Book Title: Nay Margdarshak Yane Sat Naynu Swarup
Author(s): Jain Atmanand Sabha
Publisher: Jain Atmanand Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034567/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnaMda, graMthamAlA. naMbara ko Mondana - airmane RSSC EMANTI DDRUAARAPARAJ. - naya mArgadarzaka sAta nayanuM svarUpa. (pAtA 35) - - - mA LADAM - - upAvI prasiddha karanAra. zrI jaina AtmAnaMda sabhA. jAvanagara, Camarikaaaaaaaaaa 2 .....--:mir che ! vIra saMvata 2435 Atma saMvata 14 vikrama saMvata 1965 m a dhImAna zrI-TI presa--sAvanagara - - mero " SHA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzitaM janAnAM yarmataM sarva nayAzritam citte pariNataM cedaM yeSAM te nyo namonamaH // 1 // lekanA hitane mATe sarva nayAzrita mata jeNe prakAzita karyo che, ane jenA cittamAM te pariNata thaye che, tene vAraMvAra namaskAra che.' samAritra pavitra citra caritaM cAru prabodhAnvitaM zAMtaM zrI zamatArasena mukhadaM sarvajJa sevAdharam vinaMjala murArI saMdhyA taM sUriM praNamAmyahaM muvijayAnaMdAnidhaM sAdaram // 1 // uttama AcAe karIne pavitra ane suMdara che cAritra jemanuM, temaja suMdara baMdhavaDe je yukta che, vaLI zamatAnA rasa karIne zAMta sukhane ApanArA, sarvazanI sevAne dhAraNa karanArA, vidvAnenA maMDaLamAM AbhuSaNarUpa, ane bhumaMDaLanI aMdara jemane yaza sArI rIte vyApele che, tevA zrI vijyAnaMdasUri { AtmArAmajI mahArAja ) ne hu AnaMda pUrvaka namaskAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAmbhonidhi zrImadvijayAnandasUri. ( AtmArAmajI mahArAja . ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnaMda prakAza. (mAsika) jaina komamAM ati phelAvA sAthe prakhyAti pAmeluM A mAsika A sabhA taraphathI prati mAse pragaTa karavAmAM Ave che. temAM AvatA dhArmika, vyavahArika, ane naitika saMbaMdhI uttama lekhethI ApaNI kamamAM nIkaLatA mAsikamAM A mAsika prathama paMkti dharAve che, jene mATe vidvAna sAdhu munirAje jana vidvAna gRhastha, ane nyusapiparee eka avAje vakhANa karelA che. dareka zrAvaNamAsathI navuM varSa zarU thAya che. ane dareka varSa pUrNa thatAM eka navIna dravyAnuyegane viSayathI bharapUra buka lagabhaga navathI daza phAma jeTalI moTI zAhakene bheTa ApavAmAM Ave che. vArSika mUlya rU. 1--- bahAra gAmavALAne peTejanA -4-0 vadhAre ApavA paDe che tenA pramANamAM lAbha bahu vizeSa che. gurU bhakti nimitte dareka jaina baMdhuoe avazya lAbha levA cakavuM nahIM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadvijyAnaMdasUri viracita "zrI jaina tatvAdarza." ( gujarAtI bhASAMtara) jaina darzananA tane AdarzarUpa A graMtha keIpaNa vakhata jenA daSTi mArgamAM AvyuM nathI, te jaina darzananuM uttama jJAna prApta karavAmAM bahuja ajJa rahe che. pUrva mahAtmAoe racelA tatva jJAnanA amUlya graMthanuM rahasya A graMthamAM sArarUpe dehana karAyeluM che. tethI dareka jaina baMdhuonAhatamAM A graMthaniraMtara rahevo joIe uMcA kAgaLa suMdara TAIpa ane majabuta bAIDIMgathI taiyAra karavAmAM Avyo che kimata rU. 3-0-0 paradezavALAne pinTeja cArja vadhAre paDaze. zrImadvijayAnaMdasUri viracita. "zrI ajJAna timira bhAskara graMtha." A mahAzayanA lekha prathamathI ja prazaMsanIya thatA Avela che. AhaMta dharmanA tatvenI je bhAvanA temanA magajamAM janma pAmelI, te lekharUpe bahera AvatAM ja AkhI duniyAnA paMDita, jJAnIo, zodhake zAsa, dharmagurUo lekhaka ane sAmAnya leke upara je asara karelI che, teja tenI sasAratA ane upayogitA darzAvavA ne pUrNa che. mithyAtvajanita ajJAnatAne laIne anyamati bhAratavAsIoe sanAtana jainadharma upara jeje AkSepa karyo che ane kare che, tathA vedAdigraMthonA svakala kalpita arthe karI je je lekha dvArA prayatna karyA che te nyAya ane yutipUrvaka tete graMthanuM mathana karI A graMthamAM spaSTa rIte darzAvavAmAM AvyuM che, ane jenA darzananI kiyA tathA pravartana sarvarIte abAdhita ane nirdoSa che, evuM jagata nA sarva dhArmikonI dRSTie siddha karI Apela che. kI. rU. 2-8-0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA taraphathI chapAtA graMtho. 1 kumAra vihAra za mULa tathA avara bhASAMtara sAthe vividha pUjA sa Mgraha ( sUrizvara AtmArAmajI mahArAja kRta AvRti khIjI taiyAra che. 9-61) 3 ha'savinAda AvRti trIjI sudhArA vadhArA sAthe 0-12-0 4 jaina dhama viSayika praznaneAttara ( zrI AtmArAmajI mahArAja kRta. ) 5 zrAdguNu vivaraNu mULa ane bhASAMtara sAthe chapAya che. 6 dhabindu mULa tathA TIkA, bhASAMtara ane vivecana sahIta. cha kumArapALa pramadha ( bhASAMtara ) navIna paddhatithI, A zivAya dareka jAtanAM jainadharmanAM pustaka, nakazA, temaja muni mahArAjAonA phATAmAsa vagere amArI AphrI samAM taiyAra maLe che. naphrA jJAnakhAtAmAM rahe che, jethI dareka jana kha'dhu lAbha leze. magAvanA patra vyavahA2 nIcene zIranAme karavA. 91718 zrI jaina AtmAnaMda saMbhA bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA : jainadharmanA tatvajJAnano mArga ati gahana che, e gahana mArgamAM praveza karavAne mATe tevA uttama sAdhane melavavA joie, jyAM sudhI uttama prakAranI sAdhana saMpatti prApta na thAya, tyAM sudhI e gahana mArgamAM praveza karI zakAya tema nathI; tethI tenA sAdhanarUpe A laghu lekhanI yojanA karavAmAM AvI che. sAtayanuM svarUpa yathArtha rIte samajavAmAM Ave te svIkAda siddhAMtanuM rahasya sArIrIte samajavAmAM AvI zake che AhaMta dharmanA pAraMgata mahAnubhAva purUSoe pitAnA lokottara jJAnanA baLathI sAtanaya ane saptabhaMgInI yukti sahita paddhati pragaTa karI che, temAM sAtatyanuM jJAna vastunA yathArtha svarUpane sArI rIte darzAvI zake che. Ata dharmanA siddhAMta graMtha samajavAne mATe samartha vidvAnee sAtayanA svarUpane yukti purvaka darzAvyuM che, ane te upara aneka graMtho lakhelA che, keTalAeka te samajavAne eTalA badhA muzkela che ke, temAM praveza karavAne mATe nyAyanA moTA graMthanA abhyAsanI AvazyakatA che. vartamAnakALe jainavargamAM tevA graMne abhyAsa karanArA ghaNA viralA purUSo jovAmAM Ave che, kadi munivargamAMthI koI tevA vidvAne nIkaLI Ave che, paNa gRhastha vargamAMthI te kaIkaja tevA vidvAna maLI Ave che, AthI A ladhu pustakanI lejanA vizeSa upagI thavAno saMbhava che. A laghu pustakamAM sAtanayanuM svarUpa helAIthI samajI zakAya, tevI - janA karavAmAM AvI che. AnaMdasUri nAmanA eka jainAcArya ane nayacaMdra nAmanA eka zrAvakanA kuTuMbano saMbaMdha laI ukta viSayane sArI rIte vivecana purvaka carcavAmAM AvyA che, ane helI bhASAthI tene spaSTa rIte samajAvavAmAM A vyo che. mahAnubhAva AnaMdasUri pitAne ziSya parivArane laI siddhagirinI yAtrA e Ave che ane tyAM nayacaMdra nAmanA zrAvakanA kuTuMbane temane yoga thaI Ave che, paropakArI AnaMdasUri zaMkAzIla nayacaMdane pratibaMdha ApavAne mATe siddhagi. rinI yAtrAe AvelA che, ane siddhagirinI sAta yAtrA karavAno saMkalpa karI sAta divasamAM sAtananA svarUpane upadeza Ape che. ( 1 lI yAtrAmAM mAnabhAva AnaMdasUrie bahirAtmA, aMtarAtmA ane 5 ramAtmAnuM svarUpa, dravyanuM yathArtha svarUpa, tenA daza sAmAnya gaNuM, keLa vizeSasu, svabhAva, niyazabdane artha, ane tenA sAta prakAra darzAvyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) ra yAtrAmAM mahAnubhAva AnaMdasUrie vyArthika paryAyArSika evA nayanA che mULa meda ane dravyArthika nayanA daza bheda varNavI batAvyA che. 3 cha yAtrAmAM paryAya zabdane artha, paryAyArthikanayanA cArabheda spaSTa rIte samajAvyA che. 4 thI yAtrAmAM zrAvikA sudhAnI zaMkAne samAdhAnamAM jijJAsune mukhe sAmAnyanuM svarUpa kahevarAvI sUrivare nizcayanaya ane vyavahAranaya upara sAruM vivecana karI 1 gama 2 saMgraha ane 3 vyavahAranayanuM svarUpa prarUpeluM che. 5 mI yAtrAmAM paryAyArthi nayanA bheda tarIke 1 jusUtra, 2 zabda, samabhi ane 8 evabhUta-e cAra navanuM svarUpadarzAvI sAtavayanI vyAkhyA pUrNa karelI che. 6 ThI yAtrAmAM nayanA prasaMgane laine 1 pravRtti 2 saMkalpa ane 3 pari tie vastunI traNa avasthA ane zuddhanaya ane azuddhanayanuM vivecana karI sAte nayane daSTAMta sAthe sArI rIte samajAvyA che. 7 mI yAtrAmAM niyaviSe vizeSa vivecana karI jJAnanaya ane kriyAnaya tathA nayAbhAsane saMkSepamAM darzAvI e vidheyane samApta karyo che chevaTe jijJAsunA mukhathI dharma tathA vyavahArane upayogI bodha ApI A laghu lekhane purNa karavAmAM Avyo che. A laghu graMtha dareka jainanA saMtAnane upayogI che. jo A graMtha manana puvika aAMta vAMcavAmAM Avaze, to vastusvarUpane yathArtha begha thayA vagara raheze nahi. anaMtakAla ane atula mAnavazaktine nirarthaka vyaya na karatAM AvA prAcI na tAtvika vicArenuM manana karavAmAM Ave che te kAla ane zakti vikSaradAra preravAthI atyaMta balavAlI ane sukhada nIvaDe che. e ni:saMdeya vAta che. gheDA vakhatamAM bahoLA phelAvA sAthe prakhyAti pAmeluM A mAsika pitAnA grAhakonA AvatA lavAjama upara najara rAkhatAM, dareka varSe eka ekathI va. dhAre sArI bheTanI buka vadhAre kharca karI pragaTa karI, potAnA mAnavaMtA grAhakone bIjA koIpaNa mAsika karatAM vadhAre sAre dara varSe eka sarakhI rIte lAbha A. pei che. jethI dareka jainabaMdhuo AvA atyutama dhArmika kAryane (jJAnakhAtAnA kAryane tenA grAhaka thaI ke bIjIrIte tenuM saMrakSaNa kaze evI ame AzA rAkhIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA paThana pAThana karavA mATe ayutama upayogI dravyAnuyoganA graMze A mArA taraphathI prasiddha thatAM zrI AtmAna prakAzanA grAhakene daravarSe upara mujaba bheTa ApavAmAM Ave che, te mujaba A chaThThA varSanI bheTa tarIke A apUrvagraMtha mATe kharca karI A mAsikanA grAhakone bheTa ApavA mATe pragaTa karavAmAM AvyA che. bhAratavarSanA mahAna upakArI zrImad vijayAnaMdasUri (AtmArAmajI ma hArAja ) nA samaNuM ane bhakti nimitte A saMsthAne janma thayela hovAthI te kapALu gurarAjanuM hiMdustAnanA casakaLa saMdhane ramaNa rahe te mATe A graMthamAM te paramapujya gurUrAjanI chabI amoe meTe kharca karI taiyAra karI mukavAmAM AvI che. A graMthanI pejanA jaina vidvAnanA prAcIna lekhane anusarIne karavAmAM AvI che, te chatAM pramAdane laIne koI sthaLe e kaI jAtanI sakhalanA thaI hoya te ame mithyAdukRta sahita kSamA yAcIe chIe. AmAnaMda bhuvana, ) varasaMvatara435AtmasaMvata 14 zrI jaina AtmAnaMda sabhA. nA aSADha pUrNimA saMvata 1965 | bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - ki Prddhaka ' - jaca mArgadarzaka yAne. sAtanayana svarUpa. yAtrA 1 lI. = = = * * ravajJAnanI IcchAne dhAraNa karanAra, AhaMtadharmanA praSel= kAzathI jenA hRdayanuM aMdhakAra dUra thayeluM che, ane 3 | jenA zuddha hadayamAM vastunuM yathArtha svarUpa jANavAnI raDa prabaLa IcchA jAgrata rahyA kare che, e eka tarUNa dIkarI purUSa niraMtarazedha karavAnI buddhithI dezadeza bhamyA karate hate, vastu svarUpanI jijJAsA tenA zuddha manane AkarSI karatI hatI. te hRdayathI ati Astika hatuM, tathApi kaI kaIvAra zaMkAenuM jALa tenA Astika hRdayane dabAvI detuM hatuM. A tarUNa purUSanuM nAma nacadra hatuM, teNe bAlyavayathI zAzA sArA vidvAnene samAgama karyuM hatuM, te prathamathI zuddha AhaMta dharmane upAsaka hatA. AhaMtadharmanI upAsanA tene kuLamAM paraMpasathI cAlI AvatI hatI, jenadharmanA pavitra saMskAre tene komaLa hRdayamAM prathamathI ja vAsita thayA hatA. A pramANe nayacaMdra sarva rIte che chatAM tenAmAM eka mahA dekhA deI kehavAre pragaTa thatA hatA te ja te rAma vAha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) nayamArgadarzaka. te, tenA hRdayamAM vastu svarUpane vicAra karatAM ane dhArmika tattvane vimarza karatAM vAraMvAra zaMkAo thayA karatI hatI, kaI kaIvAra te te zaMkAnA pravAhamAM eTale badhe taNAI jato ke, tene hRdayanI aMdara rahelI dhArmika AsthA paNa kSaNavAra calAyamAna thaI jatI hatI. nayacaMdraatizaya dhanADhya na hatuM, paNa te sArI sthitimAMhate tene pitA eka mahAna vyApArI hatA, teNe vyApArakaLAthI gha- * zuM dravya ekaThuM karyuM hatuM, paNa teja mArge pAchuM te dravya AkarSAI gayuM hatuM. lakSamInI caMcaLatA vyApArakaLAmAM pratyakSa dekhAya che. samudranA mijAnI jema vyApAra lakSamInA utpatti tathA laya kSaNe kSaNe thayA kare che. mahA vyApArInA kezAgAramAM nRtya karatI lakSmI vidyutanI jema kSaNika che. vyApArakaLA jevI lakSmI vardhaka che, tevI kSAthaka paNa che, tathApi mAnavajIvananI svataMtratAne prabhAva vyApAra ka LAne AbhArI che. sevAvRttithI vyApAravRtti ghaNe daraje uMcI che, je e kaLA sAthe udAratAne uttama guNa prApta thayela hoya te vyApA rI AtmA Aleka tathA paraleka-ubhayane sAdhI zake che. AvA mAhAna vyApArI pitAne putra nayacaMdra vyApAra mArgane pravAsI banya na hatuM, tenA pitAne mATe vaibhava cAlyo gaye hatuM, tathApi tene. nirvAha su cAle eTaluM dravya tene pitA taraphathI prApta thayuM hatuM, AthI tene manapasaMsAranI upAdhinI asara thatI nahatI. nayacaMdrane subedhA nAme eka viduSI strI hatI. subedhAmAM teNuMnA nAma pramANe guNa hatA. sudhAnA udarathI jijJAsu nAme eka putra utpanna thaye hatuM, te paNa yathArtha nAmA ha. jijJAsue pitAnA Astika pitA pAsethI dhArmika ane vyavahArika baMne prakAranI keLavaNI lIdhI hatI, te sAthe tenA kumaLA mana upara AhaMtadharmanI saMgIna AstA prathamathIja paDI gaI hatI. nayacaMdra sudhA ane jijJAsu-e ekaja kuTuMbanI tripuTI hamezAM zivattine vakhate sAthe besI dharmacarcA karatI hatI. viduSI su Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka badhAnA hRdayamAM ArhutadharmanA tattvanuM uttama jJAna ArUDha thayuM. hatuM, tethI teNInA hRdayamAM sa`khA ka'khA vagere DhoSAne avakAza maLate naheAtA, teNInA 80 hRdayamAM tattvane nizcaya acaLapaNuM tha gelA hatA. te kuTuMba jyAre tattvanI carcA karavAne besatu, te vakhate za kAzIla nayacaMdra aneka prakAranI zakAe karatA ane te doSane laIne te dha tattvanA zuddha svarUpane prApta karI zakatA nahAtA, zaMkA vagaranI tenI zrI sukhAdhA ghaNIvAra vinaya ane prArthanA sAthe potAnA za'kAzIla patine samajAvatI te paNa nayacaMdra potAnA Agrahane vaza thai te vAta mAnya karatA nahAtA. eka vakhate caitra mAsanI pUrNimAnA parvane viSe nayaca'dra peAtAnA kuTuMbane laine siddhagirinI yAtrA karavAne gayA, te za'kAzIla hatA, tathApi AhutadhanA paraparAnA saskArone laIne teNe zuddha hRda yathI yAtrA karavA mAMDI. hRdayamAM zaMkA AvatI chatAM pUnA saMskAra baLe AstAnA aMkurAne pragaTAvatA nayacaMdra te mahApaNIne kri vase siddhagirinA zikhara upara ArUDha thayA. tyAM jai teNe snAna karI AdinAtha prabhunI pUjA karavAnI pravRtti karavA mAMDI. tenI zuddha zrA vikA subeAdhA ane putra jijJAsu paNa tenI sAthe nAnAdi karI pujA karavAne tatpara thayA. sa kuTuMba prabhunI pUkta bhaktimAM tallIna thayuM, Rne temaNe vividha bhAvanAthI prabhunI pujA bhakti karI. A vakhate nayaca Mdre tribhuvana nAyaka AdIzvara prabhunI A pramANe stuti karI--" he dayAnidhi, he surAsurapUjya, huM mahe|pakArI prabhu, A zakti zrAvakane zaraNa Ape, ApanA prarUpelA syAdvAda siddhAM ta mArA zakita hRdayamAM ArUDha thatA nathI, mane te upara pUrNa zraddhA che, chatAM mArU zuddha hRdaya te viSe zakA karyAM kare che. he nAtha, Apa karUNAnA sAgara che, ApanA te siddhAMtanu` svarUpa manepratyakSa darzAve, ane mArA hRdayamAM utpanna thatu* zaMkA jALa dUra karaze. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1 , , , , - , - - - ~ - - ~ - - *~ * * - ~-~ * * * * * * * * * * * * namArgadarzaka, A pramANe stuti karI nayacaMdra pitAnA kuTuMba sAthe siddhagirinI nIce utaryo, jyAM te taLeTInA pavitra bhAgamAM Ave, tyAM jANe prabhune karelI tenI stuti saphaLa thaI hoya, tevA eka samartha tatvavettA, ane zuddha cAritradhArI camatkArI muni taLeTI para vizrAMta thayelA tenA javAmAM AvyA. te mahAnubhAva vimalAcaLanI yAtrAe AvyA hatA. temanI sAthe bIjA be tarUNa munio hatA, teo temanA ziSya hatA, te mahAtmA munivarane joI nayacaMdra potAnA kuTuMba sAthe temanI pAse Ave, kuTuMba sahita te mahAnubhAvane teNe vaMdanA karI. pavitra munivare tene dharma lAbhanI AzISa ApI. pavitra muni nayacaMdrane jANe oLakhatA hoya, tema AnaMdapUrvaka bolyA-"bhadra, caitra mAsanI pUrNimAnI pavitra yAtrA karavAne tamane kuTuMba sahita AvelA joI huM ghaNe khuzI thaye chuM. A pavitra parvane divasa siddhagirinI yAtrAmAM prasAra kara joIe. nayacaMdranI AvI sthiti joI dayALu muni prasanna thaIne bevyA-"bhadra, AzcaryathI hRdayane kSebha pamADaze nahI ane tamArA zaMkALa hadayane navAnavA tarkane jALamAM phasAvaze nahIM. huM A naMdasUrinAme jainamuni chuM, kaI mArA ziSya mane jaNAvyuM hatuM ke, nayacaMdra zrAvaka AhaMtadharmane upAsaka ane vidvAna che, chatAM te sa vaMdA zaMkAzILa che, tenI zaMkA keInAthI dUra thaI zakatI nathI. tenI sI sudhA sadaguNI zrAvikA che, ane tene jijJAsu nAme putra kharekha ri dharmane jijJAsu che. AvA uttama kuTuMbamAM vasanArA bhadrika A bhAnuM hadaya zaMkAonA samUhathI AvRta rahyA kare che, tenI zaMkAone koI paNa vinaSTa karI zakatuM nathI. A khabara sAMbhaLI mArA mana mAM vicAra che ke, nayacaMdrane upadeza ApI niHzaMka kare, ke je thI A zarIravaDe kAMIpaNa upakAranuM kArya thayeluM gaNAya. A te vicAra karatAM jJAnanA baLathI mArA jANavAmAM AvyuM ke, "naya gra pitAnA kuTuMba sAthe hAla siddhagirinI yAtrAe gayela che, A jANI temaja amAre paNa siddhagirinI yAtrA karavA bhAva hatA, je. