Book Title: Prabuddha Jivan 1994 Year 05 Ank 01 to 12
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525979/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 5 7 aMka : 1 |194 ] tA. 16-1-1994 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra prabuddha jIva6t vArSika lavAjama rU.30 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa taMtrI : ramaNalAla cI. zAha caraNa-calaNano mahimA keTalAka samaya pahelAM ame amerikAmAM hatAM tyAre tyAMnA eka mitrane sAMje jamyA pachI khATA oDakAra AvavA lAgyA ane chAtImAM gabharAmaNa thaI. tarata teo DaoNkTarane tyAM pahoMcyA badhI tapAsa karIne DaoNkTare kahyuM, tamane koI gaMbhIra roga nathI. tamAre cAlavAnI jarUra che. davAthI thoDI rAhata thaze, paNa roja ochAmAM ochA be mAIla cAlavAnuM rAkhazo to badhI taklIpha dUra thaI jaze. nahi cAlo to gaMbhIra mAMdagI Avaze.' e mitra divasamAM baso DagalAM paNa cAlatA nahotA. cAlavAnuM cAlu karyA pachI emanI taklIpha dUra thaI gaI. dUniyAnA samRddha dezomAM ghaNAkharA mANaso pAse potAnI mAlikInI moTarakAra hoya che. dharamAMthIja sIdhA gerejamAM javAya evI vyavasthA hoya che. gADImAMthI UtaravuM na paDe eTalA mATe DrAIva-Ina beMka, * posTaophisa, dukAno, resTorAM hoya che. morTA sTezano, eraporTa vageremAM cAlavuM.na paDe temATe kanveyara belTa ke TrolI kAranI sagavaDa hoya che. jeTa vimAnonI zodha pachI duniyAmAM mANasonuM paribhramaNa dhaNuM ja vadhI gayuM che, paNa cAlavAnuM ghaTI gayuM che. ochuM cAlavAne kAraNe mANasanI mAtra zArIrika ja nahI, paNa mAnasika samasyAo paNa vadhI gaI che, RRmRddha dezo A bAbatamAM have sabhAna thaI gayA che. ghaNA DaoNkTaro dardIne priskripzanamAM phakta eka ja davA lakhI Ape che : WALK. Regd. No. MH.By / South 54 Licence No. : 37 videzomAM keTaleya ThekANe eTalI badhI sagavaDa hoya che ke page cAlavAnI jarUra nathI paDatI, paraMtu ene lIdhe jyAre zArIrika takalIpho UbhI thayA che tyAre DaoNkTara cAlavAnI salAha Ape che. tyAM jIvana eTaluM badhuM vyasta hoya che ane RRtu. aMtara vagerene kAraNe bahAra cAlavA javAnI anukULatA nathI maLatI tyAre kaTelAya loko dharamAM cAlavAnAM sAdhano vasAvI le che. vyAyAmanAM evA sAdhano nIkaLyAM che ke mANasa enA upara je hAtha pakaDI Ubho rahe to paga nIcethI sarakatA paTTA upara tene parANe cAlavuM paDe. dhAMcIno baLada pAMca mAIla cAle tyAMre tyAM ja hoya tevI rIte A sAdhano upara cAlavAnI ra vyakti pAMca mAIla cAle chatAM tyAMnI tyAM ja hoya. temAM jarUriyAta anusAra navA navA upAyo vicArAya che ane ka sAdhano nIkaLatAM rahe che. jema cAlavA mATenA pathiyAM caDhavAnA sAdhano paNa nIkaLyAM che. gharamAM * dasa-paMdara mALa jeTalAM pagathiyAM caDhI jAya che ane che . tyAM ja Ubho hoya che. moTA moTA hAIve thatAM dUra dUranAM nAnAM nAnAM gAmaDAM vikhUTAM paDI gayA hatAM. have page cAlanArAnAM maMDaLo hAIve choDI gAmaDAne raste (Cross-country) cAle che ane evAM gAmaDaomAM rAtrimukAma mATe Walkers Inn. thavA lAgI che. page cAlanArAo mATe judA judA nakazA ane mAhitIpatrako chapAvA lAgyAM che. videzomAM cAlavAnI bAbatamAM have divase divase vadhu sabhAnatA AvatI jAya che. moTI moTI kaMpanIonA sTAphanA mArNaso mATe *Walkers Club'nI sthApanA thavA lAgI che. risesanA vakhatamAM klabanA sabhyo nAnA nAna jUthamAM pArkiMga eriyAmAM pAMca, paMdara rAunDa mArI Ave che. potAnI gADI ophisanI najIkamAM najIka pArka karavAnI manovRtti badalAtI jAya che ane zakya teTale dUra pArka karAya che ke jethI eTaluM vadhu cAlavAnI taka maLe. navA jagatanI navI samasyAonA nirAkaraNa mATe jIvananA upakramamAM kevAM kevAM parivartanonI AvazyakatA UbhI thAya che te AnA uparathI joI zakAya che. yuge yuge navAM navAM vAhanonI zodha thavAne lIdhe manuSyanuM jIvana vadhAre sagavaDabharyuM banatuM jAya che. mANasanI raheNI-karaNImAM paNa te pramANe parivartana AvatuM jAya che. keTalAya pAzcAtya dezomAM potAnI aMgata mAlikInI moTarakAra hovI e have mojazokhanI bAbata nahi paNa jarUriyAta banI gaI che. vadhu kAmo karavAM hoya ane potAnI sagavaDa anusAra samaya sAcavavo hoya to potAnuM aMgata vAhana hovuM jarUrI che. mANasa dharethI nIkaLe ane ophise jAya ane sAMje ghare pAcho Ave tyAM sudhI enA pagane rastAno sparza thato nathI. Door to DoorService AvAM sAdhanone lIdhe maLatI hovAthI keTalAya samRddha dezomAM aneka lokone rastA para cAlavAnI taka ghaNI ja ochI maLe che. paraMtu ene lIdhe ja thoDAM varSomAM mANasane jAta jAtanI zArIrika vyAdhio cAlu thAya che. ziyALAmAM barapha paDato hoya, ThaMko pavana susavATA karato phUMkAto hoya teve vakhate AvI moTarakAra AzIrvAdarUpa nIvaDe che. paraMtu vAhananI parAdhInatA dhIme dhIme mANasanA cittamAM eTaluM ghara karI jAya che ke sArI anukULa RtumAM paNa ekAda be leMga jeTaluM paNa mANasane cAlavAnuM mana thatuM nathI. ema kahevAya che ke manuSyanA zarIramAM kula jeTalAM hADakAM che tenA cothA bhAganAM hADakAM to phakta be paganI aMdara AvelAM che. eTale kudarate ja caraNane keTaluM mahattva ApyuM che te zarIranI racanA uparathI joI zakAya che. hradayathI sauthI dUra AveluM zarIranuM aMga te caraNa che. lohInuM paribhramaNa barAbara na hoya to caraNa cADI khAya che. ziyALAmAM page ThaMDI vadhAre lAge che. hRdaya caraNanuM uSNatAmAna ane saMvedanazIlatA barAbara jALavI zake e sArA ArogyanI nizAnI che. mRtyu pAmatA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana mANasanA zarIramAM sauthI pahelI asara caraNane thAya che. mATe ja caraNane cAlatA rAkhavAno, uSNa caraNacalaNano mahimA che. jIvazAstrIo batAve che ke bIjAM prANIo karatAM manuSyanI viziSTatA e che ke te be page TaTTAra Ubho rahIne sIdho cAlI zake che. prANIo ghaNa kharuM copagamAM hoya che. manuSyane AgaLanA be pagane badale be hAtha maLyA che, jeno te vividha rIte upayoga karI zake che. be paga upara AkhA vajanadAra zarIrane sthira rAkhavuM e jevI tevI vAta nathI. ApaNe mANasane Ubho rahelo divasarAta joIe chIe, eTale e bAbata ApaNane svAbhAvika ane sahaja lAge che, paraMtu jarA sUkSma rIte vicAra karIe to e vAta jarUra navAI upajAve evI che. Itara jIvasRSTinI dRSTie vicArIe to A jevuM tevuM Azcarya nathI. manuSyanI zaktino, enA jJAnataMtuono emAM vikAsakrama rahelo che. keTalAMka copagAM prANI janmatAMnI sAthe cArepage cAlavA mAMDe che, kudAkUda karavA mAMDe che, paraMtu mAnava zizu janmatAMnI sAthe be page UbhuM rahI zakatuM nathI. bALaka janme che, tyArapachI keTalAka samaya sudhI te, mAtra cattu sUI rahe che; pachI paDakhuM phare che; pachI UMdhuM paDe che, pachI jyAre besatAM zIkhe che tyAre enI karoDarajju ane enA jJAnataMtuo kaMIka vadhu zaktivALA bane che, tyAra pachI bALaka sthira UbhA rahetAM zIkhe che ane ekAda varSanuM thavA Ave tyAra pachI DagalAM mAMDIne cAlatAM zIkhe che, tyAre ene jANe kazuMka siddha karyAno AnaMda thAya che. enI karoDarajjuno ane enA jJAnataMtuono A rIte vikAsa thAya che. vRddhAvasthA AvatAM mANasanA jJAnataMtuo nabaLA paDe che. cAlavAnI, UbhA rahevAnI, besavAnI tAkAta me me ghaTI jAya che. keTalAka atizaya vRddha mANaso jIvananA aMtima varSo sUtAM sUtAM pasAra kare che. Ama caraNane calAvavAmAM jJAnataMtuonI zakti manuSya jIvanamAM ghaNo mahatvano bhAga bhajave che. manuSyanA zarIramAM mastaka enuM uttamAMga gaNAya che, kAraNa ke mastakamAM sparzodi pAMce Indriyo tathA mana AvelAM che. mastaka manuSyanI oLakhanuM tathA tenA vyaktitvanI parakhanuM sauthI uttama aMga che. manuSyanA zarIramAM bIje cheDe AvelA caraNane madhyama ke nikRSTa prakAranA aMga tarIke gaNAvAmAM Ave che. sAmudrika lakSaNa pramANe kamarathI upara AvelAM zarIranA aMgone zubha ane kamarathI nIce AvelAM, zarIranAM maLamUtrAdinI nikaTa AvelAM zarIranAM aMgone azubha tarIke gaNavAmAM Ave che. paraMtu temAM paganuM sthAna vilakSaNa che. pAdaprahArane kAraNe, dhULa sAthe satata saMgathI malina thavAne kAraNe tathA enA dvArA pAzavI zaktino upayoga thato hovAne kAraNe paga vagovAyeluM aMga che. keTalIkavAra te khoTI rIte paNa badanAma thAya che. mANasanI najara jyAre sAme, UMce ke AjubAju hoya ane nIce paganI Thesa vAge to ghaNIvAra doSa pagano nIkaLe che ane IjA paNa pagane thAya che. zira moTA te satkarmI ane paga moTA te apakarmI jevI hevata paNa pagane gaurava apAvatI nathI. Ama paga vagovAya che, chatAM paNa pavitra puruSo potAnA pagane dhanya banAve che. aneka loko saMta mahAtmAonAM caraNamAM vaMdana kare che, caraNano sparza kare che, caraNane kamaLa tarIke oLakhAve che. padminI strInA be caraNane kmaLanI AkRtinI jema goThavI zAya che. svargastha thayelA mahAtmAonI caraNapAdukA banAvIne tene pUjavAmAM Ave che. mANasanA pagamAMthI sUkSma vidyuta pravAha arthAta zakti strota vahyA kare che. tene lIdhe saMta mahAtmAonA caraNamAM vaMdana karavAno mahimA cAlyo Ave che. amAruM mastaka (uttamAMga) te ApanA caraNa (nikRSTAMga) tulya paNa nathI' evI laghutA ke namratA viyanapUrvaka darzAvavA mATe paNa saMtonA caraNamAM mastaka namAvAya che. prAcIna bhAratIya zAstromAM zarIranAM aMgoMgonA abhyAsane lagatAM zAstro paNa racAyAM che. aMgavidyA athavA sAmudrika zAstramAM zarIranA tA. 16-1-94 bIjAM aMgAMgonI jema caraNanAM lakSaNono paNa UMDo abhyAsa thayelo che. u. ta. puruSanAM paganAM taLiyAM mATe kahevAyuM che : asvedamuSNamaruNaM kamalodarakAnti mAMsalaM zlakSNam / snigdhaM samaM padatalaM nRpasaMtattiM dizati puMsAm // pAdacarasyApi caraNatalaM yasya komalaM tatra / pUrNasphuTodurdhvarekhA ma vizvambharAdhIzaH // [parasevA vagaranuM, uSNa, lAlAzavALuM, kamalagarbha jevI kAntivALuM, mAMsala, mRdu, snigdha ane samapramANa hoya evuM paganuM taLiyuM manuSyone rAjyasaMpattino adhikArI banAve che. je pagapALo pharato hoya chamAM enuM paganuM taLiyuM komaLa hoya ane tenI upara pUrepUrI tathA spaSTa UrdhvarekhA hoya to te rAjA hoya che.] paganAM taLiyAnAM lakSaNo darzAvatAM vaLI kahevAyanuM che; kharAba lAgatA paga vaMzaccheda kare che; pakavelI mATI jevo paganA taLiyAno raMga jeno hoya to te dvija hatyA kare che, pILA raMganA taLiyAvALo agamyAgamana kare che, kALA raMganA taLiyaryAvALo madyapAna kare che, pAMDu raMganA taLiyAMvALo abhakSya bhakSaNa kare che, paganuM taLiyuM aMdaranI bAju dabAi gayeluM hoya to te strIne kAraNe mRtyu pAme che, mAMsa vagaranuM hoya to tene bhAre roga thAya che, upasI AveluM hoya te dhaNI musApharI kare che. paganA taLiyAmAM zaMkha, chatra, aMkuza, vaja, caMdra tathA dhvajanI AkRtine surekha ane spaSTa batAvatI rekhAo hoya to te puruSa haMmezA bhAgyazALI rahe che. A AkRtionI rekhAo madhyama prakAranI hoya to pAchalI jiMdagImAM te dhanasaMpatti bhogave che. paganA taLiyAmAM udara pADo, ziyALa, kAgaDo, dho, gIdha jevI AkRtinI rekhAo hoya te te mANasa daridra rahe che. sAmudrika zAstramAM AvI ja rIte strInA paganA taLiyanAM lakSaNo darzAvyAM che, jemake, cakrasvastika zaMkhadhvajAMkuzacchatramInamakArAdyAH / jAyante pAdatale yasyAH sA rAjapatnI syAta // zvazRgAlamahiSamUSakakAkolukAhikokakara bhAdyAH / caraNatale jAyante yasyAH sA duHkhamApnanoti // je strInA paganA taLiyAmAM cakra, svastika, zaMkha, dhajA, aMkuza, chatra, mAchalI, magara, ItyAdi AkRtio hoya te strI rANI thAya che. je strInA paganA taLiyAmAM kUtaruM, ziyALa, pADo, uMdara, kAgaDo, ghUvaDa, sApa, varu, UMTa vagerenI AkRti hoya to te du:khI thAya che.] A to namUnArUpa thoDAM lakSaNo ahIM batAvyAM che. bIjA paNa ghaNAM lakSaNo sAmudrika zAstromAM batAvyAM che. paganAM taLiyAM uparAMta, paganA aMgUThA, AMgaLIo, nakha, eDI, ghUMTI, ghUMTaNa, piMDI vagerenAM vividha prakAranA lakSaNo emAM darzAvAyAM che. A uparathI jaNAya che ke e zAstranA racayitAoe keTaluM badhuM jhINavaTa bharyuM, sUkSma avalokana karyuM haze ! keTalAka kahetA hoya che ke bhagavAne mANasane paga ApyA che te vAparavA mATe ApyA che, sAcavI rAkhavA mATe nahi. vastuta: cAlavAthI ja paga vadhu sArI rIte sacavAya che. vaparAya nahi to paga nakAmA thaI jAya., jeonA paga nakAmA thaI gayA hoya che athavA jeo eka athavA baMne page apaMga hoya che, teone paganuM mahattva barAbara samajAya che emane koIka sAdhanathI cAlavA maLe che to temanA AnaMdAzcaryano pAra raheto nathI. cAlavAthI AkhA zarIrane-paganI eDI, ghUMTaNa, kamara, hAtha, Doka vagere tamAma avayavonI mAMsapezIone jarUrI vyAyAma maLI rahe che. taduparAMta cAlavAthI pAcanazakti sArI rahe che tathA jJAnataMtuone paNa 1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-1-94 prabuddha jIvana sArI kasarata maLe che. eTalA mATe ja ema kahevAya che ke, mANasane zarIramAM carabIno vadhAro thAya che. zarIramAM carabIno vadhAro thAya eTale enA be paga rUpI be DokTara maLyA che. tenAthI uttama bIjA koI cAlavAnuM kudaratI rIte gamatuM natI. DokTara nathI. cAlavAthI zarIranA snAyuone vadhu prANavAyunI jarUra paDe Ama na cAle to zarIramAM meda vadhe ane meda vadhe eTale cAlavAnuM che. ethI mANasanI zvAsozvAsanI kviA vadhu sateja bane che, tethI enAM game nahi. ema karatAM eka vakhata evo Ave che ke jyAre cAlavuM hoya phephasAMonI kSamatA ane sthitisthApakatA vadhe che. ethI nasomAM lohInuM to paNa cAlI zakAtuM nathI. jeonI medanI zarIra prakRti hoya teoe paribhramaNa vadhatAM dhamanIo khUlI jAya che. ethI lohInA dabANanA to A bAbatamAM veLAsara sabhAna thaIne cAlavAnuM cAlu karI devuM roga upara aMkuza Ave che. cAlavAthI zarIramAM rahetI vadhu paDatI carabInuM joIe. keTalIka strIo zarIra eTalI bhAre ane beDoLa thaI jAya che pramANa ghaTe che. ethI zarIrano ghATa sapramANa rahe che. . ke pachI bahAra rastA upara cAlatAM ene zarama Ave che. na cAlavAne zArIrika kasaratomAM cAlavAnI kasarata jevI bIjI koI kasarata lIdhe tenuM zarIra vadhatuM jAya che ane pachI UlaTAnI vadhAre zarama Ave nathI. A kasaratamAM badhI kasarata AvI jAya che. A kasarata tadRna che. AvI mahilAoe lajajAnA bhAvano tyAga karIne, loko TIkA sAme sAdI ane sau koI karI zake tevI sulabha che. temAM nathI koI kharca ke manobaLa keLavIne paNa cAlavAnuM cAlu karI devuM joIe, kAraNa ke tema nathI temAM bIjuM koI sAdhanonI apekSA. keTalIka kasarato kaThina ke je na kare to teonuM zarIra aneka vyAdhiono zikAra banI jAya che. kaSTasAdhya hoya che. te mATe keTalIka pUrva taiyArI karavI paDe che. temAM ane teo akALe mRtyune notare che. amuka samayanuM paNa baMdhana rahe che. paraMtu cAlavAmAM evI koI muzkelIo cAlavAnI kasarata zarIrane to sudRDha rAkhe che, paNa cittane paNa rahetI nathI. vartamAna samayamAM vividha prakAranA vyAyAma mATe tathA ramata sudaDha rAkhI zake che. duniyAnA manovaijJAnike e bAbatamAM sahamata che gamata mATe jAtajAtanAM sastAM ke moMdhA sAdhano nIkaLyAM che. cAlavAnI ke mANasane jyAre koi eka prazna bahu satAvato hoya, tenI mAnasika kasaratamAM evAM koI upakaraNonI anivAryatA nathI. alabatta, utsAha ciMtA vadhI gaI hoya teve vakhate te gharanI ke ophisanI bahAra vadhe tevAM vastra ke pagarakhAMno jarUra vicAra karI zakAya (kyAreka te jaIne aDadho mAIla cAlI Ave to tenI ciMtAnI vyagratAnuM pramANa zrImaMtAInA pradarzanarUpa hoya che, paraMtu tenI anivAryatA nathI. cAlavAnI ochuM thai jAya che. gharanA ke ophisanA vAtAvaraNa ane uSNatAmAna kasarata AgaLa garIba-tavaMgarano bheda nathI. bIjI kasarato karatAM karatAM bahAranA vAtAvaraNa ane uSNatAmAnamAM pharaka hovAne lIdhe, bahAra cAlavAnI kasarata mATe citta paheluM taiyAra thaI jAya che. bhAre kasarato jaIne cAlavAthI mANasanA cittanA AMdolanamAM tarata pharaka paDe che. tenuM karavA mATe kyAreka mane ALasI jAya che, paraMtu cAlavAmAM koI mAnasika mana haLavuM bane che. e to dekhItuM ja che ke cAlavAne lIdhe mANasane pUrva taiyArI karavAnI rahetI nathI. zArIrika halanacalana jIvananA aMgarUpa DagalAM joIne mAMDavA paDe che. vaLI tenI najara AsapAsanA padArthomAM, hovAthI UbhA thaIne cAlavA mATe mANasa dhAre tyAre tatpara banI zake gharomAM, dukAnomAM, pasAra thatA mANasomAM parovAtI jAya che. vaLI che. ' . cAlatAM cAlatAM pote kyAMka bhaTakAI na paDe te mATe jAgRta rahevuM paDe vAhanonI sagavaDane lIdhe mANasanI cAlavAnI Teva ane vRtti che. ethI enA cittamAM cAlatA ciMtAnA AMdolanonuM sAtatya tUTI jAya ochAM thatAM jAya che. mANasanuM jIvana zArIrika daSTie beThADu ane che. tethI ciMtAnI tIvratA haLavI banI jAya che. A anubhava siddha ' pramAdI thatuM jAya che. mANasa dukAna ke ophisamAM potapotAnA vyavasAya upAya che. mAnasazAstrIo paNa tenI bhalAmaNa kare che. vepAra, udyoga, arthe Akho divasa beThAM beThAM mAnasika kAma ghaNuM kare che, paraMtu cAlavAnI nANAMnI levaDa-devaDa kauTuMbika samasyAo, verajhera vagerenI mAnasika vAta Ave tyAM enuM mana DhIluM banI jAya che. emAM paNa jo vAhananI . vyAdhi ghaNAMne satAve che. je mANaso kauTuMbika, sAmAjika, Arthika ke sulabhatA hoya to mANasane tarata teno upayoga karavAnuM mana thAya che. Itara prakAranI aMgata samasyAone kAraNe mAnasika vyathA anubhavatA page cAlIne aMtara kApavAnI TevavALA lokone paNa acAnaka jo koI hoya teo khullI havAmAM cAlavAnuM rAkhe to teonI mAnasika vyathA vAhana maLe to te rAjI rAjI thaI jAya che. jUnA vakhatamAM paNa kahevAtuM ochI thAya che. barTAnDa rasele kahyuM che, "unhappy businessman, ke gADuM joIne guDA gaLyAM. vAhananA ghaNA lAbha che. emAM mukhyatve I am convinced, would increase their happiness by samayano bacAva thAya che ane pagane zrama paDato nathI. sAMskRtika walking six miles everyday than by any concievable vikAsanI sAthe sAthe manuSyanI graMthio paNa evI baMdhAI gaI che ke change of philosophy. * je vyakti pAse vadhu sAruM ane modhuM vAhana tenI pratiSThA vadhAre, ethI gharakAma karavAmAM strIone ke ophisamAM paTTAvALA vagerene divasa zrImaMta mANasone page cAlavA tarapha jeTaluM lakSa rahevuM joIe teTaluM daramiyAna chaTuMchavAyuM ghaNuM cAlavAnuM thAya che. hajAra kilomiTara vimAnanA rahetuM nathI. keTalIka vAra page cAlatAM teone zarama Ave che. pravAsamAM erahosTesa eka-be kilomiTara jeTaluM cAle che. AvuM cAlavAthI yauvana karatAM paNa prauDhAvasthA ke vRddhAsthAmAM cAlavAnI vizeSa jarUra thoDo phAyado jarUra thAya che, paraMtu e prakAranuM cAlavuM te svecchAe rahe che, kAraNa ke tyAre zarIranA snAyuo zithila thavA lAge che, AnaMdathI karelI karasarata nathI. pharajarUpe karelI thakavanArI te zArIrika pAcanataMtramAM pharaka paDato jAya che ane ke lohInA paribhramaNamAM yiA che. cAlavA khAtara cAlavA mATe gharanI bahAra khullI tAjI havAmAM aniyamitatA AvavA lAge che. vaLI prauDhAvasthA ke vRddhavasthAmAM zarIranA javuM joie. ethI phAyado vadhu thAya che. alabatta khullAmAM cAlanAre sAMdhAomAM-paganA ghUMTaNa, kamaramAM, khabhAmAM, DokamAM AvelA paNa eTaluM lakSamAM rAkhavAnuM rahe che ke khUba zvAsa bharAI jAya evI sAMdhAomAM AmavAta thavAne kAraNe saMdhivAno duHkhAvo cAlu thAya che, rIte na cAlavuM joIe. e bAbatamAM dareke potAnI zakti ane prakRti eve vakhate savAra-sAMja niyamita cAlavAthI evo du:khAvo thato nathI anusAra tathA cAlavAthI prasannatA vadhe che ke thAka varSa che enA AdhAre . ane thAya to tarata temAM rAhata maLe che. taduparAMta jeone madhuprameha potAnI jhaDapanuM mApa kADhI levuM joIe.. (DAyAbiTIsa) hoya tathA lohInuM dabANa UMcuM rahetuM hoya (hAI blaDa page cAlavAne lIdhe mANasa potAnA citta upara saMyama meLave che. prezara hoya) teo paNa je savAra-sAMja niyamita cAlavAnuM rAkhe to tevI ja rIte potAnI indriyo upara paNa saMyama meLavI zake che. svecchAe temano madhuprameha ane blaDa prezara aMkuzamAM rahe che. potAne cAlavAnI cAlatA mANasane bhUkha ke tarasa bahu satAvatAM nathI, kAraNa ke enuM jarUra hovA chatAM te bAbatamAM jeo pramAda kare che teonA jIvanamAM citta prasannatA anubhave che. A to eka sAmAnya vAta thaI, paraMtu anukrame eka viSacakra cAlu thaI jAya che. cAlavAnuM gamatuM nathI eTale ethI vizeSa mahattvanI vAta to e che ke roja niyamita cAlanAra mANasa Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana - tA. 16-1-94 brahmacaryanuM pAlana paNa sArI rIte karI zake che. cAlavAne kAraNe mANasanA pravAsIo divasamAM traNa-cAra vakhata calamamAM taMbAku bharIne pItA. pagane, ghUMTaNane ane sAthaLane je vyAyAma maLe che ethI enI graMthio eTale be calama vacce jeTalo samaya lAge teTalo samaya cAlavAnA upara saMyama Ave che je enA cittane saMyamamAM rAkhavAmAM sahAyabhUta aMtara mATe teo jaNAvatA. amuka aMtara cAlyA pachI teo calama bane che. bhAratIya paraMparAmAM sAdhu to calatA bhalAM ema ja kahevAyuM pIvA rokAtA. jUnI taMbAku kADhI nAkhIne calamane sApha karavAmAM AvatI che ne sarvathA sAcuM ja che. cAlavAne kAraNe, eTale ke eka sthaLethI bIje teTalA samaye AvatAM sthaLane teo te rIte oLakhAvatA. moreziyasamAM sthaLe vihAra karavAne kAraNe sAdhu puruSone koI eka sthaLa mATe ke te ' rapi5' nAmanuM sthaLa che. e nAma cure-pipe zabda uparathI sthaLanI vyaktio mATe rAga ke dveSanAM koI baMdhano thatAM nathI. ane ApeluM che. e sthaLe pravAsIo ArAma karatAM ane potAnI calama thayAM hoya to te gADha thatAM nathI. teonuM citta tevI bAbatomAMthI tarata sApha karI navI tamAku bharIne calama pItA. nivRtta thaI jAya che. cAlavAnA lAbhamAM A eka atyaMta mahattvanuM cAlavuM e paNa eka kaLA che. cAlavAnI gatimAM ane pagalAmAM AdhyAtmika kAraNa to kharuM ja, paraMtu te uparAMta brahmacaryanA pAlanamAM pratyeka vyaktinI mudrA aMkti thAya che. pratyeka mANasano avAja jema paNa te upakAraka nIvaDe che e paNa jevo tevo lAbha nathI, jaina dharmamAM judo hoya che tema pratyeka mANasanI cAlavAnI gati-rIti paNa judI bhagavAna mahAvIre sAdhuonA satata vihAra upara bhAra mUkyo che temAM hoya che. A vAta tarata mAnavAmAM Ave evI nathI. paraMtu je evo AvI vyavahAru dIrdhadRSTi paNa rahelI che. * koi prayoga karavAmAM Ave ke cAlatI vakhate mANasanAM pagalAM barobara - najIka najIkanA koI paNa be gAma vacce keDI avazya kaMDArAI aMkita thAya to A vAtanI khAtarI thayA vagara rahe nahi. bhInI retI jAya che. vividha hetu mATe najIkanA be gAmanA loko vacce AdAna- ke mATImAM judA jugha mANasone aDadho kalaga jeTaluM cAlavAnuM kahevAmAM pradAnano vyavahAra haMmezAM rahe ja che. evI avarajavarathI nAnI keDI, Ave ane teonA pagalAMone je sarakhAvavAmAM Ave to A A moTo rasto ke gADAMnA cIlA vagere thaI jAya che. Ama eka gAmathI vAtanI tarata pratIti thaze. koikavAra dharamAM AvatI navavadhUne ke sagarbhA bIjA gAma sudhI ane e rIte saLaMga aneka gAmo sudhI AvA saubhAgyavatIne kaMkuvALa ke kesaravALAM pagalAM karIne sapheda vastra upara rastAonuM sAtatya raheluM hoya che. saikAo pUrve paNa sAdhu saMnyAsIo calAvavAmAM Ave che. evAM pagalAMone sarakhAvavAthI paNa A vAtanI nadI, nALAM, jaMgalo ane DuMgaro vaTAvI bhAratanI cAradhAmanI yAtrA khAtrI thaze. mANasa baMne paga upara eka sarakho bhAra ApIne eka karatA hatA. kyAMthI kyAM javuM, kyo rasto TUMko paDe, kyo rasto vikaTa sarakhA mApanAM DagalAM javalleja bharato hoya che. enI khAtrI karavI che, ye raste pANI maLe, dhe raste vasatI ane musApharonI avara javara hoya to mANasanA bUTa ke caMpalanI eDIne lAgelA dhasArAne sarakhAvavA maLe, kyo rasto vAdha-va2 ke lUTAranA bhayavALo che, kyo rasto jaMgalI joIe. javalle ja jamaNA paganA ane DAbA paganAM pagarakhAMnI eDIo lokenA DaravALo che e badhuM teo jANatA ane ajANyA pravAsIone eka sarakhI ghasAi haze !. yogya mArgadarzana ApatAM. ekanI eka vyakti paNa ullAsathI cAlatI hoya, ciMtAmAM cAlatI cAlIne lAMbu aMtara kApavAmAM vAra lAge che e sAcuM paraMtu jemane hoya, adhIrAIthI cAlatI hoya, thAkathI cAlatI hoya, mana vagara cAlatI cAlavuM ja che ane cAlIne ja aMtara kApavuM che emane mATe kazuM dUra hoya to te dareka vakhate enAM pagalAM judAM judAM paDatAM hoya che. keTalAMka nathI. prAcIna samayamAM page cAlIne pravAsIo, yAtriko kyAMnA kyAM nirIkSako to vaLI ema paNa kahe che ke mANasa eka sarakhI sIdhI pahoMcI jatAM. cInathI nIkaLelA pravAsIo hu ena saMga ane phAhiyena lITImAM cAlI zakato nathI. eTalA mATe ja lazkaranA sainikone ThIka ThIka bhArata AvyA hatA. yuropamAMthI nIkaLelo prasiddha pravAsI mArkopolo tAlIma ApavAmAM Ave che ke je pachI teo eka sarakhI lITImAM, cAlato cAlato cIna sudhI pahoMcyo hato. bauddha bhikhuo vihAra karatA eka sarakhAM aMtaranAM pagalAM sAthe cAlI zake che. karatA cIna-koriyA ane jApAna sudhI pahoMcyA hatA. Aje paNa jaina lakaranA sainikone yuddhanA vakhate acAnaka cAlavAnuM ke doDavAnuM sAdhuo page cAlIne, vihAra karIne bhAratamAM badhe pahoMcI jAya che. keTaluM Ave te kahI zakAya nahi. eTalA mATe ja lazkaralanA sainikone eka vakhata cAlavAno nirNaya cittamAM aDaga thaI jAya ane bIjA koI cAlavAno, mArca karavAno mahAvaro satata ApatA rahevAnI prathA duniyAnA vikalpo na UThe to badhuM ja Ayojana dhAraNA pramANe pAra paDe che, badhA ja dezomAM che. sazakta yuvAna sainika AkhA divasamAM ochAmAM kAraNa ke cAlanArane vAhana ItyAdinI koI parAdhInatA rahetI nathI. ochA cAlIsa mAila cAlavAnI zakti dharAvato hovo joIe. baMne parvatIya vistAromAM jyAM koI vAhananI sagavaDa thavI zakya nathI hAtha halAvIne, mApasaranAM kadama bharIne bIjA sainiko sAthe kadama tyAM mANasone page cAlyA vagara chUTako nathI. evA pradezomAM keTaluM milAvIne sainiko mArca kare che. sAmAnya nAgariko kadama milAvIne sAthe aMtara kapAyuM tenuM mApa kADhavA mATe jUnA vakhatamAM cokasAivALA sAdhano javalle ja cAle che. sainikonI e viziSTatA emanI tAlImane AbhArI , na hatAM. ghaDiyALa paNa nahotI. jayAM UMcI nIcI jamIna hoya, vacce TekarIo AvatI hoya tyAM e jamAnAnA loko samayanA AdhAre mApa cAlavAnI rIta darekanI potapotAnI hovAne lIdhe keTalIkavAra kADhatA. eTaluM aMtara cAlavAmAM keTalA samayano rasto che te sUrya, caMdra sAmethI ke pAchaLathI mANasanA phakata cAlatA be paga ja dekhAya, to ke nakSatranA AdhAre teo jaNAvatAM. kyAMka loko potAnI jIvana paddhati paNa e cAlanAra vyakti paricita janone parakhAI Ave che. calacitromAM anusAra tenuM mApa kahetA. jUnA vakhatamAM tibeTamAM koI sthaLanuM aMtara evAM dRzyo kyAreka batAvavAmAM Ave che. cAlatI vakhate pagalAno ke pUchavAmAM Ave to loko cAnA pyAlA anusAra jaNAvatA. tibeTanA pagarakhAMno avAja sAMbhaLIne pati ke patnI eka bIjAnA Agamanane , loko potAnI mAkhaNa, mIThaMvALI judI ja jAtanI cA (ene marajyAM tarata jANI le che. keTalAMka mAtA pitA saMtAnonAM pagalAMnA avAjane kahe che. amuka amuka samayagALAnA aMtare pIe che. eTale koI rastA kaLI zake che. vize jyAre pUchavAmAM Ave tyAre teo te aMtara cAnA khAlA gaNIne keTalAMkanI cAlamAM lAlitya hoya che, to keTalAMkanI cAlamAM karkazatA jaNAve. gha. ta. koi sthaLanuM aMtara keTaluM che ema pUchavAmAM Ave ane ke garabaDa hoya che. saMskRta sAhityamAM nAyikAo mATe haMsagAminI, teo je javAba Ape ke cAnA traNa khAlA, to teno artha e thayo gajagAminI jevA zabdo prayojAyA che te sahetuka che ane sArthaka che. ke cAnA traNa khAvA pIvA vacce jeTalo samaya gALo rahe eTalo samaya keTalAMkanI cAla maMda gatinI hoya che. to keTalAkanI cAla tvarita gatinI ': e sthaLe pahoMcatAM lAge. evI ja rIte jUnA vakhatamAM yuropanA keTalAka hoya che. lazkaramAM maMda gatinI cAlama-slow MarchmAM kadama judI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-1-94 ja rIte uThAvavAnAM hoya che. moTA mANasone salAmI ApanAra senAnAyake paddhatisara Slow March karavAnI hoya che. I jema mANasanI vyaktigata cAla judI judI hoya che tema judA judA dezanI prajAonI cAlamAM paNa viziSTa lakSaNo jovA maLe che. sAmyavAdI zAsanakALa daramiyAna raziyA, pUrvajarmanI, haMgerI vagere dezomAM jyAM be gAma vacce vAhanonI sagavaDa nahotI tyAM mANasone lAMbAM lAMbAM DagalAM bharIne atyaMta jhaDapathI cAlatA joyA che. jApAnanA loko ane temAM paNa mahilAone nAnAM nAnAM kadama najIka najIka bharIne cAlavAno khAsa mahAvaro karAvavAmAM Ave che. saheja vAMkA vaLIne AvI rIte kadama bharatI mahilAnA dehalAlityamAM vinaya ane vinamratA dekhAvAM joie evI jApAnI mAnyatA che. * prabuddha jIvana parvatIya pradezamAM rahetA lokonI ane sapATa medAnanA pradezamAM rahetA lokonI cAlavAnI rojiMdI TevamAM pharaka jaNAze. sapATa medAnomAM rahetA lokonA paga jamInathI saheja ja UMcA thaine gati karI che. DuMgarALa pradezomAM rastAmAM AvatA paththaro, khaDako vagerene kAraNe tyAM rahetA lokomAM kudaratI rIte ja paga saheja UMcakIne kadama bharavAnI Teva paDI jAya che, jethI ajANatAM Thesa lAge nahi. samRddha dezamAM jyAM rastAo sIdhA ane sapATa hoya che tathA moTA moTA sTora, thieTaro, relave sTezano, eraporTa vageremAM jyAM pharasa ekasarakhI hoya che tyAM UMcu joine cAlanAra mANasane paNa Thesa na lAge. jarAka UMcInIcI jagyA AvI to tarata tyAM Watch your stepnuM pATIyuM AvyA vagara rahe nahi. jyAM ajANamAM mANasa bhUla kare evo saMbhava hoya ane Thesa vAgavAno ke paDI javAno saMbhava hoya tyAM pagathiyAne badale kudaratI DhALa jevI racanA karavAmAM Ave che. ArogyanI dRSTie cAlavAnI kasarata aMge badhAnA anubhavo eka sarakhA na hoi zake. koine jAte ekalA ja cAlavuM game, to koikane sAthe ekAda jaNa hoya to ja game. keTalAkane be cAra jaNanA samUhamAM vAto karatAM karatAM cAlavuM game, to koikane mUrgA mUgamAM cAlavuM game. cInI philasUpha lAotsene mUMgA mUMgA cAlavuM gamatuM. vAto karanArane teo potAnI sAthe pharavA AvavAnI manAi karI detA. divase nahi paNa rAte eklA cAlyA javAno AnaMda paNa anokho hoya che. temAM cAdanI rAta hoya to to vaLI ora majA. paraMtu aMdhArAmAM vanavagaDAmAM ekalA cAlyA javAno AnaMda kevo alpya hoya che te to koi bhIla ke evA koi AdivAsIne pUchIe to khabara paDe. DuMgarALa pradezomAM paNa evI jAtinA lokonA pagarla 3DIonA mahAvarAne lIdhe vyavasthita rIte paDamAM hoya che. evA lokone rAtanA vakhate aMdhArAmAM vAgha-va ke sApano bhaya paNa lAgato nathI. temano uchera ja e rIte thayelo hoya che. eka vakhata eka jaMgalamAM ame jIpamAM besIne jatA hatA tyAre paMdareka varSanI eka AdivAsI chokarI lAkaDAM vINIne potAnA TopalAmAM nAkhatI cAlI jatI hatI. tene joine amane Azcarya thayuM. jIpamAM beThelA amane acAnaka vAgha AvI caDe teno Dara hato, paraMtu e chokarIne vAdhano Dara nahoto. ame pUchyuM tyAre eNe kahyuM, 'vAdha amane kaMi kare nahi, hAMuM !' kudaratane khoLe ucharelA mAnavIo potAnI paristhitino kevo svIkAra karI le che te AvA prasaMgo uparathI joi zakAya che. vanavagaDAMmAM eklA ekalA nirudeze Amatema cAlyA javAno je AnaMda che te keTalo anokho che te to jeNe svAnubhava hoya te ja kahI zake. mANasa jyAre elo cAlyo jato hoya che tyAre nisarga sAthe te koi judI ja jAtanuM aikya anubhave che. kyAreka ene paMkhIo uparAMta vRkSo, lattAo, pAMdaDAo ke khaLakhaLa vahetAM jharaNAo paNa bolatAM, potAnI sAthe vAto karatAM, gAtAM saMbhaLAya che. kudaratamAM ekAMtamAM koika sthaLe eklA besavAno jevo AnaMda che tethI paNa kaMika viziSTa koTino AnaMda ekalA ekalA cAlyA javAno che. mANasa teve vakhate jAta sAthe paNa vAto karI zake che, ajANatAM vAto karavA lAge che. kyAreka te gIto lalakAre che. cAlatAM cAlatAM muktakaMThe potAnI jAtane vAcA dvArA vyakta karavAno ene tyAre eka anokho avasara sAMpaDe che. cAlavAno mahimA ghaNo moTo che, paraMtu zuM cAlavAthI ja dIrghAyuSya maLe che ? gharamAM zAMta besI rahenAra vyakti zuM dIrghAyuSya na thaI thaI zake ? eno uttara e che ke dharamAM besIne samaya pasAra karanAra vyakti paNa jarUra dIrghAyuSya thaI zake che, paraMtu tevI vyaktie potAnA zarIranA ochA halanacalanane lakSamAM rAkhIne potAnA AhAranAM prakAra ane pramANa nakkI karI levAM joIe. jeo tevI sthitine anurUpa thaIne AhAra-pANI upara saMyama rAkhe che teone mATe cAlavAnI kasaratanI anivAryatA nathI. keTalAka evA yogI mahAtmAo ke gRhastha vRddho jovA maLaze ke jeo covIsa kalAka potAnA dhAmamAM ke gharamAM beThA hoya ane chatAM nevuMnI uMmara vaTAvI cUkyA hoya. vyasana-rahitatA, niyamita samatola niAhAra uNodarI vagere vrata ane vizeSa to cittanI prasannatA Arogya jALavavAmAM sahAyarUpa thAya che. vRddhAvasthA Ave ane zarIra azakata thaI jAya tyAre sthiravAsa karI denAra keTalAya sAdhu mahAtmAo ane gRhastho ThIka ThIka dIrghAyuSya bhogavatA hoya che. nevuM varSanI vaye svargavAsa pAmanAra sAkSaravarya zrI viSNuprasAda trivedI jIvananAM chellAM trIsa varSa gharanI bahAra javalleja nIkaLyA hatA. mahAyogI zrI araviMda paNa chellAM lagabhaga 37 varSa gharanI bahAra nIkaLyA nahotA. alabatta, AvAM udAharaNonuM pramANa alpa rahevAnuM. cAlanAra vyaktine, pharanAra vyaktine bhautika, mAnasika temaja AdhyAtmika ghaNA lAbha thAya che. 'phare te care' e kahevatamAM ghaNuM tathya che. mANase satata jAgRta ane kyiAzIla rahevuM joIe e uddezane lakSamAM rAkhIne TheTha prAcInakALathI bhAratIya tattvaciMtakoe kahyuM che : 'catti carato mA' eTale ke je cAle che tenuM bhAgya paNa cAle che, je besI rahe che tenuM bhAgya paNa besI rahe ane je sUto rahe che tenuM bhAgya paNa sUtuM rahe che. cAlavuM zabda ahIMyA mAtra abhidhAnI dRSTie na letAM lakSaNAthI tathA bhAvArthathI paNa levAno che. temAM cAlavAnI sthUla kriyAno samAveza thaI jAya che. je mANase sAruM bhAgya, sArI taka meLavavI hoya te vyaktie haratAM pharatAM rahevuM joIe. dharamAM hAtha paga joDIne besI rahenArane sArI taka maLatI nathI. Ama cAlavAno, caraNa-calaNano mahimA duniyAmAM sarvatra, sarvakALa mATe svIkArAyo che. cArlsa Dikanse eka sthaLe kahyuM che : The sum of the whole is this: Walk and be happy; walk and be healty. The best way to lengthen out our days is to walk steadily and with a purpose. the wanderign man knows of certain ancients, far gone in years, who have staved off infirmities and dissolution, by earnest walking-hale fellows, close upon ninety, but brisk as boys. caraiva iti / ] ramaNalAla cI. zAha netrayajJa zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA Arthika sahayogathI mAMDavI (jI. surata)nI netrayajJa samiti dvArA surata jillAnA mAMDavI gAme ravivAra, tA. 30mI jAnyuArI, 1994nA roja netrayajJanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. // maMtrIo Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-1-94 cAranI cokaDI . bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA manuSyAdinA jIvanamAM zubhAzubha lezyAo dvArA thatAM adhyavasAyo hato. eka zeThane tyAM te moTo thayo. paracuraNa gharakAma tathA bALakone maraNottara bhAvI jIvananA nirdezaka bane che. tIvratara Arta dhyAna tathA te ramADato. zeThane cAra putra para eka putrI. darzana mAtrathI te sukha tIvratama raudradhyAna naragatinA kAraNo gaNAvI zakAya. bhAvanAnuM advitiya upajAvatI hatI tethI tenuM nAma suSamAM rAkhyuM. ramADatAM ramADatAM suSumAM baLa che. tethI to dRDhaprahArI, vaMkacUla, cilAtIputre nakaramAM jAya tevAM ja cilAtInuM jIvana banI gaI. pUrva janmanA leNAdeNIthI te baMne ahIM kara karmo karyA, paNa emano AyuSano baMdha paDelo nahi eTale nimitta bhegA thayA hatA. nArAja banelA zeThe tene kADhI mUkyo. tene jAva maLatAM pApano baMdha toDI AtmakalyANa karyuM. suSamAmAM bharAI rahyo. tyArapachI be ThekANe nokarImAM citta na coMTatA A saMdarbhamAM keTalAMka dRSTAMto ane temAM raheluM tattva samajIe. te jugArI banyo ane te dvArA AnuSaMgika durgaNo jevAM ke corI, madyapAna, raste cAlanAranI AMgaLIo kApI, teno hAra banAvI paherato hato vezyAgamana ane mAraphADa karato thaI gayo. te corapallImAM pahoMcyo tethI tenuM nAma aMgulimALa paDayuM. bhagavAna buddhano samAgama thatAM tenA ane tenA sAhasa, nirdayatA ane krUratAthI pallIpatinI kRpApAnuM banyo. jIvananI tAsIra badalAI gaI. hiMsAnuM tattvajJAna jANyA pachI ahiMsakanuM tethI te corI, dhADapADavI, lUMTaphATa khUna karato thaI gayo. teNe ekavAra jIvana jIvI lyANa sAdhyuM. ' sArI taiyArI karI sArthavAhane tyAM dhADa pADI. sAthIdAronA hAthamAM puSkaLa jIvanamAM palaTo khAvAno prasaMga saMyatirAjA mATe hato. zikAra mAla Avyo. te hajI suSamAne bhUlyo na hato. teNe suSamAne zodhI karelo mRga muninA caraNamAM paDyo. muninA mRganuM mutyu thaze to haraNa karI bhAgI nIkaLyo. dhanya sArthavAhe jANyuM ke puSkaLa mAla sAthe kopAyamAna munithI karoDo loko bhasmIbhUta thaI jaze. tethI vaMdana karI suSamAne upADI gayo che tethI teno pIcho karyo. teNe joyuM ke zeTha muninI mAphI mAMgI. munie kahyuM : he rAjana abhaso patnivA tukyuM, suSamA mATe ja pIcho kare che tethI talavAranA eka jhATake suSamAnuM mAthuM abhayadAyA bhavAhiM. pApathI kharaDAyelA jIvanane ahiMsAmaya banAva. uDAvI, dhaDa tyAM rahevA daI bhAgyo. sArthavAhe potAnI putrInI karapINa temanA eka vacane te hiMsaka maTI ahiMsaka banyo. bhogI maTI yogI banyo. kevo pratApa ahiMsAno ! khUnImAMthI muni banyA. hatyA thayelI joI kalpAMta karI pAcho pharyo. te AgaLa vadhyo. jaMgalamAM jAnavaronA citkArathI te Daryo nahi. bhukha-tarasa lAgavAthI teNe eka yakSanI pUjA karavA nagara bahAra gayelA arjuna mALI ane tenI patnI baMdhumatIne joI cha jaNAnI ToLI tophAne caDhI. baMdhumatInuM aneruM vRkSa nIce sAdhu joyA tyAM jaI temane dharma saMbhaLAvavA vinaMti karI; sauMdarya joI kAmAtura thayelA teoe patine bAMdhI patnI sAthe bhoga nahIM to suSamA jevA hAla karIza. mahApuruSo dhamakIthI DaratA nathI hotA. cAraNalabdhi prApta karelA A sAdhu uccakoTinA hatA. temaNe traNa zabdo bhogavavA lAgyA. arjuna mALI yakSane kahe che amArI pUjA vyartha gaI, jevAM ke upazama, viveka, saMvara vaDe saMbodhana karI potAnI labdhi vaDe tuM sAco deva nathI, patthara lAge che. tethI kopAyamAna thayelA ya bhAre gadA upADI cha jaNA tathA patnIno nAza karyo. sotano ghATa ghaDyo. A AkAzamAM gamana karI gayA. cilAtIputra te zabdo para vicAra kare che, rIte te mahinAo sudhI eka strI tathA cha purUSonI hatyA karavA lAgyo, vimarza karatA karatAM vicAryuM ke sAdhu zaktizALI, camatkArI hatA. temanI vAta magajamAM ThasI gaI. ciMtana-mananathI temanA upadezano marma tethI jyAM sudhI sAtanI hatyA na thAya tyAMsudhI nagaranA daravAjA baMdha samajyo. jJAna bahArathI nathI AvatuM. te aMdarathI pragaTe che. temAM rahetA. ' ciMtana-manana nimitta bane che. te have samajyo ke upazama eTale bhagavAna mahAvIranI rAjagRhImAM padharAmaNI thatAM bhagavAnano bhakta upazamavuM, zAMta paDavuM, ledha choDI devo. ledhanA pratikarUpa talavAra teNe sudarzana nagaranA lokonI manA chatAM kArya sAdhayAmi yA dehuM pAtayAmiMga pheMkI dIdhI. viveka para vicAra karatAM svajanono, tana, dhanAdino moha sUtrane caritArtha karavA vagara hathiyAre javA lAgyo. bhagavAnanuM nAmasmaraNa karato tenI pAse pahoMcyo. zeThe arihaMtAdi cAranuM zaraNa svIkAryuM, dhyAnastha choDayo. mohanuM kAraNa suSamAnuM mastaka pheMkI dIdhuM. ' " trIjA saMvara pada para vicAra karatAM samajAyuM ke Indriyo ane mananI thaI gayA. paMcaparameSTinI zaktithI gadA thaMbhI gaI, jamIna para hai pravRttio rokavI. tethI manane rokvA zAMta thaI, sthira citte ubho rahyo. paTakAI gayo. nisteja, niceSTa, nisprabha thaI bhagavAnanA bhakta AgaLa saMvara dvArA sAdhutA AvI. te bhAvasAdhu banyo. zubha karmanA udaya namI gayo. teNe bhagavAna pAse dIkSAnI mAMgaNI karI. bhagavAne te jaMgalamAM maMgalakArI sAdhunA darzana thayA, upadezanA vacana para zraddhA svIkArI. have te muni arjuna mALI thayo. ghora tapazcaryA AdarI. chaThThanA thaI, je samajAyuM te amalamAM mUkyuM, paraNitI thaI. zAstrakAroe kahyuM pAraNe teo chaThTha karavA lAgyA. gocarI mATe teo nagaramAM jatA tyAre nagaramI jatA bhAra che ke : loko kaDavA veNa saMbhaLAve che, gALo de che. zuM che, ITa, paththara, " cAri paramaMgANi, dullAhANaha jaMtuNo nA. lAkaDIno prahAra kare che. hatyAro che vagere vagere. bhagavAnanI vANInA mArNasatta suI saddha, saMjamaMmiya vIriyuM amapAna pachI pApane khALavA samatAbhAva rAkhI pariSaho cha mahinA bhAvasAdhunI koTImAM pahocI gayelo cilAtI dhyAnamAM magna che, sudhI sahana kare che. apUrva samatA keLavI pApano tIvra pazcAtApa karI teno deha tAjA lohIthI kharaDAyelo che, tenI gaMdhathI vanaDIDIo tenA kevaLajJAna meLavIne nirvANa pAme che. Avo pApAtmA paNa janmamAM zarIra para caDhI caTakA bharavA lAgI. eka caTake ucAMnIcA thaI javAya. karelI ArAdhanAnA baLe cAra zaraNAnuM ananyabhAve zaraNu levAthI, ahIM seMkaDo kIDInuM vizALa sainya che. upazamanuM rahasya samajelo teNe bhagavAnanI bhakti rUpI nAmasmaraNanA raTaNathI tathA tIvra pAtApathI kIDI para ledha na karyo, vivekathI zarIranI mamatA na rAkhI, saMvaranA zuM meLavI zakAya te A prasaMgathI samajI zakAya che. rahasyathI duHkhano pratikAra na karyo. kIDIno upadrava ghaDI be ghaDIno - cilAtIputrano janma rAjagRhImAM eka garIba dAsInA peTe thayo nahIM, paNa pUrA aDhI divasa cAlyo, pariSaha samatApUrvaka sahyo. jayAre Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-104 - prabuddha jIvana teNe deha choDyo tyAre cittamAM zAMti hatI, samatA hatI, samAdhi hatI. che. pApI karatAM pApanI dhRNA, tiraskAra, bhatsanA, niMdA, gahadi karavAnuM svarge sIdhAvI te daivI sukha bhogavavA lAgyo. manuSyanA jIvanamAM kevuM sUcavyuM che. pApI to dayAne pAtra che, kemake vyakti pApanubaMdhI pUNyathI parivartana Ave che, tenuM A javalaMta udAharaNa che. pApa kare che. sAcA hRdayathI pazcAtApapUrvaka pApanI niMdA gahadi kare, je nizAna kadApi cUkI na jAya, lakSyane barAbara pelI pAra mokalI pariNati thAya tevAM anuSThAno kare, akaraNaniyama aMgikAra kare to de, tevo brAhmaNa putra dRDhaprahArI kharAba sobatathI jugArAdi vyasano mahApApI paNa jIvana jItI mokSa ane kevaLajJAna prApta karI zake che. AtmasAt karI le che; rAjA dvArA dezanikAla karAyo. te samayanA rivAja tenA javalaMta udAharaNo aMgulimALa, arjuna mALI, cilAtIputra, pramANe moDhe meMza copaDI khAsaDAno hAra paherAvI gadheDe besADI nagara dRDhapahArAdi gaNAvI zakAya. . bahAra laI jatA jainadarzana kahe che ke pApa kare te pApI kahevAya tevo ekAntika tene coroe aTavImAM pakaDyo. mANasa pArakhuM temanA cora rAjA niyama ghaDI na zakAya. pApa karyA pachI jenA hRdayamAM AMtarika tIvratama samakSa hAjara karyo. kAmano che tema jANI tene ToLImAM dAkhala karyo te pazcAtApa thAya, te kharI rIte pApI nathI. paraMtu dharmI che. mAnavamAM paNa moTI moTI corI karato, moTI dhADa pADano sAmano karanAranuM talavArathI chellA mRtyu samaye paNa je vyakti jIvananA saghaLAM pAponuM AlocanA, DokuM dhaDathI chuTa karato. teNe eka vAra sAthIo sAthe eka nagaramAM goMdi sahita prAyazcita kare che; te vyakti pApAtmA nathI, paraMtu dharmAtmA bephAma lUMTa calAvI. eka core koI garIba brAhmaNanA gharamAM bhIkha che. keTaluM suMdara AzvAsana ! A vicArasaraNI jIvanane Urdhvagati mAMgelIkSIra pIrasI chokarI ArogatAM hatAM tyAM te pahoMcyo ane kSIra banAvavA zuM pUratI nathI ? AnA dUta tarIke potAnI meLe bhagavAna bhareluM vAsaNa laI lIdhuM. A sahana na thavAthI bhogaLa laI brAhmaNe mahAvIrano ziSya thaI beThelo gozAlo che. asaMkhya aghaTita kAryo pachI sAmano karyo. dRDhaprahArI tyAM AvI pahoMcI talavAranA ekaja ghAe jenI pAsethI jelezyA zIkhyo tenA para ja teno prayoga ! paraMtu, mRtyu brAhmaNanuM DokuM uDAvI dIdhuM. tethI AMgaNAmAM sAmano karI rahelI gAyano pahelAM ja tIvra AlocanA, gaha, pazcAttApa karyA tenA paripAka rUpe eka paNa ziraccheda karI nAkhyo. baMnenA vadhathI brAhmaNI khUba uzkerAI, gALo A vakhate to te bAramA devaloka sudhI jaI zakyo ne ? 1 detI tene mAravA doDI. tyAM dRDhaprahArIe tenA peTamAM talavAra khosI - have jIvanamAM parivartana lAvanArA jIvana tarapha vaLIe. eka dIdhI. te peTamAM rahelA garbha sAthe bhUmi para tUTI paDI, garbhano loco vakhatano dhADapADu jayatAka gUrjarezvara kumArapAla banyo. ziSyo sAthe . paNa bahAra AvI gayo. AvanAra jainAcArya yazobhadrasUrinA dharmabodhathI ja ne! nokara tarIke zeTha A Akasmika dRzyathI dRDhaprahArInuM haiyuM hacamacI gayuM. meM A zuM pAsethI bheTa maLelI pAMca koDInA aDhAra puSpothI jina pUjA karanAre karI nAkhyuM ? eka sAthe cAranI hatyA ! ane te paNa nirdoSa gAya uchaLatA bhAvollAsa sAthe prabhubhakti karI tethI aDhAra dezono mAlika ? brAhmaNa, strI ane bALaka ! mArA jevo pApI adhama, nIca, duSTa, nirdaya thayo ane pachI prathama tIrthaMkara padmanAbhanA te kumArapALa rAjA prathama hatyAro koNa hoI zake? nagara choDI dIdhuM peluM kAjanaka dazya vAraMvAra - gaNadhara thaze. kumArapALa A siddhi kevI rIte hAMsala karI zakyA ? . najara samakSa taravaravA lAgyuM. potAnA duSTa, pApI kRtyanI niMdA karavA pUrvabhavamAM mAtra pAMca koDInA phalavI je bhAvollAsa tathA tallInatAthI sAthe pazcAtApanA azva TapaTapa TapakavA lAgyA te have AgaLa vadhe che. prabhu pUjA karI hatI tenA guNAkAranA paripAka rUpe kumArapALa jAhojalAlI araNyamAM eka dhyAnastha muni jeyatemanA caraNa pakaDI dhrusake dhrusake meLavI zakyA, puNyAnubaMdhI puNyathI meLavelI riddhi-siddhino guNAkAra raDavA lAgyo. munie kahyuM che mahAnubhAva! tuM zAMta thA. ATalo zoka thAya tevI rIte vAparI. saMtApa zA mATe ? teNe kahyuM : he prabhu ! huM adhama, nIca, krUra hatyAro teo maMgaLapAThathI jAgata. namaskAra maMtrano jApa karatA dAMta chuM. najIvA kAraNasara meM cAranI hatyA karI che. mAruM zuM thaze ? mane batrIsa che mATe 'vItarAgastotra ane yogazAstranA batrIsa prakAzonuM bacAvo, mAruM rakSaNa karo.' munie kahyuM ke thaI gayelI bhUla mATe svAdhyAyarUpa bhAvabhaMjana karatA. jinamaMdire darzana, caityavaMdana jinezvaroe sAcA hRdayanI mAphI, tIvra pAttApa tathA ahiMsA, satya, kumAravihAranI paripATI karatA. gRhamaMdiramAM naivedya dharIne jamatA. sAMje asteya brahmacarya, aparigraha e pAMca mahAvrato dhAraNa karIza to tuM gharaderAsaramAM aMgaracanA, AratI, prabhubhakti karatA. rAtre mahApuruSonA pavitra thaI mukta thaI jaze. muninA vacanathI mananuM samAdhAna thayuM. teNe jIvana vize ciMtana karatA suI jatA. AThama-caudase ekAsaNuM tathA pAMca mahAvrato dhAraNa karyA. evo abhigraha dhAraNa ryo ke jyAM sudhI savAra-sAMja sAmAyikamAM mauna rAkhatA. kAlikAlasarvajJa hemacaMdracAryane A cAra hatyAonuM mane smaraNa thAya tyAM sudhI anna- pANIno tyAga. saMpUrNata: samarpita gUrjarezvare kumArapALa roja caturagiNi senA sAthe lUMTelA nagarajano tene joI bolavA lAgyA : A DhoMgI che, tAro che. saMpUrNa maThathI nIkaLatAM ane mArgamAM saMkhyAbaMdha karoDapatio joDAta. tenI pUjA khAsaDAthI thavI joIe. tenA para IMTa, dhULa, pattharano varasAda je maMdire pUjA karatA te chanuM karoDa sonAmahoranA vyayathI baMdhAvyuM hatuM varasAvyo. te jarApaNa calAyamAna na thayo. tenA nAka sudhI ITAdino : S. je tribhuvanapALa vihAra tarIke jagajAhera banyuM. Dhagalo thayo. A pramANe te nagaranA cAre daravAje A pariSaha sahana upara TakelAM udAharaNonA niSkarSarUpe kahI zakAya ke sAcA dilano karavA lAgyo. A ghora tapazcaryAthI AtmAnI saMpUrNa zuddhi thaI ane pazcAttApa tathA guru samakSa karelI AlocanA ane temaNe ApeluM apUrva evuM kevaLajJAna utpanna thayuM. prAyazcita karAya to bhavya jIva mokSa sudhI pahoMcI zake che. paraMtu rAjakanyA : bharakhesaranI sajjhAya je rAIpratikamaNamAM Ave che temAM upara lamaNA je corImAM vidhavA banI ane tyAra pachI jeNe saMsAra sukhane jaNAvelAM cAramAMthI beno ullekha Ama karAyo che: * tilAMjali daI sAdhvI banyA pachI cakalA-cakalInuM maithuna joI tIrthakaranA dhano IlAIpuro cilAIputto a bAhamaNI; vacana pratye avizvAsa vyakta karI mAyAzalya hRdayamAM rAkhI guru samakSa pabhavo viTahukumAra, adrakumAro dRDhappahArI a. potAnA pApane prarzita na karyuM pachI AvuM pApa koI kare to zuM uparanA cAra prasaMgonA samApanamAM jaina darzananuM tatva A rIte prAyazcita Ave te jANI gurue batAvelA prAyazcitathI ghaNuM vadhAre Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabuddha jIvana . tA. 16-1-94 prAyazcita pacAsa varSo sudhI karyA karyuM temAM AyaMbila, ekAsaNA, kahI zakAya ke kharA dilathI karelo pazcAtApa ke kareluM prAyazcita apUrvakaraNa. upavAsa chaThThanA pAraNe chaThTha karI mAyA rAkhI tethI te 80 covIsI sudhI sudhI jIvane laI jAya che ane te dvArA prApta thanAra apUrva sAmarthya saMsAramAM rakhaDI; AgAmI utsarpiNImAM prathama tIrthaMkara padmanAbhanA ane ullAsanA baLe pApI jIva paNa karelAM dUra karmone bALI karmavihina samayamAM mukta thaze. AthI ulaTuM sthUlabhadra bAra bAra varSo sudhI kozAne kakSA sudhI pahoMcI kamabaddha kSapakazreNie caDhatAM kevaLajJAna ke mokSa sudhI tyAM rahI pariNatI thatAM je rIte kAma sAdhI lIdhuM tethI 84 covIsa pahoMcI zake che. kUra, ghAtakI, hiMsaka kRtyakalApo karanArA prAyazcitAdithI sudhI temanuM nAma amara karI gayA. parizuddha thaI kalyANa sAdhe che. paraMtu pApano paritApa na karatAM rAjIpo saMkSepamAM jaina tattvajJAnanI dRSTimAM pApa kare te pApI nahIM; je te rAkhe to te vyakti narakagAmI bane che. tenA mATe kharekharo pazcAtApa karI pariNatI tathA akaraNaniyama mahAzatakane tera patnIo hatI, temAMnI eka revatI hatI. tene bAra akhatyAra kare, 84 lAkha yoni ke 24 daMDakamAM bhaTakanArA jIvo karmane zokayo hatI. revatI temAMthI chano zastra vaDe ghAta kare che ane bIjI lIdhe saMsAra aTavimAM bhamyA kare che. 14 rAjalokamAM benI ja sattA chane jhera ApI mArI nAMkhe che. taduparAMta pauSadhavratamAM rahelA patinuM cAle che eka karmanI ane bIjI dharmanI. karmanI sattA karatAM dharmasattA kAsaLa kADhInAkhe che. tethI te narake jAya che. AvI bIjI strI te prabaLa che. uparanAM udhaharaNomAM bhayaMkara pUratA, ghAtakI kArya karanArA - sUryakAntA rANI che te potAnA eka samayanA prANIpriya patine paNa jIvoe karma to karyA paNa pariNatI thatAM je akaraNaniyama pakaDayo ane jhera ApI de che tathA prema karavAno DoLa karatI hoya tema jhera AkhA tethI karelAM karmone nestanAbuda karavA mATe dharmazAstrano je upayoga karyo chatAM paNa tvarita mRtyu lAvavA potAno chUTo kezakalApa tenA gaLe tethI kara karmo kApI saMsArano aMta lAvavA sudhInI kakSA sudhI pahoMcI viMTALI daI TUMpo daI mArI nAkhe che. A baMne strIonA kevA AtmakalyANa sAdhI lIdhuM. . hiMcakArA kRtyo saMkSepamAM lakhANamAMthI navanIta kADhavuM hoya to ATaluM nizcita pATaNamAM netrayajJA ahevAla: zrI ela. ema. mahetA (kAryAlaya-menejara) zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame cikhodarAnI hospiTala dvArA prayANa karyuM. rastAmAM mahesANAmAM zrI simaMdharasvAmInuM derAsara AvatAM tAjetaramAM netrayajJanuM Ayojana pATaNa mukAme thayuM hatuM. darzana karIne pATaNa pahoMcyAM. zrI maphatabhAI tathA temanA patnI zrI jUnI kahevato dhIre dhIre bhUMsAI jatI hoya tema lAge che. pATaNa vimaLAbahena eka divasa vahelA AvI gayA hatA. zrI maphatabhAie jAva to pATaNanuM paToLuM jarUra lAvajo. pATaNavALAne pATaNanA paToLA saune AvakAryA-khUbaja AnaMdathI bheTIne maLyAM. jamyA pachI ame viSe pUchavAmAM Ave to teno javAba ahIM karatAM sUrata ke muMbaImAM rANakIvAva jevA gayA. gujarAta sarakAre traNa mALa sudhInuM khodakAma sastAM ane sArAM maLaze. pacAsa ke sATha sittera hajAranuM paToLuM levuM karIne siddharAja jayasiMhanA samayamAM paththaramAM kotarela devadevIonI hoya to vAta karo. e paNa Aje orDara Apo eTale AvatA varSe mUrtio tathA rAmAyaNa ane mahAbhAratanA kathAprasaMgo kotarelI divAlo A ja tArIkhe tamane maLe ! ' temaja anya kotarelI mUrtiovALuM A aitihAsika sthaLa jovAlAyaka zrI maphatalAla bhIkhAcaMda zAhanA parivAranA sabhyo ane mitro che. taraphathI tA. 25-11-93nA roja pATaNamAM rAkhela netrayajJamAM javAno bIje divase netrayajJa hato. netrayajJanA sthaLe pahoMcyA tyAre amane eka sarasa avasara maLyo. avAranavAra temanI sAthe netrayajJamAM cikhodarAthI DaoN. ramaNIkabhAi dozI sAthenA DaoNkaTa, pU. ravizaMkara javAnuM thatuM. temanA kuTuMba taraphathI cikhodarAmAM pU. ravizaMkara mahArAjanI mahArAjanA putra De. meghAvatabhAI, sahayoga kuSTha yajJa TrasTa taraphathI zrI AMkhanI hospiTala mAraphata zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA hospiTalanA subhASabhAi tathA pATaNanA pratiSThita vyaktio DaoN sevaMtIlAla vagere De. ramaNIkabhAI dozInA nejA nIce AjubAjunA gAmamAM cAra netrayajJa AvI gayA hatA. motiyAnA oparezana mATe 108 dardIone dAkhala karI cUkyAM hatAM. A vakhatano netrayajJa temanA kuTuMbanI bhAvanA anusAra karavAmAM AvyA hatAM. potAnAM vatana pATaNamAM karavo tevo temano Agraha hato. netrayajJamAM bhAratIya ArogyanidhinI vizALa jagyAnI vacce AMkhanI AvanAra mATe cAra divasano progrAma rAkhavAmAM Avyo hato. netrayajJa haoNspiTala hatI. Aju-bAju lImaDAnA tathA AMbAnA ghaTAdAra vRkSo pUro thayA pachI AvanAra vyaktine pATaNanI AjubAjunA sthaLo jovA ubhelA hatAM. haoNspiTalamAM javA mATe eka eka keDI banAvavAmAM AvI maLe-yAtrAno lAbha paNa maLe tevI goThavaNa karavAmAM AvI hatI bAjumAM sabhA samAraMbha mATe maMDapa bAMdhavAmAM Avyo hato. AMkhamAM hatI.AvavA-javAnI TikiTano prabaMdha pote ja karyo hato. cAra divasa jhAmaravAne tapAsavA mATenuM mazIna zrI maphatabhAi taraphathI cikhodarAnI mATe meTADora rokavAmAM AvI hatI. A haoNspiTalane bheTa ApavAnuM hatuM. mazIna TonomITara paradezathI AvavAnuM ame bombe senTrala sTezane pahoMcyA tyAre zrI maphatabhAInA putra hatuM. plena moDuM paDatAM je ThekaTara lAvavAnAM hatAM te DaoNkaTara tenI rAha zrI pravINabhAi, bIjA putra zrI mahendrabhAInA patnI zrI razmibahena, na jotAM moTara mAraphata amadAvAdathI AvI gayA hatA. mazIna pAchaLathI zrI yazomatIbahena, zrI jayavadanabhAI mukhatyAra tathA zrI muMbai jaina AvatAM cikhodarA hospiTalane mokalI ApavAmAM AvyuM hatuM. yuvaka saMghanA pramukha De. ramaNalAla cI. zAha AvI gayA hatA. sTeja para nAmAMkita vyaktione besADavAmAM AvI hatI. potAnA ame savAre cha vAgye amadAvAda utaryo. pATaNa javA mATe meTADora taraphathI netrayajJa hovA chatAM zrI maphatabhAIe potAnI beThaka sTeja para UbhelI hatI, netrayajJanA saMyojaka ane amArI samitinA sabhya zrI na letAM nIce rahIne, hAtha joDIne badhAMone AvakAratA hatAM. pote rasikalAla laheracaMda zAha tyAMthI joDAvAnA hatA. zrI pravINabhAInA putrI vepArI hovA chatAM A samAraMbhanuM saMcAlana zrI maphatabhAInA putra zrI zrI sonalabena nagarazeThe bhAvanagarathI hospiTalane bheTa ApavA mATe pravINabhAie khUba ja suMdara ane saraLa rIte karyuM hatuM. sTeja parathI dhAbaLAM mokalI ApyAM hatAM. meTADoramAM samAveza karI pATaNa tarapha bolanAra mahAnubhAvoe prasaMgocita suMdara vaktavya rajU karyA.. mATe javAnI TikeTano parva nI goThavaNa karavAmAM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-1-94 prabuddha jIvana netrayajJanuM sthaLa nakkI karavA mATe A haoNspiTalanuM sthaLa nakkI kAraNe badhAM thAkI gayA hatAM. chatAM DaoN. ramaNabhAinI te vidyArthIne karatAM pahelAM thoDI musIbata ubhI thaI hatI. haoNspiTalanA TrasTI zrI maLavAnI jhaMkhanAne teo rokI zakatA nahotA. huM ahIM sudhI Avyo ziriSabhAi popaTalAla zAha muMbaImAM rahetA hatA. zrI maphatabhAi temane chuM to mAre jarUra maLavuM joie' e gAma kAcA raste cAra pAMca maLavA gayA. badhI vAta karI. teo khUba ja khuza thayA. saMmati ApI. kilomiTara aMdara hatuM. paNa koI kAraNasara haoNspiTalamAM temanA karmacArIo taraphathI haDatAla amo vidyArthIne ghare pahoMcyA tyAre vidyArthI bIjAne ghera hato.' ' cAlatI hatI. teno ulla lAvavAnI javAbadArI zrI maphatabhAie lIdhI. Avyo tyAre De. ramaNabhAinA eka ja prakhathI pAsaporTanI pAMkhanA teo pATaNa AvyA. DaoN. ramaNIkabhAI dozI sAthe yuniyananA lIDarane lekhakane oLakhI gayo. Apa mAre tyAM vidyArthI gaLagaLo thai gayo. - maLyA. khUba ja sarasa rIte prazna rajU karyo. teo samajI gayA. A suMdara tejasvI eno cahero hato. zo tathA hAsyamAM madhuratA hatI. kAryakrama sudhI pote haDatALa pAchI kheMcI lai pUro sahakAra ApavAnI enI ciMtAgrasta AMkho-kudarate ApelI sajA-udAsa rIte amArI sAme khAtrI ApI ane netrayajJa karavA mATe A sthaLa nakkI karavAmAM AvyuM. mITa mAMDI rahI hatI. amArI meTADora jaIne gAma bhegu thaI gayuM hatuM. jamyA pachI ame pATaNanA suprasiddha hemacaMdrAcArya zAnabhaMvaranI mulAkAta lIdhI. DI. ramaNabhAI zAhe A bhaMDAranI agAu ghaNI vakhata ghAyAna thara gAmanA badhA vAkANI bharAI gayuM hatuM. amanA mAtApAtamAM mulAkAta lai cUkyA hatAM. moTI jagyAmAM hastapratono samAveza karavAmAM prema ane AtmIyatA nItaratA hatA. enI bimArInA ilAja mATe carcA Avyo hato. tenuM bAMdhakAma tijorI TAIpanuM hatuM. badhAM daravAjA baMdha karI cAlI. baMne paga ghUMTaNa sudhI hatAM. jayapura phUTanI vicAraNA cAlI. De. eTale bahArathI tijorI baMdha karI hoya tevuM lAge. kiMmatI pustako-saMzodhana ramaNabhAIe kahyuM 'sArA DakaTarane batAvavAthI sAruM thatuM hoyato karavA mATenA pustako tema ja khUba ja pUrANA graMthone kAraNe khUba ja amadAvAda jaIne badhI tapAsa karo. je kaMI kharca thaze teno prabaMdha thaI kALajI rAkhavI jarUrI hoya che. ghaNAM gaMtho suvarNa tathA cAMdInA akSarathI,. jaze.' zrI jayavadanabhAIe badho kharca bhogavI levAnI taiyArI batAvI. vividha bhASAmAM kAgaLa tathA tADapatra para lakhAelA hatAM. graMthonI jALavaNI vidyArthInI mAtAe amane badhAne khUba ja AgrahathI A pAI. mATe kiMmatI davAono upayoga karavAmAM Avato hato. keTalIka hastaprato A prasaMge khAlI hAthe pAchA AvavuM e ja bhAre duHkhakara che. : mATe lAkaDAnuM eka eka bola banAvavAmAM AvyuM hatuM. ' kula nahito phulanI pAMkhaDI rUpe ame dareka vidyArthIne bheTa rakama ApI.' meTADoranI sagavaDa zrI maphatabhAie karI hatI e kAraNe " pAchA pharatAM A prasaMga viSe huM vicAre caDhI gayo. DaoN ramaNabhAI AjubAjunA suMdara tIrthasthaLo amane jovA maLyAM taduparAMta vAva, cArUpa, pote khUba ja thAkI gayA hatAM. temanI pAse samaya paNa nahoto. koI bhIlaDIAi, zaMkhezvara, tAraMgA vagere tIrthomAM darzana-pUjA karavAno moke paNa vyakti maLavA mATe A vAtane TALI de. patrathI Apale karI zake. : maLyo. koI koI jagyAe navAM derAsaro paNa baMdhAtA hatAM. pAchA vidyArthIno evo kyo saMbaMdha hato ke musIbata veThIne tenA ghera AvIe tyAre thAka anubhavatA hoie chatAM A AnaMda vadhu hato. javAnuM-phakta eka patranA AdhAre baMne eka bIjAne oLakhatA paNa thoDA mahinA pahelA De. ramaNabhAI zAha upara DIsA pAsenA nathI paNa ramaNabhAi potAnA pustakanA vAcaka tarIke oLakhe che. emanA kharaDosaNa gAmanA eka vidyArthIno patra Avelo. 'meM bAramAM dhoraNa sudhI abhyAsa karyo che. A varSe ja abhyAsa choDyo che. pAThya pustakamAM pustakono vAcakavarga to ghaNo che. na gayA hota to pote gunhegAra na . tamArA pATha vAMcyA che. tyAra pachI, koInI pAsethI ApanuM pustaka gaNAta. mAnavInA hRdayamAM rahelI karaNAnAM ahIM amane darzana thAya che. 'pAsaporTanI pAMkhe vAMcavA maLyuM. meM e pustaka vAcyuM. khUba ja gamyuM. eka apaMga vidyArthIno patra, lekhakane maLavAnI jhaMkhanA. meM joyuM che ke vAo pachI jANe ahIM gharamAM rahIne AkhI duniyAnI musApharI karI nAnAmAM nAnI vyaktinuM paNa che. ramaNabhAi dhyAna rAkhatA hoya che. . sAco mAnavI e ja che. je nAnAmAM nAnA mAnavInA aMtaHkaraNa sudhI hoya evo mane anubhava thayo. A5 A bAju Avo tyAre mAre pahoMce che. emanA aMtaHkaraNamAM vAtsalyabhAvanuM pUra ubharAtuM meM joyuM ke gAma-mAre ghera jarUra Avazo. huM to Apane maLI zakuM tema nathI. kAraNa ke baMne page apaMga chuM. beTho beTho cAluM chuM. gAmanI bahAra jai zakato che. pATaNamAM zrI maphatabhAinA kuTuMbIoe amArI sarabharA karavAmAM nathI. vidyArthIe potAnuM saranAmuM lakhyuM hatuM. e gAma pATaNathI dUra koI kacAza AvavA dIdhI nahotI. chelle paNa pATaNanI mIThAInAM bola ApIne amone premabharI vidAya ApI hatI. hatuM. amArI pAse samaya nahoto. rAtano vakhata hato. khUba ja pharavAnA sva. maMgaLajI jhaveracaMda mahetA prerita saMdhanAM navAM prakAzano vidyAsatra (varSa-17) zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame zanivAra, tA. 26mI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nIcenA graMtho pragaTa thayA che phebruArI, 1994nA roja inDiyana maracanTas cembara (carcageTa) DaoN. ramaNalAla cI. zAha kata graMtho nI kamiTirUmamAM sAMjanA 4-30 thI 6-30 nA samaye sva. 0 jinatatva bhAga 4, mUlya rU. 20/* maMgaLajI jhaveracaMda mahetA prerita vidyAsanA jinatattva bhA.5 mUlya rU. 20/vyAkhyAnonuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. A vidyAsatramAM DaoN. 3 prabhAvaka sthaviro bhA. 3 mUlya rU. 20/naMdinIbahene umAzaMkara jozI 'vyathA ane vikalpa e viSaya| D prabhAvaka sthaviro bhA. 4 mUlya rU. 20/upara be vyAkhyAno Apaze. kAryakramanuM pramukhasthAna DaoN. ramaNalAla naviheNa vaMdAmi bhA.4 mUlya rU. 20/cI. zAha saMbhALaze. sAMprata sahaciMtana bhA.4 mUlya rU. 25/sarvene upasthita rahevA vinaMtI che.. prA. tArAbahena ramaNalAla zAha saMpAdita tArAbahena 2. zAha : nirubahena esa. zAha | D ApaNA tIrthaMkaro (bIjI AvRtti) mUlya rU.40/saMyojaka pravINacaMdra ke. zAha uparanAM pustako zrI jaina yuvaka saMghanA kAryAlayamAMthI maLI zakaze. maMtrIo te maMtrIo Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-1-94 zrI muMbai jena yuvaka saMgha vArSika vRttAMta " zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha tenI 64 varSanI yAtrA pUrNa kare che, tyAre vitelA varSanI vividha pravRttionuM ahIM digdarzana karAvatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. varSa daramiyAna hAtha dharAyelI moTAbhAganI pravRttiono savigata ahevAla prabuddhajIvanamAM pragaTa thayela che eTale ahIM e pravRttiono saMkSepamAM saLaMga ahevAla ApIe chIe. saMdhanA sabhyo : saMdhanA sabhyonI saMkhyA hAla A pramANe che peTUna : 182, AjIvana sabhya 2188, sAmAnya sabhya 71 ane prabuddhajIvananA grAhako 170. - prabuddhajIvana : chellA copana varSathI saMghanuM mAsika mukhapatra 'prabuddhajIvana niyamita pragaTa thatuM rahyuM che. supratiSThita vidvAna lekhakono 'prabuddhajIvanane sAro sahayoga maLato rahyo che, je mATe ame temanA AbhArI chIe. 'prabuddhajIvananA taMtrI tarIke saMghanA pramukha Do. ramaNalAla cI. zAha mAnad sevA ApI rahyA che, je mATe ame temanA dhaNA AbhArI chIe. taduparAMta prabuddhajIvananA mudraNa kArya mATe mudrAMkananA paNa ame AbhArI chIe. ' - zrI ma. mo. zAha sAvaMjanika vAcanAlaya ane pusta kAyala : pustakAlayamAM varSa daramiyAna rU. 3668/-nA pustako vasAvavAmAM AvyA che. varSa Akhare 13475 pustako che. pustakAlayanI pravRtti mATe pustakAlaya samitinA maMtrI zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAhanA ame AbhArI chIe. premaLa jyoti : saMgha saMcAlita ane zrImatI vidyAbahena mahAsukhabhAI khaMbhAtavALA prerita premaLajayoti dvArA dardIone davA, kapaDAM, skUla phI, yuniphorma vagerenI sahAya ApavAnI pravRtti varSa daramiyAna sArI rIte cAlI rahI che. saMyojako tarIke zrI nirubahena zAha ane zrI naTubhAI paTela prazasya sevA Ape che. A mATe ame temanA che. ane anya kAryakara bahenonA AbhArI chIe. vilepArlAnI premaLa jyoti zAkhA :- A zAkhAnI baheno - dara gurUvAre vilepArlAnI nANAvaTI hospiTalanA dardIone davAo tathA Arthika sahAya Ape che. A zAkhAnA saMyojako tarIke zrImatI smitAbahena kAmadAra ane zrImatI sulIbahena hIrANI sevA Ape che, tenI sAbhAra noMdha laIe chIe. - asthi sAravAra kendra: saMghanA kAryAlayamAM tA. 31-7-83thI asthi sAravAra kendra zarU karavAmAM AvyuM che. A kendramAM hADakAMnA dardonA niSNAMta DokTara zrI je. pI. pIThAvAlA dara ravivAre niyamita paNe savAranA 10-00thI baporanA 2-00 vAgyA sudhI hADakAMnA . dardIone vinAmUlya mAnad sAravAra Ape che. De. pIThAvAlAnA temaja temanA sAthI kAryakaronA tathA saMyojako zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAha tathA zrImatI jayAbahena vIrAnA ame AbhArI chIe. - aMriImAM asthi sAravAra kendraH A kendramAM dara mahinAnA chellA ravivAre baporanA 2-30 thI 5-30 sudhI DI. je. pI. pIThAvALA sevA Ape che. A kendranA saMyojaka tarIke zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAha sevA Ape che. aMdherI khAtenI A pravRtti mATe zrI vardhamAna sthAnakvAsI zrAvaka saMgha taraphathI temanI jagyAno upayoga karavA devA mATe ame temanA AbhArI chIe sva. dIpacaMda tribhovanadAsa pustaka prakAzana TrasTa : saMdhanA bhUtapUrva maMtrI sva. dIpacaMda tribhovanadAsa zAha parivAra taraphathI emanI smRtimAM jaina dharmanA pustakonA prakAzana mATe bheTa rakama ApavAmAM AvI hatI. ane tyAra pachI temAM vakhatovakhata umero thato rahyo che. A TrasTanA upakrame varSa daramiyAna jinatattva bhAga-5, prabhAvaka sthaviro bhAga-3 ane 4, tiviheNa vaMdAmi tathA ApaNA tIrthaMkaro (bIjI AvRtti) pragaTa thayA che. - sva. dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritoSika : 'prabuddhajIvanamAM varSa daramiyAna pragaTa thayela lakhANomAM zreSTha yogadAna ApanAra lekhakane . dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritoSika apAya che. 1992nA varSa mATenuM pAritoSika Do. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyAne ApavAmAM AvyuM hatuM. A pAritoSika mATe nirNAyaka tarIke Do. ramaNalAla cI. zAha, zrI ghanazyAma desAI ane zrI pannAlAla 2. zAhe sevA ApI hatI. zrImatI dhIrajabahena dIpacaMda zAha ramakaDAMghara : saMdha dvArA bALakone ghare ramavA mATe ramakaDAM ApavAnI A pravRtti dara ravivAre baporanA 3-00thI 5-00 sudhI niyamita calAvavAmAM Ave che. A varSe bALakonI sabhya saMkhyA 250 jeTalI rahI che. ramakaDAM ghara mATe vakhatovakhata navAM ramakaDAM kharIdavAmAM Ave che. A pravRttinA saMyojako De. amula zAha ane zrImatI jayAbahena vIrAnA ame AbhArI chIe. zrI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rAhata phaMDa: zrI je. eca. mahetAnA kuTuMbIjano taraphathI rU. 25000/-nI rakama anAja rAhata phaMDamAM maLI che. ane temAM vakhatovakhata umero thato rahyo che. emAMthI jarUriyAtavALA kuTuMbone sastA dare anAja ApavAnuM kArya sArI rIte cAlI rahyuM che. A pravRttinA saMyojaka tarIke zrI uSAbahena mahetA, zrI ramAbahena mahetA ane anya baheno sevA apiI rahyA che. ame temane AbhArI chIe. kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa: sva. kizora TimbaDiyAnI smRtimAM temanA parivAra taraphathI ziSyavRtti mATe saMdhane rUpiyA eka lAkhanuM dAna maLyuM che. A phaMDamAMthI bRhada muMbaInI koleja ke yunivarsiTImAM abhyAsa karatA vidyArthI bhAI- bahenone Arthika sahAya ApavAmAM Ave che. A pravRttinA saMyojaka zrI vasumatIbahena bhaNasAlI, zrI uSAbahena mahetA ane zrI ramAbahena mahetAnA ame AbhArI chIe. zrI sarasvatIbahena DAhyAbhAI jhaverI camAM benka : saMghanA upakrame sAdhAraNa sthitivALA dardIone maphata cazamAM ApavAmAM Ave che. zrImatI sarasvatIbahena DAhyAbhAI jhaverI taraphathI saMdhane maLelI Arthika sahAyamAMthI A pravRtti sArI rIte cAlI rahI che. - bhakti saMgItanA vargo : saMghanA upakrame cAlu varSe bhakti saMgItanA vargo saMghanA kAryAlayamAM rAkhavAmAM AvyA hatA. zrI zyAma gogaTee A tAlImavarganA adhyApaka tarIke ane zrI uSAbahena mahetAe A varganA saMyojaka tarIke sevAo ApI hatI. baMnenA ame AbhArI chIe. , paryuSaNa vyAkhyAnamALA : saMghanA upakrame somavAra, tA. ' 24mI ogasTa, 1992thI somavAra, tA. 31 mI ogasTa, 1992 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 9 tA. 16-1-94 prabuddha jIvana sudhI ema ATha divasanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTanA Arthika sahayogathI biralA kIDA kendra, copATI, muMbaI khAte yojavAmAM AvI hatI. A ATheya divasanI vyAkhyAnasabhAonuM pramukhasthAna DaoN. ramaNalAla cI. zAhe zobhAvyuM hatuM. gata varSanI mAphaka A varSe paNa klojha sarakITa TI. vI. nI vyavasthA rAkhavAmAM AvI hatI. vyAkhyAnamALAnA vyAkhyAtAo ane viSayonI vigato A pramANe che. -- pU. sAdhvI zrI jInabALAjI-jaina jIvana zailI -- pU. sAdhvI zrI jayaMtaprabhAzrIjI-pazcAtApanA AMsu [ zrImatI chAyabahena pI. zAha-pratikramaNanI pavitratA [] DaoN. zekharacaMdra jaina-karmakI vaijJAnikatA -- pro. gulAba deDhiyA-Arjava -- DaoN. nareza veda-upaniSadonuM tattvajJAna [] DaoN. zazikAMta zAha-jIvanavyavahAramAM samayanuM vyavasthApana [ zrI madanarAja bhaMDArI-vanaspati jagata, paryAvaraNa evam mAnavatA [] zrI nemacaMda gAlA-janma purnajanma DaoN. ramaNalAla cI. zAha-anartha daMDa zrI vasaMtabhAI khokhANI-pUrNa yoganA mahAyogIndra zrImada rAjacaMdra -- DaoN. suSamA saMdhavI-khaDAvazyaka eka nirupaNa [] DaoN. hukamacaMda bhArilla-bhagavAna mahAvIra aura unakI ahiMsA [ prA. tArAbahena ra. zAha-anekAMtavAda -- DaoN. sAgaramala jaina-samabhAvI sAdhanA hI sAmAyika hai 2 prA. tArAbahena ra. zAha-dharmadhyAnanI cAra bhAvanA A vyAkhyAnamALA daramiyAna dararoja vyAkhyAnanAM prAraMbha pahelAM eka klAkano bhakti saMgatIno kAryakrama sarvazrI caMdrAbahena koThArI, Indubahena zAha, jyotsanAbahena vorA, manamohana sAyagala, alakAbahena zAha, avanIbahena pArekha, zobhAbahena saMghavI ane mIrAMbahena zAhe Apyo hato. ame zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTanA, sarva vyAkhyAtAonA, saMgItakAronA tathA sahakAra ApanAra sarvanA AbhArI chIe. AnaMdaghanajInAM stavano para bhakti saMgIta ane pravacano : saMdhanA upakrame AnaMdadhanajInAM stavano para, bhaktisaMgItano kAryakrama tA. 17, 18, mArca, 1993nA roja paramAnaMda kApaDiyA holamAM sAMjanA samaye yojavAmAM Avyo hato. zrImatI pUrNimAbahena sevaMtIlAla zeThe AnaMdaghanajInAM stavano madhura kaMThe rajU karyA hatA. te para DaoN. ramaNalAla cI. zAhe vivecanAtmaka pravacano ApyAM hatA. A kAryakrma mATe DaoN. ramaNabhAI zAha, zrImatI pUrNimAbahena zeTha ane saMyojaka zrImatI ramAbahena vorAnA ame AbhArI chIe. vidyAsatra : saMdhanA upakrame sva. maMgaLajI jhaveracaMda mahetA prerita vidyAsatranA vyAkhyAno zanivAra, tA. 27mI mArca, 1993nA roja InDiyana maracanTsa cembaranA kamiTirUmamAM yojavAmAM AvyAM hatAM. sarvodaya kAryakara ane prakhara ciMtaka zrI nArAyaNa desAIe 'mahAdevabhAI, agnikuMDamAM UgeluM gulAba' e' viSaya upara tathA dezanI vartamAna paristhiti ane sAMpradAyikatA' e viSaya para abhyAsapUrNa vyAkhyAno ApyAM hatAM. kAryakramanA saMyojaka tarIke prA. tArAbahena ra. zAhe sevA ApI hatI. ame vidrAna vyAkhyAtAnA ane kAryakramanA saMyojaka bahenazrInA AbhArI chIe. vArSika snehamilana : zrImatI vidyAbahena mahAsukhabhAI 11 khaMbhAtavALAnA arthika sahayogathI saMdhanA sarva sabhyonuM vArSika sneha milana ravivAra, tA. 28mI mArca, 1993nAM roja savAranA 10-30 vAge biralA krIDA kendramAM yojavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge zrImatI caMdrAbahena koThArIe mahAvIra vaMdanAnA bhaktisaMgItano suMdara kAryakrama Apyo hato. saMdhanA pramukha DaoN. ramaNabhAI zAhe kAryakramanI bhUmikA samajAvI hatI. saMdhanA upapramukha zrI cImanalAla je. zAhe kAryakramanuM saMcAlana karyuM hatI. mahilAonI menApojhanI samasyAo vize vyAkhyAna : saMdhanA upakrame tA. 26mI me, 1993nA roja sAMjanA cha vAge InDiyana maracanTsa cembaranA kamiTI rUmamAM DaoN. pravINabhAI mahetA ema. DI. (gAyaneka)no 'mahilAonI menopojhanI samasyAo e viSaya para vArtAlApa yojavAmAM Avyo hato. ame vyAkhyAtA DaoN. mahetAnA AbhArI chIe. vidyArthIo mATe gIta-saMgItanA vargo : saMdhanA upakrame tA. 17mI eprila, 1993thI tA. 12mI jUna, 1993 sudhI paramAnaMda kApaDiyA holamAM vidyArthIo mATe gIta-saMgItanA vargo yojavAmAM AvyA hatA. A vargonuM saMcAlana kuM. jyotibahena pArekhe karyuM hatuM ane basaMrIbahena pArekhe saMyojaka tarIke sevA ApI hatI. bALakonA A saMgIta varganI pUrNAhUtino kAryakrama tA. 15mI jUnanA roja paramAnaMda kApaDiyA holamAM yojavAmAM Avyo hato. A prasaMge bALakoe abhinaya sAthe gIto rajU karyA hatA. bALakone AkarSaka bheTa ApavAmAM AvI hatI. kAryakramanuM saMcAlana baMsarIbahene ane jayotibahene karyuM hatuM te mATe teonA ame AbhArI chIe. netrayajJa : saMghanA upakrame nIce mujaba netrayajJonuM Ayojana thayuM hatuM. (1) vizvavAtsalya auSadhAlayanA sahayogathI guMdI mukAme tA. 21mI navembara, 1992nA roja netrayajJanuM Ayojana thayuM hatuM. (ra) sva. zAMtilAla mahetAnA smaraNArthe zrImatI klAvatIbahena zAMtilAla mahetAnA Arthika sahayogathI cikhodarA AMkhanI hospiTala dvArA bharUca jillAmAM sarabhoNa gAme tA. 28mI navembara, 1992nA roja netrayajJanuM Ayojana thayuM hatuM. (3) phorbasa ceriTebala TrasTa, muMbaInI Arthika sahAyathI ravizaMkara mahArAja AMkhanI hospiTala cikhodarA dvArA vyArA pAsenA gopAlapurA gAme tA. 30mI me, 1993nA roja netrayajJanuM Ayojana thayuM hatuM. (4) zrI jayaMtIlAla rAyacaMda baMdhAranA Arthika sahayogathI sva. dhIrajalAla dhanajIbhAi zAha pAritoSika 'prabuddha jIvana'mAM varSa daramiyAna pragaTa thayelA lakhANomAM zreSTha yogadAna ApanAra lekhakane sva. dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritoSika apAya che. amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke 1993nA varSa mATenuM pAritoSika prA. cI. nA. paTelane temanA lekho mATe ApavAmAM Ave che. A pAritoSika mATe nirNAyaka tarIke DaoN. ramaNalAla cI. zAha, zrI dhanazyAma desAi ane zrI pannAlAla Ara. zAhe sevA ApI che. ame zrI cI. nA. paTelane abhinaMdana ApIe chIe ane nirNAyakono AbhAra mAnIe chIe. D maMtrIo Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 - prabuddha jIvana tA. 16-1-94 azcima AkhA gAranA gujarAtI, hindI, marAya ane mArca, 13nA roja netrayajJane S": kANI mukAme tA. 24mI cikhodarAnI AMkhanI hospiTala dvArA bharUca jillAnA aTAlI gAme D saMghanI vividha pravRttione loko sudhI pahoMcADanAra mAdhyama tA. 13mI jUna, 1993nA roja netrayajJanuM Ayojana thayuM hatuM. (5) che presa. cothI jAgIranA gujarAtI, hindI, marAThI ane aMgrejI bhASAnA mahAvIranagara AMtarASTrIya kendra ciMcaNI (ji. thANe) mukAme tA. 24mI akhabAroe ane emanA saMcAlakoe saMdhanI vividha pravRttinA ahevAla yogya rIte pragaTa karI saMghane navuM parimANa ApyuM che. te dareka vartamAna A netrayajJomAM anakaLatA mujaba saMghanA padAdhikArIo tathA patrono ane sAmayikono ane ame AbhAra mAnIe chIe. samitinA sabhyoe hAjarI ApI hatI. ciMcaNInA netrayajJanI mulAkAta | ApaNI vyAkhyAnamALAo, vyAkhyAnazreNIo ane mATe saMghanA sabhyone muMbaIthI basamAM laI javAmAM AvyA hatA. vArtAlApanA vidvAna vaktAo ApaNI pravRttinuM aMga che. emanA sahakAra motIyAnA oparezana : saMghanA upakrame De. kumuda pravINa mATe ame dareka vyAkhyAtAono hRdayapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. mahetA ceriTebala TrasTanA sahayogathI motIyAnA dardIone lensa besADavA saMghane anekavidha pravRttiothI satata dhabakato rAkhavA mATe sAthe maphata oparezana karavAnI yojanA karavAmAM AvI hatI. ghaNA ane saMdhanA sarva sabhyone premabharI hUMpha ApavA mATe saMghanA pramukha dardIoe eno lAbha lIdho hato. A kAryamAM sahayoga ApavA mATe DaoN. ramaNalAla cI. zAhanA A take ame atyaMta AbhArI chIe. ame che. pravINa mahetAnA AbhArI chIe.' ' D saMsthAnA hisAbo civaTapUrvaka joI tapAsI ApavA mATe - cAmaDInA rogo mATenA kendro : saMghanA upakrame saMghanI Arthika oDiTarsa me. yu. esa. zAha enDa esosieTsanA zrI uttamacaMda sahAyarthI DaoN. kumuda pravINa mahetA ceriTebala TrasTa dvArA cAmaDInA rogonA esa. zAhanA ame AbhArI chIe. nivAraNa mATenA traNa kempa eprila ane me mahinAmAM valasADa jillAnA D saMghano karmacArIgaNa paNa saMghanI pravRttiomAM eTalo ja AdivAsI vistAramAM mANekapura, jharolI ane vAraNA gAme yojavAmAM AvyA hatA. saMghanA pramukha, maMtrI tathA samitinA sabhyo A prasaMge upayogI rahyo che. emanI cIvaTa ane khaMtanI noMdha letAM amane AnaMda upasthita rahyA hatA. thAya che. zraddhAMjali : varSa daramiyAna saMghanI kAryavAhaka samitinA sabhyo amane AzA, vizvAsa, ane zraddhA che ke Avo umaMgabharyo sahakAra zrI amara jarIvAlA ane zrI joramalabhAI maMgaLajI bhaviSyamAM saMghane sau taraphathI maLato raheze ane ethI saMdhanI avirata mahetAnA avasAna thayAM hatAM. temane zraddhAMjali ApavAmAM AvI hatI vikArA yAtrA cAlu raheze. * ane zoka prastAva temanA parivArajanone mokalI ApavAmAM Avyo hato. nirubahena esa. zAha pravINacaMdra ke. zAha AbhAra : 0 varSa daramiyAna kAryavAhaka samitinI 10 (dasa) sabhA maLI hatI. kArobArI samitinAM sarva sabhyono dila ane uMmagathI sahakAra maLe che eno AnaMda che. narasiMha mahetAnA pado-bhakita-saMgIta | Bvividha pravRttio mATe maLela mAtabara rakamanA dAna uparAMta ane pravacanano kAryakrama paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA prasaMge varSa daramiyAna saMdhanI bhinna bhinna pravRttio mATe avAranavAra artha siMcana karanAra dAtAone kema bhUlAya? * | zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame narasiMha mahetAnAM padonA sarva dAtAono A take hArdika AbhAra mAnIe chIe. bhakti-saMgItano ane pravacanano kAryakrama nIce pramANe yojavAmAM Avyo che. | mahAtmA gAMdhIjInI savA zatAbdI nimitte bhakti saMgIta : zrImatI pUrNimAbahena sevaMtIlAla zeTha zrI nemacaMda gAlAnuM vyAkhyAna pravacana : DaoN. ramaNalAla cI. zAha zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha ane zrI gAMdhI smAraka nidhinA * divasa : maMgaLavAra tathA budhavAra, tA. 1lI ane bIjI mArca, | saMyukta upakrame rASTrapitA mahAtmA gAMdhIjInI savA zatAbdInA 1994 avasare nIce pramANeno vyAkhyAnano eka kAryakrama DaoN. ramaNalAla samaya : baporanA 3030 thI 5-30 cI. zAhanA pramukhasthAne yojavAmAM Avyo che. sthaLa : paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha vyAkhyAtA : zrI nemacaMda gAlA 385, saradAra vallabhabhAi paTela mArga, muMbai-400004. viSaya : mahAtmA gAMdhIjI ane zrImad rAjacaMdra baMne divase narasiMha mahetAnA pasaMda karAyelAM padonuM saMgIta sthaLa : bhAratIya vidyA bhavana, gItA maMdira haoNla, copATI | sahIta gAna thaze ane tenuM rahasya samajAvavAmAM Avaze. zrotAone muMbai-400007. narasiMha mahetAnAM padonI nakala kAryakramamAM ApavAmAM Avaze. divasa : zanivAra, tA. 29mI jAnyuArI, 1994. sarvene padhAravA vinaMtI che. samaya : sAMjanA 5-30 klAke ramAbahena vorA nirubahena esa. zAha A kAryakramamAM sarvene upasthita rahevA nimaMtraNa che. saMyojaka pravINacaMdra ke. zAha 0 maMtrIo maMtrIo mAnad maMtrIo mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbai-400 004, phona : 350298, mudraNasthAna : rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 69, khAMDiyA sTrITa, muMbaI-400 008. lesaraTAipaseTiMga : mudrAMkana, muMbaI- 400 092. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 50 aMka: 20 0 tA. 16-2-1994 0 0 Regd. No. MH.By/ South 54 Licence No. : 37 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra000 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa000 vArSika lavAjama rU.300 taMtrI ramaNalAla cI. zAha sva. cImanabhAi paTela gujarAta rAjayanA mukhyamaMtrI zrI cImanabhAI paTelane guruvAra tA. ArTasa kolejamAM eka varSa arthazAstranA prAdhyApaka tarIke kAma karyuM hatuM. 17mI phebruArInA roja pAMsaTha varSanI vaye hRdayaroganA humalAthI tyArapachI teo amadAvAdanI senTa jheviyarsa kolejamAM arthazAstranA aNadhAryuM avasAna thayuM. emanA avasAnathI gujarAtanA rAjadvArI kSetranI prAdhyApaka tarIke joDAyA hatA. A samaya daramyAna teo amadAvAdamAM eka zaktizALI vyakti ApaNe gumAvI che. aMgata rIte meM mArA eka yuvaka koMgresamAM sakriya kAryakartA thayA hatA ane yuvaka koMgresanA maMtrI udAradila mitrane gumAvyA che. banyA hatA. Ama yuvAnInA AraMbhanAM thoDA varSomAM ja teo aneka rAjadvArI kSetramAM kAma karavuM ane vivAdathI para rahevuM e saraLa netAonA saMparkamAM AvyA hatA ane potAnI kAryadakSatAthI teone vAta nathI. temAM paNa bhAratanA rAjakAraNamAM to bhalabhalI vyaktio prabhAvita karyA hatA. temano svabhAva prasanna ane milanasAra hato. vivAdanA vaMToLe caDI jAya che. rAjakAraNamAM paDelI vyaktionAM aMgata teo maitrInI kalAmAM nipuNa hatA. virodhIonuM paNa hRdaya jItI levAnI jIvana ane jAhera jIvanamAM ekarUpa banI jAya che. aMgata jIvanano prabhAva kaLA teo jANatA hatA. AthI ja bahu thoDAM varSomAM temaNe ghaNI sArI emanA jAhera jIvana upara paDyA vinA raheto nathI. ane jAhera pragati sAdhI hatI. temanAmAM nIDaratA ane mahattvAkAMkSA hatI. eTale jIvanano prabhAva aMgata jIvana upara paDyA vinA raheto nathI. AthI gatAnugatika rIte moTA thaI gayelA ane UMcA Asane besI rahelA bhAratIya rAjaduArI kSetra ghaNuM luSita banI gayuM che. evA vAtAvaraNamAM netAonI sAme cUMTaNImAM jhaMpalAvatAM teo saMkoca anubhavatA nahi. paNa sattAsthAne rahI cImanabhAIe gujarAta mATe ghaNuM saMgIna kArya karyuM parAjita thavuM e to jIvanano eka krama che, emAM DaravAnuM na hoya. ema samajIne teo kyAreya parAjita thavAthI nirAza thatAM nahotA . - cImanabhAI eka sAdhAraNa kuTuMbanI vyaktimAMthI kame kame gujarAtanA adhyApaka tarIke gujarAta yunivarsiTInI seneTa, sinDikeTa tathA judI judI mukhya maMtrInA pada sudhI pahoMA e jevI tevI siddhi nathI. rAjayanA kamiTionA sthAna mATe teo satata cUMTaNI laDatA rahyA hatA ane mukhyamaMtrInA pada sudhI pahoMcavuM e AMtarika zakti vinA zakya nathI. koIkamAM jItatA, to koIkamAM parAjita thatA. A badhI pravRttione samagra gujarAtanA vividha prakAranA praznonI sArI jANakArI te mATe hovI kAraNe temanuM mitravartuLa ghaNuM moTuM thayuM hatuM, je AgaLa jatAM gujarAta jarUrI che. vaLI te te viSayomAM UbhI thatI samasyAo samajavI, tenA rAjyanI vidhAnasabhAnI TikiTa meLavavAmAM ane cUMTaNI laDavAmAM temane nirAkaraNanA upAyo vicAravA ane teno amala karavA mATe kevA vahIvaTI sahAyarUpa thayuM hatuM. teo potAnA mata vistAra saMkheDA tAlukAnI dhaNI pagalAM levA joIe te aMgenI sUjha tathA AvaData jarUrI che. vahIvaTI darakAra karatA ane lokonA satata saMparkamAM rahetA ethI vidhAnasabhAnI taMtra dvArA nirNayonA tvarita amala mATenI cIvaTa hoya to ja ucca emanI beThaka ghaNuM ghaNuM nizcita banI jatI. e mata vistAramAMthI emanI sattAsthAna para TakI zakAya, kAraNa ke bhAratamAM vahIvaTItaMtra paNa amuka sAme UbhA rahI emane harAvavAnuM kAma saheluM nahotuM. ethI ja kakSAnA pradhAnone gAMThatuM nathI. varSonA anubhavone lIdhe cImanabhAimAM vakhatovakhata vidhAnasabhAnI beThaka jItIne teo gujarAtanA eka sayi e zakti ghaNI ghaNI khIlI hatI. rAjadvArI purUSa banI gayA hatA. sva. cImanabhAIno janma tA. 3jI juna, 1929nA roja vaDodarA sva. cImanabhAI paTelano pahelo paricaya mane i. sa. 1955mAM . jillAnA saMkheDA tAlukAnA cikhodrA gAmamAM sAdhAraNa sthitinA eka amadAvAdanI senTa jheviyarsa kolejamAM thayo hato. e varSe amadAvAdamAM : kheDUta kuTuMbamAM thayo hato. prAthamika zikSaNa cikhodrAmAM lIdhA pachI phakta ArTasa vibhAganI senTa jheviyarsa koleja sthApavAnuM nakkI thayuM temaNe vaDodarAmAM mAdhyamika ane ucca zikSaNa lIdhuM hatuM. teo ema. ane muMbaInI senTa jheviyarsa kolejanA prAdhyApakomAMthI phAdhara lobone esa. yunivarsiTimAMthI arthazAstranA viSaya sAthe bI. e. ane ema. ane mane eka varSa mATe amadAvAda mokalavAnuM nakkI thayuM. amadAvAdanI e. thayA hatA. vidyArthI avasthAmAM ja temanAmAM netRtvanA guNo vikasyA senTa jheviyarsa kolejanA sTAphanA sabhyonI nimaNuMka karavAnI hatI. navI hatA. temaNe ema. esa. yunivarsiTinA TuDanTas koMgresamAM paNa bhAga kolejanA bajeTane anusarI ghaNAkharA prAdhyApako navA athavA be-cAra levo cAlu karyo hato. AgaLa jatAM teo gujarAta TuDanTas koMgresanA varSanA anubhavI hoya evAne levAnuM vicArAyuM hatuM. amadAvAdamAM maMtrI banyA hatA. ema. e. thayA pachI temaNe amadAvAdamAM ela. DI. mirajhApura vistAramAM AvelI senTa jheviyarsa hAiskulanA makAnamAM ? Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-2-94 koleja cAlu karavAnuM nakkI thayuM. eTale kolejano samaya paNa savAranA lakhANathI prakAzakone joIe teTalo saMtoSa thayo nahi kAraNa ke sAtathI dasano rAkhavAmAM Avyo hato jethI hAIskulanA samayamAM vilepa cImanabhAIno A pahelo lekhanaprayAsa hato ane temAM bhASA, joDaNI, paDe nahi. phAdhara lobonI kolejanA prinsipala tarIke nimaNuMka thaI hatI vyAkaraNa ane zailInI keTalIka kSatio rahI gaI hatI. koleja kakSAe ane adhyApakemAM sauthI siniyara adhyApaka tarIke mArI nimaNuMka thaI gujarAtI mAdhyamanI zarUAtanuM varSa hatuM. eTale pAribhASika zabdonI hatI. e vakhate arthazAstranA adhyApaka tarIke zrI cImanabhAI paTelanI dRSTie adhyApako gujarAtI bhASAmAM eTalA pravINa na hoya e dekhItuM nimaNUMka thaI hatI. e rIte cImanabhAIne maLavAnuM ane emanI sAthe hatuM. kolejamAM paNa adhyApakone gujarAtI sAthe aMgrejImAM paNa vacce kAma karavAnuM thayuM hatuM. cImanabhAI mArA karatAM traNeka varSa nAnA hatA vacce bhaNAvavAnI chuTa yunivarsiTIe ApI hatI. eTale Ama banavuM adhyApanano emano anubhava ekAda varSano hato.. svAbhAvika hatuM. vaLI puraskAranI rakama aMge paNa cImanabhAI ane A kolejanA prinsipala tarIke phAdhara lobono svabhAva atyaMta kaDaka prakAzaka vacce gerasamaja thaI hatI. prakAzaka ane cImanabhAi vaccenI ane AgrahI hato. ethI vidyArthIo ane adhyApako emane maLatAM . gerasamajanuM sukhada nirAkaraNa mAre karAvI ApavuM paDyuM hatuM. tyArapachI lobha anubhavatA. muMbainI kolejamAM ame sAthe hatA eTale amAro cImanabhAI ane prakAzaka vacceno saMbaMdha krame krame gADha thato gayo. ane paricaya jUno ane gADha hato. eTale dekhItI rIte phAdhara lobo kolejanI prakAzake tyArapachI cImanabhAInAM (anya adhyApako sAthenA) prakAzano keTalIka vahIvaTI bAbato mATe mAro abhiprAya pUchatA phAdhara lobone paNa pragaTa karyo. gujarAtI bhASA AvaDatI nahi. e varSomAM koleja kakSAe aMgrejI mAdhyama . sa. 1956mAM 15mI mArce kolejanuM varSa pUruM thatAM bIje ja kADhI nakhAyuM hatuM eTale gujarAtI vidyArthIonuM ane keTalAka divase huM muMbaI AvI pahoMrayo. eka varSanI mArI adhyApakIya adhyApakonuM paNa aMgrejI thoDuM kAcuM rahetuM. phAdhara lobo amerikAmAM javAbadArI pUrI thatI hatI. eTale mAre muMbaInI kolejamAM kAyama mATe bhaNIne AvyA hatA. eTale emanA amerikana uccAro paNa tarata pakaDI pAchA AvI javAnuM hatuM. bIjuM vadhu eka varSa amadAvAda rahevA mATe zakAya nahi tevA hatA. phAdhara loboe mane ghaNo Agraha karyo hato.vadhu pagAra ApavAnuM pralobhana kolejamAM be piriyaDa pachI risesamAM sTApha rUmamAM sTAphanA sabhyo paNa batAvyuM hatuM, paraMtu kuTuMba-parivAra muMbaImAM hovAne lIdhe kolejanI mATe cA-kophI AvatAM. e vakhate adhyApako paraspara maLI zakatA. e e darakhAsta meM svIkArI na hatI. eTale kolejanA adhyApaka mitro divasomAM mAre sauthI vadhu gADha maitrI cImanabhAI paTela sAthe thaI hatI. ane vidyArthIonI vidAya laIne huM muMbaI AvI gayo hato. paMdareka amArA rasanA viSayo samAna hatA. keTalIya bAbatomAM vicAronuM paNa divasa pachI tA. 1lI eprila, 1956nA roja cImanabhAI paTelano sAmya hatuM. mArI jema emane paNa vidyArthIonI itara pravRttiomAM amadAvAdathI tAra Avyo. e divasomAM khAsa mahatvanA kAma vinA rasa hato. kolejamAM gujarAtI sAhitya maMDaLanI sthApanA thayelI. enA koI tAra karatuM nahi. zubha karatAM azubha prasaMge tAra karavAnuM pramANa pramukha tarIkenI javAbadArI mane soMpavAmAM AvI hatI. cImanabhAi vadhu hatuM. koinA dhare tAra Ave eTale ADozI-pADozI paNa ekaThI - maMDaLanI pravRttiomAM upasthita rahI sakriyapaNe bhAga letA. e divasomAM thaI jAya. cImanabhAinA tAramAM lakhyuM hatuM tamArI tabiyata kema che mArI pAse sAIkala nahotI. eTale huM basamAM jato Avato. cImanabhAi teno tArathI javAba Apo.' Avo tAra kema Avyo haze te samajI sAIkala upara AvatA. cImanabhAInI adhyApaka tarIkenI kArakirdInA zakAyuM nahi. e divasomAM ghaNAM ochA lokonA ghare Teliphona hatA ane zarUAtanA e divaso hatA. roja kolejamAMthI chuTyA pachI ame sAthe Trenkakola maLatAM paNa kalAko lAgatA. cImanabhAInA AvA tArathI ame nIkaLatA cImanabhAI mArI sAthe lAla daravAjAnA basa sTopa sudhI mUMjhavaNamAM paDyA. paraMtu tarata eksapresa tArathI meM jaNAvI dIdhuM hatuM sAIkala laI cAlatA AvatA. huM basamAM besuM te pachI teo potAnI ke 'mArI tabiyata sArI che, paraMtu tamAre Avo tAra karavAnI zI jarUra sAIkala para ghare jatA. Ama kolejamAMthI chUTyA pachI roja ja ekAda paDI ?' evAmAM bapore amArA eka saMbaMdhI ke jemane tyAM Teliphona kalAka amAre sAthe rahevAnuM thatuM. emanA patnI UrmilAbahene tyAre haju hato, temane tyAM amadAvAdathI amArA eka sagA zrI popaTalAlabhAIno adhyApakanA kSetre praveza ryo na hato. putra sidhdhArthano tyAre janma thayo arajanTa TUMkakola Avyo. emaNe kolamAM badhI je vigata kahI hatI te hato. vigata muMbaInA A saMbaMdhIe amArA ghare AvIne kahI. temanA kahevA jheviyarsa koleja navI ane nAnI hatI, eTale kula vidyArthIonI pramANe e divase savAranA amadAvAdanA gujarAta samAcAramAM sthAnika saMkhyA paNa aDhIsothI vadhu na hatI. ethI ghaNAM vidyArthIo sAthe aMgata kAryakramanI kolamamAM evA eka kAryakramanI noMdha hatI ke 'pro. ramaNalAla paricayamAM AvI zakAyuM hatuM. amadAvAdanA e varSa daramiyAna meM zAhanuM muMbaI khAte avasAna thayuM che. te mATe senTa jheviyarsa kolejamAM 'gulAmono muktidAtA nAmanA mArA pustakanuM lekhana kArya zarU karyuM hatuM. sAMjanA pAMca vAge zokasabhAnuM Ayojana thayuM che. sarva vidyArthIo ane amadAvAdanI eka prakAzaka kaMpanI taraphathI te pragaTa thai rahyuM hatuM. e prAdhyApakone zokasabhAmAM upasthita rahevA vinaMti che. eprilaphalanI divasomAM e pustakane aMge kolejamAMthI dasa vAgye chUTyA pachI huM majAka zokasabhA yojavA jeTalI hade thaI zake evI kalpanA chApAvALAne ghaNIvAra prakAzakanI ophIse jato. cImanabhAI paNa mArI sAthe AvatA ke lokone na AvI zake. ghaNAkharA vAcakoe e vAta sAcI mAnI. huM prakAzaka tyAre zALAonA pustako chApavAnA vyavasAyamAMthI kolejanA amadAvAdamAM nahoto eTale AvA samAcAramAM tarata tapAsa thai zake pustako chApavAnI dizAmAM kArya karavA icchatA hatA. kAraNa ke koleja nahi. e draSTie koIka tophAnI vidyArthIe mArA nAmano upayoga karyo kakSAe mAdhyama gujarAtI bhASA thaI hatI. gujarAtI bhASA ane sAhitya hato. cImanabhAIno tAra zA mATe Avyo hato te have samajI zakAyuM. mATe teoe mArA pustako chApyAM hatAM, tyAra pachI kolejamAM cAlatA bapora sudhImAM to amadAvAdamAM A zokasabhAnA samAcAranI carcA arthazAstranA viSaya mATe gujarAtI bhASAmAM teo pustaka chApavA icchatA TheraThera thaI ane A eprilaphala che e vAtanI spaSTatA ghaNA lokone hatA. meM te mATe cImanabhAInA nAmanI bhalAmaNa karI hatI. cImanabhAIne thaI gaI. tema chatAM cImanabhAi te divase sAMje jheviyarsa koleja upara e viSayamAM pustaka lakhavAnuM kAma soMpavAmAM AvyuM, paraMtu cImanabhAInA mAro tAra laIne hAjara rahyA hatA ane je koI Ave te darekane A Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-2-94 prabuddha jIvana mA banI gaI. A ghaTanA acaka yAda karata. navInamA utizIla banI gayA hatAM. eprilaphalanI ghaTanA che e samajAvatA hatA. bIje divase 'gujarAta kolejamAM sAthe rahyAM. eTale jyAre cImanabhAI adhyApananuM kSetra choDI samAcAra mAM mArI mAphI mAMgatuM nivedana taMtrIe prathama pAne moTA akSare rAjakAraNamAM pUrNapaNe sakriya banyA tyAre e kolejanuM AcAryapada temaNe chApyuM hatuM ane aMdara taMtrIlekhamAM paNa pahelI eprile AvI, paNa urmilAbahenane apAvyuM hatuM. ' A majAka to na thavI joIe te aMge potAno abhiprAya vyakta karavA i. sa. 1967mAM cImanabhAI vidhAnasabhAmAM cUMTAi AvyA ane sAthe AvA kAryane sakhata rIte vakhoDI kADhayuM hatuM. A eka yAdagAra hitendra desAIe potAnA maMtrI maMDaLamAM cImanabhAine sthAna ApyuM. ghaTanA banI gaI. A ghaTanA pachI huM ane cImanabhAi jyAre jyAre cImanabhAI prathamavAra maMtrI banyA. vAhana vyavahAra ane sAMskRtika maLIe tyAre A ghaTanAne ramUja sAthe acUka yAda karatA. navanirmANanA pravRttionuM khAtuM temane soMpavAmAM AvyuM. cImanabhAI have vadhu AMdolana pachI to cImanabhAI mane kahetA ke 'ramaNabhAI, tamArI to pragatizIla banI gayA hatA teo maMtrI nahotA banyA tyAM sudhI ame zokasabhA vicArAI hatI ane te paNa majAkamAM, paraMtu mArI to nanAmI amadAvAda jaie ane navA zAradA maMdira vistAramAM AvelA emanA nIkaLI hatI, eka karatAM vadhAre ane te paNa roSa sAthe.' ghare emane maLIe temAM ghaNI saraLatA rahetI. maMtrI banyA pachI teo prakAzako sAtheno cImanabhAino saMbaMdha uttarottara gADha banato gayo. maMtrInA baMgale zAhIbAgamAM rahevA gayA.dekhItI rIte ja temane maLavA AthI ja be eka varSa pachI prakAzakoe jyAre judA eka TrasTa-maMDaLa mATe be-traNa cokI vaTAvavI paDe ane ThIka ThIka rAha jovI paDe. bIjA dvArA saradAra paTelanA nAma sAthe joDAyelI eka navI koleja cAlu mulAkAtIo paNa ghaNA rAha joIne beThA hoya. eTale nirAMtano eTalo karavAnuM nakkI karyuM tyAre tenA AcAryapada mATe teoe cImanabhAI samaya raheto nahi. emanA baMgale ame maLavA jatA, paraMtu vadhu samaya paTelanuM nAma vicAryuM. Ama jheviyarsa kolejanA adhyApakamAMthI amane UrmilAbahena ApatA. cImanabhAi thoDIvAra maLIne pAchA cImanabhAi saradAra paTela kolejanA AcArya banyA. daramiyAna pustaka potAnA kAmamAM gUMthAi jatA. Teliphona paNa eTalA cAle, saMdezAo prakAzanamAMthI paNa temane royalTInI ThIka ThIka rakama maLavA mAMDI.teo paNa eTalA Ave. eTale emanI sAthenA milanamAM pahelAM jeTalI have sAIkala choDIne moTara sAikala doDAvA lAgyA hatA. tyArapachI te nirAMta rahI nahotI. teo muMbaI Ave tyAre acUka amAre ghare AvI paNa choDIne temaNe moTarakAra paNa vasAvI hatI. huM jyAre emane caDe. muMbaI Ave tyAre ThIka ThIka samaya kADhI nirAMte besatA. potAne amadAvAdamAM temanI koleja upara maLavA gayo hato tyAre cImanabhAie , jyAM javuM hoya tyAM sAthe laI jatA. paNa pachIthI e paNa ochuM thavA mane kahyuM ke moTarakAra calAvatAM meM hamaNAM ja zIkhI lIdhuM che. lAyasansa lAgyuM. temane baMgale maLavA karatAM jAhera sabhAmAM UbhA UbhA maLI maLyAMne traNa divasa thayA che. A eka jUnI moTarakAra paNa meM kharIdI levAnuM vadhu anukULa rahetuM. amArI maitrI ni:svArtha hatI eTale bahu lIdhI che. cImanabhAinI sAthe moTarakAramAM huM beTho. draDha AtmavizvAsathI maLavAnuM anivArya paNa nahotuM. Ama krame krame amAro saMparka ocho temaNe kAra cAlu karI, paraMtu kolejanA kampAunDamAM ja eka jhADa sAthe te athaDAI paDI. AgaLa thoDo gobo paNa paDyo. paraMtu cImanabhAi thato gayo, paNa jayAre paNa teo maLe tyAre eTalo ja umaLako hoya. ethI asvastha thAya tevA nahotA. emaNe kahyuM ke Ama karatAM karatAM rAjakAraNamAM zatruno zatru te ApaNo mitra e cANakyanIti mazahura che. paraMtu ethI ja rAjakAraNamAM koI kAyamanA mitra nathI hotA ke nathI ja moTarakAra calAvatAM barAbara zIkhI levA. pachIthI emaNe sArI moTarakAra lIdhI ane sarasa calAvavA lAgyA. hotA kAyamanA zatru. ethI ja jyAre konA upara keTalo bharoso mUkavo cImanabhAi pavAna vayathI ja yava5mA 10 i e to rAjakAraNanA pIDha anubhavIo ja samajI zake. karatA rahyA hatA. kolejamAMthI chUTIne savAre athavA sAMje teo acUka cImanabhAi nAnI uMmare 1973mAM gujarAtanA mukhya maMtrI to koMgresa hAusamAM jatA. ene lIdhe e samayanA vaDIla koMgresI netAonA banyA, paraMtu e ja prakAranA rAjArI kAvAdAvAnA teo bhoga banyA. aMgata gADha saMparkamAM AvavAnI temane ghaNI sArI taka maLI hatI. zrI emanI sarakAra sAta mahinAthI vadhu TakI zakI nahi. amadAvAdanI enjiniyariMga kolejanA vidyArthIonI eka nAnI sarakhI samasyAmAMthI morArajI desAi, zrI DhebarabhAI, zrI jIvarAja mahetA, zrI indumatIbahena nava nirmANanuM moTuM AMdolana cAlyuM. AMdolanane kacaDavA cImanabhAie cImanalAla, zrI baLavaMtarAya mahetA, zrI hitendra desAI, zrI ThAkorabhAi desAi zrI maganabhAI desAI vagere pIDha netAone A navayuvAna baLano vadhu upayoga karyo. keTalAka mANaso goLIbAramAM mRtyu pAmayA ane chevaTe temane sattA choDavI paDI. vaDA pradhAna zrImatI indirA gAMdhI cImanabhAimAM ghaNI sArI zakti jaNAI hatI. sAthe temane saMgharSa thayo ne eTalI hada sudhI ke koMgresanA sabhyapadethI cImanabhAI juvAna vayathI ja mahatvAkAMkSI hatA. kolejanA adhyApaka.. temane baratarapha karavAmAM AvyA. cImanabhAie yunivarsiTImAM ane tarIke teo gujarAta yunivarsiTImAM seneTa, sinDikeTa vagerenI cUMTaNImAM gujarAta pradeza koMgresamAM jema eka bAju sattA meLavI ane mitro UbhA rahetA hatA keTalIkavAra parAjita thatA to keTalIkavAra cUMTAi banAvyA tema bIjI bAju eTalA ja duzamano banAvyA hatA. ene lIdhe AvyA hatA. adhyApakIya kSetramAM temaNe thoDA varSamAM ghaNA badhA ja emanI sAmenA navanirmANanA AMdolanane vega apAvavAmAM emanA adhyApako sAthe maitrI keLavI hatI ane divase divase temanuM adhyApakIya virodhIono pragaTa ke apragaTa rIte ghaNo moTo sahakAra rahyo hato. mitravartuLa vRddhi pAmatuM jatuM hatuM. e mitravartuLane kAraNe ja - I. sa. 1973mAM cImanabhAI sattAsthAna uparathI nIkaLI gayA ne cImanabhAie kolejanI sAthe sAthe yunivarsiTImAM paNa mahattvanuM sthAna ja vakhate amAre amadAvAda javAnuM thayuM hatuM. ame amadAvAdamAM temanA 2 meLavI lIdhuM hatuM. cImanabhAi nIDara hatA, spaSTa vaktA hatA, parAjita ghare pharI maLavAnuM cAlu karyuM hatuM. tyAre teo nirAMte maLI zakatA hatA thavAnA kSobha vinAnA hatA. teo gujarAta yunivarsiTImAM rAjakAraNa ane ema kahevA karatAM ame maLavA jaIe to teo ghaNA rAjI thatAM. ane jUthabaMdhI laI AvyA. bIjI bAju sthApita hito ane jUnI jUthabaMdhIne vadhu besavA mATe Agraha karatA. e evA kaparA divaso emanA mATe toDavAmAM temaNe sayi kArya karyuM kahevAya che. ' hatA. zAradA maMdiramAM AvelA emanA ghare ame jatA tyAre teo ghaNA saradAra paTela kolejamAM cImanabhAI AcArya thayA eTale emaNe viSama kALamAMthI pasAra thaI rahyA hatA. potAnI sosAyaTImAM teo potAnI kolejamAM potAnI patnI urmilAbahenane paNa adhyApikA tarIke rastA upara bahAra nIkaLe to paNa nAnAM moTAM chokarAMo temane cImana nimaNuMka ApI. A rIte e daMpatI eka ja vyavasAyamAM eka ja coranI bUmo pADI satAvatA. emanI moTarakAra upara ja jAtanA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-2-94 akSaro cItarI jatA. tyAre cImanabhAI upara keTalAya nanAmA phona kunehane kAraNe lokonA hRdayamAM temanuM sthAna draDha thai gayuM hatuM. temanI AvatA. emAM keTalAka emane azlIla zabdo paNa saMbhaLAvatA. emanA lokapriyatA ghaNI vadhI hatI. A sattA kALa daramyAna temaNe gujarAtane ghare vAraMvAra jaIne ame besatA. emanI sUcanAthI emanA vatI phona aughogika draSTie tathA khetIvADInI draSTie samRddha banAvavAmAM ghaNI ame letA ane phona karanAra ajANyA mANasane zaMtithI samajAvatA. mahattvanI kAmagIrI bajAvI hatI. cImanabhAi sAthe A rIte jUno saMbaMdha pharI prasthApita thayo. maLavAnuM I. sa. 1991mAM pAlitANAmAM jaina sAhitya samArohanuM Ayojana vAraMvAra thavA lAgyuM. paraMtu pharI teo vidhAnasabhAmAM cUMTAyA ane mArA mitra zrI kizorabhAi vardhananA sahayogathI karavAmAM AvyuM hatuM. rAjakAraNamAM vadhu sakriya banyA. eTale amAruM maLavAnuM pharI pAchuM ochuM e samArohanuM uddaghATana karavA mATe zrI cImanabhAi padhAryA hatA. e thai gayuM. vakhate maMca upara traNa kalAka emanI bAjumAM besavA maLyuM hatuM, tyAre rAjakAraNamAM vagovAine sattAsthAnethI kAi gayA pachI pharI sattA cImanabhAie jUnI maitrInA saMbhAraNA sAthe nikhAlasatAthI mane kahyuM upara AvavuM e ghaNI agharI vAta che. cImanabhAie kisAna-majadUra hatuM ke 'ramaNabhAI, udghATana pravacanamAM ame rAjadvArI mANaso game te lokapakSa (kimalopa)nI sthApanA karI, paraMtu e pakSanuM saMgaThana joIe bolavAne TevAyelA hoIe chIe. paraMtu tamAre khAsa koI bAbatano teTaluM moTuM thayuM nahi. zrI bAbubhAi jazabhAi paTelanI sarakAranI nirdeza karavo hoya to te mane jaNAvo, kAraNa ke jaina sAhitya vize mArI racanAmAM ane e pachI eja sarakArane uthalAvavAmAM cImanabhAInA kazI ja jANakArI nathI. e vakhate potAnA vaktavya mATe temaNe keTalAka kImalopa pakSanuM sakriya baLa rahyuM hatuM, paraMtu samaya jatAM cImanabhAI muddAonI mArI sAthe vicAraNA karI lIdhI hatI. te muddAone potAnA pote kImalopanuM visarjana karI janatA pakSamAM joDAI gayA hatA. rAjakIya vaktavyamAM svAbhAvika rIte vaNI lIdhA hatA. emaNe vaLI maMca uparathI kSetre ghaNI caDatI-paDatI daramiyAna cImanabhAInI mahattvAkAMkSA ochI kahyuM hatuM ke bhAgye ja koine khabara haze huM ane ramaNabhAI bahu jUnA thaI nahotI. teo gujarAtamAM badhe ghUmI vaLatA. dilhI paNa anekavAra mitro chIe. kolejamAM eka varSa ame adhyApaka tarIke sAthe kAma karyuM jaI AvatA ane TocanA moTA moTA rAjadvArI netAothI mAMDIne che. ramaNabhAI ane tArAbahena sAthe amAro kauTumbika saMbaMdha ghaNo tAlukAnA nAnA nAnA rAjadvArI netAo sudhI teo aMgata saMparka sAdhatA gADha rahyo hato. emanA A ullekhathI amArA dhaNA sAthIdAro, rahetA, mitro banAvatA. ane aneka bAbatonI chaNAvaTa karIne rAjadvArI sAhityakArone Azcarya thayuM hatuM. cImanabhAI ghaNIvAra kahetA you may either hate me or love me, but you cannot ignore 1990mAM gujarAta rAjyanA mukhyamaMtrI banyA pachI viparita me." rAjakAraNamAM Love and Hate baMne sAthe cAlatAM hoya che. saMjogomAM paNa temane potAnuM sattA sthAna TakAvI rAkhyuM. e temanI paraMtu zaktisaMpanna vyaktine ignore karI zakAtI nathI. cImanabhAimAM kuneha batAve che. narmadAnA prasane gujarAtanA sauthI mahattvanA prazna evI zakti hatI eTale ja teo AtmavizvAsapUrvaka ema kahI zakatA. tarIke mokhare rajU karIne vividha pakSanA rAjadvArI netAonA dila jItI cImanabhAI sattA upara hatA tyAre ja emaNe vidAya lIdhI. e laI temaNe potAnI sarakAra TakAvI rAkhavAnuM baLa meLavyuM hatuM. zrI paNa eka yogAnuyoga gaNAya. teo pUrA mAnapAna sAthe gayA. bAbubhAI jazabhAI paTela tathA sanata mahetA jevA virodhIone paNa mArA aMgata mitra sva. cImanabhAi paTelane bhAvapUrNa zraddhAMjali narmadA yojanAmAM yogya sattAsthAna ApavAmAM temaNe kunehabharI dIrghadraSTi aI chuM.. batAvI hatI ane ethI ja kendra sarakAranI vividha darakhAsto AgaLa 0 ramaNalAla cI. zAha teo aNanama rahI zakyA hatA. narmadA yojanA mATe temaNe darzAvelI 1994/95nA varSa mATe saMghanA padAdhikArIo ane kAryavAhaka samiti jA tA. emanA A ullekhathI amArI kunehanA pATha zIkhatA 'naka bAbatonI chaNAvaTa karIne rAjavI karI zakAtI nathI. cImanabhAi evI zakti hatI eTale ja te rI netAonA dila jItI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA 1994/95 nA varSa mATe padAdhikArIonI ane kAryavAhaka samitinI sarvAnumate nIce mujaba varaNI karavAmAM AvI che : rUpadAdhikArIo : (1) rDo. ramaNalAla cI. zAha-pramukha (2) zrI cImanalAla je. zAha-upapramukha (3) zrI nibahena esa. zAha-maMtrI (4) zrI pravINacaMdra ke. zAha-maMtrI (5) zrI pannAlAla 2. zAha-koSAdhyakSa 0 kAryavAhaka samiti : (1) pra. tArAbahena 2. zAha (2) zrI subodhabhAI ema. zAha (3) zrI maphatalAla bhIkhAcaMda zAha (4) zrI rasikalAla laheracaMda zAha (5) zrI ke. pI. zAha (6) zrI uSAbahena mahetA (7) zrI vasubahena bhaNasALI (8) zrI puSpAbahena sI. parIkha (9) zrI zailezabhAi hiMmatalAla koThArI (10) zrI dhIrajalAla phUlacaMda zAha (11) zrI nemacaMda ema. gAlA (12) zrI jayaMtIlAla pI. zAha ' (13) zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha (14) zrI jayAbahena TokarazI vIrA (15) zrI mInAbahena ena. zAha ko-opTa sabhyo : (1) zrI kusumabahena ena. bhAu (2) zrI ramAbahena vI. mahetA (3) zrI dilIpabhAI ena. zAha (4) zrI vI. Ara. ghelANI (5) zrI guNavaMtalAla amRtalAla zAha unimaMtrita sabhyo : (1) zrI pravINacaMdra maMgaLadAsa zAha (2) zrI harilAla gulAbacaMda zAha (3) zrI jayaMtIlAla phatehacaMda zAha (4) zrI mahAsukhabhAI kAmadAra (5) zrI yazomatIbahena zAha (6) zrI naTubhAI paTela (7) zrI ramAbahena je. vorA (8) zrI caMpakalola ema. ajamerA ' (9) zrI kalAvatIbahena zAMtilAla mahetA. (10) zrI caMdrAbahena harasukhabhAI zAha zrI ma. mo. zAha sArvajanika pustakAlaya ane vAcanAlaya samiti. ' (1) zrI nemacaMda ema. gAlA-maMtrI (2) zrI tArAbahena 2. zAha (3) zrI nibahena esa. zAha | (4) zrI uSAbahena mahetA (5) zrI vasumatIbahena bhaNasAlI (6) zrI kusumabahena ema. bhAu (7) zrI puSpAbahena parIkha Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-2-94 prabuddha jIvana tAruM bhejuM vApara! satsaMgI bALakonA gijubhAI temanI zarUAtanI kArakirdImAM AphrikAmAM ane pakSImAMthI pakSI thAya evo niyamabaMdha krama cAlato rahyo che. sUraja, yuropIyana solisiTarane tyAM nokarI karatA hatA. jyAre teo temanAM kAma caMdra ane tArA temanAM niyata sthAne temano dharma niyamita rIte bajAve che. aMge temane pUchavA jatA tyAre solisiTara Avo javAba ApatA; use koI paNa AdhAra vinA AkAzanI vizALatA, maryAdA na choDanAra samudra, yourbrains tAruM bhejavuM vA5ra, AvA javAbathI gijubhAI bhejuM vAparatA Rtucaka 5thvI, vagere evAM AryapUrNa ane jijJAsApreraka dRrzato che ke thayA eTaluM ja nahi, paraMtu temanA jIvana mATe temaNe A sUtra apanAvI. A racanA aMge samajaNa ane samAdhAna prApta karavA mATe mAnavInuM adbhuta lIdhuM. temanI zikSaNakSetranI sevAo suvidita che. teozrIe bALakonA bhejuM lAcara bane che, tethI mANasa vizvanI parama sattAnI adritIya zakti zikSaka tarIke, zikSakonA zikSaka tarIke ane bALa sAhitya zikSaNanA lekhaka AgaLa natamastake ahobhAva anubhave che. tarIke gujarAtane bAlizikSaNanI je bheTa ApI che. te amUlya che. aMgrejonA Akhare to bhejano sadupayoga vyakti ane samaSTi mATe ISTa che, zAsanakALamAM Arthika agavaze ane samAjanAM junavANI mAnasanAM jyAre bhejano durupayoga sarvathA aniSTa che. bhejano sadupayoga vAtAvaraNamAM temaNe je ananya puruSArtha karyo temAM 'tAruM bhejuM vApare e mAnavasamAjanAM tamAma kSetromAM atyaMta upakAraka bane che. dAkhalA tarIke, sUtrano upayoga temaNe sahRdayatAthI ane AnaMdathI karyo hato. dekhItA bAhya purAvA parathI polIsa nirdoSa mANasane gunegAra TharAve che. * mANase potAnA jIvanamAM pragatinAM saMtoSa ane sukhazAMti meLavavAM polisa khAtuM bhejuM vAparatuM nathI; jayAre DITekTIva potAnuM bhejuM vAparIne hoya to lAgavaga ane paisAnI jarUra nathI, paraMtu A sUtra tAruM bheju sAco gunegAra zodhI Ape che. prakhyAta aMgreja sAhityakAra sara Arthara vApare apanAvavAnI jarUra che. lAgavagathI kAma thatuM hoya to bhejane kaMI konana geIlenI eka TUMkI vArtA che "The Blue Carbuncle" bhUruM ratna ja taklIpha na paDe tevI vAta che. Arthika saddharatA hoya to mANasa je A kiMmatI ratnanI corI thaI hoya che. polise bAhya purAvA parathI eka mAge te tene evI sthitimAM bhejuM vAparavAno prazna raheto nathI. je mAge nirdoSa mANasane pakaDayo hoya che. paraMtu A vArtAmAM DITekTIva zeraloka te maLe tevAM Arthika saddharatA ane lAgavaganuM vAtAvaraNa bALakanA yogya homsane daravAna pITarsana eka bataka ane eka jUnI, melI, gaMdI heTa mAnasika vikAsa mATe ane mANasanI magajazaktinA upayoga mATe Ape che. eTalA ja purAvA parathI ratnano kharo cora koNa che e te zodhI IcchanIya nathI ema prakhyAta vArtAkAra sTIphana vIga temanI vArtAomAM zake che ane nirdoSa mANasane sAta varSanI sakhata kedanI sajA thAta temAMthI suMdara rIte batAve che. badhI sagavaDo hoya ane jIvana saraLa cAlyuM jatuM bacAve che. alabatta zeraloka homsa to kharA gunegArane jIvanabhara gunegAra hoya chatAM jIvana evuM aTapaTuM ane jaTila che ke jIvananA koI paNa banato aTakAvavA mATe mApha karI de che. zeraloka homsa zarUmAM bataka ane tabakke bhejuM vAparavAthI ja-jIvanano AnaMda maLe che. 18 :: >> F- jUnI heTa- aMge adabhUta rIte bhejuM vApare che. tyAM pITarasane zeraloka mANasa mAtrane bheMjAnI kudaratI bakSisa maLelI che ane sau bhejuM homsane ratna batAvIne kahyuM ke A ratna batakanAM gaLA nIcenI kothaLImAMthI vApare che. paraMtu sAmAnya ghareDiyA jIvana pUratuM je bhejuM vaparAya che te maLyuM che. A ja ratna kosmopoliTana hoTelamAMthI morakAnInI kAunTasanI bhejuM vAparyuM na gaNAya evo A sUtra tAruM bhejuM vAparano artha che. mANasa peTImAMthI corAyuM hatuM. zeraloka homsa ratna joIne sAvadha bane che ane mAne che tenA karatAM tenAmAM buddhizakti vadhAre che. mANasamAM rahelI ajaba teno kharo cora zodhavA mATe bhejuM vApare che. vArtA rasaprada che. buddhizaktino upagoya sAmAnya rojiMdA kAma pUrato ja thAya emAM mANasano bhejuM vAparavuM eTale leI camatkAra karavo tevo artha nathI. tema uddhAra thAya tevI vAta nathI. pote jIvanamAM kaMIka viziSTa meLave, potAnuM adabhUta vaijJAnika zodha thAya to ja bhejuM vAparyuM gaNAya evo paNa teno kArya sArI rIte ryAno saMtoSa meLave ane potAnuM jIvana bharyuM bharyuM artha nathI. ApaNA sAmAnya jIvanavyavahAramAM paNa bhejuM vAparavuM jarUrI anubhave evAM jIvananI mANasane AchIpAtaLI kalpanA rahe che, paraMtu te che. dAkhalA tarIke, eka yuvAnane sarakArI ophisamAM kArakunanI nokarI maLe potAnuM bhejuM vAparato nathI tethI te dhareDiyuM jIvana jIvato rahe che. keTalIka tene amuka prakAranuM kAma soMpavAmAM Ave che. ApaNA dezamAM navA karmacArIne vAra potAnuM bhejuM sAmAnya prakAranuM che ema mAnIne pote ja jIvana jIve mArgadarzana ApavAnI vAta nahivata che. kArakunanAM kAmamAM vizeSa buddhinI : che te barAbara che evuM AzvAsana laI le che. paraMtu potAnuM bhejuM barAbara jarUra nathI ke bhejuM vAparavAnI jarUra nathI ema mAnavAmAM samAjanA A che evo vizvAsa rAkhIne te bheje vAparato rahe to tene potAne navAI anivArya vargane anyAya karyo gaNAze. have A yuvAna kArakuna potAnA thAya evuM tenuM jIvana banavA pAme. kAmathI mAhitagAra thato rahe che; vaLI kaMI mUMjhavaNa paNa thAya ane kuzaLa cora ke gharaphADu pote corI karI che evo koI ja purAvo na lAgatAvaLagatAone pUche to tene saMtoSa na thAya evo javAba paNa maLe. rahevA de e rIte siphatathI corI kare temAM te bhejuM vApare che ema kahevAya, A tabakke te yuvAna nirAza na thAya ane bheje vAparavA mATe kRtanizcayI paraMtu emAM teNe bhejAno durupayoga ryo e spaSTa che, Aje evAM bane to tenAM kAmamAM saraLatA thavA lAge. potAne soMpAyeluM kAma te nyuklIara zastro astitvamAM che ke temanA upayogathI samagra vizva thoDa rasapUrvaka samaje, kharekhara zuM karavAnuM che e magajamAM besADe AgalI ja samayamAM nAza pAme ane mANasanAM hADakAM paNa ogaLI jAya. A phAIlono abhyAsa kare ane udyamI banavAmAM AnaMda mAne to tene bhejuM vaijJAnikonAM bhejanI adabhUta karAmata ja che ne ? paraMtu aphasosa ke vAparavAnI tarakIba hAtha AvatI jAya. pariNAmamAM pragati ane AnaMda. sattAdhArIo vaijJAniko pAse bhejano durupayoga karAve che ! bIjI bAjuthI hAIskUlomAM aMgrejIbhASAnA zikSakone vAkyonuM pRththakaraNa jaMgalamAM bhaTakato mANasa Aje liphaTavALAM bahumALI makAnamAM vividha (Analysis) ane saMyogIkaraNa (Synthesis) zIkhavavAnAM hoya che. suvidhAo sAthe rahe che, eka miniTamAM to khUba dUrane sthaLe vAtacIta ke aMgrejIbhASAnA vyAkaraNamAM A agharA mudAo che. namUnAnAM vAkyo to vepArano sodo karI zake che, thoDA ja kalAkonI aMdara khUba dUranA sthale zikSako saraLatAthI samajAvI zakatA hoya che, paraMtu mahAvarAnA aTapaTAM pahoMcI zake che, bhayaMkara dardo maTI zake che, kamyuTaranI zodha, vagere mAnavInAM , vAkyo zarUmAM temane paNa koyaDArUpa lAge. tethI mahAvarAnAM vAkyomAMnA bhejAnI kamAla ja che ne ! AgaLa cAlIe to, mAnuSI zarIra ane magajanI ghaNAMkharAM vidyArthIo jAte karI le e rIte choDI devAmAM Ave che, paraMtu racanA mATe kevaLa adbhUta ! adbhUta ! evA ja udgAro nIkaLe. samagra aMgrejI bhASAno zikSaka potAnuM bhejuM vApare to mahAvarAnA aTapaTAM vizvanI racanA joIe to, mANasamAMthI mANasa thAya, pazumAMthI pazu thAya vAkyonI paNa tene sArI phAvaTa AvI jAya. tevI ja rIte gaNitanA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-2-94 ane paze teTalA pramANamAM karI pINAM, vagere. A pachI be nazIlI rIte zikSakone rItasara manoyatno karavAnAM hoya che. gaNitano zikSaka viziSTa rItanA dAkhalA blekaborDa para samajAve, paraMtu agharA dAkhalA choDI de evuM paNa bane. ahIM paNa zikSakanA pakSe bhejuM vApavAno prazna che. agharA dAkhalA, kUTa prazna vageremAM zikSaka kharekhara potAnuM bhejuM vApare to te gaNitano niNAta zikSaka paNa bane. vijJAna, gaNita ane aMgrejI bhASAnA zikSako TayuzananI AvakanAM prerakabaLane lIdhe bhejuM vAparavA lAge che. ane sArI Avaka meLavatA hoya che. tema chatAM keTalAka zikSako ane kArakuno sAmAnya rahe che tenuM kAraNa teomAM evI zakti nathI ema nathI, paraMtu teo temanuM bhejuM vAparatA hotA nathI e kAraNa hoya che. jo teo temanA viSayamAM UMDA utare, mudAo ane vigato samajavA mATe sakriya vicAraNA rAkhe ane jyAM na samajAya tyAM spaSTatA mATe mathe to teo paNa sArA zikSako ja bane. evo prazna udbhave ke bhejuM vAparavAthI vaiyaktika dRSTie temaja samaSTinI dRSTie prazno ukelI zakAya, chatAM vyaktine potAnA prazno mATe temaja samAja athavA rASTranI dRSTie prazno ukelavA mATe bhejuM vAparavAmAM zI naDatara. thAya che ? vyaktinI dRSTie vicArIe to vyakti potAnA prazno ukelavAmAM vAstaviktA para pakaDa dharAvavAne badale Idriyasukho ane potAnI anukULatAnAM AkarSaNomAM savizeSa AvI jAya che. bhejuM vAparavuM eTale jAdu ke camatkAra nathI e satya vyakti bhUlI jAya che. vyakti vAstavika paristhitinI bhUmikA para sthira rahIne agavaDa ane pratikULatA sahana karavA taiyAra hoya to bhejuM vAparavAthI tenA prazno ukelAya. bhejuM vAparavAthI zUnyamAMthI sarjana thAya che, paNa mANasa je rIte zUnyamAMthI ekAeka camatkAranI jema sarjana Icche te arthamAM zUnyamAMthI sarjana thaI zakatuM nathI. bhejuM kyAre vAparyuM kahevAya evo prazna thAya. je paristhiti hoya teno spaSTa khyAla levAya, kAlpanika pralobhanone lezamAtra vaza na thavAya ane potAnI suMvALI anukULatAo bAju para rAkhIne praznanA saghaLAM pAsAM svastha rIte vicAravAmAM Ave tyAre bhejuM vAparyuM gaNAya. koI vAra prazna ukelatAM samaya lAge tethI nirAza thavAnuM hoya nahi. yaMtravata jIvana karatAM camatkAronI AzA sAthe jIvana jIvavA karatAM ke vadhu paDatI apekSAvALAM jIvana karatAM bhejuM vAparatA rahevAya evuM jIvana sarvathA lAbhadAyI ane hitakArI che.' " rASTranI samasyAonI rIte vicAravAmAM Ave to dezamAM ghaNA buddhizALI loko che to pachI teo samasyAnA ukela mATe temanuM bheje nahi vAparatA hoya ? teo bhejuM to avazya vApare che, paraMtu sattAnI khurazI ane potAnA bhautika phAyadAone lakSamAM rAkhIne bhejuM vApare che. pariNAme, je pakSane sattA maLe che te pakSa sattA TakAvavA mATe saghaLA prayatno karato rahe che, tethI samasyAo ukelavA mATe sattA TakAvavAnI gALADUba sthitine lIdha teo yogya rIte bhejuM vAparI zakatA nathI. bhAratamAM rAjakAraNIone rAjakAraNa sivAya potAnA vyavasAyamAM ocho rasa hoya che, tethI teo rAjakAraNane vyavasAyanuM kSetra gaNe che. vidhinI vicitratA to e che ke koI mANasa vizeSa buddhizALI hoya tene bhejuM che ema oLakhAvI zakIe evA buddhizALI maNaso ApaNA dezamAM ghaNA hoya e dekhItuM che, tema chatAM dezanA prazno ukelavAne badale savizeSa vikaTa banatA rahe che. AnuM kAraNa e che ke bhejuM vAparavAnI prakriyAmAM Aveza, roSa, pUrvagraho, vadhu paDato ahama, svArtha, rAjakAraNa sivAya nabhI nahi zakAya evI akathya lAcArI vagere bAbato naDatararUpa bane che. pariNAme, nathI to teo pote sukhI banI zakatA ke nathI prajA mATe kaMI karI zakatA. keTalIka vAra mANasa kahe che ke A bAbatamAM mAruM bhejuM cAlatuM nathI athavA atyAre mAruM bhejuM kAma kare ema nathI e saunA anubhavanI vAta che. mATe bhejuM kAma kare che evo ApaNane anubhava thAya ane bhejuM vAparIe chIe evo saMtoSa rahe te mATe ApaNe keTalIka bAbatonI kALajI levI joIe. bhejuM vAparavA mATe zArIrika svaccha yogya hovuM joIe. zArIrika asvasthatA bhejuM vAparavAmAM naDatararUpa bane che. gesa, kabajIAta vagerenI taklIpho dharAvato mANasa sAra svAthya dharAvanAranI jema bhejuM vAparavAno AnaMda mANI zake nahi. mATe sAdo khorAka mAphakasara levAya, tIkhuM, taLeluM, khATuM vagere alpa pramANamAM ja levAya, dUdha, dahI chAza, mAkhaNa, dhI, vagere pace teTalA pramANamAM levAya ane lIlAM zAkabhAjI e prakArano khorAka yogya gaNAya. vyasano, kephI pINAM, vagerene sthAna hovuM na ja ghaTe.dArU pIvAthI bhejuM sAruM cAle e bhrama che. nazo karyA pachI bhejuM nazIlI rIte cAle ema jarUra kahevAya. svAsya jALavavA mATe sAtvika khAnapAna jarUrI che. tevI ja rIte yogya svAthya mATe pUratI UMgha anivArya che. zarIrano vyAyAma karavAthI bhejAMno sahakAra sAro maLe che. magajanuM kAma karatA loko mATe zIrSAsana anivArya gaNAya che. yogAsano ane prANAyAma zArIrika svAthya ane bheAMnI sakriyatA mATe apanAvavA jevAM che. e sivAya zArIrika zrama, ramato, cAlavuM, vagere tana ane mana baMnenI taMdurastI mATe khUba suMdara bAbato che. vyaktine potAne je anukULa lAge tevo emAMthI koI eka prakArano vyAyAma to rAkhavo ja joI. A bAbatonuM satya anubhavathI ja samajAya tevuM che. potAne jIvanamAM je sthAna maLyuM hoya teno svIkAra karavo ghaTe. sAmAnya rIte mANasane anya mANasanuM sthAna sAruM lAge che je ataMdurasta valaNa che. potAnA sthAnamAM AnaMda mAnanAra ane vAstavikatAne lezamAtra na bhUlanAra vyakti potAnuM bhejuM sArI rIte vAparI zake che. sAthe sAthe sAduM jIvana ane ucca vicAraNA - Plain living and high thinking jIvanano mudrAlekha hovo joIe. potAnAM sthAnathI rAjI rahIne potanAM kAryakSetra ane pharajomAM rasa levo joIe, ghaDIbhara AmAM rasa na paDato hoya ema lAge to- rasane keLavatA rahevuM joIe. bhejuM taMdurasta rIte vAparavA mATe ATalI mAnasika zista jarUrI che. je je loko jIvanamAM kaMIka noMdhapAtra pragati karI zakyA che temanAM jIvanamAM bhejuM vAparavAnI vAta rahelI che, hoya che. bhejuM na vAparanArA loko koIka divasa prArabdha jAgaze evA AzvAsana sAthe sAmAnya prakAranuM jIvana jIvatA rahe che. mANasa bhejuM vApare eTale tene puruSArthanI jarUra nathI evo teno manaphAvato artha karavAno hoto nathI. bhejuM vAparavAthI rasto maLe che. ukela jaDe che, navuM satya hAtha Ave che. pachI tarata ja tadanurUpa puruSArtha karavAno ja rahe che. puruSArtha vinA kevaLa bhejAMno upayoga vaMdhya che; bhejanA upayoga vinAno puruSArtha vaitara che. bhejuM vAparavAthI mahApuruSa banAze evI mAnyatAthI bhejuM vAparavAmAM sahadayatA nahi Ave ane aham poSAto raheze. zikSaka, kArakUna ke TapAlI potAnuM bhejuM vAparIne pharaja bajAve, navarAzanA samayamAM potAnA zokhanI bAbata aMge bheja vAparIne thoDo lAbha meLave ane potAnA kuTuMba sAthe AnaMdakillothI rahe e ghaNuM che. gAMdhIjInA jIvanamAM bhejAMno upayoga kevo hato teno eka dAkhalo majAno che. eka bhagavAM vastradhArI sAdhu gAMdhIjI pAse AvyA ane pote sevA karavA mAge che evI temaNe IcchA darzAvI. gAMdhIjIe kahyuM tame khuzIthI sevA karo, paraMtu tame bhagavAM vastra paheryo haze tyAM sudhI tame sevA nahi karI zake. loko tamArA pagamAM paDaze ane tamane sevA nahi karavA de.' A sAdhue bhagavAM vastra paheravAM choDI dIdho ane teo gAMdhIjInA anuyAyI tarIke AjIvana sevaka rahyA ane te hatA svAmI AnaMda. alabatta svAmI AnaMda sAdhu ja rahyA hatA. paraMtu teo bhagavA vastradhArI sAdhu tarIke je pAmI zakyA hota ane samAjane upayogI banI zakyA hota tenA karatAM sapheda vastradhArI sevaka tarIke teo je pAmyA ane samAjane upayogI banyA e savizeSa AdaraNIya che ema temanAM jIvana, sevA ane lekhana parathI kahI zakAya. DDD ama ukelatAM samaya lAge tapAvavA karatAM ke vadhu paDatI jIvatA rahe che. mANasa ja hoto nathI. bhejuM vAparavAyA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-2-94 prabuddha jIvana sva. kavi nAthAlAla dave D ratubhAI desAI kavi ane kiratAra A banne zabdo ane temAMnuM bhAvatattva avinAbhAva sUcave che. kavine vrudraSTA, RSi, payagaMbara paNa kahevAmAM Avyo che. kavi para kiratAranI kRpA varase che, to kadIka ema paNa lAga che ke kiratAra kavinI akAraNa kasoTI paNa kare che. kavine kAje kavitA varadAna che ke abhizApa ? ema paNa pUchavAnuM mana thaI jAya che. varadAnanA paritoSamAMthI ane abhizApanA aMjapA ane yAtanAmAMthI kavitA janmatI lAge che. jo ema na hoya to kiratAra kavinI kasoTI zA mATe kare che ? kavitA, je avinanuM amRta che, tenuM pradAna karanAra kavione aMtakALe zA kAje vyathA ne vedanA veThavI paDe che ? AnAM draSTAMto A lekhake najaro najara joyAM che. kavi kAMte jene mATe 'ugyo praphulla amIvarSaNa caMdrarAja jevA udgAro kADhyA ane je kavie potAnA vAsaMtika navalliolathI, kalpanA pracura kAvyothI tathA prema bhaktinI bhAvanAthI gujarAtane gheluM karyuM hatuM, te kavivara nAnAlAlanA AkharI divaso bahu doyalA gayA hatA. kavine temanA putra anupama pAse muMbaInI koTa vistAranI eka nAnI oraDImAM pratikULa ane lAcAra dazAmAM jIvatA meM zeyA che. te ja rIte mArA nikTa paricayanA kavi khabaradAra, jemanA yogakSemanI ciMtA gAMdhIjIe mAthe laI, temane muMbaImAM mAMDa sthira karyA hatA, temane zArIrika kSTathI ane mAnasika yAtanAthI muMbaI choDI pharIvAra madrAsa jaI, thoDA kALamAM mRtyune AdhIna thavuM paDyuM hatuM. A kavionI kruNa kthAne saprayojana saMbhAravI paDe che. kAraNa ke tA. 25-12-93ne dine bhAvanagaramAM trIsI cALIsInI peDhInA kavi nAthAlAla dave paNa kaSTadAyaka dazAmAM cira vidAya laI gayA ! chellA be traNa varSathI nAthAlAla durbhAgye smRtibhraMzathI pIDAtA hatA. ane tyArathI ja jANe gujarAte eka jAgrata ane cetovistAra yukta kavine gumAvyo hato. temanuM lekhana ne anya Avazyaka pravRttio baMdha paDI gaI hatI. eTale lekhanA prAstAvika paricchadamAM je ullekhAyuM che, te prazna banI pariName che ke Ama zAne ? kavi nAthAlAla tA. 25-12-93ne dine, varSAnte vidAya thayA, tyAre temanI uMmara 82-83 nI hatI, A uMmare mANasane mota laI jAya to bahuM kharakharo karavA jevuM nathI. paNa ApaNA zokasaMtApa, vyathA, vedanA eka kavi lakhato baMdha thayo ne kavitAnI saravANI baMdha thaI te mATenAM che. kavi nAthAlAle temano prathama yazadAyI saMgraha sana 1942mAM prasiddha karyo, jenuM nAma 'kAliMdI' hatuM ApaNA mUghanya kavi umAzaMkare kavi nAthAlAlanA A saMgrahane eka suMdara vistRta prazasya Amukha ApyuM hatuM. ane kavi nAthAlAlanI racanAone kAlidAsIya kImiyAthI aMkita thayelI ane sAtho sAtha kavivara ravIndranI svara saMgItanI bAnIthI prabhAvita thayelI batAvI hatI. Ama, yazovala rIte kavi jIvanano temaNe AraMbha karyo hato. A lekhake, te kALe temanI 'kAliMdI'nuM vistRta avalokana kavi iMdulAla gAMdhI, kolaka ane mArA sahasaMpAdakathI prasiddha thatA 'kavitA' mAsikanA eka aMkamAM 'tri' ne upanAme karyuM hatuM. e avalokana tri eTale tribhuvanadAsa luhAra-kavi suMdarame karyuM che evI prasannatA ne kautuka ghaNAe anubhavyAM hatAM. hakIkatamAM e samIkSA taMtrItripuTInAM 'tri'nA nAmathI mArAthI thaI hatI. atyAre Aje 'kAliMdI hAthavagI nathI. chatAM emAMnA keTakeTalAM kAvyone yAda karIe ? parasALamAM besI cokhA vINatI ramAnuM kAvya, rAjAnI savArInuM kAvya, piyA bina nahi Avata cainanuM saMmohita karI nAkhanAruM ane saMgIta guru abdula karIma sAhebanI ThumarInA zabdone amaratA bakSatuM kAvya, saMskRta pracUra zabdanA 7 varNanathI aMkita thayelI 'kAliMdI' kAvya-vagerenA raNakAra tAjA che. ApaNA kavitA sAhityamAM marAThImAMthI aMjanI ane marAThI sAkhI jevA chaMdono praveza gujarAtImAM karAvanAra kavi kAMta ane kalApI hatA. aMjanI, marAThI sAkhI gujarAtImAM lokapriya karavAnuM zreya A kaviyugalane jAya che tevI ja rIte baMgALI payAra chaMdane gujarAtImAM kAliMdI dvArA saphaLa prayoga karI lAvavAnuM kAma zrI nAthAlAle karyuM che. A payAra chaMdamAM A lekhake tathA ApaNA AjanA zreSTha kavi rAjendra zAhe aneka racanAo karI tene sugama cha ane lokapriya banAvyo che. temA avAranavAra prayogo karIne paNa kavi nAthAlAla 'kAliMdI' pachI 'jAhanavI' nAmaka saMgraha Apyo paraMtu teo ekamArgI ke ekAMgI kavi nahotA. temanA para TAgora, araviMda ane gAMdhIjInI gADha asara hatI. tethI temaNe dezabhaktinAM, sarvodayanA, rAjakIya upahAsa-kaTAkSanAM kAvyo bharamAra ApyA. muMbaIthI varSothI prasiddha thatA mAsika 'cetana'nA dareka aMkamAM prathama pAnA para varSothI temanI lAkSaNika narma marma upahAsa kaTAkSanI racanAo pragaTa thatI rahI hatI. temaNe sthApita sAhitya hita viruddha paNa Andreza vyakta karyo che. temaNe mukhavAsa nAme laghu kAvyo, muktako paNa lakhyAM che. mULe teo bhAvanagaranA, saurASTranI nIpaja jevA hatA. meghANI temanA pUrvasUri jevA hatA. tethI temanAM jevI racanAo paNa temaNe ApI che. ane chelle gajhala prakAramAM temaNe hAtha ajamAvyo hato. gajhalanI kavitA prakAranI ThekDI uDAvatI racanAo paNa temaNe rajU karI che. paraMtu temanuM bIjuM dhyAnakarSaka pradAna bhajano ane bhakti-ArajhunA kAvyomAM thayuM che. temAM chevaTanA pustaka 'AnaMdadhArA'mAM te jhIlAyuM che ane ApaNA sAhityamanISI jevA zrI yazavaMta zukle tenI noMdha hradayapUrvaka lIdhI che. temaNe TAgoranA bahukhyAta uttama kathAkAvyone 'ravIndra vaibhava'ne nAme samazlokI chaMdamAM ke DhALamAM saphaLa rIte UtArI anuvAdanuM mahatvanuM kAma karyuM che. jene ApaNA RSitulya sAkSara sva. zrI viSNuprasAda trivedIe muktakaMThe biradAvyuM che. temaNe TUMkI vArtAo paNa lakhI. temanA be vArtA saMgraho 'zikharone pele pAra' ane 'mIThI che jiMdagI' suprasiddha che. A vArtAo pAritoSikothI puraskRta thaI cUkI che ne prathama * vArtA saMgrahanI ekathI vadhu AvRtti paNa thaI che. A kavi mUlyonA ane saMskRtirakSAnA kavi hatA. jethI temaNe koInI otha zodhI nathI. koInI kaMThI bAMdhI nahIM. prasiddhithI dUra rahI kAvyatapa karyA kIdhuM. teo koI moTA saMgaThanakAra nahotA. paNa bhAvanagaramAM 'sAhityabhAratI' jevI saMsthAnI ekle hAthe saMsthApanA karI varSo sudhI te pAMgare evI kozIza karI che ane ghaNA sarjakonAM mAna sanmAna temaNe yojyAM che. pote pAchaLa rahI bIjA anekone AgaLa karanAra teo hatA. to vaLI alpasvalpa sarjana karanAranArane nAnAne pucakAranAra ne svIkAranAra paNa hatA. eka kavi, eka mANasanA sAcA arthamAM ane rahasyamAM na hoya to AvuM na bane teo komaLa kAvyakalAnA raMgIna kasabI hatA. AchaMdasanA virodhI hatA. zrI viSNubhAI peThe achAMdasa cirAyu kAvya prakAra na banI zake evI temanI mAnyatA hatI. temanI aneka kRtiomAMthI pAsAdAra karNapriya ke sUtrAtmaka paMktio TAMkvAno lobha sthaLa ne samayanI maryAdAne kAraNe jato karavo paDe che paNa gujarAtI kavitAne joma Ape ane lAMbo kALa vAMcavI game pharI pharI-evI temanI ghaNI kRtio avazya che. kavi nAthAlAla bAre mAsa mUsaLadhAra varasatA megha jevA kavi nahotA. temanI kAvyadRSTino paridha saMskRta, aMgrejI, baMgALI ne gujarAtI kavitAnA abhyAsathI maMDita rasAyelo hato, eka arthamAM zrAvaNanI sarI jatI ane vAraMvAra varasI jatI vAdaLIo jevA ne kavi hatA. 'sarasvatIcaMdra'kAra zrI govardhanarAme navalarAma mATe je lakhyuM ne kahyuM hatuM te Ama hatuM :- morTA nAnAM, vadhu moTAmAM; to nAnAM paNa moTAM 'vyomadIpa ravi nabindu, to dharadIvaDA nahIM khoTAM' te ja paMktio kavi nAthAlAlane lAgu pADI zakAya che. vyomamAM jhagajhagATa vidyuta lisoTA sama jhaLakI, AMkhone AMjI daI adrazya thaI janAra nahIM. paraMtu cirakALa maMda maMda koDiyAMnA madhura prakAzathI ApaNI raMka kavitAkuTirone ujALanAra te eka laghudIpa samA hatA. AvA RRtuhradayI, premALa, sadA ekadhAruM kAvyatapa karanAra kavi nAthAlAla hatA. temanA parivAra prati ApaNI samasaMvedanA ho ! temanI sadgati mATenI ApaNI saunI hArdika prArthanA ho ! ane temanA nirmama kAvyArpaNane paNa ApaNI premapUrNa aMjali ho ! pun I Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta prabuddha jIvana 'caraNa-calaNa' vize ] DaoN. ema. ema. bhamagarA tA. 16 jAnyuArInA 'prabuddha jIvana'mAM 'caraNa-calaNano mahimA gAto lekha vAMcI mAra kasaratI jIvanane AnaMda thayo. nisargopacAramAM zArIrika vyAyAma para huM khUbaja bhAra mUkuM chuM. beThADU dardIone mAre TokatA rahevuM paDe che. 'BE MORE ON YOUR FEET, LESS ON YOUR SEAT' paisApAtra gADIvALAonAM gADInAM TAyaro jeTalA ghasAtA rahe che tenA pramANamAM e lokonA joDAnA taLiyA ghasAtAM nathI e khedanI vAta che. 'erobiksa' nAmanI uchaLa-kUdano je vyAyAma che teno hetu zvAsocchavAsa phUle tyAM sudhI paga upara judI judI rIte kUdatA rahevAno hoya che. jethI hRdaya ane phephasAM majabUta bane, paraMtu e vyAyAma sazakta loko mATe che, ke jemane hRdayanI, phephasAnI, slIpa DiskanI, ghUMTaNanA vAnI ke evI koI bImArI nathI. bIjA saue to binahAnikAraka evI cAlavAnI kasarata ja karavI rahI. cAlavuM e paNa eka sArI erobiksa kasarata banI zake, paraMtu tema tyAre bane jyAre (1) cAlavAmAM zakya eTalI sArI jhaDapa hoya (2) zvAsa dhIre dhIre ane UMDo levAya ane te dhIre dhIre ane saMpUrNa kADhavAmAM Ave ane (3) cAlatI veLA vAta na karAya, na to caNAsIMga, pAna-sopArI ke kazuM paNa moDhAmAM naMkhAya. cAlavAnI kasarata e 'vokiMga-bridhiMga kasarata che, phakta vokIMga nahi. keTalAka vyAyAma-premIo potAnI phevarITa' kasarata ja sarvazreSTha che ema kahetA hoya che paraMtu cAlavAnI kasaratanI tole bIjI koI kasarata nahi, ema ghaNA kahe che. vastuta: e dhyAnamAM rahe ke zarIra-zAstranI dRSTie e mAnyatA barAbara nathI. zarIranA chaso uparAMta snAyumAMthI cAlavAmAM soeka snAyuoneja amuka hade vyAyAmano lAMbha maLe che. je karI zake temaNe aneka vividha prakAranA vyAyAma karavA joIe, jemAM yogAsanono paNa samAveza karavo joI. vyAyAma cikitsA eka adbhuta, phAyademaMda cikitsA che, jeno UMDo abhyAsa karavo hoya to sahelAIthI pAMceka varSa lAgI jAya. lagabhaga dareka roga mATe (kensara suddhAM) vyAyAmano upacAra che. e vAta ghaNA DaoNkTarone paNa khabara nathI. hRdayaroga hoya, bAya-pAsanI nobata hoya, lIvara, phephasAM ke kIDanInA roga hoya temAM paNa LIFE- SAVING'nA EXERCISES hoya che. LIFE-SAVEING DRUGS nA ApaNe guNagAna gAIe chIe paraMtu LIFE SAVING DIETnA ke vyAyAmanA ke dhyAnanA prayoganAM gAna koI gAtuM nathI, e aphasosa ane zaramanI vAta che. (aphasosa dardInA dRSTikoNanI ane `zarama' DaoNkTaranI !!) bacapaNathI zarU karI jIvananA chellA zvAsa sudhI dareka vyaktie roja acUka yathAzakti vyAyAma karavo joIe. zarIra pratye paNa ApaNI pharaja che. emAM vyAyAma pharajiyAta che. marajiyAta nahi mAnavI chellA dAyakAomAM ALasu ke kAmacora banato gayo che. zArIrika zramano mahimA ocho thato jAya che. zALA kolejomAM have kasarata roja karAvAtI nathI. abhyAsa-kALa pachI, vyavasAya, nokarImAM paDatAM ke lagna thatAM samayano abhAva che evuM bahAnuM kADhI, chokarA, chokarIo vyAyAma lagabhaga chekI ja de che. A moTI bhUla che, Arogya-nAzaka bhUla che. samaya nathI maLato e bahAnuM hovuM ja na joIe. khAvA mATe, snAna mATe, UMdhavA mATe, enI AvazyaktA jANIne ApaNe je rIte ApaNo samaya phALavIe chIe te rIte vyAyAma mATe paNa samaya phALavavo ja joIe. TI. vI. jotAM jotAM paNa vyAyAma karI zakAya; jo ke dhyAnapUrvaka vyAyAma karI, vyAyAma karatI veLA bIjAM AkarSaNa na hoya e uttama gaNAya. gapasapa ke gaMjIphA ke bIjA vyasano pAchaLa veDaphAto samaya bacAvIne vyAyAmamAM samayano sadaupayoga karavo tA. 16-2-94 jarUrI che. pagane vAparavAmAM, cAlavA uparAMta dAdarA caDha-utara karatA rahevuM. lITa banatAM sudhI na vAparavI, pANImAM taravuM, vagare aneka aksIra vyAyAma che, je yathAzakti karatA rahevuM, jethI anekavidha zArIrika lAbha maLe. cAlavAnA mAsika phAyadA viSe paNa tame barAbara kahyuM che. DaoNkTara pola DaDalI vhAITa, jemaNe 92 varSanI jiMdagImAM eka pachI eka, pAMca amerikana presiDanTanA niyAmaka kArDIolojIsTa tarIke khyAti meLavI hatI, ane jemaNe amerikanone 'pagabhara karyA, temaNe kahyuM hatuM ke anidrAnA roga mATe 'slIpIMga pIlsa, zarAba ke bIjA nazA karatAM 'LONG WALK' vadhu aksIra che. tame du:kha ke hatAzAmAM DUbelA hova, to Mood-Changing davAo levA karatAM ke mano-vizleSaNanA cakkaramAM paDavA karatAM roja pAMca mAIla cAlo to phAyado vizeSa thaze. mAnasika kAma karanAre paNa mAnasika thAka utaravA mATe cAlavuM jarUrI che. hradayanI dhamanIomAM lohI gaMThAI gayuM hoya ane enjAInAno haLavo du:khAvo hoya to paNa dhIre dhIre cAlavAno, bAgabAnIno ke prANAyAmano vyAyAma karavAthI lAbha thaI zake, paraMtu te niSNAta cikitsakanI salAha heThaLa karavAM joIe. AjanA vizva vikhyAta DaoNkTara DIna orniya paNa hRdaya rogIone AvA ja upacAra pharamAve che. amadAvAdanA kArDiyolojisTa DaoN. rameza kApaDiyA paNa lokone cAlavAno temaja yogano vyAyAma zIkhavADe che ane oniyanI jema tela, dhI, sAra medAnA vaparAzane nyUnatama karI, tAjAM zAkabhAjI, cuMbara temaja phaLono upayoga vadhAre ane roja karavAnI salAha Ape che. lAotsenI jema cAlatI veLA mauna pALavuM joIe ane dhImA UMDA zvAsa levA ane 'kADhavA para dhyAna kendrita karavuM joIe. e agatyano muddo che. TI. vI. jotI veLA ane cAlu ke baMdha karavA yA cenala badalavA mATe levAM paDatAM traNa-cAra DagalAM paNa have loko TALatAM thayA che. kAraNa 'rImoTa kaMTrola' hAthavaguM hoya che ! jema samAjamAM koI mAnava-samUha kSudra nathI tema tabIbI vijJAnanI dRSTie zarIramAM koI aMga nIcA darajjAnuM nathI. AMtaraDAmAM maLa ekaTho thato rahe che, e ApaNI kacarApeTI che, mATe ApaNe ene nimna kakSAnuM aMga nathI gaNatA. paga paNa niTIMga nathI. pagane na vAparIe to lohInuM bhramaNa barAbara na thAya. gurutvAkarSaNanI viruddha lohIne pagamAMthI pAchuM hRdayamAM laI janAra ApaNI piMDInA snAyuM che, jene sakki karanAra aMga te paganI pAnI che. hRdayamAM eTalI tAkAta nathI ke paganA snAyuonI madada vinA, lohIne pAchuM potAnI aMdara kheMcI zake. caraNane taLiye AvelAM 'prezara poInTsa'ne amuka rIte dAbIne zarIranA koI paNa avayava-lIvara, hradaya ane mastika suddhAMne phAyado pahoMcADI zakAya che, evuM rIphaloznolojI ane ekyuprezaranuM vijJAna ApaNe kahe che. mastaka ke bhejuM zarIranA dareka aMga- upAMganuM saMcAlana kare che. e sthUla hakIkta che. zarIranA abajo koSone potAnuM eka mana hoya che e sUkSma vAstavikatA che. je viSe vijJAnanA saMzodhanano AraMbha thaI cUkyo che. chevaTe eka vAta. paganI carcA karIe chIe tyAre pagarakhAM viSe paNa lakhavuM joIe, jaino cAmaDAnAM joDA pahere e hiMsAne protsAhana ApavA jevuM che. pATaluMna para paherAtA paTTA, puruSonAM voleTa, strIonAM parsa ke manIbega ke senDala ke caMpala koI paNa cIja cAmaDAnI na hoya e jarUrI che. hiMsAI meLavelAM rezamI vastro ke cAmaDAnI vastuono to bahiSkAra ja thavo joIe. __ mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha - mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI roDa, muMbai-400 004 phona : 350296, mudraNasthAna * rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 69, khoDiyA sTrITa, muMbaI-400 008. lesaraTAipaseTiMga : mudrAMkana, muMbaI-400 092. zuM muMbai Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 5 0 aMka :3-4 n tA. 16-4-1994 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra keTalAka divasa pahelAM osTreliyAthI bhAratanI mulAkAte AvelA mAikala nAmanA eka yuvAna ghare maLavA AvyA hatA. pote bauddha dharma pALe che. osTreliyAmAM bauddha dharmano pracAra ThIka ThIka che ane aneka gorA loko bauddha dharmanA anuyAyI thayelA che. mane ghare maLavA AvelA yuvAnane jaina dharma ane bauddha dharma vacce zo taphAvata che te vize jANavuM hatuM, teo maLavA AvyA tyAre vAtacIta daramiyAna jovA maLyuM ke bauddha dharma, khristI dharma ane hindu dharmanI temanI jANakArI Azcaryacakti karI de tevI hatI. temaNe upaniSado ane zAMkarabhASyanuM paNa adhyayana karyuM che. temanI sAthe lagabhaga traNeka kalAka bauddha dharma, jaina dharma ane hindu dharma vize carcA-vicAraNA cAlI hatI. lagabhaga trIseka varSanA A atyaMta tejasvI, prabhAvazALI, sumAhitagAra yuvAna bhAratamAM agAu keTalIkavAra AvI gayA che. duniyAnA ghaNA dezomAM teo pharyA che. pote enjiniyara che. kompyuTaranA kSetranA niSNAta che. nokarI karIne eka sthaLe baMdhAi rahevA karatAM osTreliyAmAM cAra-cha mahinA kompyuTara kaMpanIomAM chUTaka kAma karIne pote je nANAM kamAya che temAMthI pachInA cha-ATha mahinA teo duniyAnA judA judA dezomAM pharavA nIkaLI paDe che ane vividha prajA, vividha bhASA, vividha dharma, vividha saMskRtinI pratyakSa jANakArI meLavavAmAM potAno samaya pasAra kare che. AvI rIte potAnAM varSo pasAra karanAra vyaktinA aMgata jIvana vize keTalIka jijJAsA svAbhAvika rIte thAya, paraMtu koinA aMgata jIvana vize prazna pUchavAnI paddhati ghaNA dezomAM nathI. tyAM te ziSTAcAranA bhaMga rUpa manAya che. huM osTreliyAmAM dasa varSa pahelAM ghaNuM pharyo hato. tyAMnA yuvAnonA saMparkamAM tyAre Avyo hato ane te samayanA yuvAnonI ane hAlanI manovRttimAM bahu pharaka paDyo che ke kema te jANavAnA AzayathI amArI vAtacItamAM chelle chelle osTreliyAnI vAta nIkaLatAM meM prazna karyo ke 'osTreliyAnI vasatI have vadhI che ke nahi ?' emaNe kahyuM, "khAsa koi vadhAro thayo nathI.' * ... prabuddha jIvA vArSika lavAjama rU.30 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa taMtrI : ramaNalAla cI. zAha niHsaMtAnatva Regd. No. MH.By / South 54 Licence No. : 37 chellAM daseka varSathI osTreliyAnI vasatI khAsa vadhatI nathI, balake tyAMnA keTalAka pradezomAM to dhaTI paNa rahI che, kAraNa ke osTreliyA jevA dezamAM keTalAMya evA yuvAno che ke jeo saMtAna icchatA nathI. A saMdarbhamAM ja mAre je jANavuM hatuM te mAikale sAmethI ja mane kahyuM ke 'mAre saMtAna joitAM nathI. eTalA mATe meM keTalAMka varSa pahelAM vAseTImI karAvI lIdhI che.' meM sahaja rIte pUchyuM ke 'tamArI patnInI saMmatithI karAvI che ?' temaNe kahyuM, 'huM je strI sAthe rahuM chuM tenI sAthe meM vidhisara lagna karyAM nathI, mAre lagna karavAM paNa nathI. ame mitra tarIke ja sAthe rahIe chIe. vAsekaTomI karAvavI ke nahi te mAro aMgata prazna che. e mATe mAre koinI saMmati levAnI jarUra nahotI. mAikalanI vAta navI peDhInA yuvAnone samajavAmAM eka udAharaNa rUpe che. evA to aneka dAkhalAo osTreliyA uparAMta vizeSata: yuropa, amerikAnA dezomAM jovA maLaze. bIjA vizvayuddha pachI navI prajAmAM eka navI vicAradhArA cAlu thai che. keTalAMya yuvaka-yuvatIo evo mata dharAve che ke saMtAna hovAM e eka khoTI javAbadArI ke upAdhi che. yuvAnInA uttamakALanAM dasa paMdara varSa saMtAnonA uchera pAchaLa veDaphAi jAya che. ethI potAno aMgata vikAsa rUMdhAya che. bALako baMdhanarUpa banI jAya che. bALakone lIdhe deza-videzamAM pharavAnuM to ochuM thai jAya che, vAMcavA-vicAravAnuM paNa ochuM thai jAya che, eTaluM ja nahi potAnA zaheramAM koI nATaka, sinemA ke anya prakAranA sarasa kAryakmomAM, pArTIomAM upasthita rahevAnuM paNa ochuM thai jAya che. vyAvasAyika kArakirdI paNa maMda paDI jAya che. jIvananA paMdareka varSa saMtAnonA uchera pAchaLa veDaphI nAkhyA pachI badalAmAM maLe che zuM ? saMtAno ghara choDIne cAlyA jAya che. potAnA mitro sAthe rakhaDe che. kyAMka paraNI jAya che. ke paraNyA vinA gharasaMsAra mAMDe che ane mAbApa sukhI che ke du:khI che, jIve che ke mare che enI emane darakAra paNa hotI nathI. kyAreka to saMtAnone kazI zikhAmaNa ApavA jatAM ke TokavA jatAM teo rivolvara vaDe mAtApitAnuM khUna karI nAMkhe che. A vicAradhArAmAM pAzcAtya saMskRtinuM keTaluMka pratibiMba paDeluM jaNAze. vyaktivAdI kuTuMba prathAne kAraNe saMtAno moTAM thatAM ja mA-bApathI alaga thai jAya che. pahelAMnA vakhatamAM to tyAM saMtAno paraNyA pachI alaga thai jatAM. have to paraNyA hoya ke na paraNyAM hoya, aDhAra, vIsa ke bAvIsa varSanA thatAM ghara choDIne cAlyA jAya che. keTalAMka kissAomAM to pote kyAM jAya che, kyAre jAya che te mAtA-pitAne kahevA paNa rokAtAM nathI. ni:saMtAnatvanI vicAradhArAno janma bahudhA saMtAnonI kRtaghnatAmAMthI janmelo che. pAzcAtya dezomAM ekaMdare saMtAno mAtA-pitAne vahelAM choDI jAya che. AthI paNa vRddhAvasthAmAM nirAdhAra ane hUMpha vagaranAM banelAM mAtA-pitAne saMtAna prAptino pazcAttApa thAya che. bIjI bAju saMtAnoe mAtA-pitAnA kalahabharyA jIvanane joyuM hoya, temanA chUTAcheDAne lIdhe potAne game tyAM rakhaDavuM paDyuM hoya evAM lAcAra saMtAnonA bAlamAnasa upara je pratyAghAto paDe che temAMthI paraNavuM nathI athavA paraNyA pachI saMtAno joitAM nathI evA vicAro dRDha thai jAya che. keTalAMka apavAdarUpa ! Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana yuvaka-yuvatI evAM paNa hoya che je buddhi ane tarkathI potAnA bhAvino vicAra karIne ni:saMtAna rahevAno nirNaya le che, paraMtu teo potAnAM mAtA-pitAnI eTalI ja saMbhALa le che. pAzcAtya dezomAM badhe ja ni:saMtAna rahevAno pavana cAlyo che ema mAnI levAnI jarUra nathI. saMtAnonuM potAne sukha hoya ane saMtAno sukhI hoya evAM paNa aneka kuTuMbo che. A to chellAM eka-be dAyakAmAM yuvAnomAM uttarottara vadhu pracalita banatI jatI vicAradhArAno aNasAra ApatI ghaTanA che. vaLI, osTreliyA to pUrvamAM Avelo deza che. tyAMnI gorI saMskRti upara pUrvanA jIvananI UMDI asara paDelI che. tyAM kuTuMbabhAvanA paNa sArI che. tema chatAM tyAMnA yuvAnomAM paNa A vicAradhArAno pracAra vadhato cAlyo che. mAikale kahyuM 'chellAM ATha-dasa varSamAM mane je deza-videzamAM pharavA maLyuM, meM je abhyAsa karyo, aMgata rIte mAro je vikAsa thayo te badhAMno je mane AnaMda maLe che te kadAca saMtAnonI prApti dvArA mane na maLyo hota, ane mAro ATalo vikAsa na thayo hota. mArI sAthenA mArA mitro jemaNe lagna karyAM che ane saMtAno che teo tejasvI hovA chatAM sAdhAraNa nAgarika banI gayA che; keTalAMka to du:khI paNa thai gayA che. patnI (athavA pati) ane saMtAno jaMjALarUpa che evo vicAra to TheTha prAcInakALathI cAlyo Ave che. eTalA mATe to sAdhu-saMnyAsIonI prathA UbhI thai. paraMtu paraNavuM ane patnI sAthe (athavA paraNyA vagara strImitra sAthe) zArIrika saMbaMdha rAkhavo, kAmabhoganuM sukha mANavuM ane chatAM prajotpatti bilakula na icchavI e valaNa Adhunika samayanuM che. saMtAno jIvanavikAsamAM avarodha rUpa che, baMdhana rUpa che evI vicAradhArA pAzcAtya vyaktilakSI kuTuMbaprathAmAM vadhu pracalita bane e svAbhAvika che. vaLI, jyArathI saMtati-niyamananAM sAdhanonI ane judI judI tabIbI paddhatinI zodha thai ane teno pracAra vadhyo tyArathI ni:saMtAnatvanI vicAradhArA vadhu pracalita banI che. bIjA vizvayuddha pahelAM ni:saMtAnatvanI bhAvanAno Avo pracAra nahoto, evI sagavaDa paNa nahotI. tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 lIdhe potAno jIvanavikAsa aTake che evI mAnyatA paNa gRhasthone mATe bhUlabharelI che. saMtAnanA vikAsa sAthe mANasa dhAre to potAno vikAsa sAdhI zake che. saMtAnono vikAsa e ja potAno vikAsa che e bhUmikAe pahoMcavAnuM paNa agharuM nathI. saMtAnonA vikAsamAM potAnuM zreSTha yogadAna ApavuM e parama kartavyarUpa manAya che. bhAratIya hiMdu paraMparAmAM mANasane mAthe devaRNa, guruRNa ane pitRRNa evAM traNa momAM RRNa gaNAvavAmAM Ave che. emAM paNa pitRRRNa sauthI moTuM gaNAya che ane te RNamAMthI mukta thavAnuM hoya che. pitAnI jema pote eka saMtAnane janma ApIne mANasa pitRRNamAMthI mukta thaI zake che. prajAtaMtuno vyavaccheda na karavAnI gRhasthone zAstrakAoe AjJA karI che. saMtAnothI ghara bharyuM bharyuM lAge che. eTalA mATe ja anugamya gRhaM zUnyam / ema kahevAyuM che. ni:saMtAnatva sAmAnya koTinA daMpatIone korI khAya che. vAMjhiyAmeNuM zAparUpa manAya che. aputrasya tirnAsti / paraMtu jIvana jIvavAnI jemanI pAse kaLA che ane uccatara jIvanadhyeya che tevAM ni:saMtAna daMpatI athavA apariNIta yuvaka ke yuvatI potAnA zApane AzIrvAdamAM rUpAMtarita karI nAkhe che. viSama kALanI zarUAta saMtAno moTAM thayAM pachI thAya che. saMtAnono bauddhika vikAsa thAya che, temanAmAM svAvalaMbIpaNuM Ave che, zALA-kaoNlejamAM ke potAnA raheThANanA vistAranA sArAnarasA mitronI sobata cAlu thAya che. pachI mAtApitA sAthe dalIlabAjI thavA lAge che; AjJAmAM rahevAnuM gamatuM nathI; karakasara gamatI nathI; haThIlApaNuM Ave che; mAtApitA pratyenA AdaranI mAtrAmAM ghaTADo thavA lAge che, mAtApitA ochI akkalavALAM ane jUnavANI lAge che, temanA sAcA-khoTA doSo tarata najare Ave che. A rIte be peDhI vacce aMtara (generation gap) paDavA lAge che. dIkarA-dIkarInAM lagna pachI, vizeSata: dIkarAonA lagna pachIno samaya ethI vadhu viSama bane che. have saMtAnonI potAnI eka judI duniyA vasavA lAge che. mAtApitA pratyenA premamAM bhAga paDAvanAra pArakAM pAtro Ave che, jemane potAnAM banAvavAnI prakriyA cAlu thAya che. vicArabhedanA vAtAvaraNane Teko ApanAra, vadhu ugra banAvanAra vyaktio joDAya che ane sthUla-sUkSma saMgharSa cAlu thAya che, graMthio baMdhAvA lAge che, surakSitatAnI ciMtA thavA lAge che. Ave vakhate mAtApitAne jyAre krUra anubhavo thAya che tyAre emane kyAreka ema thai jAya che ke AnAM karatAM saMtAno na thayAM hota to sAruM thAta. duniyAnA badhA ja mANaso ni:saMtAna rahevAnuM pasaMda karaze to zuM duniyAno aMta nahi AvI jAya ? Avo prazna mAtra tarkanA AdhAre thAya, paraMtu vyavahAranuM avalokana karatAM samajAze ke, mAnavajAtano kyAreya aMta Avyo nathI ane AvavAno nathI. ni: saMtAna rahevAnI vRtti karatAM mAtRtvanI bhAvanA ghaNI moTI ane ghaNI prabaLa che. jyAM sudhI strInuM astitva che tyAM sudhI mAtRtvanI bhAvanAnuM paNa astitva rahevAnuM ja. pagalIno pADanAra ane khoLAno khUMdanAra e strInuM svapna che. vaLI pAMca paMdara TakA yuvAnonI ni:saMtAnatvanI vRttithI samagra saMsArano uccheda thai zake nahi. evo Dara rAkhavAnI jarUra nathI. yuvAnomAM paNa AvI vRtti jhaDapathI phelAvA lAge evuM nathI. asaMkhya yuvAnone pitA banavAnA koDa svAbhAvika rIte rahe che. paurasya saMskRtinI kuTuMbabhAvanA upara A ni:saMtAnatvanI vicAradhArA bahu asara nahi kare. saMtAnaprAptino AnaMda eka judI ja koTino AnaMda che. anubhave e vizeSa samajAya che. nanhana nandanam saMtAnaprApti pachI saMtAno dasa-paMdara varSanAM thAya tyAM sudhIno AnaMda paNa eka viziSTa prakArano hoya che. saMtAnomAM nirdoSatA hoya che, mAtApitA pratye Adara hoya che, parAvalaMbI paNAne lIdhe temanAmAM tevA prakAranA guNo-vinaya, AjJAMkitatA, Adara, sahakAra, utsAha, ullAsa, adoSadarzIpaNuM, sahiSNutA vagere vikaselA rahe che. e varSomAM mAtApitAne saMtAno thakI je AnaMda maLe che te mATe Apavo paDato samaya, zakti, zAMti, sagavaDa, dhana ityAdino bhoga sArthaka lAge che. e kALa mAtApitAnA jIvanane dhanya banAve che. yauvananuM eka svapna paripUrNa thatuM lAge che. saMtAnone saMtAno jyAre yuvAna thAya che tyAre svataMtra vicArazakti dharAvavA lAge che, navAM navAM parAkrmo karavAnI tamannA dharAve che, temanI AgaLa lAMbo bhaviSyakALa hovAne kAraNe vividha prakAranAM svapnamAM teo sevavA lAge che. tyAre temane potAnAM vRddha, azakta, sAhasavihIna, svapnarahita, nirAzAvAdI vaDIlo pratirodhaka lAge che. eve vakhate eka bIjAnI pratikriyArUpe vaDIlo saMtAnono vAMka jue che ane temane vagove che. bIjI bAju saMtAno vaDIlonA doSa jue che ane temane vagove che. emAMthI saMdharSa, taMgadilI sarjAya che. AvI ghaTanA AjakAlanI nathI. AdikALathI te cAlI Ave che. mAtA-pitA ane saMtAno vacce vaya, uchera, jIvana praNAlikA ane vicAradhArAnI dRSTie haMmezA aMtara rahevAnuM ja. vyaktino je sthaLe, je saMjogomAM, je rIte uchera thayo hoya te pramANe tenuM mana ghaDAya che. ethI kyAreka enA vicAro bIMbADhALa banI jAya che. potAnA vicAromAM teo makkama banI jAya che. jIvana AvuM ja hovuM joie evI enI mAnyatA vadhu paDatI dRDha thai jAya che. paraMtu, jIvana satata parivartanazIla che. samaye samaye navI navI vaijJAnika zodhone kAraNe upalabdha thatI navI navI sagavaDone lIdhe jIvana pravAha satata badalAyA kare che. navI prajA, navA vAtAvaraNamAM uchare che. navI prajAnuM mAnasa potAnA saMjogonusAra Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 prabuddha jIvana ghaDAya che. zALA kolejamAM potAnA mitro sAthe vicAra vinimaya karatAM sahakAryakaronI kRtanA, bhAgIdAronI kRtadhanatA, sagAsaMbaMdhIonI teone potAnA vaDIlo, jUnavANI lAge che. ethI kuTuMbamAM vicArabheda kRtadhatA vagere karatAM mANane sauthI vadhu satAvatI hoya, zalyanI jema cAlu thAya che potapotAnA vicAronA atizaya Agrahane kAraNe kuTuMbamAM pIDA karatI hoya to te potAnA ja dIkarAonI kRtadhyatA cheA du:kha vicAra saMgharSa pedA thAya che. emAMthI kauTuMbika kaleza kaMkAsa ane jhaghaDA kaMI jevuM tevuM nathI. kyAreka mAtAno jIva kakaLI UThI bole che. AnA thavA lAge che. yuvAno AvA vAtAvaraNathI kaMTALI jaIne ghara choDIne karatAM to peTe pANo pAkyo hota to sAruM.' cAlyA javA taiyAra thAya che. be peDhI vaccenI AvI sorAba-rUstamI saMtAnonI kRtajJatAno citAra zeksapiyaranA nATaka 'kiMga liaramAM - haMmezAM cAlyA kare che. sacoTa rIte nirUpAyelo jovA maLe che. potAnI kRtaLI putrIo vize koI paNa mANase pote atyaMta Adhunika (Modern) ke adyatana tIvra manovedanA vyakta karatAM rAjA liara kevA udagAro kADhe che te (Latest) che evuM abhimAna bahu karavA jevuM nathI. evuM abhimAna juo : vadhu vakhata TakI paNa zakatuM nathI. mANasa kyAre AdhunikatAmAMthI Ingratitude, thou marble-hearted fiend, jUnavANIpaNAmAM sarI paDe che tenI tene potAne khabara paNa paDatI more hideous, when thou show'st nathI. mANasa to pote jevo hoya che tevo ja hoya che, paraMtu paga nIcethI thee in a child, kALa rUpI retI eTalI badhI sarakI jAya che ke jenI ene khabara paDatI Than the sea-monster. nathI. keTalAka vakhata pahelAM videzamAM eka bhAIne maLavAnuM thayeluM. cAlIseka varSanI emanI uMmara haze. bhara yuvAnIno emano kALa hato. How sharper than a serpent's tooth it is. pote potAnAM vastro, gharavakharI, sAdhanasAmagrI, mojazokhanI To have a thankless child. cIjavastuo, prasAdhano, moTarakAra, pustako vagere tamAmanI bAbatamAM kRddhitAnuM svarUpa evuM mAyAvI che ke je mANaso kRtaghna thAya che potAnI AdhunikatA mATe garva letA hatA. emane tyAM haMmezAM badhuM teo potAnI kRtaghnatAno svIkAra karavA taiyAra hotA nathI. temanI pAse latest ja hoya. paraMtu eka divasa emano e bhrama bhAMgI gayo. emaNe svabacAva mATe kutarkayukta ke jUThANAM bharelI ghaNI dalIlo hoya che. paraMtu mane potAnI aMgata vAta karatAM kahyuM hatuM ke mArA sattareka varSanI vayanA jemane moDI vahelI potAnI kRtadhvatA samajAya che temane pazcAttApa thayA dIkarA sAthe mAre eka divasa bahu dalIlo thai. dIkaro have kolejamAM vagara raheto nathI. bIjAM pApo karatAM kRtaghnatAnuM pApa ghaNuM bhayaMkara Avyo hato. eNe uzkerAIne mane kahyuM 'Daddy! You an old gaNavAmAM AvyuM che. vAlmIki rAmAyaNamAM to tyAM sudhI kahyuM che : fashioned guy! You are to totally ignorant about the godhne caiva surApe ca, caure bhagnavrate tathA / modern world. The world is much changed to-day' niSkRtirvihitA sadbhiH kRtadhne nAsti niSkRti // dIkarAne moDhe AvuM sAMbhaLIne potAne te divase ghaNo ja AghAta lAgyo [gohatyA karanAra, zarAbI, cora ane vratabhaMga karanArane mATe hato. paraMtu dIkarAnI vAta sAcI hatI. potAnI jAtane atyaMta Adhunika sapuraSoe prAyazcittanuM vidhAna karyuM che, paraMtu kALI mANasa mATe koI mAnatA e bhAi be traNa dAyakAmAM ja jUnavANI thai gayA hatA. duniyAno prAyazcitta nathI.] prAyazcitta nathI.) A svAbhaAvika krama che, kAraNa ke parivartanazIla evuM A jagata dUra dUranA bhAvine lakSamAM rAkhI, trIjI cothI peDhIno vicAra karI ghaDIkamAM potAnA karatAM ghaNuM AgaLa nIkaLI jAya che. mANasa ni:saMtAna rahevAnI UMcI bhAvanA dharAve che to vaLI judI ja keTalIkavAra mAtApitA saMtAnonA vikAsane samajI zakatAM nathI. vAta che, solaMkI yugamAM thaI gayelAM, AbudelavADAnAM prakhyAta maMdira moTAM paraNelAM saMtAno paNa haju nAnAM bALaka hoya tevI rIte temanI baMdhAvanAra vimala maMtrInA jIvana vize evI eka daMtakathA che. vimala sAthe vyavahAra kare che. vAte vAte zikhAmaNa ApavA lAgI jAya che. maMtrIne saMtAna na hotuM. paraMtu saMtAna mATe teo jhaMkhatA hatA. evAmAM temanA aMgata jIvanamAM Dagalene pagale jayAre DakhalagIrI kare che tyAre eka vakhata pravAsa daramiyAna rastAmAM eka vAvamAM jaI pANI pIne saMtAnonI pratikriyA thAya te svAbhAvika che. kauTuMbika saMbaMdho, mAla ArAma karavAno vicAra karyo. te vakhate vAva pAse cokIdAranI jema milakata, sagAMo sAtheno vyavahAra, jJAti ke komanA rItarivAja, dhArmika UbhelA eka chokarAe vAvamAM javA mATe paisA mAgyA. vAva to mAnyatAo vagere uparAMta jIvananA dhyeyanI bAbatamAM matabhedo cAlu sArvajanika hoya. pIvAnA pANInA paisA na hoya. paraMtu chokarAe dalIla thAya che. svArtha ane aham jayAre TakarAya che tyAre vinaya ane karI ke potAnA dAdAe e vAva baMdhAvI che eTale paisA levAno potAne vAtsalyanuM vAtAvaraNa vilIna thaI jAya che ane mAtApitA tathA saMtAno haka che. vimala maMtrI vicAre che ke kevA ucca zubha AzayathI dAdAe vacce vizeSata: pitA ane dIkarA vacce jANe eka bIjAnA duzmana hoya AvI sarasa vAva baMdhAvI ane eno vArasa A chokaro have paisA tevI sthiti pravarte che. paraspara zaMkA-kuzaMkA sevAya che. avizvAsanuM udharAve che. dAdAno AtmA A jANe to keTalo kakaLI UThe..vimala , vAtAvaraNa sarjAya che. pachI khAnagI thApaNanA vicAro Ave che, kAraNa maMtrIne potAno vicAra Ave che. potAno koI vArasa Abu-delavADAnA * ke pratyekane potAnA bhAvinI ciMtA satAve che. derAsara mATe ema nahi kare enI zI khAtarI ? e vicAre caDhatAM mANasanA jIvanamAM eka moTo AdhAta ne saMtAnonI kRtaptatA vimala maMtrI evA nirNaya upara Ave che ke je potAne saMtAna ja na (Filial Ingratitude)no che. pote jIvanano amUlya bhoga ApIne hoya to AvI koI sthiti UbhI thAya ja nahi. teo nirvaza rahevAno - pALIpoSIne, jAte bhUkhyAM rahIne, ujAgarA karIne jemane moTAM karyo che saMkalpa kare che. vimala maMtrI aMbA mAtAnA ArAdhaka hatA. mAtAjIe e ja saMtAno pachI mAtApitAnuM apamAna kare che, kyAreka gharanI bahAra eka vakhata prasanna thaI vimala maMtrIne varadAna mAgavA kahyuM, vimala kADhI maTe che. to vaLI kyAreka. (pazcimanA dezomAM vizeSa bane che tema) maMtrIe mAgyuM. 'nakhoda (ni:saMtAnato. mAtAjIne thayuM ke vimala maMtrI AvezamAM AvI jaIne mAtAputAnuM khUna karI nAkhe che tyAre AvI ni:saMtAna che eTale jarUra te saMtAna mAgaze. mATe nakhoda mAgavAmAM kaMI - coMkAvanArI ghaTanAo mANasanI AMkha kholI nAkhe che. mANasanuM moTAmAM bhUla to nathI thaIne ? mAtAjIe bIjI vAra pUchyuM. vimala maMtrIe moTuM du:kha potAnA gharamAMthI UbhuM thAya che. pADozIonI kRtajJatA, bIjI vAra nakhoda mAgyuM. trIjI vAra pUchyuM to trIjI vAra paNa nakhoda - mitronI kRtadhvatA, nokaracAkaronI kRtaghnatA, nokarI dhaMdhAmAM potAnA mAgyuM. mAtAjI vimala maMtrInI bhAvanA samajI gayA ane kahyuM tathAstu. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana . tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 saMtAno thayA pachI, potAne saMtAno na hota to pote keTalAM sukhI AgrahIpaNuM choDI devuM joIe. saMtAnonA yuvAnInA kALamAM vRddha hota evo vicAra to prauDhAvasthA ke vRddhAvasthAmAM keTalAka lokone koIka mAtApitA ahaM, mamatva, kartutvanA bhAvo choDI de, paristhitino ane vAra AvI jato haze. mAtApitA ane saMtAno vacce dareka kuTuMbamAM eka potAnI maryAdAno svIkAra karI keTakeTalI bAbatomAM manathI samAdhAna sarakho sumeLabharyo sukhamaya saMbaMdha satata raheto nathI. jayAM eka karatAM keLavI nivRtta thaI jAya, potAno samaya vAMcana, TI. vI. dharmAcaraNa vadhu dIkarAo hoya ane te moTA thAya tyAre te badhA vacce lokasevA, zokhanI managamatI pravRttio vageremAM parovI de ane vANI saMvedanazIlatAnI ane bauddhika samatulA jALavavI sahelI nathI. e upara saMyama rAkhe, jarUra lAge to maunavrata dhAraNa kare to keTaloka saMgharSa samatulA khoravAya che tyAre ghaNI samasyAo UbhI thAya che. eka ja jarUra nivArI zake che. gharamAM rahetA pitA-pitra vacce bolavAno vyavahAra na hoya e koI mAtApitA ane saMtAnonA saMbaMdhane vyavahAranI bhUmikAe eka | jevI tevI kamanazIba ghaTanA nathI. bIjI bAju eka karatAM vadhu dIkarA rIte joI zakAya ane dharma-tattvajJAnanI bhUmikAe bIjI rIte joi hoya ane dIkarAnA dIkarAo hoya, badhA eka rasoDe jamatA hoya ane zakAya, badhAM ja kuTuMbomAM eka sarakhI ghaTanA banatI nathI ane eka AnaMdakillolapUrvaka jIvana pasAra thatuM hoya, uttarottara pragati karatuM kuTuMbamAM paNa sadAne mATe ekasarakhuM vAtAvaraNa rahetuM nathI. sumeLa pachI rahetuM hoya evA udAharaNo paNa ochAM nathI. kuTuMbanI vaDIla vyakti vaimanasya, vaimanasya pachI sumeLa ema naramagarama vAtAvaraNa rahyA kare upara teno ghaNo badho AdhAra rahe che. mANase navI duniyAne apanAvavAnI che. A badhuM potapotAnAM karma anusAra banyA kare che ane pote karelAM udAra dRSTi keLavavI joIe. jUnI AMkhe navA tamAsA jovAnA Ave karmo avazya bhogavavAnAM Ave che evI samajaNa ghaNA mANasone to te jovA mATe paNa majjI taiyAra rahevuM joIe. jIvana-vyavahAranA sAMtvana ApI zake che. keTakeTalAM kSetromAMthI potAnAM kartutva, mamatva ItyAdi bhAvone kheMcI levA mANasa potAnAM saMtAnomAM potAnA ja rUpane jue, emanA dvArA joie. navI peDhInI vicArasaraNIne udAratAthI samajavAnI prAmANika potAnAM adhUrAM svasone sAkAra thatAM jue ane potAnuM utkaTa vAtsalya koziSa karavI joIe. kuTuMbanA badhA sabhyo sArI rIte sAthe rahe evuM AzIrvAdarUpe aMtaramAM satata, sahajapaNe varasyA kare evI sukhada sahajIvana e paNa eka kaLA che. judA judA svabhAvanI judI judI sthitinuM sadabhAgya jene prApta thAya che teonI to vAta ja judI che, uMmaranI vyaktioe sAthe rahevuM e sahelI vAta nathI. e mATe mANase gRhajIvanano eja Adarza che. eTalA mATe ja kahevAyuM che : putrIta potAnAM dRSTikoNa ane abhigamane badalavAM paDe to badalavAM joie. rUche parAMnayam | mANase potAnI vRddhAvasthAno svIkAra karIne cAlavuM joie ane ramaNalAla cI. zAha AtmakendrIpaNuM 'satsaMgI' mANasa svArthI che, svArthaparAyaNa che e cavAI gayelA vAkyaprayogo thavAnI vAta hoya to badhI khabara rahe. gurudeva TAgoranI navalakathA che. mANasanI svArthavRtti eTalI badhI prabaLa che ke te AvA zabdaprayogothI (vinodinImAM mahendranuM pAtra che. mahendrane tenI mAtA paraNAvavAnI spaSTa thatI nathI. mANasanI prabaLa svArthavRtti sacoTatAthI darzAvavA mATe darakhAsta mUke che, paNa te te darakhAsta svIkArato nathI. chevaTe tenI AtmakendrI (Self Centred) zabdaprayoga yojAyo che. AtmakendrI eTale mAnA AgrahathI hA pADe che. pachI lagnanA divasane traNa divasa rahe che, potAnI jAtane kendramAM rAkhanAra. mANasa je kaMI kriyA kare temAM potAnI tyAre te tenI mAne potAnA lagna aMge nA pADI de che. thoDA samaya jAta kendrasthAne hoya, pote mukhya hoya. janasamAjamAM Adhunika mAnavInI pachI mahendra tenA mitrane te kanyA sAthe paraNavAnI darakhAsta mUke che chApa AtmakendrI tarIkenI thai cUkI che. Aje kuTuMbamAM rahetA apariNIta ane chokarI jovA jAya che. mahendrane chokarI gamI jAya che, tethI te te yuvAna pote bhaviSyamAM mAtA-pitAnI sevA karaze evAM svapnamAM bhAgye chokarI sAthe paraNavA mAMge che ema kahetAM te saMkoca anubhavato nathI. ja rAcato haze. paraMtu paraNIne potAnI patnI sAthe kevI rIte raheze e alabatta teno mitra tenA bhakta jevo che, tethI te kaMi mAThuM lagADe tevo svapnamAM avazya rAcato raheze. pitA, putra, bhAI, paDozI, karmacArI, nathI. mahendra tenAM AvAM vartanamAM potAno ja vicAra kare che, bIjAno nAgarika vageremAMthI je pAtra bhajavavAnuM hoya temAM mANasa potAnI vicAra te karI zakato nathI. sagavaDonA vicArane agratAno krama Ape che. bIjAne jema hoya tema mANasa AtmakendrI banyo che tethI tenAmAM, Atmaprema cAle. paraMtu potAnI amuka sagavaDo to jaLavAvI ja joIe evo (Self-Love)nuM lakSaNa raheluM che te phalita thAya che. koIne potAnA mANasano Agraha rahe che. sohAmaNA caherAne lIdhe, koIne potAnAM zArIrika baLane lIdhe, koine mANasanuM ghaDatara AtmakendrIpaNA para thAya che ane tenI saghaLI vidyAne lIdhe, koIne buddhizaktine lIdhe, koIne sattAne lIdhe, koIne pravRttio ane vyavahAro A bhUmikA para cAle che. tene anyanA praznamAM paisAne lIdhe ema sau koIne potAnI kaMIka viziSTa zaktine lIdhe potAnI rasa hoto nathI, paraMtu potAne phAyado thato hoya to te anyanA praznomAM jAta pratye prema rahe che. ahIM prema eTale potAnI zreya sAdhavA mATenI rasa le. ahIM potAno phAyado mukhya che.anyanA prazno gauNa che. eka jhaMkhanA nahi, paraMtu huM AvA sarasa guNavALo chuM evI AnaMdaprada | lekhake kahyuM che ke, "His Toothache or pimple means more to, sabhAnatA. nArsisasano cahero atyaMta sohAmaNo hato. tene pANImAM him than the famine in the country or the brought in the jovAmAM AveluM potAnuM pratibiMba khUba gamI gayuM. teNe khAdhApIdhA State. arthAta dezamAM duSkALa hoya ke rAjyamAM achatanI paristhiti vinA potAnuM pratibiMba joye rAkhyuM ? khAdhApIdhA vinA mANasa keTalA hoya tenA karatAM mANasane teno dAMtano duHkhAvo ke tenA caherA paranuM divasa jIve ? bhAratanA lokomAM nArsisasa jevI manodazA savizeSa che khIla vadhAre mahattvanuM che. Aje moTA zaheromAM potAnI bAjumAM koNa ema kahevAya che. nArsisase AtmapremanA nazAmAM potAno jAna gumAvyo. rahe che enI mANasane khabara hotI nathI. bAjumAM rahenArathI kaMI phAyado : bhAratanA loko Atmapremane lIdhe jarUrI puruSArtha karI zakatA nathI. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 '' prabuddha jIvana pariNAme, pragati ghaNI dUra rahI jAya che. AtmapremI mANasa potAne ja sAMbhaLavAnI. mANasane potAnAM vakhANa sAMbhaLavA bahu game che. AkhA -', sarvocca sthAne Ape che; bIjA bhale caDiyAtA ho to paNa pote ne divasamAM eka vAra paNa tene potAnAM vakhANa sAMbhaLavA maLe to te - pote evI mIThI sabhAnatAmAM te rAce che. . . .khUba rAjI thAya che. chellI bAMkI tenI patnI tenAM thoDAM vakhANa kare potAne sarvocca sthAna ApavAnuM pariNAma e Ave che ke mANasa to divasa sAro gayo ema mAnIne saMtoSa anubhavaze. pote sAro, '' bIjA mANasane samajavAno karavo joIe tevo prayAsa karI zakato nathI. kuzaLa, mANasa che, sArA guNa dharAve che ema anya loko svIkAre ane 'tame kema samajatA nathI? tame mane samajatA nathI. A gharamAM mane tenI AgaLa te saMbaMdhI tenAM vakhANa kare evI tene lAgaNI rahe che. koI samajatuM nathI, vagere judAM judAM vAkyo dvArA mANasanI phariyAda sine jagatanAM abhinetA-abhinetrIo, krikeTanA khelADIo, evI rahe che ke, tene koi samajatA nathI. bIjAoe tene samajavo sattAdhArIo, sArA vaktAo vagere potAnAM vakhANa sAMbhaLavA Atura joie paNa tene bIjAone samajavAnI jarUra nahi evuM tenuM ekapakSI hoya che. vakhANa sAMbhaLavAthI temanI viziSTa zakti temaja temanA valaNa hoya che. potAne bIjA samaje ane potAne bIjAone samajavAnI vyaktitva para viparIta asara paDe to paNa teo vakhANapremI rahetA jarUra nahi evo mANasano Agraha hoya to vyavahAra kema cAle ? hoya che..' . . . vyavahAra ekapakSI na ja hoya paNa paraspara hoya. Aje vyavahAra karatAM , AtmakendrI mANasa potAne ati mahAna mAnI bese che. 'mAre mana kajIyA vizeSa che. mANasa tarata ja kahe che ke, emAM teno vAMka nathI A kArya DAbA hAthano khela che, AnAthI paNa moTAM kAryo karavA huM " paNa sAco mANasanI bhUla che. keTalIka vAra to mANasa ekAMtamAM paNa samartha chuM to A sAmAnya kAryanI to gaNatarI ja zI ? tame mane potAnI bhUla kabUla karato nathI. AtmabacAvanI yukitao oLakho cho ? huM game tevI gupta mAhitI 24 kalAkamAM meLavI zakuM (Self-Defence Mechanism) dvArA potAnA vartanane te nyAyabharyuM chuM, vagere vAkyo AtmakendrI mANasanI vANImAM vakhatovakhata sAMbhaLavA TharAve che. ziyALane drAkSa to khAvI ja hatI, paNa te drAkSa meLavI zake. maLaze. nepoliana bonApArTa to tyAM sudhI bolato. There is no ema nahotuM tethI teNe kahyuM, drAkSa khATI che. chaganalAlano dIkase tenA word impossible. in my dictionary-mArA zabdakoSamAM : - mitranA dIkarA jeTalo samajadAra nathI, tethI chaganalAlano ahama ghavAya. - 'azakya zabda ja nathI. koIpaNa kArya karavA mATe jusso joie, che. eTale potAno dIkaro to khUba samajadAra che ema badhAne kahetA AtmavizvAsa joIe; paraMtu AtmavizvAsa pAchaLa ati mahAnapaNuM : - pharaze. parIkSAmAM koI vidyArthI niSphaLa thAya to te pepara tapAsanArano ja rahevuM ghaTe. mANasa koI kArya mATe sarvasattAdhIza che ja nahi. A vAMka kADhe paNa potAnI khAmIno svIkAra karatAM teno ahama ghavAya che. vizvamAM adraSTa zakti kAma kare che je mANasanA bhagIratha puruSArthane paNa A rIte yuktipUrvaka bacAva mANasa kare che tene manovijJAnanI bhASAmAM zUnyavat banAvI de che. mArA zabdakozamAM azakya zabda nathI evuM .. yaukitIkaraNa (Ralionalization) kahevAya che. sAthe sAthe manovijJAna kahenAro nepaliMane kyuM vilIna thaI gayo ? mANasanI rojabarojanA : spaSTapaNe darzAve che ke vyakti Avo potAno yuktipUrvakano bacAva jIvanamAM paNa evI ghaTanAo banatI hoya che ke mANasanAM AtmavizvAsa, sabhAnatApUrvaka karatI nathI paraMtu tenAM ajAgrata mana (Unconscious puruSArtha vagere gauNa banI rahe che ane adraSTa zaktino hAtha upara rahe . Mind) dvArA thatI A abhAna prayukti che. ' ' . ' bIjAne samajavAno prayatna mANasanI dAda mAMgI le che.dAkhalA . mANasa pahelAM AtmakendrI nahoto ane hamaNAM ja AtmakendrI, tarIke, chagana mitrabhAve maganane potAne ghera laI jAya ane keTalIka banyo che. evuM nathI, paraMtu pahelAM karatAM Aje mANasa vizeSa AtmakendrIya vAra baMne sAthe jame paNa kharA. paraMtu magana chaganane A rIte ghera laI banyo che. pahelA bhAratamAM saMyukta kuTuMbanuM jIvana rahetuM tethI bIjano jato nathI, chaganane magana pratye dilamAM nArAjI rahe kharI ane kyAreka vicAra karavAnAM saMskAra ane tAlIma sahaja rIte je maLatAM. aMgrejI tenA para roSa paNa thAya. paraMtu maganane samajavAno prayatna chaganane keLavaNIthI aham vadhyo che. khAsa ullekhanIya bAbata che. vidyA ke pakSe thato nathI. evuM bane ke magananI patnI nokarI karatI hoya tethI AvaData mAtrathI aham vadhe, paraMtu aMgrejI bhaNAvanArAono ahama te koIne jamavAnuM AmaMtraNa Ape che tenI patnIne bojArUpa bane ane kaMIka viziSTa rIte vadhyo e kaDavuM satya svIkAravAnuM ja rahe che. aMgrejI - tethI te nArAja thatI hoya.magananAM gharanA sabhyone koI avAranavAra keLavaNI lIpta bAda bhAratIya yuvAnone khurazI-TebalavALI nokarIo - jamavA Ave e na catuM hoya. magananI Arthika sthiti bahArathI ThIka maLatI rahI. sAthe sAthe aMgrejonA zAsanane lIdhe temanI raheNI-karaNIthI * dekhAtI hoya paNa koIne avAranavAra jamADavAnuM paravaDe tevuM paNa na jatA gayAM. temane pazcimI saMskRti priya lAgatI gaI. pariNAme ajAtA gayA temane pazcimI saMskRti priya lAgatI gaI. pariNAme hoya. magananI patnIne sArI rasoI na AvaDatI hoya maMganane potAne, yuvAnonI moTAI vadhatI gaI. aMgrejI keLavaNI lenArAone zaheromAM ghera koine laI jatAM saMkoca thato hoya. AmAMnAM koI eka ke vadhAre - ja nokarI maLI zake. ema hatuM. tethI gAmaDAM ane saMyukta kuTuMbanI : kAraNone lIdhe potAne ghera na lai jato hoya ke tene jamavAnuM AmaMtraNa saMsthA tUTavA lAgyA ane zaherI saMskRti vikasavA lAgI. ' ' Apato na hoya. mANasa bIjA lokone samajavA mAge tyAre kaMI sUjhe. * aMgrejI keLavaNI lenAra yuvAnomAM mane AvI sagavaDa joIe nahi evI tenI mAnasika paristhiti thatI jatI hoya che. bIjA lokone evI draSTi vadhavA lAgI. zaherI jIvana moMdhuM thavA lAgyuM. pariNAme, samajIne samAdhAna meLavavuM e dhaNI kaparI vAta che. ApaNe bIjA khurazI-TebalavALI nokarI karatAM sAhebo kevaLa potAno ane potAnAM * lokone samajI zakatA nathI tethI ja ghaNI kaparI samasyAo UbhI thAya bairI-chokarAMono ja vicAra karavA lAgyA. mA-bApa gauNa banavA lAgyA. che. mANasanA mAnasika' jIvanamAM potAnI jAta kendramAM rahe che tethI to paDozI ane ochA bhAgyazALI lokonI vAta ja kevI ? bIjAMnI jAta mATeno avakAza jANe raheto ja nathI ane tethI sAmI Aje potAnAM sukha-sagavaDanI jhaMkhanA eTalI tIvra che ke Ajano, vyaktine samajavAne badale tenI khAmIo dekhAtI hovAthI tene tenA mANasa potAnAM patnI-bALako sAthe samabhAgI jIvana jIvI zakato para roSa ja thato hoya che. nathI. Aje je lagno thAya che temAM keTalAMka khullI rIte sodAbAjI AtmakendrI mANasanI bIjI nabaLAI che : potAnAM vakhANa je banI gayAM che. AjanA yuvAno kevaLa potAno ja vicAra kare che ane A lagnonI sodAbAjI parathI spaSTa bane che. patnI piyarathI je mo para nI lAgaNI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 lAve temAMthI te thoDAM sukha-sagavaDo bhogave temAM patine vAMdho nathI. patnI nokarI karIne je Avaka meLave temAM paNa moTo hisso patinAM sukha-sagavaDa mATe rahe evuM mANasanuM AtmakendrI mAnasa banI cUkyuM che. alabatta AjanI strIo paNa pahelAMnI strIo karatAM vizeSa AtmakendrI banI che. pahelAMnI strIo je sahana karatI teno aMza paNa AjanI strI sahana karI zake ema nathI. pahelAMnI strIonI jema AjanI strI jema hoya tema calAvI levAnI vAta para hasI paNa kADhe. ekaMdare AjanAM strI-puruSo potAno ja vicAra karavAmAM kuzaLa evAM AtmakendrI savizeSa banatAM rahyAM che e nirvivAda che. Aje mANasanA AtmakendrIpaNAne lIdhe mAnavIya saMbaMdho kRtrima ane sapATI uparanA banavA lAgyA che; paisA ane bhautika phAyadAnI bhUmikA para A saMbaMdho UbhA che. bIjA zabdomAM kahIe to mANaso Aje potapotAno AtmakendrI killo banAvIne besI gayA che. mANaso ekabIjAMne jue tyAM paraspara svArthanuM vAtAvaraNa samajI le che; pariNAme, be mANaso vacce heta, mIThAza, bhAva, vagere bhAgye ja saMbhave che. pazcimanA dezomAM pati-patnInA chUTAcheDAnI hakIkata mANasanAM AtmakendrIpaNAne lIdhe che. Aje bhAratamAM patipatnInA saMbaMdhomAM mANasanAM AtmakendrIpaNAne lIdhe oTa AvI che ane kuTuMbajIvana prazaMsanIya rahyuM nathI. Aje kharI maitrI bhAgye ja jovA maLe che. Aje mANasa pAse paiso che ane IMdriya sukho bhogave che, paraMtu tenAM AtmakendrIpaNAne lIdhe te jIvanamAM khAlIpo anubhave che. jIvanavyavahAra mATe paisA avazya joie, paNa paiso sarvasva banI zake nahi. kevaLa paisAnI bhUmikA para ja mAnavIya saMbaMdho baMdhAya te sthAyI rahI zake nahi. kevaLa svArtha pUratI mIThAza dAkhavavAmAM Ave temAM bhAva hoi zakato nathI. Aje bhAratavAsIo paisAne sarvasva gaNavA lAgyA che tethI jIvananI karuNatAnAM darzana thAya che, tema chatAM bhAratavAsIonAM jIvanamAM je kaMi alpatama sukhazAMti che te bhAratIya prabuddha jIvana zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA bhUtapUrva sUtradhAra ane prabuddha jIvananA bhUtapUrva taMtrI sva. paramAnaMda kApaDiyAnuM A janmazatAbdI varSa che. tA. 17-4-94nA roja temanI puNyatithi che. e prasaMge emanAM suputrI yitrI zrImatI (DaoN.) gItAbahena parIkhe lakheluM aMjali kAvya pragaTa karatAM harSa anubhavIe chIe. taMtrI jIvaMta cho ! (soneTa) janmyA tame so varaso pahelAM, pRthvI pare dhanya kSaNe anokhI; jIvyA tame jIvana sArtha evuM, ke janmanA sUkSma rUpe hajIye. UgI rahelA ravinI kumAze, madhyAhnanA rudra tape prakAze, saMdhyA taNA gaMbhIra snigdha teje, jharyA tame jIvana dIsa evuM; ke rAtri kerA ghana aMdhakAre, relI rahI cAMdanI zIta saumya. janme, jIve ne virame badhAya, nA kintu evuM viramyA tame to; jIvaMta cho mAnava aMtare zA, AnaMda parama divya prabuddha jIvane ! tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 saMskRti ane bhAratIya vicArasaraNIne lIdhe che e bhAratavAsIoe na ja bhUlavuM ghaTe. paradezomAM kAyamI vasavATa karIne beThelAM bhAratavAsIo potAnAM saMtAno mATe savizeSa ciMtita banyA che ane potAnA saMtAnone bhAratIya saMskRti ane dharmanuM vAtAvaraNa maLe te mATe teo sahRdayatAthI prayatna karI rahyAM che. teo bhAratanA sAdhusaMtone AmaMtraNa Ape che ane potAnAM saMtAnonAM jIvananI vyathA ThAlavIne mArgadarzana mAMge che. jyAre bhAratamAM rahetA bhAratavAsIo pazcimanI raheNIkaraNI, khANIpINI vageremAM AnaMda mAnI rahyAM che ane A prakAranAM ane hoTelonAM morTA masa bilo cUkavavAmAM gaurava ane dhanyatA anubhavI rahyAM che. A durdazAmAMthI bacavAno upAya kharo ? jarUra che. pahelI ja vAta e che ke ApaNe pazcimI saMskRtine alavidA karIne potAnI bhAratIya saMskRti je ApaNI janetA che tenA pratye prema rAkhavAnI jarUra che. bhAratIya saMskRti pradarzana ke pravacananI bAbata nathI, paNa jIvana jIvavAnI bAbata che. bhAratIya jIvanamAM noMdhapAtra bAbata bIjAno vicAra karavAnI che. bIjAno vicAra karavAnI vicArasaraNI samagra vizvanAM sukhazAMti mATe anivArya mArgadarzaka siddhAMta che. mANasa akhatarA khAtara eka divasa bIjAno vicAra karavAnuM rAkhe to tene te divasa sArI rIte pasAra thavAno anubhava thaze ane rAtre roja karatAM sArI nidrA Avaze. potAno ja vicAra karyA karavAthI mANasa sArI rIte UMdhI paNa zakato nathI. potAnAM sukhasagavaDo, mAna, vakhANa, salAmatI, sthAna vagerenA praznonI hAramALA eTalI lAMbI hoya che ke tene zayanakhaMDamAM asukha zarU thai jAya. mANasa bIjAMno vicAra kare che, paNa te vicAramAM bIjAthI kema AgaLa javuM, tenAthI vadhAre kema maLe, pachI tene nukazAna jAya to cho jAya evI dayAjanaka manodazA rahelI hoya che. A AtmakendrI vicAraNAne tyajIne, bIjAMne kema sukha maLe tevI vicAraNA eTale bIjAMno vicAra karyo gaNAya. A pothImAMnAM rIMgaNAM nathI, paNa bIjAMne sukhI banAvavAnA vicAra ane tadnurUpa kAryathI pote paNa sukhI thavAya che e manovaijJAnika satya che. gItA parIkha bIjI bAbata che potAnA dharmamAM rasa lai dharmaparAyaNa jIvana jIvavAno puruSArtha Adaravo. bhAratIya saMskRti ane dharma abhinna rIte saMkaLAyelAM che. ApaNAM tahevAro paNa dhArmika bhUmikA para rahelAM che. ApaNe dharma pratyenI sUga kADhavAnI tIvra jarUra che. dharma prema ja zIkhave che. jIvamAtra pratye prema rAkhavAno spaSTa Adeza dharmano che. laDAi ke yuddha jarUra karavAnAM che, paNa te bhUkhamaro, bekArI, garIbI, roga, ajJAna, vahema, nirakSaratA, AsurI vRtti vagere aniSTa tattvone nAbUda karavA mATe karavAnAM che; mANasa sAme nahi, mAnavInuM to mUlya mUkavAnuM che ene UMco lai javAno che. ahIM AtmakendrIpaNAno spaSTa nakAra che. arthAt mANasa je prakArano AtmakendrI banyo teno spaSTa nakAra che. 'sarva janA: sukhina: bhavantunI bhAvanA jemAM mukhya che e dharmano Azraya levAthI mANasane sAcAM sukhazAMti maLaze e dharmajJAna kadI niSphaLa nIvaDe ja nahi. nam netrayajJa zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA upakrame ane cikhodarAnI ravizaMkara mahArAja AMkhanI hospiTala dvArA sva. dhIrajabena dIpacaMda zAhanA smaraNArthe ravivAra, tA. 17mI eprila, 1994nA roja rAjapIpaLA (ji. bharUca) mukAme netrayajJanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. maMtrIo Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 prabaddha jIvana - narakanA 0 DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA cauryAsInI cakaDoLamAM rAgadveSathI kaluSita AtmA anaMtAnaMta jainonI mAnyatA pramANe kRSNa atyAre trIjI narakamAM che. bhagavAna pudagalaparAvartana samaya sudhI bhaTakyA kare che. samyagRjJAna, darzana ane neminAthanA sAdhuvRndanI bhAvavibhora bhaktithI sAtamI narakamAMthI cAritranI ucca ArAdhanAnA phaLasvarUpe AtmA zivapada prApta kare trIjImAM atyAre hoi bhAvI covIsImAM bAramA amama nAme tIrthakara che. samyakatva prApti pachInA bhavonI kiMmata aMkAya che. bhavonI gaNanA thaze. tIrthakaronI tyArapachI karAya che. A rIte sauthI vadhAre bhavo kuruka ane utsuka be bhAioe dIkSA lIdhA pachI utkaTa tapazcaryA mahAvIrasvAmInA 27, RSabhadevanA 13, zAMtinAthanA 12, neminAthanA karI aneka prakAranI labdhio hAMsala karI hatI. eka vakhata vihAra karatAM 9, pArzvanAthanA 10, tathA bAkInA tIrthakaronA 3 bhava gaNyA che.' karatAM teo kuNAlA nagarImAM AvyA. tyAM varasAda na thayo. loko ema tIrthakaro tathA cakvartIo paNa pUrva bhavamAM narakanA mahemAna bane mAnavA lAgyA ke A baMnee varasAdane bAMdhI rAkhyo che. che. mahAvIranA 27 bhavomAMthI 18mAM bhavamAM tripRSTha vAsudevanuM AyuSya A sthitithI taMga AvIne keTalAMka loko temanA upara patthara pheMkavA pUrNa thatAM tamastamA nAmanI sAtamI narakamAM gayA kemake tyAre lAgyA, keTalAka ghUMkavA lAgyA, keTalAMka gALo devA lAgyA, vaLI keTalAMka zapyApAlakanA kAnamAM dhagadhagatuM sIsuM revaDAvyuM hatuM. 21mA bhavamAM pharI teone lAkaDIothI prahAra karavA lAgyA. temanI sahiSNutAnI rUperI cothI narakamAM gayA hatA. tripRSThInA bhAvamAM vagara zastra siMhane cIrI cAdaramAM teonuM munipaNuM dIpatuM hatuM. tapathI kUza banelI kAyA para nAMkhyo hato tevI rIte 16mA bhavamAM gAyane be zIMgaDAthI pakaDI lAThIo jhIMkavA lAgyA. lohI TapakaMvA lAgyuM. sahiSNutAnI maryAdA goLagoLa AkAzamAM bhamaraDI uchALI hatI.te samaye vizvabhUtie AvI gai. bhavA taMga banyA. saumyatAne sthAne raudratA mukha para kaMDarAI. vizAkhAnaMdIne mAravAnuM niyANuM karyuM hatuM (bhagavatI sUtra zataka 13, cittamAM khaLabhaLATa thayo. AMtarika kaSAyono vaMToLiyo UThyo. cittamAM khaLabhaLATa thayA udezaka 2). nagarajanone paraco batAvavA kuruka muni gussAmAM AkAza sAme . * jainadarzana kahe che ke samaktinA abhAvamAM game teTalAM ucca GS jAI jeI bolyA : varSadeva ! kuNAlAyA. cAritranA baLe vyakti navaraiveyaka sudhI jAya to paNa mokSamAM na mAne ukuruke AgaLa calAvyuM: dinAmi daza paMca ca: ke mithyAtva dUra na thayuM hoya to te narake paNa jAya. ATalA upodaghAta paNa te varasAda jharamara jharamara nahIM kuruke pAdapUrti karI:-nitya pachI narake kema gayA tenI mImAMsA karIe. muzaladhArAbhiH(nitya muzaLadhArAthI) temane ATalAthI saMtoSa na thayo. prasannacaMdra rAjarSi AtApanA laI rahyA che. dIkSA lIdhelI che, je divase ane te paNa be klAka ja varase to ? AgaLa bolyA: yathA bhagavAnane vAMdavA tathA vANI sAMbhaLavA zreSika rAjA jai rahyA che. tenA rAtrI tathA divA (rAta ane divase paNa) be sainiko vAta kare che. A sAdhunA bALakuMvaranI gAdI salAmata nathI. kuNAlA nagarImAM viharArthe AvelA labdhi saMpanna muninuM vacana pote zatru taraphanA putranA bhayane lIdhe eka pachI eka zastro laI yuddha niSphaLa to na jAyane ! AkAza kALA DibAMga vAdaLothI gherAI gayuM. kare che. eka pachI eka Ayudho upADe che tathA eka pachI eka narake muzaLadhAra varasAda varasyo. loko AnaMda vibhora thai nAcavA lAgyA, jAya che; sAtamI sudhI pahoMcI jAya che. mastakanuM Ayudha ugAmatA khuzakhuza thaI gayA sAcI sthitinuM bhAna thatAM palTo thAya che. vicAramAM ane tethI duMdubhinAda varasAda vaNa thaMbhyo eka divasa, be divasa, traNa divasa, cAra-pAMca, ane mokSanA atithi. kemake 'mana: eva manuSyANAM kAraNe baMdhamokSayo: : cha daza-bAra divasa. paMdara divasamAM to nAcI uThelA loko tUTI rahelA * adhyavasAyomAM zubha pariNatI ane zreSTha zubha phaLa. vRkSo juve che; jhupaDA taNAvA lAgyA, Dhoro taNAyA, makAno paDavA lAgyA, taMdaliyo matsya nAnA cokhAnA dANA jeTalo hoya che. mahAmasyanI mANaso paNa chevaTe taNAyA, sarvatra jaLabaMbAkAra thai gayuM. kuNAlA nagarI tArAja thai gaI. nagarajanone sajA karI munioe pAMpaNamAM rahI tenA mukhamAMthI pasAra thatAM jIvone joI khinna thAya sahiSNutAne neve mUkI dIdhI hatI. krodhAvezamAM A labdhisaMpanna munivaro. che. AnI jagAe huM houM to ekene jIvatA na javA dauM. ahIM paNa tyAMthI mRtyu pAmI sIdhA asahya, akAya vedanAnI gartA samI sAtamI azubha mAnasika adhyavasAyo narakanuM ananya kAraNa bane che ane te narakanA mahemAna thayA ! ghora sAdhanA, ugra tapazcaryA, saMyamanI pavitra sAtamI narake jAya che. carcAo nirarthaka banI. narake javAthI tenA para paNa pANI pharI vaLyuM ! kUvAmAM pADA cItarI mAravAno manasubo mAtra karanAra kAlasaukasarika zalAkApuomAM agrIva prativAsudeva sAtamI narake, tripRSTha paNa adhyavasAyonA baLe ja narake gayo ne ! vAsudeva sAtamI narake, tAraka prativAsudeva chaThThI narake, dvipRSTha vAsudeva eka vakhatanA nAstika ane zikArAdi vyasanomAM masta evA zreNikano bheTo anAthamuni sAthe thayo tyArapachI teo samakti banavA chaThThI narake, svayaMbhU vAsudeva chaThThI narake, meraka prativAsudeva chaThThI narake, prayatnazIla rahyA. paraMtu, mRgalInI hatyA ane te aMge utkaTa AnaMda puruSottama vAsudeva chaThThI narake, madhu prativAsudeva chaThThI narake, puSasiMha thavAthI pahelI naraka gayA. pachIthI ArAdhanAnA paripAka rUpe kSAyika vAsudeva chaThThI narake, puruSa puMDarika vAsudeva chaThThI narake, subhUma cakravartI * samakti thaI. AvatI covIsImAM prathama tIrthaMkara padmanAbha thaze.' sAtamI narake, datta vAsudeva pAMcamI narake, lakSmaNa (nArAyaNa) vAsudeva avAMtara bInA paNa joI laIe. mAMsAhArI ane moTI vaya sudhI cothI narake, rAvaNa (dazamukha) cothI narake, kRSNa vAsudeva trIjI narake, jaina darzanano tiraskAra karanAra kumArapALa, kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryanA jarAsaMdha prativAsudeva cothI narake, brahAdatta cavartI sAtamI narake gayA saMparkamAM AvyA pachI je draDhatAthI ArAdhanA karI tethI temane paramArvatanuM sAmAnyata: vAsudevo ane prativAsudevo jaina mAnyatA mujaba narake birUda ApavAmAM AvyuM. teo prathama tIrthaMkara panAbhanA prathama gaNadhara jatAM hoya che. tevI rIte cakravartIne je mokSa pAmavA jevAM zubha karmodaya thaze ! Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 na hoya to brahmadatta ane subhUma cakravartInI jema narake jAya, kAraNa 'rAjezvarI te narakezvarI !' prabuddha jIvana subhUma cakvartInA pApano udaya thayo tyAre cha khaMDanA bhokatA, cauda ratnonA svAmI, nava nidhAnonA adhipati, be hajAra yakSo jenI sevA karavAmAM tatpara hatA, chatAM paNa samudramAM DUbI gayA ! vaLI je subhUma cakravartInA hAthamAM cAlIza lAkha aSTApada prANI jeTaluM baLa hatuM, sthaLa ke jaLamAM vihAra karI zake tevo hato; jalanA be bhAga karI zakyo, pakSInI jema AkAzamAM UDI zakato, bhUmimAM pesI icchita sthaLe nIkLI. zakato, matsyanI jema jaLamAM gati karI zakato, aneka prakAranA vividha mahimAvALA ratno auSadhi vagere tathA maMtra, taMtra, yaMtra, taMtrAdika jenA bhaMDAramAM rahelA hatA, jene dRkSiNa ane uttara zreNinI svAminI gaurI, rohiNI, prajJami vagere mahAvidyAo siddha thayelI hatI, jenA Adeza mAtrathI devo sadA sevakanI jema vAhana calAvanArA hatA, jenI pAse jaLa sthaLamAM gati karavAmAM kuzaLa dhoDA hatA, samudra taravAmAM vahANathI paNa adhika samartha carmaratna hatuM, je haMmezAM cauda ratno, nava nidhAnAdinA svAmI tathA pacIsa hajAra devatAthI sevato hato. jyAre puNya prabaLa hatuM tyAre atarhuita rIte nahi bolAvela cakra ratna paNa utpanna thai tenA hAthamAM AvyuM ane jenA vaDe bharata jItyuM hatuM; teno ja pApodaya thatAM cakra vidyamAna hovA chatAM paNa kArya sAdhavAmAM tatpara thayuM nahi; ane yAna samudramAM paDatAM te DUbI gayo ane narakamAM janAro thayo. kAraNake yAna uMcakanArA badhAM devone ekI sAthe Avo vicAra thayo ke huM ekalo ja nahi uMcaku to zuM thai javAnuM hatuM? badhAMnA A ekI samayanA A vicAra yiAzIla banatAM te yAna sahita samudramAM DUbI gayo. naraka bhUmio prApta thavAmAM pahelAnAM bhavomAM svArthAMdha, lobhAMdha, viSayAMdha ke mohAMdha banIne je jIvo sAthe AcarelAM vaira, virodha, mAraphADa, irSA, adekhAi, corI, badamAsI, vyabhicAra cADI, vizvAsaghAta, dUra mazkarI, droha, prapaMca, AraMbha-samAraMbhanA ghAtakI kAryaklApo naraka bhUmimAM utpanna thavAnA kAraNo che. brahmadatta cakravartIe eka vAra potAnA brAhmaNa mitrane sahakuTuMba bhojanArthe nimaMtrya hatA. adritIya cInI rasavaMtIe teone bhAna bhulAvI sRSTi viruddha saMbhogAdi akRtyo karavA preryA. jyAre 700 varSanA AyuSyavALA brahmadattanA 16 varSa, bAkI hatAM, tyAre teNe vairabhAvathI koinI pAse gophaNa dvArA tenI AMkho phoDAvI naMkhAvI. grudhAMdha banelA brahmadatte kuTuMba sahita te brAhmaNane mArI naMkhAvyo. bIjA paNa aneka brAhmaNonI hatyA karAvI. pratidina thALa bharIne marAyelA brAhmaNonI A prakAranI zikSA anucita jaNAtAM maMtrIo guMdAnA cIkaNA ThaLIyAthI bharelo thALa tenI AgaLa rajU karatA. ThaLiyAne AMkha samajI rAjIpA sahita brahmadatte 16 varSa satata atizaya cIkaNA karmo bAMdhyA. e AMkho coLatA je AnaMda Avato te strIratnanA saMgamAM paNa na Avato ! raudra dhyAnamAM marI te sAtamI narake gayo. tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 dIkSA na le to teno aMta narakamAM javA rUpe nizcita thAya che jevI rIte brahmadatta cakvartI. datta, tenI mAtAnA brahma pitA ane culaNI mAtAno putra vyabhicAramAM te ADo Avato hovAthI lAkSagRhamAM bALI nAkhavA mAe prayatna karelo paraMtu puNyodaye temAMthI bacI gayo paNa AMkho coLatAM je nikAcita karmo bAMdhyA hatA tenA pariNAma rUpe sAtamI narakamAM javuM paDyuM. vartamAna covIsInA 10 cakravartImAMthI 8 mokSe gayA jyAre be narake gayA. narake janAra bIjA cakvartI te subhUma cakvartI che. temanI zibikA devo vaDe uMcavAmAM AvatI. cha khaMDo jItyA pachI sAtamo khaMDa jItavAnI mahecchA rAkhI. pAlakhI uMcakanArA devo vicAravA lAgyA ke amArAmAMthI eka jaNa te nahIM uMcake to zo vAMdho nahIM Ave, A rIte ekI sAthe badhA devoe te vicAra skyiAmAM mUkyo ane subhUma cakravartI tyAra bAda sAtamI narakanA sAgarita banyA. kemake, jo cakravartI kaMDarika ane puMDarika be bhAiomAMthI puMDarike saMsAra tyajI cAritra na lIdhuM jyAre kaMDarike hajAra varSanuM saMyama pALI muni jIvana jIvI jANyuM. potAnA kRzapAya thayelA zarIrane dUdha, ghI vagere padArthothI sudhAravA gayA; ane te padArthonI rasanAnI tIvra lAlasA jAgI paDI. tenAthI bhayAnaka koTinI tIvra kAmavAsanA utpanna thai gai. tenA pariNAma rUpe hajAra varSanuM ugra saMyama pALanAra kaMDarike muniveza tyajI lAlasAnA atirAgathI puSkaLa khAvA lAgyA. tenA pariNAme be divasamAM eTalAM badhAM pApo bAMdhyA ke utpanna thayelA pApanA paripAka rUpe peTamAM thayelI vedanAthI maraNa pAmI teo narake cAlyA gayA. AnA jevuM saMbhUti muninA jIvanamAM banyuM. ekadA cakvartInI paTTarANI te ugra tapasvIne vAMdavA AvI. tenI zaratacUkathI tenA vALanI laTa muninA caraNane sparzI. eka kSaNanA caraNa sparzathI temAM rahelAM mAdaka sugaMdha dravyonI suvAsathI muninA asaMkhya Atmapradezo para nArI mATenI vAsanAnI Aga prajavaLI uThI. temaNe niyANuM karyuM, eTaluM ja nahIM paNa rUA saMyama jIvana prati pazcAtApa ane asaMtoSa thayo. karelA niyANA pramANe te bIjA bhavamAM cakkartI to banyA ane aneka suMdarI meLavI. saMsAranA bhogavaTAnA pariNAme jIvanananA chellA varSomAM anubhavelI ribAmaNa vagerethI tIvra bhogarasikatAnA pariNAme teo sAtamI narake cAlyA gayA eTaluM ja nahIM, paraMtu tenI paTTarANI paNa chaThThI narake jai tyAM rahyAM. eka bIjAne yAda karI karIne jhurI rahyAM che. vivAgasuya (vipAkazruta) duvivAganA pahelA ajajhayaNamAM miyAputta (mRgAputra)no adhikAra che. pUrvabhavamAM nikRSTatApUrvaka tIvra pApo karelA tethI narakamAM gayo hato ane tyAMthI janmathI ja AMdhaLo, mUMgo, bahero, kUbaDo janmyo hato . bahussaidatta (bRhaspatidatta) AvAM kRtyothI marIne narake gayo. ovavAiya upAMgamAM deva ane nAraka tarIkenAM janma (upApata) ane mokSagamana A uvaMganA viSayo che. AjathI anaMta covIsI pahelAM dhammasiri nAmanA AcArya jinazAsanA covIsamAM tIrthaMkara hatA. temanA zAsanamAM kamalaprabha nAme mahAna AcArya hatA. jinazAsananA AcAra-vicArAdi upadezamAM aoNDa hatA. 500 ziSyonA adhipati hatA. evA bhAvamAM ramatA hatA ke ekabhavamAM mokSe jAya. paraMtu, te samaye caityavAsI sAdhu caityamAM rahI sAvadha karma sevatA. AcArya temanI sAme zuddhu upadeza ApatA. temane halakA pADavA teo kRtanizcayI hatA. ekavAra bhaktinA AvezamAM AvI jai AcAryanA caraNane strIe sparza karyo. teoe te joyuM. teno javAba Apyo. cothA vratamAM apavAda che ema gabharATa ane apayazanI bIkathI bolyA. utsUtra prarUpaNAthI saMsAra vadhArI dIdho. kALakrame teo vyaMtara, tyAMthI mAMsAhArI, tyAMthI kumArikAnA udaramAM, teNIe janma ApI te jIvane jaMgalamAM choDI dIdho, moTo thatAM mAMsa-madirA-laMpaTa thayo, tyAMthI sAtamI narake gayo. tyAMthI vAsudeva Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 prabuddha jIvana punaH 7mI narake, tyAMthI cauda rAjalokamAM pratyeka AkAza pradezamAM bhaTakI, zreNikanA putra abhayakumAre dIkSA lIdhI tethI magadhanuM rAjya koNikane pArzvanAtha bhagavAna kALamAM mahAvidehamAM janmI, tIrthaMkarano yoga pAmI maLyuM. tenA be bhAIo halla ane vihallane divya hAra ane secanaka sarvakarma khapAvI AcAryano jIva chevaTe mokSe sidhAvyo. tethI kahevAya hAthI maLyA. koNikanI patnIe te joyA ane meLavavAnI haTha lIdhI. che ke jeno aMta sAro, jenuM chevaTa sAruM tenuM badhuM sAruM. halla -vihalle te laI mAtAmaha ceDA rAjAnuM zaraNuM lIdhuM. dhama-sANa bhagavAna mahAvIrasvAmInA paTTagaNadhara gautamasvAmI ekavAra yuddha thayuM. jemAM karoDo nirdoSa maryA. phalavAlaka muni ke jemanuM nAgadhika mRgAputrane jovA gayA hatA. mAtAe chevaTe sAcA mRgAputrane batAvyA. vezyA dvArA patana thayuM temaNe bhagavAna munisuvratasvAmIno sUpa je te rAjArANInA kukSie jamyo hato. mAtra mAMsano piMDa. nahi hAtha, zubha muhUrta pratiSThita thayo hato ane jenA prabhAve nagarI jItI zakAtI nahi paga, AMkhane ThekANe kANAM, kAnanA mAtra cihano. tenI mAtA mAnI na hatI te teNe khodAvI kaDhAvyo, samyakatva gumAvyuM. nagarInuM kAsaLa mamatAthI pravAhI dararoja khavaDAvatI; je aMdara jai parU-rasIrUpe bahAra kaDhAvI khedAnamedAna karAvI, eTale vaizAlI sApha karAvI nAkhI, karoDone AvatuM tenA zarIramAMthI durgadha chUTe tethI nAke kapaDuM DhAMkyA vinA tenI motane ghATa utAryA, kALa, mahAkALa vagere ekekane AgevAnI ApelI najIka javAya nahIM te badhAMne ceDA rAjAnA amodha bANathI khatma thavuM paDyuM A ane pUrvabhavamAM te akSAdi rAThoDa nAmano rAjA hato. madAMdha banI tIvra bIjAM pApothI aMte koNika chaThThI narakamAM gayo. pApo karelAM. aneka prakAranI hiMsA, daMDa dIdhelA, karaverA vadhArelA, " A koNike be mahAbhayaMkara yuddha jevAM ke mahAzulA-kaMTaka ane anAcAra paNa sevelA, vaLI deva-gurunI niMdA tathA temano pratyenIka rathamUzala khelyA; jemAM prathamamAM coryAsI lAkha ane bIjAmAM cha-- banelo pariNAme marIne narake gayelo. tyAMthI nIkaLI manuSya bhavamAM lAkha manuyo mAryA gayA, hAthI, uTa vagereno to pAra nathI. A pramANe Avyo tathA rAjaputra tarIke janmyo paNa zarIranI AvI dazA ! mAryA gayelA eka karoDa eMzI lAkhamAMthI kevaLa be sivAya bAkInA - jaina darzana pramANe 63 zalAkApuruSomAM 12 cakravartIo hoya che. badhA naragAmI thayA. (bhagavAtI sutra zataka 7; udezaka 6). niyamAnusAra cazvartInI anekAneka patnIomAM eka strI ratna hoya che. cavartInI rANI zrIdevI pativiyogamAM cha mahinA rUdana kare che, te moTA pApa jevAM ke khUnakhAra laDAio laDavI, zokya rANIo sAthe vilApa-AThaMda kare che. AnA prabhAve ArtadhyAnathI mRtyu pAmI chaThThI laDAI-jhagaDA nahIM, paNa viSayarAgamAM evAM cakacUra hoya che ke teo narake jAya che. avazya chaThThI narake jAya che. bharata cakravartInI strIratna samAna tenI memaNa zeThe mahArAjane siMhakesarIA lADu vahorAvyA. bahu uMcA bena suMdarI AthI strIratna thavA taiyAra na thaI eTaluM nahIM paraMtu bhAvathI vahorAvyA paraMtu kumitranA kahevAthI lADunI kaNI paNa cAkhI 60000 varSa AyaMbila karI te vikaTa paristhitimAMthI mukta thaI gaI! nahIM tethI tAruM jIvana vyartha gayuM che. bhAvathI vahorAvyA chatAM pAchaLathI jainonA AgamomAM sAtamuM aMga upAsagadasA (upAsakadazA) che ; khUba kheda thavAthI, dAnasukRtanI niMdAthI mammaNane apAra aDhaLakha jemAM daza adhyAyo che. mahAsamaya (mahAzataka)no adhikAra che. ene tera samRddhi maLI, paNa te bhogavI na zakyo. patnIo che. temAM eka revaI (ravatI) che. je bAra patnIone mArI | dAna karyA pachI sAdhu pAse pharI mAMgavA jAya che. sAdhu nanno suNAve nAMkhe che. patine potAnI sAthe tyArabAda khUba bhoga bhogavavA vinave che. teo kahe che. vahorAvyA pachI maMgAya ? AnA upara to guru che. te nA pADe che. teNe zrAvakanI 11 pratimA vahana karI hoya che. mahArAjano haka, ame to ciThThInA cAkara.' eka rAtre revatI pauSadhazALamAM AvI mahAzatakane kahe che tane mAMge chatAM paNa na apAya tethI na Apyo. sAdhue sIphatathI pratyakSa svarga narakano anubhava karAvI zakuM tema chuM. teo upekSA karI lADavAno bhUko karI dhULa bhego karI dIdho. ' upayogamAM sthira rahe che. revatI kAmayAcanA mATe niSphaLa rahI. | mammaNe pahelethI aphasosI zarU karelI ke hAya meM lADavo kyAM jJAnathI revatInI durdazA joI ledhamAM kahyuM ke revatI ! AjathI sAta vahorAvI dIdho ? te AnA ArtadhyAna ane saMskAranuM vAvetara thayuM; rAtrimAM rogathI mRtyu pAmI narakamAM utpanna thaiza.' A nakharAM bhAre tenA guNAkAra thayA. ArtadhyAnamAMthI raudradhyAnamAM gayo, temAM ramo paDaze. te narake gaI ! parigrahanA saMrakSaNanuM dhyAna jIvane raudradhyAna sudhI pahoMcADI de che. kyAM A revatI ane kyAM mahAvIrasvAmIne gozALAnI jelezyA mammaNa marIne sAtamI narake gayo. tethI yathArtha kahevAyuM che ke :mATe bIro pAka vahorAvanArI revatI ke je AvatI covIsImAM sattaramAM 'mana parva manaSyALAM 8TFM dhaMdhokAyoH ' ' ' tIrthakara samAdhi nAmanA thaze. * * jaina kathA sAhityamAM samarAditya kevalicaritra ghaNI prasiddha kathA bhagavatI sUtranA chaThThA zatakanA udezaka ekamAM; eka zeThanA cAra che. prAkata bhASAmAM samarAizcakahA tarIke haribhadrasUrie tene lipibaddha dIkarAnI cAra putravadhUmanI sauthI nAnI putravadhUe kaDavI dUdhInuM zAka karI che. 'mahinAnA upavAsIne vahorAvI dIdhuM. teo khAI gayA, paraMtu te vadhU agnizarmA A kathAmAM purohita putra che. te zarIra kaMdarUpo ane pratyeka narakamAM babbe vAra ema sAte narakomAM cauda vAra karyA chatAM paNa beDoLa che tethI samAna vayaska rAjaputra guNasena tenI puSkaLa satAmaNI nikAcIta karmonI nirjarA na thaI, eTaluM ja nahIM paraMtu keTalAe tiryaMca kare che. tethI kaMTALI te chevaTe tApasa bane che. avatAramAM janmI asahya duHkho bhogavI rahI che. mAsakhamaNanA pAraNe guNasena tene AmaMtre, paraMtu te vAta bhUlI Aja zatakanA A upadezamAM uparano revatIno prasaMga paNa nirUpita jAya che. AthI bIjI vAranuM AmaMtraNa Ape che. tyAre paNa tevuM ja thayo che. temaja satya bolanArA vasurAjAne kevaLa eka ja vAra khoTI bane che. trIjI vAranA upavAse paNa pAraNa tenA taraphathI thaI zakatuM sAkSI devI paDI ane tethI devI samakSa jAnavaronI katala karavAmAM Ave nathI. traNa traNa mAsanA upavAsa thayA. che. vasurAjA asatya bolavA mAtrathI katalanI prathA karoDo varSothI cAluM tethI bhayaMkara vaira bhAvanA bhAve che. nava-nava manuSya bhavomAM te che tethI narakomAM bhayaMkara vedanA bhogavanArA thayA... ' pitA-putra, bhAI-bhAI, pati-patnI, mAtA putra vagere saMbaMdhothI joDAya Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabuddha jIvana tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 che. pratyeka bhavamAM guNasenano jIva sukRtyonA pariNAma svarUpa deva bane AthI duSkara tapa 50 varSa karyA chatAM paNa lamaNA sAdhvIe gura che ane agnizarmA narake jAya che. badhAM bhavo gaNIe to vairanuM kAraNa samakSa sAcI paristhiti na jaNAvI tathA te vagara tenuM utkaTa tapa eLe sattara-sattara bhavo sudhI cAlu rahe che. girisenanA navamAM manuSya tarIkenA gayuM. 80 cauryAzI sudhI saMsAramAM bhaTakyA karaze je paristhita naraka bhavamAM samarAdityane saLagAvI de che A rIte agnizarmAnA nava bhavo karatAM paNa nikRSTa gaNAvI zakAya. kAraNa ke narakanuM vadhu vadhumAM AyunarakanA jAya che. sthiti 33 sAgaropamanI ja hoi zake. jayAre kyAM 80 cauryAzI ! paraMtu soLa bhavanA vairanI paraMparA AgaLa vadhatAM agnizarmAno 80 covIzI sudhI saMsAramAM bhaTakanArI lamaNA kyAM ane 84 jIva girimena tarIke AvuM saLagAvI devAnuM nikRSTatama adhama kRtya kare covIsI sudhI amara rahenAra kAmavijetA munisamrATa syulibhadra kyAM ! che tyAre tenA mukhamAM hRdayapUrvakanA pazcAttApanA bola puNya svarUpe gAyanI gauzALAmAM janma thavAthI gozAlaka tarIke oLakhAto maMkhaliputra bIjarUpe pallavita thAya che. chevaTe sattara sattara bhavanI vaira paraMparA gozAlo bhagavAna mahAvIrano samakAlIna mithyAtvI jIva hato. bhagavAna vadhAranAra girisena samarAdityanA A kevaLInA mahotsavamAM puNya mahAvIrasvAmInI riddhisiddhi, mAnapAnathI AkarSAI mAna ke na mAna meM bIjavALo thayo. jagatamAM rAga ane dveSa janma maraNanI ghaTamALa pAchaLa terA mahemAna e nyAye bhagavAnano te potAnI meLe banI beThelo ziSya mukhya bhAga bhajave che. sAtamI narake gayelo girisena vicAre che ke meM hato. mahAvIrasvAmInI sAthe lagabhaga pharyA karato ane te mAra, dhikkAra, upasarga karyo te sAruM karyuM nathI. A koI mahAnubhAva che; A bhAvanA dhRNA vagereno pAtra thato. zitalezyA vaDe jenuM rakSaNa karAyuM che te dayAnA girisenane aneka bhavaparaMparAmAM tAranArI thaze asaMkhya bhavabAda te sAgara bhagavAna pAsethI tolezyA kevI rIte prApta thaI zake te jANI, saMkhyA nAmano vipra banI nirvANa pAmaze. cha mahinAmAM tejelekSA prApta karI le che. jenI pAsethI te zIkhyo che naraka nahIM paNa tenA jevA anekAneka bhavomAM duHkhanI paraMparAthI tenA upara teno prayoga kare che; kevI bhavitavyatA ! te mAne che ke AkuLa vyAkuLa thanArA jIvo paNa hoya che. mahAvIranuM mRtyuM thaze paNa tIrthakarone AvI zakti abhibhUta karI zakatI ' 'bAraso sAdhvInA uparI rajajA Aryo hato. pUrvakarmanA udayathI nathI; ulaTuM soLa varSa asvastha rahI potAnuM ucita kAryaktApa karatA temane pAchalI jIMdagImAM koDha thayo, asahya vedanA thaI. vyAdhi zAthI rahyAM. thayo? tema pUchatAM kahyuM ke ukALeluM pANI pIvAthI thayuM. kevaLIe koDhanuM gozAlake je agamya dhRNAspada kAryo karyA che te aMge mRtyu pUrve kAraNa samajAvyuM. ukALeluM pANI koDha karanAra nathI paNa dravya ane bhAva tIvra pazcAttApa karyo tethI asaMkhya bhavomAM bhavATavImAM bhaTakI kalyANa roga harananAra che. he rajUjA tu zarIrano roga maTADavA talase che paNa karaze. koie paNa gurunI AjJAnuM ullaMdhana te gurunuM akalyANa thAya bhAvaroga bhayaMkara Ubho karyo tenuM zuM? kevaLIno upadeza sAMbhaLI bIjI tevI vartaNuMka ke apamAna na karavuM tevuM pote upadezamAM jaNAve che. tIvra sAdhvIo mArge AvI. pazcAttApa rajajA e karyo paraMtu durvacana bolavAthI pazcAttApa mokSanuM kAraNa bane che! evuM pApa karyuM ke aneka bhavabhramaNa kare to paNa te jaladI chUTe temane kSIrakadambaka pAThaka traNa vidyArthIonA zikSaka che. temAM potAno ja nathI. (upadezaprAsAda) putra ane vidyArthI narakagAmI tema jANatAM sanyAsa laI lIdho ! - Avo bIjo kisso lakSmaNA sAdhvIzrIno che. lakSmaNA je rAjakuMvara potAnA putra sAthe bIjo paNa narake janAra che te jANI uddhinna thaI sAthe corImAM cAra pherA pharI tyAM rAjakumArane koI ociMtI vyAdhi thaI. sanyAsanA pavitra mArge Daga bharI dIdhA. traNamAMthI be ziyo narakagAmI 1. lakSmaNA je maMDapamAM svayaMvare varI teja maMDapamAM teja vakhate raMDAI. thayA. lakamaNAe AzvAsana pAmI cittane vairAgya mArge vALI pratiSThita nagaramAM upara jaNAvelAM dRSTAMtonI samIkSA para anuprekSA karatAM tAravI jinezvara bhagavaMta padhAryA, dezanA sAMbhaLI sAdhvI thayA. zakAya ke tIvra bhAvanApUrvaka AraMbhasamAraMbho ke pApAcAra AcarI eka vakhata pravartinI sAdhvIe vasati gaveSaNA karavA mokalI. pazcAttApa ke dilamAM vedanA na thAya to te jIva avazya narakagAmI bane caklA-caklInuM maithuna, ratikrIDA joI, vairAgya virodhI vicArothI vAsita che. jIvahiMsA, mAyAkapaTathI durAcAra, mohAsaktithI mAnavatA virUddha thaI brahmacarya mATe bhagavAna savedInI sthiti zuM samaje ema duSTa vicAra AcaraNa, zreNika rAjAnI jema mRgalInI hatyA pachI utkaTa AnaMda, ryA. pAchaLathI pastAvo thayo. potAne AvA vicAro thayA che ema na kakautsukanI jema asahiSNutAthI labdhino durupayoga, cakravartI pada jaNAvatA, AvA prakAranA vicAro mATe zuM prAyazcittata hoi zake tema meLavI saMsArano tyAga na karI narakanA atithi thavuM paDatuM hoya che. pUchyuM, paNa sAcI potAnI sthiti chUpAvI. teNe pacAsa varSa sudhI gurue sAmAnyata: jaina mAnyatA pramANe vAsudeva-prativAsudeva narakagAmI hoya jaNAvela ugra tapazcaryA karI vAsanA mukta hRdaya thayuM paNa, AlocanA che kAraNa ke te pada dvArA anekAneka prakAranA pApo AcaravAnA prasaMgo lIdhA vinAnI tapazcaryA zuddha na karI zakI. kAyA phogaTa damI tapa eLe prApta thatA hoya che. kaMDarikane rasanAnI lAlasAthI narake javuM paDyuM, gayuM. ArtadhyAnathI marIne vezyA thaI anaMta saMsAra rakhaDI aMte kalyANa saMbhUti munine vAsanAnI Aga olavavA niyANA sudhI javuM paDyuM, sAdhaze. pUrvabhavamAM nipUNatApUrvaka tIvra pApa karavAthI narake javAnuM thAya che, upayoga mUDI gurae A pramANe prAyazcita AkhuM :- chaThTha pachI kamala prabhAcAryanI jema usUtra bhASaNa narakanuM kAraNa bane che. aThThama, aThThama pachI dasama, te pachI davAlasa dasa varSa karavA joie. aneka prakAranI hiMsA, khoTA daMDo, khoTA karaverA, anAcAra, tenA pAraNe vigaya rahita ekAsaNuM karavuM. soLa varSa mAsakhamaNa, 20 devagurunI niMdA tathA temanA pratyenIka thavuM, narakanA kAraNo che. koNikanI varSa AyaMbila ane be varSa upavAsa karavA joIe. Ama 50 varSanI jema bhayaMkara yuddha karanAra narake jAya che. mammaNanI jene ArtadhyAna ke tapazcaryAmAM mAtra be varSa ja khAvAnuM Ave. A 50 varSanI tapazcaryA raudradhyAna dharanArA narake jAya che. taMduliyA malyanI jema mAnasika ryA chatAM paNa te gara samakSa potAnA nAma thakI Aloce nahi to manasUbA narake laI jAya che. bhayaMkara vairabhAva agnizarmAnI jema narakanuM tene zuddha thavuM ghaNuM kaThaNa che. (zrAddhavidhi, upadeza prAsAda) kAraNa bane che. lakSmaNA sAdhvInI jema tIvra tapo pApanI AlocanA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 prabuddha jIvana karyA vagara karAyuM te ekaDA vagaranA mIMDA jevA che. 80 covIsI sudhI rajajAsAdhvI tathA lakSmaNA sAdhvI saMsAramAM saryA karyA kAraNa ke bhavATavImAM bhaTakavuM te naraka karatAM paNa duSkara che. tethI, pApa karI tIvra pApanI AlocanA karI nahIM teonI jema gozAlo paNa pulaparAvarta pazcAttApa ke AlocanA na karAya to te narakanAM dvAra bane che. sudhI bhaTakyo jenI pIMDA narakavAsa karatAM paNa adhika gaNAvI zakAya. ' uparanAM udAharaNonA vizleSaNa rUpe narakanA kAraNo joIe :- jaina rAmAyaNa pramANe rAjA rAvaNanA hADakA bhAMgI nAMkhanAra vAsudeva sAtamI narakagAmI mahAvIre 18mA tripRSTha vAsudevanA bhavamAM garama lakSmaNa paNa narake gayo hoya che. dhagadhagatuM zIzu kAnamAM reDAvyuM hatuM te kArya nidhUNatama hovAthI narake ATha karmomAMthI sAta karmo pratisamaye baMdhAya che; paraMtu AyuSya gayA. vaLI vagara zatre siMhane cIrI nAMkhavo tathA 16mA bhavamAM karma to jIMdagImAM eka ja vAra baMdhAya che, je bhogavyA vinA chUTako baLadane zIMgaDAthI pakaDI goLagoLa bhamAvI AkAzamAM uchALI te kArya nathI. bhavasiddhiko mokSamAM javAvALA hoya che je gati mokSamAM javAnA paNa tevuM ja gaNAvI zakAya. . anuSThAno vinA zakya nathI. atinikAcita niyANAmAM phasAyelA jIvone prasannacaMdra rAjarSa eka pachI eka narakane pAtra banatA gayA tenuM samyakatvano lAbha prAya: pharI maLato nathI. koraDu maganI jema kAraNa tIvra Akroza sahita munipaNAmAM yuddha karavuM te hatuM. bhale te yuddha karavuM te hatuM. bhale te abhavasiddhika game teTalA prayatna pachI paNa mokSa meLavavA yogyatA mAnasika hoya. taMduliyo matsya paNa mAnasika ciMtanavaza narake jAya che. meLavI zakatA nathI. samyagadRSTi jIvone samyakatva prApta thatAM pahelAM narakAyuSa baMdhAi gayuM hoya, athavA samyapha cAritranI ArAdhanA zakya - zreNika rAjA je pahelI narake gayA tenuM kAraNa mRgalIne haNyA pachI na banI hoya, athavA cAritradhArI banyA pachI paNa pAlanamAM zithilatA. tIvratama bhAve AnaMda karyo te hatuM. rahI hoya tyAre narakAyuSya ja avaziSTa rahe che. kRSNane sAtamIthI trIjI narake javAnuM thayuM tenuM kAraNa vAsudeva hoI jemanA jIvanamAM samyakatva, sadabuddhi ane sadvivekano prakAza na saMsArano tyAga na karAyo te che; kAraNa ke ' rAjezrI te narakazrI" thayo hoya tethI hiMsA, jUTha, corI, maithuna, vyabhicAra, parigrahAdimAM jIvane kuruka ane utkasaka aneka prakAranI labdhio tathA utkaTa tapazcaryA , vyatIta karanAra, kaSAya kalezamAM 24 klAka pUrA karI temanA adhyavasAyo chatAM samatA gumAvI je vaNathaMbhyo varasAda varasAvI aneka prakAranAM kRSaNa lezyA, nIla' lezyA ane kapota vezyAvALA hoI raudra dhyAnamAM ? praveza thatAM vAra na lAgatA temAM mRtyu pAmI narakano atithi banI jIvonI azAtA karI te gaNAvI zakAya. AkhI kuNAlA nagarI tArAja jAya che. bhagavAna mahAvIra paNa temanA 18mA vAsudevanA bhavamAM 7mI karI ! narake tathA 21mA bhavamAM cothI narake jAya che. bhagavAna mahAvIrathI subhUma cakkartA narake gayA kAraNa ke cha khaMDa jItI lobhavaza sAtamo ja zarU karI bhagavAna mahAvIrathI samApana karIe. ' 001 khaMDa jItavo hato. brahmadatta cakravartIe asaMkhya brAhmaNo mArI naMkhAvyA tathA vedhaza | prabuddha jIvana guMdAnA ThaLiyA teonI AMkho che tema mAnI cIkaNA nikAcita karmo | (rajIsTrezana opha nyujha peparsa rUlsa 1956nA anvaye) bAMdhyA ane raudradhyAnathI sAtamI narake gayo.. . * (phorma naM. 4) .. | kaMDarike hajAra varSanuM ugra saMyamI jIvana jIvyA pachI, rasanAnI 'prabuddha jIvana saMbaMdhamAM nIcenI vigato pragaTa karavAmAM Ave.' lAlasAe, khAudharAnI jema khAvAthI, zULAdi vyAdhigrasta thai tIvra ArtadhyAnathI narake gayo. te 1: prasiddhinuM sthaLa : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, dhammasiri AcArya utsutra prarUpaNA thakI narake gayA. : 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-4.| mRgAputra pUrvabhavamAM je atyAcAro karyA hatA tethI narake jaI 2. prasiddhino krama : dara mahinAnI soLamI tArIkha. rAjArANInI kukhe janmyo hato. 3. mudrakanuM nAma : cImanalAla je. zAha mahAzatakane pauSadhamAM bALI nAMkhanArI revatI mRtyu pAmI sAta, kayA dezanA : bhAratIya rAtrimAM narake gai. 4. ThekANuM .: rasadhArA ko. o. hA. sosayaTI, zreNikanA putra koNike be yuddhomAM eka karoDa esI lAkhano vadha : 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-4. karyo tenI sAthe be sivAyanA badhAM sainiko narake gayA. ' 5. prakAzakanuM nAma : cImanalAla je. zAha pativiyogamAM raDanArI rANI zrIdevI ArtadhyAnathI narake gai. | kayA dezanA . : bhAratIya . ' mammaNa zeThe dAna karI je aphasosa karyo ane ArtadhyAnanA guNAkAra ThekANuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, = thayA tethI temAMthI raudradhyAnamAM gayo ane sAtamI narake gayo. . ': 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-4. agnizarmAe traNa mahinAnA upavAsa pachI vairabhAvanAthI navamAM 6. taMtrInuM nAma - : DaoN. ramaNalola cI. zAha bhavamAM guNasenane saLagAvI nAMkhavAno manasUbo narakanuM kAraNa bane che kayA dezanA ' : bhAratIya tathA pratyeka bhavarmA vairanI bhAvanAthI pApAcaraNa karyA kare che. ThekANuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, : 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-4., zrI muMbaI jena yuvaka saMgha | | 7. mAlikanuM nAma : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, , navo phona naMbara ane saranAmuM : 385, saraghara vI. pI. roDa, muMbaI-4.) zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano phona naMbara have badalAyo huM ramaNalAla cI. zAha AthI jAhera karuM chuM ke upara ApelI vigato mArI jANa ane mAnyatA mujaba barAbara che. . che. navo phona naMbara 3820296 che tA. 1-3-94 ramaNalAla cI. zAha Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana .. tA16-3-94 ane tA. 16-4-94 kacchamAM bAramo jaina sAhitya samAroha 0 cImanalAla ema. zAha-kalAdhara 0 pUrva bhUmikA : jaina jagatanA AdaraNIya vidvAna tyAgamUrti zrI harImala pArekhanI kaccha mAtra gujarAtano ja nahi bhAratano ane vizvano eka viziSTa upasthitithI A sAhitya samArohane viziSTa gaurava prApta thayuM hatuM. pradeza che. enA jevo bhavya bhUtakALa, sAMskRtika samRddhi, dilerI ane te svAgata : parAkramono itihAsa bhAgye ja vizvano koI anya pradeza dharAvato haze.. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA jinAgama TrasTanA ceramena zrI kacchanA lokasAhityakAra dulerAya kArANIe ethI ja kahyuM che : visanajI lakhamazI zAhe saunuM bhAvabhInuM svAgata karatAM jaNAvyuM saMta sUtA bhalA bhakata je bhomamAM, hatuM ke kacchanI A pavitra bhUmi para jaina sAhitya samArohanuM Ayojana pIra poDhayA jahAM ThAma ThAme; thAya teno kone AnaMda na thAya ? ATalA badhA vidvAno amAre AMgaNe DuMgare DuMgare devanI derIo, padhAryA tenuM amAre mana bhAre gaurava che. A vidrAno jainadharma, tattvajJAna, khAMbhIo khoMdhanI gAmagAme. ItihAsa ItyAdi viSayo para abhyAsa nibaMdho vAMcaze. temAMthI ghaNuM kaika kavio taNA bhavya urabhAvanI, navuM navuM jANavA maLaze. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA yojAtA jaina jayAM vahI satata sAhitya saraNI; sAhityanA A kAryakramano vyApa vadhu ne vadhu vistaro evI zubha kAmanA. bhAratI mAtane khoLale khelatI, jaina sAhitya samArohanI bhUmikA : " dhanya ho ! dhanya ho ! kaccha dharaNI ! A jaina sAhitya samArohanA adhyakSa ane saMyojaka DaoN. ramaNalAla cI. zAhe sAhitya samArohanI bhUmikA samajAvatAM anekAneka naravIronI janmadAtrI kacchanI dharatI ratnagarbhA bhUmi che. jaNAvyuM hatuM ke jaina dharmamAM jJAnano bhAre mahimA batAvyo che. sUkSmamAM samasta jagatamAM prakhyAta thayelA evA narapuMgavone eNe janma Apyo sUkSma evA nigodanA jIvomAM paNa akSaranA anaMta bhAga jeTaluM jJAna che. aneka AsamAnI-sulatAnI Aphatono sAmano karIne khaDatala avazya hoya che. jaina sAhitya samAroha e sAMpradAyika ke saMkucita banelI kacchanI dharaNI vIra prasutA che. ahIM thaI gayelA saMto, mahaMto, draSTithI nathI zarU karAyo.paraMtu jaino pAse aDhaLaka sAhitya ane kalAno satIo, zurAo, dAnavIra dAtAo, kavio, sAhityakAro ane vAraso che. tene vyavasthita karavAno tathA tenA abhyAsIone protsAhita klAkAroe potAnA AtmatejathI A dharatIne vadhu ne vadhu gauravavAna karavAno A prayAsa che. jainomAM jAti, liMga ane varNabheda nathI. jainonA karI che. AvI kacchanI zauryavaMtI pavitra bhUmimAM jagavikhyAta prAcIna badhAya tIrthakaro kSatriya hatA. badhAya gaNadharo brAhmaNo hatA. metAraja tIrtha bhadrezvaranI najIka mAMDavIthI nava lio miTaranA aMtare koDAya gAma muni mudra varNanA hatA. jaina dharma sarva mATe khullo che. A sAhitya pAse ezI ekara jeTalI vizALa jamInamAM nirmANa pAmelA nUtana jaina samAroha yojavA pAchaLano udeza jJAnanI upAsanA ane dharma tathA tIrthasthaLa botera jinAlaya mathe muMbaInI suprasiddha jaina zikSaNa saMsthA tatvadarzananI pravRttine vega ApavAno che. agAu varSo sudhI gujarAtI zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA jinAgama TrasTanA upakrame tA. 19, 20, sAhitya pariSadanA saMmelanamAM jaina sAhityano eka judo vibhAga raheto. 21 mArca, 1994nA roja bAramA jaina sAhitya samArohanuM keTalAMka varSothI e vibhAga baMdha thayo che. AthI jaina sAhityanA adhyayana Ayojana thayuM hatuM. zrI mahAvIra jaina vidyAlaye tenA hIraka mahotsava ane saMzodhanane vadhu sakyi banAvavAnI draSTithI alaga samAroha prasaMge i. sa. 1977mAM prathama jaina sAhitya samArohanuM muMbaI khAte yojavAnI bhUmikA racAi hatI ane te zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevI sAkSaravarya zrI kezavarAma kA. zAstrInA pramukha sthAne Ayojana karyuM hatuM.e jJAnasamRddha saMsthAe e javAbadArI upADI lIdhI che. pachI A saMsthAe mahuvA, surata, sonagaDha, mAMDavI (kaccha), khaMbhAta, vikramanA paMdaramAM zatakathI aDhAramAM zataka sudhImAM seMkaDo nahi pAlanapura, sametazikhara, pAlitANA, botera jinAlaya ane cArUpa balake hajAro sAhitya kRtionI racanA jaina kavionA hAthe gujarAtI(pATaNa) ema agiyAre sthaLoe sAhitya samAroha yojayA hatA. rAjasthAnI bhASAmAM thai che. vaLI te pUrvenA hajAreka varSanA samayamAM kacchanI pavitra bhUmimAM botera jinAlaya jevA nUtana jaina saMskRta ane prAkRta bhASAmAM paNa aneka kRtionI racanA thai che. je tIrthasthaLamAM jainAcArya zrImad guNodayasAgarasUrIzvarajI sAhitya prakAzita thayuM che te to dasa paMdara TakA jeTaluM paNa haze ke kema mahArAja sAhebanI pAvana nizrAmAM ane muMbaI yunivarsiTInA te prazna che. jesalamera, pATaNa, sUrata, khaMbhAta, DabhoI, chANI, vaDodarA, gujarAtI vibhAganA bhUtapUrva adhyakSa ane jaina dharmanA prakAMDa vidvAna pAlitANA, bhAvanagara, liMbaDI, jodhapura, jayapura, bikAnera vagerenA jJAna DaoN. ramaNalAla cI. zAhanA pramukha sthAne yojAyela A bAramAM jaina bhaMDAromAM vIsa lAkhathI vadhu hastaprato Aje paNa sacavAyelI maLe che. sAhitya samArohamAM uddaghATana beThaka ane sAhityanI beThako saha kula e jotAM A prAcIna ane madhyakAlIna samayagALA daramiyAna keTaluM mAtabara jaina sAhitya racAyuM haze teno khyAla Ave che. A sAhityanA cAra beThako Ayojita thaI hatI. muMbaI, amadAvAda, bhAvanagara, rAjakoTa, saMzodhana, saMpAdana, adhyayana ItyAdi prakAranI pravRttine vikasAvavA tathA kaccha, jodhapura vagere sthaLoethI sATha jeTalA vidvAnoe A kAryakramamAM navodita sAhityakArone protsAhita karavAnA AzayathI chellA be dAyakAthI utsAhabhera bhAga lIdho hato.. sAhityasamArohanI A pravRtti cAlI rahI che. A pravRtti mATe Arthika udghATana beThaka : tathA anya prakArano sahayoga vividha saMsthAo ane zreSThIo dvArA ravivAra tA. 20mI mArca, 1994nA roja savAranA dasa vAge amane je maLato rahyo che te mATe ame saunA RNI chIe. kacchanA botera jinAlayanA upAzraya khaMDamAM pU. AcArya bhagavaMta te dIpa prAgaTaya : zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA maMgaladIpa pragaTAvIne sAhitya samArohanuM udghATana karatAM gujarAta maMgalAcaraNathI A sAhitya samArohano prAraMbha thayo hato. A prasaMge Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 prabuddha jIvana rAjayanA kAyado, nyAya ane grAmavikAsa khAtAnA maMtrI zrI navInacaMdra | zrI upendrabhAI vorAnuM sanmAna : ' - zAstrIe jaNAvyuM hatuM ke kaccha tapobhUmi che, kacchanI A punita dharA zrI AryarakSitasUrijI jaina tattvajJAna vidyApIThamAM varSo sudhI sevA para botera jinAlaya jevA pavitra tIrthasthaLamAM jana sAhitya samArohanuM ApanArA saMskRtanA vidvAna adhyApaka zrI upendrarAya nAnAlAla Ayojana thAya e atyaMta AnaMda sAthe gauravanI vAta che. jainadharme vorAnuM A prasaMge rU. 1101/-nI thelI, cAMdInuM zrIphaLa, prazastI vizvane ahiMsAno saMdeza Apyo che. jainadharma graMthomAM ApavAmAM AvelA patra, zAla ane sukhaDanI mALA dvArA zrI navInacaMdra zAstrInA varadda upadezonuM anusaraNa thAya to jagata tanAva mukta banI zake, hiMsA haste bahumAna karAyuM hatuM. mukta banI zake, ane sAruM jIvana jIvavA mATe sakSama banI zake. te prathama beThaka : samAjamAM ahiMsA, zAMti, ekatA, bhAicAro ane paraspara sumeLa sAdhavA ravivAra tA. 20mI mArca, 1994nA roja baporanA traNa vAge jaina sAhitya ghaNuM upayogI thaI zake. AjanA kaparA kALamAM mANasa upAzraya khaMDamAM DaoN. ramaNalAla cI. zAhanA adhyakSasthAne bAramA mANasa tarIke jIvavAnuM zIkhe, sRSTinA raMgamaMca para thoDuM bhejuM vApare jaina sAhitya samArohanI pahelI beThakano prAraMbha thayo hato. A beThakamAM to teno saMsAra sukhI ane saMtoSI bane. aMtamAM zrI zAstrIe jaina nIcenA vidvAnoe potAnA abhyAsalekho rajU karyA hatA. sAhitya samAroha dvArA dharma, sAhitya, nIti, sadAcAranI vAto lokonA jJAnayogano mahimA : - hRdaya sudhI pahoMce ane sAhitya samArohanI A virala pravRttithI - pU. sAdhvIzrI mokSaguNAzrIjIe A viSaya para vaktavya ApatAM anekonuM jIvana naMdanavana bane evI zubhakAmanA darzAvI hatI. jaNAvyuM hatuM ke paramapadane pAmavA mATe ApaNAM zAstramAM traNa yoga D jaina sAhityanuM yogadAna : batAvyA che te che jJAnayoga, tapayoga ane bhaktiyoga. A traNe yogamAMthI suprasiddha vyAkhyAnakAra munizrI devaratnasAgarajI mahArAje jJAnayogano jainadharmamAM bhAre mahimA che. jJAnayogathI anaMta karmanI A prasaMge vaktavya ApatAM jaNAvyuM hatuM ke kacchanuM A koDAya gAma nirjarA thai zake. jJAnayoga kaThina jarUra che, paNa azakya nathI. marajIvA kacchanI kAzI che. ahIM koDAyamAM sAhitya samAroha na thAya to Azcarya jema motI levA samudramAM UMDe utaratA jAya tema jIvAtmA AtmaciMtanamAM, thAya ! A bhUminA paramANuM ati pavitra che. AjathI savAso varSa UMDo utarato jAya tema tene jJAnayoganI prApti sahaja thAya. pahelAM A bhUmi para sAhityanA vidvAnonuM avAranavAra milana thatuM. ahIM jJAna gaMgotrI satata vahetI rahetI. jaina sAhityanuM vizvanA 0 lajajA - zrAvaka jIvananI lakSmaNarekhA : sAhityamAM adabhUta yogadAna che. ema jaNAvIne temaNe jaina prA. matkacaMdra 2. zAhe A viSaya para bolatAM kahyuM hatuM ke kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye yogazAstramAM mArgAnusArI zrAvaka jIvanamAM sAhityakAronA hAthe sarjAyeluM sAhitya, zrIpALacaritra, zrI devacaMdrajInI covIzI-padaracanAo, zrI salacaMdrajInI sattarabhedI pUjA ane anya dharmaArAdhanA mATe je 35 bola kahyA che temAM lajajAguNano paNa samAveza thAya che. dazavaikAlika sUtramAM AtmakalyANa mATe lajajA, dayA, pUjA sAhitya, upAdhyAya yazovijayajI ane zrI jJAnavimalasUrinI racanAo temaja acalagacchanA prabhAvaka AcArya zrI jayazekharasUrinA saMyama ane brahmacaryane sAdhanarUpa gaNAvyA che. pazu ane mAnavamAM sAhityanuM rasapAna karAvyuM hatuM. AhAra, nidrA, bhaya ane maithuna samAna rUpe che paraMtu manuSyajIvanamAM dharma ane temAMthI niSpanna thatAM viveka, maryAdA, lajajAnA kAraNe manuSya 0 kharA netRtvanI khoTa : pazuthI judo paDI jAya che. manuSya jIvanamAM lajajAnA AcAramAM saMskAra khyAtanAma vidvAna, tyAgamUrti zrI harImala pArekhe saMbodhana ane lokaniMdAno bhaya e baMne kAma karatAM hoya che. karatAM kahyuM hatuM ke, keTalIkavAra vicAra e thAya che ke, samAja ane 0 zrI vijyAnaMdasUri mahArAja : sAhityane zuM levA devA ? AvA sAhitya saMmelano kharekhara janatAne upayogI thAya che kharA ? A dezamAM kyAreka dharma sAmAjika rahyo che zrI jayendrabhAI ema. zAhe A viSaya para vaktavya ApatAM to kyAreka samAja dhArmika rahyo che. A dezanI keTalIka nabaLAio jaNAvyuM hatuM ke jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM AcArya zrI vijayasiMhasUri pachI gheDhasothI baso varSanA gALAmAM koi AcArya thayA spaSTa jaNAI rahI che. Aje sauthI vadhAre. khUMce tevI vAta e che ke mahAtmA gAMdhI pachI A dezamAM kharA netRtvanI khoTa UbhI thaI na hatA. evA samaye pAlitANAmAM samasta jaina zvetAmbara mUrtipUjaka che.AjanAM ApaNAM dhaNAkharAM rAjakIya netAo tadRna vAmaNA ane saMghe zrI vijayAnaMdasUri (AtmArAmajI mahArAja)ne AcArya padavI arpaNa dizAdora vinAnA che. Aje ApaNe kyAM jaI rahyA chIe, ApaNuM gaMtavya karI ethI temane vikamanI vIsamI ane isunI ogaNIsamI sadInA zuM che teno khyAla ja ApaNane nathI. - Adya saMvegI AcArya ane yugapuruSa tarIke oLakhavAmAM Ave che. paM. tIrthakara bhagavAna dIpaka samAna : zrI sukhalAlajInA mate AtmArAmajI mahArAja prakhara vidvAna, tattva parIkSaka ane vaMtikArI vibhutI hatA. DaoN. ramaNalAla cI. zAha jaNAve A udghATana beThakamAM vidvAna vyAkhyAtA prA. tArAbahena 2. zAhe che ke AtmArAmajI mahArAja jevI mahAna pratibhA chellAM be saikAmAM ubodhana karatAM jaNAvyuM hatuM ke jJAna e dIpaka che. dIpakanI hAjarImAM koi thai nathI. gujarAta, rAjasthAna ane paMjAba upara emano prabhAva jema aMdhakAra TakI zake nahi tema jJAnarUpI dIpaka jemanA aMta:karaNamAM - ghaNo moTo rahyo hato. vidyamAna che. temanA aMta:karaNamAM ajJAna, rAga, dveSa, moha, baMdha, irSA ane asUyArUpI aMdhakAra tathA te aMdhakAramAMthI utpanna thanArA azAMti, | dhyAnayoga ane svAnubhUti : duHkha, kheda ke zokarUpI durguNo TakI zakatA nathI. tIrthakara bhagavAna dIpaka DaoN. kokilAbahena zAhe A viSaya para bolatAM kahyuM hatuM ke samAna che. tIrthakara eTale tIrtha pravartaka ane dharma pravartaka. tIrthaMkara jainayoga sAdhanAmAM dhyAnano bhAre mahimA che. vrata, niyama, tapa, japa, bhagavAna pote taryA ane ApaNane taravAno upadeza ApI gayA che. svAdhyAya vagere dhArmika kriyAonuM prayojana vyaktinA vicAra, vartananI jema eka dIpakamAMthI bIjo dIpaka pragaTe te rIte ApaNe jJAnarUpI azuddhio dUra karI manane zAMta ane svastha thavAmAM sahAyaka thavAnuM dIpakane satata prajvalita rAkhI ApaNuM kalyANa sAdhavAnuM che. che. aMte dhyeya che samatvanA vikAsa dvArA AtmajJAnanI prApti arthAta Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 . . prabuddha jIvana tA. 16-3-94 ane tA. 16-4-94 svAnubhUti. vizvanA badhA ja mahApuruSoe svane oLakhavA upara bhAra gADhapaNe saMlagna che ke dharma kyAMthI zarU thAya che ane satya kyAMthI mUkyo che. zrImad rAjacaMdra kahe che-jaba jAnyo nija rUpako, taba jAnyo praviSTa thAya che te kaLavuM kaThina che. dharmanA bIjarUpa paramAtma tattva je saba loka, nahi jAnyo nija rUpako, taba jAnyo saba phoka. kabIra kahe AdhyAtmika vidyAnA phaLa svarUpe saMprApta thaI zake tenuM nirdezana karatAM che : AtmajJAna vinA jaga juThA ! sokreTIsa Know Thyself kahI mahAtmA gAMdhIjIe lakhyuM hatuM ke Truth is God-satya e ja izvara AtmajJAnanuM mahattva svIkAre che. yoga eTale potAnI jAtanI mulAkAta.. che. eka bIjA saMdarbhamAM prema e ja paramAtma tatva che evuM paNa kahevAyuM Atmazakti jAgRta karavA mATe dhyAnayoga sarvotkRSTa sAdhana che. dhyAnayoga che. dvArA aMtarmukha thai vitarAgapada prApta karI zakAya. 7 saMthAro-eka abhigama : 2 jainadharmamAM strIonuM sthAna : prA. aruNa jozIe A viSaya para bolatAM kahyuM hatuM ke AtmA DaoN. haMsAbahena zAhe A viSaya para vaktavya ApatAM jaNAvyuM jyAre dehano tyAga kare che tyAre maraNa thAya che. pratyeka dehadhArI mATe hatuM ke zAstra ane vyavahAra e baMne strI jAtine AdhyAtmika ane maraNa Avazyaka che. uttarAdhyayana sUtramAM maraNanA be prakAro nirdiSTa che. zArIrika vikAsamAM puraSAninI samAna siddha kare che. bhagavAna mahAvIre jemake ajJAnI jIvonuM akALa maraNa vAraMvAra thAya che. paraMtu paMDita strIne puruSa samAna gaNIne caturvidha saMghamAM sAdhvI ane zrAvikAne puruSonuM sakALa maraNa eka ja vAra thAya che. ane te utkRSTa che. saMthArono sthAna ApIne mahilAonuM gaurava vadhAryuM che. bhagavAna mahAvIranA saMbaMdha ajJAnIonA akALamaraNa sAthe nathI. vyutpatinI draSTie samayamAM caMdanabALA, mRgAvatI, sulasA vagere mahilAonAM javalaMta tapAsIe to saMthAro zabda "saMskAraka zabdamAMthI nIkaLe che. tRNa-zamyAne udAharaNa che. aDhI hajAra varSanAM ItihAsamAM aneka mahilAonA uttama saMskAraka athavA saMthAro kahe che. ane saMthArono saMbaMdha paMDito sAthe draSTAMta jovA maLe che. paraMtu aphasosanI vAta e che ke vyavahAramAM che. AgAmI samayane oLakhIne paMDita svayaM potAno mRtyukALa nizcita ghaNIvAra sAdhu bhagavaMto dvArA mahilAono anAdara thAya che, temane kare che. ane A prakriyAne kAryAnvita karavA mATe tRSNa-zamyA bichAvIne nIcuM sthAna ApavAmAM Ave che. AhArAdino tyAga karI AtmadhyAnamAM rata thaI dehatyAga kare che, A 0 kavi sahajasuMdaranI eka aprakaTa racanA : prakriyAne saMthAro karyo kahevAya che. prA. kAMtilAla bI. zAhe A viSaya para bolatAM kahyuM hatuM 2 jainadharmanA viziSTa siddhAMto : ke jaina sAdhu kavi sahajasuMdara upadezagacchanA siddhasUri dhanasAranI prA. utpalA kAMtilAla modIe A viSaya para vaktavya paraMparAmAM ratnasamudra upAdhyAyanA ziSya. temanI guNaratnAkara chaMdakRtino ApatAM jaNAvyuM hatuM ke jainadarzana e anekAdarzana che. AtmA sAdhaka mukhya viSaya jaina saMpradAyamAM khUba jANItA evA cUlibhadra-kozAna che. samyam jJAna, darzana, cAritra ane tapa e sAdhana che. mokSa e tenuM kathAnakano che. AkhI racanA kula cAra adhikAromAM vaheMcAyelI che. A sAdhya che. mokSa eTale AtmAnA saMpUrNa guNonI paripUrNatA. baMdhanothI kRti kula 419 kaDI dharAve che. AkhI kRti vAcatA eka kathAtmaka sarvathA chUTavuM tenuM nAma mokSa. jeTalA baMdhano vadhAre teTalo saMsAra vadhAre. kAvyakRti tarIke je pAMceka muddAo paratve ApaNuM lakSa dorAya che te che: AtmA pote ja karmano kartA che ane pote ja sukhadu:khano bhoktA che. (1) A kRtimAM vArtAkathana kavinuM gauNa prayojana rahyuM che. (2) ahIM bIje kare ne tame bhogavo ane tame karo ne bIjo bhogave e sughaTita kathana karatAM bhAvanirUpaNa ane varNana vizeSa dhyAna kheMce che (3) kRtinA nathI ane tethI ja A vizva Izvara ke koie banAvyuM nathI ke izvara bahiraMganI paNa kavie savizeSa mAvajata karI che (4) cAraNI chaTAvALA, teno preraka nathI. kAraNa ke rAga dveSathI rahita thayelA siddha AtmAne vividha chaMdone kavie khUba lADa laDAvIne emAMthI bharapUra saMgIta UbhuM saMsArano saMbaMdha rahevA pAmato nathI. karyuM che. (5) kavinA pAMDitya ane bahuzrutatA ahIM pragaTa thAya che. jainatIrtha tAraMgA - eka prAcIna nagarI : 0 anya vakatavyo : DaoN. kanubhAI zeThe A viSaya para bolatA kahyuM hatuM ke tAraMgA - prathama beThakamAM uparokta nibaMdhonI rajUAta uparAMta (1) pU. parvata para bAramI sadInuM ajitanAtha bhagavAnanuM prAcIna daherAsara munizrI navaratnasAgarajIe 'dhyAnayoga ane (2) pU. sAdhvIzrI darzanIya che. tAraMgA tIrthanI mAhitI rAsamALAmAMthI prApta thAya che. kalpaguNAzrIjIe 'zrutajJAnano mahimA e viSaya para mananIya vaktavyo rAsamALAmAM jaNAvyuM che ke ahIM keTalAka navA nAnA daherAsaro che. svaccha jaLAzayo che. parvata para devI tAraMgAnuM maMdira che. tethI tenuM nAma rajU karyA hatA. tAraMgA paDyuM che. te veNI vatsarAjanA samayanuM che. saMbhava che ke A 2 dritIya beThaka : sthaLe kumArapALe baMdhAvela ajitanAthanA daherAsara pUrve paNa koI ravivAra, tA. 20mI mArca, 1994nA rAtrInA ATha vAge yAtrika daherAsara hoya. A sthaLanI cAre tarapha jaMgalo che ane bhomiyA vinA gRhamAM jaina sAhitya samArohanI bIjI beThaka maLI hatI. jemAM nIcenA tyAM javuM muzkela che. ahIM pahoMcavAnA be mArgo che. iDaranI mAphaka ahIM vidvAnoe potAnA nibaMdho rajU karyA hatA. nAno durga che. A parvatanI khINamAM ajitanAtha bhagavAnanuM daherAsara te satadharma saMzodhana : che. tenI AjubAjunA traNa zikharo para nAnI chatrIo che. je bhomiyAnuM - zrI goviMdajI jIvarAja loDAyAe A viSaya para vaktavya sthAna che. tAraMgA nagaranA rakSaNa mATe durga bAMdhelo che. jayAM bhekhaDo ApatAM jaNAvyuM hatuM ke dharmanI imArata satyanA pAyA para nirbhara hoya sIdhI ane caDhANa azakya che. tevA sthaLone bAda karatA bIjA bhAgo che. A pAyAnA (1) darzana (2) adhyAtmavidyA (3) AcArasaMhitA ane para sthAnika grenAITa paththaranI bhIto bAMdhI che. A durgane pUrva ane (4) paraMparA e cAra mukhya aMga che. A caturvidha pariprekSyamAM koi pazcima dizAnA daravAjA che. temAM pUrvanA daravAjAnI racanA sulatAna paNa dharmanuM mULa svarUpa jANamAM AvI zake. A svarUpa samajavAnI yuganI kamAnavALI che. tathA daravAjA paranI bhIta para zikharanA bhAgo, manasthiti paNa satya vaDe ja sarjAi zake. satya ane sadharma eTalA cakezvarI, tIrthaMkara Adi zilpo dekhAya te rIte jaDI dIdhelA che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-3-94. ane tA. 16-4-94 prabuddha jIvana 15 2 samIkItanA saDasaTha bola : che. manuSya ane tIrthaMcane avadhijJAna guNavikAsa dvArA thAya che. tIrthaMkara - zrI uSAbahena mahetAe A viSaya para vaktavya ApatAM bhagavAnane avadhijJAna janmathI thAya che. anugAmI, ananugAmI, jaNAvyuM hatuM ke vyavahAra samakitanuM pAlana karavA mATe saDasaTha bhedonuM vardhamAna, hiyamAna, pratipAti ane apratipAti evA prakAro paNa avadhi jJAna Avazyaka che. cAra saduhaNA, traNa liMga, daza prakArano vinaya, traNa jJAnamAM batAvavAmAM Ave che. avadhijJAnI jIva vartamAna samaya uparAMta prakAranI zuddhi, pAMca duSaNono tyAga, ATha prabhAvako, pAMca lakSaNo, pAMca bhUtakALa ane bhAvathakALamAM paNa potAnI sthaLa kALanI mayadA bhUSaNo, cha jayaNAM, cha AgAro, cha bhAvanAo ane cha sthAnako ema anusAra rUpI padArthone joI zake che. avadhijJAna samakitI jIvane tathA saDasaTha bhedothI yukta hoya te samyakatva zuddha kahevAya. samakIta pAmelo ddha kahevAya. samakita pAmelo mithyAtvIne paNa hoI zake che. mithyAtvInA avadhijJAnane vibhaMga jJAna jIva samakita sAcavavA saDasaTha bolanI ArAdhanA karato hoya che. kahevAmAM Ave che. kAraNa ke te malina prakAranuM hoya che. mana:paryavajJAna, nizciyathI samakitanI ArAdhanA, mohanIya karmanI sAta prakRtio, avadhijJAna karatA caDhiyAtuM che. kAraNa ke te phakta samakitI jIvone ja anaMtAnubaMdhI bredha, mAna, mAyA, lobha tathA mithyAtva, mohanIya, mizra thaI zake che. vartamAna samayamAM TI. vI. ane viDiyonI zodha thaI che mohanIya ane samakita mohanIya A sAta prakRtino upazama, kAyopazama je avadhijJAnano kaMIka aNasAra Ape che, paraMtu te pUrNa nathI. kAraNa ke kSaya hovo joie, te ja sAcI ArAdhanA che. ke TI. vI. ane viDiyo bhaviSyakALanI ghaTanAne kyAreya batAvI nahi 0 locana-kAjala saMvAda : zake. vaLI tenA dRzyo be parimANamAM che. avadhijJAnamAM jIvaMta dRzyanI DaoN. kIrtidA jozIe A viSaya para bolatA kahyuM hatuM ke locana jema traNa parimANa hoya che. avadhijJAna ane mana:parya jJAna eka kAjala saMvAda kavi jayavaMtasUrinI racanA che. jayavaMtasUri madhyakAlIna prakAranI labdhi che. mokSamArganI ArAdhanAmAM te anivArya nathI. je gujarAtI sAhityanA gaNanApAtra kaviomAMnA eka che. temanI mahAtmAoe avadhijJAna ane mana:paryavajJAna prApta karyA vinA sIdhuM kavitvazakti asAdhAraNa che. teo vaDatapagacchanI ratnAkara zAkhAnA kevaLajJAna prApta karyuM hoya evA keTalAya udAharaNo jovA maLe che. sAdhu hatA. kavinI jIvana ghaTanAonA samaya nirdezo maLatA nathI. temanI D guNopAsanA : kRtiomAM maLatA samayane AdhAre temano kavanakALa soLamI sadIno prA. tArAbahena ramaNalAla zAhe A viSaya para bolatAM madhyabhAga ane uttarArdha nizcita thAya che. locana-kAjala saMvAda kahyuM hatuM ke jainadharmamAM guNopAsanAnuM ghaNuM mahattva che. mAnavabhava. e jayavaMtasUrinI be DhALa ane 29 kaDInI racanA che. A kRti TUMkI che guNa prApta karavAno amUlya avasara che. guNa anaMta che, doSo paNa anaMta, paraMtu kathananA cAturya ane snehabhAvanA vilakSaNa nirUpaNanI dRSTie che. doSo dUra karI guNa prApta karavA e parama puruSArtha che. kyAM guNo AkarSaka che. Ama to samAna rUpa guNa vyasaneSu maitrI ema kahevAya pAmavA ? paraMparAthI je uttama manAyA che, je sva5ra kalyANakArI che, che. paNa nirguNa sAthe paNa saMbaMdha hoya zake e viziSTa vicAra A saMto ane prajJAvAna puruSo jenI prasaMzA karatA thAkatAM nathI te guNo. nAnakaDI kRtinuM AkarSaNa che. A laghukRti tenA kathananA cAturya viSayanI jainadharma pramANe zubhalakSaNa te guNa che. azubha lakSaNa te doSa che. rajUAtanI vilakSaNatA, uttama dRSTAMta kalA ane paraMparA karatAM navA paMcamahAvrata te guNa che. bAkInA vrato te uttaraguNa athavA mULaguNane viSayanI pasaMdagIne kAraNe dhyAnapAtra banI rahe che. . poSaka guNa che. guNa prAptinA upAyo aneka che. temAM mukhyatve prabhudarzana, anya nibaMdho : dritIya beThakamAM uparokata nibaMdhonI rajUAta prabhu stavana, prabhu bhakti che. e uparAMta zAstravacana, ciMtana, manana, uparAMta (1) rDo. dhavala gAlAe Cosmic Universel without saMtasamAgama, sadaguru zaraNa, mahAna vyaktinA caritranuM vAcana, kaDaka Beginning and without End e viSaya para, (2) zrI prakAza AtmaparIkSaNa ane prakRti nirIkSaNane gaNAvI zakAya. pI. vorA e "jinezvara paramAtmAnuM vijJAna' e viSaya para ene (3) samyaga jJAna aura tarka : zrI hasamukha zAMtilAla zAhe 'ahiMsA pAlanamAM jaina sAhityanuM yogadAna zrI joharImala pArekhe A viSaya para vaktavya ApatAM jaNAvyuM e viSaya para nibaMdha vAMcana karyuM hatuM. hatuM ke tarkathI dharmane siddha karavo, paripuSTa karavo vyartha che. paraMbhAvamAMthI. 0 tutIya beThaka : svabhAvamAM pahoMcavuM enuM nAma ja dharma che. svabhAvanA abhAvamAM tarkanA somavAra, tA. 21mI mArca, 1994nA roja savAranA sADA nava mAdhyamathI jJAna prAptinI AzA niSphaLa che. svabhAva koi divasa tarka vAge upAzraya khaMDamAM tRtIya ane aMtIma beThaka maLI hatI jemAM nIcenA pratiSThita nahi thAya. tethI aparipakva lokonI zraddhA DAmADoLa thavAnI vidrAno e potAnA nibaMdho rajU karyA hatA. zakyatA che. 2 avadhijJAna : 0 bhakatAmara stotra - pATha ane paThana : DaoN. ramaNalAla cImanalAla zAhe A viSaya para vaktavya prA. yaMtabhAI koThArIe A viSaya para bolatA kahyuM hatuM 4 ApatAM jaNAvyuM hatuM ke jainadharmamAM jJAnanA mukhya pAMca prakAra batAvyA ke bhakatAmara stotra e suMdara bhakti racanA ja nahi sarasa kAvyakRti ' che. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna. ' paNa che. A racanA saMskRta bhASAmAM che. temAM keTalAka kaThina zabdo Ave jIva cAra prakAranA ghAnikarmano sarvathA kSaya kare tyAre tene kevaLajJAna che. bhaktAmara stotra jainomAM ghaNuM pracalita che. ethI enI ghaNI . pragaTa thAya che, je mukti apAve che. jJAnAvaraNIya karmanA kSayapakSama pustikAo chapAya che. ane keTalIka keseTo paNa utarI che. AvI anusAra jIvane mati, zruta, avadhi ane mana:paryava jJAna thAya che. pustikAo zuddha chapAya ane keseTomAM tadRna zuddha uccAraNa thAya e avadhi eTale maryAdA. sthaLa ane kALanI amuka maryAdAmAM rahelA rUpI jarUrI che. keTalIka nAmAMkita vyaktionI keseTomAM paNa azuddha uccAraNa padArthone Atma pratyakSa karavAnI zakti te avadhijJAna che. AMkha ane sAMbhaLavA maLe che ethI udvega thAya che. mananI sahAya vagara kevaLa AtmabhAve rUpIpadArthane jovA jANavA te te tamiLanA saMta kavayitrI - abUiyAra : avadhijJAna che. avadhijJAna be prakAranA che : bhava pratyayika ane guNa zrI nemacaMda ema. gAlAe A viSaya para vaktavya ApatAM pratyayika. devo ane narakagatinA jIvone avadhijJAna janmanI sAthe thAya jaNAvyuM hatuM ke drAviDa parivAranI, tamiLabhASA bhAratanI prAcInatama Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 - prabuddha jIvana " tA. 16-4-94 bhASAomAM eka che. jaina paraMparA ane jaina sAhityanI sAthosAtha tamila nibaMdhonI rajUAta uparAMta anya vidvAno ane abhyAsIoe paNa sAhityano vikAsa thayo che. jaina kavio, saMto ane vidvAnoe tamila vividha viSayo para abhyAsa lekho rajU karyA hatA, jenI vigata A sAhityanA utthAna ane utkarSamAM noMdhAvelo phALo ananya, amUlya che. pramANe che : (1) zrI cImanalAla ema. zAha-'kalAdhara'-gujarAtI jaina sadIo sudhI jaina anugAmanA prabhAvathI saMta ane bhakta nArIonI patrakAratva: dizA ane vikAsa (2) DaoN. baLavaMta jAnI-khemA haDALiyAno dIrdha paraMparA vikasI, jemAM sauthI lokapriya hatA prathama sadInAM saMta rAsa (3) De. zilpA gAlA-pAMca samavAya ane (4) zrI sudarzanA ane bhakta kavayitrI abUiyAra. teo jaina hatA. ane eka mAnyatA koThArI-cha Avazyaka. anusAra saMta tiruvalluvaranAM bahena hatA. emanAmAM vairAgyadazA ane bAramA jaina sAhitya samAroha mATe bIjA keTalAka nibaMdho AvyA kavitvazakti janmasiddha hatI. koI paNa dRzya ke ghaTanA jotAM temanI hatA jemAMnA A mujabanA mukhya che. (1) pU. munizrI navInacaMdravijayajI kAvyasaraNI vahevA lAgatI. abUiyAra atyaMta rUpALA hatA. paMdara varSe (pAlitANA) zrImada vijayAnaMdasUri mahArAja aura unakA sAhitya-eka lagna nakkI thayAM. emanI koI IcchA na hatI. jAna mAMDave AvI UbhI. adhyayana (2) zrI bhaMvaralAla nAhaTA (klakattA)-bhAkhaMDa pakSI (3) De. abUiyAra tyAMthI sarakI gaNezajInA maMdiramAM pahoMcI prArthanA karI ke priyabALA zAha (amadAvAda)- jaina mUrtipUjAnI prAcInatA ane bhadrezvaranuM mArA rUpane, mArA yauvanane pAchuM laI lyo ane kSaNa mAtramAM abUiyAra jaina maMdira (4) De. kavina zAha (bilimorA)-AtmArAmajI mahArAjanuM ghara DozI thaI gayA ! pAchA AvI parivrAjaka banI bhikSA mAgI pUjA sAhitya (5) paM. chabIladAsa kezarIcaMda saMghavI (sUrata) doDhaso varSa nirvAha karatAM. rAjavIo emane khUba sanmAna ApatA. emanI racanAo pahelAnuM eka aitihAsika kathAnaka ane zAstrIya pAThonI mahattA Aje paNa pAThyakramamAM che . ghera ghera emanI racanAo Aje gavAya samAvato eka mananIya vyavahAruM prasaMga (6),DaoN. Ara. pI. mahetA che. pramANabhAna, saMyama, zista, dAnadharma, gRhasthadharma, vidyA, koya, (gAMdhInagara)-mudrita kumudacaMdra prakaraNa (7) prA. cetanA bI. zAha namratA, rAjAnI pharo, anAsakti, tyAga vagere aneka viSayo para (rAjakoTa)-meruvijaya kRta vastupAla tejapAlano rAsa-eka adhyayana (8) emanI racanAo maLe che. zrI nagInadAsa vAvaDIkara (muMbaI)-sudharmAsvAmI (9) DaoN. manaharabhAI 12 upAdhyAya yazovijayajInAM keTalAka pado : sI. zAha (amadAvAda)-bAravratadhArI zrAvakanA lakSaNo (10) rDo. sureza DaoN. kalAbahena zAhe A viSaya para bolatAM kahyuM hatuM ke jhaverI (amadAvAda)-samayanI mAMga-rAmabANa ilAja 'sattaramAM saikAmAM thayelA upAdhyAya yazovijayajI mahArAja jaina dharmanA | abhivAdana : prakAMDa vidvAna hatA. ekasothI vadhAre graMthonuM temaNe sarjana karyuM hatuM. jaina sAhitya samArohanA saMyojaka DaoN. ramaNalAla cI. zAhanuM, saMskRta, prAkRta ane gujarAtI bhASAmAM temanI kRtio vidgadabhogya che. jinAgama TrasTanA ceramena zrI vasanajI lakhamazI zAhanuM, temanA stavana-padonuM sAhitya paNa eTaluM ja utkRSTa che. emanA pado sAhityanI traNe beThakonuM saMcAlana karanAra zrI cImanalAla sAmAnya jaiinastavana svarUpe, viziSTa jinastavana svarUpe, gItarUpe, kalAdharanuM, kavi saMmelana ane udghATana beThakanuM saMcAlana karanAra zrI AdhyAtmika rUpe, navanidhAna nava stavano rUpe ane gautama prabhAtI kalyANajI sAvalA-urmila'nuM ane yAtrA pravAsanuM Ayojana ane stavana rUpe racAyA che. beya ane dhyAtAnI ekatA thatAM bheda maTI jAya vyavasthA saMbhALanAra zrI zAMtilAla gaDAnuM A prasaMge abhivAdana zuM. kavie tethI ja gAyuM che "dhyAtA beya bhaye dou eka TuM, miTyo karavAmAM AvyuM hatuM. bhedakI bhAga, kulavidArI chare janasaritA, taba nahi taDAga.' page cAlanAra || saMcAlana ane AbhAradarzana : pagarakhAM pahere to tene kAMTA na vAge te vAta kevI sarasa rajU karAi kavi saMmelana ane uddhATana beThakanuM saMcAlana zrI kalyANajI che: 'pAu calata panahI je pahire, nahI tasa kaMTaka lAge. upA. sAvalA-urmile kahyuM hatuM. jaina sAhitya samArohanI traNa beThakonuM yazovijayajInI padaracanAo bhaktahRdayanA sAdhanAkALamAM udabhavatA saMcAlana zrI cImanalAla kalAdhare kahyuM hatuM. zrI mahAvIra jaina vividhabhAvone utkRSTa rIte rajU kare che ane tethI ja temanI padaracanAo vighAlaya jinAgama TrasTa taraphathI zrI vasanajI lakhamazI zAhe jIvaMta lAge che. AbhAravidhi karI hatI. D sukaDI-orasIyA saMvAda rAsa : 3 kavi saMmelana : DaoN. devabALA saMghavIe A viSaya para prakAza pADatAM jaNAvyuM ke tA. 19mI mArca, 1994nA jaina sAhitya samArohanI pUrva saMdhyAe hatuM ke madhyakAlIna gujarAtI sAhityamAM saMvAdAtmaka kRtionI zrI kalyANajI sAvalA-urmilanA kuzaLa saMcAlana heThaLa kavi saMmelana paraMparAnusAra sukaDI ane orasiyAnA saMvAdanI A rAsakRti saM. yojAyuM hatuM. jemAM kacchanA ane muMbaInA kavio sarvazrI AnaMda zarmA, 1783mAM bhAvaprabhasUrie racelI che. A kRti 16 DhALamAM, 354 cImanalAla kalAdhara, dAuda TAnA, jayendra zAha, rajanIkAMta cADa-AnaMda, kaDImAM ane 764 paMktiomAM racAyelI sudIrdha saMvAdakRti che. sukhaDanI goviMdajI loDAyA-"giriza, vraja khatrI gajakaMdha, rasika mAmatorA, jayaMta lAkaDI ane orasIyA vacce A kRtimAM rajU thayelo saMvAda kavinI sacade, prakAza vorA ane kalyANajI sAvalA-'umile' svaracita kAvyo, phaLadrupa kalpanAzakti, UMDI vicArazakti ane tINa tarka zaktino gIto, gajhalo rajU karIne upasthita zrotAjanone prabhAvita karyA hatA. paricaya karAve che. zatruMjaya tIrtha para jinaprabhunI aMgapUjA mATe orasIyA | tIrthayAtrA : para sakhaDa ghasavA jatAM e be vaccenA saMbhASaNane AlekhatI A A sAhitya samArohamAM upasthita vidvAna bhAI-bahenone kacchanA kRtimAM kavie nItibodha upadezanI suMdara guMthaNI karI che. - prAcIna tIrtha bhadrezvara, vADI, bidaDA, navAvAsa (durgApura), koThArA, sutharI, R anya abhyAsa lekho : jakhau, naliyA, terA, bhUja vagere sthaLonI tIrthayAtrA karAvavAmAM AvI sAhitya samArohanI A tRtIya ane aMtIma beThakamAM uparokta hatI, kisidha mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 38 5. saradAra vI. pI. roDa. muMbai - 400 004. sAme rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 27, khaDiyA sTrITa, muMbaI- 400 02aa lesaraTAipaseTiMga mudrAMkana. muMbaI, 00 092 | G. I SB Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 5 7 aMka :57 tA. 16-5-1994 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra prabuddha jIvana vArSika lavAjama rU.30 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa taMtrI : ramaNalAla cI. zAha lobhAvile AyayaI adattaM / [lobhathI kaluSita thaine mANasa corI kare che.] mahAvIra jayaMtI nimitte carama tIrthaMkara bhagavAna mahAvIranAM vacanomAMthI uparanA vacananuM smaraNa-ciMtana thayuM. bhagavAna mahAvIre uttarAdhyayana sUtranA batrIsamA adhyayanamAM kahyuM che ruve atitte ya pariggahammi sattovasatto na Uvei tuTThi / atuTThidoseNa duhI parassa lobhAvile AyayaI adattaM // 29 // [manojJa rUpanA parigrahamAM Asakta thayelo jIva jyAre atRpta thAya che tyAre tenI Asakti vadhe che ane te saMtoSa meLavI zakato nathI. tyAre asaMtoSanA doSa vaDe du:khI thayelo te atyaMta lobha vaDe malina thaine anyanuM nahi dIdheluM paNa grahaNa kare che. ] tamhAbhibhUyassa adattahAriNo ruve atittassa pariggahe ya / mosassa pacchA ya puratthao ya paogakAle yaduhI duraMte / mAyAmasaM vaDDhaI lobhadoSA tatthAvi dukkhA na vimuccaI se // 30 // [tRSNAthI parAbhava pAmelo mANasa adattane levA chatAM te parigrahamAM tathA rUpamAM atRpta rahe che. adattane haraNa karanAro te lobhamAM AkarSAine mAyA ane asatya ityAdi doSone vadhArI mUke che chatAM te du:khathI chUTI zakato nathI.] Regd. No. MH.By / South 54 Licence No. : 37 aivaM adattANi samAyayaMto rUve atito duhio aNisso // 31 // [jUThuM bolatAM pahelAM, bolyA pachI ane bolavA kALe paNa duSTa hRdayavALo te jIva du:khI thAya che. tema ja rUpamAM atRpta rahelo ane aNadITheluM grahaNa karanAra haMmezAM asahAya ane du:khathI pIDita rahe corIno viSaya ghaNo vizALa che ane enA prakAro paNa aneka che. corI vinAno mAnavajAnano itihAsa kyAreya saMbhavI na zake. duniyAmAM badhA ja mANaso dhanavAna, sukhI ane sAdhanasaMpanna hoya to paNa duniyAmAMthI corI nirmULa na thai zake. kAraNa ke anAdi kALanA e saMskAra che. A to skUla corInI vAta thai. sUkSma, mAnasika corInI to vaLI vAta ja judI che. mANase tALAnI zodha karIne asaMkhya lokone corIno guno karatA aTakAvyA che. mAnavajAta upara tALAno ghaNo moTo upakAra che. garIbI ke bekArIne kAraNe thatI moTI moTI corIo ane lUMTaphATano viSaya e eka judo ja viSaya che. e paNa eka moTuM pApa che ema duniyAnA badhA ja dharmo svIkAre che. e prakAranI corInA viSayane ahIM sparzavo nathI. ahIM to AkarSaka managamatI cIjavastuonI corI lobha ke lAlacane vaza thai mANasa je kare che tenI vAta karavI che. jaina dharmamAM corInI vyAkhyA dhaNI UMcI bhUmikAe karavAmAM AvI che. koi na dekhe e rIte chAnAmAnAM koinI vastu lai levI e corInI sAmAnya vyAkhyA che. bIjAonA dekhatAM, koinI na hoya ke koine kAmanI na hoya, evI vastu paNa bIjAnA rItasaranA ApyA vinA (adatta) levI te paNa corI che. eTalA mATe zabda vaparAya che adattAdAna. mANasa rastAmAM cAlyo jato hoya ane tyAM eka nakAmo paththara hoya, pote bIjAnA dekhatAM ja e paththara jo lai le to koine emAM kazo vAMdho paNa na hoya. to paNa e paththara koie potAne rItasara Apyo na hovAthI te lai levo e adattAdAna che, corI che. jaina sAdhu-sAdhvIo mATe to bhagavAna mahAvIre tyAM sudhI kahyuM che ke sAdhu-sAdhvI rastAmAM cAlyAM jatAM hoya, e vakhate potAnA dAMtamAM kazuMka bharAi javAne kAraNe khUMcyA karatuM hoya. te vakhate pAsenA koi jhADanI DALakhInI nAnI saLI toDIne athavA paDelI vINIne dAMta khotaravAmAM Ave to du:khAvo tarata maTI jAya ema hoya, paraMtu evI dAMta khotaravAnI saLI paNa jo koie ApI na hoya to potAnAthI te levAya nahi. evI rIte lenAra sAdhu-sAdhvIne adattAdAnano-corIno doSa lAge che. hemacaMdrAcArye 'yogazAstra'mAM e vize spaSTatAM karatAM kahyuM che: patitaM vismRtaM naSTaM sthitaM sthApitamAhitam adattaM nAdadIta svaM parakIyaM kvacit sudhIH [paDI gayeluM, bhUlAI gayeluM, naSTa thai gayeluM, (arthAt corAi gayeluM) gharamAM raheluM, kyAMka mUkI rAkheluM evuM pArakuM dhana jo adatta hoya to te DAhyA mANase kyAreya levuM nahi.] potAne nahi Apela vastu levAnA doSanI bAbatamAM paNa jaina dharma vadhAre uMDANamAM jAya che. vastu koIkanI hoya ane bIjo koi ene pUchyA-karyA vagara tamane ApI de ane tamane khabara hoya ke e vastu enI nathI, to tamArAthI evI rIte paNa e grahaNa na thAya. datta vastu Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 paNa yogya rIte, adhikArI vyakti dvArA datta thatI hoya to ja te grahaNa thAya. adatta vastunA paNa mukhya cAra prakAra pADavAmAM AvyA che. prazna vyAkaraNamAM kahyuM che. sAmI-jIvAdattaM titthayareNaM taheva ya gurUhiM / evamadatta sarUvaM parUviyaM AgamadharehiM // prabuddha jIvana [svAmI-adatta, jIva -adatta, deva-aMdatta tathA guru-adatta-ema Agamadhara jJAnIoe adattAdAna-corInAM cAra svarUpa batAvyAM che.] lobha asaMtoSamAMthI janme che. Asaktine kAraNe mANasanI asaMtoSanI vRtti sadaiva prabaLa rahyA kare che. bhogopabhoganI vAsanAmAMthI Asakti janme che. manohara, AkarSaka padArthone joine mANasanI bhogopabhoganI vRtti sateja bane che. dharAine bhojana lIdhA pachI bahu ja bhAvatI navI koika vAnagI maLatI hoya to mANasa tarata khAvA lalacAya che. tRSNAno koi aMta nathI. potAnI tRSNAne saMtoSavA nIkaLelo mANasa kyAre ayogya, adhArmika AcaraNa karI besaze te kahI zakAya nahi. sAmAnya vaparAzanI nAnI paNa suMdara, manohara vastuo, je sahelAithI khissAmAM mUkI zakAya ke vastramAM saMtADI zakAya tevI hoya evI vastuo jaladI UpaDI jatI hoya che, phAunTana pena, cappu, kAtara, neila-kaTara, prasAdhananAM sAdhano, bUTa-caMpala, chatrI vagerethI mAMDIne kiMmatI dhareNAM, ratno jevI keTakeTalI nAnI-nAnI vastuonI corI thAya che. enI yAda karIe to ghaNI lAMbI thAya. dukAnadAronA anubhavanI e vAta che. manohara cIja-vastuonuM AkarSaNa manuSyane eTaluM badhuM hoya che ke te meLavavA mATe te anIti karavA mATe lalacAya che. emAM paNa durlabha ke alabhya cIjavastu hoya ane potAne tenI jarUriyAta hoya athavA potAnA zokhanI te vastu hoya to tenuM AkarSaNa vadhI jAya che. kyAreka pote tyAM gayA hatA enI yAdagIrI (Souvenir) tarIke koika vastu corI levAnuM mana paNa keTalAkane thAya che. tA. 16-5-94 eTale corI potAnI caturAi mATe ane potAnA zokha mATe kare che. ane emAM kazuM khoTuM nathI, balke gaurava levA jevuM che. duniyAbharanI paMcatAraka ane bIjI moMdhI hoTelomAM UtaranArA zrImaMta mANaso kai kai vastuonI hoTalamAMthI corI karI jAya che tenI ghaNI vAto te hoTelanA saMcAlakone pUchavAthI jANavA maLe che. keTalAMka varSa pahelAM, jeTa vimAnonI zodha thayA pachI nyUyorkathI * laMDana ane laMDanathI nyUyorkanI potAnI pahelI saLaMga-sIdhI phalAiTa cAlu karavA mATe amerikAnI eka vimAnI kaMpanIe e maiden flight mATe judA judA dezanA pratiSThita mANasone mahemAna tarIke maphata saphara karavA mATe nimaMtraNa ApeluM. e sapharamAM dareka yAtrikane A pahelI sapharanI yAdagIrI tarIke keTalIka kiMmatI bheTo paNa ApelI. vaLI darekane bhojana paNa vimAna kaMpanInA nAmavALI cAMdInI pleTamAM pIrasavAmAM AvyuM ane charI- kAMTo ane camacarcA paNa cAMdInA rAkhavAmAM AvyA hatA. baMne phlAiTa eka utsava jevI banI rahI hatI. paraMtu baMne sapharane aMte gaNatarI karatAM kaMpanIne jaNAyuM hatuM ke mahemAna-yAtriko ThIka ThIka saMkhyAmAM cAMdInA charI, kAMTA, camacA yAdagIrI tarIke saMtADIne upADI gayA hatA. keTalAka to cAMdInI pleTa paNa laI gayA hatA. eka bhAIne judI judI jAtanI eza Treno saMgraha karavAno bhAre zokha hato. eTale teo jyAre jyAre koi hoTelamAM jAya ane navI jAtanI eza Tre jue ke tarata e tyAMthI cUpacApa upADI lAve. emane evI kuTeva paDI gaI hatI. zrImaMta mANasonI AvI kuTeva paNa evI che ke teo tene mATe gaurava letAM paNa acakArtA nathI. AvA keTalAka saMgrahakAro pote kaI kaI jagyAethI kaI kaI vastuo upADI lAvyA che tenuM bayAna paNa rasikatAthI gauravabhera karatA hoya che. teo mAne che ke pote atyaMta zrImaMta hovAthI paisAne khAtara to corI karatA nathI. eka Tucako che ke koi eka zrImaMta bahene potAnA patine phariyAda karatAM kahyuM `ApaNA A navA nokarane tarata rajA ApI devAnI jarUra che, kAraNa ke eNe corI karI che.' patie pUchyuM 'zAnI corI karI che?' patnIe kahyuM, 'ApaNA bAtharUmamAMthI sarasa TovelanI corI karI che. hoMgakoMganI hilTana hoTalamAMthI ApaNe je Tovela upADI lAvyA hatA - te e corI gayo che !' bIjo paNa eka TUcako jANe banelI ghaTanA tarIke sAMbhaLyo che. eka vakhata eka hoTalamAM zrImaMtonI eka pArTI hatI. ghaNA sArA sArA mANaso tyAM ekatra thayA hatA. nAcagAnanI mahephIla pachI sau jamavA beThA. chelle AiskrIma Avyo. AiskrIma khAvA mATenI cAMdInI nAnI camacI nakazIdAra, AkarSaka hatI. eka mahemAnane te coravAnuM mana thayuM. potAne koi jotuM nathI enI khAtarI karIne emaNe e camacI potAnA jamaNA paganA buTamAM eka bAju saMtADI dIdhI. paraMtu thoDe Adhe beThelA eka sajjana e joi gayA. temaNe vicAra karyo ke A vAta jAhera karavAthI te mANasanI AbarU jaze, pArTI pUrI thai tyAre mahemAnone ekatrita karIne emaNe kahyuM, ' sajjano ane sannArIo ! huM jAdunA dhaNA khela karuM chuM. chUTAM paDatAM pahelAM mAre tamane eka sarasa jAduM batAvavo che.' sau Atura thai jovA lAgyA. pachI temaNe AiskramanI eka camacI maMgAvI. potAnA hAthamAM rAkhIne te badhAMne batAvI. pachI temaNe kahyuM, 'have juo, A camacI huM mArA buTamAM saMtADuM chuM. ema kahI badhAnAM dekhatAM temaNe camacI potAnA jamaNAM paganA buTamAM saMtADI dIdhI. pachI temaNe kahyuM, 'have A camacI thoDI kSaNamAM ja mArA eka mitranA buTamAM jatI raheze.' ema kahI thoDIka kSaNa pachI emaNe pelA camacI coranAra mahemAna tarapha AMgaLI cIMdhI. saue e tarapha najara karI, saunA Azcarya vacce buTamAMthI camacI nIkaLI. badhA cakti thai gayA. e mahemAnanI AbarU bacI ane eka pATha zIkhavA maLyo. pelA catura mahemAnane jAdunI phI tarIke cAMdInI camacI maLI. duniyAbharamAM prAcIna cIja vastuono saMgraha karanArAonI saMkhyA uttarottara vadhatI jAya che. evA keTalAka saMgrahakAro potAno zokha saMtoSavA mATe saMgraha karatA hoya che, to keTalAka saMgrahakAro vyAvasAyika rIte prAcIna cIjavastuonI leveca karanArA hoya che. saMgrahakAro kyAreka prAcIna cIja vastuonI jAte corI karatA hoya che athavA bIjAo pAse corI karAvatA hoya che. duniyAbharanA dezomAM dharmanA kSetre prAcIna cIja vastuonI jALavaNI, pavitratAnI bhAvanAne kAraNe vadhu thatI AvI che. hindu, jaina, bauddha maMdironI prAcIna pratimAo, citro, hastaprato vagerenI corI ane dANacorInI pravRtti jANItI che. dharmanA kSetre dhArmika bhAvanAvALA lokonI dAnata paNa kyAreka bagaDe che ane teo corI karavA lalacAya che. keTalAka zrImaMta TrasTIo acAnaka Arthika paDatI Ave ane devAdAra banI jAya tyAre maMdiramAMthI kiMmatI ghareNAM, mUrti vagere uThAvI jAya che. potAnI sattano durupayoga karIne AvuM dhora pApa kArya teo kare che. keTalAka AvA mANaso jyAre corI karatAM pakaDAi javAnI bIka hoya tyAre ethI paNa vadhu dhora pApa karma karatAM acakAtAM nathI. keTalAka varSa pahelAM banelI eka satya ghaTanA che ke prAcIna cIja vastuo (enTika)no vyavasAya karanAra eka bhAi eka maMdiramAM pUjA karavA gayA tyAre tyAM bIjuM koI hatuM nahi. e takano lAbha laI temaNe maMdiranI eka sphaTikanI mUrti potAnA kapaDAmAM saMtADI dIdhI. paraMtu bahAra nIkaLyA tyAre pakDAi javAnI bIka emane lAgI, eTale tarata sphaTikanI pratimA eka khullI gaTaramAM emaNe pheMkI dIdhI. dhArmika mANaso paNa keTalI hada sudhI dharmasthAnamAM paNa keTaluM hIna kArya kare che tenuM A eka udAharaNa che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-pa-94 prabuddha jIvana managamatI cIjavastuomAM graMthono paNa samAveza thAya che, sarasa kApI nAkhavAmAM Ave. dUra sudhanvA rAjAe e cora saMnyAsInAM kAMDAM AkarSaka graMtha hoya, potAne ghaNo upayogI hoya, potAnI Arthika kapAvI nAkhyAM hatAM. ' sthitinA kAraNe kharIdI zakAya tema na hoya athavA kharIdI zakAya ema nAnI nAnI corI karavAmAM paNa eka prakArano sUma mAnasika hoya paNa te alabhya hoya to tevo graMtha uThAvI levA mATe rasika vAcaka AnaMda hoya che. e AnaMda zuddha nahi paraMtu vikRta prakArano hoya che. lalacAya che. graMtha vAMcI lIdhA pachI tene te kazA kAmano hoto nathI. Avo vikRta AnaMda hoya che te vAraMvAra anubhavavA maLatAM te eka paraMtu have pAcho ApatAM te lajajA anubhave che. manovaijJAniko kahe che graMthirUpe baMdhAya che. zrImaMtomAM AvI corIno AnaMda hoya che te eka ke graMthonI bAbatamAM to moTA moTA vidvAno paNa prasaMgavazAt apramANika prakArano mAnasika roga gaNAya che. tene Kleptomania-kalomeniA thaI jAya che. tarIke oLakhavAmAM Ave che. zramaMtone koi vastu kharIdavAnuM na paravaDe - zALA-kolejanA graMthAlayomAMthI vidyArthIo potAnI parIkSA mATe evuM nathI hotuM. teonA ghaNAM nANAM akAraNa veDaphAi jatAM hoya che. upayogI evA graMtho upADI jAya che athavA evA graMthomAMthI citro, tema chatAM kazuMka corIne maphata meLavavAno AnaMda judo hoya che. e nakazAo ane kyAreka to AkhAM prakaraNo phADIne, tene saMtADIne li temanA cittamAM evo ghara karI jAya che ke vakhata jatAM te mAnasika roga jAya che. rUpe ja pariName che. A roga pAta dezo karatAM dhanADhya dezomAM vadhu keTalAka DaoNkTaro e vAtanI sAkSI pUraze ke potAne tyAM dardIo pravarte che. yuropa-amerikAnA keTalAya moTA moTA sToramAM-ShopmATenA veiTiMga rUmamAM rAkhavAmAM AvelAM navAM sAmAyiko ke suMdara LiftingnA ghaNA kissA noMdhAya che ane emAM pakaDAI janAra : copAniyAmAMthI keTalAM kyAre UpaDI jAya che te khabara paDatI nathI vyaktio ekaMdare paise Take sukhI ane sAdhana saMpanna hoya che. eTalA mATe to keTalAka DaoNkTaro navA sAmAyikone badale pastIvALAne kazuMka maphata meLavavAnI vRtti e jIvanI anAdikALanI vRtti chetyAMthI jUnA sAmAyiko lAvIne mUkatA hoya che ke jethI koi upADI basic instinct che. vAraMvAra vidhisara jAhera rIte maphata meLavavAnA jAya to paNa manamAM cIDa na caDe. AnaMdathI e prakAranI vAsanAnA saMskAra eTalA dRDha thAya che ke pachI jema managamatI cIja vastuonI bAbatamAM bane che tema manabhAvatI jyAre e mATe paisA kharcavAno vakhata Ave che tyAre mANasane kaThe che. khAdhavAnagIonI bAbatamAM paNa AvI pravRtti cAlatI hoya che. khAdya dRDha thayelI vAsanA ene corI karavA prere che. AvI nAnI vastunI corI padArthanI corI e koI moTI moMdhI corI nathI, paNa mANasa e vRtti e corI kahevAya nahi ema te potAnA manane manAve che. pachI emAMthI upara saMyama rAkhI zakato nathI. eka rasoDe jamatA moTA kuTuMbomAM evI cArInI Teva paDI jAya che. athavA nokaracAkaravALA gharomAM koIke kazuMka chAnuMmAnuM khAi lIdhuM hoya lobha ane Asaktine kAraNe nAnI moTI corI jeo kare che teo evI ghaTanAo anekavAra banatI hoya che. pAna, sigAreTa ke mukhavAsanA tyAM ja aTakatA nathI. kUNA eTalI prabaLa hoya che ke manuSyane te zokhInomAM paNa AvI pravRtti jovA maLaze. jIbha upara saMyama meLavavo mAyA-mRSAvAda tarapha paNa ghasaDI jAya che. mANasa kazIka nAnI moTI e sahelI vAta nathI. corI to karI le che, paraMtu ene lIdhe pachIthI tene svabacAva mATe jUThuM jUnA vakhatamAM (ane haju paNa kyAMka kyAMka) jJAtinA jamaNavAramAM bolavAno paNa vakhata Ave che. vIrAnRtaM vaheM vaLI evI cIja jamavA jatA loko potAnI sAthe ekAda vAsaNa letA jatA ane jamatI vastuone aMge ene khoTA ane atizayokti bharelA abhiprAyo vakhate thoDIka vAnagIo corI chupIthI potAnA vAsaNamAM sarakAvI deta. ApavAnI ke vicAro darzAvavAnI pharaja paNa paDe che. Ama eka jamaNavAromAM vAnagIonI corI e eka sAmAnya ghaTanA che. moTo aniSTamAMthI bIjuM aniSTa ane emAMthA trIjuM aniSTa janme che ane zaheromAM to lagna vagerenA jamaNavAromAM khoTA mANaso ghUsI javAnA enuM cakra cAlavA lAge che. mANasane e cakra aMte duHkhI karIne ja jaMpe aneka banAvo vakhatovakhata banatA rahe che. keTalAka mANasonI to che. koIkane zaramAvAno, to koIkane to vaLI jelamAM javAno vakhata svAdendriya eTalI joradAra hoya che ke kayA jamaNavAramAM kevI rIte ghUsI paNa Ave che. jaI manabhAvatuM jamI levuM tenI kuneha teonI pAse hoya che. Asakti AvI nAnI nAnI corI e paNa corI ja che. corI e pApa che. ane lobhamAMthI adattAdAnanI vRtti kevI rIte mANasanA jIvanamAM ghara AvI pA5vRttimAMthI bacavA mATe vadhu sajAga banavAnI jarUra rahe che. karI jAya che te AvA keTalAMka dAkhalAo uparathI joi zakAya che. moTI corI to sajA thavAnI bIke mANasa karato nathI. paNa nAnI - sAdha-saMnyAsI thayA eTale tarata svAdendriyanI AsaktithI para corImAMthI te jaladI chUTI zakato nathI. AvI nAnI corI lobha, lAlaca, thaI gayA evuM nathI. saMnyAsa lIdhA pachI paNa cIjavastuonI Asakti ane AsaktimAMthI janme che. mANasa potAnA jIvanamAM saMtoSanI vRtti rahe che ane pArakI priya vastu enA mAlikane pUchyA vagara levAnuM keLave to tenI lobhavRtti saMyamamAM rahe. jIvanamAM saMtoSa meLavavA mATe ane manabhAvatI vastuo khAI levAnuM mana thAya che. eka paurANika mANase potAnI icchA, AzA, spRhA, AkAMkSA, tRSNA vagerene uttarottara kathA pramANe prAcIna samayamAM sudhanvA nAmano eka kUra rAjA thai gayo. ochA karatAM jaI tenA upara aMkuza meLavavo joIe. manuSyamAM sAcI enA rAjayamAM be sagA bhAIoe vRddhAvasthAmAM AvatAM saMnyAsa lIdho ni:spRhatA Ave to pachI AkhuM jagata ene taNakhalA jevuM lAge. ane vanamAM jaI baMnee potapotAnA Azrama bAju bAjumAM karyA. eka nispRhA tui K / nispRhatvamAMthI je mAnasika sukha prApta thAya vakhata eka AzramamAM eka vRkSa upara evAM sarasa phaLa laTakatAM hatAM che te kevuM che te to anubhavathI ja samajAya evuM che. upAdhyAya zrI ke jonArane te tarata pADIne khAvAnuM mana thAya. bAjunA AzramavALA yazovijyajIe 'jJAnasAramAM kahyuM che : saMnyAsI bhAine paNa evuM mana thayuM. teo potAnI icchAne rokI zakyA kUccA aizyamAna nIvAlo varna vRdama. nahi.bAjunA AzramamAM jaI temaNe cUpacApa e phaLa toDIne corI lIdhAM tathApi niHspRhasyAho cakriNopyadhikaM sukham // . ane potAnA AzramamAM AvIne khAdhAM. paNa game te rIte A vAta bhUmi upara zayana hoya, bhikSAthI bhojana hoya, paheravAne jIrNa pakaDAi gai. baMne saMnyAsI bhAIo vacce jhaghaDo thayo. pharatI pharatI kapaDAM hoya ane vana e ja ghara hoya to paNa sAco niHspRha manuSya vAta rAjadarabAre pahoMcI. rAjyano kAyado hato ke corI karanAranA kAMDAM cazvartinA sukhathI adhika sukha bhogave che.] ramaNalAla cI. zAha Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-pa-94 kavi sahajasuMdara kRta "guNaratnAkarachaMda' 7 prA. kAMtilAla bI. zAha jaina sAdhukavi sahajasuMdara upakezagacchanA siddhasUri dhanasAranI vimAsaNanA citrAlekhanamAM. sthUlibhadrano vairAgya, kozAno pIMkhAyelo paraMparAmAM ratnasamudra upAdhyAyanA ziSa. emaNe racelI nAnI-moTI manamALo, enI virahadazA-A varNanomAM trIjo adhikAra rokAya che. kRtionI saMkhyA 25 jeTalI thavA jAya che. e kRtiomAMnI keTalIkamAM cotho adhikAra comAsuM gALavA AvelA sthUlibhadranuM mana rIjhavavA maLatAM racanAvarSane AdhAre kavi sahajasuMdarano jIvanakALa 16mI sadIno mATe kozAnA prayAsonA citravarNanamAM rokAya che. chevaTe sthUlibhadrano pUrvAdha hovAnuM nizcita karI zakAya che. emanI racanAomAM rAsa, chaMda, kozAne bodha ane kozAnuM hRdayaparivartana-tyAM kRti samApta thAya che. saMvAda, stavana, sajajhAya vagere padyasvarUpono samAveza thAya che. RSidattA AMtaraprAsa, anyAnuprAsa, zabdAlaMkAra, jhaDajhamaka, ravAnusArI mahAsatI rAsa, jaMbusvAmI aMtaraMga rAsa, AtmarAja rAsa, prasannacaMdra zabdaprayojanA cAraNI chaTAvALo layahilloLa ane kavacit kaMThya-vAdya rAjarSi rAsa, tetalI maMtrIno rAsa, amarakumAra rAsa, IriyAvahI vicAra saMgItanI sUrAvali-A badhAmAMthI eka viziSTa nAdasaMgIta nIpaje che. rAsa, paradezI rAjAno rAsa, yUlibhadra rAsa, zukarAja/suDAsAhelI rAsa, keTalAMya varNano ahIM saMgItabaddha banI ApaNane viziSTa layapravAhamAM guNaratnAkarachaMda, sarasvatI mAtAno chaMda, ratnakumAra/ratnasAra copAi, kheMcI jAya che. AMkhakAna saMvAda, yauvanajarA saMvAda, te uparAMta keTalIka prathama adhikAramAM sarasvatInI prazasti sAMbhaLazo : stavano-sajhAo jevI kRtio sahajasuMdare racI che.paNa A saumAM 'dhamadhama dUdhara dhamadhama kaMtaya, jhaMjhara rimajhima raNaraNakaMtaya, emanI uttama racanA kadAca guNaratnAkarachaMda ja che. A kRti i. sa.- kari cUDi raNakaMti ke dikhai, tuha siMgAra kIuM saha UpaI. 1516 (saMvata 1572)mAM racAyelI che. eTale kahI zakAya ke A kavi libhadra prazasti A zabdamAM kare che : kavine janma lagabhaga 500 varSa pUrAM thayAM che. guNarola lola kalola karati capala cihuM disa hiMsae, cheka hamaNAM sudhI A kavinI kevaLa traNa nAnI racanAo ja mudrita jhalahalaI siri suha jhaNa, sIkari zIlabhUSaNa dIsae, thaI hatI. paNa tAjetaramAM zrImatI niraMjanA vorAe A kavinI lagabhaga pATaliputra nagarInuM varNana citrAtmaka banyuM che. pAMDalapuranA caudaka kRtio saMpAdita karelI pragaTa thai che. paNa emanI uttama racanA prajAjano, enI pauSadha zALAo ane dharmazALAo, bAgabagIcA, "guNaratnAkarachaMda' to, enI asaMkhya hastaprato upalabdha hovA chatAM, vAvasarovarakUpa Adi jaLAzayo, enA rAjavI ane maMtrI-A badhI hajI aprakaTa ja rahI che. vigatone samAvI letuM prAsayukta nagaravarNana kavie karyuM che. emAM kyAMka 'guNaratnAkarachaMda kRtino mukhya viSaya jaina saMpradAyamAM khUba jANItA kyAMka kavi zabdacAturIbharyo yamaprayoga paNa kare che : evA sthalibhadra-kozAnA kathAnakano che. AkhI racanA kula 4 adhikAromAM moTe maMdira bahU koraNIA, nayaNina dasai tihA ko raNa, vaheMcAyelI che ane kula 419 kaDI dharAve che. AkhI kRti vAMcatAM eka sUra vahaI nitu karI kodaMDaha kaha tIraI navi deha ko daMDaha.' kathAtmaka kAvyakRti tarIke je pAMceka muddAo paratve ApaNuM lakSa dorAya 'pAlakhai baIsaI narapAlA, hIMDaI eka valI nara pAlAM che te mArI draSTie A pramANe che : bIjA adhikArano AraMbha kavi zUlibhadranA janmotsavathI kare 1. A kRtimAM vArtAkathana kavinuM gauNa prayojana rahyuM che. 1. 2. ahIM kathana karatAM bhAvAnirUpaNa ane varNana vizeSa dhyAna kheMce 'paMca zabda vAjaI vasi Dhola, mRganayaNI maMgala mukhi bolaha dUhA gIta bhaNaI guNagAthA, kuMkuma kesaranA ghaI hAthA, 3. kRtinA bahiraMganI paNa kavie savizeSa mAvajata karI che. ' navanava nAri vadhAvaI koDe, ropAM keli manohara ToDe. 4. cAraNI chaTAvALA vividha chaMdone kavie khUba lADa laDAvIne emAMthI bharapUra saMgIta UbhuM karyuM che. paNa pachI to janmotsava nuM AkhuM citra saMgItamAM saMkrame che : 5. kavinAM pAMDitya ane bahuzrutatA ahIM pragaTa thAya che. dhaNa gajajai jiSa karIya suvaila, vajai dhadhikiTa veMkaTa madala, A pAMca muddAomAMthI, ApanI samakSa to, A kRtimAM thayelAM cacapaTa ca5Ta tAla taraMgA gini tirthaMga nirAkaTa paigA.' bhAvanirUpaNa ane varNana vize, keTalAMka udAharaNo ApIne, thoDIka vAta 'tAthaoNgini hAthoMgini tighugini tighugini, karIza. sirigama apadhami tusara sara, guNaratnAkarachaMda kathAtmaka kRti hoi ahIM kathAno dora che kharo, nIcANa ki dramakti dramadrama paNa khUba ja pAtaLo. kathAnakane nimitta banAvIne sahajasuMdara kavitvanI drahakaMti drahadraha dukAra kare, kharI choLo uchALe che te to enAM alaMkRta varNanomAM kathA e kavinuM jhallara jhaNajhaNakarti, bherI bhaNakaMti mukhya prayojana rahyuM nathI. ' bha bha bhUMgala bharaharaya, prathama adhikAra sarasvatIdevInuM mahimAgAna, sthUlibhadra-prazasti ghugdhAra ghamaghamakaMti, raNazaraNamaMti ane pADalapura nagarInA varNanamAM samApta thAya che. sasabada saMgiti sadavara.' bIjA adhikAramAM alibhadrano janmotsava, bALa sthUlibhadrano bAla syulibhadra pratye mAtApitAnuM vAtsalya juo : lAlAnapAlana sAthe thato uchera, sthUlibhadranI bAlaceSTAo, yauvanamAM. lAlaI pAlaI naI saMsAlai, suta sAhahamau vali vali nihAlaI. emanI saMddhati ane pachI yuvAna banelA sthUlibhadrano koza sAthe AmAM alaMkAra ane kriyApadomAMnA 'AInAM uccAraNonA thatAM bhogavilAsa-Ama eka pachI eka AvatAM varNanonA pravAhamAM bhAvaka punarAvartanomAMthI jhamatuM nAdasauMdarya karNapriya bane che. - sthUlabhadranI bAlasahaja ceSTAonA varNanamAM citra ane saMgItanI trIja adhikAramAM AraMbhe, sthUlibhadranA pitA zakaTAlanA jugalabaMdhI joI zakAze : rAjakhaTapaTathI thayelA mRtyuno to kavi kevaLa saMzita ullekha ja kare che. jo lIlAlaTakatau, kara, jhaTakAu, kSaNi aTakaMtau, vilakhaMtau, kavine vizeSa rasa che, rAjayanuM teDuM AvatAM sthUlibhadranI mAnasika taNAya che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-pa-94 prabuddha jIvana puchavI tali paDatauM, putra AkhaDataluM, na rahaI raDataG, ThaNakaMtau A kalpanAcitra ane virala lAgyuM che ane bIje kyAMya vAMcyAnuM jANamAM yuvAna TyUlibhadrane AvatA joIne kozAne pahelAM to ene ThagavAno, ne dhUtavAno bhAva jAge che. te vicAre che : 'sUrija jaLa asthamaI keza tima mUkI roI, java velA jehanI, tAma hasau mana mohaI, 'gADhA dhUrata maI ThagyA, chokara chalyA cha5lla, dhorIkA dhUri petaruM, havai ea ka balla. phalla tAra siri ghalli, ramai te caMdA sAthaI, sUra samaI jANevi phulla paNi nAMkhaI hAtha, dhAta kharI jau lAgaTyAM, tauM choDavasthaI, tI drAma ima rayaNi phUDa bihaMsya karaI, viza kahIM sAcI nau haI.' , A kSaNa sudhI to kozA koipaNa puruSano saMga karanArI gaNikA ahIM sahajasuMdara kavi vezyAne rajanI sAthe sarakhAvIne kahe che ke mAtra che. paNa pachI sthUlibhadrane najIkathI nihALIne pote enAthI jyAre sUraja Athame che tyAre rAtri keza chUTA mUkIne (aMdhakAra mATenuM prabhAvita banI jAya che. kavi enuM A bhAva5rivartana A rIte noMdha kalpana) rUdana kare che. paNa pachI., jevI jenI veLA; te pramANe tenI sAthe mana lagADe che. rAtri tArArUpI phalo mAthAmAM khosIne (zRMgAra 'pahilau ThagavidyA hatI, dIThau thayau sa-bhAva, sajIne) caMdra sAthe ramata mAMDe che. pachI pAcho sUryane AvavAno samaya sahabhuM lAgI rRrivA, jala viNa jisyau talAva.' jANIne mAthAmAMthI phalo potAne hAthe nAkhI de che. (divasa UgatAM tArA bhUbhaMgi bhAva jaga bholau chalyA loka chaMdA karI, asta pAme che te mATenuM kalpana) Ama rAtri bannenI sAthe (sUrya ane zrI yUlibhadra pekhI karI thaI vezi te kiMkarI caMdranI sAthe) kUDakapaTa kare che. e ja rIte vezyA kadI sAcI hoya nahIM atyArasudhI potAnA bhUbhaMgathI jagatane bhoLavanArI ne lokane trIjA adhikAramAM rAjyanuM nimaMtraNa AvatAM sthUlibhadranI vimAsaNa chaLanArI kozA smalibhadrane joine emanI kiMkarI-dAsI banI gaI. baLadanA upamAnathI kavie citrita karI che. . te vicAre che : heva uDADauM kema hAthi popaTu baI Tuu.' 'je hIMDavau mokalavaTai, mAthaI na paDyuM bhAra, AMgaNe beThelA popaTane have hAthe karIne kema uDADI mUkuM ? te dhori dhari tarai, dhUNaI sIsa apAra, te pachI to zuMgAranirUpaNa ghero raMga dhAraNa kare che. kozAnuM dehasaudarya, je baLada mokaLo-mukta karyo hoya, mAthe koI bhAra na paDyo hoya, eno vastrAbhUSaNo, ane enA prapaMcI hAvabhAvanA varNanomAM kavi tene baMsarI sAthe chetaravAmAM Ave tyAre tenuM mastaka dhaNAva kevo bhAvakane ghasaDI jAya che.. aNagamo-virodha pragaTa kare che evI ja sthiti zulabhadranI che. ' mayamatrA mayagala jisyA sUra subhaTTa, rAjadarabAre jatA sthUlibhadrano viyoga kozAne zI rIte sahya bane? pekhI nara pAchA paDaI, mehalaI mAna maraDyuM.' enI kAludInuM citra juo : 'suvanna deha rUpareha, kAMmoha gajajae, jima jima prIu pagalAM bharaI, tima nima adhika rakaMti, urantha hAra, hIra cIra, kaMcukI virajajae, Agali pAchali UtarI, prIu pAlava jhAlaMti.' kaTakki laMki jhINavaMka khagni khagni drammae kozAnA viraha bhAvanuM nirUpaNo atyaMta citrAtmaka, AlaMkArika, payoharANa pakikha loka lakakha dhumma. kalpanAsamRddha, jhaDajhamakathI pracura ane kavacit zabda bleSayukta banyAM 'anaMgaraMga aMga aMga kosi vesi dakhae, kaDakakha aMga aMga kosi vesi dakhae, "kSaNa bAhiri kSaNi UbhI taDakaI, rIsabharI sahIara sauM taDakaI kaDakakha cakakha tIra tikakha nikha mukae. 