Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna ODADANO lekhaka: zrI dhIrajalAla TokarazI zAha adhyAtmavizArada, vidyAbhUSaNa, gaNitadinamaNi, sAhityavAridhi, zatAvadhAnI paMDita Adi. prastAvanA: zrI zAMtikumAra je. bhaTTa ema. e., ela el bI. tatrI-muMbaI samAcAra sAptAhika OVOOOOOOOOONO prakAzaka : prajJA prakAzana maMdira muMbaI-9, oooooooooo
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : narendrakumAra DI. zAha vyavasthApaka : prajJA prakAzana maMdira ladhAbhAI gaNapata bIlDIMga, cIMcabaMdara, muMbaI bIjI AvRtti vi. saM. 2025 sane 1998 mUlya rUpiyA sADA sAta A graMthanA sarva hakka prakAzane svAdhIna che, kAtilAla semAlAla zAha sAdhanA prInTarI ghIkAMTA roDa, amadAvAda
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNu graMthakartAnA e khela viSayAnukrama prastAvanA sAkSIbhUta graMthAnI yAdI 1 prArabhika vaktavya 2 maMtrArAdhananI AvazyakatA 3 maMtranI vyAkhyA 4 maMtranI racanA aMge vadhu vicAra 5 vaNu matranI zakti 6 khIjAkSarA ane tenI viziSTa saMjJA 7 maMtrazakti aMge kricit 8 maMtranA prakAro 9 maMtranI avasthAma 10 satrasAdhana mATe gurunI AvazyakatA 11 sadgurunAM lakSaNA 12 maMtrasAdhakanI yAgyatA 13 matraniya 14 mazuddhinA daza upAye 15 vidhinI pradhAnatA 16 krama' aMge keTaluMka vicAraNIya 17 sAdhanAthala 19 19 ha 14 29 3. 47 para 57 4 73 OM 25 93 109 115 124 132 13:
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 7 218 238 18 pUjana-arcana 145 19 mAnasapUjAnuM mahattva 20 dhyAna tathA stotrAdi 21 ja5nI prazaMsA 22 japanA prakAro tathA niyama 23 japanI gaNanApati 18 24 japa saMbaMdhI vizeSa vicAraNuM 208 25 homa-tarpaNa Adi 26 yaMtranI AvazyaktA 27 arthabhAvanA 28 sAdhanAkAlanI paricaryA ra9 aMtarA oLaMgavAnI jarUra 244 30 svanisa keta 31 maMtrasiddhinA sAta upAyo 32 maMtrasiddhi 33 maMtraprayogo 34 zAbaramatrA 279 35 upasaMhAra 288 upayogI lekho 1 maMtrazakti aMge zrI kedAranAthajI, zrI mehanalAla mahetA 293 2 maMtrazAstra ane jaina zramaNa, paM. zrI deva tripAThI 300 3 sarvaveda sArabhUta gAyatrI maMtra, zrI gAcArya ema.e. 323 4 maMtrasAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlA vagerenI vicAraNA, zrI jeThAlAla trivedI 336 5 maMtragrahaNamA vidhi tathA niSedha, ThAkura zrI rAmasumerasiMhajI 346 253 257 -
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNa bhAratanA te mahApuruSone ke jemaNe jagatanA kalyANa arthe maMtravidyAne prakAza karyo. vinIta dhIrajalAla zAha
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya mAnavajIvananA utkRSa sAdhavA mATe maMtravidyA eka mahatvanuM sAdhana che, paNa Aje tenA abhyAsIo-anubhavI bahu ochA najare paDe che. temAMye peAtAnA abhyAsa ane anubhavanuM la taTastha nhAne akSarAMti karIne prajA sanmukha dharanArA vidvAneA tA mAMgaLInA Terave gaNAya eTalA paNa nathI, paraMtu gujarAtanu e sadbhAgya che ke tene adhyAtmavizArada, vidyAbhUSaNa, gaNitadinamaNi, zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla zAha jevA maMtrazAstranA UMDA abhyAsI tathA ekaniSTha upAsaka sAMpaDayA che; ane te Nita, mAnasazAstra, tattvajJAna Adi anya viSayanI jema A mahattvapUrNa viSaya para paNu potAnI kalama calAvavA lAgyA che. AjathI be varSa pUrve temaNe khUba parizramapUrvaka maMtravijJAna nAmanA eka bRhad graMthanI racanA karI ane temAM matra tathA matrasAdhanA aMge jANavA jevI aneka hakIkatA vaidika, jaina tathA bauddha graMthanA AdhAre, temaja peAtAnA anubhava parathI sarasa zailimAM ane sarala bhASAmAM rajU karI. paraMtu Ajanu lAkamAnasa mukhyatve maneArjaka - haLavA sAhitya tarapha DhaLeluM hoI te A graMthanA kevA satkAra thaze? te' amAre mana eka vicAraNIya prazna hatA; kiMtu tenuM prakAzana thatAM ja patrakAra-mitrae tene hArdika AvakAra ApyA, vidvAnAe tenI prazaMsA karI ane jijJAsuneAe tene aMtaranA umaLakAthI vadhAvI lIdhA. pariNAme e ja varSamAM tenI prathama AvRtti khalAsa thaI ane A bIjI AvRtti prakaTa karavAnA magala prasaMga upasthita thayA. te mATe ame sarve vidyApremIo pratye AbhAranI lAgaNI vyakta karIe chIe.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' maMtravijJAnanA prakAzana pachI ceADA ja samayamAM paDitajIe maMtraciMtAmaNi' nAmanA khIjA paNa eka mahattvapUrNa graMthanu sarjana karyuM" ane tene ame prasiddha karela che. A graMtha paNa eTale ja leAkapriya nIvaDayA che. f have paDita zrI satra divAkara nAmanA trIjA graMthanu sana karI rahyA che ane te amArA taraphathI A varSanI dIvALI pahelAM prakaTa thaI javA vakI che. A rIte ame bhatraviSayaka traNa mahattvanA graMthA gu bhASAbhASI AgaLa rajU karI zakIzuM, tene amane khUba Anada che. maMtravijJAnanI prathama AvRttinuM zeAdhana karavAmAM AvyuM che, pa temAM vizeSa pheraphAro karyAM nathI. vadhAre spaSTa kahIe te tema karavAnI AvazyakatA lAgI nathI. A mahattvapUrNa gra MthanI prastAvanA muMbaI samAcAra sAptAhikanA vidvAna taMtrI zrI zAMtikumAra ja. bhaTTa ema. e. ek el, khI. sAhityaratne ghaNA parizramapUrvaka lakhI ApI hatI, teja A AvRttimAM kAyama rAkhI che. je mitrae tathA mahAnubhAvee A prakAzanamAM rasa lIdhe che ane eka yA bIjA prakAre sahAya karI che, temanA pratye kRtajJatAno lAgaNI prakaTa karIe chIe. prakAzaka
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA maMtrazAstranA UMDA abhyAsI, gaNitadinamaNi, sAhityavAridhi zatAvadhAnI 5Dita zrI dhIrajalAla TokarazI zAhe A mananIya ane mArgadarzaka granthanI prastAvanA lakhavA mATe mane vinaMti karI tyAre mane khUba Azcarya thayuM, kAraNa ke emanA jevA mahAvidvAnanA granthanI prastAvanA lakhavI e mAre mATe anadhikAraceSTA ja gaNAya. paraMtu A agAu muMbaImAM temaNe maMtravizAradonI eka pariSada bolAvavA janA ghaDI hatI, tyAre temaNe vaktA tarIke mArI pasaMdagI karI hatI ane e pasaMdagIne meM mArI anumati paNa ApI hatI ane tethI temanA prabhAvazALI vyaktitva sAme prastAvanA lakhavA mATe mArAthI InkAra thaI na zako. chellAM pacIseka varSathI maMtravijJAnane meM abhyAsa karyo che, paraMtu e abhyAsa sAdhanA karatAM saMzodhananI daSTie ja karyo che, ema kahevuM yogya thaI paDaze ane A pustakanuM mUlyAMkana paNa e ja dRSTithI karavA huM prerAyo chuM, sAmAnya rIte pratyeka manuSya jIvanamAM sukha Icche che. jemane AvA sukhanI prApti thAya athavA na thAya teo sUkSma sukhanI IcchA rAkhe che. jemane AvA sUkSama sukhanI prApti thAya te AvuM sUkSma sukha zAzvata bane evI jhakhanA rAkhe che. jemane AvA zAzvata sUkSma sukhanI prApti thAya che, te AtmasAkSAtkAra, kaivalajJAna ke nivikalpa samAdhimAM lIna thavA Icche che. caitanyamaya mAnavajIvananI A ja svAbhAvika sthiti hoya che. mAnavajIvananuM A dhyeya che ane e dhyeyane pahoMcavAnA mArgo
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sAdhananuM darzana ane mArgadarzane ApaNane jJAnIo, karmayogIo, bhakata, gIo, tapasvIo, muni mahArAje, AdhyAtmavAdIo vagere pAsethI maLI zake che. emanA anubhavo ane mArgadarzananI noMdha te ja ApaNuM dharmagraMtha ane zAstro che. sthUla sukhasaMpattithI jIvanamAM sAcA ane zAzvata sukhanI prApti thatI nathI. sthUla sukhasaMpatti ane samRddhinA zikhara para birAjatA. amerikAmAM Aje vadhumAM vadhu gAMDAnI IspitAle che, vadhumAM vadhu prakAranA vadhumAM vadhu gunA thAya che ane tyAM lagabhaga dasa TakA vastio jIvanamAM eka vakhata te jarUra mAnasika unmAda mATe cikitsA karAvI hoya che. samRddhinA zikhara para birAjatA dezanI eka tarapha AvI dazA che, te garIbImA gabaDI paDelA ane sabaDatA dezanuM citra paNa lagabhaga AvuM ja che. upaniSadamAM eka kathA che. brahmajJAna prApta karavAnI jijJAsA. rAkhanAra eka ziSyane gurue sAta divasa upavAsa karI pachI pitAnI pAse brahmajJAna prApta karavA AvavAnI salAha ApI. ziSya sAta divasanA upavAsa karI guru pAse brahmajJAna prApta karavA gayo. ziSya vedapADI hatI ane lagabhaga badhA ja veda ene kaMThastha hatA. brahmajJAna ApavA agAu gurue ene amuka amuka vedanI amuka amuka cAone pATha karavA jaNAvyuM. ziSyane keTalIka bacAo yAda AvI nahIM, keTalIka jagyAomAthI vaccenA maMtra ja rahI gayA ane svare pramANe uccAra karavAmAM paNa ghaNI bhUlo thaI! AthI gurue ene brahmajJAna ApatAM jaNAvyuM ke anna che, te ja brahma che. vaLI prAcIna granthamAM kauzalya pratye pramAda na sevavAne ane baLanI upAsanA karavAne paNa Adeza ApavAmAM AvyA che. sthUla sukhasaMpatti mAnavInA AdhyAtmika vikAsanuM eka mahatvanuM ane
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 prAthamika sopAna che. rAmakRSNa paramahaMsa paNa potAnA ziSyone saMsAramAM hoziyAra thavAno upadeza ApatA hatA, kAraNa ke je potAnI sAMsArika pharaje vyavasthita rIte, niSThApUrvaka ane prAmANikatAthI bajAvI zakate na heya, e AdhyAtmavAdanA sUkSama kSetramAM bhAgye ja pragati karI zake che. adhyAtmavAda e AtmasAkSAtkArano eka mArga che. enA vividha bhAga pADI zakAya, paNa A bhAge uparAuparI goThavAyelAM pagathiyAM jevA che, e ApaNe bhUlavuM na joIe. maMtrAga A AtmasAkSAtkAranuM sAdhana che, paraMtu sarvocca zikhara para pahoMcavA mathatA mAnavIone jema pahelethI pitAnI sAthe lAkaDI rAkhavI paDe che, ema maMtra paNa sAcA sAdhakanI sAthe rahe che, paNa Toca para pahoMcyA pachI te lAkaDIne bAjue mUkI de che. anya yoga karatAM maMtraganuM sthAna aneka rIte viziSTa che. bhagavAna zrIkRSNa zrImad bhagavadgItAmAM jaNAvyuM che ke comAM paNa (uttama evo) japayajJa huM chuM. maMtra zabda mana sAthe gADha saMbaMdha dharAve che. mAnavInAM mana ane prANu vacce avinAbhAva saMbaMdha che. (manasa. sadna prAi: prAca anvane manA-cogavAsiSTha rAmAyaNa). A manane ja mAnavInA baMdhana ane mokSanuM kAraNa mAnavAmAM AvyuM che. mAnavInI vANI ane vartana enA mananI rithatinuM ja pratibiMba pADe che. vAstavika daSTie joIe te manuSya zarIrathI je kAryo kare che, enI pAchaLanuM preraNAbaLa enA manamAM ja hoya che. samagra jagata mAnavInA mana para avala be che. AthI mananI sudhAraNa para khAsa bhAra mUkavAmAM AvyuM che. bhagavAna rAmane dIkSA ApatAM emanA guru vasiSTha emane kahyuM hatuM ke : triraM vArAmanAM tarita jAtrA , tasmin kSINejagatkSINaM tava cikitsyprytntH|
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka eva manodevo, jJeyaH sarvArthasiddhidaH / . anyatra viphala klezaH, sarveSAM tajjayaM vinA // paraMtu mana e mekSanuM sAdhana hovA chatAM mAnavI bhAgye ja pitAnI mAnasika zaktine vikasAvavA prayatna kare che. tabIbI vijJAna jaNAve che ke eka mAnavI jhanUne caDe te enAmAM dasa mAnavInuM baLa aMdarathI pragaTe che. AvuM baLa suSupta avasthAmAM dareka mAnavImAM hoya che ja. AvI ja rIte manamAM paNa suSupta zaktione khajAno bharelo che, paNa mAtra ekAda sparzathI ja TAITAnika jevI jaMgI kadanI sTImarane toDI nAMkhanAra, sAgaramAM taratA pahADa AIsabargane mAtra dazamo bhAga ja bahAra joI zakAya che, ema sAmAnya manuSya mananI atyaMta alpa zaktiothI ja paricita hoya che. mana, buddhi, citta ane ahaMkAra A cAra maLIne mAnavInuM antaHkaraNa bane che ane mAnavInI jevAnI ane kArya karavAnI zakti e mAnavInuM bAhya kAraNa che. A sarve maLIne mAnavInuM sUkSma zarIra bane che. sAmAnya rIte ApaNe ema mAnIe chIe ke ApaNe bAhya jagatanAM kAryo ApaNI Indriyo mAraphata karIe chIe, paNa kharI rIte te A kriyAo ApaNA magajanI aMdara AvelA vividha kendro dvArA ja thatI hoya che. * A cittane kAraNe ja ApaNane pratyakSa darzana thAya che, ApaNe anumAna karIe chIe, pustake agara bIjAo pAsethI jJAna meLavIe chIe. ApaNane chIpamAM motI ke deraDAmAM sApa jevuM mithyA jJAna -bhrAnita thAya che, svapna vagaranI gADha nidrA Ave che ane badhuM yAda rahe che. cittanI A svAbhAvika kriyAo che, paraMtu jAgratAvasthA, svapnavasthA ane nidrAvasthA e traNeyathI para jaI mAnavI cethI turIya avasthAmAM praveze che, tyAre ja mAnavIne AtmasAkSAtkAra thAya che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale manane AtmasAkSAtkAra mATe taiyAra karavA maMtra eka sarvalakSI ane amUlya sAdhana che. Aje aneka rogonI gaMbhIra sthitimAM DokaTare jema breDa spekaTrama enTIbAyeTikasano upayoga kare che, tema maMtra e paNa eka saMjIvanI auSadha che. mananI suSupta zaktio vikasAvavA mATe manane ekAgra banAvavAnI prathama AvazyakatA rahe che. vaijJAnike kahe che ke eka corasa phUTa kAcane hathoDAthI teDavA mATe jeTalI zakti vAparavAmAM Ave che, eTalI zakti je kAcanA TAMkaNInI Toca jevaDA bhAga para kendrita karavAmAM Ave to te jagatanI sakhatamAM sakhata dhAtune kSaNavAramAM ogALI nAMkhI zake. mana jyAre ekAgra thAya che, tyAre mAnavImAM AvuM ja mane baLa pragaTe che. mAnavInA jIvananI tamAma saphaLatA ke niSphaLatAne AdhAra te dareka prasaMge zuM pasaMda kare che ane zuM pasaMda nathI karato ? enA para rahe che. AvI sArAnarasAnI parIkSAzakti viveka kahevAya che. mAnavInAM duHkhonuM sama pRthakkaraNa karavAmAM Ave te jaNAze che ke saMsArarUpI nATakamAM e pitAne eka abhinetA samajIne vyavahAra kare che ane raMgabhUmi para pite sAce rAma na hovA chatAM ajJAnane lIdhe te potAne sAco rAma mAnI duHkha anubhave che, paraMtu AtmA pote A abhinetA nahIM paNa kevala sAkSI ja-prekSaka ja che. enA jJAnamaya zuddha svarUpamAM te divya jyotirmaya che. pitAne AvA abhinetA nahIM paNa prekSaka mAnavAnI A bhAvanA vairAgya kahevAya che. Ama mana ekAgra thavAthI enAmAM ApoApa viveka ane vairAgyane udaya thAya che ane adhyAtmamArganI enI yAtrA AgaLa vadhe che. mAnavInuM sAcuM jagata AMtarika hevA chatAM ajJAnane kAraNe Ahya jagatane ja sAcuM mAne che, paraMtu bAhya jagata je sAcuM heta te mAMdA mAnavIne ke zapUrNa mAnavIne paNa jagata evA ne evA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. svarUpamAM ja jaNAvuM joIe. paNa Ama banatuM nathI, e ja batAve che ke gata manomaya che. mAnavI jyAre bahirmukha maTI aMtarmukha bane che, tyAre ja te sAcA sukhane anubhava karavA lAge che. A mananI ekAgratA, mananA viveka-vairAgya ane aMtarmukhI daSTi e sarvane mATe maMtra eka amegha zastra che. je manana karavAthI mAnavInuM trANa arthAta rakSaNa kare che, te maMtra kahevAya che. Ama A maMtranI nikita darzAve che ke maMtranuM pradhAna kArya mAnavInuM rakSaNa karavAnuM che. maMtra mAnavInuM Adhi, vyAdhi ane upAdhi e traNeyanI sAme rakSaNa kare che. Adhi eTale cintA, buddhi jemAM khUba phelAya ja che. te niskata pramANe Adhi kahevAya. mAnavI jyAre cintAmAM gherAya che, tyAre taka, vitarka ane kutarkonA jALAmAM phasAya che ane AvA taka, virtaka ane kutarkone kaI che raheto nathI. AvI cintA pramANabhAna, vivekabhAna vagere mAnavInI zaktione harI le che ane cintAmagna mAnavI pitAne ane anyane paNa duHkhI kare che. mAnavInI semAMnI navANuM cintAo nakAmI ja hoya che. keTalAya manuSyo cittAne vaza thaI regiSTa bane che, mane nAza karI sTIphenIA jevA mAnasika rogathI pIDA pAmI jIvanane khuvAra kare che. AthI ja cintAne citA samAna gaNavAmAM AvI che. AmAMya cintA te citA karatA paNa vadhu bhayaMkara che, kAraNa ke citA nijIva manuSyane bALe che, jyAre citA te jIvatA manuSyane saLagAve che. citA manuSyanA dehane eka ja vakhata bALe che, jyAre cintA ene satata saLagAvyA kare che. AvI Adhi athata cintAmAMthI chUTavAne sarvottama mArga maMtrasAdhanA che. je vizeSa svarUpamAM Adhi athavA cintA karAve che, te vyAdhi kahevAya che, kAraNa ke vyAdhi zarIra uparAMta manane mATe paNa pIDAjanaka
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 ane che. vyAdhigrasta manuSyA dhaNAkharA rAgAmAMthI mukta thaI zake che,. e eka sAkhIta thai cUkelI hakIkata che. ghaNAkharAM rAgya zarIranI aMdaranI kriyAomAM avyavasthAne kAraNe ja thatA heAya che ane evI. avyavasthAnAM mULa tapAsavA jatAM jaNAya che ke emanI a MtastrAvI graMthIomAM khAmIe! hAya che. jo mAnavInuM mana prasanna rahI zake tA ja AvI aMtastrAvI graMthIo peAtAnI kAmagIrI kharAbara bhujAvI zake che. prasanna rahetA mAnavIne bhAgyeja koI rAga thAya che. AvI cittanI prasannatA matrasAdhanA dvArA prApta thaI zake che. Ama chatAMya keTalAka rAgo evA paNa che ke jemane AyuvedamAM asAdhya gaNAvavAmAM AvyA che. AvA asAdhya rogathI pIDAtA mAnavIone paNa matrasAdhanA zAnti ane prasannatA arpANa karI zake che, paraMtu maMtradrArA tamAma rAgA maTI zake che evA kAryanA dAvA hAya tA te mAga dAve! ja che ane e saphaLa thAya tene mATe mAtra bhAvimAM rAha ja jovAnI. rahe che. AgaLa apAradarzaka pravAhI AvI javAthI koI mAnavI aMdha banyA hAya, te matrasAdhanA dvArA zArIrika kriyAone pheraphAra thavAthI dekhatA banI zake. AvI ja rIte sAMdhA lAI javAthI koI mAnavI lagaDo cAlatA hAya, te paNa maMtrasAdhanA dvArA phrI. cAlatA thai zake, paNa jenI AMkhamAM DALA ja na heAya athavA jene paga kapAI gayA haiAya, temane anukrame AMkhamAM DALe! AvI jAya ke paga AkhA thaI jAya, evI AzA rAkhI zakAya nahIM. sAmAnya manuSyA mATe mRtyu pAmelA manuSyanA maraNune oLakhavAnu saheluM nathI, kAraNa ke zvAsa baMdha thayA pachI paNa thADAka samaya. Ada cAlu thAya ema paNa bane che. ghaNI vAra bebhAna avasthAmAM zvAsa ane hRdyanA dhabakArA eTalA dhImA thai gayA hoya che ke sAmAnya. mAnavI te pArakhI na zake. AvA mAnavI paNa emanA para pANI chaMTAtAM ke dhUpadIpa thatAM bhAnamAM AvI jAya che. A uparAMta AvI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI paNa pratye jAya che. AvI nA avAja thata vyaktio AgaLa moTethI bhajanakIrtananA avAja thatAM paNa teo kyAreka bhAnamAM AvI jAya che. AvA prasaMge khAsa karIne gAmaDAmAM bane che. paNa mRtyu pAmele mAnavI maMtrazaktithI jIvate thaye hevAne kaI vaijJAnika purAvA ApaNI pAse nathI. maMtrazaktithI ghaNI kharI upAdhio dUra thaI zake che, paNa tamAma upAdhio maMtrathI dUra thaI zakatI nathI. abhikramanAza ane pracavAya e jIvananAM anivArya aMga che. khetaramAM barAbara pAka laNavAnA samaye hIma paDe ke dIkarAne mahApuruSa banAvavA tAlIma ApI hAtha chatAM te mahA pApI nIvaDe evA prakAranA banAvo jIvanamAM prArabdhane kAraNe ghaNI vAra bane che. Ama chatAM AvA prasaMge paNa maMtrasAdhaka apAra dhIraja rAkhI AtmanikaTa banI zAntithI pasAra karI nAkhe che. vaLI maMtrasAdhaka upAdhimAM paNa manane zAna rAkhato hovAthI ghaNuM vAra ene upAdhi dUra karavAnA mArgo paNa maLI rahe che. Ama maMtra Adhi, vyAdhi ane upAdhimAM rakSaNa kare che, chatAM emAM rahelI maryAdAo paNa ApaNe dhyAnamAM rAkhavI joIe. maMtrazaktithI camatkAra thaI zake, paraMtu camatkAra kene gaNa e vize hajI ghaNe matabheda che. vaijJAnika dRSTie joIe te kudarata sarvazakitamAna hovA chatAM pitAnA niyamanuM ja ullaMdhana kare evA niyame sAthe sAthe ja amalamAM mUkI na zake. maMtravidyAne nAme je ghaNAkharA camatkAra jovAmAM Ave che, te ane jAdugaronA khelamAM kazo ja taphAvata heta nathI. mAnavI potAnI samajazakitanI maryAdA svIkAravAne badale "meM A najare joyuM" ema kahI maMtranA camatkAra joyA hovAno dA kare che. maMtravidyAthI lekhaMDanuM senuM banAvI zakAya, abhaNa mAnavInI jIbha para maMtra lakhIne tene vidvAna banAvI na zakAya, pANImAM UbhA rahI na zakAya ke havAmAM adhdhara rahI na zakAya. AvI prAcIna vAteno hetu bedhadAyaka kathAo rajU karavAne
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja hoya che. prAcIna kathAomAM Ave che e badhuM satya mAnI na. zakAya, kAraNa ke kAgaDe ke gadheDo bolI zaktA nathI, chatAM AvI. kathAomAM emane vAtacIta karatAM kalpavAmAM AvyA hoya che. Ama chatAM maMtrazaktithI baLavAna banela mana aneka camatkAre saje che. ghaNu maMtrasAdhaka niSNAta pitAnA mane baLathI sAmAnAM. mana para UMDI asara kare che. emanI maMtrasAdhanAne pariNAme AtmasAkSAtkAra thatAM emanA saMparkamAM AvanArAonA manamAM emanA pratye bhaktibhAvanI lAgaNI pragaTe che. joke emanI pAse mArgadarzana. pAmavA paNa Ave che. prAcIna bhAratamAM maMtravijJAnane vikAsa adbhuta gaNAya evA pramANamAM thayo hato ane e viSaya para aneka grantha paNa lakhAyA. che. keIpaNa zAstra pratye aMdhazraddhA rAkhavI te enA pratyenI nAstikatA jeTalI ja nirarthaka che. maMtravidyA sAcI vidyA che ane mAnavInA AdhyAtmika ane sarvalakSI vikAsamAM te khUba ja sahAyabhUta thAya che, ema huM anubhavane AdhAre kahI zakuM chuM. gujarAtI bhASAmAM maMtravijJAna para ekeya adyatana ane AdhAra bhUta pustaka nahotuM, tyAre zrI dhIrajalAla TokarazI zAhe A pustaka. lakhI AvA prakAranA sAhityamAM eka sauthI prANavAna umero karyo che. emanI daSTi to sadAya taTastha ane abhyAsalakSI rahI che. prApa, aprApa, hastalikhita evA lagabhaga sATha pustakaeNnA UMDA abhyAsapachI emaNe A pustaka lakhyuM che. maMtravijJAna jANavA mATe temaNe... hajAro mAIlane pravAsa kheDyo che ane seMkaDo niSNAtane teo maLyA che. ATalI badhI jahematane ane temaNe lakhelA A pustakanI mUlyavattA. surA vAMcakane samajAvavAnI na ja hoya. maMtravijJAnane lagatI keIpaNuM bAbata emaNe cheDI nathI. sAcA arthamAM binasAMpradAyika evuM A. pustaka sarva dharmanA lekene eka sarakhuM ja upayogI nIvaDaze e
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 niHzaMka che. lekhakanuM vizALa vAMcana, anubhava, UMDuM nirIkSaNa vagerenuM spaSTa pratibiMba A pustakamAM paDayuM che. maMtravidyAne nAme Aje lAkha mAnavIo ThagAIne pAyamAla thaI rahyA che ane suzikSito ApaNuM prAcIna vidyAothI vimukha thaI rahyA che, tyAre A pustaka lakhIne lekhake janatAnI ane bhAratIya saMskRtinI sAcI sevA karI che ane emanI A sevA abhinaMdanane pAtra che. ] tA. 1-1-1967 -zAntAbahena paTela esTeTa, goregAma IsTa, muMbaI 3 NB. } -zAntikumAra ja, bhaTTa (taMtrIH muMbaI samAcAra sAptAhika)
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAkSIbhUta graMthanI yAdI vaidika, paurANika tAMtrika] 1 agnipurANa 23 maMtramahArNava 2 AgamacArataMtra 24 maMtramahedha 3 kAra upAsanA 25 mAMDUkayopaniSadda 4 kakSapaTI 26 muMDamAlataMtra 5 kAlikAgama ra7 yaMtraciMtAmaNi 6 kulArNavataMtra 28 pagadarzana 7 gAyatrI upAsanA bhAga 1-2-3 29gadarzana-padAdhinI TIkA 8 gopAlasahastranAma 30 yogazipanaSata 8 gautamIya satra 31 yogasaMhitA 10 gheraMDasaMhitA 32 rudrayAmala 11 chAMdogya upaniSadda 33 lalitAsahastranAma 12 jJAnArNavataMtra 34 vakratuMDakalpa 13 taMtrasAra 35 vAmakezvarataMtra 14 durgAcanati 36 zabdakalpadruma 15 devI upAsanA 37 zAradA tilaka 16 pikSiA taMtra 38 zivasaMhitA 17 piMgalAmata 38 zavabhAskara 18 pragasAra 40 SaDyo ane kuMDalinI zakti 19 bhagavadgItA 41 sanata mArataMtra 20 bhUtazuddhitaMtra 42 sarasvatItaMtra 21 bharavItaMtra 43 skaMdapurANa 22 mahAnirvANatatra
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. [ jaina ] 44 ApavidyAnuzAsana para bhaktAmarastotramaMtramaMtrAdi 45 uvasaggahara stotra 53 bhairavapadyAvatI kalpa 46 namaskAra-svAdhyAya bhAga 1-2 54 maMtravyAkaraNa 47 navamaraNa 55 maMtrazAstra (a grejI) 48 nirvANakAlikA 56 maMtrAdhirAjakalpa 29 paMcakalpabhASya 57 gakhida 51 pratikamaNusUtrapradhaTIkA 59 zAntistava bhAga 1-2-3 [ prakIrNa ] ke, nighaMTu, vizeSAke, lekhe vagere.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtra vijJAna Wan
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1] prAraMbhika vakatavya maMtravidyA bhAratavarSanI prAcIna pavitra saMpatti che ane te mAnavajIvanane utkarSa sAdhavAmAM ati mahatvane bhAga bhajave evI che. A prakAranI pratIti thavAthI ja ame chellA be dazakAmAM tene abhyAsa karavAmAM, tenA niSNAtejANakAne maLavAmAM tathA tenI sAdhanA-ArAdhanA karavAmAM yathAzakti prayatnazIla rahyA chIe. chellA be dazakAnA amArAM A prayatnae amane maMtravidyAmAM vadhAre zraddhAvita karyA che ane tenI kalyANakAritA viSe amArA manamAM jarA ce zaMkA rahevA dIdhI nathI. saMkaTa samaye sAMkaLa kheMce" evAM pATiyAM relvenA DabbAomAM mArelAM hoya che ane pravAsIo jarUra paDaze tene upayoga karI salAmatI sAdhe che, tema ame jIvanarUpI relavemAM pravAsa karatAM saMkaTa samaye maMtrasmaraNarUpI sAMkaLa kheMcelI che ane teNe amane akathya rIte sahAya karelI che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna * jo AvI ghaTanA ekAda vAra banI hAta te ame tene kAkatAlIya nyAya mAnata, paNa AvI ghaTanA pAMca-sAta vAra banI che ane teNe amArI buddhine mahAta karI zraddhAne vadhAre alavatI manAvI che. saMbhava che ke pAThakagaNu A ghaTanA jANuvAne utsuka ane, eTale temAMnI e ghaTanAe ahIM rajU karIe chIe. ghaNAM varSa pahelAM ame amadAvAdamAM jyeAti mudraNAlaya' calAvatA hatA ane sAhityanuM prakAzana karatA hatA. e vakhate mahattvAkAMkSI svabhAvane lIdhe sAtharA karatAM sADa lAMbI khecAI hatI ane tethI 'dravyanI taMgI bhAgavavAnA vakhata Avyo hatA. e vakhate kAma te niyamita cAlatu hatuM, paNa vyavahAra nabhAvavA mATe amAre khUba kALajI rAkhavI paDatI hatI ane mitrA tathA sabaMdhIvaga nI sahAya levI paDatI hatI. paraMtu eka vakhata kasoTI AvI. amAza lakhelA rUpiyA be hajAranA ceka ekamAM rajU thayA hatA ane te sIkAya te mATe amAre bethI traNa kalAkamAM teTalI rakama ekamAM bharI devAnI jarUra hatI. kAryAlaya zarU thayA pachI. vyavasthApake A mAkhatamAM amAruM dhyAna khecyuM, paNa tenA tAtkAlika tADa nIkaLe tema lAgyuM nahi. chevaTe ame eka kAgaDAnu besavuM ne DALanuM paDavuM, e kAtAlIya nyAya kahevAya che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAraMbhika vaktavya maMtramaya oNtrane + Azraya lIdhe ke jenuM ame ghaNu vakhatathI zraddhApUrvaka smaraNa karatA hatA. e staMtrane sAta vAra pATha karyA pachI ame deDI vizrAMti levA lAgyA. e vakhate eka taddana ajANI vyaktie amArA kAryAlayamAM praveza karyo ane amAruM nAma pUchayuM. ame tene satkAra karyo ane besavA mATe khurazI ApI. teNe kahyuM ke mAre tamArI sAthe eka khAnagI vAta karavI che, eTale ame baMne pAsenA oraDAmAM gayA. tyAM e vyaktie jaNAvyuM ke mAre ane tamAre kaMI oLakhANa nathI, paNa meM tamAruM nAma sAMbhaLeluM che ane tethI ja ahIM Avela chuM. tame mArI rUpiyA be hajAranI A rakama, hAla anAmata rAkhe. huM gujarAtanA pravAse javA IcchuM chuM, eTale A rakamane sAthe pheravavAnI mArI IcchA nathI." AgaMtukanA A zabdo sAMbhaLatAM ja ame AzcaryamAM DUbI gayA. ame pharI tenA caherA sAme joyuM, paNa e cahere dhIra-gaMbhIra hatuM, svastha ane prasanna hate. + A stotra pAca gAthAnuM che, uvasaggahara stotra tarIke oLakhAya che ane tenI maMtramayatAne lIdhe jaina saMpradAyamAnya navasmaraNamAM sthAna pAmeluM che. ga-matra-tiSavizArada zrI bhadrabAhu svAmIe, prAcIna zAstrI (pU)nA AdhAre tenI racanA karelI che. A stotra para aneka maMtramaya TIkAo racAyelI che. ame A staMtra aMge tAjetaramAM ja "mahA prAbhAvika uvasaggahara stotra, nAmane eka bahadu graMtha prakaTa karyo che, tenuM maMtrajijJAsuo avazya. avalokana karavuM.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAnTa ame koIpaNa jAtanI AnAkAnI karyA vagara e rakamane svIkAra karyo ane muMjhavaNamAMthI mukta thayA. eka mAsa pachI e vyakti pAchI AvI ane tene rUpiyA be hajAra parata karavAmAM AvyA. A ghaTanAthI maMtrasmaraNamAM amAre vizvAsa vacce ane vadhAre zraddhAthI nitya-niyamita tenuM smaraNa karavA lAgyA. ame muMbaImAM sthira thayA pachI eka yaMtranI zodhamAM mahaisura rAjyane pravAsa karavAno prasaMga A ane malainAta vistAramAM + poMcA ke jyAM zrI padhAvatI devI, zrI javAlAmAlinI devI ane zrI zAradAmbikA devInAM prAcIna pavitra dhAme AvelAM che.* zrI padmAvatIpI-humacathI amAre kuMdAgiri parvata para javuM hatuM. A sthAna Azare pacAsa mAIla dUra hatuM, eTale humathI baporanA cAra vAge basa pakaDI sAMja TANe * sane 1939nI sAlathI ame muMbaImAM sthira thayA ane hAla paNa muMbaImAM ja nivAsa karIe chIe. + A vistAra zimogAthI zarU thAya che ane sahyAdinI parvatamALAmAM cAlIzathI pacAsa mAIla sudhI prasare che. * ame keTalAMka varSo pUrve zrI padmAvatI devInI camatkArika pITha hebujA'e nAmane eka lekha lakhyo hato ane te muMbaIthI prakaTa thatAM "kisamata mAsikamAM prakaTa thayo hato. temAM A pradezanI keTalIka upayogI hakIkata ApelI hatI.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAraMbhika vaktavya tIrthahallI AvyA ane eka kalAka bAda ANu e ghATI. tarapha jatI basamAM savAra thayA. rAtrinA daza vAge basa. kaMDakaTare amane eka sthAne utarI javAnI sUcanA karI ke jyAMthI kuMdAgiri parvata tarapha javAtuM hatuM. ame sAmAna laIne nIce utarI paDyA, paNa tyAM amArA sivAya anya kaI mAnavI na hate. cAre bAju jaMgala najare paDatuM hatuM ane aMdhakAre tenI bhayAnakatA vadhArI mUkI hatI. ahIMthI cAra mAIlane pravAsa karIe. te kuMdAgirinI taLeTImAM vaselA eka gAmamAM pahoMcI zakIe, paNa atyAre e pravAsa karavAnI koI zakyatA na hatI. jyAM divase paNa bhemiyA ke jANakAranI sahAya vinA jaI zakAya nahi, tyAM rAtre ekalA aTulA zI rIte javuM? saDakanI eka bAjAe eka ghara AveluM hatuM, paNa te atyAre baMdha hatuM. tenA dvAra khakhaDAvavA ke kema? e eka vicAraNIya prazna hato. ame kannaDa bhASA jANatA na hatA, eTale A pradezanA manuSya mATe paradezI hatA ane eka paradezI mATe rAtrinA A samaye daravAjA khule e vAta magajamAM besatI na hatI. tyAre karavuM zuM? je ahIM paDI rahIe te jaMgalI janAvarone bheTo thAya ane temanA humalAmAMthI bacavuM bhAre thaI paDe, e nizcita hatuM. have ja amane khyAla Avye ke A vakhate ahIM AvavAmAM ame pUrepUruM sAhasa karyuM hatuM ane AgaLapAchaLane kaMI vicAra karyo na hate. Ama chatAM himmata hAryA
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna nahi. ame bairyanuM avalaMbana laI pelA maMtramaya stotranuM smaraNa zaruM karyuM. hajI te tenI pAMca-sAta vAra gaNunA thaI haze ke be lAITane prakAza paDyo ane eka kALA raMganI moTara amArI sAme AvIne UbhI rahI. ame Azcaryacakti nayane tenI sAmuM joI rahyA. tyAM aMdarathI avAja AvyoH "kIdhara jAnA hai?' A pradezamAM hiMdIne A prayoga virala ja gaNAya, chatAM te barAbara thaI rahyo hate. ame vicAramAM paDyAH "zuM javAba Apo? AmAM kaMI dago thAya te AvI ja bane ne ?" e hAlatamAM ekAda mInITa pasAra thaI gaI ke pharI prazna thayeH "kayA secate ho? Dare mata. kuMdAgiri jAnA ho te baiTha jAo." ane ame vadhAre vicAra karyA vinA sAmAna laI e meTaramAM besI gayA. meTara jaMgalanA raste vAMkIcUkI cAlavA lAgI. aMdara be vyaktie beThelI hoya tema lAgyuM, paNa te kaI vAta karatI na hatI ke aMdhakArane lIdhe temanA caherA dekhI zakAtA na hatA, eTale te koNa hatA? tene nirNaya karI zakyA nahi. Azare vIsa-pacIsa mInITa pachI e moTarakuMdAgirinI taLeTIthI eka mAIla dUra vaselA eka gAmaDA AgaLa UbhI rahI' ane amane prathamanA svare ja kahevAmAM AvyuM ke "dhara utara jAo. ame kaI paNa bolyA vinA tyAM utarI paDyA ane eka vyaktinA makAnamAM Azraya lIdhe
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAraMbhika vaktavya " kharekhara! ghaNI viSama paristhitimAMthI amAro uddhAra thayA hatA ane te ati camatkArika rIte thaye hate. Aje paNa e dazya amArI najara sAme Ave che ane amArA rAhadayamAM akathya bhAva jagADI jAya che. anya mahAnubhAvone paNa AvA anubhave thayelA che. eka yuropiyana gRhasthane bhAratanA koI sAdhumahAtmAe kAra maMtra A hatuM ane tenI nitya niyamita gaNanA karavAnuM kahyuM hatuM. "enAthI zuM lAbha thaze?" e praznanA uttaramAM mahAtmAe jaNAvyuM hatuM ke "enAthI tamAruM rakSaNa thaze." have eka vAra e yurepiyana gRhastha yurepanA pravAsa dara miyAna eka jaMgalamAM bhUlA paDI gayelA ane ati vikaTa paristhitimAM mUkAI gaye. tyAM tene pelA mahAtmAnA zabdo cAra AvyA, eTale Asana lagAvIne kAratuM dhyAna dharyuM. pachI thelI vAre AMkha ughADI te kaI zvetavasadhArI eka vyakti AvI rahelI jaNAI teNe sAthe AvI jaMgalamAMthI bahAra nIkaLavAne mArga batAvyuM ane tyAra bAda te adazya thaI gaI. te yurepiyana gRhastha sahunI jANa mATe A hakIkta vartamAnapatramAM prakaTa karI hatI ane maMtranA adbhuta prabhAvane bhAvabharI aMjali ApI hatI. ' kAra upAsanA" ane "gAyatrI upAsanA mAM AvA bIjA aneka dAkhalAonIneya thayelI che. * A bane 2 sva. DAhyAbhAI rAmacaMdra mahetAe lakhelI che ane mahAdeva rAmacaMdra jAguSTa-amadAvAda dvArA prasiMddha thayela che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna. paDita zrI zAntanubihArI dvivedIe maMtraviSayaka eka lekhamAM kahyu' che ke ApaNe badhA trANu (rakSaNa) cAhIe chIe, sa aniSTomAMthI khacavA cAhIe chIe ane khriprApti mATe prayatnazIla rahIe chIe. A kA maMtrArAdhanAthI ja thavAnuM, tethI Avazyaka e che ke ApaNe maMtrArAdhanAnA Azraya laI e. ' 10 svAmI zrIrAmadAsajIe maMtranI zakti para prakAza pADatAM jaNAvyuM che ke maMtrazakti kharekhara Azcaryajanaka che. je sadA maccAraNa karatA rahe che, te samaya jatAM asIma zakti, dAna, sukha, prema, AnaMda ane AtmasAkSAkArane prApta thAya che.' * svAmI zrI mahezvarAna'dajIe yegazAstranA AdhAra TAMkIne jaNAvyu che ke maMtrAnuSThAnathI sakala deva tathA nikhila devIgaNu svataH vazIbhUta thAya che ane tethI saMsAranA sa vaibhava sulabha banI jAya che. ' svAmI zrI zivAnaMdajIne evA dRDha abhiprAya che ke maMtrayoga eka pUru vijJAna che ane tenI sahAyathI dharma, atha, kAma ane meAkSa e cAre vanI prApti karI zakAya che. prAcIna zAstrAmAM matrApAsanA ane tenAthI prApta * thatI siddhinAM vaNunA Ave che, sAhityanI prasiddha kRtiemAM paNa matra ane mAMtrikAnA ullekhA dRSTigocara thAya
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAraMbhika vaktavya che, tathA paraMparAgata mAnyatAomAM maMtrazaktino mahimA mukta kaMThe gavAya che. A parathI sujJajane eTaluM te samajo ja ke maMtrapAsanA e kaI bhejAbAjane tukako nathI, maMtrArAdhanA e TADhA paheranI gapa nathI, athavA maMtrasAdhanA e ajJAna ane vahemamAMthI utpanna thayelI eka prakAranI ghelachA nathI, paraMtu mahApuruSo dvArA nirmAceluM-pratiSThita thayeluM eka suMdara sAdhana che ke je ApattionA nivAraNamAM sahAyabhUta thAya che, sukhanI saMprAptimAM anere bhAga bhajave che ane ISTadeva ke paramatatvane sAkSAtkAra karavAne mArga mekeLa karI Ape che. vartamAnakALe jaDavAdanuM jora jAmyuM che ane adhyAtmavAdanI spaSTa avagaNanA thavA lAgI che. keTalAka te pUrva maharSi praNIta maMtra-yaMtra-taMtrane haMbaga kahevAnI hade paNa pahoMcyA che, eTaluM ja nahi paNa tenI jAhera niMdA karavA lAgyA che. vadhAre aphasosanI vAta te e che ke jemane. samAjanI ziSTa vyaktio kahI zakAya temAMne moTe bhAga bhautika vijJAnanI siddhiothI aMjAI jaIne adhyAtmavAdane. nIcA pATale besADavA lAge che ane e rIte maMtra, mAMtrika tathA maMtrasAhityane eka prakAranI napharatanI daSTie jevA. lAge che. eTale amane lAge che ke adhyAtmavAdanI punaH pratiSThA karavI hoya, temaja maMtrane prabhAva janamanamAM aMkti. kara heya te maMtraviSayaka pramANabhUta sAhitya bahAra pADavuM joIe ane temAM je zakti-sAmarthya rahelAM che,
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 maMtravijJAna tenA prakAza karavA joIe. maMtravijJAnanu' Alekhana-prakAzana e dizAmAM eka namra prayAsa che. ame A graMthamAM maMtranA vividha prakAro ane aMgapratyagAnI pramANabhUta mAhitI ApavAnA prayAsa karyAM che, eTale tenuM * maMtravijJAna ' evuM nAma sArthaka lekhAze. ' agAunA jamAnAmAM A prakAranA graMthane sAmAnya rIte zAsa'nA lagADavAmAM AvatI, paNa ame pukhta vicAraNA bAda A graMthane vijJAnasazA lagADI che. Aje zAstranuM nAma paDatAM keTalAka leAkAnuM nAkanuM Tevu UMcuM thAya che, to keTalAkanA mukha para hAsyanI rekhAe TrakavA lAge che. temanI evI nizcita dhAraNA che ke ' zAstra eTale jarIpurANI vAtAnA bhaMDAra. temAM keTalIka vAtA kaNa para parAe sAMbhaLelI heAya che; te keTalIka vAtAmAM atyukti eTale atizayekti paNa hAya che. AvI vAtA para dhyAna ApavAthI kAi upayAgI atha sare nahi.? ema mAnI te zAstranuM nAma paDatAM ja dUra bhAge che, pachI tene grahaNa karavAnI ke vAMcavA-vicAravAnI vAta te rahI ja kyAM ? khIjI bAju temane vijJAna zabdanuM ghaNuM AkaSa Nu che, 'eTale kaI vastu vijJAnanA nAme rajU thAya te tene bhAre AdarathI grahaNa kare che, tene hAMze DhAMge vAMce che ane tenA mitramaDaLa tathA snehIvaga mAM pracAra paNa kare che. jo AvA lAkonI sakhyA gaNIgAMThI hota te ameM -tene vicAra karata nahi; paNa temanI saMkhyA ghaNI mATI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAraMbhika vaktavya che ane temanI upekSA karI zakAya tema nathI. je temane pAThaka vargamAMthI bAda karIe te zatakanuM eka zUnya ochuM thAya tema che. AvA lekene pAThaka vargamAM samAveza karavA mATe ja ame A graMthane maMtravijJAnanuM nAma ApeluM che. have thoDuM prAsaMgika jyAre amAre kaI paNa graMthanuM nAmakaraNa karavAne prasaMga Ave che, tyAre te aMge ghaNuM manomaMthana thAya che. temAM je zabda hadayamAM bhAmi jagADe tenI ja ame pasaMdagI karIe chIe. maMtravijJAna zabda amArA hadayamAM bhAmi jagaDI hatI, eTaluM ja nahi paNa tenI pasaMdagI karyA pachI je mitrone ame vAta kahI, temanuM haiyuM paNa harSita thaI gayuM hatuM. A parathI amane. A nAmanI maMgalamayatA viSe pUrepUrI khAtarI thaI hatI. vaLI nAmanI pasaMdagImAM ame pAMca, cha, sAta kenava akSarane vizeSa pasaMdagI ApIe chIe. e dRSTie paNa maMtrazAstra karatAM maMtravijJAna zabda vadhAre pasaMdagI pAme che. chevaTe e paNa jaNAvI daIe ke prastuta graMthamAM ame kaMI vizeSa saMpradAya athavA dharma para ja avalaMbita. na rahetAM vaidika, tAMtrika, paurANika, jaina, bauddha Adi badhA dharma tathA saMpradAyane Azraya laIne te saMbaMdhI Avazyaka sAhityane upaga karyo che, je pratyeka sAdhakane upagI thaze. prathama pitAnA saMpradAyanuM gurudvArA jJAna prApta karI. tyArabAda ahIM rajU thayelI hakIkatene samajavA prayatna thazete e vadhAre hitAvaha nIraheze. '.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] maMtrArAdhananI AvazyakatA maMtrAlayananI AvazyaktA spaSTatayA samajAya tathA te -aze je aneka prakAranI zaMkAo uThe che, tenuM cezya samAdhAna thAya te mATe prastuta prakaraNanI yojanA karavAmAM AvI che. keTalAka kahe che ke "AdhyAtmika pragati sAdhavI hoya te AtmAnuM jJAna meLavavuM joIe ane saMyama, tapa tathA gisAdhanAne Azraya leve joIe. temAM maMtrArAdhananI kaMI AvazyaktA nathI. tenAthI te ghaNIvAra mANase ADA mArge caDI jAya che ane temanI AdhyAtmika pragatimAM rUkAvaTa thAya che, eTale amane maMtrArAdhanathI dUra ja rahevA de." paraMtu Ama kahenArAoe samajavuM joIe ke maMtrArAdhanA AtmAnuM jJAna meLavavAmAM upagI che. dAkhalA " -tarIke jeo praNavamaMtra tenI niyamita upAsanA kare che, " temane zIdhra AtmajJAna thAya che. athavA che bIjanI sAdhanA :
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrArAdhananI AvazyakatA karanArane sarasvatIne prasAda prApta thAya che ane tenA lIdhe te AtmA saMbaMdhI jANavA jevI sarva hakIkta jANI zake che. vaLI AtmAnuM jJAna mAtra pustako vAMcavAthI ke mAtra bhASaNa sAMbhaLavAthI thatuM nathI. te mATe ciMtana-manana-nididhyAsana karavuM paDe che ane tenuM sAmarthya maMtrArAdhana pUruM pADe che. to' maMtrane akhaMDa jApa karanArane pUche ke tenI artha bhAvanA karatAM keTale AtmaprakAza lAdhe che! AdhyAtmika pragati mATe saMyama ane tapanI AvazyaktA che, e bAbatamAM kaI vivAda nathI, paNa maMtrArAdhanA, maMtrasAdhanA ke mopAsanA saMyama ane tapanI vireAdhI kyAM che? are! e te saMyama ane tapanuM pASANu karanArI che. mapAsanAnA niyama jANe, eTale tamane A vAtanI pratIti thaze. temAM brahmacarya pALavuM ja paDe, amuka Asane besavuM ja paDe, amuka mudrAo dhAraNa karavI ja paDe, emAM saMyamanuM pAlana nathI zuM? vaLI mAtra phalAhAra, amuka vastune tyAga, eka ja vakhata jana ke amuka divasanA upavAsa e tapanuM ja AcaraNa che ane te mapAsanA daramiyAna sAdhakane avazya karavuM paDe che. * ahIM gasAdhanAne nirdeza karavAmAM Ave che, eTale spaSTa karavAnI jarUra che ke cAga cAra prakArane che, temAM maMtragane viziSTa sthAna prApta thayeluM che. te aMge zivasaMhitAnA pAMcamA paTalamAM kahyuM che ke -
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna acaLa va AskRtI - 'sAtha niyo: sthA, ra diyAmayaMti: || - * "pahelo " maMga, bIje haThaga ane trIje layaga che. caMze rAga che, te kidhAbhAvathI varjita che." .. paraMtu eka yA bIjA kAraNe Aje maMtroga e zabdane pracAra ghaTI gayuM che ane tethI mopAsanA e cAgasAdhanAne ja eka mahatvano bhAga che, e vAta visarAI -gaI che . ' . ' . gazAstranA padma niSNAta zrI pataMjali munie egadarzananA bIjA samAdhipadamAM kahyuM che ke "tAra svAdhyAyaLiyAnA iriAH | tapa, svAdhyAya ane 'IzvarapraNidhAna e kriyAtmaka roga che? ahIM svAdhyAya zabdathI. cukhyatAe maMtrajapane nirdeza che. te aMge cogazAstranI padabodhinI TIkAmAM kahyuM che ke "savAdhyAyaH kavizrIpurUvAmitrALa mokSarAtriAcAM rA" svAdhyAya. eTale praNava, sUkta, puSasUkta Adi maMtrane ja5. kara tethI meMkSapratipAdana karanAro zAnuM adhyayana karavuM te. '' . ' - 6. zuM A zabdo zravaNanecara thayA pachI keI ema. kahevAnI hiMmata karaze kharA ke mapAsanAM e cogasAdhanAne eka mahatvano bhAga nathI. , . je maMtra, pavitra che, sAtvika che ane sadagurue.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrArAdhananI AvazyakatA upadezelA che, te maMtranI sAdhanA, ArAdhanA ke upAsanA karatAM ADA mArge caDI javAnA bhaya jarA paNa nathI. paraMtu lAbhiyA hAya tyAM dhUtArA bhUkhe maratA nathI. te ekane khale mIjI padharAvI de che ane ghaNIvAra mANasone jANI bUjhIne ADA mArge caDAvI de che, jethI teo emanA manamAnyA zikAra karI zake. bhUtakALamAM Avu ghaNu banyu che. ane Aje paNa khanI rahyu che, tethI ja sujJajanA AvAethI cetatA cAle che ane maMtrarUpI jhaverAta kharIdavAne sAcA anerIrUpa sadguruonA zaraNe jAya che. 17 1 tAtparya ke ma MtrApAsanAthI AdhyAtmika pragati sAdhI zakAya che, eTale adhyAtmapremIe matrApAsanAne Adara karavA joIe ane temAM tallIna thavu joIe. keTalAka kahe che ke jamAnAnI alihArI che. satya yugamAM maMtrA peAtAnu phaLa kharAkhara ApatA hatA. tretAyugamAM paNa te peAtAnA prabhAva atAvatA hatA ane dvAparayugamAM paNa tenA camatkAra jovAmAM AvatA hatA, paNa A tA dhAra kaliyuga che. temAM maMtrI pAtAnuM mULa zI rIte atAve ? tAtparya ke Aje matrA ladAyI nathI, eTale tenI sAdhanA, ArAdhanA ke upAsanA karavI nirarthIka che. kaliyuganI kAlimA jotAM A dalIla keTalAkanA gaLe. utarI jAya evI che, paNa amane spaSTa kahevA do ke tene zruti, yukti ke anubhUtinA TekA nathI.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna 18 / * * sahAnirvANutaMtramAM kahyuM che ke kalau tantroditA mantrAH, siddhAstUrNaphalapradAH / zastAH sarveSu karmasu japayajJakriyAdiSu // arthAt 'taMtrazAstrAmAM kahelA maMtrI kaliyugane viSe siddha thAya evA che, eTaluM ja nahi paNa zIghra phUla ApanArA che. vaLI sarva kAme, temaja japa, yajJa Adi suvihita kriyAo mATe te prazasta che.' jo kaliyugamAM maMtrasAdhana ladAyI thatu na heAya te hAnirvAMtaMtramAM zrI zaMkara bhagavAna AvA zabdo kahe zA mATe ? kaliyugamAM koI e maMtrasAdhanA karavI nahi, evA kAI zAstrIya pAko amArA jovAmAM AvyA nathI. tAtparya ke Aje maMtrasAdhana phaladAyI thatu nathI, e mAnyatA nirAdhAra che; tene zAstranA Toke nathI. have yukti para AvIe. yukti ema kahe che ke matrApAsanA eka zAstrIya--vaijJAnika prakriyA che, eTale tenu' phaLa maLavu ja joIe. agni prakTa ane vastu maLe nahi, e kema mane ? athavA varasAda paDe ane vajra bhIMjAya nahi, e kema ane ? zu kAI ema kahevAnI hiMmata kare che kharA ke satyayuga, tretAyuga ane dvAparayugamAM agni vastuone khALatA hatA, paNa Aje cAra kaliyuga AnyA, eTale agni vastuone khALatA nathI ! athavA satyayuga, .
