare che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva ane amone agamya evI nivRtti nagarImAM sthApana karAve che ane A pramANe hote chate ApaNI nagarImAMthI sadAgama lokone grahaNa karIne nivRtti nagarImAM sthApana karAve che e pramANe hote chate, A loko keTalAka kALa pachI virala thaI jaze=jIvonI saMkhyA kaMIka alpa thaI jaze, tethI amAro ayaza pragaTa thaze. A karmapariNAmarAjA potAnA zatru evA sadAgamathI lokonuM rakSaNa karavA samartha nathI e prakArano ayaza pragaTa thaze te kAraNathI A suMdara nathI=ApaNuM nagara alpa lokovALuM bane e suMdara nathI, AthI he bhagavatI lokasthiti ! tArA vaDe A karavuM joIe. e pramANe karmapariNAmarAjA lokasthitine kahe che - zuM karavuM joIe ? te kahe che - A ja prayojananI apekSAe mAruM nagara ujjaDa na thAya e prayojananI apekSAe, mArA avicalitarUpavALuM saMrakSaNIya evuM asaMvyavahAra nAmanuM nagara che. tethI=ApaNuM nagara khAlI thAya te suMdara nathI tethI, jeTalA sadAgama vaDe mukAyelA chatAM mArI nagarIthI nIkaLIne nivRtti nagarImAM jAya che teTalA ja loko bhagavatI vaDeHlokasthiti vaDe, asaMvyavahAra nagarathI lAvIne mAruM zeSa sthAnomAM pracAraNIya che=zeSa sthAnamAM teTalA jIvone lAvavAnA che. tethI=jeTalA loko nivRtti nagarImAM jaze teTalA jIvone asaMvyavahAra tagaramAMthI lAvIne anya sthAnamAM lAvavAmAM Avaze tethI, samasta sthAnanuM pracura lokapaNuM hovAthI=asaMvyavahAra nagara sivAyanAM anya sthAnomAM jema atyAre ghaNA loko che tema sadAgama dvArA keTalAka jIvo mukAvA chatAM teTalA ja pracura lokonI prApti thavAthI, sadAgamathI mukAyelA jIvonI vArtA paNa koI pUchaze nahIM. sadAgamathI mukAyelA jIvone joIne A nagara khAlI thaI gayuM che e pramANe koI kaheze nahIM. jenAthI=sadAgamathI mukAyelA lokonI vAta paNa koI pUchaze nahIM jenAthI, amArI chAyAnI plAni thaze nahIMHkarmapariNAmarAjA zatruthI nagaranA lokonuM rakSaNa karavA samartha nathI tethI A nagara ujjaDa thAya che e prakAranI karmapariNAmarAjAnI chAyAnI plAni thaze nahIM. tethI=A pramANe karmapariNAmarAjAe lokasthitine kahyuM tethI, "mahAprasAda che' ethI karIne 'karmapariNAmarAjAno mArA upara mahAprasAda che' ethI karIne, te adhikAra lokasthiti vaDe svIkAra karAyo ane huM jo ke devapAdaupajIvI chuM taniyoga mahattamane kahe che huM jo ke karmapariNAmarAjAno sevaka chuM, topaNa vizeSathI lokasthitithI pratibaddha chuM. taniyoga eTale jIvane asaMvyavahArarAzimAMthI bahAra kADhIne anya bhavamAM niyojana karanAra karma tethI te prApta thAya ke jIvanI tapariNati dvArA te karmo baMdhAyAM ane te karmo ja te jIvane saMvyavahArarAzimAM niyojita kare che. tethI karmono ja eka aMza taniyoga hovAthI taniyoga karmapariNAmarAjAno anucara che topaNa jeTalA jIvo saMsAramAMthI mokSamAM jAya che teTalA ja jIvone asaMvyavahArarAzimAMthI saMvyavahArarAzimAM lAvanAra je karma che te vizeSathI lokasthitinI sAthe saMkaLAyelAM che. AthI ja mokSamAM janArA jIvo potAnA adhyavasAyathI jeTalI saMkhyAmAM mokSamAM gayA teTalI saMkhyAmAM jIvo lokasthitine kAraNe tapariNatithI baMdhAyelA karmarUpa tadUniyoga dvArA nigodamAMthI nIkaLIne saMvyavahArarAzi Ave che ane te niyojana Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva karanAruM karma viSezathI lokasthiti sAthe joDAyeluM che. AthI ja=huM loka sthiti anusAra jIvone avyabhavamAM niyojana karuM chuM AthI ja, tenA dvArathI te niyojananI kriyA dvArathI taktiyoga e pramANe lokamAM huM prasiddha chuM ane hamaNAM sadAgamathI keTalAka paNa loko mukAvAyA che, tethI huM bhagavatI lokasthiti vaDe tamArI pAse teTalA lokone lAvavA mATe=asaMvyavahAra nagaramAMthI saMvyavahAra nagaramAM lAvavA mATe, ahIM mokalAyo chuM, A sAMbhaLIne=mArA AvavAnuM prayojana sAMbhaLIne, tame pramANa cho ! tyArapachI je pramANe bhagavatI AjJA kare che e pramANe mahattama ane balAdhikRta vaDe temanuM zAsana svIkArAyuM te mokalavA yogya jIvone laI javA mATe anujJA apAI. anAdinigodasthitalokasaMkhyAH tato'pi mahattamenoktam-bhadra! tanniyoga! tAvaduttiSTha darzayAmo bhadrasyAsaMvyavahAranagaralokapramANaM yena gataH san nivedayasi tvaM taddevapAdebhyaH, kAlAntare'pi yena na bhavati teSAM lokaviralIbhavanacintA, tniyogenoktm-ydaajnyaapytyaaryH| tataH samutthitAstrayo'pi nagaraM nirIkSitaM, darzitAH samucchitakareNa paryaTatA tIvramohodayenA'saMkhyeyA golakanAmAnaH prAsAdAstanniyogasya, tanmadhyavartinazcAsaMkhyeyA eva darzitAH nigodanAmAno'pavarakAH, te ca vidvadbhiH sAdhAraNazarIrANItyabhidhIyante, tadantarbhUtAzca darzitA anantA lokaaH| tato vismitastanniyogaH, ukto mahattamena-bhadra! dRSTaM nagarapramANam? sa prAha-suSThu dRSTaM, tataH sahastatAlamaTTahAsena vihasya tIvramohodayenoktam-pazyata vimUDhatAM sadAgamasya, sa hi kila sugRhItanAmadheyasya devasya karmapariNAmasya saMbandhinaM lokaM nirvAhayitumabhilaSati, na jAnIte varAkastatpramANaM, tathAhi-atra nagare tAvadasaMkhyeyAH prAsAdAH, teSu pratyekamasaMkhyeyA evApavarakAH, teSu caikaikasminnanantalokAH prativasanti, anAdirUDhazcAsya sadAgamasyAyaM lokanirvAhaNAgraharUpo grahaH, tathApi teneyatA kAlena nirvAhayatA yAvanto'traikasminnapavarake lokAsteSAmanantabhAgamAnaM nirvAhitaM, tataH keyaM devapAdAnAM lokaviralIbhavanacintA? taniyogenoktam satyametad, astyeva cAyaM devasyApyavaSTambhaH, vizeSataH punaryuSmadvacanametadahaM kthyissyaami| anyaccoktaM bhagavatyA lokasthityA yathA-na bhavatA kAlakSepaH kAryaH, tatsaMpAdyatAM zIghraM tadAdeza iti, tataH sthitAvutsArake mahattamabalAdhikRto, mahattamenoktam-ke'tra prasthApanAyogyAH? iti| anAdi nigoda sthita lokanI saMkhyA tyArapachI paNa mahattama vaDe kahevAyuM. he bhadra taktiyoga ! tuM Ubho thA, ame bhadrane asaMvyavahAra nagaramAM lokanuM pramANa batAvIe ja kAraNathI gayelo chato=svAmI pAse gayelo chato, svAmIne te= Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva jIvonuM pramANa tuM nivedana karIza jenAthI kAlAntaramAM paNa teone= svAmIne, saMvyavahArarAzirU5 lokanI alpatA thavAnI ciMtA thAya nahIM, taniyoga vaDe kahevAyuM - je Arya AjJA kare che. mahattama evA Arya je AjJA kare che te mane pramANa che. tyArapachI traNeya paNa nagara jovA mATe UbhA thayA. UMcI karAyelI AMgaLI vaDe paryaTana karatA tIvra mahodaya vaDe asaMkhya golaka nAmanA prAsAdo taktiyogane batAvAyA, tenA madhyavartI asaMkhya ligoda nAmanA oraDAo batAvavA ane vidvAno vaDe teete nigoda nAmanA oraDAomAM rahelA jIvo, sAdhAraNa zarIravALA che e pramANe kahevAya che ane tenA aMtarbhata=sAdhAraNa zarIramAM aMdara rahelA, anaMtA jIvo batAvyA tethI tatiyoga vismaya pAmyo. mahattama vaDe kahevAyuM - he bhadra ! nagaranuM pramANa joyuM? teetaniyoga, kahe che - suMdara jovAyuM, tyArapachI hAthamAM tALI ApavA sAthe aTTahAsyathI hasIne tIvra mahodaya vaDe kahevAyuM - sadAgamatI vimUDhatAne tuM jo, te=sadAgama, kharekhara yathArtha rAmavALA karmapariNAma rUpa svAmInA saMbaMdhI lokone A nagaramAMthI laI javA mATe abhilASa kare che, varAka evo te sadAgama tenA pramANane jANato nathI=asaMvyavahArarAzimAM rahelA lokonA pramANane jANato nathI, te A pramANe - A nagaramAM asaMkhyAtA prAsAdo che, te pratyeka prAsAdomAM asaMkhyAtA oraDAo che ane te eka eka oraDAmAM anaMtA loko vase che, ane anAdino rUDha A=sadAgamano lokanA nirvAhaNanA AgraharUpa A graha =lokone mukta karavAnA Agraha rUpa kadAgraha che. topaNa=anAdi rUDha sadAgamano lokone mukta karavAno Agraha che topaNa, ATalA kALathI nirvAha karatA=saMsAramAMthI mukta karatA, evA tenA vaDe=sadAgama vaDe, A eka oraDAmAM jeTalA loko che teonA, lokonA anaMtabhAgamAtra nirvAhita karAyA che=anaMtakALathI sadArAma satata A saMsAranagaramAMthI lokone grahaNa karIne mukti nagarImAM laI jAya che chatAM eka oraDAmAM rahelA anaMta jIvonA anaMta bhAgamAtrane ja mukta karI zakyo che. tethI sadAgama dvArA alpamAtramAM jIvo mukta karAyA che tethI, svAmIne A lokanA alpa thavAnI ciMtA zuM ? te ciMtA karavI joIe nahIM. taniyoga vaDe mahatamane kahevAyuM - A satya che=mahattama vaDe kahevAyuM ke lokanI alpa thavAnI ciMtA deve karavI joIe nahIM e satya che, ane devane paNa A vizvAsa che ja=devane paNa khAtrI che ke ApaNuM nagara sadAgama khAlI karI zake tema nathI evo sthira vizvAsa che. vaLI, vizeSathI tamArA A vacanane= asaMvyavahArarAzimAM keTalA pramANamAM loko che e rU5 vacanane, huM kahIza ane bIjuM bhagavatI lokasthiti vaDe kahevAyuM che taktiyoga mahattamane kahe che ke bIjuM bhagavatI lokasthiti vaDe kahevAyuM che, zuM kahevAyuM che? te 'kathA'thI batAve che. tamArA vaDe kAlakSepa karavo joIe nahIM=sadAgama vaDe jeTalA jIvo mukAvAyA che teTalA jIvone asaMvyavahArarAzimAMthI anya sthAnomAM lAvavA mATe kALakSepa karavo joIe nahIM, te kAraNathI teno Adeza=lokasthitino Adeza, zIdhra saMpAdana karo. tethIetaniyoge lokasthitinA Adezane zIdhra saMpAdana karavAnuM kahyuM tethI, mahattama ane balAdhikRta utsArakamAM UbhA rahyA. mahattama vaDe kahevAyuM ahIM A oraDAmAM, mokalavA yogya koNa che ? Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva nigodAtmakApavarakasthitajIvAnAM parasparasnehaH atyantAbodhaH prAha-Arya! kimatra bahunA''locitena? jJApyatAmeSa vyatikaro nAgaralokAnAM, dIyatAM paTahakaH, kriyatAM ghoSaNA, yathA devakarmapariNAmAdezena kiyadbhirapi lokairitaH sthAnAttadIyazeSasthAneSu gantavyamato yeSAmasti bhavatAM tatra gamanotsAhaH te svayameva pravartantAmiti, tato'nukUlatayA zeSasthAnAnAmutsaGkalitA vayamiti ca matvA bhUyAMso lokAH svayameva pravartiSyante, tato vizeSato neyalokasaMkhyAM dRSTvA pRSTvA ca taniyogaM teSAM madhyAdye'smabhyaM rociSyante tAneva tAvatsaMkhyAn prahiSyAma iti| mahattamenoktaM- bhadra! svayamapi paricitasya bhaktiM na jAnISe tvaM, yato'mIbhiokairna kadAcidRSTaM sthAnAntaramato na jAnanti tatsvarUpamapi, kimpunastasyAnukUlatAm ? anAdipravAheNa cAva vasanto ratimupagatAH khalvete, tathA'nAdisambandhenaiva rUDhasnehAH parasparaM necchanti viyogaM, tathAhi-pazyatu bhadro, ye'tra lokA ekaikasminnapavarake vartante te'tisnigdhatayA''tmano gADhaM sambandhamupadarzayantaH samakamucchvasanti, samakaM niHzvasanti, samakamAhArayanti, samakaM nirhArayanti, ekasmin mriyamANe sarve mriyante, ekasmin jIvati sarve'pi jIvanti, tatkathamete sthAnAntaraguNajJAnarahitA evaMvidhapremabaddhAtmAnazca svayameva pravatiSyante? tasmAdaparaH kazcitprasthAnocitalokaparijJAnopAyazcintyatAM bhvteti| tataH paryAkulIbhUto balAdhikRtaH kimatra vidheymiti| nigoda Atmaka bhoMyarAmAM rahela jIvonA parasparanA snehanuM svarUpa atyaMtaabodha kahe che - he Arya AmAM koNa avyavahArarAzimAMthI anyatra mokalavA yogya che emAM, vadhAre vicAraNAthI zuM? A vyatikara nAgara lokone jaNAvo, paTaha vagADo, ghoSaNA karAvo, je A pramANe - devakarmapariNAmanA AdezathI keTalAka paNa loko vaDe A sthAnathI temanA saMbaMdhI zeSa sthAnomAMHkarmapariNAmarAjAnA saMbaMdhI zeSa sthAnomAM, javAnuM che. AthI je Apane tyAM=zeSa sthAnomAM, gamanano utsAha che te svayaM ja pravartI, tethI=A prakAranI ghoSaNA karavAthI, zeSa sthAnonuM anukUlapaNuM hovAthI, ame mokaLA thayA e pramANe mAnIne ghaNA loko svayaM ja pravartaze. tyArapachI ghaNA loko bahAra javA tatpara thaze. tyArapachI, vizeSathI teya saMkhyAne laI javA yogya, saMkhyAne, joIne ane taktiyogane pUchIne asaMvyavahArarAzimAMthI anya sthAnomAM laI javA yogya saMkhyAne vizeSathI joIe ane kone mokalavA te viSayamAM taktiyogane pUchIne, teomAMthI=je nIkaLavA taiyAra thayA che teomAMthI, jeo Amaneetartiyogane, rucaze teTalI saMkhyAvALA teone ApaNe mokalazuM e pramANe atyaMtaabodhe mahatamane kahyuM. mahattama vaDe atyaMtaabodhane kahevAyuM, he bhadra ! svayaM paNa paricitanA vibhAgane tuM jANato nathI. je kAraNathI A loko vaDe kyAreya paNa sthAnAMtara jovAyuM nathI=asaMvyavahArarAzimAM rahelA jIvo vaDe A sthAnathI anya sthAna kyAreya Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva paNa jovAyuM nathI, AthI tenA svarUpane paNa jANatA nathI. zuM to vaLI, tenI anukUlatAne te sthAnanI anukUlatAne jANatA nathI ane AmAM ja=A sthAnamAM ja, anAdi pravAhathI vasatA ratine pAmelA A jIvo che, ane anAdi saMbaMdhathI rUDha snehavALA paraspara viyogane icchatA nathI. te mA pramANe - madratuM = bhadra ! satyaMtasodha tuM , Theso sahI vyavahAzimai, eka eka oraDAmAM je loko varte che teo atyaMta snigdhapaNAthI potAnA gADha saMbaMdhane batAvatA sAthe uzvAsa le che, sAthe niHzvAsa le che, sAthe AhAra kare che, sAthe ja maLAdi visarjana kare che. eka mare chate sarva kare che, eka jIve chate sarva paNa jIve che, te kAraNathI sthAnAMtara guNanA jJAnathI rahita ane AvA prakAranA premathI paraspara baddha svarUpavALA A asaMvyavahArarAzinA jIvo, svayaM ja kevI rIte pravartaze ?