'hAradora dIsaI navi galai e, bhojana mukhi sahIara navi galai nIcenI kaDImAM kozAne sarovaranA rUpakathI kavi varNave che "nArisarovara sabala, sakala mukhakamala manohara, bhamarInI pari pIu guNa gaNatI, kari cUDI nAMkhaI guNagaNatI. bhamuha bhamahi raNajhaNati, nayanaMyuga mIna sahodara, kozAno hRdayacitkAra juo : prema taNau jala bahula, vayaNa rasalahiri lalatti, manapaMkhI mAlu karai, rahitu ghaNIM sadaiva, kabarI jalasevAla, pAli yauvana mayamatti, te mAlau tujha bhajatAM, dayA na AvI zaila' nava caMkkavAka thaNaharayugala, harai raMga rAmati ramali cothA adhikAramAM palaTAyelI paristhitinuM Alekhana che. sAdhu zrI sthUlabhadra killaI tihAM ramAI haMsahaMsI jamali' banelA sthUlibhadra kozAne tyAM cAturmAsa gALavA AvyA che. sthUlibhadranuM ahIM kozA sarovara, mukha kamaLa, AMkho mInatya, prema, jala, vANI mana rIjhavavA kozAnA prayAsonuM varNana zRMgArarasika, prAsAnuprAsayukta rasalaharI, kezakalApa, jalazevALa, yauvana sarovarapALa, stanayugma ane nAdasauMdaryathI sabhara banyuM che. cakravAjyugala tarIke varNavAyAM che. nAcaI nAca karI siMgAraha lidhikara TUMkaTanA dhakAraha, nAri sarovara sabala sakala mukhakamala manohara' A paMktimAM saM colAI cIra kasI kari caraNA, ghamakAvaI jhamakAvai caraNA.' , , ane paM zrutinAM Avartano ane sabala, sakala, kamalano zabdAnuprAsa 'kozA vezyA ramaNi, keli jaisA namaNi, haMsalIlA gamaNi, catura - viziSTa jhaDajhamaka UbhI kare che, lalita komalakAnta padAvalino anubhava caMpakavaraNi, ahIM thAya che. ' dhUmaI dUgdhara ghaNaNi, jamali jhaMjhara gaNi, nAcaI khelAM taraNi, pachI to kozAnA zRMgArI hAvabhAva ane kAmaraDAnA keTalAka dhasaI dhaDahaDaI dharaNi, vyaMjanApUrNa varNano cAle che. eka udAharaNa : valavalI lAgai caraNi cavai bola mIMThA vayaNi, guNavedha bheda . popaTa drAkha naNau rasa ghUMTaI, pAsi paDI sUDI navi chUTaI, dAkhaI dharaNi, prANanAtha toraI zaraNi. doI kara pAkhara baMdhana bhIDai, AMkasa nakha deI tana pIDaI. ' A kRtimAM cAraNI chaMdonI layachaTA, kavinuM paDitya, bodhatvane vezyAno sneha kadI eka vyaktiniSTha hoto nathI, paNa paNa maLatuM kAvyarUpa, kavinI bhASA-zailI vagere anya muddAo vize paNa svArthavRttivALo hoya che, ane anekanI sAthe e kevuM kUDakapaTa kare che ghaNuM kahI zakAya ema che. paNa ahIM, kAvyamAM thayeluM keTaluMka bhAvanirUpaNa. e vAta kahevA kavie je kalpanAcitra rajU karyuM che e kAvyAtmaka che. ane alaMkaraNa-te vize keTalAMka mahattvanAM udAharaNo ApavAnuM ja paryApta " gayuM che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAro pahelo patra ja kArathI huM mArA A saMsAra che. AzA che ke mAM che mA prabuddha jIvana tA. 16-pa-94 islAma ane ahiMsA ( ibrAhIma zAhabAjha karAMcI tA25-3-94 athavA lAyabrerIomAM na maLI zake to mane lakhazo, huM mArI pAsenA pustakanI mAnanIya DaoN. ramaNalAla cI. zAha sAheba, phoTosTeTa karAvIne mokalIza. e pustakamAM jaNAvyA mujaba zAkAhArI na hoya ApanA tA. 4-2-94nA mAyALu patranA javAbamAM tA. 16-2-94nA evI koI vyaktine vijJAnanuM zikSaNa meLavavAnI adhikArI gaNavAmAM AvatI meM eka ke patra lakhyo hato. sAthe ja e divaso ramajhAna mAsanA hovAthI na hatI. bAdamAM vigatavAra kAgaLa lakhavA jaNAvyuM hatuM. AzA che ke e patra Apane Ama mane jaina dharmanA itihAsa ane mAnanIya nIrthakaronA jIvanamAM maLI gayo haze. jaina dharmanA ItihAsa ane mahAna pUjya tIrthakaronA pA tIkanA rasa hovAnuM ane tenA vize saMzodhana karavAnuM A kAraNa che. AzA che ke preraNAdAyaka jIvanamAM mane zA mATe rasa che tenI vigata meM bAdamAM lakhavA Apa jevA vidvAnanA sahakArathI huM mArA A saMzodhanane AgaLa vadhArI zakIza. jaNAvyuM hatuM. tenA saMdarbhamAM A patra lakhI rahyo chuM. mAro pahelo patra je Apane koI kAraNasara na maLyo hoya to tenA javAba jaina sAdhuo-pUjayo-no libAsa hajaja mATe jatA masalamAno tarIke jaNAvavAnuM ke sarakArI dhoraNe sattAvAra rIte pratibaMdhita karAyelAM diL 'aherAmanA nAme je libAsa pahere che tenI sAthe AbuhUba maLato Ave ta. setAnika vasisa jevAM pustako sivAya) bIjo koi pustakonAM ahIM che. eka vakhata silAI vagaranA veta kApaDano e libAsa paherI lIdhA pachI AvavA para kazo pratibaMdha nathI. saMghanA upapramukha bhAIzrI cImanalAla je. hajajano yAtrI saMpUrNapaNe ahiMsA pALavA baMdhAI jAya che. eTale sudhI ke zAhanA sahakArathI meM bhAratamAM meLavelA aneka jaina mitro taraphathI jaina jyAM sudhI e libAsa tenA zarIra para hoya tyAM sudhI e potAnA zarIranA darzanane lagatAM keTalAMya kiMmatI pustako huM TapAla dvArA meLavI cUkyo chuM. koI bhAgane khajavALI paNa nathI zakato, kAraNa ke banI zake che ke tyAM koI Apa kuzaLa hazo. mArA lAyaka kAmasevA ni:saMkoca jaNAvazo. jatuM hoya ane khajavALanA kAraNe e marI jAya. A prathA mAtra hajharata Apano sahRdayI, muhammada (sala.)nA samayathI (chaThThI-sAtamI sadI IsvI) zarU nathI thaI. je * ibrAhIma zAhabAjha kAbAnI hAjIo pradakSiNA kare che tenI sthApanA eka gaNatarInA AdhAre AjathI lagabhaga cAra hajAra varasa pahelAM irAkamAM janmelA ane pelesTAInamAM saMgha samAcAra vaphAna pAmelA ha. IbrAhIma (a. sa.) Prophet AbrahamnA samayathI Dga paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna vIranagara (saurASTra) nI zivAnaMda cAlI Ave che. savAla e che ke baMne dharmonI mAnyatAomAM ATalI hade mizana hospiTalane Arthika sahAya karavAno kAryakrama saMdha dvArA hAtha dharavAmAM sAma mAMthI AvyuM ? jaina dharmamAM sattAvAra rIte varNa vyavasthA nathI. evuM Avyo hato ane te mATe rUpiyA lagabhaga sADA dasa lAkha jeTalI rakama ekatra ja madhyapUrvamAMthI udabhava pAmelA badhA dharmomAM che. bauddha dharma ane jaina dharma thai hatI. A rakamano ceka ApavAno kAryakrama vIranagara khAte ravivAra tA. vacce ghaNI hade dArzanika sAmya hovA chatAM e vAta nirvivAda che ke jainadharma 6ThThI mArca, 1994nA roja yojavAmAM Avyo hato jemAM saMghanA pramukha, bauddha dharmathI vadhu jano che. keTalAka mAnanIya. jaina tIrthaMkaro ane khAsa karIne upa-pramukha, maMtrI ane samitinA keTalAka sabhyo upasthita rahyA hatA. chellA tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI bhAratamAM thayA che e paNa rAjakoTanA jANItA tatvaciMtaka ane zivAnaMda mizananA TrasTI zrI zazikAMtabhAi ItihAsasiddha hakIkata che. ayodhyA ane mathurA paNa jaina dharma sthAnomAM mahetAnA pramukhapade yojAyelA A samAraMbhamAM DaM. zivAnaMda adhvaryuM. De. mahattvanuM sthAna dharAvatA hovAnA purAvA hajArathI paNa vadhu varasa pahelAM ramaNabhAi zAha, zrI cImanalAla je. zAha, rAjakoTa jillAnA zikSaNAdhikArI pravAsIono pravAsa varNanomAMthI maLe che. chatAM zuM ema nahi banyuM hoya zrI satizabhAi mAMDalika, vageree prasaMgika vaktavyo karyA hatA. A prasaMge athavA nathI banI zakatuM ke hiMdustAna athavA upakhaMDanA anya dezomAM phelAyelA saMghanA sabhyoe zivAnaMda mizananI hospiTalanI tathA upaleTAmAM yojAyelA bIjA dharmo-krizciyAniTI, "DAijhama, islAma, vagerenI jema jaina dharmanA netrayajJanI mUlAkAta lIdhI hatI. tIrthakaro AdinAtha athavA anya koI mAnanIya tIrthaMkara upakhaMDathI bahAra saMghanA upakrame maMgaLajI jhaveracaMda mahetA vidyAsatranA kAryakramamAM De. thayA hoya ane bAdamAM hajAro-lAkho varSa pUrve upakhaMDanI racanA judI hoya. naMdinIbahena jozInA be vyAkhyAno yuvAnono saMgharSa ane bhaviSya ApaNA A viSayamAM keTalAka samaya pahelAM mArA hAthamAM AveluM Arthur hAthamAM e viSaya para bhAratIya vidyAbhavanamAM zanivAra tA. 9mI eprila, KOESTLERnuM pustaka The Steep Walkers' khUba ja rasaprada vAMcana 1994nA roja yojavAmAM AvyA hatA. pUruM pADe che. mArA hAthamAM A pustakanI 1969mAM IMglIna dvArA chapAyelI saMghanA upakrame sva. dhIrajabahena dIpaMcada zAhanA smaraNArthe cikhodarAnI trIjI AvRtti AvI che. mULa pustaka Hutchinson dvArA 1959mAM chapAyuM ravizaMkara mahArAja hospiTala dvArA bharUca jillAnA rAjapIpaLA khAte ravivAra che. A pustakamAM jagata-vizva-yunivarsa-aMge AraMbhathI Aja sudhI tA. 17mI eprila, 1994nA roja netrayajJa yojavAmAM Avyo hato.saMghanA tatvajJAnIo tathA vijJAnIoe je kAMI vicAryuM ane anubhavyuM che tenI padAdhikArIo ane samitinA sabhyo maLIne ATheka bhAI-bahenoe A rUparekhA ApavAmAM AvI che. temAM eka grIka tatvaciMtaka, saMgItajJa netrayajJanI mUlAkAta lIdhI hatI. ORPHEUSnA nAmathI pracalita thayelA ORPHEISMno ullekha che. te saMdha dvArA premaLa jyotinA nAma heThaLa vilepArlAnI nANAvaTI bebIlona ane misara thaIne grIsa pahocelA tattvajJAna ane vijJAnanA hospiTalane kIDanInA dardIone sahAya arthe rUpiyA traNa lAkhanuM dAna ApavAmAM abhyAsIo tathA svataMtra vicArakomAM pAyathAgorasa pachI A AvyuM che. budhavAra, tA. 27mI eprila, 1994nA roja nANAvaTI hospiTalamAM ORPHEUSno ullekha che. A vicArasaraNInI rasaprada vAta e che ke temAM yojAyela ceka arpaNa vidhimAM saMdhanA padAdhikArIo ane samitinA sabhyo mAnanArA badhA ja zAkAhArI hatA ane sapheda sivAya koI bIjA raMgarbhA vastro upasthita rahyA hatA. paheratA na hatA. zAkAhArI na hoya evA koine na to teo potAnA vartuLamAM 1 saMghanA upakrame zukravAra, tA. 20mI me 1994nA roja sAMjanA cha sAmela karatA hatA. ke na tene potAnI vicArasaraNImAM mULatattvothI vAkepha vAge rDo. anilabhAI paTela ane DaeN. dakSAbahena paTelano rAjapIpaLA tAlukAnA karatA hatA. teo punarjanmamAM mAnatA hatA ane ema mAnatA hatA ke narmadA vistAranA AdivAsIonI samasyAo e viSaya para vArtAlApa saMdhanA purvajanmanA karmonA pariNAme vanaspati athavA koI prANI svarUpe punarjanma kAryAlayamAM paramAnaMda kApaDiyA holamAM rAkhavAmAM Avyo che. thaI zake che. janma janmAMtaranA A pherAomAMthI pasAra thaIne te chevaTe mokSa saMghanA upakrame sva. caMdalAla mohanalAla jhaverInA smaraNArthe zrImatI. (losTa DivAIna sTeTasa) prApta karI le che. orkesano samaya paNa lagabhaga tArAbahena caMdulAla jhaverInI Arthika sahAyathI cikhodarAnI ravizaMkara mahArAja I. sa. pUrve chaThThI sadIno gaNAvavAmAM Avyo che. mane lAge che ke muMbaImAM hospiTala dvArA zanivAra, tA. 28mI me, 1994nA roja mAtara (ji. kheDA) A pustaka meLavavuM muzkela nahi hoya. chatAM koI kAraNasara e tyAM bukaselarsa mukAme netrayajJanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. ana samitinA viya dhAmanA kUrNa kI thI ; ke Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-pa-94 prabuddha jIvana gaNAya ? mANasa pote ja potAno mitra ane zatra satsaMgI' sAmAnya rIte mANasa potAnI avadazA ke avanati mATe potAnA tene svIkAratA na hoya, tene avagaNatA hoya ane tenA mArgamAM vino saMjogo, saMbaMdhIo, je mAnavasamUhomAM tene besavA UThavAnuM hoya paNa nAkhatA hoya. paraMtu mANasa A paristhitine hasI kADhe ane temAMnA loko vagereno doSa kADhe che. A aMge mANasano bacAva game potAnuM dhyeya-abhyAsa, vyApAra ke AdhyAtmika pragati je hoya te siddha teTalo joradAra hoya to paNa anya paribaLo para doSAropaNa karI potAnI karavA mATe utsAhathI pravRtta rahe to mANasa pote ja potAno mitra bane jAtane barAbara gaNavAmAM mANasanI nabaLAi rahelI che. pariNAme, nathI che. mANasa uparokta paristhitithI levAI jAya, nArAja rahyA kare ane to te AtmanirIkSaNa karI zakato ke nathI to tene potAnI khAmIonuM nirAza thaIne potAnA dhyeyane paDatuM mUkI de to te potAno ja zatru bane ke bhUlonuM bhAna thatuM. mANasa potAnI rIte jIvana jIvye jAya che ane che. jyAre paristhiti avaLI Utare che tyAre koIne koI paribaLano doSa mANasa pote ja potAno zatru ane mitra che e satya mahAbhAratamAM kADhIne te AtmasaMtoSa meLavI le che. Ane jIvananI AMdhaLI doTa kahI suMdara rIte raheluM che. pAMDavone jIvanamaraNanA vikaTatama prazno AvatA zakAya. AMdhaLI doTa mUkanArAnAM jIvanamAM pragatinI zI AzA ke zakyatA ja rahetA, paraMtu teo haMmezAM hiMmatapUrvaka mArga kADhatA. teo kyAre paNa nirAza na banatA. jyAre duryodhana potAnA sAnukULa saMjogone pote moTA bhAganA lokonAM jIvanamAM AMdhaLI doTa hoya che. AMdhaLI vadhAre sAnukULa banAve che evA bhramamAM rahe che, vAstavamAM to te potAnA doTa eTale beyarahita jIvana; jemAM jIvAya che mATe jIvIe chIe sAnukULa saMjogono lAbha levAne badale sAnukULa saMjogone pratikULa evo sUra rahelo hoya. AjIvikA meLavavAnuM dhyeya to mANasamAtra mATe banAvavAmAM otaprota rahe che. potAne hAthe ja potAno sarvanAza te pharajIyAta che, tethI sau koI jIvanajarUrI meLavavA mATe vividha notare che. pAMDavo haMmezAM pote ja potAnA mitra rahe che jyAre duryodhana vyavasAyonAM mALakhAmAM goThavAya che. vyavasAyanA klAkonuM baMdhana sau sadA pote ja potAno zatru rahe che. pAMDavo duryodhanano doSa kADhIne mAthe svIkAre che, paraMtu AmAM paNa kAryakSama banavuM, samAjane upayogI banavuM, hAtha daIne besI rahyA hota to ? temanI pAyamAlI mATe teo duryodhanane rASTraprema dAkhavavo vagere sAmAnya dhyeyanI bAbato pratye ghaNA udAsIna avazya doSita TherAvI zakyA hota ane samagra jagata A doSAropaNane rahe che. vyavasAyanI pasaMdagI paNa temAM raLatA pagAra, anya lAbho, ekI avAje satya ja TharAvata tema thayuM hota to bhale duryodhana bhayaMkara sagavaDo vagere para AdhArita bane che; paraMtu potAne te vyavasAya hadayathI bAhya zatru hato, paraMtu pAMDavo kharekhara pote ja potAnA zatru sAbita game che ke nahi tevo vicAra ochA loko karatA hoya che. garIba ane thayA hota. bAhya avarodhone tAbe thanAra mANasa kAyara gaNAya; te vizALa dezamAM A dalIla dhaDIbhara bAju para rAkhIe, to paNa mANasa potAnuM kartavya cUke che, potAnuM zreya samajavA ane tenA kaThina mArga vyavasAyamAM pharajIyAta paNe goThavAvAnuM valaNa rAkhe che. e sivAya para cAlavA nAhiMmata bane che. avarodhane yogya bahAnuM gaNIne besI samagra jIvananI dRSTie tene dhyeya hotuM nathI. je kaMI dheya gaNAya te rahevAmAM ke svamAnarahita salAmatI zodhavAmAM mANasane potAnuM pagaluM nokarI-kAma karavuM, bALako moTAM karavA, temane bhaNAvavAM, paraNAvavAM nyAyI lAge che; avarodhanAM bahAnA heThaLa zreyane badale premanuM pallu ane vyavasAyamAM goThavavAM vagere hoya che. jIvananI dRSTie iMdriyasukho name che. jayAre pAMDavoe kyAre paNa preyane namatuM ApyuM nathI. temaNe meLavavA ane na maLe to te aMgenI ciMtAthI khinna rahevuM evo sAmAnya e du:saha, are AjanA mANasa mATe to asahya ko kyAM che paNa vaLAMka rahe che. zreyano mArga kadI choDyo ja nathI. tethI ja teo haMmezA potAnA ja A AMdhaLI deTa arthAta beyarahita jIvana mATe lokono vAMka mitra rahyA ema kahevAya. pariNAme, teo yazasvI, vijayI, anukaraNIya kADhavA jevuM nathI. AnuM kAraNa e che ke bALake, vidyArthIo, yuvAno ane prAtaHsmaraNIya banyA ane pIDha lokone joie tevuM mArgadarzana maLatuM nathI. AjhAdI pahelAM ahIM phalita thAya che ke je zreya mATe parizramI bane te pote ja abhyAsakALa daramyAna kuTuMbamAMthI, zALA-kolejomAMthI, mitro pAsethI potAno mitra che ane je prema mATe ja pravRtta rahe to te pote ja potAno vaDIlavarga pAsethI kaMIka mArgadarzana avazya maLatuM, paraMtu AjhAdI pachI duzmana che. beka udAharaNo joie. arjunane dhanurvidyAno zokha dina-pratidina mata meLavavA ane paisAnI tRSNAnuM vAtAvaraNa vyApaka svabhAvagata hato, paraMtu pAMDavo tyAre dhRtarASTranAM rAjyamAM hakadAra hovA banatuM rahevAthI jIvananAM dhyeya vagerenI DAhI DAhI vAto nIrasa banatI chatAM temanA Azrita tarIke rahetA hatA. tema chatAM arjuna svamAnanA rahI che. mANasane iMdriyasukhonI doDa mIThI lAge che. iMdriyasukho mATe bhoge duryodhana pAsethI vidyA zIkhavAnI paravAnagI meLavI. duryodhana ane sau doDe che, temAM badhA na phAve e dekhItuM che. jeo A doDamAM nathI anya rAjakumAro azva para besIne jAya jyAre Azrita rAjakumAra arjuna phAvatA teo potAnI jAtane duHkhI gaNe che ane potAnAM A duHkha page cAlIne jato. arjuna pahoLI palAMThI vALIne duryodhananI mojaDI mATe saMjogo, amuka vyaktio vagere javAbadAra che ema teo kahevA khoLAmAM rAkhIne oTalA para besato ane rAjakumAro uparanA mALe lAge che. gurunA bhavanamAM jatA. droNaguru rAjakumArone maMtra Ape che, yAda karavAno * keTalIka vAra saMjogo, amuka vyaktio vagere mANasanAM sukha samaya Ape che ane pachI pUche che; paNa koIne AvaDato nathI. tethI du:khamAM nimitta bane che e sAcuM. paraMtu Akhare to mANasa pote ja gurune maMtra utAvaLe bolavo paDe che. arjuna A sAMbhaLe che. rAjakumAro potAno mitra ane zatru che ke teNe samajavAnuM rahe che. sAnukULa saMjogo bhaNIne nIce Utare che. arjuna duryodhanane mojaDIo Ape che. rAjakumAro hoya, paraMtu mANasa teno lAbha na laI zake to te potAno ja zatru bane . arjunane bAgamAM ramavA sAthe le che. arjuna doDato doDato maMtra gokhato che; je te sAnukULa saMjogono pUro lAbha le to te pote ja potAno ' jAya che. bhImanI bIkathI bAganA daravAjA baMdha karIne teo phalanA ' mitra bane che. potAnA vartuLanA loko tenA tarapha mAnathI na jotA hoya, daDAnI ramata rame che. jene daDo vAge tene dhoDI thavAnuM. jeNe daDo mAryo Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 hoya te savAra bane bIjA badhA dhoDInI pIThe thApaTa mArIne vRkSo para caDhI jAya. arjunanuM dhyAna to maMtra gokhavAmAM ja hoya eTale vAraMvAra tenA para ja dAva Ave. arjunanI pITha upara dveSane lIdhe roja sau jorathI thApaTa mAratA rahe che, lohInI tasaro chUTe tyAM sudhI. bIjA dAva Ave tyAre tene sau haLavI thApaTa mAre. Ama roja 105 bhAre thApaTo khAine arjuna cha mAsa sudhI vidyA bhaNe che. arjuna dhera koine khabara na paDe mATe chAnomAno nAhI leto. paraMtu eka vakhata bhIma acAnaka arjunane snAna karatAM joi gayo. teNe arjunanI pITha para nALAM dIThAM. lohI ane paruvALAM nALAM koie utpanna karelAM che ema bhImane samajAi. gayuM ane chAnomAno jato rahyo. pachI to bhIma kauravone sIdhA kare che. arjuna kSatriya hato ane kSatriya mATe dhanurvidyA zreyanI bAbata che. satata 'garIbaDo' saMbodhana dvArA apamAna sahana karIne ane kauravono mAra khAine paNa arjuna ekacitte abhyAsa karIne dhanurvidyAmAM pravINa thayo. te apamAna ane mAranA trAsathI zreyano mArga choDI preyane mArge jai zakyo hota. paraMtu arjuna zreyanI sAdhanA mATe adabhUta manobaLa dharAvato hato. prabuddha jIvana vartamAna samayamAM paNa zreyane varelI vyaktio hoya che. AjhAdI maLI e arasAmAM svAmI AnaMdane DaoN. mAyAdAsa sAthe maitrI thAya che. teozrI DaoN. mAyAdAsa vize lakhe che, 'pote bhAvika khristI chatAM ravivAre paNa ispitAle jaIne bese, ne potAnA asIlo (daradIo)nI sAravAra-mAvajata vA raLe ne putrAsI tevi vAlA ALi vAsI'e tukobAnA sUtrane anusarIne dIkarAdIkarI gaNIne kare. ekeka daradInI pAchaLa aradho aradho kalAka paNa gALI nAkhe. malama AMjavA AnAnI kAcasaLI ke TIpAM nAkhavAnI Dropara gAMThane paise apAve. koine paNa sUga paDe teTalAM gobaruM bhaMgImahetarone samAdhi jevI lInatAthI AMkho mIMcIne vAMso paMpALatAM paMpALatAM darekanuM nAma dai daine 'mere bhAI, 'mere beTe', 'merI ammA' kahI kahIne pUche, tapAse. roganI sAravAra aMge daradIne sUcanAzikhAmaNa ApatA hoya e devatAi dRzya kharekhara mANasamAM dhanyatAnI lAgaNI janmAve. dAkatara mAyAdAsa AkhA nainItAlamAM devatA AdamI' tarIke. oLakhAya che.' alabatta vidyA zreyanI bAbata hovA chatAM teno durupayoga thai zake che ane tene preyanuM sAdhana banAvI zakAya che. zreyanA kharA pUjArIo zreyanA mArgathI kadI calita thatA nathI. arjuna kSatriya tarIke haMmezAM *potAnI dhanurvidyAno sadupayoga kare che. ahIM DaoN. mAyAdAsa devatA-AdamI'nI tabIbI vidyAnA sadupayoganuM svAmI AnaMdanuM varNana vAMcIne paNa dhanya banAya che. Aje niSNAta ane kuzaLa DaoNkaTaro daradIonAM dardo jarUra maTADe che, paNa teo paisAne sarvasva gaNe che ane temanI tevI dRSTine sarvathA ucita gaNe che. teo zreyane preyanuM jabbara sAdhana banAve che. arjuna zreyanA sAdhaka tarIke poteja potAno mitra bane che, DaoNkaTara mAyAdAsa zreyano mitra bane che, DaoNkaTara mAyAdAsa zreyanA sAdhaka tarIke poteja potAnA mitra bane che, jyAre moTAbhAganA DaoNkTaro ane anya vidyAonA niSNAtonAM jIvanamAM preyanuM pallu nameM che, teTalA pramANamAM teo sAdhaka banIne AtmakalyANane sAdhavA mATe pravRtta banI zaktA nathI. tA. 16-5-94 ja kare paNa pachI ekadama baLatarA upaDe. ALasamAM divaso mahinAo ane varaso paNa cAlyAM jAya. AtmakalyANa mATe kaMi na karyuM e vAta ghaDIbhara javA ja daie, paraMtu mANasane potAnI Arthika sthiti acAnaka yAda Ave ane tapAsa kare tyAM bhAre deNuM thayAnI vAta tene svIkAravI paDe ! A kevI baLatarA thAya ! keTalAka mANasone svAdiSTa bhojana sahaja rIte priya hoya che. mANasa preyanA A padArtha mATe vadhu ane vadhu Asakta bane to tene sArI Avaka pedA karavI paDe. sArI Avaka jAduthI utpanna thatI nathI. teNe potAnA svAda khAtara bhraSTAcAranI duniyAmAM sakyi banavuM paDe. Ama preya arthAta iMdriyasukho-potAnuM managamatuM karavuM mANasane kyAM ghasaDI jAya tenI kalpanA paNa thaI zake nahi. mANasa potAnI pAyamAlI mATe anya paribaLono vAMka kADhe te kai rIte svIkArya bane ? preyane vaLagI rahenAro mANasa pote ja potAno zatru bane che; pote ja potAnA paga para kuhADo mAre che. ahIM thoDI spaSTatA anivArya che. jyAre zreyanA mArga para cAlavAnI vAta karavAmAM Ave che, tyAre preyanA saMpUrNa nakAranI vAta che ja nahi. preyane jIvanamAM sthAna avazya che. bIjA zabdomAM kahIe to mANasanI mULabhUta sahajavRttiono saMtoSa thAya e kudaratI bAbata che. paraMtu A sahajavRttionA AviSkAramAM atireka na ja thavo ghaTe, te sarvasva na ja banavI ghaTe. sahajavRttio para niyaMtraNa rAkhavAnuM che. tema na thAya to mANasanuM sAmAnya jIvana paNa chinnabhinna bane. kevaLa pazu jevuM jIvana banI jAya. arjuna saMsArI hato, saMsAra ane vyavahAranAM badha kAma karato ja hato ane kSatriyadharma tarIke yuddha karavAnI pharaja paNa tene bajAvavI paDe. teNe svArthavRtti ane icchAo choDvaryA hatA ane te dharmanA dhyeyanuM jIvana jIvyo. tevI ja rIte DaoN. mAyAdAsa paNa saMsArI hatA, temane be putro hatA. teo sAMsArika pharajo bajAvatA hatA. paraMtu teo paisAnA pUjArI na ja banyA. preyane mArge na gayA. gaMdA dardIomAM paNa daivI tattva raheluM che. evA samabhAvathI temaNe dardIonI sevA karI. temanAM sevAkAryamAM daradInuM darda maTe ane tenI sukhAkArI jaLavAya e mukhya hatuM; potAnA svArthano temAM tyAga hato. dardI mAtra mATe DaoNkTaranI daradI pratyenI AtmIyatA atyaMta mahattvanI che e manovaijJAnika satya khAsa yAda rAkhavAnuM che. tethI ja teo devatA-AdamI' tarIke oLakhAyA. ja preyano mArga indriyone tarata ja game tevo, AkarSaka, saraLa ane mITho che, paraMtu aMtima dRSTie, pariNAmanI dRSTie bhayaMkara nIvaDe che. zarIramAM mIThI caLa Ave evI ja mIThI ALasa che. hAtha caLa karyA zreyane mArge cAlavuM eTale sAdhu-saMnyAsI banI javuM ke himAlayamAM jatA rahevuM ke potAnI pharajo choDIne besI rahevuM evo artha lezamAtra nathI. preyane paNa svIkAravAnuM ja che, paraMtu uccatara jIvana jIvavA mATe preyanI maryAdA rAkhavAnI che. zreyano mArga eTale potAne game che mATe ja kai apanAvavuM ema nahi, paraMtu potAnu kharuM kalyANa zAmAM raheluM che e samajIne te mATe jIvana jIvavuM. klyANa eTale potAnu svAsthya yogya rahe, mananI zAMti rahe, citta sahaja rIte prasanna rahe, AnaMdathI potAnAM kAryo ane pharajapAlana thatAM rahe, TADhataDako sahana thAya ane sau pratye samadRSTi rahe evo teno artha che. sukhamAM dhaNA mitra hoya, paNa du:khamAM je paDakhe Ubho rahe te kharo mitra gaNAya. ethI eka DagaluM AgaLa vadhIne ema kahevAya ke je dharma-adhyAtmanA mArga para laI jAya te kharo mitra che. mANasa dharma-adhyAtmane raste vaLe tyAre te pote ja potAno mitra bane che, kAraNa ke potAnuM zreya-kalyANa ane kharAM sukhAMti dharma-adhyAtmanA mArgamAM che; mANasa tema na kare to te pote ja potAno zatru che. 000 mAlika zrI. wilkes : al sud da yas air * yes, katus: Al aitame jaina is, den is 3820296, mudraNasthAna * rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 69, khAMDiyA sTrITa, muMbai-400 008. lesaraTAipaseTiMga : mudrAna, muMbaI-400 092. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa: 20 aMka:60 tA. 16-6-1994 0 0 Regd. No, MIH.By/ South 54 Licence No. : 37 jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 000 prazna QJG6 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 079 vArSika lavAjama rU.30000 taMtrI ramaNalAla cI. zAha [1] raMgabheda pravRttine kAraNe tathA baMdUka vagere dhAtaka zastronI sajjatAne kAraNe Daca, dakSiNa AphrikAmAM aMte lokazAhInI sthApanA thai ane aota porTugIjha, speniza, briTiza, phreMca, vagere sAhasikoe dariyAI mArge netA nelsana maMDelAnI sarakAra sattAsthAne AvI. A rIte dakSiNa duniyAno' dharNA dezo upara potAnuM Adhipatya jamAvyuM ane sthAnika ' AphrikAmAM raMgabheda (Apartheid)nI nItino kAyadesara aMta Avyo. raMgIna prajAo upara jorajulama karIne tenI gulAma jevI dazA karI A sadInA AraMbhamAM gAMdhIjIne dakSiNa AphrikAmAM giramiTiyA naMkhI. saMsthAnavAdano vikAsa thayo ane e sazakta, gorI prajAoe (Agreement uparathI banelo zabda) bhAratIyone gulAmImAMthI mukta eziyA ane AphrikAnA ghaNA pradezomAM lokonuM Arthika, rAjakIya ane karAvavA gorI sarakAra sAme satyAgraha karavo paDyo hato. sadInA aMtamAM dhArmika dRSTie bahu zoSaNa karyA karyuM. nelasana maMDelAne raMgabhedanI nIti nAbUda karAvavA gorI sarakArane bhAre - yuropanA Daca, phreMca, porTugIjha vagere lokoe aMdhArA khaMDa tarIke laData ApavI paDI. oLakhAtA AphrikAnA pradeza upara potAnuM varcasva jamAvavAno prayatna. - dakSiNa AphrikAmAMthI raMgabhedanI nItino aMta AvatAnI sAthe karyo tyAre te gorA lokomAM paNa mAMhomAMhe saMdharSo thavA lAgyA. e raMgabhedanI nItivALA A chellA rASTramAMthI paNa raMgabhedanI nIti nirmaLa divaso evA hatA ke jyAre rAjyasattA karatAM dharmasattA caDiyAtI gaNAtI thaI gaI. have samagra vizvamAM eka paNa rASTramAM manuSyanI cAmaDInAM hatI. eTale TocanA veTikana sITInA pope yuropIya prajAnI AphrikAmanI . mAMhomAMhenI laDAio baMdha karAvavA mATe Akho AphrikA khaMDa teone raMga anusAra bhedabhAvanI kAyadesaranI sarakArI nIti rahI nahi. alabatta vyavahAramAM kALA gorA loko vacce bhAvanAtmaka saMmizraNa ane samanvaya vaheMcI Apo ke jethI gorAomAM paraspara yuddha na thAya. A vaheMcaNI thatAM to haju keTalo samaya lAgaze te kahI zakAya nahi. nakazA upara karavAmAM AvI hatI. ethI akSAMza ane rekhAMza anusAra dakSiNa AphrikAmAM raMgabhedanI nItino eTalo badho custa amala UbhI ane ADI evI sIdhI lITIe pradezonuM vibhAjana karavAmAM karavAmAM Avyo ke gorA loko ane kALA lokonA vistAro judA judA AvyuM hatuM. (amerikAmAM paNa e ja rIte thayuM che.) ekaMdare to duniyAmAM karavAmAM AvyA. saMjanA nizcita samaya pachI gorA lokonA vistAramAM be rASTro vaccenI sarahado, parvato, nadIo, jaMgalo vagere kudaratI je koi kALo mANasa pravezI na zake ane e bAbatamAM gunAo karanArane vibhAjana anusAra goThavAI gayelI che. paraMtu AphrikAmAM be rASTra vaccenuM kaDaka zikSA thavA lAgI, vistAro uparAMta zALA, hospiTala, basa vagere vibhAjana sIdhI lITIe thayuM. paNa gorA ane kALA loko mATe judAM judAM karAyAM. Ama raMgabhedanI AphrikAmAM yuropIya gorI prajA pahoMcI, paraMtu teNe potAnAM sarakArI nItino sauthI varavo amala daNiNa AphrikAmAM thayo hato ane raheThANa vistAro, zALAo, kolejo, hospiTalo, kalabo, hoTelo vagere ethI ja duniyAnA mAnavatAvAdI lokone dakSiNa AphrikA pratye ghaNA rahyA. nokhAM rAkhyAM. kALAMone temAM pravezavAnI manAI pharamAvavAmAM AvI. karI hatI. sthAnika kALI prajA ane bahArathI AvelI gorI prajI vacce ladhutA amerikA, briTana vagere rASTronA pragaTa virodha paraMtu guma sahakArane gaMdhi ane gurutA graMthi cAlu rahI. avizvAsa ane surakSitatAnA kAraNa kAraNe, yunAITeDa nezansa nAkhelA Arthika tathA anya pratibaMdho chatAM uparAMta azikSita AdivAsI jevA kALA lokomAM garIbI ane gaMdakIne dakSiNa AphrikA namatuM ApatuM nahotuM. paraMtu janamata AgaLa sattAdhIzone kAraNe phelAtA rogacALAthI bacavA mATe paNa teo e alaga rahevAnuM * moDAMvahelAM namavuM ja paDatuM hoya che. e pramANe dakSiNa AphrikAmAM banyuM. pasaMda karyuM. kALI prajA pratye gorA lokono vartAva amAnavIya, tucchAkAra samagra AphrikA khaMDa upara yuropIya prajAe potAnuM varcasva jamAvyuM bharelo rahyo. kALA Aphrikana loko mATe Negro zabda pracalita thayo hatuM. ane e khaMDanI prAkRtika saMpattinuM ane mAnava zaktinuM bharapeTa temAM paNa tucchakAra rahelo hato ane nigara zabda to teo gALanI zoSaNa karyuM hatuM. bIjA vizvayuddha pachI yuropIya gorI prajAna vaLatAM jema vAparavA lAgyA. pANI cAlu thayAM ane eka pachI eka saMsthAno teo choDatAM AvyAM. gorA aMgrejoe bhAratamAM potAnuM zAsana dRDha karyuM tyAre teono be-traNa saikA pUrve yuropanI prajAe vahANavaTAnI potAnI khIlelI madhyAhana tapato hato. temanI sattAno paDakAra karavAnI koInAmAM hiMmata Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 prabuddha jIvana na hatI. eve vakhate aMgrejono bhAratIya kALA loko pratyeno bhedabhAva paNa tiraskAra ane dveSathI bharelo hato. bhAratamAM gorA loko mATenI keTalIye hoTelomAM ane kalabomAM bhAratIya lokone pravezavAno adhikAra na hato. bhAratIya gulAma prajA pratye temanI dRSTi kevI hatI te A pravezabaMdhInA vAkya uparathI joi zakAze. AphrikAmAM keTaleya ThekANe jema Black and Dogs are not allowed e pramANe lakhatA tema bhAratamAM paNa ghaNe ThekANe Indians and Dogs are not allowed jevA lakhANavALA pATiyA klabomAM ane hoTelonA pravezadvAra upara rAkhavAmAM AvatAM. kALA lokone kUtarAMnI kakSAmAM teo mUkatAM. ethI vadha haDahaDatuM apamAna karyuM hoi zake ? yuropanI gorI prajA amerikA gai tyAre teNe AphrikAnA kALA lokone gulAma tarIke lai javAno vyavasAya cAlu karyo. traNeka saikA pUrve yuropa ane amerikAnA bajAromAM kALA habasI gulAmono vepAra dhamadhokAra cAlavA lAgyo hato. AphrikAmAMthI kALA lokone pakaDIne ke phosalAvIne yuropanA baMdaromAM lai javAmAM AvatA ane tyAMthI temane vahANa mArge amerikA paheMcADavAmAM AvatA. keTalAka to sIdhA AphrikAnA pazcima kinArAnA baMdarethI ravAnA karAtA. amerikAmAM gayelA gorA lokone, khAsa karIne dakSiNa AphrikAnAM rAjyomAM garama AbohavAmAM kapAsa ane taMbAkunA khetaromAM majurI karavA tathA rastAo ane gharo bAMdhavA mATe mANasonI jarUra paDI hatI. garamIthI TevAyelA evA nokara tarIke sazakta kALA habasIo dhaNuM kAma karI zakatA. eTale teone gulAma tarIke kharIdI levAmAM AvatA. phreMca, briTiza, Daca vagere vepArIoe A gulAmono vepAra potAne hastaka lIdho ane vahANonAM vahANo bharIne gulAmo ravAnA thavA lAgyA. e divasomAM vahANa mArge eTalAMTika mahAsAgara oLaMgIne sAme kinAre amerikA pahoMcavAmAM keTalAka mahinA lAgatA. AvAM vahANomAM gulAmone khIcokhIca bharavAmAM AvatA. gulAmo cAlu vahANe baLavo na kare ke ramakhANa na macAve e mATe teone cAbukathI loDhAnI sAMkaLathI bAMdhIne rAkhavAmAM AvatA. temane ochuM khAvAnuM ApavAmAM AvatuM. dariyAnA havAmAnanI asara paNa thatI. kaMika vAMka gunA mATe teone sakhata mAra paNa paDato. AvA saMjogomAM keTalAya gulAmo vahANamAM mAMdA paDatA ane marI jatA. keTalAka taka maLe to ApaghAta karavA dariyAmAM jhaMpalAvI detA, to keTalAka jabarA mAthAbhAre gulAmone enA mAliko UMcakIne dariyAmAM pheMkI detA. dareka vahANa yuropathI nIkaLIne amerikAne kinAre pahoMce tyAre aDadhAthI ochA gulAmo jIvatA rahetA. gulAmonA vepArIo paNa aDadho mAla bagaDI javAno che evI gaNatrI gaNIne ja gulAmano bhAva rAkhatA, jethI mRtyu pAmelA gulAmonA kAraNe potAne dhaMdhAmAM khoTa na Ave. gulAmone mokalavAnI A eka vyavasthAno itihAsa atyaMta AdhAtajanaka, karuNa, ane zaramajanaka che. briTananI pArlAmenTamAM A gulAmono vepAra baMdha karAvavA mATe 1807mAM kharaDo pasAra karavAmAM Avyo. viliyama vilbaraphorsa nAmanA eka yuvAna sabhya kharaDo rajU karyo hato ane eNe gulAmonI dazA viSe evuM hRdayadrAvaka bhASaNa karyuM hatuM ke jethI eNe rajU karelo kharaDo maMjUra thai gayo hato. vilbaraphorse gulAmonI yAtanAo najare nihALIne cauda varSanI nAnI vaye chApAmAM carcApatro lakhI janamata jAgrata karyo hato. tA. 16-6-94 gulAmone vecavA mATe bajAro bharAtAM, bhAva bolAtA, lilAma thatA. yuvAna strI gulAmaDIne kharIdavA AvelA mAladAra gorAo ene vecAtI letAM pahelAM pAse jaIne enuM moDhuM dhArI dhArIne jotA. keTalAka bacI bharI jatA, chatAM kazuM bolAtuM nahi. jo AvavA taiyAra na hoya to mAra mArIne, dhasaDIne navo mAlika kALA gulAmane potAne ghera ke potAnA khetare kAma karavA lai jato. gorA lokoe kALA gulAmo upara amerikAmAM je nirdaya atyAcAro karyA che eno to ghaNo moTo zaramajanaka itihAsa che. Uncle Tom's cabin jevA keTalAka graMthomAM eno kaika citAra sAMpaDe che. amerikAmAM kALA gulAmonI tyAra pachI moTI samasyAo UbhI thai. aneka kALA lokone nAnA moTA gunA mATe ke kahyuM na karavA mATe laTakAvIne saLagAvI devAtA-Lynch karavAnA ghaNA kissAo banatA. nyAya jevI koI vAta ne hatI. gulAmanA mAlikano e haka gaNAto. uttara ane dakSiNa (leTina) amerikAmAM habasIo-kALA lokonI saMkhyA sauthI vadhAre keribiyana samudranA TApuomAM che. amerikAnI uttare keneDA vagere pradezamAM kALA loko dhaNA ochA pramANamAM jovA maLaze. bIjI bAju leTina amerikAmAM venejhuelA ane brAjhila karatAM nIce ArjenTinA, cIlI vagere dezomAM kALA loko ghaNA ochA pramANamAM jovA maLaze. kALA loko sauthI vadhAre jovA maLe che uttara ane dakSiNa (leTina) amerikAnA khaMDo vacce AvelA kerIbiyana samudranA TApuo jamAikA, vesTa IMDijha, panAmA, kurAsAo vageremAM. A TApuomAM ja kALA lokonI vasatI kema vadhAre che ? enuM aitihAsika kAraNa e che ke divasomAM pote kharIdelA gulAmo dhaNe dUra kyAMka bhAgI na jAya e mATe vepArIo potAnA gulAmone AvA nAnA nAnA TApuomAM rAkhatA. A TApuo gulAmonA goDAuna barAbara hatA ke jethI gulAma bhAgI jAya to paNa TApunA pAMca paMdara mAilanA visatAramAMthI ene pakaDI pADavAnuM saheluM hatuM. bIjI bAju uttara ke dakSiNa amerikAmAMthI bhAgI chUTelA gulAme vahANa mArge AvIne AvA TApuomAM saMtAi jatA ke jethI enA mAlikane zodhavAnuM agharuM paDe. Ama kerIbiyana samudramAM AvelA TApuonI kALA lokonI vasatIno sAMskArika ane sAMskRtika dRSTie vikAsa judI ja jAtano thayo che, je tyAM javAthI najare joi zakAya che. baso varSa pUrve amerikAmAM eka gorI vyakti evI nIkaLI ke jene kALA loko upara thatAM atyAcAra sAme dhaNo bulaMda avAja uThAvyo ane mAnavatAnA siddhAMtane AgaLa karIne gulAmone gulAmImAMthI kAyadesara mukta karAvyA. e mahAna vibhUti che pramukha abrAhama liMkana. emaNe amerikAmAMthI gulAmIne nAbuda karIne, lokazAhInI sthApanA karIne, kALA lokone dareka bAbatamAM samAna haka apAvyA. tyArathI amerikAmAM kALA lokonI uttarottara pragati thatI gaI. i. sa. 1620mAM amerikAmAM jemsa TAuna nAmanA nagaramAM gulAmInI prathAno kAyadesara amala thayo, ane i. sa. 1863nA jAnyuArInI pahelI tArIkhe, lagabhaga aDhI saukA pachI, gulAmInI prathAno kAyadesara aMta Avyayo. A aDhI saikAmAM amerikamAM gulAmonI saMkhyA vadhIne cAlIsa lAkha upara pahoMcI gaI, tyAra pachInA A savA saukAmAM to kALA lokonI vasatI ethI paNa vadhI ane jAgRti paNa ghaNI AvI. manuSyanI cAmaDInA raMganI dRSTie tadRna sAmasAme cheDe AvatA be raMgo te zveta ane zyAma che. AisalenDa, grInalenDa skenDIneviyA, uttara skoTalenDa, sAyabirIyA vagere pradezanA lokonI cAmaDI dhoLI hoya che. yuropa amerikAnA dezonA ghaNA lokonI cAmaDI ratAza paDatI dhoLI hoya che. AphrikAnA keTalAka habasI lokonI cAmaDI kolasA jevI kALI hoya che. AvI paraspara viruddha raMgavALI cAmaDIvALA loko ekatra thAya to dekhItI rIte ja dhoLI cAmaDIvALAM loko vadhAre caDhiyAtA loko jaNAya ane emanAmAM gurutA graMthi ane kALA lokomAM laghutA graMthi Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D tA. 16-6-94 prabuddha jIvana janme. AvI graMthione kAraNe eka varNavALI prajA bIjA varNavALI prajA upara varcasva dharAvavAno prayatna kare e svAbhAvika che. temAM paNa tyAre gorI prajA vadhu sAhasika, buddhizALI ane sudharelI hatI. eTale azikSita, pachAta kALAM AdivAsIo upara temanuM varcasva vadhI jAya. yuropanI gorI prajAnuM varcasva duniyAnI bIjI binagorI prajAo upara ghaNA lAMbA vakhata sudhI ghaNuM moTuM rahyuM che. Ama joie to yuropanI prajAoe saMsthAnavAdanA vikAsanI sAthe-sAthe khristI dharmano pracAra duniyAnA ghaNA dezomAM karyo. yuropamAM gorI khristI prajAnI saMkhyA jeTalI che tethI vadhu saMkhyA binagorI khristI prajAnI che. AphrikA ane eziyAnA ghaNA dezomAM ane amerikAnA kALA lokomAM khristI dharmano ghaNo pracAra thayo che. tema chatAM AvA lokone khristI dharmamAM samAnatAne dhoraNe pada vagere maLatAM nathI. romana ketholika dharmamAM UMcAmAM UMcu sthAna te popanuM che. cAreka saikA karatA vadhu samayathI khristI dharmano mizanarIo dvArA duniyAbharamAM pracAra thayo hovA chatAM haju sudhI koI kALI vyaktine popanuM sthAna maLyuM nathI. (iTalInI bahAranI gorI vyaktine have maLavA lAgyuM che.) to koi binagorI vyaktine kArDinala ke seinTanuM pada paNa ApavAmAM AvyuM na hatuM. e batAve che ke dharmanA kSetre paNa kALA gorAnI asamAnatA anyAyapUrvaka pracalita rahyA karI che. bhArata, AphrikA ane bIjA dezomAM have kArDinalanuM pada apAvA lAgyuM che, paraMtu popanuM sthAna binagorAne maLatAM to haju saikAo vItI jaze, kAraNa ke eka popanuM avasAna thatAM kArDinalo potAnAmAMthI koi eka kArDinalane popa tarIka cUMTe che. paraMtu bina gorA kArDinalonI saMkhyA ja mAM be cAranI hoya tyAM temane bahumati mata maLavAnI AzA ja kyAMthI rakhAya ? ema kahevAya che ke videzamAM vasatA bhAratIya lokone kALA loko pratye jeTalo tucchakAra che teTalo sarerAza amerikanone nathI. AphrikAmAM vasatA bhAratIya loko habasIone kALiyA tarIke ane gorA lokone dhoLiyA tarIke oLakhAve che. potAnI vAtacItamAM paNa teo evA ja zabdo prayoje che. taka maLe to teo bhoLA kALA lokonuM Arthika zoSaNa ghaNuM karI le che. amerikAmAM vasatA bhAratIyo kALAo mATe 'kallu' zabda prayoje che. bhAratIya lokono vasavATa AphrikAmAM eka saikAthI vadhu samayano thayo haze, paraMtu koi bhAratIya yuvaka ke yuvatIe AphrikAnA yuvaka yuvatI sAthe lagna karyA hoya evA dAkhalA be-cAra hoya to hoya. amerikAmAM chellA eka saikAmAM gorA yuvaka ke yuvatIe kALA yuvaka ke yuvatI sAthe lagna karyAM hoya evA ghaNA dAkhalA jovA maLe che. potAnAM dharma ane saMskRtine surakSita rAkhavAno Azaya hoya to paNa bhAratIya loko gorA loko pratye jeTalA ahobhAvathI jue che tenI sarakhAmaNImAM kALA loko pratyenuM teonuM valaNa joie teTaluM sAruM nathI. saMsthAnavAda ane rAjAzAhInA ghaNuMkharuM AvelA aMtane kAraNe duniyAbharamAM mAnava-mAnavananI samAnatA mATe jAgRti AvI che. kyAMka kyAMka AnuvaMzika jAtio vacce athaDAmaNo thatI hovA chatAM vizvamata manuSyanI svataMtratA vize savizeSa sabhAna thato gayo che. chellA traNa cAra dAyakAmAM AMtararASTrIya vimAna-vyavahAra vadhato gayo che. ethI lokonI avara javara AkhI duniyAmAM vadhI gai che. bIjA dezomAM vepAra, zikSaNa vagere arthe jaine vasavATa karavAnI ghaTanA have sAmAnya banI gai che. be dezanA nAgarikatvano siddhAMta duniyAnA keTalAka rASTroe svIkAryo che. A badhA parivartanone kAraNe tathA AMtara rASTrIya kSetre udAra lokazAhInI vibhAvanAnA kAraNe raMgabhedanA khyAlanI sabhAnatA vagara lokonuM, paraspara premapUrvaka maLavuM have sahaja thai gayuM che. koi paNa AMtararASTrIya vimAna sapharamAM eka sAthe pAMca paMdara 3 rASTronA mANaso sahapravAsI tarIke pravAsa karatA hoya evI ghaTanA roje rojanI sAmAnya banI gaI che. keTalAya AMtararASTrIya vimAna mathako jANa ke samagra pRthvInA mANasonuM eka nAnu sarakhuM pratinidhitva dharAvatuM kendra hoya evuM banavA lAgyuM che. A eka ghaNI sArI nizAnI che. AvA vimAna mathakomAM vibhinna rASTronA kALA, gorA ane vividha varNanA mANasone sAthe joie tyAre raMgabhedanI nIti have keTalI aprastuta thai gai che, mAnavatAnuM valaNa kevI UMcI sapATIe pahoMcavA lAgyuM che te jovA maLe che. vasudhaiva kuTumbakamnI bhAvanAnI pratIti AvA vimAna mathako karAvI zake che. chellA keTalAka samathI amerikAmAM mAnavatAvAdI lekhako, zikSako, ciMtako, nATyakAro, philmanirmAtAo vagere evA dRzyo hetu pUrvaka lai Ave che ke jemAM kALA ane dhoLA mANaso sAthe sAthe sAhajikatAthI kAma karatA hoya. zALAomAM kALAM ane dhoLAM bALakone premathI sAthe bhaNatAM ane ramatAM batAvAya che. jethI bALakomAM graMthi na baMdhAya. amerikAnA zikSako, lekhako, ciMtako sarjako vagere mAnavatAbharI udAra dRSTi vize have ghaNA sabhAna banatA gayA che. [2] duniyAmAM manuSyonI cAmaDIno raMga judo judo che. keTalAka mANaso atizaya kALA ane keTalAka dhoLA hoya che. pRthvImAM sarvatra eka sarakho taDako, eka sarakho varasAda ke eka sarakhAM vAdaLAM hotAM nathI. pRthvInIbhaugolika racanAne kAraNe, tenI gatine kAraNe, dakSiNAyana ane uttarAyaNanA kAraNe havAmAnamAM pharaka paDe che ane ene lIdhe kyAMka himapradezo che to kyAMka raNavistAra paNa che. AvA prAkRtika havAmAnanI asara manuSyanI cAmaDI upara thAya che ane te AnuvaMzika banI jAya che, AphrikAnA pradezomAM sUryaprakAza evo relAya che ke tyAMnI prajAono varNa atizaya kALo rahyo che. bIjI bAju varasa daramiyAna gaNatarInA divaso mATe ja jyAM nahivata jevo sUryaprakAza maLato hoya ane covIsa klAka zarIra upara jADAM vastra dhAraNa karI rAkhavA paDatAM hoya tyAMnA lokonI cAmaDIno varNa dhoLo hoya che. cAmaDIno A raMga AnurvAzika ane janmagata hovAne lIdhe kALA vyakti uttara dhruvanA pradezamAM jaine rahe ke gorI vyakti AphrikAnA garama pradezamAM jaine rahe to paNa tenI cAmaDIno raMga sthAnika lokonA raMga jevo tarata thato nathI. edAka be peDhI pachI paNa khAsa pharaka paDato nathI, raMganI tAratamatAmAM thoDo pharaka jarUra paDe che. jyAM kALA ane gorA lokonI varNasaMkara prajA janme che tyAM paNa te AnuvaMzika niyamAnusAra pati ke patnImAMthI koi ekano raMga laine janme che; alabatta AvI rIte utpanna thatI varNasaMkara prajAnA varNamAM cAra pAMca peDhIe thoDoka pharaka jarUra paDe che. leTina amerikAnA dezomAM e vizeSa jovA maLaze. AphrikAnI jema bhAratIya upakhaMDamAM athavA madhyapUrvanA Araba dezomAM ke pazcima eziyAnA keTalAka dezomAM sUryaprakAza eTalo ja jhaLahaLato hoya che, tema chatAM te te prajAonA varNano raMga AphrikAnA habasIo jeTalo gADha hoto nathI. ema kahevAya che ke AphrikAnA havAmAnamAM thaine sUryanAM je tejakiraNa dharatI para Ave che. temAM kaMika evuM tattva che ke je zarIranA raMgane vadhu gADha zyAma banAve che. tyAMnA bhaugolika havAmAnane kAraNe kadAvara, UMcA, jADA hoThavALA, cakacakita dAMtavALA, vAMkaDiyA beThelA vALavALA, barachaTa hatheLIvALA, paNa hradayathI bhoLA, mRdu ane mAyALu evA kALA lokomAM paNa jhulu, kikiyu, loe, jalavA vagere dhaNI judI judI jAtio che ane emanA judA judA rItarivAjo che. bhAratanA loko ekaMdare dhauvarNA che. alabatta emAM paNa uttaramAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 prabuddha jIvana gorA jevA ane dakSiNamAM zyAmavarNA loko jovA maLaze. to paNa bhAratIya prajAno cAmaDIno raMga ekaMdare ghauMvarNo gaNAyo che. Ama bhAratIya loko Aphrikana loko jeTalA kALA nathI to yuropiyana loko jeTalA dhoLA, gorA paNa nathI. cAmaDIno atizaya kALo raMga jema bahu priya lAgato nathI, tema atizaya dhoLo raMga paNa bahu priya lAgato nathI. ghauMnA varNa jevo varNa madhyama prakArano, mAphakasara ane priya gaNAyo che. alabatta evI gaNanA bhAratIya lokonI ja che ane emAM kaMika saMkucita manovRtti rahelI paNa jaNAya. bhAratIya prajAnA A varNanuM gaurava karavA mATe eka lekhake evI ramUjI klpanA karI che ke izvara jyAre pahelI vAra manuSyarUpI bhajIyAM taLavA beTho tyAre tene kazo anubhava nahoto. ene manuSya rUpI bhajIryAno pahelo dhANa utAryo tyAre te baLIne kALo kolasA jevo thai gayo hato. A ghANa tene AphrikAnA pradezamAM ThAlavyo. tyAra pachI izvare bIjo dhANa nAkhyo, paraMtu bIkamAM ne bIkamAM te eTalo vahelo utArI lIdho ke te kAco rahI gayo. e dhoLAvarNa jevo dhANa eNe yuropanA pradezamAM ThAlavyo. have izvarane manuSyarUpI bhajIyAno dhANa taLavA mATe keTalI vAra lAgavI joie teno cokkasa aMdAja AvI gayo ane pachI je sarasa bhajIyAM taLAyAM te dhANa eNe bhAratamAM ThAlavyo ! eTale bhAratIya prajAno varNa Adarza gaNAyo. A to lekhakanI eka ramUjI lpanA che ane potAnA lokonI cAmaDInA varNanuM gaurava karavA mATenI upajAvelI vAta che. vastuta: dareka prajAne potAno varNa priya lAge. sIdI bhAIne sIdAM vahAlAM eTalA mATe ja kahevAya che. TADha-taDakA sAme rakSaNa meLavavA mATe je navI navI vaijJAniko zodho thatI jAya che tenI asara mAnavajIvana upara paDatI jAya che. have mANasa bharaunALAmAM saharAnA raNamAM erakanDizanDa kAramAM saphara karI zake che ane uttara dhruvanA pradezamAM kaDakaDatA ziyALAmAM hITaravALI kAramAM pharI zake che. AthI cAmaDInA raMgano prazna vakhata jatAM thoDo haLavo thaze. vaLI koDhanA upAyo jema zodhAya che tema cAmaDInI kALAza ochI karavA mATenAM navAM navAM auSadho paNa jema jema zodhAze tema tema cAmaDInA raMganA jUnA prazno kAlagrasta thaze ane navA kevA kevA prazno Avaze te to bhaviSya ja kahI zake. [3] pratakRtimAM vividha raMgo che ane temAM paNa taratamatA rahelI che. lIlo, vAdaLI, gulAbI jevA raMgo prasannApreraka che, to keTalAka gherA raMgo udvegajanaka gaNAya che. mANasanI dRSTi, saMjogo, avasthA upara paNa teno AdhAra rahe che. Ama chatAM, kALo raMga kudaratI rIte ja apriya rahe che. ghaNA lokone kALo raMga gamato nathI. bALapaNathI paDelA saMskArane kAraNe e pramANe bane che, jeo pote kALA che ane kALAo vacce rahe che teone paNa kALo raMga eTalo priya nathI. prakAzano raMga zveta ane aMdhakArano raMga zyAma che. aMdhakAra karatAM prakAza caDiyAto che. aMdhakAramAM manuSyanI dRSTi sImita thaI jAya che. ethI enI gati paNa sImita thAya che. ene pariNAme enI pravRtti paNa sImita banI jAya che. ethI jIvanamAM mUMjhavaNa, nirAzA, bhaya, saMzaya vagere Ave che. prakAzamAM manuSyanI dRSTi dUra sudhI vistare che, tenI gati vadhI jAya che tenI pravRtti paNa vikase che. ethI jIvanamAM AnaMda, ullAsa, vizvAsa, sAhasikatA Ave che. AthI prakAza karatAM aMdhakAra nabaLo, Utarato, apriya gaNAya che. tamas e kAlimAno paryAya banI gayo che. ajJAnane aMdhakAra tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. jJAnane prakAza tarIke varNavAmAM Ave che. Ama prAkRtika saMyogone kAraNe paNa aMdhakAra ane kAlimAnuM gaurava thatuM nathI. kALAM cazmA tA. 16-6-94 paherIne amAsanI aMdhArI rAte aMdhArA oraDAmAM beThelI kALI bilADIne zodhavAno prayatna nirarthaka nIvaDe che. kALA raMga pratyeno manuSya jAtino abhigama AraMbha kALathI ja niSedhAtmaka rahyo che. kalaMkane kALA tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. ducAcArI bharelA kAryane 'kALAM kAmAM' tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. anItinA dhanane kALAM nANA kahevAmAM Ave che. loka- vyavahAramAM A zabda eTalI hada sudhI dhara karI gayo che ke bleka mArakeTa' jevo zabda paNa vaparAya che. anyAyI kAyadAne kALA kAyadA tarIke ane itihAsanI krUra ghaTanAone kALA itihAsa tarIke darzAvavAmAM Ave che. bhAratIya samAja jIvananA vyavahAramAM kALo raMga apazukaniyALa manAya che. keTalIka dhArmika vidhiomAM kALAM vastra paheravAno niSedha che lagnamAM paNa vara ke kanyA kALAM vastro dhAraNa karI zake nahi. zubha kAma mATe prasthAna karavAnuM hoya e vakhate sAmethI kALA vastravALI koi vyakti Ave to te keTalAka lokomAM haju paNa apazukana rUpa manAya che. kALA raMga sAthe zoka, glAni, gAMbhIrya vagere saMkaLAyelAM che. jUnA vakhatathI koikanA mRtyu prasaMge strIomAM kALAM vastra paherIne ja javAno rivAja cAlyo Ave che. tarata vidhavA thayelI strI paNa cAra-cha mahinA sudhI kALuM ja vastra paheratI. keTalIka vidhavA strIo to jIvana paryaMta kALuM vastra dhAraNa karatI, haju paNa evo rivAja ghaNe sthaLe jovA maLe che. musalamAna strIomAM kALo burakho dhAraNa karavAnIM prathA che. yuropanA keTalAka samAjamAM koikanA zokanA prasaMge kALI TAi paheravAno rivAja che. AphrikAnA keTalAka dezomAM strIo gharanI bahAra jAya tyAre mAthe kALuM vastro dhAraNa karavAno rivAja che. vartamAna samayamAM suzikSita mANasomAM paNa koika ghaTanA pratye potAno virodha darzAvavA mATe vastro upara kALI paTTI lagADavAno rivAja che. nyAyAlayomAM vakIlo ane nyAyadhIzo kALo koTa pahere che. Ama AvA gaMbhIra ke gamagIna prasaMgoe kALA raMgane sthAna maLyuM che. amAsanI rAtri kALI hovAthI te zukanavaMtI manAtI nathI. jaina dharmamAM lezyAonuM varNana Ave che. cittamAMthI udabhavatA bhAvo, vicAro, taraMgone paNa potapotAnA sUkSma raMga hoya che. te anusAra zubha ane azubha maLIne cha lezyAo gaNAvavAmAM Ave che-kRSNa, nIla, kApota, pIta, padma ane zukala. A lezyAo azubhamAM azubha, sauthI kharAba lezyA te kRSNa lezyA che. teno raMga kALo che : manuSyanA cittamAMthI malina, hiMsaka, pApI, durAcArI vicAro ke bhAvo udabhavatAMnI sAthe enA cittamAMthI kALo sUkSma raMga paNa nIkaLe che je enA caherA upa2 ane samagra zarIramAM prasaravA lAge che. Ama lezyAnI dRSTie kALo raMga azubha gaNAya che. Ama chatAM kALo raMga sarvathA azubha che ema nahi kahI zakAya. enuM paNa yogya viSayamAM, yogya pariprekSyamAM gauravabharyuM zubha sthAna che. kALA raMganI koi viziSTa chAMya tarata manane vaza karI le evI adabhuta hoya che. gorA lokomAM kALA loko pratyeno tiraskAra jema hato tema bIjI bAju kALA raMga pratyenuM teonuM AkarSaNa paNa hatuM. gorI cAmaDI para kALuM vastra vadhAre uThAvadAra lAge che. AthI ja yuropamAM, vizeSata: phreMca mahilAo eka jamAnAmAM kALAM vastra paheravAnI phezana eTalI badhI pracalita banI gai hatI ke pachI to lagnAdi zubha prasaMgoe paNa lokoe kALAM vastra paheravAnuM cAlu karyuM hatuM. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-6-94 prabuddha jIvana , bhAratIya saMskRtika paraMparAmAM manuSyanA kALA raMga mATe abhAva zyAma, ceta, nIlA ane kaMcanavarNanA hoya che. vartamAna covIzInA nathI, kAraNa ke khuda kRSNa bhagavAna zaMkara bhagavAna ke jainonA tIrthaMkara tIrthakaromAM munisuvrata ane neminAtha e baMne zyAma varNana che. kavi munisuvratasvAmI ane neminAtha ghanazyAma varNanA ke kAjaLa jevA kALA kahe che : hatA. gorI DaslimonAe jema kALA othelonI pasaMdagI karI hatI tema padmaprabha ne vAsupUjya, doya rAtA kahIe, gorI yuvatIo kALA varane saharSa pasaMda karatI AvI che. samAja bhalene caMdraprabha ne suvidhinAtha, doya ujajavala lahIe TIkA kare ke kAgaDo dahIMtharuM upADI gayo. mallinAtha ne pArzvanAtha, doya nIlA nIrakhyA nAyaka zyAma hoya ane nAyikA gorI hoya to e baMnenA milanane munisuvrata ne neminAtha, doya aMjana sarIkhA kavio judI judI rIte varNavatA AvyA che. zyAmavarNo nAyaka ane soLe jina kaMcana samAM e, evA jina covIsa gauravarNa nAyikA eTale jANe ke kALA vAdaLamAM jhabukatI vIjaLI. dhIravimala paMDita taNo jJAnavimala kahe ziSya. hemacaMdrAcArye apabhraMza vyAkaraNamAM eka dUho TAMkyo che jemAM batAvyuM jaina dharma pramANe manuSyanI dehAkRti sAthe enA zarIrano varNa . che ke zyAma nAyaka ane caMpakavarNa nAyikA e baMne jANe ke kasoTInA nAmakarma anusAra hoya che. tIrthaMkarone paNa potAnA nAmakarma pramANe kALA patthara upara suvarNanI rekhA tANI na hoya ! teo lakhe che : tevo varNa sAMpaDe che. eTale koi paNa varNa uccatama zubha AzrayasthAna 'DhollA sAmalA, dhaNa campAvannI prApta karI zake che. aMjana jevA kALA varNavALI vyakita je tIrthaMkarapada nAI suvaNNareha kasavaTTaI dinni . prApta karI zakatI hoya to cAmaDInA e kALA raMganuM teja keTaluM badhuM zrI kRSNa zyAmavarNanA che ane rAdhA gorI che. Ama kRSNa ane AkarSaka haze ! rAdhAnuM yugala gorA ane kALAnA prItiyukya samanvayanuM pratIka che. ' jaina dharma pramANe arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu priyatama ane priyatamA vacce A kALA-gorAno bheda raheto nathI. tema e paMca parameSThinA je judA judA raMga batAvavAmAM AvyA che temAM " chatAM kavio kyAreka potapotAnI kalpanAthI e viSayane bahelAve che. arihaMtano zveta, siddhano lAla, AcAryano pILo, upAdhyAyano lIlo kavi dayArAme eka padamAM kalpanA karI che ke rAdhA kRSNane sparza karavA ane sAdhuno kALo raMga batAvavAmAM Ave che. sAdhu padamAMthI ja uttarottara detI nathI. kRNa tenuM kAraNa pUche che. to rAdhA kahe che ke tame kALA cho. Atmika vikAsa karatA ja AdhyAtmika vikAsa karavA jaI siddhapada pAmavAnuM che. e dRSTie kALo tamArA aDavAthI huM kALI thai jaiza. kRSaNa kahe che ke ema aDavAthI raMga e AdhyAtmika sAdhanAnI prathama bhUmikAno che. AMkha baMdha karatAMnI tuM kALI thaI javAnI nathI ane chatAM mArA aDavAthI je tuM kALI thAya sAthe najara sAme sauthI pahelo je raMga Ave che te kALo raMga hoya che. to tArA aDavAthI huM goro thaI jAuM ke nahi ? eTale ApaNA baMnemAM baMdha AMkhe cittanI sthiratA prApta thayA pachI dhyAnamAM jema jema AgaLa eka goruM ane eka kALuM raheze ja. tema chatAM tane ema ja hoya ke vadhAtuM jAya tema tema kALA raMgamAMthI bIjA raMgo tarapha javAya che. Ama tAre gorA ja rahevuM che to teno paNa upAya che. bIjIvAranA sparzathI AdhyAtmika sAdhanAnA kSetramAM kALA raMganuM mahattva ghaNuM ja che. taMtravidyAmAM pharI huM kALo thaI jaiza ane tuM gorI thai zakaze. kRSNa kahe che : paNa kALA raMganA aDadanA dANAno upayoga ane prayoga jANIto che. pharI maLatAM raMga adalAbadalI, cAmaDInA raMga karatAM paNa manuSyanI mukhAkRti vadhAre mahatvanI che tuja tAro, muja moro re... ane temAM paNa tenA guNa lakSaNo sauthI mahattvanAM che. koI yuvatI zyAma kALA raMgano eka lAbha e che ke tenAmAM tethI vadhAre bagaDavAnI hoya chatAM enI mukhAkRti surekha ane sapramANa hoya ane ethI enuM zakyatA nathI. bIjo koi paNa raMga hoya tene anya koI raMgano ke khuda lAvazya manorama hoya to evI namaNI tanvI zyAmAM yuvatI dekhAve kALA raMgano DAgho lAgI zake che. paraMtu kALA raMgane bIjA koI raMgano gamI jAya evI hoya che. koI yuvatIno cAmaDIno raMga mota hoya, paraMtu, DAgho lAgI zakato nathI. upalaka dRSTie joIe to badhA raMgo kALA tenI mukhAkRti beDoLa hoya, svabhAve te dRSTa ane durAcArI hoya to raMgamAM chevaTe pariNamI zake che. paraMtu kALo raMga chevaTe kALo ja rahe che. tevI yuvatI jevI gamatI nathI. mIrAMbAie lolajajAno tyAga karIne kRSNabhakti mATe prayANa kudaratanI racanA evI gajaba che ke mAnavInA raMgAkRtimAM pradeza karyuM tyAre kahyuM : pradeza pharaka hovA chatAM mAnavInA lohIno raMga badhe ja eka sarakho che "cuMdaDI oDhuM to raMga cuve ne raMga beraMgI hoya ane lohInA guNadharmo paNa baMdha ja eka sarakhA che. A eka tatva 'oDhuM huM kALo kAmaLo, to dUjo DAgha na lAge koI. ja evuM che ke je manuSya ane manuSya vacce samAnatA sthApe che. lohImAM kavi dayArAme zyAma raMga samIpe' nAmanuM pada lakhyuM che. temAM paNa kALA-gorAno, strI-puruSano, UMca-nIcano, garIba-tavaMgarano koI bheda kavie kRSaNa-bhaktine cAturIthI gUMthI lIdhI che. zyAma kRNathI rIsAyelI nathI. ethI ja jeonA hRdayamAM mAnava mAtranI samAnatAnI bhAvanA gopI pratijJA le che : UMDI UtarelI che teone sarvatra A samAnatAno bhAva ja anubhavAya ' zyAma raMga samIpe na jAuM, che. cAmaDIno varNa emane mATe kyAreya aMtarAya rU5 thato nathI. mAre Aja thakI zyAma raMga samIpe na jAuM... ' lohIno raMga lAla che ane te manuSya mAtrano che, eTaluM ja nahi gopI jAmba, rIMgaNA vagere kALI vastuono tyAga karavAno nirNaya pazu-paMkhIonA lohIno raMga paNa lAla che. Ama lohI eka evuM kare che. paraMtu chevaTe kRSNa pratyenuM enuM AkarSaNa eTaluM badhuM che ke te tatva che. ke je tamAma jIva sRSTimAM samAnapaNe prarvate che. ene lIdhe potAnI pratijJAmAM makkama rahI zakatI nathI. ja manuSyanI bIjA jIvo pratyenI karuNA nAnAmAM nAnA jIva sudhI vistarI duniyAmAM manuSyanA phakta zveta ane zyAma evA be ja raMga nathI. zake che. koikano varNa ratAza paDato goro hoya che, koikano pILAza paDato hoya . jyAM karuNAno vistAra che, jayAM AtmaupampanI bhAvanA che tyAM che, koikano ghauM varNo hoya che, to koIkano sAdhAraNa zyAma varNa hoya saMvAda che, sahakAra che, sahiSNutA che, prema che, AnaMda che, ullAsa che che. jaina dharmamAM tIrthakaro judA judA varNanA thayA che. tIrthakaromAM rAtA, ane Urdhvagamana che. 'DramaNalAla cI. zAha Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana 'asAre khalu saMsAre... -- DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA 'asAre khalu saMsAre sAraM sAraMga locanA' AcArya bhagavaMte staMbhana pArzvanAthanI ekAgracitte stuti karanArane joine ekvAra vyAkhyAna daramyAna uparanuM vAkya uccAryuM. tethI nArAja thayelA be bhAiomAMthI vastupAla vyAkhyAna choDI cAlyA gayA. mahArAja sAhebano sthiratAno samaya pUro thavAnA divase vyAkhyAnamAM temaNe vAkyanA anusaMdhAnamAM khayuM ke : 'yasyA : kukSisamutpannA : vastupAla bhavAdazA' AthI saMtuSTa thayelA vastupAle AnaMda vyakta karyo. kahevAnuM tAtparya A hatuM ke asAra evA saMsAramAM tIrthaMkarAdi mahAna vibhUtio tathA haribhadra, hemacaMdrAcArya jevA AcAryo tathA jagaDuzAha, vastupAla, jaMbusvAmI jevA mahAnubhAvone janma ApanArI strIo ja che jethI saMsAra sArabhUta lAge. A lekhamAM vividha prakAranI strIo jevI ke mA, putrI, patnI jeThANI, derANI vagere kevAM kevAM bhAvo bhajave che te joie. AryarakSita peTane upayogI vidyA bhaNIne Ave che tyAre teno loko dvArA khUba satkAra thAya che; paraMtu mAnuM mukha udgigna hoya che. AtmaviSayaka-AdhyAtmika vidyAnuM jJAna saMpAdana na karyAthI teNI asaMtuSTa che. mAnI khAtara mAmA mahArAja pAse jaina sAdhunI dIkSA lai sADAnava pUrvono abhyAsa kare che tathA AkhA kuTuMbane pachIthI dIkSita kare che. kevI suMdara mAtRbhakti ! tevIja hatI kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryanI mAtA mATenI bhakti. jJAnAmRta bhojanam hevAyuM hovA chatAM paNa sAMsArika jJAna game teTaluM hoya to paNa adhyAtma kSetra mATe te ajJAna che; vibhaMga jJAna gaNAya che. kema ke te samyag darzana ke samakitI vagaranuM che. navaAvake pahoMcelA tathA cauda pUrvadhArIo te sthAnethI paDatAM TheTha nigoda ke pahelA guNasthAnake pahoMcI jAya che. cAritranA baLe navavaaivaka sudhI pahoMcI zakAya tathA cauda pUrveno abhyAsa paNa hoya paraMtu jo tenI sAthe mithAyatva naSTa na thayuM hoya to te badhuM chAramAM lIMpaNa samAna che. AryarakSitanI mA A samajatI hatI tethI putranA zAstrIya abhyAsa pratye aNagamo ane tene potAnA mukha para viSAda dvArA kartavyapatha batAvyo ke tuM AtmAnI vidyA bhaNa ane te mATe tene mAmA mahArAja pAse javAnu thayuM. tyAM teNe sADA nava pUrva sudhIno abhyAsa karyo tathA mAtRbhakti saphaLa karI. yathArtha kahevAyuM che ke : 'caraNakaraNa vippahINo bui subahuvi jANato' ane 'paDhamaM nANuM tao dA. bhagavAna RSabhadeva je A avasarpiNImAM prathama tIrthaMkara thayA temanI be patnIonA bharata-bAhubalI jevAM 108 saMtAno kevaLajJAna prApta karI mokSagAmI thayA. kevuM umadA kuLa ! tethI strINAM zatAni zatazo janayanti putrAna nAnya sutaM tvadupamaM jananI prasutA. mAtA marudevI kevAM dhanyAtidhanya ke jeNe prathama tIrthaMkara RSabhadevane janma Apyo tathA putra mohathI abhibhUta thai hajAra varSa sudhI raDI raDIne AMkhanI dRSTi gumAvI dIdhI. je temaNe pharIthI kevaLI thayelA putranI jAhojalAlI sAMbhaLI, mAnasika rIte, temane prathama joi, bAdamAM dRSTi paNa meLavI eTaluM ja nahIM paraMtu putranI pahelAM anityAdi bhAvanA bhAvatA kevaLI putranI pahelA mokSanA dvAra kholyA tathA putra mATe mokSavadhu varI lIdhI temanI kevI kukha haze ke temanA putra RSabhanI be putrIo brAhmI ane suMdarI paNa mokSagAmI thayAM : temano putra bharata snAnAgAramAM vIMTI paDI javAthI mokSa meLave che. tenA putra tathA tenA putrAdi ATha peDhI sudhI Aja rIte kevaLI thai mokSapurInA mAnavaMtA mahemAno banyA teo che : AdityayazA, mahAyazA, abhibala, balabhadra, tA. 16-6-94 balavIrya, kIrtivIrya, jalavIrya ane tenA putra daMThavIrya. ATha peDhI sudhI A rAjAo rAjamugaTa paherI bharatanI jema arisA bhuvanamAM kevaLajJAna - pAmyA ane mokSe gayA. (kalpasUtra citram pR. 265) ajaina sAhityamAM gopIcaMda vilAsIvRttino hovAthI tenI mA nAkhuza hatI. ekavAra tene snAna karAvatA tenA zarIra para mAnA azru paDe che. upara dRSTi karatAM mAne kAraNa pUche che te jANI gopIcaMda saMsAra tyajI saMnyAsI banI jAya che. cha varSano aimutta jyAre gaNadhara gautamanI sAthe jatAM gocarI uMcakavA jaNAve che tyAre gautamasvAmI tane na apAya kAraNa ke tene mAtra saMsAra tyAgI ja uMcakI zake tema jaNAve che. mahAvIrasvAmInI vairAgya jharatI amodha vANI sAMbhaLI ghera AvI mAne dIkSita thavA jaNAve che. tenI mA zrIdevI pAsethI sAdhu jIvananI kaThaNAi tathA parISaho viSe sAMbhaLI vigate tenA yukti pura:sara pratyuttara ApI dIkSA lai kevaLI bane che. kRSNanI mA devakI babbenA juthamAM sAdhune bhikSA mATe AvatAM joi; ekanA eka pharI pharI kema Ave che tenuM kAraNa jANI potAnA ja putro che te jANI; pote ekane stanapAna karAve tevI abhilASA seve che. gajasukumAlanA janmathI te saMtuSTa thAya che. jyAre te bhagavAna neminA pAse dIkSita thAya che tyAre mAtA tene kahe che ke A bhavI te chellI mA kare; eTale have janmavAnuM na rahe ne mukti pAme. mAno kevo bhavyAtibhavya vicAra ane AzIrvAda ! mAtAnI sAthe kumaLI vayamAM dIkSita thayelo putra, cAritranA pathamAMthI patita thayelA putra-sAdhune pharIne mArgasthita karavA mATe prayatnazIla, araNikanI mA-sAdhvI, araNikane zodhavA gAMDA jevI banI 'araNika araNika'nA hradayadrAvI pokAro pADatI bhaTakI rahI che; tyAre te zabdo karNapatha para athaDAtAM saphALo thayelo putra preyasInA pAsamAMthI chuTo thai mAnA caraNamAM mAthuM TekavI hradayano pazcAttApa kare che tyAre tene du:khI mA pharIthI dIkSita thavAnuM kahI eTaluM umere che ke A cAritrano mArga kaMTakabharelo lAge to chevaTe anazana paNa karI tAro uddhAra karaje. kevI kartavyaniSTha mA ! potAnI pratye kAmAsaktithI piDIta jeTha ke jeNe kaMTakarUpI potAnA laghu bAMdhavanuM mRtyu lAvI dIdhuM che teo dvedhakkSAyathI moMgheruM mAnava jIvana kaluSita na kare te zubhAzayathI raMDApAnA du:khane dUra karI potAnA priya pati yugabAhunI sadgati thAya te mATe haiyAne kaThora karI nimaNA karAvanArI madanarekhA dhanya thai; yazasvI nAmanA meLavI patino uddhAra karyo. mRtyu samaye zubha lezmA ke zubha adhyavasAyo bIjA janmamAM sAthe Ave che mATe ne ! rAya5seNIya suttamamAM sUrikatA ane pradezI rAjAno prasaMga nirUpAyo che. vAsanAmAM gaLADUba rAjAne sUrikaMtA sarvasva hatI . te tenI pAchaLa pAgala hato. eka vAra vilAsI rAjA kezI gaNadharanI vANI sAMbhaLI virakata bane che. vAsanAno kIDo have pradezI saMyamI bane che. potAnA prANapriya patinI A parivartita paristhiti sahana na thatAM sUrikaMtA tenA bhojanamAM viSa bheLavI de che. tenI gaMdha AvatA saMyamI pradezI AkuLavyAkuLa na thatAM jIvananI lIlA saMkelAya jAya te pahelAM pauSadhavrata dhAraNa karI le che. jANe ke saMyamI jIvanano badalo letI hoya tema sUrikaMtA tyAM pahoMcI jANe vahAla karI vaiyAvacca karatI hoya tevo DoLa karI gaLe TuMpo detA pahelAM aliMgana karI potAno chUTo kezaklApa gaLAnI AsapAsa vIMTALI daI TuMpo daI priyatama banelA patinuM nirdayI rIte Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 tA. 16-6-94 prabuddha jIvana kAzaLa kADhI nAMkhe che. kyAM madanarekhA ane kyAM sUrikaMtA ! baMne vacce AkAzapAtALanuM aMtara che ne ? mahAna samrATa zreNika rAjA mithyAtvI, zIkArI, durAcArI jIvana jIvatA hatA. te ceDI rAjA ke custa jainadharmI hatA tenI putrI jayeSThAnA premamAM paDI patnI banAvavAnuM sonerI svapna sevatA hatA. tene meLavavA khAi khodAvI uThAvI javAnI saMpUrNa taiyArI karI lIdhI hoya che. nirNAyaka divase jayeSThA AvI paNa dhareNAno Dabbo levA pharI pAchI phare che. tene vidAya karavA pAchaLathI AvelI cellaNAne jayeSThA che ema mAnI zreNika cellaNA sAthe jatA rahe che. kharI sthiti jANyA pachI cellaNA mithyAtvI zreNikane kSAyika samakitI banAve che eTaluM ja nahIM paraMtu jaina sAdhunI parIkSAmAM pUrAyelA sAdhu alakhinaraMjana kahI jyAre bahAra nIkaLI medanIne Azcaryacakita karI mUke che tyAre cellaNA saMtuSTa thAya che ane patnI tarIkenI pharaja saphaLa kare che. jene sthAne te AvI che te tenI bena jayeSThA A bhavamAM bIje pati paNa bhavADo na karAve tema mAnI saMsArathI vimukha thai vairAgya rasamAM mazagula thai cAritrano patha pakaDI le che. kevI be nirALI jainatvathI bhAvita thayelI bhaginIo ! neminAtha jevA patinI sAthe jene nava nava bhavanano snehataMtu hato teo jyAre pazunA kalaravathI pAchA phare che tyAre rAjImati dIkSita thayelA nemanAtha pAse rathaneminI sAthe dIkSA grahaNa kare che. eka vAra acAnaka varSA thatAM bhIMnA kapaDAM sukavatAM nirvastra rAjImatine joi kAmAtura rathanemi bhoga bhogavavA AmaMtre che; tyAre mArgacyuta rathanemine rAjImati sanmArge prasthApita kare che; ane tapazcaryAdi karI, siddhapurInA dvAre neminAthane maLavA temanI pUrve siddhi prApta karI kevaLI banI tyAM temanI sAthe siddhapaNAnuM sAmrAjya meLave che. manathI varelA pati na maLatA te eka bhavamAM bIjA patinI icchA karatI nathI. paraMtu nava nava bhavanI prItine siddhazilAmAM siddhagati meLavIne sArthaka kare che. strIne eka bhavamAM pati eka ja hoya tevo kevo suMdara AryanArIno Adarza ! AnAthI viparIta brahmadattanI mAtA calaNI patinA mRtyu pachI viSayo bhogavavAmAM kaMTaka samAna potAnA putra brahmadatta ke jeno janma cauda svapno joyA pachI thayo che tenuM kAzaLa kADhI nAMkhavA lAkhanA gRhamAM bALI nAMkhavA sudhIno mArga akhatyAra kare che. zrIpAlarAjAnI patnI mayaNAsuMdarIne pitAe mamatva khAtara koDhiyA sAthe paraNAvI hatI. te custa dharmI tathA ArAdhanA parAyaNa hovAthI bhagavAna AdinAthanI pUjAdi karatAM tene dharmanuM sAkSAt phaLa maLyuM. navaNathI pati tathA anya 700no koDhano roga dUra thayo. patine paNa dharmaparAyaNa banAvI AyaMbilanI oLI tathA anya dhArmika kArya karanAro banAvyo. karmanA siddhAMtamAM kevI atUTa, aDola, aMDaga zraddhA ! zrIpAlanI bIjI ATha patnIo paNa dharmavRttivALI hatI. temAMnI eke to zrIpAlarAjA pAse nagaranA cAra daravAjA baMdha thatAM bAMne traNa daravAjA ughADIne cakti karyA tathA jaina dharmamAM rUcivALA banAvyA kevI zrIpAlanI Adarza dharmaparAyaNa patnIo ! jaMbusvAmInI sAthe tenI ATha patnIo paNa paticiMdhelA saMyamanA mArge cAlI nIkaLI. guNasAgaranI sAthe manoramAe paNa saMyamano mArga svIkArI lIdho patinI sAthe dharmamAM paNa ardhAMganI kharIne ? zAlibhadranI mAtA ke je saMpattinA sAgaramAM ALoTatI hatI; teNe bhadrA nAma sArthaka karI batAvavA putrane dardIkSA aMgikAra karavAmAM thoDI AnAkAnI bAda rajA ApIne ? sukomaLa putra pariSaho kevI rIte sahana karaze te vasavasAne lIdhe ne ? chatAM paNa dIkSAnA mArgamAM aMtarAya ubhA karyA nahi. zrI kRSNa jaina mata pramANe cAritramohanIya karmanA udayane lIdhe pote dIkSA lai zake tema na hatA chatAM paNa je strIvarga te levA utsuka thAya teno bhAra pote vahana karavA taiyAra thatA tathA putrIone paNa te mATe protsAhita karatA. je koi strI ke puruSa dIkSA mATe taiyAra thatAM. tenA kuTuMbanA bharaNapoSaNano bhAra upADavA kaTibaddha hatA. kSAyika samakitI hatA chatAM paNa cAritramohanIya karmanA udaye saMsAra choDI zakatA na hatA. bIjAne te choDavA utsAhita karatA. strIo teNe batAvelA mArge saMcaratI rathakAra nAgarasikanI patnI sulasA jainadharmI tathA samakti dRSTivALI hatI. tenI parIkSA karavA eka vAra sAdhu mATe lakSapAt telanI jarUra che. ema kahI tene eka zIzo telano lAvavA jaNAve che. mArgamAM deva tene hAthamAMthI pADI nAMkhe che. bIjo lAve che tenuM paNa evuM ja thAya che. trIjo zIzo paNa phUTI jAya che. tethI divasa bAda pharI AvavA kahe che tyAre deva pragaTa thai khuzI thai AnaMda vyakta kare che. bIjI vAra patinI icchA pramANae devanI guTikAothI 32 putro thAya che. tene prasuti vakhate pharI deva madada kare che. putronA mRtyuthI te jarA paNa zokAntita thatI nathI. samatA rAkhe che. aMbaDa parivrAjaka brahmA, viSNu, ziva vikurtI AMkhA nagarane gheluM kare che chatAM paNa mithyAtvI devane na mAnanArI samati bhraSTa na thAya tethI teonA darzana mATe jatI nathI. tyAre cothI vAra 25mA tIrthaMkaranuM rUpa vikurve che. 24 thI vadhu tIrthaMkaro na hoya tevI dRDha zraddhAthI vicalita na thaI. kevI aDaga zraddhA ! AgAmI utsarpiNImAM sulasA 15mA nirmama nAme tIrthaMkara thaze. teNIne aMbaDa chevaTe bhagavAna mahAvIranA taraphathI dharmalAbha kahevaDAve che. sulasA AnaMda vibhora thaI jAya che. kevI sAlasa patnI ! dhAriNI rANI rAjyamAM viplava thavAthI potAnI putrI caMdanabALA (vasumati)ne laIne bhAgI chuTe che. mArgamAM kAmAtura kAmI tene potAnI patnI banAvavAnuM kahe che tyAre te jIbha karaDI mRtyu pAme che. kevI hatI zIla rakSavA mATenI tamannA ! patinA mRtyu bAda mRtyunuM zaraNa lai AtmAne alaMkita rAkhe che. Adarza nArI kharIne ! tenI putrI je pachIthI caMdanabALA tarIke khyAti pAme che; mAtAne pakaDI lAvanAra tene bajAramAM vecI de che. vezyA pAsethI pharI tene vAMdaro choDAve che. tyAMre eka zeTha mAnavatA khAtara tene potAnA ghera lai jAya che. eka vAra zeThanA paga dhovAnA prasaMgathI tenI patnI mULA zeThANI tene oraDAmAM pUre che, mAthuM muMDAve che, pagamAM beDI paherAve che. traNa divasanA upavAsa pachI zeTha pAchA phare che. tyAre cha mahinAnA upavAsI bhagavAna mahAvIrasvAmIne vahorAvavA zeTha dvArA baMdhanamukta thayelI caMdanA pAchA pharelA bhagavAnane jotAM; tenA AMkhamAMthI azrubiMdu sarI paDe che. bhagavAnano abhigraha pUrNa thavAtI devadudubhi sahita cha divyo pragaTa thAya che. kevI zIlavatI mAtAnI suzIla putrI ! badhA (36000) sAdhvIjIonI pravartinI bane che. suprasiddha saMskRta mahAkaviomAM jenI dAnazIlanI kIrti karNanI yAda apAve tevI che tenI eka kRti tenI patnI mAlheNAdevI dhArAnagarInA rAjA pAse lai gai. tenAthI saMtuSTa thayelA rAjAe tene traNa lAkhanuM . dAna ApyuM. mArgamAM pAchA vaLatA yAcakonuM ToLuM tene vIMTaLAi gayuM. prANa priya patinI yaza: patAkAne pharapharatI rAkhavAM maLeluM dAna teone ApI dIdhuM. dAnezvarInI patnIe dAnavIranI dAnazIlatAne yazasvI banAvI dIdhI. tyArabAda pati pAse azru sivAya kaMi paNa avaziSTa na rahetA yAcavargane na ApI zakvAthI tenA prANa paNa cAlI gayA. kevI Adarza patnI hatI mAdhanI ! abhayArANInA kapaTamAM na phasAvAthI jenA upara lAja luTavAnuM khoTuM ALa caDAvavAmAM AvyuM che te sudarzana zeThanI patnI manoramA je Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-6-94 hatAM. dharmaniSTha patinI dharmaparAyaNa patnI hatI teNe tarata ja abhigraha guruzrI devacaMdrasUrIzvarane vaMdana karavA AvI. tenuM potAnA Asana para kAyotsarga dhAraNa karI lIdho ane jyAre suLInuM siMhAsana thaI gayuM besI javuM tathA mukha paranI kAMnti joIne tenA bALaka zAsana samrATa tyAre kAyotsarga pALyuM (pArthe). kevI aDaga nizcayavALI dhanyAtidhanya bane tema lAgavAthI gurae pAhiNI pAse potAnI icchA zAsanane caraNe patnI ke jene patinA cAritra vize leza paNa zaMkA na hatI. patinA tenI bheTa dharavAnI' jaNAvI. tyAre patinI gerahAjarImAM hasatA mukhe cAritramAM paNa leza mAtra zaMkA na rAkhanAra patnIo to jaina dharmanA bALakane zAsananI sevA mATe ApI dIdho ane te somacaMdramAMthI ItihAsamAM jovA maLe temAM kaMi navAi jevuM nathI. prAcIna samayanA alaukika pratibhA ane prajJA vaDe kalikAlasarvajJa hemacaMdra banI gujarAtanA strI-puruSomAM jaina dharma tathA jaina darzananA siddhAMto AtmasAta thayelAM itihAsamAM amara nAma karAvanAra e suputanI mAtA pAhiNIne dhanyavAda. eka mahAna zrAvikA potAnA lejAnA TukaDAnuM ane putramohanuM balidAna bhagavAna RSabhadevanI putrI brAhI ane suMdarI be baheno hatAM ke kevI zAsananiSThAthI ApI zake che enuM jIvaMta ane jAgRta pratIka ! jemaNe bAhubalI jevA abhimAnarUpI gaja para beThelAnI mAnanI gAMThone prAMte pAhiNIe putranA pavitra paMthe pagarava pADI pravartinI padane kholI, temanA aMtarano aMdhakAra maTADIne kevaLajJAnano prakAza; kadama vibhuSita karyuM. uThAvatA, samasta vikalpo naSTa thatA prakAzI uThyo. mATe saraLa ane revatI mahAzatakanI 13 patnIomAMthI eka hatI. teNI e 12 namra banavAnI jarUra che. zokyomAMthI chane jhera ApI mArI nAMkhI tathA chane zastra vaDe haNI samrATa azokano putra saMprati vijaya meLavI pAcho phare che tyAre nAMkhI. tyArabAda mahAzatakane pauSadhavratamAM hovA chatAM paNa jhera ApI nirdoSanA vadhathI nAkhuza thayelI mAtAne AnaMdita karavA teNe samagra mArI nAkhyA. A revatI madirA tathA mAMsa khAnArI hatI. tenAthI rASTramAM ahiMsAno dhvaja pharakAvyo ane mAnuM mukha ahiMsAnI ghoSaNAthI viparIta bIjI revatI ke jeNe bhagavAna mahAvIrane bijorApAka vahorAvyo pulakita thayuM. hato. gozAlake kevaLI bhagavaMta mahAvIranA upara telekSA choDI tyAre jaina jagatanI jhagamagatI tArikAo ke jeo pratidina rAI pratikramaNa, temane lohInA jhADA thayA. tenA pratikAra rUpe bijorApAnI jarUra hatI. karatAM ApaNA mAnasapaTa para udaya pAmI ApaNA jIvanane navo rAha revatIe harSollAsapUrvaka bhAvabhInA hRdaye te vahorAvyo. te dvArA upArjIta batAve che. teo koIka bharika jIvonI mAtA. putrI ke patnI tarIke karelA puNyAnubaMdhI puNyanA paripAka rUpe te AgAmI utsapiNImAM pragaTa thAya che. teo che : thanArA 24 tIrthakaromAM sattaramA tIrthaMkara samAdhi nAme thaze. ' sulasA, caMdanabALA, maNorama, mayaNarehA, damayaMtI, namayAsuMdarI, jaina dharmamAM nAta-jAta, strI-puruSa, uMca-nIcAdino bheda nathI eTale sIyA, naMdA, bhadrA, subhadrA, rAimai, risidattA, paumAvaI, aMjaNA, ke je te jIvo guNasthAnake caDhavA apUrvakaraNAdi kare to teo paNa sirIdevI, jiTha, sujiThA, migAvaI, 5bhAvaI, cillaNAdevI, gaMbhI, mokSa meLavI zake tema che ane temAM mallinAtha, sulasA, revatI jevAM suMdarI, rUpiNI, dhAraNI, kalAvai, puphacUlA, revaI, kuMtI, siva, jayaMtI, strIratno paNa tIrthaMkara pada prApta kare che. devai, dhavai, gorI, gaMdhArI, lakhamaNI, susImA, jaMbUvaI, saccabhAma, puSpacUlA tenA bhAI sAthe lagnagraMthIthI joDAI che te jANyA pachI kahaDaTha mahisIo, jakhA, jakhadinnA, bhUA, bhUadinnA, saNA, dIkSA levA patine jaNAve che. temAM rAjyamAM rahevAnuM tathA pratidina che. veNA, reNA (syulibhadranI sAta beno) vagere alaMkita zIlavibhUSita darzana kare tevI che zarato pachI dIkSA lIdhI tenA jIvanamAM bAhya tathA hovAthI adyAvadhi teono yazapaDaha traNe jagatamAM vAgI rahyo che. tethI AtyaMtara baMne prakAranA ta5 hatA. tenA rAga-dveSa khUba pAtaLA paDI teone bharakhesaranI sajhAyamAM ApaNe yAda karI zraddhAMjali arpita gayA hatA. utkRSTa bhAve vRddha gurunI vaiyAvacca karatAM AtmasvarUpanA karIe chIe. uparyukta sannArIo viSenI kathA suprasiddha hovAthI raTaNa upara caDhatAM ghAtI karmono kSaya thayo; puSpacUlA sAdhvIjIne vistAra na karatAM ATalo ja nirdeza upayukta gaNIe. kevaLajJAna prApta thayuM. aNikAputra-gurune paNa nadI pAra karatAM kevaLa vIradhavala rAjAne tyAM vastupAla-tejapAla nokarIe hatA. teoe thazo tevuM tenA kahevAthI gocarI bAju para mUkI gaMgA nadI pAra karavA saMpatti, jIvana mATe rAkhI bAkInAnuM sakhAvata karI nAMkhyuM. irSALu pramAda na karatAM, cAlavAnI tAkAta na hovA chatAM paNa bhagavaMtanA vacane lokoe vIradhavalanA kAna bhaMbheryo ke tamArI saMpattithI vastupAla- apUrva joma AvyuM hiMmata bhegI karI UbhA thayA. pahoMcyA kinAre naukAmAM tejapAlanI loko yazagAthA bole che. tethI kopAyamAna thayelA rAjAe beThA. musApharoe temane nadImAM pheMkyo pUrvanA vairI deve bhAlAnI aNI saMnyAsIno svAMga sajI temane mAravA bhojanArthe sakhAvatamAM jAya che. * para jhIlyA. lohInA paDI rahelA biMduthI pANInA jIvonI hiMsA thaze temane joI temanI patnI anupamAdevI ke jeNe kiMmatI sADI paherI tethI pApI zarIrano dhikkAra karatAM karatAM kevaLI thaI gayA. guru-ziSyo hatI tenAthI teonuM dhIvALuM pAtra lUche che. vIradhavala tenA mukhe rAjAnI baMne apratipAtI jJAnanA adhikArI banI gayA. bhAvanA bhavanAzinI A saMpatti che, rAjAnI kRpAthI A badhuM thAya che, tyAre te vAta jANI ne ! prabhaMjanA rAjakuMvarInA lagnanI corI taiyAra thaI gaI che. mitramaMDaLa viradhavala mAphI mAMge che ane kahe che ke teo Aje sAdhunA svAMgamAM tathA sagAMsaMbaMdhIthI ghara bharAI gayuM che. soLe zaNagAra sajI tathA teone mAravA AvyA hatA. , vibhUSita thaI te chelle chelle sAdhvIjI vAMdavA hajAra sakhIvRMda sAthe bIjA prasaMge jyAre potAnI saMpattimAM carU maLyA tyAre teno nIkaLI paDe che. tene jaI suvratA sAdhvIjI vairAgya nigaLatI vANImAM upayoga jinezvaranA maMdiramAM te carU dvArA maLeluM dhana vAparyuM tathA dharmopadeza saMbhaLAve che. tenA para hRdayapUrvaka manana karatAM dharmadhyAna pratidina kArIgarone rajakaNanA jeTalI cAMdI apAtI tathA teonA ane tyArabAda zukaladhyAnanA caraNo caDhatAM caDhatAM kevaLI banI jAya svAthyanI khaDepage darakAra karatAM tethI temane anupamAdevInuM mAnada che. devo teno utsava ujavavA Ave che. prabhUjanAne lagnanI corImAM birUda maLyuM hatuM. kArIgaro para rAtadina dekharekha rAkhavAthI, maMgaLapherA pharavAnuM to bAju para rahI gayuM, paraMtu teNIe bhavanA pherA ArogyayAdinI ciMtA karavAthI, chUTA hAthe majurI uparAMta ghana ApatI, pharavAnuM haMmezane mATe baMdha karI dIdhuM. AvAM AvAM daSTAnto jaina dharmanA tamAma komanA dIna-duHkhione te je udAratAthI anukaMpAdAna karatA itihAsanA pRSThone alaMkRta kare che. tethI tene badhAM paDadarzana-mAtA kahetA. eka rAjAe corI karanAra moTA corane pakaDyo che. tene phAMsI pAhiNI je bALakane janma Apyo tene sAthe laI te ekavAra ApavAnI che. te rAjAne 99 patnIo che. temAMnI 98 mAnItI che Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-6-94 prabuddha jIvana ; ane eka aNamAnita. teo rAjAne kahe che core darekanA ghera ekeka . divasa AvavuM ane tyArapachI phAMsI ApavI. rAja te vAta mAnya kare che. dareke dareka 98 rANIo sArI rIte sarabharA kare che chatAM paNa te mRtyunA bhayathI khuza nathI. chelle aNamAnItI rANI tene abhayadAna ApavAnuM jaNAve che. rAjA tenI vAta kabUla kare che. tenI mAMgaNIthI rAjAnI te mAnItI bane che. cora mukta thAya che. kevo pratApa che abhayadAnano ! tethI badhAM dAnamAM abhayadAnane zreSTha gaNAvAyuM che : 'dAnAnAM abhayadAna.' AthI ulaTuM samrATa azokanA putra pratye AkarSita thayelI sAvakI mA tirakSitA pati pAsethI be varadAna meLavI; jyAre kuNAla tene vaza na thayo tyAre azokanI mudrAthI aMkita thayelA azokanA patra dvArA 'kuNAla: adhiyatAnI jagyAe kuNAla : aMdhiyatA evuM enA upara mIMDu mUkI; arthano anartha karyo buddhadAsa nAmanA bauddhadharmI eka yuvAne jainadharmamAM custa zraddhALu chuM ema kahI jainadharmI kanyA subhadrA sAthe lagna karyA. lagna pachI badhAM sAsariyA tene duHkhI kare che. ekavAra koi sAdhunI AMkhamAMthI jIbha vaDe kastara kADhI rahelI tene joI gayelI sAsu tathA pati vagere khUba trAsa Ape che. nagaranA daravAjA baMdha thaI gayA. badhAM trAhi trAhi pokArI gayAM. daivIvANI thaI ke koi satI strI kAcA sutaranA tAMtaNe nI kAcA sutaranA tAMtaNa cAraNI dvArA kuvAmAMthI pANI chAMTe to dvArodghATana thAya. te prasaMge khuda rAjarANI vagere te pramANe na karI zakatAM subhadrAe te mATe sAsune vinaMtI karI. tuM kulaTA che vagerethI tene dhutkArI kADhI. chatAM paNa prayatna karavA jaNAvyuM. tyAM jai jo meM mArA pati sivAya. koIne paNa manathI na icchayo hoya to dvAra khulI jaze. te pramANe thatAM teno tathA jaina dharmano jayajayakAra thayo. jaina rAmAyaNa pramANe rAvaNane tyAM rahelI satI sItAne rAme tyAga karyo tyAre agni parIkSAmAM jyAM sItA agnikuMDamAM paDyA tyAre agni tenA satItvanA prabhAvathI pANIthI bharAI gayo ane kuMDa devanuM vimAna banI gayuM. mahelamAM pAchA na pharatA jaNAvyuM ke mane vAraMvAra mArA karmo chetarI che. rAmane kahe che ke ApaNo saMbaMdha pUro thayo. sItAjI dIkSA le che. saMyama laI baMne prakAranA prasaMgomAM tatvajJAna jANanAra sItA samatola rahe che. karmanA baMdhano toDI nAMkhyA. chelle rAmane kahe che ke mArA jevI aneka sItAo tamane maLaze paNa Avo vItarAga dharma vAraMvAra nahi maLe, A maLelA uttama dharmane cheha dezo nahi. kevo umadA upadeza. jaina mahAbhArata pramANe naLarAjAe gADha jaMgalamAM satI damayaMtIne tarachoDI cAlI gayA tyAre ghaNA varSo sudhI satItvanA pratApathI navakAramaMtranA raTaNathI zIlane jarApaNa AMca na AvavA dIdhI ane agniparIkSA rUpI duHkhanA dAvanamAMthI hemakhema bahAra AvI. duSTa tattvo lakSamaNarekhA oLaMgI na zakyA. jaina darzanamAM cAra yogomAM dharmakathAyoganuM AgavuM mahattva che; kemake samakitI jIvasAra evA saMsArane kaMsAra jevo na samajI guNazreNi para mika utkrAMti karavA, samyam jJAna darzana cAritrANi rUpI mokSamArgane caritArtha karavA apUrva puruSArtha karI kyAre paNa na meLavelA advitIya puruSArtha dvArA ahiMsA-saMyama-tapanI sAdhanA karI dAna-zIla-tapa ane bhAva dvArA asAra evA saMsArano aMta lAvI siddhapurInA pathika bane che. A umadA prayatnamAM nArI mahattvano bhAga bhajavI zake te uparanA vihaMgAvalokanathI joI zakAya che. jananI janmabhUmi svargAdapi garIyasI tathA The hand that rocks the cradle rules the world 21 Q 4441541 pratipAdita kare che ke pratyeka mahApuruSanI pAchaLa koI strIno hAtha rahelo che. jainonuM sAhitya ghaNuM vizALa che. temAM dhArmika nIti, samAja, khagoLa, bhUgoLa, tattvajJAna, mokSa prAptinA vividha upAyo, jJAna, darzana, cAritrAdi anekAneka gaMbhIra viSayo para je lakhAyuM che; te gaNadhare guMthelA AgamomAMthI sanAtana satyarUpe koi paNa prayogazALA vagara trikALAbAdhita satyo pratipAdita karela che je samagra vizvamAM benamUna tathA AzcaryakArI che. lA-zrAvakajIvananI lakSmaNarekhA * prA. matkacaMda 2. zAha mAnusArI zrAvakanA jIvanamAM dharmArAdhanAmAM saphaLatA mATe kAraNe mAnavanI vizeSatA che eTale ke mAnava lajajAne kAraNe pazuthI AcAryasamrATa zrI hemacaMdrAcArye temanA yogazAstra graMthamAM pAtrIza bolanI judo paDI jAya che. prakRtinI dRSTie pazu ane mAnava bannemAM aniyaMtrita ArAdhanA pharamAvI che. temAMthI keTalAkano ahIM nirdeza karIe to (1) kAmavAsanA rahelI che. je koi paNa sthaLe, samaye ke koI paNa vyakti nyAyI AjIvikA, (2) yogya sthaLe vivAha, (3) ahiMsAnI dRSTie sAthe te bhogavI leto hoya che. paraMtu seMkaDo-hajAro varSathI buddhi ane nirdoSa, sAtvika ane mitAhAra, (4) niMdrAtyA, (5) lajajAvAna, (6) hRdayatattvanA vikAsathI mAnavIe eka saMskRti vikasAvI vadhu sukhI pApabhIrU, (7) guNadRSTivALo, (8) dAnadharmI, (9) paropakAra, (10) dayA thavA mATe artha ane kAmane paNa dharmatattvathI niyata karavAnI sAthe teNe vagere. AmAM zrAvaka ke zrAvikAnA jIvanamAM lajjAno guNa paNa atyaMta kuTuMbasaMsthAnuM sarjana karyuM. jenA pariNAme saMskRtie evA saMskAra ApyA. ke mahattvanuM sthAna dharAve che tethI ahIM ApaNe teno ja vicAra karIzuM. ke gRhastha dAmpatyajIvana bhale jIve paraMtu mAtA-putra, bhAI-bahena, dazavaikAlika sUtra 9/1/13mAM kahe che ke-lajajA dayA saMjama laMbhacera diyara-bhojAI, pitA-putra, guru-ziSyA jevA saMbaMdhomAM vikAravRttine sthAne kalyANa bhAgista visohiThANa eTale ke jene AtmakalyANa karavuM che vAtsalya bhAva ja hovo ghaTe. have jo A niSedhasthAnomAM paNa vikAra tene mATe lajA, dayA, saMyama ane brahmacarya-e AtmavizuddhinAM sAdhana jAge to e pApa manAyuM; lajajAspada kArya gaNAyuM. prakRttidatta svabhAva che. subhASitakAra kahe che ke AhAra nidrAbhaya maithuna 2 sAmAnya metAta pramANe to mAnavI A saMbaMdhomAM paNa kAmuka banI jAya tevo moTo pazubhi: narANAm . saMbhava hoya che tethI to saMskRtie AvA saMbaMdhomAM kAMi aghaTita na dharmo hiteSAmAdhiko vizeSa dharmehInA pazubha: samAnA eTale bane teTalA mATe keTalIka zista udabodhI che. e zista, vastro ane ke pazu ane mAnava ekasarakhI rIte AhAra, nidrA, bhaya ane maithunanI lajajAguNanI madadathI gRhastha dharmapUrvaka jIvI zake che. lajajAne gRhasthano viSyomAM vyasta hoya che; e rIte e banne samAna che paraMtu dharma-temAMthI agatyano guNa eTalA mATe gaNyo che ke je lajajAno hAs thAya to niSpanna thato viveka-maryAdA-lajajA e eka evuM tattva che ke jenA vyakti, kuTuMba ke samAja badhAnI adhogati sarjAine, saravALe vyaktine Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-6-94 Apatti ane adharmanI UMDI khAimAM dhakelAvAnuM thAya che ke thaze te tene niMdakAryamAM joDAvA nathI detI. tethI AvI vyakita koI na jue ApaNe sAmAnya avalokanamAMthI paNa spaSTa joI zakIe. tevI salAmatInI khAtrI vALI taka maLe tyAre patanamAMthI bacI zakatI. dA. ta. ApaNI bhAratIya kuTuMba saMsthAmAM lajajA ane Avazyaka nathI. sAmAnya rIte mANasanA jIvanamAM lajajAnA AcAramAM saMskAra zistathI saheje Aja sudhI maMgaLa gRhajIvana jIvAtuM rahyuM che paraMtu ane lokaniMdAno bhaya banne kAma karatA hoya che. ApaNA potAnAM chellA dazakAthI citrapaTa ane TI. vI. gharegharamAM pravezatA, bhAI-bahena, bhUtakALane yAda karIe to evA prasaMgo yAda AvI zake ke temAM je pitA-putrI vagere Avazyaka zista jALavyA vinA eka sAthe ja 5DadA lajajA vacce na AvI hota to patanamArge gamana thayuM hota. eka kUMDI paranAM bibhitsa ke ke vikRta dRzyo jotAM thayAM hovAthI, lajajA' guNanI pANIthI bharelI che. pANI zAnuM jaNAya che paraMtu kuMDInA dATAne-pATiyAne zithilatA thatAM, kuTuMbasaMsthAne chInna bhInna kare tevI anaitika ghaTanAo, je kADhI levAmAM Ave to te ja zAna pANI keTalA josa ane baLatkAra vagere prasaMgo vadhI rahyA che. sukha ane zAntinA mAdhyama jevI khaLabhaLATathI bahAra dhasI jaze ? chellA TIpA sudhI bahAra nIkaLI kuTuMba saMsthA mATe, TI. vI. aNuboMbanA visphoTa jevuM vinAzaka kAma jaze. saMskArI vyaktirUpI kuMDInuM pATiyuM paNa lajajA che e saheja dUra karaze ema prAjJajano AgAhI kare che kAraNa ke lajajAlopa ke hayuM ke, lakSmaNarekhAne haTAvI dIdhI to badhuM sadatattva vahI javAnuM. nirlajajatAnA AkramaNanuM e ja pariNAma Ave e spaSTa che. kevaLa patananI parAkASTA ja. Ama lajjA e zrAvakajIvanamAM sAcavavA pote je kArya kare che te karavA jevuM to nathI ema vyaktine hRdayamAM jevo amulya saMskAra ke guNa che, zrAvakanAM sarvasatAtattvano e saMrakSaka lAge che to kharuM paraMtu Asaktivaza ke anya lAcArIthI chevaTe te akArya killo che. to karaze paraMtu temAM bIjAthI chUpAvIne te gupta rIte kArya karaze. Ama sAmAjika jIvananI dRSTie lokaniMdAnA bhayathI prerita lajajAnuM chUpAvavAmAM lajajAnI-kalyANakArI zistanI bhAvanA rahelI hoya che; daMbha paNa ghaNuM mahattva che. tethI AkhA samAjamAM pavitratA ane kalyANakArI nahi. lajajA ane daMbhano taphAvata samajIe : a mAne che ke bIDI zistanuM vAtAvaraNa jaLavAI rahe che. zrImad rAjacaMdra (bIjI AvRtti, pIvI kharAba che paraMtu vyasanathI lAcAra che eTale jAheramAM-khAsato pAnuM 830) lakhe che ke brahmacarya yathAta A rIte to koI viralA jIva potAnA vaDilonI najara sAme te pIvAnuM nahIM rAkhatAM, chUpAvIne pIe pALI zake che to paNa lokalAjathI brahmacarya paLAya to te uttama che. che, najara sAme pItA zarama Ave che. vaDilo jANe paNa che ke nAno vyaktine apratiSThAno ke lokaniMdAno bhaya na rahe to tevA pApakAryathI bIDI pIe che; nAno paNa jANe che ke vaDilone potAnI ebanI khabara bacavAmAM sahAyaka lajajAnuM AvaraNa dUra thata, vyakti samuha durAcAramAM che. Ama chatAM AmAM khAnagIpaNuM ke lajajA e kalyANakArI zista che. phase che. dAta. bIDInA vyasana mATe lokaniMdA ke apratiSThA nathI thatI daMbha nathI emAMthI kyAreka vyasanamukti tarapha pragati zakya banaze. daMbhanuM tethI ApaNAM samAjano moTAbhAganA puruSavarga e vyasanamAM phasAto udAharaNa joIe to ba dhumrapAna kare che. pote dhumrapAnane kharAba mAnato rahyo che. to tethI UlaTuM 'strIthI bIDI na pIvAya athavA to saMskArI nathI paraMtu bIDI nahi pInArane maLatI pratiSThA meLavavA athavA nArI dhumrapAna na kare-e vicAra prerita lajjA hajI Aje paNa pazcimanI dhumrapAnathI thatI apratiSThAthI bacavA te koi na jANe kema khAnagImAM nArIjagatanI tulanAmAM bhAratanI nArInA bahu moTA samuhane, pIe che. to A teno daMbha kahevAya. A ane ba bannenI kriyAmAM apratiSThAnA bhayathI bacavA, dhrumapAnanI badIthI dUra rAkhI rahI che. A khAnagIpaNuM che paraMta5 a nI kriyAmAM lajajA che, potAnI lAcArInuM rIte joie to samajI zakAya che ke sAmAjika stare sadguNonuM ke sArI bhAna che jayAre banI kriyAmAM pote pIvAmAM mAne che eTale lAcArIno bAbatonuM bahumAna ke pratiSThA sthApita thAya ane durAcAranI apratiSThA. prazna nathI, chUpAvIne pIvAmAM ahaMno daMbha che. mUrtimaMta thAya, ane vyaktigata stare dareka zrAvakanA jIvanamAM lajajArUpI lajajAno vikAsa ke AcaraNa be prakAre jovA maLe che. (1) vyakti lakSmaNarekhA aMkita thaela hoya to vyakti ane samAja ke caturvidha potAnA saMskAra ke amuka AdarzavAdane kAraNe, potAnA aMtarAtmA ke saMgha ghaNI Atmika pragati karI zake. paramAtmAnI sAkSIe ja koI paNa bUrA kAma karatAM lajA anubhave lajajAlopathI vyakti ane samAjanuM kevuM patana thAya che te jarA che. AvI lajajA tene jAheramAM ke khAnagImAM paNa khoTA kAmathI rokI joIe. ekAMta aMdhArI guphAmAM bhInAM vastrone sUkavatI vastrarahita le che ane e rIte zrAvaka pApamAM paDato bacI jAya che. AvI vyaktinI sAdhvIzrI rAjumatine joIne muni rathanemi pragaTapaNe tenI pAse 'kAmanI lajajAvRtti lokaniMdAnA bhayathI prerita nathI hotI paraMtu aMtarzAna prerita yAcanA kare che-e kAmadevanA dabANathI ghAyala hRdayamAMthI lajjAnuM saMskArathI hoya che. udAharaNa tarIke- mahAtmAgAMdhI temanI ugatI AvaraNa haThavAnA prabhAve ja. rAjImatinA hRdayasparzI upadezathI muni yauvanavayamAM kusaMgathI traNekavAra teo vezyAnI sAthe ekAMta koTaDImAM pharIthI saMyamamAM sthira thayA te temanA sAdhutAnA saMskAro ane pUrAya che to kharA paraMtu potAnA bhAre lajajAnA saMskArathI dareka vakhate lajAguNanA punaH pravezathI zakya banela che. bIjI bAju ajANapaNe teo patananI chellI paLe bacI jAya che juo AtmakathA bhAga paNa lajajAtyAganI nizAnI rUpa sAdhvIjInuM digaMbara zarIra muninI najare 1-7-21, 2-6-103 ane 1-211-73 (gujarAtI caudamI paDyuM hota to temane vikAra janmavAno prasaMga ja Ubho na thAta. AvRtti) potAnA A prasaMgo aMge gAMdhIjI AvuM saMvedana noMdhe che : lajajAtyAgano to A Akasmika prasaMga hato chatAM AvA prasaMgo jo huM (vezyAnA) makAnamAM pUrAyo no kharo paraMtu jene Izvara ugAravA icche mahAmunine paNa moTA maMthanamAM mUkI de che to jaya vijAtIya AkarSaNa te paDavA icchato chatA pavitra rahI zake che. saMdarbha jotAM ApaNe AmAM ke kAmabhoganA hetupUrvaka lajajAtyAganA aMgapradarzano yojAya che evI umeraNa karI zakIe ke zvara vyaktine lajAnuM kavaca paherAvIne bacAvI ApaNI vartamAna yuvApeDhInI veSabhUSAnI vighAtaka asaro viSe to pUchavuM le che. vaLI gAMdhIjI lakhe che ke 'jema na paDavAno prayatna karato chatA ja zuM? manuSya paDe che evuM ApaNe anubhavIe chIe tema ja paDavA icchato enAthI sAmenA rUpane TIkITIkIne jotA rahevAnI yuvAjagatanI chatA aneka saMjogone kAraNe (saMdarbha kahI zakIe ke mAtra lajajA ne vikaselI bhramaravRtti vize to jANe samajyA paraMtu prauDho ke vRddhoe paNa kAraNe) manuSya bacI jAya che e paNa anubhavasiddha vAta che. jANe temAM hariphAi mAMDI che. evA vikRta vRddhanI manodazAne varNavatA lajajAnuM bIjuM svarUpa lokaniMdAnA bhayathI prerita hoya che. loko saMskRtanA kavinI loka racanA-anuvAda joie. vRddha svagata; dAMta paDI jANaze to mArI niMdA karaze e bhayathI zrAvakanI lajajAvRtti TakI rahIne, gayA che tenuM du:kha nathI, paLiyA AvyA che tenI mane pIDA nathI; Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-4-94 prabuddha jIvana surata nI dhanAmAM strImAM avasthAthI aMgo kaMpe che tenI ciMtA nathI. paNa mAthe vaNI bAMdhelI A chokarIo mane kAkA kahIne bolAve che tenuM duHkha thAya che ! bAhyamAM jeTaluM kAmukatAnuM ke lajajAtyAganuM vAtAvaraNa vadhAre teTalI zrAvakajIvanamAM lajajArUpI kavacanI AvazyakatA paNa vadhAre gaNAya. prakRtidatta kaho ke cAlI AvatI puruSa pradhAna samAjaracanAne kAraNe kaho paraMtu jAtIya jIvananA saMdarbhamAM puruSanI tulanAmAM strImAM vadhu lajajA hoya che. tenI zIlarakSaNa mATe lajajArUpI lamaNarekhAnI ke kavacanI tene savizeSa jarUra paNa hoya che. A subhASita paNa tema kahe che : nirlajajA kulAMganAnA sa lajajA gaNikA : ca. eTale nArI-kulavadhU-lajA vinAnI hoya to tenuM zIla) nAza pAme che tyAre vezyA lajajAvAna hoya to te nAza pAme che (dhaMdho na karI zake ema paNa UMkti che ke 'yuvatI pahelA zaramAya che pachI bharamAya che ne aMte karamAya che. Ama paNa nArI-zrAvikA mATe lajajAnI lamaNarekhAnuM mahattva sUcita thAya che. jo pelI hoya che. pote samA lajajA e jema zrAvakajIvananI lamaNarekhA che tethI UMlaTuM nirlajA5NuM naphaTAi e vyaktine niraMtara durAcAramAM ramamANa rAkhanAra avaguNa che. 