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka thI ame paNa vihAra karI AsthaLe AvyA chIye. jJAnanA baLathI meM tamane kuTuMba sahita oLakhI lIdhA che. jJAna ane jJAnI mahArA janA pasAyathI tamArI zaMkAo dUra karavAnI mArI IcchA che." munivaranA AvA vacana sAMbhaLI nayacaMdra atyaMta khuzI thaI gaye. prabedhA ane jijJAsu paNa hadayamAM ati AnaMda pAmI gayA. sarvee te mahAnubhAvane vaMdanA karI. nayacaMdra vinayathI be -"bhagavana, Apa mahopakArInA darzanathI huM sahakuTuMba kRtArtha tha chuM. A 5 AnaMdasUrijI kharekhara AnaMdadAyaka thayA che. ApanI pavi tra vANI e mArA AtmAne pUrNa ArAma ApavAthI Apa satya rI te AtmArAma rUpa che. A5 bhAratavarSanA jainamuniomAM vikhyA ti pAmelA jainAcArya che. meM anekavAra ApanuM pavitra nAma praza sA sAthe sAMbhaLyuM che. ApanI vANIe bhAratavarSanI janaprajAne bhAre upakAra karyo che. mArA jevA eka laghu zrAvakane mATe vihAra karI upadeza ApavA A tarapha padhAryA, e ApanI mahepakAravRttine dhanyavAda ghaTe che, ApanA jevA zuddha cAritradhArI ane paropakArI jenamahAtmAo jyAM sudhI bhAratakSetra upara vicare che, tyAM sudhI vIrazAsana vijyavaMta che. mahAnubhAva,have kRpA karI mArI zaMkAone dUra kare, ane zraddhArUpI daDhazilA upara athaDAtA mArA zaMkita hRdayane te para sthira kare." nayacaMdranA AvA ucita vacane sAMbhaLI AnaMdasUri ati AnaMda pAmIne belyA-"bhadra, dareka kSetramAM vicarI upadeza Apa -e amAruM kartavya che. ane caritrane upayoga paNa temAM ja caritArtha che. zrAvakajI, je kSetra sparzanA haze te amAre ahiM sAta yAtrAo karavI che. zarIranI sthiti nirbaLa hevAthI hamezAM eka eka yAtrA thaI zakaze. te yAtrA pUrNa karI AvyA pachI, Aja sthAne tamane ane tamArA kuTuMbane upadeza ApavAmAM Avaze. tame upavega rAkhI te ja vakhate yAtrA pUrNa karI paravAraje." sUrivAranAM AvAM vacana sAMbhaLI nayacaMdranuM hadaya harSathI ubha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. rAI gayuM. gurUbhakitanA prabhAvathI zarIra mAMcita thaI gayuM ane netre harSAzruthI bharAI gayA. kSaNavAra pachI te vinaya vacane bebhe-bhagavana, Ape mArA upara bahu kRpA karI che, paNa mArA hRdayamAMthI zaMkAo dUra thaze ke nahIM, e mane saMdeha che. meM ghaNAM zAe vAMcyA che ane ghaNAM jaina vidvAnI sAthe mAre cacA thaI che, paraMtu huM adyApi keIrIte niHzaMka thayela nathI. ahatatatvanA svarUpa ane lakSaNamAM mane aneka zaMkAo rahyA kare che. je huM ApanAthI zaMkA rahita thaIza, te Apane samAgama ane mAruM jIvana kRtArtha thayA vinA raheze nahIM. nayacaMdranA A vacane sAMbhaLI AnaMdasUri maMda maMda hAsya karatAM bolyA-"bhadra, tamArA hRdayanI zaMkA dUra thavAne je satya upAya che, te tamArA jANavAmAM ke sAMbhaLavAmAM AvyuM nathI, ema lAge che. jyAM sudhI e upAya grahaNa karavAmAM na Ave, tyAM sudhI jainadharmanA siddhAMtanuM svarUpa samajavAmAM AvatuM nathI. ane tamAre mATe paNa temaja banyuM che." nayacaMdra nirmaLa hRdaye jaNAvyuM-bhagavana, e ka upAya che? te kRpA karI jaNa sUrivara belyA-zrAvaka, jaina siddhAMta ane jainamata samajavAne mATe prathama cha dravyanuM svarUpa ane sAta naya jANavA jeIe. jyAM sudhI sAta nayanuM svarUpa samajavAmAM Ave nahIM, tyAM sudhI tattvanuM svarUpa samajavAmAM AvatuM nathI. cha dravya, jIva, ajIva vigere sarva padArtho ane tenI ghaTanA nayanI rItithIja samajAya che. tethI tamAre prathama yathArtha rIte nayanuM svarUpa jANavuM joIze, jethI tamArA hRdayanI zaMkAe tatkALa dUra thaI jaze. nayacaMdra namratAthI be -"bhagavana, ApanuM kahevuM yathArtha che. sAta nayanuM svarUpa mArA samajavAmAM AvyuM nathI. have Apa kRpA karI mane te viSe samajAve." 41 dharmAstikAya, 2 adhamatikAya, AkAzAstikAya, 4pudagalAstikAya, 5 kAla, 6 vAstikAya- e cha dravya kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ( 7 ) A vakhate zrAvikA sutreAdhA ane putra jijJAsu vinayapUrvaka bAlyA--" bhagavad, Apa niSkAraNu dayAnidhi amArI upara kRpA karI e sAta nayanA svarUpanA upadeza Ape. e gahana viSaya amArAthI samajI zakAtA nathI. jevI rIte ame ajJa ane alpamati sa majI zakIe. tevI rIte samajAvaze teA amArI upara ApanA ma hAna upakAra thaze. AnaMdasUri ga'bhIra svarathI khelyA--he bhavya AtmAe, huM tamane te sAta nayanu` svarUpa yathA rIte samajAvIza ane te viSaya ameAe dhArelI sAta yAtrAmAM sa`pUrNa karavAmAM Avaze. hamezAM yAtrA pUrNa karI A taLeTInA pavitra sthaLa upara AvavAnI icchA rAkhajo. A pramANe kahI te mahAnubhAva sUrivare upadezane Ara'bha karyAM pehelA nIce pramANe prabhustutirUpa maMgalAcaraNa karyuM---- praNamya paramabrahmazuddhAnaMdarasAspadam / vIraM siddhArtha rAjeMdranaMdanaM lokanaMdanam // 1 // parama brahmanA zuddha AnaMda rasanA sthAnarUpa anekAne Anada ApanAra siddhArtha rAjAnA putra zrI vIra paramAtmAne praNAma karIne. nayasvarUpaM vakSye vastuyAthArthyabodhakam / yadjJAnena prabuddhAtmA niHzaMko jAyate naraH ||2|| vastunA yathArtha kheAdhane ApanArA sAta nayanu' svarUpa kahIza, jenA jJAnathI pratidha pAmele purUSa niHzaMka thAya che. 2 A pramANe ma'gaLAcaraNa karyAM pachI Ana'dasUri zrIvIra zAsananA vijaya IcchI ane tenA vijayathI peAtAne vijayavata mAnI eTale pete vijayAna'dasUri yathA manI zAMtasvarathI A pramANe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (<) nayamArgadarzaka. olyA he bhavya AtmA nayacaMdra, prathama tamAre AtmAne mATe thADu' jANavuM joize. ApaNA sarvajJa paramAtmAe AtmAne traNa prakAre jaNAvyeA che. ahirAtmA, atarAtmA ane paramAtmA. je jIva mithyAtvanA udayathI zarIra, strI, dhana, putra, putrI vagere parivAramAM tathA potAnA gRhavaibhava,nagara, deza, mitra vagere RSTa vastuomAM rAga buddhi ane zatru vagere aniSTa vastuomAM dveSabuddhi dhAraNa kare che, te ahirAtmA kahevAya che. tene vidvAne bhavAbhina'dI paNa kahe che. kAraNa ke, te jIva khAhya vastune tattva samaje che ane bhAgavilAsamAM AnaMda mAne che. maheranI vastuo upara potAnA jIvananA upayAga karanArA jIva ahirAtmA kahevAya che. je jIva cAthAthI tekhArame guNa sthAne rahI a`taSTi vALA hAya, te a'tarAtmA kahevAya che. tevA jIvane tattva upara zraddhA hoya che, te karmanA kha'dhanA hetuone sArI rIte jANe che. te lAbha tathA hAnine samAna rIte jANe che. sukhaduHkhamAM sarakhI rIte varte che. hu tathA zAka dhAraNa karatA nathI ane sadA paramAtmAnA svarUpanuM dhyAna kare che. A vakhate nayacaMdra zaMkA lAvI elyu~~ mahArAja, A za'kAzIla zrAvakanA manamAM eka zakA utpanna thai che, je AjJA hAya teA te zaMkA dUra karavAne prazna karUM? * sUrivare prasannatAthI kahyuM, "bhadra,je zaMkA hAya tene mATe khuzIthI prazna karo. nayacaMdra--bhagavana,Ape kahyuM, ke a'tarAtmA jIva karmanA adha nA hetuone jANe che. te te karmanA kha'dhanA hetu kayA ? te samajAve, Ana'dasRri----sadra, A sa'sAramAM jIvane mithyAtma, avirati, kaSAya,pramAda ane cegae pAMca karma kha'dhanA hetu gaNAya che, kAraNake tene laIneja karmanA baMdha thAya che. nayacaMdra ha pUrvaka kahyuM, " mahArAja, have mArI te zaMkA dUra tha, paraMtu eka khIjI zakA ubhI thaI che, tame kahyuM ke, atarAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzikA jIva lAbha tathA hAnine samAna rIte jANe che, sukhaduHkhamAM samAna rIte varte che. harSa tathA zeka dhAraNa karatAM nathI, te kevI rIte saMbhave te kRpA karI samajAve. sUrivara zAMta svarathI belyA-"bhadra, aMtarAtmA jIvana ma navRtti sArI hoya che, te uttama manavRttine laI samaje che ke, jyAre kama udaya Ave tyAre java teija pitAnI meLe bhegave che, tene koI paNa bIjuM sahAya karI zakatuM nathI. jyAre tene koI paNa dravyanI hAni-nukazAnI thAya che, tyAre te aMtarAtmA jIva pitAnA manamAM e vicAra kare che ke, "je dravyAdi varatu naSTa thaI che, te paravastu che, tenI sAthe mAre kAMI paNa saMbaMdha nathI, mATe saMbaMdha te Atma pradezamAM aviSyaga bhAva saMbaMdhe karI samaveta che. te saMbaMdha jJAnalakSaNavALe che. te mATe saMbaMdha kadIpaNa naSTa thavAnuM nathI. A pramANe vicAra karanAra aMtarAtmAne dravyAdikanI hAni thavAthI kAMI paNa zeka thatuM nathI. kadi koI dravyAdikane lAbha prApta thAya te te su jIva pitAnA hRdayamAM vicAre che ke, "A pAlika vastunI sAthe mAre saMbaMdha thaye, tethI mAre te upara khuzI thavAnuM zuM che?" A pramANe manana karanAre mAnava AtmA tethI te upara rAga dhAraNa karatuM nathI. - nayacaMdra-"bhagavana, ApanA kahevAthI mArI zaMkA dUra thaI gaI che. bahirAtmA ane aMtarAtmAnuM svarUpa mArA samajavAmAM yathArtha rIte AvyuM che. kema zrAvikA, tame paNa samajyA ke ?" sudhA vinIta vacane belI svAminAtha, sUrivaranI A vI sarala vANI sAMbhaLI keNa na samaje, temAM vaLI tamArI jema huM zaMkAzIla nathI, eTale mane samajavAmAM vadhAre sugamatA paDe che." AnaMdasUri AnaMdapUrvaka bolyA-nayacaMdra, have huM tamArI pAse paramAtmAnuM svarUpa saMkSepamAM kahuM chuM, te tame dhyAna pUrvaka sAMbhaLe. pitAnA zuddha svabhAvane pratibaMdha karanArA karmarUpI zatruone Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) nayamArgadarzaka haNI ane nirUpamaya kevaLajJAnAdi saMpatti prApta karI je jagatanA sa rva padArthone karAmalakavatuM jANe che ane avaleke che, ane pite parama naMdanA saMdohathI saMpanna rahe che, te tera tathA cAdamAM guNa sthAne rahenA jIva pitAnA zuddha svapamAM rahevAthI siddhAtmA athavA paramA mA kahevAya che. bhadra nayacaMdra, A traNa prakAranA AtmAne viSe je pahele bahi rAtmA kaho, te bhAvAbhinaMdI hevAthI adhama gaNAya che. tethI tene uccasthiti meLavavAne mATe aMtarAtmA thavAnI jarUra che. te aMtarAtmAnI padavI prApta karavAne teNe tattvajJAna meLavavuM joIe. jaina dharmamAM jIva ajIva vagere nava ta ane deva, gurU ane dharma e traNa tane kahelA che. te sivAya bIjA cha dravya ta kahevAya che. e tanuM jJAna tame meLavyuM haze. nayacaMdra-gurUmahArAja, jIva, ajIva vigere nava tara ane deva, gurU ane dharma-e traNa ta mArA jANavAmAM che, paNa Ape je cha dravyatatva kahyA, te kayA? te mArA jANavAmAM AvyA nathI. AnabharIbhadra, e cha dravyatAnA nAma tame jANo cho ke nahi nadI nayacaMdra-nA, mahArAja, e mArA jANavAmAM nathI. - A vakhate jijJAsu be -pitAjI, tame kema bhulI gayA? e cha dravyatatvanA nAma tame jANe che ane te nAma huM tamArI pAsethI zIkhe paNa chuM. nayacaMdra-beTA, huM bhulI gaye chuM, kahe, te cha dravyatatvanA nAma zuM che? jijJAsu-1 jIvAstikAyara dhamastikAya, 3 adharmAstikAya, 4 AkAzAstikAya, 5 pudagalAstikAya ane 6 kAla-e cha dravyatonA nAma che. nayacaMdra-hasIne beTA, hA, e nAma huM jANuM chuM pa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 11 ) raMtu te cha dravyatatve kahevAya che, e vAta mArA jANavAmAM na hatI. vatsa, tuM e kayAMthI zIkhyo? jijJAsu-pitAjI,meM munirAjanA vyAkhyAnamAM sAMbhaLeluM temaja jainagraMthamAM paNa te viSe sArI rIte vAMcyuM hatuM. nayacaMdra-vatsa, tane dhanyavAda che, tArI smaraNa zakti jaI mArU hRdaya saMtuSTa thAya che. te sAthe mane mAre mATe kheda thAya che ke, te cha dravyatattva viSe meM ghaNIvAra vAMcyuM haze, ane te viSe cacI paNa karI haze, tathApi zaMkAonA jAlamAM huM te bhulI gayo chuM. A pUjya sUrivara mArI zaMkAone dUra karaze, tyAre mAruM hRdaya nirmaLa thaze. AnaMdasUri prasannatAthI belyA-bhadra, koI jAtanI ciMtA rAkhaze nahIM. tame sArI rIte niHzaMka thaI zakaze, tame cha dravyatatva viSe barAbara samajyA nathI, have te viSe dhyAna daIne sAMbhaLe. jainazAstramAM 1 jIvAstikAya, 2 dharmAstikAya, 3 adhamastikAya, AkAzAstikAya, 5 pudagalAstikAya ane 6 kala-e chadravyatattava kahevAya che. temAM prathama dravya eTale zuM? e samajavAnuM che. je dravyanuM yathArtha svarUpa samajavAmAM Avaze, te pachI e cha dravyata helAIthI samajI zakAze. - prathama te dravyanuM lakSaNa zuM? ane dravya kene kahevAya e vAta jANavI joIe, e samajavAthI dravyaguNa paryAya sArI rIte jA. vAmAM Avaze, eTale tamArA hRdayamAMthI zaMkAone moTo bhAga dUra thaI jaze. bhadra nayacaMdra, A jagatamAM dravyanuM lakSaNa tara" kahevAya che. je sat che, te dravya che, tene mATe AgamamAM darzAvyuM che. " ze "i jijJAsu vinayathI bebhe-bhagavana, Apa kRpA karI sara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) nayamArgadarzaka. ne artha samajAve; eTale dravyanuM lakSaNa amArAthI samajI zakAze. sUrivara belyA-vatsa, tamAruM kahevuM yathArtha che, tame sata nuM svarUpa sAMbhaLe. pitAnA guNa paryAyamAM vyApe che, te sat kahevAya che, vidvAne sata zabdanI vyutpatti A pramANe kare che "rIti svIvAna guWpathAna vyAmotIti satA" pitAnA guNa paryAyamAM vyA pe te sat kahevAya che. A vakhate sudhA bolI-bhagavana, Ape je sat zabdano artha ane tenuM lakSaNa kahyuM te yathArtha che. mane keIe vaLI bIjI rIte samajAvyuM hatuM. sUrivara-bha, tane kevI rIte samajAvyuM hatuM?te kahe joIe. subedhA-bhagavana keIe mane ema paNa kahyuM hatuM ke "tA vyayu satA utpatti, vinAza sthiratA e traNathI je yukata hoya te sat kahevAya che. arthAt je vastu utpanna thAya, sthira thAya ane naSTa thAya te sata kahevAya che. evuM je sata te dravya nuM lakSaNa che. - jijJAsu-bhagavana, meMvalI sanuM lakSaNa judI jAtanuM sAMbha LyuM, che. "azipirisara " je artha kriyA karI zake te sat kahevAya che. subedhA ane jijJAsunA A vacane sAMbhaLI sUrivara belyAzrAvikA subedhA ane zrAvaka putra jijJAsue sata nA lakSaNe kahyAM che te yathArtha ane sapramANa che. vatsa jijJAsue je artha kriyAkArI sanuM lakSaNa karyuM tene mATe zAstrakAra lakhe che - - "yuvAziyAritadeva paramArthAta ! yacanArtha kriyAkAri tadeva parato'pyasat." // 1 // je artha kriyA karanAra che te paramArthe sat che, ane je artha kiyA karanAra nathI te paramArthe paNa asat che" 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 17 ) "bhadra nayacaMdra, evA sat padArthane zAstrakAre dravya kahe che, nayacaMdra prazna karyo-mahArAja, sat zabdane artha samajavAmAM A paNa te sanA arthane darzAvanAra dravya zabda mArA samAja vAmAM AvatuM nathI te kRpA karI te dravya zabdano artha samajAve. AnaMdasUri AnaMda pAmI bolyA,--bhadra, je pitApitAnA pradeza nA samUhavaDe akhaMDa vRttithI svabhAva tathA vibhAvanA paryAyane dave eTale pAsa thAya che, prApta thaze ane prApta thayela che, te dravya kahevAya che, tene mATe tevAja arthane batAvanArI dravya zabdanI vyutpatti A pramANe che- _ "nijanijapradezasamUhairakhaMmavRtyA svanAvavinAvaparyAyAn dravati droSyati adudravat iti dravyaM " vaLI tenuM lakSaNa evuM paNa che ke, "juupAvara " je guNa paryAyavALuM hoya, te dravya kahevAya che. je vastu traNa traNa 5ryAya prApta kare athavA cheDe athavA pitAnA paryAyavaDe prApta thAya ane thavA mukta thAya te dravya kahevAya che. dravya zabdamAM du zabda mULa che. du eTale sattA tene avayava athavA vikAra te dravya kahevAya che, eTale mahAsattAnI avAMtara sattArUpa vastu te dravya kahevAya che. te dravyamAM rUpa, rasAdi guNa e traNane samUha hoya che. temaja te dravya bhUtakALanA paryAyathI ane bhaviSyakALanA paryAyathI paNa hoI zake che. rAjAne kumAra bhaviSyanA rAjya paryAyathI bhAvI paryAyavaDe dravya rUpa che. ghIne ghaDe aMdara ghI na hoya te bhUtakALanA paryAyathI anubhU ta ghInA AdhAra paryAye dravya kahevAya che. sUrivaranA A zabda sAMbhaLo zaMkAzIla nayacaMdra zaMkA lAvI ne be -bhagavana, ApanA kahevAthI dravyanuM svarUpa mArA samaja vAmAM AvyuM che, paNa A zaMkAzIla zrAvakanA manamAM eka zaMkA u. tpanna thaI che, jo AjJA hete pragaTa karuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) nayamArgadarzaka. surivara-bhadra, khuzIthI kaheA. tamArI zakAone dUra karavA mATeja amA adbhuparikara thayA chIe. nayacaMdra namratAthI elyeA--bhagavana, Ape dravya zabdanI vyu tpattimAM jaNAvyu` ke, je peAtAnA pradezanA samUhathI akhaMDa vRttivaOM svabhAva tathA vibhAvanA paryAyane prApta thAya, te dravya kahevAya te tenA svabhAva tathA vibhAvanA paryAya kayA kahevAya? te mane samajAvaze. svabhAva keAne kahevAya ane vibhAva kene kahevAya ? te paNa kaheze. sUrivara sahavane elyA----bhadra, tamArUM prazna yathArtha che. tamAre svabhAva ane vibhAvanu svarUpa jANavAnI jarUra che. te jANyA zivAya dravyanu yathArtha svarUpa samajAtuM nathI-,te have dhyAna pUrvaka sAMbhaLeA-~ dravyane mATe paryAyane laine e prakAra darzAvyA che. eka anu rUlaghu dravya ane bIjI gurUlaghu dravya--temAM je sthira hAya, te anu te rU laghu kahevAya che, tenA dAkhalA tarIke siddhakSetra che. siddhakSetra kadipachu calAyamAna thatuM nathI, tethI te anurUlaghu kahevAya che, je vastu tirachI gati karanAra ke cilata heAya te gurUlaghu kahevAya che. tenA dAkhalA tarIke pavana che. have te anurUlaghu dravyanA je vikAra te svabhAva paryAya, ane te svabhAva paryAyathI je ulaTA te vibhAva payA kahevAya che. A vakhate jijJAsue vinayathI puchyu, bhagavad, svabhAva a ne vibhAvana` svarUpa te samajAi gayuM, paNa paryAyane mATe spaSTa rI te samajAvA. sUrivare kahyuM--guNunA je vikAra te paryAya kahevAya che. tenA mA 2 prakAra che. 1 ana'tabhAga vRddhi 2 asaMkhyAta bhAgavRddhi, 3 sakhyA ta bhAgavRddhi, 4 anaMta guNu vRddhi, 5 asaMkhyAtaguNavRddhi, 6 sa'khyAta guNavRddhi, cha anaMta bhAgahAni, 8 asaMkhyAta bhAgahAni, huM sakhyAta bhAgahAni, 10 anataguNAni, 11 asakhyAta guhAni ane 12 saMkhyAta guNahAni, naranAraka vagere cAra gati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamA darzaka, ( 15 ) athavA cArAzI lAkha yAni-e paNa vibhAva paryAya kahevAya che. A vakhate suedhAe potAnA putra jijJAsune puchyuM, vatsa, A paryAya nA khAra prakAra tArA jANavAmAM AvyA, paNa tenI aMdara guNa eTale zuM e tArA samajavAmAM Avyu` che ke nahI ? jijJAsu mAtAne namana karIne bolyeA--mAtuzrI, tameja mane guNa viSe ekavAra samajAvyu` che, tethI te vAta mArA smaraNamAM che. nayadre kahyuM; beTA,guNa viSe tuM zuM jANe che? te kahI batAva,ne tuM yathArtha jANatA heiiza, teA A sUrivara tane abhinaMdana Apaze, jijJAsu niHzaMka thaIne bece--pitAjI, te viSe huM kharAara samajyeA nathI, paNa dravyanA je sAmAnya guNa che, tenA nAma mane AvaDe che. te kahuM te sAMbhaLeA--1 astitva, 2 vastatva, 3 dravya, 4 prameyatna, 5 anurUlaghutva, 6 pradezatla, 7 cetana1, 8 acetana tva, 9 mUrttatva, ane 10 amUrttatva----e daza dravyanA sAmAnya gu Nu kahevAya che. sUrivara prasanna thaIne bolyA-bhadra, jijJAsu, te' kahelA te nA ma yathArtha che, paNa te darekanA artha jANe che ke nahi ? jijJAsu--bhagavana, tenA artha te huM kharAkhara jANatA nathI. nayaca'---bhagavana, tenA artha tA Apaja kahe| jethI amArA kuTuMba upara mahAna upakAra thaze. sUrivara bolyA----he bhadra AtmAe,te dravyanA daza sAmAnya guNeAnA artha samajAvuM,te tame sAvadhAna thaine sAMbhaLajo--je dravyanuM sarUpapaNu nityAdi uttara sAmAnya ane vizeSa svabhAvanuM AdhArabhUta che, te astitva nAme prathama guNa che. dravyanuM sAmAnya ane vizeSa rUpapaNu, e vastutva nAme kho guNa che. dravyanA svarUpamAM je 'sat ' lakSaNa kahyuM, te vyatva nAme trI je jo guNa che. pramANavaDe je mApI zakAya te prameya nAme ceAthe guNa che. pratyeka samaye dravyayamAM cha guNanI vRddhi ane hAni je thayA kare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) nayamArgadarzaka. che, te agurulaghutva nAme pAMcame guNa che. te guNa sUkSama hovAthI kahI zakAya tevuM nathI. te mAtra AgamapramANathI ja grAhya che. je kSetrapaNe jeTalA avibhAgI paramANu yudgale hoya te pradezatva nAme dravyane chaThe guNa che. jenAthI vastune anubhava thAyate cetanA nAme sAtame guNa che. je vastumAM jJAna rahita paNuM, te acetana nAme AThame guNa che. je vastumAM rUpa, rasa, gaMdha, ane sparza heya te mUrtava nAme nava guNa che. je dravyamAM upara kahela rUpAdina heya, te amUrtatva nAme dazame guNa che. A daza guNe dravyanA sAmAnya guNa kahevAya che ane te uparathI dravyanuM svarUpa yathArtha rIte samajavAmAM Ave che. nayacaMdra khuzI thaIne be -gurUvarya, ApanI vANIrUpIga gAmAM snAna karavAthI mAruM hRdaya nirmaLa thatuM jAya che. ane temAMthI zaMkArUpImala dUra thatA jAya che. sUrivara belyA-bhadra, have te viSe kaI jANavAnI apekSA nayacaMdrane have te viSe kAMI zaMkA nathI. A vakhate jijJAsu vinayathI be -pitAjI, je avinaya na thAya te eka vAta huM jaNAvuM. surivAra-emAM avinaya nahIM