Book Title: Prakrutanand
Author(s): Jinvijay
Publisher: Rajasthan Prachyavidya Pratishthan Jodhpur
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003397/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana ganmamAlA ka pradhAna sampAdaka-padmazrI jinavijaya muni, purAtattvAcArya [sammAnya saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura] granthAGka 10 paNDita raghunAthakavi viracita prAkRtAnanda prakAza ka rAjasthAna rAjya saMsthApita rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna RAJASTHAN ORIENTAL RESEARCH INSTITUTE, JODHPUR jodhapura (rAjasthAna) Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA pradhAna sampAdaka - padmazrI jinavijaya muni, purAtattvAcArya [sammamAnya saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, bodhapura / granthAGka 10 paNDita raghunAthakavi viracita prAkRtAnanda prakAzaka rAjasthAna rAjya saMsthApita rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna RAJASTHAN ORIENTAL RESEARCH INSTITUTE, JODHPUR - jodhapura ( rAjasthAna ) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA rAjasthAna rAjya dvArA prakAzita sAmAnyata: akhila bhAratIya tathA vizeSataH rAjasthAnadezIya purAtanakAlIna saMskRta, prAkRta, apabhraMza, rAjasthAnI, hindI Adi bhASAnibaddha vividha vAGmayaprakAzinI viziSTa granthAvali pradhAna sampAdaka padmazrI jinavijaya muni, purAtattvAcArya sammAnya saMcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura oNnareri membara oNpha jarmana orienTala sosAiTI, jarmanI; nivRtta sammAnya niyAmaka (oNnareri DAyarekTara ), bhAratIya vidyAbhavana, bambaI; pradhAna sampAdaka, siMghI jaina granthamAlA, ityAdi granthAGka 10 paNDita raghunAthakavi viracita prAkRtAnanda prakAzaka rAjasthAna rAjyAjJAnusAra saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna jodhapura ( rAjasthAna ) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita raghunAthakavi viracita prAkRtAnanda sampAdaka. purAtattvAcArya muni jinavijaya prakAzanakartA rAjasthAna rAjyAjJAnusAra saJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna.. jodhapura ( rAjasthAna / bhAratarASTrIya zakAbda 1883 / khristAbda 1962 vikramAbda 2018 ra prathamAvRtti 750 mudraka-nirNayasAgara presa, bambaI mukha pRSTha Adi ke mudraka-zrI hariprasAda pArIka, sAdhanA presa, jodhapura Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA pradhAna sampAdaka padmazrI muni jinavijaya, purAtattvAcArya dvArA sampAdita grantha 1 tripurAbhArato laghustava - kartA-siddha sArasvata zrI laghupaNDita 2 karNAmRtaprapA - kartA-mahAkavi Thakkura somezvara 3 bAla zikSA vyAkaraNa - kartA-Thakkura saMgrAmasiMha 4 padArtharatnamaJjUSA - kartA-paM0 kRSNa mizra 5 zakunapradIpa - kartA-paM0 lAvaNya zarmA 6 uktiratnAkara - kartA-paM0 sAdhusundaragaNI 7 prAkRtAnanda - kartA-raghunAtha kavi 8 hammIramahAkAvya - kartA-nayacandra sUri & rAThaur3ArI vaMzAvalI 10 sacitra rAjasthAnI bhASA sAhitya grantha sUcI 11 mIrAM vRhat padAvalI 12 ratnaparIkSAdi sapta granthu saMgraha - kartA-Thakkura pherU 999999999999999999999999999999999 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayavivaraNam -00-00 1-3 13-17 1-prAstAvikaM naktavyam / 2-prAkRtAnandasya sUtrAnukramaNikA 3-prAkRtAnanda-prAkRtaprakAzayoH sUtrANAM bhedAnukramaNikA prathame paricchede 4-ajantapuMlliGgaprakaraNam 5-ajantastrIliGgaprakaraNam 6-ajantanapuMsakaliGgaprakaraNam 7-halantapuMliGgaprakaraNam 8-halantastrIliGgaprakaraNam 6-halantanapuMsakaliGgaprakaraNam 10-nipAtAdhikAraH dvitIye paricchede 11-dhAtuprakaraNam pariziSTam ka-prAkRtazabdAnukramaNikA 1-18 16-23 23-27 27-33 34 vAM 35-37 38-52 53-76 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika vaktavya prastuta 'prAkRtAnanda' grantha prAkRta bhASA kA eka saMkSipta vyAkaraNa hai / isakI racanA paMDita raghunAtha ne kI hai jo kavi-kaNThIrava ke viruda se apane Apako ullikhita karate haiM / ye jyotirvid sarasa ke putra the / isake atirikta inake samaya aura sthAna Adi ke bAre meM kucha ullekha nahIM milatA / isa graMtha kI eka purAnI hastalikhita pothI vidvadvarya zrAgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja ko zAyada bIkAnera meM milI thii| jisa para se unhoMne svayaM isakI pratilipi kI thii| yaha prati jaisA ki isake anta meM likhA milatA hai-- saMvat 1726 meM lAbhapura arthAt lAhora meM likhI gaI thI / san 1952 meM jaba merA bIkAnera jAnA huA to unhoMne yaha grantha mujhe dikhalAyA / maiMne ise rAjasthAna purAtana granthamAlA meM prakaTa karane kA apanA vicAra pradarzita kiyA to ukta saujanya - mUrti munivara ne apanI vaha pratilipi bar3e Ananda ke sAtha mujhe de dI / maiMne usako chapane ke liye bambaI ke nirNaya sAgara presa meM dI / dIrghakAlAvadhi meM yaha grantha presa ne chApa kara pUrA kiyaa| kucha anyAnya kAraNoM se bhI grantha ke prakAzana aura adhika vilamba hotA rahA / isa taraha pratilipi ke prApta hone ke bAda koI 10 varSa anantara aba yaha grantha pAThakoM ke kara-kamaloM meM upasthita hone kA avasara prApta kara rahA hai / 'prAkRtAnanda' prAkRta bhASA kA eka choTA-sA vyAkaraNa hai / granthakAra kA kahanA hai ki jo paNDita ke kula meM paidA huA hai parantu alpabuddhi hai aura kucha sAhitya kA rasAsvAda karanA cAhatA hai usake jJAna ke liye yaha prayatna kiyA gayA hai / saMskRta kI taraha prAkRta bhASA meM likhita sAhitya-saMpatti bahuta hI vizAla hai | vividha viSaya ke hajAroM hI graMtha prAkRta bhASA meM likhe gaye haiM / yadyapi brAhmaNa sampradAya meM prAkRta sAhitya kA utanA adhika saMcaya nahIM milatA hai, parantu jaina aura bauddha saMpradAya meM prAkRta bhASA hI kA prAdhAnya rahA aura isaliye ina donoM saMpradAyoM meM isa bhASA meM likhita sAhitya-saMpatti kI vizAlatA bahuta adhika hai| bauddha sAhitya kI prAkRta bhASA jo ki mUla rUpa meM 'mAgadhI' bhASA kahalAtI hai, aba 'pAlI' ke nAma se prasiddha ho gaI hai / parantu jaina sAhitya-saMpatti mukhya rUpa se prAkRta ke vyApaka nAma se hI prasiddhi prApta karatI rahI hai / bhASAvidoM ne jaina sAhitya kI prAkRta bhASA ko 'arddhamAgadhI' Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2 ] zraura 'mahArASTrI' prAkRta ke nAma se vibhakta kiyA hai| prAcIna jaina AgamoM kI bhASA arddhamAgadhI saMmizrita hai aura bAkI kA sArA sAhitya prAya: 'mahArASTrI' aura 'zaurasenI' saMmizrita hai / jaina sampradAya kA maulika vAGmaya prAyaH sArA isI prakAra kI prAkRta bhASA kA apUrva bhaMDAra hai / dravir3a jAti ke bhAratIya jana-samUhoM kI dravir3akulIna bhASAoM ke atirikta samagra prArya jAtIya jana-samUha kI jo vidyamAna bhASAyeM haiM unakI utpatti isa mUla purAtana prAkRta se hai / zAkya bhagavAn buddha aura jJAta putra tIrthaMkara mahAvIra ke samaya se lekara vartamAna kAla taka kI zrArya-bhASAbhASI va bhAratIya janatA kI mAtR-bhASA prAkRta ke nAma se saMbodhita kI jAtI rahI hai / vaha prAcIna prAkRta aba aneka upabhASAoM aura deza-vizeSa kI boliyoM meM vibhakta ho gaI hai / jaisA ki Upara kahA gayA hai jaina saMpradAya kA sArA hI maulika sAhitya prAkRta meM hai / kaI brAhmaNa vidvAnoM ne bhI prAkRta bhASA meM kucha viziSTa granthoM kI racanA kI hai, jinameM kAvya aura nATaka graMtha mukhya haiM / gauDavaho, setubandha, lIlAvaI, gAthA sattasaI zrAdi utkRSTa prAkRta kAvyakRtiyAM haiM jo brAhmaNa vidvAnoM kI dena haiM / isI taraha karpUramaMjarI Adi aneka nATaka kRtiyAM bhI prAkRta ke prabhAva ko prakaTa karatI haiM / jisa taraha saMskRta bhASA kA vyavasthita jJAna prApta karane ke liye pANinI Adi aneka prAcIna arvAcIna vidvAnoM ne nAnA prakAra ke vyAkaraNa-granthoM kI racanAyeM kI haiM usI taraha prAkRta bhASA kA vyavasthita jJAna prApta karane kI dRSTi se vararuci Adi aneka vidvAnoM ne prAkRta vyAkaraNa granthoM kI racanAyeM kI haiM / yoM to prAkRta bhASA ke bIsoM choTe-bar3e vyAkaraNa-grantha upalabdha hote haiM para unameM vararuci kA 'prAkRta prakAza' saba se prAcIna grantha samajhA jAtA hai / prAkRtabhASA kA sarvAMga saMpUrNa vyAkaraNa grantha hemacandra sUri kA hai jo unake mahAn vyAkaraNa grantha 'siddha hai mazabdAnuzAsana' kA aSTama adhyAya svarUpa hai / isa mahAn vyAkaraNa grantha ke sAta adhyAyoM meM saMskRta bhASA kA paripUrNa vyAkaraNa grathita hai aura aSTama adhyAya meM prAkRta bhASA kA paripUrNa vyAkaraNa hai / isameM prAkRtottarakAlIna apabhraMza bhASA kA bhI vistRta vyAkaraNa hai jo unako maulika dena hai / hemacandra sUri ke bAda aneka choTe-bar3e prAkRta vyAkaraNa banate rahe aura unameM se aneka grantha prakAzita bhI ho gaye haiM / vararucikRta 'prAkRta prakAza' hemacandrasUri ke 'prAkRta vyAkaraNa' kI apekSA saMkSipta aura pUrNa-sA hai parantu prAcIna hone ke kAraNa usakA mahattva avazya hai / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta 'prAkRtAnanda' vararucikRta 'prAkRta-prakAza' kA ho eka prakriyAtmaka saMkalana hai / saMskRta ke laghukaumudI Adi prakriyAtmaka zailI ke anukaraNa meM raghunAtha kavi ne 'prAkRta-prakAza' ko isa prakAra prakriyAtmaka rUpa dekara isa prAkRtAnanda kA saMkalana kiyA hai| isameM kula 416 sUtra haiM, isase mAlUma detA hai ki mUla 'prAkRta-prakAza' ke kucha sUtra chor3a bhI diye haiM / para, sAtha meM kucha aise bhI sUtra diye haiM jo 'prAkRta-prakAza kI prasiddha pustaka meM nahIM milate / caukhambhAgranthAvali meM bhAmahakRta manoramAvyAkhyA sahita jo prAkRta prakAza chapA hai usameM kula 487 sUtra haiM jinameM ke 87 sUtra isa prAkRtAnanda meM nahIM haiM; aura sAtha meM isameM 21 sUtra aise haiM jo prAkRta-prakAza meM nahIM milate / tulanA kI dRSTi se donoM granthoM kI sUtrasUci isake sAtha dI jAtI hai / saMzodhaka vidvAnoM ko isakA kucha upayoga hogaa| mudrita prAkRta-prakAza ke aura prAkRtAnanda ke sUtroM meM kucha pATha-bheda bhI dRSTigocara hote haiM / lipikartAoM ke kAraNa aise pATha-bhedoM kA honA svAbhAvika hai / yaha graMtha abhI taka kahIM prakAzita nahIM huA hai| praoNpheTa ne avazya hI isakA sUcana 'kaeNTelAgasa kaeNTalaoNgaram' bhA. 1; pR. 361 para kiyA hai / isa kRti kA nAma sUcIkAra ko lAhora ke paNDita rAdhAkRSNa ke 'pustakAnAM sUcIpatram' meM milA hai, jo kAzmIra-nivAsI paM0 rAjArAma zAstrI ne likhA thA aura eziyATika sosAiTI baMgAla ke prosIDiMgs, jUna 1880 I. meM isakA ullekha huA hai| prastuta pustaka kI presa-kaoNpI jisa prati se taiyAra kI gaI hai vaha bhI saM. 1726 vi meM lAhora meM hI likhI gaI thii| ___ saujanyamUrti vidvadratna munivara zrI puNyavijayajI mahArAja ke prati hama apanA hArdika kRtajJabhAva prakaTa karate haiM ki jinhoMne svayaM apane hastAkSaroM meM prastuta racanA kI sundara presa kApI kara ke hamako rAjasthAna purAtana granthamAlA meM prakaTa karane ke liye pradAna kii| presa kI kaThinAI ke kAraNa isake prUphAdi saMzodhana kArya kAryAlaya dvArA hI kiyA gayA ataH kucha azuddhiyAM bhI raha gaI haiN| vidvajjana use svayaM zuddha kara leMge, aisI vijJapti ke sAtha kavi raghunAtha ne svayaM grantha ke prAraMbha meM isa viSaya meM jo bahuta hI sundara ukti prakaTa kI hai usI ko hama bhI yahAM punaH uddhRta kara denA cAhate haiM / doSaduSTamidamityavajJayA hAtumicchata na jAtu sAdhavaH / zaivalaM kila vihAya kevalaM nirmalaM kim na pIyate jalama / / jodhapura di0 25-6-63 -muni jinavijaya Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnandasya sUtrAnukramaNikA caroman sUtrAGka pRSThAGka 35 200 118 mr . 281 45 kramAGka 1 ai ghale sambhASaNe 2 aMkoThe llaH ___ aH kSamA-ilAghayoH akSyAdiSu chaH 5 aci mazca ajja prAmantraNe ata prA mipi vA ata e se ata prot soH 10 ato'maH 11 at pathi-haridrA-pRthivISa 12 adaso do muH 13 adAto yathAdiSu vA 14 ad dukUle vA lasya dvitvam 15 adho ma-na-yAm 16 anmukuTAdiSu 17 antyasya halaH 18 apau vviH 16 ami hrasvaH 20 .amhe jas-zasoH 21 amhehito amhesuttomyasi 22 amhehi bhisi 23 amhesu supi 24 ayuktasya riH 25 alAhi nivAraNe 26 avAd gAhervAhaH 27 avvo ammo duHkhA-''kSepa-vismApaneSu 28 avvo duHkha-sUcanA-sambhAvaneSu 29 aserlopaH 30 asterAsiH 31 asthini orwarm. mx 22w.xxxxxxur, mar mmm 158 267 274 272 278 296 Ar m 268 371 373 217 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAGka sUtrAGka pRSThAGka 265 266 256 270 170 197 155 232 236 174 mr mm my mrr wrr MrorMMXU4 9 m mm mr U U 32 asmado hamahamahAmaM sau 33 ahammirami ca 34 prAGi ca te de 35 prAGi me mamAI 36 AGo jJAdezasya 37 prAcya gaurave 38 Acca sau 36 A rapo-gamoraGasi 40 prAtmano appAgo vA 41 AdIto bahulam 42 prAderataH 43 Aderyo jaH 44 ApIDe ma 45 prAmaH esi 46 AmantraNe vA binduH 47 Ami siM 48 AmoNaM aAmra-tAmrayorbaH 50 pAlAne na loH 51 AlvillollAlavattetA matapaH 52 Ave ca 53 prA samRddha yAdiSu vA 54 Ahe isA kAle 55 igraM bhUte 56 icca bahuSu 57 ijjas-zasordIrghazca 58 iT-mayomiH 56 ita et piNDasameSu 60 itestaH padAdeH 61 it puruSe roH 62 it saindhave 63 itva-dvitvavarja rAjavadanAdeze 64 idadvitve 65 idama imaH 66 idam-etat-ki-yat-tadbhayaSTA inn| vA 314 402 43 255 326 327 185 [ qui qui ,"'.92 : mrrow more euruv. 325 121 311 164 240 237 226 220 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAGka sUtrAGka pRSThAGka 308 mmmm 416 22 86 67 idISat-pakva-svapna-vetasa-vyaJjana-mRdaGgA'GgareSu 28 68 idutoH zaso po 1400 66 id ItaH pAnIyAdiSu 70 ida RSyAdiSu 48 ibhyaH ssA-se 285 72 ira-kira-kilA anizcittAkhyAne 263 73 ive vvaH 74 IabhUte 328 75 It siMha-jihvayozca 50 76 It striyAm 77 IdUtohrasvaH 177 78 Id dhairye 195 79 uta prot tuNDarUpeSu 55 uttame ssA hA ca 335 81 uttarIyA-'nIyayoryasya jo vA 82 utsamolaH 343 83 ut saundaryAdiSu udumbare dorlopaH 206 85 udUkhale dvA vA 287 86 udto madhUke 188 87 udo vijaH 376 88 ud RtvAdiSu 26 86 uddamo dhUmA 363 60 upari lopaH ka-ga-Da-ta-da-pa-Sa-sAm 61 u: padma-tanvIsameSu 179 62 urjas-zas-TA-Gas-supsu vA 153 93 ulUhale tvA vA 187A 64 u-su-mu-vidhyAdiSvekasmina 331 65 Rta pAraH supi 152 66 Rto't 120 67 Rto'raH 365 18 RtvAdiSu to daH 96 ekAco hI 100 eca supyaGi-GasoH 101 ecca ktvA tumana-tavya-bhaviSyatsu 334 Arm of muv" Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAGka sUtrAGka pRSThAGka 52 143 102 eta id vedanA-devarayoH 103 etadaH sAtvotvaM vA 247 104 et nIDA-'pIDa-kIdRgIdRzeSu 105 enna pure 160 106 e bhyasi 107 e zayyAdiSu 108 eSAmAmo NhaM 110 aita et 111 erAvate ca 82 112 pro ca dvidhA kRtaH 312 113 proto'd vA prakoSThe kasya vaH 114 aodavA.'payoH 310 115 o badare dena 116 ao sUcanA-pazcAtApa-vikalpeSu 117 praut, prot 118 ka-ga-ca-ja-ta-pa-ya-vAM prAyo lopaH 116 kabandhe bo maH 12. kApaNe 121 kAlAyase yasya vA 122 kAzervAsa : 123 ki-yat-tadbhyo Gasa prAsaH 222 124 kilo prazne 267 125 kima : ka: 216 126 kirAte ca: 127 kubje kha: 128 kRja: kA bhUta-bhaviSyatozca 365 126 kRja: kuNo vA 130 kR-dA-zra-vaci-gami-rudi-zi-vidirUpANAM kAhaM dAhaM socchaM vocchaM gacchaM rucchaM daccha vecchaM 367 131 - kRSNe vA 132 kaiTabhe va: 133 kauzale vA 134 kte 412 135 kte tura: 136 ktena diNNAdaya: 413 91.00 9 m or. Mr YmroMMUS xx. 124 210 llh " x Wwwar 411 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAGka sUtrAGka pRSThAGka 51 ~ 415 181 S 385 23 W 350 " 340 56 336 84 405 9 . 137 kte : 138 ktva UraNa: 136 kmasya 140 krIja : kiraNa: 141 krudhejhUra : kliSTa-rilaSTa-ratna-kriyA-zAGgeSu tatsva ravat pUrvasya 143 kvacid asi GayorlopaH 144 kvacid yuktasyApi 145 kvatheDhaH 146 kSamA-vakSa-kSaNeSu vA 147 kSiyojhijjaH 148 kha-gha-tha-dha-bhAM-ha: 146 khAdi-dhAvyoH khA-dhau 150 gadgade raH 151 gamAdInAM dvitvaM vA 152 gateMDaH 153 gabhite NaH 154 gahe gharo'patau 155 grasevisaH 156 grahe dIrgho vA 157 grahergeNhaH 158 ghuNo ghola: 156 ghe ktvA-tumun tavyeSu 160 asazca dvitvaM vA'ntyalopazca 161 DasA se 162 Gasi tumo-tuha-tujjha-tumha-tubbhA 163 GaseH prA-do-du-hayaH 164 Gaso vA 165 Gaso vA 166 Gasau tattau taitto tumAdo tumAdu tumAhi 167 u e mmI 168 Dehi 166 ssi-mmi-tthAH 170 Gau ca mai mae r u rm""m . . . .mom.r . 236 245 : Ram 22 224 WW 271 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAGka 171 DI tumammi 172 caturacatAro batAri 173 caturthI caturdazyoM stunA 174 catuSyaH SaSThI 175 candrikAyAM maH citra ce zravadhAraNe cijavivaraNaH cinhe dhaH vo braja-nRtyoH caurya sameSu riyaM vAha 182 jalpeloM maH 183 jas zas-usi prAsu dIrghaH 184 jas- zas- Gaso go 185 jas-zasorlopaH 186 jasa grovo vAievaM yUtvaM ca 176 177 17 176 180 181 187 jasa ozca yUtvam 188 jaso vA 159 jighrateH pApAsI 160 bho jaMbhA 161 jJo jAraNa- muNa 192 zo gajjabbI yA 193 jyAyAmIt 194 RSi durgAla 165 TA''morNaH 116 TAim GInAmidedadAtaH 197 TA Gayostai tae tumae tue 168 TA pA LE TA pA 200 To Da 203 Dasya ca 204 205 [ ] gavaraH kevale evari mAnantayeM sUtrAGka 262 215 178 18 167 261 386 205 341 202 165 347 13 231 12 160 255 141 235 55 201 ThA bhAgAMzca vartamAna bhaviSyad vidhyAdyakavacaneSu 261 220 Tho DhaH 140 136 157 362 343 368 308 173 16 196 == 265 266 pRSThAGka 32 27 22 3 20 ax 47 25 41 25 20 42 2. 