=svayaM pravartaze nahIM, te kAraNathI apara koIka prasthAnane ucita lokanA parijJAnano upAya tArA vaDe vicAravo joIe. tethI balAdhikRta evo atyaMtaabodha AmAM zuM karavuM joIe ? e pramANe paryAkula thayoHkarmapariNAmarAjAnI AjJA anusAra taniyoga je lokone levA mATe Avyo che to kayA lokone tenI sAthe mokalavA teno nirNaya karavA mATe atyaMtaabodha asamartha thavAthI ciMtAtura banyo. saMsArijIvabhAryAbhavitavyatAyA mahimA itazcAsti bhavitavyatA nAma mama bhaaryaa| sA ca zATikAbaddhaH subhaTo varttate, yato'haM nAmamAtreNaiva tasyA bharteti prasiddhaH, paramArthataH punaH saiva bhagavatI madIyagRhasya zeSalokagRhANAM ca sambandhinI samastAmapi karttavyatAM tntryti| yataH sA acintyamAhAtmyatayA svayamabhilaSitamarthaM ghaTayantI nApekSate'nyasambandhinaM puruSakAraM sahAyatayA, na vicArayati puruSAnukUlapratikUlabhAvaM, na gaNayatyavasaraM, na nirUpayatyApad gataM, na nivAryate suraguruNA'pi buddhivibhavena, na pratiskhalyate vibudhapatinA'pi parAkrameNa, nopalabhyate yogibhirapi tasyAH prtividhaanopaayH| atyantamasambhAvanIyamapyarthaM sA bhagavatI svakaratalavartinamiva lIlayA saMpAdayati, lakSayati ca pratyekaM samastalokAnAM yasya yadA yatra yathA yAvadyacca prayojanaM karttavyaM tatastasya tadA tatra tathaiva tAvattadeva prayojanaM racayantI na tribhuvanenApi nivArayituM paaryte| kiJca-yadi zakracakravartyAdInAmapi kathyate, yathA-bhadrikA bhavatAmupari bhavitavyateti tataste'pi tuSyanti hRdaye, darzayanti mukhaprasAdaM, visphArayanti vilocane, dadati kathakAya pAritoSikaM, kurvantyAtmani bahumAnaM, kArayanti mahotsavaM, vAdayantyAnandadundubhiM cintayantyAtmanaH kRtakRtyatAM, manyante saphalaM janmeti, kimpunaH zeSalokAH? iti, atha teSAmapi zakracakravartyAdInAM kathyate yathA-na bhadrikA bhavatAmupari bhavitavyateti, tataste kampante bhayAtirekeNa, pratipadyante dInatAM, kurvanti kSaNena kRSNaM mukhaM, nimIlayanti vIkSaNe, ruSyanti kathakAya, samadhyAsyante cintayA, Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva gRhyante raNaraNakena, parityajanti zokAtirekeNetikarttavyatAM, Alocayanti tatprasAdanArthamanekopAyAn, kimbahunA? na labhante tasyAmatuSTAyAM manAgapi cittanivRti, kathameSA'pi punaH praguNIbhaviSyatItyudvegena, kimpunaH sAmAnyajanA iti? sA punarbhagavatI yadAtmane rocate tadeva vidhatte, na paraM vijJApayantaM, vilapantaM, pUtakurvantaM, vaa'peksste| ahamapi tadbhayoddhAntacitto yadeva sA kiJcitkurute yatheSTaceSTayA tadeva bahu manyamAnastasyAH patirapi karmakara iva jaya devi! jaya devi iti bruvaannstisstthaami| saMsArIjIvanI patnI bhavitavyatAno mahimA ane A bAju bhavitavyatA nAmanI mArI bhAryA che. anusuMdara cakravartIe potAnI kathAno prAraMbha karelo ane pote anAdi nigodamAM hato tyAre tyAMnI sthiti zuM hatI ane pote kaI rIte bahAra nIkaLe che te batAvavA arthe atyAra sudhI kathana karIne kahyuM ke balAdhikRta kone asaMvyavahArarAzimAMthI bahAra kADhavA ane kone anya sthAnomAM mokalavA tenI ciMtAmAM vyagra che tema batAvyA pachI te vAtane bAjue mUkIne pote kaI rIte asaMvyavahArarAzithI bahAra nIkaLe che te batAvavA arthe temAM bhavitavyatA kaI rIte kAraNa che tenI spaSTatA karavA arthe bhavitavyatAno upavAsa kare che ane kahe che ke A bAju bhavitavyatA nAmanI mArI bhAryA che. ane te zATikAbaddha subhaTa varte che, je kAraNathI huM nAmamAtrathI ja teNIno bhartA e pramANe prasiddha chuM, paramArthathI te ja bhagavatI mArA gharanI ane zeSa lokonA gharanA saMbaMdhI samasta paNa kartavyatAnuM saMcAlana kare che, je kAraNathI te aciMtya mAhAbhyapaNAne kAraNe svayaM abhilaSita arthane ghaTata karatI sahAyapaNAthI anya saMbaMdhI puruSakAranI apekSA rAkhatI nathI, puruSanA anukUla pratikULabhAvano vicAra karatI nathI. avasarane gaNakAratI nathI, Apaddagata evA puruSano vicAra karatI nathI, buddhinA vaibhavathI suraguru vaDe paNa nivAraNa karAtI nathI, parAkramathI vibudhapati vaDe paNa=Indro vaDe paNa skUlanA karAtI nathI, yogIo vaDe paNa teNInA pratividhAnano upAya prApta karAto nathI=pratikULa bhavitavyatAnA nirAkaraNano upAya prApta karAto nathI. atyaMta asaMbhAvanIya paNa artha te bhagavatI=bhavitavyatA nAmanI patnI, potAnA karatalavartInI jema=potAnI hathelImAM rahelA padArthanI jema, lIlAthI saMpAdana kare che. ane pratyekane oLakhe che, samasta lokomAM jenuM jyAre je sthAnamAM, je rIte, jeTaluM, je prayojana kartavya che tethI tenuM, tyAre, te kSetramAM, te prakAre ja, teTaluM te ja prayojananI racanA karatI evI bhavitavyatA tribhuvana vaDe paNa nivAraNa karavA mATe zakya nathI. bhavitavyatA nAmanI jIvanI pariNati che kema ke te te bhAvarUpe jIva bhavitavya ane bhavitavyamAM 'tA" pratyaya lAgelo che tethI bhavitavya evA jIvanI je pariNati te bhavitavyatA che ane je je rUpe je je kALamAM jIva pariNamana pAme che te jIvanI bhavitavyatA che tethI te te jIvane AzrayIne te te jIvanI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva bhavitavyatA pRthapha hovA chatAM sarva jIva sAdhAraNa eka bhavitavyatAne grahaNa karIne prastutamAM kahe che. jema pUrvamAM karmapariNAmarAjA ane kAlapariNati rANIne samasta jIvonA jananI janaka rUpe kahyuM tyAre paNa te te jIvanAM karmo ane te te jIvanI kAlapariNati pRthaka hovA chatAM sAmAnya karma ane sAmAnya kAlapariNatine grahaNa karIne tenuM zuM zuM kArya che tema batAvela, tema sarvajIvonI bhavitavyatAne sAmAnya rUpe grahaNa karIne bhavitavyatA zuM zuM kArya kare che te batAvatA kahe che. te bhavitavyatA strIliMga zabda che mATe puruSanI patnI che ane vaLI jIvanI pariNatirUpa hovAthI puruSanI patnI che chatAM subhaTanI jema jIvanAM sarva prayojano karavAmAM te samartha che; kema ke bhavitavyatAnuM ullaMghana puruSa paNa karI zakato nathI te nAmamAtrathI bhartA che. paramArthathI to te bhavitavyatA ja te jIvanA gharanAM sarvakAryo kare che ane sAmAnya bhavitavyatA grahaNa karI tyAre sarvajIvonAM gharanAM kAryo kare che. jIvane je je avasthAonI prApti, je je bhavonI prApti, je je anukULatA pratikULatAnI prApti thAya che te sarva kArya te jIvanI bhavitavyatA saMpAdana kare che, tethI eka jIvane AzrayIne tenA gharanAM kAryo tenI bhavitavyatA kare che ane bhavitavyatA sAmAnya grahaNa karIe tyAre sarvajIvonAM sarva kAryo te bhavitavyatA kare che. tethI jIva saMbaMdhI samasta kartavyanuM saMcAlana bhavitavyatA kare che. vaLI, te bhavitavyatA acinta mAhAtmavALI che tethI tene je karavAnI icchA hoya te kRtya karavAmAM anya saMbaMdhI puruSakAranI sahAyatAnI apekSA rAkhatI nathI. paraMtu bhavitavyatAne anurUpa ja te jIva paNa prayatna kare che. vaLI A bhavitavyatA puruSanI patnI che chatAM puruSane zuM anukULa che ? zuM pratikULa che ? teno vicAra karatI nathI. AthI je jIvanI tevI bhavitavyatA hoya ke tenAthI asakAryo karIne tene narakamAM laI jAya tyAre te jIvanI bhavitavyatAne potAnA pati pratye dayA AvatI nathI. paraMtu tenA pAsethI tevAM kAryo karAvIne tene narakamAM ja kadarthanA prApta karAve che. tethI saMsAramAM je strI potAnI icchAnusAra ja sarva kRtyo kare, patine gaNakAre nahIM tevI ja A bhavitavyatA che. vaLI te bhavitavyatA avasarane paNa gaNakAratI nathI. AthI ja keTalAka jIvo suMdara kAryo karatA hoya, Atmahita sAdhatA hoya tyAre paNa temanI bhavitavyatAne thAya ke mArA svAmIne narakamAM laI javA che tyAre temanI bhavitavyatA caudapUrvadhara evA te mahAtmAne paNa durbuddhi ApIne narakamAM pahoMcADe che. vaLI, potAno pati Apata che teno vicAra karyA vagara tenI bhavitavyatAne je karavAnuM mana thAya te ja kare che. AthI ja potAno pati tiryaMca Adi ghaNA kharAba bhAvomAM duHkhI duHkhI thato hoya tyAre paNa jo tenI bhavitavyatAne icchA thAya to tene durbuddhi ApIne narakamAM laI jAya che. AthI ja bhavitavyatAnA baLathI durbuddhine pAmIne te jIvo ghaNA upadravone pAme che. vaLI, potAno pati ApattimAM hoya ane bhavitavyatAne thAya ke mArA patinuM huM kaMIka hita karuM tyAre te bhavitavyatA ja tenuM hita kare che. AthI ja sAdhupaNuM pALIne kuraguDa muni pUrvabhavamAM nimittane pAmIne kaSAyavALA thayA tyAre bhavitavyatAe temane durbuddhi ApIne kaSAyo karAvyA ane jenA phaLarUpe uttaranA bhavamAM dRSTiviSa sarpa thayA. vaLI, sarpanA bhavamAM bhavitavyatA anukULa hatI tethI koIka nimittane pAmIne jAtismaraNa jJAna thayuM. jethI bhavitavyatAnA yoge sabuddhine pAmIne dRSTiviSa sarpanA bhavamAM paNa ucita pravRtti karIne pharI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva rAjaputra thayA ane bhavitavyatAnA yoge sAdhupaNuM grahaNa karIne kevalajJAnane pAmyA. tethI je je kSaNamAM puruSa je je prayatna kare che. je je prakAranAM suMdara ke asuMdara phaLo prApta kare che temAM te jIvanI bhavitavyatAnuM ja saMcAlana cAle che. AthI ja suraguru jevA paNa buddhimAna puruSa vaDe bhavitavyatAnuM nivAraNa karI zakAtuM nathI. AthI ja mahAbuddhinA nidhAna caudapUrvadharo paNa jyAre bhavitavyatA pratikULa hoya che tyAre tenI bhavitavyatAthI prerAIne koIka nimittane pAmIne pramAdI thAya che. jethI durgationI paraMparAne prApta kare che. tethI buddhinA vibhavavALA evA caudapUrvadharothI paNa bhavitavyatAnuM nivAraNa zakya nathI. vaLI, indro vaDe paNa parAkrama dvArA bhavitavyatAnI pratismalanA karI zakAtI nathI. AthI ja indro potAnA balavAna zatruone haMphAvI zake che. paraMtu jyAre bhavitavyatA pratikULa hoya che, mUDhatA Adine prApta karAvIne temanI bhavitavyatA teone paNa durgationI paraMparAne prApta karAve che. vaLI, yogIo vaDe paNa te bhavitavyatAnA nivAraNano upAya prApta thato nathI. AthI ja yogIo sadAgamanA vacanathI Atmahita sAdhatA hoya chatAM teonI bhavitavyatA ati pratikULa hoya to koIka nimittane pAmIne te yogIone paNa pramAdI karAvIne temanI bhavitavyatA temane durgatiomAM mokalI Ape che. AthI ja yogIo pAse paNa tenA nivAraNano koI upAya nathI. vaLI, atyaMta asaMbhAvanIya evA paNa arthane te bhavitavyatA potAnA hAthamAM rahelA padArthanI jema lIlApUrvaka saMpAdana kare che. AthI ja saMsArathI atyaMta bhaya pAmelA ane saMsAranA ucchedanA atyaMta arthI tenA upAya rUpe zAstro bhaNI bhaNIne caudapUrvadhara thAya che teone mATe nigodamAM javuM atyaMta asaMbhavI jaNAya kema ke potAnA mRtanA upayogathI ja pote kyAM jaze? teno nirNaya karavA samartha che ane bhavitavyatA paNa temanA pariNAmane malina karyA vagara nigodamAM laI jaI zakatI nathI. tethI AvA mahAtmAnI tevI bhavitavyatA hoya to lIlApUrvaka temane pramAdI karIne nigodamAM laI jAya che. vaLI, A bhavitavyatA dareka jIvonI svataMtra che tethI te bhavitavyatA te jIva rUpa pratyekanuM kArya khyAlamAM rAkhe che ane sarvajIvonI sAdhAraNa bhavitavyatA grahaNa karIe tyAre badhA jIvonA kAryomAMthI kyAre konuM zuM karavuM ? te sarvano khyAla rAkhe che. vaLI, pratyeka jIvanI bhavitavyatA tenAM kAryone kaI rIte kare che ? te spaSTa kare che - je jIvanuM je kALamAM, je sthAnamAM jeTaluM je prayojana tene karavA jevuM jaNAya te jIvanuM te pramANe ja te sarva kare che. jema virabhagavAnanI bhavitavyatA hatI ke vartamAna covIzInA carama tIrthaMkara thAya tethI te kALamAM te kSetramAM tIrthakararUpe kArya karavAnuM ane boMtera varSa AyuSya pramANa jeTaluM prayojana temanI bhavitavyatAne hatuM teTaluM temaNe karyuM. AthI bhavitavyatAne potAnuM kArya karatAM koI nivAraNa karavAne samartha nathI, phakta je kaMI kArya thAya che mAtra bhavitavyatAthI thatuM nathI, paraMtu jIvano prayatna, te prayatna karAvanArAM te prakAranA karma, tenI bhavitavyatA Adi sarva kAraNo samudita thaIne kAryo kare che. phakta jema, karmapariNAma ane kAlapariNatithI sarva kAryo thAya che, ema pUrvamAM kahyuM tyAM karmapariNAmarAjA ane kAlapariNatinI pradhAnatA batAvI. tyArapachI sadArAma sarvajIvone karmapariNAmarAjAnA sakaMjAmAMthI choDAve che ema kahyuM tyAM saMsAranA ucchedamAM sadAgama pradhAna aMga che tema batAvela. te rIte jIvanI prakRtirUpa bhavitavyatA paNa je Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 95 kaMI kAryo kare che te anya kAraNonuM saMyojana karIne ja kare che te batAvavA arthe bhavitavyatAne sarva kAryomAM pradhAna rUpe kahela che. vaLI, jo zakra-cakravartI Adine paNa kahevAya che, zuM kahevAya che ? te "yathA'thI batAve che - je pramANe tamArA upara bhadrika evI bhavitavyatA che, tethI teo paNa hadayamAM toSa pAme che, mukhanA prasAdane batAve che. cakSao visphArita kare che, kahenArane pAritoSika Ape che, potAnAmAM bahumAna, kare che=huM puNyazALI chuM e prakArano potAnAmAM bahumAna kare che. mahotsavane karAve che, AnaMdanI duMdubhione anucaro pAsethI vagaDAvAya che. AtmAnI kRtakRtyatAne vicAre che, janmane saphala mAne che. zuM vaLI zeSaloka=cakravartI Adine paNa bhavitavyatA anukULa che te sAMbhaLIne harSita thAya che to zeSa lokonuM