thAya. je kahevAnuM hoya te khuzIthI kahe. jijJAsu-kapALa gurU mahArAja, jevI rIte Ape dravyanA sAmAnya guNe kahyA, tevI rIte tenA vizeSa guNe paNa hovA joIe. mArA pitA e vAta puchavI bhulI gayA che. nayacaMdra-vatsa, tane sAbAzI ghaTe che. e viSe mArI bhUla - thaI che. kRpALu gurU ApaNane dravyanA vizeSa guNe samajAvaze. sUrivara prasannatAthI belyA-he bhavya AtmAo, dravyanA vi. zeSa guNa seLa che. te tame sAvadhAna thaIne sAMbhaLe-1 jJAna, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 17 ) 2 darzana, 3 sukha, 4 vIrya, 5 sparza, 6 rasa, 7 gaMdha, 8 varNa, 9 gati hetutva, 10 sthitihetutva, 11 avagAhana hetutva, 12 varta nA hetutva, 13 cetanatva, 14 acetanava, 15 mUrtatva ane 16 A mUrtava e soLa dravyanA vizeSa guNe kahevAya che. teomAM jJAna, darza na, sukha, vIrya, cetanatva ane amUrtatva e cha guNa jIvanA che. spa zaM, rasa, gaMdha,varNa, acetatva ane mUrtava-e che guNa pudgalanA che. gati hetutva, acetana ane amUrtatva--e traNa guNa dhamasti kAyanA che. sthiti hetutva, acetanatva ane amartatva-e traNa gu. Na adharmAsti kAyanA che. avagAhana hetutva, acetana ane amUra tai- e traNa guNa AkAzasti kAyanA che. vartamAhetutva, acetanatva ane amUrtava e traNa guNa kALanA che. te seLa guNamAM je chellA cAra guNa che, te svajAtinI apekSAe sAmAnya guNa ane vijAtinI apekSAe vizeSa guNa thAya che. nayacaMdra harSasahita bolya-"mahAnubhAva, sUrivarya, ApanI vANIthI mArA hRdayamAM prakAza paDate jAya che ane zaMkArUpa ane dhakAra dUra thatuM jAya che. bhagavAna , have sAtanayanuM svarUpa kyAre samajAvaze? mane te jANavAnI ghaNuM IcchA che. ApanI amRtamaya vANuM sAMbhaLavAne hRdaya ati Atura thayA kare che. sUrivare sAnaMdavAne jaNAvyuM, "zrAvakajI, tame haju mAtra dravya ane tenA sAmAnya ane vizeSa guNa jANyAM che, paNa haju eka bAbata jANavAnI che, te jANyA pachI sAtanayanuM svarUpa sahelAIthI tamArA jANavAmAM AvI zakaze. nayacaMdra-mahArAja, te kaI bAbata jANavAnI bAkI che? te kahe. AnaMdasUri-have kaI bAbata jANavI joIe? e tameja kahe joIe. jo tame e bAbata mAtra nAmathI ja kaheze, te mane ghaNe saMtoSa thaze. nayacaMdra-gurUvarya, e bAbata mArA smaraNamAM AvatI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) nayamArgadarzaka. A vakhate sUrivare sukhAdhA zrAvikAne ane jijJAsu putrane kahyuM, bhadra, jo tamArA jANavAmAM Ave te tame paNa kahejo. sumedhA zAMta ane kAmala svarathI kheAlI--bhagavana, e bAbata mArA jANuvAmAM AvI gai che, tema A vatsa jijJAsunA jANavAmAM paNa AvI gaI che. A mArA svAmI paNa e bAbata jANe che, paNa temanA zakAzIla svabhAvane laIne te vAta temanI manevRttipara ArUDha thai nathI, eTale temane yAda AvavI muzkela che. rivara--zrAvikA, tame suSuddha che, tethI te vAta jANatA haze, paNa A mALaka jIjJAsunA mukhathI te bAbata sAMbhaLavAnI mArI icchA che, te jijJAsu te khakhata jaNAve. gurU mahArAjanA A vacana sAMbhaLI jijJAsu bolyA--bhagavana, prathama jIvAdi dravyAnA svabhAva jANavA joie. te sAmAnya ane vizeSa svabhAva--ema be prakAre kahelA che. tenA badhA nAma ane artha mArA jANavAmAM kharAkhara AvyA nathI. sUrivara--bhadra nayacaMdra, tamArA putra A jijJAsune pUrNadhanyavAda ghaTe che. teNe tamArA kuTuMbamAM rahI ghaNA sArA bedha meLavya che. te mAna tamArA dharmapatnI zrAvikA subAdhAne ghaTe che. subAdhA namratAthI belI--bhagavana, te mAna mane ghaTatuM nathI, paNa tamArA A zrAvakane ghaTe che. rivara--zrAvikA, e vAta satya che, paNa huM to tamane vadhAre dhanyavAda ApuM chuM. peAtAnA saMtAneAne bAlyavayamAMthI sudhArI keLavA yelA karavA, e mAtAnu ja kartavya che. ane tame e karttavya yathA rIte khajAveluM che. have jIvAdi drabyAnA svabhAva viSe huM tamane samajAvuM, tedhyAna daine sAMbhaLeA, jIvAdi dravyanA badhA maLIne eka vIza svabhAva che. temAM agIyAra sAmAnya svabhAva che. ane daza vizeSa sva bhAva che. pele astitvabhAva, mIonAstisvabhAva, trIjonityasvabhA va, ceAthe anityasvabhAva, pAMcamA ekasvabhAva, cho aneka svabhAva 1 svabhAva guNa paryAyanA aMtarbhata jANavA jAdA nahIM. paraMtu vizeSamAM eTaluM ke zudguNImAM rahe che ane svabhAva guNa guNI bannemAM rehe che kAraNake guruguNI potapeAtAnI pariNatine pariName che, tethI pariNati je che te svabhAva che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 10 ) sAtame bheda svabhAva, AThame abheda svabhAva, navamo bhavya svabhAva, dasame abhavya svabhAva ane agIyArame parama svabhAva che. e agI yAra sAmAnya svabhAva kahevAya che, bArame cetana svabhAva, tera acetana svabhAva, cidama maste svabhAva, paMnarama amUrta svabhAva, seLa eka pradeza svabhAva, sattarame aneka pradeza svabhAva, aDhArame vibhAva svabhAva, ogaNIzame zuddha svabhAva, vIzame azuddha svabhAva ane ekavIzame Upacarita svabhAva-e daza dravyanA vizeSa svabhA va che. jIva ane pudgalamAM te ekavIza svabhAva che. ane dharmAstikAya, adhamastikAya ane AkAzAstikAya--e traNane cetana svabhAva, mUrtasvabhAva, vibhAvasvabhAva azuddhasvabhAva ane upacarita svabhAva-e pAMca svabhAva zivAya bAkInA saLa svabhAva lAgu 5De che. upara kahelA pAMca svabhAva ane bahupradeza svabhAva-e che svabhAvane vajIne bAkInA panara svabhAva kAlidravyane lAgu paDe che. bhadra nayacaMdra, have te dravyanA svabhAvanA artha kahuM chuM, te tame dhyAna pUrvaka sAMbhaLo-prathama agIyAra sAmAnya svabhAvanA artha kahuM chuM. pitAnA svabhAvanA lAbhathI kadApi dUra na rahevuM, te dravyane ati svabhAva che. je pararUpapaNe na thAya, te dravyane nAsti svabhAva che. dravyanI aMdara pitApitAnA kamabhAvanAnA prakAranA paryAya, zyA matA raktavAdika je bhedaka kahevAya che, te bhedaka chatAM paNa dravya tenuM teja rahe eTale pUrve anubhava kareluM jJAna jenAthI thAya che, te dravyane nitya svabhAva kahevAya che. je dravyanA paryAyamAM pari. gumarUpAMtara thAya arthAt jenA rUpamAM utpAda thaya rahelA che, te dravyane anitya svabhAva che. sahabhAvI svabhAvanA je ekarUpane laIne AdhAra thAya te dravyane eka svabhAva kahevAya che. jema rUpa, rasa, gaMdha ane spazane eka AdhAra ghaDe che, tevI rIte eka dravyanI aMdara vividha prakAranA dharmane AdhAra hoya te dravyane eka svabhAva kahevAya che. ekamAM aneka svabhAva jovAmAM Ave te dravyane aneka svabhAva kahevAya che. jema mArI eka dravya che, paNa tenI aMdara bIjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) nayamArgadarzaka. aneka dravyane pravAha rahelo hoya che. tethI te dravya ane svabhAvI gaNAya che. AkAza eka dravya che, paNa tenI aMdara ghaTAkAza, vigere bheda jovAmAM Ave che. eka guNa ane bIjo guNI, eka paryAya ane bIje paryAyI vigere saMjJA ane saMkhyA vigere lakSaNAdikanA bheda eka dravyamAM pADI zakAya che, tethI te dravyane bheda svabhAva kahevAya che. e saMjJA, saMkhyA, lakSaNa, prajana, guNa, guNa vigerene eka svabhAva hovAthI abheda vRttie, dravyane abheda svabhAva paNa kahevAya che. ekaja dravya aneka kArya kAraNanI zakitavALuM hoya, te bhaviSya kALamAM parasvarUpAkAra thaI zake che, tethI dravyane te bhavya svabhAva che. je traNe kAla parasvarUpamAM maLe te paNa parasvarUpAkAra na thAya, te dravyane abhavya svabhAva che. je je dravyamAM svalakSaNabhUta je je pariNAmika bhAva mukhya hoya te dravyane paramabhAva svabhAva che. jemake "jJAna svarUpa AtmA." bhadra nayacaMdra, A pramANe dravyanA agIyAra sAmAnya svabhAva jANavA gya che. A tene saMkSipta artha kahelA che. tene mATe vizeSa artha paNa AgamamAM darzAvelA che, je huM tamane kaI prasaMge kahIza. have dravyanA daza vizeSa svabhAva kahelA che, tenA saMkSiArtha sAMbhaLe, je cetanApaNane vyavahAra pravare che, te dravyane cetana svabhAva che. ane tenAthI ulaTI rIte je pravarte te dravyane acetana svabhAva che. je dravya rUpa, rasa, gaMdha ane sparza vagerene dhAraNa kare che, te tene mUrta svabhAva che. tethI je ulaTa te amUrta svabhAva che ekatva pari suti ane akhaMDa AkAranA saMnivezanuM je bhAjanapaNuM te eka pradeza svabhAva che. vaLI je dravyamAM bhinnapradezane vega, temaja bhinna pradezanI kalpanA karIne aneka pradeza vyavahAranuM yegyapaNuM hoya te dravyane aneka pradeza svabhAva che. dravya pitAnA svabhAvathI judI rIte paNa varta che, tethI tene vibhAva svabhAva che. dravya kevaLa zuddha ane upAdhibhAvarahita aMtarbhAva pariNamana paNa hoI zake che, te tene zuddha svabhAva che. vaLI tenAthI viparIta eTale upAdhi janita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 21 ) bahirbhAva pariNamanapaNuM paNa hoya che, tethI te tene azuddha svabhAva che. dravyanA niyamita svabhAvane bIjA sthAnamAM upacAra karavAmAM Ave che, tethI tene upacarita svabhAva paNa kahevAya che. te nayacaMdra, A pramANe dravyanA daza vizeSa svabhAva che. A vakhate zrAvikA subedhA namratAthI belI-bhagavana, ApanA mukhathI dravyanA sAmAnya ane vizeSa maLI ekavIza svabhAva jANuM mArA hRdayamAM vizeSa prakAza paDe che; tathApi cAlatA prasaMgamAM eka zaMkA utpanna thaI che, je ApanI AjJA hoya te pragaTa karuM. sUrivare AjJA ApI eTale sudhA belI-bhagavana, Api je dravyane vizeSa upacarita svabhAva karI, temAM je upacarita eTale upacAra kahevAya che, te te upacAra zenAthI utpanna thAya che? te kRpA karI jaNAve. sUrivara prasanna thaIne belyA-zrAvikA, tamAre prazna sAMbhaLI huM khuzI thaye chuM. te upacarita svabhAvane mATe AgamamAM sArI rIte vivecanaparvaka lakheluM che, te dhyAna daI sAMbhaLe-upacarita svabhAva be prakAre che. eka karmajanya ane bIje svabhAvika, pudagalanA saMbaMdhane laIne jIvanI aMdara je martApaNuM ane acetanapaNuM kahe vAmAM Ave che, te upacAra che ane te karma janita che, eTale je karma che, te upacarita svabhAva che, ane je siddhAtmAmAM vastunuM jJAtApaNuM ane darzakapaNuM che, te bIjo svAbhAvika upacarita svabhAva che. sari. varane A uttara sAMbhaLI sudhA AnaMda pAmIne belI-mahAnu bhAva, have mArA mananI zaMkA dUra thaI gaI, have kRpA karI AgaLa upadeza Ape. A vakhate nayacaMdranA hRdayamAM zaMkA jAla bharAI AvyuM, te uMce vare namratAthI belya-gurU mahArAja, Ape kahelA dravyanA svabhAva viSe vicAra karatAM mArA hRdayamAM zaMkA jAla thaI AvyuM che, je AjJA heya te prazna karuM. rivara zAMtatAthI belyA-bhadra, tamArI zaMkAo dUra karavAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rara ) nayamArgadarzaka mATe ja huM vihAra karIne Avyo chuM. tethI je zaMkA utpanna thAya te pragaTa kare. vAraMvAra te viSe mArI AjJA levAnI jarUra nathI. nayacaMdra khullA hRdayathI be -bhagavana, Ape je dravyanA sAmAnya ane vizeSa svabhAve kahyA, te badhA na mAnIe te zeSa Ave? te kRpA karI jaNAvazo. ' sUrivara utsAha lAvIne belyA-bhadra nayacaMdra, je vAdI upa2 kahelA dravyanA svabhAvane mAne nahIM, tenA matamAM ghaNuM dUSaNa Ave che. te huM kahuM, te sAMbhaLe--je dravyane ekAMte asti svabhAva mAne ane nAsti svabhAva na mAne te sarva padArthamAM saMkara vagere dUSaNe lAge che, kAraNa ke, tema mAnavAthI sarva dravyanI judI judI niyata svarUpavasthA nahIM thAya ane tethI jagat ekarUpa thaI jAya che. ane jethI te vAta sarva zAstra tathA vyavahAranI virUddha bane che, tethI bIjA pa. dArthanI apekSAe dravyane nAsti svabhAva paNa mAna joIe. tema je ekAMte dravyane nAsti svabhAva mAne te jagatuM badhuM zUnya thaI jAya, tethI ema paNa mAnavuM na joIe. je ekAMta dravyane nitya mAne te artha kriyAkAritvAne abhAva thaI jAya; jethI dravya paraMparA vagara nAza pAmI jAya. je ekAMta anitya mAne te paNa dravyane niranvaya nAza thaze. jo ekAMta eka svabhAva mAne te vizeSa abhAva hovAthI aneka svabhAva vinA mULa sattArUpa sAmAnyane paNa abhAva thaI jAya, kAraNa ke vizeSa vinA sAmAnya ane sAmAnya vinA vizeSa gadheDAnA zIMgaDAnI jema asat thaI jAya. je dravyane ekAMte aneka rUpa mAne te dravyane abhAva thaze. nirAdhAra hovAthI temaja AdhAra AdheyanA abhAvathI dravyane abhAva thavo joIe. je dravyane ekAMta bheda mAne te vizeSanA AdhAra vinA tenA guNaparyAyane bodha na thAya kAraNa ke, AdhArAdheyanA abheda vinA bIje saMbaMdha ghaTI zake nahI. tethI dravyanI aMdara rahela artha ane kiyAnA abhAvathI dravyane abhAva thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ' ( 23 ) tethI jAya, jo ekAMta abheda mAne tA sarva padArtha eka rUpa thaI jAya, A dravya che, A dravyanA guNa che ane A dravyanA paryAya che, evA vyavahAramAM virodha AvI jAya ane te virodhane laIne dravyanA paNa abhAva thaI jAya. jo dravyane ekAMte bhavya svabhAvI mAnavAmAM Ave teA sa dravya pariNAmI thai bIjA dravyanA rUpane prApta kare ane tema karavAthI sa kara vigere dUSaNA dravyane lAgu paDI jAya. jo dravya ekAMta abhavya svabhAvI mane to sava thA zUnyapaNu nA prasa`ga Ave, jo dravyane pa ramabhAvasvabhAvI na mAne tA dravyanI aMdara prasiddharUpa zI rIte ApI zakAya ? kAraNake anaMta dharmAtmaka vastune eka dharmathI kahevI tenu' nAma paramabhAva svabhAva kahevAya che, tenI aMdara khAdha AvI jAya, jo dravyane ekAMta caitanya svabhAva mAne te sa vastu caitanyarUpa thai jAya, ane tema thavAthI dhyAna, ane dhyeya, jJAna ane roya, gurU ane ziSya, vigere maryAdAnA bhaMga thAya, ema thavAthI sa zAstrIya vyavahAra aMdha paDI jAya. jo dravyanA ekAMta acetana svabhAva mAne te sa caitanya dha nA uccheda thai jAya, jo dravyane ekAMta mUtttaravabhAvI mAne te AtmAne muktinI sAthe vyAptija na thAya, jo ekAMta amUttasva bhAvI mAne teA AtmA kaDhipaNa saMsArI thAyaja nahIM, jo dravyane e kAMte eka pradeza svabhAvI mAne te akhaMDa ripUrNa AtmA aneka kAnA koM nahIM thaI zake. jema mATInA ghaDA avayavavALA che, te dezathI ka'pavALA ane dezathI niSkapa dekhAyache. te tene aneka pradezI na mAnavAthI e vAta zI rIte siddha thaze ? kardi jo ema kaheA ke, te ghaDAnA avayava ka`pe che, paNa pAte avayavI ghaDAka'patA nathI te 'cAle che' e prayAga zI rIte siddha thAya? jema eka pradezamAM thatA kapanA para'parAe saMbadha che, tema eka dezamAM thatAM kapanA abhAvanA paNu paraparAe saMbaMdha che, mATe dezathI cAle che ane dezathI cAlate nathI. ema askhalita vyavahAramAM aneka pradeza mAnavA joie. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) 'nayamA dazaka, jo dravyanA aneka pradeza svabhAva na mAne te AkAza vigere dravyamAM paramANuMnA sacAga zI rIte ghaTI zake? kAraNake, dezathI te eka vattI che. jema ' iMdranu` kuM Dala' joke kuMDala tA IMdranA kAnanuM che, paNa kAna e IMdranA eka deza che, tethI tene laIne te iMdranu` kuM Dala kahevAya che. tevI rIte paramANu vRtti AkAzanI sAthe dezathI mAne tA AkAzAkrikane pradeza icchatA nathI, tApaNu mAnavA paDaze. jo sa thI mAne te paramANuM AkAzAdi pramANa mAnavA joIe. jo khane na mAne to paramANu' vRtti rahita thai jAya, tethI dravyane aneka pradeza svabhAvI mAnavuM ceAgya che. jo dravyane ekAMte aneka pradeza svabhAvI mAne te tene a tathA kriyAnA karanAra paNAne abhAva ane svasvabhAvanI zUnyatAnA prasa'ga Ave. je dravyane ekAMte vibhAva svabhAvI mAne te meAkSanAja alAva thai jAya. jo ekAMta zuddha svabhAva mAne te AtmAne karmane lepa lAgeja nahIM, ane jyAre ema thAya teA pachI saMsAranI vici tratAnA abhAva thaI jAya, jo ekAMta azuddha svabhAva mAne te ki paNa AtmA zuddhaja thAya nahIM, ane jo ekAMte dravyane upacarita svabhAvI mAne te AtmA kakriSaNa jJAtA thAyaja nahIM. ane ekAMte anuparita svabhAva mAne te AtmA svaparavyavasAyI jJAnavALA thaI zakeja nahIM, kAraNa ke, jJAna potAnA viSayamAM anuparita che, paraMtu paranA viSayamAM paranI apekSAye jaNAtA parathI nirUpaNu thacelA sa'kha'dhapaNAne laIne upacirata che. bhadra nayaca'dra, A pramANe syAdvAdamatanI paddhatI pramANe draSyanA sarva svabhAva mAnavA joie. sUrivaranA A vacana sAMbhaLI nayacadra, suaiAdhA ane jijJAsu traNe atizaya AnaMdavyApta thai gayA. sUryanA prakAzathI jema adhakAra dUra thaI jAya, tema sUrivaranI A upadeza vANIthI nayanaca'dranI keTalIeka zakAe dUra thatI gaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * nayamArgadarzaka. (25). nayacaMdra namratAthI bo -"bhagavana, ApanI upadeza vANIe mArA hRdayane niHzaMka karyuM che. have mane khAtrI thaI che ke, dravyanA badhA svabhAve dravyane lAgu paDe che. ekAMte kaI ekaja svabhAva dravyane lAgu paDatuM nathI. ane tethI AhaMtadharmane syAdvAda mata sarva prakAre vijayI thAya che. have kRpA karI vizeSa upadeza Ache ke jethI mArA hRdayamAM eka paNa zaMkA rahevA pAme nahIM. AnaMdasUri zAMta ane gaMbhIra svarathI bolyA-bhadra nayacaMdra, meM tamane AtmAnA traNa prakAra-bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA rUpe samajAvyA ane te pachI dravya ane tenA sAmAnya tathA vizeSa guNa, paryAya ane sAmAnya tathA vizeSa svabhAva viSe paNa samajUtI ApI. have tamane sAtanayanuM svarUpa samajAvAnI IcchA rAkhuM chuM. e sAtanayanuM svarUpa samajavAmAM Avaze eTale tamArA hRdayamAMthI zaMkAnuM jALa vinaSTa thaI jaze ane dareka padArthanuM yathArtha jJAna thaI Avaze. syAdvAda siddhAMtanuM svarUpa nayanI sAthe mizra karyA vagara samajAya tevuM nathI. vividha prakAranA svabhAvavALA dravyane pramANathI jANavAne mATe syAta ane naya-e baMnene mizra karavA joIe. tethI svadravyanI apekSAe astirUpa ane paradravyanI apekSAe nAtirUpa ItyAdi je dravyanI siddhi che te sArI rIte samajavAmAM Avaze. zrAvaka nayacaMdra, zrAvikA subodhA ane zrAvaka putra jijJAsu, tame puNyavata tripuTI che. tamAre bhavi AtmA dharmane zravaNane adhikArI che. tamAruM hRdaya dharmanI pavitra vAsanAthI vAsita che. te tamArA hRdayamAM jyAre nayanuM svarUpa yathArtha rIte pratibiMbita thaze, eTale tamArA hRdayamAM kaI vilakSaNa prakAza paDaze, ane te prakAzanA prabhAvathI tamArI zaMkAonuM aMdhakAra dUra thaI jaze. naya eTale zuM? zrAvaka nayacaMdra, nA e zabdanI vyutpatti evI che ke, "nAnaa svajAve bhyo vyAvatya ekasmin svanAve vastunayanaM nayaH " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) nayamArgadarzaka. vastune tenA vividha prakAranA svabhAvamAMthI nivRtta karI eka svabhAvamAM lAve, te naya kahevAya che, athavA pramANathI saMgraha karelA arthane je eka aMza te naya kahevAya che, keTalAka vidvAne ema paNa kahe che ke, jJAtA purUSane abhiprAya athavA zruta vikalpa te naya kahevAya che, athavA anugadvAranI vRttimAM ema kahe che ke, sarva anaMta dharmavALI vastumAM je eka aMzane grahaNa karanAre bedha, te naya kahevAya che. nayacakramAM te ema lakhe che ke, eka vastu anaMta dharmavALI che, temAMthI eka dharmanI mukhyatA karavAnuM je jJAna te naya kahevAya che. A vakhate nayacaMdra vicAra karI be -mahArAja, Ape nayanuM svarUpa samajAvavAne judA judA tenA lakSaNe kahyA, paNa temAM thI eka lakSaNa dAkhalo ApI samajAve, ke jethI mArI buddhimAM te grAhA thAya. A sUrivara nayacaMdrane dhanyavAda