28 2 16 16 16 44 42 4T 50 21 2 3 16 31 17 25 11 43 25 25 35 35 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 7 ] kramAGka sbttb pRSThAGka 302 m"" 386 266 253 244 243 313 207 144 252 264 Xxx 206 gavi vaiparItye 207 Nica edAderata prAt 208 gudeloNaH 206 Ne zasi 210 taM vA'mi 211 tada pozca 212 tadetadoH saH sAvanapuMsake 213 tal tvayordA-taNo 214 tAlavRnte NThaH 215 tiNi jas-zasbhyAm 216 tujhe tumhe jasi 217 tujhesu tumhesu supi 218 tujhehiM tumhehi tubbhehiM bhisi 216 tumAi ca 22. tumhAhito tumhAsutto bhyasi 221 tUrya dhairya-saundaryA-''zcarya-paryanteSu raH 222 tRna ira: zIle 223 tapasthimpaH 224 te tiporidetau 225 to GaseH 226 to-tthayosto lopaH 227 to do se: 228 tya-thya-dyAM cca-ccha-jjA: 226 baservajjaH 230 trastI 231 tvarastuvaraH 232 thAsa sipo: si se 233 dazAdiSu haH 234 dADhAdayo bahulam 235 dik-pra vRSoH saH 236 divase sasya 237 duhi-lihi-vahAM dubbha-libbha-vabhA 238 dUGo dUmaH 236 zeH pulaa-riNaakka-pravakkhA: 24. daityAdiSvaiH mmar Arr wrrm H MmrtmnA OU.. 417 361 317 248 246 221 380 or mar 215 "MMMM. 280 103 407 381 368 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAGka 241 deve vA 242 dolA- daNDa- dazaneSu GaH 243 dohade H 244 dra ro vA 245 dvivacanasya bahuvacanam 246 duve doNi vA 247 he 248 249 250 251 dhAtorbhaviSyati hiH dhya- hyorbhaH na Di-isyoredAtI natro hali 252 na ttha: 253 na tadiSu 254 na napuMsake 255 napuMsake svamoridamiNamiNamo 256 na bindu pare 257 na ranho 258 na vidyuti 2.6 na ziro nabhasI 260 261 262 nAto dAlo 263 nA''manye sAvotva-dIrghatva bindavaH 264 nAnekAcaH na santi prAvR-zaradaH pusi na stambe 265 nipAtAH 266 niro mAGo mAraNaH [] 267 nIDAdiSu ca 268 no : sarvatra 26 notsukoravayoH 270 ta mANau zatR-zAnaco 271 nti- helyA mo-mu-mA bahuSu 272 ntu ha mo bahuSu 273 nmo mmaH 274 paTe: phala: 275 palane sUtrAka 162 64 67 104 11 146 147 107 142 226 116 216 287 130 114 286 208 242 ph 161 25 322 289 377 163 E 126 415 323 332 6 345 204 pRSThAGka 24 11 11 12 2 17 17 41 12 17 1 28 13 26 34 15 13 24 34 26 13 16 35 46 24 2 52 38 39 11 42 25 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 382 203 154 156 9 mr m w USAY 346 91 276 padasya 277 padaH pAla: 278 paruSa-parigha-parikhAsu phaH 276 paryasta-paryANa-saukumAryeSu llaH 280 pitR-bhrAtR-jAmAtRNAmaraH 281 pRSThA-'kSi praznAH striyAM dA 282 po vaH 253 paurAdiSvauH 284 pratisara-vetasa-patAkAsu : 285 prathama-zithila-niSadheSa DhaH 286 pradIpta-kadamba-dohadeSu dola: 87 prAderbhava: 288 prAdermIla: 289 ko bha 260 bASpe'zruNi haH 261 bisinyAM bhaH 262 buDa-khuppo masje: 263 bRhaspatI ba-horbha-au 264 brahmAdyA Atmavat 265 bhAva-karmaNorvazca 266 bhidi-cchidorantasya ndaH 267 bhindipAle NDa: 268 bhiyo bhA-bIhI 264 bhiso hiM 300 bhujAdInAM ktvA-tumun-tavyeSu lopaH 301 bhuvo ho-huvau 302 bhyaso hito sutto 303 meM mama 304 majbhago amhaM amhAraNaM amhe prAmi 305 matto maitto mamAdo mamAdu mamAhi sau 306 madhyAnheM hasya 307 madhye ca 308 manmathe vaH 306 mamammi Dau 310 mayUra-mayUkha-yorvA vA 311 malile linorilo vA 312 mAMsAdiSu vA 123 180 360 145 241 -6GK00.. 363 128 17 414 316 21 268 276 xmmmm or 273 106 321 65 277 - 42 211 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 10 / kramAGka sUtrAGka pRSThAGka 182 372 374 366 275 337 0 - 127 305 m xamw . 134 313 mAturAt 214. minA ssaM vA 315. mi-mo-mu-mAnAmadho hazca 316, mRjeluMbha-pusau 317, mRdo la: 318. me mama maha majjha Gasi 316, mo binduH 320, mo-mu maihi-ssA-hitthA 321 mna-jJa-paJcAzata paJcadazeSu NaH 322 mmiva-migra-vimA ivArtha 323, mla vA-vAmI 324. yaka I-ijjo 325, yamunAyA masya 326 yaSTayAM laH 327 mAvadAdiSu vasyA 328, yuktasya 326 yudhi-budhyoH 330 yuSmadastaM tuma 331 rAjJazca 332. rudevaH 333 rudhedha-mmo 334 ruSAdInAM dIrghaH 335 re are hire sambhASaNa-ratikalahA-''kSepeSu 336 rorA 337 tasya TaH 338 rya-zayyA-'bhimanyuSu jaH 336 lavaNa-navamallikayorvena 340 lAdeze vA / 341, lAhala lAGgala-lAGga leSu vA raNa: 342. lataH klupta ili 343, lopo'raNye 344, vAdiSu 345 vargeSu yujaH pUrvaH 346 vartamAna-bhaviSyadanadyatanayojaH jjA vA 347 vasati-bharatayohaH 14' vidyut-pItAbhyAM vA laH 383 251 230 375 362 384 304 284 115 112 GNMKM MMKGA. 6 164 316 18 161 183 320 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 126 355 213 354 llh llh 397 342 254 263 387 llh 388 357 276 234 307 346 viprakarSaH 350 vihvale mbha ho vA 351 vRkSe vena rurvA 352 vRdheH 353 vRnde vo raH 354 vRzcike chaH 355 vRSa-kRSa-mRSa-hRSA 356 veH kakeca 357 veSTezca 358 vo ca zasi 356 vo bhe tujjhAraNaM tumhAraNamAmi 360 zakAdInAM dvitvam 361 zakestara-ca-tIrAH 362 zatR-patyorDa: 363 zarado daH 364 zaSoH saH 365 zasa et 366 zeSaH saMskRtAt 367 zeSa -'dezayodvitvamanAdau 366 zeSAraNAmadantatA 366 zeSo'dantavat 370 zca-tsa-psAM chaH 371 zmazrumazAnayorAdeH 372 zrado dho dahaH 373 zru-hu-ji-lU-dhuvAM gaNo'ntyehrasva: 374 zvAdInAM triSvapyanusvAravaja hilopazca vA 375 SaT-zAvaka-saptaparNAnAM chaH 376 ka-ska-kSAM kkhaH 377 STasya ThaH 278 SThA-dhyA-gAnAM ThA-mAa-gAmA: 376 pasya pha: 380 Sma-yakSa-vismayeSu mhaH 381 saMkhyAyAM ca 382 saMjJAyAM vA 383 saTA-zakaTa-kaiTabheSu DhaH 354 sandhAvacAmalopavizeSA bahulam 385 samAse vA 35 366 137 125 201 378 350 99 56 175 360 206 116 101 10 - 31 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 12 / kramAGka sUtrAGka paSThAGka 34 135 76 136 303 113 132 184 . nMMG RNMo0IkA 57 Wm mor M 386 sarvajJatulyeSu asya 387. sarvatra labarAm 388 sarvAderjasa etvam 389 sIkare bhaH 360 supaH suH .. 361. su-bhis supsu dIrghaH 362 sU kutsAyAm 363. sUrye vA 364 sevAdiSu 365 sobindurnapuMsake 366. stambhe khaH 397 stasya thaH 368. striyAM zasa udoto 366 striyAmAt.. 400 striyAmAta et 401. sthANAvahare 402. snuSAyAM haH 403 snehe vA 404 spasya sarvatra sthitasya 405 sphaTika-cikura-nikaSeSu kasya haH 406 sphaTike laH / 407 sphuTi-calyo 408 sphoTake 406 smaratebhara-sumarI .410 ssa-ssimorad vA 411 sso saH 412 hantermaH 413 haridrAdInAM ro laH 414 hazca sau 415 huM dAna-pacchA-nirdhAraNe .416 ha-kkhU nizcaya-vitarka-sambhAvaneSa 417 ha-kro-ra-kIrau 418 ha naH-snaHSNa-kSNa-znAM NhaH 416 hana-la-hmaSu na-la-mAM sthiti-rUrvam 166 38 122 77 78 344 111 ~ ~ * 227 370 W.CMWWW. AMAU Kaa 406 . 46 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnandaprAkRtaprakAzayoH sUtrANAM bhedAnukramaNikA prAkRtAnandasya sUtrANi sUtrAGka ka. prAkRtaprakAzasya sUtrANi satrAGka aMkoThe llaH 200 X aMkole lla: 2 / 25 - 1 ata ideto luk ca 1111. 2 adIrghaH sambuddhau 3 anAdAvayujostathayodadhau 12 / 3 X X . 1 apau vvi 306 amhehito amhesutto myasi 274 amhAhinto amhAsuntobhyasi 6 / 46 4 asmadaH sau hake hage mahake 119 5 asmadojasAvayaM ca 12 / 25 6 ayuktasyAnAdau 2 / 1 2 avvo ammo duHkhA''kSepavismApaneSu aserlopaH 301 266 asterlopaH 7 asteraccha 7 / 6 12 / 16 217 3 asthini AGo jJAdezasya pAcca sau 170 155 5135 Xx prAma: esi 223 prAmi siM 246 prAlvillollAlavattettA matupaH 314 AGo jJasya 3155 pAca so 8 Atmani paH 3 / 48 6 Anantarye gavari pAma esi 64 prAmAsi 6 / 12 prAlvillolavantentAmatupaH 4 / 25 10 prAvi:kta karmabhAveSu vA 7 / 28 11 AzcaryasyAccarizra 12 / 30 X X 4 inaM bhUte 326 X iT mayomiH 325 X 12 i gadhrasameSu 12 / 6 iD mipomiH 713 13 itsadAdiSu 1111 14 i: zrIhrIkrItaklAntaklezamlA nasvapnasparzahahiMgaheMSu 3 / 62 15 ivasya piva: 1014 16 ivasa vidha 12 / 24 X X X Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 14 / ka. prAkRtAnandasya sUtrANi sUtrAGka kra. prAkRtaprakAzasya sUtrANi sUtrAGka 5 ive vva 308 It striyAm 416 uttarIyA-'nIyayoryasya jo vA 86 uddhmo dhUmA 6 udUkhale dvA vA 187 ulUhale lvA vA 187 A Ica striyAm uttarIyA''nIyayooM vA uddhma udghamA 7 / 11 2017 8.32 X X ecca ktvAtumun tavyabhaviSyatsu prot prot 73 dherpUraH x xxx xxx x 385 ulUravakhelvA vA 121 17 RrIti 1.30 18 lataH kluptaH iliH 1233 eca ktvAtumun tavyabhaviSyatsu 7 / 33 16 evasya jebva 1223 prAta prot 1.41 20 kanyAyAM nyasya 10 / 10 21 kareNvAM raNoH sthitiparivatiH 4 / 28 22 kRgaGgamA ktasya DaH 11015 krudherjUraH 8.64 23 ktva imaH 12 / 24 ktva stUnam 10 / 13 25 ktAntAduzca 26 ktvo dAriNaH 11116 __kvacitpRktasyApi 27 kSasya ska: 118 28 khidevisUraH 8 / 63 26 gardabhasaMbhadavitadivicchadiSu dasya 3 / 26 ghet ktvA tumun tavyeSu 8.16 X Gasi tumo tuha tujbha tumha tumhAH 6 / 31 kvacid yuktamyApi XX 416 ghe ktvA-tumuntavyeSu 7 GasA se Gasi tumo-tuha-tujjha-tumha tubbhA 8 aso vA x ke e-mmI XXX.X 30 Gaso ho vA dIrghatvaJca 3 remmI 31 urdaina haH 32 carcezcampaH 33 cavargasya spaSTatayA tathoccAraNaH 11012 56 6.16 8.65 1115 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka. prAkRtAnandasya sUtrANi 18 cina cea avadhAraNe [ 15 ] sUtrAGka ka. prAkRtaprakAzasya sUtrANi __ satrAGka 261 34 ciTThasya ciSTa: 11 / 14 140 35 jazzasGasAM go. 5138 136 jasazca pro yUtvam 5 / 16 jazzasGasAM go 5138 36 joyaH 114 10 jasa o vo vA'tvaM yUtvaM ca jasa aozca yUtvam jas-zas-Gaso No x 11 jJo gajja-raNavvau vA 408 37 jJasya jaH 38 ja cca 106 10 / 11 X 12 jhayi tadvargAntaH TA-Gas GInAmide dadAtaH TA ucostai tae tumae tue 160 255 TAGasiGasDInAmidedadAtaH 522 TADyostai taetumae tume 6 / 30 39 TAmorNaH 5 / 4 40 DukRJaH karaH 12 / 15 13 gavari prAnantanayeM 266 raNuderloraNaH Ne zasi 386 266 41 NijazzasorvA klIbe svaradIrghazca raNudo golla go zasi 42 go naH 43 tatipo rideto 44 tipAthi tu cAmi tujhehiM tumhehi bhisi tRNairaH zIle 12 / 11 87 6.44 10.5 711 12120 XXX taM vA'mi 253 tujhehiM tumhehiM tunbhehi bhisi 258 tanairaH zIle 14 te-tiporideto vastI 417 4 / 24 150 trasti 45 dadAterde daissa laTi 655 12 / 14 15 duhi-lihi-vahAM dubbha-libbha vabbhA Y07 46 daze: pekkhaH 1218 16 dohade NaH 47 dhAtorbhAvakartRkarmasu parasmaipadam 12 / 27 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X 76 X X XXXXX [16 ] ka. prAkRtAnandasya sUtrANi sUtrAGka | kra. prAkRtaprakAzasya sUtrANi sUtrAGka x 48 na luTi 12 / 13 napuMsake svamoridamiNamiNamo 287 napuMsake svamodidamiNamiNamo 6 / 18 nA''mantraNe sAvotva-dIrghatva nAmantraNe sAvotvabindava dIrghabindavaH 5 / 27 46 nAntyadvitve 50 naidAve 7 / 26 padaH pAla: 283 padeH pAlaH 8.10 51 panase'pi 2037 paruSa-parighaparikhAsu pha: paruSapalitaparikhAsu pha: 2036 52 putre'pi kvacit 1215 53 paizAcI 1011 54 prakRtiH zaurasenI 1012 55 prakRtiH saMskRtam 12 / 2 56 prakRtyA dolAdaNDadazaneSu 12131 17 bASpe'zruriNa haH 123 18 bRhaspatau ba-horbha-au 145 57 brahmaNyavijJakanyakAnAM NyajhanyAnAM jo vA 127 58 bhaviSyati mipAssaM vA svaradIrghatvaJca 12 / 21 56 bhAjane jasya 3 / 4 16 bhiyo-bhA: bI 60 bhobhuvastiGi 12 / 12 bhyaso hiMto sutto bhyaso hinto sunto 57 61 mAgadhI 1111 62 mipo loTi ca 12 / 26 mRjelubha-pusau ___ mRjernubhasupau 8 / 67 63 yayi tadvargAntaH 4 / 17 yAvadAdiSu vasya yAbAdAdiSu vasya 64 rAjJo rAci TAGasiGasGiSu vA 10112 ruSAdInAM dIrghaH ruSAdInAM dIrghatA 8 / 46 65 ryasya ripaH 1018 66 ryayorya 117 XX X X X X X X X 415 X Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 ] kra. prAkRtAnandasya sUtrANi sUtrAGka | kra. prAkRtaprakAzasya sUtrANi lAhala-lAGgala-lAGga leSu vA NaH 98 lAhale gaH 67 lihelijjha sUtrAGka 2 / 40 8 / 46 20 tRtaH kluptaH ili X X X X X X ve kke ca 367 X zakestara-ca-tIrAH X X 68 vargANAM tRtIyacaturthayora yujoranAdyorAdyau 10 // 3 66 vASpe'zruriNa haH 70 vipraveSa avadhAraNe 63 71 A visinyAM bhaH 2 / 38 71 B bRhaspatI vaherbhAau 4 / 30 vekve ca 8 / 31 72 vyApRte DaH 12 / 4 zakestarava atIrA: 870 73 zIkare bhaH 25 74 zRgAlazabdasya zivAlA zipAle zibAlakAH 11.17 75 zeSaM mahArASTrIvat 12 / 32 76 zaurasenI 12 / 1 SaTzAvakasaptaparNAnAM haH 2 / 41 77 SasoH saH 113 78 STasya saTaH 1016 STAdhyAgAnAMThAabhAabhAprAH 8.25 sarvajJatulyeSu naH 76 sarva GgitajJayoga 12 / 8 80 sarvanAmnAM 3 sitvA 12 / 26 81 sica 3 / 37 X X SaT-zAvakasaptaparNAnAM chaH 69 X SThA-dhyA-gAnA-ThA-jhA-gAvAH 366 sarvajJatulyeSu asya 105 315 21 sIkare bhaH 76 XXXXXXXX 82 stambe 3 / 13 83 sthazciTThaH 12 / 16 84 smarateH sumara 12 / 17 85 striyAmitthI 12 / 22 86 snasya sanaH 107 hudAnapRcchAnirdhAraNeSu 2 87 hRdayasya hitakam 10.14 88 hRdayasya haDakka: 11116 hrahlahmaSu nalamAM sthitirUvam 318 hrasraSkSNaznAM NhaH huMdAnapRcchAnirdhAraNeSu 260 X ha na-la-hmaSunalamAM sthitirUvam 108 hanaH sna: SNakSaNaznAM NhaH 46 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA dvidhA saMskRtA ca prAkRtA ceti bhedataH / kaumArapANinIyAdisaMskRtA saMskRtA bhavet // 1 iyaM tu devatAdInAM munInAM nAyakasya ca viprakSatriyaviTzUdra mantrikaJcukinAmapi / / 2 gArgyagAlavazAkalyapANinyAdyA yatharSayaH / zabdarAzeH saMskRtasya vyAkarttAro mahattamAH // 3 tathaiva prAkRtAdInAM SaDbhASANAM mahAmuniH / zrAdikAvyakRdAcAryo vyAkarttA lokavizrutaH // 4 yathaiva rAmacaritaM saMskRtaM tena nirmitam / tathaiva prAkRtenApi nirmitaM hi satAM mude // 5 pANinyAdyaiH zikSitattvAtsaMskRtI syAdyathottamA / prAcetasavyAkRtatvAtprAkRtyapi tathottamA / / 6 --mmmm Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha -kavi-viracita prAkRtAnanda preGkhannakhacchavimithazchuritena yasmin , raktAcalagrathanakautukamanvakAri / khedodgamadviguNadAnajalaH sa bhUyAn , bhUyAt karagrahavidhiH zivayoH zivAya // 1 // racayati nRsiMharatyai raghunAthaH srsdaivvittnyH| rasikAnandanimittaM sAnandaM prAkRtAnandam // 2 // doSaduSTamidamityavajJayA hAtumicchata na jAtu sAdhavaH / / zaivalaM kila vihAya kevalaM nirmalaM kimu na pIyate jalam ? // 3 // ye paNDitakulotpannA rsvnto'lpbuddhyH| tadarthamayamArambhaH kimajJAtaM manISiNAm ? // 4 // sandhAvacAmajlopavizeSA bahulam // 1 // acAM sandhAvavizeSA lopazca vA syuH / nadIsrotaH Nahasokto rAma o iti sthite rAmo, akaarlopH| mo binduH||2|| masya anukhAraH syAt / kaNha am iti sthite knnhN| aci mazca // 3 // aci pare masya ma eva syAt / anusvArApavAdaH / dhaNam oharai iti sthite dhaNamoharai / 'anaci mo binduH' ityeva sUtrayitumucitam / naJo hali // 4 // makAra-akArayoH anukhAraH syAd hali / ansaH aMso, anna nasya anukhaarH| vaJcitaH vaMcio, atra asya / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita vakrAdiSu // 5 // eSu anukhArAgama: syAt / vakaM vk| vakra vyasta hakha azru zmazru gRSTi mUrddhana manakhinI darzana sparza varNa pratizrut azva abhimukta vkraadiH| mAMsAdiSu vA // 6 // eSu vA binduH syAt / saMyoge'No hakha iti vAcyam / mAMsaM maMsaM mAsaM / AkRtigaNo'yam / jhayi tadvargAntaH // 7 // tadvargAnto'nukhAro vA syAd jhayi / zaGkA saMkA saGkA / // iti sandhiH // __ata ot soH // 8 // akArAntAt parasya soH ot syAt // no NaH sarvatra // 9 // yatra kacit sthitasya nasya NaH syAt / ka-ga-ca-ja-ta-da-pa-ya-vAM prAyo lopaH // 10 // kAdInAM navAnAmayuktAnAmanAdivartinAM prAyo lopa: syAt / nArAyaNaH NArAaNo / ayuktAnAmiti kim ? zakraH sako ityAdi / anAdivartinAmiti kim ? kRSNaH kaNho ityAdi / dvivacanasya bahuvacanam // 11 // supAM tiGAM ca dvivacanasya bahuvacanaM syAt / jas-zasorlopaH // 12 // akArAntAt parayoH jasU-zasoH lopa: syAt / __jasU-zasU-Gasi-Amasu dIrghaH // 13 // eSu ato dIrghaH syAt / e ca supyaGi-GasoH // 14 // akArasya etvaM syAt supi, na tu ddi-ngsoH| cAd dIrgho'pi / nArAyaNI nArAyaNAH NArAaNe nnaaraaannaa| aDi-usoriti kim ? nArAyaNe NArAaNammi, nArAyaNasya nnaaraaannss| Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda ato'maH // 15 // akArAntAt parasya amaH akArasya lopaH syAt / nArAyaNaM nArAaNaM / nanu 'sandhAvacAm 0 ' (1) iti alopenaiva bhAvyam iti cet, na, tatra bahulagrahaNAt kvacidapravRtterapi sambhAvanIyatvAt / nArAyaNAn NArAaNA NArAaNe / TA-''morNaH // 16 // akArAntAt parayoH TA-''moH NaH syAt / nArAyaNena NArAaNeNa / nArAyaNAnAM NArAaNANaM / bhiso hiM // 17 // akArAntAt parasya bhiso hiM ityAdezaH syAt / nArAyaNaiH NArAaNehiM / caturthyAH SaSThI // 18 // syAt / tathA hi / sso GasaH // 19 // akArAntAt parasya usaH ssa ityAdezaH syAt / nArAyaNAya NArAaNassa / nArAyaNebhyaH NArAaNANaM / GaseH : A-do-du-hayaH // 20 // adantAt parasya GaseH A do du hi iti pratyekaM catvAra AdezAH syuH / nArAyaNAt NArAaNA NArAaNAdo NArAaNAdu NArAyaNAhi / 'jas-zas0' (13) iti dIrghaH / yaso hiMto sutto // 21 // adantAd bhyaso hiMto mutto ityetau Adezau syAtAm / nArApaNebhyaH NArAaNAhiMto NArAaNAsutto / nArAyaNasya NArAaNassa GaH e-mmI // 22 // adantAd Gi iti saptamyekavacanasya e mmi ityetau syAtAm / kacidU Gasi GayorlopaH // 23 // GasiGayoH parayoH kacidato lopaH syAt / nArAyaNe NArAaNe NArA aNammi / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita supaH suH||24|| adantAt parasya supaH su ityAdezaH syAt / otvApavAdaH / nArAyaNeSu NArAaNesu / 'e ca0' (14) iti etvam / nA''mantraNe sAvotva-dIrghatva-bindavaH // 25 // sambodhane otva-dIrghatvA-'nukhArA na syuH| antyasya halaH // 26 // [antyasya halaH] lopaH syAt / he nArAyaNa he NArAaNa / rAgaH raao| 'ka-ga' (10) iti glopH| rAgAH rAA rAe, 'jas-zasoH0' (12) iti lopaH, 'jas-zas0' (13) iti diirghH| sampam raaaN| rAgAn rAA rAe / rAgeNa rAeNa / rAgaiH rAehiM / rAgAya rAassa / rAgebhyaH rAANaM / rAgAt rAA rAAdo rAAdu rAAhi / rAgebhyaH rAAhito raaaasutto| rAgasya rAassa / rAgANAm rAANaM / rAge rAe rAammi / rAgeSu raaesu| AderataH // 27 // -itydhikRty| idISat-pakka-svapna-vetasa-vyajana-mRdaGgA-'GgAreSu // 28 // eSu saptasu madhye AdeH ataH iH syAt / ud RtvAdiSu // 29 // eSu RtaH uH syAt / mRdaGgaH muiNgo| Rtu mRNAla pRthivI vRndAvana prAT pravRtti vivRta saMvRta nivRta vRttAnta parabhRta mAtRka jAmAtRka mRdaGga ityAdi RtvaadiH| viprakarSaH // 30 // -ityadhikRtya / yuktasya // 31 // -itydhikRty| iH zrI-hI-krIta-klAnta-kleza-mlAna-khAna-sparza-harSA-'rha-gartheSu // 32 // eSu ekAdazasu yuktasya viprakarSaH syAt, pUrvasya itvam, tatvaratA ca / 'no yA:0' (9) iti NaH / khamaH siviNo ityAdi / 'upari0 (36) iti vakSyamANena plopH| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda pratisara-vetasa-patAkAsu DaH // 33 // eSu tasya DaH syAt / pratisaraH paDisaro / 'sarvatra' (34) iti vakSyamANena rlopH| nanu paDivaA paDisiddhi ityAdau tasya DaH kena ? iti cet, ucyate, pratisara ityatra pratinA sarati pratipUrvaka iti yAvad iti vyAkhyAnAt, 'pratisara'zabdasyApi pratinaiva saratvAditi / vetasaH veddiso| sarvatra labarAm // 34 // saMyuktasya uparyadhaHsthitAnAM lakAra-bakAra-rephANAM lopaH syAt / zeSA-''dezayoditvamanAdau // 35 // yuktasya lope jAte yaH zeSaH Adezazca tayoH anAdau vartamAnayordvitvaM syAt / pakkaH pikko| upari lopaH ka-ga-Da-ta-da-pa-Sa-sAm // 36 // ___ kAdInAmaSTAnAM yuktasya uparisthitAnAM lopaH syAt / bhaktaH bhtto| vargeSu yujaH puurvH|| 37 // __ 'zeSA0' (35) iti yasya dvitvaM kriyate sa dvitIyaH caturtho vA cet tatpUrvaH prathamaH tRtIyo vA syAt / mugdhaH muddho / khagaH khggo| utpItaH uppiio| sadgamaH saggamo / AptaH atto| vasiSThaH vsiho| snehe vA // 38 // atra yuktasya viprakarSoM vA syAt, pUrvasya atvaM ca / lehaH saNeho ho| Aderyo jaH // 39 // zabdasya AdibhUtayakArasya ja-AdezaH syAt / adho ma-na-yAm // 40 // yuktasya adhaHsthitAnAmeSAM lopa: syAt / yogyaH joggo| e zayyAdiSu // 41 // eSu AdeH akArasya etvaM syAt / utkaraH ukkero / zayyA saundarya utkara trayodaza Azcarya paryanta ballI zayyAdiH / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita mayUra-mayUkha-yorkhA vA // 42 // anayoH yUzabdena saha AdeH ata otvaM vA syAt mayUraH moro| mayUkhaH moho / pakSe 'ka-ga0' (10) iti yalopaH, maUro maUho / A samRyAdiSu vA // 43 // avibhaktiko nirdezaH / 'savisargaH pAThaH' iti kecit / eSu AdeH akArasya AkAro vA syAt / samRddhi prakaTa abhijAti manakhinI pratipat sadRkSa pratisparddhi prasupta prasiddhi azva / AkRtigaNo'yam / __ zaSoH sH||44|| sarvatra zasya Sasya ca saH syAt / azvaH Aso asso| adAto yathAdiSu vA // 45 // eSu AtaH sthAne vA at syAt / prahAraH paharo pahAro 'sarvatra' (34) iti ralopaH / hAlikaH halio haalio| yathA tathA prAkRta tAlavRnta utkhAta cAmara prahAra cATu dAvAgni khAdita saMsthApita mRgAGka hAlika ythaadiH| ud ikssu-vRshcikyoH|| 46 // anayoH ita ut syAt / vRzcike chH||47|| yuktasya syAt / vakSyamANazca-tsa-psAM chaH' (124) iti cchtvaapvaadH| id RSyAdiSu // 48 // eSu RkArasya it syAt / vRzcikaH vinychuo| RSi vRSI gRSTi sRSTi dRSTi zRGgAra mRgAGka bhRGga bhRGgAra hRdaya vitRSNa bRMhita kRzarA kRtyA vRzcika kRpA zRgAla kRti kRtti kRSi RSyAdiH / zRGgAraH siMgAro / mRgAGka: miaMko, yathAditvAd Ata aH| bhRGgaH bhiMgo / bhRGgAraH bhiNgaaro| hna-stra-SNa-kSaNa-znAM nnhH|| 49 // eSAM NhAdezaH syAt / vitRSNaH vitinnho| zRgAlaH siaalo| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda Ita siMha-jihvayozca // 50 // anayoH ita It syAt / siMhaH sIho / id ItaH pAnIyAdiSu // 51 // eSu Ita it syAt / karISaH kariso / pAnIya alIka vIDita vyalIka gRhIta tadAnIm karISa dvitIya tRtIya gabhIra pAnIyAdiH / et nIDA-''pIDa-kIDagIdRzeSu // 52 // eSu Ita et syAt / ApIDe maH // 53 // pasya maH syAt / lopaM bAdhitvA prAptasya 'po vaH' (85) iti vakSyamANa-va-tvasyApavAdaH / ApIDaH aamelo| kvacid yuktasyApi // 54 // varNAntareNa yuktasyApi RkArasya kacid riH syAt / 'ka-ga' (10) iti da-lopaH / kIdRzaH keriso| IdRzaH eriso| . uta ot tuNDarUpeSu // 55 // saMyuktavarNaparokAreSu uta ot syAt / ka-ska-kSAM kkhaH // 56 // eSAM kkhAdezaH syAt / puSkaraH pokkhro| stasya thaH // 57 // syAt / 'upari lopa:0' (36) itysyaapvaadH| pustakaH pottho| lubdhakaH loo|'ut ot' (55) ityasya prAyikatvAt luddho| atra 'sarvatra' (34) iti ba-vayoraikyAd lope zeSasya dhasya 'zeSA' (35) iti dvitve dapUrvo dhkaarH| anmukuTAdiSu // 58 // eSu AdeH utaH at syAt / mukuTa mukula guru gurvI yudhiSThira saukumArya mukuTAdiH / 'AdekheM jaH' (39) iti jaH, 'upari0' (36) iti SalopaH, 'zeSA' (35) iti dvitvam / kha-gha-tha-dha-bhAM haH // 59 // eSAM pazcAnAmayuktAnAmanAdivartinAM hAdezaH syAt / ... Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita raghunAtha-kadhi-viracita haridrAdInAM ro lH||6|| eSAmayuktasya rephasya lAdezaH syAt / yudhiSThiraH jahiDhilo / haridrA caraNa mukhara yudhiSThira karuNa aGgurI aGgAra kirAta parikhA parigha haridrAdiH / caraNaH calaNo / mukhara muhalo / aGgAraH iMgAlo, 'ida ISat' (28) iti itvam / kirAte cH||61 // atra AdeH caH syAt / RtvAdiSu to daH // 62 // eSu tasya daH syAt / kirAtaH cilaado| Rtu rajata Agata nivRti AkRti saMvRti sukRti hata saMyata vivRta saJjAta samprati pratipatti RtvaadiH| ___ paruSa-parigha-parikhAsu phaH // 63 // eSu AdeH phaH syAt / paruSaH pharuso / parighaH phaliho / AgataH aaado| hataH hado / saMyataH saMjado, 'Adeo jaH' (39) iti jH| sama upasargatvAd yata iti yakArasya Adisthatvam / it puruSe roH // 64 // atra roH uta it syAt / puruSaH puriso| roriti kim ? pakArAd ukArasya mA bhUt / / ayuktasya riH // 65 // varNAntareNa ayuktasya RkArasya riH ityAdezaH syAt / RddhaH riddhii| vRkSe vena ruvA // 66 // ___ vRkSazabde vazabdena saha RkArasya ruH vA syAt / vyavasthitavibhASeyam , tena cchatvapakSe na bhavati, khatvapakSe tu syAdeva / kSamA-vRkSa-kSaNeSu vA // 67 // eSu kSasya vA cchaH / pakSe 'Ska-ska0' (56) iti khA, 'Rto't' (120) iti vakSyamANena akAraH / vRkSaH vaccho rukkho| Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda eta id vedanA-devarayoH // 68 // anayoH AdeH eta irvA syAt / devaraH diaro dearo, 'ka-ga' (10) iti vlopH| aita et // 69 // AdeH aitaH e: syAt / zailaH selo / kailAsaH kelaaso| daityAdiSvaiH // 70 // daityAdiSu aikArasya aiH ityAdezaH syAt // tya-thya-dyAM cc-cch-jaaH|| 71 // trayANAM krameNa trayaH syuH| daityaH daicco / caitraH caitto, 'sarvatraH' (34) iti rlopH| bhairavaH bhairavo / vaidezaH vaideso / vaidehaH vhdeho| kaitavaH kaiavo / vaizAkhaH vaisAho, 'kha-gha0' (59) iti hH| vaizikaH vaisio / vaizampAyanaH vaisaMpAaNo / daitya caitra bhairava khaira vaira vaideza vaideha kaitava vaizAkha vaizika vaizampAyana daityaadiH| oto'd vA prakoSThe kasya vaH // 72 // prakoSThazabde otaH ad vA syAt, kasya ca vaH syAt / prakoSThaH pavaTTho, 'sarvatraH' (32) iti ralopaH, 'upari0' (36) iti SalopaH, 'zeSA0' (35) iti dvitvam / pakSe paoho, 'ka-ga' (10) iti klopH| auta ot // 73 // ... AdeH aukArasya ot syAt / pautraH potto| paurAdiSvauH // 74 // eSu aukArasya auH ityAdezaH syAt / otvApavAdaH / pauraH puro| kauravaH kurvo| kauzale vA // 75 // kausalo kosalo / AkRtigaNo'yam / ut saundaryAdiSu // 76 // eSu aukArasya ut syAt / mauJjAyanaH muNjaaanno| zauNDaH suNddo| kaukSeyakaH kukkheao, 'vargeSu0' (31) iti kaH, 'kaga' (10) iti ya-korlopaH / saundarya mauJjAyana zauNDa kaukSeyaka dauvArikAdayaH saundaryAdiH / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita sphaTika-cikura-nikaSeSu kasya haH // 77 // eSu kakArasya hAdezaH syAt / 'kaga' (10) iti kalopApavAdaH / sphaTike laH // 78 // atra Tasya laH syAt / 'To DaH' (88) iti vkssymaannsyaapvaadH| 'upari0' (36) iti salopaH, sphaTikaH phaliho / cikuraH cihuro / nikaSaH Nihaso, 'no NaH0' (9) iti Natvam, 'zaSoH0' (44) iti sH| sIkare bhaH // 79 // atra kasya bhaH syAt / 'kaga' (10) ityasyApavAdaH / sIkaraH siibhro| garbhite NaH // 8 // tasya NaH syAt / garbhitaH gambhiNo / vsti-bhrtyohH|| 81 // anayoH tasya haH syAt / lopApavAdaH / bharataH bhrho| airAvate ca // 82 // atra tasya NaH syAt / lopApavAdaH / airAvataH erAvaNo, 'aita et' (69) iti et / pradIpta-kadamba-dohadeSu dolaH // 83 // eSu anAdibhUtasya dasya laH syAt / kadambaH klNbo| dohadaH nnohlo| aneti (anAdIti) kim ? Adyasya mA bhUt / 'dohade NaH' (97) iti vakSyamANena NaH / gadgade rH|| 84 // atra ayuktasya dasya raH syAt / 'upari0' (36) iti dalopaH, gadgadaH gggro| po vaH // 85 // pasya ayuktasya anAdibhUtasya vA syAt / zapathaH savaho, 'kha-gha' (59) iti hH| nanu pasya lopoktaH kathaM pasya vavidhiH? iti cet, ucyate, lopavidhau 'prAyaH' (sU0 10) ityukteH yatra lopAbhAvastatraiva asya pravRttiH / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda uttarIyA-'nIyayoryasya jo vA // 86 // uttarIyazabdasya anIyapratyayasya ca yo yakAraH tasya jo vA syAt ramaNIyaH rmnnijo| kabandhe bo maH // 87 // atra basya maH syAt / lopApavAdaH / kabandhaH kmNdho| To DaH // 88 // Tasya ayuktasya anAdibhUtasya DaH syAt / viTapaH viDavo / saTA-zakaTa-kaiTabheSu ddhH|| 89 // eSu Tasya DhaH syAt / DApavAdaH / zakaTaM saddho| _kaiTabhe vaH // 9 // bhasya vaH syAt / kaiTabhaH keDhavo, 'aita et' (69) iti et / pho bhaH // 91 // syAt / saphalaH sbhlo| prathama-zithila-niSadheSu DhaH // 92 // eSu tha-dhayoH DhAdezaH syAt / hApavAdaH / prathamaH paDhamo / zithila: siDhilo / niSadhaH nnisddho| kubjeH khaH // 93 // atra AdeH varNasya khAdezaH syAt / kunaH khujjo| dolA-daNDa-dazaneSu DaH // 94 // eSAM AdeH DaH syAt / daNDaH DaMDo / dazanaH ddsnno| manmathe vaH // 95 // atra AdeH vaH syAt / nmo mmaH // 96 // syAt / manmathaH vammaho, 'kha-gha' (59) iti hH| dohade NaH // 97 // atra AdeH NaH syAt / dohadaH nnohlo| lAhala-lAGgala-lAGguleSu vA nnH|| 98 // eteSu zabdeSu AdervarNasya No vA syAt / lAhalaH nnaahlo| lAGgalaH nnaaNglo| Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita raghunAtha - kavi - viracita SaTU - zAvaka - saptaparNAnAM chaH // 99 // eSu AdeH chaH syAt / SaNmukhaH chammuho / zAvakaH chAvao / saptaparNaH chattavaNNo, 'po vaH' (85) iti vatvam, 'sarvatra 0 ' ( 34 ) iti ralopaH / 12 dazAdiSu haH // 100 // eSu zasya haH syAt / saGkhyAyAM ca // 101 // saGkhyAvAcizabdasambandhidakArasya raH syAt / ekAdazaH eAraho / dvAdazaH bAraho / trayodazaH teraho, zayyAditvAd et / saMjJAyAM vA // 102 // saMjJAyAM dazAdeH zasya ho vA syAt / dazamukhaH dahamuho dasamuho / dazarathaH daharaho dasaraho / divase sasya // 103 // haH syAd vA / divasaH diaho diaso / dve ro vA // 104 // drazabde rephasya lopo vA syAt / iMdraH iMdo iMdro / drutaH duo druo / sarvajJatulyeSu asya // 105 // sarvajJa ityevamAkRtiSu asya lopaH syAt / sarvajJaH savajjo | atra jJe jakAraJakArayormadhye kAralope 'zeSA0' (35) iti dvitvam / jAnAteryAni sopapadAni rUpANi tatrAyaM lopaH / madhyAhne hasya // 106 // lopaH syAt / vakSyamANorddhasthiteH (108) apavAdaH // dhya-hyorjhaH // 107 // syaat| madhyAhnaH majjhaNNo / hra-hra-hmeSu na-la-mAM sthitirUrvam // 108 // eSu triSu adhaH sthitAnAM nakAra-lakAra-makArANAM tribhya upari sthitiH syAt / prahlAdaH palhAdo / atra grahaNaM cintyam, 'hra- sna-SNa0' (49) iti NhAdeze nasya svayameva upariSTAd (106) bhUtatvAt kaustubhaH kotthuho, 'auta ot' (73) 'stasya thaH' (57) 'kha-gha0' (59) iti haH / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda na stambe // 1.9 // stasya tho na syAt / 'upari0' (36) iti salopaH / taH iti pAThAntaram / stambaH tNbo| stambhe khaH // 110 // stasya khaH syAt / thApavAdaH / stambhaH khNbho| sphoTake // 111 // atra yuktasya khaH syAt / sphoTakaH khoDao, 'To Da' (88) iti ddH| rya-zayyA-'bhimanyuSu jH|| 112 // ____ yaM ityetasya zayyA-'bhimanyuzabdayozca yuktasya jaH syAt / kAryaH kjo| sUrye vA // 113 // sUryazabde yuktasya ra-jau vA syAtAm / na ra-hoH // 114 // repha-hakArayordvitvaM na syAt / sUryaH sUro sujjo / tasya TaH // 115 // spaSTam / kaivataH kevaTTo, 'aita et' (69) iti et / na dhUrttAdiSu // 116 // eSu tasya To na syAt / dhUrtaH dhutto, 'sarvatra' (34) iti rlopH| AvataH Avatto / saMvataH sNvtto| nivartaH nnivtto| AtaH atto| dhUrta kIrti vartamAna vartta Avarta saMvarta nivartta vartikA Artta kartarI mUrti dhuurtiidiH| garne DaH // 117 // tasya DaH syAt / gataH gddddo| 1 anrAyamAzayaH -- yathA "na stambe" iti sUtrapATho dRzyate tathA pratyantareSu "taH stambe" ityapi sUtrapATho dRzyata iti / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita raghunAtha-kavi-viracita akSyAdiSu chH|| 118 // eSu kSasya chaH syAt / kSubdhaH chuddho / utkSiptaH ucchitto| 'upari0' (36) iti plopH| sahakSaH sariccho, 'ka-ga0' (10) iti dalopaH, R riH| RkSaH riccho / akSi lakSmI kSuNNa kSIra kSubdha utkSipta sahakSa ikSu ukSA kSAra RkSa makSikA kSura kSuta kSetra vakSa udakSa kukSi kakSA rakSA akSyAdiH / kSaNaH chaNo khnno| . ma-yakSma-vismayeSu mhaH // 119 // Sma ityasya yakSma-vismayayozca yuktasya mhAdezaH syAt / vismayaH vimhao / snAtaH pahAo, 'ha-la0 (49) iti nnhaadeshH| Rto't // 120 // Rta AdeH at syAt / kRSNaH kaNho / praznaH pnnho| ita et piNDasameSu // 121 // eSu ikArasya etvaM syAt / samagrahaNaM saMyogaparamupalakSayati / viznaH vennho| __ spasya sarvatra sthitasya // 122 // phaH syAt / spandaH phNdo| nispandaH nniphNdo| bASpe'zruNi haH // 123 // bASpazabde Spasya haH syAt , azruNi vAcye / bASpaH bAho, 'na ra-ho' (114) iti dvitvaniSedhaH / azruNi kim ? bASpaH bApho USmA, vakSyamANaH 'pasya phaH' (206) / kArSApaNe // 124 // yuktasya hAdezaH syAt / kArSApaNaH kahAvaNo, 'po vaH' (85) iti vH| zva-tsa-psAM chaH // 125 // trayANAM chaH syAt / pAzcAtyaH pacchatto / vatsaH vaccho / IpsitaH icchio| notsukotsavayoH // 126 // anayoH tsasya chAdezo na syAt / utsukaH Usuo / utsavaH uusvo| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda mna-jJa-paJcAzat paJcadazeSu NaH // 127 // na-jJa ityetayoH paJcAzat-paJcadazazabdayozca yuktasya NaH syAt / pradyumnaH pajjuNNo, 'tya dhya0' (71) iti jjaH / yajJaH jaNNo / bhindipAle NDaH // 128 // 15 yuktasya NDaH syAt / bhindipAla: bhiMDivAlo, 'po vaH' (85) iti vaH / vihvale mbha-hau vA // 129 // yuktasya etau vA syAtAm / vihvalaH viMbhalo vihalo / na bindupare // 130 // anukhArAt parasya dvitvaM na syAt / saGkrAntaH saMkaMto / samAse vA // 131 // samAse zeSA-ssdezayorvA dvitvaM syAt / 'zeSA0' (35) ityatra 'anAdI' ityukteH aprAptavibhASeyam, antarvarttinIM vibhaktimAzritya padAditvAt / chAyAgrAmaH chAyAggAmo chAhAgAmo, 'chAyAyAM ha: ' ( 168) iti vakSyamANena haH / sevAdiSu // 132 // eSu anAdau sthitasya halo dvitvaM vA syAt / nihitaH Nihitto Nihio, 'na ra-ho:' ( 114 ) iti niSedhAd na hasya dvitvam / tUSNIkaH tuhikko tuhio, 'ha-la0' (49) iti NhaH / duHkhitaH dukkhio, pakSe 'kha gha0 ' (59) iti haH, duhio / dvitvapakSe 'vargeSu' ( 39 ) iti kaH / vizrAmaH vasAmo visAmo / niHzvAsaH NissAso NIsAso / puSyaH pussI pUso / sevA eka nakha daiva aziva trailokya nihita tUSNIka karNikAra dIrgharAtri duHkhita azva Izvara vizrAma niHzvAsa razmi mitra puSya sevAdiH / ubhayatra vibhASeyam, sevAdInAmaprApte dIrghAdInAM 'zeSA0' (35) iti prApte / kRSNe vA // 133 // atra yuktasya viprakarSo vA syAt, pUrvasya tadacUkatA ca / kRSNaH kisaNo kaNho / vyavasthitavibhASeyam, tena varNavAcake viprakarSaH, bhagavati na iti / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kaviviracita yAvadAdiSu vasya // 134 // __ lopH| anuvartamAnaH annuattmaanno| yAvat tAvat pArAvata anuvartamAna jIvita evaM eva avaTa devakula yaavdaadiH| AkRtigaNo'yam / sarvaH sbo| ___ sarvAderjasa etvam // 135 // spaSTam / sarve save / sarva savaM / sarvAn savA / sarveNa saveNa / sarvaiH savehiM / sarvasmai sabassa / sarvebhyaH savANaM / sarvasmAt savA savAdo savAdu sabAhi, 'GaseH0' (20) ityaadeshaaH| sarvebhyaH sabAhiMto savAsutto / sarvasya savassa / sarveSAm savANaM / ssi-mmi-tthAH // 136 // sarvAdeH parasya : iti saptamyekavacanasya ssi mmi stha iti traya AdezAH syuH| sarvasmin sabassi sabammi savattha / sarveSu savesu / vizva: visso| ubhau uhe / ubhazabdasya dvivacanAntatvAd dvivacanasya bhuvcnaadeshH| saMskRte prasiddhaH srvaadiH|| zeSo'dantavat // 137 // zeSastu vidhiH adantavat syAt / tena AkArAntAdapi 'ata ota soH' (8) ityAdi vidhiH pravarttate / vizvapAH vissavo ityAdi / su-bhisU-supsu dIrghaH // 138 // idudantayoH dIrghaH syAd eSu pareSu / 'antyasya halaH' (26) iti sorlopaH, agniH aggI / 'adho0' (40) iti na lopH| jasa ozca yUtvam // 139 // idudantayoH parasya jasa o ityAdezaH syAd No ca, pUrvasya IkArokArau ca syAtAm / agnayaH aggIo aggiinno| pAThAntare tu __ jasa o vo vA'tvaM yUtvaM ca // 140 // idudantayoH zabdayorjasaH o vo ityetAvAdezau syAtAm , atvam Itvam UtvaM ca vikalpena syAt No ca / pakSe adantavat / agnayaH aggIo aggIvo aggINo aggao aggavo aggii| he agne he aggi| agniM aggiM / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda idutoH zaso No // 1400 // idudantayoH zaso No syAt / agnIn aggiyo / TA NA // 141 // idudantayoH TAyA NA ityAdezaH syAt / agninA agginnaa| na Gi-GasyoredAtau // 142 // idudantayoH parayoH Di-GasyoH et At ityetau na syAtAm / agneH aggIdo aggIdu aggIhi / Gi-Gasyoriti kim ? samRddhyA samiddhIe smiddhiiaa| 'TA-GasU-DInAm' (160) iti et-aatau| e bhyasi // 143 // idudantayoH bhyasi etvaM na syAt / agnibhyaH aggIhito aggiisutto| Gaso vA // 144 // - idudantayoH uso No vA syAt / pakSe 'zeSo.' (137) ityatidezAt 'GasaH ssa' (19) iti ssaH / agneH aggINo [aggiss]| agnInAm aggINaM / agnau aggimmi / agniSu aggIsu / RSiH isI, 'id RSyAdiSu' (48) iti itvam / . bRhaspatI b-horbh-au|| 145 // atra bakAra-hakArayoH krameNa bhakArAkArau syAtAm / bRhaspatiH bhaappaI, 'upari0' (36) iti salopaH, 'zeSA0' (35) iti dvitvam, 'ka-ga' (10) iti talopaH, 'su-bhisa' (138) iti dIrghaH / gRhapatiH, gahavaI, 'po vaH' (85) iti vaH // dvizabdo nityaM dvivcnaantH| dverduve doNi vA // 146 // dvizabdasya jasA zasA ca saha duve doNi ityetAvAdezau syAtAm / dvau duve donni| dverdo // 147 // dvizabdasya do ayamAdezaH syAt supi / dvAbhyAm dohiM / dvAbhyAm dohito dosutto| eSAmAmo NhaM // 148 // dvi-tri-caturAmAmo NhaM ityAdezaH syAt / nnaapvaadH| dvayoH donnhN| dvayoH dosu| trizabdo nityaM bhuvcnaantH| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita tiNNi jasa-zasbhyAm // 149 // jasA zasA ca saha trizabdasya tiNi ityAdezaH syAt / trayaH tinnnni| trestI // 15 // trizabdasya tI ityAdezaH syAt supi / tribhiH tIhiM / tribhyaH tIhito tiisutto| trayANAm tINhaM triSu tIsu / sakhA sahI / sakhAyaH sahIo shiinno| he sahi / sakhAyam sahiM / sakhIn sahiNo ityaadi| patiH paI / 'ita et' (121) iti et, viSNuH veNhU / jahuH jaNhU / ikSuH ucch, 'ud ikSu0' (46) iti utvam, akSyAditvAt chaH / RtuH udU, 'ud RtvAdiSu' (29) iti utvam, 'RtvAdiSu' (62) iti dH| sthANAvahare // 151 // yuktasya khAdezaH syAt, na tu hare abhidheye / sthANuH khANU / haravAcake tu thANU, 'upari0' (36) iti salopaH, viSNuvat / 'ya-zayyA' (112) iti jA, abhimanyuH ahimajju / kareNuH sUryaH kareNU sujjo| Rta AraH supi // 152 // RkArasya AraH syAt supi / bhartA bhttaaro|| urjas-zas-TA-Gas-supsu vA // 153 // jasi zasi TAyAM usi supi ca RkArasya sthAne urvA syAt / aaraapvaadH| bhartAraH bhattArA bhattUo bhattuNo, 'jasa o0' (139) iti otvaM No ca / he bhartaH he bhattArA / bhartRn bhattuNo, 'idutoH0' (140) iti No / bharnA bhattuNA bhattAreNa / bhartRbhiH bhattArehiM / bhartuH bhattussa bhattArassa / bhartRNAM bhattArANaM / bhartari bhattArammi / bhartRSu bhattusu bhttaaresu| pitR-bhraatR-jaamaatRnnaamrH|| 154 // eSAm Rta araH syAt supi / aaraapvaadH| Aca sau // 155 // pitrAdInAm Ata syAt sau pre| pitA piA piaro ityAdi / bhrAtA bhAA bhaaaro| jAmAtA jAmAA jAmAaro ityaadi| ityajantAH puMlliGgAH // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda pRSThA-'kSi praznAH striyAM vA // 156 // pakSe yathAliGgam / praznaH paNhA / zayyA sejA, "e zayyAdiSu' (41) iti etvam , 'rya zayyA0' (112) iti jH| jaso vA // 157 // striyAM tiSThato jasa