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrArAdhananI AvazyakatA tretAyuga ane dvAparayugamAM varasAdathI vacce bhIMjAtAM hatAM, paNa Aje ghera kaliyuga Avye, eTale varasAdathI vo bhIMjAtAM nathI? Adhunika vijJAne aneka pramANe ApIne puravAra karyuM che ke saMskAra parivartanazIla che, paNa svabhAva guNa e nitya vastu che. jene je guNa hoya te kAyama rahe. je agnine guNe bALavAne hoya te bhUtakALamAM vastuone ALe, Aje paNa bALe ane bhaviSyamAM paNa bALe. athavA varasAdane guNa bhIMjAvavAne heya te bhUtakALamAM vane bhIjAve, Aje paNa bhIMjAve ane bhaviSyamAM paNa bhIjAve. te pachI maMtra amuka kALamAM potAnuM phaLa Ape ane amuka kALamAM na Ape, e kema banI zake? phalanI prAptimAM sonI taratamatA bhAga bhajave che, paNa te ene mULa svabhAva badalI zakatI nathI, A paristhitimAM ema mAnavuM ja vyAjabI gaNya ke maMtrasAdhana Aje paNa phaladAyI che. ahI e paNa vicAravA che ke maMtrasAdhana phaladAyI na hoya te hajAre-lAkha mANase tene Azraya le zA mATe? ghaDIbhara mAnI laIe ke e te gADariye pravAha che, paNa megIo, saMnyAsIe, avadhUta, sAdhuo, munie, pramANe, tapasvIo e badhAne mATe zuM kaheze? je temane paNa gADariyA pravAhamAM gaNavAnI himAyata karatA he, te ame emAM haragIjha saMmata nathI. jemanAmAM buddhi che, viveka che, vastunI parIkSA karavAnI pUrI AvaData che,
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 maMtravijJAna temane gADariye pravAha kema kahI zakAya? sAcI hakIkta e che ke teo maMtrapAsanAnuM phaLa sAkSAt joI rahyA che, mATe ja temAM saMlagna che. ame pite maMtrasAdhanathI prApta thatI aneka siddhio najare nihALI che ane jAte anubhavI che, eTale maMtrasAdhanA Aje phaladAyI nathI, ema zI rIte mAnIe? ame daza ke agiyAra varSanI uMmaranA hatA, tyAre amArA gAma dANuvADAmAM metI nAmane eka maMtravAdI Avele. teNe pitAnA khela-prago gAmArAnI pAse karelA. temAM relvenI cAlu TIkITathI eka jaNanI TopI bharI dIdhelI, paraMtu AvuM te jAdugare paNa hAthacAlAkIthI karI zake che, eTale temAM bahu Azcarya lAgeluM nahi. amane je Azcarya thayuM, te tyAra pachInA be pragothI thayuM ke jenI ahIM rajUAta karavAmAM AvI che. teNe gAmanA eka khaDatala mANasanA mAthAnI AsapAsa lAkaDI pheravIne kahyuM ke "have A mANasane belA. te keInuM sAMbhaLaze nahi. ane gAmalekee tene moTA 1 A gAma saurASTranA jhAlAvADa jIllAmAM surendranagarathI Azare 7 bhAIla ane dIkSararoDa sTezanathI zA mAIlanA aMtare AveluM che. sane 1906nA mArca mAsanI 18mI tArIkhe A gAmamAM amAre janma thaye hatA. te vakhate tenI vastI Azare 1001 manuSyanI hatI. Aje kadAca thoDI vadhAre haze. amArA jJAnasaMcayamAM A gAmane paNa noMdhapAtra phALo che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrArAdhananI AvazyakatA 21 ghAMTA pADIne belA, paNa te sUnamUna besI ja rahyo. teNe kaMI javAba Ape nahi. koI vAra uttarasAdhakathI paNa AvI ghaTanA nIpajAvI zakAya che, paNa A mANasane teNe pasaMda karyo na hate. kaI paNa mANasa AgaLa Ave. ema jaNAvatAM gAmalokee ja tene AgaLa dhakelyuM hatuM. jyAre aneka mANasee ghAMTo pADIne bolAvavA chatAM teNe kaMI sAMbhaLyuM nahi, tyAre badhAne khAtarI thaI ke A mANasanI zravaNazakti harAI gaI che. pachI maMtravAdIe te mANasanA mAthA para bIjI lAkaDI avaLI pheravIne kahyuM: "have Ane belA. e vakhate eka jaNa dhImA avAje tenuM nAma bolyA ke sAmethI javAba Avyo: "che?" AthI badhAnA AzcaryamAM vadhAre thaye. ame paNa khUba ja Azcarya pAmyA. pachI tene pUchavAmAM AvyuM ke ame tane ATalA ghAMTA pADIne lA, chatAM kema kaMI javAba na Ape?" tyAre teNe kahyuM ke meM tamArA koIne ghAMTo sAMbha ja nathI. zuM tame mane belAvatA hatA?" tyAra pachI metIe eka gaMjIphAka ane chetI rAkhI bIjA vastro utArI nAkhyAM hatAM ane lagabhaga traNaso mANasane Icchita vastu khavaDAvI hatI. te prekSakanI pAse jaIne hAthanI mUThI UMcI karate, tene kaI vastu khAvI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna che? e prazna karate ane javAba maLe ke tenA mukhamAM e mUThI kholI nAkhate. e vakhate prekSake kahelI cIjavastu tenA mukhamAM AvI jatI ane te hasatAM mukhaDe khAI jato. A rIte traNase mANasane icchita vastu khavaDAvyA pachI dUra beThelA harijanabhAIe pitAne kaMI paNa ApavAnI mAgaNI karI, eTale teNe kahyuM: "pacheDI dhare." e vakhate harijanoe pacheDI dharI ke metIe baMne hAthane be karI pacheDInI upara dharyo ane temAMthI puSkaLa sepArIe. pacheDImAM paDI. A rIte teNe traNa-cAra vAra sepArI ApatAM Azare doDha kile jeTalI sopArI harijanene maLI. teo ene pitAnA ghare laI gayA. ame ema sAMbhaLyuM hatuM ke A rIte ApelI vastuo TatI nathI, eTale ke te DIvAra pachI adazya thaI jAya che, tethI thoDA divasa bAda e sepArI bAbata tapAsa karI, te e sepArIo mULa hAlatamAM ja hatI ane teo. emAMthI prasaMgopAtta keTalIka vAparatA hatA. A vastu hAthacAlAkIthI bane evI na hatI, eTale ame tene koIpaNa maMtra ke vidyAne prabhAva mAnyuM hatuM ane kharekhara vastusthiti evI ja hatI. meTI umare maNibahena nAmanA eka darajIbahena pAse paNa AvI siddhi joI hatI. temane kaI sAdhu pAsethI A siddhi prApta thayelI ane hajAre mANasane tene para
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrArAdhananI AvazyakatA 23 atAvelA. Aje metI haiyAta nathI ane maNimahena vidyamAna che ke kema ? tenI khabara nathI, paraMtu bhAratavarSamAM AvA bIjA paNa aneka mANaso haiyAtI dharAve che ke jemAM saccA sAMIbAbA vagere prasiddha che. 1 dakSiNabhairavanI sAdhanAthI mananI 'ci'tita vastu kahI zakAya che. A vastu suMaInA eka matravAdI mahAzaya pAse jovA maLelI. amArA mitra ciMtavelI vastu mALA che ane temAM amuka mAtI che, ema temaNe spaSTa uttara ApelA. vaLI hAla te kaI benkanA kyA noMkharanA khAnAmAM paDelI che, te paNa kharAkhara kahelu. keTalAka Ane I. esa. pI. eTale Extra Sensory perceptionnuM pariNAma paNa mAne, paraMtu ame khAtarI karI hatI ke te A prakAranI koI viziSTa Indriya dharAvatA na hatA. temanI A siddhi matrApAsanAne ja AbhArI hatI. A ja maMtravAdI mahAzaye eka vakhata muMbaImAM beThAM khaTama'DunA rAjamahelanA eka khaMDamAM banI rahelI ghaTanAnuM vistArathI varNana karyuM hatuM ane te sAcuM puravAra thayuM hatuM. e vakhate ame temanI pAse ja beThelA hatA. egaleAramAM ame eka jyAtiSI pAse adbhuta maMtrasiddhi joI. teo kannaDa, telugu, tAmIla, hiMdI di AthI tera bhASA paikI koipaNa bhASAmAM lakhAyelA prazno joyA vinA ja kahI ApatA hatA ane jyAtiSanA AdhAre
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna tenA javAba paNa ApatA hatA. tyAM ja mANasenI meTI saMkhyA bhegI thatI ke jemanI vyavasthA karavA mATe khAsa mANaso rokavAmAM AvyA hatA. paraMtu A jyotiSIne khare camatkAra te puSpAvatAra vidyAne hate. maMtranI citanyazaktine puSpamAM avatAra thAya tenuM nAma puSpAvatAra vidyA. teo zrI padmAvatIdevInuM eka mAMtrika tetra belatAM ke sAme paDelAM puSpamAM caitanya AvatuM ane te cakkara cakkara pharavA lAgatA, cAlavA mAMDatA, doDatA ke adazya thaI jatAM. eka vAra temaNe mAMtrika oNtra belIne puSpamALAmAM prANane saMcAra karela ane te mALA uDIne temanA Adeza anusAra dUra beThelI eka vyaktinA gaLAmAM paDelI. eka vAra beMgaleranA pravAsamAM mArA dharmapatni mArI sAthe hatAM, tyAre temane paNa A prayoga jevAnI taka maLelI. A uparAMta maMtrazaktithI aneka prakAranA roga maTayAnA, Icchita dhanalAbha thayAnA, UMcA adhikAra prApta thayAnA, keTa-kacerInA kajyiA jityAnA, mana gamatuM samAdhAna thayAnA, kanyAone Icchita vara maLyAnA dAkhalAo paNa amArA jevA-jANavAmAM AvyA che, tethI maMtrasAdhana Aje ladAyI thatuM nathI,' evA vidhAnane ame kalpita ke nirAdhAra lekhIe chIe. keTalAka kahe che ke "jene mehana, mAraNa, AkarSaNa,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrArAdhananI AvazyakatA 25 ucATana Adi karavuM hoya te maMtra-taMtranI sAdhanA kare. amane AvI kaI bAbatamAM rasa nathI, te maMtrasAdhanA zA mATe karIe?" A zabdo sAMbhaLIne prathama te amane e ja vicAra Ave che ke mAnavajAtinI unnati karanAruM je mahAsAdhana, tenA aMge lekenI A kevI mAnyatA ! paraMtu temAM emane doSa nathI. vacale kALa e AvI gaye ke maMtrazaktine upaga upara jaNAvelAM kAryomAM thavA lAge. keTalAka svAthI lekee maMtra-taMtrasAdhanAnA nAme durAcAranA aDDA paNa jamAvyA ane tethI maMtra-taMtranuM nAma vAyaDuM banI gayuM. jo ke tyArabAda zrImachaMkarAcArya AdinA prabaLa prayAsathI AvA durAcArIonA aDDAo ukhaDI gayA ane melI murAdavALA maMtravAdIo jIva laIne nAThA, paraMtu tenI je chApa lekanA manamAM paDI gaI, te hajIye bhUMsAtI nathI. tenuM ja e pariNAma che ke leke AvuM maMtavya prakaTa karI rahyA che. paraMtu A mahAnubhAvene ame premapUrvaka jaNAvavA IcchIe chIe ke mopAsanAne mULa hetu kalyANa che, tethI te lyANanA arthe ja thavI joIe. temAM zAMti, suSTi, puSTi Adi karmo ISTa che, paNa anya karmo ISTa nathI. zAMti-tuSTi-puSTi Adi karmomAMthI chevaTe ISTadeva ke parama tatvane sAkSAtkAra karavAnA mArge vaLavAnuM che, e vAta arAbara dhyAnamAM rAkhIe.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna ApaNuM dezamAM hajArelA sAdhu-mahAtmAo tathA gRhastha strIpuruSe pAsanA kare che, te badhA mohana, mAraNa Adi hetuthI karatA nathI, paNa AdhyAtmika pragati mATe kare che. ApaNe temane dAkhala kema na laIe? ame te ema paNa kahIe chIe ke pAse be paisAne jIva hoya, lAja-AbarU sArI hoya ane zarIra nIrogI hoya te paNa manuSya mapAsanA karavI joIe, jethI te uttarottara pitAno vikAsa sAdhI zake ane satkAryo karavAnI zaktine saMcaya karI zake. keTalAka kahe che ke "Si-maharSio dharma tathA mokSanI siddhi karanArA maMtranuM nirmANa kare te jarUratuM che, paNa temaNe artha ane kAmanI siddhi karanArA maMtronuM nirmANa zA mATe karavuM joIe?" tAtparya ke A vastu amane ThIka lAgatI nathI. - ahIM eTaluM samajavAnI jarUra che ke sAmAnya rIte saMsArI manu dhanalAbha, strI lAbha, putralAbha, mitralAbha tathA adhikAranI eSaNavALA hoya che ane te mATe potAnI sUjhasamaja pramANe eka yA bIjA prakArano prayatna karatA. hoya che, paraMtu temAM dhArI saphalatA bahu ochAne maLe che. ghaNAnI sthiti te "traNa sAdhe tyAM tera tUTe" evI hoya che ane keTalAkanuM mahAprayane kinAre AveluM vahANa DUbI jAya che. A vakhate temanI nirAzAne pAra rahetuM nathI, temane sarvatra aMdhakAra bhAse che ane ghaDIbhara te jIvana karatAM mRtyu pyAruM lAgI jAya che.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrArAdhananI AvazyakatA 27 manuSyAnI A paristhiti lakSyamAM rAkhIne paropakAra parAyaNa RSi-maharSi Ae atha ane kAmanI siddhi karanArA ma MtrAnu nirmANa karyuM", paNa tenI pAchaLa dRSTi tA e ja rAkhI ke jo manuSyA muzkelIomAMthI ugaraze te zAMta-svastha manavALAM thaIne peAtAnAM tabyA yathArtha paNe khajAvaze, dhanu ArAdhana karavA tatpara thaze ane AgaLa vadhIne iSTadeva ke paramatattvanA sAkSAtkAra karavAne prayatnazIla thaze. ukta RSi-maharSi Ae AvA maMtrA anadhikArInA hAthamAM caDI na jAya te mATe tene gupta-atigupta rAkhavAnI AjJA pharamAvI che. ahI' eTalI spaSTatA Avazyaka che ke zaktinA sadupayoga ane durupayeAga ane thaI zake che ane tethI adhikArI ane anadhikArInI vicAraNA Avazyaka ane che. Adhunika vijJAne A vicAraNAne vizeSa mahattva Apyu. nathI, tethI ati zocanIya sthiti utpanna thaI che, je aNuzaktinA upayAga mAnavahitanAM aneka kalyANakArI kAmeAmAM thaI zake, tenA upayoga manuSyonA sAmUhika vadha karavAmAM thAya che. hIrozImA ane nAgAsAkInI ghaTanAe tenAM pratyakSa pramANeA che. A prakaraNa samApta karatAM pahelAM ame eTaluM jaNAvavA IcchIe chIe ke ApaNe tyAM matra tathA matrasAdhanA aMge. pramANabhUta puSTa carcAo thatI nathI. keTalAka te a Mge mauna
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 maMtravijJAna rahevAnuM pasaMda kare che, te keTalAka te aMge bhaLatI ja vAte phelAve che, tethI zreyaskara e che ke sujJajanoe maMtrArAdhanAnI AvazyakatA samajI tenAM mULa pustakane abhyAsa kare athavA to tenA viSe lakhAyelAM pramANabhUta sAhityano Azraya le. Ama karavAthI ja maMtra ane maMtrasAdhanA ane sAruM jJAna prApta karI zakAze ane te dvArA pragati, vikAsa ke abhyadaya sAdhI zakAze.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] maMtranI vyAkhyA niruktakAra yAka munie kahyuM che ke "jo mananA" maMtra zabdane prayAga manananA kAraNe thayela che, tAtparya keje vAkyo-pado vAraMvAra manana karavA gyA hoya tene maMtra kahevAya che. vedanAM vAkayo vAraMvAra manana karavA yogya hatAM ane tenA para manana karatAM trASi-munione A vizvanuM virATa svarUpa samajAyuM ane parama tatvane prakAza lAvyuM, tethI te maMtra kahevAyAM. jaina dharmanuM paMcamaMgalasUtra Aja daSTie mahAmaMtranuM sthAna pAmyuM che ane bauddhonI trizaraNu padaracanA paNa Aja daSTie utkRSTa maMtra tarIke oLakhAI che. manana, ciMtana, vicAra, saMkalpa e badhAM eka ja zaktinAM vividha nAme che. eka tatvare kahyuM che ke manuSyanuM zarIra pArthiva che ane mana daivI che. eTale ke manuSyanA zarIramAM pArthiva ane daivI tatvane adbhuta saMyoga thayele che. je manuSya pitAne prApta thayelI devI vastune yathArtha
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ -30 maMtravijJAna upaga kare te anekavidha aciMtya kAryo karI zake che. A jagatamAM je kaMI zodha thaI che, te badhI manuSyanI A daivI zaktine AbhArI che.' zrI vAsudevazaraNa agravAlanA zabdomAM kahIe te jIvanamAM maMtranI zakti athavA udAtta zivasaMkalpane vijaya atyaMta mahimAzAlI hoya che." - mImAMsA mata anusAra je vedavAkya dvArA kaI paNa karma karavAnI preraNuM prApta thAya te maMtrapalavAca che. tAMtrika kAlamAM taMtranuM nirmANa thayuM. temAM "mananana trA rUri mannaH e vyAkhyA vyApaka banI. tAtparya ke jenA mananathI sAdhakanuM vividha prakAranA bhAmAMthI rakSaNa thAya te maMtra kahevAya evI mAnyatA pracalita thaI ane maMtronI racanA paNa te prakAre thavA lAgI. mAnasazAstranA mahApaMDita che. phoIDe ghaNA saMzodhana pachI e jAhera karyuM ke manuSyanI sarva pravRttionA mULamAM mukhyatve be ja udezya rahelA hoya che. eka te sudhAzamanane ane bIjo bhayanivAraNane. eTale bhayanivAraNa mATe vividha prakAranAM sAdhane zodhAya ane manuSya temAM 'vizeSa rasa le, e svAbhAvika che. jainAcArya zrI AnadevasUrie maMtramaya zAntistava nI racanA karelI che, temAM nIcenA bhane ullekha Ave che - (1) salilabhaya-pANInA pUrane bhaya.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. maMtranI vyAkhyA (2) analabhaya-agnine bhaya. (3) viSabhaya-sthAvara ane jaMgama baMne prakAranA viSane bhaya. (4) viSadharabhaya-judI judI jAtanA sApane bhaca. (5) dRSTagrahabhaya-gocaramAM rahele azubha grahane bhaya. (6) rAjabhaya-rAjA taraphane bhaya. (7) regalaya-vividha prakAranA rogane bhaya. (8) raNubhaya-yuddhane bhaya. (9) rAkSasabhaya-rAkSasanA upadravane bhaya. (10) ripubhaya-zatru taraphane bhaya. (11) mAribhaya-maraDI-keleza jevA cepI rege phATI nIkaLavAne bhaya. (12) cera -cAra, DAku ke luMTArAone bhaya. (13) Itibhaya-anAvRSTi, ativRSTi, zuka paDavA, UMdara paDavA, tIDa paDavA, baLave che tathA zatruonI caDAI thavI tene Itibhaya kahevAmAM Ave che. (14) dhApadabhaya-vAgha, siMha, cittA, rIMcha vagere zikArI pazuone bhaya. ahIM Adi paddhathI nIcenA be bhane paNa grahaNa karavAmAM Ave che. (15) bhUtAdibhayabhUta, vyaMtara Adine bhaya. (16) zAkinIbhaya-zAkinI, DAkinI Adine bhaya.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna A yAdImAM bIjA paNa keTalAka bhaye umerI zakAya evA che. jema ke madonmatta hAthIne bhaya, baMdhanane bhaya, kArAgArano bhaya vagere. A badhA bha mATe viziSTa manI, racanA thayelI che. ahIM e jaNAvavuM prastuta che ke zrImAnadevasUrie ukta zAntistavanI racanA eTalA mATe karI hatI ke tenAthI abhimaMtrita kareluM jaLa chAMTatAM mahAmArI Adine. upadrava dUra thAya. zAkaMbharI nagarImAM phelAyelI mahAmArI A rIte dUra thaI hatI. adhyAtmadaSTie sahuthI moTo bhaya janma, jarA ane maraNane che ke jene prApta thayelA prANIo vividha prakAranAM khe bhegave che. maMtrapAsanA A bhayamAMthI paNa manuSyanuM rakSaNa kare che. - have taMtragraMthAe karelI maMtranI anya vyAkhyAo. joIe. piMgalAmatamAM kahyuM che kemnnN vizvavijJAnaM, trANaM saMsArabandhanAt / yata: karoti saMsiddho, mantra ityucyate tataH // manana eTale samasta vijJAna ane trANuM eTale saMsAranA baMdhanamAMthI rakSaNa. A bane kAryo sArI rIte siddha kare che, tethI te maMtra kahevAya che."
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ satranI vyAkhyA - { kahevAnA bhAvArtha e che ke gurudatta maMtranuM manana karatAM manuSyane samasta saMsAranu' svarUpa samajAya che ane temAMthI chUTavAnI zakti prApta thAya che. drayAmalamAM kahyu che kemnntraannnaaccaiv madrUpasyAvabodhanAt / mantra ityucyate samyagU, madadhiSThAnataH priye // 33 pArvatIjIe prazna karyAM che ke hai sadAziva ! maMtra kone kahevAya ?" tenA uttara sadAziva eTale zrIza'kara bhagavAna A pramANe Ape che : he priye ! manana ane trANuthI, mArA svarUpanA avAdha thavAthI, tema ja mArA adhiSThAnathI te samyapaNe matra kahevAya che.' tAtparya ke manana ane trALa zabdo vaDe maMtrazabdanI vyAkhyA karavAmAM Ave che te ThIka che, paNa paramAtha thI te jenuM manana karatAM mArI eTale parama tattvanA mAdha thAya ane temAM sthiratA thAya, tene ja maMtra samajave.' 3 ceAgIo, avadhUtA, sAdhu, sanyAsIe matranuM je sAdhana kare che, temAM A dRSTi ja mukhya hAya che. lalitAsahasranAmanI TIkAmAM kahyu` che ke pUrNAhantAnusaMdhyAtmasphurjanmananadharmataH // saMsArakSayakRttrANadharmato mantra ucyate // - je manana dhamA~thI pUrNa ahetA sAthe anusa dhAna
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 maMtravijJAna karIne AtmAmAM kuraNuo utpanna kare che tathA saMsArane kSaya karanArA trANaguNavALo che, te maMtra kahevAya che? A vyAkhyA janana ane jJAna nA pAyA para racAyelI che, chatAM tene pitAnI vizeSatA che. temAM, e vastu spaSTa karavAmAM AvI che ke jene japa karatAM ke ciMtana karatAM ApaNuM ahaMtA sAthe anusaMdhAna thAya, eTale ke ApaNA AMtaramana (Subconcious mind) ne asara pahoMce ane tenA lIdhe AtmAmAM skuraNAo thavA lAge tathA jenuM aMtima pariNAma saMsArakSayamAM Ave, tene maMtra samaje. Adhunika yugamAM vijJAnanI eka zAkhA tarIke mAnasazAstrane vikAsa thaye che ane temAM dina-pratidina pragati thaI rahI che. teNe maMtrane artha sUcana (Suggestion) karyo che ane tene vAraMvAra prayoga karavAthI ApaNu AMtaramana para asara pahoMce che, e vAta kabUla rAkhI che. e jotAM ApaNuM maMtravidonA agAdha jJAna mATe kene mAna nahi upaje ? aneka jinAgama para vistRta TIkA lakhanAra zrI abhayadevasUrie paMcAzaka nAmanA graMthanI TIkAmAM jaNAvyuM che ke "manTo sevAdhiSThiroDarAvakSAravariSa: ! devathI adhiSita viziSTa akSarenI racanAne maMtra kahevAya che. A vyAkhyA uparyukta vyAkhyAothI judI paDe che, paNa maMtranuM svarUpa spaSTa rIte rajU kare che. je vAkyaracanA devAdhiSita nathI, tene maMtra zI rIte kahI zakAya? ahIM e
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 maMtranI vyAkhyA jANavuM jarUranuM che ke zrI abhayadevasUri mahAmAMtrika hatA. temaNe viziSTa stotranI racanA karIne pitAne kuTa rega maTADe hatuM, eTale temanI A vyAkhyA anubhavasiddha che. paMcakalpabhASya "nAmanA jaina graMthamAM jaNAvyuM che ke maMto pu rU siddho-je pAThasiddha hoya te maMtra kahevAya. A vyAkhyA paNa maMtranuM svarUpa spaSTa karanArI che. maMjavyAkaraNumAM kahyuM che kemntrynte guptaM bhASyante mantravidbhiriti mntraaH| je maMtravide vaDe guptapaNe belAya che, te maMtra jANavA gupta paribhASaNarthaka tri dhAtumAMthI maMtra zabda bane che, eTale tene artha gupta bhASaNa thAya che. maMtrasaMpradAya e che ke jyAre guru ziSyane maMtradIkSA Ape tyAre tene kAna phUke. eTale ke have pachI je maMtrane nitya niyamita japa karavAnuM che, te kaI na sAMbhaLe e rIte tenA kAnamAM kahe ane ziSya paNa anya kaI na sAMbhaLe, e rIte tene vidhipUrvaka japa kare. A vastusthiti dhyAnamAM letAM uparanI vyAkhyA paNa saMgata ja che. ahIM maMtravyAkaraNa age cheDe khulAse karI daIe.' maMtraviSayaka sAhityanuM adhyayana-saMzodhana karatAM ArSavidyAnuzAsana nAmane eka moTo maMtragraMtha amArA
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna jevAmAM AvyuM. temAM jaina AmnAyamAM pracalita evA ghaNu maMtrane tathA maMtrasAdhanAone saMgraha hate. tenA dvitIya parichedamAM maMtraviSayaka ghaNI upagI mAhitI hatI ane pratyeka varNanI zaktinuM varNana hatuM. A kaI maMtravizArada mahAtmAnI kRti hevI joIe, evuM anumAna e ja vakhate thayuM hatuM. tyArabAda maMtraviSayaka saMzodhana aMge amAre malainADa ane dakSiNa kannaDane pravAsa karavAno prasaMga AvyuM. temAM mUDabidrInI yAtrA thaI ke je sthAna meMgalerathI Azare 16 mAIlanA aMtare suMdara hariyALA pradezamAM AveluM che. prAcIna prationA saMgraha mATe gujarAtamAM je sthAna pATaNanuM che, te ja sthAna dakSiNa kannaDamAM mUDabidrInuM che. ahIM digambara jainAcAryoe saMskRta tathA kannaDa bhASAmAM racelI aneka prAcIna kRtione saMgraha che. uparAMta eka maMdiramAM vividha prakAranAM ratnanI trIza jeTalI jinamUrtio che. TUMkamAM sAhitya-saMskArapremIo mATe A sthAna darzanIya che. ahIMnA hastalikhita bhaMDAranI mulAkAta lIdhI, tyAre paMDita bhujabali zAstrI tathA bIjA eka jaina vidvAnane amArI sAthe rAkhyA hatA, kAraNa ke kannalipine amane paricaya na hatuM, ane ahIMnI prAyaH badhI ja pratio kanaDa bhASAmAM lakhAyelI hatI. A vakhate ArSavidyAnuzAsananA dvitIya paricheda vALe bhAga eka svataMtra prati.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 maMtranI vyAkhyA tarIke amArA jevAmAM AvyuM ane tene aMtimabhAga ukta vidvAne pAse vaMcAvatA tenA racayitA tarIke zrIsamabhadrAcAryanuM nAma maLI AvyuM ke je digambara jaina paraMparAnA mahAna AcArya hatA ane jemaNe nyAyAdi viSa para keTalAka suMdara pranuM nirmANa karyuM hatuM. amArA mATe A eka navIna ane zubha samAcAra hatA, eTale amane khUba ja AnaMda thayo. tyArabAda e maMtravyAkaraNanI pratilipi thaI ane te Aje amArI pAse surakSita che. ame anya taMtragrathanI jema A kRtine paNa prastuta graMthanI racanAmAM keTalAMka sthaLe upayoga karyo che. bIjA eka taMtragraMthamAM kahyuM che ke "juvarAvo janTo majA trALanA di-gupta upadeza karavAne lIdhe temaja manana ane trANunA vaDe maMtra kahevAya che." A badhI vyAkhyAonA sArarUpe ema kahI zakAya ke jene guru vaDe gupta upadeza karAya che ane jenuM manana karatAM vividha prakAranA bhayamAMthI rakSaNa thAya che, tevI devAdhiSita viziSTa zabdaracanAne maMtra samaja.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] maMtranI racanA aMge varNavicAra maMtranI racanA varNanA sAjana vaDe thAya che. ahIM varNa zabdathI varNamAlAnI zaMkhalAmAM joDAyele varNa arthAt akSara samajavAnuM che. A varNa ke akSara be prakAranA cheH (1) svara ane (2) vyaMjana. temAM svare 16 cheH 3 2 3 4 44 che jo ja zaM , ane vyaMjane 33 che : zuM zuM zuM che zuM lU r r ? huM Dh N t th d dh n pa pha ba bha ma ya ra la va spa . keTalAka maMtravidee cha ne paNa svataMtra vyaMjana mAnya che, A 50 vaNe ke akSaremAMthI koInuM paNa sAjana thAya te maMtra banI zake, anyathA nahi. dAkhalA tarIke , 4 ane jU e traNa vargonuM sarjana thayuM te maMtra banI zako. athavA du chuM ane meM e cAra varNonuM saMjana thayuM te phrI evuM maMtrabIja banI zakyuM. jema thaDa vinA DALI-DAMkhaLAM saMbhave nahi ke mATI vinA ghaDAnI racanA thAya nahi, tema varNa vinA maMtranI racanA thAya nahi
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtranI racanA aMge vavicAra Ta " maMtraracanA vaNu vaDe thAya che, eTale mAtravidyAe vaNa aMge vizeSa vicAra karelA che. temAM prathama e jaNAvyuM che ke jANitArAntA vagemantrAH prIrtitAH--akArathI zarU karIne hakAra sudhImAM jeTalA paNa vaNI che, te badhAne varNamaMtra kahevAya che. ' AnA atha e thaye ke koIpaNa va arthAt akSara evA nathI ke je maMtrarUpa nathI. vaNu aMge vizeSa vicAra karatAM vyAkaraNamAM kahyuM che ke-- '' svaroSmANo dvijAH zvetA, ambumaNDalasaMsthitAH / kaNThasthA bhUbhujo raktAstejomaNDalasaMsthitAH // cu-pU- vaizyAnvayau pItau, pRthvImaNDalabhAginau / kru-TU-jAviyA sUtro, vAyumasamau / / svarA eTale aa thI aH sudhInA seALa varNI ane uSmANa eTale ph zr r ane e cAra varNo dvijavaga eTale brAhmaNu vanA che. temanA ra'ga zveta eTale dheALA che ane te khumaDaLa eTale jalamaMDaLamAM rahelA che. kaMThastha eTale , va, , p ane haiM e pAMca varSAM kSatriyavanA che. temanA raMga rakta eTale lAla che ane te tejomala eTale agnima'DalamAM rahelA che. 6 varga eTale cchnana ane a e pAMca vA tathA pa vaga eTale pUrN r ane m e pAMca va
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna vaizyavarganA che, temane raMga pIta eTale pILo che ane te pRthvImaMDalamAM rahelA che. 4 varga eTale , , Tu, TU ane jue pAMca varSe ane 7 varga eTale ane jUe pAMca vaNe zUdravarganA che. temane raMga kRSNa eTale kALe che ane te vAyumaMDalamAM rahelA che. ahIM keTalAkane lAgaze ke "vaNenA vargane brAhmaNa kSatriyAdi saMjJA kema ApI?" paraMtu je kALe je vastunI mukhyatA hoya ane jenAthI tene jaldI samajaNa paDe tevI saMjJAone prayoga tha sahaja che. prAcIna kAlamAM varNAzramanA AdhAre samAjaracanA thayelI hatI ane brAhmaNa, kSatriya, vaizya tathA zudra kahevAthI tenA guNa, karma ane svabhAva tarata ja lakSyamAM AvI jatA. Aje varNAzramavyavasthA lagabhaga tUTI gaI che, Ama chatAM brAhmaNa-kSatriyAdinI upamA vaDe tenuM caDa-utarapaNuM tarata ja khyAlamAM AvI jAya che. kyA varganA varNamaMtranI kyAre siddhi thAya? te aMge maMtravyAkaraNumAM kahyuM che keprtipnnvmii ravizanivAsare dvijasiddhistha caturthI ca / dvAdazyekAdayoH sitavAre bhUpasiddhiH syAt // kujavAre paJcamyAM SaSThayAM ca caturdazI-trayodavyoH / vaizyAkSarasaMsiddhiH stambhanakarmAtra kartavyam / guruvAre parvayuge saptamyAM shuudjaati-sNsiddhiH|
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ "matranI racanA aMge varNa vicAra 41 'brAhmaNu va vALA vaNu mAnI siddhi ekama ke nAmanI tithie tathA ravi ke zaninA divase anuSThAna karavAthI thAya che. 'kSatriyavaga vALA vaNuM maMtrAnI siddhi ceAtha, agiyArasa ke khArasanI tithie, tathA sAma ke zukravAranA divase anuSThAna karavAthI thAya che. vaizyavanA vamatrAnI siddhi pAMcama, cha, teraza hai cauzanI tithie tathA magaLavAranA divase anuSThAna karavAthI thAya che. staMbhanakama A tithi-vAre karavu. ane zUdravanA vamatrAnI siddhi yugamAM eTale pUnama ke amAvAsyAnI tithie, sAtame, tathA guruvAranA divase anuSThAna karavAthI thAya che, ' A nicamAM tA dIrgha kAlanA anubhava e ja mukhya kAraNa che. magavyAkaraNamAM A cAreya vaganA vaNu matrAnI gati sabaMdhI nimna zleka dRSTigocara thAya cheH lakSayojanagA viprAstadardhagatayo nRpAH / tadardhagAmino vaizyAH zUdrAstaddalayAyinaH // brAhmaNavaga vALA vaNu maMtronI gati eka lAkha caiAjananI hAya che, kSatriya vargIvALA vamatronI gati tenAthI adhI eTale pacAza hajAra ceAjananI hAya che, vaizyavaga vALA vaNu -- satronI gati tenAthI RSI eTale pacIza hajAra ceAjananI
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna hoya che ane zakavargavALA varNamaMtronI gati tenAthI adhI eTale sADAbAra hajAra ejananIjha heya che." brAhmaNadi cAra varganI mitratA tathA zatrutA aMge. aMbavyAkaraNamAM kahyuM che ke- ApyAkSaramagnyakSaramarayo marudagnivIjamapi mitram / bhUmyakSaramApyAkSarasubhe ca mitraM khavIjaM ca // jalamaMDaLa ane animaMDaLanA vaNe paraspara zatru hoya che, jyAre vAyumaMDaLa ane agnimaMDaLanA varSo mitra heya che. pRthvImaMDaLanA varSo ane jalamaMDaLanA varSonI ApasamAM mitratA hoya che, temaja pRthvImaMDaLa ane jaLamaMDaLanA varNonI vAyumaMDalanA vaNe sAthe paNa mitratA hoya che. dhArijI - nAmo miThTha sarvadA na mitratvaM na vairatvamaudAsInyaM tu kevalam // pRthvImaMDala ane vAyumaMDalanA akSaromAM paraspara sadaiva mitratA ke zatrutA kaMIpaNa hotI nathI. ekalI udAsInatA ja rahe che." maMtra mahodadhinA covIzamA taraMgamAM A bAbatanuM varNana vadhAre vistArathI maLe che. jemake pArthivAdikavarNAnAM, svakIyAH svkulaabhidhaaH| pArthivasya ca varNasya, mitraM vAruNamakSaram // 84 // 4 cAra gAune eka jana thAya che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtranI racanA ane varNavicAra 43 * taijasaM zatrubhUtaM syAdudAsInaM tu mArutam / jalodbhavasya varNasya, pArthivaM mitramIritam // 85 // sapalaM vahnisambhUtamudAsInaM tu vAyavam / taijasasyAtha varNasya, vAyavaM mitramucyate // 86 // vidveSI vArugovarNa udAsInastu pArthivaH / pavanotthitavarNasya, mitraM vahni-samudbhavam // 87 // zatru: pArthivavarNaH syAdudAsInastu pAthajaH / caturNA pArthivAdInAmAkAzANaH sakhA sadA // 8 // pArthiva vagere varganA varSomAM je svakIya hoya chete svalanA kahevAya che. temAM pArthiva vaNene vAruNuvarNanI sAthe mitratA hoya che, Aneya vaNenI sAthe zatrutA hoya che ane vAyumaMDaLanA vaNe pratye udAsInatA hoya che. "jalavarganA varNane pArthiva sAthe mitratA hoya che, Aneya varNonI sAthe zatrutA hoya che ane vAyuvarganA varNa pratye udAsInatA hoya che. Aneya varNone vAyuvarganA vargo sAthe mitratA hoya. che, jalavarganA vaNe sAthe zatrutA hoya che ane pArthiva vaNe pratye udAsInatA hoya che. "vAyuvarganA vargone Aneya varNo sAthe mitratA hoya. che, pArthiva varNonI sAthe zatrutA hoya che ane jalavarganA. vaNe pratye udAsInatA hoya che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna * ane A cAreya varganA vI AkAzavanA varSAM sAthe mitratA rAkhanArA hoya che. ' 44 sanyAkaraNamAM AkAzama`DaLanA nirdeza nathI, jyAre ahI AkAzavanA nirdeza che ane temAM 6 jan maiM maiM grA haiM hU~ ane f e varNonI gaNanA karelI che, te matAMtara samajavuM. * have zatruvanI sAthe mitratA kevI rIte sadhAya che ? tenuM varNana agravyAkaraNamAM A pramANe kareluM che : zUdrastribhirvipremitratvaM pratipadyate / trimi zUdrairdvijo'pyekastathA kSatriyavaizyayoH // ekabhAgo bhavedviprasyaikaH kSatriyavaizyayoH / zUdrasyApyekabhAgacet saMyukto mitratAM vrajet // ' zUdrava nA eka vaNu jyAre vipravarganA traNa varSoMnI sAthe Ave, tyAre tenI mitratA thaI jAya che, arthAt te paNa vipranI zreNImAM AvI jAya che. ane vipravarga nA eka vaNuM zUdravaNanA traNa varSoMnI sAthe Ave tyAre tenI mitratA thaI jAya che, arthAt te zUdranI zreNImAM AvI jAya che. kSatriya ane vaizyanuM paNa A pramANe ja samajavuM. ' brAhmaNu, kSatriya, vaizya ane zUdranA eka eka bhAga hAya teA badhA paraspara mitrabhAvane prApta thAya che. arthAt e cAreyanA eka-eka bhAga meLavIne je maMtra nirmANu
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtranI racanA ane varNavicAra kareluM hoya, temAM mitratA ja rahe che ane pUrve kahelA zatru ane udAsIna bhAve thatA nathI." maMtranI racanAmAM anya varganA vaNe ISTa che, te maMtravyAkaraNanA nIcenA zlekathI samajAzeH sarve mantrA na caikasmin varge'bhISTaphalapradAH / vimucyAkSarasaGghAtamiti sarvabhASitam // sarvajJa bhagavaMte ema kahyuM che ke akSarasaMghAta eTalekTAkSara cheDIne sarve maMtramAM eka ja varganA sarva varSe hoya te Icchita phalane ApanArA thatA nathI. tAtparya ke temAM anya varganA vargo hoya te ISTa che. eka karatAM be bhalA" e nyAya vyavahAramAM prasiddha che. maMtrazAse paNa A nyAya svIkAryo che, eTale ke eka akSara karatAM vadhAre akSaramAM vizeSa zakti mAnI che ane tethI ja be, traNa, pAMca ke sAta akSare bhegA karIne kUTAkSara banAvavAnI rIti maMtravidezamAM pracalita che. TU karyuM e kUTAkSare che. A kUTAkSaramAM 64 ane e cAre eka varganA akSare AvavA chatAM tenA phalamAM. nyUnatA thatI nathI. maMtravidee varNane vicAra liMganI dRSTie paNa karela che. maMtravyAkaraNanA abhiprAyathI 16 svaramAMnA 7 paMliMgI che, 2 strIliMgI che ane 7 napuMsakaliMgI che. tathA 33 vyaMjanamAMnA 18 puliMgI che, 5 sIliMgI:
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna che ane 10 napuMsakaliMgI che. tene vadhAre spaSTa khyAla nIcenI tAlikathI AvI zakaze? svara peliMgI cha- 3 kare so au che strIliMgI ra-ga chuM napuMsakaliMgI cha-r ka sA ja sarasa 6 huM puliMgI 18- zuM huM huM zuM bU bha pa s strIliMgI pa- napuMsakaliMgI 10- 6 Tu zuM zuM ? phU A vargamAM mitratA-zatrutAnuM dhAraNa kevuM hoya che? te nimna lekathI samajAze : puMlliGgAkSaramitratvaM, rAmAkSarasamaM sdaa| napuMsakamudAsInamakSaraM tavayorapi / puliMgI akSaranI strIliMgI akSara sAthe sadA mitratA rahe che. je puMliMgI tathA strIliMgI akSara sAthe napuMsakaliMgI akSara Ave te paraspara udAsIna rahe che." A parathI samajI zakAze ke maMtranI racanAmAM varNanI pasaMdagI bahu saMbhALathI karavI paDe che. je tenuM sAjana A niyamone dhyAnamAM rAkhIne karavAmAM Ave te te yathArtha nIvaDe che, anyathA tenA phalamAM nyUnatA AvI jAya che.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ pa ] va maMtranI zakti va mAtRkA arthAt va mAlAnA pratyeka vaSu maMtra che, kAraNa ke tenuM manana karatAM viziSTa zaktinA prAdurbhAva thAya che ane tethI vividha prakAranA bhayeAmAMthI rakSaNa thAya che ke sRSTinI siddhi thAya che. ahI' eTalI spaSTatA Avazyaka che ke A pratyeka vaNuM ne anusvAra lagADyA pachI tenu N manana karavAnuM hAya che. jema ke A hU~ | vagere. hI kArathI puti karIne tenA japa karatAM zIghra phalanI prApti thAya che. jema ke TrI nI, do" nA TrI, TropadI vagere. ahIM maMtranyAkaraNanA caturtha vargonA AdhAre ame vaNuM maMtranI zaktinA nirdeza karIe chIe. -mRtyunAzaka che. A AkaSa Na karanAra che. 6-puSTikara che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 maMtravijJAna -AkarSaNa karanAra che. -bala ApanAra che. -ucATana karanAra che. eka vyakti potAnA sthAnathI bhraSTa thAya te ucATana che. -bhaNa karanAra che. -mehana karanAra che. hR-vidveSaNa karanAra che. TU-ucATana karanAra che. i-vazya karanAra che. -puruSane vazya karanAra che. zo-lekane vazya karanAra che. -rAjyane vazya karanAra che. zaM-hAthIne vazya karanAra che. -mRtyune nAza karanAra che. ja-viSabIja che. (R-stabIja che. -gaNapatibIja che. ja-staMbhanabIja che. taMtrazAstromAM tenI mAraNa ane grahaNabIja tarIke paNa prasiddhi che. 4-asurakhIja che. -surakhIja che. anyatra tene caMdrabIja paNa mAnavAmAM AvyuM che. i-lAbhabIja tathA mRtyunAzaka che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATa varNamaMtranI zakti ja-brahmarAkSasabIje che. -caMdrabIja che dharma, artha, kAma ane mekSa Apa nAra che tathA rAjAne vaza karanAruM che.. ja-mahobIja che. Ta-bhaNabIja che ane cittane taMti karanAruM che. 4-caMdrabIja che ane viSa tathA mRtyune nAza karanAra che. 3-garuDabIja che. -kuberabIja che. uttara dizAmAM mukha rAkhIne cAra lAkha japa karavAthI siddhi thAya che. dhanadhAnya vadhe che. -asurakhIja che. ' ta-aSTa vastuonuM bIja che. ' -camabIja che tathA mRtyubhayane nAza kare che. ra-dukhI ja che tathA vastha ane puSTikara che. gha-sUryabIja che ane jaza tathA sukha ApanAruM che. ra-javarakhIja che ane javarane nAza karanAruM che -vIrabhadra bIja che ane sarva vidanene nAza karanAruM che. anyatra tene jalabIja paNa mAnavAmAM AvyuM che. pa-viSNubIja che ane dhanadhAnya vadhAranAruM che. - brahmabIja che ane vAta, pitta tathA zleSmane nAza karanAruM che. , , ' ' , ma-bhakAlinuM bIja che ane bhUta, preta tathA pizA cenA bhacanuM uccATana karanAruM che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna ma-mALA, agni ane ddhanuM bIja che tathA staMbhana mohana ane vidveSaNa karanAruM che. temaja bhUta, preta, pizAca vagerene nAza karanAruM che ane aSTamahAsiddhi ApanAruM che. javAyubIja che ane uccATana karanAruM che. -agnibIja che ane ugra karma karanAruM che. 4-IbIja che ane dhana, dhAnya tathA saMpatti vadhAranAruM che. anyatra tene taMtra bIja paNa mAnavAmAM AvyuM che. vavaraNabIja che ane viSa tathA mRtyune nAza karanAruM che. za-lakSamIbIja che tathA eka lakSa japa karavAthI lakSamI Ave che. sUryabIja che ane dharma, artha, kAma tathA mikSa Ape che. savAzmIja che ane jJAnasiddhi, vacanasiddhi ApanAruM che. -zivabIja che. anyatra tene gaganabIja paNa mAnavAmAM AvyuM che. za-pRthvIbIja tathA nRsiMhabIja che. maMtravyAkaraNamAM pratyeka varNanAM viziSTa lakSaNe batAvavAmAM AvyAM che. jema ke "a-vRttAna javAhana maLe kuzma-gandhaM lavaNa-svAdu jambUdvIpavistIrNa caturmukhamaSTabAhuM kRSNalocanaM jaTAmukuTadhAriNaM sittavarNa mauktikAbharaNamatIcabalinaM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ varNamaMtranI zakti pA nI uMhimilyana ahA dhyAnA geLa AkAranuM Asana, senA je varNa, kezara je gaMdha, lavaNa je svAda, jabUdvIpa jeTalA vistAra, cAra mukha, ATha bhujA, kALI AMkha, jaTA ane mukuTane dhAraNa karanAra, zvetavarNa, matIonA AbhUSaNavALa, atyaMta balavAna, gaMbhIra ane puMliMga evA lakSaNavALA ja kAranuM huM dhyAna dharuM chuM.' tAtparya ke rAga-rAgiNI age jema viziSTa prakAranAM citra nirmANa thayelAM che ane temAM ghaNuM rahasya samAyeluM che, tema maMtrazAstramAM pratyeka varNanAM viziSTa citra nirmANa thayelAM che ane temAM ghaNuM rahasya bhareluM che. pratyeka varNanuM tenA citra pramANe dhyAna dharatAM upara kahI tevI zakti prakaTa thAya che ane tenAthI ISTakarmanI siddhi thAya che. Aje maMtravizAradonI saMkhyA ghaNu alpa rahI che ane kAlabaLe aneka AkhAye-vidhio-kalpa nAza pAmyA che, eTale A varNamaMtranuM dhyAna dharavAnA viziSTa vidhividhAne prApta thavA muzkela che. Ama chatAM jijJAsu tathA saMzodhaka mahAnubhAne A mAhitI ghaNI upayogI nIvaze, ema amAruM mAnavuM che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] bIjAkSaro ane tenI viziSTa saMjJAo jema bIjamAM sUphama rUpe vRkSa chUpAyeluM hoya che, tema bIjAkSaremAM sUkSmarUpe zakti chUpAyelI hoya che. AvA bIjAkSare aneka che ane te maMtravijJAnane ati mahatvane bhAga che, tethI pAThakee tenAthI paricita thavuM joIe. rAsAyaNika dravyane pita-pitAnI viziSTa zakti hoya. che, tema A bIjAkSarane pitApitAnI viziSTa zakti hoya che ane te japa-dhyAna anuSThAnAdithI prakaTa thAya che. bIjAkSaramAM prathama sthAna % kArane prApta thayeluM che. te aMge maMtra,vyAkaraNamAM kahyuM che ke tejo bhaktivinayaH praNavabrahmapradIpavAmAzca / vedo'bjadahanadhruvamAdidyumiromiti syAt // >> bIja tejasU, bhakti, vinaya, praNava, brahma, pradIpa vAma, veda, kamala, agni, yuva, Adi ane AkAza saMjJAthI prasiddha che?