ApIne belyA-bhadra nayacaMdra, naya eTale zuM? tene dAkhalo e che ke, jIva vagere je eka dravya che, te anaMta dhamAMtmaka che, eTale temAM ghaNA dharmo rahelA che, temAM thiI eka dharmanuM grahaNa karavuM, ane tenI aMdara rahelA bAkInA dharma ne niSedha na kare tema temanuM grahaNa paNa na karavuM, arthAt te dravyanA anaMta dharmamAMthI eka dharmane mukhya kare, te na kahevAya che, je te dravyanA eka aMzane mAnI bAkInA ane niSedha kare te te nayAbhAsa kahevAya che, e nayAbhAsa jainamata sivAya bIjA matamAM Ave che. te nayanA sAta prakAra hovAthI te sAta naya kahevAya che. 1nagamanaya, 2 saMgrahanaya, 3 vyavahAranaya, 4 rUjusUvanaya, 5 zabdanaya, 6 samabhirUDhaya, ane 7 evabhUtanatha- AvA te sAta navanA nAma che. A vakhate nayacaMdra prazna karyA-bhagavana, jevI rIte Ape Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. (ra7) nayanA lakSaNanA pramANa ApyA, tevI rIte nayAbhAsanA lakSaNanuM kaI pramANa che ke nahIM? sUrivara belyA-bhadra, nayAbhAsane mATe paNa pramANa che, te sAMbhaLa- "svA ivetA tirApalALI nAnA" pitAnA irachelA padArthanA aMzathI bIjA aMzane je niSedha kare temaja nayanI jema dekhAya te nayAbhAsa kahevAya che. ' - nayacaMdra-mahArAja, Ape A pramANa bahu sAruM ApyuM, have huM tene yAda karI rAkhIza, paNa eka bIjI zaMkA utpanna thaI che ke, Ape je sAta naya kahyA, te zivAya bIjA haze ke nahIM? - sUrivara prasanna thaIne bolyA-bhadra, bIjA vizeSa hoI zake che, paNa prAye karIne A sAta naya mukhya hovAthI sadA smaraNamAM rAkhavA yogya che, je vidvAna vaktAnane vistAra karavAnI IcchA rAkhe te te kahI zake che. nAnA prakAranI vastumAM aneka aMzenA eka eka aMzanuM kathana karanAra vakatAnA upanyAsamAM sarva naya AvI zake che. - bhadra nayacaMdra, Aje vyAkhyAna samApta karavAno samaya thaI gaye che, tethI AvatI bIjI yAtrA karyA pachI te viSe vyAkhyAna karIzuM, AjanuM vyAkhyAna samApta karavAmAM Ave che. A pramANe kahI sUrivare pitAnuM vyAkhyAna samApta karyuM, te vakhate sarvanA mukhamAMthI "Adizvara bhagavAnanI jaya" e dhvani pragaTa thaye,te pachI sUrivara pitAnA ziSyanI sAthe pAdalipta nagarI tarapha AvyA, ane nayacaMdra pitAnA kuTuMbanI sAthe metIzAha zeThanI dharmazALAmAM pitAne utAre AvyA hate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA 2 jI. si ddhagirinI yAtrAnA parvane dvivase hajArA bhAvika zrAvA te pavitra yAtrA karavAne girirAja taLeTIpara ekaThA thayA hatA. sAdharmi vAtsalyanA parama dharmane jANanArA zrImaMtA taraphathI potAnA dharmabaMdhue ane dharma hunAnI sevA karavAne taLeTInA pavitra sthAna upara vividha jAtanA sevAnA sAdhanA taiyAra rakhAvAmAM AvyA hatA, zrAvakA zreNIbaMdha thai siddhAcaLanA sopAna upara caDatA, ane utaratA hatA. kSaNe kSaNe AdizvarabhagavAnanI jayanA vinae thatA hatA,ane tenA prati dhvanithI girirAja pAte paNa AdIzvara bhagavAnI jaya kahetA hAya tema dekhAtA hatA. A vakhate nayacaMdra peAtAnA kuTuMba sAthe siddhagirinI yAtrA karI taLeTInA pavitra sthaLa upara AvyA, tyAM AnaMdasUri peAtAnA ziSyAnI sAthe yAtrA karI te sthaLe padhAryAM hatA. nayacaMdre sakuTuMba sUrirAjane vaMdanA karI ane pachI vinayathI temanI AgaLa beThA, sUrivara nayacaMdrane kuTuMba sAthe samaya pramANe Avele joi hRdayamAM khuzI thayA, ane dharmalAbha AzISa ApI tenI samaya pramA ze upayeAga rAkhavAnI pravRttinI praza'sA karatAMA pramANe khelyA bhadra nayaca', tamane kharAkhara yAgya samaye hAjara thayelA jeI mane pUrNa saMtoSa thAya che, dareka dharmasAdhaka purUSe samayanA upa ceAga barAbara rAkhavA joie, gayelA samaya phrIvAra AvatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 29 ) samayane upayoga nahIM rAkhanArA manuSyanI AyuSya tadana vRthA jA ya che, ane teo pramAdanA pAtra banI pitAnuM amUlya mAnava jIvana gumAve che, A pramANe kahI sUrivare pitAnA vyAkhyAnano AraMbha karyo. AraMbha karatI vakhate teo nIce pramANe maMgalAcaraNane leka belyA hatA - " aiMdrazreNinataH zrImAnaMdatAnnAbhinaMdanaH / udhAra yugAdauyo jagadajJAna paMkataH // 1 // InI rANIe namelA nAbhirAjAnA putra zrImAna AdIzvara bhagavAn AnaMda pAme, jemaNe yuganI AdimAM A jagane ajJAnarUpI kAdavamAMthI uddhAra karyo che. 1 A pramANe maMgalAcaraNa karyA pachI AnaMdasUri pitAnA upadezane AraMbha karatAM belyA-bhadra nayacaMdra, zrAvikA sudhA ane vatsa jijJAsu, Aje sAta naya viSe je kahevAmAM Ave, te tame eka citte sAMbhaLaje. bhaTTa nayacaMdra, saMpUrNa rIte nayamArga kahI zakAya tema nathI. jeTalA vacananA mArga che, teTalA nayanA vacane che, ane jeTalA nayanA vacana che, teTalA ekAMta mAnavAthI anya mata che, tethI sarvanayanuM savistara svarUpa kahI zakAya tema nathI; mATe huM 'tamane tenuM saMkSepathI varNana kahI batAvuM chuM. upara je nayanA lakSaNe kahyA che, te naya mukhya rIte 1 dravyArthikanaya ane 2 paryAyArthika naya ema be prakAre che, tema vaLI te nizcayanaya ane vyavahAra naya--evA be prakAre paNa gaNelA che. te dravyArthikanaya, paryAyArthikanaya, nizcayanaya ane vyavahAranaya--e sarva nayanA mULa bheda che. temAM dravyArthika ane paryAyArthika e nizcayanayanA sAdhana hetu che, ema samajavuM, jenI aMdara upara kahela dravya prajana rUpe hoya te dravyArthika naya kahevAya che. eTale dravya che artha-prajana jenuM, te dravyArthika kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 30 ) nayamArgadarzaka, - te dravyArthika nayanA daza bheda che. 1 anvaya dvavyArthika, 2 svadramAdigrAhaka dravyArthika, 3padravyAdigrAhaka dvavyArthika, 4 5ramabhAva grAhaka dravyArthika, 5 kapAdhinirapekSa zuddha dravyArthika, 6 utpAdavyaya gaNave sattAgrAhaka zuddha dravyArthika, 7 bheda kalpanA nirapekSa zuddha dravyArthika, 8 ke pAdhi sApekSa azuddha dravyArthika, 9 utpAda vyaya sApekSa sattA grAhaka azuddha dravyArthika ane 10 bheda kalpanA sApekSa azuddha dravyArthika-A pramANe dravyArthika nayanA daza bheda che. nayacaMdra bhagavana, Ape dravyArthika nayanA daza bheda gaNAvyA paNa te darekanA artha samajAvAnI kRpA kare, kAraNa ke, tenA artha jANyA vinA e gahana viSayamAM amArI buddhine praveza thaI zakaze nahIM. AnaMdasUri AnaMdita thaIne bolyA-bhadra nayacaMdra, havedhyAna daIne sAMbhaLe dareka dravyane anvaya, tenA guNa paryAyane viSe heya che, eTale dravya eka guNa paryAya svabhAvI hoya che, te dravya jANavAthI tene sarva guNapayoya jANelA kahevAya che. A pramANe je jANavuM, te anvaya dvavyArthika naya kahevAya che. sva eTale pitAnAdravyAdikane grAhakanaya te svadvavyAdi grAhaka dravyArthika naya kahevAya che. Adi zabdathI dravya, kSetra, kAla ane bhA va e cArenuM grahaNa thAya che. eTale svadravya-pitAnuM dravya, svakSetra pitAnuM kSetra, vakAla-pitAne kAla ane svabhAva pitAne bhAva te cArethI dravyanI je sattA siddha thAya, te pramANa che-siddha che-A pramANe je jANavuM, te svadravyAdi grAhaka dravyArthika naya kahevAya che. ( jijJAsue prazna karyo-gurUvarya, te viSe kaI vastunuM daSTAMta ApI samajAve. putranA A vacanane pitA nayacake anumodana ApyuM, eTale sUrivarya belyA-bhadra, nayacaMdra, svadravyAdi grAhaka vyArthika nayane mATe eka mATInA ghaDAnuM dRSTAMta prasiddha che, eka mATIne ghaDe che, tenI aMdara je mATI che, te svadravya che. te pATalIpura vigere zaheramAM jyAM baneluM che, te tenuM svakSetra che. hemaMta vi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ( 31 ) gere je kAle te banAvyuM che, te svIkAla che. ane tenI aMdara je 2tAza vigere dekhAya che, te svabhAva che. e svadravya, svakSetra, svakAla ane svabhAva-e cArathI je ghaDAnI sattA che, te pramANa che ane siddha che-A pramANe mAnavuM, te svadravyAdika grAhaka dravyArthika naya kahevAya che. kema nayacaMdra, have e nayanuM svarUpa tamArA samAjavAmAM AvyuM ke nahI ? nayacaMdra-bhagavana, hA, huM dravyArthikanayanA tebIjA prakArane sArI rIte samajI gayo chuM. mArA hRdayamAMthI zaMkA dUra thaI gaI che. AnaMdasUribhadra, have dravyArthikanayane trIjo prakAra samajAvuM te dhyAnapUrvaka sAMbhaLajo. dravyArthikanayane trIjo prakAra para dravyAdigrAhaka kahevAya che. paradravya, parakSetra, parAla ane parabhAva- e cAranI apekSAe je prave, te paradravyAdi grAhaka dravyArthikanaya kahevAya che. jijJAsu-mahArAja, te kaI daSTAMtathI samajAve. AnaMdasUri-jema svadravyAdi grAhaka dravyArthikanayathI ghaDe svadravya, svakSetra, svakAla ane svabhAvanI apekSAe sata che. tema te ' te paradravya, parakSetra, parakAla, ane parabhAvanI apekSAe asat che. taMtu vigere e ghaDAne pAradravya che. kAzI pramukha parakSetra che. bhUta ane bhaviSya vigere parakAla che. ane zyAmatA vigere parabhAva che- e cArenI apekSAe ghaDe asata che. A pramANe je mAnavuM, te trIjo paradravyAdika grAhaka dravyArthikAya che. jijJAsu-bhagavana, eja daSTAMta uparathI e nayanuM lakSaNa sArI rIte spaSTa thayuM che. - AnaMdasUri-paramabhAva grAhaka nAme dravyArthikanayane cothe bheda daSTAMto sAthe kahuM chuM, te tame lakSa daIne sAMbhaLaje. dravyanI aMdara aneka jAtanA guNe rahelA hoya che, temAMthI je utkRSTa guNane bhAva grahaNa karavAmAM Ave ane tethI te dravya siddha thAya, te paramabhAva grAhaka dravyArthika naya kahevAya che. jema A. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32) nayamArgadarzaka tmA e padArtha jJAna svarUpa kahevAya che, jo ke te AtmAnI aMdara darzana, cAritra, virya, lezyAdika anaMta guNo rahelA che, tathApi sarvanI aMdara jJAna svabhAva utkRSTa che. kAraNake, bIjA dravyathI jJAna svabhAvavaDe AtmA jude dekhAya che, tethI AtmAne jJAna e parama utkRSTa bhAva che. tethI karIne AtmAnI aMdara aneka svabhAva rahelAM che, te chatAM je "jJAnamaya" AtmA ema kahevAya che, te paramabhAva grAhaka dravyArthikanayathI kahevAya che. evI rIte bIjA paNa je je dravya paramabhAva asAdhAraNa guNathI dekhAtA hoya ane tethI temanI elakha thatI hoya te temanI aMdara paNa paramabhAva grAhaka vyArthikanaya jANI levuM. he bhadra, nayacaMdra have dravyArthikanayanA pAMcamA bheda viSe kahuM, te dhyAnapUrvaka sAMbhaLaje-te pAMcame bheda kapAdhika nirapekSazuddhaka vyArthikanaya evA nAmathI oLakhAya che. jema sarva saMsArI prANI mAtrane siddha samAna zuddhAtmA gaNIe--eTale tene sahajabhAva je zuddhAtma svarUpa tene Agala karIe ane temanA je bhavaparyAya eTa le sAMsArikabhAva che, tene gaNIe nahIM, ata tenI vivakSA na karIye te kapAdhika nirapekSa zuddha dravyArthinaya kahevAya che. e uparathI ema samajavAnuM che ke, caturdazamAgaNA ane guNasthAnavaDe azu ddhanaya hoya che ema jANavuM. ane sarva saMsArI zuddhanayanI apekSAe zuddha che, ema jANavuM, utpAdayanI gaNatAe ane sattAnI mukhyatAe zuddhadravyArthika jema dravya nitya che, ahI traNe kALe tenA rUpanI sattA vicalita nathI acala che. A pramANe dravyanA rUpanI sattA mukhyapaNe grahaNa karavI. jo ke dareka dravyanA paryAya kSaNe kSaNe pariNAmI eTale rUpAMtarane pamanArA che, tathApi jIva tathA pugala vagere dravya sattA kadipaNa calAyamAna thatI nathI. kahevAno Azaya e che ke dravyanI utpatti ane nAzanuM gANapaNuM karI tenI sattAne mukhya manAve te chaThe u. pAda vyathANu sattAgrAhaka zuddhadravyArthikana kahevAya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - nayamArgadarzaka ( 33 ) : je dravya pitAnA guNa paryAya tathA svabhAvathI juduM nathI-abhinna che, A pramANe mAnavuM, te sAtame bheda kalpanA nirapekSa zuddha dravyArthika naya kahevAya che. je kALe je dravya je karmanA bhAvane pariName, te kAle te dravya te bhAvamaya che, ema mAnavuM, jemake "kredhAdi karma bhAvamaya AtmA." te kapAdhisApekSa azuddha dravyArthika nAme AThamo bheda che. jijJAsu-bhagavana te viSe daSTAMta ApIne samajAve, te u. pakAra thaze. AnaMdasari-bhadra, te viSe leDhAnA geLAnuM daSTAMta che. jema leDhAne geLe agnimAM mukI rAte banAvyuM hoya, te kAle te geLAne agnirUpa jANo, tene viSe e AThame naya ghaTe che. jemAM AtmA savabhAve zuddha che, paNa kedha mahAdi karmanA udayathI te jyAre dhamaya ke mehamaya banI jAya che, te samaye AtmAne te rUpa jANu -e A nayathI siddha thAya che, e nayane laIne AtmA eka chatAM tenA ATha bheda kapelA che. bhadra nayacaMdra, navame utpAda vyaya sApekSa sattAgrAhaka azuddha dravyArthika naya kahevAya che. dravyane eka samayamAM utpAda, (utpatti) ane vyaya--nAza kahevuM, te navame naya kahevAya che. jema senAnA kaDAnI utpattine je samaya che, te senAnA bAjubaMdhane nAza karavAne paNa samaya che. tenI aMdara je senAnI sattA che, te avajanIya che. dazame bheda kalpanA sApekSa azuddha dravyArthika naya che, te nayamAM bheda kalpanAnI apekSA rahe che. jJAnadarzana vagere AtmAnA zuddha guNa che. ahiM "AtmAnAe chaThI vibhakti bheda batAve che ke, AtmAnA guNa AtmAthI judA che. keI kaheze ke, "A pAtra bhikSunuM che." te pAtra ane bhikSune bheda che, jo ke guNa ane guNane bheda che nahIM, te paNa bhedanI kalpanAnI apekSA vaDe azuddha dravyArthika nayanA mata pramANe ema kahI zakAya che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa ra che ka ka ya ka aa w ( 34). nayamArgadarzikA bhadra nayacaMdraka, A pramANe dravyArthika nayana daza bheda che, te tamAre smaraNamAM rAkhavA joIe. hamezAM jo e tamArA smaraNamAM haze te kadi paNa tamArA hRdayamAM zaMkA utpanna thaze nahIM, koI paNa dravya viSe vicAra kare te vakhate tenI aMdara A nayanI janA karaze, te tamArA niHzaMka hRdayamAM jJAnane zuddha prakAza paDaze. sUrivaranA A vacana sAMbhaLI nayacaMdra hRdayamAM prasanna thaI be -mahAnubhAva, ApanA vacana yathArtha che, ApanA A upadezathI mArA hRdayanI nirmalatA vadhatI jAya che. Ape je dravyArthika nayane baMdha Ape, tenAthI mArA hRdayamAM koI vilakSaNa prakAza paDe che, have mane pratIti thAya che ke A pramANe sarva nayanuM svarUpa samajavAthI mArA aMtarpeTa ughaDI jaze. sUrivara-bhadra, "tathAstu" tArI IcchA saphaLa thAo, have samaya thaI gayo che, tethI AjanuM vyAkhyAna samApta karavAmAM Ave che. AvatI kAle yAtrA karyA pachI punaH vyAkhyAna ApavAmAM Avaze. sUrivaranA A zabdanI samApti sAthe ja sarvanA mukhamAMthI "AdI. zvara bhagavAnanI jaya-e vAkyane dhvani pragaTa thaye. ane sarva pitapotAne sthAne cAlyA gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R. B. IF ' T - mano yAtrA 3 jI. OHlakAmAtAnA gi - BEAR DURATI) S vika : 3 RE ke zabada - hgHEIGURATED_ In tharAja siddhagiri yAtrAdhuonA jaya dhvanithI gAjI rahyA hatA. AdIzvara prabhunI TuMka upara bhAvika zrAvake zreNIbaMdha pUjA karavAnI pravRtti karatA hatA. dIrgha yAtrAne saMkalpa karI AvelA yAtrAdhuoe pavitra ( girirAjanI pradakSiNa karavAne nIkaLI paDyAM hatAM. jANe muktisuMdarInA mahelanI nisaraNI hoya tevI seDIo upara hajAre bhavya vividha prakAranI bhAvanA bhAvatA caDatA hatA. A samaye nirmala hRdayane nayacaMdra pitAnA kuTuMbane laI zuddha bhAvathI yAtrA karI pAchA vaLyA hatA. AnaMdasUrie ApelA upadezanuM hadayamAM manana karate hate. zrAvikA subedhA ane putra jijJAsu sUrivare samajAvelA dravyArthika nayanI vAta karatAM utaratA hatA. buddhimAna putranI zaMkAne sujJa mAtA dUra karatI hatI, ane vacce vacce nayacaMdra temane anumodana Apate hate. jyAre nityane samaya thaye eTale te Astika kuTuMba girirAjanI taleTI upara AvyuM, ane ziSya sAthe parivRtta thaI beThelA sUrivarane bhAvapUrvaka vaMdanA karI temanI sAMnidhyamAM beTha. sUrivare sAnaMda mukhe te bhAvika kuTuMbane dharmalAbhanI AzISa ApI, pachI temaNe nIce pramANe maMgalAcaraNa karyuM. javyAtmapaMkajobAsanAskaraM dharmadAyakam javoddhArakaraM vIraM vaMde zrI dharmanAyakam // 1 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * * * * * * * * * * * * * ( 36 ) nayamArgadarzaka artha--bhavya jIvarUpI kamalane vikAsa karavAmAM sUrya samAna, dharmane ApanArA ane saMsAramAMthI uddhAra karanArA dharmanA nAyaka zrI vIra prabhune huM vaMdanA karuM chuM. 1 ' A pramANe maMgaLAcaraNa karyA pachI AnaMdasUrie pitAnA upadezane AraMbha karyo--he bhavyAtmA nayacaMdra, sudhA, ane jijJAsu, tame sAvadhAna thaIne sAMbhaLo-gaI kAle tamane dravyArthika nayanA daza bheda samajAvyA che, Aje paryAyArthikanaya viSe samajAva vAmAM Avaze. paryAya e zabdane artha prathama jANavuM joIe, je utpatti tathA vinAzane prApta thAya, te paryAya kahevAya che, tene mATe AgamamAM lakhe che ke,- . anAdinidhane avye svaparyAyAH pratikSaNaM / janmajaMti nimajjati jalakabolavajale // 1 // bhAvArtha--anAdi ane anaMta evA dravyamAM tenA pitAnA paya jalamAM taraMganI jema kSaNe kSaNe utpanna thAya che, ane nAza pAme che. 1 te paryA cha cha prakAre hAni ane vRddhi ane rUpe gaNAya che. zAstrakAroe te paryAyanA be prakAra kahelA che. 1 sahabhAvI 5ryAya ane 2 kamabhAvI paryAya, je sahabhAvI payaya, te dravyane guNa kahevAya che, ane kamabhAvI paryAya, te paryAya che. A vakhate nayacaMdra prazna karyo-bhagavana, te paryAyanA sahabhAvI ane kamabhAvI evA je bheda kahyA, te kaI dAkhale ApI samajAve, te amArI upara upakAra thaze. * AnaMdasUri zAMtatAthI belyA-bhadra nayacaMdra, jema AtmA e padArtha che, tenI aMdara je vijJAna zakti che, te tene sahabhAvI paryAya kahevAya che, ane AtmAne je sukha, duHkha, zeka, harSa vagere thAya che, te tene kamabhAvI paryAya kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzikA ( 37 ) sUrivaranA mukhathI A vacane sAMbhalI nayacaMdra hRdayamAM prasarA thaI gaye, ane teNe te mahAnubhAvane hRdayathI upakAra mAnya. A vakhate buddhimAna jijJAsu hadayamAM vicAra karIne bebhe- bhagavana, Ape paryAya zabdane artha kahyA, te uparathI mane eka vAta yAda Ave che ke, paryAyanA bIjA paNa keI bheda hovA joIe, paNa te bheda kevI rIte haze, te mArA samajavAmAM nathI, te Apa kRpA karI te viSe samajAve. sUrivara--AnaMda pAmatA belyA-"bhadra, tAruM kahevuM yathArtha che. paryAyanA bIjA be bheda che, je jANavAthI dravyanA ane nayanA svarUpamAM vizeSa prakAza paDe che. sAMbhaLe, have te vize samajAvuM. svabhAva ane vibhAva tathA dravya ane guNa-e cAra prakAre 5thayanA bheda thaI zake che, eTale 1 svabhAva dravya vyaMjana paryAya. 2 svabhAva guNa vyaMjana payaya. 