zuM kahevuM. badhA loko potAnI bhavitavyatA sArI che te sAMbhaLIne harSita thAya che have te paNa zakra-cakravartI Adine kahevAya che. zuM kahevAya che ? te 'thA'thI batAvAya che, tamArA upara bhavitavyatA bhadrikA nathI. tethI bhayanA atirekathI teo kAMpe che, dInatAne pAme che, kSaNamAtrathI kALuM mukha kare che, be AMkho baMdha kare che, kahenArA upara roSa pAme che, ciMtAthI vyAkuLa thAya che. raNaraNakArathI grahaNa thAya che=divasa-rAta vilApa karyA kare che. zokanA atirekathI Iti-kartavyatAno tyAga kare che-potAne je ucita kartavya che te paNa zokanA atirekane kAraNe karatA nathI. tenA prasAdane mATe=bhavitavyatAnA prasAdana mATe, aneka upAyonuM Alocana kare che. vadhAre zuM kahevuM ? kevI rIte A paNa=bhavitavyatA paNa, pharI praguNa thaze e pramANenA udvegathI bhavitavyatA aprasanna hote chate thoDI paNa cittanI nivRtine pAmatA nathI. zakra-cakravartI Adi paNa cittanI nivRtine pAmatA nathI, vaLI sAmAnya janonuM zuM kahevuM? vaLI te bhagavatI=bhavitavyatA bhagavatI, je potAne ruce che te ja kare che. vijJApana karatA evA bIjAnI athavA vilApa karatA evA bIjAnI athavA pratikAra karatA evA bIjAnI apekSA rAkhatI nathI. A prakAre anusuMdara cakravartI potAnuM kathana kare che. vaLI te kahe che, huM paNa tenA bhayathI ubhAMta cittavALo je ja te=bhavitavyatA, yatheSTa ceSTAthI kaMIka kare che. te ja bahu mAnato=tene te ja pramANe svIkArato, teno pati hovA chatAM karmakaranI jema he devI ! tuM vijaya pAma, he devI! tuM vijaya pAma, e pramANe bolato rahuM chuM. A pramANe anusuMdara cakravartI potAnuM kathana karatAM kahe che. zloka : pi - sA sarvatra kRtodyogA, sA jJAtabhuvanocitA / sA jAgarti prasupteSu, sA sarvasya nirUpikA / / 1 / / zlokArtha :vaLI, te=bhavitavyatA, sarvatra jagatanAM sarvakAryomAM, kRta udyogavALI che=udyama karanArI che, Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva te jJAtabhuvana ucitavALI che=bhuvananuM zuM zuM ucita karavuM te jANanArI che. te=bhavitavyatA, sUtelA jIvomAM jAgatI hoya che. te=bhavitavyatA, sarvanI nirUpikA che=jagatamAM thatAM sarvakAryonuM nirUpaNa karanArI che. A vastunI A prakAranI bhavitavyatA hatI e prakAre nirUpaNa karanArI che. [1] zloka : sA kevalaM jagatyatra, vicarantI nirAkulA / na kutazcidvibhetyuccairmatteva gandhahastinI / / 2 / / zlokArdha : te=bhavitavyatA, A jagatamAM kevala nirAkula vicaratI matagaMdhahastinI jema koInAthI DaratI nathI. zA. bloka : sA karmapariNAmena, mahArAjena pUjitA / yato'nuvarttayatyeva, tAmeSo'pi prayojane / / 3 / / zlokArca - te karmapariNAma mahArAjAthI pUjAyelI che. je kAraNathI prayojanamAM=potAnA prayojanamAM, A paNa karmapariNAmarAjA paNa, tenuM anusaraNa ja kare che Il3II. zloka : tathA'nye'pi mahAtmAnaH, kurvanti svaM prayojanam / yAnto'nukUlatAM tasyA, yata etadudAhRtam / / 4 / / zlokArya : ane tenI anukUlatAne pAmelA=bhavitavyatAnI anukUlatAne pAmelA, anya paNa mahAtmAo svaprayojanane kare che. je kAraNathI A kahevAyuM che. ll4o. zloka : buddhirutpadyate tAdRg vyavasAyazca tAdRzaH / sahAyAstAdRzAzcaiva, yAdRzI bhavitavyatA / / 5 / / zlokArya : "buddhi tevI utpanna thAya che ane vyavasAya=prayatna, tevo thAya che ane sahAyo tevA ja prApta thAya che jevI ja bhavitavyatA che." Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GE upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva jIva te te bhAva rUpe satata bhavitavya che, pudgalo paNa te te bhAva rUpe satata bhavitavya che. temAM rahelo bhavitavyarUpa svabhAva te bhavitavyatA che ane jyAre je je vastumAM je je kArya thAya che te kAryo rUpe te vastu bhavitavya hoya che, tethI tenI bhavitavyatAthI te kAryo bane che. topaNa jIvamAM je kAryo thAya che te kAryo mAtra bhavitavyatA karatI nathI, paraMtu jIvane te prakAranI buddhi utpanna kare che, jIva te prakAre vyavasAya kare che ane te prakAranA vyavasAyamAM tene sahAyaka sAmagrI paNa te prakAre maLe che, tethI potAnI pariNatirUpa bhavitavyatAthI prerAyelI buddhine kAraNe te prakArano vyavasAya karIne jIva te te prakAranA zubha ke azubha karmo bAMdhe che ane tene anurUpa ja tene te te prakAranAM phaLo maLe che, jethI jyAre jIva sadAgamanI preraNAthI vivekapUrvakanI pravRtti kare che, tyAre tenI bhavitavyatA sarva prakAranI suMdara varte che. tethI sadgationI paraMparA dvArA potAnuM hita ja sAdhe che ane jyAre tenI bhavitavyatA viparIta hoya che tyAre tenI buddhi te prakAranI thAya che, jethI sadAgamanuM grahaNa karato nathI athavA tene tevA prakAranA sahAyaka bodha karAvanArA maLe che jethI sadAgamanA vacanathI viparIta pravRtti kare che ane huM sadAgama pramANe karuM chuM tema mAnIne anarthanI paraMparAne prApta kare che. pAM tIvramohodayAtyantAbodhabhavitavyatAbhiH saha saMsArijIvasyAvyavahArAnnirgamaH tasyAzca madIyagRhiNyA bhavitavyatAyAH sambandhinamenaM guNasandohaM jAnAtyeva so'tyantA'bodho balAdhikRtaH / tatastasya tadA paryAlocayatazcetasi parisphuritam-aye! kimahamevaM satyapyupAye cintayA''tmAnamAkulayAmi? yato jAnAtyeva sA saMsArijIvapatnI bhavitavyatA ye'tra prasthApanocitA lokAsteSAM svarUpamiti, atastAmevAhUya pRcchAmi, tataH kathitastIvramahodayAya tena svaabhipraayH| sundarametaditi bahumataM tasyA'pi tasyA aakaarnnm| tataH prahitaH puruSaH, samAhUtA bhavitavyatA, samAgatA vegena, pravezitA pratihAryA, mahAprabhAveyaM sarvApi strI kila devateti vicintya kRtaM tasyAH pAdapatanaM vAcikaM mahattamabalAdhikRtAbhyAM, abhinanditau tau tayA''zIrvAdena, dApitamAsanaM, upaviSTA bhvitvytaa| tato balAdhikRtAbhimukhaM mahattamena cAlitA bhrUlatA, tatastena kathayitumArabdhastasyai tanniyogavyatikaraH, tato hasitaM tayA, sa prAha-bhadre! kimetad? bhavitavyatA''ha-na kiJcit, balAdhikRtenoktamtatkimakANDe hasitam ? bhavitavyatA''ha-ata eva, yato na kinycididm| balAdhikRtenoktamkatham? bhavitavyatA''ha-satyamatyantAbodho'si, yastvamenamapi vyatikaraM mahyaM kathayasi, kRtodyogA'hamevaMvidheSu vyatikareSu, lakSayAmi anantakAlabhAvino'pi sarvavyatikarAnahaM, kiM punaH sAmpratikAn? ato niSprayojanatvAnna kiJcidetattvadIyakathanaM mmeti| atyantAbodhaH prAha-satyamidam, vismRtaM me tAvakaM mAhAtmyaM, soDhavyo'yameko mamAparAdho bhavatyA, anyacca-prasthApaya tvameva ye'tra prasthApanocitA lokAH, kiM no vyApAreNa? bhavitavyatayoktam-ekastAvadeSa eva madIyo bhartA prasthApanayogyaH, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva tathA'nye ca ye tajjAtIyAH / balAdhikRtenoktam-tvameva jAnISe, tatkimatroktena ? tato nirgatA bhavitavyatA, AgatA mama samIpe kathito vyatikaraH / mayoktam - yaddevI jAnIte, tataH samuccalito'hamanye ca majjAtIyAstanniyogAbhipretasaGkhyAnusAreNa uktau ca bhavitavyatayA mahattamabalAdhikRtau yaduta mayA yuvAbhyAM cAmIbhiH saha yAtavyaM, yato bhartRdevatA nArIti na moktavyo mayA saMsArijIvo, yatazcAsti yuvayorapi pratijAgaraNIyamekAkSanivAsaM nAma nagaraM, tatrAmIbhirlokaiH prathamaM gantavyaM, ato yujyate yuvAbhyAM sahaivAmISAM tatrA''situM, nAnyathA / GC tIvra mohodaya, atyaMta abodha ane bhavitavyatAnI sAthe saMsArI jIvano avyavahAra nigodamAMthI nirgama - ane mArI gRhiNI evI te bhavitavyatAnA saMbaMdhI A guNasamUhane=pUrvamAM varNana karyuM e guNasamUhane, te atyaMtaabodha ane balAdhikRta jANe ja che, tethI paryAlocana karatA evA tenA cittamAM=atyaMtaabodhanA cittamAM, parisphuraNa thAya che. tethI atyaMtaabodha balAdhikRtane kahe che are ! kema huM A pramANe upAya vidyamAna hote chate ciMtAthI AtmAne Akula karuM chuM ? je kAraNathI te saMsArI jIvanI patnI bhavitavyatA ahIM=asaMvyavahAra nagaramAMthI saMvyavahAra nagaramAM, prasthApanAne ucita je loko che teonuM svarUpa jANe ja che. AthI tene ja bolAvIne huM pUchuM. tyArapachI tIvra mahodayane tenA vaDe=atyaMtaabodha vaDe, potAno abhiprAya kahevAyo, A suMdara che e pramANe tene paNa=tIvra mahodayane paNa, teNIne=bhavitavyatAne, bolAvuM bahumata thayuM. tyArapachI puruSa mokalAvAyo, bhavitavyatA bolAvAI, vegathI=tvarAthI, bhavitavyatA AvI, pratihArI vaDe praveza karAvAI=sabhAgRhamAM praveza karAvAI, mahAprabhAvavALI A che. sarva paNa strI kharekhara devatA che e pramANe vicArIne mahattama ane balAdhikRta dvArA teNInuM=bhavitavyatAnuM, vAcika pAdapatana karAyuM. teNI vaDe AzIrvAda dvArA te baMne abhinaMdita karAyAM. Asana apAyuM, bhavitavyatA beThI, tyArapachI mahattama vaDe balAdhikRtane abhimukha potAnI bhUlatA calAvAI=bhUlatAthI izAro karAvAyo. tyArapachI=mahattama vaDe izArAthI balAdhikRtane kathana karavAnuM kahyuM tyArapachI, tenA vaDe=balAdhikRta vaDe, teNIne=bhavitavyatAne, taddhiyogano vyatikara kahevAno AraMbha karAyo. tethI=balAdhikRte taniyogano vyatikara kahyo tethI, teNI vaDe hasAyuM, te balAdhikRta kahe che - he bhadre ! A zuM che ?=kema tArA vaDe hasAyuM ? bhavitavyatA kahe che kAMI nahIM, balAdhikRta vaDe kahevAyuM - to kema akAMDe hasAyuM ?=kaMI prayojana na hoya to kema nirarthaMka hasAyuM ? bhavitavyatA kahe che -- je kAraNathI A kaMI nathI AthI ja=tadniyogano vyatikara te mane kahyo e koI prayojanavALo nathI AthI ja, hasAyuM. balAdhikRta vaDe kahevAyuM kema A kathana nirarthaka che ? bhavitavyatA kahe che kharekhara tuM atyaMtaabodha che, je tuM A paNa vyatikarane mane kahe che. huM AvA prakAranA vyatikaromAM chuM kRta udyogavALI tethI tuM mane Avo vyatikara kahe che te tuM - = Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva atyaMtaabodhavALo che tenuM sUcana kare che, mATe mArA vaDe hasAyuM. vaLI bhavitavyatA atyaMtaabodhane kahe che, anaMtakAlabhAvi paNa sarva vyatikarone huM jANuM chuM, vaLI sAMpratakAlIna A vyatikarone kahevuM ja zuM? anaMtakALamAM je jIvanA je je bhAvo karavAnA hoya te te sarvabhAvo te jIvatI bhavitavyatA jANe che AthI, te te bhAva te te kALamAM te te rIte satata te te jIvamAM pragaTa karavA mATe prayatnavALI che, tethI vartamAnamAM je je jIvone avyavahArarAzimAMthI vyavahArarAzimAM lAvavAnA che te vartamAnakAlIna vyatikarane to te jANe che. AthI, niprayojanapaNuM hovAthI=bhavitavyatAne taktiyogane vyatikara kahevAnuM niprayojanapaNuM hovAthI, mane A tAruM kathana kaMI arthavALuM nathI, ethI mArA vaDe hasAvuM, e pramANe bhavitavyatA kahe che. atyaMtaabodha kahe che - A satya che=bhavitavyatAe je kahyuM e satya che, mArA vaDe tamAruM mAhAbhya vistRta thayuM=bhavitavyatAnuM addabhUta mAhAbhya che te vistRta thayuM, A mAro eka aparAdha tArA vaDe=bhavitavyatA vaDe, sahana karavo joIe ane atyaMtaabodha kahe che - je jIvo ahIM=avyavahAra-rAzimAMthI vyavahArarAzimAM bIjA prasthApanane ucita, che teone tuM prasthApita kara, amArA vyApAra vaDe zuM ? bhavitavyatA vaDe kahevAyuM - eka A ja mAro bhartA prasthApanane yogya che. arthAt eka anusuMdara cakravartIno jIva bhavitavyatAno bhata prasthApanane yogya che arthAt avyavahArarAzimAMthI vyavahArarAzimAM mokalavA yogya che. ane anya jeo tajAtIya che=mArA bhartAnA jevA ja kaMIka prasthAne yogya thayA che teo prasthAna yogya che. balAdhikRta vaDe kahevAyuM - tuM ja=bhavitavyatA ja, jANe che. te kAraNathI ahIM= avyavahArarAzimAMthI vyavahArarAzimAM mokalavA yogya jIvonA viSayomAM, kahevA vaDe zuM? tyArapachI bhavitavyatA nIkaLI, mArI samIpe AvI=anusuMdara cakravartInA jIva samIpamAM AvI, vyatikara kahyo=anya sthAnamAM javAnuM che e prakArano prasaMga bhavitavyatAe mane kahyo=anusuMdara cakravartItA jIvane kahyuM. mArA vaDe kahevAyuM=anusuMdara cakravartI potAnI kathA karatAM agRhItasaMketAne kahe che mArA vaDe kahevAyuM=bhavitavyatAne kahevAyuM, je devI jANe che=mAre kyAM javuM te devI jANe che. tyArapachI, huM ane mArI jAtIyavALA anya taktiyoganA abhipretasaMkhyAnA anusArathI cAlyA=bhavitavyatA dvArA anya sthAnamAM mokalavA mATe cAlyA, ane bhavitavyatA vaDe mahattama ane balAdhikRta kahevAyA. zuM kahevAyuM ? te 'dutathI batAve che - mArA vaDe ane tamArA vaDe A badhAnI sAthe javuM joIe je kAraNathI bhatRdevatA nArI che ethI mArA vaDe saMsArI jIva mukAvo joIe nahIM ane je kAraNathI tamAruM paNa pratijAgaraNIya ekAkSanivAsa nAmanuM nagara che. tyAM=ekAkSa nAmanA nagaramAM, A lokoe=anusuMdara cakravartInA jIva vagere lokoe, prathama javuM joIe, AthI tamArI sAthe ja=mahattama ane balAdhikRta sAthe ja, Amane=A badhA jIvone tyAM ekendriya nAmanA nagaramAM, rahevA mATe ghaTe che. anyathA nahIM=bhavitavya mahattama balAdhikRta Ave to tyAM rahevuM ghaTatuM nathI. mATe tamAre sAthe AvavuM joIe ema yojana che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva sAMvyavahArikasAdhAraNe sthApanam tato 'yad bhavatI jAnIta' ityabhidhAya pratipanaM tadvacanaM mahattamabalAdhikRtAbhyAM, pravRttAH sarve'pi, samAgatAstadekAkSanivAsaM ngrm| tatra ca nagare mahAntaH paJca