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjApharo ane tenI viziSTa saMjJAo paNuM * anya taMtramAM tenI anya saMjJAo nIce mujaba jevAmAM AvI cheH "vartala, tAra, haMsakAraNa, mannAi, satya, biMdu, zakti, tridevata, sarvabIjotpAdaka, paMcadeva, trika sAvitrI, trizikha, triguNa guNajIvaka, vedasAra, vedabIja, paMcarazmi, trikUTa, tribhava, bhavanAzana, gAyatrIbIja, paMcAMza, maMtravidyAprasU, prabhu, akSara, mAtRkAsU, anAdi advaita, mekSada Adi. mAyAtattvaM zaktioMkezo hI trimUrtibIjezaH / / kUTAkSaraH kSakAro hagyu piNDamaSTamUrtirvA // hIM kAra mAyAtatva, zakti, lakeza, trimUrti ane Ajeza tarIke oLakhAya che. thAkAra e kUTAkSara che tathA duchuM ne piMDa ke aSTamUti kahe che? ghANAH paJca draoN dIlI sa iti ThavarNamakhilenduH / svI kSvI haMsaH surabhimudrAkSaramatha vAgbhavazcaiva // "raoN tI zI rahyuM cheA paMcabANa kahevAya che. 4 varNane paryAya pUrNacaMdra che. "vI pharI iMH" A surabhisudrAnA akSare che ane vArabhavabIja paNuM kahevAya che hAthanI AMgaLIe AdinI viziSTa racanA karavI tene mudrA kahe che. AvI aneka muddAone maMtrasAdhanAmAM upayoga thAya che. sara jahena vuDroke zabdapakuma ane mahAnirvANutaMtranA AdhAre AvI mudrAe 108 ke tethI paNa
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 matravijJAna vadhAre hAvAnu jaNAvyu che. AmAMnI 55 jeTalI mudrAo pracalita che. jainagra'tha nirvANalikA tathA vidhiprapAmAM paNa mudrA saMdhI ghaNu' vivecana thayela che. surabhimudrA e temAMnI ja eka mudrA che. kSipa OM svAhA vIjA: kSitijaladahanAnilAmbarAH kramazaH / khagapatipazcAkSaramityAkAzaM ca dviSAM ca syAt // 'mitra OM svAhA" A bIjo anukrame pRthvI, jala, agni, vAyu ane AkAzanA che, khIjA maMtravAdIone garuDanA paMcAkSara, AkAzakhIja ane zatrumIja paNa kahe che.' IkAraH zrIvalakSmIH syAt ravIminduH kSvI sudhAkSaram / kromazaH kImanaGgavIjaM kSmaM pIThamakSaram // ' kuMjara zrI ane lakSmInu bIja che. che, ii sudhAkhIja che, jo aMkuzamIja che, phrI che ane meM pIThakhIja che.' strI IndukhIja ana gamIja svAheti homasaMjJaM syAt klai N klI~ N syAdratnayugmakam / vasudhAsaMjJakaM haMso nirviSIkaraNaM smRtam // ' svAhA heAmakhIja che, " ane " bIjo ratnayugmaka che, ha~sa khIja vasudhAsajJaka che ane nivi SIkaraNa paNa kahevAya che.' khalvATaM cAkSaraM proktaM hrasauM mahAzaktibIjakam / 'hA nirodhanavIjaM ca ThaH stambhanamakSaram //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjA ane tenI viziSTa saMjJAo 55 " akSara khallATa kahevAya che, te mahAzakti bIja che, zA nidhanabIja che tathA : staMbhanabIja che." I" jainasakalAkhyaM ca blai" blauM vimalapiNDakam / AkarSaNAkSaraM jJeyaM klI glau ca stambhanaM smRtam // " bIja jaina sakla nAmathI prasiddha che. ra ane darzI vimalapiMDa kahevAya che, pachI AkarSaNabIja che ane OM staMbhanabIja che? sRSTivisarjana ja ya vidveSaM ca hUmapi / blU~ drAvaNamiti proktaM calaM naM yastathAcalaH || sRSTi mATe bIja, visarjana mATe zuM bIja, vidveSa mATe phU ane huM bIja ane vidrAvaNa mATe rajuM bIjane pragaTa thAya che tathA bIja cala ane H bIja acala che" DrAmAdipaJcakaMzUnyaM lamaindrAkSarasaMjJakam / dhe yugaM vadhabIjaM syAd drAM drI ca draviNAkhyakam // "phrI phrI phreM hai dU ra A cha bIje zunyarUpa che. 4 bIja aindrAkSasarAka che, che vadhabIja che ane to drAvaNasaMjJaka che? # zA , nI zodhanamanA japaM kuryAdavikalaM, paraMsiddhasamAvayam //
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna maiM kAra zabdaguNuka che ane zUnyarUpa che, tathA namaH zeSana ane arcana mATe upayAgI che. (keTalAka tene mAthu -bIja pazu kahe che. ) paramasiddha rUpa A bIjAkSarAnA paiAtapAtAnA icchita karmAnusAra niraMtara japa karavA joI e.' A sivAya bIjA paNa keTalAMka bIjo ta Mtraprasiddha che. jemake sara te vAgmIja ke tattvamIja che. va-dahanIja che. saur--AkarSIka ane pUjAgrahaNa khIja che. diataz-zusu'y vila B. gayA-pauSTika mIja che. ravAha-zAMtikhIja che. A sivAya bIjA paNa keTalAMka bIjo sabhave che, paNa ahI tenA ATalA paricaya asa che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [7] maMtrazakti ane kiMcit zabda (Sound) eka prakAranI zakti che, e vAta ApaNe tyAM bahu prAcIna kALathI jANItI hatI, tethI ja zabdabrA vagere zabdonI rojanA thayelI che. vijJAne anekavidha prayoga pachI A vastu mAnya rAkhI che, eTale te bAbatamAM kaI zaMkAne sthAna nathI. zaktivALA dravyanuM amuka rIte sajana thAya te temAMthI eka prakAranI abhuta zakti utpanna thAya che. dAkhalA tarIke gaMdhaka, maNasIla, surokhAra vagere meLavavAthI dArU utpanna thAya che ane te eka dhaDAke majabUtamAM majabUta divAlanA bhUkA uDAvI de che. Azuba, hAIDrojana ba vagere tenAM pratyakSa pramANe che. samasta rasAyaNazAstranI racanA A siddhAMta para ja thayelI che, eTale vaNe ane te dvArA zabdanuM viziSTa sajana karavAthI eka prakAranI zakti utpanna thAya, emAM kaMI Azcarya pAmavA jevuM nathI ke
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 maMtravijJAna madrAsa hAIkorTanA nivRtta jaja mI. jahena vuDo ke jemaNe pitAnAM pAchalA jIvanane badho samaya zaiva taMtranA saMpAdana ane vivecana pAchaLa kAvyo che, temane prathama A viSayamAM zraddhA na hatI, paNa madrAsa ke tenI AsapAsanA eka tAMtrika paMDita sAthe paricaya thatAM temane A viSayamAM rasa utpanna thaye. pachI temaNe eka vakhata e tAMtrika paMDitane kahyuM ke "amuka bIjamaMtramAM amuka zakti hoya che, evA vidhAnamAM mArI zraddhA besatI nathI. zuM bolIe. te zuM ane zrI balIe te zuM? e te zabdoccAraNanI bAbata che. A sAMbhaLI tAMtrika paMDite jaNAvyuM ke "jema badhA manuSya sarakhA hotA nathI, badhAM pazuo sarakhAM hatAM nathI ane badhAM vRkSo paNa sarakhAM hatAM nathI, tema badhA akSaro sarakhA hotA nathI. te darekanI zakti bhinna bhinna hoya che. tene sajanathI je camatkArika pariNAma Ave che, tene maharSioe bIjamaMtranI zakti kahI che. A viSayamAM je zaMkA thaI tenuM nirAkaraNa huM hamaNuM ja prAgadvArA karI ApuM chuM? pachI teNe eka lADAnA kakaDAne sAme mUkyo. ane ""eTale agnibIjane japa karavA mAMDayo. e bIja ene siddha hatuM, eTale theDI ja vAramAM te lAkaDAmAM agni utpanna thaze ane te saLagavA lAgyuM. A prayoga joyA pachI mI. vaphane A viSayamAM majabUta zraddhA beThI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ matrazakti aMge kiMcita pa ane temaNe Ara evelAnanAM sAMketika nAmathI zaivamatanA taMtra thAnu sa pAdana-saMzodhana-vivecana karavA mAMDayuM. Aje temanA e viSayanA graMthA jijJAsuonI maMtrajJAnaviSayaka tRSAne sArI rIte chIpAve che. temaNe varNamAlA upara 'A garland of letters-e gAlenDa ek leTasa nAmanuM pustaka lakhyu che, te zazakti para sArA prakAza pADe che. pUnAnI AkalTa risarca kaoNlejanA prinsIpAla mI. karamarakare vaNu mAtRkAzakti eTale akSarAnI zakti upara vaDAdarAmAM ati mananIya bhASaNa karyuM hatuM. temAM temaNe kahyuM hatuM ke varNa mAlAnA mULAkSaro kevala aupacArika ja nathI, paNa mA~trazaktinI sAthe ati gADha saMbaMdha dharAve che, vaNuM mAlAnA pratyeka akSara uccAra pramANe manuSyanAM tana mana upara peAtAnA viziSTa prabhAva pADe che. A pachI temaNe bhinna bhinna vaccAra vaDe kevI asara thAya che, tenA keTalAka pratyeAgA karI khatAvIne peAtAnAM maMtavyanI puSTi karI hatI. temaNe 26 4 va za Sa sa ane hU~vA~ paikI 6 akSara para vizeSa bhAra mUkI tenu bindusahita eTale ra uccAraNa eka hajAra vAra karavAthI zarIranI garamI eka DIgrI. vadhI jAya che, te paNa darzAvI ApyuM hatuM. eTale matravizAradAe, khIja vagerenI je racanA karelI che, te atyaMta rahasyamayI che, e nizcita che. sane 1924nA eprila mAsanA phIjhIkala kalcara nAmanA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna mAsikamAM mI. bI. ema. lesara lesAriyA nAmanA eka esTrIana vaijJAnike lakhyuM hatuM ke "mArI saMdhivAnI bimArI cAlatI hatI, tevAmAM eka divasa eka pADozI pitAnA bALakane dhyAna rAkhavA mArI pAse mUkI gaye. te bALakanI taMdurastI evI hatI ke tene joIne cheDe vakhata te huM mAruM duHkha bhUlI gaye. te bALaka pitAnI pITha para catuM sUtuM hatuM ane lAlA-lA-lA-lA-lA" karatuM reyA karatuM hatuM. meM tenAM lUgaDAM utarAvI nAkhI tene mArI pathArI pAse lIdhuM. mArI tarasI AMkhethI meM tene joyA ja karyuM ane "lAlAlA-lA-lA-lA" uccAra karatAM tenI chAtI ane peTa ke je hAlatAM hatAM, te kevI rIte hAle che, te jeyuM. AvI rIte uccAra karIne raDatAM tenAM traNa pAMsaLAmAM ApaNe samajI zakIe tevI rIte kaMpa upajato hate. dareke dareka uccAra vakhate tyAM ja kaMpa thatuM ane tyAM ja virama. tarata meM paNa uccAra karI che ane te ja kaMpa te anubhaLe. mArI jijJAsA vadhI. pachI "pU5-5-5" bahu vAra bolI bIjA svarane avAja ajamAvyuM ane mane lAgyuM ke A vakhate traNa pAMsaLInI nIcene bhAga kaMpa hane ane tyAM ja baMdha thatuM hatuM. pachI A pU-~-~-pU"nA uccArathI kharekhara zuM pariNAma Ave che, tenI bArIkAIthI khAtarI karavAne bALakanA kAnamAM meM "pU5-5-pUruM karyuM,
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazakti ane kiMcita 61. te bALake te pramANe uccAra karatAM te ja pariNAma AvyuM, te ja kaMpa tha. "lA" ane "pUnA uccArathI chAtImAM ane peDumAM. je kaMpa upaje, tethI mane ajAyabI thaI pachI manamAM vicAra AvyuM ke je A uccAre lAMbA vakhata sudhI thAya te te bhAganA rudhirAbhisaraNa upara sAruM pariNAma AvatuM haze. mane ema paNa lAgyuM ke gavaiyAo gAtI vakhate. amuka eka ja svarane ucAra lAMbA vakhata sudhI karatA. hiAvAthI zarIranA bIjA bhAga upara jarUra sArI asara thatI haze. AmAM be vAta spaSTa thaI eka te "lA- lA-lA-lA karatAM te bALaka AnaMdita dekhAtuM hatuM ane pAMsaLImAM kaMpa spaSTa thatuM hatuM. "lA-lA-lA-lA karatAM te zvAsa letuM na hatuM ane jyAre ema karatAM tenA phephasAmAM zvAsa khUTI jatA, tyAre dIrdha zvAsa letuM ane vaLI "lA-lA-lA-lA" karavA lAgatuM. AthI phephasAmAM te lAMbe vakhata sudhI havA pakaDI rAkhI zakatuM hatuM ane bIjA pU-pU-pU-pUnA ucArathI tenA peDunA snAyuo kheMcAtA. pachI te bALakanI peThe sUIne ane svareccAra ghaNuM vAra karIne meM mArA. zarIra para ajamAyaza karI. . zarUAtamAM te lAMbA vakhata sudhI ucAra karavAthI mane thAka lAgata ane cakkara paNa AvatAM, paraMtu pachIthI.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 maMtravijJAna nityAbhyAsane lIdhe cakkara AvatAM baMdha thayAM, judA judA svaranA uracAra karavAthI je manebhAvanA thatI tene daDha karI vAraMvAra te ja svaranA te ja pramANe uccAra karI jete. udAharaNathe "I" nA uccAra sAthe teja ane AnaMdane saMbaMdha che, ema dekhAyuM. "onA ucArathI gaMbhIra udAsInatA dekhAI paNa te dilagIrI bharelI ke duHkhadarzaka nahatI. jyAre Ama zeDAM aThavADiyAM thayAM tyAre mArI saMdhivAnI bimArI kama thavA lAgI ane je na raMga lAge che, tenuM A pariNAma che ke kema, te viSe huM acokkasa hatuM. paNa mArI tabiyata sAmAnya rIte tenAthI sudharI te viSe jarA paNa zaka nathI. zarIranA khAsa bhAgo upara keTalAka svarecArathI dekhItI sArI asara kharekhara thaI hatI. dAkhalA tarIke "InA uccArathI gaLAM ane nAka vATe zleSmAdi ghaNuM nIkaLI jatuM ane jyAM sudhI gaLAMnI ane nAkanI reSAomAM dRDhatA AvI, tyAM sudhI A kharAkhI nIkaLavI cAlu rahI. AnuM kAraNa e ke zvAsevAsa ane methI gaNagaNavAnuM kAma baMne sAthe karavAthI rudhirAbhisaraNa vyavasthApUrvaka thavA mAMDayuM. eka svaranA ucAranI asara zarIranA eka bhAga para ane bIjAnI asara bIjA bhAga upara thatI hoya te banavA joga che" 1. agrejI lekhane A anuvAda ane kuMDalinI zakti pRSTha 33, 34, 35 parathI sAbhAra uddhata karavAmAM Avyo che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazakti aMge kiMcit 63 AjathI daza-bAra varSa pahelA amane eka tyAgI satrasAdhakanA paricaya thayA. teo mukhyatve kAranI ja upAsanA karatA hatA. temaNe amane lRrphe 3 % vagere svarAnA uccAra karavAthI zarIranA kayA bhAgA para kevI asara thAya che, te atAvyuM hatuM ane tethI roganivAraNanI bAbatamAM A maMtrANA kevA phAyadA karI zake, te paNa jaNAvyuM hatuM. tyAra bAda amadAvAdamAM eka sAdhunA paricaya thatAM temaNe maMtrAkSarAnA uccAraNu kevI rIte karavA joIe, te amane batAvyu hatu ane tenAthI zarIra para thatI asaro "paNa samajAvI hatI. jyAre tanmayatApUrvaka maMtrane japa cAlatA hAya che, tyAre ApaNAM zarIramAM eka prakAranA zaktisaMcAra thatA hAya, evA anubhava thAya che. A madhI vastuo ema atAve che ke viziSTa zabrusa yeAjana vaDe maMtramAM adbhuta-- aciMtya zaktinuM khIja ApAya che ane te japATTi anuSThAna vaDe prakaTa thAya che. 5 kedAranAthajIe maMtranI zakti aMge juduM ja dRSTibiMdu vyakta karyu che, te levibhAgamAM apAyelA temanA lekha parathI jANI zakAze.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] maMtranA prakAre maMtranuM svarUpa samajavA mATe tenA bheda ke prakArathI paricita thavAnI jarUra che, tethI prastuta prakaraNamAM maMtranA prakAre ane keTaluMka vivecana karavAmAM AvyuM che. apekSA ke daSTi anusAra prakAranuM nirmANa thAya che ane AvI apekSAo ke daSTie aneka hevAthI prakAramAM vividhatA Ave che, paraMtu tethI sAdhake jarA paNa muMjhAvAnuM nathI. be prakAre maMtrasamudAyanA "Agneya ane saumya evA be prakAre che. tenI neMdha maMjavyAkaraNamAM nimna zabda. vaDe levAmAM AvI che AgneyAH saumyA iti, manyante te punardvidhA mantrAH / pRthvyagni-viyatprAyA ye te mantrAH syurAgneyAH //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ dukha matranA prakAre anye saumyAH saumyAneva phaDantAn vadanti cAgneyam / AgneyAntameva syAt saumyatva namo'ntatve // "vaLI maMtranA Agneya ane saumya evA be prakAre mAnavAmAM AvyA che. temAM pRthvI, agni ane AkAzamaMDaLavALAM mane Agneya kahevAmAM Ave che tathA jalA ane vAyumaMDaLavALA mane saumya kahevAmAM Ave che. je. pad aMtamAM Ave te saumyamaMtre Agneya thAya che ane maMtranA aMte vana para Ave te Agneya maMtre paNa, saumya bane che? keTalAka taMtrakAe maMtrasamudAyanA "saura" ane saumya evA be prakAre paNa darzAvelA che, paraMtu Aneya ane saurine artha sarakho ja hovAthI temAM kaI tAtvika taphAvata nathI. A tatrakAree vizeSamAM jaNAvyuM che ke sauramaMtre puruSa devatAnA hoya che ane saumyamaM strI devatAnA hoya che. ahIM e jaNAvavuM jarUranuM che ke Agneya athavA saura maMtrane prayoga prAyaH mAraNa, ucATana Adi ugra karmomAM thAya che, jyAre saumya maMtrane prAga zAMtika ane pauSTika karmomAM thAya che. maMtravizAradoe maMtrasamUhanA kUTa ane akUTa evA paNa be prakAre mAnelA che. jemake "vigho hi mannA kUTarUpo'kUTarUpazca / saMyuktaH kUTa iti: vyavahiyate uttaro'kUTA
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna kRtti' maMtra e prakAranA cheH rUpa ane arUpa temAM ghaNA akSaro sAthe joDAyelA hoya teneA vyavAra phaTa tarIke thAya che ane bAkInAnA vyavahAra aphaTa nIkuM thAya che. phUTAkSara aMge keTaluMka vivecana pUrvaprakaraNamAM thaI gayeluM che. keTalAka maMtravideza ekathI sALa sudhInA ane mAlAsa 1 he che ane tethI adhika avALA maMtrone ( kapa kahe che. paraMtu moTA bhAganA maMtravido vIza akSarathI adhika akSaravALA maMtrane mAlAmatra gaNe che ke jenuM vivecana have pachInA prakArDamAM kleI zakAze. ' keTalAka matramanISie mAne mIjamatra ane nAmasa evA be prakAramAM vibhakta kare che. temAM mAtra bIjAkSarA hAya tene khIjamaMtra kahe che. jemake 8 OM 1 namaH' ane ISTadevatAnuM nAma guMthAyelu hAya tene nAmama`tra kahe che. jemake OM namo mate cAmunAya / ' ' traNa prakAro pratyeAgasAramAM kahyuM che ke-- navAkSarAntA ye mantrA vIjamantrAH prakIrtitAH / punarvizati varNAntA mantrA mantrAstathoditAH / tato'dhikAkSaramantrA mAlAmantrA iti smRtA // . ? ' nava akSara sudhInA matro bIjamaMtro ' kahevAya che, vIsa akSara sudhInA matro matro? kahevAya che ane tethI vadhAre akSaravALA maMtro mAlAmatro kahevAya che. tApa }*
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtranA prakAre ke akSarasaMkhyAnI daSTie maMtre traNa prakAranA che : (1) bIjamaMtra, (2) maMtra ane (3) mAlAmaMtra. mabavyAkaraNane mata paNa Ave ja che ane maMtramahedadhine nimna leka tenuM samarthana karanAre che - bAlye vayasi siddhayanti, bIjamantrA upAsituH / mantrA siddhA yauvane tu, mAlAmantrAzca vArddhake / upAsanA karanAranI bAlyavayamAM bIjamaMtra siddha thAya che, yauvana vacamAM maMtronI siddhi thAya che ane vRddhAvasthAmAM mAlAmatronI siddhi thAya che? ahIM eTalI spaSTatA Avazyaka che ke maMtrAkSanI gaNanA saMpradAya para AdhArita che, eTale ke keTalAka maMtrasaMpradAya >> tathA anya vyAhutine akSaragaNunAmAM letA nathI, jyAre keTalAka saMpradAye akSaragaNanAmAM le che. dAkhalA tarIke " " e ekAkSara maMtra che. " sur" e dvacakSara maMtra che. " zrI kRSNa" e cakSara maMtra che. " zrI kuMsy" e caturakSaramaMtra che. swAca namaH" e paMcAkSara maMtra che. ane + " " sLa "i e SaDakSara maMtra che. jyAre " rAH zivAya'nI SaDakSarI maMtramAM, "3 { A maMtro bAlagepAlanA aDhAra prasiddha maMtromAMthI levAmAM AvyA che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 maMtravijJAna. ramo tArAcaLa nI gaNanA aSTAkSarI maMtramAM ane "% ramo sAvite vAsudevAya" nI gaNanA dvAdazAkSarI maMtramAM thAya che. saMghavyAkaraNamAM kahyuM che kestrii-puN-npuNsktven, mantrAste trividhA matAH / svAhA zabdAvasAnAH syurya mantrAstAn vidustriyH|| puMmAMso hu-vaSaT-phaTa-dhe-svadhAprabhRtipallavAH / te napuMsakaliGgAH syuryeSAmante namaH padam // "mo traNa prakAranA manAyelA cheH (1) strIlimI. (2) puliMgI ane (3) napuMsakaliMgI, temAM je maMtrone che. svAha pallava AvatuM hoya tene strIliMgI maMtra jANavA. je maMtranA cheDe haiM, sa, ru, che ane svadhA pale AvatA hoya tene puMliMgI maMtra jANavA ane je maMtrone cheDe nama pallava AvatuM hoya tene napuMsakaliMgI maMtro jANavA. ahIM eTalI spaSTatA jarUrI che ke maMtranA cheDe karavA pallava lAgatAM temAM kemalatA AvI jAya che, eTale tene strIliMgI athatu sIvarga jevA gaNela che. vaLI maMtranA cheDe haiM, vaSa, , che athavA rajavA pallave lAgatAM tenI prakRtimAM karatA AvI jAya che, eTale temane puliMgI. arthAt puruSavarganA jevA gaNelA che ane je maMtranA cheDe nama pallava lAge che, temAM kemalatA ke kaThoratAthI atirikta zAMtine guNa AvI jAya che, mATe tene napuMsaka liMgI arthAt napuMsakavarganA jevA gaNelA che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtranA prakAre maMtramahAdadhinA vIsamA taraMgamAM maMtranA A "traNa prakArenuM samarthana thayeluM che. jema kepuNstriinpuNskaaH proktA manastrividhA budhaiH // 12 // caSaDantA phaDantAzca ghumAMso manavaH smRtaaH| vauSaT svAhAntagA nAyauM, hu~ namo'ntA napuMsakAH // 13 // "vidvAna puruSee maMtro traNa prakAranA kahelA che? (1) puliMgI, (2) strIliMgI ane (3) napuMsakaliMgI. jenA cheDe ghaTTa ane TU pallava Ave, tene puliMgI maMtra samajavA. varu ane pallava lAge tene strIliMgI maMtra samajavA ane huM tathA nA pallava lAge tene napuMsakaliMgI maMtra samajavA. maMtravyAkaraNamAM huM pallava lAgatA maMtrane puliMgI mAne che, tyAre ahIM napuMsakaliMgI mAne che, te sivAya AmAM bIje kaI taphAvata nathI. maMtravizAradane e abhiprAya che ke pApanAzana mATe strIliMgI maMtrane praga kara joIe, zubha karmonI siddhi mATe puliMgI maMtrane pravega karavo joIe ane te sivAyanAM kamAM, temaja viSanivAraNamAM napuMsakaliMgI -maMtrane prayoga karavo joIe. maMtrajJa paMDita zrI sunilAlajI svAmI kahe che ke mane traNa prakAranA manAyelA cheH G) siddha maMtra, (2)
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ * so * maMtravijJAna sAdhAraNa maMtra ane (3) nibIja maMtra. siddha maMtromAM zakti hoya che. tenA dvArA siddha puruSonI cetanazakti zabdonA Azraye bIjA manuSyanI pAse jaIne pitAnuM sAmarthya ke pitAne prabhAva takSaNa dekhADe che. A zreNInA maMtre je keIne saubhAgyathI prApta thAya che, te zIgha pitAne prabhAva. anya manuSya para pADI zake che. je mahAnubhAvonI kuMDalinI zakti + jAgrata thaI che, temane e paramezvarInA anugrahathI siddha maMtre svayameva praskurita thAya che ane te temanA jIvananA pathapradarzaka bane che. tethI ja kahevAya che ke haThAgathI kuMDalinI zakti. jAgrata thatAM maM ganuM praskuTana thAya che. maMtranA balathI. mana ekAgra banI jAya che ane vRttione nirodha thatAM laya thavA lAge che. A rIte haThagathI maMtra ane maMtrathI. laya, tema ja layathI rAganI prApti thAya che. siddha maMtronI prApti siddha gurunA anugrahathI paNa thAya che. AvA maMtrone japa dvArA siddha karavAnI AvazyaktA rahetI nathI. vegazipaniSaddamAM kahyuM che ke "cavAnuM dAca anne jAtroDA pAre-jyAM (siddha) maMtranuM dhyAna karavAmAM Ave che ke zarIramAM kaMpa utpanna thAya che, je siddha gurue tapaDhAre karelI kamANune prabhAva che. bIjI zreNInA bahusaMkhyaka sAdhAraNa maMtro lokavikhyAta che. tene gurumukhethI grahaNa karIne zAkta vidhie japa - A zaktine keTaleka paricaya AgaLa Avaze. yogazikhopanika karavAnI AvazyaktA dare
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtranA prakAra 71 karavApUrvaka purazcaraNAdi dvArA siddha karavAmAM Ave che, paNa te pahelAM temAM rahelA supta, kIlita, mUcchirta Adi denI daza saMskAre vaDe zuddhi karavI paDe che. AvA maMtromAM zaktinuM bIja guru dvArA prApta thAya che ane te zakti kAlAMtare purazcaraNAdi anuSkAnethI jAgrata karavAmAM Ave che, tyAre ja e maMtronA japathI kuMDalinI zakti keka jAgrata thAya che. tAtparya ke siddha maMtrothI te ja kSaNe ane sAdhAraNa maMtronA jayathI kAlAMtare kuMDalinI jAgrata karI zakAya che. zrI cetanya mahAprabhu "hari' evA be akSarenA (zuddha) maMtrathI ja bI, yavana tathA pApIonI zaktine jAgrata karI detA hatA. teja rIte zrI rAmAnaMdajInA mukhathI nIkaLelA "rAma matre kabIra sAhebanI supta zakti jagADI dIdhI hatI. AvA mahApuruSone A yugamAM paNa abhAva nathI (matalaba ke temane prabaLa prayAsathI zodhI kADhavA joIe. pustako vAMcIne prApta karelA trIjI zreNInA maMtro nibIja zaktirahita) heya che, eTale tenA japamAM vRthA zrama mAtra thAya che. sAtvika, rAjasika ane tAmasikanA bhedathI paNa matronA traNa prakAre mAnavAmAM AvyA che. temAM sAtvika matro AtmazuddhimAM upakAraka bane che, rAjasika maMtro caza, aizvarya tathA bhegAdi Icchita sAmagrI Ape che ane tAmasika matro mAraNa, uccATana Adi vaDe zatrune parAbhava kare che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna (72 pAMca prakAre eka taMtraghaMthamAM kahyuM che kejatrA palA: Gira, jaya pakSa mArA varNatrayaM samAramya nvaarnnaavdhibiijkaaH|| tato dazArNamArabhya yAvadvizati mntrkaaH| tata ucagavA mAlAstAsu bhedo na vidyate // "je maMtro eka akSaranA hoya te piMDe, be akSaranA heya te kartakI, traNathI nava akSaranA heya te bIja, dazathI vIza akSaranA heya te maMtra ane tethI vadhAre akSa nA hoya tene mAlA-maMtra kahevAmAM Ave che ke jenA vizeSa prakAre nathI. sArvabhauma sAhitya-darzanAcArya zrI dAmodara zAstrIe maMtratatvanI AcanA karatAM jaNAvyuM che ke mitro pAMca prakAranA cheH (1) naigamika, (2) Agamika, (3) paurANika (4) zAbara ane (5) prakIrNaka nigama eTale veda, tenA AdhAre pravartelA maMtro te naigamika. Agama eTale taMtra, tenA AdhAre pravatelA maMtro te Agamika, purANe prasiddha che, tenA AdhAre pravartelA maMtro te paurANika zAbara eTale bhIla vagere nIca jAti, temAM je maMtro pracalita che, te zAbara (zAbarI) ane A cAra prakAre sivAyanA anya maMtro jevA jaina, bauddha, IslAma te prakIrNa apekSAvizeSathI maMtranA anya prakAre paNa paDI zake, caraMtu te ahIM prastuta nathI.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ [9] maMtranI avasthAo manuSyamAM nidrA ane jAgrata evI be avasthAe heya che, tema maMtramAM paNa svApa eTale supta-prasupta ane bedha eTale jAgrata ema be avasthAo hoya che. temAM svApa avasthA hoya te maMtranI siddhi thatI nathI ane bedha avasthA hoya te maMtranI siddhi thAya che eTale jijJAsue A baMne avasthAethI paricita thavAnI jarUra rahe che. A be avasthAe ane maMtravyAkaraNamAM kahyuM che ketessaamubhe avasthe, svApo bodha iti taijasasya svApo vaa| vAmavahanaM, prabodho, dakSiNavahanaM parasya tau viparItau // mantrasyobhayavAhe, bodhaH syAdubhayamantra medAnAm / mantraH prabuddhamAtraH siddhayai na bhavet. prasuptazca / / ( AgaLa Agneya ane saumya evA je mitro lhI yA)nI be avarathAo hoya che. eka Ama ame bIjI
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 maMtravijJAna che. temAM vAmanADI eTale piMgalA nADImAM svaranuM vahana thatuM hoya tyAre Aneya maMtranI svAya avasthA rahe che ane dakSiNanADI eTale IDa nADImAM svaranuM vahana thatuM hoya tyAre badha avasthA rahe che. saumya maMtramAM A baMne kriyAo viparIta samajavI eTale ke piMgalAnADImAM svaranuM vahana thatuM hoya tyAre tenI badha avarathA rahe che ane IDA nADImAM svaranuM vahana thatuM hoya tyAre tenI sthApa avasthA rahe che. - jyAre ubhayanADI eTale suSuSNamAM svaranuM vahana thatuM hoya tyAre baMne prakAranA maMtranI badhaavasthA rahe che. je maMtra prabuddha jAgrata hoya te ja siddhi pAme che. prasupta maMtranI siddhi thatI nathI." ahIM prathama te e spaSTatA karI daIe ke Ayuvedane jema auSadhi ane rasAyaNa sAthe gADha saMbaMdha che, tema maMtrazAstrane svadaya ane kuMDalinI zakti sAthe gADha saMbaMdha che, eTale maMtravijJAnanI pUti tarIke tenuM jJAna paNuM meLavI levuM Avazyaka che. vizeSa na bane te tenI mukhya mukhya bAbatathI te paricita thavuM ja joIe. "SaTacako ane kuMDalinI zakti nAmanA eka mananIya nibaMdhamAM kahyuM che ke zarIramAM rahelAM marma- sthAnamAM merudaMDa, karoDarajajune mukhya sthAna ApavAmAM Ave che, te zarIrane AdhArastaMbha che. A koDaraju nAnA-meTA tetrIza. arithakhaDanuM baneluM che. AvA dareka
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtranI avasthAe | 75. asthibaMDamAM ApaNuM tatvadaeine khAsa zaktionuM darzana thayuM ane tene saMbaMdha daivIzakti sAthe joDavAmAM AvyuM. devAmAM je je zaktionAM kendro che, te sarva zaktio. karoDarajajunA A asthikhaDemAM jude jude rUpe astitva dharAve che ane tethI evuM anumAna karavAmAM AvyuM che ke karoDarajajumAM badhA ja tetrIza devatAone vAsa che. ATha vasu, bAra Aditya, agiyAra ruddha, eka Indra ane bIje prajApati. ema tetrIza devenI zaktinAM bIja A merudaMDa karoDarajajumAM bhaya paDyAM che. (saMbhava che ke A tetrIza saMkhyAne saMbaMdha tetrIza kareDa devatAo sAthe paNa heya) A pilA karoDarajajumAM zarIravijJAnanA jaNAvavA pramANe aneka nADIo che ane badhI judAM judAM kAryo kare che. adhyAtmavijJAna pramANe manuSyanI mukhya nADIo traNa cheH (1) IDa, (2) piMgalA ane (3) suSaSNu. je merudaMDane cIravAmAM Ave, te traNe nADIo pratyakSa rUpamAM narI AMkhethI na dekhAya. Ane saMbaMdha sUkSma jagatanI sAthe heya che. A eka prakArane vidyuta pravAha che. jema vIjaLIthI cAlatAM yaMtramAM negeTIva ane piojhITIva-traNa ane dhanaema be dhArAo vahe che ane jyAM baMnenuM milana thAya che, tyAM zakti pedA thAya che, tema IDa e negeTIva ane piMgalA e pijhITIva dhArA kahevAya che. IDAne caMdranADI ane piMgalAne sUryanADI paNa kahevAmAM Ave che. DAbIne IDA ane jamaNI piMgalA kahe che. A baMnenA milanathI.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna je trIjI zakti utpanna thAya che, tene suSuNNa kahe che. karoDarajajunA aMtara bhAgamAM AvI AdhyAtmika zaktinI triveNI banelI che. IDI-piMgalAnI be dhArAo maLIne suSaNanI utpatti thAya che ane e rIte pUrNa trikoNa thAya che." maMtra vyAkaraNakAre ahIM je hakIkta rajU karI che, tene sAra e che ke Ameya maMtranA japa vakhate sUryanADI cAlatI hoya te tenI siddhi thAya che, paraMtu caMdranADI cAlatI hoya te tenI siddhi thatI nathI. te ja rIte saumya maMtranA japa vakhate caMdranADI cAlatI hoya te tenI siddhi thAya che, paraMtu sUryanADI cAlatI hoya te siddhi thatI nathI. suSuNNa cAlatI hoya te baMne prakAranA maMtra mATe anukULa che. ahIM eTalI spaSTatA Avazyaka che ke svara anukULa hoya te maMtrazakita jAgrata karavAmAM sahAya maLe che, paNa -teTalAthI ja kAma pUruM thaI jatuM nathI. te mATe maMtravizAradee pUjA, dhyAna Adi je anya kriyAo batAvI che, te karavI paDe che ane te ja maMtrasiddhi thAya che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] maMtrasAdhana mATe gurunI AvaktA vyAvahArika zikSaNa mATe gurunI AvazyaktA rahe che, dhArmika kriyAo-anuSyane mATe paNa gurunI AvazyaktA rahe che ane Asana, prANAyAma Adi gakriyAo zIkhavI heya te paNa gurunI AvazyaktA rahe che teja rIte maMtrasAdhanA karavA mATe paNa gurunI AvazyaktA rahe che. guru na heya te maMtra kANuM Ape? maMtrane mahimA keNuM samajAve ? ane tene savistara vidhi ke AkhAya keNa batAve keI ema kahetuM hoya ke A badhuM pustako vAMcavAthI maLI zake te emAM jhAjhuM tathya nathI. pustake vAMcavAthI jJAna maLI zake che, paNa te amuka pramANamAM vaLI temAM paNa keTaleka bhAga kAkere eTale aspaSTa rahI javA saMbhava che. keTalIka vAta te gurugama ke saMpradAyathI ja samajAya evI hoya che, tene pustakamAM ullekha heta nathI. tethI ja taMtramAM kahevAyuM che ke " jAra puruSathI
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna 78 utpanna thayelA putra jema zeAbhAne dhAraNa karatA nathI, tema ApameLe prApta karelu jJAna zAbhAne dhAraNa karatu nathI.' tAtparya ke vyavasthita, kamakhaddha ane anubhavapUrNa jJAna teA guru ja ApI zake. A ja kAraNe maMtrasAdhanAmAM gurune ghaNuM UMcuM pada apAyu che. jema sukAnI vinA vahANu ceAgya dizA pakaDI zakatu nathI, tema guru vinA maMtrasAdhanA ceAgya dizA pakaDI zakatI nathI. athavA te raNu ke araNyane pAra karavA mATe kAI kuzala semiyAnI jarUra rahe che, tema maMtrasAdhanArUpI araNyane pAra karavA mATe gururUpI kuzala leAmiyAnI jarUra rahe che. taMtragraMthAmAM kahyuM che ke je guru ziSyane eka ja akSara khatAve che, tenuM RNu A pRthvInA kaI paNa dravyathI vaLI zakatu nathI, te je guru maMtradIkSA Ape, STi satranu dAna kare, maMtranA vividha a MgapratyagAnI samaja Ape, maMtranI sAdhanapaddhati batAve ane mArgamAM kaMI paNu vighna AvyuM teA tenuM nivAraNa paNa kare, e gurunA khalA kaI rIte vaLI zake ?? manuSya game teTaleA prayatna kare te paNa mAtApitAnA upakAranA male. vaLI zakatA nathI, tema maMtragurunA upakArane khalA paNa vaLI zakatA nathI, tethI zreSTha mAga e che ke temanA pratye sapUrNa AdarabhAva rAkhavA, temanI ane teTaDhI sevA-bhakti karavI ane jIvananA chellA zvAsa sudhI temanA upakAra bhUlavA niha.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtrasAdhana mATe gurunI AvazyakatA zAstrakAroe spaSTa zabdomAM jAherAta karI che ke je manuSya eka paNa akSaranuM jJAna ApanAra gurune upakAra mAno nathI, te se vAra tarAne janma laIne pAcho cAMDAlane tyAM avatare che." tAtparya ke gurune upakAra sadA yAda rAkhave joIe ane temane hRdayakamalamAM dhAraNa karavA joIe. guru pratye saMpUrNa AdarabhAva keLavavA mATe ja temane nima vaDe namaskAra karavAmAM Ave che: gururbalA gururviSNurgururdevo mahezvaraH / guruH sAkSAt parabrahma, tasmai zrIgurave nmH|| jJAnatimirALAnA jJAnAnnanazAzA netramunmIlitaM yena, tasmai zrIgurave nmH|| "guru brahmA che, guru viSNu che, guru mahezvara che ane guru ja sAkSAta parabrahma che. tevA gurune mAre namaskAra che, jeNe jJAnarUpI aMjananI saLI vaDe ajJAnarUpI timirathI aMdha thayelAenAM netra ughADI nAkhyAM, te zrI gurune mArA namaskAra che." " tAtparya ke guru Izvaratulya che ane te ApaNA ajJAnane nAza kare che, mATe ApaNe temane bhAvapUrvaka namaskArapraNAma-vaMdana karavA joIe. | mahAtmA kabIre gurumahimA darzAvatAM kahyuM che ke
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ d maMtravijJAna guru govinda donuM khaDe, kA ke lAgoM pAya / balihArI gurudeva kI, govinda diyo batAya / / * mArI sAme be jaNu UbhA che : eka guru ane khIjA vaividya. temAM kAne page lAguM? te samaja paDatI nathI. e tA gurudevanI ja alihArI che ke temaNe IzArAthI gAviMdane atalAvI dIdhA. tAtparya ke temaNe gAviMdane prathama praNAma karavAnuM kahyuM, paNa kharA upakAra tA gurunA ja gaNAya ke jemaNe gAvine oLakhAvyA. ahIM deva karatAM paNa gurunu sthAna UMcu hevAnA dhvani che, phulANu vataMtramAM kahyu che ke yathA ghaTa kalazaH kumbhazcaikArthavAcakAH / tathA devA mantrAr guruyaikArthavAcakAH // * jema ghaDA, laza ane kuMbha eka mA~nA vAcaka che, tema deva, maMtra ane guru eka arthInA vAcaka che.' tApa ke gurune deva ane maMtranI samAna ja mAnavA joI e. ahIM prazna thavA saMbhava che ke ' gurune deva ane matranI samAna pUjya zI rIte mAnI zakAya ? eka daivI zaktithI AtaprAta che ane khIjA sAmAnya manuSya che.' tenA uttara e che ke guruvaDe maMtranI prApti thAya che, matranA ArA dhanathI devatA prasanna thAya che ane devatA prasanna thatAM dharma, atha, kAma ane mAkSa e cAreya vaganI prApti thAya che,
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ '81 maMtrasAdhana mATe gurunI AvazyakatA tethI gurune deva ane maMtranI samAna ja pUjya mAnavA joIe. anya zabdomAM kahIe te maMtradevatAnI prasannatAnuM mULa kAraNa guru cheeTale temanuM pada jarA ye ochuM ke utaratuM mAnI zakAya nahi. . ahIM e paNa spaSTa karavuM joIe ke gurune sAmAnya manuSya mAnavA e cagya nathI. te aMge AgamasAra taMtramAM kahyuM che ke guruM na mayaM buddhayeta, yadi buddhayeta tasya tu / kadApi na bhavesiddhirna mantrairdevapUjanaiH // "sAdhake gurune sAmAnya manuSya mAnavA nahi. Ama chatAM je gurune sAmAnya manuSya mAne te game teTale maMtrajapa karavA chatAM tathA game teTalAM devapUjana karavA chatAM tene keI kALe siddhi prApta thAya nahi." tAtparya ke teNe | gurune deva mAnIne ja cAlavuM joIe. anya taMtragraMthamAM ema paNa kahevAyuM che ke - gurau manuSyabuddhiM ca, mantre cAkSaravAcitAm / pratimAsu zilAbuddhiM, kurvANo narakaM vrajet / / gurune sAmAnya manuSya mAnanAre, maMtramAM akSarabuddhi * dhAraNa karanAre tathA devapratimAmAM patharanI buddhi rAkhanAra narakamAM jAya che.' tAtparya ke gurune sAmAnya keTinA manuSya na mAnatAM devasvarUpa mAnavA joIe ane e ja rIte temanA pratye vyavahAra rAkhavuM joIe. je gurune sAmAnya manuSya mAnI ' tatva cAlavuM jo * paNa kahevA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 maMtravijJAna temanI sAthe e prakAranuM vartana karyuM, te maMtrasAdhanA niSphaLa javAnI, eTaluM ja nahi paNa bhaviSyamAM durgati prApta thavAnI. je manuSyo maMtrane devAdhiSita eka pavitra vastu mAnavAne badale mAtra akSarene samUha mAne che ane e rIte tenA prabhAva vagerenI upekSA kare che, temanI avasthA paNa AvI ja thavAnI; ane jeo devapratimAne devatvane sAkSAtkAra karAvanArI eka maMgalamaya prazasta vastu mAnavAne adale paththaranuM pUtaLuM mAnI tene upahAsa kare che ke tenA pratye Adara dharAvatA nathI, temanI hAlata paNa AvI ja thavAnI. taMtragraMthamAM gurunuM mahatva darzAvatAM kahyuM che ke - guruH pitA gurumAtA, gururdevo gururgtiH| zive ruSTe gurutrAtA, gurau ruSTe na kazcana // guru pitA che, guru mAtA che, guru deva che ane guru ja gati (Moving force) che. je ziva arthAt deva nArAja thAya te guru rakSaNa kare che, paNa guru nArAja thAya te koI rakSaNa karavAne samartha nathI. tAtparya ke deva karatAM paNa gurunI prasannatA vadhAre mahatvanI che. je guru prasanna na hoya te maMtranuM rahasya khele nahi ke vidhinuM jJAna Ape nahi. A hAlatamAM sAdhakanI sthiti ghaNI ja koMgI thAya tethI zreyaskara e che ke teNe gurune ja devatA mAnI temane prasanna rAkhavAne prayatna karI joIe.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 gujarAtanA saMtakavioe gurunI mahattA nimna zabdomAM vyakta karI che guru dIvA guru devatA, guru viSNu gama navi haiAya; guru kaDDIe mAtApitA, guruthI adhika na koya. satrasAdhana mATe gurunI AvazyakatA * dIvA guru devatA, guru viSNu ghAra adhAra; guruvANI vegaLA, te ravaDayA sasAra. lalitAsahasranAmamAM bhagavatInu eka nAma 'guru mUrti, paNa kahyuM che. tenA atha e che ke jenuM zarIra gurunI mUrtirUpa che evI.' tAtparya ke devatA ane gurunu svarUpa eka ja che, teo samAna kakSAnA che. gurunA mahimA AvA anerA hAIne ja maMtrasAdhake temanA zaraNe javAnu che ane temane sAkSAt deva mAnI temanI sevA-bhakti karavAnI che. jo aMtaramAM gurubhakti na hAya tA maMtrasAdhanA sala thavAnI koI zakayatA nathI. kahyuM che ke * gurubhaktirvihInasya, tapo vidyA kulam / vyartha sarva zavasyaiva, nAnA'lazkArabhUSaNam / jema maDadAMne dhAraNa karAvelAM vividha prakAranAM AbhU SaNA vyartha che, tema gurubhaktithI rahita sAdhakanAM tapa, vidyA, vrata ane kula vyartha che.' taMtratrathAmAM evu kathana che ke-- yasya deve parAbhaktiryathA deve tathA gurauM / tasyaite kathitArthAH prakAzante kuchezvari ! |
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 maMtravijJAna he kulezvarI ! je sAdhakanI ISTadeva pratye paramabhakti rahe che ane jema ISTadeva pratye paramabhakti rahe che, tema. guru pratye paNa paramabhakti rahe che, tene ja arthA--padArtho prakaTa thAya che.' A kahelA A paNa tatravacanA che ke tasmAd devaM viditvA tu guruM devaM tu nAnyathA / trikAlapraNipAtena, dhyAnayogena saMyajet // * tethI gurune devathI bhinna nahi mAnatA devasvarUpa ja mAnavA ane temane trikAla praNAma karavA tathA temanuM' dhyAnacaiAga vaDe pUjana karavuM. gurunA tyAga viSe taMtrathAmAM kahyuM che ke-- gurutyAgAd bhavenmRtyurmantratyAgAd daridratA / gurumantraparityAgI rauravaM narakaM vrajet // 'gurunA tyAga karavAthI mRtyu thAya che, matranA tyAga karavAthI daridratA prApta thAya che ane guru tathA maMtra anene tyAga karanAra raurava narakamAM jAya che.' // gurunA prakAra viSe pacchilAtaMtramAM kahyuM che ke gurustu dvividhaH prokto dIkSA - zikSA vibhedataH / Adau dIkSAguruH proktastataH zikSAgururmataH // 'guru be prakAranA kahelA che dIkSAguru ane zikSAguru. temAM dIkSAguru prathama che ane zikSAguru pachI che. tAtparya ke ma`tradIkSA ApanAra gurune zreSTha mAnI tenI niraMtara sevA-bhakti karavI joIe.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 11 ] sadgurunAM lakSaNA matranA mahimA jANyA pachI ghaNA mANasone matrasAdhanA karavAnA vicAza Ave che, paNa temAMnA meTo bhAga AgaLa pagaluM mAMDatA nathI, jIvananI cAlu ghareDa cheDI navI pravRtti zarU karavI, navA mArga zraNa karavA ke ajANyA-- agamya pradeza bhaNI prasthAna karavuM, e virala koTinA manuSya ja karI zake che. tApa ke temAMnA thoDA mANusA ja maMtrasAdhanA mATe utsAhita thaI AgaLa vadhe che ane te aMge vizeSa mAhitI meLavavA prayatna kare che. * temAM prathama ane meTI jarUra caiAgya maMtradAna karI zake evA gurunI lAgatAM teo gurunI zeSa Araje che, paNa ceAgya guru meLavavAnu` kAma sahelu nathI. zu' hIrA ke mANekanI khANA badhI jagAe maLI Ave che kharI? athavA caMdananAM vRkSa sarva sthaLe uge che kharAM ? enA javAba nakAramAM hAya te gurunI khAkhatamAM paNa ema ja samajavAnu' che. tApa` ke temanI prApti durlabha che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna: sadgurunI zAdha cAlatI hoya tyAre jovAnuM eTaluM ke koI kruguru hAtha lAgI na jAya ke je dhanamAla lUTI le ane sAdhanAne adhavacce rakhaDAvI mAre. je manuSyA gurunA guNu-dveSanI tapAsa karyAM vinA mAtra mAhya ADaMbarathI AkarSAya che, te dujhaNI gAyane badale vasukelI gAya laI Ave che. mukhya manuSyanuM dRSTAMta koI mukhya manuSyane vaidyoe mAtra gAyanA dUdha upara rahevAnI salAha ApI. A rIte dUdha upara rahetAM rAjanu pAMca zera ke cha zera dUdha joI e, tethI teNe eka gAya kharIdI levA vicAra karyAM ane te mATe khAsa majAramAM gayA. tyAM aneka prakAranI gAyeA UbhelI hatI. temAM keTalIka rAtI hatI, keTalIka pILI hatI, keTalIka kALI hatI, te keTalIka kAkharI hatI ane keTalIka sAva dheALI hatI. vaLI temAM keTalIka gAye dukhaLI jaNAtI hatI, keTalIka gAyA madhyama jaNAtI hatI ane keTalIka gAyA ruSTapuSTa jaNAtI hatI. temAM eka ruSTapuSTa gAyanA gaLe suMdara ghaMTa AMdhelA hatA. A joIne mugdha manuSye vicAra karyAM ke anya kAI gAyanA gaLe ghaMTa khAdhelA nathI, jyAre A gAyanA gaLe ghaTa bAMdhelA che, mATe te ja sArI hAvI joI eM. vaLI zarIramAM paNa ruSTapuSTa che, mATe bIjI gAyA karatAM vadhAre dUdha ApatI haze.' AthI vadhAre pUchaparacha ke tapAsa na
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadasnAM lakSaNe karatAM te gAyane meM mAgyuM mUlya ApIne kharIdI lIdhI ane ghare AvyuM. tenI strI catura hatI. teNe A gAyane jotAM ja prazna karyo ke "Ane keTalAM vetara thayAM che?" dhaNIe kahyuM: "e te meM pUchayuM nathI." strIe kahyuM: "vAruM, e keTaluM dUdha Ape che ? dhaNIe kahyuM: "e paNa meM pUchyuM nathI." strIe kahyuM : "te zuM ene dehIne lIdhI ?" dhaNIe kahyuM : "nA, meM ene dehI paNa nathI." strIe kahyuM: "tyAre tame zuM enuM AuM tapAsyuM?" dhaNue kahyuM: "nA, meM enuM AuM paNa tapAsyuM nathI. strIe kahyuM: "tyAre tame ene kharIdI kevI rIte ?" dhaNIe kahyuM: "badhI gAyomAM e kTapuSTa hatI ane tenA ja gaLAmAM ghaMTa bAMdheluM hatuM, tethI meM mAnyuM ke te sahuthI vadhAre dUdha ApatI haze, eTale meM mAgyuM mUlya ApIne kharIdI lAvyA. strIe kahyuM : te e badhA paisA pANImAM gayA, kAraNa ke A gAya te pAMkaNa che, eTale jarApaNu dUdha Apaze nahi" A sAMbhaLI mugdha manuSya vimAsaNamAM paDI gaye. pachI thoDI vAre kahyuM ke "je ema ja hoya te A gAya ApaNe bI jAne vecI nAkhIzuM.' strIe kahyuM: "paNa tamArA jevA haiyAphUTa bIjA keruM haze ke je vagara tapAye A gAyane kharIdaze? eTale ATalethI ja sayuM. . A rIte mugdha manuSyane gAya mAthe paDI ane tenA badhA paisAnuM pANa thayuM. *
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna tAtparya ke mAtra bAhA dekhAva-bAhya ADaMbara joIne chetarAvuM nahi, paNa UMDA utarIne tapAsa karavI ane pachI ja koIne guru tarIke svIkAra kare. anubhavI puruSe spaSTa zabdomAM cetavaNI Ape che ke o sAdhake! jenA AdhAre tame maMtrasAdhanArUpI mahAsAgarane pAra pAmavA IcchatA he te gururUpI naukAne barAbara tapAsajo. je te sudaDha ane chidra vinAnI haze te tamane sAme pAra laI jaze, paNa khakhaDI gayelI ke chidrovALI haze to pote paNa DUbaze ane tamane paNa DUbADaze. vaLI A duniyAmAM pILuM teTaluM senuM nathI ane dhaLuM teTaluM dudha nathI." tAtparya ke senAne badale pittaLa ke dUdhane badale dhoLA raMganuM pANI hAthamAM na AvI jAya, tenI barAbara sAvacetI rAkhaje. kuguruo sApa, cera, Thaga, vANiyA, vAMjhaNI gAya tathA naTa jevA hoya che, mATe temane tyAga kare. sApa svabhAve atikrara hoya che, AkAre bhayaMkara hAya che, kuMphA mArIne DarAvanAra hoya che tathA lAga maLatAM DaMkha mArIne prANane nAza kare che. te ja rIte je gurue svabhAve ati krUra haya, AkRtimAM bhayaMkara hAya, zApa vagere ApavAnA bhayathI DarAvanArA hoya ane lAga maLatAM dhana ke prANanuM haraNa kare tevA hoya, temane kuguru jANavA ane temane dUrathI ja tyAga kare.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadagurunAM lakSaNa cara leke yukti-prayuktithI ke DarAvIne dhanamAla lUMTI jAya che ane kadAca prANanI hAni paNa kare che. te rIte je gurue yukti-prayukitathI ke zApa vagerenA bhayathI ziSyanA dhanamAla lUMTI le che ane temanA mATe prANasaMkaTa UbhuM kare che, temane kazu jANavA ane temane dUrathI ja tyAga kara. Thagalake aneka jAtanI kapaTakiyAe karIne lekenA dhanamAla tathA prANa harI le che, te rIte je guruo sAdhutAne DALa rAkhe che, paNa hAyathI nAstika hoya che ane aneka prakArane daMbha karIne ziSyanA dhanamAla paDAvI le che tathA temanI AbarU upara paNa hAtha nAkhe che, temane kuguru samajavA ane temane dUrathI ja tyAga kara. vANiyo mUlya lIdhA vinA kaI vastu ApatA nathI. vaLI grAhakene mIThA zabdothI saMbodhe che ane temane bIjI dukAne javA detA nathI. pachI temanI pAsethI manamAnyuM mUlya le che. te ja rIte je guruo koI paNa prakAranuM mUlya laIne maMtrIpadeza kare che tathA tene lagatI anya kriyAo karAve che tathA khuzAmatabharyA zabdothI sAdhakane pitAnA tarapha AkaSI pitAne nirvAha kare che, temane kuguru samajavA ane temane dUrathI ja tyAga karavo. . - vAMjhaNuM gAya hamezAM ghAsa vagere khAya che, paraMtu dUdha ApatI nathI, tevI rIte je guruo ziSya taraphathI pUjAsatkAra vagere pAme che, paraMtu temane sAdhanAne sAce mArga batAvatA nathI, temane paNa kuguru ja samajavA ane temane dUrathI ja tyAga karavo.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna naTa ke aneka prakAranA abhinaya karIne hAya, vairAgya, zRMgAra, karuNu Adi rasanI lekAhadayamAM jamAvaTa kare che, paraMtu te pite e badhAthI alipta rahe che, tevI rIte je gurue maMtrazAstramAM varNavelA siddhAMta-niyamo Adine chaTApUrvaka upadeza kare che, paraMtu pitAnA jIvanamAM temAMnuM kaMI paNa utAratA nathI, temane paNa kuguru ja samajavA ane temane paNa dUrathI ja tyAga kare. Aje kuguruonI saMkhyA ghaNI moTI che ane saduguruonI saMkhyA ghaNI nAnI che, tethI ja maMtrasAdhanA mATe lekene vizvAsa DagI gayo che ane AmAM kaMI nathI ema mAnIne teo vimukha thayA che. - sadgurune zodhavAnuM kAma kharekhara kaThina che, paNa te azakya ke asaMbhavita te nathI ja. amAre tathA bIjA keTalAka mahAnubhAne anubhava evo che ke je ApaNu. hRdayamAM maMtrasAdhanA karavAnI tIvra tAlAvelI jAge te eka yA bIjA prakAre saTTane samAgama thaI jAya che ane sAdhanAne mArga mokaLa bane che. taMtrazAe saddagurunAM lakSaNo A rIte darzAvyAM cheH 'zAnto dAntaH kulInazca vinItaH zuddhavezavAn / zuddhAcAraH supratiSThaH zucirdakSaH subuddhimAn // AzramI dhyAnaniSThazca tntr-mntr-vishaardH| nigrahAnugrahe zakto gururityabhidhIyate / /