3 vibhAva dravya vyaMjana paryAya ane 4 vibhAva guNa vyaMjana paryAya, evI rIte tenA nAma thaI zake che. nayacaMdra-bhagavad , te paryAyanA bheda dAkhalA ApI samajAve, jijJAsu-hA, mahArAja, tenA dAkhalAnI jarUra che, dAkhalA sivAya e vAta buddhimAM AvI zake tevI nathI. - sUrivara belyA-he bhavyAtmAo, tene dAkhale jIva upara prava teM che, te dhyAna ApIne sAMbhaLe, jema jIvane carama zarIrathI kAMI ka nyUna siddha paryAya che, e tene svabhAva dravya vyaMjana paryAya kahe vAya che. jIvanI aMdara anaMtajJAna, darzana, sukha ane vIrya vagere je guNa che, te svabhAva guNa vyaMjana paryAya kahevAya che. jIvanI je rAzI lAkha eninA bheda che, te vibhAva dravya vyaMjana paryAya kahevAya che, ane jIvane mati vagere che, te tene vibhAva guNa vyaMjana paryAya kahevAya che. tevI rIte pudgala ne dvayaNuMka (be ANuM) vagere vibhAva dravya vyaMjana paryAya, rasathI bIjo rasa ane ga dhaMthI bIje gaMdha ItyAdi je pudagalanA vikAra te tene vibhAva guNa vyaMjana paryA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) nayamArgadarzaka. ya, pudgalanAje avibhAgI pudgala paramANuM te svabhAva dravya vyaMjana paryAya ane pudgalanA eka eka varNa, gadha, rasa ane avirUddha e spa----e tenA svabhAva guNu vyaMjana paryAya kahevAya che, tevI rIte ekattva pRthakatvAdi paNa paryAya che. nayaca'dra-bhagavan, have huM paryAyanA artha kharAkhara samajjA chuM. sarivarabhadra, jo paryAyanA a tamArA samajavAmAM kharAkhara AvyA hoya te| paryAyanA lakSaNA kahI batAveA. nayaca'dra--mahArAja, paryAcanA lakSaNa mArA manamAM samajAyA che, paNa tene vivecana karI samajAvAnI mArAmAM zakti nathI. A vakhate sUrivare subAdhA ane jijJAsunI sAme joine kahyu, huM zrAvikA subAdhA, ane zrAvaka putra jijJAsu, tame paryAyanA lakSaNA kahI zake ke nahIM ? sumedhA vinayathI khelI--gurU mahArAja, eka pavitra vidvAn sAvIjIe mane paryAyanA lakSaNanI eka gAthA zIkhaDAvI che, te uparathI huM samajI zakI chuM, 44 sUrivara--zrAvikA, tyAre e gAthA ThThI teno artha samajAve. pachI sukhAdhA te gAthA ane tenA artha nIce pramANe kahe cheetN ca pahutaM ca saMkhA saMtrANamevaya / saMjogo ya vibhAgo ya, pajjayANaM tu laksvaNaM // 1 // bhAvA--ekanA je bhAva te ekatva eTale judA judA paramANu hAya te chatAM ekapaNuM jemake ' A ghaDo che, ' e pratItinA hetu che te ekatva, pRtha eTale ke judApaNuM e jJAnanA hetu che. saMkhyA ( gaNatrI thai zake te ), saMsthAna ( sthitirUpa ), sayeAga ( maLavApaNu' ), ane vibhAga ( judA judA bhAga paDI zake te ), eTalA paryAyanA lakSaNo che. sumeAdhAnA A vacana sAMbhaLI sUrivara prasanna thaIne melyAzrAvikA, tamane dhanyavAda ghaTe che. paryAyanA lakSaNA jANavAne mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzIka ( 39 ) ghaNIja upayAgI A gAthA tame yAda karI che. bhadra nayacaMdra ane vatsa jijJAsu, tame paNa A gAthA yAda karI lejo. A pramANe kahI sUrivare potAnuM vyAkhyAna Agala calAvyuM, he bhavya AtmAe, e upara kahela paryAya jemanu artha-prayAjana hoya te paryAyArthika naya kahevAya che, te nayanA cha prakAra che. pahelA anAdi nitya zuddha paryAyArthika, khIne sAdi nitya zuddha paryAyArthika, trIjoutpAda vyaya grAhaka anitya zuddha paryAyAthika, cAtheA sattA sApekSa nitya azuddha paryAyArthika, pAMcamA kamApAdhi nirapekSa nitya zuddha paryAyArthika ane chaThTho kopAdhi sApekSa anitya azuddha paryAyArthikaka-A cha prakAra paryAyArthika nayanA kahevAya che, te cha prakAranA nayanA dRSTAMta sAthe artha samajAvuM, te tame dhyAna daIne sAMbhaLo-merU parvata vigere sthAnAmAM puddalanA pravAha anAdi ane nitya che. asaMkhyAta kAle te puGeAnA paraspara sa'krama thayA kare che, paNa temanu' saMsthAna te tenu teja rahe che, evI rIte ratnaprabhA vigere pRthvInA paryAya paNa jANI levA. tevI rIte je jANavuM, te anAdRi nitya zuddha paryAyArthika naya kahevAya che. je siddhanA jIva che, tenA paryAya Adi che, kAraNa ke, jyAre sarva karmInA kSaya thAya che, tyAre siddha paryAya utpanna thAya che, tethI te Adi thayA paratu tenA aMta nathI, mATe te nitya che, Ama mAnavuM, te sAnlRi nitya zudhdha nAme bIjo paryAyArthika naya kahevAya che. dareka samaye samaye paryAya vinAzI ane jyAre te vinAzI thayA tA samaye tenA utpAda paNa thavAnAja; para'tu temanI dhruvatA ( sthiratA ) gANutAthI dekhAtI nathI, tema mAnavuM, e sattAnI gaNatAthI utpAda vyaya grAhaka anitya zudhdha nAme trIjo paryAyArthika naya kahevAya che. eka samayamAM paryAya utpAda, vyaya ane dhruva--e traNethI rU 'dhAela hAyache; paraMtu paryAyanuM zuddha rUpa kayu' kahevAya ke je tenI sattA na dekhADAya, paNu ahIM te mUla sattA dekhADI che, tethI paryAya aNu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) nayamArgadarzaka ddha thaye; A pramANe je mAnavuM, te sattAsApekSa nitya azuddha nAme ethe paryAyArthika naya kahevAya che. jema saMsArI jIvane paryAya siddhanA jIvanA jevo che, ke saMsArI jIvane karmanI upAdhi che, paNa tenI vivakSA na karIe (te kahevAnI IcchA na rAkhIe) ane jJAna, darzane cAritra vagere zuddha paryAyanI vivakSA karIe te te karmopAdhi nirapekSa nitya zuddha nAme pAMcame paryAyArthika naya kahevAya che. jema saMsAra vAsI jIvone janma tathA maraNane vyAdhi che, te janmAdika paryAya jIvane karmanA saMgathI hoya che, te anitya ane azuddha che, tethI mekSAthI jIvate janmAdika paryAyane nAza karavAne pravarte che ema mAnavuM, te karmopAdhi sApekSa anitya azuddha nAme chaThe paryAya kahevAya che. bhadra nayacaMdra, A pramANe paryAyArthika nayanA cha bheda kahelA che, te hamezAM tamArA hRdayamAM dhAraNa karI rAkhaze. nayacaMdra-bhagavana, Ape paryAyArthika nayanA je cha bheda kahyA, te sAMbhaLI mArA mananI ghaNI zaMkAo dUra thaI gaI che, have kRpA karI bAkInA nayanA lakSaNo samajAve. AnaMdasUri AnaMdapUrvaka bolyA-bhadra, Aje vyAkhyAna samApta karavAno samaya thaI gayo che, mATe te viSe upayogI vyAkhyAna AvatI kAle kahevAmAM Avaze. sUrivaranA A vacane sAMbhaLI tatkAla nayacaMdranA kuTuMbanA mukhamAMthI Adizvara bhagavAnanI jayane pavitra dhvani pragaTa thayA ane tenI AsapAsane taLeTIne pradeza te dhvani ane tenA pratidhvanithI gAjI uThaze. biN" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA 4 thI. bhAmaNi sUryanA kiraNAnI rakta prabhA siddhagirinA 5vitra pradeza upara paDatI hatI. te prabhAne laine te girirAja kanakagirinA jevA dekhAtA hatA. uMcA zikharene laIne eka tarapha chAyA ane bIjI tarapha taDake evI rIte girirAjanI maneAhara racanA dekhAtI hatI. jinAlayeAmAM thatA ghaTA nAdanA dhvaniethI tIrtharAjanI guphAe pratidhvanita thatI hatI. pUjA A vakhate nayacaMdra peAtAnA kuTuMba sAthe AdinAtha prabhunI bhakti karavAne girirAjanA zikhara upara caDatA hatA. mArgamAM AvatA pUrvanA aitihAsika sthAnone joI subAdhA potAnA jijJAsu putrane te te sthalanA camatkArI pUrva vRttAMteAnI vArtAo karatI hatI, te sAMbhaLI zrAvaka kumAra jijJAsu hRdayamAM AnaMda pAmI uttama prakAranI bhAvanA bhAvatA hatA. Aja vakhate pavitra mahAnubhAva AnadasUri peAtAnA ziSya parivAra sAthe cAtrA pUrNa karI pAchA pharatA hatA. sUrivara vAvRddha hatA, tathApi parISahu sahuna karavAnuM mahAn sAmarthya dhAraNa karatA hatA. teone prAtaHkAle vahelA uThI AvazyakAdi nitya kriyA karI yAtrA pUrNa karI pAchA pharatA joI nayacaMdra, sukhAdhA ane jijJAsu sAnadAghdha thaI gayA hatA. tI mArgomAM sUrivarane vaMdanA karI dharmalAbha AzISa lai te zrAvaka kuTuMba utAvaLuM AdIzvara prabhunA maMdira pAse AvI paheAcyu... ane tyAM pUjAbhakti vigere karI nitya pra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( kara ) nayamArgadarzaka mANe AnaMdasUrinI vyAkhyAna bhUmimAM dAkhala thaI upadeza zravaNa karavAne tatpara thayuM. sUrivara nityanA niyama pramANe yAtrA pUrNa karI te sthAne AvyA hatA ane temaNe upadezanA AraMbha pahelA nIce pramANe maMgalAcaraNa karyuM- vimanAcanasaMsthAno vimatrAtmA jinezvaraH jIyAdAdIzvaraH zrImAn vimalajhAna nAskaraH // 1 // vimalAcala upara rahelA, nirmala AtmAvAlA ane nirmala jJAnanA sUryarUpa evA zrImAna AdIzvara jinezvara jaya pAme. bhadra nayacaMdra, zrAvikA subedhA ane jijJAsu, sAta nayanA mUla bheda dravyArthika naya ane paryAyArthika nayanA bhede meM tamane kahI saMbhaLAvyA che. have te baMne nayamAM zuM jANavuM joIe e vAta tamAre lakSapUrvaka sAMbhaLavI. e dravyArthika ane paryAyArthika nayanI aMdara sthAna rahelA che, te tamAre prathama samajavuM joIe. te sAvadhAna thaIne sAMbhaLajo je dravyArthika naya che, te nityasthAnane jaNAve che, kAraNa ke, dravya nitya ane sarva kAlamAM hoI zake che, ane je paryAyArthika naya che, te anityasthAnane jaNAve che, kAraNa ke, paryAya anitya che. nayacaMdra-sUrivarya, te viSe kaI pramANa hoya te darzAvI amane vizeSa spaSTa karI samajAve. rivara-bhadra nayacaMdra, rAjaprakSIya vRttimAM tene mATe lakhe " dravyArthika naye nityaM payArSika naye tvanityaM dravyArthika nayo dravyameva tAttvikamanimanyate na tu paryAyAn dravyaM cAnvayi pariNAmitvAt sakalakAlajAvi javati // " A pramANa vAkyane bhAvArtha e che ke, "dareka vastu dravyArthika nayathI nitya che ane paryAyArthika nayathI anitya che. je dravyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. rthika naya che, te dravyane tAttvika vastu mAne che ane paryAyane tAttvika vastu mAnatA nathI. kAraNa ke, dravya pariNAmI heAvAthI anvayI che ane tethI te sarva kAla sat rUpa che. ' ( 43) nayacaMdra-bhagavad, Ape ApelA A pramANathI mane va dhAre spaSTa thayuM che. A vakhate subeAdhAe vinayathI prazna karyA-bhagavana, mArA manamAM eka za`kA utpanna thaI che, te AjJA hoya te nivedana karUM. sarivara--zrAvikA, bahu khuzInI vAta che. saza'kane niHzaka karavA, eja amArU kanya che. sumedhA--bhagavan, jyAre Ape sAta nayanA mala be bhedarUpe dravyArthika ane paryAyArthika naya kahyA, te guNArthika naya nAme trIjo bheda paNa kahevA joie. kAraNa ke, jema dravya, ane paryAya jema vastumAM pradhAna che, tema guNa paNa pradhAna che. tethI guNArthika nA me trIjo bheda kema na heAI zake ? sUrivara--bhadre, paryAyanA grahaNanI sAthe guNanuM paNuM zreNu thai jAya che, tethI guNArthikanaya judo hoi zake nahIM, subAdhA--bhagavana, ApanuM kahevuM yathArtha che, mArI te za' kA dUra thai gai, paNu eka bIjI zaMkA utpanna thai che. sUrivara--bhadre, te za'kA pragaTa kara. subAdhA--paryAya e dravyanA hAya che, te eka draSyArthika nayanI aMdara paryAyArthika AvI jAya che, te chatAM dravyArthika ane paryAyA thiMka--evA be bheda zA mATe kahyA haze? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat sUrivara--bhadre, dravya ane paryAyanA lakSaNA bArIkIthI jovA nA che. teonA svarUpamAM sUkSma rIte vizeSatA Ave che. dravyanA ka ratAM paryAya sUkSma che. eka dravyanI aMdara anata pA~yA hAvAnA sa bhava che, dravyanI vRddhi thatAM paryAyanI avazya vRddhi thAya che. pratyeka www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) nayamArgadarzaka dravyamAM saMkhyAtA asaMkhyAtA paryAya rahelA che, avadhijJAnathIja tene paricacheda thaI zake che ane paryAyanI vRddhi thatAM dravyanI vRddhinI bhajanA che. bha, AhaMta zAstranA praNetAe dravya, bhAva, kSetra ane kALane mATe lakhe che ke, dravya bhAvanI vRddhimAM kSetrakAlanI vRddhinI bhajanA che ane dravyanI vRddhi thatAM bhAvanI vRddhi avazya thAya che. A ne bhAvanI vRddhimAM dravyanI vRddhinI bhajanA che. vaLI kSetrathI dravya ane naMtagaNuM che ane dravyathI paryAya avadhi jJAnanuM ja viSayabhUta che, te saM. kheya guNa tathA asaMkheya guNa che." he zrAvikA subedhA, tethI dravya ane paryAyanA svarUpamAM bheda haI zake che, mATe dravyArthika ane paryAyArthika-evA nayanA be bheda kahelA che. jo ke te baMne naya paraspara malatA paNa che, tathApi te pitA pitAnuM judApaNuM choDatA nathI. subedhA-bhagavana, ApanA A upadezanA prakAzathI mArI zaMkAnuM aMdhakAra naSTa thaI gayuM che. mahAnubhAva, Ape mArI para mane hAna upakAra karelo che. ApanA jevA anagAra rane kharekharaniSkAraNa paropakArI che. jijJAsu vinayathI be -bhagavad Ape mArI mAtAnI zaMkA dUrakarI paNa kRpA karI mArI zaMkA dUra kare. sUrivara-bhadra, vaLI tAre zI zaMkA utpanna thaI che? kahe. jijJAsu-bhagavana, meM eka sthaLe vAMcyuM hatuM ke, sAmAnya ane vizeSa-e dravya tathA paryAyathI judA che, te tenI sAthe kema na joDAya? ane te uparathI sAmAnyArthika ane vizeSArthika-evA nayanA be prakAra kema na thAya? sUrivara-bhadra, tane dhanyavAda ghaTe che. teM je zaMkA karI te kharI zake che. tArI tIvra buddhine pUrNa abhinaMdana ghaTe che. sAbhaLa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ( 41 ) te zaMkAnuM nirAkaraNa karU --sAmAnya ane vizeSa dravyaparyAyathI jIdA cheja nahIM tethI sAmAnyArthiMkanaya ane vizeSAthiMkanaya hAI zake nahIM. A vakhate nayaca Mdre vinayathI puchyuM--bhagavan, sAmAnya ane vizeSamAM huM samajate nathI, mATe tenu svarUpa samajAve. A vakhate jijJAsue namratAthI potAnA pitAne puchyu -pitAjI, Apa zuM bele che? sAmAnya ane vizeSanA lakSaNeA me tamArI pAsethIja sAMbhaLyA che. nayaca'dra--vatsa, za'kA jALanA prabhAvathI huM te vAta bhulI gayo chuM. mArU' keTaluMeka zakAonA adhakAramAM adRzya thaI gayuM che. huve A sUrivaranA upadezarUpI sUryathI te aMdhakAra dUra thatuM jAya che. sUrivara sAnaMda vadane belyA---putra jijJAsu, sAmAnya ane vizeSanuM lakSaNa tArA mukhathI sAMbhaLavAnI icchA che, mATe tuM he. jijJAsu--bhagavana, ApanI samakSa kahevAne Tu'samartha nathI, pachI sUrivare ati AgrahapUrvaka AjJA karI eTale jijJAsu atizaya namratAthI elyA--bhagavana, sAmAnya e prakAranA che. eka tik sAmAnya ane khIjuM urdhvatA sAmAnya. jema ' tiryaMcamAM gAya gavaya ( rAjha ) nA jevI che. ' ahiM gavAdikamAM gotvAdi svarU5 tulya pariNatirUpa tik sAmAnya che. e tiryak sAmAnya kahevAya che. 2tA sAmAnya tene kahevAmA Ave che ke pUrvApara vivarttavyApi mRdAdvi dravya e trikAla gAmi che pUrvApara paryAyamAM eka anugata te te pAMcAne prApta thAya, evI vyutpattiyaDetrikAla vatta je vastune aMza che, te udhvatA sAmAnya kahevAya che; jema kaDA ane kaMkaNamAM tenu teja sAnu che, athavA tenA teja A jinadatta che. ' tik sAmAnya pratyeka vyaktimAM sAdRzya pariNatirUpa che ane urdhvatA sAmAnya teA dravyanI vivakSAvaDe kahI zakAya che. je vizeSa che, te sAmAnyathI juduM che. kAi paNa vastunA viva thavA e vizeSanuM lakSaNa che, vizeSa vyaktirUpa paryAyanI 'ta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 46 ) nayamArgadarzaka rgata rahela hoya che, tethI dravyArthika ane paryAyArthika zivAya bIjA nayanA bheda thaI zakatA nathI. sUrivara-bhadra jijJAsu, tane dhanyavAda ghaTe che. tArUM buddhibala joI huM ghaNeja prasanna thayo chuM. jijJAsu-bhagavana, mArAmAM kAMI paNa buddhibala nathI. je kAMI meM yathAmati sAMbhaLyuM che athavA vAMcyuM che, te ApanA jevA mahAtmA munivarene ane A mArA pUjya mAtA pitAne pratApa che. nayacaMdra-bhagavana, have kRpA karI bAkInA nayanuM zuddha svarUpa samajAve. sUrivara sasmita vadane belyA-he bhavya AtmAo, meM tamane ne dravyArthika ane paryAyArthika je nayanA mUla be bheda kahyA, te baMne bhedanA malIne sAta naya thAya che. pelA dravyArthika nayanA traNa bheda che. 1 nigama, 2 saMgraha ane 3 vyavahAra. bIjA paryAyArthika nayanA cAra bheda che. 1 jusUtra, 2 zabada, 3 samabhirUDha ane 4 evabhUta e savamalIne sAta naya thAya che. nayacaMdra, bhagavana, e nayanI saMkhyA sAtathI ochI ke vadha tI haze ke nahIM? sUrivara-bhadra, pravacana sAreddhAranI vRttinI aMdara nayanA pAMca bheda, cha bheda ane cAra bhedapaNa kahelA che. tathApi ghaNebhAge sA tanayanI saMkhyA vizeSa pravRtta che. je eka mAna-mahAsattA, sAmAnya tathA vizeSa vagere jJAnavaDe vastune mApanahIM pariccheda kare nahIM paNa sAmAnya vizeSa vagere aneka rUpathI vastune mAne te naigamanaya kahevAya che. athavA "huM lekamAM va. suM chuM, tiryagalekamAM vasu chuM" ema je siddhAMtamAM ghaNuM pariccheda batAve te nigama kahevAya che ane te nigamane viSe je thAya, te nai. gamanaya kahevAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke, je eka nahIM, paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzika. (47) anekarUpe vastune mAnavuM, te naigamanaya kahevAya che. ane te dravyArthika nayane prathama bheda gaNAya che. bIjo saMgraha naya che. sam eTale samyaka prakAre je grahaNa ka rAya, te saMgraha naya kahevAya che. eTale jenAthI arthane viSaya piM Dita thaI eka jAtimAM prApta thAya, te saMgraha na kahevAya che, A saMgraha nayamAM sAmAnyanI mAnyatA che, vizeSanI nathI, tethI e naya nA vacana sAmAnyanA arthavALA kahevAya che. e saMgraha naya sAmA nya rUpavaDe sarva vastuone pitAnAmAM aMtargata kare che arthAt sAmAnya jJAnane viSaya kare che. bhadra nayacaMdra, have dravyArthika nayanA trIjA bheda vyavahAranayanuM svarUpa kahuM, te tame lakSapUrvaka sAMbhaLaje. naigama ane saMgrahanayanA karatAM vyavahAranaya vadhAre pravarte che. e nayanI sAthe A vizvanA vyavahArane saMbaMdha rahelo che te vyavahAranaya haMmezA vinizcayanAarthamAM pravarte che. ane tenAM svarUpanuM lakSaNa paNa tene anusarIneja raheluM che, nayacaMdra-bhagavana, vinizcaya zabdane zuM artha thAya? te kRpA karI samajAve. sUrivara-vinizcaya e zabdamAM vinira6 ane vaya evA traNa zabdo che. vaya eTale piMDarUpa hevuM, ekaThuM thavuM, ane nim eTale adhika arthAt je adhika piMDarUpa thavuM, te nizcaya kahevAya che. nizcayane artha sAmAnya, te sAmAnya vi eTale jemAMthI game che, te vinizcaya kahevAya arthAt sAmAnyane abhAva, tevA vinizcayamAM je sadA pravarte, te vyavahAranaya kahevAya che. A jagatamAM ghaDe,thAMbhale kamala vagere je padArtho che te badhA te tenI gya kriyAmAM pravarte che, jemake ghaDAthI pANI levAya che,thAMbhalAthI Teke levAya che vagere e vyavahAra sarva dravyamAM pravarte che, e kiyAvALA padArthothI atirikta (juduM) koI sAmAnya nathI, mATe e vyavahAranaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) nayamArgadarzaka. * sAmAnya mAnatA nathI, tethI lekavyavahAra pradhAna je naya, te vya vahAranaya kahevAya che. athavA vinizcayane artha vizeSa nizcaya paNa thAya che. e uparathI govALa vigerenI alpamati strI ane bALake je arthane jANe, tevA arthamAM je pravarte, te vyavahAranaya kahevAya che. nayacaMdra-mahAnubhAva, tene mATe vizeSa spaSTa karI samajAve. sUrivara-bhadra nayacaMdra, eka mATIne ghaDo che, tenI aMdara pAMca varNa, be gaMdha, pAMca rasa, ane ATha sparza nizcayathI rahelA che, paNa jo te ghaDe koI alpamati gavALanI strIne batAvIe te te je varNa, gaMdha, rasa ane sparza adhika haze, te dekhaze ane te kaDI jaNAvaze-bAkInA varNa, gaMdha, rasa ane sparza te mAnaze nahIM, e vyavahAranaya kahevAya che. nayacaMdra, bhagavana , have vyavahAranayanuM svarUpa yathArtha rIte mArA samajavAmAM AvyuM che. ' sUrivara-bhadra nayacaMdra, e pramANe nigama, saMgraha ane vya vahAra-e dravyArthika nayanA traNa bheda meM kahyA che, have nityane samaya thaI gayo che, tethI AjanuM vyAkhyAna samApta karavAmAM Ave che." A pramANe kahI sUrivare pitAnuM vyAkhyAna samApta karyuM, eTale nayacaMdra pitAnA kuTuMba sAthe sUrivarane vaMdanA karI tyAMthI svasthAna pratye cAlyo gayo. sUrivara paNa potAnA ziSyanI sAthe pitAnI Avazyaka kriyAmAM pravaryA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ reka yAtrA 5 mI. 6--- - -- - -- o = = = E] = E -, AjezrImAnuM ailekTrapati zrI AdIzvara bhagavAnanI ma hApUjA bhaNavAnI hatI. zraddhAlu zrAvake ulaTathI *ii temAM bhAga levAne zreNIbaMdha jatA hatA, bAla, tame 0 rUNa ane vRddha zrAvako ane zrAvikAo jayadhvani ka * ratAM karatAM girimArge jatA hatA. A samayane dekhAva kharekhara cittAkarSaka hate. girirAjanA zikhara upara dhUmravaNI AkAza thaI rahyuM hatuM. jANe pavitra yAtrAonA zarIrathI bhinna thayelI karmaja uDatI hoya, tema dekhAtuM hatuM. A samaye zuddha zrAvaka nayacaMdranuM kuTuMba te mahotsavamAM bhAga levAne uttama bhAvanA bhAvatuM pravRtta thatuM hatuM. mahAnubhAva AnaMdasUri paNa potAnA ziSya parivA2 sAthe te mahatsavane dhArmika lAbha bhAvathI melavavA tatpara thayuM hatuM. jyAre nityane samaya thaye, eTale sUrirAja girirAjanI taleTa upara padhAryA ane te ja vakhate upagane dhAraNa karanAre nayacaMdra pitAnA kuTuMbane laI te sthAne AvyuM. nayacaMdra, subedhA ane jijJAsu-e pavitra tripuTIe sUrivarane vidhithI vaMdanA karI pratyAkhyAna grahaNa karyA. te pachI AnaMdasUrie pitAnA vyAkhyAnane AraMbha karyo. prathama nIce pramANe maMgalAcaraNa karyuM yasyopadeza taraNiH prakAzayati sarvadA / dharma tejo dharaH tIvaH trijagatkamalAkaraM // 1 // dharmanA rUpa tejane dhAraNa karanAra jene upadezarUpI tIvra sUyaM traNa jagarUpI sarovarane sadA prakAzita kare che. 