'naphaTAine kyAreka Open hearted ke saraLatAnA guNa tarIke gaNAvavAnI kuceSTA paNa thatI hoya che. videza jaI AvanAra keTalAka mulAkAtI kahetA hoya che ke tyAMnA loko Open hearted hoya che; jevI hoya tevI potAnI jAta khUllI kare...dA. ta. amerikAmAM eka dIkarI potAnA paMcotera varSanI vidhavA mAtAne patra lakhe che ke mArI paDozamAM rahetA bAzIvarSanA sadagRhastha vidhura thayA che, ghaNI milkatavALA che; tAre temanI sAthe jIvana joDavuM hoya to huM mahenata karuM. mAjI pratyuttaramAM lakhe che. e to bahu vRddha kahevAya. mAre hamaNAM nathI goThavAvuM. hamaNAM eka pAdarI sAthe mAro lava cAle che !-vagere.' - AvuM bhAratanuM eka udAharaNa : eka rAjyanA bhUtapUrva mukhyamaMtrIe, saMtAno sahitanI potAnI patnI hovA chatAM, potAnI madhyamavaye bIjI yuvatI sAthe jAhera rIte ghara mAMDyuM ane gaurava letA hoya tema evuM nivedana bahAra pADyuM ke moTAM kahevAtAM ghaNAMnA jIvanamAM Ama ja hoya che. paraMtu te khAnagI rAkhe che; huM saraLa chuM, Open hearted chuM eTale khulle Ama karuM chuM-vagere. uparanI banne ghaTanA naphaTAInI gaNAya ke Open heartedsaraLa hRdayanA prasaMga gaNAya ? e nakkI karatA pUrve guNa-avaguNanuM svarUpa vicAravuM joie. kudaratamAM kAi evI racanA che ke be saMpUrNa virodhI bAbato bAhyarUpe UlaTI samAna dekhAya che. dA. ta. sthirabhamaraDo sthira dekhAya che. tema khUba ja gatizIla bhamaraDo paNa jANe sthira Ubhelo hoya tevo dekhAya che. kaMjusAi ane karakasara, udAratA ane uDAupaNa banne paraspara saMpUrNa virodhI che chatAM bAhyarIte sarakhA ja lAge che. Open hearted ane nirlajajatA bAhyathI sarakhA lAge che paNa bane paraspara saMpUrNa virodhI che. bannemAM evI jAherAta ke kabulAta che ke ame AvuM karyuM che paraMtu Open hearted vALAnI jAherAtamAM potAnI lAcArI ke nirbaLatAno (eTale to rakhAta rAkhyAnI vAta lajajAne kAraNe, janatAthI te chUpAve che) svIkAra che, karelA te kAryane mATe lajajA anubhave che jyAre nirlajajanI tevI jAherAtamAM nirlajajatAno, ghaNAM temaja kare che tema meM paNa karyuM tema naphaTAIno bhAva che; karelA karma mATe lajajAnI vAta to dUra rahI paraMtu ahaMtApUrvaka kazuMka parAkrama karyAno temAM mada che. Ama saraLatA ane nirlajatA e benI sUkSama bhedarekhA dhyAnamAM rAkhIne uparanI banne ghaTanA vize abhiprAya noMdhIe to videzanA mAjInI saraLatA che tema nahi paraMtu tyAM zithilacAritryanI koI apratiSThA nahi hovAthI ane mAjIne cAritryamaya jIvanano koi Agraha-Adara-nahi hovAthI ahIM mAjInI saraLatA nahi paraMtu naphaTAi ke lajajAno abhAva kahI zakAya. mukhyamaMtrInI vAtamAM paNa Open hearted nahi paNa pUrI nirlajajatA UbharAtI jovA maLe che. - lajajAnuM eka akalyANakArI pAsu paNa che athavA kaho ke khoTI lajajA paNa hoya che ke jeno to tyAga ja kartavyarUpa gaNAya. vigatathI samajIe. kyAreka evA prasaMge upasthita thAya che ke kartavya pAlana karavA jatAM potAnAM snehasaMbaMdho, mAna, yaza ke aizvaryane gumAvavAnI paristhiti UbhI thavAnI hoya che, ke pote samAjamAM nirlajaja ke naphaphaTa dekhAvAno pUro saMbhava hoya che. kartavya bajAvavA jatAM maLanAra apayazathI lajajA anubhavI te kartavya na bAve to UlaTo pApamAM paDe che. AvA prasaMge virala kasoTI thatI hoya che. potAnI vAsanAne na saMtoSe to rANIe sudarzana zeTha para baLAtkArano Aropa mUkI samasta zaheramAM be AbarU karI phAMsIne mAcaDe caDAvavAnI dhamakI ApI tyAre lokonI najare nirlajaja gaNAI javAnA bhayane vaza banI, sudarzana zeThe zIlarakSaNanA kartavyano tyAga karyo hota to ? evuM ja bIjuM kathAnaka mahAtmA mULadAsanuM che. jemAM teoe anaitika rIte sagarbhAbanelI eka yuvAna vidhavAne kUvAmAM paDIne AtmaghAta karatI bacAvIne pote rakhAta rAkhyAnA AkSepanI paravA karyA vinA, tevI lokaniMdAthI lajajA pAmyA vinA paNa tene potAnA AzramamAM putrI bhAve sthAna Ape che ane tethI haMmezA pUSpothI pUjAtA rahelA evA te mahAtmAne have patthara ane jUtAnA prahAra maLe che chatAM saMta mULadAsa potAnuM karuNAkArya cUkatA nathI moTA kahevAtA mANaso paNa pratiSThAlopa thavAno bhaya ke lajajA anubhavI, viralaprasaMge lajajA choDI, satyanuM dharmAcaraNa karI zakatA nathI. AvA saMdarbhamAM svAmI vivekAnaMda kahe che. Live for your opinion not for others, mahAna AMglakavi Tenisana paNa kahe che ke alabata, samaya vItyAbAda chevaTe satya prakAze che tyAre mULadAsa vadhu mahAnakIrtine vare che. . All great works are always misundererstood. 2011 kahevatano sUra paNa e ja che ke lajajAno-bhayano tyAga karI satyanuM ja anusaraNa karavuM. kUtarAM to bhasyA kare paraMtu gajarAja enI cAla na badale zrImada rAjacaMdra paNa A vicAranuM samarthana karatAM kahe che ke,'jIva je laukika bhayathI bhaya pAmyo to tenAthI kAMi paNa thAya nahi. loko game tema bole tenI darakAra na karatAM, Atmahita jenAthI thAya tevA sadAcaraNa sevavA (pAnuM 827) vaLI pAnuM-312 para lakhe che : 'satasaMbaMdhI saMskAronI dRDhatA thavA sarva prakAre lokalajajanI upekSA karI. satsaMgano paricaya karavo zreyaskara che; lokalajajA to koI moTA kAraNamAM sarva prakAre tyAgavI paDe che. mahApuruSonI A zIkha sAcI ja che, lajAne vaLagI rahI hota to mIrAM mIrAM kyAMthI banI zakI hota ? A rIte pragatimayajIvanamAM atyaMta jarUrI evA vivekanI janaka ane saMrakSaka temaja guNonI saMvardhaka evI lajajA zrAvakajIvanamAM "lakSamaNarekhAMnI jema mahattvanuM sthAna dharAve che. ]]]. paryuSaNa vyAkhyAnamALA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha Ayojita paryuSaNa vyAkhyAnamALA zukvAra, tA. 2jI sapTembara, 1994 thI zukravAra, tA. 9mI sapTembara, 1994 sudhInI ATha divasanI biralA vaDA kendramAM yojavAmAM AvI che. A vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna DaoN. ramaNalAla cI. zAhasaMbhALaze. vyAkhyAnono vigatavAra kAryakrama have pachInA 'prabuddhajIvanamAM pragaTa karavAmAM Avaze. - maMtrIo Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana tA. 16-6-94 gItA saMdeza ane vizva cetanA ' D pUrNimAbena pakavAsA zraddha' mAnavajIvanamAM bahu ja agatyano bhAga bhajave che ane zrI kRSNa arjunanA aneka praznonA uttara Ape che, paraMtu aMtamAM zradu thakI ja paramacetanA sudhI pahoMcI zakAya che. ApaNe rojiMdA kahe che ke "dhArayati iti dharma mAnavajIvanamAM sattA, zrImaMtAi, rUpa jIvanamAM zuM karavuM joie, kevI rIte vartavuM joie, kevI rIte bolavuM Adi koI cIja dhAraNa karavA yogya nathI. mAtra daivIzakti para AdhArita cAlavuM joIe Adi koIpaNa pravRttimAM ApaNe hoIe te darekamAM kRSNa AdhyAtmika zakti ja dhAraNa karavA yogya che ane te ja madadarUpa kahe che ke karmanI gati nyArI che te chatAM karma to karatA ja rahevuM joIe. nIvaDaze. eTale kahe che ke mAre zaraNe ja AvI jA. 'mAmekaM zaraNaM mama dareka karmanI pAchaLa vizvanI paramacetanA kAma karI rahI che, teno ehasAsa A divya zaktine zaraNe ja AvI jA. huM tamane tamArA badhA ja pApothI hovo joIe. A cetanA AkhA brahmAMDamAM vyApta che. paramazaktinI mukta karI. AkhI gItAno sAra jovA jaIe to Daro nahIM, nirbhaya pUjA karo. je paNa kAMI huM karuM chuM te bhagavAnane mATe ja karuM chuM, tene bano te che. arjunanA mAdhyamathI teo samagra janatAne kahe che ke jo samarpita karIne karuM chuM, tevo bhAva rAkho. pratyeka karmane yajJanA rUpamAM tame vAstavamAM paramanuM zaraNa lIdhuM haze to huM sadAya tamArI madadamAM karIne tenA caraNomAM beso to koipaNa karma khoTuM nahIM thaI zake. chuM. huM tamAruM saunuM kalyANa ja karIza. ApaNe jeTalIvAra gItA vAMcIe tame koIpaNa dharma ke saMpradAyamAM ho te chatAM je AvI rIte samarpita teTalIvAra dareka vakhate temAMthI navI vAta, navo bhAva maLe che. navA bhAvathI karma karavAmAM Ave to te badhA ja karma sArA ja thaze ane tema navA arthe praphurita thAya che. thaze to naitika ane AdhyAtmika mUlyonI punaH pratiSThA thaI zakaze. arjunane vizvarUpa darzana thAya che. karNanI sAthe anyAya paNa thAya moTA netA loko, rAjakAraNIo, samAjanA movaDIo je kharAba karma che. AvA vizvarUpa darzana thayA pachI paNa arjuna karNane 'sUtapUtra' kahe kare to te pramANe janatA tenuM anukaraNa karaze. A mATe samAjamAM zreSTha che, te ajaba vAta che ! gaNAtA lokoe sArA karmo karIne lokomAM tenuM udAharaNa besADavuM zrImad bhAgavad gItAmAM aneka upalabdhio maLe che. zrI kRSNanI joIe. bAMsurI Aja paNa bajI rahI che. paraMtu saMbhaLAya che kone ? e divya gItAno bIjo pakSa : saMgIta sAMbhaLavAne mATe to kAna joie. Aje to bIjuM badhuM ja A pakSa ApaNI sAme saMpUrNa yogane rAkhe che. jJAnayoga, karmayoga, saMbhaLAya che, paraMtu kRSNanI bAMsUrI sAMbhaLavA ApaNe badhira banI bhaktiyoga ane rAjayoga A cAra pramukha yogo che. je AtmAthI jaIe chIe. te bAMsUrInA sUro sAMbhaLavA ane hRdayamAM dharavA mATenI paramAtmA sudhI pahoMcADavAnA sAdhana che. A cAreya yogono samanvaya taiyArI karavAnI che. gItA eka adbhuta graMtha che. teno mArga avazya sadhAvo joie. zrImad bhagavad gItAnA pAMcamAM ane chaThThA adhyAyamAM kaThIna che. paraMtu te kalyANamArga che ane kalyANa mArga parizrama mAgI le pUrNa rAjayoganI sAmagrI maLe che. A cAre yogano addabhuta samanvaya che. te mArga khataranAka paNa che. te tarapha javA mATe ApaNe jAte ja gItAmAM maLe che. vartamAna samayamAM koI eka yogathI cAlI zakaze nahIM. potAno rasto taiyAra karavo paDaze. bhagavad gItA ja ApaNane parama AjanAM dhora kalayuganAM samayamAM A cArenI jarUra che. jIvanamAM A lakSya tarapha dore che. samanvaya bahu ja mahattvapUrNa ane phaLadAyI nIvaDaze. eka prArthanA zlokathI samApana karavA cAhuM chuM, eno artha che : mAnavajIvanane jarUrI evuM saMpUrNa AzvAsana gItAmAM che. bhagavAna 'Apa kRpA karI amArI cetanAne ApanI cetanAmAM meLavI do, kRSNa arjunane je Ape che, te AkhI mAnavajAtine mATe che. 'yadA yadA laya karI do. tame javAna cho tyAM sudhI ja A karI lyo. dharaDA thazo hI dharmasyanuM keTaluM moTuM AzvAsana teo ApaNane Ape che ! je tyAre kazuM karavAnI zakti, bhakti nirbaLa thaI gaI haze, eTale kazuM ja manuSyane bhagavAnanI AvazyakatA che to bhagavAnane paNa manuSyanI nahIM karI zako. tamArI dainika pravRttione AdhyAtmikatAmAM DhALI levAthI AvazyakatA che ja. manuSya vagara tenAM kAmo koNa karaze ? teo manuSya kArya saraLa bane che. yatno upara bhAra mUke che. manuSya yatna, zvarakRpA. prathama manuSya yatna | sumirana karale mere manA jarUrI che, te haze to IzvarakRpA tenI pAchaLa che ja. teo mAnavamAtrane terI jAtI umara harinAma vinA puruSArtha banAvavA mAge che. bAkI teo cAhe to eka sudarzanacakra pheravIne bIti pala nA Ave pharI.' Adi Adi. koipaNa samasyA hala karI zakate. paraMtu teo tema nathI karatA. teo eka bahu ja moTo bhrama samAjamAM pravRttamAna che ke 'javAnImAM mAnavacetanA DhaMDhoLIne jagADIne kAme lagADavA mAge che ane te sAruM mojamajhA karI lyo. AdhyAtmanI kazI jarUra nathI. te to gharaDA thaizuM. ja teo manuSya yatna upara bhAra mUke che. tyAre karI zakAze. paraMtu A vAta taddana vAhiyAta che. bAlyAvasthAthI bhagavAna sIdha khaDe hai aura TeDhe bhI hai te dvArA teo kahe che ke mAMDIne javAnImAM ja sAruM behatara jIvana jIvavAnuM vijJAna zIkhI lIdhuM ApaNe paNa sIdhI rIte ane jarUra paDye TeDhI chatAM sAcI rIta, haze to AkhuM jIvana sArI ane ucita rIte gujArI zakAze. khoTe mArge ajamAvIne ApaNI sAdhanA dvArA temane pahoMcavAnuM che. eTale ke saMpUrNa javAno saMbhava ja nahIM rahe ane Ama thaze to jagatamAMthI eka duSTa yogane jIvanamAM utAravAno che. mAnave A mahattvanA kAryamAM yogadAna ocho thaze ane jagatamAMthI tanika duSTatA ochI karavAnuM saubhAgya ApavuM paDaze. manasathI atimanasamAM javuM paDaze ane tyAre ja hadayanI pAmI zakAze. graMthio chUTaze. Ama thatAM mAnava cetanAnA vikAsamAM ApaNuM yogadAna [Da. karaNasiMhanA eka vyAkhyAnanA AdhAre raheluM che teno paritoSa pAmI zakIzuM. A mArga bhagavAna ApaNane batAve che. molika : zrI muMbaI jana yuvaka saMgha mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, te prakAzana sthaLa : 38 5, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-400 004 phona : 3820286, mudraNamyAna : rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 69, khaDiyA sTrITa, muMbaI-400 008. lesaraTAIpaseTiMga mudrIkana, muMbaI 100 09 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa: 50 aMka: 7-80 5. I 0 tA. 16-8-1994 Regd. No. MH.By / South 54 Licence No. : 37 00 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra00 000 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 50 varSa000 vArSika lavAjama rU.300 taMtrIH ramaNalAla cI. zAha avadhijJAna jaina dharmamAM jJAnanA pAMca prakAra batAvavAmAM AvyA che : (1). dravyANi mUrtimantyeva viSayo yasya sarvataH / matijJAna (2) zrutajJAna (3) avadhijJAna (4) mana:paryavajJAna ane naiyatyarahitaM jJAnaM ttsyaadvdhilkssnnm|| (5) kevaLajJAna. avadhijJAnanI vyAkhyA nIce pramANe ApavAmAM Ave che? jIvo potAnI indriyonI ane mananI madadathI je jANe tathA dekhe (1) avazabdo'dha : zabdArtha : ava adho vistRtaM vastu evA viSayo matijJAnamAM ane zrutajJAnamAM AvI jAya che. indriyo dhIre ridiIdhare maityarvAdaH | ane mananI madada vagara, mAtra AtmAnI zuddha ane nirmaLatAthI, (2) avadhirmaryAdA rupaSvava dravyeSu paricchedakratayA pravattirUpA saMyamanI ArAdhanAthI svayameva pragaTa thAya evAM atIndriya ane tadupalakSitaM jJAnamapyavadhiH / manAtIta jJAnamAM avadhijJAna, manaH5ryavajJAna ane kevaLajJAna gaNAya che. ghAti karmonA kSayopazayathI avadhi ane mana:paryava utpanna thAya che (3) avadhAnamAtmAno'rtha : sAkSAtkAraNa vyApAroavadhiH / jJAnanA be prakAra batAvavAmAM Ave cheH (1) pratyakSa jJAna ane ane ghAti karmonA saMpUrNa kSayathI kevaLajJAna utpanna thAya che. jIvane parokSa jJAna, mana ane indriyonA AlaMbana vinA, AtmA potAnA jyAre kevaLajJAna utpanna thAya che tyAre phakta e eka ja jJAna rahe che, upayogathI dravyone, padArthone sAkSAta dekhe ane jANe tene pratyakSa jJAna bAkInAM cAre jJAnanuM svataMtra astitva rahetuM nathI. kevaLajJAnamAM e - kahevAmAM Ave che. mana ane indriyonI sahAyathI je jJAna thAya tene cAre jJAnano vilaya thaI jAya che. je jIvane kevaLajJAna pragaTa thAya e parokSa jJAna kahevAmAM Ave che. avadhijJAna, manaHparyavajJAna ane jIva e ja bhave mokSagati pAme che. kevaLajJAna pachI punarjanma nathI. kevaLajJAna te pratyakSa jJAna che. matijJAna ane zrutajJAna te parokSajJAna saMsAramAM matijJAna sauthI vadhu jIvone hoya che. ethI ochA che. jIvone zrutajJAna hoya che. ethI ochA jIvone avadhijJAna hoya che. kevalI bhagavaMto cha dravya pratyakSapaNe jANe che tathA dekhe che. eTale ethI ochA jIvone mana:paryavajJAna hoya che ane ethI ochA jIvone kevaLajJAna sarvathI pratyakSajJAna che. mana:paryavajJAnI manovargaNAnA kevaLajJAna thAya che. paramANuone pratyakSa jANe che ane dekhe che tathA avadhijJAnI pudgala "avadhi' zabda uparathI prAkRta-ardhamAgadhImAM di' zabda dravyane pratyakSa jANe che ane dekhe che. eTale mana:paryavajJAna ane Avyo che. avadhijJAna mATe ophiNANa zabda prAkRtamAM vaparAya che. avadhijJAna dezapratyakSa jJAna che. vartamAna samayamAM TelivijhananI zodhe avadhi zabdano eka artha thAya che maryAdA, sImA. AthI duniyAmAM ghaNI moTI krAMti karI che. tevI ja rIte kakhUTaranI zodhe paNa kuMdakuMdAcArye avadhijJAnano samAjJAna tarIke ullekha karyo che. karyuM che. ethI vepAra-udyogamAM ghaNAM parivartano AvI gayAM che. yutpattinI daSTie "avadhi' zabda avasthA uparathI banelo che. jIvanazailI upara eno ghaNo badho prabhAva paDayo che. jo ke Telivijhana ava eTale nIce ane dhA eTale vadhatuM jatuM. agho vistAramAvena ane avadhijJAna vacce lAkhayojananuM aMtara che, to paNa avadhijJAnane AvatItyAH kSetranI daSTie avadhijJAna, ekaMdare uparanI dizAmAM samajavAmAM Telivijhana keTaleka aMze madadarUpa zaI zake che. . jeTaluM vistAra pAmatuM hoya che, tenA karatAM nIcenI dizAmAM vadhu manuSyanI daSTine maryAdA che. potAnA ja gharanA bIjA khaMDamAM vistAra pAme che. mATe ene avadhijJAna kahevAmAM Ave che. "avadhi' banatI vastune te najaronajara joi zakato nathI ke tevI rIte hajAro zabdano mAtra maryAdA eTalo ja artha laIe to mati, zrata, avadhi mAIla dUra banI rahelI ghaTanAne paNa joI zakato nathI. paNa have TI. ane mana:paryava e cAre jJAna maryAdAvALAM che, sAvadhi che. eka vI. kemerAnI madadathI mANasa potAnA khaMDamAM beThAM beThAM gharanA bIjA kevaLajJAna ja amaryAda, niravadhi che. eTale "avadhi' zabdanA baMne khaMDomAM zuM thai rahyuM che. daravAje koNa AvyuM che te pratyakSa joi zake che. artha levA vadhu yogya che. TI. vI. kemerAnI madada vaDe paMdara-pacIsa mALanA moTA sToramAM enA avadhijJAnanI vyAkhyA A pramANe cheH indriyo ane mananI madada saMcAlaka pratyeka vibhAgamAM zuM thai rahyuM che te joI zake che. zALA ke vinA amuka maryAdA sudhI rUpI dravyo-padArthonuM jenA vaDe zAna thAya che kolejanA AcArya pratyeka vargamAM zikSaka zuM bhaNAve che ane vidyArthIo tene avadhi jJAna kahevAmAM Ave che. ' zuM kare che te joI zake che. mANasa potAnAM khaMDamAM beThAM beThAM TI. vI. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana , tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 seTa upara hajAro mAIla dUra ramAtI meca tatpaNa najare nihALI zake (1) anugAmI-je sthAnake jIvane avadhijJAna utpanna thayuM hoya che. eka dezamAM ramAtI eka prakAranI meca na gamatI hoya to baTana te sthAnakathI jIva anyatra jAya to sAthe sAthe avadhijJAna paNa jAya. dabAvIne bIjA dezanI bIjI meca AvatI hoya to te joI zake che. ene mATe locananuM udAharaNa ApavAmAM Ave che. mANasanAM locana vIDiyonI madadathI ghAre tyAre rekarDa karelA jUnA koI prasaMgane joI zake che jyAM jyAM jAya tyAM sAthe ja hoya, athavA sUrya ane sUryaprakAzanuM che. TI. vI. ane vIDiyonI jeTalI sagavaDa vadhAre te pramANe teTalAM udAharaNa ApavAmAM Ave. jyAM sUI jAya tyAM sAthe eno prakAza paNa kSetra ane kALano avakAza vadhAre. jAya tevuM A avadhijJAna che. Ama chatAM vaijJAnika sAdhano para avalaMbita TI.vI. e TI. vI. (2) ananugAmI--je sthAnake jIvane avadhijJAna utpanna thayuM che ane avadhijJAna te avadhijJAna che. mana ane indriyonI madadathI hoya te sthAnakamAM hoya tyAM sudhI te jJAna hoya, paNa jIva anyatra jAya TI. vI.nAM drazyo joI zakAya che. avadhijJAna mana ane indriyonI tyAre tenI sAthe tenuM avadhijJAna na jAya. ene mATe zRMkhalAthI bAMdhelA madada vinA, rUpI dravyone AtmabhAvathI sAkSAta joI zake che. aMdha dIpakanuM udAharaNa ApavAmAM Ave. mANasa bahAra jAya tyAre gharamAM manuSya TI. vI.nAM drazyane joI zakato nathI, paNa manuSya indriyonI bAMdhelo dIvo sAthe bahAra na jAya. sahAya vinA avadhijJAna dvArA upayoga mUkIne potAnA jJAnagocara () vardhamAna-saMyamanI jema jema zuddhi vadhatI jAya, cittamAM viSayane joI zake che. TI. vI. ane vIDiyo dvArA vartamAna ane prazasta ane prazastatara adhyavasAyo thatA jAya tema tema avadhijJAna bhUtakALanI phakta rekarDa karelI ghaTanAo joI zakAya che. vadhatuM jAya. avadhijJAna jyAre utpanna thayuM hoya tyAre aMgulanA bhaviSyakALanI-anAgatanI ghaTanAo joi zakAtI nathI. avadhijJAna asaMkhyAtamAM bhAge kSetrane jANe ane dekhe. pachI avadhijJAna vadhatuM dvArA anAgata kALanAM dravyo padArthone paNa joI zakAya che. TI. vI.nAM cAle te tyAM sudhI pahoMcI zake ke alokane vize paNa loka jevaDA drazya paDadA upara hoya che. avadhijJAna dvArA te sAkSAta joI zakAya che. asaMkhyAtA khaMDaka dekhe. A vardhamAna avadhijJAna mATe IdhaNa ane Ama, TI. vI. avadhijJAnano kiMciMta aNasAra ApI zake che, paraMtu aminuM athavA dAvAnaLanuM udAharaNa ApavAmAM Ave che. amimAM avadhijJAnanuM sthAna te kyAre nahi laI zake. jema jema IdhaNa nAkhavAmAM Ave tema tema agi vadhato jAya, tevI rIte avadhijJAna janmathI ane guNathI ema be rIte prApta thAya che. je A prakAranuM avadhijJAna uttarottara vRddhi pAmatuM jAya, janmathI prApta thAya che tene bhavapratyadhika avadhijJAna kahevAmAM Ave (4) hIyamAna--agAu zubha adhyavasAyo ane saMyamanI zuddhi che. guNathI pragaTa thatuM avadhijJAnate guNapratyayika avadhijJAna kahevAya sAthe vadheluM avadhijJAna pachI azubha adhyavasAyone kAraNe ane saMyamanI zithilatAne kAraNe ghaTavA lAge. A hIyamAna avadhijJAna (1) bhavapratyaki avadhijJAna-tattvArthasUtromAM kahyuM che: dhIme dhIme ghaTatuM jAya. ene mATe anizikhAnuM udAharaNa ApavAmAM navapratyayo navAnAM devalokamAM devatAone ane naraka gatimAM Ave che. dIvAnI jyota je krame krame nAnI thaI chevaTe aMgulanI nArakI jIvone janmathI avadhijJAna thAya che. dareka gatinI koI asaMkhyAtA bhAga jeTalI rahe. viziSTatA hoya che. manuSya gati zreSTha hovA chatAM badhI ja zaktio (5) pratipAti eTale ke pAchuM paDavuM. je avadhijJAna saMkhyAtA ke manuSyane janmathI prApta thAya che. evuM nathI. pakSI tarIke jIvane janma asaMkhyAtA yojana sudhI jANe ane dekhe, are TheTha samagra loka sudhI maLe eTale UDavAnuM ene mATe sahaja che. manuSya e rIte UDI zakato dekhI zake, paNa pachI te acAnaka paDe ane cothuM nathI. kUtarAnI suMghavAnI zakti ke ghUvaDanI aMdhArAmAM jovAnI zakti pavananA jhapATAthI olavAI jatA dIvAnuM udAharaNa ApavAmAM Ave e yonine kAraNe che, yoni-pratyaya che. te ja pramANe devagatimAM ke che. hIyamAna avadhijJAna ane pratipAti avadhijJAna vacce taphAvata narakagatimAM utpanna thatA sarva jIvone potapotAnI gati ane pUrva e che ke hIyamAna avadhijJAna dhIme dhIme ghaTatuM jAya che, tyAre pratipAti karmanA kSayopazama anusAra nAnuM moTuM avadhijJAna prApta thAya che. avadhijJAna samakALe sAmaTuM cAlyuM jAya che. A manuSyagatimAM phakta tIrthakaranA jIvane avana-janmathI avadhijJAna , (6) apratipAti- apratipAti eTale je pAchuM na paDe te. A hoya che. anya sarva manuSyo mATe avadhijJAna janmathI prApta thatuM nathI. avadhijJAna samagra lokone jovA uparAMta alokano ochAmAM ocho bhava pratyadhika avadhijJAnamAM paNa kSayopazayanuM tatva Ave ja che. jo eka pradeza dekhe. apratipAti avadhijJAna aMtamuhUtamAM kevaLajJAnamAM tema na hoya to devagatimAM ane narakagatimAM darekanuM avadhijJAna eka samAI jAya che. eTale ke apratipAti avadhijJAna jene thAya tene tyAra sarakhuM ja hoya. paraMtu ekasarakhuM nathI hotuM e batAve che ke te kSayopazaya pachI te ja bhavamAM kevaLajJAna avazya thAya ja. anusAra che.. - Ama apratipAti avadhijJAna kevaLajJAna thavAnA aMtamuhUta ' (2) guutyadhika avadhijJAna-manuSya ane tiryaMca gatinA yathi, avazibAnamana ane tiya gatinA pahelAM pragaTa thAya che. A apratipAti avadhijJAnane paramAvadhi jJAna jIvone A avadhijJAna thAya che. te darekane thAya tevuM nathI. jenAmAM paNa kahevAmAM Ave che. paramAvadhijJAna thayA pachI annamuhUtamAM tene yogya guNano vikAsa thAya tene A jJAna thAya che. vastutaH te te kevaLajJAna avazya thAya che. te mATe upamA ApavAmAM Ave che ke prakAranA jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazayathI matijJAna, zrutajJAna, paramAvadhijJAna paroDha jevuM che ane kevaLajJAna sUryaprakAza jevuM che. avaghijJAne ane mana:paryavajJAna pragaTa thAya che. jJAnAvaraNIya karmanA kevaLajJAna rUpI sUryaprakAzano udaya thAya te pahelAM paroDhanI prabhA phUTe saMpUrNa kSayathI (cAre ghAti karmonA kSayathI) kevaLajJAna pragaTa thAya che. enA jevuM paramAvadhijJAna che. avadhijJAnavaraNIya karmanA kSayopazamathI avadhijJAna pragaTa thAya che. .. tattvArthasUtramAM vAcaka umAsvAtie (adhya. 1 sUtra 23mAM) pApa aDhAra prakAre baMdhAya che. ane khyAzI prakAre bhogavAya che. temAM avavijJAnanA cha bheda nIce pramANe batAvyo che. ' je pApakarmanA udayathI avadhijJAnanuM AcchAdana thAya che tene (1) anugAmI, (2) ananugAmI, (3) hIyamAna, (4) - avadhijJAnAvaraNIya pApakarma kahevAmAM Ave che. vardhamAna, (5) anavasthita ane (6) avasthita. guNapratyaya avadhijJAnanA cha prakAra cheH (1) anugAmI (2). - pahelA cAra bheda karmagraMtha pramANe che. anavasthita eTale utpanna ananugAmI (3) vardhamAna (4) hayamAna (5) pratipAti ane (6) thAya, vadhe ghaTe, utpanna thayeluM cAlyuM paNa jAya. avasthita eTale jeTaluM apratipAti. hoya teTaluM kevaLajJAna paryanta kAyama rahe. anavasthitamAM pratipAtino samAveza thaI jAya che ane avasthitamAM apratipAtino samAveza thai Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-94 ane tA.16-8-94 prabuddha jIvana jAya che. anavasthita mATe vAyuthI, pANImAM UThatA taraMgonI vadhaghaTanuM karI. gautamasvAmIe kahyuM, "AnaMdI gRhasthane avadhijJAna jarUra udAharaNa ApavAmAM Ave che. ane avasthita mATe zarIra upara thayelA thAya, paNa tame kaho cho teTalA vyApaka kSetranuM na thAya.' AnaMda zrAvake ane kAyama eTalA ane ekasarakhA ja rahetA masAnuM udAharaNa kahyuM ke, pote je kahyuM che te sAcuM che, eTale gautamasvAmIe kahyuM, ApavAmAM Ave che, AnaMda! tame asatyavacana bolo cho, mATe micchAmi dukkaDa Apavo dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe avadhijJAnI jaghanya ghaTe.' AnaMda zrAvake kahyuM, "mArI sAcI vAtane Apa khoTI kaho cho ane utkRSTa keTaluM dekhe ane jANe te nIce pramANe che: to micchAmi dukkaDuM Apane devo ghaTe. gautamasvAmIne thayuM ke amArA (1) avadhijJAnI dravyathI jaghanyapaNe anaMtArUpI dravya dekhe ane bemAM koNa sAcuM e to bhagavAna mahAvIra ja kahI zake. teo bhagavAna jANe tathA utkRSTapaNe sarva rUpI dravyane jANe ane dekhI zake. pAse pahoMcyA ane badhI vAta kahI. bhagavAne kahyuM, "gautamI AnaMda (2) kSetranI daSTie avadhijJAnI jaghanyathI aMgulano zrAvakanI vAta sAcI che. gRhasthane eTaluM vyApaka avadhijJAna thaI zake. asaMkhyAtamo bhAga dekhe ane jANe tathA utkRSTapaNe alokane vize loka . mATe micchAmi dukkaDa tamAre Apavo ghaTe." A sAMbhaLIne jevaDAM asaMkhyAtA khaMDaka dekhe ane jANe. gautamasvAmI gocarI paNa vAparavA na beThA ane AnaMda zrAvaka pAse * (3) kALanI daSTie avadhijJAnI jaghanyathI AvalikAno pahoMcyA ane potAnI bhUla mATe micchAmi dukkaDaM kahI AnaMda zrAvakanI asaMkhyAtamo bhAga dekhe ane jANe tathA utkRSTapaNe asaMkhyAta kSamA mAgI. utsarpiNI tathA avasarpiNI sudhI, atIta kALa ane anAgata kALa vardhamAna ane hIyamAna prakAranA avadhijJAnamAM dravya, kSetra, kALa dekhe ane jANe. ' bhAva vageremAM vadhaghaTa thAya che. prazna e thAya che ke zuM e badhAM ekasAthe (4) bhAvanI daSTie avadhijJAnI jadhanyathI anaMtA bhAva dekhe vadhe ane eka sAthe ghaTe ke emAM koi niyama che? niryuktikAra kahe cheH ane jANe tathA utkRSTapaNe paNa anaMtA bhAva dekhe ane jANe. (sarva kAlo cauNha vuDDhI, kAlo bhaiyavvo khetta vuddddhiie| bhAvano anaMtamo bhAga paNa dekhe ane jANe.) vuDDhIya davva pajjavva bhaiyavvA khetta-kAlAu / / Ama, dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe jadhanyathI utkRSTa (kALanI vRddhimAM kSetrAdi cArenI vRddhi thAya che. kSetranI vRddhi thaye sudhI jeTaluM jeTaluM dekhe ane jANe te darekano judo judo eka eka bheda kALanI bhajana jANavI. dravya paryAyanI vRddhi thaye kSetrakALanI vRddhi gaNIe to avadhijJAnanA asaMkhyAta bhedo che ema kahevAya. eTale ja bhajanAe jANavI.). Avazyaka niryuktimAM kahyuM che: ', suhumo ya hoi kAlo tatto suhumatarayaM havai khettaM / saMkhyAiyAo khalu ohinnANassa svvpyddiio| 'aMgulaseDhImette osappiNIo asaMravejjA / / kAI bhava paccaiyA khaovasamiyAo kAoavi / / ' (kALa sUkSma che ane tenAthI kSetra vadhAre sUkSma che, kAraNa ke avadhijJAnanI sarva prakRtio (sarva bhedo) saMkhyAtIta arthAtu aMgula pramANa zreNI mAtramAM asaMkhyAta avasarpiNInA samaya jeTalA asaMkhya che. keTalAka bhedo bhavapratyayika che ane keTalAka kSayopazama pradezo che.) pratyayika che.' kALa pote sUkSma che. kALathI kSetra vadhu sUkSma che. kSetrathI dravya vadhu Ama, bhavapratyayika ane guNapratyayika evA be mukhya prakAranA sUkSma che ane dravyaparyAyo ethI vadhu sUkSma che. layopazamane kAraNe peTA prakArono vicAra karatAM TheTha asaMkhyAtA bheda ke prakAro sudhI pahoMcI avadhijJAnIno jo kALano mAtra eka ja 'samaya' vadhe to kSetranA ghaNA zakAya. pradezo vadhe che ane kSetranI vRddhi thatAM dravyanI vRddhi avazya thAya che, jo avadhijJAnanA A rIte asaMkhyAtA prakAro hoya to e badhAnuM kAraNa ke dareka AkAzapradeze dravyanI pracuratA hoya che ane dravyanI vRddhi varNana kevI rIte thaI zake? na ja thaI zake. eTalA mATe niyuktikAra thavAthI paryAyonI vRddhi thAya che, kAraNa ke dareka dravyamAM paryAyonI kahe cheH bahulatA hoya che. katto me vaNNe sattI ohissa savvapayaDIo ? ' bIjI bAju avadhijJAnInA avadhigocara kSetranI jo vRddhi thAya ' (avadhijJAnanI sarvaprakRtio varNavavAnI mArAmAM zakita kyAMthI to kALanI bhajanA jANavI eTale ke kALanI vRddhi thAya athavA na paNa hoya?). thAya. jo kSetranI ghaNIbadhI vRddhi hoya to kALanI vRddhi thAya, paNa jo kSetra ane kALanI daSTie koIkanuM avadhijJAna sthira rahe ane kSetranI jarAka jeTalI ja vRddhi thAya to kALanI vRddhi na thAya,. kAraNa ke koikanA avadhijJAnamAM potapotAnA kSayopazama anusAra vadhaghaTa paNa aMgula jeTaluM kSetra jo vadhe ane te pramANe kALanI vRddhi thAya to thAya. ekaMdare sarvaviratidhara evA sAdhuonA avadhijJAnane kSetrAdinI asaMkhyAta utsarpiNI jeTalo kALa vadhI jAya. aMgula pramANa kSetramAM daSTie avakAza vadhu rahe. tema chatAM koI gRhastha zrAvakane koi sAdhu jeTalA pradezo che temAMthI dareka samaye eka pradeza apaharIe to karatAM vadhu avadhijJAna na saMbhavI zake evuM nathI. gautamasvAmI ane asaMkhyAta avasarpiNI jeTalo kALa vahI jAya. avadhigocara kSetravRddhi AnaMda zrAvakano prasaMga e mATe jANIto che. AnaMda zrAvake dIkSA thaye dravyaparyAyo avazya vadhe che, paraMtu dravyaparyAyo vadhe tyAre kSetranI nahotI lIdhI paNa dharmArAdhanA tarapha temanuM jIvana vaLyuM hatuM. kuTuMbanI vRddhi thAya ke na paNa thAya. javAbadArI putrane soMpI pote pauSadhazALAmAM dharmadhyAnamAM samaya avadhijJAnanA jaghanya, madhyama ane utkRSTa evA traNa prakAra pitA hatA. ama karatA amaNa AmaraNa anazana vrata svIkAryuM. batAvavAmAM Ave che. e vakhate bhagavAna mahAvIra potAnA gaNadharo ane ziSyo sAthe kSetranI daSTie darekanuM avadhijJAna eka sarakhA mApanuM nathI hotuM. vANijyagrAma padhAryA hatA. gautamasvAmI chaThThanA pAraNA mATe bapore vaLI jeTalA kSetranuM avadhijJAna hoya te kSetrano AkAra darekane mATe gocarI vahoravA nIkaLyA hatA. rastAmAM emane thayuM ke, eka sarakho nathI hoto. AnaMda-zrAvakanI zAtA pUchavA mATe pauSadhazALAmAM paNa jai AvuM. jaghanya avadhijJAna tibuka (bindu) AkAre goLa hoya che.. teo tyAM gayA. AnaMda zrAvaka anazanane lIdhe azakta thaI gayA madhyama avadhijJAnanA kSetranA aneka AkAra hoya che. kevA kevA hatA. gautamasvAmIne AvelA joI temane atyaMta harSa thayo. temaNe AkAre te hoya che tenAM keTalAMka udAharaNo ApatAM Avazyaka gautamasvAmIne vaMdana karyA. pachI potAne thayelA avadhijJAnanI vAta niyuktimAM kahyuM che: karI vahorA pUchavA mATenA lIdhe a Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tappAgAre pallaga paDahaga jhallarI muiMga puppha-jave / tiriya maNayANa ohI nANAvihasaMThio bhaNio / / trApo, palya, paDaha, jhallarI, mRdaMga, puSpagaMgerI ane yavanAlakanA AkAre tathA manuSya ane tiryaMcane vividha AkAre avadhijJAna hoya che. (1) nArakInuM avadhijJAna pANI upara taravAnA trApA-tarApAnA AkAra jevuM hoya che. (2) bhuvanapati devonuM avadhijJAna palya (pyAlA)nA AkAre hoya che. (3) vyaMtaradevonuM avadhijJAna paDaha (Dhola)nA AkAravALuM hoya che. (4) jyotiSI devonuM avadhijJAna jhArI (jhAlara)nA AkAra jevuM hoya che. (5) bAra devalokanA devonuM avadhijJAna mRdaMganA AkAranuM hoya che. (6) nava caiveyakanA devonuM avadhijJAna puSpagaMgerI (phUlathI bharelI caMgerI)nA AkAra jevuM hoya che., (7) anuttara devonuM avadhijJAna yavanAlakanA AkAranuM hoya che. yavanAlaka eTale sarakaMcUo athavA galakaMcUA. eno AkAra turakaNI je paheraNo pahere evo hoya che. deva ane nArakInA avadhijJAnanA kSetrano AkAra haMmezA evone evo ja rahe che. e AkAra bIjA AkAramAM pariNamato nathI. (8) tiryaMca ane manuSyanuM avadhijJAna, kSetranI dRSTie vividha prakAranA saMsthAnavALuM- AkAravALuM hoya che. vaLI je AkAra hoya te bIjA AkAramAM pariNamI zake che. alabatta, koine eno eja AkAra jIvana paryanta kAyama mATe paNa rahI zake che. kSetramAM koNa kai dizAmAM vadhAre joi zake che te vize kahevAyuM che ke bhavanapati ane vyaMtara devone urdhva dizAmAM avadhijJAna vadhAre hoya che. vaimAnika devone aghodizAmAM tathA nArakI ane jyotiSI devone tirachI dizAmAM avadhijJAna vadhAre hoya che. audArika zarIravALA tiryaMca ane manuSyone vividha prakAre vividha dizAmAM avadhijJAna vadhAre hoya che, jema ke koine urdhva dizAmAM vadhAre hoya to koine adhodizAmAM ke tirachI dizAmAM vadhAre hoya che. manuSya ane tiryaMcane avadhijJAna valayAkAre paNa hoya che. devalokanA devo potAnA avadhijJAna vaDe keTaluM kSetra joi zake te * nIce pramANe che : (1) saudharma ane izAna devalokanA devo ratnaprabhA nAmanI prathama narakanA nIcenA bhAga sudhI avadhijJAna vaDe joI zake che. (2) sanatakumAra ane mahendra devalokanA devo zarkarAprabhA nAmanI bIjI naraka paryanta joi zake. (3) brahmaloka ane lAMtaka devalokanA devo trIjI vAlukAprabhA nAmanI naraka sudhI joi zake. (4) zukra ane sahasrAra devalokanA devo cothI paMkaprabhA na2ka sudhI joI zake. tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 (8) pAMca anuttara vimAnanA devo potAnA avadhijJAna vaDe saMpUrNa lokanADI joi zake che. (5) Anata, prANata, AraNa ane acyuta e cAra devalokanA devo pAMcamI dhUmaprabhA nAmanI naraka sudhI joi zake. - (6) traNa nIcenA ane traNa madhyanA ema cha traiveyakanA devo tamaH prabhA nAmanI chaThThI naraka sudhI joi zake. (7) uparanA traNa traiveyakanA devo tamastamaHprabhA nAmanI sAtamI naraka sudhI joi zake. badhA devalokamAM jema jema upara uparanA devalokano vicAra karIe tema tema te devo nIcenI ane tirachI dizAmAM uttarottara vadhu ane vadhu kSetra avadhijJAna vaDe joi zake. alabatta, urdhva dizAmAM badhA devo svakalpanA rUpAdi-dhvajAdi paryanta avadhijJAna vaDe joi zake, tethI upara na joi zake. dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI utkRSTa avadhijJAna manuSyone ja hoya che. deva, nArakI ke tiryaMcane te nathI hotuM. jaghanya avadhijJAna manuSya ane tiryaMcane hoya che. deva ane nArakIne te nathI hotuM. utkRSTa avadhijJAnanA be prakAra che. (1) saMpUrNa lokane ane lokamAtrane jonAra avadhijJAna (2) saMpUrNa loka uparAMta alokamAM paNa jonAra avadhijJAna. temAM saMpUrNa lokamAtrane jonAra avadhijJAna pratipAti hoya che ane saMpUrNa loka uparAMta alokamAM eka pradeza jeTaluM vadhu jonAra avadhijJAna apratipAti hoya che. vizeSAvazyaka bhASyamAM kahyuM che ukkAsa maNusuM maNusa - tericchiesuM ya jahaNNo / ukkosa logametto paDivAi paraM apaDivAi / / alabatta, alokamAM AkAza sivAya bIjAM koi dravya nathI eTale jovApaNuM paNa rahetuM nathI. to paNa adhijJAnanA e sAmarthyane darzAvavA e pramANe kahevAya che. nArakInA jIvo, kSetranI dRSTie potapotAnA avadhijJAna vaDe keTaluM utkRSTa ane keTaluM jaghanya joi zake te nIce pramANe cheH narakanuM nAma utkRSTa kSetrapramANa 1. ratnaprabhA eka yojana (cA2 gAu) paryanta 2. zarkaraprabhA sADA traNa gAu paryanta traNa gAu paryanta aDhI gAu paryA be gAu paryanta doDha gAu paryanta eka gAu paryanta 3. vAlukAprabhA 4. TUMkaprabhA 5. dhUprabhA 6. tama:prabhA 7. tamastamaHprabhA narakanuM nAma 1. ratnaprabhA 2. zarkaraprabhA jaghanya kSetrapramANa sADA traNa gAu paryanta traNa gAu paryanta aDhI gAu paryanta be gAu paryanta doDha gAu paryanta eka gAu paryanta aDadho gAu paryanta 7. tamastamaHprabhA matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna e traNa jJAna samyaktvasahita hoi zake che ane samyaktvarahita paNa hoi zake che. mithyAdaSTi jIvane paNa matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna hoi zake che. Ama A traNe jJAnanA pratipakSI jJAna paNa hoi zake che, eTale ke mithyA-matijJAna, mithyA-zrutajJAna ane mithyA-avadhijJAna paNa hoya che. mana:paryavajJAna mithyAtvIne hoi zakatuM narI. kevaLajJAnamAM to mithyAtvano prazna ja hoto nathI. phakta samakitI jIvane ja mana:paryavajJAna thai zake che. 3. vAlukAprabhA 4. paMkaprabhA 5. dhUmaprabhA 6. tamaHprabhA mithyAdaSTi jIvane avadhijJAna thAya ja nahI ema kahevuM yathArtha nathI. mithyAdaSTi jIvane avadhijJAna avazya thai zake, paraMtu te malina hoya, dhUMdhaLuM hoya, aspaSTa hoya. kyAreka te avaLuM savaLuM paNa dekhe. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : O tA. 16-7-94 ane tA.16-8-94 eTalA mATe mithyAdaSTi jIvanA avadhijJAnane vibhaMgajJAna kahevAmAM Ave che. eTale vibhaMgajJAna e avadhijJAnano ja eka prakAra che. manaH paryavajJAnane kramamAM avadhijJAna pachI mUkavAmAM AvyuM che, kA2Na ke adhijJAna karatAM mana:paryavajJAna caDiyAtuM che. avadhijJAnano viSaya sarva rUpI padArthono che. e dRSTie cauda rAjalokanA sarva-padArtho-dravyo avadhijJAnano viSaya bane che tathA zaktinI dRSTie to aloka paNa avadhijJAnIno viSaya banI zake che. e rIte samagra lokAloka avadhijJAnano viSaya che. manaH paryavajJAnano viSaya phakta manovargaNAnA pudgala paramANuo pUrato che. cauda rAjalokamAM manovargaNanA pudgala paramANuonuM pramANa eTaluM badhuM alpa che ke sarvavadhijJAnanA anaMtamA bhAga jeTalo viSaya mana:paryavajJAnano che. Ama viSayanI dRSTie avadhijJAna moTuM che, paraMtu svarUpanI daSTie manaH paryavajJAna caDiyAtuM che, kAraNa ke mana:paryavajJAna potAnA viSayanA anekagaNA paryAyone jANe che. Ama mana:paryAvajJAnano viSaya ghaNo nAno hovA chatAM te vadhu sUkSma che ane vadhu zuddha che. mATe mana:paryavajJAna caDiyAtuM che. vaLI, vizuddhi, kSetra, svAmI ane viSayanI dRSTie paNa avadhijJAna ane manaH paryavajJAnamAM bheda che. prabuddha jIvana avadhijJAna janmathI paNa hoi zake che, arthAt bhavapratyaya ke yonipratyaya paNa hoi zake che. devo, narakanA jIvo tathA tIrthaMkara bhagavAnane janmathI avadhijJAna hoya che. vaLI avadhijJAna saMyamanI vizuddhithI ke tevA prakAranA prabaLa kSayopazamathI paNa pragaTa thAya che. mana:paryavajJAna janmathI hotuM nathI. viziSTa saMyamanI ArAdhanAthI arthAt saMyamanI vizuddhithI ja te utpanna thAya che. tIrthaMkara bhagavAnane paNa janmathI mana:paryavajJAna hotuM nathI. teo jyAre dIkSita thAya che tyAre ja temane mana:paryavajJAna utpanna thAya che. A daSTie avadhijJAna karatAM manaHparyavajJAna caDiyAtuM che. matijJAna ane zrutajJAna karatAM avadhijJAna ane manaH paryavajJAnane vizeSa zakitane kAraNe kramamAM caDiyAtAM batAvavAmAM Ave che, to paNa eka apekSAe matijJAna ane zrutajJAnanuM jeTaluM mahattva che teTaluM avadhijJAna ane manaHparyavajJAnanuM mahattva nathI. kevaLajJAna mATe matijJAna ane zrutajJAnanI jeTalI AvazyakatA che, teTalI avadhijJAna ane mana:paryavajJAnanI nathI. koi jIva kyAreya matijJAna ane zrutajJAna vinA kevaLajJAna prApta karI zake nahIM. kevaLajJAnanI utpati pUrvavartI zrutajJAnarUpI kAraNathI thAya che ema manAya che. koika jIvone avadhijJAna ke manaH paryavajJAna utpanna thayA vinA sIdhuM ja kevaLajJAna utpanna thai zake che. zAstromAM evAM keTalAMye udAharaNo che. Ama, mokSamArgamAM avadhijJAna ane mana:paryavajJAnanI koi anivAryatA nathI. alabatta, avadhijJAna ane manaHparyavajJAnathI jIvane potAnA AtmAnI vizuddhinI pratIti thai zake. avadhijJAna ane vizeSataH manaHparyavajJAna AtmAnI vizuddhatara sthitinAM dyotaka che. 5 digaMbara graMtha mahApurANamAM evuM varNana Ave che ke bharata cakravartine parimaMDaLathI gherAyelo caMdra svapramAM dekhAya che. teno artha karatAM RSabhadeva bhagavAna kahe che ke paMcama kALamAM avadhijJAna ane mana:paryavajJAna koine nahi thAya ema te sUcave che . bIjI bAju 'tiloyapaNati' graMthamAM kahevAyuM che ke duSamakALamAM amuka hajAra varSe jyAre jyAre sAdhuonI gocarI upara karaverA nakhAze ane sAdhuo gocarI vAparyA vinA te pradeza choDIne cAlI nIkaLaze tyAre temAMnA koi eka sAdhune avadhijJAna thaze eTale ke hajAro varSe ekAda jaNane avadhijJAna thAya to thAya. zuM paMcama kALamAM avadhijJAna na thai zake? A vize keTaluMka matAntara che. keTalAkane mate hAla paNa avadhijJAnanI atyaMta alpa pramANamAM paNa zakyatA che. keTalAkane mate evI koi zakyatA nathI. eTaluM to nakkI che ke A kALamAM A kSetramAM kevaLajJAna nathI. jo tema che to paramAdhi jJAna je aMte kevaLajJAnamAM ja pariName che te kyAMthI hoi zake? eTale eTaluM to nizcita ja che ke A kALamAM 52mAdhi jJAna nathI, mana:paryavajJAnano A kALamAM viccheda thayo che te vize paNa zAstrakAro saMmata che, kAraNa ke te prApta thavA mATe joitI saMyamanI teTalI vizuddhi ane AtmAnI tevI zakti A kALamAM jaNAtI nathI. vartamAnamAM koika mahAtmAone avadhijJAna thayuM che evI vAta sAMbhaLIe chIe, paraMtu te mAnI levAnI utAvaLa na karavI joie. keTalAka vacanasiddha mahAtmAonAM vacana sAcAM paDe che, paraMtu vacanasiddhi ane avadhijJAnane eka mAnI levAnI bhUla na thavI joie. avadhijJAnInuM te jJAnanA upayoga dvArA kaheluM vacana avazya satya hoya che, paraMtu vacanasiddhi hoya tyAM avadhijJAna hoya ja ema mAnI na levuM joie. keTalAka mahAtmAoe karelI AgAhI sAcI paDatI hoya che. AvI keTalIka AgAhI mAtra anumAnathI ja karelI hoya che. anumAna e cittano vyApAra che. keTalAkanI anumAnazakti tIvra avalokanazakita tathA tarka vagerene kAraNe eTalI badhI sarasa hoya che ke teo tene AdhAre je kahe te sAcuM paDatuM jaNAya. tevI rIte keTalIka vyaktio AMtarasphUraNA (Intution)ne AdhAre AgAhI karatI hoya che ane evI AgAhI paNa sAcI paDatI hoya che. paraMtu anumAnazaktine AdhAre ke AMtarasphuraNAne AdhAre karelI AgAhIne avadhijJAna mAnavAnI bhUla na karavI joie. keTalIka vyaktio bhUta; vartamAna ke bhaviSyamAM banelI, banatI ke bananArI ghaTanAne potAnI kalpanA vaDe AMtaracakSu samakSa khaDI karI zake che, te pramANe varNave che ane e keTalIkavAra sAcI Thare che, paraMtu evI rIte karelo mAnasika kalpanAvyApAra game teTalo tAdraza hoya to paNa te avadhijJAna nathI. ' anumAnazakti, kalpanAvyApAra ityAdi mananI madadathI thAya che. matijJAnano e viSaya bane che. ene avadhijJAna mAnI na zakAya. keTalAka mahAtmAonI camatkArazakitane upasAvavA emanA ziSyo ke anuyAyIo taraphathI, kayAreka to khuda mahAtmAnI japreraNAthI AvI keTalIka ghaTanAone avadhijJAna tarIke ThasAvavAno hetupUrvaka prayAsa thato hoya tyAre vicArazIla mANase tethI bhoLavAi javuM na joie. A kALamAM avadhijJAna jene--tene thai zake evuM avadhijJAnanuM svarUpa nathI, koi potAne avadhijJAna thayuM che tevo dAvo kare athavA bIjAne thayuM che evo dAvo kare to pratyakSa kasoTI vinA tevI vAta svIkAravI na joie. gatAnugatika cAlI AvatI vAtane paNa mAnavAnI utAvaLa na karavI joie. tattvamAM jemane zraddhA che temane mATe A bahu ja jarUrI che. koino paNa anAdara karyA vinA yathAtathya pAmavAnI koziSa karavI joie. ramaNalAla cI. zAha *** saMyukta aMka 'prabuddha jIvana'no julAi tathA ogasTa 1994no A aMka saMyukta aMka tarIke prakAzita thAya che tenI noMdha levA vAcakone vinaMtI che. -taMtrI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana ' tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 devacaMdrajInA AdhyAtmika patro ' pa.pU. sAdhvIzrI AratIbAI mahAsatIjI ( patrazailImAM lakhAyelI ATha pRSThanI gaNi zrI devacaMdrajInI A atyaMta A ja mArga saikAlika zAzvata che. oma devacaMdrajIe sanmukha ane tenI laghuracanA che. temAM saiddhAMtika praznonuM mukhyatayA jIvanA zuddha svarUpa ane zuddha prAptino mArga nirdiSTa karyo che. tattvanI prAptino mArga devacaMdrajIe svAnubhava ane Agamo temaja patra-2mAM devacaMdrajIe bhAva ahiMsAnuM svarUpa pradhAnapaNe nirUpyuM che. pUrvAcAryonA graMthanA AdhAre prastuta karyo che. devacaMdrajIe potAnI A | ahiMsAnuM svarUpa laghukRtine koIpaNa nAma ApyuM nathI. kAraNa ke prastuta kRti patrarUpe hovAthI devacaMdrajIe bhAva ahiMsAne prAdhAnya ApI tenuM ja spaSTIkaraNa karyuM che. bhinna bhinna sthaLe ane bhinna bhinna kALe lakhAyelA che. A traNe patromAM devacaMdrajI kata "vicAra rana sAra' praznottarImAM ahiMsAnA bhedane samajAvyA adhyAtmaviSayanI vicAraNA thaI hovAthI te AdhyAtmika patrothI oLakhAya che. (1) svarUpa ahiMsA-je jIvavadha na karavo tenuM bIjuM nAma bAhya ahiMsA ke yoga ahiMsA paNa che. (2) hetu ahiMsA-te jayaNAe pravartana. cha kAya BAdhyAtmika patrono preraNA strotaH jIvanI rakSA pravRtti (3) anubaMdha ahiMsA- te rAga dveSAdi malina be patromAM prApta thatAM saMbodhano parathI jANI zakAya che ke suratabaMdaramAM adhyavasAya, tIvra viSama kaSAyanA pariNAme hiMsAno tyAga jethI phala vipAka sthita jinAgamatattva rasika suzrAvikA baheno jAnakIbAI tathA harakhabAI rUpe Akaro, karmabaMdha na paDe te (4) dravya ahiMsA-eTale anupayoga hiMsAno vagerene lakhAyelA A patro che. paraMtu eka patramAM koI paNa saMbodhana prApta tyAga (pa) pariNAma ahiMsA-te upayogapUrvaka pariNamIne irAdAthI je hiMsA thatuM nathI. paraMtu nAgakumAra makAtI lakhe che ke traNe patro jAnakIbAI ane karavI teno tyAga ItyAdi aneka bheda che. harakhabAIne ja lakhAyelA che. te bahenoe pUchAvela praznonA pratyuttararUpa A ahiMsAnA A pAMca prakAra jotAM spaSTa thAya che ke hiMsAnuM mULa che. patro lakhAyelA hoya tema joI zakAya che. anubaMdha hiMsA arthAt rAgadveSanI pariNati. jyAre hiMsAthI virAma pAmI. - saMtapurUSa haMmezA sata svarUpanI prApti ane zuddhimAM ja lIna hoya che. ahiMsAne apanAvavI che tyAre sAdhakane mATe anubaMdha ahiMsA ja tenAmAM tethI teonI vRttimAM, pratyeka pravRttimAM sata svarUpanI vAto ja pragaTa thayA parivartana lAvI zake che. sAdhaka jyAre rAgadveSanI pariNatithI virAma pAmato vinA rahetI nathI. teonA trAze patromAM ekAMta zuddha dharma ane tenI prAptino jAya, anubaMdha ahiMsAnuM AcaraNa karato jAya tema tema tenA jIvanamAM mArga ja pragaTa thayo che. te - svarUpa, ahiMsA hetu ahiMsA Adi saheje pariNata thAya che. tethI je prathama patramAM devacaMdrajIe satasukhanuM svarUpa samajAvyuM che. devacaMdrajIe ahiMsAnA svarUpa viSayaka praznanA uttaramAM anubaMdha ahiMsAne te zAtA vedanIya karmajanya sukha te sukha nathIH ja prAdhAnya ApyuM che. teo praznanA uttaramAM lakhe che ke "ahiMsAnA svarUpa - devacaMdrajIe satasukhanuM svarUpa samajAvatA pahelA zAtA vedanIya to pUrva tuhane jaNAvyA chaI ane valI samajavAM ! mULa ahiMsA anubaMdha karmajanya sukha te sukha nathI te viSayane puSTa karyo che. AtmAnA avyAbAdha hoI, te madhye upayogIne bhAvathI ane anupayogIne dravyathI, te to jirNa guNano rodhaka te vedanIya karma. tenA udayathI jIvane zubha ke azubha mugalo je guNasthAnaka te mAphaka jANavI. bhogyapaNe prApta thAya che. paraMtu nizcayanaye A.mA pudgalano abhoktA che. A rIte devacaMdrajIe sarva prakAre zuddha bhAvane ja prAdhAnya ApyuM che. game tevA zreSThatama pudgalo prApta thAya paraMtu AtmA tene bhogavI zakato patra naM. 3mAM devacaMdrajIe sAdhanA mArga, AtmAnuM, devatattva ane nathI. tethI tajajanya sukha te paNa AtmAnuM nathI. dharmatattvanuM svarUpa samajAvyuM che. AtmA anaMta svaguNa ane paryAyano ja bhoktA che. bhogavaMtarAya karma 0 sarvajIva che siddha sama: vaDe AtmAno zuddha bhoga guNa avirata thayo che. AMzikapaNe te karmanA zuddhAtmAnA sarva guNo nirAvaraNa che. anaMtajJAna, anaMta darzana, anaMta kAyopazamathI vibhAvapariNAmI AtmA pudgalane bhogavIne sukha anubhavuM sukha ane anaMta vIryarUpa anaMta catuSTayane te siddhAtmA sahajapaNe, chuM tevI bhrAMtimAM jIvI rahyo che. akRtapaNe, akhaMDapaNe bhogavI rahyA che, jIvanuM A ja zuddha svarUpa che. ane te samyagadarzananI prApti pachI AtmAnI draSTie parivartita thatAM tevuM ja svarUpa jIvonuM che kAraNa ke AtmAnA asaMkhyAta pradeza anaMta guNono paudagalika bhAvone bhogavavA chatAM huM teno bhoktA nathI tevI spaSTa samajaNa vyApa vyApakapaNe anAdi anaMta saMbaMdha che. zuddhAtmA te guNo AvaraNa rahita tene varte che. arthAtu samyagadarzana pachI kramazaH AgaLa vadhatA prazasta che. jyAre saMsArI jIvo azuddhAtmAnA te guNo AvaraNamukta hovAnA kAraNe pariNAmanI dhArAe teno bhoga paNa nirjarAno hetu thAya che. bAramAM vikatapaNe pariName che. zaktinI apekSAe, svabhAvanI apekSAe sarva jIvo guNasthAnanA aMte bhogAMtarAyakarmano sarvathA nAza thatAM AtmAno bhoga guNa samAna che. zuddha bane che ane te kevaLIno AtmA anaMta svaguNa paryAyane bhogave che. te bhoga, te AnaMda sahaja che, svabhAvarUpa che, akhaMDa che, karmajanya nathI. | devatattva: te anaMta bhogano anubhava zuddha jJAna dvArA thAya che ane jJAnanuM pravartana devacaMdrajI devatattvanuM svarUpa samajAvatAM lakhe che ke te zuddha dharma jehane zuddha vIryanA sahakArathI thAya che. A rIte anaMtaguNo paraspara sahakArI samaraNe pragaTyo te devatattva che. AtmAnA anaMta guNo jene pragaTapaNe varte banIne Atmasukhane bhogave che. che tevA anaMta aizvaryayukta AtmA te deva che. para . devacaMdrajIe A viSayane vistArathI samajAvavAnI sAthe bhAvacAritranuM thamatA svarUpa suMdara rIte samajAvyuM che. devacaMdrajI lakhe che ke "jJAna sva para jJAyaka ' "vatyu sahAvo dhammo' vastuno svabhAva te dharma che. anaMtajJAnAdi anaMta hoya, viNa sadA AtmapradezAvagAhI rahe, INI rIte sva guNane viSe thiratA, zuddha guNo te AtmAno svabhAva che. devacaMdrajI ahIM ekAMta zuddha dharmanI ja svaguNabhoga, AsvAdanI ramaNatA te bhAvacAritra kahIe. prarUpaNA kare che. tethI ja teo spaSTapaNe kahe che ke je bAhya pravRtti yoganI sahaja sukhanA kathananI sAthe devacaMdrajIe sAdhako samakSa te sukhanI AcaraNanI tehane dharma mAne tehane kahyA meM siddha te gharma rahita thAya. yogathI prAptino mArga paNa nirUpyo che. sahaja sukhane IcchatAM sAdhake potAno jIvana thatuM koi paNa prakAranuM AcaraNa te dharma mAnIe to te prakArano yogajanya vyavahAra kevo rAkhavo joIe? tenA samAdhAnarUpe devacaMdrajIe dharma siddhamAM saMbhavita nathI. paraMtu siddho zuddha anaMtadharma mukta che. tethI anAsaktabhAva athavA amohadazA keLavI cAra bhAvanAnuM AcaraNa karavuM te yogajanya zubha AcaraNa te dharma nathI zuddha dharmane pragaTa karavAnuM nimitta mAtra upAya nidarzita karyo che. che. devacaMdrajIe A viSayamAM atyaMta spaSTatA karI che. zubhAnuSThAno paNa jagatanA jIvonI citravicitra paristhitimAM svayaM samabhAve kaI rIte dharmanA nimitta tyAre ja banI zake jo tenuM AcaraNa svarUpalakSI hoya. anyathA raheva? devacaMdrajI lakhe che ke "sarva ekendriyAdi jIva-prathama guNasthAnavartI saMyama, tapa, dhRtAbhyAsa Adi dareka anuSThAno saMsAra hetu ja che. laya hoya te upare madhyastha ane kArya bhAvanAe varte svaguNa nirAvaraNa thAte pratyenI satata jAgRti ja sAdhakane sAdhanA mArgamAM vikAsa paMthe dorI jAya che. chate pramoda bhAvanA ke varte. sAdharmI upare sadA maitrIbhAvanA rAkhe, sva-para sAdhanA mArga: audayika sanmukha draSTi ne rAkhe." zuddha dharmanuM svarUpe pragaTa karavA mATe rAhaja, AtyaMtika, ekAMtika, Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-94 ane tA.16-8-94 prabuddha jIvana jJAnAnaMda bhogI tevA zuddhAtmAnu bahujana ane bhaktibhAvapUrvaka dhyAna - ahiMsAnA svarUpa ni na samaye devacaMdrajIe bhava paraMparAnuM kAraNa karavuM. vaibhAvika pariNAme pariNamelI bAjaktane zuddha, niraMjana, anubaMdha hiMsA ha ya ' tyAgarUpa anubaMdha ahiMsA temaja bhAva nirAmaya evA paramAtmA guNAnuyAyI banAvavA udyamavaMta banavuM. ahiMsAne ja viziSTa sthAna ApyuM che. viSaya kaSAya vardhaka tevA azuddha nimittano sarvathA tyAga karI prazasta jIvanuM zuddha svarUpa te ja Atmadharma che. te spaSTa karIne AtmadharmanI nimittAvalaMbI thavuM. devacaMdrajInA zabdomAM joie to "paugalika bhAvano prAptino rAjamArga pragaTa karyo che. je sarva sAdhakone sAdhanAmAM sahAyaka banI tyAga te AtmAne svasvarUpa pragaTa karavAne karavo. e nimitta kAraNa sAdhana zake che. devacaMdrajIe zuddha dharmanI prAptinuM lakSya ane maitrI, pramoda, kAruNya che. ane AtmacetanA AtmasvarUpAvalaMbIpaNe varate te upAdAna sAdhana che. ane mAdhyastha bhAvanA sabhara jIvana vyavahAranuM kathana karIne nizcaya ane te upAdAna zakti pragaTa karavA mATe siddha, buddha, aviruddha, niSpanna, nirmala, vyavahArano suyogya sumeLa karyo che. aja, sahaja, avinAzI, aprayAsI jJAnAnaMda pUrNa sAyika sahaja viSayanI prAmANikatA mATe devacaMdrajIe "bhagavatI sUtra', "AcArAMga pAriNAmika ratnatrayIno pAtra je paramAtmA parama aizvaryamaya tenI sevanA sUtra', "zrAddhavidhi prakaraNa ', "naya rahasya' Adi graMthono AdhAra Apyo karavI. * paramAtmA rUpa nimittAnA AlaMbane AgaLa vadhato sAdhaka - devacaMdrajInA Adhaka patro paM. ToDaramalajInI 2hasyapUrNa ciThThInI svarUpAvalaMbI bane che. svarUpAvalaMbI thavA mATe zuddhAtmAnuM AlaMbana jema AtmAnA zuddha svarUpanA pragaTIkaraNamAM kAraNabhUta banI zake tema che. phaLadAyaka banI zake che. svarUpAlaMbI jIva kramazaH puruSArtha karato zuddha svarUpane 5. ToDaramalajInI ciThThI paNa mulatAna nivAsI bhAIo (khAnacaMda, pragaTa kare che. Ama A patra dvArA devacaMdrajIe sAdhanAmArga sAdhako samakSa gaMgAdhara, zrIpAla ane siddhArathadAsa) para lakhAyelI che. 16 pRSThanI ' rajU karyo che. laghukatimAM paMDitajIe rahasyapUrNa vAtone garbhita karI che. paMDita ToDaramalajI 0 samAlocanA: paNa aDhAramI sadInA arthAta devacaMdrajInA lagabhaga samakAlIna ucca koTInA devacaMdrajI likhita prathama patrano prAraMbha ja adhyAtma rasika jIvo mATe sAdhaka puruSa hatA. AkarSaka che. devacaMdrajI lakhe che ke atra vivahArathI sukha che. tumhArA bhAva A patro parathI kahI zakAya che ke te samayanA zrAvako ane sukhazAtAnA samAcAra likhAya to likhajo. zrAvikAbaheno paNa kevA jijJAsu, adhyAtmapremI ane zuddha tattva rasika haze patra lakhanArane to devacaMdrajI zArIrika sukhAkArI viSayamAM paNa ? jethI zrAvako dravyAnuyoga jevA gahanatama viSayamAM ATalo UMDo rasa laine jANakArInI jijJAsA hoya che. "vivahArathI sukha che.' tema kahI patra A prakAranA prazno pUchI zake. lakhanAranI jijJAsAne saMtoSI che. tema chatAM "vivahAra'thI zabda prayoga patronI zailI AjathI 300 varSa pahelAMnI che. te uparAMta patromAM dvArA patra lakhanArane paNa bhAva sukhanI samajaNa ApavA jANe saMketa karI lakhAyelI che. tethI te samayanI bolacAlanI bhASAno ja prayoga devacaMdrajIe rahyA hoya tema lAge che. ane te anusAra patramAM paNa bhAva, sakhano ja karyo hoya te svAbhAvika che. traNa patromAM bIjA patranI bhASA anya be vistAra karyo che. ane aMte paNa bhAvasukha to pariNAmanI dhArAe patrothI kaMIka judI lAge che. patronI paddhati anusAra devacaMdrajIe patromAM " che.bhAvasukhanuM sahaja ane svAvalaMbIpaNuM pragaTa karyuM che. zAtAvedanIya ziSTAcAranuM pAlana praznonA pratyuttara ane koIka upadezAtmaka karmajanya sukhano sukharUpe niSedha karIne sahaja sukha ane svabhAvarUpa bhoga hita-saMdezAo esita karyA che. upara devacaMdrajIe suMdara prakAza pADyo che. varNana karavAmAM AvyuM zraddhA-bhakti che. jJAna mArga che AtmArAmajInuM pUjI sAhitya DaoN. kavina zAha zrI AtmArAmajI mahArAja vIsamI sadInA prathama AcArya mArganA eka bhAga rUpe pUjA lokapriya banI. pUjA sAhityanI racanA bhagavaMta, zrutajJAnanAM prakhara abhyAsI ane jJAnanAM bhavya vArasAnA teramA zatakamAM jUnI apabhraMza bhASAmAM kavie mahAvIra janmAbhiSeka prasAra mATe jIvanabhara puruSArtha karIne vathA nAma tathA TTI: nAmane kaLazanI racanA karI che. temAM bhagavAna mahAvIranA janma mahotsavanuM caritArtha karanAra mahAtmA hatA. emanA saMyama jIvanano sAra varNana karavAmAM AvyuM che. soLamA zatakamAM zrAvaka kavi depAle zrutajJAnopAsanA ane jinazAsana pratyenI apUrva zraddhA-bhakti che. snAtrapUjAnI racanA karI che. temAM vaca7 bhaMDArI kRta "pAnAtha kaLaza" Aje sAdhu ane zrAvaka vargamAM jJAna mArga kaMIka upekSita hAlatamAM che ane ratnAkara sUri kRta "AdinAtha janmAbhiSeka kaLaza"nI racanA tyAre evA mahApuruSanA jIvananI jJAnopAsanAno vicAra karatAM mizrita thayelI che. taduparAMta sakalacaMdra upAdhyAyajIe sattara bhedI jinazAsananI prabhAvanAnA sAcA pratIka samA gurudevanuM smaraNa paNa pUjAnI racanA karI che. aDhAramAM zatakamAM yazovijayajI kRta navapadanI zraddheya bhaktajanonA hRdayane nata mastaka banAvI "guru to tuja' ema pUjA ane devacaMdrajI kRta snAtrapUjAnI racanAo upalabdha thAya che. A kahevA mATenI zubha bhAvanA thAya che. rIte samaya jatAM bhakti bhAvanAnAM abhinava svarUpe pUjA sAhityanI jaina sAdhuo e ratnatrayInI ArAdhanAnI sAthe racanAo vizeSa rIte pragaTa thaI. zrAvaka-zrAvikAone dharmAbhimukha karI dharma pratyenI aDaga zraddhA rahe te ogaNIsamI sadImAM kavi paMDita vIravijayajIe navANu prakArI, mATe jinavANInuM zravaNa karavAnI mahAmUlI pravRtti AdarI che. cosaTha prakArI, paMca kalyANaka, bAravrata, pistALIza Agama, aSTa ! abhyAsa ane upadezanA pariNAma svarUpe zAstra jJAnanI kaThina prakArI pUjA ane snAtra pUjAnI racanAthI pUjA sAhityane samRddha karyuM vigatone potAnI AgavI zailImAM pustakarUpe pragaTa karI che. te draSTie che. vicAratAM anya munionI mAphaka AtmArAmajIe jaina sAhityamAM pUjA sAhitya bhaktimArganI paraMparAnuM anusaMdhAna karIne kalama calAvIne jainadharma ane tattvajJAnanA viSayane sparzatA agiyAra abAlavRddha sau koIne bhakti karavA ananya preraka banyuM che. mokSa jeTalA pustakonI racanA karI che. eka tarapha zAstrajJAnanI zuSka mArganI sAdhanAmAM jJAna, bhakti ane karmayoganI upAsanA anivArya vigatone graMthastha karI to e ja mahAtmAe sahRdayatAthI bhAvadharmanI mAnavAmAM AvI che. te draSTie prabhu pratyenI bhaktibhAvanA pragaTa abhivRddhimAM upakAraka vaividhyapUrNa pUjAnI racanA paNa karI che. A karIne karma nirjarAnI sAthe samakti zuddha karavAmAM mahAna upakAraka bane prakAranI racanAo emanA pAMDityanI sAthe bhakta hRdayanI bhakti che. bhAvanAne mUrtimaMta rIte pragaTa kare che. pUjA sAhityanA viSayomAM mukhyatve tIrthakara bhagavAnanuM jIvana aDhAramI sadImAM pUjo sAhityano vikAsa thayo ane bhakti jaina tattvajJAnane lagatA mudAo, jaina tIrtho ane pratimA pUjana Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 vageremAMthI pasaMda karavAmAM Ave che. kavi AtmArAmajIe pUjA Atama ciThThana sahaja vilAsI, sAhityane samRddha karavAmAM mUlyavAna pradAna karyuM che. emanI pUjA pAmI sata citapada mahAnaMda | 5 | sAhityanI racanAomAM snAtrapUjA saM. 1939, sattarabhedI pUjA saM. aSTaprakArI pUjAmAM teno mahimA gAvAmAM Avyo che. koi koi 1940, vIza sthAnaka pUjA saM. 1943, aSTa prakArI pUjA ane racanAmAM bhAvavAhI paMktio maLI Ave che. kavinI prabhu pratyenI navapadanI pUjAno samAveza thAya che. bhakti bhAvanA ane tenI ekAgratAnI anerI mastIno paricaya thAya prabhunI sAkAra upAsanA mATe navadhA bhaktinI praNAlikA che. bhAratIya saMskRtimAM pracalita che. temAM pUjana eTale mUrti pUjAno pUjo arihaMta raMga re, bhavi bhAva suraMga; samAveza karavAmAM Avyo che. mUrtinuM AlaMbana bhaktimAM ananya preraka arihaMta pada arcana karI cetana, nIvaDe che. vividha rIte prabhu pUjA karavAnI vidhimAM aSTa prakArI pUjA jina svarUpa meM0ma rahIye, prathama koTinI gaNAya che. mero raMga racyo, phaLa arcanameM sukhadAya. aSTaprakArI pUjA:prabhunI jaLa, caMdana, puSpa, dhUpa, dIpa, azata, emanI racanAmAM hindI bhASAnuM mizraNa thayeluM che. kavine naivedha ane phaLa ema ATha dravyothI bhaktibhAvapUrvaka pUjA karavAmAM anyAnuprAsanI phAvaTa sArI che. Ave che. jinavarapUjA sukha kaMdA, pUjA, duhA, DhALa athavA gIta, kAvya ane maMtra ema cAra nase aDakarmaka dhaMdA, vibhAgamAM vaheMcAyelI che. duhAmAM aSTa prakArI pUjAno saMkSipta ullekha suMdara dhari thAla ratanaMdA, karavAnI sAthe paraMparAgata rIte ISTadeva zrI zaMkhezvara pArzvanAthanI stuti - jinAlaya pUja jina caMdA / 1 / karavAmAM AvI che. A rIte aSTaprakArI pUjA emanI pUjAnI vizada mAhitI ApatI prabhu pUjA be vibhAgamAM vaheMcAyelI che. aMga ane agra. teno bhakti pradhAna racanA che. ullekha nIcenA duhAmAM thayelo che. navapadanI pUjAnI racanA saMvata 1941mAM thaI che. temAM pUjA aSTa prakAranI, aMga tIna cittadhAra jainadharmamAM ArAdhanAnA pAyArUpa navapadanI zAstrokta mAhitI agra paMca mana modase, kari tarike saMsAra. ApavAmAM AvI che. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, - bhaktikAvyomAM geyatA mahattvanI bhUmikA bhajave che. kavi pote darzana, jJAna, cAritra ane tapa emAM navapadanuM svarUpa kavie pracalita zAstrIya saMgItanA tajajJa hovAthI vividha zAstrIya rAgano prayoga dezI cAlano prayoga karIne tattvajJAnanA kaThina viSayane padhavANI dvArA karIne pUjA racI che. aSTa prakArI pUjAmAM mAlakoza, jayajayavaMtI, jana sAdhAraNa sudhI pahoMcADavAno saphaLa prayoga karyo cheH dhanyAzrI, kaliMgaDo, pIlu, khamAcakA, tilAnA, siMdhakAphI, bhairavI mahabUbA jAnI merA paha-cAla, humarI, jaMgalI, reyatA rAgano prayoga thayelo che. kaLazanI racanAe nija svarUpa jAne bina cetanA; pUjAnI pUrNatAnuM sUcana kare che. temAM pUjAnuM phaLa, guru paraMparA, koyala Tauka rahI madhuvana meM, racanAvarSa, sthaLa ane kavi nAmano ullekha thayelo che. kavinA zabdamAM AI IndranAra kara kara zRMgAra, uparokta mAhitI nIce mujaba noMdhAyelI cheH niza dina jouM vATaDI; zrI guru vRddhi vijaya mahArAjA brahmajJAna nahIM jAnA re, kumati kupaMtha nikaMdI 8 tero darasa bhale pAyo. zikha juga aMka iMdu zubha varase - zivapada prApta navapadanI ArAdhanAthI prApta karanAra zrIpAla ane pAlitANA suraMgI bhAI , mayaNAno tapanI pUjAmAM ullekha karyo cheH pUjAnA racanA samayane pratyakSa aMkomAM darzAvavAne badale sirApAla siddhacakra ArAdhI pratIkAtmaka zabdaprayoga karavAmAM Avyo che. pUjA sAhityanI A eka mana tana rAga harI vizeSatAnuM sarva sAmAnya rIte anya kaviomAM anusaraNa thayeluM che. nave bhavAMtara ziva kamalAle dareka pUjAnA phaLa mATe pracalita draSTAMtano nAmollekha chellI kaDImAM thayelo AtamAnaMda bharI ii ji. paII che. nyavaNa pUjAmAM somezvarI vipravadhu vilepana pUjA mATe jayasura ane zubhamati daMpati, kusuma pUjA mATe, dhUpa pUjA mATe vinapaMdhara nRpa, dharma sAhityamAM sIdhA upadezano ullekha thayelo hoya che. manuSya dIpaka pUjA mATe jinamatI ane dhanazrI, akSata, naivedya ane phaLa pUjA bhava saphaLa karavA mATe navapadanI ArAdhanA karavA jaNAvavAmAM AvyuM mATe kIra yugalanA draSTAMtono nAmollekha thayelo che. jaina sAhityamAM A draSTAMto vizeSa jANItA che. baMdIkadhu kara le kamAI re, kusuma pUjAnAM phUlonI, nevaidyapUjAmAM bhojananI vaividhyapUrNa jata narabhava saphala karAi baMde. vAnagIo ane phaLapUjAmAM vividha phaLono ullekha thayelo che. AnA navapadanA svarUpano pAribhASika zabdomAM paricaya Apyo che. udAharaNa tarIke joIe to kusumapUjAmAM puSponI yAdI nIce mujaba dA. ta. siddhapadanA duhAmAM siddha padano ullekha karavAmAM Avyo che te kavinA zabdomAM joie to nIce mujaba cheH .. mogherA caMpakamAlatI, ketakI pADalaAma re, " alakha niraMjana acara vibhu akSaya, amara, apAra; jAmula priyaMgu punAMga nAga; mahAnaMda padavI varI, e vyaya ajara udAI 1 || anaMta catuSyaya rUpale, dhArI acala anaMga; macakuMda, kuMda caMbali, je ugiyA zubha thAna re. 2 || cidAnaMda Izvara prabhu, aTala mahodaya aMga che. 2 // navapadanI pUjA jJAnamArganI kAvya racanAno namUno che. temAM aSTa AtmArAma" e kavinuM nAma che. teno ullekha Atma svarUpa prakArI pUjAmAM samAna paraMparAgata lakSaNo caritArtha thayelA che pAmavA mATe pUjAnuM vidhAna ema darzAvIne gUDhArtha pAmI zakAya evo tattvadarzananI prAthamika jhAMkhI karAvIne jJAna mArganA rahasyane pAmavA prayoga karyo che. u. dA. joie to te mATe A pUjA praveza dvAra samAna che. zrI yazovijayajI upAdhyAya, zrI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C tA. 16-7-94 ane tA.18-8-94 padmavijayajI ane kavi manasukha lIle (paMcamahAla, godharAnA vatanI)nI racanAo paNa prasiddha che. aSTaprakArI pUjA saraLa ane sugrAhya che. jyAre navapadanI pUjA tattvajJAnane samajavA mATe hRdaya karatAM buddhine vadhu sparze che. ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karIne jJAnarUpI divya prakAza prApta karavAmAM mArgadarzaka staMbha samAna navapadanI pUjA deva, guru, ane dharmanA svarUpane geyadezIonA prayogathI jJAnamArga tarapha gatizIla thavAnI bhaktinA mAdhyama dvArA avinAzapada prAptino zAzvata mArga darzAve che. prabuddha jIvana vIza sthAnaka pUjA : vIza sthAnaka tapanI ArAdhanA trikaraNa zuddhe karavAthI tIrthaMkara nAma karma upArjana thai zake che. bhagavAna mahAvIre 25mAM naMdana RSinA bhavamAM A tapanI ArAdhanA karIne tIrthaMkara nAmakarma nikAcita karyuM hatuM. pariNAme A tapanI pUrNAhuti thayA pachI ke koi dhArmika mahotsavamAM vIza sthAnaka pUjA bhAvavAhI rIte bhaNAvavAmAM Ave che. ogaNIsamI sadImAM lakSmIsUri mahArAje vIza sthAnakanI pUjAnI racanA karI che. tyArapachI kavi AtmArAmajInI uparokta viSaya para racanA thai che. aSTa prakArI pUjAmAM jina pratimA kendra sthAne che. vIza sthAnakamAM paNa tethI AgaLa vadhIne aho bhAvapUrvaka prabhunI pUjA karavAmAM Ave che. eka eka pada bhaktibhAvamAM nimagna kare tema che. vIza sthAnakanA nAma anukrame, arihaMta, siddha, suri, sthavira, pAThaka sAdhu, jJAna, darzana, vinaya, caritra, brahmacarya, kriyA, tapa, dAna, vaiyAvacca, samAdhi, abhinavajJAna, zruta ane tIrtha che. pratyeka padanI ArAdhanA jIvamAMthI ziva thavA mATe dIvAdAMDI samAna che. AtmAnA sahaja svarUpane pAmavA mATe AlaMbanarUpa che. temAM pUrve kahelA navapadano paNa nirdeza thayo che. vIza sthAnaka pUjA eTale ratnatrayInI ArAdhanAno subhaga samanvaya karAvatI jJAna ane bhaktinA saMyogavALI apUrva kAvyaracanA che. pUjAnA prAraMbhamAM vizeSaNa yukta zaMkhezvara pArzvanAthanI stuti karI che : samarasa rasabhara adhahara karama bharam saLanAsa kara mana magana dharama dhara zrI zaMkhezvara pAsa || 1 || kavie bIjA duhAmAM jinavANIno mahimA darzAvyo che H vastu sakala prakAzinI, bhAsinI cidghana rUpa; syAdvAda mata kAzinI, jinavANI rasakUpa // 2 // duhA jevI sAmAnya racanAmAM paNa kavinI varNanI layabaddha yojanA AkarSaka banI rahe che. jaina kavioe dezIono vizeSa prayoga karIne kAvyo racyA che.. temAM rahelo viziSTa laya-tAla ane samUhamAM gAI zakAya tevI lAkSaNikatAthI dezI vadhu pracAra pAmI hatI. kavie nIce mujabanI dezIono prayoga karyo che. kAnhA me nahi raheNA re tuma ce saMga caluM, vItarAga ko dekha darasa, duvidhA morI miTa gai re lAgI lagana kaho kese chUTe, prANajIvana prabhu pyAra e. niza dina jovuM vATaDI ghera Ave DholA mAnone cetanajI, mArI vAta mAnone A dezIo uparAMta ThumarI, paMjAbI, dIpacaMdI, lAvaNI, tritAla ane ajamerI tAlano prayoga karIne samagra pUjAnI racanA, saMgIta ane kavitAno samanvaya sAdhe che. pratyeka pUjAmAM te padanI zAstrokta 9 mAhitI ApIne ArAdhanA karavAno bhAva vyakta karyo che. aSTaprakArI pUjAnI mAphaka ahIM paNa tapanA ArAdhaka AtmAno draSTAMta tarIke ullekha karavAmAM Avyo che. dA. ta. pAMcamAM sthavirapadanI ArAdhanA mATe padmottara rAjAno nAma nirdeza karyo che. padmottara nRpa iha pada sevI Atma arihaMta pada vatipA re / 7 / vIza sthAnakanI pUjAne AdhAre kavinI zAstrajJAnanA talasparzI samaja zakti ane jJAnamaya-Atma smaraNatAno vistArathI paricaya thAya che. Avo ullekha manuSyane cetana nAmathI udbodhana karIne ka2vAmAM Avyoche. dA. ta. rAcorI, cetanajI, mana zuddhatAnA rAco dhAro dhAro samAdhi kero rAga. siddha acala AnaMdI re, jyoti se jyoti milI, apane raMga me, raMga de herI hari lAlA pAThaka pada sukha cena dena, vasa amIrasa bhIno re muNida caMda isa mere tAra tAra tAra miTa gai re anAdi pIra cidAnaMda jAgI to rahI uparokta paMktio adhyAtmavAdanI mastInA udAharaNarUpa che. kavi AtmArAmajInI AtmAnA sahaja svarUpa pAmavA mATenI zubha bhAvanAnuM ahIM darzana thAya che. vIza sthAnakanA pUjAnA kendrasthAne AtmasvarUpa pAmavA mATeno kendravartI vicAra pragaTa thayelo che. duhA, DhALa ke gIMta, kAvya ane maMtra ema cAra vibhAgamAM pUjA vaheMcAyelI che. kavie upamA,rUpaka ane draSTAMta alaMkArono prayoga karIne vicAronI abhivyaktine asarakAraka banAvI che. chatAM ghaNAM badhAM pAribhASika zabda prayogone kAraNe kavigata zAstrIya vicAro AtmasAta karavA kaThina che. bhakti kAvyamAM je lAgaNI ke urminuM tattva joie te ahIM ochuM che chatAM adhyAtmavAda pratyenI sAcI lagana pragaTa karavAmAM saphaLatA meLavI che. sattarabhedI pUjA : pUjAnA vividha prakAromAM sattarabhedI pUjA prabhu bhaktinI vizeSatAno paricaya karAve che. pUjAnA viSayanI vividhatAmAM navIna bhAta pADatI kavinI sattarabhedI pUjAnI racanA che. pUrve sattaramAM zatakamAM sakalacaMdra upAdhyAyajIe sattarabhedI pUjAnI racanA karI hatI. aSTa prakArI pUjAmAM prabhunI ATha prakAre pUjA karavAmAM Ave che. tyAre ahIM sattara prakAre pUjA karavAmAM Ave che. eTale sattara bhedI nAma rAkhavAmAM AvyuM che. tenA nAma anukrame nhavaNa, caMdana, gaMdha, puSpArohaNa, puSpamALA, AMgIracanA, cUrNa, dhvaja, AbharaNa, puSpagRha, puSpavarSaNa, aSTa maMgala, dhUpa, gIta, nATaka, vAjiMtra ema sattara bheda vALI paraMparAgata lakSaNo yukta pUjA racI che. kavie prathama duhAmAM zrAvako mATe vidhipUrvaka pUjAnA phaLano ullekha karIne bIjA duhAmAM prabhu pUjAno zAstrIya graMthono AdhAra darzAvyo che. jJAtA aMge draupadI, pUjo zrI jinarAja rAya paseNI upAMgamAM, hita sukha ziva phala kAja // 2 // jJAtA dharmakathA agyAra aMga sUtramAM sthAna pAmyuM che. jyAre rAya paseNI upAMga che. 45 AgamamAM e be graMtho pUjA vize mULabhUta saMdarbha pUro pADe che. prabhu bhaktimAM vizeSa tallInatA ke bhakti sarItAmAM snAna karAvanArI A pUjAnI keTalIka paMktio pUjA viSayanA vicArone spaSTa kare che. 'jinadarzana mohanagArA jina pApa kalaMka pyArA'mAM prabhudarzanano mahimA che. e phaLano ullekha che. 'cidAnaMda dhana aMtarajAmI, aba mohe pAra utAra'mAM bhakta bhagavAnane vinaMtI karI potAno uddhAra karavA prArthanA kare che. AraMbhamAM prabhunAM vizeSaNo darzAvyA che. 'arham jigaMdA prabhu mere mana vasIyA'mAM kavinI kalpanA zaktino paricaya thAya che. bhakta kahe che bhagavAna to mArA manamAM vasI gayA che. bhaktinA prabhAvathI bhakta prabhu sAthe tanmayatA sAdhe che tenuM A Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 * prabuddha jIvana tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 udAharaNa che. dhvajapUjAmAM kavinI citrAtmaka abhivyaktinuM darzana thAya kavi AtmArAmajI kRta pUjAnI racanA cha kAvyamAM vibhAjIta thayelI che. prathama DhALamAM bhUta, bhaviSya ane vartamAna tIrthakarone kusumAMjali Ai suMdara nAra, kara karasiMgAra kADI caitya dvAra mana mAhedhAra arpaNa karavAnI vigata che. bIjI DhALamAM bhagavAna mahAvIre vIza prabhu guNa vicAra, adha saba kSaya kIno / 1 / sthAnaka tapa karyuM teno ullekha karI mAtAe cauda svapra joyAM tenI sUci kavinI kalpanAnI sAthe varNana zaktinA namunArUpa dhvaja varNanano ApI che. trIjImAM chappana dipha kumArikAonuM janma mahotsavamAM dUho noMdhapAtra che. Agamana, cothImAM Indra sughoSA ghaMTano nAda karIne badhA devone A paMcavaraNa dhvaja zobhatI mahotsavamAM padhAravA mATe sUcana kare che pAMcamImAM upasthita deva ghUgharIno dhabakAra devIo prabhune abhiSeka kare che. tenuM varNana che. ane chaThThImAM prabhu pUjA hemadaMDa mana mohatI karIne deva devIo ullAsathI gIta gAine nRtya dvArA bhaktibhAva pragaTa ladhu patAkA sAra 1L : kare che. te prasaMganuM nirUpaNa che. raNajhaNa karatI nAcatI zobhita jinahara zRMga koyala TahukI rahI madhuvanameM vAri jAuM re lahake pavana jhakora se kesariyA sAmarA, guNa gAuM re bAjata nAda abhaMga ! 