u o ityetAvAdezau vA syAtAm / zayyAH sejjAu sejAo sejaa| ami hkhH|| 158 // strIvAcakasya havaH syAd ami pare / zayyAm sejaM / striyAM zasa udotau // 159 // strIliGge vartamAnasya zasa ut ot ityetAvAdezau syaataam|shyyaaH sejjAu sejaao| ttaa-ngs-ddiinaamideddaatH|| 160 // strIvAcakAt pareSAM TA usa Gi ityeteSAM it et at At ete AdezAH syuH / iti caturdhvapi prApteSu - nA''to'dAtau // 161 // strIvAcakAdAkArAntAt zabdAt pareSAM TA-GasU-GInAm at-Atau na syAtAm / zayyayA sejjAi sejjaae| zayyAbhiH sejaahiN| zayyAyAH senA sejAdo sejjAdu sejAhi / zayyAbhyaH sejAhiMto sejaasutto| Gaso vA // 162 // usaHstriyAm u o ityetAvAdezau vA syAtAm / zayyAyAH senjAu senjAo sejassa (?) senjAi sejjaae| zayyAnAm sejjANaM / zayyAyAm senjAi sejAe / zayyAsu sejjaasu| striyAmAta et // 163 // sambuddhau striyAm Ata etvaM syAt sau| he zayye he sejje, 'antyasya.' (26) iti sorlopH| lavaNa-navamallikayorvena // 164 // lavaNa-navamallikayoH AdeH ato vakAreNa saha okAraH syAt / navamallikA NomalliA / mallikA ityetadupalakSaNam , tena navaphalikA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha -kavi-viracita NobhaliA iti siddham / nidrA NeddA NedrA, 'dre ro vA' (104) iti vA ralopaH, 'ita et' (121) iti etvam / he Nedde ityaadi| at pathi-haridrA-pRthivISu // 165 // eSu ito at syAt / haridrA haladdA haladrA, 'haridrAdInAM' (60) iti rephasya laH / jihvA jIhA, 'It siMha' (50) iti Itvam, "sarvatra " (34) iti vlopH| muktA mottA, 'uta ot' (56) iti otvam / ghRNA ghaNA, 'Rto't' (120) iti at / kRzarA kisarA / kRtyA kiccA, 'tya-thya' (71) iti cH| kRpA kivA, 'po vaH' (85) iti vH| triSvapi 'Rto't' (120) iti atve prApte RSyAditvAd itvam / vedanA viaNA veaNA, 'ka-ga' (10) iti dalopaH, 'no NaH' (9) iti NaH / yamunAyA masya // 166 // lopaH syAt / yamunA jauNA, 'Aderyo jA' (39) iti jaH / candrikAyAM mH|| 167 // kasya maH syAt / candrikA candimA, 'sarvatra' (34) iti rlopH| patAkA paDAA, 'pratisara0' (33) iti tasya DaH, 'ka-ga' (10) iti klopH| chAyAyAM haH // 168 // yasya haH syAt chAyA chAhA / ramaNIyA ramaNijA, 'uttarIyA' (86) iti jaH, 'zeSAdezaH' (35) iti dvitvam / saTA saDhA / rAdhA rAhA / sabhA sahA / zobhA sohA / parikhA phalihA, haridrAditvAd lA, 'paruSa' (63) iti phA, 'kha-gha0' (59) iti haH / dolA DolA, 'dolA-daNDa0' (94) iti ddH| nizA nnisaa| snuSAyAM grahaH // 169 // Sasya NhaH syAt / snuSA soNhA, tuNDarUpatvAd uta otvam / ulkA ukkA, 'sarvatra' (34) iti llopH| vArtA vattA, 'tasya TaH' (115) iti prApte dhUrtAditvAnna / vartikA vattiA, pUrvavat / sandhyA saMjhA, 'dhya-hyojhaH' (107) iti jhaH / satyA sacA, 'tya-thya' (71) Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 prAkRtAnanda iti cH| mithyA micchA / vidyA vijA / kSuNA chuNA / ukSA ucchA / makSikA mcchiaa| kakSA kcchaa| rakSA rcchaa| paJcavapi akSyAditvAt chaH 'vargeSu0' (37) iti cH| kSamA chamA khamA, 'kSamA-vRkSa' (67) iti chatvavaikalpyAt pakSe 'Ska-ska0' (56) iti khaH / "zca-tsa-psA cchaH' (123) pazcimA pcchimaa| vivatsA viicchA (?) / lipsA licchaa| jugupsA juucchA, 'prAyaH' (10) ityukterlopAbhAvapakSe jugucchA / mUcchoM mucchA, "vargeSu0" (37) iti cH| AGo jJAdezasya // 17 // 'na-jJa0' (127) iti jAto yo NAdezaH tasya AGaH parasya dvitvaM na syAt / AjJA aannaa| sevA sevvA sevA, 'sevAdiSu' (132) iti dvitvm| kliSTa-zliSTa-ratna-kriyA-zAGgeSu tatsvaravat pUrvasya // 171 // eSu yuktasya viprakarSaH syAt / viprakarSitavyasya viprakarSe jAte yaH pUrvo varNo nirarthakastasya viprakarSitavyasvaratA syAt / kriyA kiriaa| aH kSmA-zlAghayoH // 172 // yuktasya viprakarSaH syAt, pUrvasyAkAraH tatsvaratA ca / kSamA khamA / viprakarSitavyasya dIrghatvAdIrghatve prApta hakho akAro vidhIyate / 'Ska ska0' (56) iti khaH / zlAghA salAhA, 'za-SoH0' (44) iti saH, 'kha-gha.' (59) iti hH| jyAyAmIt // 173 // ___yuktasya viprakarSaH syAt, pUrvasya iikaarH|jyaa jIA atrApyAkAre prApte IkAro vidhIyate / jyetyatra viprakarSakaraNAt pUrvam 'adho ma-na-yAm' (40) iti yalopaH, tato ghacet 'kaga0' (10) iti / mAlA maalaa| zAlA saalaa| AdItau bahulam // 174 // striyAmakArAntAdAtaH sthAne At It ityetau bahulaM stH| sahamAnA sahamANA sahamANI / vepamAnA vevamANA vevamANI / haridrA haladrA(hA) haladdI / sUrpanakhA suppaNahA suppaNahI / chAyA chAhA chAhI / kA kii| jA jii| tA tii| praznaH paNhI / samRddhiH samiddhI sAmiddhI, 'A samRddhyA0' (43) iti vA AkAraH, RSyAditvAd iH, 'su-bhisU0' (138) iti dIrghaH / abhijAtiH AhiAI ahiAI, 'kha-ga' (59) iti haH, 'kaga0' (10) iti jlopH| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita, STasya ThaH // 175 // STa ityasya ThakAraH syAt / gRSTiH giTThI / dRSTiH diTThI / sRSTiH sitttthii| caturvapi RSyAditvAd itvam / AkRtiH AidI; RSyAditvAd i., AudI, RtvAditvAd uH| sukRtiH suidI, RSyAdau kRtizabdapAThAt / saMvRtiH saMvudI / pratipattiH padivattI, 'pratisara0' (33) iti tu na, RtvAdipAThena bAdhAt / vasatiH vasahI, 'vasati-bharata0' (81) iti hH| yaSTayAM lH|| 176 // ' AdelaH syAt / 'AdekheM jaH' (39) iti jApavAdaH / yaSTiH ltttthii| kIrtiH kittI, 'tasya TaH' (115) iti Te prApte dhUrtAditvAd na / mUrtiH muttI / vitardiH viaDDI / vicchardiH vicchaDDI / ubhayatrApi 'gardabha0' (1) iti DaH, 'zeSA-''deza' (35) iti dvitvam / kukSiH kucchI, akSyAditvAt chH| sthitiH thiii| manasvinI maNaMsiNI, samRddhyAditvAd vA AkAraH, vkraaditvaadnukhaarH| iiduutohkhH|| 177 // .. sambuddhau / [he manakhini] he mANaMsiNi / manakhinIm mANaMsiNiM, 'ami hasaH' (158) iti hakhaH / vallI vellI, zayyAditvAd ekAraH / - caturthI-caturdazyostunA // 178 // anayostuzabdena saha AdeH ataH otvaM vA syAt / caturthI cotthI cautthI / caturdazI codahI cauddahI / 'dazAdiSu0' (100) iti haH / pRthivI puhavI, RtvAditvAd uH, 'at pathi0' (165) iti / uH padma-tanvIsameSu // 179 // . - padmazabde tanvI ityevaMrUpeSu ca yuktasya viprakarSaH syAt, pUrvasya ukAraH / gurvI garuI, mukuTAditvAd aH| zapharI sabharI, 'za-SoH saH' (44) 'pho bhaH' (91) / aGgurI aGgulI, "haridrAdInAM0' (60) iti rephasya lH| bisinyAM bhaH // 180 // aadeH| bisinI bhisiNI / strIliGganirdezaH kim ? bisaM / SaSThI chaTThI, 'SaT-zAvaka0' (99) iti chaH / saptamI sattamI / kartarI kattarI, "tasya TaH"(115) iti prApte dhUrttAditvAd na / lakSmI lacchI, akSyA ditvAt chH| Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kmasya // 189 // paH syAt / rukmiNI ruppiNI / zrIH sirI / hIH hirI, 'i: zrI - hI 0 ' (32) iti viprakarSa - yau / laghvI lahuI, 'kha gha0' (59) iti haH, 'uH padma0' (179) iti viprakarSaH / tanvI taNuI / nadI naI / he nai / pRSThaM puTThI / akSi acchI / vadhUH vahU / he vahu ityAdi / ityAdi / prAkRtAnanda mAturAt // 182 // mAtRzabdasambandhina RkArasya At syAt / mAtA mAA / he mAe // iti ajantAH strIliGgAH // lopo'raNye // 183 // sorbindurnapuMsake // 184 // napuMsake tiSThataH soH anukhAraH syAt / araNyaM raNNaM / ijja - zasordIrghava // 185 // AderataH / 23 napuMsake varttamAnayoH jas-zasoH idAdezaH syAt, pUrvasya dIrgha / araNyAni raNNAI / araNyaM raNNaM / araNyAni raNNAI / araNyena raNNeNa / puMvat / he araNya he raNNa, 'nA''mantraNe 0 ' (25) iti niSedhAd bindurna, kintu 'antyasya 0 ' (26) iti sorlopaH / o badare dena // 186 // atra dakAreNa saha Aderata otvaM syAt / badaraM boraM ityAdi / udUkhale dvA vA // 187 // atra dUzabdena saha AdeH od vA syAt / udUkhalaM okhalaM udUhalaM / ulUhale lvA vA // 187 // ulUhalazabde lU zabdena saha AdeH ukArasya okAro vA syAt / ulUhalaMohalaM / iti pAThAntaram / uto madhUke // 188 // atra madhUkazabde UkArasya ut syAt / madhUkaM mahuaM / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita ad dukUle vA lasya dvitvam // 189 // dukUlazabde UkArasya akAro vA syAt, tatsanniyogena ca lasya dvitvam / dukulaM duallaM duuulN| ennUpure // 190 // nUpurazabde UkArasya et syAt / atra 'AdeH' iti prayojanAbhAvAd nAnuvartate / nUpuraM NeuraM / RNaM riNaM, 'R ri:' (?) iti ri / hRdayaM hiayaM, RSyAditvAd iH| vRndAvanaM buMdAvaNaM, 'Rto't' (120) iti prApte RtvAditvAd uH| lataH klupta ili // 191 // klaptazabde lakArasya iliH syAt / kluptaM kilittaM / trailokyaM telloka, 'ait et' (69) iti et, sevAditvAt dvitvam , dvitvavaikalpyAt pakSe telokaM / zaityaM settaM / khairaM sirN| vairaM virN| dvayorapyaikArasya 'daityAdiSu0' (68) iti aiH| daive vA // 192 // daivazabde aikArasya airityAdezo vA syAt / nIDAdiSu ca // 193 // eSu anAdau tiSThato halo vA dvitvam / daivaM devaM devaM daivaM / nIDa srota prema vyAhRta janaka yauvana daiva ityAdayaH niiddaadiH| __ it saindhave // 194 // atra ekArasya ikAraH syAt / etvApavAdaH / saindhavaM sindhavaM / Ida dhairye // 195 // atra ekArasya It syAt / etvaapvaadH| tUrya-dhairya-saundaryA-''zcarya-paryanteSu H // 196 // eSu yasya raH / dhairya dhIraM / tUrya tUraM / saundarya sundaraM, 'ut saundaryAdiSu' (76) iti uH| Azcarya accheraM, 'zva-tsa.' (125) iti chH| paryantaM peraMtaM / triSvapi zayyAditvAd etvam / yauvanaM jovaNaM, 'auta ot' (73) iti ot, 'Aderyo jaH' (39) iti jaH, nIDAditvAt dvitvam , 'no Na:0' (9) iti nnH| Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20181f "Aca gaurave // 197 // gauravazabde A au o ityete syuH| gauravaM gAravaM gauravaM goravaM ityAdi / garbhitaM gambhiNaM, 'garbhite NaH' (80) iti nnH| Dasya ca // 198 // DakArasyAyuktasya anAdibhUtasya laH syAt / dADimaM dAlimaM / 'prAyaH' ityanuvRtteH kacid dADimaM ityapi / Tho DhaH // 199 // ayuktasya anAdibhUtasya Thasya DhaH syAt / jaTharaM jaDharaM / kaThoraM kddhorN| __aMkoThe lH|| 20 // atra Thasya llaH syAt / aMkoThaM aMkollaM / saphalaM sabhalaM, 'pho bhaH' (91) iti bhH| sukhaM suhaM, 'kha-ga' (59) iti haH / karuNaM kaluNaM, haridrAditvAd rephasya lH| zmazru-zmazAnayorAdeH // 201 // anayorAdervarNasya lopaH syAt / zmazAnaM masANaM / cauryasameSu riaM // 202 // eSu yasya riaM ityAdezaH syAt / caurya coriaM / zaurya soriaN| 'auta ot (73) iti ot / vIrya viiriaN| paryasta-paryANa-saukumAryeSu laH // 203 // . eSu yasya llaH syAt / paryastaM pallatthaM, 'stasya tha' (57) iti thA, 'zeSAdeza' (35) iti dvitvam / paryANaM pallANaM / saukumArya soamallaM, mukuTAditvAd a| pattane // 204 // yuktasya daH / pattanaM paTTaNaM / kSIraM chIraM, akSyAditvAt chaH / zlakSNaM saNhaM / tIkSNaM tiNhaM / 'ha-la.' (49) iti bhaadeshH| cihne dhH|| 205 // yuktasya dhaH syAt / NhApavAdaH / cihaM cindhaM, prAyikametat , ciNhaM / Spasya phaH // 206 // spaSTam / puSpaM puSpaM / zaSpaM sphN| Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita tAlavRnte NThaH // 207 // yuktasya NThaH syAt / tAlavRntakaM tAlaveNTha tlvenntthaN| Amra-tAmrayorbaH // 208 // anayoranAdeH vaH syAt / AnaM aMbaM / tAnaM taMbaM / kliSTaM kiNlihuuN| ratnaM raaNaM / 'kliSTa-zliSTa' (171) iti viprakarSaH tatsvaratA ca / udumbare dorlopaH // 209 // atra du ityasya lopaH syAt / udumbaraM uMbaraM / __ kAlAyase yasya vA // 210 // atra yasya vA lopa: syAt / ya iti viziSTagrahaNam / kAlAyasaM kAlAsaM kAlAasaM, lopAbhAvapakSe 'ka-ga' (10) iti ykaarmaatrlopH| maline linorilau vA // 211 // malinazabde li ityasya i. syAt, na ityasya laH syAd vA / malinaM mailaM mlinnN| - gRhe gharo'patau // 212 // gRhazabdasya ghara ityayamAdezaH syAt, na tu patau pare / gRhaM gharaM / apatAviti kim ? gRhapatiH gahavaI / pItaM pii| dhanaM dhaNaM / vRnde vo raH // 213 // vRndezabde vAt paraH svArthe ro vA syAt / baMdaM vaMdaM / . AlAne n-loH|| 214 // atra nakAra-lakArayoH sthitiparivRttiH syAt / AlAnaM ANAlaM / dADhAdayo bahulam // 215 // dADhA ityAdayaH zabdAH bahulaM nipAtyante / cAturya cAuliaM / pRSTaM puDheM / idAnIM ehi / duhitA diddhii| maNDUkaH mnnddrro| kamalaM kNdoho| godAvarI golA / lalATaM laDAlaM nniddaalN| AkRtigaNo'yam / 'su-bhisU0' (138) iti dIrgha prApte na napuMsake // 216 // klIve prathamaikavacane dI? na / vAri vAriM / vArINi vArIiM / punastadvat / zeSaM puMSat / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda asthini // 217 // yuktasya ThaH syAt / asthi ahiM / sakthi satthiM / akSi acchi / guru garaaM, mukuTAditvAd a / zmazruH maMsU, 'zmazru-zmazAnayoH0' (201) iti zakAralopaH azru aMsU, vakrAditvAd anusvaarH| madhu mhuN| // ityajantA napuMsakaliGgAH // anaDvAn aNaDuo, viSNuvat / catuzabdo nityaM bahuvacanAntaH / caturazcattAro cattAri // 218 // catuHzabdasya jasA zasA ca saha etAvAdezau syAtAm / catvAraH cattAro cattAri / caturaH cattAro cattAri / caturbhiH caUhiM / caturvyaH caUhiMto cuusutto| caturNA cauNhaM / caturyu cuusu| kimaH kaH // 219 // spaSTam / kaH ko / ke ke, 'sarvAdeH' (135) iti etvam / idam-etat-ki-yat-tadyaSTA iNA vA // 220 // ebhyaH paraH TA iNA iti vA syAt / kena kaiNA keNa / - tto do ngseH|| 221 // kiM-yata-tadbrayo useH tto do ityetAvAdezau vA syAtAm / kasmAt katto kado kA kAdo kAdu kAhi / kebhyaH kAhiMto kaasutto| kiM-yat-tadbhayo Gasa AsaH // 222 // ebhyaH parasya Gasa Asa ityAdezo vA syAt / kasya kAsa kassa / Ama esiM // 223 // idam etat-ki-yat-tadbhyaH parasya Ama esiM ityAdezo vA syAt / keSAM kesi kaannN| Dehi // 224 // kiM-yat-taTyo H saptamyekavacanasya hiM ityAdezo vA syAt / kasmin kahiM kassi kammi kattha / ___ Ahe iA kAle // 225 // kiM-yat-tadvyaH parasya : kAle vAcye Ahe iA ityetAvAdezau vA syAtAm / kadA kAhe kaiA kahiM kassi kammi kattha / keSu kesu| Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita raghunAtha-kavi-viracita idama imaH // 226 // idamzabdasya ima ityAdezaH syAt supi / ayaM imo / ime ime / imaM imaM / imAn imaa| anena imeNa imiNA, 'idametat' (220) iti innaadeshH| ebhiH imehiM / asmAt imAdo imAdu imAhi / ebhyaH imAhiMto imaasutto| ssa-ssimora vA // 227 // idamzabdasya a ityAdezo vA syAt sse ssimi ca / asya assa imassa / eSAM imesiM imANaM / Gedana haH // 228 // idamzabdasya dakAreNa : ha ityAdezo vA syAt / pakSe yathAprAptam / na tthaH // 229 // idamaH parasya : ttha ityAdezo na syAt / asmin assi imassi iha imammi / eSu imesu / rAjJazca // 230 // rAjanzabdasya A ityayamAdezaH syAt sau / rAjA rAA, 'antyasya' (26) iti sorlopH| jas-zasU-Gaso No // 231 // rAjJaH pareSAmeSAM No ityAdezaH syAt / A No-NamoraGasi // 232 // No-NamoH parayoH rAjJo jasya A syAt / rAjAnaH raaaanno| AmantraNe vA binduH|| 233 // rAjanazabdasyAmantraNe'nukhAro vA syAt sau| he rAjan he rAaM he rAa / rAjAnaM raaaN| zeSo0' (137) iti adantavadbhAvaH / zasa et // 234 // rAjJaH parasya zasa e ityAdezaH syAt / rAjJaH rAe rAANo / TA NA // 235 // rAjJaH parasya tRtIyaikavacanasya NA ityAdezaH syAt / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda Gasazca dvitvaM vA'ntyalopazca // 236 // rAjJaH parasya sAdezasya TAdezasya ca dvitvaM vA syAt antyasya ca lopH| rAjJA raNNA / pakSe idadvitve // 237 // usAdezasya TAdezasya ca dvitvAbhAvapakSe rAjJa itvaM syAt / raainnaa| rAjabhiH rAehiM 'zeSo0' (137) ityadantavadbhAvaH / rAjJaH rAA rAAdo rAAdu rAAhi / rAjabhyaH rAAhiMto raaaasutto| rAjJaH raNNo raainno| Amo NaM // 238 // rAjJa uttarasya AmaH NaM ityAdezaH syAt / rAjJAM rAANaM / rAjJi rAammi rAe / rAjasu rAesu / Atmano appANo vA // 239 // AtmanaH appANa ityayamAdezo vA syAt / itva-dvitvavarja rAjavadanAdeze // 240 // AtmanaH anAdeze rAjavat kArya syAt, [itva-dvitve vrjyitvaa]| AtmA appANo appA / 'rAjJazca' (230) iti AkAra uktaH so'nApi syaat| AtmanaH appaanno| AtmAnaM appaM / AtmanaH appaNo / AtmanA appaNA / AtmabhiH appehiM / AtmanaH appA appAdo appAdu appAhi / AtmabhyaH appAhiMto appaasutto| AtmanaH appnno| AtmanAM appANaM / AtmabhiH (tmani?) appe appammi / Atmasu appesu| brahmAdyA Atmavat // 241 // brahman yuvan ityAdayaH zabdAH Atmavat sAdhavaH syuH| brahmA bahmA bahmANo / yuvA juvA juvANo / adhvA addhA addhANo / evamAdayo lakSyAnusArato jnyeyaaH| _na-sAnta-prAvRTa-zaradaH puMsi // 242 // nazca sazca na-sau ante yasya iti vigrahaH / ete puMsi prayoktavyAH / karma kammo / janma jammo / carma cammo / Atmayuka appajU / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kaSi-viracita tadetadoH saH sAvanapuMsake // 243 // anayoryaH takAraH tasya sakAraH syAt sau / saH so| te te / taM taM / tAn tA / tena tahaNA teNa / taiH tehiM / tada ozca // 244 // tadaH parasya useH o ityayamAdezo vA syAt / tasmAt tao tatto tado tAdo tAdu tAhi / tebhyaH tAhiMto taasutto| GasA se // 245 // tado GasA saha se ityAdezo vA syAt / tasya se tAsa tassa / Ami siM // 246 // tada AmA saha siM ityAdezo vA syAt / teSAM siM tesiM tANaM / tasmin tahiM tassiM tammi ttth| tadA tahe taiA / teSu tesu| evaM yaH jo| etadaH sAvotvaM vA // 247 // etada otvaM vA syAt sau| eSaH eso esa, nityaprAptavibhASeyam / ete ete / etaM etaM / etAn etA / etena ediNA edeNa / etaiH edehiN| _ to useH // 248 // etadaH parasya GaseH tto ityayamAdezo vA syAt / - tto-tthayosto lopaH // 249 // etacchabdasya takArasya lopaH syAt tto-tthayoH pryoH| etasmAt etto edAdo edAdu edAhi / etasmin ettha etassiM etammi / padasya // 250 // - ityadhikRtya / yuSmadastaM tumaM // 251 // yuSmadaH padasya taM tuma ityAdezau syAtAM sAvA saha / tvaM taM tumaM / tujjhe tumhe jasi // 252 // yuSmadaH padasya tujjhe tumhe ityetAvAdezau vA staH jasA saha / yUyaM tujjhe tumhe| ttaM vA'mi // 253 // yuSmadaH padasya taM ityAdezo vA syAt amA saha / tvAm taM tum| Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda vo ca zasi // 254 // yuSmadaH padasya vo tujhe tumhe ityete AdezAH syuH zasA saha / yuSmAna vo tujhe tumhe // - Gosta tara tumae tu // 255 // yuSmaduttarayoH TAGi ityetayoH tai tara tumae tue ityete AdezAH syuH prakRtyA saha / tvayA tai tae tumae tue / AGi ca te de // 256 // yuSmadaH padasya AGA saha te de ityetAvAdezau staH / AGga iti TAsaMjJA prAcAm / tumAi ca // 257 // ayamapi syAt / te de tumAi / 31 tujhehiM tumhehiM tubbhehiM bhisi // 258 // yuSmadaH padasya ete AdezAH syuH bhisA saha / yuSmAbhiH tujjhehiM tumhahiM tumbhehiM / atra 'tujhe tumhe tumbhe' iti suvacam 'ziSoo' (137 ) ityanena 'bhiso hiM' ( 17 ) iti himAdezasyAtidiSTatvAt / Gasau tato to tumAdo tumAdu tumAhi // 259 // yuSmada ete AdezAH