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) nayamArgadarzaka. A pramANe maMgalAcaraNa karyo pachI sUrivara bAlyA~~bhadra nayaca'dra, zrAvikA subeAdhA ane zrAvakaputra jijJAsu, gaikAle dravyArthika nayanA traNa bheda je naigama, sa'graha ane vyavahAra che,- -e traNa naya viSe meM tamane samajAvyu` che, have Aje pA~yArthika nayanA cAra bhedarUpa cAra naya viSe kahuM chuM. paryAyArthika nayanA 1 RjIsUtra, 2 zabda, 3 samabhirUDha ane 4 eva'bhUta evA cAra bheda che. temAM prathama RjIsUtranaya vize huM vivecana karU chuM'. RnusUtranaya haMmezAM vamAnakAlanI vastune grahaNa kare che. bhUta ane bhaviSyakAla kuTila hovAthI tene tyAga kare che. Rju e zabdanA artha sarala thAya che, eTale vamAnakAla bhAvi vastune te mAne che. bhUtakAla naSTa thaele che ane bhaviSyakAla utpanna thayele nathI tethI te baMne asat che, je tevI asat vastune mAnavI, te kuTilatA che, mATe tene mAnatA nathI, AvI RjusUtranayanI mukhya mAnyatA che. jijJAsue vinayathI prazna karyAM- bhagavan, Ape je RjusUtra viSe samajAvyu', te mArA samajavAmAM A vI gayu` che; paraMtu temAM Apane eka puchavAnuM che ke, te RjusUtranayamAM sUtra zabdane atha ze! thAya che? sUrivara--vatsa, jijJAsu, e RjIsUtra nayamAM sUtra zabdane atha vyavahAra athavA pravRtti paNa thAya che, eTale RnjI--sarala che, vyavahAra--pravRtti jemAM te RjusUtra naya kahevAya che, athavA sUtra zabdane ThekANe zruta eve zabda paNa hoi zake che, eTale tene eve atha thAya che ke, jenuM zruta-jJAna sarala hoya che, te Rttuzruta athAMt te zeSa jJAnamAM mukhya hAvAthI Rnuzruta kahevAya che, vaLI tevA paropakAra sAdhanavaDe te zrutajJAnane jJAna mATe che; kAraNa paranI vastuthI potAnu kArya siddha thatu' nathI, mATe je paravastu che, te vastu na samajavI. vaLI narajAti, nArIjAti ane napuMsakajAti----e judI judI jAtivAlA ane ekavacana, dvivacana ane bahuvacana-e traNa vacanavALA zabdothI te naya ekaja vastune jaNAve che. jemake, sada zabdanI " tama:, tarI, tam " e traNe jAti ane suj za '' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 11 ) 66 nA guru guru gua: " e traNa vacanA-te jAti ane vacanathI ekaja vastu che, ema e naya darzAve che. tema RjIsUtra naya iMdra vigerenA nAma sthApanA vigere je nikSepa bheda che, tene judA judA mAne che, ane je naya Agala kahIzuM, te ati zuddha hAvAthI jAti ane vacananA bhedathI vastunA bheda mAne che ane nAma, sthApanA ane dravya e traNa nikSepone mAnatA nathI. A pramANe RsUtra nayanI prarUpaNA che. vizeSa je nayathI vartamAna paryAya mAtra je grahaNa karavAmAM Ave tene RnusUtra naya kahevAya che, jemake devane deva ane manuSyane manuSya rUpe. bhadra nayacaMdra, have pAMcamA zabda nayanuM svarUpa sAMbhaLo, atha ne gANapaNAthI ane zabdane mukhyapaNAthI je mAnavAmAM Ave, te zadrunaya kahevAya che, A naya vamAna vastune zrRjIsUtrathI vizeSa mAne che. puliMga, strIliMga ane napuMsaka e traNa jAti bhinna hAvAthI tenI vAcyatA te naya bhinna mAne che. valI te ekavacana, dvivacana ane ahuvacana-e vacananA bhedane laine abhidheya-amAM paNa bheda mAne che. AkAza puSpanI jema kAryasAdhaka na heAvAthI nAma, sthApanA ane dravyanikSepane te naya mAnatA nathI, A naya pAchalanA nayathI zuddha heAvAne laine vizeSapaNe manAya che. samAna liMga tathA vacanavAlA ghaNAM zabdonA ekaja abhidheya zabdanaya mAne che. jema IMdrane zakra, pura Mdara vigere nAmathI kahe che, te zabdanaya che. bhadra nayacaMdra, A zabdanayane tamArA dhyAnamAM rAkhajo. jo zabdanayanI pravRtti kharAkhara lakSyamAM rAkhIhAyatA mAnava hRdayamAMthI keTalIeka zaMkA dUra thai jAya che ane tethI siddhAMtanu svarUpa yathArtha rIte samajAya che. nayacaMdra--bhagavat, e vAta satya che. ApanA mukhathI zabdanayanuM svarUpa sAMbhaLyA pachI mArI keTalIepha zA dUra thai gai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( para ) nayamArgadarzaka. che. ApanA upadezarUpI zItalacadra mArI zakAonA adhakArane krUra karatA jAya che. AnaMdasUri hRdayamAM prasanna thaIne elyA--bhadra nayacaMdra, pa yAMyArthika nayane trIjo bheda samabhirUDha naya che. te sAta nayAmAM chaThThA naya gaNAya che. eka vastunu sa`kramaNa jyAre bIjI vastumAM thAya, tyAre te vastu avastu thai jAya che. A mata samakSa nayane che. te A naya evuM paNa mAne che ke, vAcakanA bhedathI vAcya----ane p zu bheda thAya che. jemake, IMdra e zabdarUpa vastunuM sa`kramaNu zake za khtamAM thAya, tyAre iMdra vAcaka zabda judo thAya che, eTale raMka zabda nA artha azvayaMvAle, rASTra zabdanA artha zaktivAlA ane puraMdara zabdane artha zatrunA nagarane nAza karanArA thAya che. te badhA zabdo iMdra vAcaka che, paNa tenA vAcya--artha judAM judAM hAvAthI te judA judA che, ema samabhirUDha naya mAne che. jijJAsu-bhagavana, kaDhi e badhA zabdonA ekA mAne te temAM ze| dveSa Ave ? rivara--vatsa jijJAsu, je e badhA zabdonA ekA mAne te temAM ati praza'ga dUSaNu Ave, ane te dUSaNane laine ghaTapaTa va. gere zabdone paNa eka a thavAne prasa`ga Ave, ane jyAre te prasa'ga ghaTe to pachI iMdra zabda ane zaka zabdane ekaja artha thAya ane te eka artha hAvAthI IMdra e ezvaryaMne jaNAvanAra zabda za kana---zaktine jaNAvanArA zamra zabdamAM saMkramita thavAthI te aMte ekarUpa thai jAya, te te zabdanI khubI uDI jAya che, tethI tema thavuM na joIe, kAraNa ke, IMdra zabdano artha je adhaya vAcaka che, te zakti ane jaNAvanArA zatru zabdanA ane paryAya thai zake nahIM. jo ema thAya te sa paryAyanI a`dara saMkara ( mizraNa ) paNAnA dveSa Ave ane te doSaneja ati prasa'ga dUSaNa kahe che. jijJAsu, bhagavan! mArA hRdayanI zaMkA dUra thai gai che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzikA ( 53 ) samabhirUDhanayanuM yathArtha svarUpa mArA samajavAmAM AvyuM che. nayacaMdra-sUrivarya, A samabhirUDhanaya uparathI mane ghaNe vilakSaNa baMdha thaI AvyuM che. mArA zaMkAzIla svabhAvane laIne keI koI zabdArtha samajavAmAM mane guMcavaDa paDatI hatI, te have kadi paNa paDaze nahIM. sUrivara prasanna thaIne bolyA-bhadra nayacaMdra, have sAtamA evaMbhUtanayanuM lakSaNa karyuM, te tame upaga rAkhI sAMbhaLe-paryAyArthika nayane ce bheda ane badhA nayane sAtame naya evaMbhUtanaya kahevAya che, paraMta e nayane zabdArtha e che ke, "va" eTale evI rIte jhUta eTale prApta hovu,"te pUta kahevAya che. arthAt pUrva dhiM nUte evI rIte zuM thayuM, ? ema darzAvavuM, te evabhUta naya che. je padArtha kriyAviziSTa padathI kahevAte heya, te kriyAne kaoM je padArtha te evaMbhUtanaya kahevAya che. e naya evaMbhUta vastune pratipAdaka che, te chatAM tene upacArathI evabhUta kahe che. athavA ja zathI ceSTA-kriyA vagere prakAra levAya che ane tadviziSTa va stune je svIkAra te paNa evabhUtanayAmAM Ave che. eTale upacAra vinA paNa tenI vyAkhyA thaI zake che. zabda ane tene artha-te baM nene niyatapaNe sthApana kare tyAM evabhUtanayanI pravRtti che. jemake, Ida e zabdamAM 'pada dhAtu che, ane tene artha ceSTA karavI thAya che, eTale je strInA mastaka upara ArUDha thaI ceSTA kare te ghaTa kahevAya che. je ceSTA na kare te ghaTa padane vAca-artha nahIM. je ghaTae padane vAcaka zabda ceSTA rahita haya, te ghaTa kahevAya nahIM. ane ghaTane vAcaka zabda paNa nahIM. A pramANe je mAnavuM, te sAtame evabhUtanaya kahevAya che. bhadra nayacaMdraka, A pramANe dravyArthikanA traNa bheda ane paryAyArthikanA cAra bheda malI sAta naya kahevAya che. e sAte nayanuM svarUpa meM tamane darzAvyuM che, dareka vastunA svarUpane pratipAdana karavAmAM e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) nayamAgadarzaka. sAta nayanA upayoga thAya che. jo yathArtha rIte e sAta nayanu` svarUpa samajI dareka roya vastunI aMdara te sAte nayane barAbara ghaTTAvyA hAya, tA te jJeya vastu spaSTa rIte samajAya che. nayacaMdra vinayathI elyA--bhagavana, Ape kahela sAta nayanuM sva rUpa mArA samajavAmAM AvyuM, tathApi te bIjIjJeya vastumAM kevIrIteTAvI zakAya ? te mane samajAve, ane te upara zAsrIya ane laiAkika ane dRSTAMta Ape. subAdhA--bhagavan, mArI paNa eja icchA hatI. jijJAsu--pUjyapAda mahAnubhAva, mArA pitAe je prArthanA karI che, te prArthanAne mArU paNa anumedana che. temanA A vacane sAMbhaLI sUrivara zAMta svarathI kheAlyAnhe bhavya AtmAe, te vi je AvatI kAle huM tamAne samajAvIza. Aje te vyAkhyAna pUrNa - ravAnA samaya thai gayA che. pachI AdIzvara bhagavAnA jayani sAthe zrAvaka nayacaMdra pA tAnA kuTuMba sAthe sUrivarane vaMdanA karI tyAMthI prasAra thayA. mahAnu bhAva sUrivara paNa peAtAnA munidharmanI kriyAmAM pravAM hatA. taleTInA pavitra pradezamAMthI prasAra thatA nayacaMdra, sumedhA a ne jijJAsu paraspara sUrivaranA vyAkhyAna viSe vAtA karatA hatA a ne temanA vyAkhyAnanI praza'sA karI uttama prakAranI bhAvanA bhAva tA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka - ::: yAtrA 6 ThI, lajha o pas :: che to PS vitra siddhagirinI taLeTImAM caturvidha saMghane samudAya ekaThe thayuM hatuM. sAdhuo, sAdhvIo, zrAvake ane zrAvikAo tIrtharAjanI taLeTImAM ekatra thaI devavaMdanA karatA hatA. A vakhate nIce pramANe ugAre nIkaLatAhatA. "bhagavana, aikyatAraNa, azaraNa zaraNa, paramAtmA, parame. zvara, jagatrayAdhAra, kRpAvatAra, mahimAnidhAna, sarvajJa, sarva jaMtutAraka, bhavabhaya nivAraka, anAthanAtha, zivapura sAtha, parama dayALu, vacana rasALa, jagadupakArI, nirgatha paMthapAlaka, sarvajIvahitakAraka, anaMta jJAnamaya, anaMta darzanamaya, anaMta cAritramaya, anaMta tapamaya, anaMta dAnamaya, anaMta vIryamaya, anaMta lAbhamaya, anaMta bhegamaya, anaMta upabhegamaya, kaSAyarahita, sarvaguNasaMpanna, nirdoSa evA Apa jaya pAme." prabhustutinA AvA pavitra dhvaniothI taLeTIne pradeza gAjI uThate hate. A samaye sUrivara tIrthayAtrA karI pitAnA vizrAMti sthAnamAM AvyA, eTale nayacaMdra pitAnA kuTuMba sAthe te sthaLe AvyuM. sakuTuMba nayacaMdra sUrivarane vidhisahita vaMdanA karI. samaya thayo eTale AnaMdamaya AnaMdasUrie pitAnA vyAkhyAno AraMbha ka-prathama nIce pramANe maMgalAcaraNa karyuM - muktistrIjAlatilakaH cetaakairvcNdrmaaH| zrImAnArIzvare nIra tIrthAna zikti AzA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) nayamArgadarzaka muktirUpI strInA lalATanuM tilakarUpa, cittarUpI piyaNAne khIlavavAmAM caMdrasamAna ane tIrtharAja siddhagirinA ziromaNirUpa zrI AdIzvara bhagavAn jaya pAme, A pramANe maMgaLAcaraNa karyA pachI sUrivara prasannavadane belyA-bhadra nayacaMdra, zrAvikA subedhA ane vatsa jijJAsu, tamane prathama kahelA sAtanaya viSe keTalIeka samajatI ApI che, ane Aje te viSe bIjA zAstrIya ane lAkika daSTAMta ApI vadhAre khulAso karIza, te tame eka cite zravaNa karaje. meM tamane je sAtanaya samajAvyA, temAM nizcaya ane vyavahAra-e be mUlAya che. e sAteyamAM je pehelA cha naya che, te vyavahAramAM che ane chelle je evaMbhanaya te nizcayamAM Ave che. temAM vaLI eka bIjI vAta paNa khAsa jANavA jevI che, cha naye je kArya che, te apavAde kAraNarUpa che ane sAtame evaMbhUtanaye je kArya che te utkRSTa utsarga nizcaya kAryarUpa che, tethIja pahelA cha nayane vyavahAramAM gaNyA che ane sAme kArya 5 je evabhUtanaya tene nizcayamAM gaNe che. jijJAsue vinayathI kahyuM, bhagavana,e sAta nayamAM dravya ane bhAva lAgu paDe ke nahIM? | sUrivara-bhadra, dravya ane bhAva temAM paNa lAgu paDe che. eTale dravyanaya ane bhAvanaya evA nAma paNa teone ApI zakAya che. nayacaMdra-bhagavan, teomAM dravyanaya kayA? ane bhAvanaya kyA? te kRpA karI samajAve. sUrivara-bhadra nayacaMdra, te viSe keTalAka vidvAnone judA judA mata che, tathApi ekaMdara rIte temane Azaya ekaja che. nayacaMdra-mahArAja, te kevI rIte che ? te jaNAve. sUrivara-bhadra, zrI jInabhadra gaNi kSamAzramaNajI mahArAja 1 nigama, 2 saMgraha, 3 vyavahAra, ane 4 jusUtra--e cAranayamAM nAma, sthApanA ane dravya--e traNa nipA dravyastakapaNe rahelA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. (40) che, ane zabdAdika traNa naya paryAyAstikapaNe bhAvanikSepamAM rahelA che. ema kahe che, ane zrI siddhasena divAkarajI mahArAja prathamanA traNa nayamAM dravyAstipaNe traNa nikSepA ane RjusUtra vagere cAra naya paryAyAstikapaNe eka bhAva nikSepamAM rahelA che ema kahe che, pramANe temanA judA judA mata che, tathApi temane Azaya ekaja che, ane banne AcArya mahArAnu' vacana pramANu che. A nayacaMdra--mahArAja, e kevI rIte ? sUrivara----bhadra nayacaMdra, vastunI traNa avasthA kahevAya che. 1 pravRtti, saMkalpa ane pariNati je vastunI aMdara yAga vyA pArarUpa kriyA che, te pravRtti kahevAya che. cetanAnA yAga sAthe manane vikalpa te sa'kalpa, ane pariNAma rUpAMtara pAmavuM te pariNati kahevAya che, tethI keAI AcArya pravRtti dharma ane saMkalpa dharma e anene Adayika mizritapaNAne laIne dravya nikSepA kahe che, ane je vastunA pariNati dharma che, tene bhAvanikSepA kahe che. kAi AcArya tA vikalpa te jIvanI cetanA mATe tene bhAva nayamAM gaveSe che, ane pravRttine vyavahAra nayamAM mAne che, sakalpane RjusUtra nayamAM gaNe che ane pariNatimAM je ekavacana paryAyarUpa te zabda naya gaNe che, vaLI bIjA nayane mATe ema paNa mAne che ke, sa'kalpavacanaparyAyarUpa te samabhirUDha naya, vacana tathA anA saMpUrNa paryAyarUpa te eva'bhUtanaya che, ane te traNa zuddha gaNAyache. A vakhate nayacaMdra zaMkA karI- bhagavat, zuddha naya ane a zuddha naya zuM, te viSe barAbara ghaTAvI samajAve. sUrivara--bhadra nayacaMdra, nizcaya ane vyavahAra naya je kahe. vAya che, temAM vyavahAra nayanA bheda thaI zake che. azuddha vyavahAra ane zuddha vyavahAra temAM azuddha vyavahAranA pAMca bheda che. 1 azuddha vyavahAra, 2 upacarita vyavahAra, 3 azubha vyavahAra, 4 zubha vyavahAra ane pa anupacarita vyavahAra, ApaNAM zarIramAM je jIva che, te jIvane je rAga, dveSa, ajJAnarUpa azuddhatA anAdi kAlathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58 ) nayamArgadarzaka lAgI rahelI che, te jIva azuddha vyavahAra naye che, ane e azuddhatAnI cIkAzane laIne jIvane prakRtirUpa sattApaNe karmarUpa daliyA rahelA che, te che ke saMgraha nayane mate che, tathApi te vyavahArarUpe jANavAnA che, je jIve atIta kAle karmanA daliyA grahaNa karelA hatA, ane bhaviSyakAle te bhegavavAnA che, ane vartamAnakAle sattAmAM rahI pravarte che. vaLI te daliyA sthiti pAke vyavahAra naye udayarUpa bhAve, ajJAnapaNe upaga vinA ekedriya, vikalaiMdriya vagere saMmUchima che bhagave che, te udaya bhAvarUpa vyavahAra na kahevAya che. tAtparya e che ke, azuddha vyavahAra nayamAM nigama, saMgraha ane vyavahAra-e traNa naya prave che. azuddha vyavahArane bIjo bheda upacarita vyavahAra naya kevI rIte che, te jANavA jevuM che, je jIva A saMsAranA dareka padAthI jevAM ke ghara, hATa, makAna, bhAI, pitA, strI, kuTuMba, parivAra, grAma garAsa, dAsa, dAsI, lakSmI vigere ke je pratyakSapaNe tenAthI judA che, chatAM pate tene svAmIrUpa kartA thaI prave che, ane trAjusUtra nayanA upayoga sAthe vara che, te upacarita vyavahAra naya kartA kahevAya che, ane tenI cIkAzathI jIva azubha karmarUpI daliyA grahaNa kare che, te grahaNa karavA-te rUpa DyavahAra naya che, ane kaI jIva citya upAzraya tathA jJAnanA upakaraNa vagere sArA padArtho ke je tenAthI bhinna che, chatAM jIva te upara pitAnuM svAmItva mAne te paNa upacarita vyavahAra naya che, ane te zubha sAdhanenI cIkAzathI zubha karmarUpa daliyA grahaNa kare che, te grahaNa karavArUpaja vyavahAra naya samajavo. upacarita vyavahAra na karI zubhAzubha rUpa be prakArelIyAnuM grahaNa karI te daliyA je pitAnI prakRttirUpa sattApaNe bAMdhyA che, te saMgraha nayanA mate che, paNa te vyavahArarUpa gaNAya che, ane naigama nayanA mata pramANe jIve bhatakAle je daliyA grahaNa karyA hatAM, ane Avate bhaviSyakAle bhagavaze, tathA vartamAnakAle prakRtirUpa sattApaNe rahyAM che, te gama naya jANa ane vyavahAra nayane mate te daliyA samya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ( 59 ) katva dhArI jIva udayarUpa bhAve udAsapaNe bhinnarahI bhAgave che, temAM bhogavavArUpa te kAra| vyavahAra na ya samajavA, ane je mithyAtvI jIva RjIsUtranA upayAga sAthe mAMhe malI bhAgave che, te mAdhakarUpa vyavahAra naya samajavA. A pramANe uparita vyavahAranayamAM naigama, sagraha, vyavahAra ane RjusUtra-e cAra naya jANI levA. 383 bhadra nayacaMdra, trIjo bheda je azubha vyavahAra che, tenuM svarUpa sAMbhalA, je jIva krodha, mAna, mAyA, leAbha, hAsya, niMdA, IrSyA cADI, hiMsA, mRSA anutta, maithuna ityAdika aneka prakAre vivAha vAjima vigere vyApAra vANijayarUpa karaNI RsUtranA upaceAga sahita kare, te azubha vyavahAra naya kahevAya che, ane tenI cIkAze. azubha kamarUpa daliyAnu" grahaNa karavuM, te grahavArUpa vyavahAra naya jANavA, pUrvanI jema temAM paNa naigama, saMgraha, vyavahAra ane RnusUtra e cAra naya pravarte che. bhadra nayacaMdra, ceAthe bheda zubha vyavahAra naya che, koi jIva, dAna, zIla, tapa, bhAva, dayA, sevA, bhakti, pUjA, ane prabhAvanA vagere zubha karaNI RjInA upayoga sahita kare, te zubha vyavahuAra naya te ane tenI cIkAze zubha karmarUpa daliyAnuM grahaNa karavu', te grahavArUpa vyavahAra naya samajavA, te nayamAM naMgama, saMgraha, vyavahAra ane RnusUtra--e cAra naya AvI zake che, te yeAjanA upara pramANe jANI levI. bhadra nayacaMdra, have