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ sazunAM lakSaNe je (1) zAMta, (2) dAMta, (3) kulIna, (4) vinIta, (5) zuddha vezavALe, (6) zuddha AcAravALe, (7) sumatiSThita, (8) pavitra, (9) dakSa, (10) subuddhimAna, (11) AjhamI, (12) dhyAnaniSTha, (13) taMtra-maMtra-vizArada ane (14) nigraha tathA anugraha karavAmAM zaktimAna hoya, tene sAco maMtraguru jANave." jenA mukha para kaeNdha, reSa ke gurasAnI lAgaNI na. hoya te zAMta kahevAya; athavA jeNe saMsAranA sarva viSayemAMthI manane rokI lIdhuM hoya te zAMta kahevAya athavA je zravaNa-manana-nididhyAsanamAM anurakta heca te zAMta kahevAya. jeNe sparzanendriyAdi pAMceya IndriyenuM pUrNa damana karyuM hoya te dAMta kahevAya. je AcAra, vinaya vagere nava prakAranA guNavALo hAya. te kulIna kahevAya. ahIM kulIna zabdathI mAtra UMcuM kula grahaNa karavAnuM nathI. je vinayaguNathI saMpanna hoya te vinIta kahevAya... athavA je suzikSita hoya te vinIta kahevAya. je pitAnA pada ke daravAjA anusAra gya prakAranI vezabhUSAne dhAraNa karanAre heya te zuddha vezavALe kahevAya. uddabhaTa veza dhAraNa karanArane zuddha vezavALa kahI zakAya nahi. zAstramAM je kArya karavA yogya jaNAvyA che ane jenuM avazya anuSThAna karavuM joIe, tene AcAra kahevAmAM Ave.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna 92 che. AvA AcAranu zuddhipUrvaka pAlana karanAro hoya te zuddha AcAravALA kahevAya. satkAya Adi dvArA jeNe pratiSThA meLavI hAya, te supratiti kahevAya. je bAhya ane abhyaMtara pavitratAthI yukta hoya, te pavitra kahevAya. je kyAmAM nipuNa hoya, te daza kahevAya. jenI buddhi sArI hoya, eTale ke je guNa-doSanI azakhara parIkSA karI zakatA hAya, te sumuddhimAna kahevAya. je gRhasthAzrama agninA niyamAne uttama rIte pALanArA hAya, te AzramI kahevAya. je Izvara, paramatattva ke maMtradevatAnuM nitya dhyAna dharanArA hAya, te dhyAnaniSTha kahevAya. je taMtra, (yaMtra) ane maMtramAM nipuNa hoya te taMtra-maMtravizArada kahevAya. taMtra ane yatra e ma`tranI ja eka zAkhA che ane maMtravizAraDha thavA mATe tenuM jJAna apekSina che, eTale ja maMtragurunAM lakSaNeAmAM tenA khAsa nirdeza karavAmAM AvyA che. nigraha karavA, eTale duSTonuM damana karavuM, kharAma paristhiti para aMkuza rAkhavA ane keI vAta vaNasI jatI heAya te tene aTakAvI devI. anugraha karavA eTale kRpA karavI, prasanna thavuM, A ane prakAranI zakti maMtragurumAM hAvI joI e tA ja te sAdhakane matrasAdhanAmAM pAra utArI zake ane tenuM' klyANa karI zake.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] maMtrasAdhakanI yogyatA kArya anusAra gyatA keLavavI paDe che, lAyakAtameLavavI paDe che, anyathA te kAryamAM saphala thaI zakAtuM nathI. vyApAranA thaDe beThelA mANasamAM vyApArInA guNe na hoya te e vyApAra karI zake khare? athavA khetI karavA nIkaLele manuSya kheDUtanA koI guNa dharAvate na. heya te e khetI karI zake khare? darajImAM darajInI cetA joIe, suthAramAM suthAranI. cagyatA joIe ane luhAramAM luhAranI gratA joIe. zikSakanI cegyatA vinA zikSaka banI zakAtuM nathI, lekhakanI gyatA vinA lekhaka banI zakAtuM nathI ane kavinI yogyatA. vinA kavi banI zakAtuM nathI. himAlayanuM ga sara karavA nIkaLavuM hoya te te anusAra gyatA-lAyakAta keLavavI paDe che ane rekeTamAM besIne AkAzamAM paribhramaNa karavuM hoya te te anusAra: cogyatA-lAyakAta keLavavI paDe che. A rIte maMtranI sAdhanA.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ *94 maMtravijJAna karavI hoya te maMtrasAdhakanI cegyatA keLavavI paDe che ane -te ja maMtrasAdhanAmAM saphalatA ke siddhi meLavI zakAya che. cagyatA ke lAyakAta keLavyA vinA zarU karAyeluM kArya prAyaH viDaMbanAne netare che ane ghaNIvAra mATe apayaza Ape che. eka vAra tarIne taLAvanA sAmA kinAre javAnI zarata lAgI, temAM be mANase taiyAra thayA ane temaNe taLAvamAM jhaMpalAvyuM. have temAMnA prathama mANasane barAbara taratAM AvatuM hatuM ane te zarIre pUrate sazakta hatuM, eTale tarIne sAme pAra pahoMcI gaye, paNa bIjA mANase te prakAranI cegyatA vinA mAtra dekhAdekhIthI jhaMpalAvyuM hatuM, eTale te adhavacce pacce ke thAkI gaye ane gaLakAM khAvA lAge. kinAre UbhelA mANasoe A dazya joyuM, eTale teo tenI madade AvyA ane tene bahAra kADhyo, paNa te sAthe ja tene upahAsa karIne jaNAvyuM ke "kema InAma jItI lIdhuM?" pelAne javAba Ape bhAre thaI paDyo ane te nIcuM moTuM karI cAlate thaye. maMtrasAdhanA paNa tarIne sAmA kinAre javA jevI eka kaThina kriyA che, eTale temAM maMtrasAdhakane yogya aneka guNe keLavavAnI jarUra rahe che. bhairavapaDhAvatIka95" mAM kahyuM che ke - mantrArAdhanazUraH pApavidUro guNena gambhIraH / maunI mahAbhimAnI mantrI syAdIdRzaH purussH||
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhakanI yogyatA maMtranuM ArAdhana karavAmAM zUra, duSkarmathI dUra rahenAre, guNathI gaMbhIra, mauna dhAraNa karanAra ane mahA abhimAnI hoya e puruSa maMtrasAdhaka thaI zake che je manuSya bahAdura hoya, parAkramI hoya ane game tevI vikaTa paristhitine sAmano karavA mATe juse dharAvate hiya te zUre ke zUravIra kahevAya che. jema yuddhamAM zUravIranI jarUra che, tema prabhubhakti tathA maMtrasAdhanAmAM paNa zUravIranI ja jarUra che. je zuravIra nathI, te muzkelIo sAme jhajhUmI zakatuM nathI ane kAyaranI jema tuma dabAvI pAche bhAge che. tethI ja ahIM zuravIratAne khAsa sthAna ApyuM che. je manuSya duSkarma eTale hiMsA, jUTha, cerI. -vyabhicAra vageremAM rapa rahetuM hoya, te maMtrasAdhanA jevI eka pavitra kiyA zI rIte karI zake? jema samaya be bAjuthI kapaDuM zIvI zakatI nathI, tema manuSya durAcAra ane sadAcAra baMnenuM sevana ekIsAthe karI zako nathI. - sadAcAranuM sevana karavuM hoya athata sadAcArI thavuM hoya -te durAcArane-pApakarmone choDavA ja joIe. vaidika dharmanI sAmAnya AjJA e che ke "prAstAni nA zu, rAstAni jA -prazasta kAryo sadA karavAM ane aprazasta kAryo cheDI devAM. jaina dharme eve Adeza ApyuM che ke, "jAva naiva , ra vA ' --pApakarma svayaM karavuM nahi ane bIjA pAse karAvavuM paNa
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAnTa 'nahi." bauddha dharma paNa A ja upadeza Ape che. dhama padamAM kahyuM che ke- savvapAvassa akaraNaM, kusalarasa upasaMyayA / sacittapariyodapane, ete buddhAna zAsanaM // kaI prakAranuM pApa karavuM nahi, puNya karmonuM saMpAdana karavuM ane cittane parizuddha rAkhavuM, e buddhone Adeza che." maMtrazAstra e dharmazAstronuM ja eka aMga che, eTale te A AjJAnuM ullaMghana karI zake nahi, e dekhItuM che. Ama chatAM maMtrasAdhanAnA nAme prANIone bhega dharAya che, mAMsa-madirAne vyavahAra thAya che ane gupta maMDaLa racI. vyabhicAra sevavAmAM Ave che, e kharekhara! ghaNuM khedajanaka che. maMtra te unnatinuM sAdhana che, temAM avanatinA upAya ajamAvIe e ApaNuM ajJAna, svArtha ke daMbhanI parAkASThA sUcave che. ahIM amane spaSTa kahevA de ke jeo malina sAdhanane yuktiyukta siddha karavA mATe potAnI buddhizaktine upaga kare che, teo maMtrasAdhanAnI mULa bhAvanA. para bhayaMkara kuThArAghAta kare che ane pitAnuM tathA samAjanuM adhayatana notare che. sujJa manuSya jema viSa ane vyAlathI. dUra rahe che, tema AvA manuSyathI dUra rahe, eTalI ja amArI abhyarthanA che. guNa eTale saguNa, sArI Teva, sAre svabhAva. te
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAtrakanI cAnyatA khAkhara keLavAya te ja gabhIratA dhIratA-sahanazIlatA Ave. ane svIkRta kArya pAra pADI zakAya. caMcaLa manavALA tathA chIcharA svabhAvanA manuSyA eka sAmAnya kAya pazu sArI rIte pAra pADI zaktA nathI, tA maMtrasAdhanA jevuM mahAna kArya zI rIte pAra pADI zake? tAtparya ke saguNA keLavI. khIragaMbhIra banavuM, e matrasAdhakanuM khAsa katavya che. } vizeSa khelavAthI cittamAM nikSepa thAya che ane zaktine+- hAsa thAya che, tethI jarUra jeTaluM ja khelavu ane bAkInA samayamAM mauna rahevu, e mayaMtrasAdhakanu khAsa lakSaNa manAyuM". che. maunanA mahimA ApaNA dezamAM eTale badhe jANIta che ke te saMbaMdhamAM kaI paNa vizeSa kahevAnI jarUra rahetI nathI. " maDA abhimAnI ' zabda ahI' svAbhimAnInA atha mAM samajavAnA che ke je lIdheluM kAma pUruM karavAmAM gaurava ` mAnanArA haiAya che. peAtAne dIna-hIna mAnanAra maMtrasAdhanA jevuM kaThina kArya pAra pADI zakatA nathI. gurujana hitopadezo gatatandro nidrayA parityaktaH / parimita bhojanazIlaH sa syAdArAdhako devyAH || ' gurujanAe ApeaA hitApadeza dhAraNa karanAra, Alasarahita, vadhAre nidrA na lenAra tathA parimita bhAjana. karanAra devInAma tradevatAnA ArAdhaka thaI zake che. gurujana eTale mAtA, pitA, dAdA, ADhI, vidyAdguru,
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 maMtravijJAna kalAguru tathA jJAtinA vaDIlA. temaNe hitabuddhithI je kaMI kahyuM heAya te dhyAnamAM levAthI bhUlA sudhare che athavA teA bhUlA thatI aTake che ane vikAsanI vATa mekaLI thAya che. anya rIte kahIe te gurujanAnA hitApadeza mAnavA, e temanA vinaya che ane te vidyAsiddhimatrasiddhimAM AzIrvAda rUpa nIvaDe che. * vinayena vidyA' e bhAratIya saMskRtinA mukhya sUra che, ene sAdhaka na ja bhUle. mAlasa AvI, pramAda thayA ke badhu kAma bagaDe che; tethI ja eka kavie kachu che ke-- ALasa bhUMDI bhUtaDI, byaMtaranA vaLagADa; pese jenA paDamAM, bahu ahu kare magADa je kArya je samaye karavAnu hAya te kArya te samaye ja karavu joIe, tene mulatavI rAkhIe ke AghuMpAchuM karIe te sAdhanA tUTe ke sAdhanAmAM kSati pahoMce, tethI ja Alasarahita thavuM e maMtrasAdhaka mATe atyaMta Avazyaka che. keTalAka manuSyA ema samaje che ke vadhAre nidrA levAya tA sArI'. ethI vadhAre tAjagI Ave ane ArAgya kharAkhara jaLavAI rahe, paNa A samajaNu khATI che. vadhAre nidrAthI vadhAre tAjagI AvatI nathI, paNa carakhImAM vadhAro thAya che. ane ALasa AvavA lAge che, nAnAne 8 kalAka, cuvAnA tathA AdheDane cha thI 6 kalAka ane mATI umaranA ene 5 ke 4 kalAkanI nidrA paryApta che. jo ATalI nidrAthI zarIramAM tAjaNI na Ave.te samajavu ke ArogyamAM khAmI che.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhakanI pegyatA amAre anubhava te e che ke IcchA pramANe nidrA laI zakAya che ane thoDI nidrAthI paNa pUratI tAjagI meLavI zakAya che, paraMtu e nidrA svastha mananI Ie. vadhAre spaSTa kahIe te sarva ciMtAomAMthI mukta thaIne lIdhelI hevI joIe. UMgha ane AhAra vadhAryAM vadhe che ane ghaTADyA naghaTe che" e vastu lakSyamAM rAkhIne maMtrasAdhake nidrAnuM pramANa ghaTADI nAkhavuM ane e rIte vadhArAne je samaya maLe temAM japAdi kriyAo karavI. je uMgha vadhAre haze te japa karatAM paNa kAM Avaze ane kAma bagaDaze. parimita bhejanathI zarIra svastha rahe che ane mane paNa svastha rahe che ke jenI maMtrasAdhanAmAM khAsa AvazyakatA che. bhAre bhajana ke vadhAre paDatuM bhejana karyA pachI jarUra ALasa Ave che ane nidrA levAnI vRtti thAya che. tyArabAda je nidrA laIe te ja cena paDe che, AthI parimita ane sAduM bhejana karavuM, e ja hitakara che. keTalAka manuSya thALImAM managamatI vastuo pIrasAyA pachI tene khAyA ja kare che ane peTa taMga thatAM sudhI tene cheDatA nathI. pariNAme temane aneka jAtanA ge lAgu paDe che. Adhunika vaijJAnikoe ghaNI zedha karyA pachI jAhera karyuM che ke je manuSya parimita sAduM bhajana kare che, te lAMbA vakhata sudhI jIvI zake che, jyAre akarAMtiyA thaIne peTa bharanAra pitAnA jIvanane akALe aMta ANe che.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ o maMtravijJAna tAtparya ke maMtrasAdhake svAdanA lupI na banatAM pitAnI jIbha upara kAbU rAkhavuM joie ane svAthya jaLavAI rahe. ezle ja bhajana karavuM joIe. amArA eka mitre lekene hitazikSA ApavA mATe nIcenI ukti taiyAra karI hatI ane tene eka meTI divAla para citarAvI hatIH AMkhe triphaLAM dAMte lUNa, peTa na bharIe cAre khUNa reja AMkhe triphaLAnuM pANI chAMTavuM ke je rAtre mATInA ThAmamAM triphaLAM palALIne taiyAra kareluM hoya ane sapheda kapaDe gALI lIdheluM hoya. vaLI dAtaNa karatI vakhate DuM mIThuM ghasavuM ane jamavA besIe tyAre peTanA cAre khUNuM bharAya eTale ke taMga thaI jAya, eTaluM bhojana karavuM nahi. temanI e daDha mAnyatA hatI ke A jAtanI paricaryAthI AMkhanuM teja vadhe che, dAMtane lagatA judI judI jAtanA ge thatA nathI ane aneka prakAranI zArIrika bimArIothI bacI zakAya che. temanI A mAnyatA pUrva puruSanA kathana ane temanA anubhavathI baMdhAyelI hatI. nirjitaviSayakaSAyo dhrmaamRtjnithrssgtkaayH| gurutaraguNasampUrNaH sa bhavedArAdhako devyAH // " viSaya ane kaSAya jitanA, dharmarUpI amRtanA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhakanI yogyatA 101 pAnathI harSa pAmelA zarIravALe ane mahAna guNethI yukta hoya te devIne-maMtradevatAne ArAdhaka thaI zake che." viSaya eTale pAMca IndriyenA viSaye ke jene anukrame sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabda kahevAmAM Ave che. sparzane jita eTale sparzanI lAlasAmAM phasAvuM nahi hAthI sparzanI lAlasAmAM phasAya che, te khADAmAM paDI parAdhIna thAya che ane jiMdagIbhara baMdhanamAM sabaDe che. rasane jita, eTale svAdanI lAlasAmAM phasAvuM nahi. mAchaluM svAdanI lAlasAe gala parane mAMsane TukaDe khAvA jAya che ke tene kAMTe gaLAmAM bharAya che ane pitAne prANa gumAve che. gaMdhane jita? eTale sugaMdhanI lAlasAmAM phasAvuM nahi. bhamare sugaMdhanI lAlasAmAM phasAya che te zatri paDavA chatAM kamaLamAMthI bahAra nIkaLI zakatA nathI ane prAta:kALe kamaLanI sAthe hAthInA mukhamAM jaI paDatAM pitAne pyAre prANa gumAve che. varNane jita, eTale rUpanI lAlasAmAM phasAvuM nahi. pataMgiyuM rUpanI lAlasAe dIpakanI ta bhaNI dhase che ane temAM baLIne khAkha thaI jAya che. zabdane jita, eTale madhura vacane ke gIta AdinI lAlasAmAM phasAvuM nahi. zabdanI lAlasAe sarpa moralInuM gIta sAMbhaLavA Ave che ane DelavA lAge che, paNa pachI tenA zA hAla thAya che ? madArI tene pakaDI le che, tenA dAMtamAMthI jheranI kathaLI kADhI le che ane tene kAyamane mATe karaMDiyAnuM ke khAnuM Ape che. maMtrasAdhaka mATe A badhAM daSTAMte ati dhadAyaka che.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ travijJAnta mananI kluSita vRttine kaSAya kahevAmAM Ave che, temAM krAya abhimAna, kapaTa tathA lAbhanI mukhyatA che. jo A cAra doSAne jitavAmAM na Ave te matrasAdhanAmAM vAraMvAra aMtarAya UbhA thAya che ke te tUTI paDe che, tethI maMtrasAdhake tene jitavAne prayatna avazya karavA joI e, A kAma kaThina tA che ja, paNa dila daIne prayatna karanAra mATe A jagatamAM zuM kaThina che ? tAtparya ke niSThApUrvaka prayatna karavAthI te avazya jItI zakAya che. 102 je manuSyane dharmanI ArAdhanAmAM AnaMda Avata hAya, arthAt je dhArmika vRttinA heya te matrasAdhanA sArI. rIte karI zake che, tema ja jeNe pApakAra Adi mahAna guNA keLavyA hAya, te paNa maMtranI ArAdhanA sArI rIte karI te zake che, tethI maMtrasAdhake te tarapha lakSya ApavAnI khAsa jarUra che. maMtrasAdhakanI ceAgyatA mATe ukta graMthamAM nIcenAM vacanA paNa kahelAM che. jema ke~~~ zuciH prasanno gurudeva bhakto, dRDhavrataH satyadayAsametaH / paTurbIjapadAvadhArI, dakSaH mantrI bhavedIza eva loke // * bAhya ane abhyatara pavitratAvALA, prasanna, guru tathA devanA bhakta, grahaNu karelA vratamAM deDhatAvALA, satya
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhakanI yogyatA 13 ane dayAthI yukta, catura, medhAvI ane maMtrabIja tathA maMtrapadene dhAraNa karanAre hoya, te ja A lekamAM maMtranI sAdhanA karI zake che? bAhya pavitratA snAnAdi kriyAthI Ave che ane abhyatara pavitratA malina vicAre ke malina bhAvene tyAga karavAthI Ave che. tAtparya ke mukhameM rAma bagalameM chUrI" e ghATa hoya te maMtrasAdhanA saphaLa thaI zakatI nathI. mana svastha hoya te prasanna rahe che, anyathA temAM bhaya, kheda ke kaMTALAnI lAgaNIo uddabhave che ane tenI chApa mukhamudrA para aMkti thAya che. tethI maMtrasAdhake sadA prasanna rahevA mATe mananI svasthatA keLavavAnI khAsa jarUra che. guru ane deva pratye aMtaraMga bhakti e maMtrasAdhakanI sahuthI moTI gyatA che. kadI bIjA guNe ochA hoya che alpa pramANamAM hoya te cAle, paNa A guNanI khAmI heya te maMtrasAdhanA thaI zake ja nahi. AgagADImAM eka be DabbA ochA hoya te cAle che, paNa enjina ja na hoya te? athavA vIjaLInA pravAhanuM anusaMdhAna ja na hoya te? eka taMtragraMthamAM te tyAM sudhI kahyuM che ke je sAdhaka guru, maMtra ane devatAne bhinna mAne che, tene koTi kape paNa siddhi thatI nathI. A parathI maMtrasAdhaka pitAnuM ktavya samajI zakaze.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 maMtravijJAna ' gurune jotAM ja praNAma karavA, temane dareka rIte mAna ApavuM tathA temanI bane teTalI sevA karavI ane temane samarpita thaIne rahevuM, e gurubhaktinAM mukhya lakSaNe che. ahIM deva zabdathI ISTadeva samajavAnA che. je manuSya pitAnA ISTadevanI bhakti, pUjA, prArthanA ke baMdagI niyamita kare che, tenI maMtrasAdhanA jaldI saphaLa thAya che. je koI devane mAna nathI ke mAnavA chatAM temanA pratye bhaktivaMta nathI, tenI maMtrasAdhanA saphaLa thavAnI koI AzA nathI, sivAya ke te devanA astitvane svIkAra karI tene pratye bhaktivaMta banavAne daDha saMkalpa kare ane te pramANe vartavA lAge. grahaNa karelA vratamAM daDha rahevuM ane game tevAM vidane Ave te paNa calAyamAna na thavuM, e maMtrasAdhaka mATe ati Avazyaka guNa che. bIjA zabdomAM kahIe te maMtrasAdhanA saphaLa karavA mATe lekhaMDI IcchAzakti (Iron willpower) nI jarUra che ke je kaI paNa vinane gaNakAre nahi, je kaI muzIbatane dAda de nahi ke je game tevA mahAna upasargo thAya te pe jarA DhIlI paDe nahi. Aje maMtrasAdhanA zarU karI ne kAle kaMI paDachAye dekhAya ke citra-vicitra avAja thaye ke sAdhanA saMkelI lenAra kyA meDhe siddhinI AzA rAkhatA haze? zAstromAM te evA ullekha Ave che ke ke maMtrasAdhanA ghaNuM AgaLa vadhI hoya te deve jarUra parIkSA kare che ane te mATe nAnAM-moTAM saMkaTa upasthita kare che. je sAdhaka temAMthI pAra
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhakanI yogyatA 105 utare te ja te siddhine adhikArI thAya che, nahi te tenI hAlata parAjita ddhA jevI thAya che ke je lekanI lajajAe pitAnuM mukha chUpAve che ane eka prakAranA viSAdamAM pitAnA divase pUrI kare che. tAtparya ke "prANe jAya paNa pratijJA na jAya" ema mAnIne maMtrasAdhanAmAM jhukAvanAre Akhare vijayI thAya che, mATe grahaNa karelA vratamAM daDhatA rAkhavI e maMtrasAdhakanuM eka kartavya manAyuM che. satya ane dayA e baMne daivI guNe che. tenuM varNana ame kyA zabdamAM karIe? je manuSya satyane cAhe che ane satyane vaLagI rahe che, te kadI hAratuM nathI, pachI paristhiti game tevI muzkela hoya. te ja rIte je manuSya dayALu che ane sarve prANIo pratye dayAbhAva rAkhe che, te sarvenA premane adhikArI thAya che ane sarvenA muMgA AzIrvAda pAme che. tAtparya ke A baMne guNe sAdhake sArI rIte keLavyA hoya te te avazya siddhine adhikArI thAya che. pachI tene ciMtAnuM keI kAraNa rahetuM nathI. je paristhitine oLakhI te pramANe upAya jI zake tene catura kahevAya che. athavA te je keIthI chetarAte nathI ke keInI lebhAmaNI vAtamAM phasAtA nathI, te catura kahevAya che. A catura mANasa ja maMtrasAdhanAne egya che. je paristhitine oLakhI zakatuM nathI ke oLakhavA chatAM tene upAya jI zakatuM nathI, te maMtrasAdhanA rUpI mahAsAgarane zI rIte pAra karavAne? temAM vidarUpI vAvAjhelAM avazya
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 maMtravijJAna AvavAnAM, temAM kaTarathI kALamIMDha mahene bheTo avazya thavAne. A vakhate caturAI na dAkhavI te tenI sAdhanArUpI naiyA avazya DUbI javAnI. je manuSya bIjAthI chetarAI jAya che ke bIjAnI lebhAmaNI vAtomAM phasAI jAya che, te manuSya sAdhanAmAM sthira rahI zakavAno nahi. saMbhava che ke te anyAnya vastuo tarapha deravAI javAne ane Akhare phasAI paDI pArAvAra pAzcAttApa karavA. keI brAhmaNa pitAnA khabhA para bakare laIne jatuM hatuM, tene eka Thage kahyuM ke "A kUtare che." bIjA Thage tenuM samarthana karyuM ane trIjA Thage tenuM jorathI pratipAdana karyuMeTale brAhmaNe e bakarAne kUtare mAnIne cheDI dIdhuM ane pitAnI saMpatti gumAvI. je te catura heta. te A paristhiti utpanna thAta nahi. maMtrasAdhanA vakhate paNa ghaNuM Thagone bheTo thaI jAya. che. teo pitAnA svArthavaza AMbalI-pIMpaLI batAve che ane sAdhaka catura na hoya te emanI vAtamAM phasAI paisA tathA pratiSThA ane gumAve che. mATe ja ahIM catura thavAne upadeza che. medhAvI eTale buddhimAna. je puruSa buddhimAna hoya che, te sArA ane khoTAnI yathArtha tulanA karI zake che ane temAMnuM sAruM grahaNa karI lAbha tathA yazanI prApti karI. zake che, jyAre buddhi vinAne manuSya goLa ane baLane. sarakhA gaNe che athavA tene badale pittaLa uThAvI le che
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 maMtrasAdhakanI sAgyatA ane e rIte viDaMbanAne pAtra thAya chemATe ja maMtrasAdhake buddhine keLavI buddhimAna thavAnI jarUra che. ahIM koI ema kahetuM hoya ke "buddhi keLavI keLavAtI nathI, e te kudarate ApI hoya tevI ja rahe che, te ame e vastumAM saMmata thatA nathI. je buddhi keLavI zakAtI na heya te zikSaNa, sAhitya, upadeza AdinuM prayojana zuM? A badhI vastuo buddhi keLavavA mATe ja che, eTale maMtrasAdhake tene ucita upayoga karavAnuM che ane e rIte pitAnI buddhine keLavI uttama prakAranI banAvavAnI che. have chellI ane sahuthI mahatvanI vAta. jene maMtrasAdhanA karavI che, teNe sadguru pAsethI maMtrabIja ane maMtrapadanI cogya rIte dhAraNa karI levI joIe ane tene akSarazaH yAda rAkhavA joIe. te ja tene japa tathA tenuM dhyAna cagya svarUpe thaI zake ane siddhi prApta karI zakAya. anya taMtragraMthomAM paNa maMtrasAdhakanI gyatA aMge varNane karelAM che, paNa te badhAne sAra AmAM AvI jAya che, eTale tene svataMtra nirdeza karatA nathI. A vivecananA sArarUpe ahIM 24 niyama ApIe. chIe, je sahelAIthI dhyAnamAM rahI jAya evA che. (1) zuravIra banavuM. (2) duSTa kamene tyAga kara. (3) guNe vaDe gaMbhIra thavuM.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 maMtravijJAma (4) jarUra jeTaluM bolavuM ane bAkInA samayamAM mauna dhAraNa karavuM. (5) pitAne dIna-hIna nahi paNa zakitamAna samaja. (6) gurujanenI hitazikSA mAnavI. (7) ALasane tyAga kare. (8) nidrA pramANasara levI. (9) bhejana parimita karavuM. (10) sparzadinI lAlasAmAM phasAvuM nahi. (11) krodha, abhimAna, kapaTa ane lebhane tyAga kara. (12) dharmAcaraNamAM prIti rAkhavI. (13) popakAra Adi mahAna guNa keLavavA. (14) bAhya ane atyaMtara pavitratA rAkhavI. (15) prasanna rahevuM. (16) gurunI dareka prakAre sevA karavI. (17) ISTadevanI nitya-niyamita bhakti karavI. (18) vratamAM daDha niSThAvALA thavuM. (19) satya belavuM ane satya AcaravuM. (20) dayALu thavuM. (21) caturAI rAkhavI. (22) pratibhAsaMpanna thavuM. (23) guru pAsenI maMtrapade yathArtha rIte grahaNa karavAM ane tene barAbara dhArI rAkhavAM. (24) satata puruSArtha kara..
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 13 ] maMtranirNaya sAdhake kyA maMtrane japa kare? e bahu samajavA-- vicAravA je prazna che, kAraNa ke eka ja vastu paratve anekAneka maMtranI racanA thayelI che ane vyakti para tenuM kuLa juduM juduM hoya che. vadhAre spaSTa kahIe te je maMtrano japa karavAthI eka sAdhakane ghaNuM lAbha thAya che, te ja maMtrane japa karatAM bIjA sAdhakane kaze lAbha thata nathI ane trIjA sAdhakane nukazAna sahevuM paDe che. vaLI. badhA maMtranI siddhi samAna kALa thatI nathI. eka sAdhakane eka maMtranI siddhi zIvra thAya che, te bIjAne vilaMba thAya che ane trIjane te thatI ja nathI. *taMtrazAstramAM maMtranI saMkhyA sAta keTi eTale sAta kreDanI mAnelI che. kAlikAgamamAM evo ullekha che ke "saptariHRA maLe vivAraka ' lalitAsahastranAmamAM sarvezvarI, sarvasayI, savamaMtrasvarUpiNI vagere zabdo Ave che. tenI vyAkhyA karatAM zrI bhAsarAnaMdanAthe kahyuM che ke sarve saptarliyAmutra -- masAja tema ja gopAlasahastranAmamAM jaNAvyuM che ke "ta-- korimantrazekharo devaH zekhara iti / '
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara maMtravijJAna: japa sakhyA ApavAmAM Ave che. jemake gAyatrI matramAM 24 lAkha, agalAmukhImAM 1 lAkha vagere. (2) siddha-sAthya maMtra niyata saMkhyAthI bamaNA japa karatAM siddha thAya che. (3) siddha-musiddha maMtra niyata saMkhyAthI ardhA japa karatAM siddha thAya che. (4) siddha-ari maMtranA japa karavAno niSedha che, kAraNu ke te khaMdhunAzanuM kAraNa mane che. (5) sAdhya--siddha maMtra niyata saMkhyA karatAM khamaNe jaya karavAthI siddha thAya che. (6) sAdhya-sAya maMtra nirIka che, tenA japathI kaMI pazu phUla maLatuM nathI. (7) sAya-susiddha maMtra niyata sakhyA karatAM. amaNeA japa karavAthI siddha thAya che. (8) sAdhya--ari maMtranA japa karavAne niSedha che, kAraNake tethI gAtronA nAza thAya che. (9) susiddha-siddha maMtra niyata saMkhyA karatAM ada japa karavAthI ja siddha thAya che. (10) susiddha-sAya maMtra niyata sakhyA karatAM. amaNe japa karavAthI siddha thAya che. (11) susiddha-susiddha maMtra grahaNa karatAM ja siddha thAya che.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ matraniya 9Y3 (12) susiddha-ari maMtranA japa karavAno niSedha che, kAraNa ke tethI kuTuMbane nAza thAya che. A 43 7 (13),ari-siddha matranA japa karavAno niSedha che, kAraNa ke tethI putranA nAza thAya che. ', * * ;. (14) ari sAdhya maMtranA japakaravAno niSedha che, kAraNa ke tethI putrInA nAza thAya che. (15) arisusiddha a'trano japa karavAnA niSedha che, kAraNa ke tethI patnIne nAza thAya che. uo' , , (16) ari-arimaMtranA japa karavAno niSedha che, kAraNa ke tethI sAdhakane peAtAneA ja nAza thAya che.x khIjA RNadhanazAdhanacakramAM 'maMtra RNI che ke dhanI? ' e vastu khAsa jovAmAM Ave che. maMtra RNI hoya te zubha manAya che, eTale ke zIdhra siddhi ApanArA gaNAya che ane dhanI hAya te azubha gaNAya che, eTale ke tenI siddhi karavA mATe ghaNA lAMbA samayanI AvazyakatA rahe che, tatrazAstromAM kahyuM che ke-- RNitvAt prAptimAtraNa mantro'bhISTaM prayacchati / dhanImantrastu saMprAptaH phalaMtyadhika sevayA // '} . x arisiddhaH suta hanyAt arisAdhyastu kanyakAm / tatsu siddhastu patnInnastadariH sAvajAparlRH // susiddhAri kuTumbana sAdhyAriInti gotrajAn / -matramahAdaSi:
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 maMtravijJAna trIjA tArAcakramAM sAdhakanA janmanakSatrathI athavA nAmanA nakSatrathI maMtranA AdyAkSara nakSatrapa ta zASana thAya che. ceAthA rAzicakramAM sAdhakanI rAzithI ma MtranA prathamAkSaranI rAziya ta zeAdhana thAya che. pAMcamA akaDamagrakramAM sAdhakanA nAmanA prathamAkSarathI maMtranA prathamAkSara pata zodhana thAya che ane chaThThA poMcabhUtacakramAM maMtranA AdyAkSara tathA sAdhakanA nAmAkSaranI maitrInA vicAra thAya che. paraMtu taMtrakAroe A viSayanI lakhANa carcA karyAM pachI chevaTe tA e ja zabdo lakhyA che ke-- yatra yasya bhavedbhaktirvizeSaH sa manUttamaH / vairikoSThamapi prApto'bhISTadastasya jAyate / / je matra grahaNa karavAmAM sAdhakanI (pramaLa IcchA ane ) dRDha bhakti hAya te maMtra sAdhakane mATe uttama che. pachI siddhAdvicakranuM zeAdhana karatAM bhale te arinA kAThAne prApta thayeaA hAya. A rIte dRDha bhaktipUrvaka grahaNa karAyelA matra sAdhakane icchita phaLa ApanArA thAya che.' ahI' prasaMgApAtta e vacana yAda karavA paNa upacukta ja lekhAze ke mantre tItha dvije deve, daivajJe bheSaje gurau / yAzI bhAvanA yasya, siddharbhavati tAdRzI // maMtra, tI', brAhmaNa, deva, jyAtiSI, auSadha ane gurUnI khAkhatamAM jenI je prakAranI bhAvanA--zraddhA hAya che, tene te prakAranI siddhi thAya che.'
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] maMtrazuddhinA daza upAya bIjamaMtronA kramabhedathI maMtromAM chinnatva Adi egaNapacAsa prakAranA doSa utpanna thAya che. tene niza zAradA tilakanA dvitIya paTalamAM A pramANe karavAmAM mAyA cha : chinno ruddho zaktihInaH parAGgamukha udIritaH // 6 // badhiro netrahInazca kIlitaH stambhitastathA / dagdhastrastazca bhItazca malinazca tiraskRtaH // 6 // bheditazca suSuptazca madonmattazca mUcchitaH / hatabIryazca hInazca pradhvasto bAlakaH punaH // 65 // kumArastu yuvA prauDho vRddho niriMza eva vaa| nijaH siddhihInazca mandaH kUTastathA punH||66|| niraMzaH satvahInazca kekaro bInahInakA / dhUmitAliGgitau syAvAM mohitazca kSudhAturaH // 67 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna tidattaDarNInI atizuddha saritA GI , sthAnaaSTazca vikala: so'tibaddhaH prakIrtitaH / niHsneha-pIDitazcApi vakSyAmyeSAM ca lakSaNam // 69 // ane tenAM lakSaNe paNa vistArathI batAvavAmAM AvyAM che. jemake chinna-cA athavA zvekane madhyamAM viccheda hevAthI athavA maMtranA Adi, madhya ke aMtanA bIjamaMtrone. lepa thavAthI maMtra chi deSavALa manAya che. (2) ddha-vyAkaraNakta svarasabdhi athavA vyaMjana saMdhiothI. rahita maMtra ddha doSavALa heya che. zaktihIna-mAyAbIja, athavA zrI A bIje je maMtramAM na hoya, te zaktihIna kahevAya che. (4) parasukha-je maMtranA AraMbhamAM maMtrIbIja ane aMtamAM kI bIja nathI, te parADamukha kahevAya che. (5) badhira-je maMtranA Adi, madhya ke aMtamAM "? bIja na hoya te badhira kahevAya che. netrahInaje maMtra pAMca akSaravALahevA chatAM jU athavA 6 ane ra rUpa sUryacaMdranA bIjathI rahita hoya che, te netrahIna kahevAya che, temaja A bemAMthI eka hoya ane eka na hoya te te "kANu" kahevAya che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mAthA maMtrazuddhinA daza upAya 11Na (7) kIlita-bIja vagaranA maMtrane kIlita kahe che. temaja mAyAbIja ane namAmi pada na hoya tene kIlita kahe che. (8) tabhita-je maMtranA aMtamAM parU hoya ane 1 madhyamAM lakAra Avato hoya tene khaMbhita kahe che. (c) dadha-je maMtranA AraMbhamAM vAyubIja ja Avate hoya ane te pachI agnibIja ra Avate heya, te dagdha kahevAya che, temaja cha ka vaDe sAMbhaLelA maMtrane paNa dagdha kahe che. (10) rasta-jyAM be, traNe, cha ke ATha akSara vaDe ja bIjane prayoga hoya, tene trasta kahe che. (11) bhIta-je maMtranI AdimAM "haMsA bIja nathI, tene bhIta kahevAya che. (12) alina-je maMtramAM Adi, madhya ane aMtanAM sthAnamAM maLI cAra makArAkSare hoya che, tene malina kahe che (13) tiraskRta-je maMtranI madhyamAM dakArAkSara hoya, ane cheDe zuM bIja hoya, temaja be r bIjane paNa prAga thayo hoya tene tiraskRta kahe che. (14) dita-je maMtranI vacamAM Ave ane aMtamAM vaSar Ave tathA AraMbhamAM kAra Ave tene bhakti (15) suSupta-traNa varNavALe hovA chatAM "raMtaH" AvA bIjathI rahita hoya te maMtra suSupta jANu
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 maMtravijJAna (16) sanmatta-vidyA athavA maMtrarAja aDhAra akSarene hiya ane tenI sAthe pAMca kakkAra jAyelA hoya, te maMtra madonmatta kahevAya che. (17) sUcchita-je maMtra aDhAra akSarene hoya ane tenI vacamAM bIjanI cejanA hoya te tene mUchita samaje. (18) hitavIrya-je maMtranI vacamAM ke cheDe Tu bIja hoya, tene hatavIrya samaja. (19) hIna-je maMtranA AraMbhamAM, vacamAM ane aMtamAM aaibIja hoya tene hIna samaja. duSTa puruSa vaDe prApta maMtra paNa hIna kahevAya che. (20) pravrata-aDhAra ke ogaNIsa akSarane maMtra heya ane temAM mAyA , praNava che ane aMkuza re bIja hoya te tene pradhvasta kahe che. (21) bAlaka-sAta akSaravALA maMtrane bAlaka kahe che. (rara) kumAra-ATha akSaravALe maMtra kumAra kahevAya che. (23) yuvA-sela akSaravALe maMtra yuvA hoya che. (2) prauDha-cALIsa akSaravALe maMtra prauDha kahevAya che. (25) vRda-trIza, cesa, se athavA cAra akSaravALA maMtrane vRddha kahe che. (26) nizciMza-nava akSaravALo je maMtra kArathI yukta heya tene nizciMza kahe che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 maMtrazuddhinA daza upAyo (27) nibIja-je maMtranA cheDe tema, svA, vaSa, huM, huM athavA saH bajemAMthI keIpaNuM bIja na hoya tene nibIja kahe che. temaja AdimAM kAra na hoya te tene paNa nibIja kahe che. (28) siddhihIna-je maMtranA Adi, madhya ane aMtamAM babbe phakara heya che, tene siddhihIna kahe che. (29) aMda-dasa akSaravALe maMtra maMda hoya che. (30) phUTa-eka akSaravALe maMtra kUTa kahevAya che. (31) niraMzaka-eka akSaravALAmaMtranI saMjJA nizaMkapaNa che. (32) savahIna-be akSaravALo maMtra savahIna hoya che. piMgalAmatamAM cAra akSaravALA maMtrane paNa satvahIna kahyo che. (33) kekara-cAra akSaravALA maMtrane kekara kahe che. (34) bIjahIna-cha akSaravALe maMtra kArathI rahita hoya te bIjahIna kahevAya che. (35) cita-sADAsAta, sADAbAra ke sADAtraNa varNavALA maMtrane dhrumita kahe che. (36) AliMgita-vIza, ekvIza ke trIza akSaravALA maMtrane AliMgita kahe che. (37) hita-batrIsa akSaravALA maMtrane mohita kahe che. (38) kSudhAtura-sattAvIza ke covIza akSaravALA maMtrane kSudhAtura kahe che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 maMtravijJAna (39) atiptaagiyAra, pacIza athavA trIza akSaravALA : maMtrane atipta kahe che. (40) aMgahIna-chavIsa, ogaNatrIsa ane chatrIsa akSara vALA maMtrane aMgahIna kahe che. (41) atikuda-ekavIza ke aAvIza akSaravALA maMtrane atikRddha kahe che. (42) atikra-vIza ane tetrIza akSaravALA maMtrane ati phUra kahe che. (43) savIDa-cALIsathI tresaTha akSara sudhInA akSaravALA maMtrane savIDa kahe che. (4) zAntamAnasa-pAMsaTha akSaravALA maMtrane zAntamAnasa (45) sthAnabhraSTa-pAMsaThathI navANuM akSara sudhInA maMtrone sthAnabhraSTa kahe che. (46) vikala-tera ane paMdara akSaravALA maMtrane vikla kahe che. (47) ativRddha-cArasethI eka hajAra sudhInA akSaravALA * maMtrone ativRddha kahe che. (48) niHsneha-ANuM, trANuM, traNaso, base ane aDhIse * akSaravALA maMtrane nisneha kahe che. (4) pIDitejAra akSarathI vadhAre akSaravALA daMDaka nAme chaMdabheTavALA maMtrone pIDita kahe che. *
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazuddhinAM daza upAya 121 A doSanI sAthe ja bIjA paNa doSa TIkAkAra zrI rAghavabhaTTa batAvyA che, te A rIte jANavA? " (1) mIlita-karmamAM ati jaDa ane sAdhake pite ja - maMtranI cejanA karI hoya tene mIlita kahe che. (2) vipakSastha-zatrupakSane Azraya rAkhanAra hoya tene vipakSastha kahe che. (3) dArita-Adi, madhya ane aMtamAM kAra na hoya tene dArita kahe che. () sUka-nyAsa vagaranA maMtrane mUka kahe che. (5) nagna-pallavarahita maMtrane nagna kahe che. (6) bhuja gama-RSi, devatA ane chaMda vagaranA maMtrane bhujaMgama kahe che. (7) zUnya-je maMtra japa karatI vakhata bIjo mANasa sAMbhaLe che, te zUnya kahevAya che. () hata-je maMtranA ate keIbIja na hoya tene hata kahe che. A deze mukhyataH kAmya karma karanAra sAdhake avazya jANuM doSanivRtti mATe maMtra-saMskAra karavA joIe. je mukti athavA IzvarakRpA mATe japa karavuM hoya te te mATe saMskAranI AvazyaktA nathI, ema zAstrakAronuM kahevuM che. ahIM maMtronA je doSa kahyA che, te vidyAonA de paNa jANavA. "caNAmannAthA vidyA meminA paraspara ahIM eTalI spaSTatA karavI ucita lekhAze ke naigamika maMtro eNTale vedokta maMtromAM temaja zAbara maMtromAM A
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 maMtravijJAna raNuM svIkArAeluM nathI. vaLI prakIrNaka maMtramAM paNa jaina, bauddha, IslAma Adi A dharaNane svIkAra karatA nathI, eTale A dharaNu mukhyatve taikta mane temaja keTalAka aze paurANika maMtrone lAgu paDe che, paraMtu temAM paNa keTalAka apavAda che. jema ke-phUTamaMtra, svapnaprAptamaMtra, strI prApta maMtra, 1-2-3-5-7-8-9-11 ane 12 akSaranA maMtra, mAlAmatra, narasiMhamaMtra, prasAdamaMtra, sUryamaMtra, vArAhamaMtra, mAtRkAdimaMtra, kAmamaMtra, AjJAsiddha (gaNeza) maMtra ane gADamaMtrane zuddhinI AvazyaktA nathI. keTalAka kAlI Adi daza mahAvidyAone paNa A vargamAM samAveza kare che, eTale ke tenI zuddhi karavAnI AvazyaktA svIkAratA nathI. ukata egaNapacAsa prakAranA doSonI zAMti karavA mATe taMtrazAstrIe daza prakAranA upAe batAvyA che. jema ke jananaM jIvanaM pazcAttADanaM vodhanaM tathA / athAbhiSeko vimalIkaraNApyAyano punH|| tarpaNaM dIpanaM guptirdazaitA mantrasaMskriyA // janana, jIvana, tADana, dhana, abhiSeka, vimalIkaraNuM, ApyAyana, tarpaNa, dIpana ane supti e daza maMtranA saMskAre (zuddhi karavAnA upAya) che." (1) janana-gerecanathI bhUjapatra para mAtRkAmaMtra lakhave. tenA para devInuM AvAhana karIne caMdanAdithI pUjA karavI. pachI maMtrane eka eka akSara athavA zabda saMmAjita
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazuddhinA daza upAya 13 karI bIjA patra para lakhave. tene janana nAmane saMskAra kahevAmAM Ave che. keTalAka tene maMtroddhAra paNa kahe che. (2) jIvana-maMtranA pratyeka varNane praNavathI saMpuTita karI 1000 vAra japa kare, e jIvana nAmane saMskAra che. jema ke-3% aa , % mA , % ra , , 4. maH 30ahIM ramAya namaHA e mUla maMtra che. saMpradAyabhedathI ahIM vA 4Sa thI puTita karelA maMtrane 1000 japa karavAnuM paNa vidhAna che. jema ke badhA jas samAca namaH vaSaT svadhA.' (3) tADana-sAdhaka bhUjapatra upara maMtranA akSare lakhe. pachI caM bIja belI caMdananA jala vaDe pratyeka varNanuM se se vAra tADana kare, e tADana nAmane trIje sarakAra che. keTalAkanA abhiprAyathI ra vaDe puTita karele maMtra hajAra vAra japatAM A saMskAra saMpanna thAya che. jema ke " rAmAya namaH " (4) bodhana-sAdhaka bhUpatra para maMtrAkSare lakhe. pachI je bIja belI lAla kaNeranAM puSpa vaDe pratyeka maMtranuM eTalI vAra tADana kare ke e maMtramAM jeTalA akSare hAyaAne bedhana nAmane saMskAra kahevAmAM Ave che. keTalAka E bIjathI saMpuTita karelA maMtrane pAMca hajAra japa karavAthI A sarakAra saMpanna thaye mAne che. jema ke jUnAma namaH " (5) abhiSeka pAtapAtanA saMpradAye karelA vidhAna
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ * maMtravijJAna anusAra maMtranA akSaronI saMkhyA pramANe azvastha eTale pIMpaLAnA patra vaDe bhUrjapatra para lakhelA akSare upara "samukhya maMtrasya kanu rakSa mivizvAmi : " A rIte belI abhiSeka kare e abhiSeka nAmane pAMcame saMskAra che. keTalAka " huM" thI puTita karelA maMtrane eka hajAra vAra japatAM A saMskAra thaele mAne che. jema ke rAmAya namaH so'haM aiN|' (6) vimalIkaraNa mAnasika japUrvaka sAdhya maMtra sAthe bIjane japa karI kuMDalinI utthApana karI malatrayane dAha kara te vimalIkaraNa athavA nirmalIkaraNa -nAmane sarakAra kahevAya che. keTalAka " no va' bIjathI puTita karelA maMtrane eka hajAra japa karavAthI A saMskAranI saMpannatA svIkAre che. jema ke "3 tro vat rAmAya namaH vapaTU troOM / ' (7) AdhyAyana-kuzadaka athavA puSpadakathI jyotimaMtra dvArA maMtravaNene sIMcavA e ApyAyana sarakAra kahevAya che. mitra-sAjaM comAsAnupuSTI jyotirmanusmRta " eka mata "dU maMtrathI puTita karelA maMtrane eka hajAra japa karavAthI A saMskAra thayele mAne che. jema ke-"E sau ca na hai" (8) tarpaNa-iSTamaMtranA pratyeka varNanuM timaMtra dvArA jalathI tarpaNa karavuM, e tarpaNa nAmane saMskAra che. ahIM eTalI spaSTatA Azyaka che ke zaktimatronuM tarpaNa
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazuddhinA daza upAye 12pa madhuthI ane zivamaMtronuM tarpaNuM ghI tathA dUdha vaDe thAya che, jyAre vaiSNavamatronuM tarpaNa jala vaDe thAya che. I hIpana-maMtranI pUrve tAra (), mAyA (lhI) ane ramAbIja (jhI) lagADI aSTottarazata (108) ja5. karatAM dIpanasaMskAra thAya che. na (10) gupti -gepana-maMtrane prakaTa na karatAM sadA gupta rAkhave ane heThanI bahAra na kADha, e gupti ke gepana nAmane saMskAra che. ' 'A daza saMskArothI maMtrazuddhi karyA bAda tene ja karavAmAM Ave te zIdhra siddhi thAya che.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] vidhinI pradhAnatA maMtrAnukAnamAM vidhinI pradhAnatA che. je vidhinuM pAlana na thAya te anuSThAna pUrNa thatuM nathI ane sAdhaka ISTasiddhine prApta karI zako nathI. vidhiomAM sahuthI pradhAna vastu che zraddhA. ApaNe je maMtranuM anuSThAna karatA heIe temAM ApaNI pUrNa zraddhA hovI joIe, tenI saphalatAmAM ApaNe pUro vizvAsa have joIe. je maMtramAM ApaNI zraddhA na hoya te samasta vidhionA pAlananuM paNa kaMI mUlya nathI. bhagavaddagItAmAM kahyuM che ke- azraddhayA hutaM dattaM tapastaptaM kRtaM ca yat / asadityucyate pAtha ! na ca tatmetya no iha // hema (havana), dAna, tapa, Adi je karma azraddhAthI karavAmAM Ave che, tene asat kahevAya che. he arjuna ! AvAM asata karmo nathI te paralokamAM phaLa ApI zaktAM ke nathI A lekamAM."
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhinI pradhAnatA 127 jeTalAM paNa kameka adhyAtma athavA mAnasika zakti sAthe saMbaMdha dharAve che, te badhAnI saralatA mATe zraddhA ane vizvAsa anivArya che. hadayamAM avizvAsa rAkhIne tenuM AcaraNa karavAne kaMI ja artha nathI. ApaNA samAjamAM keTalAka evA sajjane paNa maLe che ke jeo maMtramAM te zraddhA-vizvAsa dharAvatA hoya, paNuM tenAM vidhi-vidhAne pratye nAka macakoDatA hAya! teo kahe che ke "Ama bese, Ama hAtha rAkhe, Ama paga rAkhe, AvI mALA pherave, AvAM samidha lAve, A badhuM zuM?" tAtparya ke ame tenAthI kaMTALI jaIe chIe. amane tenI yathArthatA ke kAryasAdhakatAmAM vizvAsa nathI. A vacane sAMbhaLatAM amane te ghaNe be thAya che ane hasavuM paNa Ave che. ApaNe yaMtranI varALazakti para vizvAsa karIe paNa kelasA, pANI upara nahi. vaLI e paNa mAnavA na cAhIe ke yaMtranI amuka kaLa amuka vAra dabAvavI ke pheravavI joIe ane IcchA evI rAkhIe ke varALazakti dhAryuM kAma Ape, te e kadI banI zake kharuM? jema yaMtro dvArA vidyuta pedA karI zakAya che, tema sAdhaka maMtrajapa dvArA eka viziSTa zabdazakita utpanna karI zake che ane e zabdazaktinuM AkAzamAM amuka prakAre kaMpana thAya che. AvazyakatA e che ke A kaMpanI IcchAnula ja utpanna thAya ane ISTa prakAre anya tamane paNa kaMpita kare.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 maMtravijJAna - maMtrAlayamAM varALa athavA vidhutane niyaMtrita karavA mATe kaI sthaLe amuka padArtha, koI sthaLe amuka dhAta, koI sthaLe tela te koI sthaLe kArbana vagerene javA paDe che. tene udeza e hoya che ke varALa athavA vidyutanI zaktinuM niyaMtraNa karI zakIe ane te niyaMtraNuM yaMtronI gatimAM paNuM anukULa saMbaMdha rAkhe. A ja pramANe japajanita kaMpanazaktine niyaMtrita karavA mATe judA judA vidhionuM vidhAna che. maMtrAnuSThAnamAM judI judI keTinA pUjana, dhyAna, prANAyAma, Asana, mudrA, hema, tarpaNa vagere karavA paDe che. anya zabdomAM kahIe te temAM ghaNI jAtanA prayoga thAya che. amuka dizA tarapha mukha karIne besavAthI amuka prakAranuM kaMpana thAya che ane judI judI dizAomAM pravAhita thatI vidyuta-dhArAo para tene prabhAva paDe che. A vakhate kALa-ghaDI-nakSatra AdithI bIjA grahone je prabhAva pRthvI para paDato hoya che, te paNa jevA hoya che. A rIte kaI kSiA maMtranA kaMpanane uttejita kare che, keI enI zaktinA amuka bhAgane vadhAre che, te kaI amuka bhAganuM zamana kare che. vaLI keIenA abhISTa mArga tarapha AkarSaNa kare che, te kaI tenI viparIta gatinuM niyaMtraNa kare che. tAtparya ke A rIte aneka prakArane prabhAva e vidhi tathA prakriyAothI prayukta thanArA padArtho vaDe maMtrakaMpana para paDe che ane tyAre ja ISTa kAryanuM saMpAdana thAya che. *
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhinI pradhAnatA 119 vidhimAM je padArthane paga, je carcA tathA dina- samaya Adine niSedha heya tathA je vastu, vyakti tathA kiyA karavAne, jevAne, sAMbhaLavAne niSedha hoya, te karavuM joIe nahi. e niSedhane artha ja e che ke evA padArtho ke kiyAonuM kaMpana maMtranA kaMpana para pratikULa prabhAva pADe che ane tenAthI vidhine bhaMga thAya che. A jagatamAM be prakAranAM kAryo jovAmAM Ave che? eka te parIkSaNathI thanAruM ane bIjAM zraddhA tathA vizvAsathI thanArAM. je kAryonAM pariNAma tathA zaktinA mApa-tela karavAnuM ApaNI pAse sAdhana che, tenuM te ApaNe parIkSaNa karI zakIe, paNa jenI zaktinuM mApa ke rahasya jANavAnuM sAdhana nathI, emAM te zraddhA tathA vizvAsa ja rAkhavA paDe. maMtrasAdhana bIjA prakAranuM kArya che. ApaNI pAse maMtrajapathI utpanna thatI zaktinuM vizleSaNa ke parIkSaNa karavAnuM keI sAdhana nathI. ApaNe koI paNa prakAre e jaI zaktA nathI ke tenAthI abhISTanI abhivyakti kevI rIte thAya che? zrI gopAlasvAmI sAyaprArthanA vakhate eka pATalA para iMTa ke pattharanA TukaDA mUkI tenA para keLanuM pAMdaDuM DhAMktA ane zeDI vAra maMtrajapa karatA ke tenI sAkara banI jatI. pachI te ja sAkara prasAda tarIke vaheMcatA. dilhImAM lekasabhAnA ghaNA sabhyane temaNe A prasAda vahecele. eka vAra e sabhyae sarakArI naMbaravALI eka AkhI ITa mUkelI, tenuM paNa thoDI ja vAramAM e rIte parivartana thayeluM ane
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 maMtravijJAna pANInI DelamAM eka puSpa nAkhI maMtrazaktithI tenuM dUdha banAveluM, je ghaNuM ja svAdiSTa hatuM ane tyAM hAjara rahelAoe tene AnaMdathI pIdhuM hatuM. A vakhate pAlasvAmIe kaheluM ke tame badhA zikSita che ane vijJAnamAM zraddhA dharAve che, te A IMTa ane patharanA TukaDAnI DI vAramAM sAkara banI jAya che. tathA pANInuM payamAM parivartana thAya che, tenuM kAraNa batAve. lokasabhAne keI sabhya enuM kAraNa batAvI zakyo nahi. vAstavamAM je adaSTa che ane buddhithI para che, temAM buddhigamya kAraNa zuM batAve? tethI ApaNe maMtravizArada maharSionA vAkya para vizvAsa rAkhIne vidhinuM akSaraza: pAlana karIe, e ja ISTa che. coganI viziSTa kriyAo dvArA prakRtinAM sUma rahane jANI zakAya che, paNa jeo ema karI zakatA nathI, temane mATe te zraddhA ane vizvAsa sivAya anya keImArga nathI. Ama kema?e eka evuM vicitra prazna che ke jene cheDe dI AvI zakyuM nathI. vaLI e paNa cAda rAkhavuM ghaTe ke pratyeka manuSya pratyeka vastunuM kAraNa jANavAnI zakti dharAvatuM nathI, tema ja vizeSa bahu thoDA ja hoya che. A saMgemAM AdhyAtmika ane mAnasika viSayamAM zraddhA ane vizvAsanuM ja AlaMbana levuM ghaTe. vidhi-vidhAnanA bhinna bhinna prakAre joIne sAdhake
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhinI pradhAnatA 131 muMjhAvAnuM nathI. teNe te svagurue batAvelA vidhi-vidhAnane ja anusaravAnuM che. zAstromAM kahyuM che ke panyAno bahavaH proktA, mantrazAstramanISibhiH / svagurormatamAzritya, zubha kArya na cAnyathA // "maMtrazAstramAM niSNAta puruSoe maMtrasiddhinA aneka mAge kahelA che, paNa sAdhake te potAnA gurune je mata -abhiprAya heya tene anusarIne ja zubhakArya karavuM, athata maMtrasAdhanA karavI. anya rIte nahi?