pATakA vidyante, tato'hamekaM pATakaM karAgreNa darzayatA tIvramohodayenAbhihitaH-bhadra saMsArijIva! tiSTha tvamatra pATake, yato'yaM pATako'saMvyavahAranagareNa bahutaraM tulyo varttate, tato bhaviSyatyatra tiSThato dhRtiriti, tathAhi-yathA tatrAsaMvyavahAranagare golakAbhidhAnAnAM prAsAdAnAM madhyavartino'saMkhyA ye nigodAbhidhAnA apavarakAsteSu yathA lokAH pratyekamanantAH saMpiNDitAH snehAnubandhena prativasanti, atrApi pATake bahutamA lokAstathaiva prativasanti, kevalamasaMvyavahAranagarasambandhino na kvacillokavyavahAre'vatarantIti asAMvyavahArikA ucynte| te hi yadi paraM yUyamiva bhagavatyA lokasthiterAdezena sakRdevAnyasthAneSu gacchanti, nAnyathA, ete punarasya pATakasya saMbandhino lokAH kurvanti lokavyavahAraM, samAcaranti zeSasthAneSu gamAgama, tena sAMvyavahArikA itybhidhiiynte| tathA teSAmasaMvyavahAranagarasaMbandhinAmanAdivanaspataya iti sarveSAmapi sAmAnyAbhidhAnaM, etatpATakasambandhinAM tu vanaspataya ityetAvAn vishessH| tathA pratyekacAriNo'pi prAsAdApavarakanyAyarahitA mutkalacAreNAtra vidyante te'saMkhyeyA lokAH, tatastiSTha tvamatra, pUrvaparicitanagarasamAna evAyaM paattkstveti| tato mayoktaM- yadAjJApayati devaH, tataH sthApito'hamekasminnapavarake, zeSalokAstu kenacinmadIyavidhAnenaiva sthApitAstatraiva pATake, kecinmutkalacAreNa, kecitpunItAH paattkaantressviti| tato'haM tatra sAdhAraNazarIranAmni bhadre! apavarake pUrvoktasthityaiva supta iva, matta iva, mUrchita iva, mRta ivAnantalokaiH saMpiNDitaistaiH samakamucchvasan, samakaM niHzvasana, samakamAhArayan, samakaM nIhArayan sthito'nntkaalmiti| saMsArIjIvanuM sAMvyavahArika nigodamAM sthApana tethI, bhagavatI je jANe che e pramANe kahIne tenuM vacana mahattama-balAdhikRta dvArA svIkArAyuM. ekaThA thayelA sarva paNa=bhavitavyatA, te jIvo, balAdhikRta ane mahattama sarva paNa, te ekAkSa vagara tarapha pravRtta thayA. te nagaramAM moTA pAMca pADAo vidyamAna che. tethI huM anusuMdara cakravartIno jIva, hAthanA agra bhAgathI eka pADAne batAvatA tIvra mahodaya vaDe kahevAyo. he bhadra ! saMsArI jIva ! tuM A pADAmAM rahe, je kAraNathI A pADo asaMvyavahAra nagarathI bahetara samAna varte che tethI ahIM rahetA tane dhRti raheze. jema anaMtakALa dhRtipUrvaka asaMvyavahAra nagaramAM saMsArI jIva anusuMdara cakravartI rahyo tema ahIM paNa dhRtipUrvaka ghaNo kALa tuM rahI zakIza. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva kaI rIte asaMvyavahAra nagaranI sAthe A pADo bahutara tulya che ? te 'tathAnni'thI batAve che pramANe te asaMvyavahAra nagaramAM golaka nAmanA prAsAdonA madhyavartI je nigoda nAmanA oraDAo hatA teomAM pratyekane AzrayIne=dareka oraDAone AzrayIne, anaMtA loko snehanA anubaMdhathI saMpiMDita vase che. A paNa pATakamAM bahutama loko=vadhAre loko, te pramANe ja vase che. kevala asaMvyavahAranagara saMbaMdhI loko kyAreya lokavyavahAramAM avatAra pAmatA nathI ethI asaMvyavahArika loko kahevAya che, te jIvo jo vaLI tArI jema bhagavatI lokasthitinA AdezathI sakRta ja anya sthAnomAM jAya che=eka vakhata anya sthAnomAM jAya che, anyathA jatA nathI=lokasthitinA Adeza vagara eka vakhata paNa anya sthAnomAM jatA nathI, vaLI A pATaka saMbaMdhI A loko lokavyavahArane kare che. zeSa sthAnomAM gamanAgamana kare che tethI saMvyavahArika e pramANe kahevAya che ane asaMvyavahAra nagara saMbaMdhI evA teonuM=jeo anAdi nigodamAMthI nIkaLyA nathI tevA asaMvyavahAra nagara saMbaMdhavALA jIvonuM, anAdi vanaspati e pramANe sarvanuM paNa sAmAnya abhidhAna che. vaLI, A pATakasaMbaMdhI jIvonuM vanaspati abhidhAna che eTalo vizeSa che. tathA pratyekacArI vanaspati loko paNa prAsAda apavarakanyAyathI rahita=nigodanA goLA rUpa prAsAda ane te te zarIra rUpa oraDAnA nyAyathI rahita, mutkalacArathI=pratyeka zarIrapaNAthI ahIM=prastuta pADAmAM=te vanaspati nAmanA pADAmAM, te asaMkhya loko vidyamAna che. tethI tuM=anusuMdara cakravartIno jIva A pADAmAM rahe. tArA pUrvaparicita nagara samAna ja A pATaka che=vanaspati nAmano A pATaka che. tethI=tIvra mohodaye mane te pATakamAM rahevAnuM kahyuM tethI, mArA vaDe kahevAyuM=anusuMdara cakravartIno jIva agRhItasaMketAne kahe che ke mArA vaDe tIvra mohodayane kahevAyuM, deva je AjJA kare che, tethI huM eka apavarakamAM sthApana karAyo=bAdara nigodanA anaMtA prAsAdomAMthI koI eka prAsAdanA koI eka oraDAmAM=eka zarIra rUpa oraDAmAM anaMta jIvothI saMpiMDita sthApana karAyo, vaLI, zeSa lokomArI sAthe asaMvyavahAra nagarathI nIkaLIne AvelA zeSa loko, mArA vidhAnathI te ja pATakamAM sthApana karAyA=je rIte huM koIka eka oraDAmAM sthApana karAyo te rIte ja teo paNa koIka bAdara nigodanA koI eka oraDAmAM vanaspatirUpe te ja pADAmAM sthApana karAyA. keTalAka=mArI sAthe asaMvyavahAramAMthI nIkaLelA keTalAka mutkalacArathI=pratyeka vanaspatipaNAthI, sthApata karAyA. vaLI, keTalAka bIjA pADAomAM laI javAyA=vanaspatine choDIne pRthvIkAyAdi anya pADAomAM laI javAyA, tethI huM tyAM he bhadra ! sAdhAraNa zarIra nAmanA apavarakamAM pUrvokta sthitithI ja sUtelAnI jema, mattanI jema, mUcchitanI jema marelAnI jema saMpiMDita evA te anaMta lokonI sAthe ucchvAsa leto, sAthe niHzvAsa leto, sAthe AhAra karato, sAthe vihAra karato, anaMtakALa rahyo. A prakAre saMsArI jIva agRhItasaMketAne kahe che. 101 je - nigodamAM eka zarIramAM rahelA badhA jIvo ucchavAsa, niHzvAsa, AhAra vagere sAthe ja kare che sAthe ja janme che, ane sAthe ja mare che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva pravatADavAtiH anyadA karmapariNAmamahArAjAdezenaivAnumato mahattamabalAdhikRtAbhyAM niHsAritastato'pavarakanyAyAd bhavitavyatayA, dhAritastatraiva pATake punarasaMkhyakAlaM prtyekcaarityeti| itazca pUrvameva karmapariNAmamahArAjena paripRcchya lokasthitiM samAlocya saha kAlapariNatyA, jJApayitvA niyatiyadRcchAdInAM, anumateH bhavitavyatAyAH, apekSya vicitrAkAraM lokasvabhAvaM, AtmIyasAmarthyaprabhavaiH paramANubhirniSpAditAH sarvArthakAriNya ekabhavavedyasaMjJAH pradhAnaguTikAH samarpitA bhvitvytaayaaH| sA cAbhihitA tena yathAbhadre! samastalokavyApArakaraNodyatA tvaM zrAntA'si samastalokAnAM kSaNe kSaNe nAnAvidhasukhaduHkhAdikAryANi saMpAdayantI tato gRhANAmUrguTikAH, tatastvayA tAsAmekaikasya sattvasya jIrNAyAM jIrNAyAmekaikasyAM guTikAyAmanyA dAtavyA, tataH saMpAdayantyetAH svayameva vividhamapyekatra janmavAsake vasatsu pratyeka sattveSu taveSTaM sarvaM prayojanamiti bhaviSyati te niraakultaa| tataH pratipannaM bhavitavyatayA tadrAjazAsanaM, vidhatte ca sakalakAlaM samastasattvAnAM tathaiva sA taM guttikaapryogm| pratyekatAnI prApti acadA karmapariNAma mahArAjAnA AdezathI ja mAnya karAyelo, mahattama balAdhikRtathI niHsAraNa karAyelo, apavarakanA cAyathI bhavitavyatA vaDe tyAMthI bAdara nigodamAMthI te ja pATakamAM=vanaspatinAmanA ja pADAmAM, pratyekacAripaNAthI asaMkhyakAla dhAraNa karAyo ane A bAju lokasthitine pUchIne kAlapariNati sAthe samAlocana karIne, niyati, yadacchAdine jaNAvIne bhavitavyatAne anumata hote chate, vicitrAkAravALA loka svabhAvanI apekSA rAkhIne, AtmIya sAmarthathI prabhava evA paramANuthI niSpAditaHkarmapariNAmarAjAnA sAmarthyathI prabhava evA paramANuthI niSpAdita sarva arthane karanArIjIvanA sarvaprayojanane karanArI, eka bhavavedya saMjJAvALI pradhAna guTikA pUrvamAM ja karmapariNAma mahArAjA vaDe bhavitavyatAne samarpita karAI, ane te=bhavitavyatA, karmapariNAmarAjA vaDe kahevAI - zuM kahevAI ? te "yathA'thI batAve che. te bhadra ! bhavitavyatA ! samasta lokonA kSaNa kSaNamAM=dareka kSaNamAM, judA judA prakAranAM sukhaduHkha kAryone saMpAdana karatI samastaloka vyApAra karavAmAM udhata evI tuM zrAMta che, tethI A guTikAone tuM grahaNa kara. temAMthI mArA vaDe apAyelI guTikAomAMthI, eka eka jIvatI eka eka guTikA jIrNa thaye chate, teone anya guTikA ApavI joIe=tArA patine navI navI guTikA ApavI joIe, tethI=mArA vaDe apAyelI A guTikA tuM te jIvone ApIza tethI, A guTikAo eka janmavAsakamAM vasatA pratyeka jIvomAM svayaM ja vividha paNa tArA sarva ISTa prayojanane saMpAdana kare che. ethI tane nirAkulatA thaze, tethIHkarmapariNatirAjAe A pramANe bhavitavyatAne kahyuM tethI, bhavitavyatA vaDe te rAjazAsana svIkArAyuM-karmapariNAmarAjAnI AjJA svIkArAI, ane samasta jIvonuM sakalakAla te=bhavitavyatA, te guTikAnA prayogane te pramANe Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva 103 ja kare che=je pramANe karmapariNAmarAjAe kaheluM te pramANe ja kare che. bhavitavyatA te jIvano pariNAma che; kema ke jIva te te bhAvarUpe bhavitavya che. temAM rahelo je bhavitavyarUpabhAva te bhavitavyatA che. A bhavitavyatA je kaMI kAryo kare che te, te te jIvanA karmapariNAmane anurUpa ane te te jIvanA te te prakAranA adhyavasAyane anurUpa kAryo kare che, topaNa nigodamAM rahelo jIva ke nigodamAMthI nIkaLIne ekendriya AdimAM bhaTakato jIva karmapariNAmane AdhIna ja te te bhAvo kare che ane te te bhAvo anusAra navAM navAM karmo bAMdhe che ane te pramANe te te bhavamAM jAya che ane jyAre eka bhavamAMthI jIva bIjA bhavamAM jAya che tyAre bIjA bhavavedya evuM eka bhavanuM AyuSya te jIva bAMdhe che te AyuSya karmapariNAmarAjA dvArA apAyelA ekabhavavedya evI guTikA svarUpa che vaLI te te bhavanuM AyuSya jIva potAnA adhyavasAyathI bAMdhe che topaNa te adhyavasAyamAM karmapariNAmarAjA ja baLavAna kAraNa che. AyuSyarUpI karmaparamANuthI ja banelI te ekabhavavedya guTikA che. vaLI te AyuSya sAthe te bhavamAM je je saMyogo prApta thAya che ane je je karmo vipAkamAM Ave te sarva pratye te jIvane prApta thatA dravya, kSetra, kALa, bhAva ane bhavarUpa pAMca kAraNo che temAM bhavarUpa kAraNathI niyaMtrita sarva karmo te bhavavedya che. te eka bhavavedya guTikA svarUpa che. karmapariNAmarAjA A guTikA kaI rIte nirmANa kare che te batAvatAM kahe che. lokasthitine pUchIne te guTikA banAve che. tethI e prApta thAya ke lokasthiti anusAra jeTalA jIvo mokSamAM jAya teTalA ja jIvone asaMvyavahAra nagaramAMthI saMvyavahAra nagaramAM AvavAne anukULa je adhyavasAya thAya che jenAthI te jIvo ekabhavavedya karma bAMdhe che, te lokasthitinI maryAdAnusAra karmapariNAmarAjA guTikA Ape che. vaLI, anya, anya jIvo paNa je koI navA navA bhavanuM AyuSya bAMdhe che temAM paNa lokasthitinI maryAdAnuM niyaMtraNa che. tethI karmapariNAmarAjA lokasthitine pUchIne te guTikA Ape che. vaLI, kAlapariNatinuM samAlocana karIne te guTikA Ape che arthAt jIvanI je je prakAranI kAlanI pariNati hoya te te pramANe te te bhavavedya guTikAne karmapariNAmarAjA Ape che. vaLI, jIvanI je je prakAre niyati hoya ane je je prakAre yadacchA hoya te sarvane jJApana karIne karmapariNAmarAjA guTikA Ape che, tethI je jIvanI je bhavanI prApti je kALamAM niyata hoya te anusAre ja te guTikA Ape che ane jIvanI je je prakAranI yadacchA pariNati hoya potAnI icchA anusAra te te prakAranI zubha ke azubha pariNati hoya, tene anurUpa eka bhavavedya guTikA bane che. tethI ene jJApana karIne karmapariNAmarAjA te guTikA Ape che. vaLI, jIvanI bhavitavyatAne paNa te guTikA anumata hoya che; kema ke jIva te kALamAM te svarUpe ja thavA yogya hato tethI te prakArano adhyavasAya karIne te bhavayogya karma bAMdhIne te bhavamAM jAya che. vaLI, te karmapariNAmarAjA vicitra prakAranA lokasvabhAvanI apekSA rAkhIne te guTikA banAve che arthAt lokamAM rahelA padArthono tevo svabhAva che ke te te nimittane pAmIne te te jIva te te prakArano adhyavasAya kare ane te adhyavasAyakALamAM jo AyuSyabaMdhanA adhyavasAyano yoga thAya to jevA prakArano teno adhyavasAya che tevA prakAranA ja karmapariNAmathI yukta te AyuSya bAMdhe che tethI, lokasvabhAvanI paNa apekSA rAkhIne karmapariNAmarAjA te guTikA banAve che. vaLI, te guTikA karmapariNAmarAjAnA sAmarthyathI utpanna thayelA paramANuothI niSpAdita Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva karAyelI che; kema te te vakhate jIvane je je prakAranAM karmonA pariNAmo vartatAM hatAM tenAthI ja te jIvane tevA prakAranA ekabhavavedya karmaparamANuo rUpa AyuSyano baMdha karyo. tethI karmapariNAmarAjAthI te guTikA potAnA ja paramANuothI banAvAyelI che ane jIvanAM sarva prayojano karanArI che. tethI te bhava daramyAna te jIva je kaMI pravRtti kare che, te jIvanAM karmonA anusAra thAya che. A guTikA bhavitavyatAe jIvane ApI tethI, pratikSaNanAM kAryo karanArI bhavitavyatAne AkuLatA ochI thAya che ane tenA mATe ja karmapariNAmarAjAe te guTikA bhavitavyatAne ApI che ema kahevAthI e prApta thAya ke jIva dareka bhavamAM anya anya bhavanuM AyuSya bAMdhe che temAM bhavitavyatA pradhAna che; kema ke je jIva dharmanA kSetramAM yatnavALA che teo paNa kyAreka pramAdavaza hoya to durgatinuM