pAMcame bheda je anupati vyavahAra naya che,tenuM svarUpa sAMbhalA-keAi jIva RjIsUtra nayanA upayege ajANupaNe zarIrAdika dravya karma rUpa paravastu ke je potAnAthI pratyakSapaNe judI che,tene jIva ajJAne karI peAtAnI jANeche ane peAtAnA zarIrane viSe jIva buddhi rAkhe che, te anupacarita vyavahAra nayathI kartA che, ema samajavuM, ane te anupacarita vyavahAra nayamAM naigama, sa'graha vyava hAra ane anusUtra e cAra ghaTAvI zakAya che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * * * * * ( 6 ) nayamArgadarzaka bhadra nayacaMdra, A pramANe azuddha vyavahAra nayanA mUla eka bheda ane tenA pAMca uttara bheda meM tamane kahyA, te tame tamArA hRdayamAM sthApana karI rAkhajo, ane te dareka padArthamAM ghaTAvI vastu svarUpa pane yathArtha rIte oLakhI leje. have huM tamane zuddha vyavahAra nayanuM svarUpa kahuM, te dhyAnapU rvaka sAMbhalaje. meM tamane je pUrve zabda naya samajAvyuM che, te zabdane mate samyakatva bhAvathI mAMDIne chaThA tathA sAtamA guNaThANa paryata sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, ane zrAvikA, e sarva zuddha vyavahAranaye varte che, temAM pAMca nayanI ghaTanA thAya che. nayacaMdra-bhagavana e pAMca naya kevI rIte ghaTe te samajAve. sarivara-bhadra, pahelA saMgrahanayane mate siddhasamAna pitAnA AtmAnI sattA asaMkhyAta pradezarUpa che, bIjAnaigamanayane mate ATha rUcaka pradeza sadAkAla siddhasamAna nirmalA che, trIjA vyavahAra nayane mate uparathI guNa ThANA mAphaka pitAnI karaNI kare che, cothA - jusUtranayane mate saMsAra tarapha udAsI virAgyarUpa pariNAma varte che, ane pAMcamA zabdanayane mate jIva ajIva rUpe sva-paranI vaheMca Na karI jevI hatI tevIja zuddha nirmala sva-AtmAnI pratIti karI che-evI rIte samyakatva bhAvathI mAMDIne chaThA sAtamA guNa ThANuM parvata uparathI vyavahAra draSTie jotAM eka zabdanaya ane aMtaraMga nizcaya daSTie pAMca naya jANavA, e zabdanayane mate zuddha vyavahAra nayanuM svarUpa kaheluM che, have samabhirUDha nayane mate zuddha vyavahAra nayanuM svarUpa kahuM chuM, te tame lakSapUrvaka manana karaje. samabhirUDhanayane mate AThama navamA guNaThANathI mAMDIne teramA-cadamAM guNaThANa paryata kevaLI bhagavAna te zuddha vyavahArane varte che, temAM cha naya ghaTAvI zakAya che, je ghaTAvAthI zuddha vyavahAranayanuM svarUpa sArIrI te jANI zakAya che, nayacaMdra-bhagavana, te cha naya kevIrIte ghaTAvI zakAya, te amane sArI rIte samajAve, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 61 ) sUrivara-nayacaMdra sAMbhaLo, pitAnA AtmAnI siddhasamAna sattA je AgaLa eLakhI hatI, te zuddha nirmaLapaNe pragaTa karI che, e saMgraha nayane mata che, ATha rUcaka pradeza je AgaLa AvaraNa 2hita hatA, te tevAne tevAja varte che, e nigamanayane mata che, aMtara karaNIrUpa svarUpamAM ramavArUpa kriyA kare che, ane bAhya karaNIrUpa ki. yA paNa sAcave che, e vyavahAra nayane mate che, je zuddha upagamAM varte che, te jusUtranayane mate che kSAyika samyakajvarUpa guNa pragaTa che, te paNa pitAnI pAse che te za yane mate che, ane zukala dhyAnarUpa zreNInI bhAvanA bIjA tathA trIjA pAyAnI aMtarAle rahI varte che, e samabhirUDha nayane mate che, e rIte zreNIbhAva paryata kevalI bhagavAnanA svarUpamAM uparathI vyavahAra daSTie te eka samabhirUDhanaya kahevAya che, ane aMtaraMga nizcaya draSTie jotAM te cha naya joNI levA, A pramANe samabhirUDhanayane mate zuddha vyavahAranayanuM svarU5 kaheluM che. bhadra nayacaMdra, A svarUpa tame tamArA hRdayamAM ArUDha karaje, have huM tamane zuddha nizcaya vyavahAranuM svarUpa kahuM chuM, te sAvadhAna thaI sAMbhaLe. je evabhUtanayane mate aSTakamane kSaya karI, aSTa guNasaMpanna lekane aMte virAjamAna che, ane je sAdi anaMtame bhAge varte che, evA siddha paramAtmA te zuddha nizcayanaya samajavA. tenI aMdara sAte nayanI prApti thAya che. siddha paramAtmAne ATha rUcaka pradeza ke je bhutakAle nirAvaraNa hatA. bhaviSyakAle nirAvaraNa raheze, ane vartamAnakALe nirAvaraNa rahe che, te nigamanayane mate che, je pitAnA AtmAnI sattA aMtaraMga zuddha nirmaLapaNe jevI hatI tevIja nirAvaraNapaNe pragaTa karelI che, te bIjA saMgrahanayane mate che, je palaTaNa svabhAve pratisamaya navanavA yanI vartanArUpa paryAyane utpAda vyaya thaI rahyA che, te trIjA vyavahAranayane mate che, je siddha paramAtmA potAnA pariNAmika bhAve rahI sAmAnya vizeSarUpaupagamAM sadAkAla varte che, te cothA trAjusUtra nayanA mate che, je Aga la jIva-ajIvanI vaheMcaNa karI kSAyika samyakatvarUpa guNa pragaTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - 1/ v -v1 w ( 62 ) nayamArgadarzaka che, te paNa potAnI pAse che te pAMcamA zabdanayane mate che, je anaM. ta catuSTayarUpa lakSmI pragaTa karI che, te paNa pitAnI pAse che te cheThe samabhirUDha naya che. siddha paramAtmA aSTakarmane kSaya thatAM . guNa pragaTa karI leka aMte virAjamAna varte che, te evabhUtanaya ne mata che, evI rIte siddhanA svarUpamAM aMtaraMga daSTie jotAM kArya rUpa sAte naya prApta thaI zake che, ane uparathI vyavahAra draSTie jotAM te eka evabhata AvI zake che. bhadra nayacaMdra, A pramANe judI judI rIte sAtanayanI janA thaI zake che, A vAta tamArA hRdayamAM sthApita karI tenuM manana karajo. A vakhate jijJAsue prazna karyo-bhagavana, e sAta nayanI ghaTanA kayA padArtha upara lagADavI uttama che? ane temAMthI kaI kaI bAbata jANavA megya che, te kRpA karI samajAve. sUrivara AnaMda pUrvaka belyA-bhadra, prathama te cha dravyamAM sAte naya ghaTADavA joIe. jemake AkAza pradeza che, tenI aMdara sAte naya pravarte che. AkAza pradeza eka chatAM naigamanayanA mate te che dravyathI mizrita che. saMgraha nayane mate eka kAla dravya apradeza che, kAraNake, sarva lekamAM tene eka samaya vyApI rahelo che, tethI te AkAza pradezamAM kAla jude nathI, mATe saMgraha nayane mate eka kAla dravya vinA bAkInA pAMca dravyane e pradeza kahI zakAya che. tathA vyavahAranayane mate je dravya emAM mukhya dekhAya che, te dravyane e pra. deza kahevAya che, tathA jusUtranayane mate je samaye je dravyane upayoga ApI puchAya te samaye te pradeza teja dravyane kahevAya che. jijJAsu-bhagavana te vAta mArA samajavAmAM AvI nahIM, mATe te barAbara dAkhalo ApI samajAve. surivara-bhadra jijJAsu, sAMbhaLa-je dharmAstikAyane upayoga ApI puchavAmAM Ave, te te dharmAstikAyane pradeza kahevAya che, ane je adharmAstikAyano upayoga ApI puchIe, te te adharmAstikAyane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka pradeza kahevAya che, evI rIte je samaye je dravyane upayoga ApI puchavAmAM Ave, te samaye te pradeza te dravyane kahevAmAM Ave che. jIjJAsu, bhagavana, have mArA samajavAmAM AvyuM. Apa kRpA karI e viSayane Agala calAve. surivara-bhadra, valI ahiM eka bIjI vAta paNa yAda rAkhavAnI che ke, je dravyanuM nAma laI puchavAmAM Ave, te pradeza te dravya kahevAyae zabda nayanA matathI samajavuM, eka AkAza pradezamAM dharmAstikAyane eka pradeza rahyA che, tathA adharmAstikAyane paNa eka pradeza rahe che, tathA jIva anatAnA anaMtA pradeza rahyA che, ane pudgala paramANuo paNa anaMtA rahyA che-e samabhirUDha nayane mata che. ane je samaya je pradeza je dravyanA kiyA guNane aMgIkAra karate dekhavAmAM Ave te samaye te pradeza te dravyane gaNAya che-e evabhUta nayane mata che. bhadra nayacaMdra, A pramANe eka AkAza pradezamAM cha dravyanuM svarUpa sAta nathI jANI zakAya che, ane te jANavAthI vastunA svarUpane niHzaMka baMdha prApta thAya che. A vakhate zrAvikA subedhAe prazna karyo-bhagavana, Ape te sAta nayane jevI rIte vastu-svarUpamAM ghaTAve che ? tevI rIte lAkika vArtAnA draSTAMtamAM ghaTAve te vizeSa samajUtI paDe. sarivara-bhake, te viSe eka lAkika daSTAMta kahevAya che, te sAMbhaLe--dharmacaMdra ane karmacaMdra nAme be mitra hatA, teo hamezAM svadharmamAM tatpara ane tattva zodhaka hatA. eka vakhate teo kaI jaina muninI kathA zravaNa karavAne upAzrayamAM gayA, te vakhate te vidvAna jaina munie sAta nayanuM svarUpa samajAvA mAMDayuM, temaNe nayanuM svarUpa evI zuddha rIte prarUpyuM ke, je sAMbhaLIne dharmacaMdra ane karmacaMdra baMnene sAte nayanA svarUpanuM ghaNuM uttama jJAna thaI AvyuM, tyArathI teo baMne dareka vastu ane vArtAmAM sAta nayanuM svarUpaja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 64 ) nayamAgadarzaka. ghaTAvavA lAgyA, ane tenuM manana karavA lAgyA, ghaNI vAra te tee te viSayanI carcA karatA ane paraspara praznAttara karatA hatA. eka vakhate te mane mitrA sAta nayanI vArtA karatA hatA, tevAmAM eka Arhuta tattvajJAnane jANanAra vidvAna zrAvaka AvI caDayA, te baMne mitrAne sAta nayanI vArtA karatAM sAMbhaLI teNe temane prazna karyAM--bhadra, tame sAta nayanuM svarUpa yathArtha rIte jANyuM che ? ane tenu' kharAkhara manana kareluM che? dharmacaMdra ane kacaMdra utsAhathI uttara ApyA----eka vidvAn muninA vyAkhyAnathI ameAne sAta nayanu yathArtha jJAna thayelu che. te vidvAn Azcarya pAmI khelyuMA--bhadra, tame te muni pAse bhaNyA hatA ke mAtra sAMbhalIne jANyu che ? 'nee kahyuM, mAtra ekaja vAra temanu' vyAkhyAna sAMbhaLI a mArA hRdayamAM te sAta nayanu svarUpa sArI rIte samajavAmAM AvyuM che. vidvAn sazaMka hRdaye belyA--bhadra, ema maneja nahIM, eka vAra vyAkhyAna sAMbhaLavAthI sAta nayanuM yathArtha jJAna thaI zakeja nahIM, jo tame te sAta nayanu svarUpa yathArtha rIte jANatA ho te huM' puSTu', tenA uttara Ape. je dharmacakra prasanna thaine bece--bhadra, khuzIthI puche, ame tenA yathAmati uttara ApIzuM. he nayacaMdra, A pramANe jyAre dharmacaMdre kahyuM, eTale pelA vidvAn zrAvake tene je prazna karyAM hatA, te tame sAvadhAna thaine sAM bhaLA--te vidvAne puchyuM, bhadra dharmacadra, tame kayAM rahe che ? dharmacaMdra--DuM A lAkamAM rahuM chuM. vidyAr--leka te traNa che, temAM kayA leAkamAM raheA che! ? dharmAMcadra-jhu tiI leAkamAM rahu chuM. vidvAnte leAkamAM te asa`khyAtA dvIpa ane asa'khyAtA samudrA che, temAM tame kayA dvIpamAM raheA che ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka, ( 5 ) dharmacaMdra-huM jaMbudvIpamAM vasuM chuM. vidvAna-jabUdvIpamAM ghaNAM kSetre che, temAM tame kayA kSetramAM rahe che ? dharmacaka-huM bharatakSetramAM vasu chuM. vidvAna-bharata kSetramAM batrIsa hajAra deza che, temAM kayA de. zamAM vase che? dharmacaka-huM saurASTra dezamAM vasu chuM. vidvAna-sArASTra dezamAM ghaNuM zahera ane gAma che, temAM tame kayA zaheramAM ke gAmamAM vase che ? - dharmacaka-huM pAdalipta nagarImAM rahuM chuM. vidvAna-te nagaramAM ghaNI zerIo che, temAM tame kaI zerImAM rahe che? dharmacaka-huM tyAM bhATa zerImAM rahuM chuM. A pramANe kahI te vidvAne kahyuM, bhAI dharmacaMdra, A mArA prazna ane tenA tame uttara ApyA. temAM ka naya ghaTe? - dharmacaMdra sAnaMda vadane be -bhadra, emAM zuddha nigama naya ghaTe che. he bhadra nayacaMdra, A pramANe dharmacaMdrano uttara sAMbhaLI te vidvAna prasanna thaye hato. pachI te vidvAna gRhastha karmacaMdranI 5 rIkSA karavAne prazna karyo. bhAI karmacaMdra, tamArA mitra A dharmacaMdrane nayasvarUpanuM sAruM jJAna che, evI mane pratIti thaI che. have tamArAmAM te jJAna kevuM che? te jANavAnI mArI icchA che. karmacaMdra prasanna thaIne bolya-bhadra, A5 khuzIthI puche, huM yathAmati tene uttara ApIza. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka, vidvAnuM zrAvaka benkarmacaMdra, keI evuM daSTAMta Ape ke, jemAM sAte nayanuM svarUpa ghaTAvI zakAya. karmacaMdra be -bhadra, keI Astika zrAvaka hatuM, tene kaI pavitra purUSe saMgrahAyane mate puchayuM ke, "tame kayAM vase che? teNe utara Ape ke, zarIramAM vasuM chuM. pachI teNe vyavahAranaye puchayuM ke, "tame kyAM vase che tyAre teNe kahyuM, "huM A saMthArA upara (bIchAnA upara) beThe chuM." pachI teNe jusUtranaya pramANe puchayuM, tame kyAM vase che?" teNe kahyuM, "huM upayogamAM rahuM chuM." (a. hiM jJAna ajJAnane bheda pADavAmAM AvatuM nathI.) pachI teNe zabdanayanamate puchayuM, "tame kyAM rahe che?" teNe kahyuM, "huM svabhAvamAM rahuM chuM." samabhirUDhanayathI pUchyuM, "tame kyAM rahe che. teNe kahyuM, huM guNamAM rahuM chuM." pachI evaMbhUtanayane anusarIne puchayuM, "tame kayAM rahe che?' teNe utara Ape, "jJAna, darzana ane cAritra rUpa guNamAM rahuM chuM." A pramANe eka jAtanA praznamAM sAteya ghaTAvI zakAya che. bhadra nayacaMdra, A pramANe karmacaMdra jyAre uttara Ape, te sAMbhaLI te vidvAna zrAvaka ghaNeja khuzI thaI gaye, ane teNe te baMne mitrone hRdayathI dhanyavAda ApyA hatA. nayacaMdra atizaya AnaMdita thaIne be -bhagavana Ape je A avAMtara kathA kahI, te uparathI mane sAtanayanA svarUpane mATe gha ja bodha thayuM che. have mArUM hadaya zekArUpa aMdhakArathI rahita thaI gayuM che. huM ApanA mahAn upakArathI AkAMta thayo chuM. te vakhate zrAvikA subedhA ane putra jijJAsue paNa AnaMda sUrine ati AbhAra mAnyuM hatuM, ane te zrAvaka tripuTIe bhakita bhAvathI gurUnI stuti karI hatI. pachI nayacaMdra -bhagavad , ApanI vyAkhyAna vANIthI sAta nayanuM svarUpa amArA samajavAmAM AvI gayuM che, tathApi te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. (67). sAta nayane ekavAra jIva upara ghaTAvI samajAve, te amane vizeSa lAbha thaze. sUrivara sAnaMda citta belyA-bhadra sAMbhaLe-A jIvaguNa paryAya sahita che. zarIramAM jIvapaNuM mAnavAthI bIjA pudagala tathA dhamastikAyAdi dravya te sarve jIvamAM gaNANuM e naigamanaya samajache. asaMkhyAta pradezI jIvamAM AkAza pradezaTALI bAkInA sarva dravya gaNavA-e saMgrahanayane mata che. dhamastikAya, adhamastikAya AkAzAstikAya tathA bIjA pudgale TAlyA, paNa pacaMdriya, mana lezyAnA pudgala che, te jIvamAM gaNyA. te vyavahAra nayane mata che. ka. hevAnuM tAtparya e che ke, e nayanA matathI ema manAya che ke, je viSayAdika che, tene te iDhiye grahe che, tethI te jIvathI judA che. chatAM tene jIvanI sAthe grahaNa karelA che. je upayogavaMta che, te jIva che eTale sarva idhiyAdikane jIvathI judA TALyAM ane jJAna tathA ajJAnane bheda chavathI jude TALyuM nahIM e trAjusUtranayane mata che. nAmajIva, sthApanA jIva. dravyajIva ane bhAva jIva-e cAra nikSepe jIvapaNuM che. temAM guNI ke nirgI--e bheda na gaye-e zabdanayane mata che. je jJAnAdi guNavaMta te jIva eTale matijJAna, zrutajJAna ItyAdi sAdhaka siddharUpa pariNAma, te jIvanuM svarUpa che. A pramANe je mAnavuM, te samabhirUDhanayanI pravRtti che. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra je zuddhasattA mAtra te jIva che. evI rIte siddha avasthA nA guNanuM grahaNa karavuM, te evabhUtanaya kahevAya che. A pramANe chevanI aMdara sAta nayanI ghaTanA thAya che. bhadra nayacaMdra, A viSayane tArA hadayamAM sthApita karI bIjI sarva vastuomAM tene ghaTAvaje. - vatsa jijJAsu, A viSaya tArA samajavAmAM AvyuM che ke? jijJAsu-bhagavana, ApanA prasAdathI te yathArtha rIte mArA samajavAmAM Avela che. sUrivara-zrAvakaputra, e viSaya tArA samajavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) nayamArgadarzaka. AvyA hAya tA, e sAta nayane dharmanA svarUpamAM ghaTAva joie. jijJAsu, bhagavan jevI ApanI AjJA. A jagamAM sarve dharmane cAhe che ane tethI sarva dharmane teo dharmane nAme khelAve che. e negamanaya che. je anAcArane cheDI kulAcArane dharma mAne-- eTale je viDalAe AcarelA te dharma ema mAne, te sa'graha nayanA mata che. je sukhanuM kAraNa, te dharma kahevAya eTale je puNyarUpa karaNI, te dharma--e vyavahAra nayanA mata che. upacega sahita udAsa bhAve vairAgya rUpa pariNAma te dharma-- e RjIsUtra nayanA mata che. nayacaMdre prazna karyAM, vatsa, vairAgyarUpa pariNAma' e zu' ? te - barAbara samajAva. jijJAsu, pitAjI, huM yathAmati je samajyA chuM, te kahuM chuM, vakhate mArA samajavAmAM kAMI bhula thAya tA A mahAnubhAva sUrivara sudhAravA kRpA karaze. sUrivara--vatsa, tArI buddhi pramANe je AvaDe, te kahe. jijJAsu, je yathA pravRtti karaNarUpa pariNAma, pramukhane, dharma karI mAne che ane te tA pehele guNaThANe mithyAtvIne paNa thAya-- e pramANe anusUtra nayane mata che. sUrivara prasanna thaIne mAlyA--vatsa, tane dhanyavAda ghaTe che. te' zrRjIsUtra nayane mata ghaNI sArI rIte samajAyai. have AgaLa calAvA. jijJAsu--je a'tara'ga sattAgatanA bhAsanarUpa samyakattva te dharma che, eTale je samyakattva che, te dharmanu mUla che, ema jANavuM, te zanayanA mata kahevAya che. jIva, ajIvarUpa navatava, SaTTunya, naya, nikSepA, pramANu, utsarga, apavAda, nizcaya, vyavahAra, dravya--bhAvanuM svarUpa jANI jIva sattAnuM dhyAna karavuM ane ajIva sattAnA tyAga karavA, ane jJAna, darzana, cAritrarUpa zuddha nizcaya nayanA pariNAmane dharma jANe--te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ( 6 ) samila nayanA mata che. e nayanA matavALA siddharUpa pariNAma te dharma paNe karI mAne che. zuddha zukaladhyAna, rUpAtIta pariNAma, kSapakazreNI e karmakSayanA je kAraNeA che, tene sAdhana dharma tarIke jANe ane jIvanA mUla svabhAva mokSarUpa kArya niSpanna siddhimAM rahe te dharma mAnavA, te eva'bhUta nayanA mata che. A pramANe dharmanI a Mdara sAte nayanI ghaTanA thAya che. bhagavat, A ghaTanAmAM je keAI doSa hAya tA kSamA ApI temAM sudhAraNA karI mane samajAvaze. sUrivara sAna'dAzrcaya thaIne melyA--bhadra, jijJAsu, tArA mukhathI dharma upara sAta nayanI ghaTanA sAMbhaLI mane ati AnaMda thAya che, mane have khAtrI thai ke, Arhuta dharmanA tattvajJAnanu` rahesya jijJAsunA hRdayamAM sArI rIte sthApita thayu che. e bhavyAtmA alpa samayamAMja Arhuta dharmanA uttama adhikArI anI mAnava jIvananI sArthakatA karaze, bhadranacaca'dra, zrAvikA sukhAdhA ane vatsa jijJAsu, have Aje vyAkhyAna samApta karavAnA samaya thai gayA che, sUrivaranA mukhamAMthI e zabda nIkaLatAMja AdIzvara bhagavAnanI jaya evA dhvani pragaTa thayA ane tenA pratidhvanithI taLATIne pavitra pradeza gAjI uThayeA. nayacaMdra peAtAnA kuTuMbane lai svasthAna pratye cAlyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA 7 mI. A je sUrivaranI chellI yAtrAnA divasa hatA. uttama bhA vanAethI bhAvita thayelA AnaMdasUri potAnA muni parivArane lai siddhagirinA zikhara upara ca DayA hatA. yugAdi prabhunA maneAhara madiramAM praveza karI sUrivara sAdhu samAja sAthe vadana vidhi karatA hatA. munivaronI maneAbhAvanA AdIzvara prabhunI pratimA sAthe lAgI rahI hatI. bIjI tarapha nayacaMdra peAtAnA kuTuMba sAthe siddhagirinI pavitra yAtrA karavAne nIkaLyeA hatA. snAnapUjA karI bhakti bhAva pUrvaka te pratyeka caityamAM kuTuMbasAthe pharatA hatA. nityanA samaya thaye eTale sUrivara chellI yAtrA karI taLeTI upara AvyA ane nayacaMdra pazu potAnA kuTuMba sAthe te sthaLe AvI