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] karma aMge keTaluMka vicAraNIya viziSTa phalanI apekSA rAkhIne je karma-zciA-vidhi ---anuSThAna karavAmAM Ave che, tene zAstrIya paribhASAmAM kAmyakarma kahevAmAM Ave che. A kAmyakarmamAM siddhi ke salatA tyAre ja maLe che ke jyAre nitya ane naimittika karma yathArtharUpe karavAmAM AvatAM heya. ahIM nityakarmathI dareka manuSya potAnA dharma anusAra rejanI je kriyAo karavI joIe tenuM sUcana che ane naimittika karmathI khAsa khAsa parvanA divasee athavA amuka nimitta prApta thatAM te divase je karma karavuM joIe, tenuM sUcana che. Atmazuddhi ke Atmadarzana sivAyanA anya keIpaNa phaLanI apekSAe thatuM maMtrasAdhana eka prakAranuM kAmyakarma che, eTale maMtrasAdhake A vastu barAbara dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. Arya mahApuruSo bhArapUrvaka kahe che ke -
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma ane keTaluMka vicAraNIya 133 ' vinA thar zithi devatAinAnzyiA parinazyeta tayasmAt kSaNAt saikatahamyaMvat // je sAdhaka pitAnA dharmanuM pAlana karyA vinA devatanuM.' ArAdhana Adi je kaMI kare che, te retInA pAyA para caNAyela mahelanI jema temAMthI kSaNamAtramAM paribhraSTa thAya che? tAtparya ke jeNe maMtrasAdhanA karavI hoya teNe pitAnA kulakamAgata dharmanuM yathArtha pAlana karavuM joIe ane pitAnA ISTadeva pratye bhaktivaMta thavuM joIe. anya rIte kahIe te jeo pitAnA ISTadevane bhUlI jAya che ke temanI cathArtha sevA-bhakti karatA nathI ane dunyavI svArthathI prerAIne amuka devI-devatAnuM ArAdhana karavA lAgI jAya che, temane e ArAdhanAmAM saphaLatA maLI zakatI nathI. svadharmanuM pAlana karatI zraddhA, bhakti Adi guNe vikAsa pAme che ane eka prakAranI zista keLavAya che, jyAre dharmavihIna manavRttithI zraddhA, bhakti Adi guNone lepa thAya che ane eka prakAranI nirakazatA ke nAstiktA janma che ke je chevaTe manuSyane avanatinA UMDI AmAM dhakelI de che tethI pragati, vikAsa ke abhyayanI IMchA rAkhanAre svadharmanuM pAlana karavuM ISTa che. bhagavadgItAmAM sima niSa che? Adi je vacane kahevAyAM che, te paNa svadharmanA pAlananI mahattA sUcave che. kahetAM aphasesa thAya che, paNa kahevuM jarUrI che ke : -
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 maMtravijJAna Aje te dharma ane karma ane bhUlAyAM che ane lokone meTo bhAga artha ane kAmanI sAdhanAmAM ja mazagula banI gaye che. temAM keTalAknI sthiti te ati dayAjanaka che. vadhAre spaSTa kahIe te temanA jIvanamAM pazuchavana karatAM koI vizeSatA nathI. khAvuM-pIvuM, UMghavuM ane saMtati pedA karavI e te pazuo paNa kyAM nathI karatAM ? manuSya jIvananI sArthaktA zemAM che? mojazekha karavAmAM ke dharmanuM ArAdhana karavAmAM?" sujJa manuSyoe A praznane khUba gaMbhIratAthI vicAra karavAnI jarUra che. jemaNe A praznane sAmAnya samajIne bAjue mUkI dIdhA che, teNe bAjI gumAvI che. jemaNe A praznane nirarthaka gaNane hasI kADhayo che, tenA hAthamAM kaMI AvyuM nathI. ane jemaNe A praznane anAvazyaka lekhIne uDAvI dIdhuM che, temane dIrdhakALa sudhI aMdhArAmAM ja sabaDavuM paDyuM che. eTale ja amAre anurodha che ke sujJa manuSya A praznanuM mahatva samajI tene yegya uttara meLavavA prayatnazIla rahevuM joIe. ame sArthakatA ane nirarthaktA zabdathI zuM kahevA IcchIe chIe, te paNa spaSTa karI laIe. khetara kheDIe. ane temAM khUba anAja pAke tathA gharabheLuM thAya te mahenata sArthaka gaNAya ane kaMI na pAke athavA pADyA chatAM DhoraDhAMkhara carI jAya ke ceracakhAra lUMTI jAya te mahenata nirarthaka gaNAya. athavA vepAra karIe ane ghaNuM lAbha thAya te mahenata sArthaka gaNAya ane kaI lAbha na thAya ke khoTa khamavI paDe te e nirarthaka gaNAya. basa, ATalI vastu
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma ane keTaluMka vicAraNIya 135 lakSyamAM rAkhIne manuSya jIvananI sArthakatA-nirarthaktAno nirNaya karavAne che. Aje ApaNA dezamAM dharmanirapekSa rAjyanI racanA thayelI che ane te anusAra tene kArabhAra cAle che, paNa tenuM pariNAma e AvyuM che ke lekenI dharma paratvenI zraddhA DagamagI gaI che. ghaNue te dharma e keI Avazyaka vastu nathI ema mAnIne ja cAlavA mAMDyuM che. tenA kula svarUpe nItivihInatA, bhraSTAcAra, lAMca, rUzvata Adi meTA pramANamAM vyApI gayAM che ane te aneka prakAranI hADa mArIone janma ApI rahyAM che. A sthitimAMthI dezane uddhAra tyAre ja thaze ke jyAre leke pitAne dharma samajI tenuM barAbara pAlana karavA tatpara thaze. ahIM e paNa spaSTa karavuM Avazyaka che ke dareka dharmo nIti, saMyama, sadAcAra, Adi para bhAra mUle che, eTale tenuM pAlana karatAM manuSya nItimAna, saMyamI tathA sadAcArI thAya che ane AvA manuSya ja pitAnuM tathA paranuM kalyANa karI zake che. A prakaraNa samApta karatAM pahelAM ame eTaluM jaNAvIzuM ke manuSyajIvana ati kiMmatI jIvana che, te vAravAra maLatuM nathI, eTale tene bane teTale sadupaga karavuM joIe ane maMtrasAdhana dvArA evI zakti meLavavI joIe ke jene vini ga karatAM samAja, deza tathA samasta mAnavajAtinuM kalyANa thAya tathA pitAne A bhava ane parabhava ane sudharavA pAme.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 17 ] sAdhanAsthala matrayeAganI siddhi karanArAM aneka aMga pratyagA che, paNa temAM nIcenAM aMgo mukhya che (1) zuddhi, (2) Asana, (3) paoNMcAMgasevana, (4) AcAra, (5) dhAraNA, (6) divyadezasevana, (cha) prANAyAma, (8) mudrA, (9) tarpaNu, (10) havana, (11) khali, (12) cega, (13) japa, (14) dhyAna ane (15) samAdhi, AmAM divyadezasevananeA je nidveSa che, te ahIM vicAraNIya che. dvivyadeza eTale ramaNIya pradeza, athavA jyAM RSi-mahaSi enAM tapAvanA Adi AvelAM hAya evA pavitra pradeza athavA jyAM devAnAM na thatAM hAya ke jyAM deve AvIne vividha prakAranI krIDA karatA hAya ke jyAM vasavAthI dvitryatAnA anubhava thatA heAya evA viziSTa pradeza. ati prAcIna kAlathI bhAratanI uttare Avele nagAdhirAja himAlaya A koTinA pradeza gaNAya che ane tethI
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA sthala 137 ja asaMkhya sAdhakoe gasAdhanA mATe tene Azraya lIdhe che. Aje paNa e pradezamAM aneka rogIo vase che ke jemAMnA keTalAkanI uMmara traNathI cAra varSanI che. eka paradezI pravAsIe himAlayanuM varSo sudhI paribhramaNa karyA bAda keTalAka rogIone saMparka sAdhe hato ane temAM A vastu jANavAmAM AvI hatI. Adhunika yuganA mahAmAMtrika zrI gepAlasvAmI ke jemaNe maMtranA aneka camatkAre bhAratanA pATanagara dilhImAM leksabhAnA sabhyonI samakSa temaja anya zaheramAM batAvyA hatA, temanuM sAdhanAsthala paNa A ja himAlayanI geramAM ADAthI amuka mAIlanA aMtare AveluM hatuM. tIrthakSetro paNa amuka aMze divya dezanI gaNanAmAM Ave che, tethI ghaNu maMtrasAdhake kAzI, kurukSetra, prayAga, puSkara, dvArikA Adi vividha tIrthakSetramAM jAya che ane tyAM anukULa sthAna zedhI maMtrasAdhanA kare che. jainadharmamAM zatruMjaya, giranAra, Abu, tAraMgA, sametazikhara, Adi AvAM sthAne manAyelAM che ane tyAM rahIne aneka mahApuruSoe maMtrasiddhi karyAnA ulekhe prApta thAya che. Aja rIte bauddha dharmamAM paNa keTalAka sthAne siddhipada manAyAM hatAM ane tyAM jaIne bauddha tAMtrikee mahAna siddhio meLavI hatI, e hakIkta itihAsa parathI jANI zakAya che. tAMtrika yugamAM devIpUjAne vadhAre viratAra thaye tyAre
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 maMtravijJAna devIpIThane e ja mahattva prApta thayuM ane temAM kAmAkhyA pIThanI pratiSThA khUba ja vadhI. kulArNavataMtramAM kahyuM che ke___kaamaakhyaayaa mahAyonau pUjA na kRtAn sakchan / sa ceha labhate kAmAca paratra ziyarUpadhRk // je manuSya kAmAkhyA devInA sthAnamAM eka vakhata japa-pUjAdi kare che, te A lokamAM sarva prakAranA ISTaphalanI prApti karIne parajanmamAM zivatva prApta kare che." kAmarU deza aMge ApaNe tyAM je vidattIo prasiddha che, te parathI jaNAya che ke eka vakhata e dezamAM aneka maMtrasiddha vyaktio vasatI haze ane temaNe maMtrazaktine ghaNo ja vikAsa karyo haze, tAtparya ke maMtrasAdhanA mATe amuka sthaLe jaIe te ja ISTasiddhi thAya che, e khyAla ApaNe tyAM ghaNuM prAcIna kAlathI pracalita hatuM ane temAM ghaNuM tathya hatuM. pavitra-apavitra sthAnanA lAbhAlAbha pratyakSa jovAmAM Ave che. je sthAna pavitra svaccha hoya te citta prasanna thAya che ane tyAM besavAnuM tathA sthira thavAnuM mana thAya che. te ja rIte sthAna apavitra-asvaccha hoya te manamAM eka prakAranI jugupsA ke ghaNA pidA thAya che ane tyAMthI - A rathAna AsAmanA gauhattI zaherathI thoDe dUra eka parvata para AveluM che.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAsthala 139 tarata cAlyA javAnuM mana thAya che, tethI maMtrasAdhanAnuM sthAna pavitra tathA svaccha hevuM joIe, e nirvivAda hakIkta che. cArasaMhitAmAM kahyuM che ke-- gozAlA vai gurogeMhaM devAyatanakAnanam / puNyakSetra nadItIraM, sadA pUrta prakIrtitam / / zAlA, gurunuM ghara, devAlaya, vanapradeza, tIrthabhUmi ane nadIne kinAre sadA pavitra kahelA che." tAtparya ke A badhAMnI gaNanA pavitra sthAnamAM thatI hovAthI maMtrasAdhake tene pasaMdagI ApavA jevI che. prathama ApaNA dezamAM gAyanuM pAlana-poSaNuM ghaNI sArI rIte thatuM ane tethI sthaLe sthaLe svaccha suMdara zALAe hatI. tyAM javAthI sAdhakane vAraMvAra gAyamAtAnAM darzana thatAM, tene sparza karavAne avasara maLatuM ane pavitratAne anubhava thatuM. paraMtu kAlabaLe paristhitimAM parivartana thayuM ane ghaNuM. leoe gAne pALavA-paSavAnuM cheDI dIdhuM. pariNAme gozALAonI saMkhyA ghaTI gaI ane svaccha suMdara zALAnAM darzana durlabha thaI paDyAM. Aje zALAnuM je citra ApaNI samakSa che, te jotAM maMtrasAdhanA mATe tyAM javAnuM dila thAya tema nathI. saMbhava che ke vartamAna kAle gepAlana aMge je pravRttio jora pakaDI rahI che, tenA pariNAme bhAratavarSamAM sthaLa-sthaLe, gAme-gAme svaccha suMdara gozALAo sthapAya ane pharI te maMtrasAdhanA mATe pasaMdagI pAme. che.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna gurunu ghara maMtrasAdhanA mATe e kAraNe pasaMda karavA caiAgya che ke tyAMnuM vAtAvaraNa maMtrasAdhanAne vadhAre anukULa hAya che ane temanA mArgadarzananA lAbha jyAre joIe tyAre maLI zake che. ahI eTalI spaSTatA karavI ucita che ke jyAM maMtradAtA guru tyAgI vanA hAya che, tyAM temane peAtAnu ghara hetu nathI, paNa te Azrama, upAzraya, vihAra, ke udyAna Adi je sthAnamAM rahelA hoya tyAM jaIne maMtrasAdhaka temanI nizrA meLavI zake che ane temanA mA darzanano lAbha prApta karI zake che. 140 devamaMdiza sAmAnya rIte pavitra ja hAya che, eTale tenA eka bhAga pasaM karI tyAM maMtrajapa mATe besI zakAya che ane sAdhanAmAM AgaLa vadhI zakAya che. vanapradeza tenI svAbhAvika ramaNIyatA ane zAMta vAtAvaraNanA kAraNe maMtrasAdhanAne yogya manAyA che. aneka sAdhusa MtAe tenA Azraya laIne moMtrasiddhi karyAMnA dAkhalA zAstro tathA sAhityamAM noMdhAelA che. tIrthabhUmi mATe upara kahevAI gayu che. nadInA kinArI eTalA mATe pavitra ane sAdhanAne caiAgya gaNAyA che ke tyAM meTA bhAge vRkSonI suMdara ghaTA ke hariyALAM khetaro AvelAM hAya che, tyAMnuM havAmAna khuzanumA hAya che ane tyAMthI jalapravAhanAM satata dana thaI zake che ke je cittane ahalAda pamADanArAM hAya che. '
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAsthala 141. - taMtrasAramAM A sthAna uparAMta bIjA paNa keTalAMkasthAnene nirdeza karavAmAM AvyuM che. jemake - dhAtrI-bilvasamIpe ca pavatAne guhAsu ca / gaMgAyAstu taTe vApi koTikoTiguNaM bhavet // je dhAvaDI ke bIlInA vRkSa pAme besIne athavA parvatanA zikhara para jaIne, athavA keI guphAmAM vasIne ke gaMgA nadInA taTe jaIne maMtrasAdhanA karavAmAM Ave te keTiTigaNuM phakta prApta thAya che. tAtparya ke uparanAM sthAne karatAM paNa A sthAne vadhAre pasaMda karavA gya che. ahIM dhAvaDI ke bIlInA vRkSa pAse besIne maMtrasAdhanA karavAne je ullekha che, te amArI samaja pramANe paMcavaTI nirdeza kare che. skaMdapurANamAM kahyuM che ke pIMpaLebIlI, vaDa, dhAvaDI ane azoka e pAMcanA samUhane paMcavaTI. kahevAya che ane tenI pAMca dizAmAM sthApanA karavI. cagasaMhitAmAM "paddharAvAyuno terazo tathA siddhi kalA e vacana vaDe ema sUcita karavAmAM AvyuM che. jo ke maMtrasAdhaka paMcavaTI banAvIne arthAt temAM vasIne. maMtrasAdhanA kare che te siddhi ApanArI thAya che* * azvattho bilvapakSazca vaTo dhAtrI hyazokakaH / vaTIpaJcakamityuktaM sthApayet paJcadikSu ca // * vRkSonI pasaMdagI kAyakarmanA bhedathI aneka prakAre thAya che. jemake gaMdharvarAjane maMtrajapa karavuM hoya te kadalI vRkSa eTale keLanI samIpe thAya che, lakSmIne maMtrajapa karavo hoya te bilInA. vRkSanI nikaTa thAya che, vagere. -
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 maMtravijJAna zrI DAhyAbhAI rAmacaMdra mahetAe devI upAsanAnA ogaNasamA adhyAyamAM paMcavaTI aMge vivecana karatAM kahyuM che ke koIpaNa pavitra, ekAMta sthAnamAM paMcavaTI banAvavI joIe. bhagavAna zrI rAmakRSNa paramahaMsa devanA dakSiNezvara sthAnanA vizALa bagIcAmAM ame paMcavaTI sthAnanAM darzana karyA che. paramahaMsadeva e ekAMta sthAnamAM besIne -ja jagadaMbAnI upAsanA karatA hatA ane te ja sthaLe teozrIne sarva prakAranI siddhi prApta thayAnuM kahevAya che. pavitra gaMgAne kinAre dakSiNezvaranuM sthAna che, tyAM -dakSiNa kAlikAnuM pIThasthAna che. mATe ja kaI pavitra nadInA kviAre athavA anya kaI pavitra sthAnamAM paMcavaTI sthAna -anAvavuM joIe. ekAMtamAM nivAsa karI zAMta ane pavitra citta thayA sivAya siddhi prApta thatI nathI. paMcavaTI sthAna banAvavA mATe cAra samarasa hAtha jeTaluM sthAna pasaMda karI tene eka khUNe bilva (bilInuM vRkSa), bIjA khUNe zephAlikA athavA azaka, trIje khUNe nio (lImaDo), ceNe khUNe pIMpaLo athavA vaDavRkSa ane madhya bhAgamAM AmaLAnuM vRkSa repavuM. e sthAnanI cAre dizAmAM lAlajavA puSpanI vADa karavI, tenI bAjumAM mAdhavI kiMvA kRSNaaparAjitA latA veSTita karavI. paMcavaTInuM madhya sthAna judAM judAM pavitra tIrthasthAnanI retI athavA dhULa dvArA zuddha karI levuM joIe. paMcavaTInuM sthAna-Asana keI maMtrasiddha mahAtmA dvArA vizuddha banAvI levAthI vizeSa saraLatA thAya che. sAdhake
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanA sthala 144 devI upAsakoe pitApitAnI sagavaDa pramANe pacavaTI-sthAna: taiiyAra karavuM joIe ane tenI madhyamAM tAMtrika vidhi anusAra eka cakra-eTale maMDaLa banAvI tenA upara besI siddhi prApta karavA-ISTa devadevInAM darzana karavA maMtrajapa karavA joIe." parvatane zikharapradeza sAmAnya rIte janasaMsargathI rahita hoya che ane tyAMnuM vAyumaMDaLa zuddha-svaccha hoya che, tethI te maMtrasAdhanA mATe anukULa manAve che. ame AkhU parvata para AvelA guruzikharanAM prathama darzana karyuM, tyAre tene prabhAva amArA mana para khUba UMDe paDaye hatuM ane ahIM besIne klAke sudhI dhyAna dharIe, evI bhAvanA prakaTa thaI hatI. e ja rIte kAramIranA pravAsamAM paNa parvatanA zikharapradezanI bhavyatA amArA manamAM aMkti thaI hatI. "marI hIlanA mathALe je kalAke gALelA, tenI smRti Aje 37 varSa pachI paNa tevI tevI tAjI ja che, temaja eka parvatanA mathALe ekAMta pradezamAM AvelA mAtaka maMdiranA bhagnAvazeSe jovA gayelA, tyAre tyAM kalAko sudhI besI rahelA ane ajaba prakAranuM saMvedana anubhaveluM, te paNa smRtipaTamAMthI bhUMsAyuM nathI. guphAomAM ekAMta hoya che ane garamInI RtumAM ThaMDI tathA ziyALAnI RtumAM garamI hoya che, tethI maMtra sAdhake mATe guphAnI himAyata karavAmAM AvI che. ahIM eTalI neMdha karavI ucita gaNaze ke jeNe nirbhayatA pUrepUrI keLavI hoya te ja ekAMta aMdhArI guphAmAM rahIne maMtrasAdhanA karI zake che. keTalIka guphAomAM prakAzanI vyavasthA hoya che,
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 maMtravijJAna paNa te mATe banAvelAM bAkorAM ghaNI vakhata sApa-vIMchI vagerene AvavAne mArga pUruM pADe che. taMtramAM zUnya ghara tathA smazAna AdimAM paNa maMtrasAdhanA karavAnA nirdeza Ave che. khAsa karIne malina maMtrasAdhanA mATe smazAnane vadhAre pasaMdagI ApavAmAM Ave che, paNa jene sAtvika sAdhanA karavI che, temane mATe te uparanAM sthAne ja pasaMda karavA lAyaka che. ahIM ame eTalI spaSTatA karavA IcchIe chIe ke anya sthAne javAnuM eka yA bIjA kAraNe anukULa na hoya te pitAnA nivAsasthAnamAM eka oraDe ke eraDAne bhAga judo kADhIne tyAM paNa gurudatta maMtrano japa karI zakAya che, paNa tenI zarata eTalI ja ke te bhAgane jaLathI zuddha karelo have joIe athavA lIMpI-gu pIne svaccha banAvela hovA joIe ane tyAM rAja ghIne dI tathA dhUpa thate he joIe. vartamAnakALe jIvana ati jaTila banyuM che ane zaheramAM te ghaNAkharAne eka ke be eraDIemAM vasI jIvana nirgamana karavuM paDe che, eTale A sUcanAne dezakocita samajI tene svIkAra karavAnuM che. anya sthaLe javAnA abhAve maMtrasAdhanAne vicAra mAMDI vALIe tenA karatAM pitAnA svaccha-zAMta sthAnamAM rahIne maMtrasAdhanA. karavAmAM kazuM ja aghaTita ke agya nathI. amRta te cAkhIe teTaluM mIThuM ja lAge che, e rIte zuddha bhAvathI jeTalI mopAsanA karIe teTalI lAbhaprada nIvaDe che.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] pUjana-arcana anukULa sthAnane prApta thayelA sAdhake svadharmAnusAra nityakarma karyA pachI gurudatta maMtranI siddhi mATe maMtradevatAnuM pUjana, dhyAna, japa ane hema e cAra karmo karavAnAM hoya che. te aMge maMtravizAradee kahyuM che ke : pUjAM dhyAnaM japaM homa, tasmAt karmacatuSTayam / pratyehaM sAdhakaH kuryAt , svayaM cet siddhimicchati // je sAdhaka maMtrasiddhine IcchatA hoya te teNe pUjA, dhyAna, japa ane hema e cAra karma pratidina svaya karavA joIe." ahIM pratidina ane svayaM e be zabdo vizeSa vicAraNIya che. maMtrAnukAna zaru karyuM ke maMtradevatAnuM pUjana niya-niyamita karavuM joIe. temAM eka yA bIjA kAraNe
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna khAMce pADI na joIe. ema karavAthI pravRttinI dhArA tUTe che ane tethI ApaNuM manamAM je prakAranI niSThA baMdhAvI joIe, te baMdhAtI nathI. reganivAraNa mATe auSadhanuM sevana karavAnuM hoya te amuka divase karIe ane amuka divase na karIe te tenuM dhAryuM pariNAma Ave che kharuM? ahIM paNa ema ja samajavuM. vaLI A pUjana pitAnI jAte ja karavuM joIe. te bIjA pAse karAvIe te cAle nahi. jema bIje meLa khAya tethI ApaNuM mukha gavuM thatuM nathI, tema bIje pUjA kare tene lAbha ApaNane maLatuM nathI. mULa vAta te pUjana vaDe ApaNu mana-hRdaya para amuka prakAranA saMskAre pADavAnA che, te bIjA dvArA pUjana thatAM kema paDI zake? maMtradevatAnuM pUjana sAmAnya rIte temanI zAstrokta pramANapurassara mUti anAvIne karavAmAM Ave che. AvI mUti pathara, dhAtu, kAi AdinI banAvI zakAya che. keTalAka kahe che ke amane mUrtipUjAmAM zraddhA nathI, eTale ke deva-devatAnI mUrtinuM sthApana karIne tenuM pUjanaarcana karatAM kaMI lAbha thAya evuM ame mAnatA nathI. ame te temanuM sIdhuM samaraNa karavAmAM mAnIe chIe. * zAti, puSTi Adi kAryomAM je janma-maraNa saMbaMdhI azauca AvI jAya te pratinidhi dvArA A kArya karAvI levAno zAstrakAroe Adeza Ape che. e ja rIte sAdhaka azakA ke gigrasta thaI jAya te paNa niraMtaratAne mATe pratinidhi dvArA kAma laI zakAya che.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjana-arcana 147 - paraMtu A kathana vyAjabI nathI. anya zabdomAM kahIe te brAMta che. jemAM mAtA-pitAne pheTa ke dezanetA vagere prasiddha puruSanAM bAvalAM temanuM smaraNa karAve che ane temanA guNenI yAda tAjI karAve che, tema maMtradevatAnI mUrti divyatAnuM smaraNa karAve che ane temanA guNanI yAda tAjI. karAve che. sAmAnya rIte sthUla vastune baMdha jhaDapathI thAya che ane sUkSma vastune bodha dhImethI thAya che, e daSTie paNa mUrtipUjA mahatvanI che. A daSTi lakSyamAM rAkhIne ja mahApuruSee upAsanA mATe mUrtipUjAnuM vidhAna kareluM che. eka vicArake kahyuM che ke "agrejI ugra vidyA prApta karanAra ghaNuM AryabaMdhuo deva-devInI upAsanA karavAthI viruddha jovAmAM Ave che. teo mUrtipUjA, mUtidarzana ane mUtibhaktine nirarthaka samaje che ane e pramANe mUrtipUjA karanAranI niMdA kare che, paraMtu temane Arya raSi-munioe racelAM zAstronuM jJAna nathI. teo kadAca gItAne be-cAra kaleka ke adhyAya vAMcavAmAM ja sarvazAstrane sAra samajyA haze, paraMtu satya vastu ema nathI. aneka varSa paryata pavitra gaMgA nadIne kinAre parNakuTIomAM nivAsa karI vividha prakAramAM pakvAne badale mAtra vana-jaMgalanA zuddha sAtvika kaMda-mULa-phUlane AhAra karI tapazcaryA karanAra, bhagavat nAmamAM ja AyuSya vyatIta karanAra, dIrghadazI, trikAlajJAnI RSi-munioe je satya joyuM che, je satya jANyuM che ane je satyane sAkSAtkAra karyo che, te ja satya temaNe zAstromAM varNavyuM che. e raSimunio jevI
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 maMtravijJAna tapazcaryA karyA vinA, temanA jevI trikAlajJa buddhi-zakti prApta karyA vinA je aMgrejI zikSita vidvAne deva-devInI temaja zAstrane UMDe abhyAsa ane satyane anubhava karyA vinA tathA mUrtipUjAnI niMdA kare che, te vAstavamAM ajJAnI ane agya che? eka vicArake vizeSamAM kahyuM che ke "bALakane jema tenA mAtA-pitA prathama mATI ke lAkaDAnA gAya, gheDA, hAthI, mora, cakalI Adi batAvI te saMbaMdhI jJAna Ape che ane mATI vaya thatAM te bALaka te pazu-pakSIne jotAM ja barAbara oLakhI kADhe che, tema mUrtipUjA ane upAsanA e saMsArI che mATe pagathiyArUpa che. kema ke te ja upAsanA, pUjana-arcana karatAM sAdhakane ucca prakAranuM jJAna thAya che ane ane te deva-devIne sAkSAtkAra kare che maMtradevatAnuM arcana yaMtra banAvIne athavA koI vastu vizeSa para dhAraNa karavAthI paNa thaI zake che, te AgAmI pRSThonuM avalokana karatAM spaSTa samajAze. pUjana mATe pAMca prakAranI zuddhi apekSita che. te ane kulArNavatatramAM kahyuM che ke AtmAsthAne mantradravye devazuddhistu paJcamI / yAvanna kurute devi ! tasya devArcanaM kutH|| ' "je sAdhaka AtmA, sthAna, maMtra, dravya ane devanI zuddhi karato nathI, tene he devI ! devArcana kyAMthI thAya ?
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjana-arcana tAtparya ke jeNe devatAnuM pUjana karavu hoya zuddhi, sthAnazuddhi, maMtrazuddhi, vyazuddhi ane pAMca prakAranI zuddhi avazya karavI joI e. Atmazuddhi eTale peAtAnI jAtanI zuddhi. te mATe snAna, bhUtazuddhi, prANAyAma ane nyAsanuM vidhAna che. 149 teNe Atmadevazuddhi e snAna sarvAMge karavu joIe, eTale ke zarIranA I bhAga kAza na rahevA joIe. vaLI te vastra paherIne karavu joIe, eTale ke nagna thaIne snAna karavAnA niSedha che. ' A vakhate zarIra cALavA mATe mRttikA, utkRSu AdinA upayAga thaI zake, paNa carabIvALA sALuonA upayAga karavA ISTa nathI. vaLI A prakAranuM snAna karatI vakhate cokkasa matra khelavA joie. L bhUtaddhi eTale ApaNA zarIramAM rahelAM pRthvI, jala, agni, vAyu ane AkAzanI zuddhi. ahIM prazna thaze ke A pAMca bhUtA kyAM rahelA che ?' eTale jaNAvavuM jarUranuM che ke ApaNA zarIramAM hADakAM tathA mAMsapiMDamAM amuka aMze je nakaratA dekhAya che, te pRthvI-bhUtane AAbhArI che; leAhImAM pravAhIpaNuM dekhAya che, te jalabhUtane AbhArI che. jaTharamAM tathA zarIramAM je garamI rahelI che, te agnibhUtane AbhArI che. prANu, apAna, samAna, vyAna ane udAna nAmanA je pAMca vAyu che, te vAyu bhUtane AbhArI che. ane amuka bhAgamAM je polANu che, te AkAza bhUtane AbhArI che. A pAMca bhUtane pAMca tattva paNa kahevAmAM Ave che. >
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna - A pAMca bhUtanI zuddhi mATe maMtrInuM amuka vakhata uccAraNa karavAmAM Ave che. temAM prathama caM bIja vaDe vAyanI, pachI je bIja vaDe agninI pachI 2 bIja vaDe varuNa eTale jalanI, pachI huM bIja vaDe pRthvInI ane chevaTe " phrI mAM haMsaH sausNuM' maMtra bolIne AkAzanI zuddhi karavAmAM Ave che. prANAyAmanI kriyA prasiddha che. tenAthI nADIonI zuddhi thAya che ane zarIra tathA mana svastha rahe che. nyAsa eTale maMtrabInI zarIranA judA judA bhAgomAM sthApanA. tenA mukhyatve be prakAre che : (1) karanyAsa ane (2) SaDaMganyAsa. temAM hAthanI AMgaLIonA TeravA para judAM judAM maMtrabInI sthApanA karavI, temaja karatala ane karapRSThane maMtramIthI vAsita karavA tene karanyAsa kahevAmAM Ave che, tathA hadaya, zira, zikhA, kavaca hAthane madhya bhAga) ane netratraya (be AMkho tathA kapALane madhya bhAga ke jyAM trIjuM jJAna netra hoya che) para anukrame rama, havA, varSa zuM tathA vauSa bIjanI sthApanA karavI tathA jIllA paM kahIne tAlI bajAvavI e SaDaMganyAsa kahevAya che.* * zarIranA vibhinna aMgo para nyAsa karavAnA aneka prakAre prApta thAya che. jemAM ATha khaMDa nyAsa, SaDya nyAsa, dazAMganyAsa, pAMdAdibrahmaraMdhrAta sarva ganyAsa Adi zrI vidyAnI upAsanAmAM niMda"Ta laghuSaDhAvyAsa tathA mahAzeDhAnyAsa dvArA vizeSa prakAre samajavA gya che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjana-arcana upara A rIte zarIranA judA judA bhAgo para maMtranIjonI sthApanA karavAne artha e che ke have A zarIra matramaya banyuM che ane maMtradevatAnuM pUjana karavAne cezya che. .maMtravizAradoe bIjA aneka prakAranA cAnuM vidhAna kareluM che, te maMtrasAdhanAnA prakAra anusAra viziSTa prasaMge karavAnuM che. Atmazuddhine A adhikAra ApaNane ema mAnavA prere che ke maMtravizAradAe prakRtinA gUDha tanuM UMDuM adhyayana karyuM hatuM ane tene maMtra-siddhi arthe upaga. karyo hato. A sagomAM temaNe batAvelI prakriyAone ke temaNe prabodhelA zAstrane ucca koTinuM vijJAna ja kahevuM ghaTe. pUjana mATe niyata thayelA sthAnane vALIne sApha karavuM, temAM jaLane chaMTakAva kara ke tene gAyanA chANathI lIMpIne zuddha banAvavuM, te sthAnazuddhi kahevAya che. athavA te sthAnamAM hADakAM, lakhaMDanA khIlA ke jaMtuonAM mRta kalevara paDyAM hoya te dUra karavA e sthAnazuddhi kahevAya che. viziSTa maMtrAnuSanemAM te eka hAtha sudhInI jamIna kheDI temAM zuddha mATI nAkhavAmAM Ave che. pUjA tathA maMtrasAdhanAne anukuLa sthAnanI pasaMdagI karavI, e paNa sthAnazuddhi che. gata prakaraNamAM tene vicAra vistArathI karavAmAM Ave che. sthAnanI vizeSa zuddhi mATe zAkta Adi saMpradAyamAM nIcene maMtra bolavAmAM Ave che?
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 mavijJAna. apakrAmantu bhUtAni pizAcAH sarvato dizam / sarveSAmavirodhena pUjAkarma samAraMbhe // sarva dizAomAMthI bhUta, pizAca vagere cAlyA jAo. te badhAnA avirodhathI huM pUjAkarmane AraMbha karuM chuM.' keTalAka ema paNa bole che keapsrpntu te bhUtA, ye bhUtA bhUmisaMsthitAH / ye bhUtA vinakartAraste nazyantu zivAjJayA / je bhUta-prete A bhUmi para rahelA hoya, te dUra thAo. je bhUta-prete vizvakta hoya, te zivanI AjJAthI naSTa thAo." akArAdi mAtRkAvathI maMtrAkSane grathita karavA tathA krama-utkramathI tenI be vAra AvRtti karavI, tene maMtrazuddhi kahevAya che. pUjAnI sAmagrI uttamattama lAvavI, te dravyazuddhi kahevAya che. dAkhalA tarIke pu lAvIe te tAjA ane sugaMdhavALAM joIe. temAM karamAyelAM ke saDelAM cAle nahi. gaMdha mATe kastUrI, barAsa Adi je lAvIe, te paNa uttama keTinA rahevA joIe. naivedyanI sAmagrI paNa nAhIdhahIne svaccha vastra paherIne kaI paNa vastu boDhyA vinA-cAkhyA vinA taiyAra karavI joIe. temAM dUdha-ghI Adi je vaparAya, te paNa cokhAM hovA joIe. A te cAlaze.ema kahIne,
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 pUjana-arcana ke paNa hIna dravya vAparavuM te maMtradevatAnuM apamAna karyA barAbara che. A dranI "sApa pa bolIne tathA dhenumudrAthI vizeSa zuddhi karavAmAM Ave che. je devatAnuM maMtrasAdhana karavAnuM hoya, temane padharAvavA mATe khAsa pITha eTale siMhAsana joIe. tenA para amuka mAtra belIne devatAnI sthApanA karavI tathA dIpa, dhUpa, prakaTAvIne jaLa vaDe traNa vAra prekSaNa karavuM, te devazuddhi kahevAya che. pUjana mATe vaparAtI vastuone tAMtrika paribhASAmAM upacAra kahevAmAM Ave che. sanatakumArataMtramAM kahyuM che ke ISTadevatAnuM pUjana pratidina cheDaza eTale seLa upacAra vaDe karavuM joIe. jo tema na bane te daza upacAra vaDe karavuM joIe ane tema paNa na bane te chevaTe papacAra vaDe karavuM joIe? mahAnirvANutaranA teramA ullAsamAM A seLa upacAranAM nAma A pramANe ApavAmAM AvyAM cheH AsanaM svAgataM pApamayamAcamanIyakam / / madhuparkastathAcamyaM snAnIyaM vastrabhUSaNe // gandhapuSpe dhUpadIpau naivedyaM candanaM tathA / 'devArcanAsu nirdiSTA upacArAzca poDaza / / . (1) Asana, (2) svAgata, (3) pAgha-paga devA mATenuM pANI, (4) artha--akSata, pRSpa, duva ane ghaseluM caMdana, (5) Acamana karavA mATenuM pANI, (6) madhuparka
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 maMtravijJAna dahIM, ghI, madha, pANI, tathA sAkara ekatra karIne banAvela vastuvizeSa, (7) mukhaprakSAlana karavA mATenuM pANI, (8) snAna mATenuM pANI, (9) vasa, (10) bhUSaNa, (11) gadha, (12) puSa, (13) dhUpa, (1) dIpa, (15) naivedya ane (16) vadanA e devArcana aMge saLa upacAra che. daza upacAranI gaNanA nIce mujaba thAya che? pAdyamadhyamAcamanaM madhuparkAcamau tathA / gandhAdipaJcakaM caitaM upacArA daza smRtAH // (1) pAdya, (2) artha, (3) Acamana, (4) madhuparka (5) mukhaprakSAlana mATenuM pANI tathA gAdipaMcaka eTale (6) gaMdha, (7) puSpa, (8) dhUpa, 9) dIpa ane (10) naivedya, paMpacAranI gaNanA nIce mujaba thAya che? gandhadIpe puSpadhUpo naivedyaM cApi kaalike| paJcopacArA: kathitA devatAyAH prapUjane // he kAlikA! devatAnA pUjanamAM (1) gaMdha, (2) dIpa, (3) puSpa, (4) dhUpa ane (5) naivedya e pAMca upacAra kahelA che", zrI bhairavapadmAvatIkalapamAM papacAranI gaNanA judI rIte karavAmAM AvI che. jema ke AhvAnaM sthApanaM devyAH sannidhikaraNaM tthaa| - pULAM visargane pAyA: vIvAranuM che
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjana-arcana 155. (1) AhuvAna, (2) sthApana, (3) sanidhIkaraNa, (4) pUjA ane (5) visarjana, ene paMDitapuruSee pacepacAra: kA che. A sivAya rAjopacAramAM 60 ke tethI paNa adhika upacAre karavAmAM Ave che. zrI vidyAnA upAsaka cakrapUjAmAM 64 upacAre kare che tathA anyatra 108 upacAra paNa thAya che. maghamahArNava, zaivaratnAkara vagere mAM dareka upacAranAM viziSTa phale darzAvavAmAM AvyAM che, te vistAra bhayathI ahIM jaNAvatA nathI.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 19 ] mAnasapUjAnuM mahattva mananI vRtti vaDe pUjA karavI, te mAnasapUjA kahevAya che. mananI vRttio sUkSma hAya che ane tenuM pravata na ApaNA aMtaramAM eTale zarIranI aMdaranA bhAgamAM thAya che, eTale tene aMtaHpUjA paNa kahevAmAM Ave che. jo pUjAne eka prakAranA yajJa ke yAga gaNIe te mAnasapUjA e aMtaryaMna ke tarvAMga che. maMtradevatAnA sAkSAtkAra thavAmAM A mAnasapUjA, aMtaHpUjA ke aMtarvAMga ati mahattvanA *bhAga bhajave che, eTale tenI vicAraNA ahIM prastuta che. ahI koI pAThaka prazna karaze ke vividha upacAro -vaDe devatAnuM pUjana karyAM pachI maneAvRtti vaDe pUjana karavAnI AvazyakatA zI?' tenA uttara e che ke * vividha upacArA vaDe devatAnuM pUjana karavAnA mULa Azaya tA e che ke temanA pratye ApaNA sadbhAva vadhe, temane ApaNA manamAM praveza thAya, temanu ApaNune satata smaraNu rahyA kare ane temanA svarUpanI sAthe ApaNe tadAkAra anI zakIe. mA ( "
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnapUjAnuM mahattva 150 piraNAma mAnasapUjA vaDe khahu jhaDapathI lAvI zakAya che, tethI mAnasapUjAnI khAsa AvazyakatA che.' matravizAro kahe che ke dUdha svabhAvathI madhura hAya che, paraMtu temAM sAkara, elacI, badAma vagere nAkhavAmAM. Ave te e ati madhura ane che ane vizeSa guNakArI thAya che, tema vividha upacAro vaDe thatI khApUjA lAbhakArIche, paNa temAM mAnasapUrjA bhaLe te te anekagaNI lAbhakArI thAya che. tethI khAA pUrjAnI sAthe mAnasapUMjA paNa avazya karavI joIe. bhUtazuddhitatramAM kahyu che ke ! antaHpUjA mahezAni bAMhAkoTiphalaM labhet / sarvapUjAphalaM devi prApnoti sAdhakaH priye // huM pAMvItI ! eka vAra karAyelI aMtaHpUjA krAya vAra khAA. pUjA karIe teTalu phaLa prApta kare che. vaLI he devI ! huM. praca! khAdyapUjAnA adhikAre vividha prakAranA upacAraza karatAM je je lanI prApti thAya che, te badhAM ja lA'taHpUjA karanAra sAdhakane prApta thAya che.' anyatra karyu che ke manasApi mahAdevyai, naivedyaM dIyate yadi / yo naro bhaktisaMyukto dIrghAyuH sa sukhI bhavet // mAlyaM padmasahastrasya manasA yaH prayacchati / kalpakoTisahasrANi sArvabhaumo bhavet kSitau // .