syuH GasyA saha / tvat tatto tatto tumAdo tumAdu tumAha / tumhAhiMto tumhAsutto bhyasi // 260 // yuSmada etau Adezau syAtAM paJcamIbahuvacanena saha / yuSmat tumhArhito tumhaasutto| atrApi 'tumhA bhyasi' ityeva suvacam / evama[ smat ] zabde'pi jJeyam / Gasi tumo-tuha-tujha- tumha-tubbhAH // 269 // yuSmada ete AdezAH syuH GasA saha / tava tumo tuha tujjha tumha tumbha / vo bhe tujjhANaM tumhANamAmi // 262 // yuSmada ete syurAmA saha / yuSmAkam vo bhe tujjhANaM tumhANaM / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita - raghunAtha - kavi - viracita Gau tumammi // 263 // yuSmadaH tumammi ityAdezaH syAt GyA saha / tvayi tumammi tai tae tuma tue / 32 tujjhesu tumhesu supi // 264 // yuSmad etau syAtAM supA saha / yuSmAsu tujjhesu tumhe / asmado hamahamaha sau // 265 // syuH prathamaikavacanena saha / aham haM ahaM ahaaM / ahammirami ca // 266 // asmadaH prathamaikavacana dvitIyaikavacanAbhyAM saha AdezaH syAt / ahaM ahammi / asmada ete amhe jasa- zasoH // 267 // asmadaH ayamAdezaH syAd jasA zasA ca saha / vayaM amhe / maM mamaM // 268 // asmada etAvAdezau syAtAm / mAm ahammi maM mamaM / 'ahammirami ca' (266 ) ityato 'ami' ityanuvarttate / 'cAnukRSTaM nottaratra' iti paribhASayA cAnukRSTAnAM haM-AdInAM nAnuvartanam / Ne zasi // 269 // asmado Ne ityAdezaH syAt zasA saha / asmAn amhe Ne / AGa me mamAi // 270 // asmadaH etau staH TayA saha / mayA me mamAi / Gau ca mai mae // 271 // asmadaH etau staH Di-TAbhyAM saha / mayA mai mae / amhehiM bhisi // 272 // asmadaH ayaM syAd bhisA saha / asmAbhiH amhehiM / to mato mamAdo mamAdu mamAhi Gasau // 273 // asmada ete syuH GasyA saha / mat matto mahatto mamAdo mamAdu mamAhi / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 prAkRtAnanda amhehiMto amhesutto bhyasi // 274 // asmada etau syAtAM bhyasA maha / asmat amhehiMto amhesutto| me mama maha majjha Gasi // 275 // asmada ete syuH GasA saha / mama me mama maha majjha / jhasya dhatvamapIcchanti kecit , mddh| majjhaNo amhaM amhANaM amhe Ami // 276 // asmada ete syurAmA saha / asmAkam majjhaNo amhaM amhANaM amhe / mamammi Gau // 277 // asmadaH ayaM syAd GayA saha / mayi mamammi mai mae / amhesu supi // 278 // asmadaH ayaM syAt supA saha / asmAsu amhesu / zarado daH // 279 // atrAntyahalo daH syAt / lopaapvaadH| zarat sarado, 'nasAnta0' (242) iti puNvdbhaavH| dik-prAvRSoH saH // 280 // anayorantyasya saH syAt / lopApavAdaH / prAvRT pAuso / ratnamuT rannm| adaso do muH // 281 // adaso dakArasya mu ityAdezaH syAt supi / hazca sau // 282 // adaso dasya haH syAt sau / asau aha amU / hAdezo'yaM otvaAtva-bindUn paratvAd bAdhate / amI amue amuNo / amum amuN| amUn amuuo| amunA amunnaa| amIbhiH amUhiM / amuSmAt amUdo amUdu amUhi / amIbhyaH amUhiMto amUsutto / amuSya amussa / amISAm amuNaM / amuSmin amussi amummi amuttha / amISu amUsu / tapaH tavo / yazaH jaso / saraH sro| / // iti halantAH puMliGgAH // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita striyAmAt // 283 // striyAM vartamAnasya antyasya hala: At syaat| upAnat uvaannaa| dyauH diaa| ro rA // 284 // striyAmantyasya rephasya rA ityayamAdezaH syaat|dhuuH dhuraa| gIH giraa| catasraH cattAro cattAri / kA kAA kii| idbhayaH ssA-se // 285 // ikArAntebhyaH kiM-yat-tadbhyo usaH ssA se ityetAvAdezau vA syAtAm / kasyAH kissA kIse / pakSe kIi kIe kI kIA, 'TAGasU' (160) iti aadeshaaH| "AdItau0' (174) iti AkArapakSe kAi kAe / iyaM imaa| yuSmadasmadorliGgatraye sadRzaM rUpam / yA jA jI / yAH jAu jAo jaa| yasyAH jissA jIse jIi jIe jIa jIA jAi jaae| vAka vaaaa| na vidyuti // 286 // antyasya hala AkAro na syAt / vidyut vijuu| dika disA, 'dimAvRSoH0' (280) iti saH / asau dika am disaa| am: ao| mazeSamUkArastrIliGgavat / // iti halantAH strIliGgAH // napuMsake svamoridamiNamiNamo // 287 // klIbe savibhaktikasyedamaH idaM iNaM iNamo ityAdezAH syuH khamoH parayoH / idam idaM iNaM iNamo / imAni imAI / punastadvat / zeSa puMvat / kim kiM / kAni kAI / punarapi / zeSaM puMvat / tat taM, 'anapuMsake' (243) ityukte na saadeshH| tAni taaii| etat edaM / yat jN| yAni jaaii| ada: aha amuN| amUni amUI / 'na sAnta0' (242) iti prApte ___na ziro-nabhasI // 288 // ___ etau puMsi na syAtAm / ziraH siraM, 'antyasyaH' iti sorlopH| // iti halantA napuMsakaliGgAH // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda nipAtAH // 289 // adhikaaro'ym| huM dAna-pRcchA-nirdhAraNe // 290 // humityayaM nipAtasaMjJaH syAd dAne pRcchAyAM nirdhAraNe ca / cia cea avadhAraNe // 291 // cia cea ityetau nipAtasaMjJau staH nishcye| o sUcanA-pazcAttApa-vikalpeSu // 292 // o ityayaM nipAtaH sUcanAyAM pazcAttApe vikalpe ca / ___ ira-kira-kilA anizcitAkhyAne // 293 // trayo nipAtAH saMzayAkhyAne / hu-kkhu nizcaya-vitarka-sambhAvaneSu // 294 // hu kkhu ityetau nipAtau nizcaye vitarke sambhAvanAyAM ca / NavaraH kevale // 295 // nipAtaH kevale'rthe / Navari Anantarye // 296 // Navari iti Anantarye nipaatH| kiNo prsh|| 297 // kiNo ityayaM pRcchAyAM nipaatH| abo duHkha-sUcanA-sambhAvaneSu // 298 // avvo ityayaM nipAtaH duHkhe sUcanAyAM sambhAvanAyAM ca / alAhi nivAraNe // 299 // alAhi ityayaM nipAtaH nissedhe| ai vale sambhASaNe // 300 // ai vale etau nipAtau vacane / abo ammo duHkhA-''kSepa-vismApaneSu // 301 // etau nipAtau duHkhe AkSepe vismApane ca / atra 'avyo duHkha-sUcamA-sambhAvaneSu' 'ammo ca duHkhA''kSepa-vismApaneSu' iti sUtrayituM yuktamiti kecit / vayaM tu tatrAparasUtre 'duHkha' zabdamapi tyajAmA, pUrvasUtre duHkhazandasya kharitatvenAnuvartanAt, 'kharitenAdhikAra' iti pANinIye wwwwwwwwww Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita paribhASitatvAt samastapadAdekadezAnuvRttistu 'kGiti ca' ityatra 'na dhAtulopaH' - ityato dhAtugrahaNAnuvRttivat / Navi vaiparItye // 302 // ayaM vaiparItye nipaatH| __ sU kutsAyAm // 303 // sU ityayaM nipAto nindAyAm / re are hire sambhASaNa-ratikalahA-''kSepeSu // 304 // re are hire iti trayaH krameNa sambhASaNe ratikalahe AkSepe ca nipAtAH / atra ca 'yathAsaMkhyamanudezaH samAnAm' ityuktatvAd yathAsaMkhyam / mmiva-mia-viA ivArthe // 305 // miva mia via ityete ivArthe nipaatsNjnykaaH| ajja AmatraNe // 306 // ajja ityayaM nipAtaH AmantraNe'rthe, sambodhane ityarthaH / zeSaH saMskRtAt // 307 // uktAdanyaH sNskRtaadvgntvyH| ive vaH // 308 // ivazabde vva iti nipAtyate / sa ivAyam so vva imo| via iti vaktavyam , so via imo| apau viH // 309 // apizabde vviH iti nipAtyate / so'pi deva iva so vyi devo vv| odavA-'payoH // 310 // ava apa ityetayoH o ityAdezo vA syAt / avagAhaH ogAho avagAho / apanayaH oNao avaNao, 'po vaH' (85) iti vH| __itestaH padAdeH // 311 // padAdeH itizabdasya yaH takAraH tataH parasya ikArasya a ityAdezaH syAt / iti vilapan ia vilaNto| ta iti kim ? AderikArasya mA bhUt / padAderiti kim ? ileliriti vaktavyam (?) / priya iti hasati pio tti hsi| Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda o ca dvidhAkRJaH // 312 // kRparo yo dvidhAzabdaH tasya AdeH ikArasya okAraH syAd uzca / vidhAkRtam dohAiaM duhaaiaN| evam eaM evaM, eva ea eva, yAvadAditvAd vA vlopH| __ tal-tvayordA-ttaNau // 313 // pANinIye bhAvArthe [yau] tal- tvau vihitau tayoH krameNa dA ttaNa ityetAvAdezau syAtAm / kRSNatA kaNhadA, "talantaM striyAm' ( ) iti liGgAnuzAsanabalAt strItvam / kRSNatvam kaNhattaNaM, 'tvAntaM klIbam' ( ) iti SaNDatvam / AlvillollAlavattettA matupaH // 314 // tadasyAstyasminnityarthe vihito matupa tasya Alu illa ulla Ala vatta itta iti SaDAdezAH syuH| nidrAvAn NiddAlU / mAlAvAn maalaaillo| vikAravat viaarulN| dhanavAn dhnnaalo| guNavAn gunnvtto| mAnavAn mANaitto, 'sandhAvacA0' (1) / vidyut-pItAbhyAM vA laH // 315 // AbhyAM lapratyayaH syAt / vidyut vijulI, vidyucchabdasya strIliGgatvAt strItvam, pakSe vijU / pItaM pIalaM piiaN| // iti zrIjyotirvitsarasAtmajaraghunAthakavikaNThIravaviracite prAkRtAnande prathamaH paricchedaH // 1 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [atha dvitIyaH pricchedH|] bhU sttaayaam| bhuvo ho-huvau // 316 // bhUdhAtoH ho huva ityetAvAdezau syAtAm / te-tiporidetau // 317 // dhAtoH parayoH te tip ityetayoridetau syAtAm / yathAsaMkhyaM neSyate / / ata e se // 318 // niyamArtha vacanam / ta-tipoH sip-thAso? e se ityetAvAdezI vihitau tAvakArAntAdeva syAtAm, nAnyasmAt / lAdeze vA // 319 // lakArAdeze pare ata etvaM vA syAt / bhavati hoi huvai huvae huvei hue| vartamAna-bhaviSyadanadyatanayoja jjA vA // 320 // tamAne bhaviSyadanadyatane ca vidhyAdiSu cotpannasya pratyayasya na jA ityetAvAdezau vA syAtAm / hoja hojaa| li-lo-luT - lar3e vidhyaadyH| madhye ca // 321 // vartamAna-bhaviSyadanadyatanayorvidhyAdiSu ca dhAtu-pratyayayormadhye na jjA ityetAvAdezau vA syAtAm / bhavati- hojai hojjei hojAi, pakSe pUrvamuktam / nAnekAcaH // 322 // vartamAna-bhaviSyadanadyatanayorvidhyAdiSu cAnekAco dhAtoH parato madhye ja jA ityetAvAdezau na syaataam| bhavati huvaja huveja huvajA huvejaa| evamagre'pi pUrvoktaleSuprathama-dvitIya-tRtIyeSu puruSeSu ekavacana-dvivacanabahuvacanAdAvasyavagantavyam / nti-hetthA-mo-mu-mA bahuSu // 323 // tiGo bahuvacanAnAmete AdezAH syuH| prathamapuruSabahuvacanasya nti, madhyamasya ha itthA etau, uttamasya mo mu ma ete iti vivekH| bhavataH bhavanti =honti huvanti huventi huvaja huveja huvajA huvejA hoja hojA hojanti hojenti hojaanti| Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda thAsU-sipoH si se // 324 // dhAtoH parayoH thAs-sipoH si se ityetAvAdezau syAtAm / yathAsaMkhyaM na / bhavasi = hosi huvasi huvesi huvase huvese / bhavathaH bhavathahoha hoitthA huvaha huveha huvaitthA huveitthA huvitthA, 'sandhA0' (1) ityakAralopo vaa| iT-mayormiH // 325 // iTa mi ityetayoH miH syaat| / ata A mipi vA // 326 // akArasya AkAro vA syAd mipi pre| bhavAmi = homi huvAmi huvemi huvmi| icca bahuSu // 327 // mipo bahuvacane pare ata iH syAd A ca / bhavAvaH bhavAmaH homo homa homa huvAmo huvimo huvemo huvamo huvAmu huvimu huvemu huvamu huvAma huvima huvema huvama / iti laT / atha liT Ia bhUte // 328 // bhUte kAle dhAtoH parasya pratyayasya Ia ityAdezaH syAt / babhUva iaM bhRte // 329 // bhUte kAle dhAtoH parasya pratyayasya iaM ityAdezaH syAt / bbhuuvhuvi| . ekAco hIa // 330 // bhUte kAle ekAco dhAtoH parasya pratyayasya hIa ityAdezaH syAt / babhUva =hohiia| trINyapi rUpANi prathama-madhyamottamaikavacana-dvivacanabahuvacaneSvavagantavyAni / u su mu vidhyAdiSvekasmin // 331 // vidhyAderekavacanasya krameNa u su mu ityete AdezAH syuH| babhUva hou huveu huvu| ntu ha mo bahuSu // 332 // vidhyAdebahuvacanasya krameNa ntu ha mo ityete AdezAH syuH| babhUvuH ronyu huventu huSantu / babhUSiya = hosu hubesu huvasu-babhUva - hoi hubeha huvii| Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita raghunAtha-kavi-viracita huvaha, havidhAnaM ittha(sthA)bAdhanArtham / babhUva- homa huvemu huvamu / babhUvima= homo huvemo huvmo| movidhAnaM mu-mayorvAdhArtham / iti liT / atha luT dhAtorbhaviSyati hiH|| 333 // bhaviSyati kAle dhAtoH pare hiH syaat| bhavitA=hohii huvehii huvhii| ecca ktvA-tuman-tavya-bhaviSyatsu // 334 // eSu ata etvaM syAt, cAdizca / huvihii huvehie huvahie huvihie hoja hojA huveja huvaja huvajA hojahii hojehii hojAhii hou huveu huvau / bhavitAraH hohiM ti huvehiMti huvihiMti huvarhiti hontu huventu huvantu / bhavitAsi-hohisi huvehisi huvahisi huvehise huvahise hosu huvesu huvasu / bhavitAstha- hohihA huvehiha huvahiha hoha huveha hubaha / uttame ssA hA ca // 335 // bhaviSyatyuttame pare dhAtoH parau ssA hA ityetau syAtAm / cAt hiH| minA ssaM vA // 336 // bhaviSyati minA saha dhAtoH paraH ssaM vA syAt / bhaviSyAmi hossAmi huvessAmi huvassAmi hohAmi huvehAmi huvahAmi huvAhAmi hohimi huvehimi huvAhimi huvahimi hossaM huvessaM huvassaM homu huvemu huvAmu huvmu| mo-mu-maihi-ssA-hitthA // 337 // bhaviSyati mo-mu-maiH saha hissA hitthA ityetAvAdezau vA syAtAm / bhavitAsmaH= hohissA huvehissA huvihissA huvAhissA huvahissA hohitthA huvehitthA huvihitthA huvAhitthA huvahitthA hossAmo huvessAmo huvissAmo huvassAmo hohAmo huvehAmo huvihAmo huvAhAmo huvahAmo hohimo huvehimo huvihimo huvAhimo huvahimo homo huvemo huvimo huvAmo huvamo / iti luT / __ atha laT / bhaviSyati hohii huvehii huvahiya huvehie huvhie| bhaviSyanti = hohinti huvehinti huvahinti / bhaviSyasihohisi huvehisi huvahisi huvehise huvahise / bhaviSyatha = hohiha huvehihahuvahiha hohittha huvaittha huvittha / bhaviSyAmi hossAmi huvessAmi huvassAmi hohAmi huvehAmi hughAhAmi huvahAmi hohimi huvehimi Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda huvAhimi huvahimi hossaM huvessaM huvssN| bhaviSyAmaH = hohissA huvehissA huvihissA huvAhissA huvahissA hohitthA huvehitthA huvihitthA huvAhitthA huvAhitthA hossAmohuvessAmo huvissAmo huvassAmo hohAmo huvehAmo huvihAmo huvAhAmo huvahAmo hohimo huvehimo huvihimo huvAhimo huvahimo hossAmu huvessAmu huvissAmu huvassAmu hohAmu huvehAmu huvihAmu huvAhAmu huvahAmu hohimu huvehimu huvihimu huvAhimu huvahimu hossAma huvessAma huvissAma huvassAma hohAma huvehAma huvihAma huvAhAma huvahAma hohima huvehima huvihima huvAhima huvahima / iti laT / ___atha loTa- bhavatu = hou huveu huvu| bhavantu = hoMtu huventu huvntu| bhava= hosu huvesu huvsu| bhavata=hoha huveha huvaha / bhavAni = homa huvemu huvAmu huvamu / bhavAma= homo huvemo huvAmo huvimo huvmo| iti loT / loTvad lng-lingaashiirlingH| atha laG-abhUt huvIa huviaM hohIa, evaM puruSa-vacaneSu / la laTvat / prAderbhavaH // 338 // prAdeH parasya bhuvo bhava ityAdezaH syAt / prabhavati =pabhavai pabhavae pabhavei pabhavee / udbhavati unbhavai / pratibhavai paDibhavai, 'pratisara' (33) iti tasya ddH| khAha bhkssnne| khAdi-dhAvyoH khA-dhau // 339 // anayoH khA dhA ityeto krameNa syAtAM vartamAne bhaviSyati vidhyAdInAmekavacaneSu ca / khAdati khAi / cakhAda khAhIa / khAditA khAhii / khAdiSyati khAhii / khAdatu khAu / evaM laG-liGAzIrliGaH / akhAdIt khAdIaM khAdIa / laG lddvt| kSiyo jhijH|| 340 // 'kSi kSaye asya jhijja ityAdezaH syAt / kSayati jhijjai jhijae / chinna-bhijAvapyeke / braja gatau / co vraja-nRtyoH // 341 // anayorantasya caH syAt / vrajati vaccai vaccei vacae / brajitA vaccahii vcchie| veSTa veSTane / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-rAya-kavi-viracita vedeva // 342 // .. antasya DhaH syAt / ThApavAdaH / veSTate veDhai veDhae veDhei veDhee / 'kathe:' (358) iti pUrvasUtrAntargataM na kRtam , 'utsamola'. (343) ityuttarasUtre'nuvRttyartham , anyathA kathirapillavidhAne'nuvarteta / utsamolaH // 343 // - etayoH parasya veSTerantasya llaH syAt / udveSTate uvellai / saMveSTate saMvillai / sphuTa viksne|| - sphuTi-calyorvA // 344 // ___anayorantasya dvitvaM vA syAt / sphoTate phuTTai phuTai, bhauvAdikataudAdiko gRhyate sphuTi-calI iha / paTa gatau / paTeH phalaH // 345 // spaSTam / paTati phalai / jubhi gAtravinAme / jubho jaMbhAa // 346 // jubhi ityasya jaMbhAa ityAdezaH syAt / jambhatejaMbhAai jaMbhAei jaMbhAae jaMbhAee / jambhitA=jaMbhAahii jaMbhAehii jaMbhAahie jaMbhAehie / jalpa vyaktAyAM vaaci| jalperlo mH|| 347 // jalpelasya maH syAt / jalpati jaMpai / ghuNa bhramaNe / dhuNo gholaH // 348 // ghuNe?la ityAdezaH syAt / ghUrNati gholai gholae, bhvAdi tudaadi| mIla nimessnne| prAdemIlaH // 349 // prAdeH parasya mIlo lasya dvitvaM vA syAt / pramIlati= pamillaha pamIlai pamillae pamIlae pamillei pamIlei pamIllee pamIlee / ji jye| zru-hu-ji-lU-dhuvAM gaNo'nye havaH // 350 // . eSAmantye paNaH syAt, dIrghasya hakhazca syAt / jayati jiNNai / jigAya jinnnnii| __dhAvu gati-zudhyo / dhAvati dhAvate dhAi / dadhAva vadhAve dhAhIa / dhAvitA dhAhii / dhAktu dhAvatAM dhaau| kAs shbdkutsaayaam| Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda . ..... kAzervAsaH // 351 // ... avAt parasya kArvAsa ityAdezaH syAt / avakAsate ovAsai / avAditi kim ? kAsate kAsaha / grasu palamu adane / graservisaH // 352 // asya visa ityAdezaH syAt / asate visai / gAhU viloDane / - avAd gaahervaahH|| 353 // avAt parasya gAhervAha ityAdezaH syAt / avagAhate ovAhai / avAditi kim ? gAhate gAhai / vRSu mRSu secne| vRss-kRss-mRss-hssaamRto'riH|| 354 // eSAM RtaH ariH ityayamAdezaH syAt / varSati parisai / marSati marisai / kRSi vilekhane iti bhauvAdikasyaiva grahaNam , na taudAdikasya, vRSAdisAhacaryAt / hUSu alIke / harSati harisai / vRdhu vRddhau / . vRdheH // 355 // antasya syAt / vardhate vaDai, 'Rto'd' (120) itykaarH| bhitvarA smbhrme| tvrstuvrH|| 356 // spaSTam / tvarate tuvarai tuvarae / cala kampane / calati callai calai, 'sphuTi-calyorvA' (344) iti vA dvitvam / patla gtii| . zadla-patyoH // 357 // anayorantasya DaH syAt / patati pddi| zadUla zAtane / zIyate saDai / kathe nisspaake| katheH // 358 // antasya syaat| kathati kaDhai / malai hrsskssye| mlai vA-vAau // 359 // asya vA vAa ityetAvAdezau syAtAm / mlAyati vAi vAai / dhyai cintAyAm / SThA-dhyA-gAnAM ThAa-jhAa-gAAH // 360 // eSAmete krameNa syuH| ThA-jhA-gAzca vartamAna-bhaviSyad-vidhyAyekavacaneSu // 361 // ....eSu ThA-dhyA-gAnAMThA jhA gA ityete AdezAH syuH| cAt puurvoktaaH| Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita dhyAyati-jhAai jhAi / dadhyau-jhAiaM jhaahii| dhyAtA-jhAahii jhaahii| evaM laT / dhyAyatujhAau jhAu / adhyAsIt = jhAiaM jhAIa / atra "ThAjhA-gAzcAlaGi' ityeva sUtrayituM yuktam / gai zabde / gAyati gAai gAi, pUrvavat / ghA gandhopAdAne / jighrateH pA-pAau // 362 // asya pA pAa etau syAtAm / jighrati pAi pAai / jaghrau pAhIa pAIa paaiaN| dhmA shbdaa-'gnisNyogyoH| uddhmo dhUmA // 363 // udaH parasya dhamateH dhUmA ityAdezaH syAt / uddhamati udbhUmAi / SThA gatinivRttau / tiSThati ThAai ThAi, dhyAvat / smR cintAyAm / va smaraterbhara-sumarau // 364 // asya bhara sumara ityetau syAtAm / smarati bharai sumarai / mR gtau| Rto'rH|| 365 // dhAtvantaRkArasya araH syAt / sarati sarai / zru zravaNe / zRNoti suNNai / zuzrAva suNNIa supinnaN| vAdInAM triSvapyanuvAravabrU