AyuSya bAMdhe che ane dharmanI pariNatithI rahita jIvo koIka nimittathI AyuSyabaMdhakALamAM zubhabhAvane prApta kare che to sadgatine paNa prApta kare che, tethI AyuSyabaMdhakALamAM ja zubha adhyavasAyano yoga ke azubha adhyavasAyano yoga thavAmAM bhavitavyatA prabaLa kAraNa che. tethI te bhavitavyatA ekabhavavedya sarva kAryo te te kALe te guTikAnA prabhAvathI kare che. tema batAvIne AyuSyabaMdhakALamAM bhavitavyatA pradhAna che tema batAvela che. guTikAprayogeNa vanaspatyAM vividharUpe kadarthanA tato'haM yadA tatrA'saMvyavahAranagare'bhUvaM tadA mama jIrNAyAM jIrNAyAmaparAparAM sA guTikAM dttvtii| kevalaM sUkSmameva me rUpamekAkAraM sarvadA tatprayogeNa vihitvtii| tatra punarekAkSanivAsanagare samAgatA tIvramohodayAtyantA'bodhayoH kutUhalamiva darzayantI tena guTikAprayogeNa mamAnekAkAraM svarUpaM prakaTayati sm| yataH kRto'haM tatra pATake vartamAnaH kvacidavasare sUkSmarUpaH tatrApi kvacitparyAptakarUpaH tathA kvacidavasare vihito'haM bAdarAkAraH, tatrApi kvacitparyAptakarUpaH kvacidaparyAptakarUpaH, tathA bAdaraH san kvacidapavarakavI, kvacitpratyekacArI, atrApi kvacidaGkurAkAradhArakaH, kvacitkandarUpaH kvacinmUlabhAjI, kvacit tvakcArI, kvacit skandhavartI, kvacicchAkhAcaraH, kvacitprazAkhAgataH, kvacitpravAlasaMcariSNuH, kvacitpatrAkAraH, kvacitpuSpasaMsthaH, kvacitphalAtmakaH, kvacid biijsvbhaavH| tathA kvacinmUlabIjaH, kvacidagrabIjaH, kvacit parvabIjaH, kvacit skandhabIjaH, kvacid bIjaruhaH, kvacitsamma najaH, tathA kvacid vRkSAkAraH, kvacid gulmarUpaH, kvacillatAtmakaH, kvacidvallIsvabhAvaH, kvaciddharitAtmaka iti| tathArUpeNa ca vartamAnaM mAmupalabhyAnyagrAmanagarasambandhino lokAH kampamAnaM bhavitavyatAyAH samakSameva chindanti, bhindanti, dalanti, piMSanti, moTayanti, luJcayanti, takSNuvanti, dahanti, nAnAkadarthanAbhiH kdrthynti| tathApi bhavitavyatA tatropekSAM kurute| saMsArIjIvane guTikAnA prayogathI vanaspatimAM vividha rUpe kadarthanAo tyArapachI huM anusuMdara cakravartIno jIva, jyAre te asaMvyavahAra nagaramAM hato tyAre jIrNa jIrNa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva thaye cha7=pUrva pUrvanI guTikA jIrNa thaye chate, apara guTikAne te bhavitavyatA mane ApatI hatI, kevala sUkSma ja mAruM rUpa ekAkAravALuM sarvadA=avyavahArarAzinA sarvakALamAM, tenA prayogathIkate guTikAnA prayogathI, karatI hatI. tyAM vaLI=vyavahArarAzimAM vaLI, ekAkSanivAsanagaramAM, AvelI bhavitavyatA tIvra mahodaya ane atyaMtaabodhane jANe kutUhala batAvatI te guTikAnA prayogathI mArA aneka AkAravALA svarUpane prakaTa karatI hatI, jethI te pADAomAM vartato=ekendriya pADAmAM vartato, huM koIka avasaramAM sUkSmarUpa karAyo tyAM paNa=sUkSma rUpamAM paNa, kyAreka paryAptarUpa karAyo. ane koIka avasaramAM huM bAdara AkAravALo karAyo tyAM paNa=bAdara AkAramAM paNa, kyAreka paryAptarUpavALo kyAreka aparyAptarUpavALo karAyo. ane bAdara chato kyAreka oraDAmAM purAyokasAdhAraNa vanaspatimAM karAyo, kyAreka pratyeka vanaspatimAM karAyo, ahIM paNa=bhavitavyatA dvArA pratyeka vanaspatikAya ane sAdhAraNa vanaspatikAya karAyo emAM paNa, kyAre aMkura AkAra dhAraka karAyo, kyAreka kadarUpa karAyo, kyAreka mUlabhAjI karAyo, kyAreka tvacAcArI karAyo, kyAreka skaMdhavartI karAyo, kyAreka zAkhAcara karAyo, kyAreka prazAkhAgata karAyo, kyAreka pravAlarUpe saMcaraNa svabhAvavALo karAyo, kyAreka patrAkAra karAyo, kyAreka puSpamAM rahelo karAyo, kyAreka phalAtmaka karAyo, kyAreka bIjasvabhAvavALo karAyo, ane kyAreka mUlabIja karAyo, kyAreka agragIja karAyo, kyAreka parvabIja karAyo, kyAreka skaMdhano bIja karAyo, kyAreka bIjA rohaNa rUpa karAyo, kyAreka saMmUcchima karAyo, kyAreka vRkSAkAra karAyo, kyAreka gulmarUpa karAyo, kyAreka latA svarUpa karAyo, kyAreka vallInA svabhAvavALo karAyo, kyAreka harita svarUpa karAyo, ane te svarUpe vartatA mane prApta karIne anya gAma-nagaranA saMbaMdhI loko bhavitavyatAnI samakSa ja kAMpatA evA mane chede che, bhede che, dale che, pIse che, toDe che, laMcana kare che. kApakUpa kare che, bALe che, aneka prakAranI kadarthanAothI mArI kadarthanA kare che, topaNa bhavitavyatA=mArI patnI evI bhavitavyatA, temAM=loko dvArA karAtI mArI kadarthanAmAM, upekSA kare che. pRthvItvA'vAptiH tato'tivAhite tathAvidhaduHkhairanantakAle jIrNAyAM paryavasAnakAladattAyAM guTikAyAM dattA bhavitavyatayA mamAnyA guTikA, tatprabhAvAd gato'haM dvitiiypaattke| tatra pArthivasaMjJayA lokAH prtivsnti| tato'hamapi teSAM madhye saMpannaH pArthivaH, viDambitastatra bhavitavyatayA'parAparaguTikAdAnadvAreNa sUkSmabAdaraparyAptakA'paryAptakarUpatayA kRSNanIlazvetapItalohitavarNAdirUpatayA sikatopalalavaNaharitAlamanaHzilA'JjanazuddhapRthivyAdyAkAratayA cAsaMkhyeyaM kaalm| titikSitAni ca tatra pATake vasatA mayA bhedanadalanacUrNanakhaNDanadahanAdIni duHkhaani| saMsArIjIvane pRthvIkAyapaNAnI prApti tyArapachI te prakAranAM duHkho vaDe anaMtakAla ativAhita karAve chad=mArA vaDe pasAra karAye chate, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva paryavasAna kAlamAM apAyelI guTikA jIrNa thaye chad=vanaspatikAyanI chellI guTikA jIrNa thaye chate, bhavitavyatA vaDe mane avya guTikA apAI, tenA prabhAvathI huM bIjA pADAmAM gayo. tyAM pArthiva saMjJAthI loko vase che tethI huM paNa teonI madhyamAM pArthiva saMpanna thayo, tyAM bhavitavyatA vaDe apara apara guTikAnA dAna dvArA sUkSma, bAdara, paryApta, aparyAptarUpapaNAthI kRSNa, nIla, zveta, pIta, lohita varNAdirUpapaNA vaDe, ane retI, upala=patthara, lavaNa, haritAla, manazIla, aMjana, zuddha pRthvI Adi AkArapaNAthI asaMkhyakAla viDaMbita karAyo, ane te pADAmAM vasatA mArA vaDe bhedana, dalana, cUrNa, khaMDana, dahata Adi duHkhone sahana karAyAM. apkAye gamanam tataH paryantaguTikAjaraNAvasAne dattA bhavitavyatayA mamAnyA guttikaa| gato'haM tanmAhAtmyena tRtIye paattke| tatra cApyAbhidhAnAH kuTumbinaH prativasanti, tato mamApi tatra gatasya saMpannamApyarUpaM, vigopitastatrApyahaM jIrNAyAM jIrNAyAmaparAparAM guTikAM dattvA rUpAntaraM saMpAdayantyA bhavitavyatayA asaMkhyeyameva kAlaM, tathAhi-kRto'hamavazyAyahimamahikAharatanuzuddhodakAdyanekabhedarUpo rUparasagandhasparzabhedena vicitrAkAraH, tathA soDhAni ca tatra pATake vartamAnena mayA zItoSNakSArakSatrAdyanekazastrasaMpAdyAni naanaaduHkhaani| saMsArIjIvanuM akAyamAM gamana tyArapachI parvata guTikAnA jaraNanA avasAnamAM pRthvIkAyanA dareka bhavonA chellA bhavamAM apAyelI guTikA jIrNa thaye chate bhavitavyatA vaDe mane anya guTikA apAI tenA mahAbhyathIete guTikAnA mAhAbhyathI, trIjA pADAmAM huM gayo ane tyAM pANI nAmanA kuTuMbIo vase che. tethI tyAM gayelA mane paNa pANInuM svarUpa prApta thayuM. tyAM paNa=pANInA rUpamAM paNa, huM jIrNa jIrNa guTikA thaye chate apara apara guTikAne ApIne rUpAMtarane saMpAdana karatI bhavitavyatA vaDe asaMkhya ja kAla vigopana karAyo=viDaMbita karAyo, te A pramANe - huM avazyAya=jhAkaLa, hima, mahikA, haratanu, zuddha udaka Adi aneka bhedanA rUpavALo, rUpa, rasa, gaMdha, sparzatA bhedathI vicitra AkAravALo karAyo ane te pADAmAM vartatA evA mArA vaDe zIta, uSNa. kSAra, kSatra Adi aneka zastrothI saMpAda nAnA prakAranAM duHkho saMpAdana karAyAM. tejasi gamanam tatastatkAlaparyante jIrNAyAmantyaguTikAyAM dattA mamAparA guTikA bhavitavyatayA, gato'haM tattejasA caturthe paattke| tatrApyasaMkhyeyAstejaskAyanAmAno brAhmaNAH prtivsnti| tato'hamapi teSAM madhye Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva bhAsvaro varNena, uSNaH sparzena, dAhAtmakaH kAyena, zucirUpaH sthAnena saMpanastejaskAyo brAhmaNaH, pravRttazca mama tatra vasato jvAlA'GgAramurmurA'ciralAtazuddhAgnividhudulkAzaniprabhRtayo vypdeshaaH| jAtAni vidhyApanAdito naanaaduHkhaani| sthitaH sUkSmabAdaraparyAptakA'paryAptakarUpatayA vivarttamAno'saMkhyeyaM kaalm| saMsArI jIvanuM teukAyamAM gamana tyArapachI tatkAlanA parvatamAM=apakAyanA asaMkhyakAlanA parvatamAM chellI, guTikA jIrNa thaye chate bhavitavyatA vaDe mane apara guTikA apAI tethI cothA pADAmAM teukAya rUpe huM gayo. tyAM paNa asaMkhya tejaskAya nAmanA brAhmaNo vase che. tethI huM paNa teonI madhyamAMetejaskAya nAmanA brAhmaNonI madhyamAM, varNathI bhAsvara, sparzathI uSNa, kAyAthI dAhAtmaka, sthAnathI zucirUpa. agni je sthAne thAya te sthAne dAhyane bALIne te sthAna pavitra kare che AthI ja brAhmaNo te te sthAne agni pragaTAvIne te sthAna pavitra thayuM tema mAne che. teukAya vAmano bAhmaNa thayo. ane tyAM vasatA mArA vAlA, aMgAra, murkhara, arci, alAta, zuddha agni, vidyuta, ulkA, azani vagere vyapadezo-kathano, pravRtta thayA. vidhyApanAdithI judA judA prakAranAM duHkho thayAM vidhyApanathI, kSAra Adi nAkhavAthI ke anya dravyo nAkhavAthI agnikAyavALA evA mArA jIvane aneka duHkho thayAM, sUkSma bAdara paryApta aparyApta rUpapaNAthI parAvartana thato huM asaMkhyakAla agnikAyamAM rahyo. vAyau gamanam dattA ca tadante mamAparA guTikA paryantaguTikAjaraNAvasAne bhvitvytyaa| gato'haM tadupayogena pnycmpaattke| tatrApyasaMkhyeyA vAyavIyAbhidhAnAH kSatriyAH prtivsnti| tato'hamapi tatra gato jJAtaH uSNazItaH sparzana, alakSyazcakSuSmatAM rUpeNa, patAkAkAraH saMsthAnena, saMjAto vAyavIyaH ksstriyH| AhUtazca tatra varttamAno'hamutkalikAvAto, maNDalikAvAto, guJjAvAto, jhaJjhAvAtaH, saMvartakavAto, ghanavAtastanuvAtaH, zuddhavAta ityaadibhirbhidhaanaiH| samudbhUtAni tatra me zastrAbhighAtanirodhAdIni nAnAduHkhAni, vinATitastatrApi sUkSmabAdaraparyAptakA'paryAptakAkArarUpatayA ghUrNamAno'saMkhyeyaM kAlaM bhvitvytyaa| saMsArIjIvanuM vAukAyamAM gamana ane tenA aMtamAM=agnikAyanA asaMkhyAtabhavonA aMtima bhavamAM, mane chellI guTikAnA jaraNanA avasAnamAM bhavitavyatA vaDe mane bIjI guTikA apAI. tenA upayogathI te guTikAnA upayogathI, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva pAMcamA pADAmAM huM gayo, tyAM paNa=pAMcamA pADAmAM paNa, vAyavIya nAmanA asaMkhya kSatriyo vase che. tyArapachI huM paNa tyAM gayelo sparza dvArA jJAta thayo, cakSuvALA jIvone rUpathI alakSya thayo. saMsthAnathI patAkA-AkAravALo vAyavIya nAmano kSatriya thayo. tyAM rahelo huM=anusuMdara cakravartIno jIva mutkalikAvAta, maMDalikAvAta, guMjAvAta, jhaMjhAvAta, saMvartakavAta, ghanavAta, tanuvAta, zuddhavAta ityAdi nAmo vaDe bolAvAyo, tyAM mane zastranA abhighAta, nirodha Adi aneka prakAranAM du:kho utpanna thayAM, tyAM paNa=vAyukAyamAM paNa, sUkSma bAdara paryAptaka, aparyAptaka, AkArarUpaNAthI bhamarIo letAM asaMkhyakAla sudhI bhavitavyatA vaDe viDaMbanA karAyo. 108 punarvanaspatyAdau gamanam tatastadavasAne jAte paryantaguTikAjaraNe dattvA'parAM guTikAM punarnIto'haM prathamapATake bhavitavyatayA / sthitastatra punaranantaM kAlaM, tataH punaraparAparaguTikAprayogeNaiva prApito dvitIyAdipATakeSu, sthitazcaikaikasminnasaMkhyeyaM kAlam / tatazcAnena prakAreNa tasminnekAkSanivAse nagare kArito'hamanantavArAH samastapATakaparyaTanaviDambanaM tIvramohodayAtyantA'bodhayoH samakSaM bhavitavyatayA / saMsArIjIvanuM pharIthI vanaspatikAya AdimAM gamana tyArapachI tenA avasAnamAM paryaMta guTikA jIrNa thaye chate=vAyukAyanA asaMkhya bhavomAMthI chellA bhavanI guTikA jIrNa thaye chate apara guTikAne ApIne huM pharI bhavitavyatA vaDe prathama pADAmAM=vanaspatikAya nAmanA pADAmAM laI javAyo. tyAM=vanaspatimAM, vaLI anaMtakAla rahyo. tyArapachI pharI bIjI guTikAnA prayogathI bIjA Adi pADAomAM=bIjA, trIjA pADAomAM prApta karAyo, ane eka eka pADAmAM asaMkhyakAla rahyo ane tethI A prakAre te ekAkSanivAsa nagaramAM tIvramohodaya ane atyaMtaabodhanI samakSa bhavitavyatA vaDe huM samastapATakanI paryaTana viDaMbanAne anaMta vakhata karAvAyo--te ekAkSanagaramAM mArI sAthe tIvra mohodaya ane atyaMtaabodha hatA ane teonA samakSa ja navI navI guTikAo ApIne bhavitavyatA vaDe mArI viDaMbanA karAvAI. vikalAkSapATake vAsaH anyadA manAk prasannacittayA'bhihitaM yathA- - Aryaputra ! sthito bhUyAMsaM kAlaM tvamatra nagare, tato'panayAmi bhavataH sthAnAjIrNam, nayAmi bhavantaM nagarAntare / mayoktam - yadAjJApayati devI / tadA prayuktA guTikA bhavitavyatayA / itazcAsti vikalAkSanivAsaM nAma nagaraM, tatra ca trayaH pradhAnapATakA vidyante, tasya nagarasya paripAlakaH karmmapariNAmamahArAjaniyukta evonmArgopadezo nAma mahattamaH, tasya ca mAyA nAma gRhiNI / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva saMsArIjIvano vikalAkSanagaranA vADAomAM nivAsa acadA kaMIka prasannacittapaNAthI bhavitavyatA vaDe huM kahevAyo - zuM kahevAyo ? te "yathA'thI batAve che - he Arya putra ! ghaNo kAla tuM A nagaramAM rahelo che, tethI tArA sthAnanA ajIrNane huM dUra karuM= atyAra sudhI A sthAna tAruM jIrNa thayuM na hatuM tethI ajIrNa hatuM