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 maMtravijJAna manasApi mahAdevyai yo bhaktayA kurute natim / so'pi lokAn vinirjitya devaloke mahIyate // . - "je manuSya-je sAdhaka bhaktivALe thaIne mahAdevIne mana vaDe naivedya samarpaNa kare che, te dIrgha AyuSyavALe tathA sukhI thAya che? je sAdhaka manAkalpita sahasaMpaghanI mAlA devatAne -arpaNa kare che, te A pRthvI para keTisahastra kalpa sudhI sArvabhaumatva prApta kare che. je bhakti vaDe manovRtti mAtrathI mahAdevIne namaskAra kare che, te traNeya lekane jitIne devalekamAM pUjAya che." ahIM keI ema kahetuM hoya ke "mAnasapUjA ATalI zreSTha che, te mAtra mAnasapUjA ja karavI joIe, pachI bahApUjA karavAnuM prajana zuM?" te e kathana barAbara nathI. bAhyapUjA karatAM mAnasapUjA aneka gaNI zreSTha che, e eka hakIkta hovA chatAM bAhya pUjAnuM mahatva ochuM nathI. anya zabdomAM kahIe te maMtrasAdhanAmAM AgaLa vadhavAnI te uttama sIDI che. mALa para pahoMcyA pachI sIDInI jarUra rahetI nathI, paNa mALa para caDavA mATe te sIDInI jarUra paDe ja che. A ja rIte maMtrasAdhanAmAM AgaLa vadhavuM paheAya te prAthamika bhUmikA tarIke bAhyapUjA karavI joIe ane uca bhUmikAe na pahecAya tyAM sudhI te cAlu rAkhavI joIe. vAmakezvarataMtramAM kahyuM che ke
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnasapUjAnuM mahatva upaka - vAyagA tu sarvavyA, guruvaryAnusAra .. bahiH pUjA vidhAtavyA, yAvajJAnaM na jAyate // maMtradAtA gurunA vacana anusAra bahApUjA karavI joIe. vaLI jyAM sudhI sAcuM jJAna prApta na thAya tyAM sudhI e bAhyapUjA cAlu rAkhavI joIe. ahIM e spaSTatA paNa Avazyaka che ke rogIo, munio vagere pitAnA adhikAra mujaba mAtra mAnasapUjA kare che ane tenAthI siddhi meLave che, paNa gRhastha sAdhakee te bAhya ane aMtaH ema baMne prakAranuM pUjana karavAnuM che. mAnasapUjA kema karavI? te aMge aneka prakAranAM vidhAne maLe che, paNa te badhAne sAra e che ke ApaNA hadayane Asana kalpI tenA para maMtradevatAnI maMgalamaya mUrtine sthApanA karavI ane bAhyapUjAmAM je je upacAra karIe chIe, te badhA ja manavRttithI karavA. eTale ke devatAne snAna karAvavuM, vastra paherAvavAM, AbhUSaNe paherAvavAM ane gaMdha, puSpa, dhUpa, dIpa tathA naivedya Adi arpaNa karavA, temaja te vakhate harSane remAMca anubhava. - keI ema mAnatuM hoya ke "A te bahu sAruM! vagara kharcanI AvI pUjA te game teTale vakhata karI zakIe, te e mAnyatA sudhAravA jevI che. prathama te mAnasapUjAmAM kaMI kharca nathI, mATe te sArI che, ema mAnavuM barAbara nathI. mAnasapUjAmAM mananuM parivartana karavAnI camatkArika
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ matravijJAna zakti rahelI che ane maMtravizAradee tenI khAsa bhalAmaNa karelI che, mATe te pasaMda karavA lAyaka che. vaLI AvI pUjA abhyAsa vinA lAMbe vakhata karI zakAtI nathI. mana kuMjaranA kAna jevuM ke dhajAnI pUMchaDI jevuM caMcaLa che ane tenI dhArA badalAyA ja kare che, eTale mane vRttine eka sarakhe pravAha lAMbA vakhata sudhI calAvI zakAte nathI. jyAre daDha abhyAsa thAya che, tyAre e dhArA kaI jAtanA vikSepa vinA cAle che ane tene prabhAva mana tathA zarIra para ghaNe UDe paDe che. ahIM ame pAThakene nIce pravega karI devAnI. bhalAmaNa karIe chIe. tame ISTa devatAne hRdayanA siMhAsana para birAjamAna kare ane eka eka maMtra bolI bhAvanArUpI puSpa caDAvavA mAMDe. AvAM 100 puSpa caDAvatAM tamArA mananI dhArA eka sarakhI rahe che ke tUTe che? tenuM barAbara nirIkSaNa kare. sAcI hakIkata e che ke sthUla karatAM sUphamanI sAthe kAma levuM agharuM che ane tethI ja manane jitavAnuM -ekAgra karavAnuM kAma ati kaThina manAyuM che mAnasapUjAnA mahatva ane ahIM eka dAkhalo rajU, karIzuM. gulAbasiMha nAmane eka dAga devIne bhakta hatuM ane rAtre darabAragaDhanI cokI karatI vakhate eka sthAne besIne devInI mAnasapUjA karyA karate. A parathI anya leke te eTaluM ja samajayA ke A dAge besI rahe che.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnasapUjAnuM mahatva 16 ane phogaTane pagAra khAya che. temaNe A vAta rAjAnA kAne pahoMcADI. rAjAo sAmAnya rIte kAnanA kAcA hoya che ane AvI kaI vAta sAMbhaLe te uzkerAI jAya che. paNa A rAjA vicArazIla hatA ane ukata daregA mATe ghaNuM mAna dharAvato hato, eTale teNe e bAbatamAM jAte tapAsa karavAnuM nakkI karyuM. thoDA divasa bAda madhyarAtrinA samaye rAjA pitAnA zayanAgAramAMthI bahAra nIkaLe ane cupacApa darabAragaDhanA daravAjA najIka AvIne Ubho rahyo. have pele dAge potAnA niyata sthAne besIne suvarNane eka suMdara kaLaza kalpane tenI jaLadhArA vaDe mahAdevIne manathI abhiSeka karI rahyo hite. temAM tenI tallInatA evI jAmI hatI ke rAjA pAse AvIne Ubhe rahyo che, tene khyAla Avyo nahi. * rAjAe joyuM ke A dAre UMghatuM na hatuM ke ALasunI jema besI rahyuM na hatuM, paNa hAthamAM senAne kaLaza laIne tenI jaLadhArA karI rahyo hate. ATalI moDI rAtre Ama karavAnuM prayojana zuM? tene samaja na paDI ke A zuM thaI rahyuM che, eTale teNe doregAne nAmathI bolA ke dArego sAvadha thaI gaye ane khammA bApune' kahI Ubho thaI gaye. paNa e ja vakhate tenA hAthamAMthI senAne kaLaza sarakI paDe ane rAjAe tene avAja sAMbhaLe.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ dara maMtravijJAna rAjAe kahyuM gulAbasiMha! jarA paNa gabharAIza nahi. tuM zuM karate ho? mane sAcesAcuM kahI de eTale gulAbasiMhe kahyuM: "mahArAja! huM mahAdevInI mAnasapUjA karate hato. mahAdevI Asana para birAjyA hatA ane huM suvarNane kalaza kalpIne temAMthI vahetI jaladhArA vaDe temane abhiSeka karI rahyo hate." rAjAe kahyuM: "e vAta huM mAnuM chuM, paNa kalpita suvarNakalaza dekhAya khare ke tene avAja thAya khare?" gulAbasiMha samajI gaye ke A te mAtAjI vAre dhAyA ane huM jUTho na paDuM te mATe temaNe kalpita vastuone sAkSAt karI batAvI. teNe namratAthI kahyuM "mahArAja! asatya bolavAnuM kaMI prayajana nathI. huM kharekhara kalpita suvarNakalaza vaDe ja mAtAjIne abhiSeka karI rahyo hato, bAkI Ape je kaMI joyuM ke sAMbhaLyuM te badhe ene pratApa che." rAjAe tenI A mAnasapUjAnI khUba ja prazaMsA karI ane bIjA divasathI pagAra dehe karI Ape. tatvanI dRSTie joIe te mananA zuddha bhAve e mAnasapUjAnA bhinna bhinna UpacAre che ane tenAthI devatAnI prasannatA thAya che. maMtravizAradee tenuM paNa vistArathI varNana kareluM che.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 20 ] dhyAna tathA tetrAdi maMtrasAdhananu bIjI dainika krama dhyAna che ane te pUjAnA vidhi pUrNa thayA pachI tarata ja karavAnuM hAya che. ahIM dhyAna zabdathI devatAnA varNa, bhUSaNa, yudha, vAhana Adi sthUla svarUpanuM ci'tana samajavAnu che, te aMge ghera'DasasahitAmAM kahyuM che ke-- yasya devasyaM yadrUpaM yathAbhUSaNavAhanam / tadrUpaM dhyAyate nityaM, sthUladhyAnamidaM viduH // * je devanuM je rUpa hoya ane tenA je bhUSaNu, vAhana vagere hAya, te rUpanu nitya dhyAna dharavuM, A dhyAnane sthUla dhyAna jAvuM.' te AgaLa jatAM matrasAdhake devatAnA sUkSma svarUpanuM dhyAna mAtra cinmaya jyAtirUpe dharavA hoya che, te apekSAe ahIM sthUla zabdanA prayoga che.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 maMtravijJAnya - dareka maMtranA kahyuM ke vidhimAM maMtradevatAnuM svarUpa ApeluM hoya che ane te moTA bhAge zleke dvArA vyakta kareluM hoya che, jethI sAdhaka tene sahelAIthI kaMThastha karI zake che ane tene bhAvathI yAda karI zake che. dAkhalA tarIke maMtrakamAM zrI padmAvatI devInA dhyAna mATe nIcene bleka Ape che: pAzaphalavaradagajakaraNakarA pAviSTarA pdmaa| sA mAM pAtu bhagavatI trilocanA raktapuSpAmA // jenA eka hAthamAM pAza che, bIjA hAthamAM le che, trIje hAtha varadamudrAthI yukta che ane cotho hAtha aMkuzathI vibhUSita che, je padma para beThelI che, je traNalocanavALI che ane jenA zarIrane varNa rakta puSpa je che, te bhagavatI pAvatI devI mAruM rakSaNa kare." AmAM prathama zrI padmAvatI devInI cAra bhujAomAM je Ayudha ke vastuo hoya che, tenuM varNana che, pachI vAhanane nirdeza che, pachI trilecanA tarIke tenI je vizeSatA che, te jaNAvI che ane chevaTe zarIrane varNa kahevAmAM AvyA che. te anusAra sAdhake zrI padmAvatI devIne patra para beThelAM, rakta zarIravALA, trIjA locanathI yukta ane DAbI bAjunA uparanA hAthamAM pAza (jenI AkRti agrejI AThaDA (9) jevI hoya che. nIcenA hAthamAM phaLa eTale bIje, jamaNI AjunA nIcenA hAthamAM varadamudrA ane uparanA hAthamAM aMkuzavALAM ciMtavavAnAM hoya che.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAna tathA trAdi 165 * daza mahAvidyAomAM kamalAdevInuM dhyAna nIce pramANe ApeluM che ? kAntyA kAzcanasannibhAM himagiriprakhyazcaturbhigajaiIstotkSiptahiraNyamayAnaghaTairAsicyamAnAM zriyam // vibhrANAM varamajayugmamabhayaM hastaiH kirITojvalAM, kSAmAbaddhanitambabimbalalitAM vande'ravindasthitAm / / jenI suvarNa jevI kAMti che, jene himAlaya jevA cAra digagaja pitAnI sUMDha vaDe suvarNamaya amRtathI bharelA ghaTa vaDe siMcana kare che, jeNe eka hAthamAM varamudrA, eka hAthamAM abhayamudrA tathA bIjA be hAthamAM kamaLapuSpo dhAraNa karyo che, jeNe mastaka upara mugaTa dhAraNa karela che tathA je kaTipradeza upara rezamI sADI bAMdhavAne lIdhe atyaMta lalita svarUpavALI che ane je kamala para beThelAM che, evA kamalAdevIne huM namaskAra karuM chuM. kamalAdevI eTale mahAlakSmI mAtA tenA sAdhake temanI pUjA karyA bAda temanuM dhyAna A svarUpe dharavuM joIe. pratidina A pramANe maMtradevatAnuM dhyAna dharatAM temanuM svarUpa ApaNuM mana para aMkti thAya che ane chevaTe jIvaMta banI jAya che, eTale ke te devatA jANe sAkSAt ApaNI sAme rahetA hoya emaja lAge che. ahIM ame ema kahIe ke temAMthI ghaNI vAra camatkAra paNa janme che, te pAThakee jarA paNa atizayokti mAnavI nahi. dAkhalA tarIke
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 maMtravijJAna ame ekavAra zrI padmAvatI devInuM dhyAna dharatA hatA, tyAre ema lAgyuM' ke mAtAjI peAtAnA hAthamAM rahela phaLa athavA bIjoruM amane ApI rahyA che, eTale ame tene bhAvapUrvaka grahaNa karyuM. alakhatta, A kriyA mAnasika hatI, paNa ame thoDA ja divasamAM joI zakyA ke te amane thanAra bhAvI. lAbhanA zubha saMketa hatA. A ja rIte koI mATu' kArya upADavuM hAya ane mAtAjInuM dhyAna dharatAM jo temane vara4 mudrAvALA hAtha amArA taraphe lakhAya te amane ema ja lAge ke A kAya mAM acUka phatteha maLaze, pachI ukta kAryoMmAM game teTalAM vighna Ave paNa ame haThIe nahi. chevaTe temAM phatteha maLe ja maLe. ja A badhI vAtA mAtra buddhithI samajAya evI nathI, eTale te mATe tarkavitarko karavA nakAmAM che. je matrasAdhaka che ane maMtradevatAmAM pUrepUrA zraddhAnvita thaI ne tenu pUjana tathA dhyAna Adi niyamita kare che, tene AvA anubhavA acUka thAya che. zrI rAmakRSNa paramahaM'sane zrI kAlImAtAnI smRtie hAtha lakhAvIne prasAda ApyA hatA, tema ja nAmadevanuM dUdha vimAnI mUrtie pI lIdhu hatu, vagere ghaTanAe ema mAnavAne prere che ke devatAnuM bhaktibhAvathI dhyAna dharatAM akalpya rIte amuka anAvA bane che ke jene mATe ApaNe camatkAra zabdanA prayoga karIe chIe. dhyAna pachI statrAdi khelavAnAM hAya che. ahI Adi
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAna tathA stotrAdi 167 zabdathI haya, kavaca, aSTottarazatanAma tathA sahasanAma samajavAnAM che. tetramAM devatAne mahimA hoya che, hRdayamAM maMtradevatAnuM keTaluMka gupta rahasya hoya che, kavacamAM zarIrarakSA Adine lagatA ma hoya che, aSTottarazatanAmamAM devatAnAM 108 nAme ApelAM hoya che ane sahastranAmamAM devatAnAM 1008 nAme viratAra hoya che. tetrAdi vaDe devatAnI stuti karatAM temanA aneka vidha guNanuM smaraNa thAya che ane temanuM aMtasvarUpa ApaNe samajavAmAM Ave che. A stutrAdi jeTalA uttama heya, teTalI madevatAnI prasannatA vadhAre thAya che. adabhuta tetraracanAvaDe keTalAka maMtrasAdhaka kavioe pitAnA amuka amuka roga maTADyA che ane zrI mAnatuMgasUri jevAe bhaktAmara stotranI racanA karIne 44 leDhAnI zRMkhalAonA baMdhanamAMthI mukti meLavI che.* * dhArAnagarImAM bhoja rAjAe zrI bhAnatuMgasUrinI parIkSA karavA mATe temane 44 sAkaLanA baMdhanathI bAMdhyA hatA ane bhoMyarAmAM pUryA hatA. tyA surijIe 44 gAthA vaDe zrI AdinAtha bhagavAnanI stavanA karatuM stotra banAvyuM ane dareka gAthAe akeka baMdhana evuM thatuM gayuM. e rIte 44 gAthAnI racanA karatAM 44 badho tUTI gayAM ane teo mukta thaIne bahAra AvyA. A stotra mudrita thaeluM che ane tene jaina saMpradAyamAM nityapATha karavAmAM Ave che.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 21 ] japanI prasaMzA "matro mananAr "mananA trAse rUri manna: "Adi vyAkhyAo parathI e vastu spaSTa thAya che ke maMtrane manananI sAthe gADha saMbaMdha che. anya rIte kahIe te manana vinA maMtranI siddhi thatI nathI. A manana japa ane arthabhAvanA ane rUpa heya che. temAMthI ahIM japanI vicAraNA mukhya che. maMtrasAdhakanuM e trIjuM dainika kama manAyuM che. zrIpataMjali sunie jAnI mahattA svIkArI che ane praNava (2) maMtranI siddhi mATe tene upayoga karavAnI himAyata karI che. temaNe cogadarzanamAM kahyuM che ke "rA vAjA prakhara tAtArthamAna[ ! -te paramAtmAne vAcaka praNavamaMtra (w) che. tenI siddhi mATe tene japa ane 'tenI arthabhAvanA karavI joIe. agnipurANamAM lakhyuM che kenAni dinovijJAI meta ! sarveSAmeva yajJAnAM, jAyate'sau mahAphalaH //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI prazaMsA je dvizreSTha jAniSTha che, te akhila yajJanuM phUla pAme che. te japayajJa badhA yajJamAM mahAlavALe che anya dharmagraMthamAM jaNAvyuM che kejpyjnyaat paro yajJo, nAparo'stIha kazcana / tasmAjjapena dharmArthakAmamokSaM ca sAdhayet / / A jagatamAM japayajJathI kaI zreSTha yajJa nathI, tethI japa vaDe dharma, artha, kAma ane mekSanI sAdhanA karavI joIe." zrIkRSNa bhagavagItAmAM 'vajJAna pacajJas kahIne japanI pratiSThA khUba vadhArI che ane bhakti ke upAsanA mArgamAM AgaLa vadhavA mATe tenuM avalaMbana levA para Asa bhAra mUkyo che. taMtrasAramAM japanI prazaMsA muktakaThe karavAmAM AvI che. A rahyA tenA zabdo : japena devatA nityaM, stUyamAnA prasIdati / prasannA vipulAn bhogAn dadyAnmuktiMca zAzvatIm // japa vaDe nitya stuti karAyelA devatA prasanna thAya che ane te prasanna thaIne vipula bhege tathA zAzvatI mukti Ape che yakSarakSaH pizAcAzca, grahAH spshcibhiissnnaaH| japantaM nopasarpanti, bhayamItAH smnttH||
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 maMtravijJAna yakSa, rAkSasa, pizAca, graha tathA bhIpaNuM sarpo khUba bhaya pAmIne japa karanAranI pAse jatA nathI. tAtparya ke ISTamaMtrano japa karavAthI cakSa, rAkSasa, pizAca, duSTa graha tathA bhayaMkara sarpanA bhayamAMthI rakSaNa maLe che. yAvantaH karmayajJAsyuH, pradiSTAni tapAMsi ca / sarve te japayajJasya, kalAM nArhati poDazIm / / zAstromAM jeTalA karmayara tathA darzAvelAM che, te badhAM japayajJanI seLamI kalAne paNa cagya nathI." tAtparya ke japanA phala AgaLa temanuM kula kaMIja visAtamAM nathI. anya taMtrakAree tAra svare kahyuM che ke "japatta siddhipitta riddhi siddhirna saMsAra" ame vAraMvAra kahIe chIe ke maMtranI siddhi japa vaDe thAya che. temAM kaMIsaMzaya rAkhave nahi? agnipurANamAM japanuM je nirukta karavAmAM AvyuM che, te paNa dhyAnamAM rAkhavA egya che ? jakAro janmavicchedaH, pakAro pApanAzakaH / tasmAjjapa iti prokto, janmapApavinAzakaH // jakAra janmane vicacheda karanAra che ane pakAra pApanAzaka che, tethI ja tene janma ane pApane vinAzaka e japa kahe che? patthara para deraDuM vAraMvAra ghasAya te temAM UMDo
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamanI prazaMsA 17 khADe paDe che ane lekhaMDanA tavA para TAMkaNane ghA vAraMvAra thAya te temAM chidra paDe che. te ja rIte amuka prakAranA zabdanuM vAraMvAra uccAraNa karIe te amuka prakAranuM kaMpana. thAya che ane tenI asara ApaNuM prANumana, buddhi vagere. para bahu UMDI paDe che, temaja vAtAvaraNamAM paNa tene prabhAva vistAra pAme che. jema zAMta jaLamAM eka paththara nAkhavAthI temAM laharIotarakaMpane utpanna thAya che ane te jaLAzayanA eka kinArAthI bIjA kinArA sudhI pahoMcI jAya che, e pramANe ja manuSyanA mukhamAMthI nIkaLelA zabdo Ithara vagerenI sahAyathI samasta brahmAMDamAM vyApI jAya che. reDiye vagere tenAM prasiddha udAharaNe che. manuSya je vicAra kare che, te te thAya che e uktine AdhAre paNa ema kahI zakAya ke divya zaktithI vibhUSita maMtradevatAne vAraMvAra japa karatAM manuSya paNa divyazaktithI vibhUSita thAya che ane te A jagatamAM aneka prakAranAM asAdhAraNa kAryo karI zake che. ujainanivAsI sadUgata paM. zivadattacha zarmA japayajJanA mahAna pracAraka hatA ane niraMtara ne japa karyA ja karatA. temaNe eka lekhamAM lakhyuM hatuM ke "Izvarane oLakhavAne ane tenI kRpA prApta karavAne mATe asaMkhya sAdhana che, paraMtu sarvathI saheluM ane sarvamAnya sAdhana ke je pAMca varSanA bALakathI te seTa
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ "172 maMtravijJAna varSanA vRddha parvatanA manuSya keIpaNa prakAranI kaThinatA vagara karI zake che, e sAdhananuM nAma maMtrajapa che. jaya e ja eka evuM sAdhana che ke temAM koI prakAranI cogyatAnI vizeSa AvazyakatA nathI, eka pAIne kharca thatuM nathI ane manuSyajanmane sarvoparI lAbha enAthI sahelAIthI prApta thAya che. enuM eka dRSTAMta nIce prakaTa karavAmAM Ave che. "ujajainamAM eka jhAnuM vaizya kuTuMba rahetuM hatuM. emAM be puruSa, eka strI ane temanA bALabaccAM hatAM. eka bhAI avivAhita hatuM. bIjA bhAIne be putra ane keTalIka putrIo hatI. e nAnA kuTuMbe eka nAnI dukAna ughADI hatI. baMne bhAIe eka pachI eka vArApharatI pitAnI dukAnanuM kAma saMbhALatA hatA ane bAlabAnA hAtha-moM dhevAM, temane kapaDAM paherAvavAM ane dareka prakAre temanA upara dekharekha rAkhavI vagere kAma karatA hatA ane jyAre e badhAM kAmemAMthI nivRtti thAya tyAre mALA laIne japa karavA besI jatA hatA. e emanI nityanI caryAM hatI, nityaniyama hato. gharane mukhya mAlika divasa karatAM rAtrinA samaye zAMta citte ekAgra manathI maMtrajapa karate hate. eka divasa tene putra rAtrie pizAba karavA uThayo, tyAre teNe becAra vakhata joyuM te tenA pitA hAthamAM mALA laI maMtrajapa karatA hatA. e samaye te kaMI pUchayuM nahi, paraMtu
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173. japanI prazaMsA divasa ugatAM teNe pitAjIne pUchayuM ke "Apa kayA maMtrane japa kare che ?' pitAe uttara dIdheH "beTA! huM kAMI vizeSa bhaNele nathI. badhA mANase rAmanAma japa kare che, tema huM paNuM rAmanAmane japa karuM chuM? putra vicAra karyo ke madhyarAtri pachI paNa zAMta citte ekAgra manathI pita. japa kare che, e te sarvanA kalyANanuM kArya che, tethI teNe vizeSa pUchayuM nahi. keTalAka samaya pachI gRhapatine aMta samaya AvI. pahoMce. tene svapnamAM keI mahAtmAnAM darzana thayAM ane. temaNe kaMIka prasAda ApIne kahyuM: "parama divase tamane. laI jaIzuM, sAvaceta rahevuM." eTaluM kahI mahAtmA cAlyA. gayA. zeThanI strI temanI bAjumAM ja nidrAdhIna thaI hatI, tene jAgrata karIne svapnanI hakIkta jaNAvI ane kahyuM ke, parama divase mAre aMtasamaya che. svapnamAM mahAtmAe. mane aMtasamayanI sUcanA ApI che." trIje divase zeThajIne je kaMI dAna-puNya karavuM hatuM, temaja sagAM-snehIone maLIne je vArtAlApa kara hatuM, te. saMkSiptamAM samApta karIne, pitAne besavAnA Asana AdinI suvyavasthA karIne, zuddha jaLathI snAna karI, zuddha vastra dhAraNa karI, mALA hAthamAM laIne, Asana para beThA ane kevaLa. gharanA manuSyane e ja pramANe zuddha AcArasahita tyAM besADI kharI vANuthI maTethI uccAra karIne "rAmamaMtra japavAnuM kahyuM. e samaye zeThanI strIe pUchayuM: "mane
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 maMtravijJAna , kema sUkI jAo che ? ' uttara maLye ke 'tArA A saMsAranA bhAga hajI eka varSa bAkI che.' evA ja prazna temanA bhAie karyAM, tene zeThe uttara ApyA ke tArI bhAbhInA eka varSa pachI tu paNa AvIza.' : A pramANe kharAkhara traNeya manuSyae vakhata pramANe prayANa karyu. A sthaLe vicAraNIya prazna e ja che ke zeTha kaMI vedya ke zAstra bhaNI vidvAn thayA naheAtA, temaNe maMtrazAstra joyuM na hatu, temaNe tapa ke cAganu kaThina sAdhana karyuM" na hatu, temaNe teA kevaLa ekAgra citta mAtra maMtranuM ArAdhana karyu hatu. e maMtrajapanA prabhAvathI temanu samasta jIvana mahAna zAMtiyukta vyatIta thayuM hatu. ane mRtyu pahelAM traNa divasa agAu mRtyunI sUcanA prApta thaI hatI, temaja aMte divyadRSTi prApta thaI hatI, tethI peAtAnI strI tathA bhAInuM bhaviSya paNa kahyu hatu. mahAtmA nArAyaNa svAmInu nAma gujarAtamAM jANItu che. temaNe gRhasthAzramanA tyAga karI sanyasta grahaNa karyuM" tyAre gurudeve Adeza ApyA ke tAre khadarI vizAla eTalA zabdo matrarUpe japavA. gurudevanI AjJAnusAra temaNe pUrNa zraddhApUrvaka badarI vizAla" e ja maMtranA japa zarU karyAM. pachI cAMdAda kSetrathI gheADe dUra haeNnumatezvaranA ekAMta maMdiramAM nama'dAkinAre jaI e ja satranA japa karavA lAgyA.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI prazaMsA 175 teo mAtra eka kaMtAnanA kakaDAnI. lageTI mAratA ane khullA zarIre uttarAbhimukha rahIne rAtridivasa e ja maMtrano japa karI tapasyA karatA. temane AhAra ati sUkSama hatuM. temanA AhAranI beThavaNa caMdadanivAsI eka sajajana brAhyANa grahastha dvArA thaI hatI. mahAtmAjI rAtrie mAtra eka-be klAka ArAma letA. ghaNu mANase temanAM darzana karavA jatA, paNa pote maMtra jagyA ja karatA ane mauna rAkhatA. rAtrie eka-be vAge mAtra manane tyAga karIne te samaye kaI darzana-samAgama mATe jatuM te temanI sAthe thoDI vAtacIta karatA. A maMtrajapanA pariNAme temane badrinArAyaNe sAkSAta darzana dIdhAM hatAM ane teo trikAlajJa tathA vacanasiddha mahApuruSa banI gayA hatA. ahIM tene eka dAkhalo Ape ucita lekhAze. cAMdathI je gRhastha mahAtmAzrIne nitya bhojanasAmagrI pahoMcADatA hatA, temanI jyeSTha putrInA lagna thayAM hatAM, te sAsare paNa gaI hatI, paraMtu tyAM gayA pachI traNa-cAra varSa sudhI tene kaMI saMtAna thayuM nahi. tenA sAsarAe putravadhUnA janmAkSara jotiSIone batAvyA te javAba maLe ke A AIne saMtAna thavAne ega nathI. te vaMdhyA ja raheze. sAsusasarAe potAnA putrane bIjI strI paraNAvavAne vicAra karyo. A bAbata kanyAnA pitAnA jANavAmAM AvI.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 maMtravijJAna temane mahAkheda utpanna thayA. paraMtu teo mahAtmA nArAyaNa svAmInA bhakta hatA, eTale eka divasa peAtAnA kuTukha-- parivArane laine rAtrinA be vAge hanuma tezvaranA madviramAM gayA. A samaye mahAtmA maunanA tyAga karIne ArAma letA hatA. bhakatAne AvelA joI temaNe hAsyabharitamukhe sarvanA AdarasatkAra karyAM. thoDI vAra satasamAgama karyAM pachI. bhakta peAtAnA kuTu a--parivArasahita cAMdAda javA taiyAra thayA, eTale mahAtmAjIe pAtAnI oraDImAMthI patAsAMne prasAda lAvI bhaktanI jyeSTha putrInA hAthamAM e patAsAM mUkayAM ane te khAI javA jaNAvyuM. putrIe zraddhApUrvaka tema karyuM". " brAhmaNabhakta praNAma karI peAtAnA ghera gayeA. khasa, tene mahAtmAjInA prasAda maLI cUkayo hatA. te ja varSamAM bhaktanI jyeSTha putrIne garbha rahyo ane putranI prApti thaI. jyAtiSIo jUThA paDyA ane te putrInA sAsu-sasarA stabdha thaI gayA. paraMtu jayasiddha mAhAtmAnI prasAdI kadI khAlI jatI nathI. e pramANe temaNe khIjA paNa aneka bhaktonAM du:khAnu nivAraNa karyuM" hatuM. tAtparya ke jApamAM alaukika zakti rahelI che, tethI saMtrasAdhakoe tenA vidhi--niSedha jANIne temAM utsAhapUrvaka pravRtti karavI joie ane nityaniyama mujaba tenI saMkhyA. pUrI karavA tarapha khAsa lakSya Apyu joI e.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22} : japane prakAre tathA niyamo 4 | - maMtrAkSaranI vAraMvAra AvRtti karavI, tene japa kahevAya che. A jaya mukhyatve traNa prakArano cheH (1) bhASya athavA vAcika (2) upAMzuM ane e mAsa, temAM bIje sAMbhaLI zake e pramANe maMtrane uccAra kara e bhASya ke vAcika japa kahevAya che. "ahu jhU mArA banne sAMbhaLI na zake, e rIte maMtranuM raTaNa karavuM, e upAMzu japa kahevAya che. "kacara cho nA nAma ane je maMtra mAtra mananI vRttiothI svasadanarUpe apAya che te mAnasa japa kahevAya che. "vatra mAno janavRittaH cA* " . "phalanI daSTie bhASya ratAM upAMzu ane upAMzu karatAM mAnasa ja zreSTha gaNAya che te aMge kahyuM che kevijJAAco ziro maLe upAMzuH syAcchataguNaH sahasro mAnaso smRtH|| zAstramAM kahelI vidhi anusAra je ya thAya che, tenA
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 maMtravijJAna karatAM japayajJa (bhASya jaya) dazagaNe zreSTha che, upAMzu japa se gaNe zreSTha che ane mAnasa ja5 hajAra gaNe zreSTha che. ahIM eTalI spaSTatA karavI ucita gaNaze ke je maMtrajapa prANAyAma sahita karavAmAM Ave che, te sagarbha kahevAya che ane tenuM phaLa mAnasa japa karatAM paNa vizeSa manAya che. zrI siMhatilakasUrie maMtrAdhirAjaka5mAM japanA tera prakAre A pramANe varNavyA che? recaka-pUraka-kumbhA guNatrayaM sthirakRtismRtI hkkaa| nAdo dhyAnaM 'dheyakatvaM tatraM ca japabhedAH // (1) recaka, (2) pUraka, (3) kuMbhaka, (4) satva, (5) rajasU, (6) tAmasa, (9 thirakRti, (8) smRti, (9) hakkA, (10) nAha, (11) dhyAna, (12) zvecakya ane (13) tatva e ja bhedo che." tene sAmAnya paricaya ahIM ApavAmAM Ave che: (1) recakaja5-zarIramAM rahelA vAyune nasakerA vATe bahAra kADhavAparvaka je japa kara, te recaka ja.. (ra) pUrakajapa-vANune nasakorAM vATe zarIramAM dAkhala karavApUrvaka je japa kara, te pUraka ja5. (3) kuMbhaka japa-vAyune zarIramAM sthira karavApUrvaka je japa kara, te kuMbhaka ja. . A rIte karAyela jayaMkamanI siddhimAM upayogI thAya che * * ,
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ - japanA prakAra tathA niyamo A () sAtvika japa-zAMtikarma mATe karAyele jaya, te sAtvika japa. - (5) rAjasika japa-vazIkaraNAdi mATe karAyeleMja, te rAjasika japa. (6) tAmasika japa-uccATana tathA mAraNAdika mATe karAyele japa, te tAmasika japa. (sthirakRti ja5-game tevAM vine sAme dekhAvA chatAM sthiratApUrvaka japa thAya, te sthirakRti ja5. (8) smRti japa-daSTine nAkanA agrabhAga para sthApIne manathI maMtranuM raTaNa karavAmAM Ave, te smRti japa. (9) hakkA ja5-je maMtranA atyapada saibhakAraka heya tene japa karave, te hakkA japa athavA jemAM zvAsa letI ane mUkatI vakhate hakArane vilakSaNatA pUrvaka ucAra karyA kare, te hakkA japa. (10) nAda ja5-je japa karatI vakhate aMtaramAM jamaranA je guMjArava uche, te nAda japa. (11) dhyAna ja5-maMtrapadonuM varNAdipUrvaka dhyAna karavuM, te dhyAna japa. (12) dayeaikaca-dhyAtA ane dhyeyanI ektAvALe ja5, te dhyeyeka ja5. . . (13) tatva japa-pRthvI, jala, agni, vAyu ane AkAza e pAMca tatvene anusarIne japa karavo tejya zya
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna "* * "maMtrajapa kayAM kare?? tene uttara e che ke maMtrasAdhanA mATe je anukULa sthAna pasaMda karyuM che, tyAM rahIne maMtrajapa kara. te aMge sAdhanAsthala nAmanA prakaraNamAM vistArathI carcA karelI che. Ama chatAM ahIM kulArNavataMtrane nimna zleka yAda kare upagI lekhAzeH gRhe zataguNaM vidyAd goSThe lakSaguNaM bhavet / - koTidevAlaye ' puNyamanantaM zivasannidhau // "gharamAM japa karavAthI sagaNuM, gozALAmAM ja karU vAthI lAkha gaNuM, devAlayamAM japa karavAthI kaTi gAzuM ane ziva (athavA ISTadevatA) samakSa japa karavAthI anaMtagaNuM putha prApta thAya che maMtrajapa kayAre karaze? tenA uttaramAM maMtravidoe jaNAvyuM che ke "maMtrajapa karavAne uttama kAla sUryagrahaNa athavA caMdragrahaNa che. dakSiNAyana (karkasaMkrAMti) athavA uttarAyaNa (makarasaMkrAMti) e madhyama kAla che ane AdityavAra (ravivAra), amAvasyA Adi kaniSThakAla che. A parvakAlamAM maMtranuM anuSThAna karavAthI tvarita maMtrasiddhi thAya che. ahIM eTalI spaSTatA jarUrI che ke A vakhate nadI athavA taLAvamAM kammara jeTalA pANImAM UbhA rahIne mUla maMtrane 108 vAra japa karavAne saMpradAya che. ' nityaniyamita japa karavAne sAmAnya vidhi e che ke prAtaHkAlamAM snAna karyA pachI Diza (16) prANAyAma
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanA prakAra tathA niyama 11karIne ISTadevatAnI tathA maMtradevatAnI dhUpa, dIpa tathA dhAnAdi vaDe yathAvidhi pUjA karyA pachI maMtrajApa zarU karavuM, ane te mana svastha rahe tyAM sudhI laMbAve. vaidika ane jaina paraparAnA UMDA abhyAsI tathA maMtravizArada zrI haribhadra sUrie cArabiMdUmAM kahyuM che ke "cittanI viparIta gati thavA lAge tyAre japane tyAga kare. vyAkula citta vakhate japane tyAga karavAthI vizrAMti maLe che ane punaH japamAM sArI pravRtti thAya che." zuddha sAtvika mane japa karavA mATe traNa saMdhyAne samaya uttama manAya che. ahIM traNa sadhyAthI sUryodaya pahelAMnI tathA pachInI eka ghaDI, madhyAhna pahelAMnI tathA pachInI eka ghaDI ane sUryAsta pahelAMnI tathA pachInI eka ghaDI samajavAnI che. jaina ApnAyamAM zrI namaskAra mahAmaMtrane* japa A traNa saMdhyAe karavAmAM Ave che. . keTalAka maMtrane japa rAtrinA amuka samaye zarU karIne . sUryodaya paryata karavAno hoya che ane te vakhate nAnA prakAranAM bhayAnaka do ke bhayajanaka zabdo saMbhaLAvAno bhaya rahe che. paraMtu AvI saMbhAvanA hoya tyAM sAdhake eka vastra AMkha * zro namaskAra mahAmaMtrane mUlapATha A pramANe samajavo : namo bhariItANa / namo siddhANa / namo AyariyANaM / namo uvajjhAyANaM / ' namo loe savyasAhUNa // eso paMca-namukkAro, svvpaavppnnaasgo| magalANaM ja sahi, paNa hRda mA || A maMtrane traNa saMdhyAe jarSa karavAthI Icchita phaLanI prApti thAya che. A maMtranI vadhAre vigate namaskAramaMtrasiddhi graMthamAMthI maLI zakaze.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 maMtravijJAna tathA kAna para bAMdhI devu" ke jethI bhayaMkara chyA jovAya nahi ke bhayaprada zabdo sabhaLAya nahi. taMtrazAomAM judAM judAM karyAM mATe judA judA kALe maMtrajapa karavAnuM vidhAna dRSTigeAcara thAya che, jema ke--vazIkaraNa, staMbhana ane AkarSaNa mATe pUrvAlDrane, eTale divasanA pUrva bhAgamAM ( savAranA 6 thI 12 sudhImAM) japa karavA. vidveSaNa mATe madhyAhune, uccATana mATe aparAne eTale divasanA trIjA paheAre, pAraNA mATe sAyaMkAle ane zAMtikama mATe madhyarAtrie japa karavA. maMtrajapa kevI rIte karavA ?? te a Mge bhUtazuddhitaMtramAM kahyu che ke-- manaH saMhRtya viSayAnmantrArthagatamAnasaH / na drutaM na vilambaM ca japenmauktikahAravat // manane viSayAmAMthI kheMcI laIne maMtrAmAM joDavA pUrvaka, ati utAvaLe paNa nahi ane ati dhIme paNa nahi, evI rIte meAtInI mALA mAphaka eTale sama aMtare maMtrajapa karavA.' ahI thADA vivecananI AvazyakatA che. ApaNuM mane eka-bhaTakatA vAnara jevuM che, je ghaDImAM ahI jAya che ane ghaDImAM tahI jAya che. te TharIne ThAma esatuM ja nathI, anubhavI puruSoe kahyu che ke sukaraM maladhAritvaM, sukaraM dustapaM tathA / sukaro'kSanirodhaztha, duSkaraM citarodhanam //
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanA prakAro tathA niyama 183 "zarIravibhUSAne tyAga karIne melA rahevuM te saheluM che, anajalanA tyAgarUpa tapa karavuM e saheluM che ane iMdriyone nigraha kare, e paNa saheluM che, paraMtu cittanI vRttione ahIM tahIM jatI rekavI, e kAma ghaNuM duSkara che." manane acAnya viSamAMthI kheMcI lIdhA vinA nathI te ISTadevanI pUjA yathArtha rIte thaI zakatI ke nathI maMtrajapa sarakhI rIte thaI zakato. eka zeTha ja bhagavAnanA nAmanI mALA pheravatA, paNa te vakhate dhaMdhAdhApAnA ke saMsAra-vyavahAranA vicArane aTakAvatA nahi. temanA hAthamAM mALAnA maNakA pharatA ane mana bIje bhamatuM. temanI putravadhU DAhI hatI ane dharmanItinA suMdara saMskArevALI hatI. teNe vicAra karyo ke "sasarAjI vRddha thavA chatAM temanI tRNA jarAye ghaTI nathI ane mALA pheravavA jeTalI sthiratA paNa pedA thaI nathI, mATe e koI upAya kara ke jethI temanI sAna ThekANe Ave." ' have zeThajI nitya niyama mujaba mALA gaNatA hatA ane hamezanI Teva mujaba maNakA jhaDapathI pheravI rahyA hatA. evAmAM keIe bAraNuM khakhaDAvyuM ane pUchayuM ke "zeTha gharamAM che? mAre temanuM kAma che." te vakhate putravadhUe javAba Ape ke zeTha gharamAM nathI. e te heDhavADe (harijanavAsamAM) ugharANI karavA gayA che. eTale te sANasa cAlyA gaye. prazna pUchanAranA, sAda uparathI zeTha samajI gayA ke ke mANamAM AvyuM hatuM. A mANasa te ja hatuM ke jene pite
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 maMtravijJAna khAsa kAraNasara belA hatA ane tenI sAthe keTalIka vAta karavI hatI, tethI putravadhU para cIDAyA ane jema tema mALA pUrI karIne UbhA thaI gayA. pachI temaNe putravadhUne pUchyuM ke "huM gharamAM beThe beThe mALA gaNuM hatuM, chatAM tame pelA mANasane ema kema kahyuM ke e te DhaMDhavADe ugharANuM karavA gayA che?" putravadhUe ThAvakAIthI javAba ApatAM kahyuM ke "tamAruM zarIra ahIM hatuM, paNa mana te hehavADAmAM ja gayuM hatuM, eTale meM kahyuM--e te heDhavADe ugharANIe gayA che. A parathI zeTha samajI gayA ke putravadhUe mane samajAvavA mATe ja A uttara ApyuM hatuM, eTale bIjA divasathI mALA barAbara gaNavA lAgyA. ApaNAmAMnA ghaNAkharAnI sthiti AvI ja che ane te ja kAraNe ApaNe maMtrajapa yathArtha rIte karI zaktA nathI. eka vAra be mahAtmAone meLApa thayo. temAM pahelA mahAtmAe bIjA mahAtmAne prazna karyo ke "he muni ! A mahA sAhasika, bhayaMkara ane duSTa ghoDe khUba deDI rahyo che. tenA para beThelA tame unmAge kema jatA nathI? bIjA mahAtmAe kahyuM : "he mahAmuni ! te vegabhara detA ghoDAne zAzvatathA svAdhyAyarUpa lagAmathI huM barAbara kAbUmAM rAkhuM chuM, tethI umArge jatuM nathI. - - prathama mahatmAe pUchayuM : "e che ke?' : -
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 japanA prakAra tathA niyama bIjA mahAtmAe tarata ja javAba Apyo ke saMsAranA vividha viSayamAM Ama tema deDI raheluM mana ja che." tAtparya ke mahAna sAdhakane paNa manane prazna muMjhave che, paNa teo zAstrokta upAyane amalamAM mUke che tathA amuka maMtrano japa karyA kare che, eTale mananI vRttio kAbUmAM rAkhI zake che ane tene dhyeya paratve ekAgra karI zake che. ahIM kabIra sAhebe karela kaTAkSa paNa layamAM levA je che: mAlA to karameM phire, jIma phire mukhamAhi; manavA to cihuM diza phire, yaha to sumirana nAhi / mALA hAthamAM pharatI hoya, jIbha mukhamAM pharatI hoya ane mane te cAre dizAmAM pharatuM hoya, tene smaraNa arthAta japa kahI zakAya nahi? tAtparya ke japa vakhate manane bane teTaluM sthira karavuM joIe. manane maMtrArthamAM joDavuM, eTale je maMtradevatAne japa cAlu hoya tenuM svarUpa ciMtavavuM ane te sAmeja beThA che, ema mAnIne japa kare. maMtrajapa madhyama gatie cAlu kare ane eja gatie pUre kare, paraMtu tenI gati vadhArI devI nahi ke dhImI pADavI nahi. maMtravido kahe che kezIghatAthI japa karatAM dhanahAni thAya che ane bahu dhIme maMtrajapa karavAthI bimArI pedA thAya che, eTale madhyagatie maMtrajapa kara ISTa che.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna tInI mALAmAM badhA metI samaaMtare velA heya che, tema japavakhate badhAM maMtrapado samAMtare ja balavA joIe. A vastu abhyAsathI siddha thAya che. maMtravizAradoe maMtrajapa ane bIjA paNa sUcane karyA che. jema ke noccairjapaM ca saMkuryAd rahaH kuryAdatandritaH / samAhitamanAstUSNIM manasA vApi cintayet // (1) jaya methI belIne kara nahi. ahIM durganatine nina glaeNka vicAravA egya che? manasA yaH smaret stotraM, vacasA vA marnu smaret / ubhayaM niSphalaM tasya, bhinnabhANDodakaM yathA // stotra e belavAnI vastu che, tenuM je manathI smaraNa kare che ane maMtra e manathI maravAnI vastu che, tene je bIjA sAMbhaLe e rIte belIne pATha kare che, te baMnenI kriyA niSphaLa thAya che. ahIM kUTelAM pAtranuM dRSTAMta samajavuM tAtparya ke jema phUTelA pAtramAM pANI bharavAne prayatna karIe te e niSphaLa, jAya che, tema A prakAranI viparIta kiyA karIe te e niSphaLa jAya che. Ama chatAM ahIM eTalI spaSTatA karavI ucita che ke ghaNA mahAtmAo praNavamaMtrane prathama moTethI uccAra kare che ane pachI tene japa kare che tathA arthabhAvanAne Azraya
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanA prakAra tathA niyama 187 laI nididhyAsana sudhI pahoMce che. eTale kAranI sAdhanAne A niyama lAgu paDatuM nathI. bIjA paNa keTalAka mamAM A rIte dIrgha ucAraNa thAya che, eTale A vastu bAkInA mane mATe samajavI. (2) japa ekAMtamAM karave, jethI manane ekAgra karI zakAya. (3) japa anidrita thaIne kare, eTale ke japa karatAM. UMghanAM jhokAM AvI na jAya tenI kALajI rAkhavI. (4) jaya svastha manavALA thaIne kara. asvastha citta japa karavAthI hRta, vilaMbita vagere deze Ave che ane vakhate bhaMga paNa paDe che. (5) jaya maunapUrvaka kare, eTale ke te vakhate kaI paNa belavuM nahi. (6) japa manathI kare, eTale upAMzu ke mAnasa. japane Azraya le. je mAtra manavRttithI svasavedanarUpa japa thAya te ghaNe ja uttama. have maMtrajapa karatAM kaI kaI bAbate varjavI joIe, te jaNAvIzuM tatramAM kahyuM che ke AlasyaM jRmbhaNaM nidrAM kSutaM niSThIvanaM bhayam / nIcAMgasparzanaM, kopaM, japakAle vivarjayet / / japa karatI vakhate ALasa maraDavI nahi, bagAsu khAvuM nahi; niMdrA karavI nahi chIMka khAvI nahi, khAre
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 maMtravijJAna khAvA nahi ke thUMkavuM nahi, bhayabhIta thavuM nahi, nIcenAM aMgAne spaza karavA nahi ke koI para kApa karavA nahi' Ama chatAM jo A doSanu sevana thAya te phrI Acamana, aMganyAsa, prANAyAma tathA sUrya, agni ke brAhmaNanuM darzana karI khAkI rahyA hAya, te japa pUrA karavAnA vidhi che. A uparAMta nta paNu keTalAka niSedhA matravidyAe pharamAvyA che. jema ke (1) zIvelAM vaDyA paherIne maMtrajapa karavA nahi. teja kAraNe maMtrasAdhako eka khetI paherIne tathA bIjI zvetI ke zAla vagere ADhIne maMtrajapa kare che. (2) nagna thaIne maMtrajapa karavA nahi (3) vALa khullA rAkhIne matrajaya karavA nahi, arthAt japa karatAM pahelAM tene khAMdhI levA joI e ane malina hAya te dheAI ne svaccha karI levA joIe. (4) anya manuSyA kheDelA heAya tyAM besIne maMtrajapa karavA nahi. (5) zarIra ke hAtha apavitra hoya te maMtrajapa pharavA nahi. (6) vAteA karatAM maMtrajapa karavA nahi. (7) Asana bichAvyA vinA matrajapa karavA nahi. lAkaDAnI pATa ke pATalA para garama'vajranuM' Asana bichAvIne maMtrajapa karavA STi' che. keTalAka haraNanuM cAmaDuM, vAghanuM cAmaDuM
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanA prakAra tathA niyamo -189 vagere paNa Asana tarIke bichAve che. Ama karavAthI maMtrazakti cAlI jatI nathI evI paraMparAgata mAnyatA che. sutarAu vastranuM Asana ISTa nathI , , , , , (8) gamana samaye maMtrajapa kara nahi, kAraNa ke e vakhate javAnI utAvaLa hoya che, eTale maMtrajapa barAbara thavAnI saMbhAvanA nathI , (9) zayanasamaye maMtrajapa kare nahi. AMkhamAM UMgha. bharAI heya ane maMtrajapa karavA jaIe te e barAbara thAya nahi ane thoDI ja vakhatamAM cheDI devo paDe. * (1) bhejanasamaye maMtrajapa kara nahi; kAraNa ke te vakhate mane barAbara ekAgra thaI zakatuM nathI. (11) bhramitacitta maMtrajapa kare nahi. (1ra) be hAtha tathA mastaka DhAMkyA vinA maMtrajapa. kara nahi , , , (13) bhargamAM besIne maMtrajapa karave nahi. (1) aMdhakAravALA sthAnamAM besIne maMtrajapa karo. nahi, A sUcanA sAmAnya sAdhaka mATe samajAvI, kAraNa ke mahAna sAdhake mATe te parvatanI guphA vagerenuM vidhAna che. (5) cAmaDAnAM DAM paherIne maMtrajapa kare nahi. (16) page lAMbe pasArIne" maMtrajapa kare nahi (17) utkaTa Asane besIne japa karave nahi.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 maMtravijJAna (18) cAkASTha, pASANu ke mRttikA para besIne maMtrajapa kare nahi. mAnasajapa sarva sthAnamAM ane sarva avasthAmAM karI zakAya che. tema karavAmAM kaMI dekha nathI. maMtrajapa karatI vakhate sukhAsana, padmAsana ke anya je sAdhana vihita hoya te aMgIkAra karavuM. AsananI upacegitA aMge eka anubhavI kahe che ke "zarIra ane manane saMbaMdha che. zarIra e vAsaNanA sthAne che ane mane e pANInA sthAne che. zarIra caMcaLa bane te tenI asara mana upara paNa thAya che, arthAt mana paNa caMcaLa bane che. tethI sAdhanAnI zarUAtamAM Asana bAMdhavuM ja joIe. A AsananI sthiratAne AdhAra kherAkanI zuddhi upara che. tethI sAdhake pitAnI prakRtine anukUla sAtvika ane mita khorAka levuM joIe. UMdarInuM pAlana avazya karavuM ghaTe. bhAre taLelA ane mazAlAthI bharapUra padArtho na levA joIe. uparAMta ochAmAM ocho sAMjanA bhejanane meha choDI devo joIe. A graMthanA pariziSTamAM maMtrasAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlA vagerenI vicAraNu" nAmane * jamatI vakhate udarane thoDe bhAga UNe-khAlI rAkhavo te UdarI nAmanuM tapa gaNAya che. tAtparya ke sAdhake peTa ThAMsIne jamavuM nahi, akarAMtiyA thaIne bhojana karavuM nahi, paNa bhUkha karatAM ciDuM chuM. ja jamavuM.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanA prakAra tathA niyama 19t eka lekha ApavAmAM Avye che. temAM Asana saMbaMdhI keTalIka upagI vicAraNA che, eTale ahIM tenuM vizeSa vivecana na karatAM e lekhanuM manana-parizIlana karavAnI bhalAmaNa karIe chIe. maMtrajapa karatI vakhate dizAne vicAra paNa Avazyaka che. je vazIkaraNArthe maMtrajapa karavAnuM hoya te pUrvAbhimukha esavuM, mAradika abhikarma karavuM hoya te dakSiNAbhimukha beisavuM, dhanalAbha vagere mATe pazcimAbhimukha besavuM ane zAMti-tuSTi mATe uttarAbhimukha besavuM. A vidhi-niSedha lakSamAM rAkhave. te anusAra japa karavAthI maMtrasiddhi sAvara thAya che.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] japanI gaNanApaddhati thavA e ja kalI hoya te ja rIsAlA dareka maMtranA vidhi, AjhAya ke kAma nI - saMkhyAnuM vidhAna kareluM hoya che. teTalA japa pUrA karavAthI maMtrasiddhi thAya che, anyathA naDi. dAkhalA tarIke gaNavAlAkha japathI maMtrasiddhi kapalI ya te barAbara vAlAkha jaya thavA joIe temAM bhUla ke gaphalatathI hAra-be hajara ochA gaNIe ke pAMca-paMdarane phera rAkhI daIe te cAle nahi, aTakaLa ke anumAnothI keTalIka bAbatamAM kAma cAle che. paNa maMtrasAdhanAmAM tema cAlatuM nathI, athAt temAM dareka vastu dareka kriyA khUba sAIpUrvaka karavAnI heya che ane e rIte japanI saMkhyA paNa barAbara gaNavI ja paDe che. agnipurANamAM kahyuM che ke "gaNatarI vinAnA japa aphaLa che." anyatra ema jaNAvyuM che ke "gaNatarI vinA thayelA japanuM la rAkSase grahaNa kare che, tethI sAdhakane phala maLatuM nathI, A kAraNe sujJa manue japanI saMkhyA avazya gaNavI joIe."