2 !! - lAgI lagana kaho kese dhare prANajIvana patAkA jANe ke koI strI hoya tema nAcatI laherAtI ane ghUgharInA dezIono prayoga karIne snAtrapUjAne geya racanA banAvI che. chaThThI avAjathI saune mana mohaka lAge che. zuddha kAvya racanAnA namunA rUpa ' DhALamAM kavinI kalpanA zakti ane kAvya racanAnuM mAdhurya ne sauMdarya AvI paMktio sattarabhedI pUjAmAM jovA maLe che. AkarSaka banI rahe cheH AbharaNa pUjAmAM prabhunuM vAstavika citra AlekhavAmAM AvyuM che. nAcata zaka zakI ArasapahANanI mUrti ne kiMmatI vastrAbhUSaNothI alaMkRta karI prabhu herI bhAi nAcata zaka zakI pratimAne bhavya (Grand) batAvavAno prayatna karyo che. $ $ $ $ cha nana nanana - jina guNa gAvata sura suMdarIthI AraMbha thatI gIta pUjAmAM indrANI nAcata zaka zadI prabhunA guNagAna gAya che. tenuM AkarSaka citra AlekhyuM che. ' herI bhAI nAcata zaka zakI caMpakavaraNI sura manaharaNI caMdra mukha zRMgAra dharI II 1 I - snAtrane aMte kaLazanI racanA paraMparAgata rIte guru paraMparA ane tAla mRdaMga baMsarI maMDala racanA samaya sthAnano ullekha karyo che. veNu upAMga dhuni madhurI II 2 | AtmArAmajInA pUjA sAhitya para vihaMgAvalokana karatA eTaluM uparokta udAharaNamAM bhakti bhAvanAnuM cittAkarSaka ane spaSTa samajAya che ke kavie pUjAnA viSaya, vastunI pasaMdagImAM pratimA bhAvavAhI nirUpaNa thayeluM che -varNAnuprAsanI yojanAthI madhura padAvalI pUjananA viSayane kaThina vigatone potAnI AgavI zailImAM pustakarUpe banI rahe che. svIkArIne snAtra pUjA-aSTaprakArI pUjA ane sattara bhedI pUjAnI racanA sattarabhedInI pUjA narasiMhanI premalakSaNA bhaktinI sAthe sAmya karI che. A viSaya pasaMdagI aMge mAruM evuM anumAna che ke kavie prathama dharAve che. kavinI kavitA kalAno sAco paricaya prApta thAya che. sthAnakavAsI matanI dIkSA lIdhI hatI ane jaina tattvajJAnanA AtmArAmajI sAcA kavi tarIke pragaTa thAya che. abhyAsathI jina pratimAnA zAstrIya saMdarbho jANyA. eTale zvetAmbara snAtra pUjA: kavinA pUjA sAhityamAM snAtra pUjAnI racanA kavitA saMpradAyamAM dIkSA lIdhI. A vicAra parivartananI draDhatAnA prabhAvathI ane saMgIta kalAno suyoga sAdhe che. snAtra pUjA e prabhunA uparokta viSaya para pUjA racIne zAstrIya paraMparAnuM satyaniSThA ane janmAbhiSekanuM anusaraNa karatI racanA che. devoe merU parvata upara zraddhAthI gaurava vadhAryuM che. jaina tattvadarzananA abhyAsanA cakrarUpe navapada prabhuno janmAbhiSeka ujavyo hato tenA anusaraNa rUpe jina maMdiramAM ane vIsa sthAnaka pUjA racIne jJAnamArgane saraLa banAvavAno prayAsa pratidina ane mahotsavanI vidhimAM prabhunI sthApanA karIne janma karyo che. vividha dezIo ane zAstrIya rAgonA prayogathI kavitA, mahotsavanI ujavaNI karavAmAM Ave che. A pUjAmAM prabhunA janma saMgIta ane bhaktino triveNI saMgama sarjAyo che. laya, arthagaMbhIratA kalyANakanuM vizada varNana ApavAmAM AvyuM che. zabdAtIta varNa yojanA citrAtmakavALI paMktio emanI kavitva zakti AtmArAmajInI racanA pUrve kavi depAla, devacaMdrajI, abhivyaktinA udAharaNarUpa che. paMjAbanA vatanI hovA chatAM gujarAtI padravijayajI, vIravijayajI vagere kavioe snAtra pUjAnI racanA karI bhASAmAM hindInI chAMTavALI pUjA sAhityanI racanAo jaina kAvya che. pUjAnI lokapriyatAnI sAthe snAtrapUjA paNa vizeSa AdarapUrvaka sAhityano amUlya vAraso che. zrAvaka-zrAvikAo rAga-rAgiNI yukta vAjiMtranA sahayogathI zaMkhezvara pArzvanAthanI stuti guruparaMparAno ane racanA samayabhaNAvIne bhakti rasanI ramajhaTa jamAve che. snAtrapUjA sAthe sAmya sthaLa kavinA nAmano ullekha vagere madhyakAlIna jaina kavionI dharAvatI anya racanAomAM zrI jJAnavimalasUrikRta zAMti jina kaLaza, paraMparAnuM anusaraNa thayeluM jovA mATe aSTa prakArI pUjA karatAM sattara zrI padmavijayajI kRta zrI ajitanAtha jinanAM kaLazanI racanA thaI che. bhedI pUjA bhaktikAvyanI racanA tarIke vadhu saphaLa nIvaDI che. jyAre snAtrapUjAmAM mukhyatve prabhunA janmathI akhila vizvamAM AnaMdanuM navapada ane vIsa sthAnakanI pUjA bhakti karatAM jJAnamArgane sparzI vAtAvaraNa phelAya che. ane tIrthaMkaranA janmathI harSaghelA banelA buddhine kasoTIe caDhAvIne tattvanI kaThina vAtone samajAvavAno prayatna devadevIo bhAre ThAThathI mahotsava ujave che. temAM prabhunI mAtAne kare che. Ama emanuM pUjA sAhitya jJAna ane bhaktino samanvaya kare AvelA cauda svama, chappana dipha kumArikAo, cosaTha indro ane indrANIoe prabhune bhaktibhAvapUrvaka sugaMdha yuktadravyonI ane dudhanA mizraNathI abhiSeka karavAmAM Ave che te darzAvavAmAM AvyuM che. jaina kaviomAM zrI AtmArAmajInI racanAo lokahRdayamAM bhakti, khAtrapujAnI racanA eka padya nATakanI samakakSa sthAne pAme tevI che. svarUpe sthAne pAmI che ) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 prabuddha jIvana sukaDi orasIyA saMvAda rAsa ] DaoN. devaLAbahena saMghavI madhyakAlIna gujarAtI sAhityanI saMvAdAtmaka kRtionI paraMparAnusAra A rAsakRti sukhaDa ane orasIyAnA saMvAdane AlekhatI racanA che. saMvAdAtmaka kRtionI paraMparAmAM mAnavIonA paraspara saMbhASaNane AlekhatI, mAnavInAM aMgo ane avayavo arasaparasa bolatAM hoya evuM dAkhavatI ane A sRSTinA vividha padArtho vaccenA koi be padArthonA saMvAdane AlekhatI kRtio ema viSayAnusAra vibhAga pADI zakAya. prathama vibhAgamAM nema-rAjula saMvAda, guru-ziSya saMvAda, rAvaNa maMdodarI saMvAda to bIjA vibhAgamAM locana-kAjala saMvAda, jIbha-dAMta saMvAda, AMkha-kAna saMvAda, DAbA jamaNA hAthano saMvAda rasanA viSaya banyA che. trIjA vibhAgamAM samudra-vahANa, motI-kapAsiyo, samudra-kalaza, sUrya-dIpaka, sukhaDa orasIyo, Adino saMvAda AlekhAyelo che. upalabdha saMvAda kRtiomAM soLamA zatakamAM muni lAvaNyasamaya kRta rAvaNa maMdodarI saMvAda, kara saMvAda, gorI-sAvalI vivAda tathA sUryadIpa saMvAda tathA kavi sahajasuMdara kRta yauvana-jarA saMvAda, ane AMkha-kAna saMvAda noMdhapAtra che. sattaramAM zatakamAM ajitadevasUri kRta samakti zIla saMvAda; jayavaMtasUri kRta locana-kAjala saMvAda; hIrakalaza kRta jIbha dAMta saMvAda; kavi samayasuMdara ricata dAna- zIla-tapa-bhAvanA saMvAda; zrIsAra kRta motI-kapAsIyA saMbaMdha saMvAda, upAdhyAya kuzaladhIra racita udyamakarma saMvAda dhyAnArha kRtio che. aDhAramAM zatakamAM upAdhyAya yazovijaya kRta samudravahANa saMvAda, udayavijaya kRta samudra-kalaza saMvAda ane AcArya bhAvaprabhasUrikRta suDi orasIyA saMvAda saM. 1783 ullekhanIya che . A prakaTa kRtinI svahastAkSara likhita hastaprata graMthabhaMDAramAMthI upalabdha thatAM teno paricaya atre karavAno uddeza che. bhAvaprabhUsUrinI A saMvAda-racanA 16 DhAla ane 354 kaDInI 764 paMkitaomAM patharAyelI sahuthI dIrgha saMvAdakRti che. A kRtinuM nAma saMvAda chatAM temAM AlekhAyelo che vivAda. sukhaDanI lAkaDI ane orasIyA vacceno A vivAda nArI-nara vacceno, vanaspatikAya ane pRthvIkAya vacceno huMsAtuMsIbharyo vivAda che. arasaparasane ekamekathI mUThI uMcerA sAbita karavAnA prayatnanI parAkASThA sarjI sAmAnA doSadarzana ane potAnA guNagAna sudhI pahoMcI jai Akhare samAdhAna ane saMvAdamAM pUrNa thatI A racanA kavinI phaLadrupa kalpanAzakti, UMDI vicArazakti ane tIkSNa dalIlazaktino paricaya karAve che. zatruMjayatIrtha para jinaprabhunI aMga pUjA mATe orasIyA para sukhaDa ghasavA jatAM e be vaccenA saMbhASaNane AlekhatI A kRtimAM kavie niti-bodha upadezanI suMdara gUMthaNI karI che. prAraMbhe jinezvaradeva, sarasvatIdevI ane temanA kRpApAtra siddhasena divAkarAdi kavivaro tathA guruzrI mahimAprabhasUrine praNamIne kavie cothI ja kaDImAM 'sukaDi orasIyA taNo kahissuM sarasa saMvAda' ema viSayAraMbha karI lIdho che. RSabhajiNaMdaputra cakravartI rAjA bharata ayodhyAnagarImAMthI cha khaMDa bhUmi para rAjya kare che. sAthe 14 ratno, 9nidhi, 64 hajAra rANIo ane apAra aizvarya che tyAre kevalIprabhu RSabhadeva mukhe 'saMghapati' pada mahimA, tenA lakSaNo, tenuM kArya Adi zravaNa karatAM utsAha prakaTatAM bharatarAjA zatruMjayayAtrAno saMgha lai javAno saMkalpa pAra pADavA udyamazIla banyAnI vAta prathama DhALamAM kavie kahI che. saMgha prayANanuM suMdara varNana karatI bIjI DhAla ane je girirAjanA kAMkare kAMkare anaMta sAdhugaNa sidda thayA che tyAM caitya karAvI, prabhunA prAsAdo racAvI, aneka prakAre bhaktibhAvapUrvaka prabhujInI pratimAo banAvaDAvI pratiSThA mahotsava karavAnI taiyArI darzAvatI trIjI DhAla ema pUrva bhUmikA AlekhI kavi cothI DhAlathI saMvAdakRtinA mukhya viSaya para Ave che. A 56 kaDInI pUrvabhUmikAmAM bharatarAjA, tenI rANIo, tenuM rAjya, 11 saMghapatinA lakSaNo, kartavya, mAhAtmya, saMgha prayANa AdinA saMkSipta suMdara varNano che. bharata rAjAe 'manoharamUlI auSadhI motI rayaNa pravAla, tIrthodaka mATI zubhAvAlA gaMdha vizAla; agara kapUra kesara suDi vAvyA valI javAra, pratiSThA upayogI vastu sakti savi sAruM.' ane 'gharSaNa pIsaNa ka' 'lei sUkAMDa hAtha' 'karai ghasarako jehavai orasIAne aMga,' ke turata suDi bolI 'bharata suNo eka vinati re.' ane 12 kaDImAM te orasIAno sparza potAnA aMgane thAya te aNaghaTatI vAta che. te mATenAM kAraNo darzAve che. tenA uttararUpe dhIragaMbhIra orasIyo 44 kaDInI uktimAM prabhAvaka dalIlonI rajUAta kare che. chatAM sukaDi mAnatI 'nathI. te 48 kaDImAM pratyuttara Ape che, jenI sAme orasIyo 21 kaDImAM ane pharIthI sukaDinI 28 kaDInA pratyuttara sAme 33 kaDImAM dalIlo kare che. Ama sukakaDanI 12, 48 ane 28 tathA orasIyAnI 44, 21 ane 33 kaDInI sAmasAmI dalIlonI 88 tathA 98 ema kula 202 kaDIno A vivAdAtmaka saMvAda che. saMbhASaNa hoi bolacAlanI lahekAmaya pAtra anurUpa bhASA prayojAI che. pariNAme kRtinI sAhajika svAbhAvika sacoTa rasAtmakatA sadhAya che. vivAda karatAM pUrvapakSa- uttarapakSa ekamekane utArI pADI, temanI rajUAtane vajUda vagaranI sAbita karI potAnI vAtane sAcI siddha karavAnA sakSama prayAsa kare che. baMne pakSanI dalIlonI joradAra rajUAta A saMbhASaNane rasamaya banAve che. A dalIlone tarkadraSTie tapAsIe to baMne pakSe tathyAMza che ja . sukaDi potAne taruva2 ziromaNi ane parimalapUrNa tathA orasiyAne hIna, nirguNa, jenA saMparkamAM Ave tene ghasIne kSINa karanAra jaDa pASANa kahe che. jenuM aMga kSatabharapUra che, je saMhAraka che, jalamAM jAte DUbI anyane paNa DUbADe che. mUDhane jenI upamA apAya che teno saMga ucita nathI. asamAna saMganuM pariNAma kAga saMga haMsa jevuM Ave che. e orasIyo othamI hai, niguNa nipaTa e hIla; mUDha nai ima kahai mAnavI re, pratyakSa eka pASANa. orasIyo potAne girivaMzano samartha suta mAne che. girirAja zatruMjayano vaMza ja gaNe che. dhIra gaMbhIra ghoSathI 'kaTakI caMdanataNI' thI udbodhana karI tenA garva khaMDanano prayAsa AraMbhe che. sukhaDanuM saMskRta nAma 'zrIkhaMDa' napusakaliMga ane vyavahAranAma sukaDi straliMga che. naTanI jema nAma-jAti badalanAra, strIjAti tarIke mAyA-mosAnI adhikatAthI sattaramuM pApasthAnaka gaNanAra sukakaDa vaLI temAM Avo ahaMkAra ! uccatAnI vAta to dUra rahI A to nIcatAnIya parAkASTA! sukaDi yAne ke strIjAtinA durguNo darzAvI, atAga strIcaritra ane strIoe karelAM hIna kRtyonAM aitihAsika draSTAMto ApI orasIyo tenI hInajAti sAbita karavA mathe che. chatAM strIjAtimAMya apavAdarUpa soLa satI, jinamAtAo che ja, tema sugaMdhaguNane lIdhe sukakaDanuM mahatva che kharuM ! paNa jo te kAraNa tajI, kArya icche to mUrkhatA che. kAryasiddhi zakya to ja bane jo te kuhADAthI kapAya, orasIyA para ghasAya, bhAvikajana dvArA prayojAya ane tyAre ja te jinapUjana mATe upayogI banI zake. vaLI orasIyAnI jAti to ucca che. zaila rAjaputra te bhAre chatAM upakArI che. tenA nAmamAM Avato 'urasa' yAne ke hRdaya tene hRdayavaMta darzAve che. teno saMga e bhoga nathI kemake te apUrva brahmacArI che. gaMdhanI chAkI, kalezanI mAtI, kezavallabha strIjAti sukaDie bUrA phaLa ApanAra kusaMpa jhaghaDo tajI devAM joie. suDine hInajAti kahevAvAthI thayelo roSa tenA pratyuttaramAM jaNAvatAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 12 prabuddha jIvana tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 te orasIyAne liMboLI ane potAne drAkSa gaNAve che. orasIyAnA kavi kArya-kAraNa saMbaMdhanI vistRta carcA rajU kare che. dhumra vahina nyAya khAnadAnane tucchatAthI varNavatAM te zilA mA, gaMDa zaila, pitA, loDhI samajAvatAM jyAM jyAM dhUmADo tyAM tyAM agni evo saMbaMdha samajAve che. bahenanA kabavALo gaNAve che. puSkarAvartameza ane magazailanA draSTAMte kAraNo pAMca prakAranA dazave che. jemAM eka kAraNa che svabhAva udaMDatA avaguNa darzAve che. tenuM saMskRta nAma "avakarSaka' yathArtha che. kemake kAraNa-svopAdAna. jenA pariNAme mAtA marudevI siddha thayA. te ja pramANe te strI jAti sukaDi mATe apakarSa-vinAzakArI che. kArya kAraNanI bAbata to sukaDi ane orasIyo baMne jinapUjanArthe svopAdAna kAraNo che. baMne evI che ke pANI bharavA mATe kAryarUpI ghaDo ja levAya kAraNarUpI kuMbhAranA mahattvanAM che. baMne anivArya che. cAkano to vicAra paNa na karAya. TADhathI bacavA sahu vastra oDhe, reTiyo ke pachInI dezanAmAM syAdvAvAda ekAntavAdane bhaMjaka che. temAM sAta trAka nahi. mATe kArya sAthe ja saMbaMdha ucita kAraNane zuM kare ! nayano samudAya jJAnadraSTi ApanAra che. A sAta nathamAM cAra dravyanaya che. * sukaDi vanaspati jAtinuM mahattva ane upakAritA darzAvatA saMkhyAbaMdha naiigama saMgraha vyavahAra ane RjusUtra tathA traNa paryAyanaya che. zabda, rUDha draSTAMto ApI potAnuM mahattva darzAve che. jinezvaradevanA chatrarUpe azokavRkSa ane paryAya. A darekanA zata prakArabhede sAtaso naya thAya. Ama chatAM A devataruM kalpavRkSa ane daivI daza taruvaronI te vaMza ja che. jina pratimA, jina sarvanI samagrapaNe vicAraNA karyA bAda ema tAraNa kADhI zakAya ke sukaDi maMdira dvAra, sAdhukarano daMDa, maMtrajapa mATe mALA ItyAdimAM kASTa prayojAya sugaMdhasvabhAvane lIdhe pradhAna kAraNa che. chatAM prathama orasIyA kAraNa AvyA che. jagatane poSaNa ApanAra anAja, Arogya ApanAra auSadhi, sugaMdhI bAda ja te jinaaMge caDe. Idriya upabhoga tela-attarAdi sAmagrI ApanAra vanaspatijAti ja hoI gaNadhara dezanAmAMnI A zAstra siddhAMtanI tathA nayanI carcA kavie : tenuM sthAna ucca ja che. ' atyaMta saraLa rIte rajU karI che. gharagaththu draSTAMto ApI sacoTatA ANI che , orasIo tarata tenI dalIlanuM khaMDana karatAM jaNAve che ke tenI saMgati to konI konI sAthe che? mAthe sarpa yA kuhADI che. pavana tenA parimalano paMcanavidhi kriyA viNa pAka na dhAnano, cora che. vaLI sUtra siddhAMtAnusAra dasa taruvara vanaspatijAtinA nahi paNa bolyA viNa uThaI nahI svara koI gAmano; pRthvIkAya yAne orasIyAnI jAtinA che. vaLI jala, vanaspati ane sarva annakavala udyamaviNa navi AvaI mukhaI, prANInA AdhArarUpa pRthvI ja che. jina maMdira, jina pratimA, gaDha, maDha tenAM viNa puNya kima saMpatti bhogavII sukha ja bane che. jIvane poSaka AhAra pakAvavA mATe pAtra Avazyaka che. te mATInuM . Ama "mAnI sukaDi vAta' orasIyAne sIsa namAvatI khamAvatI ane ja che. saptadhAtu ratno Adi pRthvInI ja pedAza che. AbhUSaNo paNa teno ja mela thayo orasIyA sAthe malapato'thI saMvAda sadhAI vivAdano aMta Ave bane che. lavaNa pRthvIkAya vinA bhojanamAM rasa nathI. Ama chatAM parvataputra rasa nathI. Ama chatAM parvataputra che. dravyapUjAnI taiyArI thatAM pratiSThA mahotsavanA vividha tabakkAo caudamI orasIo ane parvata ugela sukaDi baMne samAna mahattva dharAvatAM hoI bhAI DhALamAM ane bhArata rAjAnI bhAvapUjA paMdaramI DhALamAM varNavI kavi aMtima bahena samAna che. soLamI DhALamAM kRtinA racanA, samaya, sthaLa, kartAnAma, guruparaMparA, sukaDino roSa adhika vaghatAM te orasIyAne harAyA Dhora sama ane ' phalazruti Adi varNavI pUrNAhuti kare che. abhimAne phUlI gayelA coLA sama kahI sukaDi sAthe vAda karavA mATe tene . kavinI dalIla zakti tarkazaktino paricaya karAvatI A racanA bhASA apAtra gaNAve che. draSTie paNa noMdhapAtra che. uddabodhana ane saMbhASaNanI rajUAtamAM | dekhI ToluM lokanuM huI bhUrAyuM Dhora, bolacAlanI bhASA tenA vividha lahekAo, kAkuo sAthe prayojAI che. tima tuM bhUrAyo thayo rahyo saMgha tujha kori; "sukaDi orasIyAnI uktiomAM potapotAnI vAtanA samarthanarUpe je je te mAthuM upADIuM mujhasyu karavA vAda, avataraNo TAMke che tenuM vaividhya kharekhara dhyAna kheMce tevuM che. sAmAnya - gheTAMnI pari guraharyo savi sukyo tava sAda, lokokita, kahevata, subhASitathI mAMDIne kavita chaMda ane gAhAno upayoga sukaDi potAnA nAmanI vyutpati karI tenA samAnArthI zabda karyo che. kule bAra avataraNanI sATha paMktiomAM A rajUAta thaI che. sukRtyakArikA sukriyA, zubhanArI, zIlavatI, satI ema darzAve che. ane saMgati samAjanI ja zobhe , asamAnanI saMgatanA phaLa vAyasahasanI kathA pachI kulavatI nArInA AcAra-vicAranuM kArya-kArya aMgenI tenI aucitya dvArA kahI cAra prakAranA saMga kahela che: (1) sana sajanano dudha-sAkarano samajanuM vistRta varNana karI potAnI uccatAnuM pramANa Ape che. sAthe sAthe (2) sajana-durjanano sonA kAcano. (3) durjana-sajanano pittaLanIti-bodha-upadeza draSTie paNa sukaDinI A ukti zrotAo mATe samRddha ' mANekaratnano (4) durjana-durjanano cakamaka paththarano to vaLI saMgati kIjaI banI rahe che. sAdhukI haraI usakI vyAdhi. A ukti bAda bharata rAjAnI rANIo sukaDino pakSa laI orasIyA ochI saMgata nIcakI AThAM puhara upAdhi jevI hiMdI zabda chAMTavALI sAthe sukaDinI IcchA viruddha na lagADavA jaNAve che. paraMtu bharata rAjA ukti paNa A ja saMdarbhamAM che. to nIca puruSane vahIvatA kavita chaMdanI taTasthapaNe baMne pakSane pUrNapaNe saMbhALavAnA matanA che. tethI orasIyAne bhASA viziSTa che. "jUlIkhAto, deha romAto, bholo, DhIlo, DhIlaMgo, karma javAba ApavAnI taka maLatAM ja sukaDine utArI pADatAM kahe che lalo DIgo, DolAlo, ThIkaraThAlo, ThoTha ThIMgAlo, bhaMDaga bhUkhAlojene "nahIM garvama kari re gaNilaDI pAsI gaMdha pakaccha, A gAMThaI nANo dAnavo dANo' te to nahIM lakSaNa nahIM lAvaNa" ema baMne rIte jo jinaaMge navi caDhI tuM tujha janama alpaccha. ThAlo che. chatAM sAthe sAthe samajAvaTano sUra paNa kAyama rAkhe cheH - sulakSaNanI zIlavatI nArInA lakSaNomAM pati pahelAM jame nahIM, samajAvo sukaDi prate hajI na uDaI uMgha, ziyaLanI nava vADa sAcave, parva tithie brahmacarya pALe, jinapUjana kare, e paNI parvata Agalai mAMDaInija mAhAbhya. prakAre AcAra varNana vizeSa che. supuruSa paNa ziyaLanI sImA sAcave. kRpaDeDakI kima lahaI guru sarovara gamya emasukaDine puNI ane potAne parastrI sAme najara na kare. sAta vyasanathI dUra rahe. pAMca prakAre dAna kare. parvata, tene kuvAnI phUlaNa deDakI ane potAne vizALa sarovara gaNAve che.' te potAnA nAmano artha laukika vyutpattinI rIte karatAM orasIyAno o saMgha kADhe. jinapUjA kare evA A cAra varNana ja che. dalIlabAjInA dAvapecanI ane urbodhananI lahekAmaya bhASA, eTale omakAra yAne jinezvara-deva, jinapUjA, jainadharma ane temAM rasIyo te orasIyo. vaLI tenA nAmano eka artha supuruSa jaNAvI tenAM lakSaNo rasamaya, saraLa, sacoTa, nirUpaNa, dIrghakRti chatAM asmalita kathanapravAha; lokokti Adino sAro ucita upayoga; thoDAM chatAM varNave che. Ama potAnI samaja ane mAhAbhya darzAve che. rAjA bharata nA. suMdara varNano kevaLa vANI vilAsa na lAge tevI narma-marmayukta bodhaka nirAkaraNa mATe gaNadharane prArthanA kare che. tyAM A vivAda saMbhASaNano aMta dalIlo e A racanAnuM jamApAsuM che. je tene madhyakAlIna gujarAtI Ave che. cothI DhALanI cothI. kaDIthI AraMbhAyela A 202 kaDInA vivAdAtmaka sAhityanI "saMvAda' nAmI kRtiomAM noMdhapAtra banAve che. saMbhASaNa bAramI DhALamAM samApta thAya che. teramI DhALamAM gaNadhara dezanAmAM Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 prabuddha jIvana "bharatezvara bAhubalirAsa'mAMnA zakuna-apazukana ane varNanono saMdarbha DDaoN.baLavaMta jAnI madhyakAlIna gujarAtInI rAsa, AkhyAna, pavADA ke padyAtmaka rie eTale zakuna, apazukana, koI akudaratI banAvo ke prasaMgo lokavArtAonAM mUlyAMkanamAM emAMnI azuka-apazakuna ane vividha vyaktigata ke sAmAnya) jenA dvArA vyaktinAM jIvanamAM ke dezamAM zubha varNanonI vigatone kartA-2cayitAnI-sUkSma nirIkSaNa zakti ke ke azubha banavAnI AgAhI karavAmAM Ave che. udAharaNa tarIke sAmAjika abhijJatA tarIke ghaTAvAya che e mane barAbara nathI lAgatuM. koIne chIMka AvavI. AMgaLInA TAcakA phoDavA, AMkhamAMthI niSkAraNa. kRiti aMtargata pravezela A vigato mATe Avazyaka-anivArya hoya che. AMsunI dhAra thavI vagere dvArA kaMi azubha banavAnuM che ema mAnavAmAM ucita sthAne AvI badhI vigatono viniyoga karIne paNa kartA potAnA Ave che. makAna para kAgaDo bole to mahemAna Avaze ke paradeza gayela racanAkauzalyano paricaya karAvato hoya che. paraMtu AvI badhI vigato pati pAcho AvI rahyo che. evI zubha AgAhI karavAmAM Ave che. arthAtu zakuna-apazakunanI vigato ane vanavarNano, nagaravarNano. sUryagrahaNa, caMdragrahaNa, dhUmaketunuM dekhAvuM vagere dezane mATenA rijho kacerI-varNano, yuddha varNano, strI-puruSa varNano kartA-racayitAnI- gaNAya che. sUkSmanirIkSaNa zaktinI ghAtaka gaNAvI zakAya nahIM, kAraNa ke e badhuM (1) bhAratIya vidyAbhavana dvArA prakAzita tathA DaoN. e. esa. paraMparA-prApta mAhitI-jJAnanA viniyogarUpe hoya che. nAkara, premAnaMda gopANI dvArA saMpAdita 'riSTa samuccaya' (I. sa. 1945) nAmanA ane zAmaLa ke anya jainakavioe ekasarakhI rIte AvA varNano graMthamAM riSTonI vizad carcA karavAmAM AvI che. prAkRta bhASAmAM prayojyA che. badhAnI nArIo sarakhI che. badhAmAMnA nagaravarNano lakhAyela A graMthamAM 261 gAthAo che. ahIM e saMpAdita karIne bahudhA sarakhA che. zuM sAtaso varSa jeTalo samayagALA daramyAna badhuM eno saMskRta anuvAda tathA pariziSTarUpe ane TippaNarupe kaMI keTalIya ekasarakhuM ja rahyuM haze? sAmagrI mUkIne DaoN. e. esa. gopANIe potAnI zAstrIya saMzodhana te hakIkata maghakAlIna kartAoe kavipada prApti mATe abhyAsa karyo draSTinAM darzana karAvyA hoi A saMpAdana khUba ja mahatvanuM che. ariSTa hoya e jJAna ahIM kAraNabhUta che. aneka dAnapatro-khatapatro ane samuccaya'nA mULa kartA durgAdave riSTonA mukhya traNa prakAra ApyAM che. - kAvyabaMdha-chaMdanA graMthomAMthI kAvyazALA-pAThazALAnA saMdarbhorUpa ' (1) piMDastha-AMgaLInA TacAkA phoDavA, AMkho sthira thaI javI, dastAvejI purAvAo maLe che. bhUjanI "rAo lakhapata vrajabhASA AMkhomAMthI satata AMsunuM paDavuM vagere A prakAramAM Ave che. pAThazALA'nuM chellA so varSa pUrvenuM suMdara udAharaNa che. . (2) padastha-judA judA svarupe sUrya ane caMdranuM darzana saLagato kavipada prApti mATenA abhyAsamAM kavione kAvyasarjana uparAMta dIvo ThaMDo lAgavo, caMdramAM vartuLo dekhAvA ke haraNa na dekhAvuM vagere A kAvyapaThanano paNa khAsa abhyAsa karAvavAmAM Avato, chaMda, alaMkAra prakAramAM gaNAya che. ane prAsa mATenA aneka graMtho kaMThastha karavAnA rahetA, AvA aneka (3) rupastha-nija chAyA, parachAyA ane chAyApuraSa-A graMthonI hastaprato Aje paNa upalabdha che. AvA graMtho uparAMta keTalAka avAjora prakAro che. chAyAnA svarupa uparathI AgAhI thAya che. samuccaya paNa kaMThastha karavAnA rahetA. kartA potAnI racanAmAM A badhI svaprone paNa riSTano eka prakAra gaNyo che. devendrakathita ane kaMThasthasAmagrI yathAsthAne samucita rIte prayojIne kRtinuM sarjana kare sahaja evA svapronuM vividha rIte arthaghaTana karavAmAM AvyuM che temAM eTale koI purogAmIno paDagho athavA to anukaraNa che ema paNa na vividha prakAranI AgAhI karavAmAM AvI che. kahI zakAya. AkhI paraMparAmAM hakIkate A jJAnane kAraNe badhI eka navIna prakAra "praznariSTa'no che. AnA nava avAnsara prakAra samAnatA, paDaghAya. maulikatAno khyAla atyAre che e rIte pahelAM na che. aMguliprazna, alakSI prazna, gorAcanA prazna, praznAra prazna, hato. zakunaprazna, akSaraprazna, horAprazna ane lagnaprazna. AmAM zakuna prazna aneka AkhyAnomAMnA zakuna-apazukana tathA vanavarNano, nagara jANavA jevo che. AmAM judA judA prANIonA darzanArupI riSTanI kevI varNano ane pAtravarNanonI sAmyatAnuM A rIte adhyayana karavAthI zubha ke azubha asara thAya che te batAvAyuM che. kALuM ziyALa, kAgaDo, paraMparAno paricaya maLI rahe. ApaNI pAse sAmagrI mATe azva, bagalo, sArasa, samaDI, popaTa, kabUtara vagere DAbI bAjue 'risamuccaya' ane 'varNakasamuccaya' jevA graMtho che. ene AdhArarUpe dekhAya to mAMdA mANasanuM jIvana vadhAre che. jyAre A badhAM dakSiNa svIkArIne e graMthomAMnI yAdI kevI rIte satata paraMparAmAM nirupaNa bAjue avAja karatA dekhAya to te daradInuM jIvana TUMkAve che. pAmI e tapAsano viSaya banavo joie. bhale graMthemAMthI vigato, 'riSTa-samuccaya'nAM AdhAra para "bharatezvara bAhubalirAsa'mAM nirupI, paraMtu enuM e nirupaNa kRtinA saMdarbhe keTaluM ucita che? kRtine AvatAM riTo joie. bAhubalirAsanI 55-65 kaDImAM A riSTonuM zradhyeya, hRdayasparzI ane arthapUrNa banAvavAmAM A nirupaNa kevo bhAga varNana che. bharatarAjA maMtrInI salAhathI bAhubaline samajAvavA dUta bhajave che? te tapAsIne kartAnI pratibhAnuM mUlyAMkana karavuM joie. mokale che, tyAre dUtane vividha prakAranAM apazukana thAya che, jenuM ahIM AkhyAnaparaMparAne badale rAsaparaMparAmAMthI prAraMbhanI eka pariNAma sAruM nathI ema sUcavAya che. bAhubali pAse javA dUta ratha atyaMta mahattvanI racanA "bharatezvara bAhubalirAsa'mAMnA zakuna- joDe che tyAre rathano DAbI bAjuno azva vAraMvAra sAme thavA lAge che. apazukana ane varNanomAM 'riSTasamuccaya" tathA "varNakasamuccaya'nI kALa bilADo ADo Utare che. jamaNI bAjue gadheDAno paga sAmagrI kevI rIte nirupaNa pAmI che tenI tapAsa karavAno upakrama che. pachADavAno ne bhUkavAno avAja saMbhaLAya che. bAvaLanI sukAyela DALI prAraMbhamAM meM abhyAsa mATe khapamAM lIdhelA A banne graMthono TUMko para beThelI devacakalI avAja kare che. jhADonA jhUMDamAM beThelo ghuvaDa paricaya karAvIne pachI emAMthI kaMI sAmagrI "bharatezvara bAhu- citkAra kare che. jamaNI bAjuethI sApa pasAra thAya che. ziyALa lALI balirAsa'mAM kyAM prayojAI che e TUMkamAM darzAvela che. risTonI kare che. DAbI bAjue DAkalAno avAja Ave che. cIbarI avAja kare (zakuna-apazakunanI) vicAraNA sanAtana kALathI cAlI Ave che. che. vaDavRkSa parathI yakSa ane kALIyAra joDuM utare che. ratha AgaLa cAlatA riSTonI mAnyatA bhAratIya jIvanamAM tathA sAhityamAM uparAMta sAme saLagatA aMgAra dekhAya che. AgaLa kALo hAthI potAnA dAMta vizvabharanI bIjI saMskRtiomAM paNa jovA maLe che. ' dekhADe che ne sUcave che ke dUtanA AyuSyano aMta AvI rahyo che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. prabuddha jIvana tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 ' Ama vividha prakAranAM ri do dvArA ahIM cakravartI rAjA bharata mATe AbhUSaNanA nirdezo ane 51mAMnA azvanAmonA varNana saMdarbho yuddharUpI azubha pariNAmanuM sUcana thayela che. A badhA ahIM nirUpaNa varNakasamuccaya'mAMyo mA vAya che. pAmelA zakuna-apazakuna "riSTa-samuccaya'mAM paNa ekasAthe kramabadhdha Ama vAdya, Ayudha, prAsAda, AbhuSaNa, khAdyasAmagrI ane azva rIte noMdhAyelA che. zAlibhadrasUrie ahIM eno samucita rIte AdinA varNano je rIte "bharatezvara bAhubalirAsa'mAM prayojAyela che viniyoga karyo jaNAya che. A paraMparA pAchaLathI " vidyAvilAsa eno spaSTa saMdarbha- "varNakasamuccaya'mAM kaDIbadhdha rIte maLe che. pavADuM' ane 'vimala prabaMdha' jevI aneka kRtiomAM paNa draSTigocara AvA samuccayo hakIkate kartAone kathAmAM ucita sthAne thAya che.. vigatonA nirUpaNa mATe khapamAM lAgatA hoya che. paraMparA rUpe (2) mahArAjA sayAjIrAva yunivarsiTI-vaDodarAnI prAcIna gurjara madhyakAlIna kRtiomAM AvA varNano samAnarUpe draSTigocara thatA hoI graMthamALA heThaLa prakAzita DaoN. bhogIlAla sAMDesarA saMpAdita graMtho eno artha anukaraNa thato nathI, temaja tatkAlIna parivezanuM ke varNakasamuccaya bhAga-1 (I.sa. 1956) bhAga-2 (I.sa. 1959) sarjakanI sUkSmanirIkSaNa zaktirUpa nirUpaNa thato nathI. hakIkate A mAM aneka prakAranA varNano viSayaka kRtionuM saMpAdana ane abhyAsa badhA varNananirUpaNanI prAkRta-apabhraMza kALathI eka paraMparA che ane che. varNakasamuccayanI sudIrgha paraMparAmAMthI prApta hastapratone AdhAre enuM anukaraNa jUnI gujarAtImAM paNa draSTigocara thAya che. "bharatezvara thayeluM A saMpAdana gujarAtanA saMzodhana-saMpAdanagraMthomAM atyaMta bAhubalirAsa'ne AdhAre A vigato darzAvI. samagra paraMparAno mahattvanuM che. ahIM prathama khaMDamAM agiyAra jeTalA vividha varNako vigate abhyAsa karavAthI AkhuM citra spaSTa thAya. " bharatezvara saMpAdita karIne mUkyA che. eno lekhanasamaya bahudhA paMdarathI aDhAramAM bAhubalirAsa'nA zakuna, apazakuna ane keTalAka varNanono saMdarbha saikA vacceno che. emAMnA keTalAkanI racanA dasathI tenI vaccenA riSTasamuccaya' temaja "varNasamuccayamAMthI prApta thAya che. A badhI caulukayayuga daramyAna thayelI hovAnI saMbhAvanA emAMnI paraMparAprApta sAmagrIne enA kartAe ahIM evI rIte eve sthAne varyasAmagrIne AdhAre nirdezI zakAya tema che. prayojI che ke e kAraNe vAtAvaraNanuM nirmANa thayuM. viSayasAmagrIne bharatezvara bAhubalirAsa'mAMnA 74thI 76 kaDInA vAdyonA zraddheya parimANa paNa prApta thayuM. AmAM kartAnI sarjaka draSTi samAviSTa nAmo ane 88, 90, 110 kaDImAMnA prAsAdanA nAmo, 104, che ema kahI zakAya. ApaNI madhyakAlIna kathAkRtiomAMnA zakuna 106, 107, 109, 112 kaDImAMnA AyudhanAmo tathA 177thI apazukana ane varNana nirUpaNano A draSTibiMduthI vigate abhyAsa 178mAMnA varNano, 37 kaDImAMnA khAdyasAmagrInA nAmo 59 kaDInA thavo joie.' berarathI brigeDiyara : vArtAzelInAM zabdacitro ppro. cI.nA. paTela DaoN. ramaNalAla cI. zAhe potAnA lazkarI jIvananA anubhavo te pahelAM karnala cArlsanA nAmanA eka lazkarI adhikArIno orDala "berathI brigeDiyara" nAmanA emanA pustakamAM vArtAzailInAM (eTale ke aMgata nokara) hato tyAranuM che. karnala cArlsa nivRtta thaI zabdacitro dvArA varNavyA che. gujarAtI sAhityamAM lazkarI jIvananA IglenDa jatAM pahelAM dhoDIne potAnA be khissAmAMthI koI ekamAM anubhavo khAsa koI lakhAyA nathI te jotAM A pustaka eka navI bhAta hAtha nAkhI je rakama maLe te laI levAnuM kahyuM. dhonDIe bemAMthI eka pADe che. khissAmAM hAtha nAkhatAM tene temAMthI pAMca rUpiyA maLyA ane potAne nezanala keDeTa koramAM potAnI 1951thI 1970 sudhInI evaDI moTI bakSisa maLI ema mAnI te khuza thaI gayo. paNa pachI lagabhaga vIsa varSanI kArakirdImAM DaoN. ramaNalAla zAha dasa hajArathIye karnala cArlse tene kahyuM ke teNe jo bIjA khissAmAM hAtha nAkhyo hota to vadhu vyaktionAM saMparkamAM AvyA hatA, paNa e badhI vyaktiomAM tene 500 rUpiyA maLata, tyAre pahelAM to tene aphasosa thayo paNa temaNe potAnA nivedanamAM jaNAvyuM che tema, "jenuM zabdacitra kaMIka pachI teNe mana manAvI lIdhuM ke potAnA nasIbamAM paisA ja nathI. tenI rasika bane ane enA jIvananI ghaTanA vize eka vArtAnI jema lakhavuM. kamanasIbInuM bIjuM udAharaNa te eka AMkhe kANo hato chatAM, eka game' evI soLa vyaktione pasaMda karI che. mane to dasa hajAra jeTalI orata tene paraNavA taiyAra thaI hatI, paNa te paNa tenA paisA laine vyaktionA saMparkamAM AvavAno anubhava keTalo samRddha haze e bhAgI gaI ane bIje paraNI gaI. eTale berarane thayuM ke jo potAnA vicAra ja Azcaryamugdha karI de che.). nasIbamAM orata ja na hoya to nakAmAM phAMphAM zuM mAravA? potAne ahIM DaoN. ramaNalAla zAhe AlekhelAM soLa zabdacitronuM vaividhya aMgrejI ghaNI zAMti che, pote bahu sukhI che ema te lekhakane kahe che-zrImad sAhityanA abhyAsIne madhyakAlIna aMgrejInA caudamI sadInA mukhya bhAgavatagItAnA "saMtuSTo yena kenadita'nuM te smaraNa karAve che. kavi jephrI cosara enA kaeNnTarabarI Teilsa' nAmanA vArtAsaMgrahanA bIjuM zabdacitra lazkarI mijAjanA karnala briTonuM che. temaNe prolaoNgamAM- eTale ke pravezakamAM-dorelAM 29 yAtrIonAM zabdacitronuM tAlIma zibiramAM vIjaLInA dIvAo mATe vyavasthA karavAnI smaraNa karAvaze. paNa cosaranAM zabdacitro ane DaoN. ramaNalAla zAhanA javAbadArI kaeNpTana zarmAne soMpI hatI. kaeNpTana zarmAe potAnI e zabdacitro vacce eka mahattvano bheda che. cosara kalpita pAtrone javAbadArI pAra pADavAmAM kaMika maMdatA sevI che evo vahema AvatAM vAcakanI kalpanAne jIvatA jAgatAM strIpuruSo jevAM tAdaza karI Ape karnala briToe, AjJAkArI avAje trADa pADI, "kaeNpTana zarmA, meM tamane che, jyAre DaoN. ramaNalAla zAha pote jemanA pratyakSa saMparkamAM AvyA je kAma soMpyuM che te thavuM joie eTale joie. A mAro orDara eTale hatA evI soLa vyaktione koI kuzaLa vArtAkAranI kaLAthI vAcakanI orDara' ane barAbara sAta vAge lAITa thai gai. lazkarI zista kevI kalpanAne tAdaza karI Ape che. A zabdacitro ApaNe joIe: hoya teno khyAla A prasaMga Ape che. 5 paheluM zabdacitra eka AMkhe kANA ane potAnI e kANI AMkha trIjuM zabdacitra gherA zyAma varNanA, potAnI javAbadArInA DhaMkAya evI rIte pAghaDI paheratA, koI sthitaprajJanI svasthatAthI bhAnavALA, bhoLA ane udAra ane je hase tyAre kALA hoTha vacce sapheda potAnI kamanasIbInAM be aMgata udAharaNo ApatA berara (eTale ke dAMta vadhAre cakacakita lAge evA havAladAra nAyaDunuM che. eka divasa nokara) dhonDInuM che. tenI kamanasIbInuM paheluM udAharaNa te berara banyo teo keDeTone rAIphala vAparavAnI tAlIma ApatA hatA tyAre Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 temanAthI eka zabda bolavAmAM bhUla thai jatAM, 'tuma kyA gadhA hai? .. hama tumako DimoTa kara degA', ema temanuM apamAna karI dhamakI ApanAra kamAnDanTa mejara khannA upara dveSa rAkhavAne badale teo udArabhAve keDeTone kahe cheH bhUla mArI che. sI.o. sAheba thoDA mArA duzmana che? e to mArA bhalA mATe kahe che.' e pachI eka divasa rAtre zibiramAM bhayaMkara vAvAjhoDuM thatAM, bIjA taMbuonI jema mejara khannAno taMbu paNa khIle bAMdhelI dorIo sahita ukhaDI gayo tyAre havAladAra nAyaDu ghanaghora aMdhArAmAM ane varasatA varasAdamAM pote ghAyala thaine paNa potAnA khabhA u52 mejarane UMcakIne lai AvyA. ethI pote nIcalI pAyarIe utArI pADavAnI dhamakI ApI hatI te havAladAra nAyaDune mejara khannAe ena.sI.sI.no vahIvaTa karatAM lazkarI mathakane potAnA khAnagI ahevAlamAM nAyaDune baDhatI ApIne jamAdAranuM pada ApavAnI bhalAmaNa karI ane potAno e khAnagI ahevAla koi bIjAne vaMcAvavAno na hoya to paNa temaNe te badhA ophisarone vaMcAvyo. vAvAjhoDAthI zibiramAM thayelI avyavasthAnuM lekhakanI kalame evuM tAdaza citra vAcakanI dRSTi samakSa khaDuM karyuM che ke vAcaka pote e vAvAjhoDAne pratyakSa joi rahyo che ema ene lAge, prabuddha jIvana cothuM zabdacitra, lagabhaga cha phUTa UMco, moTI AMkhovALo ane jyAre doDato hoya tyAre chalAMgo mArIne lAMbA DagalAM bharIne doDato hoya evuM lAge evA govAnA vatanI oliva2 AndrAde nAmanA keDeTanuM che. A AndrAdee khaDakavAsalAmAM yojavAmAM AvelI ramatagamatanI spardhAomAM seinTa jheviyarsa kaoNlejanI 'bI' kaMpanIne traNavAra palaTAtA uttejanAbharyA vAtAvaraNamAM kevI rIte 'zreSTha kaMpanI' tarIkenI TraoNphI meLavI ApI ane ema satata trIjIvAra TrophI meLavI javA mATe 'bI' kaMpanIne 'vizeSa mAna'nI TraoNphI paNa maLI e samagra AMkhe dekhyA ahevAla jevo rasika vRttAnta vAcaka lekhakanA zabdomAM ja vAMce evI bhalAmaNa che. mArI kalama e ati rasaprada vArtAne nyAya karI zake ema nathI. pAMcamA, jamAdA2 bilenA zabdacitramAM mukhyapAtra lekhaka pote ja che. jamAdAra bile paNa karnala briTo ane mejara khannAnA jevA lazkarI mijAjanA hatA. zastronI tAlIma letA adhyApakomAMthI ekanI najIvI bhUlane mATe paNa sakhata Thapako ApatAM jamAdAra bile barADI UThyA, 'gadhekI mAphaka kyuM aisI galatI karate ho?' paNa A ja jamAdAra bilee potAnA jAnanA jokhame lekhakane ghAyala thatA bacAvI lIdhA hatA. lekhake henDa greneDa (eTale ke hAthe pheMkavAno baoNmba) cAra vAra 70 phUTathI dUra pheMkyo paNa pAMcamI vAra temaNe krikeTanI ramatamAM baoNla pheMkanAra potAno hAtha ghumAvI baoNla pheMke ema potAno hAtha vadhAre paDatA jorathI ghumAvI bomba pheMkyo ane tethI bomba taddana najIka ATha-daza phUTanA aMtare ja paDyo. ramaNalAla zAhane potAne AnI khabara na paDI, paNa temaNe bomba pheMkyo ke tarata jamAdAra bile emanI upara kUdI paDI emanI pITha upara vIMTaLAi vaLyA ane potAnA be hAthathI ramaNalAlanAM AMkho ane moDhuM dabAvI dIdhAM, emaNe emana karyuM hota te bombamAMthI UDIne paDelI karacoe lekhakane ghAyala karyA hota. sAcI namratAthI lekhaka kabUla kare che: 'A banAvathI huM bahu DhIlo thai gayo. potAnA jAnanA jokhame mane bacAvavA mATe meM jamAdAra bileno khUba khUba AbhAra mAnyo.' badhA adhyApakone je jamAdAra bilenuM vartana zarUAtamAM jaMgalI ane tochaDuM lAgatuM hatuM emanAmAM temane have, sainyanA mANasomAM sAthIone ane dezane bacAvavA mATe svArpaNanI je bhAvanA rahelI hoya che tenuM pratyakSa udAharaNa jovA maLyuM. 15 chaThThuM zabdacitra, 'goLamaToLa bharAvadAra cahero, jhINI AMkho, kAtarelI ghaTTa kALI mUcho' dharAvatA ane mAtra pAMca phUTa UMcA evA nAyaka nAikanuM che. A nAyaka nAikanI lekhakane ane temanA sAthI ophisarone ramUja karAvatI eka evI lAkSaNikatA hatI ke zikSaka mATe urdUmAM vaparAtA 'ustAda' zabdanA paryAyarUpe teo 'vastAda' zabda bolatA ane lekhaka ane bIjA ophisarone zastronI tAlIma ApatAM potAne maLatI sAmagrI tAlImArthIone maLatI sAmagrI karatAM judI hoya e sUcavavA 'vastAda ke liye alaga' ema bolatA. AthI 'vastAda ke liye alaga' e vAkyanuM tAlIma lenArA adhyApako raTaNa karatA, ane pachI to bIjA vyavahAromAM paNa e adhyApako 'vastAda ke liye alaga' bolIne majAka karavA lAgyA hatA. nAyaka nAikane potAnA aMgata jIvana vize koi pUche e jarAya gamatuM nahIM. lekhake evo eka prazna pUchyo to temane uttara maLyo, 'tenuM tamAre zuM kAma che? phAlatuM vAto choDo..' paNa lekhake pUchavAnuM cAlu rAkhyuM ane jANI joine eka gapagoLo pheMkyo ke 'tamAro A caMdraka raziyAnA yuddhano lAge che' e gapagoLAnI thoDI asara thai kharI. emane uttara maLyo : 'eTalI paNa khabara nathI? e raziyAno nathI, barmAnA yuddhano caMdraka che, basa, have bIjI vAta nahIM.' Ama chatAM eka divasa lekhaka ane temanA sAthIoe nAyaka nAikane pUchyuM : 'nAikasAheba, tamArI ATalI ochI UMcAi che, chatAM lazkaramAM tamane kema pasaMda ka2vAmAM AvyA?' nAikasAhebe thoDI AnAkAnI karI paNa pachI bIjA vizvayuddhamAM sainika tarIkenI potAnI romAMcaka kArakirdInI vAta karI. e vAtano sAra e hato ke temane barmAnA morace jaMgalamAM laDavAnuM AvyuM hatuM, barmAnA jaMgalonI e laDAimAM nAyaka nAika jApAnIonA hAthamAM yuddhakedI banyA tyAre jApAnI sainikoe temane khUba mAryA ane hAthepage doraDAM bAMdhI, TrakamAM besADI eka kedI sainikonI chAvaNImAM lai gayA. te pachI eka divasa jApAnI sainiko nAyaka nAikane ane temanA sAthIkedIone eka chAvaNImAMthI bIjI chAvaNImAM lai.jatA hatA tyAre nAyaka nAike, badhI hiMmata bhegI karIne baMne jApAnIo upara ociMto jhaDapI ane jhanUnI humalo karI emanA hAthamAMthI doraDuM choDAvI bhAgyA ane divasa AthamavA Avyo tyAM sudhI doDatA rahI 40 mAila jeTalA dUra nIkaLI gayA. tyArapachI barmAmAM jarUrI rakama kamAvA nAyaka nAike, eka jADI barmI vRddha zeThANInI dukAne nokarI rahyA. ane nokarI karatAM nAyaka nAika e zeThANInI potAnA jevI ja ThIMgaNI juvAna dIkarI sAthe premamAM paDyA ane tenI sAthe lagna karyuM. thoDo vakhata, emano gRhasaMsAra sArI rIte cAlyo, paNa pachI, sAsu ane patnI, baMne nAika upara divase divase vadhAre johukamI karavA lAgyAM. emAMthI chaTakavA eka divasa nAyaka nAika koi moTA dukAnadAranuM bila cUkavavA jatA hatA tyAre teo raMgUna jatI eka khAnagI basamAM besI gayA ane raMgUna pahoMcI tyAMthI AgaboTamAM besI kalakattA AvyA. bhArata have AjhAda thai gayuM hatuM. * eka brigeDiyarasAhebanI bhalAmaNathI temane pharIthI lazkaramAM bharatI karavAmAM AvyA. meM nAyaka nAikanI kArakirdIno ATalA vistArathI ahIM sAra Apyo che kAraNa ke e kArakirdImAM hAsya ane vI22sanI sAthe AchApAtaLA karuNarasanI paNa chAMTa che. sAtamA zabdacitranA pAtra, UMcA, gorA, bharAvadAra cahero ane vAMkI mUchovALA ane laherI svabhAvanA jATa rejimenTanA mejara Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 * : prabuddha jIvana tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 dilAvarasiMga, chAvaNInuM nirIkSaNa karavA AvelA sarkala kamAnDara karnala siMdhune bIjA divase pUruM nirIkSaNa karavAno samaya na maLavA devAnA hetuthI AgalI rAte lagabhaga be vAgyA sudhI pAnAMnI ramatamAM rokI rAkhavAnI caturAI kare che ane potAnA e hetumAM teo saphaLa paNa thAya che. AThamuM zabdacitra vAtavAtamAM ena.sI.sI.nA keDeTo ke ophisarone khoTI rIte dhamakAvanAra lazkarI mijAjanA paMjAbI mejara tejAsiMganuM che. eka rAtre e mejara tejAsiMge hAsyarasanuM nATaka karyuM. emanA mitra karnala harapAlasiMhe emane pIvaDAvelA zarAbanA nazAmAM temaNe chAvaNInA chevADe dhobIe kapaDAM dhovAnuM pANI ukALavA lAkaDAM saLagAvyAM hatAM tene moTI Aga mAnI beThA ane rAtanA bAra vAgyAnA arasAmAM chAvaNImAM Aga lAgI hovAnI cetavaNI ApavAno ghaMTa jorajorazI vagADyo. navamuM zabdacitra ena.sI.sI.nI baTaeNliyananA bhaMDAramAMthI ophisanA kArakuna, hamAla ane paTAvALA kevI rIte corI karatA hatA te caturAithI pakaDI pADanAra kaeNpTana siMghanuM che, to dasamuM zabdacitra jemane chAvaNImAM rasoinI saMbhALa rAkhavAnI javAbadArI soMpavAmAM ovI hatI te kaeNpTana kulakarNIne lalacAvI ane kaoNnTrakTara sAthe bhaLI jaI bhraSTAcAra AcaranAra ane e bhraSTAcArano doSa kaeNpTana kulakarNI upara DhoLanAra mejara mutAlikanuM che. agiyAramA zabdacitranuM pAtra UMco, goro, laMbagoLa cahero, ochA ane bhUkharA vALa temaja saheja bhUrI AMkhovALo, jotAM gamI jAya evo, badhA vidyArthIomAM judI bhAta pADe tevo eMglo- inDiyana jevo lAgato 'tejasvI vidyArthI anDaraophisara elana che. eNe kaMI bhUla nahotI karI, chatAM karI che ema mAnIne tene 'iDiyaTa' kahI apamAna karanAra kaeNpTana jAdavane potAnA svamAnanI khumArIthI elane kahI dIdhuM, "sara, vadhumAM vadhu zikSA tame zI karI zako? mArI renka laI zako, mane DimoTa karI zako. mane kaoNlejamAMthI Disamisa karAvI zako, to A badhAM mATe Aje ja huM taiyAra chuM. tame mane DimoTa karo te pahelAM rAjIkhuzI huM renka.ahIM ja pAchI ApI dauM chuM.' ATaluM kahI teNe tarata ja anDara-ophisara tarIkenI potAnI renkanI paTTIo kADhIne kaeNpTana jAdavanI sAme pheMkI ane kahyuM: "sara, A lo tamArIrenka pAchI. tamane icchA thAya to mane kolejamAMthI paNa Disamisa karAvI zako cho. mane eno jarAya Dara nathI.' elananuM zabdacitra ApaNuM ane vidyArthIonuM . dila jItI le evuM che. bAramuM zabdacitra ena.sI.sI.mAM joDAi pahelA divase eka uMdara mArIne cUpacApa ena.sI.sI. ophisanI bArImAMthI ophisanA kabATa nIce nAkhI, pachI pote ja e uMdarane bahAra pheMkI dai, pANIthI potuM karI badhuM sApha karI ophisarono vizvAsa saMpAdana karI kaoNrporala bananAra bArazInuM che. e kaoNrporala bArazIe keDeTone lazkarI tAlIma ApavA nAsikamAM yojavAmAM AvelI chAvaNImAM bIjA keDeTonA rUpiyAnI corI karato ane e rakamamAMthI sigareTa phUMkato, jugAra ramato ane zarAba pIto. lekhake kevI caturAIbharelI yukti karIne bArazInI badhI vAta pakaDI e vAcaka lekhakanA ja zabdomAM ja vAMce. teramA, seinTa jheviyarsa kolejamAM vijJAnanA tejasvI vidyArthI lAnsa kaoNrporala jayeza varmAnA zabdacitramAM ghero karuNa rasa che. jayeza varmAne "bI" pramANapatranI parIkSA ApI inTara sAyansanI vArSika parIkSAmAM be viSayomAM rAhata meLavI bAkInA viSayomAM UMcA TakA meLavI muMbaI yunivarsiTImAM pahelo AvI enjinIyariMga kolejamAM dAkhala thavuM hatuM. paNa jayeza keDaTone ApavAmAM AvatI tAlImamAM dhyAna ApavAnA badale bIjAoe soMpelAM paracUraNa kAmo karyA karato. pariNAme devalAlImAM yojavAmAM AvelI zibiramAM jayeza napAsa thayo. muMbaimAM kolejanA noTisa borDa upara mUkavAmAM AveluM pariNAma vAMcIne pote nApAsa thayo che e jANI jayeza eTalo badho nirAza thayo ke teNe kolejanI prayogazAmAM jaI koI jherI rasAyaNa khAIne ApaghAta karyo. bAkInAM zabdacitromAM caudamA, lekhaka pote ane temanA sAthIo karatAM nIcalI pAyarInAM hovA chatAM kaeNmpa-kamAnDanTa mejara, kolAbAvAlAe jemanI kaeNmpa-eDampaTanTa tarIke nimaNUMka karI te sAthe ja jemane saMpUrNa sattAno nazo caDI gayo ane je keDeTo pAse vArevAre potAne salAma bharAvatA te lephTanenTa moghenuM, zabdacitra tathA paMdaramuM tejasvI subedAra ovaTenuM preraka zabdacitra ane soLamuM rAtanA bhojana samAraMbhamAM pArasIone saheja evI mazkarI- majAka karavAnI vRttithI potAnA lazkarI jIvananA keTalAka prasaMgo ane TUcakAo kahI vAtevAte badhAne hasAvanAra brigeDiyara dArUvAlAnuM zabdacitra-e traNe zabdacitromAM vAcakone rasa paDe evI ghaNIbadhI sAmagrI che. - DaoN. ramaNalAla zAhe A soLeya zabdacitro evI sarasa rIte doya che ke vAcakanA citta upara emanA potAnA vyaktittvanI spaSTa chApa aMkita thaI jAya che. mArA potAnA citta upara temanA vyaktittvanI evI pahelI chApa pustakamAM zabdacitronI pahelAM mUkelI 1955mAM lephTananTanA gaNavezamAM pADavAmAM AvelI mejara ramaNalAla zAhanI chabImAM dekhAtA prabhAvazALI lazkarI adhikArInI che. paNa e lazkarI adhikArIno mijAja DaoN. ramaNalAla zAhe dorelAM zabdacitronA pAtromAMnA karnala briTo, mejara khannA ane evA bIjA lazkarI adhikArInA mijAja jevo teja nathI. tenA badale vAcaka mejara ramaNalAla zAhamAM uSmAbharyuM komaLa hRdaya, potAnI bhUla kabUla karavAnI namratA, kyAreka TIkhaLavRtti, jAtajAtanI vyaktiomAM rasa levAnI saMvedanazIlatA, pote je je vyaktionA saMparkamAM AvyA hatA temanA bAhya dekhAvanI ane lAkSaNikatAo potAnA manamAM noMdhI rAkhI pote dorelAM zabdacitromAM e lAkSaNikatAo vAcakane pratyakSa karAvavAnI kaLA, ane ena.sI.sI.mAM 1951thI 1970 potAnI lagabhaga vIsa varSanI kArakirdI daramiyAna potAne thayelA anubhavonuM e kArakirdI pUrI thayA pachI bAvIsa varSe temanI pAse sacoTa nirUpaNa karAvI zake evI asAdhAraNa smaraNazakti ane sarjaka kalpanA, e badhuM joI prabhAvita thavAya che. vAcakanA citta upara AkhA pustakanI je samagra chApa paDe che te eka samRddha vyaktitvanI che. ApaNane AvuM rasaprada pustaka ApavA mATe DaoN. ramaNalAla zAhane hArdika abhinaMdana! Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 prabuddha jIvana thoDoka krodha paNa atizaya duHkhadAyI che -sAdhu prItamaprasAda dAsajI jaina purANanI eka kathA che. eka vakhata baLadevajI, vAsudeva ane gItAmAM kahyuM che ke, sAtyaki vanamAM jaI rahyA hatA. zikAranA zokhIna hatA. eTale 'dropAta pati saMmoH saM skRti viSamaH | zikAranI pAchaLa ghoDA doDAvyA, mRgayA karatA karatA rAta paDI gaI. smRtibhraMzAta buddhinAzo buddhinAzAt praNazyati // vanamAM aMdhAruM ghora, rasto dekhAya nahi, AgaLa paNa javAya nahi ane thoDo paNa krodha thavAthI kramaza: mANasano sarvaprakAre nAza thAya che. pAchaLa paNa javAya nahi evI sthiti thai. eka aMgreja lekhaka kahe che ke, "tame haso cho tyAre tamArA be - chevaTe eka ghaTAdAra vRkSa nIce sUI rahevAnuM nakkI karyuM. ghoDAone snAyuo ja kheMcAya che. jyAre gusse thAva cho tyAre pAMca snAyuo, bAjanA vRkSa sAthe bAMdhI dIdhA. aDadhI rAte pasAra thaI gaI hatI. kheMcAya che. vijJAna paNa prasanna mane rAkhavAnuM sUcave che. krodhI , vAsudeve kahyuM, 'A nirjana vanamAM koIke jAgatA rahevuM jarUrI che. badhA mANasanI bhakti bhagavAna sudhI pahoMcatI nathI. ' sUi jaizuM to koIka lUMTI jaze ane ghoDAone choDI jazo. aMte nirNaya eka bhaktane isue devaLe jato joyo. tenuM mukha krodhathI rAtacoLa thayo ke be jaNAe sUi javuM ane eka jaNe cokI karavI. Ama hatuM. AMkho lAla hatI. Isue pUchyuM, "bhAI Ama utAvaLo thaine. vArApharatI karavuM. kyAM jAya che? "Ahuti ApavA'. "are tArA mukha upara to roSanI prathama praharamAM baLadeva ane vAsudeva sUI gayA. sAtyaki rakSAmAM gherI chAyA che, tuM zuM Ahuti ApIza?' Isue tene rokIne pUchyuM. beThA. evAmAM vRkSa parathI pAMdaDA kharyA, nAno vaMToLiyo Avyo. kyAMthI zAMti hoya? roSa na hoya to bIjuM zuM hoya? ghera bhAI sAthe dhumADAnA goTA sAthe eka AkRti UbhI thai. e eka pizAca hato. jhaghaDIne Avyo chuM.' bhakta eka zvAse bolI rahyo hato. 'tAre jIvatA rahevuM hoya to dUra jA, huM A sUtA che te bannene khAvA ' "bhAI dhIro thA. tArI Ahuti oTale mUkI jA. ghera jaine Avyo chuM.' pizAce capaTI vagADIne sAtyaki ne kahyuM, sAtyaki sAvadha kolarahita thaI bhAInI mAphI mAga. tArI Ahuti deva svIkArI leze." nI lagAma pizAcanAM kapALa para phaTakArI, pizAca paNa isue tene krodharahita thaI bhakti karavA zIkhavyuM. tene gAMThe tevo na hato. te sAme jaIne bAtha bhIDavA taiyAra thayo. banne nAnI bAbatomAM Akant thai jaie e ThIka nI sahanaza bAthIbAtha AvyA. sAtyakino krodha mayAdA oLagI gayo. Azcaya to keLavavI ja joIe. sahanazaktithI ja mANasanI kasoTI thAya, e thata ke sAtyaki jemajema krodha karato tema pizAcanuM baLa tathA AkAra. ' galAbane paNa kAMTA Uge che. te hasatA hasatA sahana kare che. krodha para ' vaTApazAcasAtyaki pachADuthI. sAtyaki ghAyala thayA, kAbu meLavavAnuM A uttama sAdhana che. bIjuM sAdhana che- kSamA. jenuM haiyuM eka praha2 sudhI sAtyaki tenA sAthe lo. prahara pUro thatAMnI sAthe ' ' 'kSamAno gaMNa dharAve che te duzamanane paNa vaza karI zake. kSamA vaDu vAre pizAca adrazya thaI gayo. yasyaH Darnana viM siM' ema kSamAzIlane durjano paNa kAMi karI tyArabAda sAtyakie baLadevane jagADyA ane pote sUI gayA. zakatA nathI. pharI pizAca AvI caDyo. baLadevajI sAthe paNa tene yudhdha thayuM. sikaMdare erisToTalane pUchyuM, "gunegAra pharI guno na kare ane baLadevajI krodha kare tema pizAcanuM baLa vadhe, baLadevajI thAkI gayA. karelA gunAnuM phaLa bhogave e mATe ene kaI sajA yogya che?' pizAca tene haMphAvIne adrazya thaI gayo. erisToTale uttara Apyo, 'kSamA'. have prahara pUro thatA vAsudevane jAgavAno vAro Avyo. bIjo prazna pUchyo, 'kSamA kaye vakhate karavI?" uttara Apyo ke baLadevajI sUI gayA. pizAcane niyama mujaba pragaTa thavAnuM ja hatuM. jyAre duzmana ApaNA hAthamAM sapaDAyo hoya tyAre.' vAsudeva beThA hatA tyAM vikarALa rUpa dharIne pizAca AvIne Ubho AvA samaye eka jaNa jo namatuM ApI de to vadhu krodha thavAno rahyo. " sAruM thayuM tame sAme AvIne UbhA! have mAro samaya jaldI prasaMga na bane. pasAra thaze kharuM? vicArato hato ke UMgha kema karIne UDADavI, A tame . iglenDanI rANI ilijhAbethe skoTalenDa para kabajo jamAvyo. sAmA AvIne UbhA te ThIka thayuM.' vAsudeve pizAcane kahyuM. tyAMnI rANI merIne phAMsIne mAMcaDe laTakAvI. merIno maMtrI IlijhAbetha - pizAca to mAravA ja Avyo hato. teNe dAMta pIsIne vAsudevane para gusse thayo. "rANIne goLIthI vIMdhI nAkhavI joIe ' evo | eka thappaDa lagAvI dIdhI. vAsudeva hasavA lAgyA. 'sarasa! tamArAmAM vicAra thayo paNa zuM thAya? rAjyasattA AgaLa zuM gaju? aMtaramAM ' jora ghaNuM che, sAhasa sAruM karo cho? vAsudeve sahaja rIte kahyuM. krodhano vaMToLiyo phukAyA kare. aMte roSamAM ne roSamAM te marI gayo. ' paraMtu A samaye kautuka sarjAyuM. vAsudeva jema jema hasatA jAya ane maMtrInA mRtyu bAda tenI patnI mAgariTa lembamanane ajaMpo rahyo, krodha karyA vagara javAba ApatA jAya tema pizAcanuM baLa ghaTatuM gayuM. mArA patine maravAnuM kAraNa A IlijhAbetha che eTale enuM kAsaLa AkAra nAno thato gayo. chelle eka kIDA jevaDo thaI gayo. vAsudeve kADhavuM ema vicArI teNe vera vALavAnuM nakkI karyuM. tene eka paDIkAmAM bAMdhI dIdho. eka rAte kALo pozAka paherI hAthamAM pistola laI ilijhAbethanA savAre sAtyaki UThyA tyAre tenuM AkhuM zarIra duHkhatuM hatuM. teNe gharamAM praveza karyo. cAre bAju nIrava zAMti hatI. ekAeka pagamAM Thesa badhI vAta vAsudevane kahI. baLadeve paNa temAM samarthana ApyuM. vAsudeve vAgatAM pistola hAthamAMthI paDI gaI. rANI tathA sevako jAgI gayA. zAMtithI bannenI vAta sAMbhaLI ane hasatA hasatA kahyuM, "Avo mArI tamAma muddAmAla pakaDAI gayo. nIce paDI gayelI pistola rANIe sAthe, huM tamane kAMika batAvuM." ema kahIne jyAM ghoDAo bAMdhyA hatA hAthamAM lIdhI. sevakone thayuM ke hamaNAM ja rANI tene vIMdhI nAMkhaze, paNa * jhADanI bakholamAM eka pAMdaDAnuM paDatuM mUkyuM hatuM te rANIe tene bAthamAM lIdhI, kSamA ApI ane ghara sudhI salAmata rIte kholIne batAvyuM ane kahyuM, "A rahyo te pizAca, kIDo thaIne pizAca pahoMcADavA sainikone AjJA karI. koIke rANIne pUchyuM ke, 'A duzamana beTho hatA. sAtyaki ane baLadeva tene joI rahyA. pharI vAsudeve kahyuM, strI kahevAya tene kema. mAphI ApI?' rANIe zAMta svare kahAM. tame tene oLakhyo nahi. e pizAca-mUrtimAna krodha hato. ApaNe baLatAmAM ghI homIe to bhaDako ja thAya.' krodhathI krodha vadhe, veranI jema jema krodha karIe tema tenuM baLa vadhatuM jAya. tene jItavAno upAya paraMparA thAya. krodharahita thavuM te che. satsaMgathI ane samajaNathI AvA guNo Ave vacanAmRtamAM kahyuM cheH "thoDoka krodha Upaje te paNa atizaya du:khadAyI che." upekSAthI te kITarUpa krodha pizAcane pheMkIne teo rAjI thayA. ' ' SUU. krodha na Ave kArya karI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 pUruM paDatuM nathI 0"satsaMgI' Aje basa-TrenamAM musApharI karatAM zuM jovA maLe che? taddana jUnI pagAranI kamANIvALA prAthamika temaja hAiskUlanA zikSako, DhabanI thelIo ane kothaLAone badale Adhunika suTakeso ane sinIara kalAka sudhInA karmacArIo ane sAmAnya vepArIonuM rUdana thelIothI abherAIo jANe zobhI rahetI hoya ! chevaTamAM chevaTanI tIvra hoya che. be pagAranI Avaka dharAvatA karmacArIo ane thoDI DhabanAM vastro paheravAM e yuvakayuvatIono svabhAva ja banI gayo chevizeSa kamANI karatA vepArIonuM Arthika rUdana haLavuM hoya che. . Adhunika calacitromAM basa-TrenamAM beThelAM utAruonAM drazyo Ave atyAre kolejonA vyAkhyAtAonAM ATalAM sarasa pagAradhoraNa hovA che tevAM ja lagabhaga drazyo bhAratanI cAre dizAmAM saDako para satata chatAM temanI AvI dalIla avAranavAra rahetI hoya che. "zikSakanI doDatI basomAM ane niyata mArge doDatI gADIomAM jovA maLe che. Arthika sthiti sudhare nahi tyAM sudhI zikSaka jJAnathI samRddha bane e zaheromAM raheNIkaraNInI draSTie gharanuM ghara hovuM e taddana sAmAnya vAta azakya che. zikSaka sadAya Arthika praznonI cUDamAM ja rahelo che. vagere banI gaI che. nAnAM makAnanI racanAmAM baheno UbhAM UbhAM rasoI vagere... prAthamika zALA ane hAiskUlonA zikSakonAM pagAradhoraNo kare evAM pleTaphormavALuM rasoDuM ane gesano cUlo cheka ja pracalita kharekhara sArAM gaNAya, chatAMya temanuM rUdana paNa sadAya rahetuM ja hoya. bAbato che. TI.vI.e reDiyonuM sthAna lIdhuM che. temaja mahine che. pariNAme ophisonA karmacArIo, zikSako ane kolejonA zikSako sittera-eMzI rUpiyA kharcavAthI TI.vI.nA paDadA para calacitro ane temaja yunivarsiTIo dvArA thatA bhraSTAcAro suvidita che. A lokonI paradezonA kAryakramo jovA maLe. moTAM zaheromAM hoTelo, najara moTA amaladAro, prakhyAta DaoNkTaro, vakIlo, pradhAno, netAo, gesTa-hAuso- atithigRhonuM bhADuM khabara laI le tevA hoya che to paNa abhinetAo vagere para hoya che. koi paNa rIte Avaka vadhAravI te badhAM bharacaka rahetAM hoya che. upahAra gRho Thera Thera bharacaka jovA evuM sUtra vizvavyApI banyuM che jeNe bhAratanA lokone paNa "Avaka maLe che. ThaMDAM pINAMnI hoTelo paNa bharacaka ja rahetI hoya che. zera vadhAravAnA rogavALA banAvI ja dIdhA che. levAmAM asaMkhya loko paisA roke che. bAhya draSTie joIe to A saghaLI to pachI pUruM paDatuM nathI'no marma zuM? 'pUruM paDatuM nathI" nAM kSetramAM nizAnIo samRddhinI che. vAstavamAM bhArata deza garIba che ane tenA TapAlIo, paTTAvALAo, majUro, khetamajUro, khAnagI peDhIo ane para paradezonuM moTuM devuM paNa che. grAnTa letI khAnagI saMsthAonA nAnA karmacArIo temaja eka A garIba vikasatA dezanI samRddhinI bAhya nizAnIonI pagAranI Avaka dharAvatA prAthamika zALAnA zikSako, hAiskUlanA - bhItaramAM spaSTa-aspaSTa vyakitagata rUdana cAlatuM rahe che. "pUruM paDatuM zikSako ane sarakArI dhArAdhoraNa pramANe pagAra meLavatA kArakano nathI." A satya gaNAya ke asatya? bhArata deza garIba che tethI AMkho vagereno samAveza thAya che. A loko "pUruM paDatuM nathI' ema kahe to mIMcIne te satya kahevuM paDe ke mAnavuM paDe. bIjI bAjuthI mANasano temAM avazya tathya che. tenuM kAraNa e che jiMdagI mAtra Arthika svabhAva asaMtoSI che tethI A rUdanane asatya paNa kahevuM paDe. A gujarAnano prazna nathI, paraMtu saMtAnono sAdhAraNa abhyAsa, saMtAnonAM saMbaMdhamAM akSara puruSottama svAminArAyaNa saMpradAyanA prAtaHsmaraNIya lagna ane tabiyatanI takalIpha aMge davA vagere bAbato jIvana sAthe yogIbApA (jJAnajIvanadAsajI svAmI)nAM lokapriya nAmathI jANItA vaNAyelI ja che. sarakAra moMghavArInA haptA Ape to paNa moMghavArI banelA je mahAna samartha saMta 24 varSa pahelAM pRthvI para vicaratA hatA parezAna kare tevI che. tethI eka pagAranI Avaka dharAvato sAmAnya temanA hRdayasparzI zabdo A pramANe che:-"adhyAtma, adhibhUta ane karmacArI samagra paristhitine pahoMcI na vaLe e dekhItuM che. sAdAInI adhidaiva e traNa tAparAM jIva prANImAtrabaLe che. adhyAtma zuM? mananuM paNa hada hoya temaja karakasaranI paNa maryAdA che. duHkha. e koinuM pUruM thayuM nathI? muMbaImAM pacAsa lAkha mANaso rahe . "pUruM paDatuM nathI' evI bUma pADanArA sau koie bahAranA che. emane pUchIe. "tamArA mananuM pUruM thayuM?' dareka kaheze. "mAre kaMIka ' jhAkajhamALathI aMjAIne potAnI raheNIkaraNI paNa evI bane evI adhUruM che, pUruM nathI thayuM.' koine zAMti na maLe. tema AkhA dezamAM vicAraNAno tyAga karavo joIe. evI vicArasaraNI potAnA badhAyane pUchI juo. mananuM duHkha koinuM maryuM nathI. adhibhUta zuM? Arthika saMjogonI je kharekhara ciMtA hoya tene atyaMta moTAM parathakI duHkha thAya. adhidaiva zuM? devano kopa thAya. koIne sukha nathI. svarUpavALI ciMtA banAve che. potAnuM amuka prakAranuM jIvana nathI tevAM mAMhI (aMtaramAM)sagaDI evI dhakhe che ke acchera khIcaDI caDI jAya ! aphasosa ane ciMtA potAnuM zArIrika ane mAnasika svAthya paNa tyAre sukhanuM ThekANuM saMta che." bagADe che. pariNAme potAnA vAstavika prazno samajavAnI zakti paNa A zabdo vAMcanAranA aMtaranI sagaDI ThaMDI thaI jAya tevA rahetI nathI. pukhta uMmaranA mANaso potAnI javAbadArI samajatA hoya samAdhAnakArI che. paraMtu je loko Arthika vedanAno anubhava kare che che to paNa AjanI havA evI che ke anya sukhI loko jevI raheNIkaraNI teone sudAmA bhaktanI patnInA zabdo khUba game che, "RSirAya, meLavavAnI ciMtAmAM teo pAyamAlIne AmaMtraNa ApI bese. evuM jJAna gamatuM nathI..." jyAM sudhI AvA lokone rokaDa nANuM hAthamAM hakArAtmaka rIte vicArIe to je potAnI Avaka hoya temAM anukUlana na Ave tyAM sudhI koi vAta temane rucatI nathI, evuM temanuM temanAM sAdhIne AnaMdathI jIvana jIvAya evo svabhAva ghaDavo joIe. sAdI samagra jIvanamAM saMbaMdhI rUdana hoya che. bhUkhyA mANasane anna joIe, rIte jIvavAmAM potAnI jAta pratye tiraskAra na keLavavo ane sAmAnya jJAna nahi evI dalIla para mANasa Arthika bAbatane prANaprazna saMjogone lIdhe patnI ane bALako potAnA pratye yogya bhAva nahi banAvato rahyo che. ghaDIbhara potAnuM thoDuM Arthika sukha hoya to paNa te rAkhe evuM vAgoLe na ja rAkhavuM. patnI saMjogo joine ja AvI hoya tene jovAmAM AvatuM nathI. "mane ATalI sagavaDa kema na maLe?' evAM che. vadhAre Avaka hoya to ja patnI rAjI thAya evA bhrama pAchaLathI rUdanamAM mANasanAM samayazakti veDaphAya to paNa tenAM rUdana, Akroza vyathita na thavuM. vagere aTakatAM ja nathI. mANasa jugAra, loTarInI TikiTa vagerenA deNuM to koI saMjogomAM karavuM ja nahi. deNuM sahelAIthI bharI rastAomAM paNa otaprota banato rahe che. AvA mANasane 'pUruM paDatuM zakAtuM nathI, tyAre ciMtA vadhI jAya che, saMbaMdha to bagaDe che, paraMtu nathI'nA ukela mATe ugra saMgharSa anubhavato mANasa kahevo ke pAgala?' svAthya paNa jokhamAya che. alabatta saraLa haptAthI lonanuM AkarSaNa. jabbara che. Adhunika jIvananI dekhAdekhIthI ardhA pagArathI vadhu rakama vAstavika draSTie vAta karIe ane TapAlIo, paTAvALAo, A haptA bharavAmAM jAya evuM paNa bane. ahIM Cedric Mountno sAmAnya majuro vagerenI vAta bAju para rAkhIne kahIe to eka "The Baby Finally ours" zIrSakavALo ramUjI saMvAda yAda Ave 18 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 tA. 16-7-94 ane tA.18-8-94 prabuddha jIvana che. temAM traNa ja pAtro che, Jack, tenI patnI Jill ane Aunt Jane zakti vyavasthita lAge che. pariNAme vizeSa kAma thAya che. jemAM jarUrI (jekanI mAzI). cothuM narsanuM pAtra to mAtra eka prasaMganAM anusaMdhAnamAM Arthika vaLatara paNa maLe ane Arthika prazno te dvArA ukelAtA rahe. ja Ave che. temaja thoDI niHsvArthabhAve sevA paNa thAya jethI jIvana bharyuM bharyuM lAge jekanAM mAzI tene ghera Ave che. jIla ane jeka potAnuM ghara temane che ane azakya dekhAtA rahelA sAcA AnaMdanI anubhUti thAya che. batAve che. pachI potAnAM ghara vize mAzIbAno abhiprAya pUche che. teo "pUruM paDatuM nathI' evAM rUdanane badale cokkasa puruSArtha anivArya kahe che ke pharnIcara, kAra, piyAno, rephrIjareTara ane reDiyo-badhuM adUbhUta che. varSothI sarakArane jUnA madhyama varga pratye lezamAtra Adara nathI. che. vAtacIta karatAM mAzI jainane jANavA maLe che ke badhuM haptAthI AvyuM. "gharamAM jeTalAM khAnArAM hoya teTalAM kamAo ' e sUtranI vAta sarakArane che; tethI pUche che ke hatAonA keTalA paisA bharavA paDe che. eka khUba game che. dharmasaMsthAo paNa jUnA madhyamavarga pratye khAsa Adara DAyarImAMthI kahe che ke dara aThavADiye 7 pAunDa ane 8 pensa bharavA dharAvatI hotI nathI. sAra eTalo ja ke mukhya vyaktio potAnI patnI paDe che mAzI pharI pUche che, tuM kamAya che. keTaluM?' to javAba maLe che, paNa kaMIka udyama kare te rIte sakriya banavuM ghaTe. AmAM zarata eTalI che 6 pAunDa." mAzI pUche che, "to bAkInA khUTatA paisAnuM zuM?' to jeka ke sarakArI dhArAdhoraNanAM pagArano vicAra karIne raDatAM raDatAM jIvana kahe che, "Thrift and Providence Trust Corporation mAMthI jIvavuM yogya nathI. "ATalo pagAra maLe to ja nokarI ane toja uchInA laI levAnA. mAtra ciThThI lakhavAthI jeTalI rakama joie teTalI jIvana' evo atyAgraha mAnasika yAtanA sivAya kaMI Ape tema nathI. kama uchInI Ape che. mahenatathI meLavelA 100 rUpiyA paNa mIThA lAgaze je anubhave AvI kahANI sAMbhaLIne mAzIbA to hatAthI AvelI khurazI parathI vAra samajAya tevuM ja satya che. mukhya vyaktie paNa dhArmika vAMcanano thoDo sAMbhaLI parathI vyathita dile UbhAM ja thaI jAya che. tarata ja ghera javAnI vAta samaya rAkhIne phAjala samayamAM kaMIka udyama karavo joIe je kare che. haptAthI lIdhelI kAramAM teo besavA mAgatA nathI. AzIrvAdarUpa che. kurasada vinAnuM jIvana zA kAmanuM ? evI kavinI mAzIbA jatAM jatAM 10 pAuMDano ceka jekane ApatAM jAya che jethI koi paMkita yAda Ave ane jIvana para phiTakAra Ave tyAre phurasadano teo ekAda vastunuM bila cukavIne kahI zake ke te vastu temanI che. paraMtu durupayoga thAya to jIvana pAyamAla thAya che. arthAtu navaruM mana zetAnanuM jIla to tarata 10 pAuMDa DaoNkTara mArTinane narsa sAthe mokalAvI de che. kArakhAnuM che e vAta yAda karIne pravRtta rahevAmAM AnaMda mANavo. A tyAM eka tenAM mAzIbAne basa sudhI mukIne pAcho Ave che. te jIlane prakArano nizcaya thAya to pachI zo udyama karavo tenI vigato maLI ja kahe che ke DaoNkTarane bila cUkavavAnI zI utAvaLa hatI? tenI patnI rahe ane ucita pasaMdagI paNa thavA pAme. jIla javAba Ape che, "hajI eka hato vadhAre cUkavIe ane 'Babys grAmya vistAromAM rahetA loko kaheze, "zaheramAM phAjala samayamAM Really Ours." te sAthe paDado paDe che. potAnI patnInI prasUti paNa udyama maLe e samajI zakAya, paraMtu jyAM udyamanA abhAve gAmaDAM ja hAthI che ane pUrA paisA cUkavAya tyAre bALaka potAnuM bane. bhAMgI gayAM che tyAM phAjala samaya mATeno udyama gAmaDAmAM zI rIte bhale ApaNA samAjamAM taddana Avo kisso ghaDIbhara na bane ema maLe?' koI paNa prazna cokkasa saMjogonAM anusaMdhAnamAM vicAravAno mAnI laIe to paNa yuvAnomAM suvidhAothI saja makAna mATenI hoya che. nAnAM gAmaDAMomAM karmacArIonI saMkhyA nahivatuM hoya, ghelachA behada che e hakIkata ja che. lona vagerethI teo tema kare paNa tyAMnuM jIvana sAduM hoya tethI pUraka Avakano prazna gaMbhIra prakArano na , che. A dekhAdekhIthI nAnAmAM nAnA mANasa sudhI pahoMce che. pariNAme paNa hoya. tethI phAjala samaya dhArmika jIvana ane niHsvArtha sevAmAM rakamanI ucApatanA athavA paisAnA durapayoganA dAkhalA chApAMne pAne gALI zakAya. e sivAya to je lokone navarA besavuM trAsarUpa lAge, Tapake paNa che. je loko paisA meLavI zakatA nathI teo te vize vadhu paDatI samayano sadupayoga karavo ja che ane utpAdaka pravRttino khapa che teo ciMtAmAM rahe che. pariNAme teo vAstavika prayatno to nathI karI zakatA. jyAM hoya tyAM udyama karavA samartha bane che. ochI mahenate vadhu meLavavuM paraMtu potAnI jIvanazailI bagADI bese che. potAnuM makAna hovuM, ke vinA mahenate meLavavuM e A yugano mAnasika roga che. rAcaracIluM hovuM, kAra, TIvI seTa vagere hoya to ja jIvana jIvyuM gaNAya muMgerIlAlanAM gulAbI svano sau koinAM jIvanamAM AvI zakatAM hoya te naryuM juThANuM che. ghaDIbha2 mahemAna Ave to zetaraMjI ke sAdaDI para che. apramatta banAya to e suMvALAM sevapro pAyamAlI sarjanArAM lAge besADI zakAya che. ane yathAzakti mahemAnagati karI zakAya che. ane mahenata karIne 10 rUpiyA maLe temAM mAtabara rakamano AnaMda jIvananA vikAsa mATe bAhya sagavaDo lezamAtra anivArya che ja nahIM. anubhavAya. jarUra che jAgRtinI, yogya vicAraNAnI. A zI rIte anivArya che suMdara ucca dhyeya ane te mATeno puraSArtha. bAhya sagavaDo , Ave? dhArmika ane sArA graMthonAM vAMcanathI, sajano ane sAdhuonA mATe paisA meLavavA ja joIe e vicAra kevaLa ghelachA ja che. AjanA samayamAM "joie'no aMta ja nathI. samAgamathI ane e sivAya jIvananA anubhavomAMthI. anya lokonI A nakArAtmaka sUcanano amala thAya to jIvana haLavuM banI jAya. sAthe sarakhAmaNIthI ke paMcaraMgI duniyA jovAthI potAnI garIbIne hakArAtmaka sUcana e che ke yuvAno hoya ke AdheDa vayanAM mANaso zAparUpa zA mATe gaNavI? garIbIthI khinna banIne tIvra garIbIne hoya-saue dharmane raste vaLavAnI jarUra che. arthAt potAno je dharma hoya. AmaMtraNa zA mATe ApavuM? sArI Avaka dharAvatA loko zrImaMtonI tenAM vicAro ane vigatomAM rasa levo ane yathAzakti temAM bhAga sarakhAmaNIe potAnI jAtane garIba gaNIne duHkhI thAya tenAthI vizeSa levo sAdhusaMto je bAbato samajAve tevI raheNIkaraNI rAkhavA puruSArtha dayAjanaka bAbata kaI hoya?. Adaravo. Ama karavAthI paisA meLavavAno camatkAra sarjAya evI koI pazcimanA loko ApaNo "Adarza banyA che. paraMtu AghAtajanaka ja bAbata nathI. to pachI dharmane raste javAthI bhUkha zI rIte bhAMge? bAbata to e che ke pazcimanA loko kharekhara kaI rIte jIve che teno dharmane raste javAthI bhUkha to jAya che paNa sAthe sAthe anya duHkho paNa 'khyAla ApaNe meLavavA mAgatA nathI. je loko igleMDa, amerikA vagere dUra thAya che. A satya kevaLa anubhavathI ja samajAya tevuM che jethI te dezomAM varSothI sthira thayA che teo bhAratanA lokone A dizAmAM sAruM zabdo dvArA samajAvavAno game teTalo sahRdayI prayatna thAya to paNa te mArgadarzana ApI zake tema che. paraMtu teo keTaluM mArgadarzana Ape che 2 satyanI pratIti vAMcakane thavI zakaya nathI tema chatAM TUMkAmAM eTaluM kahI ane tenI bhAratanA loko para keTalI asara paDe che enuM spaSTa citra zakAya je dharmane raste javAthI dhIme dhIme ApaNAmAM parivartana thAya che upasatuM nathI. eka ja sUra saMbhaLAya che, anya dezamAM javuM che tyAM ane potAne maLatAM sukhanI kiMmata samajAya che, tethI jIvanamAM "bhUkha' Arthika sukhAkArI che." pariNAme pAsaporTa vagere meLavavA mATe lAMbI jevuM lAgatuM nathI. bIjAM du:kho je moTe bhAge mananAM duHkho hoya che te katAro thatI ja rahe che. nAnAmAM nAno mANasa paNa paradezamAM sthira paNa AMtarika parivartana ne lIdhe je zAMti-ThaMDaka Ave che tethI adrazya thavA icche e batAve che ke bhAratanA loko dezapremanI bAbatamAM uNA thAya che. Ama thavA lAge eTale vera-vikhera banelI tana ane mananI UtaryA che. pUruM paDatuM nathI' praznanI AvI ugratAmAMthI bhAratavAsIo uta' bacavA pAme evI prArthanA ! 'S S S 19 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 prabuddha jIvana tA. 16-7-94 ane tA. 16-8-94 hara paryuSaNa vyAkhyAnamALA eka FESE TE : 20 Arthika sahayoga: zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI zukravAra, tA. 2jI sapTembara, 1994thI zukravAra, tA. 9mI sapTembara, 1994 sudhI ema ATha divasanI vyAkhyAnasabhAo biralA krIDA kendra, copATI , muMbaI-400007 madhye yojavAmAM AvI che. A ATheya divasanI vyAkhyAnasabhAonuM pramukhasthAna DaoN. ramaNalAla cI. zAha zobhAvaze . dareka sabhAmAM prArthanA pachI . savAre 8.30 thI 9.15 ane 9.30 thI 10.15 ema roja be vyAkhyAna raheze. vyAkhyAnamALAno vigatavAra kAryakrama nIce mujaba cheH divasa tArIkha vyAkhyAtA viSaya zukravAra 2-9-94 1. pU. sAdhvI zrI cAMdakumArIjI karma kI gati nyArI 2. zrI zazikAMta mahetA sAdhanA paMca tIrthi-paMca parameSThi namaskAra zanivAra 3-9-94 1. pU.paM. zrI yazobhadravijayajI gaNivarya dharmakriyAonuM lokottara phala DaoN. varSAbahena dAsa dharma ane teno sAmAjika saMdarbha ravivAra 4-9-94 1. zrI nemacaMda gAlA tamiLanAM saMta kavayitrI abUiyAra 2. DaoN. ramaNalAla cI. zAha mRSAvAda-viramaNa somavAra 5-9-94 1. zrI kulInacaMdra yAjJika mUlyonuM zikSaNa 2. zrI pravINabhAI sI. zAha tame kyAMthI AvyA? kyAM javAnA? maMgaLavAra 6-9-94 1. zrI caMdulAla selArakA gharmanI anubhUti 2. zrImatI suSamA agaravAla bar3e bhAga mAnuSatana pAyA budhavAra 7-9-94 1. brahmAkumArI zrI zIlubahene * tanAva mukta jIvana - 2. zrImatI zailajA cetanabhAI zAha parahita ciMtAH maitrI guruvAra 8-9-94 1.pU. sAdhu prItamaprasAda dAsajI - vismaraNa-eka AzIrvAda 2. DaoN. zAMtikumAra paMDyA , gItA--jIvana jIvavAnI kalA zukravAra 9-9-94 1. prA. tArAbahena 2. zAha guNopAsanA 2. pU. samaNI zrI kusumaprajJAjI hama apane bhAgya ke vidhAtA hai vyAkhyAnamALAnI zarUAtamAM dararoja 7.30 thI 8.20 prArthanA ane bhajano raheze. te rajU karaze anukrame (1) zrI dhIrena * vorA (2) zrI zetAbahena vakIla () zrI caMdrAbahena koThArI (4) kamArI amiSI zAha (5) zrI alakAbahena zAha (6) zrI naTubhAI trivedI (7) zrI vaMdanAbahena zAha ane (8) zrI zobhAbahena saMghavI. - A vyAkhyAnano lAbha levA saMdhanA sarve sabhyo, zubhecchako ane mitrone bhAvabharyuM nimaMtraNa che. cImanalAla je. zAha ' ramaNalAla cI. zAha nirubahena esa. zAha upapramukha pramukha pravINacaMdra ke. zAha pannAlAla 2. zAha maMtrIo . koSAdhyakSa . mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha ( mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, te prakAzana sthaLa : 38 5, saradAra vI. pI. roDa, muMbai-400 04 | phona : 382028, mudraNasmAna : rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 6, khAMDiyA sTrITa, muMbaI-400 008. lesaraTAipaseTiMga : mudrAMkana, muMbaI 400 Ta | Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * varSa : 50 eka H 9 7 7 tA. 16-9-94 7 zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra prabuddhe jIva! prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa taMtrI : ramaNalAla cI. zAha -Regd. No MH. By./SoutIh 54. Licence No. 37 sUkSma ekendriya jIvonuM sAmUhika AkramaNa sUratamAM acAnaka plega phATI nIkaLyo ane ene pariNAme ghaNA mANasonAM thoDA kalAkomAM ja mRtyu thayA. e cepI rogano bhoga banelA keTalAka mANasoe bIjA zaheromAM jaine paNa e rogane thoDe ghaNe aMze phelAvyo. khuda sUratano plega paNa bahArathI Avyo hovAnuM manAya che. mahArASTramAM bIDa-usmAnAbAdamAM thayelo plega sUratanA plega karatAM judo che. bhAratanA A bhayaMkara cepI rogane kAraNe AMtararASTrIya kSetre salAmatInAM pagalAM levAyAM che. chellAM keTalAMka varSothI ema manAtuM hatuM ke duniyAbharamAMthI plegano roga have kAyamane mATe nAbUda thai gayo che. paraMtu e roge tAjetaramAM ja mahArASTramAM bIDa-usmAnAbAda vagere gAmomAM ane gujarAtamAM sUratamAM dekhA dIdhI che. A rogane kAraNe acAnaka mANasonA mRtyu thayAM che. A vakhatanA plegamAM bubonika plega ane nyumonika plega ema baMne prakAranA pleganA kissA noMdhAyA che. ae che. temAM paNa marelA athavA doDAdoDa karatA uMdara tene mATe nimitta bane che, kAraNa ke uMdaro ane cAMcaDa pleganA roganA yesina pesTisa nAmanA jIvANuonA vAhaka che. ema manAya che ke dharatIkaMpa thavAno hoya tenA keTalAka kalAka pahelAM uMdaro gabharATamAM Amatema doDAdoDI karavA lAge che. jamInamAMthI nIkaLatA amuka prakAranA jIvANuonI asara uMdara upara vahelI thAya che. ane ethI TapoTapa uMdaro mRtyu pAme che. uMdaranA zarIramAM pleganA jIvANu hoya che ane cAMcaDanA karaDavAthI te sakriya thatAM havAmAM prasare che. ane enI havA levAvALA lokone tarata ja plegano roga lAgu paDe che. evA uMdarane karaDelA cAMcaDa mANasane karaDe eTale paNa roga phelAya che. A roga eTalo badho ugrapaNe cepI che ane jhaDapathI prasare che ke tenI asara tarata ja ghaNA loko upara thAya che. pleganA dardIne kAM to gAMTha nIkaLe che ane kAM to lohInI UlaTI thAya che. jo upacAra na thAya to thoDA kalAkamAM ja te mRtyu pAme che. raziyAnA DaoNkTara hAphakinse pleganI rasI zodhI te pUrve jUnA vakhatamAM to plegathI acAnaka hajAro mANaso mRtyu pAmatAM. jANe ke koi daivI prakopa thayo che tevI lokamAnyatA rahetI. jUnI peDhInA ghaNA mANaso Aje paNa potAnA gAmamAM ke najIkanA vistAramAM phATI nIkaLelA pleganA smaraNo kahe che. plega phATI nIkaLe tyAre loko ghara choDIne nagara bahAra mAMDavA bAMdhIne rahetA. koikane smazAne bALavA lai gayelo DAghu pAcho phare tyAM pote ja mRtyu pAmyo hoya evI ghaTanAo banatI. eka kuTuMbamAMthI ekane bALI AvyA pachI svajano pAchA phare tyAM bIjAne bALavA javAnI taiyArI karavI paDe. eka sAthe ghaNAM zaba thAya to ghAsaleTa chAMTIne bALI nAkhavA paDatAM. evI evI ghaTanAo plegane kAraNe banatI. plegano rogacALo hajuye bhayaMkara che to paNa jUnA vakhatamAM jeTalo bhayaMkara hato teTalo Aje rahyo nathI. pleganAM roganA jaMtuo havA dvArA phelAya che. havAnA A jaMtuone-vAyarasane phelAtAM vAra nathI lAgatI, kAraNa ke rogavAhaka vyakti chIMka ke udharasa khAya to paNa enAM jaMtuo dUra sudhI phelAi zake che. najIka rahelI vyakti to daradInA zvAsozvAsanA saMparkamAM AvatAM cepano bhoga bane che. vArSika lavAjama rUA. 30 plega ane kolerA evA prakAranA bhayaMkara cepI roga che ke te thoDA kalAkomAM ke eka be divasamAM ja ghaNA lokone mArI nAkhe che. A rogacALo acAnaka phATI nIkaLe che ane upacAro thatAM pahelAM to ghaNAMnAM mRtyu thai jatAM hoya che. * kolerA karatAM paNa plegano hAu ghaNo moTo che. kolerAmAM jhADAUlaTIne kAraNe zarIramAMthI pANI zoSAi jAya che. ene kA2Ne mANasa mRtyu pAme che. paraMtu tarata jo upacAra karavAmAM Ave to dardIne bacAvI lai zakAya che. jUnA vakhatamAM kolerAthI jeTalA mANaso maratA hatA teTalA have maratA nathI. kolerAnA pratikAra mATe davAo zodhAi hovA chatAM duniyAnA judA judA dezomAM haju kolerAnA banAvo banatA rahe che. gIca vasatI, zauca vagerenI gaMdakI, garamI ane eka rasoDe ghaNA mANasonA bhojanane kA2Ne kolerAno upadrava vadhu thAya che. plega athavA marakIno roga vadhu bhayaMkara che. sAmAnya rIte dharatIkaMpa ke pUra pachI gaMdI mATI tathA mANaso ane pazuonAM kohavAyelAM zaba ane tenI durgaMdhane kAraNe jAtajAtanA roganA jIvANuo havAmAM prasare DiptheriyA, nyumoniyA, meleriyA, inphaluenjhA, kamaLo, kSayaroga, uMTATiyuM, vagere prakAranA cepI rogo krame krame jhaDapathI vadhavA lAge che, paNa emAM apavAdarUpa kissA sivAya tAtkAlika mRtyu hotuM nathI. ane veLAsara yogya upacAro thatAM dardIne bacAvI lai zakAya che dhanurvA vagere prakAranA roga cepI jIvANuthI thAya che, paraMtu dardI bIjAne teno cepa sAmAnya rIte lagADato nathI. cepIroga phelAvanArA jIvANuomAM mukhya traNa prakAra batAvavAmAM Ave che proTojhoma, bekTeriyA ane vAyarasa, plega vagere cepI rogo havAnA jIvANu-vAyarasathI phelAya che. keTalAka jIvANu thoDA vakhatamAM Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana 2 moTo utpAta macAvanAra hoya che, to keTalAka jIvANu krame krame mANasone mAratA jAya che. keTalAka jIvANu mANasane be-cAra divasa azakta banAvI de che. mANasa pachI sAjo thai kAma karavA lAge che. ekAda divasano tAva lAvanArA jIvANu evA hoya che. keTalAka jIvANu azakti lAvavA sAthe mANasane asahya pIDA kare che. to keTalAka jIvANu mANasano jIva lai le che athavA ghaNA mANasono jIva laine jaMpe che. plega, kolerA vagerenA jaMtuo e prakAranA che. duniyAmAM cAlu cepI rogomAM sauthI vadhu mRtyu nyumoniyAthI thAya che. duniyAmAM varSe cAra karoDathI vadhu mANaso nyumoniyAthI mRtyu pAme che. paraMtu tenA banAvo varSa daramiyAna chUTA chavAyA cAlyA karatA hovAthI ane cepa lAgyA pachI keTaleka divase mRtyu thAya to thAya ema hovAthI te roga bhayaMkara lAgato nathI. kamaLo, maraDo, kSaya roga ane meleriyA e pratyekI duniyAmAM varSe eka karoDathI traNa karoDa jeTalA mANaso mRtyu pAme che. navA cepI roga eiDsathI varSe pAMca lAkha mANaso mRtyu pAme che ane e AMkaDo vadhato cAlyo che. paraMtu plega ane kolerAthI duniyAmAM sarerAza ochA mANaso maratAM hovA chatAM te thoDA vakhatamAM moTo upadrava phelAvI TapoTapa mRtyu ANe che. eTale e rogo vadhu bihAmaNA lAge che. cepI jaMtuone phelAvA mATe moTu kSetra te gaMdakI che. gaMdakIne lIdhe pedA thatI durgaMdhamAM paNa cepI jaMtuo UDatA hoya che. gaMdakIthI thatI mAkhIo paNa cepI jaMtuone phelAve che. gaMdA raheThANo, kacaro, marelAM pazu-paMkhInA gaMdhAtAM kalevaro vagere dvArA cepI roga jhaDapathI vadhe che. eziyAnA gIca vasatIvALA dezomAM cepI rogone avakAza vadhu rahe che. chUTI chavAi ochI vasatIvALA ane vizALa gharovALA osTreliyA jevA dezomAM cepI rogo eTalI jhaDapathI vadhI zakatA nathI. eziyAmAM jApAna ke siMgApuramAM jeTalI svacchatA che eTalI svacchatA bIjA dezomAM nathI. bhAratamAM to divase divase vadhatI jatI vasatine kAraNe tathA gaMdakIne kAraNe vividha roganAM AkramaNo satata cAlatAM rahe che. bhArata sarakAra rogacALA mATe ane judI judI bImArIo mATe jeTalAM nANAM kharce che ethI ochAM nANAM svacchatAnuM pAkuM zikSaNa ApavAmAM ane vividha kSetre svacchatAnuM spardhAtmaka Ayojana karavAmAM kharce to vadhuM sAruM pariNAma Ave . garIbI ane bekArI sAthe thoDI ghaNI gaMdakI AvyA vagara rahetI nathI . jUnA soviyeTa yuniyanamAM svacchatAnuM pramANa ghaNuM sAruM rahetuM hatuM. paraMtu soviyeTa yuniyananA TukaDA thai gayA pachI raziyA, yukrena vagere rAjyomAM gaMdakI cAlu thai gai che, tabIbI vyavasthA bhAMgI paDI che. davAo pUratA pramANamAM upalabdha nathI rahetI. AthI thoDA vakhata pahelAM raziyA ane yukrenamAM kolerAnA rogacALAmAM hajAreka mANaso sapaDAyA hatA. jema vasatI gIca tema cepI roga phelAvA mATe avakAza vadhAre. eka ja gha2mAM ATha dasa mANaso rahetAM hoya, gharo ke jhUpaDAMo najIka najIka hoya, rastAmAM, TrenamAM, bajAromAM mANaso najIka najIka cAlatA hoya, sabhA-saraghasomAM mANaso pAse pAse hoya tyAM eka mukhethI bIje mukhe cepane prasaratAM vAra nathI lAgatI, pANI ane havA e be evAM anivArya tattvo che ke game teTalI sAvacetI rAkhavA chatAM kyAre cepa lAgI jaze te kahevAya nahi. ghaNI vAra to cepa konA thakI, kyAre potAnAmAM AvI gayo tenI khabara suddhAM paDatI nathI. koika vAra ajANyAnI chIMka ke khAMsIthI cepa lAgI jAya che. to koika vAra svajanonA pAse pAse sUvAthI paNa cepa lAge che. AMtararASTrIya vAhana-vyavahAra vadhavAne kAraNe eka dezanA jIvANu hajAro mAila dUra bIjA dezomAM pahoMcI zake che. keTalAMka vakhata pahelAM tA. 16-9-94 eziyAnA kolerAvALA eka baMda2mAMthI pasAra thayelI sTImaranI TAMkInA pIvAnA pANIne cepa lAgatAM te sTImara leTina amerikA gai to tyAM eNe kolerAno rogacALo phelAvyo hato. keTalAMka varSa pahelAM maleziyAno bhAre inphalUenjhA AkhA eziyAmAM prasarI vaLyo hato. Trena ke vimAna dvArA sAthe pravAsa karatA pravAsIone ekabIjAno cepa lAgatAM vAra nathI lAgatI. paraMtu e saphara thoDA kalAkanI hoya che ane adhavacce TuMkAvI zakAya evI hoya che, eTale emAM ochuM jokhama hoya che, paraMtu sTImara dvArA sahelANIo madhadariye sahelagAha karatA hoya to temane bacAvavAnA upAyomAM muzkelI rahe che. thoDA vakhata pahelAM amerikAnI dakSiNe keribiyana samudramAM eka jahAjamAM eka vRddha vyaktinA mRtyu pachI enA zabane kAraNe sTImaramAM rogacALo prasarI gayo hato ane cArasothI vadhu mANasone jhADA-UlaTI thayAM hatAM. horAijhana' nAmanA bIjA eka jahAjamAM keTalAka samaya pahelAM cepI rogane kAraNe 1200 utAruone sahelagAha aTakAvI barmuDA utArI levAmAM AvyA hatA. 'horAijhana'nI bIjI eka sapharamAM nyumoniyAnA kAraNe jahAjamAM ja paMdareka vyaktinAM mRtyu thayAM hatAM. gaMdakI upara beThelAM mAkhI, maccha2 vagere cepI roga phelAve che, paraMtu mAkhI ane macchara paNa manuSyanA cepano bhoga bane che. evA kissA noMdhAyA che ke meleriyA thayo hoya tevI dardIne karaDavAthI nirdoSa macchara meleriyAvAhaka banyo hoya ane pachI e macchara bIjA jene karaDe te mANasane meleriyAno roga thayo hoya. ke zarIra rUpI yaMtramAM ghasAro lAgatAM ke kharAbI UbhI thatAM mANasanA pazu-pakSInA zarIramAM jAtajAtanA roga utpanna thai zake che. evA rogonA upacAra tabIbI vijJAne jAtajAtanA batAvyA che. AvA upacAro vaDe keTalIye vyaktio kAyama mATe sAjI thai jAya che. mRtyunA mukhamAMthI te bacI jAya che. pIDAzAmaka davAo tathA nidAnanI ane zastrakriyAnI navI navI zodhone kAraNe tathA tene mATe jarUrI evAM auSadhonI zodhane kAraNe manuSyanI roga-pratikAranI zakti vadhI che. ethI ekaMdare svastha jIvana sAthe dIrghAyuSyanI zakyatAM paNa vadhavA lAgI che. A sadInA AraMbhathI ane khAsa to bIjA vizvayuddha pachIthI tabIbI vijJAnanA kSetre je navI navI zodho thavA lAgI temAM enTibAyoTika davAoe ghaNo mahattvano bhAga bhajavyo che. penisilina, sTrepTomAisina, TeTrAsAiklIna vagere davAoe A dizAmAM dardIonAM roga maTADavA mATe ghaNuM mahattvanuM kArya karyuM che. alabatta, enTibAyoTika davAo ochI athavA vadhu athavA binajarUrI levAthI nukasAnakAraka puravAra thAya che. Ayurvedika davAo enTibAyoTika jeTalI zakitazALI na hoya to paNa kaDu-kariyAtu ke sudarzana vagere davAonuM niyamita sevana keTaleka aMze enTibAyoTika jevuM kAma Ape che. chellAM keTalAMka varSomAM moTA baLiyA, uMTATiyuM, DiptheriyA, bALalakavA vagere prakAranA rogono pratikAra karavA mATenI rasI ke davAonI zodha thai gai che. ene pariNAme nAnAM bALakone zarUAtathI ja jo e prakAranI rasI dvArA pratikAra zakti ApavAmAM Ave to ekaMdare teone jIvanabhara e roga thato nathI ane A rIte A prakAranA rogo duniyAbharamAM aMkuzamAM rahevA lAgyA che. vartamAna jagatanI A eka moTI vaijJAnika siddhi che. vijJAna ghaNuM AgaLa vadhatuM cAlyuM che, to paNa sUkSma jIvANuonuM jagata kalpI na zakAya teTaluM moTuM che. eTale navA navA prakAranA rogono udbhava vakhatovakhata thayA kare che. tabIbI vijJAnanA kSetre te mATe navI navI zodha karavAnI pravRtti satata cAlatI rahI che.(bIjI bAju du:khanI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-8-94 prabuddha jIvana ' vAta che ke A vijJAne ja yuddhamAM dumana prajAmAM jIvANu dvArA rogacALo nathI, paraMtu kyAre pharI sakriya thaze te kahI zakAya nahi. tenI davA paNa phelAvI satAvavAnA,harAvavAnA upAyo paNa zodhyA che. ' zodhAI nathI. penisilinanI zodha pachI bekTariyAne aMkuzamAM rAkhavAnAM bIjAM jaina dharma pramANe 84 lAkha prakAranI jIvAyoni che. arthAta A auSadho paNa zodhAyAM. vividha prakAranI enTibAyoTika davAo vizvamAM 84 lAkha prakAranA jIvo che. temAM sAta lAkha pRthvIkAya, sAta pracalita banI. paraMtu bIjI bAju keTalAka prakAranA jIvANuM lAkha apakAya, sAta lAkha vAukAya ane sAta lAkha teukAya jIvo che. enTibAyoTika davAone have gAMThatAM nathI. enTibAyoTika davAo A badhA jIvo sUkSma ekendriya jIvo che. e jIvone pAMca indriyamAMthI dvArA kSayaroga ghaNo aMkuzamAM AvI gayo hato. paraMtu tabIbI saMzodhana mAtra eka ja indriya che ane te sparzendriya. te jIvo narI AMkhe joI * karanArAo kahe che ke duniyAmAM have kSayaroga pharI vadhavA lAgyo che, zakAya tevA nathI. mATI, rAkha, paththara vageremAM rahelA sUkSma jIvo te kAraNa ke keTalAka kissAmAM kSayaroganAM jaMtuo enTibAyoTika davAthI pRthvIkAya jIvo che. pANI vagere pravAhImAM rahelA jIvo te apakAya naSTa thatA nathI. bIjA jIvANu karatAM kSayaroganA jIvANu vadhu zaktizALI jIvo-bekaTeriyA che. vAyumAM rahelA jIvo te vAyukAya jIvo-vAyarasa che. manAya che. bIjA keTalAka rogonA azakta jIvANuo enTibAyoTika ane tenI aMdara rahelA jIvo te teukAya jIvo che. e darekanA sAta davAnI asara pUrI thatAM pharI sakriya thAya che ane rogano humalo pharIthI sAta lAkha prakAra che. e badhAnI vigatamAM na jaIe ane ekalA vadhu jorathI kare che. vAyukAyanA jIvonI vAta karIe to paNa kahI zakAya ke jaina dharma pramANe baLiyA, UMTATiyuM, pitheriyA, bALalakavA vagerenI rasI nAnAM sAta lAkha prakAranA vAyarasa che. te darekane alaga alaga oLakhAvAnuM bALakone mUkavAmAM Ave che ane ethI emanAmAM te rogo mATenI zakya nathI. be mANasanI chIMkamAM vAyarasa eka sarakhA hoya ke na hoya. pratikArazakti jIvanabhara rahe che. paraMtu have tabIbI vijJAna ema kahe eka ja mANase jude jude samaye khAdhelI chIMkanA jIvANu paNa judA judA che ke emAM paNa apavAda hoI zake che. jo jIvANuo baLavattara hoya to prakAranA hoi zake. rogano humalo thAya che. thoDA vakhata pahelAM amerikAnA sinasinATI keTalAka mANaso avAvaru gharamAM jAya to temAMthI koIkane chIMka Ave zaheramAM sADA traNaso jeTalA bALakone uMTATiyuM (Whooping Cough) che ane koikane nathI AvatI. jUnuM pustaka hAthamAM letAM paNa keTalAkane thayuM hatuM. ane AzcaryanI vAta e hatI ke e badhAM ja bALakone agAu chIMka Ave che. jarAka dhULa uDato koIkane chIMka Ave che. tabIbI vijJAna te mATenA Dojha ApavAmAM Avelo hato. eTale pUratI takedArI ene elarjI tarIke oLakhAve che. koIkane House-DusnI elarjI rAkhavAmAM AvI hoya tema chatAM kyAre kayA roganA jIvANa sakriya thaI hoya che to koIkane bahAranI DustnI elarjI hoya. koikane dhUmADAnI jaze te kahI zakAtuM nathI. elarjI hoya che to koIkane taDakAnI. sUkSma jIvANuo vividha prakAranA - keTalAMka jIvANa prANIomAM cepI roga phelAve che. paraMtu manuSyane hoya che. bIjI bAju dareka vyaktinI pratikAra zakti eka sarakhI nathI. te cepa ekaMdare lAgato nathI. keTalIka vAra evA kissA sAMbhaLIe chIe hotI. ke acAnaka eka sAthe ghaNA badhA ghoDA mRtyu pAmyA hoya athavA ghaNI jaina dharma pramANe A sUkSma ekendriya jIvo te svIkArya sthativALA badhI gAyo thoDA divasamAM ja mAMdI paDI gaI hoya. emAM kayo roga che jIvo che. manuSya, pazupaMkhI vagere jyAre mRtyu pAme che tyAre temano deha enuM nidAna thaI zakatuM nathI, thoDA vakhata pahelAM brAjhilamAM sAbiyA paDyo rahe che ane temano AtmA bIjo deha dhAraNa kare che. jano deha nAmanA nagaramAM eka mahilA koi akaLa rogathI mRtyu pAmI hatI. 21 1 naSTa thaI jAya che ane navI gati, nAmakarma ityAdi anusAra navo deha saMzodhana karatAM jaNAyuM ke sAbiyAmAM sasalAMne je roga thayo hato te che S S jIvAtmA dhAraNa kare che. sUkSma ekendriya jIvo paNa dehadhArI jIvo che. rogano cepa e mahilAne lAgyo hato. tyArathI e roganA jIvANune narI najare temano deha ApaNane dekhAto nathI, paraMtu mAIkroskopamAM Sabia Virus tarIke oLakhavAmAM Ave che. temano deha joI zakAya che. (haju keTalAMye evA sUkSma jIvo che ke jemano vaijJAniko kahe che ke keTalIka vAra vAyarasa dvArA roga jaMgalamAMthI deha mAikroskopamAM paNa joi zakAto nathI.) A jIvo mRtyu pAmIne Ave che. ochI avarajavaravALA jaMgalamAM mANasa jAya che tyAre kaI potAnA ja mRtakalevaramAM pharI pAchA utpanna thAya che athavA thaI zake che. eTalA mATe emane svakAyasthitivALA jIvo kahevAmAM Ave che. temanA vanaspatinA saMparkane lIdhe te kevA prakArano cepI roga laine Avaze te janma-maraNanuM pramANa eTaluM jhaDapI hoya che ke te sAdhAraNa mANasanI kahI zakAya nahi. vaLI jaMgalomAM vividha jAtanAM pazuo rahetAM hoya kalpanAmAM paNa na Ave. eka kSaNamAM te sADA sattara vAra enA e ja che. te darekanA zarIramAM jAtajAtanAM vAyarasa hoya che. te vAyarasa te zarIramAM utpanna thAya che ane mRtyu pAme che. vaLI eTalI ja jhaDapathI pazune mATe jokhamakAraka nathI hotA. paNa pazunA zvAsozvAsathI havAmAM teo vRddhi pAme che. phelAyelA vAyarasanA saMparkamAM jato Avato musAphara Ave to tene teno '' A sUkSma ekendriya jIvo eTalA badhA kemaLa hoya che ke udAharaNa cepa lAgI zake che. ane te cepa rogamAM pariName che. tevo roga jIvaleNa taNI tarIke AMkhanuM eka maTakuM mAratAM vAyukAyanA asaMkhya jIvo mRtyu pAme paNa hoi zake. eka thiyarI evI che ke duniyAne atyAra sudhI ajANa che. mANasa hAtha-paga halAve ane vAyukAyanA asaMkhya jIvo mRtyu pAme. evA eIDresano cepI roga koI jagalamAMthI Avyo che. jagalanA A Ama vAyukAyanA jIvo (pRthvIkAya vagere bIjA sUkSma jIvonI jema) bhayAnakatAnA vicAre pAzcAtya dezomAM ghaNAM loko have jaMgalamAM jatAM manuSya ane itara pUla (bAdara) jIvasRSTi dvArA pratyeka kSaNe satata Dare che. atyAra sudhI jaMgalI hiMsaka pazuonA DarathI mANasa jaMgalamAM haNAtA rahe che. jato na hato. have hiMsaka pazuo vinAnA jaMgalamAM jatAM paNa mANasa kudaratamAM evo krama ke evuM vyavasthA taMtra nathI ke eka jIvanI sAme ajANyA jIvANuothI DaravA lAgyo che. eka ja jIva laDI zake ke eka ja jIve laDavuM joIe. baLavAna mANasa AphikAnA mAnabarga ane ebelA vAyarasa, leTina amerikAnA vadha kAvI jai zake che. paraMta ATha dasa nabaLA mANaso sAbiyA vAyarasa jevA jIvaleNa vAyarasano pratikAra karavA mATenI davA pahelavAna mANasane mArI nAMkhI zake che. (hiMdI philmo emAM haja zodhAi nathI. evI davAo zodhavAnI jarUra UbhI thaI che. apavAdarUpa che.)eka sApa potAnuM mukha ke pUMchaDI pachADIne pAMca paMdara sudAnamAM 1993mAM jaMgalamAMthI AvelA, "epha" nAma apAyelA, kIDIne mArI zake che, paraMtu hajAreka kIDI eka sApane caTakA bharIne mArI vAyarase hajAro lokonA prANa harI lIdhA hatA. have e vAyarasa sakriya nAkhI zake che; eTalA mATe ja kavi dalapatarAme kahyuM che ke "nabaLA jhAjhA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-8-94 lokathI kadI na karIe vera." e rIte sUkSma ekendriya jIvomAM sAmUhika mANasa duSTa AzayathI, davAo vagere dvArA ke te vagara, AvA baLa eTaluM badhuM che ke teo badhA sAthe maLIne AkramaNa kare to jIvANuone mAravA nIkaLe che to te spaSTa rIte tevuM sUkSma vera bAMdhe che. bhalabhalAne parAsta karI zake. te bhAre karma bAMdhe che ema kahI zakAya. ane te jyAre udayamAM Ave tyAre - sUkSma ekendriya jIvo pote to koIne mAravAnA AzayavALA nathI tene avazya bhogavyA vagara chUTako nathI. eTale rogacALo ane mRtyu hotA. teo to potAnuM astitva TakAvavA ja prayatna karatA hoya che. e pApanA udayanuM pariNAma che ema mAnavuM paDe. veranuM kAraNa hoya ke teonI vRddhi satata cAlatI hoya che. vRddhithI ja temanuM astitva TakAu mAtra nimitta hoya, paraMtu te te jIvo sAthe skUla-sUkSma RNAnubaMdha baMdhAya bane che. paraMtu AvI vRddhine kAraNe ja manuSya ke pazunA zarIramAM kharAbI che ane te traNAnubaMdha anusAra AvI paraspara ghaTanAo banatI hoya utpanna thAya che. avayavone, raktavAhinIone, jJAnataMtuone nukazAna che. pahoMce che. e rIte thayeluM nukazAna eTaluM bhayaMkara hoya che ke jene cepa rogacALo phelAya tyAre badhI ja vyaktio mRtyu nathI pAmatI. lAge te mRtyu pAme che. Ama A sUkSma ekendriya jIvo bIjAnA mRtyunA dardIo vacce rahevA chatAM keTalIka vyaktione kazuM ja thatuM nathI. emanI nimitta bane che. eka vaijJAnike kahayuM che, 'All they are trying to kudaratI pratikArazakti ghaNI sArI hoya che. paraMtu A pratikArazakti do is to survive and reproduce, just as we do. Human Ave che kyAMthI ? enA skUla ane sUkSma evA ghaNA judA judA uttara sufferings and death are merely unfortunate hoI zake. te darekanI chaNAvaTane ahIM avakAza nathI. paraMtuM tattvajJAnanI by-products.' daSTie vicArIe to je vyaktine AvA sUkSma jIvo pratye paNa sAco A niyama pramANe jo manuSya ke pazu-pakSIo saraLatAthI sUkSma maitrIbhAva hoya, anukaMpAno bhAva hoya, emanI rakSAno bhAva hoya ane ekendriya jIvone haNI zake che to sUkSma ekendriya jIvo paNa ekatra thaine e mATe pUrI zraddhA hoya evI vyakti mATe sUkSma ekendriya jIvo mRtyunuM manuSya ke pazupakSIne haNI zake che. mAIkroskopamAM paNa barAbaranadekhAya nimitta banatAM nathI. divasa-rAta AvI sUkSma jayaNA pALanAra evA sUkSma jIvANu mANasanI AvaDI moTI kAyAne, are, hAthI ke sAdhu-saMtonI AsapAsa rogacALo phATI nIkaLyo hoya to paNa tenI DAyanosorsa jevaDI moTI kAyAne haNI zake che e kudaratanA kevA moTA emane javalle ja asara thayelI jovA maLaze. Ama banavuM jo yathArtha hoya AzcaryanI vAta che ! to emAMthI ApaNe kazuM zIkhavA jevuM nathI ? mANasa ke pazupakSIo kudaratI halanacalana dvArA pratikSaNa DramaNalAla cI. zAha vAyukAyanA asaMkhya jIvone haNe che. te jIvone mAravAno teno koI irAdo hoto nathI, paraMtu tenA mRtyumAM pote nimitta bane che. jo koi * * * kalApInI kavitA. DDaoN. baLavaMta jAnI kalApInI kavitAe gujarAtI sAhityanA itihAsamAM teonuM sarjana thatuM. Avegane kAraNe ja alpa AyuSyamAM ATaluM vipula sImAstaMbhaka sthAna prApta karyuM che. emanI kavitAoe bhAvakone ane vaividhyapUrNa sarjana teo karI zakyA. emanA jIvanamAMnA bhIMjavyA che. eTalA bahu ochA gujarAtI kavionI kavitAoe praNayaprasaMge emanA kAvyasarjana para bahu moTo prabhAva paDyo che. bhIMjAvyA che. lokapriyatA hAMsala karavI e paNa kaMi jevI tevI sidhdhi 1896-97nA varSa daramyAna 150 jeTalI racanAo racI che. bAkInI nathI. emanA jamAnAmAM ja e mAtra vaMcAyA ane svIkArAyA eTaluM ja racanAo AgaLa-pAchaLanA varSomAM racAi che. nathI. pachI paNa emanI kavitA eTalI ja vaMcAtI rahI. jeTalI emanI kavitAmAM dhyAnArya gaNAI che gajhalo ane khaMDakAvyo. lokapriyatA samAjamAMthI meLavI eTalI ja vidvajanonI carcAno- gajhalo mAtra 50 che. emAM emanuM chaMdazAna, purogAmIono prabhAva AlocanAno viSaya paNa kalApInI kavitA banI che. Ama kalApInI ane zabdacayananuM mAdhurya-tapAsavA jevAM che. bahu ochAne khyAla haze kavitAe sAmAnya bhAvako ane vidvajano ema ubhaya vargamAM prasidhdhi ke govardhanarAme "sarasvatIcaMdra'mAM mukelI "sukhI huM tethI kone zuM, duHkhI meLavI che, sthAna meLavyuM che. kalApIe lokahRdayamAM - viddhavargamAM je huM tethI kone zuM?" racanAe hajajha chaMdamAM che. ane enuM anukaraNa sthAna meLavyuM enI pAchaLa emanuM rAjavI vyaktittva ane carcAspada karavAnuM mana thAya e prakAranI kalApInI racanAmAM chaMdanI saphAI praNayaprasaMga tathA akALe bhedI rIte thayeluM avasAna kAraNabhUta che. e draSTigocara thAya che.' uparAMta sanAtana ane zAzvata bhAvone kAvyaviSaya banAvyA e paNa "hRdaya phATe duHkha hAruM, jIvuM to zuM, maruM to zuM? bahu moTuM kAraNa che. svAnubhavanuM kathana sAva sAmAnya rIte thayuM hota to gaI kyAM tuM, chauM kyA huM, jIvuM to zuM, maruM to zuM?" to maNikAntanI mAphaka teo paNa Aje bhUlAi gayA hota ane A uparAMta rajajha chaMdamAM racelI racanAo paNa ghaNI ghaNI maLe ubhayavargamAM abhyAsake AsvAdano viSaya na banyA hota. kalApI pote che. "ApanI yAdI' racanA A chaMdamAM racAI che. "hamArA rAha' paNa pUrA abhinna hatA emanA sarjanathI, kadAca sauthI vadhu sabhAna kavi rajajha chaMdamAM racAyelI racanA che. kalApI che. emanI A sabhAnatAne kAraNe emanI kavitAmAM kAvyatattva 'hamArA rAjadvAronA khUnI bhapako nathI gamatA, padArthanI pUrI mAvajata thaI che. emaNe eka patramAM lakhyuM che matalabanI murabta tyAM, khuzAmadanA khajAnA jyAM.' svAnubhavarasika kavi ane sarvAnubhavarasika kavimAM huM bahu bheda joto uparAMta ramala chaMda paNa savizeSa prayojAyela che. emanI gajhalono nathI. je vyakti barAbara gAi zake te zuM samaSTinuM ja gIta nathI? eka prabhAva anugAmIo upara khUba paDyo. gujarAtI kavitAmAM A cAvI badhe lAgI rahI che.' Ama svAnubhavane rUpa arpAne samaSTine prakArane sthira karavAmAM kalApIno phALo aitihAsika mUlya dharAve che. sparzavAnI emanI isAe emane kavipada apAvyuM che. gujarAtI gajhala kavitAnA ItihAsamAM kalApInI gajhalo eka mahattvanuM mAtra 252 jeTalI racanAo temaNe racI che. eka racanA teo prakaraNa che. emaNe anubhavela vedanA, bhogavela darda ane vicArela pAMca-daza miniTamAM pUrNa karatA ema jaNAve che. Ama eka tIvra vegathI ciMtana jevAM svAnubhUta ghaTakothI emanI gajhalono pIMDa baMdhAyo hovA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-9-94 prabuddha jIvana chatAM e sarvAnubhava kakSAe abhivyakti pAmyA e emanI gajhalonuM kalApInI kavitAmAMnA arabI-phArasI chaMdo ane saMskRtavRtto moTuM AkarSaka tattva che. mahattvanuM paribaLa che, emanuM abhyAsI vyaktittva mahattvanuM paribaLa kalApIne ApaNe praNayI tarIke jeTalA jANIe chIe eTalA che. emanI kavitA lokapriya banI enI pAchaLanA paribaLomAM A abhyAsI tarIke oLakhatA nathI. emanI kavitAo je rUpe pragaTI emAM ciMtana-darzanano paNa ocho phALo nathI. " emanuM abhyAsI vyaktitva kAraNabhUta che. videzI kavitAnuM vAcana, prathama draSTie athansaranyAsa lAgatA emanI kavitAmAMnA ghaNAM - tattvajJAnano abhyAsa emanA kavivyaktittvane ghaDanAruM mahattvanuM udAharaNo hakIkate emanA ciMtanavyaktitvanA paricAyaka che. paribaLa che. A kAvyAvAcana ane tattvajJAnaciMtana emanI kavitAmAM "harSa zuM jiMdagImAM ne harSa zuM hota mRtyumAM, khUba paDaghAyuM che. ApaNA vivecane emAM anuvAda- anusaraNa tattva premanA raMgathI jo nA raMgAyuM vizva hota A.' zodhyuM che. paNa kavino potAno eka abhigama hoya che, draSTibiMdu hoya che, ene jANavAnA prayatno thavA joItA hatA. kalApIe lakhyuM che - premane kAraNo sAthe saMbaMdha kAMi e nathI. "koipaNa aMgreja kavitA vicAro laI kAvya karatAM lakSamAM rAkhavAnuM kAraNa prItinuM prIti, premIne lakSmI te badhI." eTaluM ja ke te kavinuM, tenAM UMDA hRdayadhvaninuM pUruM avalokana karI temAM tanmaya banI tenA pAtALano nAda samajI tene khIlavavuM, tene vadhAre " emanuM ciMtana "sArasI', "bilvamaMgaLa" ane "grAmyamAtA'mAM rasika spaSTa karavuM ' kalApInA A zabdone lakSamAM lai emaNe pa kalArUpa dhAraNa karI zakyuM che. kalApIe premano mahimA khUba gAyo che. kavitAnuM Akalana karIne - prabhAva jhIlIne potIkI rIte nirUpaNa karyuM ema prathama draSTie badhAne lAgyuM che. lagabhaga e praNayakavi tarIke ja che, enuM mUlyAMkana thavuM joIe. kavinI kavitAmAM asaMprajJAtapaNe paNa oLakhAvAyA che. paraMtu, emanI kavitAmAMno ciMtana saMdarbha emane emano abhyAsa paDaghAyA vagara rahe nahIM, je prabhAva jhIlyo hoya enAM verAgIkavi tarIke oLakhAvavAnuM mana thAya e prakArano che. maramI paDaghA saMskAra kavitAmAM paDe ja. e kAraNe emane anuvAdaka kavi kahevo ? jo kavizrI makaraMda davee to lakhyuM che paNa kharuM "kalApInA aMtaramAM ja emAM mUlyAMkana karatAM kaMIka bIjo bhAva che. mane lAge che ke kalApInI 1 . alakhanuM gAna gAto cAlyo jato gopIcaMda beTho che." kavitAmAM je rIte aMgrejI kavitAno prabhAva jhIlyo che ane je kavitA kalApIe gAyuM che: nIpajI emAM potIkuM nIjI kavipratibhAvAna vyaktittva pragayuM che. 