hilopazca vA // 366 // zru vaci nami rudi dRzi vidi ityeteSAM prathama-madhyama-uttamapuruSeSu pareSu socchaM vocchaM gacchaM rucchaM dacchaM vecchaM iti krameNa AdezAH syuH, anukhAravaja hilopazca vA / zrotA socchihii socchii socchai socchahii socchehii socchei socchihie socchie socchae socchahie socchehie socchee| zrotAraH = socchahiMti socchiti socchati socchihiMti socchehiMti soccheti / zrotAsi socchisi socchihisi socchesi socchehisi socchasi socchahisi socchise socchihise socchese socchehise socchase socchahise / zrotAstha=socchihiha socchehiha socchahiha socchiha soccheha socchaha / kR-dA-zru-vaci-gami-rudi-dRzi-vidirUpANAM kAhaM dAhaM socchaM vocchaM gacchaM rucchaM dacchaM vecchaM // 367 // eSAmete krameNa syuH bhaviSyatyuttamaikavacane / zrotAsmi =socchaM socchissAmi socchessAmi socchassAmi socchihAmi socchehAmi socchAhAmi socchahAmi socchahimi socchimi socchehimi socchemi Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda socchAhAmi socchAmi socchahimi socchami socchessaM socchassaM / zrotAsmaH socchihissA socchehissA socchAhissA socchihitthA socchehitthA socchAhitthA socchahitthA socchissAmo socchessAmo socchassAmosocchihAmo socchehAmo socchAhAmosocchahAmo socchi himo socchimo sAcchehimo socchemo socchAhimo socchAmo socchahimo socchmo| zroSyati socchihii ityAdi / prathame madhyamasyaikavacane ca luDvat / bahuvacane tu zroSyatha =socchihiha socchiha socchehiha soccheha socchahiha socchaha socchihittha socchittha socchehittha soccheittha socchahittha socchaittha / mipi luTvat, mavi ca / mumayostu yatra mo iti tatra mu-mau pratyekaM prayojyau / zRNotu suNNau / zrRNvantu suNaMtu / zRNu suNasu / zRNuta suNaha / zRNomi suNamu / zRNmaH suNamo / dRzira prekSaNe / ir it / dRzeH pulaa-Niakka-avakkhAH // 368 // jyakSarA AdezAH syuH / pazyati pulaai Niakai avakkhai / dadraSTa pulaIa Niakka(kkI?)a avakkhIa / draSTA dacchihii ityAdi vocchavat / kRSi vilekhane / karSati karisai / gamla gatau gacchati gamai / gantAsmi gacchaM ityAdi / iti bhvaadiH| ada bhkssnne| zeSANAmadantatA // 369 // luptAnubandhAnAM zeSANAmakArAntatvaM syAt / atti aai / hana hiNsaa-gtyoH| hantemaH // 370 // hanternasya mmaH syAt / hanti hammai / vaca paribhASaNe / vakti vai| vakSyAmi vocchaM ityAdi socchavat / vida jJAne / vetti veda veai / vetsyAmi vecchaM / asa bhuvi / asti asthi / santi asanti / aselopH // 371 // aso lopa: syAt thAs-sipoH parayo / asi si / thAso'nuvRttirbhAva-karmaNoH saphalA / stha ttha / mi-mo-mu-mAnAmadho hazca // 372 // . asteH pareSAM mi-mo-mu-mAnAmadho haH syAt, astezca lopH| asmi mhi / smaH mho mha mhu / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita asterAsiH // 373 // bhUte nipAtaH / babhUva Asi / mRjUSa shuddhau| - mRjelabha-pusau // 374 // dhyakSarau syAtAm / mArTi lubhai pusai 'supa' iti pAThe supi| rudira ashruvimocne| rudevaH // 375 // ruderdasya vA syAt / roditi ruvai / rudiSyAmi rucchaM, vocchavat / itydaadyH| hu dAnAdanayoH / juhoti huNNai, 'zru-hu-ji0' (350) iti pnnH| bhI bhye| . bhiyo bhA-bIhau // 376 // bhA bIha ityetAvAdezau syAtAm / bibheti bhAi bIhai / pR paalnpuurnnyoH| piparti parai / DubhRJ dhaarnn-possnnyoH| bibharti bharai / mAG mAne / . niro mAGo mANaH // 377 // niraH parasya mAGo mANa ityAdezaH syAt / nirmimIte NimmANai / niraH kim ? mimIte mAi / DudAJ dAne / dadAti dAi / dAtAsmi dAhaM / DudhAJ dhaarnn-possnnyoH| zrado dho dahaH // 378 // zradaH parasya dho daha ityAdezaH syAt / zraddadhAti saddahai / zrada iti kim ? dhAi / vijira pRthagbhAve / udo vijaH // 379 // udaH parasya vijejasya vaH syAt / udvevikte udvevekti uvvivvai / R sR gatau / iyarti arai / sasarti sarai / iti hraadyH| divu krIDA-vijigISA-vyavahAradyuti-smRti-moda-mada-khama-kAntigatiSu / dIvyati divai / nRtI gAtravinAme / nRtyati Naccai / trasi udvege| ... traservajaH // 380 // spaSTam / trasyati vajai / brIDa codane lajjAyAM ca / bIDyati viili| khUG prANiprasave / sUyate sUi / dUG paritApe / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda dUGo dUmaH // 381 // spaSTam / dUyate dUmai dUmae dUmeha dUmee / zo tanUkaraNe / zyati soi / do avakhaNDane / yati doi / janI prAdurbhAve / jAyate jnnh| pada gtii| padaH pAlaH // 382 // AdezaH syAt / padyate pAlai / budha avagamane / yudhi-budhyojhaH // 383 // etayordhasya jhaH syAt / budhyate bujjhai / yudha samprahAre / yudhyate jujjhai / sRja visarge / mRjyate sajai / zuSa shossnne| ruSAdInAM dIrghaH // 384 // ruSAdInAM dIrghaH syAt / zuSyati sUsai / tuSa priitii| tuSyati tUsai / duSa vaikRtye / duSyati dUsai / krudha kope| krudhe raH // 385 // spaSTam / krudhyati jhUrai / ruSa roSe / ruSyati rUsai / gRdhu abhikAGkSAyAm / gRdhyati gadhai / iti divaadyH| Su abhiSave / sunoti suai / ciJ cayane / cinyshvinnH|| 386 // citraH ciNa ityAdezaH syAt / cinoti ciNai / zakla zaktau / - zakAdInAM dvitvam // 387 // zakAdInAM dvitvaM vA syAt / zaknoti sakai / pale zakestara-caa-tIrAH // 388 // asya yakSarAstraya AdezAH syuH| zeknoti tarai caai tIrai / azU vyAptau saGghAte ca / anute asai / jidhRSA prAgalbhye / dhRSNoti dhasai / iti khaadyH| .. tuda vyathane / tudati tuai / Nuda prernne| / ___nnuderlonnH|| 389 // _NuderloNa ityAdezaH syAt / nudati loNai / 'Nola' iti pAThe Nollai / kRSa vilekhane / kRSati kasai, 'vRSa-kRSa-0' (354) iti aristu na, vRSasAhacaryAd bhauvAdikasyaiva grahaNAt / ovijI bhaye / udvijati uvvivai, 'udo vijaH' (379) iti vaH / Tumasjau zuddhau / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 paNDita-raghunAtha-kavi-viracita buDa-khuppo masjeH // 390 // [masje buDa khuppa ityetAvAdezau syAtAm / ] majati buDai khuppai / tRpa tRptau| tRpasthimpaH // 391 // tRpeH thimpa ityAdezaH syAt / tRpati thimpai / ghuNa bhrmnne| ghUrNati gholai / pRGga vyAyAme / priyate parai / mRG prANatyAge / mriyate marai / sRja visarge / sRjati saai / kRtI chedane / kRntati katai / khida parighAte / khiMdati visUrai / piza avayave / pizati pisai / iti tudaadyH| rudhira aavrnne| rudhendha-mmau // 392 // rudheH dhasya ndha mma ityetAvAdezau syAtAm / ruNaddhi rundhai rummi| bhidira vidaarnne| bhidi-cchidorantasya ndaH // 393 // anayoH dasya ndaH syAt / bhinatti bhiMdai / chidira dvaidhiikrnne| chinatti chidi| khida dainye / khinatti visUrai / ovijI bhy-clnyoH| vinakti viai / udvinakti uvivai / iti rudhaadyH| . tanu vistAre / tanoti taNNai / SaNu dAne / sanoti saNNai / kSaNu hiMsAyAm / kSaNoti khaNNai / kSiNu ca-kSiNoti khinnnni| RNu gtau| RNoti aNNai / tRNu adane / tRNoti taNNai / ghRNu dIptau / ghRNoti ghaNNai / vanu yAcane / vanoti vaNNai / manu avabodhane / manoti maNNai / hukRJ krnne| kRJaH kuNo vA // 394 // kRSaH kuNa ityAdezo vA syAt / karoti kuNai karai / kRJaH kA bhUta-bhaviSyatozca // 395 // etayorarthayoH ktvA-tumun-tavyeSu ca kRtaH kA ityAdezaH syAt / cakAra kAhIa kambhaM (1) [kariSyati ?] kAhii / kartAsmi kAhaM, dAvat / iti tnaadyH| DukrIJ drvyvinimye| krIJaH kiNaH // 396 // spaSTam / krINAti kiNai / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda ve ke ca // 397 // veH parasya krINAteH ke ityAdezaH syAt / cAt kiNaH / vikrINAti vikei vikiNai / lUjU chedane / lunAti luNNai, 'zru-hu-ji0' (350) iti antyasya NaH pUrvasya hakhazca / kRJ hiMsAyAm / kRNAti karai / dhUJ kampane / dhunAti dhuNNai / zR hisAyAm / zRNAti sarai / pU paaln-puurnnyoH| pRNAti parai / mR hiMsAyAm / mRNAti marai / jJA avabodhane / ___jJo jANa-muNau // 398 // yakSarAvAdezau syAtAm / jAnAti jANai muNai / badha bandhane / bannAti baMdhai / vRka sambhaktau / vRNIte varai / mRda kSode / - mRdo lH|| 399 // - mRdgAteH dasya laH syAt / mRdrAti malai / aza bhojane / anAti asai / puSa puSTau / puSNAti pUsai / graha upAdAne / AhergeNhaH // 400 // spaSTam / gRhNAti geNhai / iti jyaadyH| cura steye| Nica edAderata At // 401 // Nica et syAt, dhAtorakArasya At syAt / Ave ca // 402 // Nico'yamapi AdezaH syAt / corayati curei curAvei / citi smRtyAm / cintayati ciMtei ciMtAvei / lakSa drshnaa-'ngknyoH| lakSayati lAkhei lkhaavei| bhakSa adane / bhakSayati bhAkhei bhakhAvei / gaja zabde / gAjayati gAjei gajAveda / zaTha zlAghAyAm / zAThayati sAThei saThAvei / iti curaadyH| bhU-hetumad Nica / bhAvayati hoei hoAvei huvei huvAvei / paTapATayati phAlei phalAvei / jalpayati jaMpei jaMpAvei / pramIlayati pamillei pamillAvei / avakAzayati ovAsei ovAsAvei / grAsayati visei visAvei / avagAhayati ogAhei ogAhAvei / roSayaMti rUsei rUsAvei / varSayati varisei vrisaavei| vardhayati vaDDei vaDDhAvei / tvarayati tuvarei tuvarAvei / calayati callei cAlei callAvei calAvei / smArayati Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita - raghunAtha - kavi - viracita bhArei bharAvei sumarei sumarAvei / sArayati sArei sarAvei / zrAvayati suNNei suNAvei / gamayati gAmei gamAvei / rodayati ruvei ruvAveI / pArayati pArei pArAvei / narttayati Nacei NaccAvei / trAsayati bajei vajjAvei / vrIDayati vIlei vIlAvei / zuSyati suse sUsAvei / krudhyati jhUrei jhUrAvei / cinoti ciNNei ciNNAvei / zaknoti sakkei sakkAvei, tArei tarAvei, cAei caAvei, tIrei tIrAvei / ghUrNayati gholei gholAvei / rundhayati ruMdhei ruMdhAvei, rumbhei rumbhAvei / kArayati kArei karAve, kuNei kuNAvei / krAyayati kiNei kiNAvei / iti hetumaNNicUprakaraNam / yaka Ia- ijjau // 403 // 50 yako yakSarAvAdezau syAtAm / bhUyate hoIai hoijjai huvIai huvijjai / bhAva - karmaNorvazca // 404 // zru hu ji lU dhU eSAmante vaH syAt, Nazca bhAvakarmaNoH / jIyate jivai jiNIai jiNijjai / mAdInAM dvitvaM vA // 405 // eSAM dvitvaM vA syAd bhAvakarmaNoH / hasyate hassai hasIai hasijjai / ramyate rammai ramIai ramijjai / ha-kohara-kIrau // 406 // hRJ-kRJoH kramAd hIra kIra ityetau syAtAM bhAva-karmaNoH / hiyate hIrai / zrUyate suvai suNNIai suNijjai / gamyate gammai gamIai gamijjai / duhi-lihi-vahAM dubbha-libbha-vabbhAH // 407 // eSAM krameNa yakSarA AdezAH syuH bhAva-karmaNoH / udyate vagbhai / duhyate dubha | lihyate libbhai / hUyate huvai huNNIara huNijai / kriyate kIrai / lUyate luvai luNNIai luNijjai / dhUyate dhuvai dhuNI dhuNijai / jJo Najja - Nau vA // 408 // jJAdhAtoH yakSarAvAdezau vA syAtAM bhAvakarmaNoH / jJAyate Najjai ras | pakSe jANIai jANijjai, muNIai muNijjai // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtAnanda grahe dI? vA // 409 // spaSTam / gRhyate gAhijjai / pakSe geNhivai / ||iti bhAvakarmaprakaraNam // iti tiGantam // kte huH // 410 // bhuvo hurAdezaH syAt kte / bhUtaM huaN| te turH|| 411 // tvarateH tura ityAdezaH syAt kte| kte // 412 // dhAtorantyAkArasya iH syAt kte / tvaritaM turiaM / paTitaM phliaN| _ktena diNNAdayaH // 413 // diNNa ityAdayaH zabdAH tena saha nipAtyante / dAm dattaM diNNaM / rudira ruditaM ruNNaM / trasI trastaM hitthaM / daha bhasmIkaraNe dagdhaM ddhuuN| rakSa raktaM rattaM / daMza daSTaM DaDheM / rudhir ruddhaM ruhUM ityAdayaH / bhujAdInAM ktvA-tumun-tavyeSu lopaH // 114 // eSAmantasya lopo vA syAt / / ktva UNaH // 415 // tvApratyayasya UNa ityAdezaH syAt / bhuktvA bhouunn| bhoktam bhouM / bhoktavyam bhoavaM / viditvA veUNa / vettum veddN| vettavyam veacaM / evaM rudir| ghe ktvA-tumun-tavyeSu // 416 // graheH ghe ityAdezaH syAd eSu pareSu / gRhItvA gheUNa / grahItum gheuM / grahItavyam gheavaM / kRtvA kAUNa / kartum kAuM / karttavyam kAavaM / tRna iraH zIle // 417 // zIlArthe tRna ira ityAdezaH syAt / gantA gamiro, gamanazIla ityrthH| Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDita-raghunAtha-kavi-viracita nta-mANau sht-shaancoH|| 418 // zatR zAnac ityetayoH krameNa nta mANa ityetAvAdezau syAtAm / bhavan huvNto| yajamAnaH jamaanno| . It striyAm // 419 // zatR-zAnacoH IdAdezaH syAd nta-mANau ca / vadantI vadaI / yajamAnA jaamANI / pakSe vadaMtI jamaannaa| iti zrIjyotirvitsarasAtmajaraghunAthakavikaNThIravaviracite prAkRtAnande dvitIyaH pricchedH| // samAptaH praakRtaanndH|| [ // saMvat 1726 azvina sudi 12 ravidine likhitaM lAbhapuranagaramadhye zubhaM bhavatu / // zrI // // cha // ] Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTam prAkRtazabdAnukramaNikA prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi mr - 217 217 370 141 140 241 242 240 240 240 240 aprAi atti ano pramUH 286 aggo , aggavo agnayaH aggiNA agninA aggiNo agnIna 140A aggimmi agnau 144 ariMga agni aggI agni : 138 aggI agnayaH 140 aggomo agnayaH 136,140 aggINo (aggissa) agneH 144 aggINo agnayaH 136,140 aggIdu, aggodo pragneH 142 agnayaH 140 aggIhi pragneH 142 aggINa agnInAm 144 praggIsu agnISu 144 aggIsutto. aggIhito agnibhyaH 143 aGga lI praGga rI 176 acchi prakSi 217 acchI akSi 181 accheraM prAzcarya aNNa RNoti 363 aNuprattamANo anuvartamAnaH 134 prati asthi aNaDupo anaDvAn asthi asti pratto prAptaH pratto prAtaH praddhA, addhANo pradhdhA appajU prAtmayuk apparagA prAtmanA apaNo prAtmanaH prappaNa: prAtmanaH prappA prAtmanaH prapA prAtmA appAdu, appAdo prAtmanaH appANo prAtmanaH appANaM prAtmanAM appAhi prAtmanaH appehi prAtmabhiH appaM prAtmAnaM appammi prAtmani appAsutto, appAstio prAtmabhyaH appe prAtmani appesu prAtmasu ghayam asmAn asmAkam amhe prasmAsu aggIvo 240 240 240 240 240 240 240 267 266 276 277 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 54 ] prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi 274 amhesutto amhehi amhehito 272 asmina aso pradaH aham 274 assi praha praha praha ahammi ahammi ahiAI ahimajju aham prasmata asmAbhiH asmat asmAkam asmAkam amI amuSmin amunA pramI amISAm pramuSmin pramuSya pramuSmin amum pramhANaM pramue pramuttha pramuNA 226 282 287 265 266 268 174 151 265 266 mAm abhijAtiH abhimanyuH praham aham amuNo ahaM amuNaM pramummi pramussa pramussi zrA 282 282 282 282 282 282 282 282 282 287 282 287 282 286 282 amuM pradaH prasau pramUni 175 175 170 amuM amU amUI amUmo pramUdisA amUdu amUdo amUsu amUsutto 214 prAgataH prAkRtiH prAkRti: prAjJA pAlAnaM prApIDaH prAvata: babhUva azvaH prAprado prAidI pAudI prANA prANAlaM pAmelo Avatto prAsi prAso, asso pra.himAI. ahipAI 53 116 sh amUna aso dika amuSmAta pramuSmAta pramoSu amIbhyaH amuSmAta pramIbhiH amIbhyaH 44 r lh abhijAtiH 174 pramUhi m s icchito iyatti 282 282 282 282 282 379 368 368 310 310 388 iNamo IpsitaH idam idam idam pramUhi amUhito araha pravakkhai pravakkhI pravagAho pravaNo asai asai asanti assa iNaM imammi pazyati dadraSTa zravagAhaH apanayaH praznute praznAti santi prasya 9 urva 125 287 287 287 226 226 226 226 285 287 imassa imassi imA imA imAI asya asmina imAn iyaM 226 imAni Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta zabdaH imANaM imAdu imAdo imAsutto mahi imAhitI imiraNA ime imeNa imesi ime ime imo imaM isI iMgAlo indro iMdro ukkero ucchA ucchito ucchU uddhUmAI una udvahala uppIzro ubbhavai uvANazrA ubvibvai ubvellai usako saMskRtarUpam sUtrANi eSAM prasmAta zrasmAta ebhyaH asmAta ebhyaH zranena ime zranena eSAM eSu ebhi: prayaM imaM RSiH aGgAraH indraH indraH u utkaraH ukSA utkSipta ikSuH uddhamati RtuH uddUkhalam utpIta: udbhavati [ 55 ] upAnata udve vikte, udvevevita udvijati udvinakti udveSTataM utsava: 227 226 226 226 226 226 226 226 226 227 22e 226 226 226 144 60 104 104 41 166 118 150 363 150 187 37 338 283 376 386 363 343 126 prAkRtazabdaH usupro u uMbaraM ezra earaho evaM ehi eto estha etammi essa etA ete etaM edAdu edAdI edAhi ediNA ede edehi eda erAvaNo eriso eva evaM esa eso zrokhalaM zrogAhAvei zrogAhei zrogAho praNayo saMskRtarUpam sUtrANi 126 136 206 utsukaH ubhau udumbaram e eva ekAdazaH evam idAnIM 312 101 312 215 etasmAta 246 etasmin 246 246 246 247 247 247 246 246 236 247 247 247 287 etasmin etasmin etAn ete evaM etasmAt etasmAta etasmAta etena etena etaiH etat airAvataH IdRza: eva evam eSa: eSaH zro udUkhalam zravagAhayati gAyata zravagAhaH apanayaH 82 4 312 312 247 247 187 402 402 310 310 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabda. saMskRtarUpam sUtrANi aovAsai 351 224 aovAsAvei aovAsei aovAhA mohalaM aMkollaM aMbaM avakAsate avakAzayati avakAzayati avagAhate ulUhalam aMkoTha prAnaM azru 402 353 187A kassa kassi kassi kasada kaluNaM kalaMbo kahAvaNo kahi 200 208 217 aMsU kahi 75 kAvvaM kAmA kAi kAI kAuM kAUNa kaipravo kaiyA kauravo kausalo kacchA kajjo kaDhai kaDhoraM kaNho kaNhaM kaNhattaNaM kaNhadA katai kattarI katto kAe kaitavaH kadA 225 kaurava: 74 kauzala: kakSA 166 kAryaH 112 kvathati 358 kaThoraM 196 kRSNaH 10,120,133 kRSNam kRSNasvam 313 kRSNatA 313 kRntati kartarI kasmAta 221 kadA 225 kasmAta 221 kariSyati (?) 365 kadA karma kabandha: 87 karoti 364 kRNAti 367 kArayati 402 karSati 368 kareNuH 151 MUMr. uTorr . . or kasya 222 kasmin kadA 225 kRSati 386 karuNaM 200 kadambaH kArSApaNa: 124 kasmina 224 kadA 225 kasmAta 221 kartavyama 416 kA 284 kA kAni kami kRttvA kA kasmAta keSAM kArayati kAlAyasa kAlAyasaM kasya kAsate 351 kebhyaH 221 kasmAta . 221 kebhyaH kariSyati (?) 