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI gaNanApaddhati 193 ApaNe japa karatAM jaI e ane tenI saMkhyA gaNatAM jaIe e tA ane nahi. emAM te sakhyAnA paNa japa thAya ane vastunuM svarUpa badalAI jAya, tethI ma`travizAradoe te mATe mAlAnuM sAdhana nakkI karelu che, mAlA jema bhUSaNeAmAM mahattvanuM sthAna dharAve che, tema maMtrasAdhanAmAM paNa mahattvanuM sthAna dharAve che. alabatta, A anenuM svarUpa judA prakAranu hAya che, paNa temanI mahattAmAM kAMI phera nathI. mAlAnA mukhya prakAza traNa che: (1) varNamAlA, (2) karamAlA ane (3) akSamAlA. A traNeya prakAro saMbadhI tatragraMthAmAM vizada vivecana thayeluM che. vaNu mAlA mAtRkAvaNunA tamAma vA tathA kSakAranA AdhAra laIne japasakhyAnI gaNanA karavI, tene varNamAlA kahevAmAM Ave che. tenI rIta evI che ke dareka vaNa ne anusvArathI ' yukta karavA ane tene matranA cheDe lagADavA. tyArabAda kSa ne kSa karI tenA meru manAvavA. A rIte leAma eTale sIdhI AvRtti karatAM kula 50 japa thAya. pachI tenI vilAma AvRtti karavI, eTale ke te adhA akSarAne ulaTA krame maMtranI pAchaLa lagADavA ne e rIte japa pUrA karavA, eTale. 100nI sakhyA pUrI thAya. have jo 108nI sakhyA pUrI karavI heAya te leAma-nilAma AvRtti pachI aSTavanI eka AvRtti karavI. aSTavagamAM lagna = = TM ja ca ane L 13
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 mA~travijJAna vAMne paNa rAnI gaNanA karavAmAM Ave che. A badhA anusvArayukta karIne ja khAlavAnA hAya che, eka dAkhale levAthI A vastu vadhAre spaSTa thaze. dhAro ke OM namaH zivAya ' e maMtranA varNamAlA vaDe 108 japa karavA che, te te A rIte thaze : OM namaH zivAza a OM namaH zivAya a OM namaH zivAya i~ A rIte 16 svara khelAtAM jaya saMkhyA 16 nI thaze. tyArabAda ae huM n ane chevaTe 4 lagADatA e saMkhyA 50 sudhI pahoMcaze. tyArabAda lagADavAmAM Avaze paNa tenI gaNatrI karavAnI nahi. tyArabAda OM OM OM vaM zuM khAdi -vyaMjanA tathA : jai jai o Adi svaro ulaTA krame lagADatAM bIjA 50nI sakhyA thaze ane e rIte japasaMkhyA 100nI pUrI thaze. tyArakhAda 'OM namaH zivAya a' OM namaH zivAya ? e rIte aSTavanI AvRtti karavAthI arAbara 108nI sakhyA pUrI thaze. keTalAka maMtravido kahe che ke zivazakatyAtmaka kuMDalinI sUtra dvArA A mAlA guMthAyelI che ane brahmanADInI madhyamAM kamalataMtu jevI sUkSma ane zuddha vanI citriNI nAmanI nADI che, te A varNamAlAnI graMthirUpa che. e game tema hAya paNa varNamAlAnA pratyeka vahunA jaya mAtranI siddhi
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI gaNanApaddhati 195 mATe madadagAra manAyele che, eTale A rIte maMtrajapa karavA STi che. A paddhati guruparaparA dvArA prApta thAya che ane cittasthiratA mATe viziSTa sAdhako dvArA upayogamAM levAya che. karamAlA kara eTale hAtha. tenI AMgaLInA veDhAnA upayoga karIne japasakhyA gaNavI, te karamAlA kahevAya che. taMtra thAmAM kahyuM che ke nityaM japaM kare kuryAd, na tu kAmyamabodhanAt / kAmyamapi kare kuryAn mAlAbhAve'pi sundari // he pAva tI ! maMtrasAdhake je nitya japa karavAnA hoya che, te karamAlA vaDe karavA joIe, paraMtu karmanuM svarUpa jANyA vinA kAmya japa karamAlA vaDe karavA nahi. Ama chatAM karmane cAgya mAlAnA abhAva hoya. eTale ke prayatna karavA chatAM maLI zake nahi te kAmya japa paNa karamAlA vaDe karI zakAya che." karamAlA vaDe japa karavAnA sAmAnya niyama evA che ke japa karatI vakhate hatheLI jarA sAcavI joI e ane hAthanAM AMgaLAM thADAM vAMkAM vALavA joI e tathA pratyeka AMgaLI eka bIjAnI sAthe joDAyelI rAkhavI joIe. tAtka ke be AMgaLIonI vacce aMtara rAkhavu joie nahi. jo AMgaLIe vacce aMtara rAkhavAmAM Ave te temAMthI japa nIkaLI jAya
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna che, arthAta tenI zakti naSTa thAya che ane dhAryuM phaLa maLatuM nathI. vaLI karamAlAne upayoga karatAM jamaNo hAtha hRdaya samakSa ane DAbe hAtha DAbA DhIMcaNa para rAkhavuM joIe, temAM jamaNe hAtha vastrathI DhAMka joIe. vasa DhAMkyA vinA maMtrajapa kare ucita nathI, te ja kAraNe sujJa sAdhake gomukhIne upaga kare che. jamaNA hAthe japa kara ane DAbA hAthe saMkhyA gaNavI e maMtravidone upadeza che, tethI ja hRdaya samakSa baMne hAtha vastra DhAMkIne rAkhavAnA che. hAthanI dareka AMgaLInuM viziSTa nAma che, te sAdhake jANI levuM joIe, anyathA maMtravidoe kareluM vidhAna barAbara samajavAmAM Avaze nahi. aMgUThAnI pAsenI AMgaLIne tarjanI kahevAya che, pachInI AMgaLIne madhyama kahevAya che. kAraNake te pAMca AMgaLIonI madhyamAM AvelI che, tenI pAsenI AMgaLIne anAmikA kahevAmAM Ave che ane TacalI AMgaLIne kaniSThA ke kaniSThikA kahevAmAM Ave che. karamAlAmAM jamaNA hAthane upaga karavAnuM hoya che, temAM A kema ulaTa samaje, eTale ke jamaNe hAtha savaLa karIne sanmukha rAkhIe te prathama kaniSThA, bIjI anAmikA, pachI madhyamA, pachI tarjanI ane chevaTe aMguTho Ave che. '; calI AMgaLInA agrabhAgathI zarU karIne aMgUThAnA mULa sudhImAM 15 veDhA Ave che, tethI tenI 7 vAra gaNanA karIne TacalI AMgaLInA 3 veDhA pharI gaNue te 108nI saMkhyA pUrI thAya che. (1547 = 105 + 3 = 108),
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI gaNanApaddhati 17 paNa maMtrajapamAM A rIte gaNanA karavAno niSedha che. te mATe viziSTa paddhatine anusaravI paDe che. puruSadevatAnA japa karatI vakhate karamAlAmAM tarjanI, anAmikA ane kaniSThA AMgaLInA traNa traNa veDhA, ane madhyamA AMgaLInuM eka tuM levuM joIe ane madhyamA AMgaLInA uparanA be veDhAne merurUpa samajavA joIe. vaLI anAmikAnA vacalA veDhAthI japane AraMbha kara joIe ane kaniSThA AMganIthI kame krame tarjanInA mULa veDhA sudhI je daza veDhA che tenA vaDe japane AgaLa vadhAravuM joIe. A rIte jyAre eka se japa pUrA thAya tyAre anAmikAnA mULa veDhAthI AraMbha karIne kaniSThA AMgaLIthI kramapUrvaka tarjanInA madhya veDhA sudhInA ATha veDhA sudhI japa karI 108nI saMkhyA pUrI karavI joIe. nIcenA be yatranuM nirIkSaNa karavAthI A vastu vadhAre spaSTa samajAze : puruSadevatAnA ja5 gaNavAnI rIta yaMtra pahelo A rIte 10 AvRtti 9 | karavAthI 100 japanI saMkhyA pUrI thAya. T kaTa a ma tao ko-kaniSThakA. ao-anAmikA. mo-madhyamAM. to-tarjanI.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 4 p 2 pa -- - o OM 4 1 2 . 30 ma ' 30 a ma ta zrI devatA ke zaktidevInA japa karamAlAthI karatI vakhate anAmikA AMgaLInA madhyaveDhAthI zarU karI kaniSThAdi krame madhyamA AMgaLInA traNa veDhAM ane tajanI AMgaLInA mULa veDhA, e rIte daza veDhA sudhInA japa karavA joIe ane aSTottarazata (108) nI saMkhyA pUrI karavAnI hAya te yukti paddhatie 100 nI gaNanA karyAM bAda anAmikAnA mULa veDhAthI AraMbha karIne kaniSTakAdikrame madhyamA AMgaLInA mULa veDhApayata japa karavA joIe. nIcenA e ya Mtranu nirIkSaNa karavAthI A vastu vadhAre spaSTa thaze - strIdevatAnA japa gaNavAnI rIta yatra pahelA me ha 8 9 yaMtra khI ma 7 . ru 10 maMtravijJAna tu. A rIte mAkInA 8 japanI AvRtti karatAM 108 japa pUrA thAya. A rIte 10 AvRtti karavAthI 100nI japanI saMkhyA, pUrI thAya.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI gaNanApati 199 yaMtra bIje A rIte bAkInA 8 | 8 | japanI AvRtti karatAM 108 japa pUrA thAya. | - - japa pUrA thAya. ka ao ma. tao keTalAka saMpradAye puruSa ane strIdevatAne bheda karyA vinA nIce pramANe karamALAne upaga kare che : pa-1da-154 813 4-171-21 su | 9-12 -18-19ii. 10-11 jaina matrAnAcamAM karamAlAnA japa age navAvarta, zekhAvata Adi paddhationuM nirmANa thayeluM che, te paNa ahIM dhyAnamAM rAkhavA egya che. zrI namaskAra mahAmaMtrane 108 vAra japa karavo hoya te jamaNA hAthe naMdyAvatathI bAranI saMkhyA gaNavAmAM Ave che ane zaMkhAvathI DAbA hAthe navanI saMkhyA gaNatAM 1249 = 108nI saMkhyA pUrI thAya che. te A rIte -
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 maMtravijJAna DAbA hAthe zaMkhAvarta jamaNA hAthe baMdhAvata 7 8 9 10 | 3 4 5 12 ( 6 1 2 11 1 2 7 6 11 5 4 3 12 1 1 8 9 10 tao ma. a0 ke a0 matao DAbA hAthanI gaNanAmAM zaMkhanA je aMdara paDa Avarta thAya che, eTale te zaMkhAvarta kahevAya che ane jamaNa hAthe gaNanA karatAM navAvarta sAthiyAnA pAMkhaDA je aMdara jaIne bahAra nIkaLato Avarta thAya che, eTale te navAvarta kahevAya che. nIcenI AkRtio A vastune spaSTa kare che ? zaMkhAvata navAvarta akSamAlA akSa eTale maNake ke pAze. tenA vaDe je mAlA banAvelI hoya te akSamAlA kahevAya che. A mAlA japa gaNanA karavA mATe sahuthI vadhAre saraLa sAdhana che, tethI lekAmAM tene adhika pracAra che. te japamAlikA, japamAlA ke mAtra mAlA tarIke paNa oLakhAya che.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI gaNanApaddhati 20 * akSamAlAo aneka prakAranI hoya che ane phaLanI apekSAe temAM taratama bhAva hoya che. agnipurANumAM kahyuM che, ke : hiraNyaratnamaNibhirjaptvA zataguNaM bhavet / sahasraguNamindrAkSaiH pramAkSarayutaM bhavet // niyutaM vApi rudrAkSairbhadrAkSastu na sNshyH| / putrajIvakajApasya parisaMkhyA na vidyate // "suvarNa, ratna ane maNinI mAlA vaDe japa karavAthI gaNe lAbha thAya che, IndrAkSanI mAlA vaDe japa karavAthI hajAragaNe lAbha thAya che ane kamalabIjanI mAlA vaDe japa karavAthI daza hajAragaNuM lAbha thAya che. * rudrAkSa ane bhadrAkSanI mAlA vaDe japa karavAthI daza lAkha gaNe lAbha thAya che ane putrajIvakanI mAlA vaDe karela japUtuM phaLa saMkhyA vaDe gaNI zakAtuM nathI. tAtparya ke A mAlAo uttarottara vadhAre sArI che ane vizeSa phale ApanArI che." keTalAka taMtramAM zaMkhanI mAlAne vAMchita phala ApanArI kahI che ane tenA abhAve TikkI mAlAne upayoga karavA jaNAvyuM che. , '' - A sivAya suktA (motI), rajata (cAMdInA maNakA), raktacaMdana (ratAMjalI), kuzagraMthi, sUtragraMthi vagerenI mAlA
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 maMtravijJAna enA ullekha paNa Ave che, tema ja senA cAMdI ane trAMbAnA tAramAM guMthIne paNa mALA banAvavAne vyavahAra che. suMThamAlatatramAM kahyuM che ke "trIza maNakAnI mAlA aizvaryaprada che, pacIza maNakAnI mAlAthI mokSa prApta thAya che, cauda maNakAnI mAlA bhukti ane mukti bane Ape che, paMdara maNakAnI mALA mAraNa, mohana, ucATana, staMbhana, vazIkaraNa, dhana ane aMjananA anuSThAnamAM upayogI che. pAkAsiddhi ane maMtra-yaMtrasiddhi mATe eka se maNakAnI mAlA joIe, paNa samasta kAmanAonI siddhi mATe 108 maNakAnI mAlA vaDe maMtrajapa karavA joIe. anya taMtragraMthamAM ema paNa kahyuM che ke "pacIza maNakAnI mALAthI mekSa, sattAvIza maNakAnI mALAthI puSTi, triIza maNakAnI mAlAthI dhanasiddhi ane pacAsa maNakAnI mAlAthI maMtrasiddhi thAya che ane 108 maNakAnI mAlAthI sarvakAmanA paripUrNa thAya che." 108 maNakAnI mAtAnuM mAhAsya sahuthI adhika hevAne kAraNe Aje moTA bhAge 108 maNakAnI mAtAne ja upaga thAya che. mALA banAvavA mATe sUtara ane rezama bannenA derA kAmamAM laI zakAya che. temAM dhaLA derA vaDe zAMti, rAtA dorA vaDe vazIkaraNa ane kALA dorA vaDe mAraNa Adi karma thAya che.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ japanI gaNayApaddhati 2014 A mALAo che, mAtRkAvarNa athavA $ bIjane. japa karatAM banAvavAnI haiya che. mALAnI madhyamAM rahelA meTA maNakAne meru ke sAkSI kahevAmAM Ave che. keTalAkanA matathI je mALAmAM maNake parivyA pachI brahAgraMthi eTale gAMTha, mArelI hatI nathI, te maMtrajapa karavAne gya nathI. gautamIya taMtramAM kahyuM che ke-- mukhe mukhastu saMyojya, pucche pucchastu yojayet / gopucchasadRzImAlA, yadvA sarpAkRti: zubhA // "maNakAnA mukha sAthe mukha ane puccha sAthe pucha meLavIne mALA parevavI joIe. gapuccha ane sapakRti. mALA zubha che. rudrAkSane upale bhAga ane nIcale bhAga pucchakahevAya che. bIjA maNakAomAM je bhAga sthUla eTale meTe. hAya, te mukha ane sUkSama eTale pAtaLA hoya, te puccha kahevAya che. je mAlAmAM prathama meTA maNakA ane pachI. keme krame nAnA maNakA paravelA heya, te puccha jevI. eTale gAyanA pUMchaDAnA AkAranI lAge che ane vacce. meTA maNakA tathA bane bAju nAnA maNakA heya, te sapakRti eTale sApanA AkAra jevI lAge che? ' paraMtu Aje te maMtrajapa mATe mukhyatve maNakAvALI mAlAo ja banAvavAmAM Ave che ane temAM koI doSa hoya, ema ame mAnatA nathI. kAla ane kSetrane anusarI keTalAMka
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20Y. maMtravijJAna parivartana avazya thAya che. temAM mULabhUta siddhAMtane bAdha na AvatuM hoya evuM parivartana svIkAravAmAM harakata nathI. sayAmalatamAM kahyuM che keaprtisstthitmaalaabhirmnnN japati yo nrH| sarva tanniSphalaM vidyAt kruddhA bhavati devatA // je manuSya-sAdhaka apratiSThita mAlA vaDe maMtrane japa kare che, tenA upara devatAo krodhAyamAna thAya che. tenA maMtrajapa niSphala jANavA. tAtparya ke vidhipUrvaka mAlA taiyAra thayA pachI tenI pratiSThA karavI joIe. mAlApratiSThAne vidhi A pramANe samaje. prathama - pIpaLAnAM nava pAMdaDAM laI tenI padhrAkAra racanA karavI arthAt tene paDiye banAva. pachI temAM paMcagavya mUkavuM. paMcagavya eTale gAyanA dUdha, dahIM, ghI, mUtra tathA chANane ekatra karIne banAvelI vastu. pachI temAM mALAne DUbADavI, paNa meru pitAnA hAthamAM pakaDI rAkho. tyAra bAda zuddha jalathI prakSAlana karIne tene dhoI nAkhavI ane aguru, kapUra, caMdana, -dhUpa vagerethI vAsita karIne tene DAbA hAthamAM mUkavI. pachI 108 vAra maMtrajapa kara. pachI tenI prANapratiSThA karavI - eTale ke upAsya devatAnuM AvAhana karI, mUla maMtra vaDe -pAMca vAra abhimaMtrita karI 108 vAra ghInI Ahuti ApI hama kare. pachI gurune dakSiNA arpaNa karI e mALAne
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2014 japanI gaNanApaddhati - praga kara. je maMtra vaDe mAlAne saMskAra thaye heya, te. ja maMtrajapa mATe tene upaga kare. saMpradAyabhedathI A vidhi anya prakAre paNa saMbhave chepaNa mukhyatve tenuM svarUpa A prakAranuM jANIne te pramANe pratiSThA karavA tarapha lakSya ApavuM. tatvathI te bhAvakRddhi mATe ja A badhA saMskAra karavAnA che, eTale A badhI kriyA bhAvapUrvaka karavI. bhAva vinA ke maMtra-taMtra kAma ApatA nathI, e vAta sarvadAkhyAlamAM rAkhavI. maMtrajapa jeTalA divasamAM pUre karavuM hoya tenApramANamAM tene pratidina japa karavuM ane te pramANe mAlAe. gaNavI. keTalI mAlAo gAI te khyAlamAM rAkhavA mATe cAMdInA maNakA ke kamaLakAkaDI ke chevaTe kAgaLa para lakhI rAkhelA. AMkaDA cekavAne khyAla rAkhave. dAkhalA tarIke rajanA2160 japa karavAnA heya te 20 mAlA gaNavI joIe. eTale dareka mALA gaNyA pachI cAMdIne eka maNako ke eka kamaLakAkaDI bAjue mUkavI. athavA eka kAgaLa para nIce. mujaba AMka lakhI rAkhyA hoya tenA para nIce mujaba nizAna karatAM javuM.: W1 4
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20t 7 . 9 10 11 12 14 15 11 13 17 18 19 maMtravijJAna 20 A rIte pratidina karelA japanI sa khyA gaNIne niyata samayamAM japasakhyA pUrI karavAthI abhISTanI prApti thAya che.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] jaya saMbaMdhI vizeSa vicAraNA jaya saMbaMdhamAM hajI keTaluMka samajavA-vicAravA jevuM che, te prastuta prakaraNamAM rajU karavAmAM AvyuM che. pAThakesAdhakane te jarUrI mArgadarzaka nIvaDaze. japa yathArtha-zuddha tyAre ja thaya gaNAya ke jyAre te akSarazuddhi, uccArazuddhi, kriyAzuddhi ane bhAvazuddhipUrvaka thayele heya. jema azuddha davAnuM sevana karavAthI roga maTate nathI, paNa navI upAdhi pedA thAya che, tema azuddha japa karavAthI kaMI phala maLatuM nathI, paNa viparIta pariNAma Ave che. kadAca viparIta pariNAma na Ave te paNa samaya ane zaktine vyaya te thAya ja che ke je keI sujJa manuSyane paravaDe tema nathI. maMtra e akSaranI racanAvizeSa che, eTale temAM amuka akSare hoya che. te ja pramANe tene japa kara joIe. temAM eka paNa akSara ApAcho kara nahi ke
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna ekane badale bIje bole nahi. te ja rIte tenA kAnA, mAtrA ke mIMDAmAM kaMI pheraphAra thavA de nahi, tene akSarazuddhi kahe che. je AmAMnuM kaMI paNa bane te akSarazuddhine bhaMga thaye gaNAya ane te ja azuddha lekhAya. 30 thI chI chI e pramANe maMtrAkSa hoya ane ApaNe che chU zrI zI balIe ke zI phrI zrI elIe te e ApaNe maMtra azuddha gaNAya. yaMtramAM amuka amuka sthaLe cAvIo hoya che, te AghIpAchI karIe te e ya kAma Ape che kharUM ? ahIM paNa ema ja samajavuM, eTale ke maMtrAkSaranA koI paNa akSarane Agha-pA karanahi ame eka mitranA mukhethI sAMbhaLyuM che ke eka sAdhaka vArANasImAM gaMgAjInA jaLamAM UbhA rahIne bhairavamaMtrane japa karate hate. tenA keTalAka divasanA maMtrajapanA prabhAve bherava prasanna te thaye, paNa e vakhate sAdhakanA mukhamAMthI rakSA rahAne badale mA mA evA akSare bolAtA hatA alabatta, lakSya nahi rahevAne lIdhe ke zUnyamanaktAne kAraNe Ama banyuM hatuM, paNa bharava te ema ja samajo ke kaI paNa kAraNe te mane bhakSaNa karI javAnuM kahe che, eTale te sAdhakanuM bhakSaNa karI ne ane tenAM so varSa pUrAM thaI gayAM - kadAca A vAta kalpita paNa hoya, paraMtu varNavyatyaya eTale ekane badale bIjo akSara AvI javAthI ke anartha thavA saMbhava che, te A vAta parathI barAbara samajI zakAya che.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ japa saMbadhI vizeSa vicAraNA ra02 "dhIre' padanuM "dhIza' pada thatAM eka rAjakumArane bhaNAvavAne badale tenI baMne AMkhe pheDI nAkhI tene aMdha banAvavAmAM AvyuM hatuM, e kathA prasiddha che. pAvanamAMthI kAne nIkaLI jAya te pavana bane ane nagaranA prathama akSaramAM bhUlathI kAne caDI jAya te nAgara bane. te ja rIte vaMdanamAMthI anusvAra uDI jAya te vadana bane ane jaganA prathama akSara para bhUlathI anusvAra caDI jAya te jaMga bane. tAtparya ke akSaranI racanAmAM kaMI paNa pheraphAra thAya te tene artha pharI jAya ane maMtra azuddha bane. ahIM e spaSTatA paNa jarUrI che ke je maMtrAkSare che, te maMtradevatAnI mUrti che. temAM kaMI paNa pheraphAra thAya te maMtradevatAnI mUti vikRta ke khaMDita thAya, eTale akSarazuddhi mATe pUrepUrI kALajI rAkhavI ghaTe che. je akSara ke padane ucAra je rIte karavuM ghaTe, te. rIte ja kare, paNa anyathA na kara, tene uccArazuddhi kahe che. saTa nuM phAsTa bolIe ke sane uccAra zar karIe te anartha thAya che. ane eTale samasta ane zAstra eTale TukaDe. tA eTale ekavAra ane 2 eTale chANa ke viSTA. vaLI DhaMkAne badale paheLo uccAra karIe ke paheLAne bale TUMka uccAra karIe te paNa arthamAM meTo kupha paDI jAya che. geLa eTale vartela ane geLa eTale zeraDInA rasamAMthI banele eka mIThe padArtha. athavA bUTa eTale jeDA ane buTa eTale kAnane nIcene bhAga, 14
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 maMtravijJAna A ja rIte chUTA akSarane bhegA karIe eTale ke tene joDAkSara ke saMyuktAkSara banAvIe ane joDAkSara ke saMyuktAkSarane chUTA pADIne belIe te paNa ucAra azuddha za gaNAya che. vijayAne badale vijyA belIe ke caraNane badale carNa belIe te azuddha che ane jene badale dalI ke hI ne badale vANI bolIe te paNa azuddha che. vizeSamAM jene uccAra dhuta karavAne kaho hoya tene ucAra huta ja karavo joIe. tyAM dIdhuM ke hasva uccAra cAle nahi. dAkhalA tarIke zorUm lakhyuM hoya te tyAM zone uccAra stuta karIne pachI bola joIe. tyAM mAtra jo evuM belIe to e zuddha gaNAya nahi. rUne aMka huta uccAraNa sUcave che. hajI A saMbaMdhamAM thoDuM kahevAnuM che. kaI paNa maMtrAkSa mAtra heTha phaphaDAvIne belIe e vaikharI vANIne proga che, kaMThamAMthI belIe e madhyamAM vANune praga che ane nAbhimAMthI svara kADhIne bolIe e pazcaMtI vANIne prAga che. temAM prathama prayoga kenika che, bIje madhyama che ane trIje uttama che. vAstavamAM A trIjA prakAra vaDe maMtroccAra karavAthI ja egya kaMpana (Vibrations) thAya che ane tenuM pariNAma suMdara Ave che. pAThazALAomAM keTalAka mane pATha ApavAmAM Ave che, paNa tenuM uccAraNa zIkhavavAmAM AvatuM nathI. dharmaguruo taraphathI prApta thatA mamAM paNa moTA bhAge A ja dazA
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21: japa saMbaMdhI viziSTa vicAraNA hoya che. pariNAme maMtroccAraNanI bAbatamAM aMdhera cAle che, paNa te badhAne keke paDI gayuM che, eTale te saMbaMdhI khAsa UhApoha jovAmAM AvatuM nathI. A deza kharekhara! zocanIya che. je maMtra ane maMtrazAstranI punaH pratiSThA karavI hoya te tenI uccAraNapaddhati sudhAravI joIe ane tene saMpUrNa zAstrIya kakSAe mUkavI joIe. A badhuM te prAsaMgika kahyuM, paNa temAMthI sAdhake eTale sAra levAne che ke japa karatI vakhate dareka maMtrapadane uccAra zuddha karave je rastI vase thI sAdhu Asana, dizA, kAla tathA sudrAdine vidhi sAcavIne je japa karavAmAM Ave che, te kiyAzuddha japa kahevAya che. temAM je prakAranI mAlA ISTa hoya te ja levI joIe ane te pratiSThita karelI hovI joIe. sAmAnya rIte mALA madhyamAM ke tarjanI AMgaLInA madhya veDhA para rAkhIne pheravavAnI hoya che, ane kAmyabhedathI anya AMgaLInA veDhA para rAkhIne paNa pheravavAmAM Ave che, te bahu jhaDapathI paNa nahi ane ahe dhImethI paNa nahi evI madhyama gatie pheravavI joIe. vaLI te vakhate nakhane sparza na thAya, tenuM paNa khAsa dhyAna rAkhavuM joIe. vizeSamAM relavenA pATA para gADInAM be paiDAM sarakhI gatie cAle che, tema maMtra ane mALAnA maNakA sarakhI gatie cAlavA joIe. vadhAre spaSTa kahIe te eka maMtra
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 matravijJAna AlAya ane eka maNakA phare tema karavu joIe. jo maNukA jhaDapathI krU ane maMtrapadA pAchaLa rahI jAya ke maMtro jhaDapathI khelAya ane maNakA pAchaLa rahI jAya te avyavasthA UbhI thAya che, je haragIjha icchavA cegya nathI. japa ane tyAM sudhI ISTadevanI mUrti sAme besIne karavA joIe ane tema na bane te temanI chabI sAme rAkhIne karavA joIe. japa zarU karatAM pahelAM thADe prANAyAma karI levAnuM cUkva' nahi, japa cAlu thayA ke ADuM'- avaLuM jovAya nahi ke zarIranuM halana-calana karAya nahiM. merunnaDa sIdhA rAkhavA joIe ane Akhara sudhI te ja hAlatamAM esavu joI e. vaLI dRSTi ISTadeva sAme ja rAkhavI joI e ke nAsikAnA agrabhAga para sthApavI joI e. e vakhate mIjA koI sAthe vAta karAya nahi ke IzArA karIne amuka kArya karavAnuM sUcana ApI zakAya nahi. zarIrane AsanathI baddha karavuM ane vANIne maMtrajapathI baddha karavI. vaLI japa upAMzu ke mAnasa ja karavA, eTale kyA maMtranA japa karIe chIe, te anya koI jANe nahi ke sAMbhaLe nahi, ja paraMtu A traNeya zuddhi karatAM vadhAre mahattva bhAvazuddhinuM che. anya zabdomAM kahIe teA akSarazuddhi hAya, uccArazuddhi hAya kriyAzuddhi paNa hAya, paraMtu bhAvazuddhi na heAya teA e japane zuddha kahI zakAtA nathI. rasavatImAM vividha prakAranAM vyaMjanA nAkhelA hAya, paNa lUNa (mIThuM) nAkhyuM na heAya tA e rasavatI svAddiSTa thAya kharI ? athavA mukhaDuM caMdramA
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 japa saMbaMdhI vizeSa vicAraNuM jevuM gALa hoya, AMkhe aMbuja pAMkhaDI jevI manahara hAya ane kayALa anerI AbhAthI caLatuM hoya, paNa nAka naMdavAyeluM hoya, eTale ke tenuM TeravuM chedAI gayeluM hoya te ene suMdara kahI zakAze kharuM? tAtparya ke jenI jemAM Asa jarUra hoya, tenA abhAve te zuddha, suMdara ke prazastanI gaNanAmAM AvatuM nathI. maMtravizArada mahApuruSoe kahyuM che kebhujaapaat tathA homAt kaaykleshaadivistraiH| ja mAna vinA citra-mannA thatA "bahu jAya, ghaNA prakAranA hima tathA aneka prakAranA zArIrika kaSTo veThavAthI zuM ? je bhAva na hoya te deva, yaMtra ke maMtra phalaprada thatA nathI.' vaLI ema paNa kahyuM che ke- bhAvena labhate sarva, bhAvena devadarzanam / bhAvena paramaM jJAnaM, tasmAt bhAvAvalambanam / / bhAvathI sarva prakAranA lAbha maLe che, bhAvathI devatAnAM darzana thAya che ane bhAvathI. parama jJAna maLe che, tethI bhAvanuM avalaMbana laIne kArya karavuM joIe.' * bhAva eTale aMtarane ullAsa, umaMga, utsAha, rasa e badhA tenA paryAyazakhyo che. je kArya aMtaranA ullAsathI karIe temAM raMga jAme che ane tenuM pariNAma suMdara Ave che, jyAre aMtaranA ullAsa vinA zunya haiye-zUnya mane,
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 maMtravijJAna mAtra karavAnI khAtara je kArya karIe, temAM raMga jAmata nathI ane tenuM pariNAma suMdara AvatuM nathI. ApaNuM jiMdA vyavahAramAM tathA pravRttiomAM tenA dAkhalA aneka jovAmAM Ave che. vaLI e paNa khyAlamAM rAkhavA jevuM che ke eka kArya kharekhara kaThina hoya, paNa te aMtaranA ullAsathI karyuM hoya te kaThina lAgatuM nathI, jyAre eka kArya DuM kaThina heya paNa aMtaranA ullAsa vinA karyuM hoya te e vadhAre kaThina lAge che. tethI jarUranuM e che ke maMtrasiddhi mATe pUjA, dhyAna, japa Adi je kaMI karIe, te bhAvaLaddhipUrvaka ja karIe. bhAvazuddhine bIje artha manazuddhi thAya che, te paNa ahIM vicAraNIya che. manaHzuddhi eTale mananI pavitratA. tenuM saMpAdana karavA mATe mala ane vikSepa e baMne do dUra karavAnI jarUra rahe che. malina vicAre tathA malina lAgaNuM ethI raMgAvuM te maladoSa kahevAya che ane ciMtanIya viSaya badalAyA ja kare te vikSepa kahevAya che. tAtparya ke maMtrasAdhake japa karatI vakhate manamAM koI paNa malina vicArane pesavA de nahi ke tene anyAnya viSayamAM bhaTakta rAkhavuM nahi. ' eka maMtrasAdhaka mitra kahe che ke Ama te manane ThIka ThIka kAbUmAM rAkhI zakAya che, paNa jyAM pUjA, dhyAna ke japamAM besuM chuM tyAM koNa jANe kema! paNa na AvavAnA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ japa sabaMdhI vizeSa vicAraNA 115 vicAza AvI jAya che ane koIka vAra tA tenA humalA bahu mATe hAya che. AmAMthI khacavA zu karavu' ? te samajAtu nathI.' A sthiti khIjA paNa ghaNA sAdhakonI hAya che. kharI 'vAta tA e che ke janma-janmanA saMskArothI ApaNA AMtaramanamAM vAsanAenA saMcaya thayelA che, tenA lIdhe ApaNA manarUpI sarovaramAM judA judA bhAvA ane vicAronA tara MgA uThe che, temAMnA keTalAka ati malina, keTalAka malina, keTalAka sAmAnya, keTalAka zuddha tA keTalAka vizuddha paNa heAya che. paraMtu A bhAve ke vicArAne mATe bhAga malina heAvAthI ApaNuM mana milana thAya che ane tenI e malinatA dUra na karIe teA e malayukta ke apavitra rahe che. vairAgya, satsaMga, tapa, japa, dhyAna e badhA manazuddhinA mukhya upAye che ane te mAtra maMtrasAdhake ja nahi, paNa abhyudayanI IcchA ke abhilASA rAkhanArA sahu koI e ajamAvavA jevA che. mananA vikSepa ghaTADavA mATe tene eka vastu para ekAgra thavAnI Teva pADavI joI e. pANI prasaraNazIla che, eTale ke AjubAju prasarI javAnA svabhAvavALuM che, paNa tene ghaDAmAM rAkhyuM hAya. tA tyAM ja paDI rahe che ane tenI bahAra jatu nathI, tema ApaNuM mana vikSepayukta hevA chatAM je tene matrAkSara ke ma MtradevatAnI mUrti para 'ekAgra karIe ane dhIme dhIme e abhyAsa vadhArIe te zAMta ane sthira mane maMtrajapa karavAne zaktimAna thaI e chIe.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna eka taMtragraMthamAM kahyuM che ke "maMtrajapa vakhate mana anyatra hayaziva (matradevatA) anyatra hoya ane vAyunI gati paNa anyatra heya te kroDe japa karavA chatAM maMtranI siddhi thatI nathI. tAtparya ke maMtrano japa karatI vakhate mana, maMtra ane svara (zvAsa)e traNe saMvAdI sthitimAM rahevA joIe. vadhAre spaSTa kahIe te vara pramANe maMtrajapa karavuM joIe, te vakhate maMtradevatAnuM ja dhyAna dharavuM joIe ane manane temAM ja joDAyeluM rAkhavuM joIe. maMtrajapa zarU karyA pachI tene raMga lAga joIe, te ja niyata samaye ane niyama mujaba tene japa thaI zakaze. pachI te eve samaya paNa Avaze ke maMtrajapa karyo sivAya khAvuM, pIvuM, sUvuM, uDavuM, besavuM Adi kaMI paNa gamaze nahi. ahIM e paNa spaSTa karavA de ke maMtrajapamAM mana eMTI gayuM te e vakhate bIjuM kaMI paNa yAda Avaze nahi, tema ja deha ane samayanuM bhAna paNa raheze nahi. evA dAkhalAo jovAmAM AvyA che ke maMtrasAdhaka eka kalAka japa karavAnuM kahIne eka sthAne beThA hoya ane temanuM mana jayamAM lAgI jAya te kalAka sudhI utA nathI. temane kaI uThADe tyAre ja uThe che ane te vakhate emane ema ja lAge che ke have kalAka pUre thaye. maMtrasAdhaka mATe AvI ekAgratA chavA cagya che. lakSya tarapha najara rAkhavI ane pramAda, Alasya vagere
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja saMbaMdhI vizeSa vicAraNA doSothI dUra rahevuM, te ja japa sAre-zuddha-vizuddha thaI zakaze ane tenuM phaLa ghaNuM mahAna haze. je bane te traNa kalAka, nahi te be kalAka ane chevaTe eka kalAka te maMtrajapa karavAmAM gALavo ja joIe. ATale samaya maMtrajapa karavAthI ApaNA zarIra, prANa, mana, buddhi vagere para tenI suMdara asara thAya che.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ I 25 ] hemataNa Adi hAma e maMtrasAdhakanu ceAthu dainika krama che ane te pUjA, dhyAna tathA japa pachI tarata ja karavAnuM hAya che. phAI sAdhaka maMtradevatAnI pUjA kare, paNa tenuM dhyAna na dhare, athavA dhyAna dhare paNa tenA nAmathI garbhita evA maMtranA japa na kare te ISTasiddhi thatI nathI, tema jaya pachI hAma na kare te paNa tenu vAstavika phaLa prApta thatu nathI. tatrakAroe kahyuM che ke-- nAjaptaH siddhaghati mantro'nAhutazcaphalapradaH / vibhUtiM cAgnikAryeNa, sarvasiddhizca vindati // 'japa karyAM vinA koI maMtra siddha thatA nathI, tema Ahuti ApyA vinA arthAt heAma karyAM vinA te phalaprada thatA nathI. sarva prakAranI vibhUti tathA siddhi e agnikAya vaDe prApta thAya che.'
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 hema-tarpaNa Adi viziSTa prakAranA kuMDa banAvIne, athavA vedikA racIne tathA tenA abhAve koI uttama pAtramAM agni karIne temAM ghI, java, tala athavA viziSTa rIte nirdezAyelAM samidha keanya dravyanI amuka maMtra bolIne vAha pallava pUrvaka Ahuti. ApavI tene homa kahevAmAM Ave che. havana tathA yajJa etenA paryAyazabdo che. vaidika paraMparAmAM homa, havana ke yajJane khUba ja mahatva apAyeluM che. tenA koI paNa saMskAra, vrata, pUjana, anuSThAnautsava ke mahotsava evA nathI ke jemAM eka yA bIjA prakAre. hamane sthAna ApavAmAM AvyuM na hoya. maMtrAnuSThAna paNa eka pavitra kriyA che, eTale temAM temane khAsa sthAna apAyeluM che. jaina, bauddha Adi paraMparAo yajJa-yAga ke homa-havanamahatva ApatI nathI, Ama chatAM tenA pratiSThAmahatsava tathA maMtrAnuSThAne mAM hamane vidhi batAvele hoya che, eTale maMtrasaMpradAyamAM te hema eka anivArya karmanuM sthAna pAmele che ane e dRSTie ja tene vicAra karavAne rahe che kAnANataMtranA vazamA paTalamAM tathA maMtramahedadhinA pacIzamA taraMgamAM maMtrAnuSThAna mATe kevA prakAranA kuDa banAvavA tathA kayA karmamAM kayA prakAranA samidhe ke dravyane hema kare, tenuM savistara vivecana kareluM che. ahIM e spaSTatA paNa Avazyaka che ke prAyaH dareka maMtranA vidhi, AnAya ke kalpamAM japa anusAra temanI saMkhyA darzAvelI.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAma-taNu Adi 11. ane hAma uparAMta tarpaNu, brahmaseAjana tathA mArjana AdinA paNu Azraya levAmAM Ave che. sAmAnya rIte DAma karatAM. dazAMza bhAge tapaNu, tapaNu karatAM dezAMza bhAge brAbhAjana. ane prAbhAjana karatAM dazAMza bhAge mAnanA vidhi karavAnA hAya che, eTale 100000 japa karavAnA hAya 10000 hAma (AhUti), 1000 tapaNu, 100 brahmAbhAjana ane 10 mArjana karavA joIe. maMtra bolIne devanI tRpti artha AcamanI Adi vaDe jala arpaNa karavuM, te tapaNu kahevAya che, brahmaNAne mIThuM' bhojana karAvavu, te brAbhAjana kahevAya che ane zarIranI AMtaEA zuddhi mATe maMtra khelIne kuza Adi vaDe zarIra pura jalanAM chAMTaNAM nAkhavAM, te mAna kahevAya che. A kyAe eka yA bIjA prakAre matrasiddhimAM sahAyaka thAya. che, tethI maMtranA purazcaraNamAM tenA Azraya levAmAM Ave che.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 26 ] yaMtranI AvazyakatA maMtranA vidhi ke klyAmAM sAmAnya rIte ya MtranuM vidhAna karela' hAya che, kAraNa ke maMtrasiddhi mATe te eka agatyanu sAdhana che, khAsa karIne maMtracaitanya karavA mATe te ati upayAgI Alekhana pUruM pADe che, eTale te aMge ahIM kaiTalIka vicAraNA karIzuM. 'jeTalA maMtra eTalA catra' evI eka yukti maMtravizAradomAM pracalita che. tenA atha e che ke dareka maMtrane maMtradevatAne peAtAnA eka khAsa catra heAya che ane mayaMtrasiddhi mATe tenuM pUjana-arcana karavuM Avazyaka che. tatratrathAmAM kahyuM che ke deha ane AtmAnA jema abheda hAya che, tema yaMtra ane maMtradevatAnA abheda hAya che.' tAtparya ke maMtrAkSaranI jema catraracanAmAM devazakti sanihita hAya che ane pUjA Adi vaDe te prakaTa thAya che. je yaMtrane cASANunA paTa, vastranA TukDo ke mAtra citarelA kAgaLa ja
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ caitranI AvazyakatA 13 samaje che, temane enA daivI prasAda prApta thaI zakatA nathI. yaMtrane yatrarAja vagere mAnArha zabdothI sAdhavAmAM Ave che, tenu kAraNa paNa A ja che. keTalAMka sthaLe te deva-devIonI mUrtine khale mAtra caitrane ja padharAvavAmAM Ave che ane tenI pratiSThA karavAmAM Ave che. gujarAtanI uttara sarahada para AvelA ArAsuranA pahADamAM zrI a'khAjI mAtAjInuM tI" che, tyAM mAtra yaMtra para ja alaMkAra paherAvI tenuM pUjana-arcana karavAmAM Ave che. vaLI tIsthAnAne prabhAva vadhAravA mATe paNa keTalAka siddha yaMtrAnI sthApanA karavAmAM Ave che. haradvAramAM gAyatrInI mUrti AgaLa siddha gAyatrIyaMtra che ane kAzImAM annapUrNAnA madiramAM jamaNI bAjue zivaliMga upara zrIyaMtra pratiSThita che. keTalIka vAra maMdiranI dIvAlA upara paNu yaMtro citaravAmAM Ave che, je tenI rahasyamayatAmAM umero kare che. tAMtrika mAM siddha karavA mATe paNu yaMtranI jarUra paDe che. te aMge maMtramahAdadhinA chavIsamA taraMgamAM kahyuM che ke zAntau varSa jilez mULa, sanmane vizvamaLi / kharacarmaNi vidveSe, uccATe dhvajavAsasi // narAsthini likhed yantre, mAraNe mantravittamaH / maMtrane sArI rIte jANanAra puruSe zAMti ane vazIkaraNamAM bhUja patra upara, sta'bhanamAM hAthInA cAmaDA upara, vidveSaNamAM gadheDAnA cAmaDA - upara, uccATanamAM kAgaDAnA
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 maMtravijJAna pIMchA upara ane mAraNamAM manuSyamAM hADakAM uyara yaMtra Alekha joIe." - yaza-lAbhanI vRddhi mATe ghaNu mANase pitAnAM ghara ke dukAnanI dIvAla para yaMtra citare che tathA yaMtrane maDhAvIne dIvAla para TAMge che. te ja rIte ApattinA nivAraNa athe tene pravezadvAranI bArazAkha para keDI tathA lIMbu vagere sAthe bAMdhe che ke tene pravezadvAranI AgaLanI bhUmimAM dATe che. A uparAMta najara na lAge, bhUtapretanI bAdhA na thAya, regavyAdhina hamale na thAya tathA ISTa mane rathanI siddhi thAya te mATe paNa tene baheLe upaga thAya che. zrI jagannAtha. pUrImAM bhairavIcakra ane zrInAthajImAM sudarzanacaka, temaja prasiddha masjidamAM vIzA yaMtre lakhAyelA hoya che. zrI rAmakRSNa paramahaMsa ke jeo vartamAna jagatamAM lagabhaga avatArI puruSanI khyAti pAmyA, temane gurusamAna ceginIdevIe eka suvarNa yaMtra (kavaca) banAvI Ape hate. te paramahaMsa pUjAmAM rAkhatA hatA ane temanAM pacava pachI temanA sahadharmiNI zAradAmaNimAtA tene potAnA hAthe bAMdhI rAkhatA hatA. tAtparya ke maMtranI jema yaMtra paNa eka camatkArika vastu che ane te maMtravizAradamAM khUba pratiSThA pAmelI che. maMtramAM zabda pradhAna che, tema yaMtramAM AkRti pradhAna. che. A AkRtio seMkaDe prakAranI hoya che. vadhAre spaSTa
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ caitranI AvazyakatA 15 hIe teA manuSyanI kalpanAmAM jeTalI AkRti udbhavI zake te badhI AkRtio yaMtramAM jovAmAM Ave che. jene Aje bhaumitika AkAro kahevAmAM Ave che, te adhAM ja yaMtrAmAM najare paDe che. dAkhalA tarIke zaktinA yaMtrA traNugabhi ta hAya che ane tenA bhUpurA (yaMtrane adha karatI mahikhA) prAyaH catuSkoNAtmaka hAya che. keTalAka varanAzaka tathA mAraNa-uccATanane lagatA yaMtra trikANAtmaka jovA maLyA che ane lalanAkRti kAmarAja tathA vadhyAgabha dhAraNa yaMtra paNa trikANAtmaka nihALyA che. jaina AmnAyamAM vadhu mAnavidyAnA yaMtra, vijayapatAkAyaMtra tathA bhaktAmarastAtra vagerene lagatA ghaNA yaMtra catuSkoNAtmaka che. zukranA yaMtra paMcakaNAtmaka hoya che ane naranArI mArayaMtra pAMca pAMkhaDInA amArA jovAmAM AvyA che. 1. zakti saMpradAyamA (1) kAlI, (2) tArA, (3) SoDazI athavA tripurAsuMdarI, (4) bhuvanezvarI, (5) bhairavI, (6) chinnamastakA, (7) dhUmAvatI, (8) agalAmukhI. (9) mAta gI ane (10) kamalA athavA mahAlakSmI e daza mahAvidyAnA dhaNA mahimA che. A daze mahAvidyAnA alaga alaga maMtro che, stotro che, kavace che ane yaMtro paNa che. te dareka yaMtranA gA~mA trikALunI ja racanA hoya che. beDazI athavA tripurAsu darIne yaMtra ke je zrIya tranA nAmathI prasiddha che, e te trikALunI eka mahAracanA gaNAya che. 2. jIo yaMtraciMtAmaNi pR. 88 tathA 94 ( vyaMkaTezvara presa prakAzita) 15
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 maMtravijJAna guru ane zaninA yaMtre poNAtmaka hoya che, zrI paDhAvatI devIne yaMtra paNa jaNAtmaka hoya che ane divya staMbhanAdi bIjA paNa keTalAka yaMtre keNutmaka jovAmAM AvyA che. budhane yaMtra aSTakaNAtmaka hoya che ane keTalAka javaranAzaka yatre paNa aSTakaNAtmaka hoya che. sUryane taMtra dvAdazatmaka hoya che ane caMdrane catra SoDazakeNAtmaka hoya che. jaina saMpradAyamAM zrI siddhacakra tathA SimaMDalane yaMtra vartelamAM che ane anya saMpradAyamAM paNa aneka yaMtra vartuLamAM hoya che. daza mahAvidyAnA dareka yaMtramAM triveNenI upara vartuLa AkRti hoya che. tAMtrika kAryomAM mahAhana Adi aneka yatre paNa vartuLamAM ja nirmANa thAya che. krodhazamana mATe upagamAM levAte jAmadaranya yaMtra madhya tathA cAra dizAo maLI vAca sthAnamAM pAMca vartuLa dharAve che. vazIkaraNa vagerene lagatA keTalAka yaMtra aMDAkRti paNuM jevAmAM Ave che. jene Aje kudaratI AkRti (Natural form) kahevAmAM Ave che, te paNa yaMtramAM sArI rIte joI zakAya che. dhyAnane lagatAM yaMtre kamalAkRtimAM hoya che, temaja saubhAgyakara, vivAdajanya vagere yaMtramAM paNa kamalanI pAMkhaDIene upaga hoya che. keTalAka yaMtra parNanI tathA vRkSanI
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdranI AvazyakatA ravaNa AkRtinA paNa hoya che, te keTalAkanI racanA sAMskRtimAM thayelI hoya che. vaLI azva, gaja, garuDa, kuphphaTa tathA majya vagerenI AkRtie paNa yaMtramAM avakI zakAya che ane manuSyAkRtinAM paNa vividharUpe darzana thAya che. A rIte yaMtramAM AkRtine pAra nathI, Ama chatAM temAM vartuLa, trikoNa ane catuSkoNanI mukhyatA che. yaMtramAM gaThavaNa paNa ati mahatvanI vastu che, eTale je deva, devI, temane parivAra, bIjAkSare, anya vaNe, ake ke viziSTa AkRtio jyAM sthApavAnuM vidhAna hoya tyAM ja sthApavA joIe. temAM kaMI paNa pheraphAra cAlI zake nahi. saMcAmAM aneka prakAranI kaLa hoya te ja te saMce kAma Ape che, tema yaMtramAM paNa samajavuM. amuka yaMtramAM je bIje na lakhavA joIe, te lakhAya te upadrava thAya che. AvA aneka kissAo amArA jANuvAmAM AvyA che, tethI je maMtra lakhavAne ke taiyAra karavAne hoya tenI racanA prathamathI barAbara samajI levI joIe. caMnne mukhyatve be prakAranA hoya che : (1) pUjana rogya ane (ra) prAyogika temAM pUjana thegya yaMtra senA cAMdI, trAMbA, kAMsA ke paMcadhAtunA banAvavAmAM Ave che ane prAyogika ya bhUrja patra, kAgaLa ke je vastu para lakhavAnuM vidhAna hoya tenA para lakhavAmAM Ave che. pUjana mATe je yaMtra banAvavAmAM Ave che, te traNa prakAranA hoya che : (1) pAtAlayaMtra, (2) bhUpRSThayaMtra ane
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 maMtravijJAna (3) kaeNma pRSThayaMtra. jenI sapATI madhyamAMthI nIce gayelI hAya ke jemAM akSarA khATTAyelA hAya te pAtAlayaMtra, jenI sapATI samAna hoya te bhUpRSyaMtra ane jenI sapArTI kAcabAnI pITha mAphaka uparathI upaselI hoya te TrUma pRSThayaMtra. A traNa yaMtrAmAM prathama kaniSTha che, khIne madhyama che ane trIjo uttama che. yaMtranuM alaukika apUrva phaLa IcchanAre tA A trIjA prakAranA yaMtra ja upayogamAM levA joI e. A sivAya yatrapaTo paNa bane che. te kapaDAM ke kAgaLa para citarAyelA hAya che ane pUjananA kAmamAM levAya che, eTale te paNa eka prakAranA pUjanayA ja che. smRti taiyAra thayA pachI zubha divase ane zubha muhUte tenA prANapratiSThAvidhi karavAmAM Ave che ane pachI tene madiramAM vidhipUrNAMka cAgya sthAne besADavAmAM Ave che. tyAra pUchI ja te mUrti pUjanane ceAgya gaNAya che. te ja pramANe pUjanayaMtra taiyAra thayA pachI tenA saMskAravidhi prANapratiSThAvidhi karavA paDe che ane tyAra pachI ja tenuM pUjana karI. zakAya che. yaMtra sthApita karyAM pachI koI divasa apUjita rAkhI. zakAya nahi. tenI dhUpa, dIpa tathA suga MdhI dravye vaDe niyamita pUjA karavI joIe. pa vise yaMtranI viziSTa prakAre pUjA karavI joI e.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdranI AvazyakatA 229 A yaMtrarUpe gharamAM devatA virAje che, ema mAnIne saghaLe vyavahAra karavo joIe. yaMtranI ekAgra citte pUjA karatAM tathA tenuM dhyAna dharatAM maMtramaitanya thAya che ane te siddhimAM ghaNuM sahAyaka nIvaDe che. yaMtranA prabhAve keTalAka camatkAro paNa thAya che, paraMtu sAdhake tenI jAherAta karavI yogya nathI.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 17 ] arthabhAvanA sarasvatItamAM kahyuM che ke - mantrArtha mantracaitanyaM, yonimudrAM na vetti yaH / ratidinanAzi, tavidyA 7 siddhati * je sAdhaka maMtrArtha, maMracetanya ane enimudrA jANa nathI, tene zatakoTi japa vaDe paNa siddhi prApta thatI nathI." tAtparya ke maMtrasiddhine IcchanAra sAdhake japa uparAMta maMtranI arthabhAvanA karavI joIe, maMtramaitanyanI bhUmikAne sparzavI joIe ane enimudrA vagere saMbadhI paNa jJAna prApta karI levuM joIe.+ paraMtu Aje maMtranI arthabhAvanA keTalA kare che? are ! ghaNu te tene vAstavika artha paNa jANatA nathI. * ahIM tasya siddhine jAya e paNa pATha che. + nimudrA ghaNA brAhmaNe jANatA hoya che. temanI pAsethI te zIkhI levI joIe.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhAvanA 135 ahIM artha zabdathI - maMtra vaDe vAcya evu devatAnuM zarIra samajavAnu che ane bhAvanAthI te sakhI abhedya ciMtana karavAnu che. tApaya ke maMtradevatAnA akSaramaya svarUpa saMbaMdhI abhedya ciMtana karavuM, te maMtranI abhAvanA kahevAya che. satranI siddhi thavAmAM te eka mahattvanuM pagaluM che. kiMtu maMtradevatAnA akSaramaya svarUpanu abheda ciMtana ema ne ema thatuM nathI, te mATe bhAvAtha ane sa'pradAyAthathI paricita thavu paDe che ane jyAre nirbhrAnI prApti thAya che, tyAre ja maMtradevatAnA akSaramaya svarUpanu abhedya ciMtana thaI zake che. ? keTalAka kahe che ke, matra tA zraddhAnA viSaya che, eTale gurudvArA je maMtrAkSA prApta thayA hAya, tenA japa karyAM karavA joIe. tenuM phaLa samaya pAye jarUra male che.' pachI tenA arthanI ke atha bhAvanAnI kaDAkUTa zA mATe karavI ?' paraMtu AmAM gerasamaja rahelI che. maMtranI khAkhatamAM zraddhAnI ghaNI AvazyakatA che ane keTalAkane mAtra zraddhAthI ja tenI siddhi thAya che, Ama chatAM te mAtra zraddhAnA viSaya nathI. anya zabdomAM kahIe te zraddhA, jJAna ane kriyAnI tripuTI thAya tAja maMtrasiddhi zakaya bane che. jo matra e mAtra zraddhAnA viSaya hAta tA tenA viSe ATalA graMthA zA mATe lakhAta ? ke ATalI kriyA prakriyAonI caiAjanA zA mATe thAta ? te mATe te mAtra zraddhAnA ja nirdeza thAta ane teTalAthI kAma patI jAta, paNa maMtra ane
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23ra maMtravijJAna maMtrasAdhanA viSe Aja sudhImAM seMkaDe graMtha racAyA che, are eka oMkAra maMtra upara ja aneka TIkAo racAI che ane vividha prakAranI kriyAo tathA vividha prakAranAM anuSThAne astitvamAM AvyAM che, tethI e vastu siddha thAya che ke maMtranI siddhi mATe zraddhA uparAMta jJAna ane kriyAnI paNa AvazyaktA che. maMtra ke maMtrIpadane bhAvArtha jANavuM hoya te guru tathA koSa-vyAkaraNAdi graMthAthI jANI zakAya che, paraMtu saMpradAyAI jANavA mATe te mAtra gurunuM ja zaraNa levuM paDe che. keSa-vyAkaraNamAnya bhAvArtha karatAM A arthamAM keTalIka vizeSatA ke keTaluMka rahasya avazya hoya che. e maMtrane zabdArtha ke bhAvArtha jANIe, paNa saMpradAyArthine jANIe te sAdhanAmAM vizeSa pragati thatI nathI. maMtra ke maMtrIpadane tAtvika ke gUDha artha jANa, te nirgaIrtha kahevAya che. ahIM ja sAdhakane tAtvika vicAraNA vaDe maMtra ane maMtradevatA eka ja che, evI abheda buddhi utpanna thAya che ane tenA AdhAre te maMtradevatAnuM svarUpa citave che ke jene maMtravizAradee sAMketika bhASAmAM maMtrArtha kaho che. rudrayAmalamAM kahyuM che kemntraarthoN devatArUpa-cintanaM paramezvari / vAcyavAcakamAvenAmedo mantradevatayoH //
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthabhAvanA 233 pArvatI! maMtradevatAnA svarUpanuM ciMtana karavuM, te maMtrArtha kahevAya che. vAca ane vAcaka bhAvathI vicAra karatAM maMtra ane devane abheda che." kahevAnuM tAtparya e che ke maMtra e vAcaka che ane maMtradevatA e vA che. A baMnenuM svarUpa evuM che ke tene judA pADI zakAya ja nahi. maMtra na hoya te maMtradevatA nathI ane maMtradevatA na hoya te maMtra nathI. maMtranA akSaramAM devatAne vAsa che athavA maMtranA akSare e ja maMtradevatAnuM zarIra che, eTale temane judA zI rIte pADI zakAya? tAtparya ke maMtradevatAnuM svarUpa ciMtavavuM, e maMtranuM svarUpa ciMtavyA barAbara che ane tethI ja maMtradevatAnA svarUpaciMtanane maMtrArtha kahevAmAM Ave che. prAraMbhamAM dareka maMtrasAdhaka ema mAne che ke maMtra ane maMtradevatA e be judI vastuo che. tAtparya ke e vakhate maMtra ane maMtradevatAnI bAbatamAM bhedabuddhi pravate che, paNa bhAvArtha ane saMpradAyArthinI prApti thayA pachI maMtrasAdhaka maMtranA pratyeka akSaranuM dhyAna dharavA lAge che ane e dhyAna dhIme dhIme AgaLa vadhe che ke dareka maMtrakSaramAM maMtradevatAne bhAsa thAya che ane e rIte maMtrAkSara tathA maMtradevatAnI vacce je bhedabuddhi hatI, te nAza pAme che. eTale have pachI te maMtra ane maMtradevatAne judA na mAnatAM eka mAnIne AgaLa vadhe che. amArI samajaNa mujaba moTA bhAganA maMtrasAdhake
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna hRdayakamalamAM maMtrAlayanI sthApanA karIne tenuM dhyAna dhare che ane anukrame maMtrArtha sudhI pahoMce che, jyAre keTalAka kuMDalinI zaktine AdhAra laI judA judA cakremAM dhyAna dharatAM anukrame AjJAcakramAM dhyAna dhare che ane tyAM temane maMtrArthanI prApti thAya che. te aMge eka maMtravizArada mahAtmAe batAvela upAya nIce mujaba cheH gurudeve ApelA ISTamaMtranuM prathama dhyAna e rIte dharavuM ke mUlAdhAra cakamAM kuMDalinI zaktirUpe avasthita che, tenuM svarUpa ati nirmaLa ane sphaTika jevuM zveta che ane temAM maMtranA akSare paMktirUpe virAjI rahyA che. AvuM dhyAna lagabhaga a ghaDI eTale ke dazathI bAra mInITa sudhI dharavuM. tyAra pachI kuMDalinI zaktimAMthI caitanyane pravAha svAdhiSThAnacakramAM AvI rahyo che, evI bhAvanA karavI ane tyAM aruNa varNanA ISTadevatA tathA maMtranA akSaranI paMkti ekatra virAjI rahI che, evuM ciMtana dazathI bAra miniTa sudhI karavuM. tyAra pachI caitanyane pravAha maNipuracakramAM AvI rahyo che evI bhAvanA karavI ane tyAM devatA tathA maMtranuM raphaTika jevA zveta varNa DIvAra abhinna ciMtana karavuM. tyAra pachI caitanyane pravAha mastakanI Toca para AvelA sahastrakamaladalamAM AvI rahyo che, evI bhAvanA karavI ane
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ A bhAvanA 35 tyAM devatA tathA maMtranu sphaTika karatAM paNa vadhAre ujjavala vaNe abheda ciMtana karavuM. tyAra pachI anAhatacakra eTale hRdayapadyamAM marakata maNi samAna zyAma ra'gathI devatA ane maMtratu' abhedya. ci'tana karavuM. tyAra pachI vizuddhacakramAM pILA raMge devatA tathA maMtranuM abhedya ciMtana karavuM. chevaTe AjJAcakramAM devatA tathA maMtranuM abhedya ciMtana karavuM. temAM maMtramaya STidevatA pUrvokta cAre vaNuthI raMgAyelA che, e pramANe bhAvanA karavI. A vakhate eka anupama rUpa ke lAva janma pAmaze, tene ja japamatranA yathArtha atha eTale ke maMtrArtha samajave.' bhUtajIddhitaMtramAM kahyuM che ke caitanyarahitA mantrAH proktA varNAstu kevalAH / phalaM naiva prayacchanti, lakSa koTijapairapi // caitanyarahita matrAne mAtra akSarA ja kahelA che, kAraNa ke te lakSakoTi japa karavA chatAM phla ApatA nathI.' tAtparya ke maMtracaitanya thayA pachI ja maMtranuM khar phaLa maLavA lAge che, tethI maMtrasAdhake maMtrAnI prApti thayA pachI maMtracaitanya mATe javalaMta puruSArtha karavA joI e ane maMtracaitanya thAya tyAre ja sataiASa mAnavA joI e. "
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna, sAdhanAne eka artha puruSArtha che. prayatna, prayAsa, kezISa e badhA tenA pacacazabdo che. je puruSArthamAM kSati AvI, pramAda thaye ke upekSAbhAva jAge, te dhaNyuM senuM dhULa thavAnuM! pravAse nIkaLyA pachI adhavacce Ubhe rahenAra kayAM pahoMce vAru? satata utsAhI rahevuM ane puruSArtha karyA ja kara, eTale eka divasa siddhinI samIpe pahoMcaze, emAM jarA paNa zaMkA rAkhavI nahi. sasale deDavAmAM nipuNa hato, paNa sUI rahyuM, eTale lakSya sthAne poMcI zakyuM nahi. kAcabe ghaNe maMdagativALA hatA, chatAM cAlatuM ja rahyo, eTale lakSyasthAne pahoMcI gaye. amArA kahevAno bhAvArtha e che ke eka vAra maMtrasAdhanAne svIkAra kyA pachI, te mATe je je kicAe jarUrI hiya, te te avazya karavI joIe. prAraMbhanAM pagalAM barAbara mAMDIe ane vaccethI DUkI jaIe te e sAdhanA saphaLa thaI zake nahi. ahIM keI ema kahetuM hoya ke "japathI siddhi thAya che, japathI siddhi thAya che, japathI siddhi thAya che e vacanane anusarIne mAtra japa karavAmAM Ave te maMtrasiddhi kema na thAya? te ame jaNAvIzuM ke A vacana japanI mahattA darzAvavA mATe belAyelo che, nahi ke anya kriyAone niSedha karavA mATe. maMtranI siddhi mATe ja te karavAnuM ja che, paNa tenI sAthe pUja, dhyAna, hama Adine je anya vidhi batAve che, te paNa kare joIe ane
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthabhAvanA 37 arthabhAvanA vaDe maMtrArtha ane maMtramaitanyanI bhUmikAone paNa avazya sparzavI joIe. maMtrane varNabhAva ke akSarabhAva dUra thaI gayA pachI te zaktirUpe arthAt devatArUpe ja bhAse che. tyArabAda vizeSa arthabhAvanA karatAM A zaktiravarUpa devatAnuM ziva eTale ke paramatatva sAthe anusaMdhAna thAya che, arthAt temAM caitanyano je mahApravAha vahI rahyo che, tenI sAthe maMtra tathA maMtradevatA joDAI jAya che. A rIte caitanyamAM maMtranuM samanvita thavuM, te ja maMtravizAradee varNavelI maMtramaitanyanI viziSTa kyiA che. A vakhate AMkhamAM AMsu AvI jAya che, jemAMca. khaDA thAya che tathA nidrAne Aveza paNa thAya che. tenA parathI maMtramaitanya thayAnuM jANI zakAya che. ahIM prAsaMgika eTaluM jaNAvIzuM ke zabda te zaktinuM vAhana (Medium) che. tenA dvArA zakti jAgrata thavI joIe ane tenuM anusaMdhAna mahAcaitanya (Superconscious) sAthe thavuM joIe. pachI sarvasiddhio sAdhakane caraNe ALoTavAnI e nizcita che.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] sAdhanAkAlanI paricaryA sAdhanAkAla daramiyAna sAdhake kvI paricaya rAkhavI joIe? tenuM vivecana taMtragraMthamAM ghaNuM thayeluM che. tene sAra e che ke maMtrasAdhake sAdhanA daramiyAna nIcenA niyama pALavA joIe: (1) svaccha rahevuM, arthAta gaMdA, gaMdhAtA ke melA rahevuM nahi. agrejI bhASAmAM eka ukti che ke "Cleanliness is next to godliness-svacchatA e prabhutAnI najIkanuM pagaluM che. te A bAbatanuM samarthana karanArI che. devatAo svacchatAne pasaMda karanArA che. teo gaMdA, gaMdhAtA ke melA manuSya pAse AvatA nathI. (2) svaccha vastro dhAraNa karavAM. keTalAka ema mAne che ke bebIe gaLI nAkhIne je vastra dhAyelAM hoya te vAparavAM nahi ane kadAca eja va vAparavAM paDe tema hoya te tene eka vAra zuddha jaLathI dheIne pachI ja vAparavAM.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 239 sAdhanAkAlanI paricaya (3) kezane AMbaLAM vaDe devAM. Aje te sAbUno dhUma pracAra che ane AMbaLAM, arIThAM ke uvaNane praga bhAgye ja thAya che. paraMtu A vastu sAdhaka mATe jarAya kiThina nathI. te kaI paNa gAMdhIne tyAMthI sArAM AMbaLAM lAvI tene praveza karI zake che. () sthAnazuddhi rAkhavI. je sthAnamAM maMtrasAdhanA cAlI rahI hoya te sthAnane vALI-mUDIne sApha karavuM, jarUra hoya te pANIne chaMTakAva karavo ane temAM badhI vastuo vyavasthita mUkavI. (5) nIca manuSyane sparza na kare tathA tenI sAthe saMbhASaNa Adi paNa na karavuM. nIca manuSyanA zarIranA paramANuo azuddha hoya che ane te ApaNI pavitratAne dUSita kare che, mATe ja tenAthI bacavAne upadeza che. je nIca manuSyane sparza thaI jAya te snAna, bhUtazuddhi, nyAsa, prANAyAma Adi pharI karavA joIe ane tyArabAda japanI zarUAta karavI joIe. nIca manuSya sAthe saMbhASaNa karavAmAM kaMI sAra nathI. keTalIka vAra tenI vAtothI ApaNI vRtti adalAya che ane saMyama tUTe che, tethI tenI sAthe saMbhASaNa na karavuM eja hitakara che. + viTTaNa eTale urvatana, mela kADhavA mATenI eka jAtanI pIThI ke zarIre coLavAnA suga dhI padArthonuM mizraNa, AyurvedamAM AvAM keTalAka uvartanane vidhi batAve che. bhAremAM bhAre sAbUnI sugaMdha zarIra para thoDo vakhata rahe che, jyAre uddavartananI suga dhI ghaNuM lAbo vakhata Take che.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 maMtravijJAna (6) nidrA, ALasa ke agAsAM na Ave tevI zarIra skRti rAkhavI. (7) mithyA, apriya tathA mahubhASaNa karavuM nahi. je vacana tathyathI rahita hAya, te mithyA kahevAya che. je vacana sAMbhaLatAM ati kaDavu ke kaThora lAge, te apriya kahevAya che ane je bhASaNa jarUra karatAM lAMkhu thAya ke zarU karyAM pachI aTake ja nahi, te bahubhASaNa kahevAya che. (8) jarUra heAya te ja khelavu, anyathA mauna dhAraNa karavuM. maunathI zaktinA saMcaya thAya che ane manane ekAgra karavAmAM mATI sahAya maLe che. vaLI jarUra jeTaluM ja khelavAthI aneka prakAranI khATI athaDAmaNeAne TALI zakAya che. (9) dha karavA nahi. dhathI mananA uzkerATa vadhe che ane tenu pariNAma ghaNu kharAkha Ave che. bhagavadgItAmAM kahyuM che ke krodhAd bhavati saMmohaH saMmohAt smRtivibhramaH / smRtibhraMzAd buddhinAzaH buddhinAzAt praNazyati / krAyathI samAha thAya che, samAhathI smRtivibhrama. thAya che, smRtivibhramathI buddhinA nAza thAya che ane buddhinA nAza thatAM manuSya sarva prakAre nAza pAme che.' anya dharma zAstrAmAM paNa Adhane eka meTA AdhyAtmika doSa samajIne tenA tyAga karavA para bhAra mUkAyelA che. (10) cittanI caMcaLatAnA tyAga karavA, arthAt tene
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ jI sAdhanAkAlanI paricaya bane teTaluM zAMta ane svastha rAkhavuM. ghaDImAM A, ghaDImAM te, ema aneka prakAranI gaDamathala karavI nahi , (11) bhajana hitakara ane haLavuM karavuM. je bhejana karavAthI ke prakArano roga ke vyAdhi na thAya, te hitakara kahevAya che ane je bhejana sahelAIthI pacI jAya evuM hoya tene haLavuM kahevAya che. karyuM bhejanA pitAnA mATe hitakara thaze, tene nirNaya sAmAnya rIte kaI paNa buddhimAna manuSya pitAnI jAte ja karI zake che. * ' (12) bhejanamAM bane tyAM sudhI devAna ke haviSyAne prayoga kare. 13) bhajana bapora pachI mAtra eka ja vAra karavuM. keTalAkanA abhiprAyathI te cheka sAyaMkALe ke te pachI karavuM. (14) mUlamatra vaDe abhimaMtrita karIne ja pANI ke bhAjana vAparavAM. (15) pratidina eka kALa, drikALa ke trikAla maMtrajapa kare ane te pahelAM devatAnI pUjA karavI. (16) palaMga ke khATalAmAM sUvuM nahi. jamIna para zetraMjI, sAdaDI ke huM bichAvIne jasthAnanI najIka sUvuM. (17) garama pANIthI snAna karavuM nahi. (18) kSaura karma karAvavuM nahi. arthAt hajAmata karAvavI nahi. (19) aMdhArAmAM sUvuM nahiarthAta kaI paNa prakAza AvatuM hoya evA sthAnamAM ja sUvuM. ,
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ vara maMtravijJAna * ke (ra) keI ne zApa ke AzIrvAda ApavA nahi. je maMtrasAdhaka keIne zApa ke AzIrvAda Ape te tenI zakti cAlI jAya che ane maMtrasiddhi thatI nathI. te uparAMta nIcenA niyamonuM paNa vidhAna che. (21) bhAvanAnI daDhatA rAkhavI. (22) keI paNa dharma ke zAstranI niMdA karavI nahi. (23) zAstra ane saMpradAya upara avicala zraddhA rAkhavI. kadI bahaspati AvIne tenI viruddha kahe te paNa mAnavuM nahi. zAstra ane saMpradAya paranI zraddhA tUTe ke DhIlI paDe te maMtrasAdhanA paNa DhIlI paDe che ane temAMthI bhraSTa thavAne prasaMga Ave che. tethI ja kahyuM che ke "saMjanA'vizvAsabhya sariddhiH " (2) pitAnA cogya ziSya sivAya bIjA sAme rahasyakathana na karavuM. * (25) pUjA vagere nitya kamanuSThAna karatAM je samaya bAkI rahe temAM upAsya devatAnuM ciMtana karavuM tathA pite zivasvarUpa (paramAtmA svarUpa) che, evI bhAvanA karavI. * (ra) kAma, krodha, lebha, moha, mada, mAtsarya, hiMsA tathA asatyanuM sevana karavuM nahi, tema ja lekaniMgha kAryomAM pravRtta thavuM nahi. u (27) eka gurunI upAsanA karavI. , (28) sarvatra niparigrahatA. rAkhavI.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAkAlanI paricaryAM (29) phalabhAgapUrvaka karyAM karavAM. (30) nityakarma nA lApa karavA nahi. (31) nirbhayatA dhAraNa karavI. (3ra) maMtrasAdhanAnA prathama traNa varSamAM ghaNAM vidhro Ave che, te vakhate udvega karavA nahi ane mana tathA kamathI sthira rahevuM. nArapAMcarAtramAM kahyuM che ke l mantrArAdhanasaktasya, prathamaM vatsaratrayam / jAyante bahavo vighnA, niyamasthasya nArada // 243 amuka niyama paDyA tA zuM ane na paDyA te ce zu" evI lAparavAhI rAkhanAra maMtrasAdhanA yathArtha rIte karI zaktA nathI, tAtparya ke niyamapAlananA abhAve temanI e sAdhanA niSphaLa jAya che ane temane khedya tathA pazcAtApa karavAnA vakhata Ave che. ma'travizAradAe spaSTa zabdomAM kahyuM che ke-- niyamAMstu parityajya, ya icched mantrasAdhanam / caNDabhAnuM samAzritya zItalaM vAMcchati dhavam // je maMtrasAdhaka niyamA cheADIne maMtrasAdhana karavA che, te nizcaya madhyAhnanA sUryanA Azraya laIne ' zItalatAnI AzA rAkhe che, arthAta tenI e IcchA koI paNa rIte lIbhUta. thatI nathI." 1. - !