'ke huM anaMta yugano taranAra yogI emanI kavitAno A eka guNa che. jAnAra je haju anaMta yugo tarIne arabI chaMdone gajhalomAM khapamAM lIdhA che tema saMskRta vRttone te Ama Aja duHkha ne dinane gaNetAM kalApIe khaMDakAvyo ane bIjI racanAomAM khapamAM lIdhela che. emano AMhI paDyA- arara! cetanahIna cheka' zArdula vasaMtatIlakA, maMdAkrAntA, zikhariNI, hariNI, pRthvI ane *** stragdharA jevA chaMdo parano kAbu sarAhanIya che. kavitAne sauMdaryakoTie nathI nathI duHkha kAMI bhAI! che ke na ciMtA pahoMcADavAmAM A chaMdono bahu moTo phALo che ane rAmanArAyaNa pAThaka paNa nathI muja tattvo, vizvathI meLa khAtAM jevA chaMdazAstranA UMDA abhyAsI ane vidvAna vivecake kalApInI sukhamaya paNa svapna, svapramAM moha zAno? kavitAnI A lAkSaNikatA tarapha aMgulinirdeza karIne kahyuM che; jarI vadhu cira bApu, hoya to kai batAvo." "saMskRtavRttono saMpUrNa paricaya karAvanAra kavi te kalApI. temanI bIjI eka racanAmAM to spaSTapaNe gAya che: liAgaNI saMskRtavRttomAM dhodhabaMdha vahe che. temano pravAha ammalita che. "muja hRdaya mahIM che dUra ko marmasthAna, AdI gujarAtI bhASA sIdhI samajAya evI saMskRtavRttomAM paNa emaNe sukhaduHkha viNa te to cheka vairAgyavAna.' vAparI che. atyArano ucharato kavitAlekhaka saMskRtavRttonI laDhaNa Ama emano premabhAva aMte vairAgyabhAvamAM virAma pAmyo emanuM ghaNobhAge kalApImAMthI zIkhe che.' pAThakasAhebe Ama kahIne kalApInuM darzana vairAgI che. emanuM A ciMtana emane lAgeluM satya che. kalApInI chaMda saMdarbhe kevuM kAmaNa anugAmIo upara che enA tarapha nirdeza karyo kavitAnA A pAsAne barAbara rIte pakaDI pADIne kavizrI hemaMta che. sAthe-sAthe kalApInI bhAvAnurUpa bhASA tarapha paNa dhyAna doryuM che. desAIe paNa lakhyuM che "praNayaprApta vyathAnI asahAyatA emane sAle emanI kavitAmAMthI bahu ochAnA dhyAnamAM Avela che. e anubhave che nirveda ane AtmAnI anaMta gatinA zArdUlavikrIDatanuM udAharaNa joie AMtaraIgitathI prerita vairAgya." emanI kavitAmAM A vairAgyabhAva kevI zAMta nizA! jarI pavanathI nA DolatuM pAMdaDu! vigate tapAsAvo joIe. emanuM darzana karuNa nathI, niyativAdInuM ke toye vastra sare paDe sarakatuM, te vizva jatuM rahe, nAstikanuM nathI e emanA vairAgyanI viziSTatA che, hatAzAmAMthI skaMdho ne stana kotarI baraphanA pahADethI jANe lIdhA, janmelo A vairAgya nathI. paraMtu badhu prApta karIne mAnavajIvananI mArI asthira che chabI salilamAM te joI kaMthI jarA, asAratAnuM tattva temane samajAyuM che. enuM gAna temanI kavitAmAM risAI manamAM DarI camakI tuM, dUjI paDI vArImAM, draSTigocara thAya che eTale kalApI e mAnavajIvananI asAratAnA nIcI maMjula AkRti jalataNuM cIrI kalejuM gai, uddagAtA che. bIjA eka chaMda vasaMtatilakAno laya juo : A rIte kalApInI kavitAmAM kalApInuM abhyAsI vyaktitva tathA 'tyAM dhULa dUra uDatI najare caDe che ciMtaka ke vairAgI vyaktittvanAM paricAyaka tattvo ApaNI tapAsano ane ne azva upara caDI nara koI Ave." abhyAsano viSaya banavA joie. uparAMta emanI gajhala ane kalApInuM chaMdovidhAna paNa emanI kavitAnA abhyAsa vakhate khaMDakAvya prakAranI racanAomAM draSTigocara thatuM chaMdovidhAna ApaNAM vigate tapAsavuM joie, emAMthI emanA kavikarmano paricaya maLI rahe AsvAda ane abhyAsano viSaya banavA joie. e kalApInI kavitAne ciraMtana banAvanArAM tattvo che. che. uparyukta udAharaNomAM e draSTigocara thAya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA.16-8-94 jena dharmamAM nArInuM sthAna 2 DaoN. kumArapALa desAI * jainadharma e vizvane keTalIka nUtana maulika vicAraNA ApI che. karavAmAM AvyuM che. jyAre tandula vaicArika prakIrNaka'mAM strInI eNe sUkSmamAM sUkSma jaMtumAM rahelA ke ghAsanA taNakhalAmAM vaselA svabhAvagata corANuM vizeSatAo batAvavAmAM AvI che. jIvananuM gaurava karyuM. pariNAme sahaja rIte ja enI jIvanavicAraNAmAM koI graMthomAM strInuM varNana doSayukata maLe che. paraMtu e vize mAnava-mAnava vaccenI samAnatA samAviSTa thai gai. jainadharmae A vaI gaI. janama "bhagavatI ArAdhanA'mAM spaSTapaNe kahyuM che ke, "A doSa varNana e prANImAtra tarapha, jIvajaMtuo tarapha ane samagra prakRti tarapha sAmAnya ane zithila strIone dhyAnamAM rAkhIne karavAmAM AvyuM che. maitrIbhAvanI ghoSaNA karI. sUkSmamAM sUkSma jaMtumAM rahelA jIvanano ane jyAre zIlavAna strIone AvA koi doSa hotA nathI.' ethIye vizeSa temanI saMvedanAno Adara karanAro dharma nArIno samAdara kare te A graMthamAM strIonI prazaMsA karatA ema kahevAyuM che ke "guNavAna svAbhAvika che. bhagavAna mahAvIranA samayanI vAta karIe to e samaye strIono yaza badhe phelAya che ane te manuSya lokamAM devatA samAna che. bhAratamAM jAtivAda ane vargavAdanuM prabhutva hatuM. amuka jAti ke devone paNa pUjanIya che. enI jeTalI prazaMsA karavAmAM Ave teTalI vargavizeSane potAne anyathI caDiyAtI gaNatI. amuka jAtione ochI che. AthI ja jainAgamomAM patnIne "dhamma sahAya" dharmanI jIvanabhara ucca jAtionI sevA ke gulAmI karavI paDatI hatI. AvA sahAyikA tarIke mAnavAmAM AvI che.' vargabhedano jainagharmae virodha karyo. ane pratyeka manuSyanA hRdayamAM vasatA AtmAnuM gaurava karyuM. sAhajika rIte ja A varSe puruSa ane strIo pratyenA AvA abhigama ane samAnatAnA khyAlane kAraNe strInI samAnatA para bhAra mUkyo. strIne potAnAthI halakA darajAnI, * jaina dharmamAM strIoe mahattvanI ane yazasvI kAmagIrI bajAvI che. bhogyA ke dAsI mAnavAne badale jaina dharmae strIne puruSanI samakakSa e jaina dharmanA prathama tIrthakara RSabhadeva bhagavAnanA samayathI putrIone darajjo Apyo. dhArmika ane sAmAjika kSetramAM puruSanA jeTalA ja strInA 11 jInA pUratI keLavaNI ApavAmAM AvatI hatI. "jJAtA dharmakathA ane adhikAra che, AthI strI jAtine hIna ke sAmAnya gaNavI te ajJAna che. kApa mazafmamA strIonA cosaTha kaLAno ullekha maLe che. jemAM A dharmae kahyuM ke jyAM puruSa jaI zake che tyAM strI paNa jai zake. strIo bhASA, gaNita, lekhanakaLA, vagerenI sAthe nRtya, saMgIta. che. je kArya karavA puruSa zaktimAna che te kArya strI paNa karI zake che. lAlatakaLA ane pAkazAstromAM nipuNa banatI hatI. bhagavAna puraSa jIvanamAM je hAMsala karI zake che te strI paNa karI zake che. baMne vacce athabhavanA mAtA marudavA karuNAnA sAkSAta mUti hatA. bhagavAna UMca-nIca ke sabaLa- nirbaLanI bhedaka divAla rAkhI zakAya nahIM. RSabhadevanI putrI brAhmI buddhivAna ane guNavAna hatI. cosaTha dharma karma ane AtmavikAsano saMbaMdha zarIra sAthe nahIM paraMtu kaLAonI jANakAra hatI. brAhmIe aDhAra lipionuM adhyayana karyuM AtmA sAthe che. AthI dharma-ArAdhanA ane dharmapragatinA viSayamAM hag hatuM. ene lipivijJAnanI keLavaNI ApI hatI. e brAhmI sAdhvI banI puruSa jeTalo ja strInA svAtaMtryano svIkAra karavAmAM Avyo, vAsanA, tA ane enI pAse traNa lAkha sAdhvIo ane pAMca lAkha copana hajAra vikAra ane karmabaMdhanane kApIne baMne samAna bhAvathI mukti meLavavAnAM bata vrata dhAriNI zrAvikAonuM netRtva hatuM. brAhIe strIone adhikArI che. jaina dharmae batAvyuM ke puruSa ane strInA AtmAmAM koI AtmakalyANano mArga batAvyo, jyAre traDhaSabhadevanI bIjI putrI bhinnatA ke bhedanuM pramANa maLatuM nathI. AthI puruSa strIne nIcI kakSAnI suMdarIne gaNitazAstranuM agAdha jJAna hatuM. samaje te bAbata ajJAnadarzaka, atArkika ane adharmayukta che. A strInuM eka svarUpa che jananInuM-mAtAnuM. dIkSA lIdhA pachI vicArasaraNIne kAraNe jaina dharmano strIo vizeno abhigama bhagavAna mahAvIre nArI jAtino "mAtRjAti" tarIke ullekha karyo che. samAnatAnA pAyA para racAyo che. jaina dharmagraMthomAM tIrthakaranI mAtAnuM maMgalamaya varNana sAMpaDe che, jaina dharma e nivRtti parAyaNa dharma che. saMnyAsa, vairAgya ane mokSa tIrthakaranI mAtAo kevI umadA vicArovALI, ujjavaLa cAritravALI para enuM vizeSa lakSa che. sAmAnya rIte ema jovA maLe che ke vairAgya ane ucca bhAvanAvALI hatI te darzAvavAmAM AvyuM che. bhagavAna upara vizeSa bhAra mUkavA jatAM strIonI niMdA karavAmAM Ave che. ene mahAvIranI mAtA trizalAnuM caritra kevuM bhavya che ! tIrthakara vilAsa ane vikAra jagADanArI darzAvIne enAthI dUra rahevAnI sumatinAthanI mAtA maMgalA nyAyapriya ane vidvAna hatI. e samayanA mAnyatA sevAya che. madhyayugIna saMta paraMparAmAM strIne mAyA, mohinI graMthomAM emanI nyAya toLavAnI sujhanA draSTAMto paNa jaDe che. tIrthakaroe ane narakanI khANa kahevA pAchaLa A ja vRtti kAraNabhUta banI che? to AdhyAtmika vikAsa sAdhyo paraMtu tIrthakaranI mAtAoe paNa AnAthI sAva viruddha jaina dharmamAM strI ane puruSa baMnene samAna rIte AdhyAtmika vikAsa sAdhyo che ane devalokamAM gayA che. jovAmAM AvyA ane tethI ja "sUtrakRtAMga' niyuktimAM spaSTapaNe kahyuM je tIrtha karIe tyAga svIkAryA pahelAM vivAha karyo hato, teonA che ke, "jema nArI puruSanA zIlanuM khaDana kare che ja rIta para paNa saMsArI jIvanamAM vivAhita patnI pratyeno Adara pragaTa thAya che. nArInA zIlanuM khaMDana kare che. AthI vairAgya mArgamAM rahelI strIoe bhagavAna mahAvIranA patnI yazodA potAnA patinI nyAyavRttinuM puruSothI e rIte bacavuM joIe je rIte puruSoe strIothI bacavuM pUrNatayA pAmI gaI hatI ane emanI adhyAtma-sAdhanA ane Atmika joIe." vikAsamAM koIpaNa prakAranuM kaSTa na pahoMce tenI khevanA rAkhatI hatI. strIonA vibhinna prakAro vizenI gaveSaNA paNa A dharmae karI yazodA AdarapUrvaka vardhamAnanI vAta sAMbhaLatI hatI, ane e upadezane che. "sUtra kRtAMga niryukti' ane "cUrNa'mAM nArI zabdanuM tAtparya spaSTa svayaM AcaraNamAM mUkavAno prayatna karatI hatI. rAjakumAra vardhamAne karIne dravyastrI ane bhAva strI ema be vibhAgamAM ane vargIkRta dIkSA mATe prayANa karyuM. tyAre yazodAe patine hasate mukhe vidAya ApI karavAmAM AvI che. dravya-strIno artha strInI zarIraracanA che. jyAre hatI. rAjakumAra vardhamAnanA moTAbhAI naMdIvardhananI patnI jyeSThA bhAvastrIno artha strIno svabhAva che. evI ja rIte uttarAdhyayana cUrNA devatAoe aneka pralobhano batAvyA chatAM patidharmamAM aDaga rahI "nizItha cUrNa" ane "AcArAMga cUrNa'mAM strI svabhAvanuM varNana hatI. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ } ba tA. 16-9-94 'uttarAdhyayana sUtra', 'jJAtA dharmakathA', 'aMtaHkRddazA' jevA jaina dharmanA prAraMbhanA AgamomAM strI ane puruSa baMnene sAdhanAnA sarvocca lakSa samAna muktinI prAptine yogya spaSTapaNe mAnavAmAM AvyA che. eTaluM ja nahIM paNa aneka strIo muktInI adhikAriNI banI tenA ullekho maLe che. prabuddha jIvana zvetAMbara saMpradAyanI mAnyatA pramANe jainonA tIrthaMkara mallinAtha strIyonimAM ja kaivalyajJAna ane mokSa pAmyA hatAM. vaLI anya tIrthaMkaronI tulanAmAM tIrthaMkara mallinAthanI e vizeSatA hatI ke emaNe je divase dIkSA lIdhI e ja divase emane kaivalyajJAna prApta thayuM. varSo sudhI temaNe nagaro ane gAmaDAomAM dharmopadeza Apyo hato. ane lokasamUhane Atmazuddhino mArga cIMdhyo hato. nArIne mokSano sarvocca adhikAra maLatAM ene bIjA adhikAro to ApoApa maLI gayA. e hakIkata lAkSaNika che ke cheka prAg aitihAsika kALathI vartamAnakALa sudhImAM jaina sAdhuo karatAM jaina sAdhvIonI saMkhyA vadhu rahI che. evI ja rIte zrAvako ka2tAM zrAvikAonI saMkhyA vadhu rahI che. trevIsamAM tIrthaMkara pArzvanAtha bhagavAna ane covIsamAM tIrthaMkara mahAvIrasvAmI bhagavAne lezamAtra khacakATa vinA sAdhunI sAthe sAdhvIne ane zrAvakanI sAthe zrAvikAne samAna sthAna ApyuM. A rIte jIvamAtranI samAnatAmAM draDhapaNe mAnatA A dharmae strI ane puruSanI samAnatA siddha karI ApI. mathurAnA prAcIna jaina zilpamAM sAdhunA jevuM ja sAdhvInuM zilpa ane strI ane puruSa baMne pUjAnI sAmagrI saha pUjA karatA hoya tevuM zilpa maLe che. e sUcita kare che ke prAcInakALamAM jaina paraMparAmAM puruSa ane strInuM ArAdhanAnI bhUmikA para samAna sthAna hatuM. e ja rIte mathurAnA prAcIna zilAlekhomAM puruSonI sAthe moTe bhAge strIonA nAma paNa ullekhita thayA che. e darzAve che ke dharmakAryamAM puruSanI sAthe strIo paNa samAnarUpe ja bhAga letI hatI, svaicchAnusAra dAna karatI hatI ane maMdira vagere dharmasthAnonA nirmANamAM sakriya sahayogI banatI hatI. bhagavAna pArzvanAthanA samayamAM puSpaculA nAmanI sAdhvInA netRtva heThaLa soLa hajAra zrAvikAoe dIkSA laine AtmakalyANanA mArge prayANa karyuM hatuM. bhagavAna mahAvIranA saMghamAM sAdhuonI saMkhyA soLa hajA2nI hatI jyAre sAdhvIonI saMkhyA chatrIsa hajAranI hatI. zrAvakonI saMkhyA doDha lAkhanI hatI ane zrAvikAonI saMkhyA traNa lAkhathI vadhAre hatI. A saMkhyA e saMketa Ape che ke jaina dharmamAM nArI jAtinuM mAna, sthAna ane gaurava kevA ucca hatA.mahAsatI caMdanabALA to svataMtrarUpe A chatrIsa hajAra sAdhvIonA saMghanI dekharekha karatA hatA. 7 vyakti potAnuM Asana choDIne UbhA thaine AvI sAdhvIone namana karatA hatA. Aje paNa strIomAM brAhmI, suMdarI, caMdanA, Adine vaMdanA karavAmAM Ave che. tIrthaMkaranA nAmasmaraNanI sAthosAtha soLa satIonuM nAma smaraNa paNa thAya che. caMdanabALAnuM caritra e eka noMdhapAtra caritra che kAraNa ke caMdanabALA jevI dAsI gaNAtI nArI pAsethI AhAra grahaNa karIne bhagavAna mahAvIre jAtivAda naSTa karyo. ene pravartinInuM pada ApIne saMghanA variSTha AcArya jevo samAna adhikAra Apyo. sAdhvI caMdanAnA dhArmika pravacanothI prabhAvita thaine aneka rAjAoe saMsAratyAga karyo, caMdanAe ugra tapazcaryA karIne siddhatva meLavyuM. jaina sAdhvIsaMghamAM dareka jAti-jJAtinI strIo maLe che. caMdanabALA, kALI, sukALI, mahAkAlI, kRSNA jevI strIo kSatriyANI hatI to devAnaMdA jevI brAhmaNa jAtinI strI paNa hatI. strI mAtrane muktino adhikAra ApanAro dharma jAtivAdanI saMkucita sImAmAM kai rIte purAi rahe ? mAtra rAjakuTuMbanI strIo ja sAdhvIsaMghamAM bhaLI nathI, dAsI, gaNikA ane patitAoe paNa dIkSA lIdhI che, ane teo samAjamAM vaMdanIya banI che. A sAdhvIonA jJAna, zIla ane tapazcaryAne sarvatra sanmAna sAMpaDatuM hatuM. koi pradezano rAjA ke samAjamAM sarvocca sthAne beThelI jaina sAdhvIsaMgha para najara karIe to khyAla Avaze ke AmAM koipaNa jAtanA bhedabhAva vinA badhI jAti, varNa ane varganI strIone praveza maLyo che. A sAdhvIoe potAnI Spirituality thI ane vidvatAthI samAja para moTo prabhAva pADyo che. jIvanamAM muzkelI AvavA chatAM sulasA sAdhvIe dharmamArga choDyo nahIM. potAnA zubhakarmone kA2Ne AgAmI bhavacakramAM sulasA soLamAM tIrthaMkaranuM pada meLavaze. kauzAMbInA rAjAnI dharmapatnI marmI putrI jayaMtI bhagavAna mahAvIranA samayakAlamAM thayelI eka viduSI strI hatI ane bhagavAna mahAvIranI dharmasabhAmAM niHsaMkoca prazna pUchatI hatI. sAmAnya rIte puruSo upadeza ApatA hoya che, paraMtu jaina dharmamAM strIoe upadeza Apyo che ane tethIya vizeSa puruSone sanmArge vALyA hoya tevA draSTAMto maLe che. 'uttarAdhyayana sUtra'mAM rANI kamalAvatI rAjA isukArane sanmArga batAve che. 'Avazyaka cUrNI'mAM brAhmI ane suMdarIe muni bAhubaline upadeza ApyAno ullekha che. 'uttarAdhyayana' ane 'dasa vaikAlika'nI cUrNImAM rAjImatI dvArA muni rathanemine upadeza ApavAnI vAta AlekhAi che. kozA vezyA potAnA AvAsamAM rahetA munine sanmArge vALe che. prabhAvatInI dharmaniSThAthI tenA pati rAjA udayanane dharma mArge cAlavAnI preraNA maLe che. jyAre mRgAvatIe pote dIkSita thaine yuddhano raktapAta aTakAvyo hato. vaizAlI gaNarAjyanA adhyakSa ceTakanI rANI pRthAe enI sAteya putrIone judI judI kalAmAM nipuNa karIne yazasvI banAvI hatI. e samayanA mahilA samAja para A sAta putrIono ghaNo prabhAva paDyo hato. gobhadranI patnI bhadrA vizALa vyApAra calAvavAnI asAdharaNa sujha dharAvatI hatI. caMpA zrAvikAnA cha mahinAnA upavAsanA tapathI mogala samrATa akabara prabhAvita thayo hato, ane jeTalA divasa vrata cAle eTalA divasa akabare rAjyamAM hiMsA baMdha rAkhI hatI. smaraNazakti ke sAhitya sarjanamAM paNa jaina strIoe atyaMta mahattvanuM yogadAna karyuM che. yakSA sAdhvI agharA gadya ke padyane ekavAra sAMbhaLyA pachI yathAtatha karI ApatA hatA. AryA poyaNIe bhagavAna mahAvIranA nirvANanI cothI zatAbdInA prAraMbhamAM Agama sAhityane surakSita ane vyavasthita karavA mATe yojAyelI pariSadamAM mahattvanI kAmagIrI bajAvI hatI. AcArya susthitanI paraMparAnA pAMcaso zramaNa ekatra thayA tyAre AryA poyaNInA netRtvamAM traNaso jeTalI sAdhvIoe A Agama vAcanAnI pariSadamAM bhAga lIdho. dakSiNa bhAratanA ce2 rAjyanI jaina rAjakumArI auve prAcIna tAmIla bhASAnI eka prasiddha kavayitrI hatI. enI sumadhura vANI ane nItipurNa upadeza mATe Aje paNa tAmila bhASIo ene mAtA auve (ArTikA mA) tarIke smaraNiya ane pUjanIya gaNe che. tamilanA vizvavikhyAta graMthakAra tiruvalvaranI patnI vAsukIe paNa sAdhvIjIvana grahaNa karyuM hatuM. ane tiruvalluvara sAthe jIvanamAM mahattvanuM yogadAna ApyuM hatuM. patinI paDakhe rahIne laDatAM laDatAM vIragati meLavI. zravaNa belagolanA udaya vidyAdharanI patnI sAviyabbee begapuranA yuddhamAM potAnA eka pASANa para A vIra mahilAno lekha maLe che. jemAMhAthamAM talavAra sAthe azvArUDha vIra nArI sAviyabbe gajaArUDha yoddhA 52 nirbhayatAthI prahAra kare che. rAjA rAjamala dvitIyanI patnI caMdravallabhA eka vIra Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naka graMtho jaLavAya SSta pratonuM rakSaNa AnaMdapUrvaka patinuM ane 'prabuddha jIvana tA. 16-8-94 mahilA hatI. eNe potAnA pradezanuM rAjyazAsana calAvyuM hatuM ane karavAnuM kahe che. "upAsaka dazAMga' nAmanA graMthamAM mahAzataka potAnI vizALa jina pratimAnI sthApanA karI hatI. dasamI sadInA aMtima patnI revatI para dhArmika zraddhA, bhojana ke AcAra-vyavahAranI caraNamAM dakSiNa bhAratanI dAnavIra atimannee satIprathAno virodha bAbatamAM koI jabarajastI karato nathI. AnaMda jevA zrAvakonI patnI karyo hato ane kannaDa kavi poe racelI zAMtipurANanI hajAro hastaprata AnaMdapUrvaka patinuM anusaraNa karIne mahAvIranA upAsaka vrato svIkAre. lakhAvIne vaheMcI hatI. atie kAvyanI hastalikhita pratonuM rakSaNa che. A rIte Agama yugathI strIne potAnI dharmazraddhA ane enI jIvana karyuM. ane tene kAraNe aneka graMtho jaLavAyA ane pariNAme keTalAka punarjivIta thayA hatA. temaNe karNATakamAM vidyAprasAra karyo hato ane te zailI aMge pUrNatayA mukta rAkhavAmAM AvI hatI. sAdhvIo sAdhusaMgathI. aneka jina pratimAo banAvI hatI. mahAkavi ratnae emane "dAna judI 2hIne svataMtrapaNe vicaraNa karatI hatI. potAnI surakSAnI vyavasthA ciMtAmaNi'nI upAdhI ApI hatI. i. sa. 1037mAM cAlukya vaMzanA svaye karatI hatI. surakSA karanArI sAdhvIne pratihArI jevA pada para rAjA satyAzrayanI bahena akAdevIne enI rAjya kuzaLatA joine eka niyukta karAtI hatI. bhagavAna mahAvIre brahmacaryano mahimA karyo. zrI prAMtanuM rAjya soMpavAmAM AvyuM hatuM. dakSiNa bhAratamAM ketaladevI, pArzvanAtha bhagavAnanA caturdhamamAM pAMcamAM brahmacaryanuM umeraNa karyuM. zAMtaladevI, AcaLadevI vageree jina maMdiro baMdhAvyA hatAM. i. sa. puraSanI peThe strI paNa vivAhano asvIkAra karI brahmacaryano svIkAra , 1147nA eka zilAlekha anusAra ananya paMDita evI rAjakumArI karI zakatI hatI. brAhmI, suMdarI, malli, caMdanabALA ane jayaMtI jevI paSpAdevIe aSTavidyArcana mahAbhiSeka' ane catubhakti nAmanA strIoe vivAhano asvikAra karI AjIvana brahmacaryanuM pAlana karyuM. graMthonI racanA karI hatI. jyAre AThamI sadImAM yAkinI mahattarA AsapAsanI paristhiti ane anya pravartamAna paraMparAomAM strI mATe viduSI tarIke prasiddha hatA. - vivAha karavo te anivArya gaNAtuM hatuM. tyAre jaina paraMparAmAM ema ' jaina strIoe preraNA ApavAnuM kArya paNa karyuM che. kalikAla sarvajJa mAnavAmAM AvyuM nathI. lagna karavA ke na karavA e prazna strInA viveka AcArya hemacaMdrAcAryanA jIvanamAM mAtA pAhiNInI preraNA mahattvanI para choDavAmAM Ave che. je strIo ema mAne ke avivAhita rahIne te banI rahI. kavi dhanapAlane enI bahena suMdarIe 'amara koza' racavAnI potAnI sAdhanA karI zakaze temane vivAha karyA vinA dIkSita thavAno preraNA ApI. saMpattino sadharmane mArge sadupoga karavAnI preraNA adhikAra Apyo. ' ' zrIdevI ane anupamAdevI jevI strIoe ApI hatI. A sadInI * bhagavAna mahAvIranA samavasaraNa (upadeza sabhA)mAM strIone vAta karIe to aneka sAdhvIo zrAvikAoe anekavidha kSetromAM ucca puruSo jeTalI ja pUrNa svataMtratA hatI. kazA saMkoca ke pratibaMdha vinA sthAna hAMsala karyuM. khuda mahAtmA gAMdhI mahAsatI ujjavaLakumArIne - strIo emAM AvatI. upadeza zravaNa karatI ane sabhAmAM potAnI maLavA mATe gayA hatA. harakuMvara zeThANIe abhUta vyavasthA zakti batAvIne ati ramaNiya haThIsiMhanA derAsaranuM sarjana karyuM. tathA virATa jijJAsA pUchIne jayaMtInI mAphaka potAnA saMzayonuM samAdhAna meLavatI. yAtrAsaMgha kADhayo. mahattarA mRgAvatIzrIjIe navI dilhI pAse Ama jainadharmamAM strIonuM sthAna ghaNuM UMcuM che. mAtA tarIke eNe vallabhasmArakanI racanA karI. zAradAbAI mahAsatIjI, sAdhvI pramukha tIrthakarone janma Apyo che. patnI tarIke e preraNArUpa banI che. kanakaprabhAzrIjI ane evI aneka sAdhvIoe samAjane mArgadarzana svataMtrapaNe vizALa vepAra udyoga calAvyo che. zIlanA rakSaNa mATe ke ane doravaNI ApavAnuM kArya karyuM. zatrane parAjIta karavA mATe eNe kadI pAchI pAnI karI nathI. enI vidvatA sarvatra sanmAna pAmI che. ane eja rIte sAdhvIoe paNa sAdhvI ane zrAvikAnA A garimAmaya sthAnane kAraNe madhyakAlIna AdhyAtmika pragatinI UMcAinuM udAharaNa rajU karyuM che. nArI mukti, yugamAM jyAre satIprathA pracalita hatI tyAre jIvahiMsAnA virodhI evA nArI svAtaMtrya ane nArI vikAsa e traNeya bAbato A dharmanA pAyAmAM jaina dharme eno svIkAra karyo nathI. evI ja rIte dAsIprathA, strIono vyApAra ane kraya-vikraya jevA duSaNone dUra karavA prayatna karyo hato. che je AvatI kAlanA jagatane nArI svAtaMtryanI bAbatamAM navI dizA cIMdhI zakaze. meghakumAranI sevA zuzruSA mATe bhinna bhinna dezomAMthI dAsIono kraya-vikraya thayo ane e samaye bhagavAna mahAvIre enI viruddha bulaMda avAja uThAvyo hato. sAdhvI yakSakuMvarajIe mUMgA pazuono bali ekSa renI maphata sagavaDa samApta karavA mATe avirata saMgharSa karyo hato. jaina dharmamAM sAta amane jaNAvatAM atyaMta harSa thAya che ke saMghanA AjIvana sabhya vyasanono virodha hovAne kAraNe sAmAnya rIte bahupatnItva, ane jANItA reDiyolojIsTa DaoN. mukeza esa. patrAvAlAe nAtavyabhIcAra, dArU, vezyAgamana, jugAra jevA vyasanothI strIone je jAtanA bhedabhAva vinA nabaLI Arthika sthitivALA dardIo mATe yAtanA sahevAnI Ave che tevuM A dharmamAM najare paDatuM nathI. Agama potAnI ekSa renI sevA vinAmUlya ApavAnI saMghane ophara karI che. graMtha "jJAtA dharmakathA'mAM rAjA drupada draupadIne jAte enA patinI pasaMdagI A yojanA mujaba DaoN. mukeza esa. patrAvAlA varSa daramiyAna 200 jeTalA dardIone vinAmUlya ekSa re kADhI Apaze. A yojanAno netrayajJA lAbha levA icchatI vyaktioe saMghanA kAryAlayamAMthI te mATe saMghanI Arthika sahAyathI tathA zrI vizva vAtsalya. bhalAmaNa ciThThI meLavI laIne DaoNkTarano rUbarU saMparka sAdhavAno raheze. auSadhAlaya-guMdInA sahayoga dvArA netrayajJanuM Ayojana | DaoNkTaranA klinikanuM saranAmuM nIce mujaba cheH bAnTAI (tA. viramagAma) mukAme ravivAra, tA. 20mI | DaoN. mukeza esa. patrAvAlA 111, manIza zopiMga senTara, navembara, 1994nA roja karavAmAM AvyuM che. cAra baMgalA, varasovA, aMdherI (pazcima), muMbaI-400053. rasikalAla laheracaMda zAha nirubahena esa. zAha DaoN. mukeza patrAvAlAnI A udAra ophara mATe ame AnaMda ane saMyojaka pravINacaMdra ke. zAha AbhAranI lAgaNI vyakta karIe chIe. maMtrIo -maMtrIo ' s Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-8-94. prabuddha jIvana paryuSaNa vyAkhyAnamALA [ahevAlaH cImanalAla ema. zAha, kalAdhara' zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita paryuSaNa 3 dharma ane teno sAmAjika saMdarbha: DaoN. varSAbahena dAse A vyAkhyAnamALAe A varSe sAThamAM varSamAM sAnaMda praveza karyo che. jJAna viSaya para vaktavya ApatAM kahyuM hatuM ke AjathI aDhI hajAra varSa pahelA ane sAdhanAnI jyota samI ApaNI A paryuSaNa vyAkhyAnamALAne zrI gautama buddhe je upadeza Apyo tene sAtaso varSa pahelAM jApAnamAM sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTano chellAM agiyAra varSathI satata Arthika nIcIrena' nAmathI pracalita karavAmAM Avyo. gautama buddhanA hajAro sahayoga maLato rahyo che. sUtro pAchaLathI lipibaddha thayA. vinayasUtra-Agama sUtra je tripiTakanA A varSanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA DaoN. ramaNalAla cI. zAhanA nAmathI oLakhAya che te temaja mahAyAna sUtra vagere lipibaddha thayA. pramukhasthAne zukravAra, tA. 2jI sapTembara, 1994thI zukravAra, tA. gautama buddhe pratyeka manuSya ane pratyeka jIvamAM rahelA buddha tattva para 9mI sapTembara, 1994 sudhI ema ATha divasa mATe copATI khAte bhAra mUkyo che. buddha tattva durbhAvanA, durvicArathI alipta che. bauddhadharma biralA kriDA kendramAM yojavAmAM AvI hatI. A vyAkhyAnamALAno pramANe cetanAnA nava staro che. temAM pAMca indriya, chaThThuM stara jAgRta saMkSipta ahevAla nIce pramANe che. mana, sAtamuM stara AMtara mana, AThamuM stara Alaya cetanA ane navamuM karma kI gati nyArI : prathama divase A viSaya para sAdhvIzrI stara emane cetanA che. nizcita lakSane prApta karavA mATe cittanI cAMdakumArIjIe jaNAvyuM hatuM ke jaina darzanamAM karmavAdanuM maulika ciMtana ekAgratA para bauddha dharmamAM vizeSa bhAra mUkayo che. che. jIva mATe sarva khela e karmanA khela che. saMsAramAM karmanI ghaNI badhI UtamiLanA saMta kavayitrI avaIyAra: A viSaya para vyAkhyAna vicitratA jaNAya che. jIve karmanI nirjarA karavI hoya, karmakSaya karavo Apato zrI nemacaMda gAlAe jaNAvyuM hatuM ke tamiLanA saMta ane bhakta hoya to aMtarmukha banavuM joIe. je uMDAimAM jAya che te ja jIvanano kavayitrI avaIyAre dakSiNamAM ghaNAM lokapriya hatAM. teo atyaMja. mArma, rahasya pAmI zake che. Aje ApaNe vibhAvamAMthI svabhAvamAM hatA. emanAmAM vairAgyadazA ane kavitvazakti janmasiddha hatI. teo javAnuM che. kAma, krodha, moha, lobha rUpI kaSAyomAMthI chUTavAnuM che. koIpa chatAna & koipaNa drazya ke ghaTanA jotAM ke temanAmAM kAvyanI saravANI vahevA kSamA, satya , saMtoSa, samabhAvamAM ramaNa karavAnuM che. AtmAne lAgatI. abUiyAre lagna karyA na hatA. lagna samaye lagna maMDapa choDI jANavAno che, oLakhavAno che. bhavyAtmAo AtmanirIkSaNa karI temAM gaNezajInA mAdare pahocI gayA hatA ane temaNe bhagavAnane mokSanA dvAra sudhI pahoMcI zake. prArthanA karI hatI ke mArA yauvanane pAchuM lai lo. ane camatkAra thayo hato. abUiyAra kSaNamAtramAM gharaDA DozI banI gayAM hatAM. e pachI T sAdhanA paMcatIrthi-paMca parameSThi namaskAra : zrI zazikAMta achabUiyAra bhikSuka-pArivrAjaka banI jaIne gharabAra choDI dIdhAM mahetAe vaktavya ApatAM kahyuM hatuM ke cauda pUrvanA sArarUpa namaskAra hatAM. teo gAmegAma pharI kAvyavANImAM bodha ApavA lAgyAM hatAM. mahAmaMtrano mahima aparaMpAra che. navakAra maMtranuM raTaNa saMsAranA sarva, temaNe viveka, saMyama, dAnagharma, gRhasthAzramanI pharajo vagere viSayo para prapaMcomAMthI choDAve che. ane jIvane mokSagatimAM pahoMcADe che. "namo aneka racanAo karI hatI. Aje paNa tamiLanADumAM ghera ghera temanI loe savva sAhurNa' e pada gaMgAsnAna che. enAthI kAyAnA paramANumAM racanA gavAya che. pavitratA Avaze. "namo uvajAyANaM' e pada zratasnAna che. jenAthI ' umRSAvAda viramaNaH DaoN. ramaNalAla cI. zAhe A viSaya para jJAnAvaraNIya karmano kSaya thAya che. "namo AyariyANaM' e sUryasnAna vaktavya ApatAM kahyuM hatuM ke jaina dharmamAM ahiMsA, satya, asteya, che. enAthI parama zAMti prApta thAya che. namo siddhANe e maMtrasnAna che bahAcarya ane aparigraha e pAMca mahAvrato che. temAM satya mATe jenAthI samyagadraSTi jIva mokSane prApta kare che. sAdhu e sAdhanAnuM bIja . * "mRSAvAda viramaNa' zabda vaparAyo che. asatya bolatAM aTakavuM e ghaNuM che, upAdhyAya e vinaya ane prajJAnuM bIja che. AcArya e sadAcAranuM mahattvanuM che. jaina dharmamAM satya karatAM ahiMsAne vadhu prAdhAnya apAyuM bIja che. siddha e saMyamanuM bIja che. arihaMta e samAdhinuM bIja che. che. kAraNa ke tenuM kSetrasamasta jIvarAzi che. je satya bolavAthI jIvanano paMca parameSThi rUpI A pAca pada paMcatIrtha rUpa che. jenA AlaMbanathI vadha thavAno saMbhava hoya tevuM satya paNa na bolavAnI himAyata karavAmAM bhavabhaya dUra thAya che. AvI che. asatyanA be prakAra che-sthUla ane sUkSma. tIvra saMkalpathI OdharmakriyAonuM lokottara phaLaH A viSaya para vyAkhyAna ApatAM bolAya te sthUla asatya ane hAsyAdinA bhAvathI bolAya te sUkSma pU. paM. zrI yazobhadravijayajI gaNivarye jaNAvyuM hatuM ke A saMsAramAM asatya. sAdhuoe skUla ane sUkSma baMne prakAranAM asatyano tyAga AvyA pachI manuSya svayaM potAne mATe keTalAka niyamo banAve che. karavAno hoya che. ane gRhastha kanyA, jamIna, mAla-milkata, khoTI jIvanamAM e siddhAMtone lIdhe tenuM vyaktitva nikhare che, jIvana sArthaka sAkSI vagere viSayamAM asatya na bolAya tenI patanA rAkhavAnI che. banyuM hoya tema lAge che paraMtu dharmAcaraNa ane dharma kriyAnuM e laukika satyane AdhAre vizva TakI rahyuM che. saMpUrNa satya bolavAnuM kaThina che. phaLa nathI. saMsAramAM duHkhanA nAza mATe ane sukhanI vRddhi mATe mANasa krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa vagerene kAraNe asatya dharmAvalaMbana nathI. dharmakriyAonuM lokottara phaLa to Aloka ke bole che. ApaNA rojiMdA vyavahAramAM asatyanuM pramANa vadhatuM jAya che. paralokanI bhautika sukhanI draSTi haThAvavAmAM che. dAna, tapa, jIvadayA, paraMtu asatyathI apayaza maLe che, pApanuM moTuM kAraNa bane che, AtmA vagere kriyAo karavAmAM Ave tenuM lokottara phaLa maLe che. AvI kriyA bhAre bane che ane durgatimAM te laI jAya che. karavA dvArA karmano kSaya thAya che. ane AtmA urdhvagatine prApta kare che. umUlyonuM zikSaNaH A viSa para pravacana ApatAM zrI kulInacaMdra dharmakriyA karavAnI sAthe mAtra laukika ja nahi lokottara phaLanI draSTi pAlike jaNAvyuM hatuM ke Aje loko rAmAyaNa, mahAbhArata jevA dharma vikasAvavAnI jarUra che je ApaNane mokSa prApti mATe upayogI nIvaDI graMthonI kathA sAMbhaLavA lAkhonI saMkhyAmAM umaTe che, paraMtu ethI dezanuM zake che. nItimattAnuM dhoraNa UMcuM gayuM hoya ema jaNAtuM nathI. duryodhana adharma Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana tA. 16-9-94 zuM che te jANato hato, paNa te dUra karI zakato na hato. ApaNAM saumAM vyAkhyAna ApatAM jaNAvyuM hatuM ke AjanA saMsAramAM mAnasika pradUSaNo Aje duryodhana jIvI ja rahyo che. sAcI vAta zuM che te ApaNe jANatA mAnava manane azAMta, kuTila, ne kura banAvI de che. enAthI mAnava hovA chatAM ApaNAM saMjogo ane lAcArIne kAraNe ApaNe sAco rAha jIvanamAM tanAva vadhato rahe che. mANasa jo potAnI jAtane jANe, svayaMne levAnI hiMmata keLavI zakatA nathI. mUlyo kevA hovA joIe te oLakhavAno prayatna kare to A badhA tanAvomAMthI mukti meLavI zake. samajavAnI sAthe mUlyonuM AcaraNa dareke potAnA cAritrathI AtmasAta mANasanI vANI saraLa, mRdu ane madhura hovI joie. kilaSTa, upAkaravuM joie. mUlyo zIkhavADI zakAtA nathI paNa zIkhI zakAya che. laMbhamaya ane kaDavI vANI azAMti ja sarje che. bhASAnuM mAdhyama alabatta te zIkhanAra ane zIkhavADanAra para AdhArita hoya che. manuSyanI mAnasika ane vyavahArika sthitine jAhera kare che. mAre zuM zikSakoe, vaDIloe, netAoe potAnA zuddha AcaraNathI mUlyo bolavAnuM che, kevuM ane kevI rIte bolavAnuM che te bAbata para gaMbhIra prasthApita karI navI peDhIne doravI joIe. vicAra karavo jarUrI banI rahe che. pahelAM tolo, pachI bolo, kama bolo ' tame kyAMthI AvyA? kyAM javAnA? : zrI pravINabhAI sI. paNa madhura bolo e ukti AtmasAta thavI joie. zAhe A viSaya para vyAkhyAna ApatAM kahyuM hatuM ke vizvanA badhA dharmoe A parihita ciMtA maitrI : zrImatI zailajA cetanabhAI zAhe A karmanI vAta karI che, paraMtu jainadharme karmanI je sacoTa ane tArkika vAta viSaya para vyAkhyAna ApatAM kahyuM hatuM ke jaina dharmamAM anitya , kahI che te adabhuta che. jaina zAstrakAroe saMsAranA jIvonI cAra azaraNAdi bAra bhAvanAnuM bhAre mahattva darzAvavAmAM AvyuM che. gatinI vAta karI che te cheH (1) devagati (2) manuSya gati (3) tirdhaca bhAvanAne bhavanAzinI tarIke oLakhAvavAmAM AvI che. A bAra gati ane (4) naraka gati. je gatinuM AyuSya karma baMdhAyuM hoya te bhAvanAne svalakSI bhAvanA paNa kahevAmAM Ave che. bIjAnAM sukha-du:kha gatimAM te jIva jAya che. devagatimAM satata sukha ja che. mojazokha, bhoga pratye saMbaMdha dharAvatI cAra bhAvanA cheH (1) maitrI bhAvanA (2) pramoda vilAsanI puSkaLa sAmagrI devagatimAM che.AtmAno saMpUrNa vikAsa bhAvanA (3) karuNA bhAvanA ane (4) mAdhyastha bhAvanA. enuM mahattva manuSya gatimAM che. tethI jaina zAstrakAroe manuSyagatine zreSThagati paNa jaina zAstrakAroe darzAvyuM che. saMsAranA sarva jIvonI kalyANanI tarIke oLakhAvI che. jemAM trAsa, bhUkhamaro, apamAna vagere che. te bhAvanA te maitrI bhAvanA che. guNIjano, vaDIlone joine AnaMda tiryaMca gati che. naraka gatinA jIvane anahada trAsa bhogavavo paDe che. pAmavo te pramoda bhAvanA che. A jagatamAM koI du:khI na rahe tevI sadgatimAMthI sadgatimAM javuM saheluM che, paraMtu durgatimAMthI satimAM bhAvanA bhAvavI tene karuNA bhAvanA kahe che. ane durjanonA doSa tarIke javuM eTaluM saheluM nathI. atyAre ApaNane manuSyabhava maLyo che te upekSA draSTi rAkhavI tene mAdhyastha bhAvanA kahe che. jainadharmamAM sarva jIvo ApaNI sadgati che. sAthe maitrI bhAva keLavavA upara khUba ja bhAra mUkavAmAM Avyo che. sarva sAthe 0 4 dharmanI anubhUti : A viSaya para vyAkhyAna ApatAM zrI jIva janma maraNanA pherAmAMthI mukta thAya e bhAva sauthI uco maitrI bhAva caMdulAla selArakAe jaNAvyuM hatuM ke A vizvamAM dharma zabdanI vividha che. vyAkhyA karavAmAM AvI che. dharmo rakSati rakSitaH ema kahevAmAM AvyuM UvismaraNa eka-AzIrvAdaH A viSaya para vyAkhyAna ApatAM che. narasiMha mahetAe gAyuM che. ApaNe ApaNA dharma saMbhALavA, karmanA pU. sAdhu prItamaprasAdadAsajIe jaNAvyuM hatuM ke gujarAtI sAhityanI marmane levo vicArI." svAmI saccidAnaMdajI kahe che dharma eTale aMdara keTalAka virAmacihno svIkAravAmAM AvyA che. prathama Azcarya mANasanA AMtarika sadaguNono vikAsa karavAnI prakriyA. AMtarika cihna,e pachI praznArtha cihna, e pachI alpa virAma ane chelle pUrNa vikAsa eTale jIvananI sAdhanA. kharo dharma to kaSAyomAMthI mukti virAma. keTalAMka manuSyonuM jIvana Azcarya cihna jevuM hoya che. emane apAve te che. dharma e AtmAno svabhAva che. dharma eka vizALa AkAza joyA pachI mananI aMdara Azcarya ja sarjAya. keTalAMkanuM jIvana praznArtha svarUpa che. ApaNe tene saMpradAyonA saMkucita vADAmAM pUrI dIdho che! cihna jevuM hoya che. emane joyA pachI ApaNA manane prazna uThThayA kare ke dharma kadApi badalAto nathI, saMpradAya badalAya che. ane ethI ja dharma A te mANasa che ke jaMgalI ? keTalAMkanuM jIvana alpavirAma jevuM hoya sanAtana che. che. emanI yAtrA aDadhe raste AvIne aTakI gaI hoya che. keTalAMkanuM UbaDe bhAga mAnuSatana pAyAH A viSaya para vyAkhyAna ApatAM jIvana pUrNa virAma jevuM hoya che. AvA manuSyo virala hoya che. temane zrImatI suSamA agaravAle jaNAvyuM hatuM ke manuSya jIvananuM mukhya lakSa paramAtmAnA zarA sivAya koI jhaMkhanA hotI nathI. ApaNA mokSa prAptinuM che. je manuSya janma devatAne paNa durlabha gaNAya che tene dharmapuruSoe, saMtoe je keTalIka vastuo ApaNane zIkhavI che temAM pAmI Aloka-paraloka sudhAravA ApaNe kaTibaddha thavAnuM che. A jIva amuka vastunuM vismaraNa karavuM e vAta para vizeSa bhAra mUkyo che. lAkho yonimAM bhaTakI bhaTakIne manuSya janma pAmyo che. mAnava janma vismaraNa e mananI nabaLAI nahi, paNa mananI pracaMDa zakti che. e mokSa prAptinI sIDI che. devayonimAM mokSa nathI. dhairya, kSamA, indriyo vismaraNa e zApa nahi paNa bhagavAnano mahAna AzirvAda che. para nigraha, satya, akrodha vagere manuSyane tAranArA guNo che. sAco gItA-jIvana jIvavAnI kalA : DaoN. zAMtikumAra paMDyAe A manuSya e che ke je potAnI prazaMsA sAMbhaLI lajjata bane ane bIjAnI viSaya para vyAkhyAna ApatAM kahyuM hatuM ke zrImad bhAgavata gItAmAM prazaMsA sAMbhaLI prasanna bane. je manuSya potAnI bhUlane bhUla tarIke jIvana jIvavAnI kalA samajAvI che. tame karma karo chatAM te karmabaMdhana na samajI tevI bhUla pharI na thAya tevA prayatna kare tenuM jIvana sArthaka thai lAge tevo rAjamArga gItAe batAvyo che. yogaH karmasu kauzalamu-arthAt zake. mokSaprApti mATe dharmazAstramAM traNa mArga batAvyA che te che jJAna karmamAM kuzaLatA e ja yoga che. te para gItAkAre vizeSa bhAra mUkyo che. mArga, karma mArga ane bhakti mArga. tamArA karmano vipAka, karmanI nirjarA tamArA karma kauzalyamAM che. - u tanAva mukta jIvana : A viSaya para mAunTa AbuthI Asakti mANasane bAMdhe che. karma bAMdhatAM nathI. karma karavA pAchaLa buddhi brahmAkumArI zilubahena vyAkhyAna ApavA AvavAnAM hatAM, paraMtu che. te naukA samAna che. karmane koI paNa mANasa choDavA prayatna kare to temanI nAdurasta tabiyatanA kAraNe teo AvI zakyA nahotAM. ethI te mANasa daMbhI che. koI mANasa karmathI dUra rahI zake nahi, karmathI chUTI muMbaInA prajApati brahmAkumArI vizva vidyAlayanAM rAjayoginI zake nahi. karmathI jo na ja chUTavAnA hoya to tame karma evI rIte karo ke brahmAkumArI zAradAbahena padhAryA hatAM. temane uparokta viSaya para karma tamane bAMdhe nahi, tame sAgaramAM ja paDyA cho to sAgarane tarI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA.16-9-94 jAva. A tarI javAno mArga te anAsakti yoga. tRSNA-Asakti ja jIvanamAM azAMti pedA kare che . karma avazya karo, paNa tenA phaLanI apekSA rAkho nahi. phaLanI apekSA rAkhIne je karma kare che tenAthI jIvanamAM saMgharSa, azAMti utpanna thAya che. 7 guNopAsanA : A viSaya para vyAkhyAna ApatA prA. tArAbahena 2. zAhe kahyuM hatuM ke jaina dharmamAM guNopAsanAnuM ghaNuM mahattva che. mAnavabhava e guNa prApta karavAno amUlya avasara che. guNa anaMta che, doSo paNa anaMta che. doSo dUra karI guNa prApta karavA e parama puruSArtha che. kayA guNo pAmavA ? paraMparAthI je uttama manAyA che, je svapara kalyANakArI che, saMto ane prajJAvAna puruSo jenI prazaMsA karatA thAkatAM nathI te guNo. jaina dharma pramANe zubha lakSaNa te guNa che. azubha lakSaNa te doSa che. paMcamahAvrata te guNa che bAkInAM vrato te uttara guNa athavA mULa guNane poSaka guNa che. guNa prAptinA upAyo aneka che. temAM mukhyatve prabhudarzana, prabhustavana, prabhubhakti che. e uparAMta zAstra vAMcana, ciMtana, manana, saMtasamAgama, sadguru zaraNa, mahAna vyaktinA caritranuM vAcana, kaDaka AtmaparIkSaNa vagerene gaNAvI zakAya. hama apane bhAgya ke vidhAtA hai : pU. samaNI zrI kusumaprazAjIe A viSaya para vyAkhyAna ApatAM jaNAvyuM hatuM ke ApaNAM sukha ane duHkhanA kartA svayaM ApaNe ja chIe. ApaNA du: khanuM kAraNa ApaNA pUrva karma ja hoi zake. jevu karma karo tevuM phaLa tamane maLe ja. sukha ane duHkha e izvara prerita nathI. ApaNe svayaM ApaNA bhAgyanA vidhAtA chIe. duHkha, kaSTa, saMkaTa konA jIvanamAM nathI AvatAM? duHkha ane sukha e baMne eka cakra samAna che. jema rAta pachI divasa ane divasa pachI rAta tema duHkha pachI sukha ane sukha pachI duHkha. A cakra niraMtara cAlyA ' kare che. du:khanI sthitimAM ApaNe aTala rahevAnuM che ane sukhanI sthitimAM ApaNe chakI javAnuM nathI. 4 prabuddha jIvana zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mukhapatra 'prabuddha jIvana' ghaNI badhI saiddhAMtika ane vaicArika bAbatomAM pU. gAMdhIjInA Adarzone aharniza draSTi samakSa rAkhIne varSothI niyamita cAle che. emAM enA bhAvanAzALI, vidvAna ane kartavyaniSTha taMtrIono siMha-phALo UDIne AMkhe vaLage tevo che. sADA pAMca dAyakAthI niyamita cAlatA ane patrakAratvanA ucca dhoraNane jALavI rAkhatA 'prabuddha jIvana'nA taMtrI tarIke lakhAyelA keTalAka lekhonA saMgraho A pUrve 'sAMprata sahaciMtana'-bhAga 1 thI 4 tathA 'abhiciMtanA' graMtha rUpe pragaTa thayA che; temAM A 'sAMprata sahaciMtana'-bhAga-5 DaoN. ramaNalAla zAhano sthaLa, vyakti, sAhitya kRti, jainavANI ane prAsaMgika viSayone nirUpato vicArapreraka graMtha mAtabara umero kare che. sAMprata sahaciMtana (bhAga-5) -- DaoN. raNajita paTela (anAmI) 'khAlIno sabhara itihAsa' 'cikhodarAnI AMkhanI hospiTala', 'rAtA mahAvI2' ane 'zravaNa belagoDA', sthaLa-viSayaka lekho che, to 'je kRSNamUrti' 'bAdazAhakhAna' ane 'indirAgAMdhI' vyaktiviSayaka che. 'silappadikAram' e kRti-viSayaka lAMbAmAM lAMbo ekamAtra lekha che to amara jainavANIne nirUpatA 'asaMvibhAgI na hu tasya mokbo', 'amAri pravartana' ane 'mAyane asaNapANassa' A traNa lekho saMgrahanA ziramora samAna che, ' kudaratI Apattio', 'nirdaya hatyAnI paraMparA' ane 'caraNa-calanano mahimA' e traNe prAsaMgika-prakIrNa lekho che. , prathama jainavANI joie to ApaNA ArSadaSTA RSimunio ane buddha-mahAvIra jevA bhagavantonI karuNAsabhara sUtrAtmaka vIryavaMta vANImAM trikALanuM satya garbhita hoya che. asaMvibhAgI na hu tassa mokkho matalaba ke je saMvibhAgI nathI tevI vyakti kyAreya mokSagati prApta karI zakatI nathI...evI bhagavAna mahAvIranI ArSa-vANI paNa 11 A vyAkhyAnamALAmAM da22oja vyAkhyAnano prAraMbha thatAM pahelAM eka kalAkano bhakti saMgItano kAryakrama rajU karavAmAM Avyo hato. saMghanA maMtrI zrI nirubahena esa. zAhe da22oja prAraMbhamAM prArthanAnI rajUAta karavAnI sAthe bhakti saMgItanA kalAkArono paricaya Apyo hato. sarvazrI dhIrena vorA, zvetAbahena vakIla, caMdrAbahena koThArI, kumArI amiSI zAha, alakAbahena zAha, naTubhAi trivedI, vaMdanAbahena zAha ane zobhAbahena saMghavIe anukrame bhakti saMgItano kAryakrama ApI savAranA vAtAvaraNane vadhu AhlAdaka ane bhaktimaya banAvyuM hatuM. vyAkhyAtAno paricaya ane vyAkhyAnonI TUMkI samIkSA vyAkhyAnamALAnA pramukha DaoN. ramaNalAla cI. zAhe karI hatI, zrI muMbai jaina yuvaka saMgha prativarSa eka saMsthAne Arthika sahAya karavAno projekTa hAtha ghare che te mujaba gujarAtanA mAMgaroLanI ArcavAhinI saMsthAne sahAya karavA mATeno projekTa hAtha dharAyo hato. A saMsthAnA mukhya saMcAlaka DaoN. anilabhAi paTela vyAkhyAnamALAnA trIjA divase padhAryA hatA ane temaNe ArcavAhinInI sevA pravRttionI mAhitI ApI hatI. A uparAMta A varSe saMghane paNa Arthika rIte saddhara karavAno projekTa hAtha dharAyo hato. saMghanA maMtrIzrI pravINabhAi ke. zAhe tathA A projekTanA saMyojako zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha ane zrI rasikalAla laheracaMda zAhe ArcavAhinIne ane saMghane udAra hAthe sahAya karavA apIla karI hatI. maMtrI zrI nirubahena esa. zAhe dAtAono temaja vyAkhyAnamALAmAM sahakAra ApanAra sauno AbhAra mAnyo hato. saMghanA upapramukha zrI cImanalAla je. zAhe vyAkhyAnamALAnA rojarojanA kAryakramanuM sarasa rIte saMcAlana karyuM hatuM. Ama AnaMda ane ullAsanA vAtAvaraNamAM jJAnagaMgA samI A paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI pUrNAhuti thai hatI. una sarvakAlIna ane sarvajanIna che. 'tyajIne bhogavo' ane je kevala potAnuM ja rAMdhe che te pApa khAya che e upaniSada-gItAvacana paNa uparyukta vicAraNAnAM samarthaka che. asaMvibhAgI vyaktine kadApi mokSa maLato nathI e bhagavAna mahAvIranI arthagarbha vANIne DaoN. zAhe dharmazAstra, arthazAstra, saMsArazAstra, adhyAtmazAstra, vyavahArazAstra ane sarva zAstronA ya zAstro evA hRdayazAstranA saumya prakAzamAM ekadama vizada karI che. 'sAMprata sahaciMtana'nA jainavANImAM samAsa pAmato bIjo lekha che 'amAripravartana'. 'amAri' eTale koipaNa prakAranI hiMsA na karavI te. sAdharmika bhakti, kSamApanA, aThThama tapa, caitya paripATI ane amAri pravartana...e paryuSaNa parvanAM pAMca mahad kartavyomAM 'amAri pravartana' agra ane zreSTha sthAne che. hRdayamAM maitrI, pramoda, karuNA, prema ane baMdhutva temaja cittamAM jAgRti, sabhAnatA ne apramattatA hoya to ja ahiMsAnuM kevaLa AcaraNa ja nahIM paNa tenuM pravartana paNa zakya bane...paNa Aje to, lekhakanA abhiprAya pramANe yaMtra vijJAnanA vikAse bhautikavAda eTalo badho vakaryo che ke, 'amAri' pravartanane badale 'mAri' pravartana thai rahyuM che!' jainavANImAM samAsa pAmato trIjo lekha cheH mAyanne asaNapANasamatalaba ke khAnapAnanI mAtrAnA jANanAra evA mAtrajJa munio adIna bhAvathI vicare. 'uttarAdhyayana sUtra'mAM bhagavAna mahAvIre bAvIsa parISahanI carcA karI che temAM sauthI prathama sthAna kSudhA parISahane ApyuM che. upaniSadamAM annane brahma kahyuM che. jenuM mAhAtmya akiMcana kRSNa bhakta zrIdAma (sudAmA) jANatA nathI paNa emanAM vyavahAradakSa patnI supere jANe che ke, e jJAna, mane gamatuM nathI, RSirAyajI re, lAvo bALaka mAge anna lAguM pAyajI re' evuM premAnaMda kRta 'sudAmA caritra'mAM RSi-patnI uccAre che. e anna brahmanI mImAMsA A lekhamAM Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabaddha jIvana tA. 11-9-94 AhArazAstra, ArogyazAstra, adhyAtmazAstra, arthazAstra ane batAvanAra saccAi, sAdAI ne vinamratAnI mUrti DaoN. ramaNalAla dozI vyavahAra ke lokazAstranI draSTie jhINavaTapUrvaka sa-draSTAMta karI che. Ama (dozI kAkA)nI sevAnI gAthA eTale cikhodarAnI AMkhanI haoNspiTala. to AhArano prazna "mAnavajAtano eka sanAtana prazna che' paNa jaino AjathI cAra dAyakA pUrve netrayajJanI bhAvanAne yajJanA sAcA arthamAM vizeSataH jaina munio mATe indriya saMyama, jIvadayA, karmasiddhAMta mUrta karanAra 'arvAcIna yuganA saMtapuruSa' ravizaMkara mahArAjanI preraNA ityAdinI draSTie khAnapAnano,bhaNyAbharyano jhINavaTapUrvaka ne puruSArtha e haoNspiTalanI iTa-simeMTamAM ghabakI rahyAM che. eTale vicAravimarza thayo che. e draSTie teo mAyanna-mAtrajJa hovA joIe. cikhodarAnI e haoNspiTala "ravizaMkara mahArAja AMkhanI haoNspiTala" 9. 77) ati saMkSepamAM kahevuM hoya to kahI zakAya ke AhArathI tarIke gujarAta-khyAta che. 'rAtA mahAvIra' rAjasthAnamAM pAlI aNAhArI pada sudhInuM sthala ane sUkSma kSetra keTaluM virATa ane keTaluM jillAmAM goThavADa pradeza (nAnI mAravADa) mAM aravallI parvata mALAnI vismayajanaka che' tenuM tAdaza Alekhana, ati prAsAdika zailImAM gaMbhIra taLeTImAM AveluM prAcIna aitihAsika jaina tIrthasthAna che. lekhake A chatAMya haLavI rIte e karavAmAM AvyuM che. tIrthasthAnano lagabhaga 1700 varSono utthAna-patana ne A graMthanA traNa vyakti-viSayaka lekhomAM lekhakanI sUkSma utthAna-abhyadayano aneka rAThoDa rAjavIonAM parAkrama ane aMgata nirIkSaNa-parIkSaNa zakti ane e vibhUtionA vyaktitvanAM vyAvartaka jIvanano rasika itihAsa eka vidvAna saMzodhakanI adAthI 2ja karyo che. lakSaNonuM pRththakaraNa karI emanI vizeSatAo ane maryAdAonuM 'hastikuMDI'nI vyutpattimAM sArA bhASAzAstrInuM darzana thAya che, lekhaka Alekhana karavAnI sacoTa zaktinuM sukhada darzana thAya che. je. "mArA mahAvIranuM mahattva, dhyAnanA abhyAsIo mATe savizeSarUpe kRSNamUrtinA darzana-zravaNe lekhakanI vANImAM AtmapratItino raNako svIkAre che. sthaLa, viSayaka cAramAMnA chello 'zravaNa belagoDA'nA nAme saMbhaLAya che. ane emanA darzana ane draSTibiMdune teo sAcA ane lekha, zilpa, sthApatya, dharma, itihAsane lokakathAnA jJAna-samuccaye nirapekSa pariprekSamAM mUkI Ape che. dA. ta. A peregrApha vAMcoH parimArjita abhyAsa-lekha che. jemAM karNATaka rAjyamAM maisura ane kuSNamUrtinuM kahevuM che ke paramasatya koI saMsthAnA baMdhAraNIya mALakhAnI beMgalora pAse AvelA digaMbara paraMparAnA bhavya tIrtha 'zramaNa aMdara samAi na zake. satya nibaMdha che, pArAvAra che. asIma che. belagoDAnA dharma raMgyo itihAsa sAhityika rase rasAi nirUpAyo sanAtana che, svAyatta che. jene enI khoja karavI hoya teNe "dharma che.prakIrNamAM kudaratI Apattio" nAmanA lekhamAM lekhake kudaratI saMpradAya', phikA, paMtha, dharmagraMtho, dharmaguruo ItyAdinA koIpa Apattio jevI ke vAvAjhoDuM nadImAM pUra, ativRSTi, anAvRSTi, zUla ke sUkSma baMdhanamAM rahevuM poSAya nahIM...tattvanA kSetre jyAM vyavasthA Aga, gesa, durghaTanA rogacALo, dharatIkaMpa vagerenI bhayaMkara vinAzaka AvI tyAM maryAdA AvyA vagara rahevAnI nahi. ethI pUrNa satya sApekSa zaktino sacoTa khyAla ApI vizeSa dhyAna kendrita karyuM che. dharatIkaMpo satya banI jAya che...kadAca asatya sudhI paNa pahoMcI jAya ane aMge AvI naisargika Apattiono sAmano zakya bane jo manuSya mAyAcAra pravartavA lAge..." kRSNamUrti potAnA jIvanamAM AraMbhathI te hRdayamAM mAnavatAno guNa vikasyo hoya, draSTipUrvakanuM vikAsalakSI aMtakALa sudhI eka sarakhA nirmaLa, pAradarzaka, susaMvAdI ne unnata rahyAM Ayojana hoya ne saMniSTha sarakArI taMtra temaja prajAno sAco sahakAra hatAM' lekhakanI subhaga zailInuM nidarzana paNa (pR. 94-95) uparyukta prApta thayo hoya to. phakarAmAM thatuM hoya che. bAdazAhakhAna', 'phajhe aphaghAna', "phajhe prakIrNamAM bIjo lekha che. 'nideva hatyAnI paraMparA' A lekhamAM, sarahada', ke "sarahadanA gAMdhI'nuM vyakitacitraNa, bAdazAhakhAna jevuM ja svAbhimAna, svArtha, samRddhi mATenI lAlasA, sattA mATenI abhIpsA, sAdu chatAM bhavyogata che...emAM rAjakAraNanA tANA ane vaizvika potAnA upara AkramaNa AvI paDavAno akAraNa ke sakAraNa bhaya, te mAnavatAnA vANA gUMthAyelA che. vedanA ane balidAnanI e sAme svarakSAnI taiyArI, garIbI, lAcArI, svArthI manovRtti ane jIvanagAthA vAMcatAM ApaNe pavitra thaie chIe...to IdirA gAMdhInA vijJAna tathA TekanolojIno vikAsa-AvAM aneka kAraNone lIdhe AlekhanamAM prakAza ane chAyAnuM vAstavika mizraNa che. eka AMkhanuM vyakti, jutha ane rASTrakakSAe paNa nirdaya hatyAnI paraMparA saMjoya che. e darzana nathI, emanA e samatola mUlyAMkanamAM emanI UMDI tenI vizada carcA lekhake karI che. prakIrNamAM lAMbAmAM lAMbo 26 pAnAMno sUjha-samaja varatAya che. lAghava...ati lAghava...e kevaLa kavitAno abhyAsapUrNa ne rasika tathA vigatapracura lekha che. 'caraNa-calanano ja AtmA nathI paNa ghATIlA chatAM saMkala gaghano paNa AtmA che. enI mahimA' carAti carato bhagaH -"cAle bhAgya calatta'nuM A sUtrane enA pAkI pratIti pR. 176-137 paranuM lakhANa vAMcatAM thAya che. aMtamAM vAcyArtha ane lakSyArthamAM sarvathA caritArtha kare evo A rasaprada ane lekhaka ekarAra kare che ke "svargastha zrImatI indirA gAMdhInA vyaktitvamAM atyaMta lokopayogI lekha che. jIvazAstro, tabIbI-vijJAna, sArAM ane narasAM ema ubhaya prakAranAM ghaNAM moTAM lakSaNo hatAM.' sAmudrikazAstra, vidyutazAstra, mAnasazAstra, adhyAtmazAstra ane silappadikAramu' e mahAkavi iligo (pR. 138) aDigalakata saMskRta kAvyazAstranA zraddheya purAvA ApI lekhake prAsAdika gadyamAM A prAcIna tamiLa mahAkAvyano, vistArapUrvaka karAvelo sAhityika saMsparza "caraNa-calana-mahimna stotra' racyuM che je kadAca samagra gujarAtI garimA gharAvato saMgrahano prastAranI draSTie paNa moTAmAM moTo 33 sAhityamAM virala haze. Akhoya lekha koI zodha-prabaMdha (Thesis)nA pAnAno abhyAsapUrNa lekha che. sthaLa-viSayaka cAra lekhomAM khAlIsinopasIsa jevo che. nAmanI esTeTano lagabhaga 120 varSano bharyobharyo rasika itihAsa A pustakanA anulakSamAM kahI zakAya ke DaoN. zAhe ghaNuM badhuM joyuM, kramika rIte Alekhyo che. lekhane aMte lekhaka sa-kAraNa kahI zake che ke jANyuM che, vAMcyuM, vicAryuM che ane vivekapUrvaka AtmasAta paNa karyuM che. enuM nAma khAlI' che. paraMtu tenI kathA rasika aitihAsika ghaTanAothI emanA jevA bahuzruta vinamra vidvAno gujarAtamAM ati virala che. sabhara che, briTiza ane bhAratIya evI rASTrIya kakSAnI gaNanApAtra sAhitya ane vidyAnI aneka zAkhA-prazAkhAomAM emane jIvaMta rasa vyaktioe tyAM rAjakIya maMtraNAo yojelI hovAne kAraNe enuM che. vidvatonI rajamAtra bhAna ke bhAra vinA e niSThAvAna sArasvate. mahattva aitihAsika rahyuM che. A lekhamAM lekhakano prakRtiprema ane gujarAtI ane jaina sAhityanI ghaniSTha sevA karI che. eka beThake emanAM sAhitya saMsparza paNa jovA maLe che. garIbI, bekArIne gaMdakIthI sabaDatA pustako vAMcI janArAnI saMkhyA ghaNI moTI che. emAM emanI pAradarzakane A dezamAM, netraroganA karaNAsabhara ne sevAbhAvI DaoNkTaro ane prAsAdika zailIno jAdu che. sAMprata sahaciMtana bhAga-pAMcanA temanA dAnavIronA dAnathI seMkaDo netrayajJo yojAya, lAkho oparezano thAya A prakAzane mATe dhanyavAda. ane karoDo dardIonI vyavasthita ne saphaLa sevA thAya e ilama karI | mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha - mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, 9 prakAzana sthaLa : 38 5, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-400 004 | phona : 3820296, mudraNasmAna : rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 69, khAMDiyA sTrITa, muMbaI-400 008, lesaraTAIpaseTiMga : mudrAMkana, muMbaI- 400 09. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa H 5 0 aMka 107 tA. 16-10-94 / zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra sthUla ane sUkSma corInA asaMkhya prakAro che, jyAM sudhI duniyAmAM nirdhanatA che, lAcArI che, lobha che, lAlasA che, chaLakapaTa che, bhogavRtti che, abhimAna che, irSyA che, vairavRtti che, mAnasika bImArI che, tyAM sudhI nAnI moTI corI rahyA karavAnI. duniyAmAMthI corIne sarvathA nirmULa karavAnuM zakya nathI. prabuddha jIvana prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha dANacorInuM navuM kSetra corIno eka peTA prakAra te dANacorI che. dANa eTale jakAta athavA karavero. rAjyataMtra calAvavA mATe nANAM joie. karaverA dvArA nANAM maLe. je sAruM kamAya te karaverA bharI zake. eka rAjyamAMthI sastI vastu kharIdI bIjA rAjyamAM moMghA bhAve vecIne vepArIo sAro napho meLavI zake. evA vepAra upara rAjyanI najara gayA vagara rahe nahi. enA upara dANa eTale karaverA nakhAya, paraMtu AkhI sarahada upara cokiyAto besADavAnuM rAjyane posAya nahi, eTale vepArIo ane enA dalAlo eka sarahadamAMthI bIjI sarahadamAM na pakaDAya e rIte mAla ghusADavAno prayatna kare. Ama, dANacorInI pravRtti ghaNA prA cIna kALathI satata cAlatI AvI che. A pravRtti kAyama mATe ekasarakhA prakAranI ane eka ja cIjavastunI na rahe. bhAvonI vadhaghaTa anusAra, cIjavastuonI achata anusAra, cIjavastunI garaja anusAra, lAvanArAone paDatI takalIpha ane kheDavA paDatAM jokhama anusAra, badalAtA jatA sarakArI kAyadAkAnUna anusAra dANacorInI pravRtti badalAtI rahe che. AjhAdI pachInA taratanA vakhatamAM ghaDiyALa ane tenA chUTA bhAgonI ghaNI dANacorI thatI. Aje bhAratamAM sarasa ghaDiyALo banavA lAgyAM che. have keTalAMka garIba rASTromAM dANacorIthI bhAratanAM ghaDiyALo dhusADAya che. dANacorImAM thatA pheraphAranA AvA to ghaNAM dAkhalA ApI zakAya. .... dariyAI ane havAI vAhanavyavahAra vadhatAM AMtararASTrIya kSetre dANacorInI pravRtti ghaNI vadhI gai che. A pravRtti ekaladokala vyakti pUratI have sImita rahI nathI. moTI moTI ToLakIo sakriya banI che. lajjA ane bhayanuM pramANa ghaTyuM che. moTI moTI navI navI yojanAo-yuktio vicArAya che. ejanTone tAlIma apAya che. dANacorInuM jANe vijJAna vikasyuM che. eka karatAM vadhu zodhaprabaMdho lakhAya teTalI sAmagrI A viSayanI maLe ema che. O Regd. No MH. By./Southh 54. Licence No. 37 dANacorInA kSetre vyakti ane ToLakIo uparAMta sarakAro paNa jyAre saMDovAya che tyAre AkhI paristhiti ghaNI gaMbhIra banI jAya che. koipaNa eka pradezamAM eka cIjavastu atyaMta sulabha hoya ane sastI hoya ane bIjA pradezamAM te vastuno abhAva ke achata hoya ane te moMghI maLatI hoya ane tenI teTalI ja tAkIdanI jarUra hoya to eka dezamAMthI kharIdIne bIjA dezamAM pahoMcADavA mATe vepArIo sakriya bane che. sarakArI niyama anusAra karaverA bharIne e vastunI jo heraphera thatI hoya to temAM koine kazo vAMdho na hoi zake. paraMtu vadhu kamAvAnI lAlace, jakAta bharyA vinA mANaso chUpAvIne evI cIja-vastuonI herApherI kare che tyAre e guno bane che ane sajAne pAtra thAya che. ke vArSika lavAjama rUA. 30 0 che AMtararASTrIya dANacorInA kSetre pAkA anubhavI banI gayelA keTalAka ejanTo vakhatovakhata navA navA nusakhAo zodhI kADhe che. potAnAM paherelAM kapaDAmAM corakhissA karAvavAnI paddhati have jUnavANI thai gai che. koTanA khabhAnA peDiMga vacce nAnA kiMmatI hIrA saMtADavAnI vAta paNa jANItI che. potAnI suTakesanI aMdara taLiyuM karavAnI ke bUTanA taLiyAmAM bharAvavAnI yuktio have jANItI banI gai che. eksare mazino ane meTala DiTekTara AvyA pachI have e paddhatinI dANacorInuM pramANa ghaNuM ghaTI gayuM che. je vastu ekSare ke meTala DiTekTara dvArA na pakaDAya tevI vastuo tarapha dANacoro vaLyA ane vividha yuktio ajamAve che. sonuM, cAMdI, hIrA, motI vagere kImatI dravyonI dANacorI to ghaNA jUnA kALathI cAlI Ave che. prAcIna aitihAsika, dastAvejI ke kalAtmaka cIjavastuo (enTika)nI, ghauM, cokhA, mIThuM, jevA khAdyapadArthonI, mAdaka pINAMonI, kephI davAonI ema jAtajAtanI vastuonI dANacorI thatI AvI che. have to jIvatAM pazu-pakSIonI dANacorI paNa thavA lAgI che. keTalAka dANacoro ghaNI moTI rakamanI lAlace jAnanA jokhame dANacorI kare che. polithilinanI nAnI kothaLImAM kiMmatI hIrA ke evAM kImatI dravyo mUkIne te kothaLI gaLI jAya cha, ane potAne mukAme pahoMcyA pachI jhADAvATe e kothaLI nIkaLI jAya eTale te sApha karI temAMthI dANacorIno mAla kADhI laine enA kharIdanArane pahoMcADe che. vAraMvAra A rIte karavAne kAraNe keTalAka dANacoronA peTanI aMdara evo nAno khADo ke khAMco thai jAya che ke jethI e rIte dANacorI karavAnuM pachIthI emane mATe saraLa bane che. bIjI bAju keTalAka jANakAra mANaso kasTamsanA adhikArIonA ajJAnano lAbha lai pragaTa rIte dANacorI kare che. TekanolojInA vikAsa pachI keTalAMka mazinomAM vaparAtA ekAda nAnA chUTA pArTanI kiMmata lAkho rUpiyAnI hoya che. AvA dANacoro eno abhyAsa kare che ane tevA pArTa potAnA koTanA khissAmAM ke porTapholiyomAM rAkhIne bedhaDaka lAve che. kasTamanA adhikArIone enI jANakArI nathI hotI. jANakArI thavA lAge tyAM sudhImAM to dANacoraoN bIjI vastu zodhI kADhe che. chellAM keTalAMka varSathI, khAsa karIne soviyeTa yuniyananA visarjana pachI dANacorInuM eka navuM bhayaMkara kSetra khUlyuM che. pAkistAnI netAo dvArA pAkistAna pAse aNubomba hovAnI anaupacArika jAherAta thayA pachI jarmanImAM dANacorInuM eka moTuM SaDayaMtra pakaDAyuM hatuM. A dANacorImAM jarmanIno eka dANacora ejanTa raziyAmAMthI corI lAveluM pluToniyama pAkistAnanA sarakArI ejanTane pahoMcADavAno hato. pAkistAna pAse aNubomba banAvavAnI jANakArI che. paraMtu te mATe yureniyama pluToniyama to eNe dANacorIthI meLavavuM rahyuM. AMtararASTrIya rAjakAraNanI draSTie AvI dANacorI eka bhayaMkara gaMbhIra bAbata gaNAi che. pAkistAnanI pahelAM irAka, irAna, libiyA, cIna, kolaMbiyA vagere dezoe dANacorIthI yureniyama pluToniyama meLavyuM che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddhajIvana tA. 16-10-94 sonuM, cAMdI, hIrA, mAroka jevI vastuonI dANacorI vyakti ane raziyA, yukreina vagere dezomAM yureniyama ane TyuToniyamanuM utpAdana vyakti vacce thAya che ane baMne rASTro tene aTakAvavAnA prayatno kare che. paraMtu karanArA chUTA chavAyAM saMkhyAbaMdha plAnTa che. e kendronuM utpAdana 100 thI yureniyama ane pleToniyamanI dANacorInA moTA bhAganA kissAomAM eka 150 meTrika Tana jeTaluM che. A dravyo vIjaLInA utpAdana mATe tathA anya pale vyakti ane bIje pakSe sarakAra hoya che. - udyogo mATe jarUrI che, eTale tenuM utpAdana baMdha thayuM nathI. duniyAnA keTalAye - lokazAhI sarakAra karatAM saramukhatyArazAhIvALI ke sainyanA dezonA eTamika riekTara ke nyUkilayara pAvara sTezana mATe vizuddhatama varcasvavALI sarakAra temAM vadhu saMDovAya che. je sarakAra potAnA dezamAM (Enriched) yureniyama pUruM pADavAmAM Ave che. raziyA vagere dezomAM dANacorIthI yureniyama ke luToniyama meLavavA mAge che ene koi pUchanAra yureniyamanA utpAdananA kendromAM teno hisAba vyavasthita rAkhavAmAM Ave nathI. e sakAro to dANacorI mATe badhI vyavasthA karI ApavA taiyAra che. che. tyAMthI dANacorIno saMbhava ekaMdare ocho che. paraMtu soviyeta yuniyananA jarUra paDe to potAnA videza khAtAne te pramANe sUcanA ApI zake che. AthI TUkaDA thayA pachI raziyAnuM arthataMtra ghaNuM kathaLI gayuM che. yureniyamanuM utpAdana AvI A dANacorIne pakaDavI bahu sahelI nathI. yureniyama ke pyuToniyama karanArA kArakhAnAnA kAmadArone chellA keTalAMka samayathI niyamita pagAra mATe reDiezana na thAya evI DabbI nAnI hoya che ane levAla tarIke sarakAra maLato nathI. AthI evA kAmadAro pAMca dasa grAma yureniyamanI corI karatA pote ja hoya che. eTale dANacoronI bIjI samasyAo karatAM A samasyA rahe to tema banavuM azakya nathI. bIjI bAju moMghavArI ane bekArIne kAraNe judA ja prakAranI che. raziyAmAM guMDAgIrI chellAM traNeka varSamAM ghaNI vadhI gaI che. guMDAonI keTalIka je dezo pAse aNubomba banAvavA mATe Tekanika che ane jemanI pAse moTI ToLakIo to acAnaka tarApa mArIne lUMTaphATa karI javA lAgI che. aNubomba che, evA dezone paNa yureniyama vagere jo sastA dare maLatAM hoya polisane copaDe noMdhAyelI phariyAdone AdhAre raziyAmAM guMDAonI AvI to temAM tene rasa paDe to paNa navAI nahi, paraMtu je dezo pAse aNubomba ToLakIonI saMkhyA hAla pAMca hajArathI paNa vadhu che. AvI ToLakIo banAvavAnI Tekanika che, paraMtu yureniyamano joIto jaththo pUratA pramANamAM yureniyama meLavavAmAM paNa sakriya banI che kAraNa ke temAM kamANI vadhu che. nathI evA rASTrone AvI dANacorImAM vadhu rasa paDe. IrAna, IrAka, pAkistAna raziyAmAM saMzodhana kendromAM, prayogazALAomAM, pAvara sTezanomAM, ane madhyapUrvanA keTalAMka muslima rASTro tathA uttara koriyAne AvI rIte sabamarInomAM keTaluM yureniyama vaparAI gayuM teno hisAba cakAsavAnuM saraLa yureniyama ke TyuToniyama meLavavAmAM ghaNo rasa che. chellAM keTalAMka varSothI nathI. vaLI raziyAmAM lAMca-rUzvata ane bhraSTAcAra ghaNAM vadhI gayAM che. eTale yuddhakhora mAnasa dharAvatAM keTalAMka rASTrone vizvanI aNusattA banavAnI hoMza evAM kendromAMthI yureniyamanI corI vadhu thavA lAgI che. che. aNubomba banAvavAmAM temane rasa paDyo che. aNu bombanI dhamakI dvArA soviyeta yuniyana ane amerikA vacce thayelA niHzastrIkaraNanA karAra potAnI sarahadone surakSita rAkhavAnuM teo svapna seve che. '' mujaba baMne rASTroe dara varSe ochAmAM ochAM be hajAra jeTalAM aNuzastronuM yureniyama ane plaTeniyama eTalAM moMghAM dravyo che ke so-baso grAmanI visarjana karavAnuM rahe che. eTale ke aNuzastranA judA judA bhAga chUTA karIne DabbI mATe paNa karoDo rUpiyA maLI zake. vaLI e DabbI eTalI nAnI hoya temAMthI yureniyama kADhI levAnuM rahe che. A rIte raziyAmAM aNuzastromAMthI che ke sahelAIthI chupAvIne laI jaI zakAya. corIne vecanArA sarakArI mANaso pAchuM meLavAtuM yureniyama varSe ekaso meTrika Tana jeTaluM thAya che. e yureniyama mATe potAnA sTokamAMthI so-baso grAma ochuM karI devuM ane lejaramAM khoTA enAM godAmomAM mokalavAnuM rahe che. Ama raziyAmAM yureniyamanI kAyadesara akaDA batAvavA e jarAya agharI vAta nathI. eTale jagatanA moTA heraphera vadhI gaI che. e heraphera vakhate corI thAya che. dANacorone A padArthanI dANacorImAM rasa paDyo che. ochI mahenate karoDo jarmanI pAsethI yureniyama kharIdavAvALAM rASTramAM irAna ane irAka Dolara kamAI levAnI taka temane mATe UbhI thaI che. mukhyatve che. IrAka lazkarI TekanolojInI bAbatamAM jarmana vaujJAnikone ghaNI - yureniyama ane luToniyamanI dANacorInA sodAo mATenuM moTuM kendra moMghI phI ApIne roke che. pramukha sadAma husenanA bhUgarbha nivAsasthAnanI te jarmanI che. jarmanIe udyoga vagere kSetramAM ghaNI moTI AMtararASTrIya pratiSThA racanA jarmana vaijJAnikoe karI ApI che ke jethI aNu bombanI asara paNa jamAvI che. ane te eka samRddha sabaLa rASTra che. tema chatAM yureniyama vagerenI e bhUgarbha nivAsasthAnane thAya nahi. irAka karatAM irAna moTuM ane samRddha dANacorImAM have te vagovAvA lAgyuM che. chellAM traNa-cAra varSamAM jarmanImAM che. irAnane madhyapUrvamAM eka aNusattA tarIke sthAna meLavavuM che. ene muslima yureniyama ane TyuToniyamanA gerakAyade sodA ane DilivarI mATe aMdAje rASTronA agraNI banavuM che. IrAna ane IrAkane oIlanA vecANamAMthI sADA cAraso jeTalA kissA noMdhAyA che. jarmanImAM vepAra udyoga mATe aDhaLaka nANuM maLe che. eTale e rASTrone mATe koi vastu moMdhI nathI. baMne pAMca-dasa grAma yureniyama bajAramAM vecAtuM thaI gayuM che. keTalAya vepArIo rASTrone amerikA sAthe vera che. eTale potAnI pAse aNuzastro hoya to eno vepAra kare che. eka nAnA aNubomba mATe ochAmAM ochA ATha amerikAno teo keTaleka aMze pratikAra karI zake. paraMtu tAtkAlika to teonI kilogrAma jeTaluM yureniyama joIe. eTale pAMca-dasa grAmathI kazuM vaLe nahi. najara ijharAyela upara che. ijharAyelane amerikAe aNuzastro ApelAM che paraMta jeone dANacorIthI moTo jaththo meLavavo che teo to A rIte thoDuM ane vadhu ApI zake tema che. muslima rASTro sAme amerikA ijharAyelane taiyAra thoDuM karatAM aNu bomba mATe jarUrI eTaluM te ekaThuM karI zake che. eka rAkhavA Icche che. muslima rASTro pAse aNubomba hoya to ja ijharAyela kaMIka aNubombathI kaMI laDI na zakAya. ThIka ThIka saMkhyAmAM aNubomba potAnA dAbamAM rahe. eTale IrAka ane irAnanI sAthe libiyA, pAkistAna vagere zastrAgAramAM rAkhavA joIe. paraMtu nAnAM rASTro mATe to eka aNubaoNmba paNa bIjA muslima rANe paNa yurenamiyama meLavavA tatpara che. pAkistAnane chAtI phulAvA mATe basa che. bhAratanI sAme taiyAra rahevuM che. ' yureniyama ane luToniyama e sAdhAraNa padArtho nathI. vIjaLInA jo aNuyuddhanI dhamakI ApavAnuM AMtararASTrIya jagatamAM saheluM ke utpAdanamAM e bahu ja upayogI che, paraMtu e bhayaMkara dravyo che. ene jo sarakhI DahApaNabhareluM na hoya, to pachI kharekhara aNuyuddha khelavA mATe koNa taiyAra rIte sAcavavAmAM na Ave to asaMkhya lokonA jAnane jokhamamAM mUkavAnI thAya? paraMtu potAnI pAse aNubaoNmba che evI vAta ja AvAM nAnAM Apakhuda kSamatAvALAM che. e dravyomAMthI thatuM reDiezana mANasane mArI nAkhe athavA ke saramukhatyArI rASTro mATe ghaNI moTI che. jIvaleNa rogo kare evuM che. eTale AvAM dravyonI dANacorImAM A prakAranuM duniyAmAM kephIdravyonI dANacorImAM sauthI vadhu saMkaLAyeluM rASTrane leTina moTuM jokhama paNa raheluM che. amerikAnuM kolambiyA che. pAkistAna, bhArata, nAijeriyA vagere dezomAM . ' raziyAnA yureniyamanI dANacorImAM jarmanInA mANasone rasa paDyo che paNa mAdaka dravyonI dANacorI ThIka ThIka pramANamAM thAya che. paraMtu amerikAne - te eka rIte bahu navAInI vAta kahevAya. paraMtu dhanaprApti kone calita nathI moTI ciMtA kolaMbiyAnI che. kolaMbiyA dvArA amerikAmAM vipula pramANamAM karatI? jarmanImAM paNa pUrva jarmanInA sAmyavAdI jarmanone A raziyAnA aNuM mAdaka dravyo ghusADavAmAM Ave che. kolaMbiyAmAM dANacorInA kahevAtA mathakonA adhikArIo sAthe saMbaMdha hoya e saMbhavita che. e rIte raziyAmAMthI rAjAo sarakArane paNa haMphAve che. teo pAse potAnI nAnI sarakhI senA paNa yureniyamanI dANacorI je thavA lAgI che temAM pUrva jarmanIno sahakAra vadhu che. eTale gAmaThI aNubomba banAvavAmAM teone paNa rasa paDyo che ane bhaLelo che. Ama paNa dANacoro to duniyAmAM game tyAM pahoMcI javAne mATe temanI pAse jarUrI yureniyama kharIdavA mATe pUratAM nANAM paNa che. ane enA rastA zodhI kADhavA mATe taiyAra ja hoya che. vaLI e meLavanArA amerikAne bIjI ciMtA e che ke IrAna pote yureniyama muslima rASTronI dhIraja ghaNI moTI hoya che. trAsavAdI ToLakIone jo pUruM pADe to evI ToLakIo amerikAmAM game tyAre Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-1-94 prabuddhajIvana game tyAM gAmaThI aNubombano chUTo chavAyo nAno sarakho dhaDAko karI zake. bIjA vizvayuddha pachI, hirozimA ane nAgAsAkI pachI duniyAmAM haju aNubomba banAvavA mATe pyuToniyama karatAM vizuddhattama yureniyamanI vadhAre sudhI kyAMya aNubomba phoDavAmAM Avyo nathI. enuM gAMbhIrya saha koi samaje jarUra paDe, paraMtu bIjI bAju yureniyamavALo aNubomba banAvavAnuM have vadhu che. paraMtu eka vakhata paNa evI ghaTanA jo kyAMka banI to enA pratyAghAto nathI. aNubomba banAvavAnA Takanika have bahu guma rahI nathI. moTA paDaze. duniyAnI eka mAtra moTI aNusattA tarIke have amerikA rahyuM eTale gAmaThI prakArano aNubomba to nAnI sarakhI ToLakI paNa . TekaniziyanonI madadathI banAvI zake che. evo nAno aNubomba phoDavAmAM che. amerikA A paDakAra kevI rIte jhIlaze? amerikA kyAM sudhI japIne besI , Ave to hirozImA jeTaluM nukazAna na thAya, paraMtu moTI bahumALI ImAratonA ja raheze te kahI zakAya nahi. aNuzastronuM visarjana e zAMtinI dizAmAM moTuM bhukakA te bolAvI zake ane eka mAIlanA vistAramAM enI asara pahoMcADe pagaluM banyuM che, paraMtu yureniyama-skuToniyamanI dANacorI azAMtinI to paNa eka dhaDake be- traNa lAkha mANasone mArI zake. amerikAmAM varkaTeDa dizAmAM jagatane ghasaDI jazo. mAnava saMhAranI lIlA kyAre kevA svarUpe khelAze senTaramAM trAsavAdIoe rimoTa kanTrola dvArA je zaktizALI bomba phoDyo te koNa kahI zake? hato tevI rIte jo teo chUTAchavAyA aNubomba phoDatA rahe to amerikAne DramaNalAla cI. zAha moTI ciMtAmAM mUkI zake. AthI ja yureniyamanI dANacorIne aTakAvavAnI bAbatamAM amerikA.vadhu sajAga banyuM che. ' gAMdhIjInI AtmakathAnuM eka mahattvanuM prakaraNa DgulAba deDhiyA gAMdhIjInI AtmakathA "satyanA prayogomAM pahelA bhAgamAM agiyAramuM mAvajI davee to tyAM sudhI kahyuM ke, karaja karIne paNa mohanadAsane prakaraNa. vilAyatanI taiyArI' nAme che. emanA jIvanamAM mahatvano vaLAMka vilAyata bhaNavA mokalavo joIe. emanI dIrghadraSTi prazaMsanIya che.' lAvanAra ghaTanAnI vAta A prakaraNamAM che. kabA gAMdhI ane mAvajI dave vacce gADha mitratA hatI e to prathama prakaraNa sane 1887mAM meTrikanI parIkSA ApI gAMdhIjI bhAvanagaranI "janma'mAM dekhAI Ave che, gAMdhIjIe noMdhyuM che ke, pitAjIe chevaTanA zAmaLadAsa kolejamAM bhaNavA gayA hatA. pahelI Tarma pUrI karI rAjakoTa ghare varSomAM eka vidvAna brAhmaNa jeo kuTuMbanA mitra hatA temanI salAhathI AvyA tyAre, eka divasa emanA pitAjInA jUnA mitra ane salAhakAra eka gItApATha zarU karyo hato ane thoDA zloko roja bolatA hatA. vidvAna, vyavahArakuzaLa brAhmaNa mAvajI dave emanAM mAtAjI ane moTAbhAine gAMdhIjI tyAra bAda kAkAnI salAha levA ane rajA mAgavA rAjakoTathI maLavA AvyA hatA. porabaMdara jAya che. kAkAe gAMdhIjIne khAsa protsAhana na ApyuM. vilAyata vAto vAtomAM gAMdhIjInA bhaNataranI vAta nIkaLe che tyAre mAvajI dave javAna bhayasthAno batAvyA. teo dariyA oLaMgavAnA kRtyane pApa mAnatA kahe che ke jamAno badalAyo che. tama bhAiomAMthI kabA gAMdhInI gAdI hatA. teo AgaLa kahe che, "huM tArA sAhasamAM viga nAkhavA nathI mAgato. sAcavavA mAgo to te bhaNatara vinA nahi maLe. mohanadAsane ahIM huM to thoDAM divasamAM jAtrAe javAno chuM. mAre have thoDAM varSa jIvavAnAM haze. bhaNAvavAne badale vilAyata mokalo. pachI mAvajI dave vilAyata javAnA kAMThe Avelo huM tane vilAyata javAnI-dariyo oLaMgavAnI rajA to kema ApuM phAyadA jaNAvatA kahe che ke tyAM bhaNAvavAnuM saheluM che, traNa varSamAM to bArisTara ? paNa huM vacamAM nahIM AvuM. kharI rajA tArI bAnI. je te tane rajA Ape to thaIne AvI jaze. potAnA dIkarA kevaLarAmane vilAyatamAM ghaNA mitro che tuM sukhethI jaje." Ama kakAnuM valaNa rUDhicusta che, bhatrIjAne khullA dile Teko emanI upara bhalAmaNapatro paNa meLavI Apaze. nathI ApatA. AkhA prakaraNamAM mAvajI dave eka vicArazIla, gAMdhI kuTuMbanA hitecchu ' gAMdhIjI jyAre kAkAne kahe che ke tame porabaMdaranA eDaminisTreTara levI ane duraMdezIvALA mAnavI tarIke nokhA tarI Ave che. sAheba upara bhalAmaNapatra Apo. jethI teo rAjya taraphathI thoDI madada kare.. * gAMdhIjIne vilAyata javAnuM game ke kema ema pUchavAmAM AvatAM yuvAna, paraMtu kAkA kahe che, tuM ciThThI lakha. temane rucaze to madada karaze. mohanadAsa kahe che, ahIM jhaTa jhaTa pAsa thavAya ema lAgatuM nathI. vilAyata kAkAnA manamAM kadAca Dara hato ke jo pote ciThThI lakhI Ape ne pelA ' mokalo to bahu sAruM. mane dAkatarI dhaMdho zIkhavA na mokalAya? sAheba madada kare to pote dharmavirUddha kAryamAM bhAgIdAra thayA gaNAya. moTAbhAI nA pADe che. kabA gAMdhInI vAta yAda karI kahe che, bApuno 'kAkAnI aliptatA ane rUDhicusta valaNa sAme mAtA pUtaLIbAinI vicAra tane vakIla banAvavAno hato. teo kahetA ApaNe vaiSNavo hADamAMsa jAgRti ane dIkarAnI pragati mATenI dhagaza sarakhAvavAM jevAM che. mAtA cUMthavAnuM kAma na karIe. vilAyatanAM bhayasthAno vize ghaNI pUchaparacha kare che. gAMdhIjIe mAtAne - mAvajI dave kahe che, mane dAkatarI dhaMdhA sAme vAMdho nathI. ApaNAM zAstro sALI strI' kahe che. eTale dIkaro bhraSTa thai jAya, dharma cUkI jAya evuM to paNa e dhaMdhAne vakhoDatAM nathI. paNa dAkatara thaIne tuM dIvAna nathI thavAno. mAtA na ja icachene!paraMtu mAtA samasyAno ukela zodhe che. so varSa pahelAMnI mAre to tAre sAruM dIvAnapada athavA ethIye vadhAre joIe. to ja tamAruM pUtaLIbAi pragatizIla lAge che. evA ja pragatizIla jaina sAdhu becarajI bahoLuM kaTuMba DhaMkAya. jamAno dahADe dahADe badalAto jAya che ne kaThaNa thato jAya svAmI maLI jAya che. je gAMdhI kuTuMbanA salAhakAra hatA. temaNe pelI traNa che. (juo, so varSa pahelAM paNa lokone potAno samaya kaThaNa lAgato hato!) jANItI pratijJAo levaDAvI gAMdhIjI mATe vilAyata javAno mArga mokaLo eTale bArisTara thavuM e ja DahApaNa che. karI Apyo. ardhI ApaNe joI zakIe chIe ke, mAvajI dave khullA mananA che. kabA * A prakaraNanA traNa pAtro yAdagAra che. mAvajI daveno dUraMdezIbharyo gAMdhInA avasAna bAda e kaTuMba sAthe evo ja saMbaMdha jALavI rAkhyo che. ane vizvAsa ane sAcI sUjha, mAtAnI dharmaniSThA ane pragatizIla valaNa tathA mohanadAsane vilAyata mokalavA khUba Agraha kare che. emane potAnI salAha becarajIsvAmInI vivekabuddhi noMdhapAtra che. ' mATe pUrI zraddhA hatI. tethI pUtaLIbAI tarapha vaLIne kahe che, Aja to huM jAuM gAMdhIjI vilAyatathI berisTara thaI pAchA phare che tyAre paNa kesa meLavI chuM. mArA kahevAno vicAra karI jojo. huM pAcho AvuM tyAre taiyArInA samAcAra ApavAmAM mAvajI davenA putra kevaLarAme madada karI hatI. sAMbhaLavAnI AzA rAkhIza. kaMI aDacaNo hoya to mane jaNAvajo. zrI jhaveracaMda meghANI likhita "li. huM AvuM chuM' patrasaMgrahamAM zrI ramaNika utsAhathI bharelA ane madada karavA taiyAra evA mAvajI davene vaMdana meghANInA eka patramAM kevaLarAma mAvajI daveno ullekha che tyAM paNa eka karavAnuM mana thaI jAya che. je jamAnAmAM dariyo oLaMgavo e pApa manAtuM, vidyApremI sajana tarIke ane vidyArthIonA sahAyaka tarIkeno ullekha che. je jamAnAmAM rAjakoTa ane porabaMdara vacce gADAmAM musApharI karatAM pAMca gAMdhIjI vironI ApaNI sAhityika carcAomAM mAvajI dave vize bahu divasa lAgatA hatA te vakhate kabA gAMdhInA dIkarAne rAjakoTa, porabaMdara, ke ullekha nathI thayo. khAsa koinuM dhyAna nathI gayuM. paNa mane lAge che ke mAvajI bhAvanagaranI nAnakaDI duniyAmAMthI laMDananI vilAyatanI vizALa duniyAmAM dave gAMdhIjInA jIvanamAM AvelI mahattvanI vyaktiomAM prathama paMktimAM pahoMcADavAnuM prathama sUcana karanAra, Agraha karanAra, madada karavAnI taiyArI birAjI zake evA che, batAvanAra mAvajI dave kharekhara satyanA prayogo'nuM eka anokhuM pAtra che. ' *** Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddhajIvana tA. 16-10-94 zAha TrasTa saMgha dvArA Ayojita Arthika sahAyano kAryakrama bharUca jillAnA mAMgarolanI ARCH saMsthA mATe saMgha dvArA paryuSaNa parva daramiyAna maLela bheTanI rakamanI cAdI 35000 zrI ratilAla chabIladAsa 5000 zrI jamanAdAsa hemacaMda hemANI 2500 zrI nIrubahena tathA zrI subodhabhAI mukhatyAranA parivAra taraphathI ha: zrI ceriTebala TrasTa' jayavadanabhAI mukhatyAra 5000 zrI giranAra phuDa enDa bevarejIsa 2500 zrI rasikalAla laheracaMda zAha 11001 zrI cinubhAI sI. zAha ceriTebala prA.li. ha: zrI zarmIbahena bhaNasALI 2500 savitAbahena ke.pI. zAha 5000 zrI Indubahena tathA harakIzana udANI 2500 zrI mahendrabhAI aMbAlAla zAha ha. 11000 zrI amerikana DrAyaphruTa sTorsa : 5000 zrI premajI esa. zAha zrI dilIpabhAI zrImatI maNibAI harirAma ThakkaranI 5000 zrI kavaoNliTI kansaTrakazanaH zrI 2500 tArAbahena mohanalAla zAha smRtimAM ha: zrI Ara.TI. cinubhAI chaganalAla zAha ceriTebala TrasTa haH zrI puSpAbahena 11000 zrI surezabhAI yu. pethANI 5000 zrI devakAbahena jesIMgabhAI 2500 zrI 2mAbahena vorA tathA zrI 1100 zrI tArAbahena caMdulAla jhaverI maNiyAra .. jayasukhabhAI vorA 1000 zrI.uSAbahena eca. zAha TrasTa 5000 zrI maNibahena paTelanA smaraNArthe haH 250 zrI vimaLAbahena jI. zAha ceriTebala 1000 zrI ke.ke. modI ceriTebala TrasTa zrI DI.esa. paTela TrasTa ha: zrI puSpAbahena 10000 sva. zrI kAMtilAla maNilAla 5000 zrI sujAtA pI. kApaDiyA 2500 zrI yazomatIbahena hIrAlAla zAha sonAvAlA TrasTa 5000 zrI atula sI. zeTha H..F. 2500 zrI uSAbahena mahetA tathA zrI 1000 zrI e.Ara. zAha 5000 zrI jyupiTara ekSaporTa ramAbahena mahetA 1000 zrI bAi jAdavAbAi zubha mArga TrasTa 5000 zrI bhogIlAla laheracaMda phAunDezana 2500 zrI vasumatIbahena sI. bhaNasALI 10000 zrI. bhAnu ceriTebala TrasTa haH zrI 5000 zrI rasikalAla bhAIlAla zAha ' 2500 zrI nIru enDa kuM. ha: zrI bhupendrabhAI . ' pravINacaMdra ke. zAha 'pa000 royala kemisTa haH zrI mukuMdabhAI jhaverI 7500 me. arajaNa khImajI enDa ke.. gAMdhI - 2500 maNibahena esa. paTela 7500 eka hitecchu 5000 zrI jIvaNalAla vIracaMda dozI ha: zrI 2500 zrI guNavaMtIbahena mahAsukhabhAi 7500 - zrI cimako bAyo meDikala enji vinubhAI devaDAvALA DaoN. anilabhAI nayariMga kuM. ha: zrI jasavaMtabhAI 5000 zrI amRtalAla popaTalAla maNiyAra 2500 zrI lakSmIcaMda nAnajI visarIA ajamerA haH navInabhAI tathA rasikabhAi 2500 zrI zobhanA lakSmIcaMda visarIA 5000 zrI haMsAbahena saMghavI, pitAzrI DaoN. maNiyAra 2500 zrI ThAkoralAla kezavalAla mahetA zaMkaralAlanI smRtimAM 5000 sva. dAmodara karazanadAsa ha: zrI " ' ceriTebala TrasTa haH zrI mIrAbahena 5000 zrI mAMDavI meDikala sTorsa kokilAbahena hemaMtabhAI mahetA 5000 me..kAMtilAla chaganalAla 5000 zrI mahendrabhAi mAdhavalAla vorA 2500 zrI kusumabahena ena. bhAu 5000 zrI lAlabhAI jeThubhAI mahetA 5000 zrI milTana plAsTika limiTeDa ' 2500 zrI e.Ara. coksI H.S.F. ceriTebala TrasTa haH zrI kalAbahena 5000 zrI manaharalAla hakamIcaMda vorA 2500 zrI Ara.esa. jhaverI enDa kuM. 5000 zrI choTAlAla nAthAlAla zAha 5000 zrI madhubhAI DI. vorA 2500 zrI sI.ena. saMghavI ceriTebala TrasTa ceriTebala TrasTa ha: zrI hasamukhabhAI 5000 zrI prItamabhAI dozI (siMgApura- 2500 minAbahena kiraNabhAI gAMdhI 5000 sva. suzIlAbahena vikramabhAI vALA). 2500 zrI zAradAbahena pI. zAha - dozInA smaraNArthe haH zrI rAjendra 5000 zrI eka bhAI taraphathI 2500 zrI muktAbahena lAbhubhAI saMghavI Ara. dozI 5000 zrI vasanajI lakhamazI zAha 2500 zrI lIbarTI prAIma pelesa ha: zrI 5000 sva. suzIlAbahena vikramabhAI 5000 zrI bipinacaMdra jaina lAlajIbhAI dozInA smaraNArthe ha: zrI vikramabhAI 5000 zrI nizAbahena nIlezabhAI koThArI 2500 zrI mahAvIra ilekTroniksa Ara. dozI 5000 zrI alpAbahena nizithabhAI koThArI 2500 zrI pravINAbahena rajanIkAMta 5000 zrI kezavalAla kapUracaMda coksI : zrI 5000 zrI anilabhAI piyUSabhAI koThArI ghaDiyALI vinoda kezavalAla coksI : zrI 5000 zrI gopikA anilabhAI koThArI, 2500 zrI pratApa vI. zAha: zrI madhubahena dhanakuMvara kezavalAla coksI haH 5000 zrI kAMtilAla jhumacaMdabhAI koThArI nimitte zrImatI kamaLAbahena kAMtilAla 5000 zrI ajanTA enTaraprAIjha 2500 zrI mANekabahena jI. zAha : zrI desAI 350 zrI jITIena enDa kuM. araviMdabhAI nimite 5000 zrI yatIna zAha 3001 zrI ramezabhAI eca. pArekha 2500 zrI maMjulAbahena cImanalAla zAha 5000 zrI jI.ema. zeTha 3000 zrI eka bahena taraphathI 2500 zrI dayAbahena gIrajAzaMkara TrasTa 5000 zrI bhAIcaMda ema.mahetA ceriTebala 3000 sva. jasavaMtalAla kapUracaMda zAha H 2500 DaoN. kAMtilAla kalyANajI sAvalA TrasTa zrI azoka jasavaMtalAla zAha 2501 zrI zAradAbahena tathA zrI bAbubhAI 5000 zrI nagInadAsa pI. zeTha 2500 DaoN. ramaNalAla cI. zAha tathA zrI 2500 zrI dharmIbahena maNilAla mahetAnA 5000 me. virANI enDa ena.ema. tArAbahena zAha smaraNArthe hara zrI kusumabahena virANI TrasTa 2500 zrI cImanalAla je. zAha pravINabhAI bhaNasALI 5000 zrI atulabhAi vI. zAha 2500 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha 250 zrI bharata jayaMtIlAla zAha Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-10-94 2500 zrI eka bhAi haH zrI bAbulAla kezavalAla 2500 zrI hasamukhabhAI cImanalAla phuvADiyA 2500 zrI ratnadIpa ceriTebala TrasTa 2500 zrI rasilAbahena jayasukhalAla pArekha 2500 zrI khuzAlabhAi TiMbaDIA 2500 zrI indubahena moTAzA 2500 zrI vidyAbahena mahAsukhabhAi khaMbhAtavALA 2500 zrI jayaMtIbhAi cheDA 2500 zrI 2maNalAla nagInadAsa zAha ceriTebala TrasTa 2500 zrI kAzmirA modI 2500 zrI varSAbahena ke, desAi 2500 DaoN. rAju zAhanA parivAra taraphathI 2500 zrI lAlajIbhAI zIvajIbhAi zAha - dAdara 2500 zrI vimaLAbahena lAlajIbhAi zAha - dAdara 2500 zrI rasIlAbahena nagInadAsa 2500 prabhAvatI nemIcaMda phuvADiA 2500 zrI dakSAbahena zAha 2500 zrI rasikalAla choTAlAla zAha 2500 zrI kAzIbahena harajIvanadAsa saMghArakA 2501 zrI dinezabhAi bAvacaMda 2500 zrI harSA zAha 2500 zrI. ratilAla vorA 2500 cImanalAla ThAkoradAsa jhaverI ha: zrI suzIlAbahena jhaverI 2500 zrI trizalA ilekTroniksa 2500 sva. talakacaMda hIrAcaMda zAha tathA samaratabahena talakacaMda zAha zrI cina 5000 zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa 2500 zrI. konvesTa pablIka ceriTebala TrasTa 1100 zrI eka bhAi 1100 zrI. pIyUSabhAi koThArI 1100 zrI narendra kAMtilAla zAha 11000 zrI navanIta prakAzana haH zrI DuMgarazIbhAi 10000 zrI uSAbena eca, zAha TrasTa 7500 zrI. dakSAbahena zAha 4000 choTAlAla nAthAlAla zAha cerI. TrasTa haste H hasamukhabhAi 6000 zrI bhogIlAla laheracaMda phAunDezana 5100 zrI spekTara konekaTroniksa prA.li. 5000 zrI kezavalAla kapUracaMda coksI, prabuddhajIvana DI. saMghavInA smaraNArthe haH harSadabhAi tathA rekhAbahena zAha 2501 zrI bhAratIbahena kapAsI 2500 zrI manISabhAi jagadIzabhAi zAha 2500 zrI aMzubahena kRSNakAMta 2500 zrI harSadabhAi DI. zAha 2500 zrI yunAiTeDa oTo sTorsa 2500 " zrI padamAbahena vI, zAha 2500 zrI vasaMtalAla kAMtilAla zAha 2500 zrI amRtalAla o. ahIA 2500 zrI caMpAbahena ratanabhAi mahetA 2500 zrI eka bhAi taraphathI 2500 zrI bAbubhAi caMpakalAla tolATa 2500 zrI jasavaMtIbahena pI. vorA ceriTebala TrasTa vinoda kezavalAla coksI, zrI dhanakuMvarabena kezavalAla coksI, haste zrI kamaLAbena kAMtilAla desAi 2500 zrI vijaya jvelarI sTorsa ha: pAlanapuranivAsI sva. kamaLAbahena ghuDAlAla mahetAnA smaraNArthe 2500 DaoN. rasIlAbahena anaMtarAya saMghavI 2500 zrI mInAbahena ema. zAha 2500 zrI sarojabahena ema. zAha 2500 zrI baLavaMtabhAi harilAla zAha' 2500 zrI surezabhAi ke. dhruva 2500 zrI dilIpabhAi hIrAlAla zAha 2500 zrI kokilAbahena zAha 2500 zrI esa.ema. zAha ceriTebala TrasTa anubahenanI aThThAi nimitte 2500 zrI caMdulAla pI. saMghavI 2500 zrI dhIrajalAla ela. ajamerA 2500 zrI vinubhAi umedacaMda 2500 zrI hasamukhabhAI DI. zAha haH zrI kalpAbahena 2500 zrI ravicaMda sukhalAla zAhanA parivAra taraphathI haH zrI kundanabhAi 2500 zrI mugaTabhAi sI. vorA 2500 zrI mahendrabhAi kolasAvAlA 2500 zrI kizora rasikalAla zAha 2500 zrI sArAbhAI nagInadAsa nagarazeTha 2500 zrI dhIrajalAla talakacaMda zAha cerITebala TrasTa pa 2500 zrI mArTavIna selsa ejansI 2500 zrI harilAla rAmajIbhAI 2500 zrI zAMtilAla mahetA 2500 zrI zItalabahena aruNakumAra saMghavI 2500 zrI maNibahena goviMdajI hIrajI hariyA phAunDezana haH zrI vanItA mAlade zrI muMbai jaina yuvaka saMghane maLela bheTa rakamanI yAdI 5000 zrI kaoNliTI kansTrakazana haH zrI cInubhAi chaganalAla zAha zrI jI.ema. zeTha 5000 5000 zrI premajIbhAi esa. zAha 5000 zrI maNibena paTelanA smaraNArthe haste : DI.esa. paTela 5000 zrI kAMtilAla pUnamacaMdanA smaraNArthe haste : je.ke. zAha 5000 zrI e.Ara. zAha 5000 zrI mugaTabhAi DI. vorA 5000 zrI ramaNalAla nagInadAsa 5000 zrI sArAbhAI nagInadAsa zeTha 5000 zrI samarpaNa TrasTa 5000 zrI royala kemisTa haH zrI mukundabhAi gAMdhI 5000 zrI harakizanabhAI udANI 4500 zrI kusumabahena ena. bhAu 4000 zrI rAju zAhanA parivAra taraphathI 2500 zrI zAradAbahena jeThAlAla zAha 2500 zrI saralAbahena kusumacaMdra cAMpasI cheDA 2500 sva. ramaNIkabhAi pUMjAbhAi parIkhanA smaraNArthe 2500 zrI bharatabhAi zAha 2500. zrI harSadabhAI DI. zAha 2500 sva. kasturabhAI kezavalAla ha: zrI alakAbahena zAha ' 2500 zrI mohinIbahena dalAla tathA sudhAbahena dalAla 2500 zrI cImanalAla trIbhovanadAsa haH zrI surendrabhAi sI. zAha 2500 zrI zobhanAbahena ke, khAMDavAlA 2500 me. azvina ke. koThArI 2500 zrI maphatalAla bhIkhacaMda zAha 47770 rUA. 2500thI nIcenI kula rakama *** 3500 DaoN. ramaNalAla cI. zAha tathA zrI tArAbahena zAha zrI cImanalAla je. zAha zrI nIrubahena tathA zrI subodhabhAi ema. zAha 3500 3500 zrI bhAnu ceriTebala TrasTa haH zrI pravINacaMdra ke. zAha 3500 3500 zrI rasikalAla laheracaMda zAha 3500 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha 3500 zrI uSAbahena mahetA tathA zrI ramAbahena mahetA 3500 zrI 2mAbahena tathA jasukhabhAi vorA 3500 zrI vimaLAbahena jI. zAha ceriTebala TrasTa haH guNavaMtalAlabhAI 3500 zrI sI.ena. saMghavI ceriTebala TrasTa 3500 zrI nIru enDa kuM. haH zrI bhupendrabhAi javerI 3500 zrI hasamukhabhAI DI. zAha Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3500 zrI mahendra aMbAlAla zAha ha: zrI dilIpabhAI 3500 zrI vasumatIbahena bhaNasALI 3500 zrI savitAbena ke.pI. zAha 3500 zrI vinubhAI umedacaMda 3500 zrIjIvaNalAla vIracaMda mahetA ha: zrI vinubhAI 3500 zrI amRtalAla popaTalAla maNiyAra dhaH navInabhAi tathA zrI rasikabhAi maNiyAra 3500 zrI aruNAbahena ajitabhAi coksI 3500 zrI jamanAdAsa hemacaMda hemANI ceriTebala TrasTa 2500 zeTha mANekalAla ujamazI memoriyala pablIka ceriTebala TrasTa haH zrI jyotsanAbahena 2500 zrI ThAkoralAla kezavalAla mahetA haH zrI mIrAMbahena mahetA 2500 zrI rasilAbahena mahendrabhAi jhaverI 2500 zrI Ara.esa. jhaverI enDa kuM. 2500 zrI navInabhAi somacaMda dalAla 2500 zrI rajanIkAMta ThAkoradAsa ghaDiyALI 2500 zrI maMjulAbahena cImanalAla zAha 2500ke. eDavina enjinyariMga kuM. haH zrI * lAbhubhAI mahetA * 2500 zrI suvarNAbahena dalAla 2500 zrI rasilAbahena jayasukhalAla vorA 2500 zrI jayaMtIbhAI cheDA 2500 zrI polithIna prinTiMga enDa siliMga vaka 2500 zrI lAlajIbhAI zivajIbhAI zAha - dAdara 2500 zrI vimaLAbahena lAlajIbhAI zAha -ELER 2500 zrI maphatalAla bhIkhAcaMda zAha 2500 zrI nemacaMda cImanalAla kuvADiyA 2500 zrI mAlatIbahena jhaverI 2500 zrI UrmilAbahena zeTha 2500 zrI vikramabhAI zAha - 2500. zrI ke.ke. modI ceriTebala TrasTa 2500 sva. zrI kAMtilAla maNilAla sonAvAlA, ceriTebala TrasTa 2500. zrI pUnamabahena atulabhAi vI. zAha 2500 zrI manISabhAi jagadIzabhAi zAha 2500 zrI vasaMtalAla kAMtilAla zAha 2500 zrI racanA ilekTroniksa 2500 zrI nIlA sI. parIkha 2500 zrI e.Ara. coksI 2500 zrIcImanalAla jIvAcaMda pATaNavALA 2500 zrI maMjulAbahena maNilAla vorA 2500 zrI dinezabhAi bAlacaMda dozI 2500 zrI mahendrabhAi kolasAvAlA. 2500 zrI mahendrabhAI bhAIlAlabhAI vorA 2500 zrI surezabhAi yu. pethANI 2500 zrI aditIbena devAMgabhAI prabuddhajIvana 2500 zrI manaharalAla hakamIcaMda vorA 2500 zrI prItamabhAi dozI (siMgApura) 2500 zrI mArTavIna selsa ejansI 2500 zrI vasanajI lakhamazI zAha 2500 zrI bipinabhAi jaina 2500 zrI jeThAlAla amRtalAla dozI 2500 zrI yatIna sumaticaMdra bhogIlAla 2500 zrI cImanalAla tribhuvanaMdAsa ajamerA 2500 2500 2500 2500 zrI bharatabhAI zAha DaoN. dakSAbahena anilabhAi paTela (mAMgaroLa) zrI hasamukhabhAi eca. zAha zrI ravicaMda sukhalAla zAhanA parivAra taraphathI 2500 zrI khuzAlabhAi TIMbaDIyA 2500 zrI himAMzu coksI 2501 sva. premacaMda ena. bAvIsI haste zrI puSpAbena bAvIzI 2500 bInAbena coksI 2500 zrI devakAbena jesaMgabhAi maNiyAra 2500 zrI eka bhAi taraphathI 2500 zrI jI.TI.ena. enDa kuM, 2500 zrI varSAbena ke. desAi 2500 zrI cimako bAryA kemikala enjinariMga : jasavaMtabhAI ajamerA zrI. eka bahena 2000 2000 zrI prabhAvatI enDa ramaNIkalAla nagInadAsa parIkha cerITebala TrasTa 2000 zrI kAMtibhAi ramaNabhAi parIkha 2000 zrI kAMtilAla karamazI vikramazI 2000 zrI pravINacaMdra maMgaLadAsa zAha 2000 zrI madhusUdana zAha 1500 zrI caMdanabena dalAla 1500 zrI esa.ke. kApaDiA 1500 zrI mugaTabhAi sI. vorA 1501 sva. kaMcanabena cImanalAla ajamerA ane zrI maheza ajamerAnA smaraNArthe 1501 eka bahena taraphathI 1200 zrI maNibena paTela 1111 zrI jagadIzabhAi sI. mAlade 1000 zrI jasumatIbahena hasamukhabhAi phuvADiyA 1000 zrI vanitAbahena zAha 1000 zrI zAradAbahena pI. zAha 1001 zrI zAradAbahena tathA zrI bAbubhAi 1000 zrI voma bilDarsa 1000 zrI Indubahena moTAzA 1000 zrI vaMdanAbahena Ara. zAha 1000 zrI kAMtilAla mohanalAlanA parivAra taraphathI 1000 zrI sureza TI. mANekalAla ceriTebala TrasTa 1001 zrI kalAbahena saMghavI DaoN. saMghavI 1001 zrI bhAratIbahena kapAsI tA. 16-10-94 1000 zrI giranAra phuDa enDa bevarejIna prA.li. haH zrI zarmAbahena bhaNasALI 1001 zrI bAMbubhAi ghATaliyA 1001 zrI bhAratIbahena bhUpendrabhAi zAha 1001 zrI minAkSIbahena kiraNabhAi 1001 gaM.sva. davarArbana narasI velajI 1000 zrI Ara.TI. zAha 1001 zrI revAbahena maNiyAra 1001 1000 501 501 501 zrI eka bahena taraphathI sva. jasavaMtalAla kapUracaMda zAha ha; zrI azoka jasavaMtalAla zAha 1001 1000 zrI rohana caMdrakAMta nirmaLa 1000 zrI cirAga paMkaja khArA 1001 zrI zItalabahena arUNa kumAra saMghavI 1001 zrI premakumArI devacaMdabhAi gAlA 1001 zrI kAMtibhAi haragoviMda zAha 1111 zrI puSpAbahena hIrajI deDhiyA 1000 zrI caMdulAla selArakA 1000 zrI sItAbahena 1000 zrI sarasvatIbahena DAhyAbhAi javerI 1000 zrI eka bahena taraphathI 500 zrI motIbahena umiyAzaMkara zAha 500 sva. vijayAbahena sva. durlabhajIbhAi parIkha ta2phathI haH zrI ramezabhAi parIkha zrI dhIrajalAla ela. ajame2A zrI mitAbahena prakAzabhAi gAMghI zrI lAbhubhAi saMghavI zrI ratnadIpa ceriTebala TrasTa 500 zrI khuzAlabhAi TiMbaDiyA 500 zrI caMdrAbahena harasukhabhAi zAha 500 zrI trizalA IlekTroniksa 500 zrI. jayaMtIlAla aMbAlAla zAhanA smaraNArthe 501 zrI jayaMtIlAla cunIlAla zAha 501 zrI maMgaLAbahena jhATakiyA 500 zrI maMjulAbahena mahetA 551 zrI virala zAha 500 zrI nayanAbahena Ara. jhaverI 500 zrI mitAbahena koThArI 500 zrI. varSAbahena dalAla 500 zrI pratApa vI. zAha 500 zrI surezabhAI ke. dhruva 500 zrI vasaMtabahena eca. talasANiyA 500 zrI mahAvIra ilekTroniksa 501 zrI zAradAbahena tathA zrI bAbubhAi 501 zrI sudhAbahena tolATa 500 zrI caMdrAbahena harasukhabhAi zAha 500 zrI. eka bena taraphathI 500 zrI bAbubhAI 501 zrI naTubhAi paTela 501 zrI vINAbahena vorA netrayajJa mATe 20000 zrI dhIrajalAla talakacaMda zAha cerITebala TrasTa Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-10-94 prabuddhajIvana zrI bhaktAmara stotra-gUrjara padhAnuvAda (harigIta chaMda) DbhaMvaralAla nAhaTA surendra bhaktonA mukuTa maNithI prabhAvita caraNa che, te Adi jina adhatama vinAzaka namana azaraNa zaraNa che; AdhA2 bhavajala DUbatAMne eka che tAro prabhu, samyak prakAre namana karI gAvuM guNo tArA vibhu...1 tattvajJa prajJAvAna surapati vimala buddhi prayogathI, stavana karatA dekha manasA thai paNa huM alpa ghI; trailokya jana mana hAri stavanA ati udArA dekhIne, huM thuNu AdIza prabhu asamarthatA svaupekhIne 2 ajJa bAlaka jema jalamAM caMdrane grahavA maLe, mana ghITha nirlaja tema mama RSabheza guNa kircita kathe; Azcarya ! atizaya kaThina kArya Aju huM tatpara thayo, choru taNI A cAla sudhijanathI kSamA icchI rahyo...3 guNaratnathI dariyA bharyA te koNa varNana karI zakyA ? asamartha suraguru Apa paNa je jJAta garimAthI chakyA kalpAMta vAvAjhoDa durdamanIya sAgara jANato, nirbala bhujAothI tarI sukha kai rIte mANato... huM paNa tamArI bhaktithI udyata thayo muninAthajI, tArA supAvana guNo gAvA nathI zakti me sAtha dhI; jima prItivaza nijazakti aNatolyA chatAM hariNI gaI, zizu bacAvA siMha sAme himmata karI nirbhaya thai...5 tulanA karyA zrutajJAnI jana parihAsa pAtra chatAM mane, sadbhakti thArI stavana karavAmAM ghaNI preraka bane; vasaMta RtumAM maMjarI mukurita taNA paratApathI, koyala TahukA karI janamana mohatI avAjathI...6 bhavabhramaNa paraMparAmAM nibaddha nikAcita pApanA, kSaNa mAtramAM kSaya thAya vibhuguNa stavana karatAM ApanA; nizi jagatavyApI timira to jayama aMzumAlI udayathI, kSaya thatAM vAra nathI kazI tima bhavya thAo abhayajI...7 jema jalakaNa nalinI dala upara paDayA motI samA, dekhAya che tima vAkaya mhArA nirasa ne che aNagamA; prabhu nAma guNa paratApathI sudhi jana gaNonA mana hare, utkRSTa racanA paMktimAM A Avaze gaNanA khare...8 kiraNa uSAkAlanuM paDatAM kamala vikasita thayA, tima nAtha hArI satkathAthI pApa puMja sad dahyA; dUre chatAM yojana sahastro sUryano suprabhAva che, tema bhagavAna pApanAzaka stotra nizcaya bhAva che...9 traNa bhuvana bhUSaNa samA cho nAtha Apa zaraNa pradA, guNa prazaMsaka bhaktane svasamAna pada dAtA sadA; huM paNa tamArI bhaktithI icchuM na kima samakakSatA, anaMta guNa aizvaryazAlI AdinAtha prabhu chatAM... 