365 kadA 225 kAsmi 395 kRttyA 165 kottiH 176 krINAti 366 kAyayati kAyayati . kattha kAdu kANaM kArei kAlAprasaM kAlAsaM kAsa kAsa kAsuto kAhi kAhiMto kAhI kAhe kAhaM kiccA kittI kiNai kiNAve kiNe kado 221 kambhaM (?) kammi kammo kamaMdho karaI karaI karAve karisai 402 kareNU 402 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 57 ] prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi khamA khamA khahi 166 172 336 kRpA khAi kirimA kiliTTha kilittaM kivA kisaNo kisarA kissA ki 336 336 kima 336 kriyA 171 kliSTaM 208 valaptaM 191 165 kRSNaH (bhagavati) 133 kRzarA 165 kasyAH 285 287 kA 174,284 kasyAH 285 kasyAH 285 kasyAH 285 kasyAH 285 kriyate 407 kasyAH 285 kaukSeyakaH kukSiH 176 karoti 364 kArayati 402 kArayati kSamA kSamA khAditA khAdati khAdatu sthANuH akhAdIt akhAdIt khAdiSyati cakhAda kSiNoti kubjaH majjati sphoTaka: stambhaH ko khAu khANU khAdI khAdI nAhi khAhIna khiNNai khujjo khuppai khoDo khaMbho kIyA 363 koI kIe kIrai 111 kIse kukkhepramo kucchI 197 kuNai kuNAvei gauravaM gaggaro gacchaM gajAvei 368 kuNe 402 kaiTabha: keDhavo keriso kelAso 385 gaurava gadgavaH gantAsmi gAjayati gata: gRdhyati gabhitaH gabhitaM gamyate gacchati gamayati x r kIdRzaH kailAsaH kaivattaH keSAM kevaTTo 197 406 360 kesi kesu gadhada gabhiNo gabhiNaM gammada gamai gamAvei gamijjA gamiro gamIgraha garugraM garuI 115 223 225 216 108 ko gamyate kotthuho kosalo phaMdoTo . . ore . kaH kaustubhaH kauzalaH kamalaM kha khaGgaH kSaNoti kSaNaH gantA gamyate guru 217 176 gurthI mahavaI 145, 212 khaggo khaNNai khaNo 393 gApraha gAi gRhapatiH . gAyatti gAyati 116 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi 402 402 gAjei gAmei gAravaM gAhai gAhijjai gAjayati gamayati gauravaM gAhate 197 353 218 218 284 218 gRhyate giTThI 204 gaSTi : gIH guNavAn 175 284 girA guNavatto geNhai geNhijjai goravaM golA gRhNAti 400 242 356 356 gRhyate gaurava godAvarI gha 406 197 215 60 ghRNoti 363 ghRNA cattAri cattAri cattAri cattAro cattAro cattAro candimA cammo calabhai calai calaNo callAvei calAvei callei cAulinaM cAei cAlei ciNai ciNNAvei ciNNei citAvei citei cindhaM cilAdo cihuro curAvei curei cotthI coddahI corinaM catvAraH caturaH catatraH cattvAraH caturaH catasraH candrikA carma calati calati caraNaH calayati calayati calayati cAturya zaknoti calayati cinoti cinoti cinoti cintayati cinyati cihna kirAtaH cikuraH corayati corayati caturthI ghaNNa ghaNA gharaM ghepraghaM gheUNa gheuM gholai gholae gholei gholAvei 402 402 402 215 402 462 386 402 402 gRha grahItavyam gRhItvA grahItum ghUrNati 212 416 416 416 348, 361 ghUrNati 348 402 402 205 lh 78 402 402 178 ghUrNayati ghUrNayati ca zaknoti zaknoti caitraH caturthI caturdazI caturNA catuSu caturvyaH catubhiH catubhyaH caturdazI 178 caurya cAi cAvei caitto cautthI ca uddahI cauNhaM caUsu causutto cahi cahito 202 388 402 712 178 178 218 218 218 218 218 da6 chattavaNNo chaTThI saptaparNaH SaSThI chaNo kSaNaH 180 118 169 chamA kSamA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ] [ 56 saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi chammuho chAyAggAmo chavo chAhA chAhAgAmo chAhI chidai choraM SaNmukhaH chAyAgrAmaH 131 zavika: chAyA 168, 174 chAyAgrAmaH 131 chAyA chinatti 363 kSIraM 204 kSubdhaH / 118 jiNijjai jiNNIya jiNNIai jimvara jissA jIyate jigAya jIyate jIyate yasyAH jA 404 350 404 404 285 175 285 285 174 yA yasyAH chuddho jyA chuNA bhuNA 166 yasyAH ja 285 japramANA japramANI japramANo jauNA jaDharaM jaNNo Morror 285 165 jI jI jImA jImA jIi jIe jIse jIhA juucchA jugucchA jujjhai yajamAnA yajamAnA yajamAnaH yamunA jaTharaM yajJaH jahna: jAyate janma yazaH yudhiSThiraH yasyAH yasyAH yasyAH jihvA jugupsA jugupsA yudhyate yuvA 166 127 166 383 241 juvA, juvANo jo 246 jaNa jammo 381 242 282 joggo jovaNaM jaso 166 jahiTilo 287 347 0 yA 0 jA 402 jAu 285 287 402 346 346 346 285 yogyaH yauvanam yat jalpati jalpayati jalpayati jambhate jambhitA jambhitA jambhate jambhate jambhate jambhitA jambhitA jha dhyAyatu dhyAyati jaMpa jaMpAvei jaMpei jaMbhAprada jaMbhAgrahii jaMbhAahie jaMbhAe jaMbhAei jaMbhAee jabhAehie jaMbhAehii yAH yasyAH yAni yasyAH yAH jAnAti jJAyate jJAyate jAmAtA jAmAtAra: jayati jAi jAI jAe jAmro jANa jANijja jANIgraha jAmAyA jAmAprAro jiNNa 285 398 408 346 346 346 346 408 155 155 350 jhAu jhAi 361 361 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi 20 jhAprahii jhAi jhAi jhAigraM jhAigraM bhAu jhAhIna jhAhii jhijja jhijjae jhUrAvei dhyAtA dhyAyati dadhyau adhyAsIt adhyAsIt dhyAyatu dadhyau dhyAtA kSayati kSayati RSyati MMMMMM 361 ur 340 340 krudhyati krudhyati 385 402 ThAgraha tiSThati tiSThati 362 363 ThAi 6 daSTaM NArApraNA nArAyaNAt NArANAdu nArAyaNAta NArANAdo nArAyaNAt bhArApraNANaM nArAyaNebhyaH NArANANaM nArAyaNAnAM NArApraNAsatto nArAyaNebhyaH NArApraNAhi nArAyaNAta NArANAhito nAgAyaNebhyaH NArApraNe nArAyaNAn NArApraNe nArAyaNau NArAyaNe nArAyaNe NArAaNaNa nArAyaNena NArANesa nArAyaNeSu NArANehi nArAyaNaH NArANo nArAyaNaH NAhalo lAhala: NAMgalo lAGgalaH Niprakkai pazyati Niprakka kkI?]pradadraSTa NiDAlaM lalATa NiddAlU nidrAvAn NiphaMdo nispandaH NimmANai nibhimIte Nivatto nivartaH NisaDho niSadhaH NissAso ni:zvAsaH NisA nizA Nihiyo nihitaH Nihitto nihitaH Nihaso nikaSaH NIsAso niHzvAsaH Ne asmAn NeuraM NeddA nidrA NedrA nidrA DaDDhaM dagdhaM DasaNo dazanaH bolA ~~04 368 368 215 314 122 377 DolA DaMDo hAmro m 9 0 Naisotto Nacca NaccAve Naccei Najja Navya NArAmaNammi NArAmaNassa NArANassa 379 402 402 408 132 132 0 snAtaH nadIsrotaH natyati nartayati nartayati jJAyate jJAyate nArAyaNe nArAyaNAya nArAyaNasya nArAyaNA: nArAyaNAn 408 0 0 16 14.21 0 nUpuraM or www murwar 0 NArANA NArANA 15 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 61 ] prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi Neho polimA jomallimA Nollai johalo snehaH navaphalikA navamallikA nuvati dohadaH zaknoti tAlavantakaM tasya 38 164 164 386 83.67 371 255 263 tAreDa tAlaveNTha tAsa tAsutto tAhi tiNhaM tiNi 402 207 244 244 244 204 146 174 tasmAt tIkSNaM trayaH tI tA taha tai taimA taiNA taitto 246 150 243 256 tINiM tIrai tIrAvei tIrei trayANAm zaknoti zaknoti zaknonI zerd 402 tae 255 tvayA svayi tadA tena tvat svayA svayi tasmAt tanoti tuNoti tanvI tasmin tae tIsu triSu . qua . 244 . 363 150 to taNNa taNNai taNuI tIsutto tIhi tohito tui . 181 246 tatya tatto tvat tue 150 388 255 263 261 262 252 254 tujjhANaM tujhe 256 244 244 246 388 402 207 282 245 tatto tado tammi taraha tarAvei talaveNThagraM tavo tassa tassi tahiM tasmAt tasmAt tasmin zaknoti zaknoti tAlavRntakaM tapaH tasya tasmina tasmin tavA 264 tujhasu tujjhehi tribhyaH tribhiH tribhyaH tuti svayA tvayi tava yuSmAkam yUyam, yuSmAn yuSmAsu yuSmAbhiH tUSNIkaH tUSNIkaH tava yuSmAbhiH tava yuSmAkam yuSmat yuSmata yUyaM yuThamAn 258 132 tuhiyo tuvhikko 132 246 .246 243 287 tAn tubbha tumbhehi tumha tumhANaM tumhAsutto tumhAhito tumhe tumhe 261 258 261 262 260 260 252 254 tAni tAI tANaM teSoM 246 tAdu tasmAt tasmAt 244 244 tAvo Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 62 ] prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi 163 368 tumhesu tumhehi tumae tumae tumammi tumA tumAdo tumAhi yuSmAsu yaSmAbhiH tvayA svayi svayi 102 264 258 255 262 263 256 256 256 261 tvat tvat devaM draSTA dazamukha: dazaratha: dazamukha: dazarathaH badAti dADima dADima dAtAsmi devaraH divasaH divasaH dhoH 102 102 102 377 168 168 377 tvat dahavaM dacchihii vasamuho dasaraho dahamaho baharaho dAi dADima dAlima dAhaM dinaro divaso vigraho dinA viTThI diNNaM diddhI tumo 253 tuma tuma 251 tava tvAm tvaM tvarita tvarayati svarayati tava turigraM tuvarAvei 103 412 402 402 261 tuvare tuha taraM 166 dRSTiH vatta 283 175 413 215 376 286 tUsa tuSyati duhitA dIvyati divai tena 243 243 101 teNa teraho telokka vik disA duallaM dUkUlaM 186 duUlaM tesu dukUla drutaH dugro 186 104 132 teSAM tesi tehi dukkhiyo dubbhai duHkhitaH duhyate 407 dvo prayodazaH trailokyaM 161 teSu 246 246 243 tvAm 253 tam 243 251 stambaH 106 tAnaM 208 tha sthANuH (haravAcake) 151 tRpati 361 duhiyo ta 146 132 381 381 duHkhitaH dUyate dUyate dUyate dUmai dUmae taMbo taMbaM 381 dUmei dUmee dUsai dearo dUyate 381 384 thANU thimpai devaM duSyati devaraH daivaM dhati dvayoH drutaH 104 doi doNhaM doNi 163 381 148 146 daicco datyaH Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi dvayoH 148 338 dosu dosutto dohi dohito dvAbhyAm dvAbhyAm dvAbhyAm 62 147 147 156 174 120 175 " ghaNamoharaha ghaNAlo dhaNaM ghasai ghAi dhAu ghAhiha dhAhIna dhIraM dhuNNai khuli dhuNNIgraha 338 dhanamAharati dhanavAn dhanam dhRSNoti dhAvati, dhAvate dhAvatAM, dhAvatu dhAvitA badhAve, dadhAva paDibhava paDisaro paDhamo paNhA paNhI paNho pavidhattI pabhava pabhavae pabhaveda pabhavee pamillai pamillae pamillAva pamillei 212 388 350 350 350 350 166 367 338 337 346 346 402 dheyaM dhunAti 346 dhUyate dhUyate 407 116 pratibhavati pratisaraH prathamaH praznaH praznaH praznaH pratipatti prabhavati prabhavati prabhavati prabhavati pramIlati pramIlati pramIlayati pramIlati, pramIlayati pramolati pramIlati pramIlati pramIlati pramIlati pipati priyate pRNAti prahlAdaH paryastaM paryANaM prakoSThaH jighrati jighrati jaghro prAvaTa pArayati pArayati dhUrtaH dhutto dhurA 284 dhuvvA dhUyate 407 402 346 346 346 346 346 376 361 397 108 203 203 naI nArAaNaM nadI nArAyaNaM 338 pamIlai pamIlae pamIlei pamIlee pamIllee parai parai parai palhAdo pallatthaM pallANaM pavaTTho pAi pAi pAigraM pAuso pArAve paare| pAla 72 150 362 pratibhavai paaTThI paI paIna pauro pacchatto pacchimA pajjuNNo paTTaNaM paDa paDAmA 74 pratibhavati prakoSThaH pati jaghrau pauraH pAzcAtyaH pazcimA pradyumnaH pattanaM patati patAkA 125 166 127 204 padyate Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi pitaraH pAhI jaghrI 162 piarI 255 pimA pitA pino tti hasai priya iti hasati 312 pikko pakva: pisai pizati popralaM pItaM 315 pItaM 212, 315 pRSThaM bApho bAraho bAho bIhai bujjhai buDai boraM baMdhai bASpaH (USmA) |123 dvAdaza: bASpaH (prazruNi) 123 bibheti 376 budhyate 382 majjati 360 badaraM badhnAti 186 pInaM puTTI puTTa puSTaM vo. 206 145 puppha puriso pulAi pulaI pRSpaM puruSaH pazyati badraSTa bahaspatiH bhairavaH bhakSayati bhartari bhartuH bhAraH bhata gAM 368 368 132 178 366 402 153 153 puSyaH pusso puhavI pRthivI puraNAti 153 153 praso bhartA peraMtaM pokkharo postho potto puSyaH paryantaM puSkaraH pustakaH pautra: bhartRSu bhartRbhiH bhartI bharcA 153 152 llh bhaappaI bhairavo bhakhAvei bhattArammi bhattArassa bhattArA bhattArANaM bhattAreNa bhattAreSu bhattArehi bhattAro bhattuNA bhattuNo bhattussa bhattusu bhattU pro bhatto bharai bharaha bharaho bharAvei bhAaro bhAi bhAyo / bhaakhe| bhata n s xxcx s s pharaso phalAvei phaliaM phalihA phaliho phaliho phAlei 153 paruSaH pATayati paTitaM parikhA parighaH sphaTikaH pATayati 402 412 168 364 78 402 bhatta: bhataSu bhAraH bhaktaH smarati biti bharataH smArayati bhrAtAraH bibheti bhrAtA bhakSayati phuTai phado sphoTate spandaH 344 122 402 155 376 155 402 brahmA, brahmANo 241 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 65 ] prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi / prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi mat 402 180 bhArei bhisiNI bhigAro bhiMgo bhiDivAlo bhidaDa mat mAm mriyate smArayati bisinI bhRGgAro bhRGgaH bhindipAlaH bhinakti yuSmAkam bhoktavyaM bhoktuM mamAdo mamAhi mama marai mara marisai malai maliNaM masANaM 273 273 268 361 367 128 363 262 415 415 415 mRNAti marSati mRdanAti malinaM zmazAnaM 366 211 bhoanvaM bho bhoUNa 201 bhuktvA maha 275 mama madhUkaM mahuaM 188 mhi asmi mahaM madhu 217 182 mha 377 372 372 372 277 271 273 193 smaH mayi mayA mat malinaM mayUraH mayUkhaH mai mahatto mailaM maUro maUho mae 314 211 42 42 271 277 mAmA mAi mANaitto mAlA mAlAillo mAMsaM mizrako micchA muiGgo mucchA mujApraNo muNai muNijjai muNIai mayA mAtA mimIte mAnavAn mAlA mAlAvAn mAMsaM magAGkaH mithyA mRdaGgaH mUrchA maujAyanaH jAnAti jJAyate jJAyate mUttiH mugdhaH mukharaH mayA 169 29 169 mae 166 368 275 107 276 l 408 m 363 muttI 177 macchimA majha majjhaNNo majjhaNo maNNa maNaMsiNi maNaM siNI matto maddha mama mamammi mamAi mamA mayi makSikA mama madhyAhna asmAkam manoti manasvinIm manasvinI mata mama mama mayi mayA mata muddho muhalo 37 60 273 mama 270 275 165 mottA 275 275 277 270 273 moro muktA mayUraH mayUkhaH . maNDUka: moho maMDaro 42 .217 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi 217 maMsU maMsaM zmazruH mAMsaM 26 237 26 237 208 rapraNaM ramaNam racchA ratnam ratnamuTa rakSA raktaM rAjJA praraNyAni araNyena rAmAsutto rAmAsuto rAprAhi rAmAhi rAmAhito rAmAhito rANA rAiNo rAgebhyaH rAjabhyaH rAgAt rAjJaH rAgebhyaH rAjabhyaH rAjJA rAjJaH rAgAn, rAgAH , 237 237 237 280 169 413 236 185 185 237 184 168 rAe raNNA raNNAI raNNaNa raNo raNNaM ramaNijjA ramaNijjo 26 rAge 26 rAe 234 rAjJaH, rAjJi rAgaNa praraNyaM ramaNIyA ramaNIyaH ramyate ramyate ramyate rAgeSu 405 405 405 ramijja ramIgraha rAmi rAmammi rAprassa rAjasu rAgaH rAjabhiH rAge 237 rAeNa rAe rAesu rAehiM rAehi rAmro rAdhe rAdhe rAmo rAhA riccho rAgaH 26 rAjAnaM rAgam 26 rAmA rAmA rAmA 230 237 118 riNaM rAjJi rAgAya, rAgasya rAjA rAjJaH rAgAH rAgAn rAgAt rAjJaH rAjAnaH rAjJA rAgebhyaH, rAgANAm rAgAt rAjJaH rAmaH rAdhA RkSaH RNaM RddhaH vRkSaH ruviSyAmi 160 rAprANo 234 232 375 rAprANaM rAprANaM 238 rukhaM riddho rukkho rucchaM ruDDhe ruNNaM ruppiNI rumbhAvei rumbhei rumma rAprAdu rAprAdu rAmAdo rAmAdo ruditaM rukmiNI rundhayati rundhayati ruNaddhi roditi royavati 413 181 402 302 362 375 402 rAgAt 237 26 237 ruvai kavAvei Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabdaH beha saMdha ruMdhAve rudhei rUsai rUsAvei rUseDa lakhAvei lakhI laTThI laDAla lahuI lAkheDa lubbai loNaDa loddhazro vanai vaideso licchA limbhai luDo lubdhakaH luNNai lunAti lubhijaha lUyate yaha beho vairaM luNNIgrai lUyate lUyate nudati lubdhakaH va basAho vaisizro vaisaMpAzraNo caccai baccae baccahi baccahie saMskRtarUpam sUtrANi zeyavati ruNadi rugthayati rundhayati rUvyati roSayati roSayati la lakSayati lakSmI yaSTi: lalAI laghvI lakSayati lipsA lihyate cakti saMdezaH vaMdehaH varaM [17] vaizAkhaH vaizikaH vaizampAyanaH vrajati vrajati vajitA brajitA 402 362 402 402 385 402 402 402 180 176 215 181 402 169 407 57 367 407 407 407 386 57 370 71 71 191 71 71 71 341 341 341 341 prAkRta zabdaH bacceda vaccho vajjai vajjAvei bajeda cahAveDa SaDDhe vaNNai vattA vattizrA badaI thabbhai dhammaho varaha varisai varisAveDa parisei basahI vasiTThI vAi vAzrA vAi vAri vArII vigraha vigraDDI vizraNA viznArullaM viicchA vikkiNai binakeMdra vicchaDDI vijjA saMskRtarUpam sUtrANi 341 khajati vRkSa, vatsaH aspati trAsayati trAsayati varddhayati varddhayati vanoti vArttA yatikA badantI udyate manmathaH vRNIte varSati varSayati varSayati vasati: vasiSTha: vadhU mlAyati vAk mlAyati vAri vArINi vinakti virtAdi: bedanA vikAravat vivatsA vikrINAti vikrINAti vicchadiH vidyA 67 125 380 402 402 402 402 363 169 166 416 407 96 368 354 402 402 175 37 181 356 285 356 216 216 363 176 165 314 169 367 367 176 169 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 68 ] prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi 286, 315 48 88 veNho vallI vevamAnA vevamANI viznaH vallI vepamAnA vepamAnA yuSmAn yuSmAkam vakSyAmi 121 177 174 174 U V W War 262 vakra voccha vaMka vaMcino vaMda vaJcitaH vanda 402 132 363 361 sRjati zakaTaM 391 86 402 161 387 126 402 vijulI vidyata vijjU vidyut viJchugro vRzcikaH viDavo viTapaH vitiNho vitaSNaH vimho vismayaH vilasanto valapana visai prasate vissavo vizvapAH visAve grAsayati vissAmo vizrAmaH visUradda khinatti, khidati visei prAsayati visso vizvaH vihalo vihvala: vibhalo vihvalaH vIritraM vIrya bIlai vIDayati vIlAve vIDayati cIlei vIDayati vIsAmo vizrAmaH vRMdAvaNaM candAvana vepraha veda veai vetti vepraNA vedanA vepravvaM vettavyam ve vettaM veUNa viditvA veccha vetsyAmi veSTate veSTate veSTate veSTate veNhU 129 202 380 402 166 383 357 132 160 370 saprAi saaDho sairaM sakka sakke sakko saggamo saccA sajja saThAvei saDai saDhA saNNa sahaM saNeho sattamI satthi saddahai sappha sabharI sabhalo sabhalaM samiddhI samiddhIgrA, samiddhIe svaraM zaknoti zaknoti zakraH sadgamaH satyA sujyate zAThayati zIyate saTA sanoti zlakSaNaM snehaH saptamI sakthi zraddadhAti zaSpaM zapharI saphalaH saphalaM samRddhiH 363 204 165 415 180 415 415 217 378 206 179 veDhai 342 veDhae 342 342 veDhei 200 174 veDhee 342 viSNuH samudadhyA 142 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi sAlA si saraha sara saraha sarAveda sariccho sarati saMsati zRNAti sArayati sadakSaH 376 360 zAlA prasi zRgAla: saSTiH zithilaH 371 49 175 62 181 sara: 282 zrIH simAlo siThThI siDhilo sirI siviNo si siMgAro siMghavaM sIbharo sIho supraha 246 48 svapnaH teSAM zrRMgAra saindhavaM. sIkaraH siMhaH 194 76 sunoti sukRtiH suidI sujjo 50 355 175 151, 114 365 sUryaH zRNoti zRNotu zrAvayati zuzrAva w lm suNNai suNNai suNNAvei suNNinaM suNijjA suNNI suNNIpraha ` 135 zrUyate. salAhA zlAghA sabaho zapatha: savvajjo sarvajJaH savvassa sarvasya, sarvasmai samvasi, savdhammi, savattha sarvasmin savvA sarvAna, sarvasmAt 135 savvANaM sarveSAm, sarvebhyaH 135 savvAdu savvAdo savAhi sarvasmAt 135 savvAsutto savAhito sarvebhyaH 135 savve sarve sandeNa 135 sabvesu sarveSu 136 samvehi sarveH 135 samvo sarvaH 134 savvaM 135 sahamANA, sahamAnA 174 sahA sabhA sahiNo sakhIn sakhAyam sahI sakhA 150 sahIno, sahINo sakhAyaH 150 sAThei zAThayati sAre sArayati 402 m sarveNa zuzrAva r zrUyate 406 suNNei zrAvayati zRNomi zRNmaH 402 367 suNamu sarva suNamo bhRNu sahamANI zRNuta zRNvantu sUrpanakhA 367 367 174 150 150 sahi suNasu suNaha suNaMtu suppaNahA supaNNahI sumara sumarAha sumarei suvvai. suhaM smarati smArayati 402 402 zrUyate 406 200 sukhaM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi suMDo suMderaM zauNDaH saundarya sUyate 380 so sUro sUryaH zuSyati 354 sUsaha sUsAveha sUseDa zuSyati 402 zrotA . sejjasa 245 162 157 semjA senjAi sejjAi sejjAi sejjAe tasya zayyAyA: zayyAH zayyAyA: zayyAyAH zayyayA zayyAyAm zayyayA zayyAyA:zayyAyAm zayyA : 162 161 162 161 162 162 157 156 sejjAu sevA sevA 170 mevA 243 sonamallaM saukumArya 203 soha zyati soccha 366 socchae socchahii socchahie socchiha socchie socchihida socchihie soccheda socchae socchehida socchehie , socchahiMti zrotAraH socchati / socchihiti socchiti soccheti socchasi zrotAsi socchase socchahisi socchahise socchisi socchise socchihisi socchihise socchesi socchese socchehisi socchahise socchaittha zroSyatha 366, 367 (bahuvacane) zayyAyAH zayyAH sejjAmro 157 156 162 162 zayyAyA: zayyAnAm zayyAyAH sejjANaM sejjAdu