mATe tuM A sthAnamAM ja bhamato hato. have A sthAnanA ajIrNane dUra karIne tane navuM sthAna ApuM e pramANe bhavitavyatA mane kahe che ane kahe che ke tane nagarAMtaramAM laI jauM, mArA vaDe kahevAyuM - je devI AjJA kare che. tyAM bhavitavyatA vaDe guTikAno prayoga karAyo=navA bhavane anukULa navI guTikA bhavitavyatA vaDe apAI. ane A bAju vikalAkSa nAmanuM nagara che. ane tyAM pradhAna traNa pADAo vidyamAna che. te nagarano paripAlaka karmapariNAma mahArAjathI niyukta ubhArga upadeza nAmano mahattama che ane tenI mAyA nAmanI gRhiNI che ekAkSanagaramAM tIvra mahodaya ane atyaMtaabodha hatA jyAre vikasendriyamAM te be pariNAmo jIvamAM nathI. paraMtu kaMIka cetanA spaSTa thavA chatAM unmArgano upadezaka ja temano pravartaka che ane pradhAna rUpe mAyAnI pariNati te jIvomAM varte che tethI, te vikasendriya vagaranuM saMcAlana unmArga upadezaka kare che ane temanI mAyAjAmanI gRhiNI che. tato'haM guTikAmAhAtmyena prAptastatra prathame paattke| tasmiMzca saptakulakoTilakSavartino'saMkhyeyA dvihaSIkAbhidhAnAH kulaputrakAH prtivsnti| tato'hamapi saMpannasteSAM madhye dvihaSIkaH, tato'pagatA me sA suptamattamUrchitamRtarUpatA, jAto mnaagbhivyktcaitnyH| saMsArIjIvane beIndriyapaNAnI prApti tyArapachI=prathama pADAmAM aMte anya pADAnI guTikA ApI tyArapachI, huM guTikAnA mAhAbhyathI tyAM=vikAlakSatagaramAM, prathama pADAmAM prApta thayo. ane temAM vikAsanagaranA prathama pADAmAM, sAta kroDalAkha vartI kulavALA asaMkhya beIndriya nAmanA kulaputrako vase che. tethI huM paNa teonI madhyamAM beindriyavALo saMpanna thayo. tethI mArI supta, mata, mUcchita, mRtarUpatA je ekendriyamAM hatI te dUra thaI. huM mAguM abhivyakta caitanyavALo thayo. bloka : tatazcakRto'haM guTikAdAnadvAreNaiva tatastayA / kRmirUpo'zucisthAne, mahApApaH svabhAryayA / / 1 / / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zlokArca - tethI thoDI abhivyakta caitanyavALo thayo tethI, huM guTikAdAna dvArA ja tyArapachI te svabhAryA vaDe=bhavitavyatA vaDe, azucinA sthAnamAM mahApApa evo huM kRmirUpa karAyo. ITI zloka : mUtrAntrakledajambAlapUrite jaThare sthitam / mAM pattI vizAnAkSI, tataH sA paratuti ArA zlokArca - mUtra, aMga, kleda, jambAlathI pUrita jaTharamAM rahyo. tethI mane jotI vizAlAkSI evI tenuM bhavitavyatA, toSane pAme che. rA. zloka : kadAcitsArameyAdidurgandhivraNakoTare / mAmanyakRmijAlena, saMyutaM vIkSya modate / / 3 / / zlokArtha : kyAreka sArameya Adi durgadhi vraNanA koTaramAM-kUtarA AdinI durgadhimAM, anyakRmijAlanI sAthe mane joIne pramoda pAme che=bhavitavyatA pramoda pAme che. Imall zloka : va!'paghasarAyeSu, lolamAnaM suduHkhitam / mAM dRSTvA kRmibhAvena, tuSTA'bhUd bhavitavyatA / / 4 / / zlokArca - viSTAnA pheMkavAnAM sthAno AdimAM kRmibhAvathI lolamAna suduHkhita mane joIne bhavitavyatA tuSTa thaI. |4| zloka : jalUkAbhAvamApAdya, guTikAdAnatastathA / mamatthaM cAkarod duHkhaM, hasantI saha mAyayA / / 5 / / zlokArca - ane guTikA dAnathI jalUkAbhAvane prApta karAvIne ane mAyAnI sAthe hasatI evI bhavitavyatAe mane A pramANe duHkhane karyuM. paII Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2/ dvitIya prastAva bloka : mAye! pazya madIyasya, bhartuH sAmarthyamIdRzam / tvamunmArgopadezena, bhAtmIyena garvitA / / 6 / / zlokArca - he mAyA ! mArA bhartAnuM AvA prakAranuM sAmarthya tuM jo. tuM unmArga upadezarUpa potAnA bhartAthI garvita che. IIII. zloka : kssudhaato vArake kSiptastato nirgatya matpatiH / niHzeSaM karSayatyeSa, vraNAriM vIryayogataH / / 7 / / zlokArca - sudhAthI Arta ghaDAmAM nakhAyelo, tyArapachI nIkaLIne A mAro pati vIryanA yogathI niHzeSa rudhirane kheMce che. llii bloka : anyacca tyAgasAmarthya, pazya bharturmamedRzam / yadeSa raktasarvasvaM, dadate hastadhAriNe / / 8 / / zlokArca - ane anya mArA bhartAnuM AvA prakAranuM tyAganuM sAmarthya tuM jo. je kAraNathI A=mAro pati, hastadhArimAM rakta sarvasva Ape che. e pramANe bhavitavyatA potAnA patinuM sAmarthya batAvatI mAyAne kahe che. III zloka : tato'gRhItasaGkete, bhadre! bhAryAviDambitaH / upahAsena tenAhaM, dviguNaM duHkhamAgataH / / 9 / / blokArtha : tethI he agRhItasaMketA bhadra! bhAryAthI vilaMbita thayelo huM tenA upahAsathI dviguNa duHkhane pAmyo. IIII Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : punazca guTikAM dattvA, kRtvA zaGkha mahodadhau / mAmeSA zAGkhikaizchinnaM, raTantaM vIkSya tuSyati / / 10 / / zlokArca - ane vaLI guTikAne ApIne mahAsamudramAM zaMkhane karIne A bhavitavyatA, zAMkhiko vaDe cheDAyelA raDatA evA mane joIne toSa pAme che. II10II zloka : tadevaM pATake tatra, vartamAnaH svabhAryayA / aparApararUpeNa, saMkhyAtItaM viDambitaH / / 11 / / zlokArca - A rIte te pADAmAM=beIjiyanA pADAmAM, vartato svI vaDe=bhavitavyatA vaDe, apara apararUpathI saMkhyAtIta bhavo sudhI viDaMbita karAyo. ll11] trIndriyatvAvAptiH anyadA punaryatheSTaceSTayaiva prayuktA bhavitavyatayA mamAnyaguTikA, nIto'haM tatsAmarthyena dvitIye pATake, tatra cASTakulakoTilakSasthAyino'saMkhyeyAstrikaraNanAmAno gRhptyo'dhivsnti| tato'hamapi teSAM madhye saMpannastrikaraNo gRhptiH| saMsArI jIvane teIndriyapaNAnI prApti vaLI, atyakALamAM bhavitavyatA vaDe yatheSTaceSTAthI ja mane anya guTikA apAI=mArI tevI bhavitavyatAne kAraNe mane tevo ja karmabaMdha thAya tevo ja adhyavasAya karAve, mArA dvArA eka bhavavedya karmanuM nirmANa karIne mane anya bhavanI guTikA apAI. tenA sAmarthyathI=bhavitavyatA vaDe apAyelI guTikAnA sAmarthyathI, huM bIjA pADAmAM=vikasendriyanA traNa pADAmAMthI teIndriyarUpa bIjA pADAmAM, laI javAyo. tyAM AThalAkha kroDa kulasthAyi asaMkhyAtA traNa karaNa rAmavALA gRhapatio vase che. tethI huM paNa teomAM trikaraNavALo evo gRhapati thayo. zloka : tatazca yUkAmatkuNamatkoTakunthurUpavivartinam / pipIlikAdirUpaM ca, kRtvA mAM bhavitavyatA / / 1 / / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 113 paryaTantaM bubhukSArtaM, piSyamANaM ca bAlakaiH / dagdhaM dRSTvA tathAtoSAdA''nandamavagAhate / / 2 / / zlokArya : ane tethI huM traNa IndriyavALo thayo tethI, jU, mAMkaDa, makoDAM, kuMtha rU5 vivartanane ane pipIlikAdi rUpane karIne bhaTakatA, bubhakSAthI Arta, pisAtA, bALako vaDe dagdha evA mane joIne te prakAranA toSathI=mAruM eka sAmrAjya cAle che e prakAranA toSathI, bhavitavyatA AnaMdanuM avagAhana kare che. ll1-cA zloka : tadevaM pATake tatra, guTikAdAnapUrvakam / asaMkhyavArAH pApo'haM, kArito naikarUpatAm / / 3 / / zlokArdha : A rIte te pADAmAM=bIjA pADAmAM guTikAdAnapUrvaka pApI evo huM asaMkhyavAra anekarUpatAne karAvAyo. II3II caturindriyatvAvAptiH zloka : athAnyadA punardattA, guTikA mama helayA / tRtIye pATake nItastayaivocitahelayA / / 4 / / saMsArIjIvane caurindriyapaNAnI prApti zlokArya : have, anyathA pharI helAthI=lIlAthI, mane guTikA apAI, ucita helAthI teNI vaDe-te bhavitavyatA vaDe, tRtIya pATakamAM laI javAyo. ||4|| zloka : koTilakSakulAnAM ca, vasanti nava tatra ye / asaMkhyAsteSu vidyante, caturakSAH kuTumbinaH / / 5 / / Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zlokArca - tyAM-trIjA pADAmAM, je nava lAkha kroDa kulo vase che. teomAM cAra IndriyavALA asaMkhyAtA kuTuMbIo vase che. I ull zloka : tato'hamapi saMjAtazcaturakSaH kuTumbikaH / pataGgamakSikAdaMzavRzcikAkAradhArakaH / / 6 / / zlokArca - tethI huM paNa cAra IndriyavALo pataMga, makSikA daMza, vIMchI AkArane dhAraNa karanAro kuTuMbika thayo. Isll zloka : soDhAni tatra duHkhAni, nAnAkArANi tiSThatA / nirvivekajanAdibhyo, mardanAdividhAnataH / / 7 / / zlokArca - tyAM=IjA pADAmAM, rahetA evA mArA vaDe nirviveka evA loko AdithI mardana Adi karavAne kAraNe aneka prakAranAM duHkho sahana karAyAM. ll7nA zloka : jIrNe jIrNe punardattvA, guTikAmaparAparAm / asaMkhyarUpaistatrApi, pATake nATitastathA / / 8 / / zlokArtha : vaLI, jIrNa jIrNa thaye chate guTikA jIrNa jIrNa thaye chate, apara apara guTikAne ApIne, asaMkhyarUpo vaDe te paNa pATakamAM te prakAre nATaka karAvAyo. III zloka - bhUyo bhUyazca teSveva, pATakeSu vivarttanam / saMkhyAtItAni varSANAM, sahasrANi vidhApitaH / / 9 / / zlokArya : pharI pharI te ja pADAomAM=beIndriya, teIndriya, caurindriya rU5 pADAomAM, saMkhyAthI atIta hajAro varSo sudhI huM vivartana karAvAyo. IIII Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zloka H evaM ca sthite kvacitparyAptarUpeNa, tathA'paryAptarUpakaH / teSu triSvapi patnyA'haM, pATakeSu vinATitaH / / 10 / / zloka H zlokArtha H ane A pramANe sthita hote chate=vikalendriyamAM beIndriya, teIndriya, caurindriyamAM, pharI pharI parAvartana karato huM rahyo e pramANe hote chate, kyAreka paryAptarUpathI ane aparyAptarUpavALo evo huM te traNeya paNa pADAomAM patnI vaDe vinATaka karAyo=bhavitavyatA dvArA, paryApta, aparyApta svarUpe aneka vakhata viDaMbanA karAyo. II10]I paJcAkSapazusaMsthAne vividhakadarthanAprAptiH athAnyadA prahRSTena cetasA bhavitavyatA / jJAtvA taducitaM kAlaM tatazcedamabhASata / / 11 / / saMsArIjIvane tiryaMcapaMcendriya saMsthAnamAM vividha kadarthanAnI prApti 115 zlokArtha H have, anyadA prahaSTacittathI bhavitavyatA tenA ucita kAlane jANIne tyArapachI A bolI= AgaLanI gAthAmAM kahe che e bolI. / / 11 / / zloka H Aryaputra! mavanta tri, navAmi nArAntaram? | vikalAkSanivAse'tra, nagare nAsti te dhRtiH / / 12 / / zlokArtha : Aryaputra ! tane zuM nagarAMtaramAM laI jauM ? vikalAkSanivAsa nAmanA A nagaramAM tane dhRti nathI. atyAra sudhI vikalAkSanaga2mAM aneka vakhata bhaTakIne kaMIka jJAnAvaraNIya Adi karmo kSINa thavAthI vikalAkSanaga2mAM 2hevAne anukULa tArI dhRti naSTa thaI che, tethI ja tuM uparanA bhavamAM javAne anukULa AyuSya bAMdhe evI pariNativALo che, mATe huM tane nagarAMtaramAM laI jauM ema bhavitavyatA kahe che.12 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zloka : mayoktaM devi! yattubhyaM, rocate tadvidhIyatAm / kimatra bahunA? tvaM me, pramANaM sarvakarmasu / / 13 / / zlokArca - mArA vaDe kahevAyuM - he devI ! je tane ruce che te karAva. A viSayamAM vadhAre zuM? sarvakRtyamAM tuM ja mane pramANa che. arthAt jIva sarvakRtyo potAnI bhavitavyatA anusAra kare che. bhavitavyatAthI anyathA kyAreya karato nathI. tethI jIvane bhavitavyatA ja pramANa che. II1all zloka : tato jIrNAM mama jJAtvA, guTikAmantavartinIm / nagarAntarayAnAya, prayuktA guTikA tayA / / 14 / / zlokArya : tyArapachI mArI aMtaravartInI guTikAnekavikalAkSanagara aMtaravartInI guTikAne, jIrNa jANIne nagarAMtaramAM lAvavA mATe teNI vaDe=bhavitavyatA vaDe, guTikA prayoga karAI. ll14ll zloka : athonmArgopadezasya, pratijAgaraNe sthitam / paJcAkSapazusaMsthAnaM, nAmAsti nagaraM param / / 15 / / zlokArtha: have unmArga upadezanA pratijAgaraNamAM rahela=unmArga upadezamAM jema vikalAkSanagara hatuM tema pazusaMsthAna paNa unmArga upadezanA pratijAgaraNamAM rahela che temAM rahela, paMcAkSapazusaMsthAna nAmanuM bIjuM nagara che. ll15ll zloka : tatra sArdhatripaJcAzatkoTIlakSapramANake / vasanti kulasaMghAte, lokAH paJcAkSanAmakAH / / 16 / / blokArya : tyAM=paMcAkSapazusaMsthAna nAmanA nagaramAM, sArdha tripaMcAzatakoTilakSa pramANavALA kula saMghAtamAM paMcAkSa nAmanA loko vase che. II16II Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva 117 zloka : jalasthalanabhazcArAH, spaSTacaitanyasaMyutAH / saMjJinaste'bhidhIyante, garbhajA iti vA budhaiH / / 17 / / zlokArtha : jalacara, sthalacara, nabhacara, sapaSTa cetavyathI saMyukta teo saMjJI kahevAya che. athavA budho vaDe garbhaja che ethI saMjJI kahevAya che. ll17ll zloka : ye punastatra vidyante, spaSTacaitanyavarjitAH / asaMjJina iti khyAtAste sammUrchanajA janAH / / 18 / / zlokArca - je vaLI tyAM=paMcAkSa pazusaMsthAnamAM, spaSTa cetanya varjita vidyamAna che teo saMmUcchimathI thanArA jIvo asaMjJI e pramANe kahevAyA che. ll18II zloka : tato'haM teSu saMjAtaH, spaSTacaitanyavarjitaH / paJcAkSo nAma vikhyAto, guTikAyAH prabhAvataH / / 19 / / blokArdha : tyArapachI huM=anusuMdara cakravartIno jIva, spaSTa cetanya varjita teomAM=asaMjJImAM, guTikAnA prabhAvathI paMcAkSa paMcendriya, nAmathI oLakhAto thayo. ll19ll zloka : raTanuccaivinA kArya, dardukAradhArakaH / kelipriyatayA tatra, bhAryayA'haM vinATitaH / / 20 / / zlokArca - kArya vagara bUmo pADato deDakAnA AkArane dhAraNa karanAro tyAM=asaMjJI paMcendriyamAM, keli priya evI bhAryA vaDe=bhavitavyatA vaDe, huM nacAvAyo. I20II zloka : tatra 2 - sammUrcchanajamadhye-rUpairevamasaMkhyeyairdhamayitvA tatastayA / vihito garbhajAkAradhArako'haM mahelayA / / 21 / / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva zlokArca - ane tyAM saMmUchima madhyamAM A rIte asaMkhyarUpothI