10 animeSa nayaNAM dekhIne prabhurUpa bIje ThAmamAM, na malI zake saMtuSTi paNa aMtara Thare abhirAmanA; kSIrasAgara nIra amRta pAna kari kuNa lavaNamaya, jalapAnanI vAMcchA kare jemAM samAhita roga bhava...11 paramANuo uttama rahyA je sakaLa caudaha rAjamAM, tethI thai bejoDa racanA dehathI jinarAjanA; bIjo nathI koi jaDe surUpavAna jinendra sama, jethI maLe zAMti kharI saMtuSTa thAye hRdaya mama...12 sura nAga nara AnaMda dAMtA Apano mukhacaMdra che, traNa loka anupama vastu sahu pratiyogitAmAM maMda che; zazi kalaMkita mlAna mukha je divasamAM dekhAya che, pIta varNa palAza sama chabI hIna jema lekhAya che..13 pUrNimAnA caMdra jayama ujjavaLa guNo prabhu ApanA, vyApta tribhuvanamAM vadhI che trijaganAtha mahAmanA; zaraNadAtA Apa cho sahu koi Azrita che sahI, vicaraNa yatheccha karo abAdhita koi aTakAto nathI...14 citta caMcaLa kArikA rati raMbha Adi devAMganA, hari viraMcI rudra sura ArI te dAsa sahu banyA; nirvikAra aDola prabhu che aprabhAvita zAzvatA, tuphAna vAvAjhoDathI paNa meru kaMpita navi thatA...15 navi tela pUrAto kadI bejoDa dIpaka ehavo, dhUmralauthI rahita traNa jagamAM prakAzaka tehavo; sva para bhAva udyotakArI jJAnajyoti prabhu taNI, navi bujhAvI zakatI kadI tuphAna DuMgara DolaNI...16 sUrya Athamato sadA ne meghathI avarAya che, grase rAhu tehane navi ghaTAdikamAM jAya che; suprakAza sImita tehano navi upamA tenI ghaTe, prabhu sadodita che prakAzI jJAna kadApi navi maTe...17 mahA moha tama nA nAzakArI prabhu zrI jagadIzvarA sadodita ajJAnavAraka mukha kamala kAMti zrIdharA; rAhu grasita te ghana ghaTAothI rahe Avarita je, caMdranI upamA na chAje prabhu anaMtaguNa adhika che... 18 je aharniza mukhacaMdra thAro dIptimaya anavarata che, 'jyAM rAtrimAM zaziha2 ane vaLI dinakaro te vyartha che; pArkala zAli khetamAM jayama meghano zuM kApa che, kAdava kare jalavRSTi tima paNa zIta tApa bephAma che... 19 maNiratnamAM jima dIpa jyoti prakAzamAna rahe sadA, te kAca kaTakA mAna pAme dhUli kaNa pariNata yadA; sva para prakAzaka jJAnabhAnu ApamAM je mahatva che, hari brahmA ziva daivAdimAM malato na tevo satva che...20 hariharAdika deva dekhyAMthI saMtuSTi thAya che, doSa guNa tulanA karyA vItarAga mana harakhAya che, huM mAnato guNa ATalo tuma prati je zraddhA thai; te bhavabhavAMtara anya devo bhuMsAvI zakaze nahIM...21 strIo hajAro sutaprasUtA paNa tamArA samakakSa to, nathI janma Apyo anya suta jotAMya lakSa pratyakSano; dizi.vizizimAM jayama ghaNA tArAgraha nakSatro udita che. paNa sUryane upajAvavA prAcI dizA ja samartha che...22 sAdhaka munijana sudhIjana sau Apane paramAtamA, ajJAna tama ne haraNakArI mAnatA sUraja samA; Apane pAmI prabhu bhaya mRtyuno bhUMsAya che, nathI anya zivapada mArga paNa zraddhA anerI thAya che....23 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddhajIvana tA. 16-1-94 sudhIjana tamArA guNo gAvA aharniza udyama kara. samRddha hArA samavasaraNe je vibhUti virAjatI, avyaya anaMta anUpa Adha aciMtya prabhu are; dharmopadezanI hariharAdi mAMhi pratimA navi chatI; sarvajJa eka aneka brahmane kAmaketu yogIzvarA; tArA gaNomAM camaka che paNa bhAnunI zI barAbarI, yoga mAraga amala jJAtA jaya japo zrI jina IzvarA...24 karI zake na prakAza te aMdhakAra varjita zarvarI...37. buddhi tamArI bodhadAyaka tame ja nizcita buddha cho, madamasta karivaranA kapole dvirepha gaNa maMDAratA, traNa lokanA kalyANakAra zaMkara tame paNa zuddha cho; kupita thai uddhata airAvata bahu ciMcADa macAvatA; ziva mArganI vidhinA vidhAtA kharI rIte Apa cho, ehavA bhayAnaka sthAnamAM tava bhaktajana nirbhaya rahe, uttamottama puruSa janamAM puruSottama paNa Apa cho...25 . kAraNa hRdayamAM ApanuM Asana sadA je sthira rahe...38 traNa bhuvananA ciMtA nivAraka nAtha tamane namana che madamasta gaja kuMbhasthaLo kSaNa mAtramAM ja vidArato sakala bhUtala AbharaNa jinarAja tamane namana che vaLI 2ktathI kharaDela mukatA bhUmimAM bikharAvato trAsa jagatanA aizvarya svAmInAtha tamane namana che bejoDa zaktivAna mRgapati paNa lahe asamarthatA bhavajaladhi zoSaka pAra tAraka jinezvarane namana che...26 AkramaNa na kare carama yuga girinI lahejo zaraNatA...39 muni iza hArA hRdayamAM guNa gaNa sakala AvI vasyA, pralaya vAvAjhoDa prerita agninA zolA UDe, avazeSa kazuM na rahyuM tadA abhimAnathI avaguNa khasyA; dAvAgni je sarvasva bhalI kaho tethI kuNa bhiDe; anya devomAM ghaNA Azrayo amane maLI rahyA, prabhunAma kIrtana vAri sIMcyA bhaktajana nirbhaya rahe, paravA nathI jinadevanI svapna na AvA umahayA...27 AdIza prabhunA nAmathI te aMsi zItalatA lahe...40 taru bAra gaNuM UMcuM azoka jo zobhita sadA, pika kaMTha jevo nAga kALo phaNa uThAvI Avato, kAlIghaTAmAM biMba sUraja jema jinavara sarvadA; pukAra karato lAla netro bhayaMkara aNamAnato; bhavya kaja vikasAvavA dezanA kiraNo ApatA, prabhu nAma vidA nAgadamanI jehanA hRdaye vase, prAtihArya prathama mumukSuonA karmacalane kApatA...28 aNabIhato sadabhakta te zira caraNa rAkhIne vase...41 maNi kiraNathI vicitra citrita rAjatA siMhAsane, gaja azvatAtA ane pAyaka ratha sahita caturaMgiNA udayAcale jima aMzumAli bhAsatA kavijana mane; bRha bAMdhI AvatI je phauja rAjAo taNI kanakavarNA Adi jinanI deha che mahimAmayI; saMgrAmamAM prabhubhakti dharaje bhiDe to nAse sahi prAtihArya bIjuM bhavya janane tvarita karatAM nirbhayI...29 jima sUrya kiraNa paDyA pachI timira zakatuM navi rahI...42 svarNima sumeru TUMkamAthe jema jala jharaNA vahyA, kAdava thayo saMgrAmamAM gaja raktadhAra pravAhI thI, ubhaya pakSe ema prabhune zubha cAmara DhAli rahyA; zastrAstra camake vIrajananA aNadame utsAhathI; rAzi samakvala vArivAra taNI pare suzobhato, evI vikaTa raNabhUmimAM durjaya mAthe jaya lahe, prAtihArya trIjuM varNavyuM A kAvyamAM mana mohato...30 je prabhu caraNano Asaro le dukha kadI paNa nA sahe...43 zazi samukvala chatra traya ravi tApa sarva nivAratA, moTA magaramacchAdi jyAM che DolatA dariyAvamAM motIyonI laTothI bejoDa zobhA dhAratA; vaDavAnino bhaya ane vAvAjhoDa taraMga vaheNamAM Dagamaga karaMtA vAhaNo jAtAM samudra samAdhimAM traNa jagata svAmInAthanI ezvaryatA pragaTAvatA, prAtihArya cothuM Adi jinanuM mAnatuMga batAvatA...31 prabhu nAma zaraNo je grahe te taTa lahe nirupAdhimAM...44 rogabhoga jalAdarAdino mahA vikarAla che, duduMbhI devo taNA vAghe gaMbhIra svara prasarAvatI, udara bhAra asahya pIDA jIvitavya behAla che; daze dizAmAM AdijinanI yazogAthA gAvatI; AdIza prabhunA pada rajomRta taNA bhakita prayogathI, sadharmanI jaya ghoSaNA mukharita thatI sahu dezamAM, madana tulya svarUpavAna thaI jAya che gata rogathI...45 Adiza to prAtihArya paMcama suragaNo saMdezamAM...32 paga hAthamAM beDI paDI sAMkaLa bAMdhelI kaMThamAM, paMcavarNI sumana vRSTi maMdAra pArinIdinI, dhasI jaMdhAo ubhaya je rahyo nibiDatara baMdhamAM; naMdana vanAdi merugiri upajela vRSTi devAdithI; evo manuja RSabheza tyAro nAma jApa kare sadA, samausaraNa suzobhatI jima paMcAMgI vANI khirI, tatkAla baMdhana bhaya rahita thaI jAya che bhakto tadA...46 prAtihArya chaThuM bahu sugaMdhita mumukSu jana te uddharI...33 gajamatta siMha davAnalAdi nAga phaNadhArI taNA, ghutivaMta amita sujyoti zo mita bhAmaMDala prabhu taNo, saMgrAma dariyAne mahA rogo jalodara AdinA; koTi sUraja zazi sumizrita teja-zItala che ghaNo; keda kArAgAranI paNa aSTa bhaya upara kahyA, aMdhakAranAzaka rAtrino prabhu teja pUMja suhAmaNo, ' karatA stavana AdIzanA bhakto badhA nirbhaya thayA...47 sAtamo prAtihArya jinavara taNo zobhita ati ghaNo...34 vicitra jina gaNa sumanathI birudAvalI gUMthI ahIM AThamo prAtihArya bhASAthI saMbaMdhita jita taNo, bhakti pUrita bahu rucira jinarAjanA kaMThe ThavI svargApavarga batAvanAro dharmatattva kathe ghaNo; prabhu mAnatuMga subhakta racanA che prabhAvaka phala pradA, nija bhASAmAM sahu deza bhASI kalatA saraLatAthI kare, dhanalakSmI mAtAjI pasAthe padakaja "bhaMvara' kahe mudA...48 sarva bhASA sparzanAro jinopadeza hiye dhare...35 pada dhare bhagavAna jyAM tyAM svarNa kamalo saMcare, ddhi sahastra aDatisa varSa kArtika zukala dvitIyA divasamAM, goThavaNa evI vyavasthita che tema kadevo ja kare; nirvANa sahajAnaMdaghana jinabhaktinA AvezamAM, jinarAja evA atizayI kAMti abhuta dhAratI, stotra bhaktAmara taNI gUrjara girA maMtavya che; tIrtheza padanI para rUma dave pramANa sau vAratI...36 prathamAbhyAsa khUlanAo badhI viddhajajane saMtavya che. mAlika zrI muMbai jaina yuvaka saMya cha mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, je prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI- 400 486 phona: rUTa . darzana : rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 9, khAMDiyA sTrITa, muMbaI- 400 008. lesaraTAIpaseTiMga : mudrAMkana, muMbaI 400 092. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 5 0 aMka : 11/12 7 7 tA. 16-12-94 zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra prabuddha jIvA prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha lekhako ane rAjyasattA ApaNA mukhya cUMTaNI kamiznara zrI zeSana vize lakhAyelA saMsmaraNAtmaka jIvanacaritramAM tAmIlanADunA divaMgata rAjadvArI netAo zrI adurAi, zrI ema. jI. rAmacaMdrana vagere mATe emaNe vyakta karelA aMgata abhiprAyonA eTalA moTA pratyAghAta paDyA ke madrAsanA eraporTamAMthI lokoe emane bahAra nIkaLavA na dIdhA. zeSana potAnA abhiprAyamAM sAcA hoya to paNa janamata AgaLa teo asahAya banI gayA. A to eka rAjadvArI lekhaka viSe banelI rAjadvArI ghaTanA che, paraMtu lekhakonI satyaniSThA, samAjaniSThA, rAjyaniSThA vagere mATe te vicArapreraka banI rahe evI ghaTanA che. baMgALI lekhikA taslImA nasarIne potAnA eka graMthamAM kurAna viruddha keTalAka abhiprAyo vyakta karyA te mATe rUDhivAdI muslima janatAe motanI sajA jAhera karI ane lekhikAne bhUgarbhavAsamAM rahevuM paDyuM ane chevaTe potAnuM vatana choDI svIDana cAlyA javuM paDyuM. yuropIya lekhaka maMDaLoe taslImAnI tArIpha karI che ane ene sAhitya mATe eNvaoNrDa apAyo che. ene Arthika ciMtA na rahe te mATe paNa teoe bAMyadharI ApI che. briTanamAM rahetA lekhaka salamAna razadIe keTalAMka varSa pahelAM 'setAnika varsisa' nAmanI potAnI kRtimAM islAma virodhI vicAro darzAvyA te mATe irAnanA khaumenIe emane mATe motanI sajA pharamAvI hatI ane irAnanA mArAo emane mArI nAkhavAnI tarka haju paNa zodhI rahyA che. ethI salamAna razadIne satata bhayamAM jIvana gujAravuM paDe che. . Regd. No. MH. By. / South 54. Licence 37 keTalAMka varSa pahelAM eka gujarAtI lekhakanI emanI azlIla vArtA mATe aDadhI rAte dharapakaDa karavAmAM AvI hatI ane jelamAM pUravAmAM AvyA hatA, paraMtu sadbhAgye teo nirdoSa chUTI zakyA hatA. aMgrejonA zAsakALa daramiyAna keTalAMya pustako ane copAniyAM pratibaMdhita thayAM hatAM. keTalAMye lekhakoe potAnAM lakhANa mATe kArAvAsa bhogAvyo hato. soviyeTa yuniyanamAMthI keTalAye lekhakone dezanikAla karavAmAM AvyA hatA. keTalAka deza choDIne videzamAM bhAgI gayA hatA. soviyeTa yuniyananA visarjana pachI soljenitsina mAdare vatanamAM pAchA pharyA che. AvI AvI ghaTanAo vakhatovakhata banatI hoya che tyAre keTalAkane prazna thAya che ke lekhakanA vicAra svAtaMtryane jagatamAM avakAza keTalo ? konI sattA caDe ? lekhakanI ke sarakAranI? Pen is mightier than sword ema kahevAya che, paraMtu sAdhAraNa vyavahAramAM to rAjyasattA AgaLa lekhakane namatuM ApavuM paDe che athavA rAjya choDIne cAlyA javuM paDe che. | vArSika lavAjama rUA. 30 duniyAnA keTalAye dezomAM gunAhita lekhanakArya mATe lekhakone kAnUnI kAryavAhI karIne athavA karyA vagara jelamAM pUravAmAM Ave che. keTalAka lekhako te sahana karavAnuM pasaMda kare che, paNa potAnA vicAro badalAvatA nathI. lekhaka svAntaH sukhAya lakhe che ema kahevAya che ane e sAcuM hovA chatAM jevI enI kRti prakAzita thAya ke tarata ja e mAtra lekhakano viSaya . na banI rahetAM sarvano viSaya banI jAya che. sarakArane paNa enI sAthe nisbata rahe che, jo te prajAmAM khaLabhaLATa macAve che to. lekhakonI AMtararASTrIya saMsthA PEN taraphathI vakhatovakhata evA lekhako yAdI taiyAra karavAmAM Ave che ke je lekhakone kaMika vAMdhAjanaka lakhANane kAraNe emanI sarakAra taraphathI jelamAM pUravAmAM AvyA hoya. keTalAMka varSa pahelAM osTreliyAnA siDanI zaheramAM PENnI AMtararASTrIya pariSadamAM mAre bhAga levAnuM banyuM hatuM. tyAre evI yAdI upara najara pheravavAno avakAza maLyo hato. te vakhate joyuM hatuM ke duniyAnA keTalA badhA dezomAM keTalA badhA lekhako jelavAsa bhogavI rahyA hatA ! soviyeTa yuniyana, cIna, bIjA sAmyavAdI ke saramukhatyArazAhIvALA dezomAM e saMkhyA ghaNI moTI hatI. evA keTalAka lekhakone jelamAMthI choDAvavA mATe PEN saMsthA ucca rAjadvArI kakSAe potAnI lAgavagano upayoga kare che. keTalAya dezomAM lekhakone, temanA upara adAlatamAM kAma calAvyA vagara amaryAdita samaya mATe jelamAM pUrI devAmAM Ave che. jyAM nyAya jevuM kazuM na hoya tyAM rAjadvArI lAgavaga kadAca kAma karI jAya. evI rIte keTalAka lekhakone PEN dvArA choDAvavAmAM Ave che. PEN saMsthAnuM lekhakonA hitamAM A eka moTuM, sakriya yogadAna che. keTalAya dezomAM sthAnika lekhako jAte ke potAnA maMDaLo dvArA potAnA lekhaka baMdhune choDAvavAne samartha thai zakatA nathI. keTalAka dezomAM e bAbatamAM lekhakomAM paNa matabheda paDI jAya che. bIjA dezanA pratiSThita lekhako ke temanAM maMDaLo dvArA e kArya taTasthatApUrvaka vaheluM thai zake che. jelamAM pUravAmAM AvelA lekhakonI e yAdImAM koi strI lekhikAnuM nAma nahotuM. sAhityanA kSetre ekaMdare lekhako karatAM lekhikAonI saMkhyAnuM pramANa ghaNuM ochuM hoya che. temAM paNa rAjya viruddha ke dharma viruddha lakhANa lakhavA mATenI naitika hiMmata lekhikAomAM ochI rahe che. vaLI sa2kAronuM valaNa paNa lekhikAone jelamAM pUravAnI bAbatamAM kaMika kumaLuM rahevAne kAraNe AvI yAdImAM lekhikAonAM nAma na hoya te svAbhAvika che. vartamAna samayamAM baMgALI lekhikA taslImA nasarIne Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2 . prabuddha jIvana tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 islAma dharma viruddha potAnA keTalAka vicAro darzAvavAmAM je naitika keTalAya kavi lekhakone varSAsana bAMdhI ApavAmAM AvatuM. kavi ke hiMmata dAkhavI che e prazaMsanIya che. lekhakonAM potAnA aMgata saMvedana rAjA ke rAjyathI viruddha hoya to te duniyAmAM jeTalA badhA lekhako jelavAsa bhogavatA hoya che, e vyakta karavAnI hiMmata karatA nahi ane evuM karanAra lekhakone sajA badhAne mAtra lekhananA kAraNe ja jelamAM pUravAmAM AvyA hoya evuM nathI thatI. hotuM. lekhaka thayA eTale badhI ja rIte sArAmAM sArA nAgarika hoya evuM keTalAka rAjAo potAnA prajAjana upara mAlikI bhAva nathI. lekhaka paNa aMte manuSya che. potAnI lAgaNInA AvegamAM te kaMIka anubhavatA. teo kavi-lekhako upara paNa evo bhAva akhatyAra karatA. apakRtya karI bese evo saMbhava rahe che. keTalAka lekhakone koIkanuM khUna kyAreka teo graMthakartA tarIke potAnuM nAma joDavAno Agraha rAkhatA karavA mATe, kephI padArthonI dANacorI mATe, prAcIna kalAkRtio ane lekhakone tema karavuM paDatuM. kavi dhanapAle tilakamaMjarI' nAmanA vagerenI corI karavA mATe, jAsUsI ke rAjadroha karavA mATe, vadhu paDato graMthanI racanA karI che tenI pAchaLa evI daMtakathA rahelI che ke rAjAe e nazo karI tophAna macAvavA mATe, vyabhicAra ke jAtIya satAmaNI mATe graMtha sAthe potAnuM nAma joDavA mATe Agraha karyo hato. paraMtu kavi ke evA koI bIjA gaMbhIra gunA mATe kAyadesara gunegAra TharAvIne sajA dhanapAle eno asvIkAra karyo eTale rAjAe roSe bharAine rAjasabhAmAM karavAmAM Ave che. teo lekhaka thayA ethI teonA AvA gunA mApha Akho graMtha bALI nAMkhyo hato. AthI dhanapAlane Akho graMtha pharIthI karI zakAya nahi. keTalAka kissAomAM to teo lekhaka hovAne kAraNe lakhavo paDyo hato. emAM emanI dIkarI tilaka maMjarIe potAnI temanI pAsethI vadhu samajadArIpUrvakanA vartananI apekSA rahe che. smRtinI AdhAre ghaNI sahAya karI hatI. eTale kavi dhanapAle e graMthanuM - duniyAmAM jeTalA lekhako jelamAM che te badhA ja nirdoSa che ane nAma "tilaka maMjarI" rAkhyuM hatuM. jelamAM rahevAne pAtra nathI evuM nahi kahI zakAya. keTalAya lekhakoe Adhunika samayamAM pracAra mAdhyamonA vikAsa pachI ane irAdApUrvaka evuM jUThuM, badanakSIbharyuM ane uzkeraNInA AzayathI lakhyuM mudraNakaLAnI sulabhatAne kAraNe duniyAbharamAM chApA, copAniyAM, hoya che ke je paristhitine taMga banAve che. aneka sAcA nAgarikone patrikAo, sAmayiko vagerenI saMkhyA ghaNI badhI vadhI gaI che ane enI AghAta pahoMcADe che. evA lakhANa mATe te lekhako sajAne pAtra bane, to sAthe sAthe duniyAbharamAM patrakAra-lekhakono moTo varga Ubho thayo che. temAM kazuM ayogya nathI. samagra paristhitino abhyAsa karIne chApAone roja navo khorAka joIe che. lokone sanasanATI bharelI nyAyamUrtioe Apelo nirNaya vyAjabI hoya che. vAtomAM rasa paDe che. AthI keTalAya patrakAro "sTorI gotavA nIkaLI badhAM ja lekhako prAmANika, satyapriya, nyAyapriya ane niSThAvAna paDe che. je kAMi sAmagrI maLe che temAM marI masAlo umerIne teo eka hoya evuM nathI. potAne je sAruM lAge te jalakhavuM evuM darekanI bAbatamAM ahevAla taiyAra karI nAkhe che. evA ahevAlomAM keTalIka vAra kAcA banatuM nathI. keTalAka jarUra e pramANe karatA hoya che ane temanI abhiprAyo ke pUrvagraha-pIDita vacano lakhAya che. emAM bejavAbadAra sAmAjika pratiSThA ghaNI moTI hoya che. paraMtu keTalAka evA paNa hoya che lekhako thoDA vakhata mATe vadhu sanasanATI macAve che. paraMtu sArI vAta e ke je bIjAnI caDavaNIthI ke aMgata svArtha mATe lakhatA hoya che. keTalAka che ke AvI ghaNIkharI bAbato thoDo vakhata garamAgarama carcAno viSaya lekhako paisA laIne bhADUtI lekhaka tarIke lakhe che. keTalAka dveSapUrvaka mAtra banIne kAyama mATe zAMta banI jAya che. keTalAka lekhako AvuM lakhANa jhera ja okatA hoya che. keTalAMkanI daSTi vikRta banI gaI hoya che. karatI vakhate naitika ane kAnUnI maryAdA oLaMgI jAya che ane teo keTalAka niSphaLatAnA nirvedathI, asUyA, dveSa, dhikkArathI pILI sajAno bhoga bane che. keTalIkavAra AvA keTalAka patrakAra-lekhako bIjA AMkhavALA banI jAya che. AvuM jyAM banatuM hoya tyAM tevA lekhako pratye koIka dezanI viruddha lakhe che ane jyAre tyAM jAya che tyAre sajAno bhoga lokone sahAnubhUti thatI nathI. temane mATe koI saMkaTa AvI paDe to bane che. duniyAmAM jelamAM pUravAmAM AvelA lekhakomAM AvA sAruM thayuM. e to e ja lAganA hatA" evI lAgaNI ghaNA anubhave che. patrakAra-lekhakonI saMkhyA paNa ThIka ThIka rahe che. keTalAka lekhako tadana azlIla sAhitya lakhatA hoya che. temanI kRti lekhakane potAno mata vyakta karavAnI pUrepUrI svataMtratA hovI pratibaMdhita thavI joie ane te lekhakane sajA thavI joIe evo mata joIe. AvA vicAra-svAtaMtryathI sAmAjika, Arthika, rAjakIya vagere sarvasAmAnya che. kSetromAM dUSaNo dUra thAya che ane pragati sadhAya che. paraMtu teno artha evo - prAcIna samayamAM kavi ke lekhakonI zaktinI rAjya dvArA vividha nathI ke pote lekhaka thayA eTale phAve tema lakhI zake. lokazAhImAM lekhakane rIte kadara thatI. tyAre samagra sAmAjika saMdarbha judo hato. sArA kavi ke vadhAre svataMtratA maLe che. eTale lokazAhI rASTronA lekhako bedhaDaka lekhako AjIvikA bAbata nizcita 2hetA, ane potAnI khaMDanAtmaka lakhI zake che. dareka vakhate te puravAra karavAnuM zakya ke saraLa sAhityopAsanA satata calAvI zakatA, kAraNa ke rAjya taraphathI emane nathI hotuM. keTalAka lekhako potAnA aMgata ajJAna, pUrvagraha ke adhUrI Arthika sahAya maLatI. keTalAka rAjyomAM to "rAjakavi'nuM khAsa pada, mAhitIne kAraNe khoTA abhiprAyo uccArI nAkhe che. topaNa tenI sAme rahetuM ane te mATe uttama kavinI pasaMdagI thatI. ghaNAkharA rAjAo kazuM karI zakAtuM nathI. bahu bahu to khulAsA chapAya che, paraMtu eka vakhata rAjakavine emanA sarjanakArya mATe pUrI svataMtratA ApatA. alabatta, pANImAM nAkhelo patharo zaMkA kuzaMkAnAM vamaLa janmAvyA vinA raheto kyAreka lAgavagathI ayogya kavinI 'rAjakavi' tarIke pasaMdagI karAtI nathI. keTalAka to nANAM paDAvavA mATe koika udyogapati, dharmAcArya, tyAre kaviomAM tenuM rAjakAraNa cAlatuM, paraMtu tenuM sakriya pariNAma rAjanetA vagere vize lakhe che ane nANAM maLatAM cUpa thAya che. AvatuM nahi. eka dezanA sAhityakAre potAnI sarakAra viruddha kaMI lakhyuM - prAcIna samayamAM rAjAzAhInA yugamAM koipaNa kavi ke lekhaka rAjA hoya ane te mATe tene jelamAM pUravAmAM AvyA hoya to duzmana pADozI ke rAjyanI viruddha lakhI zakato nahi, vastutaH kavi ke lekhakonuM valaNa rASTra te kavi ke lekhakano pakSa laI AMtararASTrIya kSetre uhApoha macAvavA ekaMdare rAjAne prasanna karavAnuM rahetuM. evA lekhakomAM keTalAka to lAge che. paDozI dezane utArI pADavA mATe A eka suMdara taka maLe che. atizayokti bharelAM prazaMsAnAM vacano rAjAne mATe uccAratA. bhATa keTalAMka varSo pahelAM dakSiNa koriyAnI sarakAre potAnA kavi "kima jI cAraNonI biradAvalio to enA sAkSAta namUnA che. eTalA uparathI hA'ne kedamAM pUryA hatA tyAre pADozI jApAna deze e kavine choDAvavA to "bhATAI' zabda Avelo che. rAjA pratyeno bhaktibhAva hovo e mATe ghaNo uhApoha macAvyo hato. AMtararASTrIya kSetre AvI ghaTanAo prajAjana tarIke kavine mATe kartavyarUpa manAtuM. e jamAnAmAM rAjataraphathI lekhakonI bAbatamAM vakhatovakhata banatI rahe che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 - prabuddha jIvana * | koipaNa lekhaka dharmanA kSetre jyAre vivAdabharyuM lakhANa lakhe che tyAre potAnA aMgata anubhavo ke abhiprAyo jAheramAM uccAratAM acakAya te ghaNo uhApoha mace che. uzkerAyelA jhanUnI loko kyAreka lekhakane che. lekhita rUpe te prakAzita karavAmAM paNa ghaNo uhApoha thavAno saMbhava mArI nAkhavA sudhI pahoMce che. gharmanuM kSetra atyaMta saMvedanazIla ane temane lAge che. bIjI bAju evA anubhavo ke abhiprAyone vyakta karyA asahiSNu hoya che. rUDhicusta zraddhAvAna lokonA vicAro ane emanI vagara teo rahI zakatA nathI. AvA saMjogomAM tevA lekhako potAno bhAvanAo sthira thai gayelI hoya che. eTale navuM maulika arthaghaTana saMsmaraNAtmaka graMtha lakhe che, paraMtu te tarata prakAzita na karatAM gupta rIte svIkAravAnI teonI mAnasika taiyArI hotI nathI. emAM paNa koI sAcavI rAkhe che ane amuka varSa pachI prakAzita thAya evI vaMzavAraso lekhakanuM AghAta-pratyAghAta janmAvanAruM lakhANa hoya, koI ISTadeva ke dvArA yojanA kare che. AvuM jyAre thAya che tyAre bhUtakALanI mahAna dharmanI mAtra avahelanA karavAnA AzayavALuM hoya to loko te jhIlI lAgatI keTalIka vyaktio koIka prasaMge kevI pAmara banI jatI teno zakatA nathI. AvA prasaMgomAM lekhakane pakSe kadAca satya rahyuM hoya to ApaNane khyAla Ape che. alabatta e jamAnAnI ghaNI kharI paNa janavAda baLavAna banI jAya che ane tevA lekhakane kAvavA detA vyakitaoe vidAya laI lIdhI hoya che. eTale sAbitIne bahu avakAza nathI. ozo rajanIze iza khristI vize karelA keTalAMka vidhAnone kAraNe nathI raheto, ethI uhApoha bahu thato nathI. bIjI bAju AvI rIte rUDhicusta khristI lokoe rajanIza pratye potAno roSa vyakta karyo hato. pragaTa thayelA graMthonuM lokonI ane sarakAranI najare mUlya paNa ochuM rahe rajanIze islAma dharma viruddha kazuM kahyuM hoya tevuM jANavAmAM nathI. tattva che, kAraNa ke lakhanAranI naitika himaMtano abhAva tenA lekhanane jhAMkhuM vicAraNAnI daSTie eTalo avakAza temane nahi jaNAyo hoya. pADI de che. videha lekhaka sAme kAnUnI kAryavAhI karavAno prazna raheto islAma dharmanA anuyAyIomAM asahiSNutAnuM pramANa vadhAre gaNAya nathI.vaLI keTalIka vAra bhUtakALanI e ghaTanAo ke vyaktionuM navA che. tethI ja salamAna razadIe ane tallImA nasarIne vyakta karelA sAmAjika saMdarbhamAM jhAjhuM mahattva rahetuM nathI. ' vicArono ghaNo moTo pratyAghAta islAma jagatamAM paDyo che. je zreSTha kakSAnA lekhako hoya che te to satyane paNa priya ane hitakara - lekhakonI lekhana kRtionA mukhyatve be prakAra che. (1) lalita banAvIne rajU kare che. temanA maulika ciMtanamAM paNa evuM satya hoya che sAhitya ane (2) lalitetara sAhitya. lalita sAhityamAM lekhaka sarjaka ke je sahaja rIte svIkArya bane che. emanA hRdayanA uMDANamAM koIne mATe tarIke kavitA, nATaka, vArtA, navalakathA ityAdi prakAranI koI dveSake dhikkAranathI hoto. teo koi eka vargane uzkeravA nathI icchatA. sarjanAtmaka kRtinuM sarjana kare che. temAM prasaMga, pAtra ke paristhitinA teo irAdApUrvaka asatya ke ardhasatyano Azraya nathI letA. Ama chatAM AlekhanamAM kaMIka evuM lakhAtuM hoya ke je koI dharma ke vyaktinI emanA vicAromAM abhinavatA hoya che. teo kAntadaSTa hoya che. teo badanakSIrUpa hoya ane tethI te vAMdhAjanaka bane to paNa teno thoDoka prajAne eka DagaluM AgaLa laI javAnuM kArya kare che. AvA lekhakonI bacAva kadAca thaI zake, paraMtu lekhaka nibaMdharUpe, AtmakathArUpe, kRtio vadhu jIvaMta nIvaDe che. saMsmaraNarUpe koi vartamAnapatra ke sAmayikamAM lekharUpe lakhe athavA vivAdamaya nirarthaka kSudra sAhityane jIrNazIrNa karI nAkhavAmAM kALa graMtharUpe lakhe ane temAM pote karelA vidhAno bIjA koI dharma ke vyaktinA moTuM paribaLa banI rahe che. navI navI prajA upara kALabhagavAnano keTalo badanakSIrUpa hoya to tevA lakhANa mATe lokazAhI dharAvatA rASTromAM moTo upakAra che ! adAlatamAM kAnUnI kAryavAhI karI zakAya che ane tevA lekhakone te mATe ramaNalAla cI. zAha sajA karI zakAya che. je lekhakone potAne rAjakIya sattA bhogavavAnI taka maLe che teone - zrI muMbai jena yuvaka saMgha mATe tyAra pachI samatulA jALavavAnuM kaparuM banI jAya che. kayAreka teono abhigama lekhakonI viruddha thaI jAya che to kayAreka teo vArSika sAmAnya sabhA lekhakomAM pakSApakSI UbhI kare che. alabatta rAjAzAhImAM kavi-lekhakanuM saMghanI vArSika sAmAnya sabhA guruvAra, tA. 12-1-1995nA gaurava ghaNuM moTuM hatuM. roja sAMjanA 5-30 kalAke paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM maLaze, keTalAka lekhako potAnA samakAlIna anya lekhako, dharmaguruo, je vakhate nIce pramANo kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze. ' keLavaNIkAro, rAjanetAo ke evI bIjI jAhera vyaktio mATe (1) 1993-94no vArSika vRttAMta tathA saMgha temaja zrI maNilAla mokamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlayanA bhUla sudhAra, oDiTa thayelA hisAbo maMjUra karavA. "prabuddha jIvana"nA tA. 16mI okTobara, 1994nA aMkamAM | (2) 1994-95nA varSanA aMdAjapatro maMjUra karavA. mAMgarolanI Arca saMsthA mATe tathA saMghane maLela bheTa rakamanI yAdImAM (3) saMghanA padAdhikArIo temaja kAryavAhaka samitinA 15 kamyuTara prinTIMganI kSatine kAraNe keTalAka AMkaDAomAM bhUla rahevA sabhyonI cUMTaNI. pAmI che to te nIce mujaba sudhArIne vAMcavA vinaMtI che. (4) saMgha temaja vAcanAlaya-pustakAlayanA oDiTarsanI nimaNuMka mAMgaroLanI Arca saMsthA mATe bheTa rakamanI yAdI karavI. 11000 zrI tArAbahena caMdulAla jhaverI upara jaNAvelI vArSika sAmAnya sabhAnA anusaMdhAnamAM 11000 zrI uSAbahena eca. zAha jaNAvavAnuM ke saMghano vRttAMta tathA saMgha temaja vAcanAlaya ane 11000 zrI ke. ke. modI ceriTebala TrasTa pustakAlayanA oDiTa thayelA hisAbo saMghanA kAryAlayamAM rAkhavAmAM 10000 zrI e. Ara. zAha AvyA che. tA. 3-1-95 thI tA. 9-1-95 sudhInA divasomAM 10000 zrI bAI jAdavAbAi zubha mArga TrasTa baporanA 1thI 5 sudhImAM koi paNa sabhya tenuM nirIkSaNa karI zakaze. saMghane maLela bheTa rakamanI yAdI A sAmAnya sabhAmAM koIne prazna pUchavAnI icchA hoya to te be 50000 zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa divasa agAu lekhita mokalI ApavA vinaMtI. 25000 konTesTa pablIka ceriTebala TrasTa vArSika sAmAnya sabhAmAM sarva sabhyone upasthita rahevA vinaMtI | 11000 eka bhAi. 11000 zrI piyUSabhAI koThArI - nirubahena esa. zAha | 11000 zrI narendra kAMtilAla TrasTa pravINacaMdra ke. zAha mAnad maMtrIo Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 mAMgarolanI ARCH saMsthA mATe saMgha dvArA noMdhAyela vadhu rakamanI yAdI 5000 DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA 1000 zrI suvarNAbahena dalAla 500 zrI eka bahena 5000 zrImatI puSpAbahena bipinacaMdra 1000 zrI rekhAbahena kApaDiyA 500 zrI jayaMtIlAla bhagavAnadAsa enDa kApaDiyA 1000 zrI caMdrAbahena harasukhabhAi zAha 2500 zrI IndulAla ema. daphatarI 1000 zrI saralAbahena Ara. TI. zAha 500 zrI TUlsa analimiTeDa ka. 2000 zrI kAMtilAla ramaNalAla parIkha 1000 zrI lIlAbahena pravINacaMdra 500 zrI, eka bhAI 2000 zrI prabhAvatI enDa ramaNikalAla lagaDIvAlA 400 zrI gayAbahena gAlA nagInadAsa parIkha ceriTebala TrasTa 1000 zrI nayanAbahena Ara. jhaverI 25ra eka bahena 1950 zrI saMvatsarI pratikramaNa prabhAvanA 1000 zrI kSamAbahena 251 zrI surekhAbahena mahendrabhAI zAha karanAra taraphathI 1000 zrI mitAbahena koThArI 251 zrI DaoN. pravINabhAI jamanAdAsa zAha 1500 zrI ramilAbahena mahAsukhalAla zAha 1000 zrI vimaLAbahena kAMtilAla 251 zrI madhukara zAMtilAla zAha 1500 zrI madhubahena zAha bhagavAnadAsa * 200 zrI zazibahena kAMtilAla mahetA 1111 zrI puSpAbahena hIrajI deDhIA 501 eka bhAI taraphathI haste zrI zakuMtalAbahena 1100 zrI mInAbahena zAha 501 zrI dilIpabhAi vIrendrabhAI 101 zrI pI. TI. zAha 1100 zrI lalitakumAra sI. koThArI kAkAbaLiyA 102 sva. hIrAbahenanA smaraNArthe 1001 zrI sohiNI zazi ajamerA 501 zrI uSAbahena jhaverI 101 zrI jesala saMghavI 1001 zrI alakA zAha 501 eka sahastha 101 zrI ema. DI. jhaverI 1001 zrI kusumabahena sUryakAMta zAha 501 zrI azvina zAha 101 zrI mahezabhAi bAbulAla jhaverI 1001 zrI bhAnubahena vI. zAha 501 zrI sonalabahena bhUcara 101 zrI suzIlAbahena caMdrakAMta 1001 zrI azvina dIpacaMda saMghavInA 501 zrI vijayAbahena bAbulAla 100 zrI sarasvatIbahena jhaverI smaraNArthe haste zrI hIrAbahena 501 zrI zAradAbahena IndulAla vorA 0i0 zrI zakuMtalAbahena zAha dIpacaMda saMghavI 501 zrI gautamalAla a. zAha 51 zrI navInabhAI 1001 zrI bAbubhAI ghATaliyA 500 zrI tArAbahena zeTha 50 zrI eka bhAI taraphathI 1001 zrI bhAratIbahena bhUpendrabhAI zAha 500 zrI saubhAgAyalakSmI mANekalAla 25 zrI eka bahena taraphathI manasukhalAla pablika ceriTebala TrasTa saMghane bheTa maLela 1001 zrI eka bahena taraphathI 1001 rakamanI vadhu cAdI 500 zrI praphula ema. vorA zrI Ara. TI. zAha 1001 zrI eka bahena taraphathI 500 zrI maMgaLAbahena jhATakiyA 3500 zrI tArAbahena mohanalAla zAha 1001 zrI mukuMdabhAI sI. vorA 500 zrI varSAbahena dalAla ceriTebala TrasTa haste zrI puSpAbahena 1001, zrI zrIkAMtabhAI haragoviMda zAha 500 motIlAla parazottamadAsa parIkha saMgha samAcAra (1)netrayajJaH saMghanA Arthika sahayogathI ane zrI vizva vAtsalya (3) cAmaDInA dardIo mATe kempa saMghanA Arthika sahayogathI ! auSadhAlaya- guMdI dvArA ravivAra, tA. 20mI navembara, 1994nA DaoN. kumuda pravINa mahetA ceriTebala TrasTa dvArA ravivAra tA. 4thI roja bAMTAI (tA. viramagAma) mukAme netrayajJanuM Ayojana karavAmAM Disembara, 1994nA roja cAmaDInA dardIo mATe tathA tAva, maraDo AvyuM hatuM. A prasaMge saMghanA pramukha DaoN. ramaNalAla cI. zAha, pro. vagere sAmAnya dardI mATe eka kempanuM Ayojana DAMga jillAnA tArAbahena 2. zAha, zrI jayavadanabhAi mukhatyAra, zrI bhUpendrabhAi AdivAsI vistAramAM ghavalIdhara gAmamAM karavAmAM AvyuM hatuM, jhaverI ane zrI ela. ema. mahetA saMgha taraphathI upasthita rahyA hatA. savAsothI vadhu dardIoe e yojanAno lAbha lIdho hato. vizvavAtsalya auSadhAlayanA pramukha mu. zrI kAzIbahena mahetA, zrI (4) saMghanuM navuM prakAzanaH sva. dIpacaMda tribhovanadAsa zAha graMtha darabArasiMga oN ramaNalAla zrI paNa tArAmana zApa vagere . zreNInA teramAM graMtha tarIke kavi jayavaMta sUri kRta neminAtha rAjimatI prAsaMgika vaktavyo rajU karyA hatA. netrayajJamAM 78 oparezana thayAM bAramAsA nAmanA graMthanuM prakAzana karavAmAM AvyuM che. A graMthanuM hatAM, zrI jayavadana mukhatyAra taraphathI dardIone dhAbaLA tathA TuvAla saMzodhana-saMpAdana DaoN. zivalAla jesalapurAe karyuM che. A pustakanI kiMmata rU. 15 rAkhavAmAM AvI che. madhyakAlIna gujarAtI sAhityanA ApavAmAM AvyA hatAM. abhyAsIo mATe A graMtha upayogI che. (5) AryavAhinI-mAMgarolanI mulAkAtaH saMgha taraphathI A varSe che. (2) sthAnika saMsthAonI mulAkAtaH prativarSanI jema A varSe Arthika sahAyanA projekTamAM mAMgarola (ji. bharUca)nI Arca vAhinI paNa saMghanI premaLa jyoti zAkhA taraphathI dIpotsavI parva nimitte nIma saMsthAnI pasaMdagI karavAmAM AvI hatI. te mATe rUpiyA sADA cha ghanataraza, tA. 10-11-94nA roja sathanA kAyakatAbhAIlAkhathI vadhu kama noMdhAi che. A kamano ceka arpaNa karavAno kAryakrama bahenoe sTeka homa, jamazedajI jIjAbhAI dharmazALA ane AnaMda phebraArI-mArca 1995mAM anukuLa zani-ravinA roja yojavAmAM kendra e traNa saMsthAonI mulAkAta lIdhI hatI. vRddha strI-puruSo tathA Avaze. je sabhyo ane dAtAone rasa hoya teoe kAryalayamAM anAtha bALakone mATe saMgha taraphathI miSTAnna vagerenuM vitaraNa karavAmAM potAnAM nAma noMdhAvavA. tArIkha nizcita thaye teone jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. Avaze. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51230-40 3082500-00 tA.16-11-94 ane tA. 16-12-94 prabuddha jIvana zrI muMbai jena yuvaka saMgha, tA. 31 mI mArca, 1994 nA divasanuM saravaiyuM 1993 phaMDo ane devuM 1993 milkata ane leNa rijharva phaMDa bloka (karAra mujaba) - 152895pa-18 gayA saravaiyA mujaba bAkI 1537209-18 rasadhArA ko.o.hA.so.li. 8254-00 umero: AjIvana sabhyonA 51230-40 gayA saravaiyA mujaba bAkI lavAjamanA vasula (neTa). ka00pa-00 invesTamenTa copaDA pramANe 1537209-18 1543214-18 pariziSTa ba pramANe anya phaMDo pa00-00 zero 50-00 1411176-80 pariziSTha A pramANe 1396231-66 202000-00 yuniTa TrasTa opha I. yuniTo 202000-00 devuM 2545O0-00 garva. kuM.mAM DipojhITa 254500-00 76116-54 " sTApha proviDanTa phaMDanA 95119-54 pha350000. beMkomAM phiksa DipojhITa 335000 602457-00 paracuraNa devuM 497177-50 3382500-00 - 678573-54 59227-04 pharanIcara ane phikSara (copaDAM pramANe) zrI janarala phaMDa ' 31341-24 gayA saravaiyA mujaba bAkI 31341-24 114492-77 gayA saravaiyA mujaba bAkI 186554-90 18433-24. bAda : ghasArAnA 1993 sudhI 18437-24 * 72062-13 varSa daramiyAna Avakano vadhAro cAlu varSa daramiyAna ghasArAnA 10% , 1290~186554-90 varSa daramiyAna kharcano vadhAro 14631-7ra 12904-00 171923-18 DipojhITa 125-00 posTa ophIsamAM 12pa-00 813514-42 3703666-06 1325-00 bI.I.esa.TI. 1845-00 3600 Teliphona aMge 36-O0 1100-00 biralA krIDA kendra 160-00 29100. leNuM saddhara 76391-52 zrI maNilAla ema. zAha lAyabrerI 963pa6-77. 15519-00 zrI inkamaTekSa rIphaMDa bAkI leNA 24148-00 oDiTarano riporTa 936134 garva. pha. tathA beMkamAM mukla rakama amoe zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha muMbaInuM tA. 31-3-94nA divasanuM uparanuM saravaiyuM majakura saMghanA para caDhela vyAjanA 72674-18 copaDA tathA vAucaro sAthe tapAsyuM che. ane dhI muMbaI pablIka TrasTa ekaTa anusAra amArA judA riporTa ( 112174-88 sTApha pAse ane anya 103966-38 AdhIna barAbara che. 297695-74 " uttamacaMda sAkaracaMda zAha rokaDa tathA beMka bAkI muMbaI tA. pa-7-1994 cArTarDa ekAunTanTa 21564-53 beMka opha I.cAlu khAte 147-48 4565-51 beMka opha I. bacata khAte * 242775-36 - ramaNalAla cI. zAha, pramukha nIrubahena esa.zAha maMtrI 14-14 rokaDa purAMta -49 cImanalAla je. zAha, upapramukha . pravINacaMdra ke. zAha, maMtrI ( 66274-28, pannAlAla 2. zAha, koSAdhyakSa 3813514-14 11614-00 3930-00 297145-33 257246-33 ra703686-06 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA.16-11-94 ane tA. 16-12-94 udhAra o | | | zrI muMbai jena yuvaka saMgha tA. 31 mI mArca, 1994nA divasanA saravaiyAmAM batAvela TrasTa phaMDo ane TrasTa khAtAonI vigata darzAvatuM pariziSTa pariziSTa A TrasTa phaMDo ' tA. 31-3-93 varSa daramiyAna bheTa vyAjanA havAlA varSa daramiyAna kharca 1 makAna phaMDa 4184-69 4184-69 . 2 zrI pustaka prakAzana khAtuM udhAra . * 3691-41 3250-00 : - 16556-00 3 zrI prabuddha jIvana kAyamI phaMDa 20000 4 zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa paryuSaNa vyAkhyAnamALA khAtuM 350000-00 5 zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha zreSTha lekhaka pAritoSika 1100-00 * 6 zrI dhIrajabena dIpacaMda ramakaDAMghara mA 77506-49 * 7 zrI mahAvIra vaMdanA-zrI vidyAbahena mahAsukhabhAI khaMbhAtavAlA-snehamilana 1500000 8 zrI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rAhata phaMDa 99246-00 31000-00 9 zrI cImanalAla cakubhAI zAha vasaMta vyAkhyAnamALA 5100-00 10 zrI kizora TiMbaDiyA keLavaNI yojanA phaMDa 10500-00 11 zrI tArAbahena caMdulAla jhaverI netrayajJa kAyamI phaMDa 1510000 12 zrI bhAnubahena pravINacaMdra netrayajJa kAyamI phaMDa 100000-00 13 sva. jyotsanAbahena bhupendra jhaverI calu rAhata yojanA 122226-00 109724577 156476-00 2074-69 | i tA. 31-3-94 o - 16997-41 20000 350000-00 11000-00 77506-49 15000-00 130246- 51000-00 105000-00 1510-00 1000000 122226-00 1232981-08 o | | | | udhAra * 1 zrI maMgaLajI jhaveracaMda mahetA vidyAsatra pravRtti - 2 zrI vidyAbahena mahAsukhabhAI khaMbhAtavAlA premaLa jyoti khAtuM - ' ( 3 zrI dIpacaMda trI. zAha TrasTa khAtuM 4 zrI sarasvatI DAhyAbhAI jhaverI cazmA ghara 5 zrI dhIrajabahena dIpacaMda ramakaDAM ghara Avaka jAvaka khAtuM 6 zrI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rAhata phaMDa Avaka jAvaka khAtuM 7 zrI vidyAbahena mahAsukhabhAI khaMbhAtavAlA mahAvIra vaMdanA Avaka jAvaka khAtuM 8 zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa paryuSaNa vyAkhyAnamALA Avaka jAvaka khAtuM 9 zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha zreSTha lekhaka pAritoSika Avaka jAvaka khAtuM - 10 zrI cImanalAla cakubhAI zAha vasaMta vyAkhyAnamALA Avaka jAvaka khAtuM 11 zrI kizora TiMbaDiyA keLavaNI phaMDa Avaka jAvaka khAtuM 12 zrI netrayajJa Avaka jAvaka khAtuM '40326-40 1618-0 161022-76 82958-00 9416-12 22194-00 - 942-00 29598-50 10471-45 7710-00 7751-00 19763-90 : . 59311-10 9925-00 - 00-00 15OOO-Oo 00-00 35000-00 950-00 1100-00 5100-00 22281-9o. 4356-00 1pa00-00 2010-00 85548-00 25100-00 313931-03 - 299695-10 110418-00 450-05 266495-25 29782-75 4200-00 12904-00 54935-00 100-00 35OOO-Oo ra7pa0-00 890-CQ 37325-00 111061-50 56793-55 3744-55 22514-49 276937. 25398-50 1328-45 34065-00 14000-00 -00 7000 421-00 35812-90 19686-50 163250-58 udhAra 1411176-80 456171-10 110418-00 581534-24 - 1396231-66 , Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA.16-11-94 ane tA. 16-12-94 pariziSTha B 500-00 500-00 202000-00 3400-00 655000-0 100000-00 50000-00 100000-00 400000-00 9000-00 2545000-00 275000-00 9000-00 40000-00 90000-00 12000000 635000-00 tA. 31-3-94 nA roja invesTamenTa vigata (1) zero zrI rasadhArA ko.o.hA.so.li. zera 10 (2) yuniTa TrasTa opha I.nA yuniTo (3) garva, kahyuM. phiksa DipojhITa bhArata peTroliyama korporezana li. sTila othoriTi opha I. li. madrAsa riphAinarI neyavelI lignAiTa korporezana simeMTa korporezana opha I. li. inDiyana peTrokemikalsa korpo. li. hAusiMga DevalapamenTa phAI. ko. li. Ai.sI.Ai.sI. 340000-00 655000-00 100000-00 500000-00 coop0-00 40000-00 (4) beMkomAM phiksa DipojhITa beMka opha inDiyA phiksa DipojhITa 245000-00 4000000 mAMDavI ko.o.beMka li. dhI bombe marakanaTAilsa ko.o. beMka li. 30000-00 sArasvata ko.o.beMka li. kapoLa ko.o.beMka li. prabuddha jIvana 50-00 202000-00 25450000 335000-00 kula rUA. 3082500-00 zrI bhagavAna mahAvIra vacano pustaka phaMDa H (agAuthI AvelA) zrI kiDanI phaMDa zrI sahayoga kuSTha yajJa TrasTa zrI cikhodarA haoNspiTala zrI pravAsa phaMDa zrI kharca aMge zrI cikhodarA mulAkAta aMge zrI paramAnaMda kApaDi yA smAraka nidhi zrI zivAnaMda mizana bhojanatithi proviDanTa phaMDa zrI ela. ema. mahetA zrI cImanalAla ema. zAha zrI manasukhalAla bI. mahetA zrI pyuna azoka palamasakara pyuna vijaya sAvaMta leNuM sTApha tathA anya zrI ela. ema. mahetA zrI cImanalAla ema. zAha zrI manasukhalAla bI. mahetA zrI pyuna harIcaMda e.navALe zrI khuna azoka palasamakara zrI vijaya sAvaMta zrI alpAhAra 107306-50 300000-00 13472-00 502630o 13778-00 1500-00 40000 525800 500000 63487-24 9658-0 9286-00 6414-20 6272-60 64098-00 4000-00 20000 796000 956000 12760-00 438838 cha 497177-50 9511894 103966-38 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1993 40486-00 Avaka cAlu bheTanA 2141-00 4593-00 lavAjamanA vasula AvyA prabuddha jIvana lavAjamanA vyAjanA 116393-55 beMkanI phiksa DipojhITa para 350016-89 gavarnamenTa kuM.nI DipojhITa para 39000-00 yuniTa TrasTanI yuniTa para 12252-00 beMkonA khAtA para 517662-44 105554-00 " bAda: anya aMkita phaMDone 10% 412108-44 paracuraNa Avaka 501-00 zrI paramANaMda kApaDiyA sabhAgRhanA 3500-00 zrI mohanalAla mahetA "sopAna' 4001-00 Avaka jAvakanA Avaka karatAM kharca vadhAro - 46332944 E prabuddha jIvana tA.16-11-94 ane tA. 16-12-94 zrI muMbai jena yuvaka saMgha tA. 31 mI mArca, 1994 nA roja pUrA thatAM varSanI Avaka kharcano hisAba 1993 vahIvaTI athavA vyavasthA kharca 96279-00 - 107251-00 pagAra tathA bonasa * 118801-00 96279-00 16471-10 sTApha proviDanTa phaMDa. 19290-10 1 . 13303-06 gADI bhADuM tathA anya kharcanA 2872905 1060-00 32718-50. sTApha bonaphiTa kharca 36365-00 3860-09 . 10723-00 bloka menTenansa tathA vijaLI kharca 18994-00 492-oo. 4165-00 Teliphona kharca 525400 2093-50 prinTIMga tathA sTezanarI 3721-00 5453-05 605-00 posTeja 267-00 366521-79 413-00 beMka kamizana 267-75. 31496-00 . 60-00 prophezanala TekSa 600-00 10579-pa5 150-00 oDiTarone onariyamanA 1500-00. 463050-39 riperIMga kharca 18255-56 110418-00 - 3208-00 bombe pablIka TrasTa khAtAnA 3272-00 3pa2632-39 1433-00 pharanIcara para ghasArAnA 1290-00 - 194484-16 256606-46 455-00 uddezo aMge - 43579-75 paryuSaNa vyAkhyAnamALA aMge kharca 5440pa-7pa 455-00 9635-00 vasaMta vyAkhyAnamALA aMge kharca 31073-00. sneha saMmelana 14631-72 : 5177-00 bhakti saMgIta 8642-25 - kula rU. 468918-11 1600-00 " ciMcaNa paryaTana - 19800-00 keseTa kharca .. 14425-00 630-00 cikhodarA mulAkAta 863-00 jJAnasatra kharca uttamacaMda sAkaracaMda zAha 3700-00 bombe DAIMganA Dibencaro vecatAM dhaTatA cArTarDa ekAunTanTasa 30000-00 anya saMsthAone TharAva pramANe 61000-00 34054181 138473-00 prabuddha jIvana aMge pa299-90 zrI prabuddha jIvana posTa kharca 339-65 3295-00 zrI prabuddha jIvana puraskAra 449pa-09 34306-09. zrI prabuddha jIvana prinTIMga 411papa00 1696-50 zrI prabuddha jIvana kharca - 291900 zrI prabudhdha jIvana pepara kharIdayo. 15930-00 44597-40. 73838-65 78190-13 kharca karatAM AvakamAM vadhAro 463329-44 468918-11 uparano hisAba tapAsyo che ane barAbara mAlama paDyo che. muMbai tA. pa-7-1994 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA.16-11-94 ane tA. 16-12-94 prabuddha jIvana pa000-0 6068-00 51854-30. - zrI maNilAla mokamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya tA. 31 mI mArca, 1994 nA roja pUrA thatAM varSanuM saravaiyuM 1993 -phaMDo ane devuM 1993 milkata ane leNuM kAyamI phaMDa 50000-00 sTila othoriTi opha I. 407894-00 gayA saravaiyA mujaba 407894-00 phiksa DipojhITa 407894-00 * * pharanIcara (kharIda kiMmate) zrI pustaka phaMDa 20187-63 gayA saravaiyA mujaba ' - 20187-63 5500-00 gayA saravaiyA mujaba 5500-00 1345-63 bAda : kula ghasArAnA 1992 sudhInA 13445-63 papa00-00 6742-00 - 6742-00 zrI pharanIcara phaMDa varSa daramiyAna ghasArAnA 674-00 2400-00 gayA saravaiyA mujaba 2400-00 zrI rIjharva phaMDa pustako (kharIda kiMmate) - 31673-42. gayA saravaiyA mujaba 31673-42 63346-55 gayA saravaiyA mujaba 57513-55 riperIMga kharca 22440-25 3668-00 varSa daramiyAna kharIdI 2967-25 9233-17 60480-80 95 1-00 bAda: varSa daramiyAna ghasArAnA 8626-50 31476-00 zrI pustako aMge DipojhiTa 25000-00 57513-55 25000-00 rokaDa tathA beMka bAkI sTApha proviDanTa phaMDa 36060-72 beMka opha I. bacata khAte (TrasTanA nAme) - 5895-92 3976-80 zrI hinA pI. gAMdhI 6532-60 pa-81 rokaDa purAMta 102-76 14479-67 yuna haricaMda e. navADe 17631-07 36066-53 - 18456-47 24163-67 zrI Avaka kharca khAtuM 76391-52 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha '96356-77 393659-98 gayA saravaiyA mujaba 40763933 - 2000-00 zrI kharca aMge 1000-00 13979-35 umero: Avaka karatAM kharcamAM vadhAro 30338-30 78391-5re 97356-77 40763933. 437977-63 bAda junA membara DipojhITanA na laI 575791-41 571547-61 jatAM mAMDI vALyA 8295-00 oDiTarono rIporTa leNuM amoe zrI maNilAla mokamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya-pustakAlaya muMbaInuM tA. 31-3-94nA zrI paramAnaMda kApaDiyA smAraka nidhi 25000-00 divasanuM uparanuM saravaiyu majakura lAIbrerInA copaDAM tathA vAucaro vagere sAthe tapAsyuM che. ane dhI muMbaI pablIka 730-00 zrI inkamaTekSa rIphaMDa bAkI leNA 1095-00 TrasTa ekTa 1950nA anusAra amArA judA riporTa AdhIna barAbara che. 17100-00 zrI myunisipAliTI grAMTanA zrI vyAja bAkI leNA utamacaMda sAkaracaMda zAha 1849-00 muMbaI tA. 29-6-1994 17830-00 - cArTarDa ekAunTanTa pa998-18 429682-63 rAta, 27944-00 L575791-41 571547-61 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabuddha jIvana tA.16-11-94 ane tA. 16-12-94 * zrI maNilAla mokamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya tA. 31 mI mArca, 1994 nA roja pUrA thatAM varSano Avaka kharcano hisAba * 9066-80 36295-00 97-00 5322-50 109-00 7998-00 5176330: 93 Avaka vyAjanA 6499-00 garva. kaMpanInI phiksa DipojhITa para 986-da 1256-00 beMkanA vyAjanA 1132-00 772pa-00 bheTa, grAMTa tathA lavAjamanA 250000 paramAnaMda kApaDiyA smArakanidhi taraphathI 25000-00 -1710 myunisipAliTi grAMTanA 9215-00 ' pustaka lavAjamanA 9675-00 51315-00 paracuraNa Avaka 1319-0o pastI vecANanA 358-00 51-00 leITa phInA 28-00 - 10700 dAkhala phInA 850-00 35- pAsabukanA - 35-00 2475-00 13979-35 varSa daramiyAna Avaka karatAM kharcamAM vadhAro 30338-30 1993 kharca 7003-15 pepara lavAjama 40417-00 pagAra, bonasa, grepyuTI vagere 920-00 buka bAInDIMga 5745-20 proviDanTa phaMDa tathA tenA para vyAjanA 109-0o vimo primiyamanA 54194-35 vyavasthA kharca ' 1000-00 oDiTarane onariyamanA 49600 sTApha beniphiTa kharcanA 4520-00 sApha saphAI tathA paracuraNa kharca 600-00 prophezanala TekSa prinTIMga kharca * 1108000 ghasArAnA 749-00 pharanIcara para ghasArAnA 14 9i501-00 pustaka para ghasArAnA 15% 1025000 34675-00 1000-00 5076-50 6147-00 600-09 3i95-00 13218-50 1271-00 674-00 8626-50 30338-30 93050 7pa3ra4-35 kula rU. 74282-30. 75524-35 74282-30 uparano hisAba tapAsyo che ane barobara mAluma paDyo che. muMbai tA. 29-6-194 utamacaMda sAkaracaMda zAha cArTarDa ekAunTanTa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 prabuddha jIvana pratibodhita prANIo DDaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA prANa dhAraNa kare te prANI, daza prANomAMthI game te eka prANa muninI game tevI bhakti karuM to paNa tiryacapaNAmAM thoDuM kaMI karI zake gharanArane prANI kahI zakAya. jaina temaja bauddha, vaidika sAhityamAM tema chuM? Ama traNe eka dhyAnamAM hatA tyAre kapAyelI vRkSanI DALI traNe prANIo pratibodha pAmatAM hoya tenAM daSTAMto upalabdha thAya che. bauddha para paDI ane traNe sAthe mRtyu pAmyA. mAsakhamaNanA tapasvI baLabhadra sAhityamAM jAtako, vageremAM etaviSayaka udAharaNo maLe che. kayA dAna lenAra, suthAra bhikSA ApanAra; ane mRga leto deto na hato chatAM saMjogomAM prANIo-pazu temaja pakSI ubodhita thAya che te joIe. baMnenI anumodanA karanAra hato tethI traNe sarakhu phaLa melavI pAMcamAM bauddha sAhityamAM tripiTaka, gheragAthA. jAtakamAlA vageremAM AvI devalokamAM gayA. temanuM mAtra astitvavanya pazuo mATe upakAraka banyuM kathAo daSTigocara thAya che .. hatuM. jyAre mahAvIra svAmI rAjagRhImAM hatA tyAre samavasaraNamAM rAjA *** * zreNika, abhayakumAra, naMdiSeNa vagere vAMdIne dezanA sAMbhaLavA beThA. kamaThe dharaNendra casvocitta karma karvati! mArA kiMmatI hAthIne ghaNAM mANaso vaza na karI zakyA tene naMdIpero prabhutulya manovRttiH zrIpArtha zrIyestu vaH | kevI rIte vaza karyo ?' zreNika rAjAe bhagavAnane prazna karyo. kamaThanA yajJamAM banI rahelA lAkaDAmAMthI ardhadagdha sApane bahAra bhagavAne kahyuM ke vyaktine joine rAgadveSa thAya che, temAM pUrva kaDhAvI maMtroccArasaMbhaLAvatA te sApa marIne dharaNendra deva thAya che; ane janmanA saMketa hoya che. tenI sAthenI sarpiNI paNa marIne padmAvatI devI thAya che. teone bhagavAne pUrvabhava kahevA mAMDyo. eka dhanADhaya brAhmaNe lAkha navakAra saMbhaLAvyo. hato. brAhmaNone jamADavAno niyama lIdho. tenI paDozamAM eka dharmiSTha daza-daza bhavothI be sagA bhAionuM vera. kamaThe pArzvanAtha prabhune vizvAsu khaMtIlo nokara hato. tene brAhmaNe utsava saMbhALavA kahyuM. teNe jotAM veranI bhAvanA prabaLa thatAM meghanI vRSTi karI. prabhunA nAka sudhI A zarate kabulyuM ke je A aMge jamADatAM vadhe tenuM huM mArI marajI mujaba jaLa AvI jatAM dharaNendra upayoga mUkI hakIkata jANI. bhagavAnanA karuM. prasaMga sAMgopAMga utare te brAhmaNane joItuM hatuM. ' mastaka para chatranI jema phera prasarAvI jaLavRSTithI prabhunI rakSaNa karyuM. kAraja patI gayA pachI ghaNuM badhuM pakavAnAdi vadhyuM. teNe sAdhu- bhagavAna pArzvanAthe upakAra karavanAra dharaNendra ane apakAra sAdhvIjIone vahorAvyuM. vahorAvyAnA payathI devalokamAM jaI tAre karanAra kamaTha upara sthitaprajJanI jema samatA daSTi dhAraNa karI hatI. . tyAM putra rUpe janmyo. meM tenuM nAma naMdiSeNa rAkhyuM. bhagavAna mahAvIra svAmI dIkSA lai vicaratA vicaratA lokonI lAkha brAhmaNone jamADanAra brAhmaNe viveka na rAkhyo; tethI mane hovA chatAM paNa jyAM daSTiviSa sarpa hato tyAM AvI kAyotsargamAM pApAnuMbaMdhI puNya upArjana karI hAthiNInI kalimAM jaMgalamAM janmyo. UbhA rahe che. ' AnAthI janmeluM hAthInuM baccuM tapovanamAM moTuM thayuM ane RSikumAroe bALa munie pApanI AlocanA karavA jaNAvatAM jenA magajano : vRkSone pANI pIvarAvI tenI sAthe moTuM thayuM. tenuM nAma secanaka pADyuM. pAro caDhI gayo te muni mRtyu pAmI tApasa bane che. tenA AzramamAM secanaka pAMcaso hAthIno svAmI bane che. jemAM ucheryo hato te Azramane corI thatAM corane mAravA doDatAM kUvAmAM paDI jAya che. mRtyu pAmI khedAnamedAna karAvA mAMDyuM. naMdipeza para daSTi paDatAM pUrvabhavanA caMDakauzika daSTiviSa sarpa bane che. prabhune jotAM karaDavA dhase che, karaDe che, ' pADethI mitronA nAte baMnemAM prema jAgyo ane tethI gAMDo hAthI banelo lohIne sthAne sapheda pravAhI dUdha jevuM jotAM tathA prabhunA maMtra jevAM secanaka hAthI naMdipeNane vaza thaI gayo. bujajha bujajha caMDakoziyA' sAMbhaLI pratibodhita thaI uMdhI rIte mastaka * * * daramAM rAkhI praveze che. loko pUjA kare che, dUdha vagere padArthothI kIDInA bIjuM daSTAMta laie: caTakA sthira thai sahana kare che. marIne AThamAM devalokamAM deva bane che; mRga, baLadeva muni rathakAraka traNya huA ekaThI; jyAre teNe pAMcamI narakamAM javAnI yogyatA tathA taiyArI hatI. A karaNa karAvaNane anumodana sarikhAM phaLa nipajAve.. sAgaradatta ajaina hovA chatAM paNa kalyANamitranI zikhAmaNathI - zrI kRSNanA mRtyu pachI baLabhadra dIkSA lai taMgikA parvata para tIvra jinezvaranI pratimA prasthApita kare che. vepAramAM racyo pacyo raheto tapa karavA mAMDyuM. gocarI mATe gAmamAM AvelA tyAre kuvA para pANI hovAthI vividha musApharI mAlanI levaDadevaDa, temAM thatAM AraMbha-. bharavA AvelI strIo stabdha thaI gaI. ghaDo kuvAmAM nAMkhyo ane doraDuM samAraMbhemAMthI tenI pravRtti zubha na gaNAvI zakAya tevI rahetI. tethI te paNa pANImAM, bIjI strIe ghaDAne badale pAse rahelA chokarAnA gaLAmAM marIne ghoDo bane che. tene pratibodhavA bhagavAna munisuvratasvAmI TheTha doraDuM bheravyuM; AthI taMgikA parvata para teo gocarI laI pAchA pharyA bharuca sudhI AvI tene pratibodhe che. A vistRta kathA prAkRta upadezapada ane vicAryuM ke mArA rUpane dhikkAra thAo kemake strIo te joi bhAna mahAgraMthamAM varNavAI che .' bhUlI jAya che, tevI ja rIte AsapAsanA sApa, siMha vagere ahiMsaka jevI rIte pazu-pakSI pratibodhita thAya che tema teonA nimitte, banI jatA. teo dvArA vyaktio paNa pratibodhita thAya che. have teo vanamAM tapa tape che. baladevamunie jaMgalamAM sAmrAjya rAmacaMdranA pUrvajomAM thayela rAjA kIrtidhare rAhu dvArA grahaNa karAyelA jamAvyuM. vAgha, varU, mRgalAM muninAM zrotAvarga banyA. hiMsaka sUryane joI saMsAranA sarva raMgo alpakALamAM AvarAyelA samajI saMsAra pazu-pakSIoe jAtivaira bhUlI ahiMsAnuM vAtAvaraNa jamAvyuM. AmAM tyajI cAritrya grahaNa karI lIdhuM. evI rIte karakaMDu rAjA eka vakhatanA eka atibhadraka mRga muninuM tapa ane rUpa joI jAtismaraNazAna pAmyo. hRSTapuSTa baLadanI kAyA ghaDapaNathI durbaLatAthI vyAkuLa joI kAyA mAyAnI mRga munine AhAra-pANI lAvI ApavAmAM madada karato thayo. mRga anityatA samajI pratibodha pAmI cAritra levA nIkaLI paDyo. AhAra letA muninI vahoravanAra 2thakAra suthAranI prazaMsA karato ke A teTalIpurano rAjA kanakaratha rAjyanA lobhathI padmAvatI rANIne suthAra kevo bhAgyazALI ke jenuM bhojana tapasvIne kAma Ave che. huM putro janmatA tene khoDakhAMpaNavALA banAvato, jethI niyamAnusAra Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 5 teo rAjA na thai zake. padmAvatI tethI tetalaputra nAmanA amAtyanI tene taraphaDatI joine ene navakAramaMtra saMbhaLAve che. teNe bahu dhyAnapUrvaka patnInI mRta putrI sAthe potAnI putranI adalAbadalI kare che. rAjAnA navakAra sAMbhaLI dehatyAga karyo. mRtyu pAmI te samaDI siMhaladvIpanI mRtyu bAda prajAmAM padmAvatIno putra che tevo vizvAsa utpanna karAvI rAjakuMvarI thai. eka vakhata RSabhadattane rAjasabhAmAM chIMka AvatAM kanakadhvajane rAjyagAdI maLe che. amAtyano patnI pratye prema osaravA navakAranuM prathama pada "namo arihaMtANaM' bolyA. rAjakumArIne thayuM ke mAMDyo tyAre poDhilA sAdhvI bane che. kanakadhvaja taraphathI apamAnita AvuM pote kyAMka sAMbhaLyuM che. tarata ciMtanadhArAe caDhatAM jAtismaraNa thatA tetaliputrane sAdhvI banavA mATenI zarata pramANe deva thayA bAda jJAna thayuM; jevI rIte mahAvIrasvAmInA samajAvAthI meghakumArane teTalIputrane pratibodhe che. hAthInA bhavanuM sumerUprabha tarIkenuM jJAna thayuM hatuM. metarAja pUrva bhava purohita putra hoya che. rAjaputra sAthe sAdhunI ArtadhyAnamAM magna banela kIrayugala arihaMta paramAtmAnI akSata mazkarI kare che. sAdhu tenA hADakAM sarakhA kare che. ane rAjaputrane pUjAthI zuddha udIraNA vaDe devalokamAM gayuM che. prAyazcita rUpe cAritra pakaDAvyuM. bAvaLanA kAMTAnI asahya vedanAne sahana karatuM keLanuM pAMdaDuM durbhAvathI durlobhipaNAnuM karma bAMdhyuM. sAdhu snAna na kare tevuM kema marUdevImAtAnA avatArane pAmI eka ja bhavamAM zI rIte molamAM gayA bhagavAne kahyuM te durbhAvathI nIcagotra karma bAMdhyuM. munine pUchyuM che ke mane haze? gharma maLaze ke? huM kyAM janmIza? tuM bhaMgaNInA peTe janmIza; durlabhabodhi sunaMdA sAdhvIjIne joine pratibodhita thayelo hAthI hoya che. hoI gharma jaldI nahi maLe. tethI mitra deva pAse kola le che ke "daMDA mArIne goviMda paMDita jainadharmano kaTTo dveSI. zrI gusUrine harAvavA mane saMsAra choDAvaje." jinAgamonA adhyayananI jarUra jaNAI. veSa mUkI traNa vAra AcArya nIcagotra karma bhogavAI jatAM zeThANInA mRta bALaka sAthe sAthe vAda karavA Avyo. pratyekavAra ghora parAjayanuM kalaMka pAmyo. chellA adalAbadalI thAya che. soLa varSanI vaye metarAja ATha kanyA sAthe lagna prayatnamAM AcArAMgasUtranuM SaDajIvanikAya adhyayana taiyAra karavAnA karavA ghoDe caDhe che. devatA yAda karAvI cAritra levA kahe che. devatAe prayatnamAM vanaspati Adi jIvonA jIvatattvanI siddhinA tarkothI bhaMgaNInA zarIramAM pesI, utara mArA royA kahI nIce utarAvyo. camatkata thai goviMda munie pokAra karyo aho AvuM suMdara jinadarzana! deva kahe che kema paraNI lIdhuM? tenI sAthe ramata ramI huM bhava hArI gayo !' ghora pazcAtApa karyo, punaH phajeta thaIne sAdhu na thAuM. AbarU pAchI lAvI Apa. dIkSA, kevo anokho jIvana palaTo !' ratnanI lIMDI kADhatI bakarIthI zreNika potAnI kanyA metarAjane naLa jyAre rAtre UMghI gayelI damayaMtIne choDIne cAlI jAya che. paraNAve che. tethI pUrvanA ATha kanyAnA pitA paNa paraNAvavA AvyA. tyAre satInA jevuM vyatIta karatI jIMdagI jIvI rahelI damayaMtInA Ama nava kanyA paraNe che. upadezathI nAgarAja dezavirati dharmane svIkArI devalokano mAlika bane uTha cAritra lo' ema deva kahe che. che. damayaMtInA lalATamAM ratnasvarUpa tilaka janmathI hatuM. amAsanI | durlabha bodhi hoi bAra varasanI mahetala mAMge che. devatA AvyA. rAtre tenA tejathI virATa sainya aghora jaMgala pAra karI zakatuM. pUrvabhavamAM cAritralo. patnIopAse bIjA bAra varSanI mahetala mAMge che. have duSTa teNe tIrthakara tapa karyuM. hatuM. seMkaDo jinabiMbane bhAre ullAsathI lalATe karma khapI gayuM. hIrAnAM tilako karAvyA hatA. te damayaMtIne naLa tyajI cAlI nIkaLe che ' have deva AvatA duSTa karma khapI gayuM. cAritra le che. mAsakhamaNanA tyAre dharmanA sahAre duHkhI divaso vyatIta kare che. sAta sAta varSo kevaLa pAraNe sonI lADu vahorAve che. sonInA jvAlA alopa. vahemAyAthI gharmanA sahAre jIvana pasAra kare che, tathA satItva prajvalita rAkhe che. sonI mAthe vAghara vaTe che. sukozaLa jevA mahAtmAone yAda karI saudharmendranA savAlanA javAbamAM mahAvIrasvAmIe kahyuM ke mArA bhAvanAmAM caDhI gayA ane kevaLajJAna pAmyA. ahIM deva dvArA metarAja nirvANa pachI hajAra varSe cauda pUrvono nAza thaze. e vakhate devardhigaNi. - pratibodhita thAya che. kSamAzramaNa thaze te A beThelo harigamaiSIno AtmA che. te devAyupUrNa AdrakumAranA pitA ane zreNika rAjAne maitrI hatI. ArdrakumAra karI verAvaLanA rAjA aridamananI rANI kalAvatInA putra tarIke pitAnI zreNikarAjA sAthenI maitrI jANI pote paNa tenA putra sAthe maitrI janmaze; paraMtu durlabhabodhi hovAthI jhaTa dharma pAmaze nahi. bAMghavA icche che. AdrakumAra je anArya dezamAM hatA tene pratibodhavA A sAMbhaLIne indrane teNe kahyuM ke vaphAdArIpUrvakanI sevAnA kalyANamitra tarIke jAtivaMta ratnonI banAvelI suramya zrI AdinAthanI badalAmAM ATaluM mAMguM chuM ke mane rAjaputranA bhavamAM dharma mArge caDhAvavo. bhavya mUrti suMdara pUjAnI sAmagrI sAthe peTImAM mUkI vyavasthita pahoMcI devarAje kahyuM ke tArA vimAnanI dIvAla para lakha ke mArA pachI je jAya tema mokalI. A bheTa ekAMtamAM jovA jaNAvyuM. te pramANe ekAMtamAM devAtmA Ave teNe mArA rAjaputranA bhavamAM mane pratibodha kare, A jotAM jAtismaraNa jJAna thayuM, pUrva janma smRtipatha para Avyo. IndranI ANa che. sAyika samakti mahArAjA zreNika jyAre bhagavAna mahAvIra harirgejhameSIe tema karyuM. hajAra varSa pachI kalAvatInA putra tarIke pAsethI jANe che ke te narake jaze tyAre temAMthI bacAvavAnuM kahe che. tenA janmyo; paraMtu kumitronI sobatathI dharmavimukha banyo. tene sthAne pratyuttaramAM bhagavAna jaNAve che ke jo tuM tArI dAsI kapilA pAse dAna AvelA deve ghaNI mAyAjALo vikurtIne, bhayAdi pamADI; pratibodhita devaDAve, jo tu puNiyAzrAvakanA sAmAyikanuM phaLa meLavI zake, jo tuM karyo. dIkSA lIdhI. jaina zAsananA zAsana prabhAvaka AcArya devagiNi kAlasaukarika ne pazu hiMsAmAMthI mukta kare to tevuM phaLa meLavI zake. traNe kSamAzramaNa thayA. pAse kaheluM kArya karAvI zakato nathI. paraMtu kAlasaukarika kuvAmo uMdho naMdamaNiyAra dhanA dharmapriya vyakti hatI. pauSadha karyA pachI laTakIne bhIMta para pADAnA citro dorI te tene mArato hoya ema pANI pIvAnI icchA thaI tethI teNe eka suMdara ArAmadAyI vAvaDI. kalpanAnA ghoDA doDAve che. jethI te sAtamI narake jAya che. jaDa citro baMdhAvI; jenI cAre dizAmAM lokabhogya cAra vastuonuM nirmANa karAvyuM. adhaHpatananuM kAraNa bane che. te vAvaDImAM Asakti rahI javAtI marIne te temAM deDako thAya che. bharUcamAM narmadA nadInA kinAre jhADa para mALo bAMdhIne eka samaDI ekavAra mahArAjA zreNika bhagavAna mahAvIranA samavasaraNamAM rahetI hatI. eka zleSTha bANa mArI dharatI para pADI. koI eka muni javA nIkaLe che; tyAre temanA rathanA ghoDAnA paga nIce bahAra nIkaLelo. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 prabuddha jIvana * A deDako kacarAi jAya che. mahAvIra prabhunI dezanAnA zabdo kAne paDatAM pANI pIvA mATe kamaMDalane yogya mAnIne mAtra kamaMDalano parigraha abhigraha dhAraNa kare che. pUrva janmanuM jAtismaraNa jJAna thatAM anazana rAkhanAra nagna sAdhue jyAre moM vaDe taLAvanuM pANI pItA kUtarAne jevuM karI pote dhanya bane che. joine kamaMDalano paNa parityAga karI dIdho ! siMhaguphAvAsI muni siMhanI boDa AgaLa rahI cAra mahinAnA hAtha vALIne tenuM ozIkuM banAvI mAthuM TekavI sUtA rAjarSi upavAsa karyA tyAre siMhoe muninI pratibhAthI hiMsA na karI; teo bhatRharinI koie TIkA karI ke hajI ozikAnI Teva paNa chUTatI nathI?' kSemakuzaLa rahyA. bIjA munie A cAra mahinAnA sApanA dara AgaLa basa. te sAMbhaLI hAtha vALI, mAthuM TekavavAnuM paNa choDI dIdhuM ! rahI tapa karyuM chatAM paNa sarpoe karaDavAnuM mAMDI vALyuM hatuM . tapathI koi rAjAnuM sainya khUMkhAra jaMga laDI rahyuM hatuM. thoDe dUra udyAnamAM prabhAvita thayelAne! . keTalAMka munio padhAryA hatA. yuddhamAM thAkelA hAthIne udyAnamAM eka vaidya hatA. vaidaka karavAmAM doSonuM sevana karyuM. jevA ke strIo bAMdhavAmAM Avyo hato. tenI daSTi satata munionI jIvanacaryA tarapha sAthe tapAvAsanA bahAnA heThaLa kAmuka ceSTa, ochI davA ApI darada rahevA lAgI. teonA jIvananuM pradhAnakArya jIvadayA hatuM te joine laMbAvavuM, daradInA rogane sAjo karavAmAM vilaMba vagere. tethI te mRtyu 'hAthInA pariNAma jIvadayAmaya thai gayA. yuddha bhUmi para laI javAyo pAmI vAMdaro thayA. tyAre laDavA mATe sajja na thatAM badhAM AzcaryAnvita thayAM! ekavAra jaMgalamAM te koI munine asvastha jue che. tene samaja paDe karoDanI saMpatti lAvanAra batrIsa patnIo sAthe tenuM pANigrahaNa che ke temanA pagamAM kAMTo vAgyo lAge che. te jaMgalamAMthI auSadhi rUpe thayuM che; teonA AlizAna bhavya rAjamahelanI vacce rahenAra yogya pAMdaDA lAvI tenI ludI banAvI muninA caraNe lagAve che. kAMTo thAvastrAputra bhagavAna neminAthanI vANI sAMbhaLI dIkSita thaI gayA nIkaLI jAya che. upacAra vidhithI muni samajI gayA ke A koi pUrva A thAvastrAputra AcArye sudarzana zeThane jainadharmAnurAgI banAvyo tathA bhavamAMthI bhUlo paDelo jIva che. game te hisAbe pUrva bhavanuM jJAna thayuM teNe potAnA guru zukra parivrAjakane thAvastrAputra pAse lAvI zaMkAnuM lAge che. A koI vanaspatizAstrano jANakAra vaidya hovo joIe. have samAdhAna karAvI Atma kalyANanA paMthe vALI dIdhA. pratibodhita bhavya te rUdana kare che tethI tene manuSyabhava eLe gayAno pastAvo thato lAge jIvo hatA ne ! ' che. muni upadeza Ape che ke dharma bhUlI pApo karI tiryaMca yonimAM tuM lagnanA bIje divase dIkSA levAnuM svIkArAya to lagna mATe taiyAra AvI gayo lAge che. te pastAvA sAthe dharmanuM zaraNa le. pApothI bacavA thayelA jaMbu(svAmI)kumAra pAMcase corone, ATha navoDhA patnIone, uttama vrata dezAvakAzika levaDAve che. tenI sAthe navakAramaMtra ane pote potAnA mAtA-pitAne tathA kanyAonA mAtA-pitAne ema arihaMtanuM dhyAne levAnuM. AthI bahAranI duniyAnA A sthaLanI pAMcaso sattAvIza vyaktione ekIsAthe pratibodhita karanAra parimiti bahAranA pApothI bacI jaze. jaMbusvAmI sudharmAsvAmInI pATe chellA pUrvadhara hatA. ekavAra jaMgalamAM zilA para beTho che. bhUkhyo siMha zikAra arthe AgamomAM 11 gaNadharomAMthI jIvIta rahelA sudharmAsvAmI ane - bahAra nIkaLelo che. tenA para trADa pADI kUde che. zuM vAdaro gabharAya che? jaMbusvAmI vacce ghaNA prasaMgo yojAyA che. hAyavoya thAya che. nA, have te samajyA pachI kAyAnI mAyA zA mATe . dhArAnagarIno zreSThIputra abhaya, bharayauvanamAM virakta thaI rAkhe? te vicAre che te kuTila kAyA ! siMhanA jaDabAmAM bhale cavAI jinezvarasUri pAse dIkSA le che. puNyanA svAmI abhayakumAra muni jAo" mAre navakAra dhyAna, arihaMta dhyAna mUkavuM nathI. vAMdarA marIne banIne vidvatA, rUpa, vyAkhyAnazaktithI ekavAra emanA madhura kaMThathI deva thAya che. kAraNa ke te zubha dhyAnamAM nizcaLa che. narakanI asaMkhya rAjakumArI mohI paDI. vaLI bIjA prasaMge vIrarasocita yuddhanA varNana varSonI pIDA AgaLa A kaMI visAtamAM nathI. samAdhithI te maryo tethI daramiyAna rAjaputroe myAnamAMthI talavAro kheMcI kADhI. bhavanipatimAM devatA tarIke janmyo. tyArabAda upakArI sAdhune zAsana A prasaMgomAMthI abhayamuninA patanane khatama karavA AjIvana che prabhAvanAnA kAryomAM zAsana prabhAvanAnA kAryomAM sahAya karaze tema vigayanA tyAganI tathA juvAranuM dravya vAparavAnI pratijJA ApI. jaNAve che. munimAMthI abhayasUri banAvI gurudeva mRtyu pAmyA. temane koDha jaina darzanamAM tIrthakaranA 34 atizayo mAnavAmAM AvyA che. A thayo.cepI ane mahApIDAkAra. sahana karavAnuM muzkela thatAM khaMbhAta pAse atizayothI samavasaraNamAM janmajAta vaira ke zatratA dharAvanArA AvelI seDhI nadInA kinAre anazana karavAnI pUrI taiyArI karI lIdhI. pazu-paMkhIo jevAM ke uMdara-bilADI, kUtarA-bilADI, sApa-noLiyo, te samaye padmAvatIe pragaTa thaI anazana karatA vAya, roganI pIDAne mora-sApa, vAgha-siMha vagere divya vANInA prabhAvathI ekabIjAnI sAthe zAMta karI, sahya banAvI zeSa jIvana AgamagraMthonI TIkA lakhavA namra besI prabhunI mAlakozamAM apAI rahelI dezanA sAMbhaLe che. zuM A kaMI vinaMtI karI. tadanurUpa nava aMgonI TIkA lakhanAra navAMgI TIkAkAra ocho pratibodha che? abhayadevasUrIzvare jainazAsananI benamUna sevA karI jIvanane kRtakRtya mahArAjA dazarathe kaMcukIno gharaDo thayAno didAra joI pratibodha karI dIdhuM. yatamAMthI unnati jainazAsanamAM sulabha che. pAmyA hatA. vAMkI DokavALA munine gurue sApanA dAMta gaNI lAvavA kahyuM. tevI rIte gautama buddha rogI, gharaDo mANasa tathA mRtyu pAmelAne sApane dAMta na hoya tema jANato hovA chatAM paNa gurunI AjJAne joI vairAgyavAsita thai gayA hatA. zirasAvaMdya gaNI tahatti karI sApanA rAphaDA pAse pahoMcI kAMkarA mArI kAkA lakSmaNanuM mRtyu thaI gayuM. bhatrIjA lava ane kuze yamarAjanI sApane chaMcheDI bahAra kADhayo. bahAra AvelA sApe phUMphADo mAryo. tenA eka ke sameTAI jatAM saMsArane joi vairAgya thai gayo dIkSA laI lIdhI! DarathI pAchaLa haTI gayelA ziSyane jhATako lAgyo; ane tenI vAMkI DoMka AvI rIte pitAnA mRtakanuM kalAko sudhI dhyAna dharatA veMkaTarAmane sIdhI thaI gaI ! prajJApanIya ziSya hato ne ! tethI avaLuM kArya tenA saMsAra tyAgano mArga pakaDI bhaviSyanA ramaNa maharSi banyA. A mATe savaLuM thayuM! AjJA guruzAM avicAraniyA. bhagavAna thanArA neminAtha dvArA apariNita rahelI rAjImatI paMtha, sukha samRddhinI choLo uDatI hatI, mAtA-pitAnI chatrachAyA hatI, bhUlelA ane dIkSA lIdhelA evA diyarane sadupadeza dvArA sAcA rAha para mitramaMDaLa tathA suzIla patnI vagerenuM vaibhavasukha jenI pAse hatuM te lAvI de che. rAjavInI acAnaka AMkhamAM asahya kAramI pIDA thaI AvI. nokara- Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 cAkaronI doDaghAma, sagAM-snehInI hUMpha, vaidya vagerenI suzruSA hovA tema karatAM tenI vAsanA, dInatA, ghaNA pramANamAM kSINa thaI gaI! chatAM paNa jenI pIDA ochI na thaI. nAtha hovA chatAM paNa anAtha jevI kyAM vAsanApIDita kumAranaMdIno devatAtmA ! kyAM jJAna-garbhavirAgI sthiti utpanna thaI che. te rAtre eno saMkalpa kare che ke jo savAra paDatAM nAgilano bAramA devalokano devAtmA ! jenuM rUpa jovA mATe deve rUpa roga zamI jAya to dIkSA laI levI. tevuM thatAM te anAthamuni bane che. saMharI levuM paDatuM. kevo Adarza rItano mitrano mitra pratyeno bodha mAtra pratijJAno vicAra ja ne! akabara bAdazAhanA pratibodhaka jainAcArya hIrasUrIzvarajI jyAre ekavAra mahArAjA zreNikano bheTo thAya che. te tene kahe che ke huM sirohI (rAjasthAna)mAM hatA tyAre zrAvako upAzrayamAM pratikramaNa karatA tAro nAtha thavA taiyAra chuM. tenA pratyattaramAM te pote ja anAtha hoI kevI hatA. ThaMDInI Rtu hovAthI eka yuvAne muninA jevI kAmaLI oDhI hatI. rIte mAro nAtha banIza? tevA pratyuttarathI DaghAI gayelA zreNika jyAre A yuvAnanI je yuvatI sAthe lagna thavAnA hatA te munine vaMdana karavA nAtha anAthanI sAcI paribhASA samaje che tyAre nAstika ziromaNi jevA AvI. potAnA bhAvI patine muni samajI vaMdana karyuM. sAcI sthiti. zreNika anAthamuninA samAgamathI sAyika samakti banI bhAvI samajI mAtA-pitAne kahyuM ke A have mArA mATe pUjanIya banI gayA. pavanAbha nAme prathama tIrthakara thaze. kyAMthI kyAM! kevo pratibodha ! tethI A bhavamAM bIjo pati na karI zakuM. teNe dIkSA laI AtmakalyANa ajaina sAhityika kathAomAM gopIcaMdano prasaMga varNavAyo che. te karyuM. kevI vilakSaNa pratibodha mATenI ghaTanA ! yuvAna thayo hovA chatAM paNa uzruMkhala, vilAsI, gharmavimukha tathA puSpasenA rANInA patine tenA putra-putrI para puSkaLa prema hato tethI duSaNothI bharapura hato. tenI mA dhArmikavRttivALI sannArI hatI. eka bhAI-bahenanA atizaya snehane vaza thaI mAtAnI marajI viruddha vAra snAna karAvatI vakhate tenA putranI cAritravihIna dazA joi duHkhI teonA lagna karyA. mohAMdha pitAnA A kRtyathI duHkhI thayelI rANInA thaI azru sAre che. tenI AMkhamAMthI sarakeluM uSNa azrubiMdu gopIcaMdanA virodhanuM kazuM nahi tyAre dIkSA laI ugra tapasyA karI devI thaI, vAMsA para paDyuM. teNe upara joyuM. mAnA rUdananuM kAraNa pUchyuM. kAraNa teNIe putrI puSpacUlAne naraka ane svarganA duHkha-sukho AbehUba jANI te divasathI manasubo karyo ke mAnI lAgaNI anusAra jIvana darzAvyA. teNIe gItArtha guru pAse A prakAranuM varNana sAMbhaLI dIkSA vyatIta karavuM ane te mujaba kRtanizcayI thaI jIvanano rAha badalI lIdhI. paraMtu, tenA bhAI patinI be zarato : (1) te haMmezA Aja nAMkhyo. kevI suMdara pariNati eka azrubiMduthI thaI zakI ! e ATha zaheramAM rahe, (2) tathA te tenuM mukha pratidina joI zake. baMne kaparI patnIomAM Asakta raheto hato ! zarato kabUla karI yathAzastra saMyamAdi pALI kevaLI banI eTaluM ja nahi vAlIo je "rAma rAma' kahevAnI nA pADato hato tene saMta puruSa paNa tenA gItArtha guru arNikAputra paNa kevaLI bane che. "marA marA' karato karIne kevo saMta vAlmikI banAvI mUkyo ! kevA kevA kAraNothI puSpasenA, puSpacUlA ane arNikAputra - indrabhUti gautamAdinA saraLatAne lIdhe utpanna thayelI pratibodhita thAya che te A kathA parathI jANI zakAya che. prajJApanIyatAne kAraNe devAdhideva mahAvIrasvAmIe teone kevA eka rAjAne pahADanI vacce rAjamahela baMdhAvavAno vicAra Avyo, dharmAbhimukha banAvI dIdhA! teNe majuro rokyA. eka majura ghaNo majabUta ane kadAvara hovAthI moTA pelo luMTArU vaMkacUla saraLatAne lIdhe ja gharmAtmA banyo ne ! paththaro uMcakI zakato tethI rAjAe kAma jhaDapathI thAya te mATe tenA pelA dhanADhaya paMDita (rAjAnA) purohita haribhadra kadAgrahI dekhAvA mArgamAM koI Ave to tene dhakko mArI dUra haDaselI levo tevI AzA chatAM bhItaramAM saraLa hovAthI kevuM jIvana parivartana eka zlokano artha karI. na samajavAthI karI zakyA ! haribhadrasuri banI zakyA. ekavAra muni tarIkenuM jIvana jIravI na zakavAthI A majura thayo - paramAtmA mahAvIradevanI saMsArI paNAnI putrIne TaMka nAmanA hato. tenA mArgamAM eka muni AvyA. teNe paththaro bAju para mUkI rasto kuMbhAre sAdhvI priyadarzanAne eka TucakA dvArA kevI sIdhI dora karI nAMkhIkarI Apyo. AthI IrSALuoe tenA viruddha phariyAda karI. tyAre teNe caMpInagarIno kumAranaMdI sonI ati kAmAtura hato. jyAM rUpavatI rAjAne kahyuM ke huM pAMca paththaro ja uMcakuM chuM. ane zramita thatAM bAju para kanyA dekhAya tyAM tenAM mA-bApane pAMcaso sonAmahora ApI lagna karI mUkI zakuM chuM. tyAre A muni pAMca mahAvratono bhAra AkhI jIMdagI sudhI leto. teono pati banato. vagara zrame upADatA hoya che. A pratyuttarathI rAjA AnaMdita thayo. kevI - hAsA-mahAsA nAmanI be vyaMtarIoe patinuM AyuSya pUrNa thatAM dharma viSayaka zraddhA ane pariNati ! kumAranaMdI para Asakta thaI. teone joI atyaMta kAmA kumAranaMdI dhArAnagarIno maMtrIzvara dhanapAla ane zobhanamuni je temano kAmAsakta thaI gayo. paMcazaila dvIpa para AvI jA, tyAM majA karazuM. anuja hato tathA jeNe dhArAmAMtI jaina sAdhuonI hakAlapaTTI karAvI mahAmuzkelIe tyAM pahoMcyo. marIne ahIM AvavA anazana kara, hatI te dhanapAlane zobhanamunino bheTo thatAM kahe che - - ahIM janma levAno saMkalpa kara, baLI mara. | gadarbhada na jAdatta namaste kemake munino dAMta AgaLa paDato punaH caMpA nagarImAM AvI. nAgila nAmanA mitrane badhI vAta hato. karI. Ama na karavA samajAvyo. paNa te niSphaLa gayuM. baLI maryo paNa tenA pratyuttaramAM pratyutpannamativALA zobhanamuni saNasaNato puya ochuM tethI te mAtra Dholiyo deva banyo. javAba Ape che -kapivRSaNAsya... - tenA baLI maravAthI nAgile dIkSA lIdhI. kALadharma pAmI bAramA tethI zaramathI bevaDo vaLI gayelo dhanapAlane, vAsI dahIMmAM devalokamAM vidyumAlI deva thayo. upayoga mUkatAM mitranI durdazA jANI. jIvatattvano tathA lADumAM jherano paraco batAvI jainadharmanA ArAdhaka kumAranaMdI khUba pazcAtApa kare che. banAvyA. vidyumAlI kahe che, have samAdhi meLavavA paramAtmAnI ananya tevI ja rIte pratimAnA AkAranI mAchalIe lAkho jIvone ane akAmabhAve bhakti kara.' jAtismaraNa karAvI ThekANe pADyA hatA. tArA pUrva bhavanI citrazALAmAM dhyAnastha paramAtmA mahAvIra dharmaniSTha pitAnA nAstika putrane mArgAnusArI banAvavA mATeno devanI mUrti che. tevI dhyAnastha mudrAnI AbehUba pratimA taiyAra karI khUba prayatna nAkAmiyAba rahyo tethI pitA mRtyu zayyA para ciMtAgrasta vaMdana, pUjA, arcanAdi kara jethI tene samAdhi prApta thaze.. hatA tyAre paga pAse putra beTho hato. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 prabuddha jIvana pitA kahe che ke beTA, paraMtu kazuM bolI zakatA nathI. bIjI vAra jIvanamAM nakhazikha parivartana karanArAM draSTAMto joie. pitA kahe che beTA, kazuM kahI zakatA nathI, trIjI vAra putra kahe che ke zuM upavAsanI prasanna tapazcaryAe akabara pAse amAri pravartana ' ! che pitAjI, tyAre pitA kahe che ke mArA mRtyu pachI A gharamAMthI dharma paNa karAvyuM. vidAya thaI jaze. cAMllAe kumArapALa dvArA sADA traNa lAkha agravAlone jaina dharma : - tenA pratyuttaramAM putra kahe che ke pitAjI tamArA mRtyu pachI A gharamAM banAvyA. dharma savAyo thaze ! dahIMnI abhakSyatA tathA lADumAM jhera joi mahAkavi dhanapAla te sAMbhaLI sAMtvana pAmelA pitAe harSAzru sAthe deha choDyo. AvyA. tIrthakaronA samavasaraNamAM joDo AtmAo kheMcAIne jinavANIthI pratimAnA AkAranI mAchalIe lAkho jIvone jAtismaraNa karAvI vAsita banI jAya che. - udghodhita karyA. ekaso pacIsa yojanamAM bhayAnaka dardIo tenAthI UbhA thaI gayA. kAyotsargamAM rahelAM munine dUrathI nihALI, mIMDhaLa jenA karamAMthI doDavA lAgyA, vIsa hajAra pagathiyAM caDhI gayA, bhogamAM DUbelAM devo choDAyo te corImAM vajabAhu ane tenI sAthe manoramA, tenA bhAI 19 atizayo taiyAra karavA lAgyA, rAjAo kAryo mUkI samavasaraNa udayazaMkara, mAtA-pitA, sAsu-sasarA sarvaviratinA paMthe prayANa tarapha cAlyA, pakSIo pradakSiNA devA lAgyA. kAMTA uMdhA thaI gayA, karanArA thayA. Rtuo jIvaMta banI gaI, vRkSo namavA lAgyA, pazu-paMkhI potAnI guNasAgaranI romAMcaka kathA sAMbhaLI pRthvIcaMdra rAjA kevaLI thayA! vANImAM dezanA sAMbhaLavA lAgyA. kevo tIrthaMkara bhagavaMtanA astitvano arIsA bhuvanamAM vIMTI utAratAM azuci, anitya bhAvanA puNya prabhAva ! bhAvatAM bharata cakravartI kaivalya pAmyA. gharmadattamunie ahiMsA guNane svamAM pratiSThApita karI dIdho ane lakSmaNanAM apamRtyuthI saMsAranuM nagna svarUpa joI lavakuza tenA prabhAvathI hajAro hiMsaka pazuo ane mAnavonAM jIvane ahiMsaka sarvaviratinA mArge cAlI nIkaLyA. banI gayAM. - svAmI zabdanA apamAnathI sukhabhoktA zAlibhadrane sarvaviratinuM caMdanabALAnA sAdhvI tarIkenA moM para saMyamajIvananI siddhinA ratna jaDI gayuM. darzana karI ajaina kheDUta zevaDUka saMyama jIvana pAmI gayo ! jayAnaMdakumAra mahAmaMgalamaya mArge javA taiyAra thayA tyAre temanA , jaTAyu rogiSTa ane gaMdhAtuM garuDa hatuM. ekavAra jaMgalamAMthI pasAra utkRSTa tyAgathI 50,000svajanotathA nagaranA 50,000AtmAo thatAM AkharSoSadhinA dhAraka be munioe vRkSa nIce visAmo karyo. jhADa paNa joDAI kula eka lAkhe sarvavirati svIkArI. parathI nIce paDelA jaTAyuno temanI sAthe saMparka thayo. aDatAnI sAthe pitAnA apamRtyunI jANathI sthUlabhadra dIkSA lIdhI. kAyA saMpUrNa divya banI gaI ! rAmAyaNamAM rAmanA saMsargathI jaTAyu pAmI mAtAnA azrubiMduthI gopIcaMde saMnyAsa jIvananA vAghA paherI gayo. paramAtmA AdinAthanA chedothI trIjA bhavamAM-vajanAbha muninA dhoLA vALa rUpe phUla joi rAjA somacaMdra saMnyAsa svIkAryo. prabhu bhavamAma aDhaLaka labdhinA baLe temane aDIne AgaLa vadhelo pavana jene vIranA parama bhakta haeNka kuMbhAre bhagavAnanA saMsArI jamAI ane saMsArI sparze te rogI nirogI thaI jato. dIkarI priyadarzanAjIne paNa TUcako karI pAchA satapatha para lAvI mUkyA. sanatakumAra cakravartI potAnA ghUMkathI roganAzanI zakti dharAvatA tathA kamara kasIne aneka sAdhu-sAdhvIjIne sanmArge vaLAvyA. hatA. - keTalAMka avaLA nimittothI sanmArgethI pheMkAI gayelAne paNa joI AnaMdadhanajInA pezAbamAM suvarNasiddhi hatI. ' laie:jinadAsa zeThanA be baLado, temanA satsaMge dharmI jIva banI gayA. pelA samaMgalAcArya nAnakaDA cIMtharAmAM AsaktithI mAMsAhArI nAstika rAjA pradUzI kezI gaNadharanA satsaMge pAmI gayA. anArya dezamAM janmyA. gautamabuddhanA saMge aMgulimAla pAmI gayo. kheDUta sAmayika nAmanA muni. kAmavikAramAM anArya dezamAM marA marAnA jApathI rAma rAma karato vAliyo vAlmIki banyo. AdrakumAra banyA. piMgalAnA akALa avasAnanA nimitte banela saMta banI gayelA tapasvI sAdhu chellI kSaNomAM kopAnvita thatAM trIjA bhave caMDakauzika bhartuhari. gaNadhara gautamanA saMge kevaLajJAna pAmI gayelA kauDinya vagere. daSTiviSa bhayaMkara sApa thayA. 1500 tApaso. nAnakaDA kusaMgamAM IlAcIkumAra barabAda thayA paNa kunehathI mAtA prabhu vIranI bhUlamAM saMbhaLAI gayelI vANIthI rohiNIyo zo, sAdhvIe patha pheravI naMkhAvyo. pAmI gayo. je tapasvI tApase 60,000 varSa sudhI 21-21 vAra pANIthI durAcArI cilAtI tathA draDha prahArI satsaMge pAmI gayA.. dhoyelI vastu vAparI tapa karyuM hatuM. paraMtu zAstramAM samyagudaSTithI dhyAnastha muninA mukha paranI AtmamastI joine vajabAMha navoDhA karAyelI navakArazIne tenA karatAM vizeSa gaNI che. te tAmalI tApasa manoramA tathA sALo udayasuMdara pAmI gayA. ' * nIcuM moDhuM rAkhI cAlatA munionA darzana mAtrathI samyakta pAmI paramAtmA AdinAtha tathA mahAvIradevano samyagdarzananI prAptino jIvananI bAjI palaTI nAMkhI. prathama bhava, dhannA ane nayasAra tarIkeno, baMne muninA saMsarge preraNAnA pIyUSa pAnArAMnA jIvana joi A pramANe manasUbo samyagadarzana pAmyA. karAyaH " gAMTha kholyA vinA dArU nahi pIvAno, pahelI mAchalI nahi patnI banavuM paDe to madanarekhA ke nAgilA banavuM. pakaDavAnI evI kSullaka pratijJA pALanArA haribala macchI, bhikSA detI pati banavuM paDe to jaMbUkumAra ke guNasAgara banavuM. ' suMdara suMdarI, pAsethI nIcuM moM rAkhI muninA camakatA tejane joine pitA banavuM paDe te dhanagiri banavuM. kaivalya pAmato nara IlAcI. bahena banavuM paDe to zrIyakanI bahena yakSA banavuM. lIdhA. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-11-94 ane tA. 16-12-94 * bhAI banavuM paDe to kaMDarikanA bhAI puMDarika banavuM. AvI rIte tIrthaMkaranI dezanA sAMbhaLanAra eka deve pUchayuM ke huM putra banavuM paDe to rAma ke bharata banavuM. marIne kyAM jaIza? tuM vanamAM vAMdaro thaze. tethI dhrujI uThelo deva puNyathI putrI banavuM paDe to mayaNAsuMdarI banavuM. devapada paraMtu have vAMdarAno avatAra ! sAsu banavuM paDe to kauzalyA banavuM. - deve bhAvI sudhAravA te jaMgalanA pratyeka patthara para navakAramaMtra vahu banavuM paDe to sItA banavuM. kotarAvyo, jemAM jhINA jhINA ratno kema jANe na bharyA hoya. sALA-banevI banavuM paDe to dhannA-zAlibhadra banavuM. deva jyAre mRtyu pAmIvAMdaro thayo tyAre dareka sthaLe eka ja prakAranA sasarA banavuM paDe to dazaratha rAjA banavuM. akSaro joi jAtismaraNa jJAna thatAM pote dharma pAmavA mATe ja A karyuM bhagavatisUtramAM tiryaMco paNa dezavirati dharma svIkArI devaloka ke che tema jANI devabhava viSaya vilAsomAM barabAda karI huM ahIM vAnara manuSyaloka meLavavA mATe bhAgyazALI bane che. tenA dAMtomAM banyo. pazu yonimAM paTakAI gayo ! A vAtano AnaMda thayo ke caMDakauzika nAgarAja, hAthInA zarIradhArI rUpasenano jIva, kAbarI devabhavamAM navakAramaMtra kotaryA tethI je mane jJAna thayuM tethI kadAkada ane aTavImAM pArzvanAtha prabhune pUjato madonmatta hAthI, paramAtmAnI hupAhupa karavAnuM baMdha karI pApa pravRttio rokI bane teTaluM karI laNa. akSatapUjA karatuM kIra yugala, jaTAyu pakSI Adi lokajIbha para ramI rahyAM Ama vicArI vAnare anazana karyuM, navakAranA dhyAnamAM lIna thayo. AyuSya pUrNa thatAM pharI devalokamAM gayo. lokAlokamAM rahetI jIvaMta sRSTi A pramANe kaMIka nimitta, Takora, uparagaNAvelAM saMsAranAM sagAMone temanI sAthe saMkaLAyelA anya vasta. vicAra, bhAva, adhyavasAyAdithI kevI rIte jIvanane vaLAMka jIvone pratibodhita karI pariNatithI pAvana paMthe prayANa karAvavA mATe ApI protsAhita thaI pratibodhita thaI jAya che. ananya kArya karI potAnuM tathA paranuM jIvana mAMgalyamaya banAvI bhAvI A lekha vadhu lAMbo na karatAM vihaMgAvalokana rUpe nizlikhita jIvone jIvana jIvavAno madhuro mArga batAvyo che. draSTAMto navakAranA zravaNathI prANivarga ajJAnI chatAM, mIMTha ane paryuSaNa mahAparvamAM jenuM vAMcana utsAhapUrvaka saMbhaLAvavAmAM Ave kilaSTakarmI chatAM navakArathI sukhI thayo. che te kalpasUtramAM jaNAvyA pramANe AbhIra daMpatInA vivAha prasaMge AvazyakamAM tridaMDI navakArathI AlokamAM sukhI thayo evuM kahyuM che. maLelI madadanA badalAmAM te zrAvakane dabANapUrvaka IcchA na hovA chatAM prahAra vidhura yuga bAhune madanarekhAe navakAra saMbhaLAvyAthI paNa teo be baLadanI joDI temane tyAM mUkI jAya che. teo jyAre tithine pAMcamAM devalokamAM gayA. divase pauSadha karatA tyAre te baLado tRNAdi na khAtAM, AthI zrAvakane jaMbusvAmInA pitA RSabhadeva laghu bhAI jinadAsane navakAra ghaNAM priya thaI paDyAM. ekavAra jinadAsanA mitre suMdara baLado jANI vagere kriyA karAvyAthI tu jaMbudvIpano adhipati aNADhiyo deva thayo. vagara pUche tene laI gayo, tathA teo dvArA gajA uparAMta kAma karAvyAthI tiryaMcomAM keTalAMkane maharSioe ane keTalAMkane zrAvakoe parvata tUTI paDyAM. teone te zrAvake bhakta pratyAkhyAna, namaskArAdithI kriyA karatAM navakArano prabhAve devapaNuM tathA bodhibIja maLyA che. parikarmita karyo. mRtyu bAda te baMne nAgakumAra devo thayA. hoDImAM jaI dAkhalA tarIke pArzvanAthano jIva hAthI, munisuvratasvAmI pratibodhita rahelA bhagavAna mahAvIrasvAmIne eke hoDInuM rakSaNa karyuM. jyAre azva, sodAno jIva geMDo, sahadevIno jIva vAghaNa, vaitaraNIno jIva bIjAe prabhune upasarga karanAra sudaMSTra asurano vadha karyo. baLado paNa vAnara, bhadraka mahiSa, kaMbaLa saMbaLa nAme be baLada, zreSThi putrano jIva pratibodhita thaI kevuM kArya kare che. masya, naMdamaNiyArano jIva deDako, sulakano jIva zuka, bIjA bhulakano paMdaramAM tIrthakara dharmanAthane samavasaraNamAM prazna pUchyo ke A jIva pADo, raMjakauzika sarpa, bharUcanI zakunikA, saDakano jIva deDako, trivikrama bhaTTanobokaDo, kamaThanI paMcAgnimAM baLato sApa, kuragukanA janmajAta vaira bhUlI gayelA pazu-pakSImAMthI koI bhAvI jIva mokSa meLavanAro che? tenA javAbamAM bhagavAne kahyuM ke sAmethI AvI rahelo pUrvabhavano jIva draSTiviSasarpa, pradyumananI mAno jIva kUtarI, cArudatte A uMdara mArA pahelAM mokSe jaze. ArAdhanA karAvelo bokaDo, siMhasena ratnano jIva hAthI vagere aneka jIvonuM kalyANa navakAramaMtrathI thayuM che. * . viMdhyavAsa nAme nAnakaDA saMnivezamAM tenA rAjArANIne tArAcaMdra ekaDA maMtrathI nRpati rAjamahelanI agAzI para caDhI nagaranI nAme putra hato. yuddhamAM mahendra rAjAnuM mRtyu thatAM zIyaLa bacAvavA rANI zobhA nihALI rahyAM che; samaya saMdhyAno hato AkAza kSaNavAramAM patra lai bhAgI chUTI. bharuca sudhI pahoMcI dharmasthAnakamAM jaI vAdaLothI gherAI gayuM, bIjI kSaNe te vikharAI gayuM. uttama puruSone rANIputrane zrAvakanA ghera laI gayA. vairAgyavANI sAMbhaLatA rANI tathA ATaluM nimitta basa hatuM. teo A sAmAnya nimittathI vairAgI banI putra saMyama svIkAryuM. caudamA anaMtanAtha bhagavAnanA zAsanamAM sArI sArI - tyAgI bane che, ane saMsAranI samasta sukha sAhyabIne taNakhalA tulya rIte ArAdhanA karI. tuccha samajI tyajIne sAcA aNasAra bane che, pratyeka buddha bane che. ekavAra tArAcaMdra muni vAsanAthI vyAkuLa thai prakRtine jotAM jJAna, dhyAna ane tapanI sAdhanA dvArA jIvanane ajavALatA uMdaranAM ToLAne gela karatAM joI tenuM mana cakaDoLe caDhyuM. sAdhu jIvana damadaMta rAjarSinA punita pagale hastinApurI pAvana thaI. dhyAnanI karatAM A uMdaronuM jIvana suMdara che. azubha bhAvanA AlocyA vinA dhUnamAM AtmAno anero AnaMda lUMTavA lIgyA; nijamAM khovAI gayA. mRtyu pAmI alpa AyuSyavALA deva thayA. uparanA vicArone lIdhe devanuM pharavA nIkaLelA pAMDavoe damadata rAjarSi che ema jANI traNa AyuSya pUrNa thatAM uMdara banavuM paDyuM. bhagavAnanI vANI sAMbhaLI sabhA pradakSiNA daI bhAvabharyA haiye munine namaskAra karyo. jyAre duSTa duryodhane chaka thaI gaI; azrubhInI AMkhe udare bhagavAnane uddhAra mATe mArga ApaNo kaddo vairI che, duzmana che tma mAnI tenuM mukha jovAmAM pApa mAnyuM; pUchayo. anazana karIza to bAjI sudharI jaze. tethI teNe anazana karyuM. temanA upara bIjorAnuM phaLa pheMkI cAlatI pakaDI. pApano tIva pazcAtApa karI uMdaraDIothI vaza na thaI, vairAgyathI vANI munizrIne pAMDavo taraphathI satkAra tathA duryodhana taraphathI duHkhada dvArA jAtismaraNa jJAna thatAM kSapakazreNie caDhI bhAvacAritra meLavI te paricaya chatAM rAgadveSamAM kSamatA rAkhI, na karyo toSa ke na karyo roSa. mokSe gayo. kSamAno Adarza raju karyo. * * * | mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha - mudraka, prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 38 5, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-400 004 | phona : 382029, mudraNasthAna : rilAyansa ophaseTa prinTarsa, 69, khAMDiyA sTrITa, muMbai-400 008, lesaraTAipaseTiMga mudrIkana, muMbaI-400 0EUR. | == = =