sekjAdo sejjAhi sejjAsu sejjAsutto sejjAhiMtA sejjAhiM sejja sejyA zayyAsu zayyAbhyaH 158 zayyAbhiH zayyAm zayyA zaityaM setaM selo Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 71 ] saMskRtarUpam sUtrANi / prAkRtazabdaH prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi 367 socchaha zroSyatha socchahiha socchiha socchihiha soccheha socchehiha , socchahitya zroSyatha (bahuvacane) socchahiha socchittha socchiha socchihitya socchihiha soccheha socchehitya socchehiha socchihii zroSyati ityAdi socchami zrotAsmi socchassAmi socchassaM socchahAmi socchahimi socchAmi socchAhAmi socchimi socchissAmi socchihAmi socchemi socchessAmi socchessaM socchehAmi socchehimi socchaM socchamo zrotAsmaH socchassAmo zrotAsmaH socchahAmo socchahitthA socchahimo socchAmo socchAhAmo socchAhitthA socchAhimo socchAhissA socchimo socchissAmo socchihAmo socchihityA socchihimo socchihitthA socchemo socchessAmo socchehAmo socchehitthA socchehimo socchehissA soNhA snuSA sori zaurya sohA zobhA saMkA zaGkA saMGkA saMkato saMkrAntaH saMjado saMyataH saMjhA saMdhyA saMvatto saMvataH saMvillai saMveSTate saMbudI saMvRttiH 166 343 175 hado hataH hammada hanti 370 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtazabdaH harisai haladrA haladdA (drA ) haladdA haladdI halino havidhAnaM hassai hasijjai hasinaha halino priyaM hittha hirI hIras huaM huNNa i haNijjai huNNIi humvai to huvai huvaittha huvaitthA hubau huvae huvajja huvajjA huvajjA huvama saMskRtarUpam sUtrANi 354 165 174 165 174 harSati haridrA haridrA haridrA haridrA hAlika: babhUva hasyate hasyate hasyate hAlika: hRdayaM trastaM hI: hiyate bhUtaM juhoti hUyate hUyate hUyate bhavan bhavati bhaviSyatha bhavatha, bhavathaH bhavatu babhUva bhavati bhavati bhavanti [ 72 ] bhavata: bhavati bhavanti bhavataH bhavAmaH bhavAvaH 45 332 405 403 405 45 160 413 181 406 410 375 407 407 407 418 316 337 324 33.7 331 316 322 323 323 322 323 323 327 327 prAkRtazabda. huvami huvama huvamo huvassAma huvassAmi huvassAmu huvassAmo hubasi hubasu huse huvassaM huvaha huvahAma havahAmi hucahAmu huvAmo vaha hubahie huvahitthA huvahitthA saMskRtarUpam sUtrANi 3.26 332 327 327 336 337 337 337 327 bhavAmi babhUva bhavAmaH bhavAvaH bhaviSyAmi bhavAni bhaviSyAmaH bhavAma bhavAmaH bhavAvaH babhUvima bhaviSyAmaH bhaviSyAmi bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhavasiM babhUvitha bhavitAsi bhava bhavasi bhaviSyAmi babhUva bhavathaH bhavA bhavata bhavitAstha bhaviSyAmaH bhaviSyAmi bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhavitA bhaviSyati bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH 327 332 337 336-337 337 337 324 332 334 337 324 337 332 324 334 337 334 337 336 337 337 337 333 337 337 337 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 73 ] prAkRtazabdaH saMskRtarUpam sUtrANi prAkRtazabda: saMskRtarUpam sUtrANi bhaviSyAmi huvahima huvAhimi bhaviSyAmaH bhaviSyAmi hubahimi 337 huvAhimu . huvAhimo huvAhissA huvahima huvahimo bahiya hucahissA 37 huvidha bhaviSyAma 337 bhaviSyAmaH bhavitAsmaH 337 bhaviSyAmaH 337 prabhUt 337 babhUva . 329 bhUyate bhaviSyatha 337 bhavaza:, bhavatha 324 bhavAmaH, bhAvAvaH 327 hahisi 334 huvAhase huvijjai huvittha huvitthA huvima huvimu huvimo hurhiti 334 huvahiha bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhaviSyati bhavitAsmaH bhaviSyAmaH bhaviSyasi bhavitAsi bhaviSyasi bhavitAsi bhavitAraH bhaviSyanti bhaviSyatha bhavitAstha bhavAmaH bhavAvaH bhavAmi bhaviSyAmi bhavAni bhavAmaH bhavAva: bhavAmaH bhavAva: bhavAma bhaviSyAmaH bhAvayati bhaviSyAmaH bhaviSyAmi 337 334 327 havAma huvimsAma huvissAmu huvistAmo huvihAma huvihAmu huvihAmo huvAmi huvAma 326 336 337 huvihitthA 327 326 huvAmo 327 bhaviSyAmaH bhavAma 337 bhavAmaH, bhavi: 327 bhaviSyAmaH *viSyAmaH bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmaH bhaviSyAma bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAma 337 bhavitAra: 334 bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAma 337 bhavitAsmaH bhaviSyAmaH babhUva 328 prabhUt 337 bhUyate 403 bhavati 327 havihiti huvihima huvihima huvihimo rrm>> . 402 huvAveha huvAhAma huvAhAmi 337 huvihissA 337 huvIna huvAhAmu huvAhAmo huvAhityA huvAhima bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH 337 337 337 337 huvIprada havei Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ] saMskRtarUpam sUtrANi / prAkRtazabdaH saMskRtarUpam prAkRtazabdaH sUtrANi 402 huvehAma huvehAmi hue huveja huvejjA huvehAmu huvehAmo huvehiI huvemaH huvemi huvema bhAvayati bhavatu 337 babhUva bhavati 316 bhavati 322 bhavanti 323 bhavataH 323 bhavati 322 bhavAmaH 327 bhavAvaH 327 bhavAmi 326 babhUva bhavAmaH 327 bhavAvaH 327 bhavAni bhaviSyAmi 336 bhaviSyAmaH 337 bhavAma 337 bhavAmaH, bhavAva: 327 babhUvima 332 bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmi 336 huvehie huvehitthA huvehima huvehimi huvehimu huvehimo huvehissA huvemo LEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE !! huvehisi bhavitAstha bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmi 337 bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmaH 337 bhavitA 333 bhaviSyati 337 bhaviSyati bhaviSyAma 337 bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmi 336 337 bhaviSyAmaH 337 bhaviSyAmaH bhavitAsmaH 337 bhaviSyAmaH bhaviSyasi bhavitAsi 334 bhavitAsi 334 bhaviSyasi 337 bhaviSyatha 337 bhavitAstha 334 bhaviSyanti bhavitAraH 334 bhavanti, bhavataH 323 bhavantu babhUvuH 332 bhavitAraH bhavataH, bhavanti 323 bhavitAra: 324 bhavantu 337 babhUvuH 332 140 he nArAyaNa huvehise havessAma huvessAmi huvehiha havehiti 337 337 viSayAnta huvessAmu huvessAmo huvesi huvesu mr m 324 huti bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhavasi bhavitAsi babhUvitha bhava bhavasi bhaviSyAmi huveMtu 337 324 huvese huvessaM huvaMti huvaMtu huveha babhUva 332 bhavathaH bhavatha 324 bhavata 337 he aggi he NArANa Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRtarUpam sUtrANi 337 bhaviSyAmaH bhaviSyAmi 336 bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhavasi babhUvitha bhaSitAsi bhava bhaviSyAmi 337 337 337 324 332 334 337 bhUyate hos 334 bhaSatha, bhavathaH bhavitAsthaH bhavata bhaviSyAmaH bhaviSyAmi 337 337 [ 75 ] prAkRtazabdaH, sNskRtruupm| sUtrANi prAkRtazabdaH he bhattArA he bhataH 153 hossAma hai maNaMsiNi he manasvini 177 hossAmi he raNa he araNya 185 he rAdhe he rAjan ! 233 hossAmu hossAmo he zayye 162 hosi homAvei bhAvayati 402 hosu bhavati 316 babhUva 332 hoijja 403 hoisthA bhavathaH, bhavatha 324 hoIpraha bhUyate 403 hoha hou babhUva 331 bhavatu 337 hoei bhAvayati 402 hohAma hojja bhavanti, bhavataH 323 hohAmi hojjA bhavati 321 hojjA bhavanti bhavataH 323 hohAmu hohAmo hojjAi bhavati 321 hohi hojjati bhavanti, bhavataH 323 hojjAti hohittha hojjeha bhavati 321 hohisthA hojjeMti bhavanti, bhavataH 323 hohima homa bhavASaH, bhavAmaH 326 bhavAmi hohimi 326 homa bhaviSyAmi 336 hohima bhavAni hohimo bhavAva: 327 hohissA bhavAmaH 327 babhUva 332 hohisi homo bhavAvaH 327 bhavAmaH 327 hohiha babhUbima hohihAM bhavAma 337 hohiMti bhaviSyAmaH 337 337 bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhavitA bhaviSyati bhaviSyata bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhaviSyAmi 337 337 337 homi 337 337 bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhaviSyAmaH bhavitAsmaH bhavitAsi bhaviSyasi bhaviSyata bhavitAstha bhASitAra: bhaviSyanti 337 334 337 337 332 334 337 334 337 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 76 ] sUtrANi / prAkRtazabdaH prAkRtazabdaH saMskRtarUpam saMskRtarUpam sUtrANi hohIma bhavitAraH babhUva prabhUt bhavanti babhUvuH hopti hoMtu 337 323 332 334 337 265 bhavantu aham sAnandaM prAkRtAnande zabdAnAmanusUcikA / munInAM prItaye seyaM jinavijayasUrINAm // 1. dRgindunabhanetrAbde mAse bhAdrapade shubhe| kRSNASTamyAM gurau bAre kRtA gopAlazarmaNA // 2 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna sarakAra rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna ( Rajasthan Oriental Research Institute ) jodhapura sapazcAcyavidhAna sUcI-patra nADAsmAna purAtana ganmamAlA * pradhAna sampAdaka - padmazrI jinavijaya muni, purAtatvAcArya akTUbara 1963 I0 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana grantha-mAlA pradhAna sampAdaka-padmazrI muni jinavijaya, purAtattvAcArya prakAzita grantha 1. saMskRta, prAkRta, apabhraMza 1. pramANamaMjarI, tAkikacUr3AmaNi sarvadevAcAryakRta, sampAdaka - mImAMsAnyAyakesarI paM0 paTTAbhirAmazAstrI, vidyAsAgara / mUlya-6.00 2. yantrarAjaracanA, mahArAjA-savAIjayasiMha-kArita / sampAdaka-sva. paM0 kedAranAtha ___ jyotivid, jypur| * mUlya-1.75 3. maharSikulavaMbhavam. sva0 paM0 madhusUdanaprojhA-praNIta, bhAga 1, sampAdaka-ma0 ma0 ___paM0 giridharazarmA cturvedii| mUlya-10.75 4. mahaSikulavaibhavam, sva. paM. madhusUdana aojhA praNIta, bhAga 2, mUlamAtram sampAdaka-paM0 zrIpradyumna aojhaa| mUlya-4.00 5. tarkasaMgraha, annaMbhaTTakRta, sampAdaka-DaoN. jitendra jeTalI, ema.e., pI-eca. DI., mUlya-3.00 6. kArakasaMbaMdhodyota, paM0 rabhasanandIkRta, sampAdaka-DaoN0 hariprasAda zAstrI, ema. e., pI-eca. ddii.| mUlya-1.75 vRttidIpikA, maunikRSNabhaTTakRta, sampAdaka-sva.paM. puruSottamazarmA caturvedI, saahityaacaary| mUlya-2.00 8. zabdaratnapradIpa, ajJAtakartRka, sampAdaka-DaoN. hariprasAda zAstrI, ema. e., pI-eca.DI. / mUlya-2.00 6. kRSNagIti, kavi somanAthaviracita, sampAdikA-DaoN. priyabAlA zAha, ema. e., pI-eca. DI., DI. liT / mUlya-1.75 10. nRttasaMgraha, ajJAtakartRka, sampAdikA-DaoN. priyabAlA zAha, ema. e., pI-eca. DI., DI. liT / mUlya-1.75 11. zRGgArahArAvalI, zrIharSakavi-racita, sampAdikA-DaoN. priyabAlA zAha, ema. e., pI-eca.DI., DI.liT / mUlya-2.75 12. rAjavinodamahAkAvya, mahAkavi udayarAjapraNIta, sampAdaka-paM0 zrIgopAlanArAyaNa bahurA, ema. e., upasaJcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura / mUlya-2.25 13. cakrapANivijaya mahAkAvya, bhaTTalakSmIdharaviracita, sampAdaka-paM0 zrIkezavarAma kAzIrAma shaastrii| mUlya-3.50 14. natyaratnakoza (prathama bhAga), mahArANA kumbhakarNakRta, sampAdaka-pro. rasikalAla choTA lAla pArikha tathA DaoN. priyabAlA zAha, ema. e., pI-eca. DI., DI. liT / mUlya-3.75 15. uktiratnAkara, sAdhasundaragariNaviracita, sampAdaka-padmazrI muni zrIjinavijayajI, purA tattvAcArya, sammAnya saMcAlaka, rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura / mUlya-4.75 16. durgApuSpAJjali, ma0ma0 paM0 durgAprasAdadvivedikRta, sampAdaka-paM0 zrIgaGgAdhara dvivedI, sAhityAcArya / mUlya-4.25 / 17. karNakutUhala, mahAkavi bholAnAthaviracita, inhIM kavivara kI apara saMskRta kRti zrIkRSNa lIlAmata sahita, sampAdaka-paM0 zrIgopAlanArAyaNa baharA, ema. e., mUlya-1.50 18. IzvaravilAsamahAkAvya, kavikalAnidhi zrIkRSNabhadraviracita, sampAdaka-bhaTTa zrImathurAnAthazAstrI, sAhityAcArya, jayapura / sva. pI. ke. gor3e dvArA aMgrejI meM prastAvanA sahita / mUlya-11.50 16. rasadodhikA, kavividyArAmapraNIta, sampAdaka-paM0 zrIgopAlanArAyaNa bahurA, ema.e. mUlya-2.00 20. padyamuktAvalI, kavikalAnidhi zrIkRSNabhaTTaviracita, sampAdaka-bhaTTazrImatharAnAtha. zAstrI, sAhityAcArya / mUlya-4.00 21 kAvyaprakAzasaMketa, bhAga 1 bhaTTasomezvarakRta, sampA0-zrIrasikalAla cho0 pArIkha, aMgrejI meM vistRta prastAvanA evaM pariziSTa sahita mUlya-12.00 zAramA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2 ] 22. kAvyaprakAzasaMketa, bhAga 2 bhaTTasomezvarakRta, sampA0 - zrI rasikalAla cho0 pArIkha, mUlya - 8.25 mUlya -4-00 23. vastu ratnakoSa, ajJAtakartA ka, sampA0 - DaoN0 priyabAlA zAha / 24. dazakaNThavadham paM0 durgAprasAda dvivedikRta, sampA0-paM0 zrIgaGgAdhara dvivedI / mUlya - 4.00 25. zrIbhuvanezvarImahAstotra, sabhASya, pRthvIdharAcAryaviracita kavi padmanAbhakRta bhASyasahita pUjApaJcAGgAdisaMvalita / sampA0 - paM. zrIgopAlanArAyaNa bahurA / mUlya - 3.75 26. ratnaparIkSAdi saptagrantha-saMgraha, Thakkura pherU viracita, saMzodhaka- padmazrI muni jinavijayajI, purAtattvAcArya | mUlya-1.25 27. svayaMbhU chanda, mahAkavi svayaMbhUkRta, sampA0 pro0 eca. DI. velaNakara | vistRta bhUmikA (aMgrejI meM ) evaM pariziSTAdi sahita 28. vRttajAtisamuccaya kavi virahAGkaracita, 26. kavidarpaNa, ajJAtakartA ka, mUlya - 7.75 mUlya - 5.25 " "1 30. karNAmRtaprapA, bhaTTasomezvarakRta sampA0 - padmazrI muni jinavijayajI / 31. tripurAbhAratI laghustava, laghupaNDitaviracita, sampA0 32. padArtha ratnamaJjUSA, paM0 kRSNamizraviracitA, sampA0 33. vRttamuktAvalI, kavikalAnidhi zrIkRSNabhaTTa kRta; saM0 paM0 bhaTTazrImathurAnAtha zAstrI / mUlya - 6.00 mUlya - 2.25 mUlya - 3.25 mUlya- 3.75 mUlya - 3.75 34. indraprasthaprabandha, sampA0-DaoN. dazaratha zarmA / mUlya - 2.25 35. prAkRtAnanda, raghunAthakavi-racita, sampA0 - padmazrI muni zrIjinavijayajI / mUlya - 4.25 2. rAjasthAnI aura hindI 36. kAnhaDade prabandha, mahAkavi padmanAbhaviracita, sampA0 - pro0 ke. bI. vyAsa, ema. e. mUlya - 12.25 zrInagaracanda mUlya- 4.75 38. lAvA-rAsA, cAraNa kaviyA gopAladAnaviracita, sampA0 - zrImahatAbacanda khArer3a / 13 21 21 37. kyAmakhAM - rosA, kavivara jAna- racita, sampA0 - DaoN. dazaratha zarmA aura nAhaTA / 19 mUlya - 3.75 36. vAMkIdAsarI khyAta, kavirAjA vAMkIdAsaracita, sampA0 - zrInarottamadAsa svAmI, ema. e., vidyAmahodadhi / mUlya - 5.50 / mUlya - 2.25 40. rAjasthAnI sAhitya saMgraha, bhAga 1, sampA0 - zrInarottamadAsa svAmI, ema.e. 41 rAjasthAnI sAhitya saMgraha, bhAga 2, sampA0 - zrIpuruSottamalAla menAriyA, ema. e., sAhityaratna | 42 kavIndra kalpalatA, kavIndrAcArya sarasvatIviracita, sampA0 - zrImatI rAnI kumArI cUMDAvata / 43. jugalavilAsa, mahArAja pRthvIsiMhakRta, sampA0 - zrImatI rAnI lakSmIkumArI 44. bhagatamALa, brahmadAsajI cAraNa kRta, sampA0-zrI udairAjajI ujjvala / 45. rAjasthAna purAtattva mandirake hastalikhita graMthoMkI sUcI, bhAga 1 / 46. rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAnake hastalikhita granthoMkI sUcI, bhAga 2 | 47 muMhatA naiNasIrI khyAta, bhAga 1, muMhatA naiNasIkRta, sampA0 - zrI badrIprasAda 48. 2, 71 19 mUlya - 6.50 46. raghuvarajasa prakAsa, kisanAjI zrADhAkRta, sampA0 - zrI sItArAma lALasa / mUlya - 8.25 50. rAjasthAnI hastalikhita grantha-sUcI, bhAga 1, saM0 padmazrI muni zrIjinavijaya / mUlya - 4.50 51. rAjasthAnI hastalikhita grantha-sUcI, bhAga 2 - sampA0 - zrI puruSottamalAla menAriyA ema.e., sAhityaratna / mUlya - 2.75 52. vIravANa, DhAr3hI bAdarakRta, sampA0-zrImatI rAnI lakSmIkumArI cUMDAvata mUlya - 4. 50 mUlya - 2.75 lakSmI mUlya - 2.00 cUMDAvata / mUlya - 1.75 mUlya - 1.75 mUlya - 7.50 mUlya - 12.00 sAkariyA / mUlya - 8.50. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da . 53. sva0 purohita harinArAyaNajI vidyAbhUSaNa-grantha-saMgraha-sUcI, sampA0-zrIgopAlanArAyaNa bahurA, ema. e. aura zrIlakSmInArAyaNagosvAmI dIkSita / mUlya-6.25 54. sUrajaprakAsa, bhAga 1-kaviyA karaNIdAnajI-kRta, sampA0-zrI sItArAma lALasa / mUlya-8.00 55. , , 2 , mUlya-6.50 mUlya-6.75 57 nehataraMga, rAvarAjA budhasiMhakRta--sampA0-zrIrAmaprasAda dAdhIca, ema.e. mUlya-4.00 58. matsyapradeza kI hindI-sAhitya ko dena, pro. motIlAla gupta,ema.e.,pI.eca.DI. mUlya-7.00 56. vasantavilAsa phAgu, ajJAtaka'ka, sampA0-zrI ema. sI. modii| mUlya-5.50 60. rAjasthAna meM saMskRta sAhitya kI khoja-esa. Ara. bhANDArakara, hindI-anuvAdaka - zrI brahmadatta trivedI, ema. e., sAhityAcArya, kAvyatIrtha mUlya-3.00 61. samadarzI prAcArya haribhadra, zrIsukhalAlajI siMghavI, mUlya-3.00 presoM meM chapa rahe graMtha ____ saMskRta 1. zakunapradIpa, lAvaNyazaricita, sampA0-padmazrI muni zrIjinavijaya / 2. bAlazikSAvyAkaraNa, Thakkura saMgrAmasiMharacita, sampA0-paMdhazrI muni zrIjinavijaya / 3. nandopAkhyAna, ajJAtakartRka, sampA0-DaoN0 bI.je. sAMDesarA / 4. cAndravyAkaraNa, prAcArya candragomiviracita, sampA0-zrA bI. DI. doshii| 5. kavikaustubha, paM0 raghunAtharacita, sampA0-zrI ema. ena. gore / 6. ekAkSara nAmamAlA-sampA0-muni zrIramaNikavijaya / natyaratnakoza, bhAga 2, mahArANA kuMbhakarNapraNIta, sampA0-zrI prAra. sI. pArikha aura DaoN. priyabAlA zAha / 1. hamIramahAkAvyam, nayacandrasUrikRta, sampA0-padmazrI mUni zrIjinavijaya / 6. sthalibhadrakAkAdi, sampA0-DaoN0 AtmArAma jaajodiyaa| 10. vAsavadattA, subandhukRta, sampA0-DaoN0 jayadeva mohanalAla zukla / 11. Agamarahasya, sva0 paM0 sarayUprasAdajI dvivedI kRta, sampA0-pro0 zrIgaGgAdhara dvivedii| rAjasthAnI aura hindI 12. mahatA naiNasIrI khyAta, bhAga 3, muMhatA naiNasIkRta, sampA0-zrIbadrIprasAda sAkariyA / 13. gorA bAdala padamiNI caUpaI, kavi hemaratanakRta sampA0-zrIudayasiMha bhaTanAgara, ema.e. 14. rAThauDArI vaMzAvalI, sampA0-padmazrI muni zrIjinavijaya / 15. sacitra rAjasthAnI bhASAsAhityagranthasUcI, sampA0-padmazrI muni shriijinvijy| 16. mIrAM-bRhat-padAvalI, sva0 purohita harinArAyaNajI vidyAbhUSaNa dvArA saMkalita, sampA0-padmazrI muni zrIjinavijaya / 17. rAjasthAnI sAhityasaMgraha, bhAga 3, saMpAdaka-zrIlakSmInArAyaNa gosvaamii| 18. rukmiNI-haraNa, sAMyAMjI jhUlA kRta, sampA0 zrI puruSottamalAla menAriyA, ema.e.,sA.ratna 16. santa kavi rajjaba: sampradAya aura sAhitya, DaoN. vrajalAla vrmaa| 20. pazcimI bhArata kI yAtrA, karnala jemsa TAMDa, hindI anu0 zrIgopAlanArAyaNa bahurA, ema.e. 21. buddhivilAsa, bakhatarAma zAhakRta, sampA0-zrIpadmadhara pAThaka, ema. e. 22. pratAparAsI, jAcIka jIvaNa kRta, sampA0-pro. motIlAla gupta, e. e., pIeca. DI. aMgrejI 22 Catalogue of Sanskrit and Prakrit Manuscripts Part I. R.O.RI. (Jodhpur Collection ), ed., by Padamashree Jin vijaya Munir. Puratattvacharya. 24. A List of Rare and Reference Books in the R.O.R.I., Jodhpur, compiled by P.D. Pathak, M.A. vizeSa-pustaka-vikretAoM ko 25% kamIzana diyA jAtA hai| Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________