pahoMcyA ane teNe gurUbhaktinuM gaiArava dazovI sUrivaranI samIpa ubhA rahI vidhipUrvaka vaMdanA karI. Arhuta dharmanA yathArtha svarUpane jANanArA ane cAritra guNA nA gAravane vadhAranArA sUrivare nIce pramANe magalAcaraNu karyuM-aanana vi prapazyan kevala zriyA / anaMta guNapAthodha jIyAdhIra jinezvaraH || 1 | bhAvA--kevala jJAnanI lamIthI A jagane hAthamAM rahelA nila jalanI jema avalAtA ane ana'ta guNNAnA samudrarUpa zrI vIra jinezvara jaya pAme, 1 he zrAvaka nayacaMdra, zrAvikA sumedhA ane vatsa jijJAsu, Aje Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ( 1 ) amArI sAtamI yAtrA samApta thaI che. AvatI kAle ahiMthI vihAra karavAnA bhAva che, mATe Aje sAta naya upara kAMi vizeSa vivecana karI e viSayane samApta karavAmAM Avaze. je sAta naya viSe tamane samajUtI ApavAmAM Avo che, te sAta nayanu` mukhya svarUpa te tamArA jANavAmAM Avyu che, have te nayane mATe jaina vidvAnA je judA judA vicAro batAve che, te huM tamane saMkSepamAM samajAvuM chuM, te tame dhyAna pUrvaka sAMbhaLajo. upara kahelA sAta naya jo avadhAraNa (nizcaya ) sahita hAya, te te duya kahevAya cheane jo te avadhAraNa rahita hoya te sunaya kahevAya che, jyAre sasunaya male che, tyAre syAdvAda--jaina mata pratipAdita thAya che. jyAre e sarva nAnA sa'graha karavAmAM Ave, tyAre dravyArthika naya ane paryAyArthika----e naya thAya che, tema vaLI te jJAnanaya ane kriyAnaya evA nAmavAlA naya temaja ni zcayanaya ane vyavahAranaca paNa kahevAya che. A vakhate jijJAsue prazna karyo ke, bhagavan, e sAta nayanI gaNunA kayAre thai haze ? sUrivara sAnanda thaine melyA--bhadra, pRkAle saptazatAra nAmanu' nayacakrAdhyayana hatuM,tenI a'dara eka eka nayanA sA sA bheda kahelA hatA, te keTaleka kAle vyavaccheda pAmyA che te pachI arvAcInakAlamAM dvAdazAra nacakra pravarte che, tenI aMdara eka eka nayanA khara bheda kahelA che, jo tamAre te jANavAnI icchA hoya te te pustakanA abhyAsa karo.e dvAdazAra nayacakra graMthanu` pramANu aDhAra hajAra leAka nuM che, ane te pratyeka bleka tamAre manana karavA cAgya che. nayaca'dra sahu vadane melyA bhagavana, jJAnanaya ane kriyAnayanuM svarUpa samajAya. sUrivara----bhadra nayacaMdra, samyak prakAre heya tathA upAdeya vastune jANuva, ane pachI A lekamAM upAdeya, phulamALa! strIcaMdanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ) nayamAgadarzikA di, heya tyAgavA gyasarpa viSa kaMTakAdika ane upekSA karavA egya tu zudi; paralekamAM grahaNa karavA yogya samyagU darzana cAritrAdi, nahI grahaNa karavA egya mithyAtvAdi, upekSaNIya, svarga, lakSamyAdi, evI rIte arthamAM yatna kare, arthAta jJAnathI te vastuone yathArtha jANavI, e je upadeza te jJAnanaya kahevAya che. phaLa denArajJAna che, kiyA phaLa detI nathI, kAraNake jJAna vinA kriyA kare te yathArtha phaLa maLatuM nathI, teTalA mATe jJAnanI prAdhAnyatA che. tIrthakara gaNadharee agItArthane ekalA vihAra karavAno niSedha karela che. te jJAnanayane mata e che ke, gItArtha vihAra kare athavA gItArthanI sAthe vihAra kare. ana bhagavAnane saMsAramAM rahe chate jyAM sudhI kevaLajJAna thatuM nathI tyAM sudhI mukti prApta thatI nathI. (utkRSTa tapa cAritra vAna hevAthI paNa) teTalA mATe jJAna purUSArthanuM heturUpa hevAthI pradhAna che. - kriyAnuM upa karaNa jJAna che, tethI te kiyAnI AgaLa zaiNa che. sarva purUSArthanI siddhi mATe kiyAja pradhAna kAraNa che, A pramANe ne je upadeza, te kriyAnaya kahevAya che. zrI tIrthakara gaNadharee kiyA rahita jJAna niSphaLa che ema AgamamAM kaheluM che. jema A dhaLA mANasane lAkhe ane kare dIvA kare, te paNa tene prakAza maLatuM nathI, ke purUSa raste jANate hoya, paraMtu cAle nahIM te te dhArelA sthAnamAM pahoMcI zakyuM nathI, ane nadImAM paDele mANasa taravuM jANatA hoya paraMtu, je potAnA hAtha paga halAvI ta rate nathI; te te kAMThe pahoMcatuM nathI. tevI rIte kiyAvagarane jJAnI sAdhya vastune meLavI zako nathI. tene mATe eka anubhavI vidvAna lakhe che ke - kriyeva phaladA puMsAM na jJAnaM phaladaM matam / yataH strInaka nAgajho na jJAnAt sukhito navet // 1 // bhAvArtha-purUSone kriyAja phala ApanArI che. jJAna nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka, ( 73 ). kAraNa ke kAmI purUSa strInA bhegane jANanAre hoya ane bhukhe mANasa bhakSane jANanAre hoya paNa te ekalA jJAnathI sukhI thatuM nathI. 1 'bhadra nayacaMdra, A uparathI samajavAnuM che ke, sarvamAM kriyAja mukhya che. A kSAyopazama cAritra kiyAnI apekSAe prAdhAnyapaNuM kahyuM, have kSAyika kriyAnI apekSAe kahe che. ahaMta bhagavAnane kevala jJAna thayuM hoya, te paNa jyAM sudhI sarva saMvararUpa pUrNa cAritradamAM guNa sthAnanI prApti na thAya, tyAM sudhI tene muktinI prApti thatI nathI. tethI kriyAnA pradhAnapaNAne laIne kiyAnanI pravRtti thAya che. he zrAvaka nayacaMdra, A jJAnanaya ane kriyAyanuM yathArtha svarUpa tamArA hRdayamAM ArUDha karajo; eTale tamArI manovRttimAM vastu svarUpane vizeSa prakAza paDaze. nayacaMdra-bhagavana, ApanI kRpAthI mAruM hRdaya have tadana nizaka thayuM che. mArI manovRttine AMtara pradezamAM AtadharmanI pUrNa zraddhA praviNa thaI che. ApanA pasAyathI zrAvaka dharmane yathArtha rIte pAme chuM. sAtanayana svarUpe mane sarva rIte zuddha banAvyuM che. pUrve meM je vAMceluM, sAMbhaLeluM ane manana kareluM hatuM, te A vakhate mArA zuddha hRdayamAM phurI AvyuM che. dravya ane bhAva ane prakAranI vastupara mArI divya dRSTi paDavA lAgI che ane te sAthe A saMsAranI vicitratA mArA jevAmAM AvI che. hemopakArI mahAnubhAva, Ape mArI upara ane mArA kuTuMba upara bhAre upakAra karyo che. Aje amArI siddhagirinI yAtrA pUrNa rIte saphaLa thaI che. have te sAta nayane mATe kAMIpaNa upadeNavya hete dayA lAvI samajAve. nayacaMdranA AvA vinIta vacana sAMbhaLI sUrivara AnaMdasahita belyA-bhadra, have Aje upadezane carama divasa che. vaLI amArI A chellI sAtamI yAtrA pUrNa thaI kSetrasparzanA nAge have amAre ahiMthI AvatI kAle vihAra karavAnuM che. tamArA hRdayane saoNSa thayelo jANuM ane hAthamAM prasanna thaIe chIe. tamArI ma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (74) nayamArgadarzaka novRtti niHzaMka thaI hoya te ame amArA kartavyane bajAveluM jANIe chIe. amAre upadeza saphala thAya te amane vizeSa AnaMda prApta thAya, e svAbhAvika che, ane muni jIvananI kRtArthatA paNa tene mAM ja che. bhadra nayacaMdra, have sAta nayanA svarUpane upadeza samApta karavAmAM Ave che. te viSaya eTalo badhe gahana che ke, tene mATe jeTalA vistAra karIe teTalo thaI zake tema che. e sAtanaya amuka rIte mAnavAthI nayAbhAsa thaI jAya che, te nayAbhAsanuM svarUpa tame tamArI buddhinA balathI jANI zakaze. e baMne nayene pRthaka pRthaka ekAMta mAnavAmAM Ave te mithyAtva kahevAya che, ane syAdvAda saM. yukta mAnavAmAM Ave te samyak daSTa kahevAya che. bhadra, temAM khAsa karIne eka vAta lakSamAM rAkhavAnI che ke, te sAte nayamAM pahelA cAranaya arthanuM nirUpaNa karavAmAM pravINahevAthI arthanaya kahevAya che ane bAkInA traNa naya zabda vAgyAnA arthane lagatA hevAthI zabdanaya kahevAya che, ane tenA bIjA aneka bheda thaI zake che. tene mATe eka gAthA sadA smaraNamAM rAkho - ikeko gha sayaviho, satta nayasayA havaMti emeva / annovi ya Aeso, paMceva sayA nayANaMtu / / 1 // tene bhAvArtha e che ke, nigama vigere sAtanayanA pratyeka nA sa se bheda che. te sarva maLIne sAtase bheda thAya che. bIje pra kAre pAMca prakAranA naya mAnIe te tenA pAMcase bheda thAya che. bhadra nayacaMdra, je sAmAnya grAhI nigamanayane saMgrahanI aM. hara laIe athavA vizeSagrAhI nigamanane vyavahAra nayanI aMdara atata karIe te cha naya thAya che, ane te darekanA sese bheda gaNavAthI chase bheda thaI zake che. naigama, saMgraha ane vyavahAra- e traNa artha naya ane eka zabda naya evI vivakSA karavAmAM A ve te badhA malIne cAra naya thAya che. te pratyekanA se se bheda letAM cAraso bhedanI saMkhyA thAya che. dravyArthika ane paryAyArthika-e be baya laIe te darekanA meM se bheda gaNatAM base bheda thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka. ( 75 ) bhadranayacaMdra, A pramANe nayanA ghaNAM bhaida thai zake che. u tkRSTa paNe levAthI te tenA asa`khya bheda thAya che. jo tamAre te vi vizeSa jANavuM hAya tA zabdAMlAnidhi zAhasti mahA bhASyavRtti ( vizeSAvazyaka ) dvAdazAra nayacakra vagere zAstramAMthI joi lejo, ane jo ane teA tenA abhyAsa karajo. A vakhate jijJAsu e hAtha joDI elI uThayA--bhagavan, ma ne khAdhA Ape|. jyAM sudhI e graMthAne abhyAsa na karUM, tyAMsudhI mAre vivAhita thavu nahIM. " putranI AvI utkaMThA joI pitA nayacaMdra ane mAtA subA dhAe tene dhanyavAda ApyA. te pachI sUrivare sAnadhruvadane zrAvakaputra jijJAsune khAdhA ApI hatI. pachI jyAre AnaMdasUrinuM vyAkhyAna samApta thayuM, eTale AdIzvara bhagavAnanA jya dhvanithI taleTInA pavitra pradeza gAjI uyeA. zrAvaka nayacaMdra, zrAvikA sudhA ane zrAvakaputra jijJAsu savee ubhA thaIne vidhipUrvaka sUrivarane vaMdyanA karI--vadanAnA vi dhi samAsa thayA pachInayacaMdra ajali joDI vinayapUrvaka ekScA---- mahAnubhAva, bhagavad, Ape mArI upara, A zrAvikA upara ane A putra jijJAsu upara je kRpA karI amRtarUpa upadeza ApyA che, ane te upadezathI amArI tripuTIne je lAbha thayA che, tenu vaNuMna amArAthI thaI zake tema nathI, tathApi chevaTanI eTalI prA. nA che ke, vamAnakAle A pAMcame ArA pravarte che. caturvidha jai na saghanI avyavasthA thai javAnA bhaya rahe che, tevA vakhatamAM amAre zuM karavu' ? kaye mArge cAlavu ? ane dhArmika kAryoMmAM daivI pravRtti karavI ? te viSe kAMika upadeza Ape te amane vizeSa lA bha maLaze. sUrivara--prasannatAthI kheAlyA--bhadra nayacaMdra, tame ane tamArU kuTuMba dharma upara zraddhANu joi mane satASa thAya che, sAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (76) nayamArgadarzaka nayanA svarUpa jANavAthI tamArA hRdayamAM dharmane prakAza sArI rIte paDele che. zaMkAkakhAdi sarva de tamArAthI dUra thaI gayA che. have tame kaI jAtane bhaya rAkhaze nahIM. pAMcamA ArAne pracaMDa prabhAva 'tamane kAMI paNa karI zakaze nahi. tamArA hRdayamAM sAtatyanA svarUpanuM pratibiMba paDeluM che, e sAtanayanI prarUpaNuM AhaMta tane pratipAdana karanArI che. te syAdvAdanA siddhAMtane siddha kare che. tenAthI saptabhaMgInuM yathArtha svarUpa pratipAdita thAya che. saptabhaMgInI racanA upara sAtavayanI yukti vizeSa camatkAra Ape che. bhadra nayacaMdra, have tamane AhaMtadharmanuM mAhAsya sArI rIte samajAze, tamArI manovRttimAM samyakatvane sAre prakAza paDaze, tathApi mAre tamane kahevuM joIe ke syAdvAda darzanane ke tamArA zrAvaka dharmane bAda na Ave te rIte vartamAnakAlane anusarI tame pravRtti karaje. AhaMtadharmane udaya karavAmAM ujamALa rahejo. sAtakSetrone uddhAra karavAmAM sadA tatpara raheje. dharma, artha, kAma ane mokSa-e cAra purUSArthane aviredhapaNe sAdhajo, ane sadhAvajo, temAM khAsa karIne zrAvaka ane zrAvikA e baMne kSetranI sudhAraNA karavAmAM vizeSa dhyAna Apajo. e ubhayakSetrane sudhAravAthI bIjA kSetre svataH sudharI zakaze. tana, mana ane dhanathI saMghanI bhakti karaje. saMghanI aMdara pizI gayelA hAnikAraka rIvAjone dUra karavAnA upAye jI dhArmika sudhAraNAne puSTi Apaje, ane jIvadayA pAlavAne mATe baddha parikara thaze. zrAvikA sudhA, tame sujJa che, eTale tamane vizeSa kahevAnI jarUra nathI, tathApi eTaluM te kahevuM paDaze ke, tame tamArI dhArmika keLavaNIne upayoga karaze. tamArI dharmabahenane bodha ApI sudhAraje. zrAvikAone sadaguNI ane satI dharmane jANanArI banAvaje. te sAthe tamArA AtmAne AhaMtadharmane upAsaka karajo. - vatsa jijJAsu, tuM Ahata vidyAmAM pravINa banI zrAvaka putrane sadha Apaje. AhaMtadharmano udaya tamArAthI thavAnuM che. bA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayamArgadarzaka ( 77 ) la ane tarUNa vIraputre jyAre dharma tathA nIti vidyAmAM AgaLa paDaze, tyAreja vIra dharmane vijaya thaze. dharma, vyavahAra ane nItinuM baLa vadhAravAne sArI sArI saMsthAo sthApana karI vIrazAsanane vijaya vAvaTe pharakAvaje. " mahAnubhAva AnaMdasUri A pramANe upadeza ApI virAma pAmyA-te pachInayacaMdra, sudhA ane jijJAsu-e zrAddha tripuTIe gurUbhaktinuM gerava dhAraNa karI temane punaH vaMdanA karI ane vIrazA- . sanane ughAta thAya, tevA vividha jAtanA abhigraha grahaNa karyA. trikaraNa zuddhithI gurUbhakitane dhAraNa karatA, gurUnA prabhAvanI prazaMsA karatA ane jyAM sudhI gurUnI mane jJamUrti jovAmAM AvI tyAM sudhI vAraMvAra siMhAlekana karI gurumUrtinA darzana karatA zrAvaka nayacaMdra, zrAvikA subodhA ane zrAvaka putra jijJAsu siddhagirinI taleTImAMthI prasAra thayA. teo vimalagIrinA zikharane punaH punaH bhAvapUrvaka avaletA ane te para rahelI prabhunI pratimAonuM dhyAna karatA cAlatA hatA. AnaMdasUri zrAvaka nayacaMdrane pratibaMdha karavAnI pitAnI dhAraNu saphaLa karI ane hadayamAM dhArelI siddhagirinI sAta yAtrAe ne pUrNa karI tyAMthI saparivAra vihAra karI cAlI nIkaLyA hatA nayacaMdra paNa keTalAka samaya te tIrthabhUmimAM kuTuMba sahita rahI potAnA vatana tarapha vidAya thaye hate. nayacaMdra niHzaMka thaI AhaMtadharmanI ArAdhanA karI hatI. chevaTe pitAnA dharmaniSTha putra jijJAsune gRhabhA 2 seMpI ane sAtakSetramAM dravyane sadupayoga karI nayacaMdra cAritra dharmane dhAraka banyuM hatuM. teNe sAta nayanA svarUpane darzAvI vividha jAtanA upadeza ApyA hatA; bhAratavarSanI jainaprajA nayavijaya mu. ninI nirmala vANI sAMbhaLavAne ati utsuka banI hatI. te mahA nubhAve pitAnA pUrvopakArI gurU zrI AnaMdasUrinI dharmakIrtine bhAratanA cAre khUNAmAM prasarAvI hatI. keTalAka sthAnemAM jainadharmanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) nayamArgadarzaka. saMsthAne sthApita karI hatI. ane peAtAnA upakArI gurUnu' nirma la nAma tenI sAthe aMkita karyuM hatuM. nayacaMdranI strI sudhA zuddhazrAvikA banI gRhAvAsamAM rahI hatI. teNIe eka zrAvikAzALAnI sthApanA karI,temAM AvatI zrAvikAone dharma nIti ane vyavahAranu uttama zikSaNa ApatI hatI. ane teteja potAnu` mahAvrata mAnatI hatI. vIraputra jijJAsue peAtAnI mAtAnI AjJAne ASIna thaI gRhAvAsamAM rahI sAro abhyAsa karyAM hatA. anukrame AtmAne AnaH ApanArI eka saMsthA sthApana karI, temAM pete mukhya adhikAra mAM joDAyA hatA. tenAmAM vakatRtva zakita sArI hatI, tethI te uttama viSayAnA bhASaNA karI leAkeAnA hradaya upara sArI asara karatA hatA. << jijJAsu sata nayanu` svarUpa jANyAM pachI Arhuta dharma zAstrane u ttama abhyAsI anyeA hateA. padAnA svarUpane darzAvavAne syAdvAda matanI bhUmikAmAM teNe bhAre abhyAsa karyAM hatA, ane te upara sArA sArA lekhA lakhI bhAratIya jaina prajAnA mahAn upakAra karatA hatA. te haMmezAM peAtAnA bhASaNamAM jaNAvatA ke, " dharmabaMdhu A, jAgrata thAo, A paMcamakALanA prabhAvathI patharAi gayelA prazna mAne cheDI do. tamArA prAcIna dharmanI mahattAnu smaraNa kare. sadanAmAM sarvoparisattA dharAvanArA tamArA syAdvAda darzananI mahattAnuM manana karI, tamArA darzananI graMtha samRddhi meTAmAM meTI che. bhAratavarSanA sarva dharmAMnI aMdara tame prAcInapada lIdheluM che, samatita, nayacakravAla, syAdvAda ratnAkara ane ratnAkarAvatArikA vagere tamArA graMthAnu avaleAkana karI, tamArI manovRtti tattvArtha graMthamAM praveza karAvA, pramANuvAntika, pramANumImAMsA, nyAyAvatAra, anekAMtaya patAkA, anekAMta praveza, dharma sa MgrahiNI, ane prameya ratnakAza ityAdi tamArA mahAn graMthAnA kartAonA AbhAra mAnA, e graMtharUpa apratihata zastrathI tamArU' vIrazAsana bhAratavarSa upara mahAn vijaya meLave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi * upasaMhAra. ya dharma kha'dhue, vamAnakALe vidyAdevInA mahAyuga pravarte che. keLavaNIrUpa kalpalatA bhAratavarSanI Asa pAsa vIMTAI vaLI che. jo ke, te keLavaNIe navIna paddhatI grahaNa karelI che, tathApi te mAge cAlIne tame tamArI prAcIna paddhatIneprApta karI zake zA, saMskRta ane mAgadhI bhASAnAM eTalA badhA prabaLa sAdhanA tamArI sanmukha ubhA che ke, jenA khalathI tame tamArI pUrva paddhatInA prasAda prApta karI zakaze. madhue, tame eka saMpathI vartI tamArA dharmanA uddAta karo, gaccha, jJAti ane gurUmAM bheda buddhi rAkhaze nahIM. sarva jaina kha A vIra prabhunA sevaka che, evu dhArI cAre taraph sa'panA sugadhI pavana phelAvajo, jyAM saMpa tyAM vijaya che. mANusamAM, AkhA vizva mAM pazu jo dharmanu... ane nItinu rUpa kAMipaNa dekhavu... hAyatA sa** 5mAMja dekhA. sapa e rAga tathA dveSanA abhAvanuM' ke'drasthAna che. jyAM sapanA udaya tyAM vItarAga dharmanA uddaya che. sarvAtmabhAva pa hyu temAMja che. dayAdhanA prakAzapaNa sapanI sAthe samadha dharAve che. tirthaMkara bhagavAnanA sameAvasaraNamAM ane tapasvIonA tapovanamAM zIkArI prANIo vairabhAva cheDI sapathI varte che; te uparathI tapanu' phUla sa'paka che. priya badhue, e saparUpI kalpavRkSanA Azraya karI Ardrata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) nayamArgadarzaka che dharmanI sAdhanA karaje. tamAre e dharma vailokaya vijyI nIvaDe che. tenI upara aneka AkSepa thayA che ane thatA jAya che, tathApi te prA cIna dharma hajI Dagya nathI. vIra zAsanane prabhAva ene e pravarte che, ane hajupaNa pravartaze. dharma baMdhuo, chevaTe mAre tama. ne eTaluM ja kahevAnuM ke, ApaNuM Ahata dharmane AdhAra munivare che. ApaNA gurUo je baddha parikara thaI dharmopadeza ApyA karaze ane pitAnA cAritra dharmanuM yathArtha rIte rakSaNa karI pravartana karaze te ApaNe dharma vizeSa prakAzamAna thaze. . A prasaMge mAre jaNAvavuM joIe ke, vartamAnakAle AnaMda sUri ane temane parivAra ati upakAra kare che. dharmanA vividha viSa upara sArA sArA graMtha lakhI jaina prajAne zuddha mArga darzAve che. temAM AtmAne ArAma ApanAra ane vijyapUrvaka AnaMda pravartAvanArA sUrivare ApaNA jaina varga upara je upakAra karyo che te avarNanIya che. tarUNa zrAvaka jijJAsu AvA AvA upadeza ApI pitAnuM zrAvakajIvanakRtArtha karate hatuM, ane tene pitAnuM zuddha kartAvya samaja hRdayamAM AnaMda pAmate hate. cAvajIvita eja kartavya mAM tatpara rahI zrAvaka putra jijJAsue pitAnI jijJAsA tRpta karI hatI. priyavAcakavRMda, zrAvaka nayacaMdra, zrAvikA subedhA ane zrAvaka putra jijJAsu-A tripuTIne ane temane uddhAra karanArA mahAnubhAva gurU AnaMdasUrine A vRttAMta tamArA hRdayamAM sthApita karaje. ane te parama kRpALu gurUrAjanA upakAranuM hRdayamAM niraMtara samara Na karaje, ane A namArgadarzakanA upayegI viSayanuM manana karI syAdvAda siddhAMtarUpa sudhAnA svAdane saMpAdana karajeethI A leka tathA paralekanA zreyane prApta karavAnA pUrNa adhikArI thaze. - tathANuM 6 to B.E Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com