bhramaNa karAvIne tyArapachI te strI vaDe= bhavitavyatA vaDe, garbhaja AkArane dhAraNa karanAro huM karAvAyo. ra1] bloka : tatazca jalacareSu vartamAnaHgRhIto dhIvaraistatra bibhrANo matsyarUpatAm / chedapAkAdibhirduHkhaM, prApito'haM sahasrazaH / / 22 / / zlokArca - ane tyArapachI jalacaromAM vartato masmarUpatAne dhAraNa karato evo huM anusuMdara cakravartIno jIva, mAchImAro vaDe grahaNa karAyo. chedapAkAdithI hajAro vakhata duHkhane prApta karAyo. racA zloka : tathA catuSpadasthalacareSu vartamAnasyazazasUkarasAraGgarUpamAbibhrato mama / vyAdhaibhittvA zarairgAtraM, kRtA nAnA vikatanA / / 23 / / zlokArtha : ane catuSpada sthalacaromAM vartamAna :- sasalu, bhUMDa ane haraNanA rUpane dhAraNa karatAM mane zikArIo vaDe bANothI gAtrane bhedIne vividha prakAranI viDaMbanAo karAI. pArakA zloka : tathA bhujaparisarporaHparisapeSu vartamAnenagodhAhinakulAdInAM, rUpaM dhArayatA ciram / anyo'nyabhakSaNAd duHkhaM, prAptaM krUratayA mayA / / 24 / / zlokArca - ane bhujaparisarpa, uraparisarpamAM vartatA evA mArA vaDe godha sApa, nakula AdionA rUpane dhAraNa karatA, cirakALa sudhI zUrapaNAthI anyonya bhakSaNane kAraNe mArA vaDe duHkha prApta karAyuM. Il24ll zloka : tathAkaakoluukaadiruupaannaaN, pakSiNAM madhyacAriNAm / saMkhyAtItAni duHkhAni, soDhAni suciraM mayA / / 25 / / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zlokArca - ane kAgaDA, ulUka Adi rUpa pakSIomAM madhyacArI evA saMkhyAtIta duHkho mArA vaDe sahana karAyAM. IIrapaII zloka : asaMkhyajanasaGkIrNe, tadevaM tatra pattane / jalasthalanabhazcArI, saMjAto'haM kule kule / / 26 / / zlokArya : A rIte asaMkhyajanathI saMkIrNa te nagaramAM-pazusaMsthAna nAmanA nagaramAM, jalacara, sthalacara ane nabhasaMsArI evo huM dareka kulomAM thayo. rikI zloka : anyacca - tasmin paJcAkSapazusaMsthAne nagaresaptASTavArA rUpANi, nairantaryeNa kAritaH / nItastato'nyasthAneSu, tatrAnItaH punastayA / / 27 / / zlokArca - ane bIjuM te paMcAkSapazusaMsthAnanagaramAM sAta ATha vAra rUpone niraMtara karAvAyo tyArapachI anya sthAnomAM=beIndriya Adi bhavomAM, laI javAyo pharI teNI vaDe=bhavitavyatA vaDe, tyAM=paMcAkSapazu saMsthAnanagaramAM, lavAyo. ll17l zloka : evaM ca sthitezeSeSu sarvasthAneSu, gatvA gatvA'ntarA'ntarA / mathA tatra pureDanattA:, vRtA vizvanA zAradA zlokArca - A pramANe niraMtara hote chate sAta ATha vAra niraMtarathI paMcAkSapazusaMsthAnanagaramAM bhavo karIne anya anya sthAnomAM huM bhavitavyatA vaDe laI javAyo A pramANe hote chate, zeSa sarva sthAnomAM vacavacamAM jaI jaIne mArA vaDe te nagaramAM anaMtA rUpanI viDaMbanA karAI. ll28ll. zloka : kAlatastusthitazca nairantaryeNa, paraM palyopamatrayam / ahaM tatra pure kiJcitsAdhikaM pUrvakoTibhiH / / 29 / / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zlokArca - vaLI, kAlathI te nagaramAM niraMtarapaNAthI pUrvakoTithI, kaMIka adhika traNa palyopama utkRSTa huM rahyo. ra9ll zloka : asaMjJisaMjJirUpeNa, paryAptetarabhedataH / tadevaM nagare tatra, nAnAkAraiviDambitaH / / 30 / / zlokArca - A rIte tenagaramAM paMcAkSapazusaMsthAna nagaramAM, saMjJI asaMjJI rUpathI ane paryApta aparyAptanA bhedathI, judA judA AkAre viDaMbanA karAyo. Ilol anyadA kuraGgarUpaH saMpAdito'haM bhavitavyatayA, sthito yUthamadhye taralitatAraM bhayena nirIkSamANo dazApi dizaH, utplavamAnastaruzikharANItazcetazca paryaTAmi, yAvadekena lubdhakakumArakeNa kaladhvaninA prArabdhaM gItaM, tatastenAkSiptaM mRgayUthaM, parityaktamutplavanaM, niruddhA ceSTA, nizcalIkRtAni locanAni, nivRttaH zeSendriyavyApAraH, saMjAtaH karNendriyamAtranimagno'ntarAtmA, tato niSpandamandIbhUtaM tattAdRzaM hariNayUthamavalokyAbhyarNIbhUto vyAdhaH, praguNIkRtaM kodaNDaM, sandhitastatra zilImukhaH, baddhamAlIDhaM sthAnakaM, ISadAkuJcitA kandharA, samAkRSTo bANaH karNAntaM yAvat, tato muktena tenArAdbhAge vartamAno'haM nirbhidya pAtito bhuutle| atrAntare jIrNA me pUrvadattA guTikA, tato jIrNAyAM tasyAM hariNabhavanibandhanabhUtAyAmekabhavavedyAyAM guTikAyAM dattA mamAnyA guTikA bhvitvytyaa| acadA bhavitavyatA vaDe haraNa rUpa huM saMpAdana karAyo. yUthamAM rahelo bhayathI cakaLavakaLa daseya dizAmAM joto, kUdakA mArato, vRkSo ane zikharomAM Amatema huM pharato hato. eTalA kALamAM koI eka zikArI kumAra vaDe kala=suMdara, dhvanithI gIta prAraMbha karAyuM. tyArapachI tenA vaDeHzikArI kumAra vaDe, mRgalAono samudAya AkSipta karAyo, kUdakA mAravAnuM tyAga karAyuM, ceSTA viruddha thaI, locana nizcala karAyAM. zeSaIndriyono vyApAra viruddha thayo. karNendriyamAtra nimagna aMtarAtmA thayo. spaMda rahita maMda thayelA tevA prakAranA te haraNanA yuthane joIne zikArI tIra mAravA mATe sanmukha thayo, bANa praguNa karAyuM. tyAM=bANamAM, zIlImakha=bANa, saMdhAna karAyuM, lIna thayelA sthAnike bAMdhyuM tIra sanmukha karAyuM, kaMIka kaMdharA UMcI karAI, bANa kAna sudhI kheMcAyuM, tyArapachI mukAyelA evA tenA vaDe AgaLanA bhAgamAM vartato evo huM bhedAIne bhUmitalamAM paDAyo. atrAMtare mArI pUrvabhavamAM apAyelI guTikA jIrNa thaI, tethI haraNanA bhavanA kAraNabhUta eka bhavadha guTikA jIrNa thaye chate bhavitavyatA vaDe mane avya bhavanI guTikA apAI. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva karibhave pIDA zubhabhAvazca saMpannastanmAhAtmyenAhaM karivararUpaH, varddhitaH kAlakrameNa, saMjAto yuuthaadhiptiH| tataH svabhAvasundareSu nalavaneSu abhISTatameSu sallakIkisalayeSu atyantakamanIyeSu vanavibhAgeSu parikaritaH kareNukAvRndena cittAnandasandohasAgaramavagAhamAno yatheSTaceSTayA vicarAmi, yAvadekadA'kANDa eva saMtrastaM tatkariyUthaM, nazyanti zvApadAni, zrUyate veNusphoTaravaH, prasarpitaM dhUmavitAnaM, tataH kimetaditi nirIkSito mayA pazcAdbhUbhAgaH, yAvannikaTIbhUto jvAlAmAlAkulo davAnalaH, tataH prAdurbhUtaM me maraNabhayaM, parityaktaM pauruSaM, aGgIkRtaM dainyaM, samAzritA AtmambharitA, vyapagato'haGkAraH, parityaktaM yUthaM, palAyito gRhItvaikAM dizaM, gataH stokaM bhUbhAgaM, tatra cAsIccirantanagrAmapazusaMbandhI vizAlaH zuSko'ndhakUpaH, sa ca taTavartitRNavyavahitatayA bhayAkulatayA ca na lakSito mayA dhAvatA vegena, tataH praviSTau mama tatrAgrapAdau, tannirAlambanatayA paryastaH pazcAdbhAgaH, tataH patito'hamuttAnazarIrastatrAndhakUpe, saMcUrNito gAtrabhAreNa, mUrchitaH kSaNamAtraM, labdhA kathaJciccetanA, yAvanna cAlayituM zaknomi zarIraM, prAdurbhUtA ca sarvAGgINA tIvravedanA, tataH saMjAto me pazcAttApaH, cintitaM ca mayA yathedRzameva yujyate mAdRzAnAM, ye pratipannabhRtyabhAvaM cirakAlaparicitamupakArakamApanimagnamanuraktamAtmavargaM parityajya kRtaghnatayA kukSimbharitAmurarIkurvantaH palAyante, aho me nirlajjatA, mayyapi kila yUthAdhipatizabdo rUDhaH, tatkimanena ? adhunA svaceSTitAnurUpamevedaM mama saMpannaM, ato na mayA manasi khedo vidheyH| tato'nayA bhAvanayA pratipatraM mayA manAG mAdhyasthyaM, titikSitA bhavantI tIvrApi vedanA, sthitastadavasthaH saptarAtraM yaavt| saMsArIjIvane hAthInA bhAvamAM thayela pIDA tathA zubhabhAva tenA mAhAbhyathI huM anusuMdara cakravartIno jIva, zreSTha hAthIrUpa thayo. kAlakramathI moTo thayo, yuthAdhipati thayo, tyArapachI svabhAvathI suMdara kamaLanA vatavALA, atyaMta ISTa sallakI vRkSonA kisalayovALA pAMdaDAMovALo, atyaMta manohara evA vanavibhAgomAM hAthiNIonA samUhathI gherAyelo cittamAM AnaMdanA samUhanA sAgarane avagAhana karato je pramANe ISTa che te prakAranI ceSTAthI huM vicAruM chuM, jyAM sudhI eka vakhata akAMDe ja te hAthInuM yutha saMtrAsa pAmyuM, pazuo doDavA lAgyA, vAMsaDAonA avAja saMbhaLAvA lAgyA, dhUmano vistAra prasaraNa thavA lAgyo, tyAM sudhI huM yatheSTa vicAruM chuM ema pUrvanI sAthe saMbaMdha che. tyArapachI=A prakAre kolAhala thayo tyArapachI, A zuM che? e pramANe mArA vaDe=anusuMdara cakravartInA hAthIrUpa jIva vaDe, pAchaLano bhUmibhAga jovAyo, jyAM sudhI jvAlAonI mAlAothI AkuLa dAvAnala nikaTa thayo, tyAM sudhI mArA vaDe pAchaLano bhUmibhAga jovAyo ema avaya che. tethI=agnine nikaTa Avelo joyo tethI, mane maraNato bhaya Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva prAdurbhAva thayo. pauruSapaNuM parityAga karAyuM. devya svIkAra karAyuM. svArthatAno Azraya karAyo, ahaMkAra dUra thayo=A hAthiNIono huM svAmI chuM e prakArano ahaMkAra dUra thayo, yUthano parityAga karAyo. eka dizAne grahaNa karIne huM palAyana thayo. thoDoka bhUmibhAga gayo ane tyAM ciraMtana gAmanA pazusaMbaMdhI vizAla zuSka aMdha kUvo hato ane te kUvo, taTavartI tRNathI DhaMkAyelo hovAne kAraNe ane bhayathI AkulapaNuM hovAne kAraNe vegathI doDatA evA mArA vaDe jovAyo nahIM. tethI, tyAM=ne kUvAmAM. mArA agra be pago praveza pAmyA. tethI nirAlaMbanapaNuM hovAne kAraNe te be paganA sthAne sthira bhUmi nahIM hovAthI UbhA rahevAnuM AlaMbana nahIM hovAne kAraNe, pAchaLano bhAga pheMkAyo, tethI huM uttAnazarIravALo te aMdhakUvAmAM paDyo. gAtranA bhArathI saMcUNita thayo. kSaNamAtramAM mUcchita thayo. koIka rIte cetanA prApta thaI, jyAM sudhI zarIrane halAvavA mATe paNa samartha thayo nahIM ane sarva aMgomAM tIvravedanA prAdurbhata thaI, te pachI mane pazcAtApa thayo. ane mArA vaDe vicArAyuM - mArA jevAne AvuM ja ghaTe che=A rIte kUvAmAM paDe ane hADakAM bhAMge e ja ghaTe che. kema ? ethI kahe che - svIkArAyelA sevakabhAvavALA, cirakAlaparicita, upakAraka, ApattimAM nimagna, anurakta evA svajana vargane choDIne kRtadhyapaNAthI kukSismRritAne svIkAratoHsvArthatAne svIkArato, je palAyana thAya evA mArA jevAne A ghaTe che ema avaya che. aho mArI nirlajjatA, mArAmAM paNa yuthaadhipati zabda rUDha thayo, te kAraNathI AnA vaDe zuM?=mane je A duHkha thayuM enA vaDe zuM? hamaNAM svaceSTA anurUpa ja A mane prApta thayuM=meM svArthapaNAthI badhAno droha karyo evI svaceSTA anurUpa ja A mane prApta thayuM, AthI=huM svajanano drohI hovAthI mane je phaLa maLyuM AthI, manamAM mArA vaDe kheda karAvo joIe nahIM. tethI A bhAvanA vaDe=AgaLamAM varNana karyuM e prakAranI bhAvanA vaDe, thoDo mAdhyaththabhAva svIkArAyo=kaSAyonI AkuLatA vagara padArthanA vAstavika svarUpa jovAne anukULa mAdhyacyabhAva mArA vaDe svIkArAyo, thatI paNa tIvra vedanA sahana karAvAI, te avasthAvALo sAta rAtri sudhI huM rahyo. puSpona sada mAnavamavaprApti atrAntare tuSTA mamopari bhavitavyatA, tatastayA'bhihitam-sAdhu! Aryaputra! sAdhu! zobhanaste'dhyavasAyaH, titikSitaM bhavatA paramaM duHkhaM, tuSTA'hamidAnIM bhavato'nena ceSTitena, nayAmi bhavantaM ngraantre| mayA'bhihitam-yadAjJApayati devI, tato darzitastayA sundarAkAraH puruSaH, abhihitazcAhaM yathA-Aryaputra! tuSTayA mayA'yamadhunA bhavataH sahAyo nirUpitaH puNyodayo nAma puruSaH, tadanena saha bhavatA gantavyaM, mayA'bhihitam- yadAjJApayati devii| atrAntare jIrNA me pUrvadattA guTikA, tataH prayuktA'nyA guTikA bhavitavyatayA, abhihitaM ca tayA, yathA-Aryaputra! tatra gatasyAyaM puNyodayaste pracchannarUpaH sahodaraH sahacarazca bhvissytiiti| Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva saMsArIjIvane puNyodayayukta mAnavabhavanI prApti annAMtare A avasare mArA upara bhavitavyatA tuSTa thaI. tethI bhavitavyatA tenA upara tuSTa thaI tathI, tI 43bhavitavyatA 43, vAyu, suMdara Aryaputra ! suMdara, taad zomana adhyavasAya che. tArA vaDe ghaNuM duHkha sahana karAyuM, huM hamaNAM A ceSTAthI tArA upara tuSTa thaI chuM, tane anya nagaramAM laI jauM chuM, mArA vaDe kahevAyuM - je devI AjJA kare. tyArapachI teNI vaDe suMdara AkAravALo puruSa patApAyo bhane 9 vAyo hai 'yathA'thI batAve che. Aryaputra ! tuSTa mevI mArA 4 bhaei l puNyodaya nAmato puruSa sahAya rUpe tane sAthe apAya che, te kAraNathI AnI sAthe=sahAyabhUta evA puNyodayanI sAthe, tAre javuM joIe anya bhavamAM javuM joIe. mArA vaDe kahevAyuM - devI je AzA che. bhavitavyatArUpa potAnI patnInI AjJA potAne pramANabhUta che. atrAMtare mArI pUrvabhavamAM apAyelI guTikA jIrNa thaI. tyArapachI bhavitavyatA vaDe anya guTikAno prayogazayo.sane tI vAyu. zuM vAyu ? 'yathA'thI batAve che - Aryaputra ! tyAM= tavAbhavamAM, gayelA evA tamane pracchArUpa evo A puNyodaya sahodara ane sahacara thaze=jyAM tuM janmIza tyAM tArI sAthe ja te paNa janma leze ane tene sarva prayojanamAM sahAyaka thaze. saMketodbodhaH evaM ca vadati saMsArijIve bhavyapuruSaH prajJAvizAlAyAH karNAbhyaNe sthitvedamAha yathA-amba! ko'yaM puruSaH? kiM vA'nena kathayitumArabdham ? kAni cAmUni asaMvyavahArAdIni nagarANi? kA ceyaM guTikA? yaikaikavAsake prayuktA satI nAnAvidharUpANi kArayati, vividhasukhaduHkhAdikAryANi darzayati, kathaM vA puruSasyeyantaM kAlamekasyAvasthitiH? kathaM cAsaMbhAvanIyAni manuSyasya sataH kRmipipIlikAdIni rUpANi jAyeran? tadidaM sakalamapUrvA''lajAlakalpamasya taskarasya caritaM mama pratibhAsate, tatkathaya-ambike! ko'sya bhAvArtha iti? prajJAvizAlayoktam-vatsa! yadasyedAnIntanaM vizeSarUpamupalabhyate tannAnena kathitaM, kiM tarhi? sAmAnyarUpeNa saMsArijIvanAmAyaM puruSaH, atastadevAnenAtmAbhidhAnamAkhyAtamanena cAtmacaritaM sarvamidaM ghaTamAnakameva nivedayituM prakrAntaM, tathAhiasAMvyavahArikajIvarAziratrAsaMvyavahAranagaram, ekendriyajAtayaH paJcApi pRthivyaptejovAyuvanaspatirUpAsteSAM sthAnaM ekAkSanivAsaM, vikalendriyANAM dvIndriyatrIndriyacaturindriyalakSaNAnAM sthAnaM vikalAkSanivAsaM, paJcendriyatirazcAM nilayaH pnycaaksspshusNsthaanm| ekajanmaprAyogyaM karmaprakRtijAlamekabhavavedyA guTiketyucyate, tadudayena bhavantyeva nAnAvidharUpANi, saMpadyante eva vividhasukhaduHkhAni kAryANi, ajarAmarazcAyaM puruSaH, tato yuktamevAsyAnantamapi kAlamavasthAnaM, saMsArijIvasya cAtra bhadra! bhavantyeva Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAva kRmipipIlikAdirUpANi, kimatrAzcaryam ? athavA mugdhabuddhiradyApi vatso na jAnIte yadasya svruupm| vatsa! na saMbhavatyeva bhavanodare tatsaMvidhAnakaM yadasya saMsArijIvasya saMbandhini carite nAvatarati, tadvatsa! nivedayatu tAvadeSaH sarvaM yathAvRttaM, pazcAttavAhamasya bhAvArthaM nirAkulA kathayiSyAmi, bhavyapuruSeNoktaM-yathAjJApayatyambeti / prajJAvizAlA dvArA saMketano udhdhodha ane A rIte saMsArI jIve kahe chate=anusuMdara cakravartIno jIve agRhItasaMketAne kahe chate, prajJAvizAlAnA karNanI pAse rahIne bhavyapuruSa A kahe che - zuM kahe che? te "yathA'thI batAve che - he mAtA A puruSa koNa che? athavA AnA vaDe zuM kahevAnuM prAraMbha karAyo che? A asaMvyavahAra Adi nagaro kyAM che? ane A guTikA kaI che? je eka eka vAsakamAM=ekendriya Adi eka eka vAsakamAM, prayoga karAyelI chatI aneka rUpone karAve che. aneka prakAranAM sukhaduHkha Adi kAryo batAve che, athavA eka puruSane ATalA kALa sudhI avasthiti kevI rIte che? ane manuSya chatAM asaMbhAvatIya evAM kRmipipIlikAdi rUpo kevI rIte thAya? te kAraNathI apUrvaAlajAla kalpa taskaranuM A sakala caritra=apUrva rIte asaMbaMdha vikalpovALuM coranuM A sakala caritra, mane pratibhAse che. te kAraNathI he mAtA ! tuM kahe - Ano bhAvArtha zuM che ? prajJAvizAlA vaDe kahevAyuM - he vatsa ! AnuM=prastuta coranuM, hamaNAMnuM vizeSa svarUpa je dekhAya che te AnA vaDe kahevAyuM nathI. to zuM kahevAyuM che ? tethI kahe che - sAmAnya- rUpathI saMsArI jIva tAmavALo A puruSa che, AthI ja=prastuta coranuM saMsArI jIva nAma che AthI ja, te ja=saMsArI jIva ja, AnA dvArA potAnuM nAma kahevAyuM ane AvA dvArA=prastuta cora dvArA, sarva A ghaTamAna Atmacaritra ja nivedana karavA mATe prAraMbha karAyuM che. te A pramANe - asAMvyavahArika jIvarAzi ahIM=saMsAramAM, asaMvyavahAranagara che, te ekendriya jAtio pAMca paNa pRthvI, apa, teja, vAyu, vanaspatirUpa che, teonuM sthAna ekAkSanivAsa che. beIndriya, teIndriya, cauridriyarUpa vikasendriyonuM sthAna vikalAkSanivAsa che. paMcendriya tiryaMconuM tilaya=AvAsa, paMcAkSapazusaMsthAna che. ekajabhaprAyogya karmaprakRtino samUha ekavivedya guTikA e pramANe kahevAya che - tenA udayathI=eka bhavavedya guTikA svarUpa karmaprakRtinA jALAnA udayathI, nAnA prakAranAM rUpo thAya ja che-te eka bhavamAM jIvatI aneka avasthAnI prApti rUpa tArA rUpo ja thAya che. vividha prakAranAM sukhadu:kharUpa kAryo thAya ja che-te guTikAnA samUha rUpa karmonA udayathI sukhaduHkharUpa kAryo thAya ja che, ane A puruSa ajara, amara che. potAno AtmA kyAreya nAza pAmato nathI. paraMtu sarva bhavomAM anugata evo te AtmA zAzvata ja che. tethI AnuM A puruSanuM, anaMta paNa kAlaavasthAna yukta ja che ane ahIM=saMsAramAM, he bhadra ! saMsArI jIvanA kRmipipIlikAdi rUpo thAya ja che, emAM AtmAnA AvA svarUpamAM, zuM Azcarya che? athavA he vatsa ! mugdhabuddhivALo evo tuM hajI paNa AvuM ja svarUpa che te tuM jANato nathI, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 | dvitIya prastAvanA 125 he vatsa ! A saMsArI jIva saMbaMdhI caritramAM je avatAra pAmatuM nathI te saMvidhAna=kathana, bhuvanarUpI udaramAM (jagatanA sakala jIvomAM) saMbhavatuM ja nathI=prastuta coranA jIve je atyAra sudhI kathana karyuM che te sarva bhavananA udaramAM rahelA dareka jIvonA caritramAM avazya avatAra pAme che. te kAraNathI=badhAnuM caritra prastuta saMsArI jIvana caritramAM avatAra pAme che te kAraNathI, he vatsa ! A=saMsArI jIva, yathAvRtta sarva nivedana karo je rIte baneluM che te rIte nivedana karo, pAchaLathI tane=bhavya jIvane, nirAkula evI huM AnA bhAvArthane kahIza, bhavyapuruSa vaDe kahevAyuM - je mAtA AjJA kare - saMsArI jIvanI potAnA asaMvyavahAranagarathI atyAra sudhInI vaktavyatA bIjA prastAvamAM agRhItasaMketA bhavyapuruSaAdie sAMbhaLI tyAM bhavyapuruSane zaMkA thaI ke A sarva kathananuM koI tAtparya spaSTa thatuM nathI. tethI prajJAvizAlAe te bhavyapuruSane kaMIka tenuM saMkSepathI tAtparya batAvyuM ane kahyuM ke prastuta anusuMdara nAmanA corano samasta vRttAMta pUro thaze tyAre huM teno bhAvArtha kahIza. have prastuta coranA kathanane manuSyabhavanI prApti sAthe yojana karavA arthe graMthakArazrI kaMIka ucita bodha karAvavA arthe kahe che. utpattistAvadasyAM bhavati niyamato varyamAnuSyabhUmau, bhavyasya prANabhAjaH samayapariNateH karmaNazca mAvAt | A zreSTha manuSyabhUmimAM samayanI pariNatithI=kAlanI pariNatithI, ane karmanA prabhAvathI bhavyaprANInI niyamA utpatti thAya che. bloka : etaccAkhyAtamatra prathamamanu tatastasya bodhArthamitthaM, prakrAnto'yaM samastaH kathayitumatulo jIvasaMsAracAraH / / 1 / / blokArtha : ane ahIM=prastuta prastAvamAM, prathama A kahevAyuM che=A manuSyanagarI uttama jIvonI utpattinuM sthAna che ema kahevAyuM che. tyArapachI tenA bodhana mATe=A manuSyanagarImAM janmanI prAptinI durlabhatAnA bodhane mATe, atula evA A samasta jIvasaMsAracAra A prakAre kahevA mATe prAraMbha karAyo che=anusuMdara cakravatInA kathana dvArA prAraMbha karAyo che. IIII. zloka : sa ca sadAgamavAkyamapekSya bho! jaDajanAya ca tena nivedyate / budhajanena vicAraparAyaNastadanubhavyajanaH pratibudhyate / / 2 / / zlokArtha : ane te samasta jIvanA saMsArano cAra, sadAgamavAkyanI apekSA rAkhIne, te budhajana vaDe jaDa jIvone nivedita karAya che. tyArapachI vicAraparAyaNa bhavya jIva pratibodhita karAya che. liaaaa Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 / dvitIya prastAva zloka : prastAve'tra niveditaM tadatulaM saMsAravisphUrjitaM, dhanyAnAmidamAkalayya viratiH saMsArato jAyate / yeSAM tveSa bhavo vimUDhamanasAM bhoH! sundaro bhAsate, te nUnaM pazavo na santi manujAH kAryeNa manyAmahe / / 3 / / zlokArtha : A prastAvamAM atula saMsAranuM vilasita nivedana karAyuM asAdhAraNa saMsAramAM badhAthI anubhavAtuM nivedana karAyuM. Ane sAMbhaLIne=prastuta kathAmAM budha evA anusuMdara cakravartI vaDe je saMsAranuM vikrUrjita nivedana karAyuM ane sAMbhaLIne, dhanya jIvone saMsArathI virati thAya che. vaLI, vimUDha manavALA evA jIvone A bhava suMdara bhAse che. te kharekhara pazuo che, kAryathI manuSya nathI, ema ame mAnIe chIe. II3II bhAvArtha - agRhatasaMketA prajJAvizAlAne prazna kare che ke karmapariNAmarAjA nirbIja ane kAlapariNati vaMdhyA che chatAM hamaNAM teNe bhavyapuruSane janma Apyo che te prakAranuM kathana koIka mahAtmA kare che te kaI rIte saMgata che ? tenI spaSTatA agRhatasaMketAne karyA pachI agRhItasaMketAe prazna karelo ke A sadAgama kahe che ke bhavya puruSa AvA guNavALo thaze te bhAvikAlanAM kathano kaI rIte kahI zake ? tenA samAdhAnarUpe prajJAvizAlA sadAgama kevA uttamaguNavALA che, kaI rIte saMsArI jIvone mATe ekAMte kalyANanA kAraNa che ityAdi sadAgamanuM vistArathI svarUpa batAvyuM. jenAthI bhagavAnanA vacanarUpa sadAgama prastuta bhavya jIvanA bhAvi kathanane kahe che te paNa saMgata che, tethI agRhatasaMketAne sadAgamano paricaya karavAnI jijJAsA thAya che. ane agRhatasaMketA zaMkA thayela ke prajJAvizAlA satyabhASI che topaNa sadAgamamAM sarvaguNo kahe che te asaMbhAvI prAyaH che. te zaMkA sadAgamane jovA mAtrathI dUra thAya che. vaLI, sadAgama pAse agRhItasaMketA, prajJAvizAlA ane bhavyapuruSa beThelAM che. tyAM ja kaMIka kolAhAla saMbhaLAvAthI badhA jIvonuM dhyAna te kolAhala tarapha jAya che ane te kolAhala anusuMdara cakravartInA narakagamanane anukUla vyApArarUpa che tevo nirNaya karIne prajJAvizAlA sAdhvI tene bodha karAvA jAya che. prajJAvizAlAthI bodha pAmela te anusuMdara cakravartI sadAgama pAse Ave che ane agRhItasaMketAne bhrama na thAya mATe pote corI karelI che ane phAMsInI sajA thayelI che tenA mATe laI javAya che e prakAranA gaMbhIra tAtparyathI ane prajJAvizAlAe pUrvamAM kahela teno virodha na thAya te prayojanathI corane je rIte phAMsI mATe laI javAya tevuM ja bAhya svarUpa dhAraNa karIne te cakravartI sadAgama pAse Ave che. agRhatasaMketAne tenA pratye kaMIka dayAnI lAgaNI thAya che ane kaMIka kutUhala thAya che. tethI teNe zuM akArya karyuM che jethI tene A rIte phAMsInI sajA karavAmAM Ave che, e Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamitibhavaprapaMco kathA bhAga-2 ) dvitIya prastAva 127 prakAranI jijJAsA thavAthI sadAgamanA vacanane svIkArIne anusuMdara cakravartI potAne saMsArI jIvarUpe grahaNa karIne anAdi nigodamAMthI nIkaLIne pote kramasara kaI rIte paMcendriyane pAme che tenuM vistArathI varNana karyuM, te sarva sAMbhaLIne bhavya jIvane te kathanamAM kaMI bodha nahIM thavAthI te sarva vacano asaMbaddha lAge che. tethI prajJAvizAlAne tenA caritra viSayaka aneka prazna kare che. te sarvanuM gaMbhIra tAtparya saMkSepathI prajJAvizAlA batAve che ane vizeSathI prastuta anusuMdara cakravartInuM caritra pUrNa thaze pachI tenI spaSTatA karaze tema kahIne prajJAvizAlA virAma pAme che. ane A sarvakathana kaMIka yojana karatAM graMthakArazrI kahe che - A saMsAranagaranI aMdara zreSTha manuSyabhUmi che. temAM bhavyapuruSo thAya che ane te bhavyapuruSo paNa kALanA paripAkathI ane karmanA prabhAvathI thAya che. tethI je jIvone siddhigamanano kALa paripAka thayo che ane yogamArgane sevIne uttama puNya prApta karyuM che teo A uttamanagarImAM utpanna thAya che te batAvavA mATe prastuta prastAvamAM prathama manuSyanagarInuM varNana karyuM. te nagarImAM sadAgamane jANanArA uttamapuruSo thAya che. ane temanA vacanathI sanmArgano bodha thAya che. vaLI, vicAraparAyaNa evA bhavya jIvo paNa te sadAgamathI bodha pAme che. te sarva batAvIne aMte saMsArI jIva avyavahArarAzimAMthI nIkaLIne tiryaMcagatimAM kaI rIte paribhramaNa kare che tenuM vistArathI varNana karyuM, je caritra mAtra anusuMdaracakravartInuM ja nathI paraMtu sAmAnya rIte badhA jIvo te prakAre ja anaMtakALathI paribhramaNa karatAM karatAM tiryaMcomAM anaMtakALa pasAra kare che. tethI jeone A sarva kathana yathArtha pratibhAsa thAya che, mATe saMsAranA ucchedanA atyaMta arthe thayA che, tethI pApanI viratino pariNAma thayo che tevA mahAtmAo saMsAranuM vAstavika svarUpa punaH punaH bhAvana karIne tenA ucchedanA upAyamAM daDha udyama karanArA thAya che. vaLI, je mUDha cittavALA che teone A prakAre vistArathI varNana karAyela saMsAranA paribhramaNanuM svarUpa sAMbhaLIne paNa saMsArathI viraktabhAva thato nathI, paNa bhogavilAsamaya saMsAra suMdara lAge che. teo kharekhara zarIrathI manuSya hovA chatAM kAryathI pazu che, manuSya nathI. ityupamitibhavaprapaJcAyAM kathAyAM saMsArijIvacarite tiryaggativaktavyatAvarNano nAma dvitIyaH prastAvaH samAtaH mArA A prakAre prastuta prastAvanuM nigamana karIne graMthakArazrI kahe che upamitibhavaprapaMca nAmanI kathAmAM saMsArI jIvana caritramAM aneka gationA varNananA prastAvamAMthI tiryaMcagatinA vaktavyatAnA varNanarUpa bIjo prastAva ahIM pUro thAya che. anusaMdhAna : upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-3 (tRtIya prastAva) Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 upamitibhavaprapaMcA kathA bhAga-2 vizeSa noMdha Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya eva bhAvikalyANAH, puNyabhAjo narottamAH / te sadAgamanirdezaM, kurvanti mahadAdarAt / / jeo ja bhAvikalyANavALA, puNyazALI narottama che, teo mahAna AdarathI sadAgamanA nirdezane kare che=je pramANe sadAgame potAnI zakti anusAra je anuSThAna karavAnuM kahyuM che te pramANe teo kare che. HTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT : prakAzaka : AtAtha ... "mRtadevatA bhavana', 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phrehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Teli./pheksa : (079) 26604911, phona : 32457410 E-mail : gitarthganga@yahoo.co.in, gitarthganga@gmail.com Visit us online : gitarthganga.wordpress.com