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 29 ] atarAyo oLaMgavAnI jarUra anubhavI mahApuruSo kahe che ke siddhinI samIpe pahoMcavu... hAya tA manuSya dhyeyane anusaratI pravRtti karavI joIe ane temAM je kaMI vighnA ke aMtarAye Ave tene oLaMgI javAnI taiyArI rAkhavI joIe. jenu dhyeya nizcita nathI ke dhyeya nizcita hovA chatAM pravRtti tene anurUpa nathI ke pravRtti dhyeyane anurUpa heAvA chatAM mArgomAM AvatAM vighnA ke aMtarAyAne oLaMgI javAnI taiyArI nathI, te siddhinI samIpe pahoMcI zakatA nathI. himagirinA sahuthI UMcA evaresTa zikhara para pahoMcavA mATe kevI kevI taiyArIo karavAmAM Ave che? ane tenA mArgomAM AvatA aMtarAyeAne oLaMgavA mATe keTalI hiMmata ane keTaluM zUrAtana batAvavAmAM Ave che? cAre bAju kharapha chavAyelA hAya, atizaya ThaMDo pavana jerathI phUMkAtA hAya ane himanI mATI moTI zilA tUTI paDI mAmAM mahAna avarodhA UbhA karatI hAya, chatAM A
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtarAyo oLaMgavAnI jarUra 245 sAhasika pravAsIo DaratA nathI ke duma dabAvIne bhAgatA nathI. teo sthira-svastha citte saghaLI paristhitine vicAra kare che ane temAMthI pAra utAravAne upAya zodhI kADhI hiMmatabhera AgaLa vadhe che, te ja teo e pravAsamAM nedhapAtra siddhi meLave che. uttara dhruva ane dakSiNa dhruvanI zodha paNa apUrva sAhasa ane asAdhAraNa jahemata uThAvavAthI ja thaI zakI che. ApaNe eka vAra caMdrakamAM pahoMcavAnI vAtane koI bhejAbAjane tukko mAnatA hatA, paNa vaijJAnikoe satata prayAsa cAlu rAkhe ane tenA mArgamAM AvatA aMtarAne oLaMgI javA mATe vividha prakAranAM sAdhane zodhI kADhyAM te Aje siddhinI samIpe khaDA che ane thoDA ja vakhatamAM caMdra upara utarANa karIne te saMbaMdhI yathArtha mAhitI meLavaze tathA tene pitAnA hita mATe upayoga karaze, e nizcita che. maMtrasAdhakane AmAMthI ghaNI preraNA maLe tema che. temanuM dhyeya te nizcita che ke maMtradevatAne sAkSAtkAra kare ane siddhi prApta karavI. tene anurUpa je je pravRttio karavI joIe, tenuM mArgadazana guru tathA zAstra dvArA maLI rahe che. pUjA, dhyAna, japa, tapa, hema, arthabhAvanA vagere matrasiddhine anurUpa prazasta pravRttio che. A pravRttionuM bhAvapUrvaka anusaraNa karatAM eka divasa siddhinI samIpe pahoMcAze, emAM kaI zaMkA nathI. mArge mArge cAlyA janAre amuka samaye ISTa sthAne pahoMce che, te ApaNe ja
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 maMtravijJAna sagI AMkhe nihALIe chIe, te pachI sAdhanAmArgane sAcI rIte anusaranAre siddhinI samIpe nahi pahoMce ema mAnavAnuM kAraNa zuM che? tAtparya ke te avazya pahoMcavAne. paraMtu prazna che aMtarA oLaMgavAne, mArgamAM je kaMI muzkelIo, muzIbata ke vine Ave tene vaTAvI javAne, pUjA, dhyAna, japa Adi kAryakrama barAbara cAlate hoya evAmAM ekAeka zarIra lathaDe ane gabharAI jaIne sAdhanA cheDI daIe te siddhinI samIpe zI rIte pahoMcAya? sAdhanA daramiyAna zarIra lathaDe nahi te mATe ja hitakara ane haLavuM bhajana karavAnuM che ane te paNa ekaja vAra levAnuM che. vaLI nitya prANAyAma karavAne je niyama ghaDelo che, te paNa taMdurastI jALavavAmAM upayogI che. ekaMdare tenI samasta paricaya zarIra tathA mana baMnene taMdurasta rAkhe te rIte nirmAyelI che, eTale tenuM pAlana karavAthI zarIra svastha ane taMdurasta rahe tema che. AmAM vicAravA je mAtra eka ja prazna che ke japa mATe klAke sudhI eka Asane besatAM halana-calana ghaNuM ochuM thaI jAya tethI maMdAni thavAne bhaya khare ke nahi? ghaNAkharA re maMdAgnimAMthI lAgu paDe che, e jotAM tenuM nivAraNa avazya karavuM joIe. ' ' A praznanuM nirAkaraNa e che ke sAdhake sAyaMkALe be-traNa mAIla page cAlIne avazya pharI AvavuM joIe.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarAyA ALagavAnI jarUra 247 eka vicAraka tA ema paNa kahe che ke divasamAM jeTalA hajAra japa karyAM hAya, teTalA mAIla page cAlavAnuM rAkhavuM . ethI sadAgni thavAnA bhaya sadaMtara dUra thaze ane svIkRta sAdhanA nivinaeN karI zakAze. Ama chatAM kArya sacAge zarIra lathaDI jAya teA tethI gabharAvAnu kAraNa nathI. cAgya upacAro karatAM te sAru thaI jaze evA vizvAsa rAkhI mAgaLa vadhavuM ghaTe. amArA ane khIjA keTalAka sAdhakAnA anubhava evA che ke iSTadevanu" sAcA dile smaraNa karavAthI ghaNA bhAge koI bimArI satAvatI nathI. prabhunAmakI auSadhi, kharI khAMta zu khAya; rogapIThA vyApe nahi, sakha saDeMTa miTa jAya. Ama chatAM bimArI Ave te siddha statra vagerenA pATha karavAthI e bimArI zAMta thaI jAya che. amArI ta durastI ekaMdara sArI rahe che, Ama chatAM koI vAra javara vagere AvavAnA banAvA anyA che, paraMtu te vakhate * uvasaggahara stAtra'nu smaraNa karavAthI e javara utarI gayA. che, eTalu ja nahi paNa te dhArelA samaye utarI gayA che. hajI eka varSa pahelAMnI ja vAta che ke jyAre ame eka sagAne tyAM lagnaprasa.ge gayA hatA. e vakhate pravAsanA zrama, ujAgarA vagere kAraNe bIjA divase savAre tAva' AvI gayA, eTale sagAo ciMtAmAM paDyAM' ane auSadha lAvavA tatpara thayo. ame kahyuM: " kharAkhara pANA cAra vAge tAva utarI jaze, tame jarA paNuM phikara
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 maMtravijJAna karaze nahi" tyArabAda ame tetrasmaraNa AdimAM mana parAvyuM ane badhAnA kaDalanI vacce barAbara picAra vAge Temparicara 98.5 piITa para AvIne UbhuM. zivedanAnuM zamana karavA mATe paNa tetrAdinA pATha akasIra pUravAra thayela che. vaLI ISTamaMtranI dhUna lagAvIe te ethI paNa varita phAyado thAya che. eka vAra ame amArA putra tathA eka mitra sAthe AgagADImAM AgarAthI kAnapura jaI rahyA hatA. evAmAM mitrane ekAeka peTamAM dukhavA AvyuM. te vakhate amArI pAse kaMI paNa auSadha na hatuM, eTale vicAramAM paDyA. pelA mitrane dukhAve vadhate cAle ane AMkaDI para AMkaDI AvavA lAgI. e ja vakhate aMtaramAM evI phuraNa thaI ke "maMtrajapathI Ane dukhAve maTI jaze.' pelA mitrane paNu maMtramAM zraddhA hatI, eTale ame traNeya jaNAe " phrI namaH' e maMtranI dhUna lagAvI. amArI Aju AjuvALA amArI sAme joI rahyA. paNa ame tethI darakAra karI nahi. Azare daza miniTa A dhUna cAlI haze ke pelA mitrane peTa duHkhAve sadaMtara baMdha thaI gaye ane sukha para hAsyanI rekhAo pharakavA lAgI. amArA AnaMdane pAra rahyo nahi. tAtparya ke AvA prasaMge dhairyanuM avalaMbana laIe ane ISTadeva para zraddhA rAkhIne cAlIe te bimArI rUpI aMtarAya oLaMgI zakAya che ane sAdhanAmAM AgaLa vRdhI zakAya che.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtarA oLaMgavAnI jarUra 24. Aje dharmaguruo DhIlA paDyA che ane paMDitAe pithInuM jJAna pithImAM ja rAkhyuM che. A ja kAraNe temane vividha prakAranI bimArIo satAve che ane teo paNa sAmAnya manuSyanI jema koI paNa bimArI lAgu paDartA vaidya -DaoNkaTarane mATe doDAdoda kare che. zuM temane pitAnA ISTamaMtra ke siddha stotro Adi para zraddhA nathI? je kharekhara pari sthiti evI ja heya te maMtrane mahimA gAvAne artha che ane tene bIjAne upadeza ApavAnuM prayojana zuM? sAmAnya manuSyanI zraddhA maMtra parathI haTI gaI che, tenuM kAraNa e ja che ke tene nitya upadeza karanArAomAM te bAbatanI zakti ke te bAbatane prabhAva najare paDatuM nathI. teo AMtarika zraddhA rAkhIne maMtrabaLathI pitAnA roganuM nivAraNa kare e ghaNuM jarUranuM che. Aje keTalAka mahAnubhAvo mAtra maMtrathI ja reganI cikitsA kare che ane temAM tathya hivAnuM puravAra thayuM che, te dharmaguruo tathA paMDita puruSo evI cikitsAne kema na apanAve? ATaluM prAsaMgika kahyA pachI mULa viSaya para AvIe, sAdhanA umaMgabhera cAlatI heya, evAmAM koI niphTanA sagAMsnehInuM maraNa thAya te keTalAka sAdhako atyaMta udAsIna banI jAya che ane svIkRta sAdhanAmAM temanuM dila joIe tevuM lAgatuM nathI. pariNAme sAdhanAmAM joIe tevI kriyAzuddhi rahetI nathI, temaja bhAvazuddhimAM paNa oTa Ave che. AvA prasaMge saMsAranuM svarUpa vicArIne tathA manane zAMta
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 maMtravijJAna karIne kAma levuM joIe. saMsAranA vyavahAre game te prakAranA heya paNa maMtrasAdhake pitAnA dhyeya sAme dRSTi rAkhIne pitAnI pravRttio pUrvavat calAvavI joIe ane lAgaNuo para kAbU rAkhavuM joIe. sAdhanAnI zarUAtanA traNa varSamAM AvuM AvuM te kaMIka banavAnuM, paNa tethI hiMmata hAravI nahi ke sAdhanAne jarAya zithila karavI nahi. keTalAka sAdhake sAdhanA daramiyAna keI bhayaMkara dazya. najare paDe ke bhaDakI jAya che ane AgaLa vadhavAnuM mAMDI vALe che, te paNa I nathI. "A te sArA khamIranI kasoTI thaI rahI che ema mAnI temaNe nirbhayatA dhAraNa karavI joIe ane "keIthI mAre vALa vAMke thavAne nathI. e AtmavizvAsa rAkhavuM joIe. satya hakIkata te e. che ke ISTadevatAnI sAcA bhAvathI sevA-bhakti upAsanA-ArAdhanA karanArane koI paNa bhUta, palita, yakSa, rAkSasa, vyaMtara, DAkinI ke zAkinI kaMI upadrava karI zaktA nathI, tethI sAdhake jarA paNa gabharAyA vinA pitAnI sAdhanA cAlu rAkhavI joIe. keTalAka sAdhake sAdhanA zarU karyA pachI thoDA ja samayamAM kaI camatkAra ke paracAnI AzA rAkhe che ane te camatkAra ke para jovAmAM na Ave te sAdhanAmAM zithila thaI jAya che, tathA sAdhanA choDI devA tatpara thAya che, paraMtu e ucita nathI. vRSTi samaya Avye ja thAya che ane dhAnya paNa samaya Avye ja pAke che. vaLI vRkSa samaya Avye ja phaLa Ape
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtarA oLaMgavAnI jarUra 25 che ane gAya-bheMsa vagere samaya thaye ja dehavA de che, eTale dareka kriyA ke pravRttinuM cokakasa pariNAma AvavA mATe samaya ke kAlanI apekSA rahe che. Ama chatAM pariNAmanI utAvaLa karIe ke te mATe adhIrAI batAvIe te badhuM kAma bagaDI jAya che ane dharyuM sonuM dhULa thAya che. kerI svabhAve madhura rahevA chatAM apakava dazAmAM tene toDIne cAkhavAmAM Ave te khATI lAge che ane tenAthI dAMta aMbAya che. tAtparya ke pariNAma mATe adhIrA ke utAvaLA thaI svIkRta sAdhanAne cheDI devI, e DahApaNabharele mArga nathI. keTalAka sAdhaka maMtrajapa pUre thatAM je siddhi na thAya te tene choDI de che, paNa ema karavuM ucita nathI. prathama prayAsamAM koI mahatvanI bhUla rahI gaI hoya te ema banavA saMbhava che, mATe te aMge bIje prayAsa karave joIe. je bIjI vAranA prayAsamAM saphalatA na maLe te trIjI vAra paNa prayAsa kara, e maMtravizAradane abhiprAya che. nItivizArado kahe che ke sAdhana ochAM hoya ane saMge pratikULa hovA chatAM puruSArtha cAlu rAkhIe te jarUra saphalatA maLe che. A rA temanA zabdo : vijetavyA laGkA caraNataraNIyo jalanidhivipakSaH paulastyo raNabhuvi sahAyAzca kpyH| tathApyAjau rAmaH sakalamavadhIdrAkSasakulaM, kriyAsiddhiH sattve vasati mahatAM nopakaraNe //
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra5ra maMtravijJAna laMkA je surakSita deza jitavAne hate, samudrane hAthe-page taravAne hate, sAme rAvaNa je mahA baLiye zatru hatuM ane raNakSetramAM madada karanArA mahAna ddhAo nahi, paNa mAtra vAnare hatA, te paNa zrIrAme sakala rAkSasaklane jhapATAmAM jitI lIdhuM; tethI e vAta nakakI che ke mahApuruSonI kriyAsiddhine AdhAra sAdhana-saMgo para nathI, paraMtu pitAnA satya arthAt puruSArtha para che. zuM A vacane sAdhanAmAM acala rahIne AgaLa vadhavA mATe prabaLa preraNA karanArAM nathI ?
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 30 ] svapnasaMketa nidrAdhIna manuSyane ghaNI vAra svapnAM Ave che ane te vividha prakAranAM hoya che. AmAMthI keTalAMka svane te vAta-pittAdi vikArane lIdhe AvatAM hoya che, athavA amuka vastunA rejanA abhyAsanA kAraNe AvatA hoya che, jyAre keTalAMka svapna kharekhara rahasyamaya hoya che, temaja bhAvI. banAnuM sUcana karanArAM paNa hoya che. bhAratIya nimittazAstramAM svapnane viSaya carcAle. che ane tenA phala aMge cekasa nirNa levAyelA che. te parathI naimittike phalakathana kare che. alabatta, A kAma ghaNuM aTapaTuM che ane amuka svapnane artha amuka ja thAya che, evA nirNaya para AvatAM ghaNo vicAra karavo paDe che, paraMtu tenA mATe je zAstrIya dhoraNo nakkI thayelAM che, te A bAbatamAM mArgadarzana ApanArAM che. sAdhanAkAlamAM sAdhakane zubhAzubha baMne prakAranAM svapna Ave che. temAM nIcenI vastuo jevAmAM Ave te zubha phaLa.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 maMtravijJAna denArI samajavI, arthAta sAdhanAnuM pariNAma suMdara Avaze e saMketa karanArI samajavI : (1) AcAryadarzana-dharmAcArya Adi dekhAvA. (2) upAsya devatAnI mUti. (3) upAsya devatAne veta varNavALe prAsAda, () gurudeva. (5) priyajana-mAtA, pitA, patnI, putra, khAsa mitra Adi. (6) pUrNacaMdra-pUnamane caMdra (7) sUrya. (8) samudra (9) pUrNa nadI-jalathI bharelI nadI. (10) kamalasahita taLAva ke sarevara. (11) caMdrarAja-jenI upAsanA cAlu hoya te yaMtra athavA kaI siddhamaMtra. (12) sumeru parvata-suvarNanA zregavALe ane UMce parvata. (13) naukAvihAra. (14) agnijavAlA. (15) haMsa, cakravAka, sArasa ke mera. (16) be ghaDAnA rathamAM AhaNa, (17) kata chatradhAraNa-kaI e pitAnA mATe taraganuM chatra dharyuM hoya evuM dRzya, (18) dIpapaMkti-dIvAnI hAra. ' .... (19), mAlAdhAraNa, kaI mAlA paherAvatuM hoya evuM dapha.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa savanasa keta (2) divya strIonuM darzana. (21) zveta ghaDe, zveta baLada, kata hAthI, (22) hAthI para savArI karavI. (23) vimAnamAM besavuM. (24) rAjyAbhiSekanuM dazya. (25) ratnanAM AbhUSaNa vagere. je svapnamAM nIcenI vastuo jevAmAM Ave to azubha phala denArI arthAt sAdhanAmAM kaI vina Avaze, e saMketa karanArI samajavI. (1) kAgaDe, gIdha ke ghuvaDa. (2) gadheDo, pADo ke khilADI. (3) kRSNapuruSa-jene raMga khUba kALo hoya e mANasa. (4) duHkhI hAlatamAM hoya evI strI, (5) khAlI khADe. (6) sUkuM jhADa. (7) sUkAyelI nadI. jemAM jaLa bilakula na hoya, te nadI sUkAyelI gaNAya. (8) sUkAyeluM sarevara. (9) sUkAyelI vAva. (10) talAvyaMga-kaI zarIre tela cALI rahyuM hoya, evuM dazya. (11) kaTakavRkSa-kaI paNa kAMTAvALuM jhADa. (12) makAnanuM paDavuM. (13) unmattAvasthA-kaI paNa puruSa ke strIne gAMDapaNe lAgu paDayuM hoya evuM dazya.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 maMtravijJAna (14) nAvasthA. (15) ati bhayaMkara dazya. je AvAM azubha svapna Ave te tenI zAMti arthe nRsiMhanI prArthanA nIce mujaba karavIH nRsiMhAya namo dopAn jahi duHsvapnajAn mama / yataH svapnAdhipastvaM vai sarveSAM phalado mataH / / he nRsiMhadeva! tamane namaskAra ho. tame havananA adhiSThAyaka deva che, tethI mArA svapnanA dene nAza kare. tame sarvane phala ApanArA manAyelA che." A prArthanAnI amuka AvRtti karavI joIe. duSTa svapna AvatA aTakAvavA mATe tathA tenAthI thatA dapInI zAMti mATe AmaMtraNIjanI mAlA pheravavI Avazyaka che.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 31 ] maMtrasiddhinA sAta upAyo eka maMtranuM traNa vAra vidhi-vidhAna pUrvaka ArAdhana ke purazcaraNa karavA chatAM je maMtrasiddhi thatI na hoya te tene mATe viziSTa prA karavA ghaTe che. gautamIya taMtramAM AvA sAta pragenuM vidhAna kareluM che. jema ke bhrAmaNaM rodhanaM vazya, pIDanaM zoSapoSaNe / dahanAntaM kramAt kuryAta, tataH siddho bhvennnu| brAmaNa, rAdhana, vazya, pIDA, zeSaNa, piSaNa ane dahana e sAta prAge che. te kamazaH karavA joIe. tethI manuSya nizcaya maMtrasiddha thAya che. ahIM e sAteya prayoganuM svarUpa TUMkamAM darzAvIzuM. 1 brAmaNuprayAga : zilAjita, kapUra, kuMkuma, khasa (pitA ) ane caMdanane pANImAM vATI tenuM pravAhI banAvI levuM. pachI e pravAhI vaDe eka vAyubIja eTale zuM ane eka maMtrAkSara e. kamathI pUre maMtra tAMbAnA zuddha karelAM patarA para lakha maMtra 17
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 maMtravijJAna lakhAI gayA pachI e patarAne anukrame dUdha, ghI, madha tathA pANImAM DUbADavuM. tyArabAda e maMtra ane pUjA, dhyAna, japa, hama Adi nitya niyama mujaba karavA, eTale maMtrasiddhi thaze. ahIM prAsaMgika eTaluM jaNAvIzuM ke bhAratavarSe maMtra ane yaMtravidyAmAM apUrva pragati karI hatI, tema taMtravidyAmAM paNa apUrva pragati karI hatI. ahIM taMtravidyAthI addabhuta vanaspatio, jaDIbuTTIo, rasAyaNe tathA anya vastuonA viziSTa sAjane karavAnI vidyA samajavI. A vidyAnI vizeSa pragati siddhanAgArjuna Adi mahAtmAone AbhArI che. siddha nAgArjuna mahAna maMtravAdI hatA, uparAMta temaNe varSo sudhI pahaDa ane jaMgalamAM ghUmIne judI judI vanaspatio tathA jaDIbuTTIo vagerene paricaya karyo hato, tenI vizeSatAo zodhI kADhI hatI ane tenA rasasiddhi vagere mATe saphala prAge kyAM hatA. tAMbAne tapAvI tenA rasamAM siddha karele vanaspati Adine rasa reDatAM suvarNa thAya tene rasasiddhi kahe che.) vizeSa AnaMdanI vAta te e hatI ke temaNe A rIte je je prage karyA hatA, tenI noMdha rAkhI hatI ane tenuM vagIkaraNa karIne eka graMtha racyuM hatuM. A graMtha koInA hAthamAM cAlyuM na jAya te mATe tene niraMtara DAbA kakSamAM (DAbA hAthanI bagalamAM) rAkhI mUkatA. AthI temane DAbA hAtha nakAmA thaye hatuM ane te graMtha "kakSI tarIke oLakhAya hate. . . .
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 maMtrasiddhinA sAta upAya * kakSapuTI bhAratIya taMtravidyAnuM nAma che ane temAM aneka adbhuta prayoga ApavAmAM AvyA che, paNa te graMthane mAtra mULapATha lakattAthI pragaTa thatI eka tAMtrika graMthamALAmAM chapAyeluM che. je maMtravizArado taraphathI tenA para egya vivecana thAya te maMtra-taMtra-taMtravidyA para ghaNe prakAza paDe tema che, paNa enI pahela keNa kare? e prazna che. * ahIM ATaluM vivecana karavAnuM mukhya prajana e che ke maMtrasiddhi mATe jema maMtrane AdhAra levAmAM Avate, tema taMtrane AdhAra paNa levAmAM AvatuM. A brAmaNadi ane tenuM sUcana kare che. (2) dhanaprayoga : je brAmaNagathI maMtrasiddhi na thAya te sadhanapraga kara joIe. vidyAbIja thI saMpuTita karIne tene japa kare, e dhanaprAga che. (3) vazyaprayoga : je rAdhanaprayogathI maMtrasiddhi na thAya te vayaprayoga kare. alate, raktacaMdana, kUTa, (upalaTa), haLadara, dharAnAM bIja ane maNazIlanA mizraNathI bhejapatra para maMtra lakhIne tene kaMThamAM dhAraNa kare, te vazyAga kahevAya che. (4) pInapayoga je vaya pragathI maMtrasiddhi na thAya te paDApraga karavuM. temAM prathama nA vegathI maMtrajapa kara, pachI che
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26e maMtravijJAna bIja vaDe sarasvatInI pUjA karavI. tyArabAda AkaDAnA dUdhathI bhojapatra upara maMtra lakhave, tene paganI nIce mUkIne dabAva ane tene hema karI de. pachI jaya Adi niyaniyama mujaba karavA. A prayogane pIDanaga kahevAya che. maMtrasiddhi na thAya tyAM sudhI ja A prayoga karavo paDe che. (5) zeSaNaprayAga . je pIDana prayogathI maMtrasiddhi na thAya te zeSaNa prayoga kare. yajJanI bharama dvArA bhojapatra para maMtra lakhIne tathA tenA cheDe be vAyu bIja eTale je caM lakhIne gaLAmAM dhAraNa kare, tene zeSaNamayega kahevAya che. (6) poSaNaprayoga : - je zeSaNaprayoga dvArA maMtrasiddhi na thAya te piSaNapraga kara. maMtranI AdimAM che ane cheDe che zuM ta. e traNa bAlAbIjane ega karIne japa kare tathA madha nAkhelA dUdha vaDe hAtha para maMtra lakhIne maMtrasiddhinI bhAvanA karavI, tene piSaNapravega kahevAya che. (7) dahanaprAga je piSaNa pragathI paNa maMtrasiddhi na thAya te maMtranI AgaLa, pAchaLa, upara ane nIce agnibIja lakhIne tene bALa tathA palAza eTale khAkharAnAM bIjanA telathI te maMtra lakhIne kaMThamAM dhAraNa kare, tene dahanapravega kahevAya che. A prayogathI maMtrasiddhi avazya thaI jAya che, ema taMtrakAronuM mAnavuM che.'
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 36 ] trasiddhi maMtrasAdhanA jema jema AgaLa vadhatI jAya che, tema tema sAdhakanuM mana zAMta ane svastha 'thatu jAya che tathA peAtAnI Adara koI vilakSaNa zaktinA saMcAra thaI rahyo hAya evA anubhava thAya che. A vakhate kavacit pa paNa thAya che ane zarIra dhrujavA lAge che. jo ke badhAMne Ava anubhava thatA nathI, paNa AvA anubhava thAya te eka sAruM' nizAna che. vizeSamAM AvA sAdhakone keTalIka sphuraNAe thAya che ke je sAmI vyaktinA manAbhAva pradarzita karanArI hAya che ke bhAvI anAvAnI agamacetI ApanArI hoya che. , siddhinI samIpe pahoMcelA sAdhaka maMtrANAnuM dhyAna dhare ke maMtradevatAnI mUrti para mITa mAMDe te e banne vastu nyAtimaya dekhAya che ane ghaNIvAra svapnamAM paNa e naitimaya svarUpanAM darzana thAya che.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra maMtravijJAna jyAM sudhI AvA keI pratyaya na thAya, tyAM sudhI maMtrasAdhanAmAM suMdara ke sateSakAraka pragati thaI che, ema kahI zakAya nahi. jyAre maMtrasiddhi taddana samIpamAM hoya tyAre ekAeka prakAza puMja dekhAvA lAge che, pitAnuM zarIra pUrNa timarya bhAse che ke tirmaya devatA pitAnA zarIramAM praveza karI rahyA heya e anubhava thAya che. te aMge bheravItavamAM kahyuM che ke : jyotiH pazyati sarvatra, zarIrevA prakAzayuk / nijaM zarIramathavA, devatAmayameva hi // vaLI A vakhate citramAM alaukika prasannatA tathA sateSane anubhava thAya che, bhajana ane nidrA alpa thaI jAya che ane kadAca svapna Ave te paNa kaI vAhananI prAptinuM tathA tenA para savArI karyAnuM Ave che. A vastu vatuMDaka5 mAM nIce pramANe akSarAMkti thayelI che ? cittaprasAdo manasazca tuSTiralpAzitA svapnaparAGgamukhatvam / svapneSu yAnAdhupalambhanaM ca, . * siddhI vidyAni bhavatta sAme A uparAMta AnaMdanA aza AvavAM, deha pulakti che, gadgad kaMThe bhASaNa thavuM Adi bIjA paNa keTalAMka lakSaNe taMtrakAroe darzAvelAM che.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasiddhi - maMtrasiddhi thayAnuM mukhya lakSaNa sAdhakanA mane rathanI siddhi che. sAdhaka je samaye je abhilASA kare, te jaldI pUrI thAya te samajavuM ke maMtrasiddhi thaI che. maMtrasiddhi thavAthI devatAnuM darzana thAya che, tenI sAthe vArtAlApa thAya che, sarvatra gamanAgamana karavAnI zakti Ave che, parakAyapraveza thaI zake che, dUranI vastuo joI zakAya che, ati dUra thaI rahele vArtAlApa sAMbhaLI zakAya che tathA aneka prakAranAM addabhuta kAryo thaI zake che. saMsAramAM te tyAM sudhI kahyuM che ke mituM ja sAkSAt sa zi vAtra saMracaH jeNe paripUrNa maMtrasiddhi karI che, te sAkSAta zivatulya che, emAM saMzaya zakhave nahi." tAtparya ke te IzvaranI mAphaka aneka aciMtya-akakhya kAryo karavAne samartha thAya che. * keTalAkanuM evuM mAnavuM che ke vartamAnakAle game teTalI utkRSTa maMtrasAdhanA karIe te paNa devatAo sAkSAta thaIne darzana ApatA nathI, paNuM svapnadarzana, reganivAraNa ke puSyapraveza vagere dvArA pramANa Ape che. A mAnyatA meTA bhAge sAcI hovA chatAM Aje paNa evA maMtrasAdhake jovAmAM AvyA che ke jemane devatAe sAkSAta darzana dIdhAM heya ane temane AdhIna rahIne ajabagajabanAM kAryo karAyAM heya. seMkaDe ke hajAro mAIla dUra rahelI vastu nimiSamAtramAM hAthamAM mUkI devI, AkhI sabhA para kezara ke kuMkumanAM
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna chAMTaNa nAkhavAM ke rUpiyAnI noTone varasAda varasAve, e devatAnI AdhInatA vinA banI zake nahi. maMtrasiddhi ane ApaNA dezamAM aneka kathA-vArtAo prasiddha che. temAM keTalIka atizakti paNa haze, paraMtu eTalI vAta nizcita che ke maMtrasiddhi thavAthI daivIzakti sAthe anusaMdhAna thAya che ane tenAthI aneka prakAranAM adabhuta kAryo thaI zake che. keTalAka kahe che ke maMtrasiddhi dvArA je camakAre thAya che, te vAtsavamAM AMtarika zaktine vikAsa thavAthI ja thAya che. ghaDIbhara mAnI laIe ke A maMtavya sAruM che, te paNa emAMthI e niSkarSa te nIkaLe ja che ke maMtra japa karatAM AMtarika zaktione khUba vikAsa thAya che ane tenA dvArA camatkArika pariNAma lAvI zakAya che. maMtrazAstra Aje aneka prakAranA vahema ane aneka prakAranI atizaktimAM aTavAI gayuM che, temAMthI tene uddhAra kare ane temAM rahelA vijJAnika tathyane janatA samakSa mUkavuM e sarakRtipremI susajananuM satakartavya che. maMtrasiddhine kadI paNa durupayoga kare nahi tathA te aMge je niyama pALavAnA hoya temAM kasura karavI nahi. je kasura thAya te mahAmahenate meLavelI siddhi cAlI jAya che. : - saurASTranA be brAhmaNa badhuone sarpa utAravAnI addabhuta vidyA prApta thaI hatI. teo "pAre' nAmathI oLakhAtA
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasiddhi hatA. keIne sApa karaDe ke "pAnase' nuM nAma belI gAMTha vALI devAmAM AvatI ane pAnare mahArAjane tAra karavAmAM AvatuM. tyArabAda teo e sthAne AvatA ane sarpanuM jhera utAratA. varSo sudhI A pramANe cAlyuM. pachI eka baMdhuthI niyamanuM pAlana thaI zakayuM nahi. teo niyamamAM zithila thayA ke e siddhi cAlI gaI. bIjA baMdhu ke jemaNe e niyama pALavAnuM cAlu rAkhyuM hatuM, temane e siddhi kAyama rahI. - bIjA paNa keTalAka maMtravAdIo saMbaMdhamAM AvuM banatuM joyuM che, eTale siddhi prApta thayA pachI paNa tene sAcavavA pUratI kALajI rAkhavI joIe, e nizcita che.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 33 ] maMtraprayogo maMtrasiddhi thayA pachI tene pravega karavAmAM Ave che. A prayoganA hetu tathA prakAro ane maMtrazAstramAM ghaNI vicAraNA thayelI che. anya zabdomAM kahIe te tenA ardhA uparane bhAga mAtra A ja viSayamAM rokAyela che. e te pUrve spaSTa karavAmAM AvyuM che ke maMtrasAdhanA mukti temaja bhukti ane mATe thAya che. temAM mukti mATe sAdhanA karanArA vaidika paraMparAnA sAdhue, munio, saMnyAsIe, traSio tathA gRhastha strI-puruSe moTA bhAge praNavamaMtrane eTale ke uSkArane Azraya le che ane tenA dvArA cittazuddhi karI anukrame Atmadarzana sudhI pahoMce che. A vakhate aneka prakAranI siddhio prakaTa thAya che ane te siddha puruSanI keTimAM virAje che. A rIte mukti mATe kAranI sAdhanA karanAra moTA bhAge japa tathA sthAnane ja Azraya le che, eTale ke caugika
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtraprayAge 267 sAdhanane anusare che. mAMDUkayopaniSadanI gauDapAda-kArikAmAM tathA chAMdogya upaniSadnanA prathamAdhyAyamAM OMkArane mahimA vistArathI varNavelA che. ' muktinA abhilASI jaina mahAtmAo kArane paca~ parameSThimaya mAne che ane e rIte tenA japa kare che, paNa tenI sAthe phe namaH' evuM padma paNa lagADe che. temanA abhiprAyathI de khIja paramezvara evA parameSThinu vAcaka che. ane sava AgamAnuM rahasya che, tenAthI dRSTa--adRSTa sa sAnI siddhi thAya che. keTalAka mumukSu muktinI prApti mATe khIjama'tra karatAM nAmamaMtrane pradhAnatA Ape che, arthAt bhagavAnanu koI paNa eka nAma grahaNa karI tenA vizuddha mane japakaravA lAge che. matravizAradAe e vAta kabUla rAkhI che kebhagavAnanuM dareka nAma eka zAMtimatra che ane te ene japa karanArane parama zAMti Ape che. A rIte bhagavAnanA nAmanA vizuddha manathI japa karatAM cittazuddhi thAya che ane anukrame bhagavAnanAM darzana thatAM mRtyakRtyatA sadhAya che. AvA puruSonI AgaLa paNa siddhi nRtya kare che ane teo je kaI khAle ke kahe, te pramANe sarva kArya sapanna thAya che. A rIte kAra ke bhagavAnanu kAI paNa nAma siddha thatAM tene prayAga karavAthI duHkhiyAnAM duHkha harI zakAya che.. zagiyAnA roga maTADI zakAya che ane duSTa tathA pApI manuSyane prama, nIti tathA sadAcAranA mArgamAM sthira karI
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna zakAya che. bhAratanA sAdhusaMtoe lAkho-karoDo manuSyane A rIte saspathagAmI banAvyA che. maMtrasiddhine A prAga mAtra papakAravRttithI thAya che ane tethI te sarva dvArA prazaMsA pAmele che. jeo bhukti eTale bhega ke ezvarya mATe maMtrasAdhanA kare che, te aneka prakAranA maMtre paikI kaI paNa eka maMtrane -Azraya le che. tene pUjA, dhyAna, japa, hama Adi kriyAnA baLe siddha kare che ane tyAra bAda tene vividha hetuo arthe prayoga kare che. maMtravizAradAe tene cha prakAre mAnyA che ke jene sAmAnya rIte "tAMtrika SaTakama? kahevAmAM Ave che. zAMti, vazya, staMbhana, vidveSaNa, uccATana ane bhAraNuM, e tenAM prasiddha nAme che. je prayoga ke karmathI vyAdhionuM nivAraNa thAya, ghAtaka prayegene khUle cheda thAya tathA duSTa grahanI dRSTine pratikAra thAya, tene zAMti karma kahevAmAM Ave che. jenAthI dhana, dhAnya, siMpatti, aizvarya tathA kItimAM vadhAre thAya, tene puSTikarma kahevAmAM Ave che, paNa te zAMtikarmane ja eka bhAga che, kAraNa ke tenAthI cittane zAMti-AnaMda rahe che. rAjA athavA ziktisaMpanna adhikArI A prakAranAM karma vaDe rAjyamAM jIvananI unnatine pratibaMdha karanArA kAraNenuM nivAraNa karI zake che ane prajAne sukhI banAvI zake che. anya leke paNa tene sahetuthI upayoga kare te pariNArma sAruM Ave che. je pragathI bIjAe ApaNe hama mAnavA mATe
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtraprayoga 269 tatpara thAya, athavA te ApaNuM keIpaNa AjJAnuM ullaMghana karI zake nahi, tene vazya ke vazIkaraNukarma kahevAmAM Ave che AkarSaNakarma tathA AyuSyanI vRddhi mATe anukULaparisthiti pedA karavI, te A karmo ja eka bhAga gaNAya che. eka mahApuruSa kahe che ke "premabharI madhura vANuM e A jagatamAM sahuthI moTAmAM mATe vazIkaraNane prayoga che. tenAthI sahunuM ApaNA tarapha AkarSaNa thAya che ane teo ApaNane vaza thAya che." tAtvika dRSTie A vAta ghaNI uttama che, paNa jIvanamAM. evA prasaMge aneka vAra Ave che ke jyAre patine patnI tarapha aNagamo thAya che ane te enI sAthe bolavA ke ekapremabharyuM smita pheMkavA mATe paNa taiyAra thatuM nathI. aneka rIte samajAvavA chatAM, aneka prakAranI vinaMtio karavA chatAM tenuM dila vimukha rahyA kare che ane A bAju tenI patnInA sukhanuM satyAnAza vaLe che. Ama vicitra paristhitimAM mUkAyela strI potAnA patine vaza karavA mATe Ave ke maMtraprayoga kare che emAM kaI ja anucita nathI. . keTalIka vAra paristhiti AthI ulaTI hoya che, eTale. ke patnI kahAmAM rahetI nathI, manasvI vartana karavA lAge, che ane parapuruSanI dastI karavA prerAya che. pati tene ghaNuM samajAve, paNa te mAnatI nathI. A saMgomAM pati A. kaI pravega kare te ene anucita kema kahevAya? tAtparya ke jyAM premanI sAMkaLa TI hoya ane vazya paga vaDe ja
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27d maMtravijJAna -tenuM anusaMdhAna thAya evuM hoya tyAM A prayoga AzIvAda samAna nIvaDe che. je A prayoga durjananA hAthamAM Ave ane te pitAnI havasa pUrI karavA mATe tene praga kare te mahAna anartha thAya che, eTale ke kaMIkanI vahubeTIo bhraSTa thAya che ane eka ati anicchanIya vAtAvaraNa pedA thAya che. -tethI ja maMtravizAradAe je-tene maMtradAna nahi karavAne Adeza Ape che. jema vAsaNanI Takeza mArIne parIkSA karavAmAM Ave che, tema sAdhakanI A bAbatamAM pUrI parIkSA karavI joIe ane pachI ja tene vazyakarma saphala thAya tevA priya batAvavA joIe. AmAM keTalAMka taMtrane eTale auSadhisajana Adine paNa Azraya levAya che. AjathI bAra-tera varSa pahelAM maMtrasAhitya ekaThuM karavA mATe ame mAlavAne pravAsa karyo, tyAre eka vRddha jatine meLApa thayela hatuM. teNe amane kahyuM ke "bhAI! vazIkaraNaga saheluM nathI. te khAtarIthI karavo hoya te ajagaranI AMkhanuM pANI meLavavuM paDe che? ame pUchayuM : "tenuM kaMI kAraNa?" tyAre teNe kahyuM : kAraNe te hoya ja ne! ajagaranI AMkhane ajaba AkarSaNa ApanArI zakti tenI pAchaLa je pANIne saMgraha hoya che, temAM rahelI hoya che. te nIce paDyo paDyo vRkSa upara rahelA pakSInI sAme cheDI vAra mITa mAMDe ke te pakSI -taraphaDIne nIce tenA mukhamAM paDe che?
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra7 ame temanA A jJAnathI Azcarya anubhavyuM ane e thANI zI rIte meLavavuM? e prazna paNa karyo. teNe kahyuM : A vAta ATale ja rAkhe. ene khulAse pharI kaI vAra karIzuM. vazyakarmamAM anya vastuo vaparAya che, temAM paNa AvuM kaMI ne kaMI rahasya haze ke je ApaNA pUrvapuruSane vidita hatuM. madhyakAlIna yugamAM vizvakarmane ghaNuM durupayoga thaye, tethI ja maMtravidyA niMdAI ane bhadra lake tenI sAme napharatanI daSTie jovA lAgyA. ApaNe IcchIe ke A vidyAne saMkaTa samayanI sAMkaLa samajI jarUra pUrata ja tene upayoga kare, paNa tene vAraMvAra ke bahetuthI upayoga na ja kare. rAjA, viziSTa adhikArI, dharmaguru ke anya mahAnubhAva kapriyatA khAtara A prayAga kare emAM kazuM anucita nathI. je prayogathI bIjAnI svataMtra gatine nirodha thAya ane tenI apakArI ceSTAonA lakSyane badalI zakAya, tene stalanakarma kahevAmAM Ave che. koI vyakti dhana, azva, sattA ke koI vidyAnA baLe sanmatta banIne bIjAne satAvatI hoya ane game tevI hitazikSA ApavA chatAM tene kAne dharatI na hoya, tyAre A jAtane praga
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2012 maMtravijJAna karavA Avazyaka manAya che. vaLI zatruo caDI AvyA hAya, lUTArUe hallA karatA hAya ke cAro cArI karavA mATe gharamAM peThA haiAya, tyAre AvA prayAga saphalatApU karavAmAM Ave tA tethI ghaNA lAbha thAya che. jaMbU kumAra eka dhanADhaca gRhasthanA putra hatA ane ekI sAthe ATha kanyAone paraNI vAsabhuvanamAM dAkhala thayA hatA. paraMtu temanuM mana vairAgyathI vAsita thayeluM hatuM, eTale te bhAgathI vimukha rahyA hatA ane peAtAnI strIone paNa sacamasAdhanA karavA mATe samajAvI rahyA hatA. evAmAM prabhava nAmanA eka maLavAna cAra pAMcase cArA sAthe temanI havelImAM dAkhala thayA ane mAlamattAnI. gAMsaDIe bAMdhavA lAgyuM. jakumArane e mAlamattA para jarA ya mAha na hatA, paNa Aje mAlamattA cArAI jAya. ane khIjA divase sayamadIkSA dhAraNa karavAmAM Ave te lAkAmAM evA pravAda thAya ke * mAlamattA lUMTAI gai, eTale bhAI ghara cheDIne cAlI nIkaLyA.' AthI ja bUkumAre gurudatta namaskAramaMtranA japa zarU karyAM ane tenA prabhAve sa cArA sthUlI gayA, eTale ke temanA para staMbhanakanI pUrI asara thaI. pariNAme prabhava cAra gabharAyA ane teNe eH hAtha joDI jIvatadAna mAgyuM. jabukumAre tene jIvatadAna ApyuM ane te sAthe upadezanA be zabda paNa kahyA. pariNAme adhAnA jIvananuM parivartana thayu ...ane temane paNa saMyama, sAdhanA mATe utsAha jAgyA. tAtparya ke 'prasaMga paDI, '
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtraprayoga 273 taMbhanakarmanA praNe upakArI thaI zake che ane tethI ja tAMtrika karmamAM te sthAna pAmelA che. . durjana manuSya A karmane paNa durupayoga karI zake che. keI sAthe cheDe aNabanAva thaye ke A prayoga kare te pelI vyaktine hAtha-paga rahI jAya che, keDe jhalAI jAya che ke vAcA paNa baMdha thaI jAya che. staMbhanAga AvA koI zudra hetu mATe nathI ja. upara jaNAvyuM tema koI zubha ke suMdara pariNAma lAvavA mATe ja tene upayoga karavAne che. je pragathI vidhI vyaktionA samUhamAM phUTa paDe ane e rIte temanuM vighAtaka baLa TI jAya, tene vidveSaNa karma kahe che. rAjyanI rakSA mATe ke anucita saMgaThana teDavA mATe A karmane pravega thAya te ISTa che. zudra svAtha hetu mATe tene pravega karavAne nathI. je prayAgathI sAmI vyaktinI mAna~maryAdA taTe tathA tene gAma ke deza choDavAno vakhata Ave, tene uccATana karma kahe che. A eka prakAranuM ugra karma che ane anya kaI upAya kAma na lAgate heya tyAM bahu samajI-vicArIne tene praga karavA jevo che. eka rAjyane divAna durAcArI hatuM ane te koI rIte pitAne durAcAra cheDatuM na hatuM. rAjyanI ghaNIkharI sattA tenA hAthamAM hatI, eTale keI tene kazuM karI zaktA na hatA. Akhare gAmanA be cAra DAhyA mANasoe bhegA thaIne eka maMtravAdI AgaLa uccATanane prayoga karA. 18
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 maMtravijJAna AthI cheDA divasamAM ja badhA leke tene napharatanI daSTie jevA lAgyA ane salAma karatAM paNa baMdha thaI gayA. tyAra bAda thoDA divase rAjAnI sAthe vadhu paDyo ane rAjAe tene hadapAra karyo. A rIte ucATanane je prayoga thaye, tene ucita tathA Avazyaka ja lekha paDe. bAkI vyApAramAM hariphAI cAlatI hoya ke samAjamAM pratipakSI tarIke Ubhe rahete heya, athavA koI vAra gALa dIdhI heya evAM zuddha kAraNee A jAtane pravega kare ISTa nathI. je pragathI manuSyanuM maraNa thAya tene mAraka kahe che. A ati ugra karma che ane anivArya saMge UbhA na thAya, tyAM sudhI te karavA jevuM nathI. A vAta sAmudAyika hitane anulakSIne kahevAya che. pitAnA svArtha mATe te A karmane upaga karavAnuM che ja nahi. je je manuSya pitAnA svArtha mATe bIjAnuM maraNa nipajAve che, te mahApApI che ane tenAM ati kaDavAM phaLe tene avazya jogavavAM paDe che. kaI vAra A prayoga janahitArthe karavAnI jarUra paDe che, eTale te karavAmAM Ave che, paraMtu tenuM prAyazcita te levuM ja paDe che. saurASTranA eka gAmane A sAce kise che ane te prastuta vicAraNAmAM upayogI thAya te havAthI ja ahIM rajU karavAmAM Ave che. - eka gAma. khAdhepIdhe sukhI hatuM. tenI vastI Azare
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMprayoga raya traNa hajAra mANasanI hatI. tyAM eka sAMI AvIne raheluM hatuM ane te aneka prakAranA maMtrage karate hatuM. tenI meTI ema e hatI ke te panaghaTa jatAM mArgamAM AvIne Ubhe rahetA ane vahU-dIkarIonI aNachAjatI mazkarI karate. gAmalekee tene eka-be vAra TapAryo, paNa te mAnyuM nahi. "A leke mane zuM karI zakavAnA hatA? evuM tene abhimAna hatuM. ane vAta sAcI hatI ke ke tenAthI DaratA hatA. "vakhate mUTha mAre ane ApaNe marI jaIe te !" e vicAre teo DhIlA paDI jatA hatA ane tenI sAme keI asarakAraka pagalAM laI zakatA na hatA. evAmAM e gAmamAM eka sAdhu mahAtmA AvyA. lekee temanI AgaLa A vAta karI ane tenA trAsamAMthI koI paNa rIte bacAvavAnI vinaMti karI. mahAtmAe kahyuM ke "vAru, IzuM? bIjA divase temaNe sAMIne saMdeza kahevaDAvyuM ke " bhalA thaIne rahevAmAM sAra che.' tyAre e uddhata sAMIe kahyuM ke "tamArA jevA kaMI jegaTA gAmamAM AvyA ne gayA, mane zikhAmaNa ApavAnI jarUra nathI." mahAtmAjIe pharI eka vAra saMdeze kahevaDAvyuM, paraMtu tenuM pariNAma paNa zUnyamAM ja AvyuM. mahAtmAjI samajI gayA ke A pUrepUre nAdAna che ane zikSA karyA vinA mAnaze nahi, eTale trIjA divase gAmabahAra lokene bhegA karyA ane jaNAvyuM ke pilA sAMIne koI paNa rIte ahIM laI Ave.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 maMtravijJA keTalAka AgevAne sAIne teDavA gayA. sAMIne vidyAne. sada hatuM ane A sAdha pitAne kaMIpaNa karI zakaze ema. te mAnatuM na hatuM, eTale te gAma bahAra AvyuM, paNa taravAra vaDe pitAnI AsapAsa kuMDALuM derIne badhAthI cheDe dUra Ubhe rahyo. A ceSTAne artha e hatuM ke te vakhate pele sAdhu ke pravega kare te tenI jhapaTamAM avAya nahi. sAdhu mahAtmAe eka kapaDuM oDheluM hatuM ane temanA hAtha tenI aMdara chUpAelA hatA. temanA DAbA hAthe eka leDhAnuM kaDuM pahereluM hatuM. temaNe sAMIne kahyuM: "tamArA atyAra sudhInA badhA gunAo mApha che, paNa have pachI gune na karavAnI kabUlAta Ape. arthAt tamAre kaI vAra panaghaTanA mAge UbhA rahevuM nahi ke kaI vahu-dIkarInI mazkarI karavI nahi." sAMIe kahyuM: "tame mane kahenAra kezu?" mahAtmAe kahyuM : "tamAre hitasvI." sAMIe kahyuM : "mArA hitasvI thavAnI keI jarUra nathI. tame tamArA mArge cAlyA jAo, nahi te joyA jevI karIza." mahAtmAe kahyuM : "sAMI samajI jAva. hajI taka che." paNa sAMIe na ja mAnyuM. te pite derelA kuMDALAmAM abhimAnathI UbhuM hatuM ane mahAtmA para mUTha mAravAnI taiyArI karatA hatA. e ja vakhate mahAtmAe pitAnA DAbA hAthanA kAMDA para raheluM kaDuM maMtra bhaNane upara caDAvavA mAMDyuM
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtraprayogo IST ke te sAMI pitAnA kuMDALAmAMthI ucakA ane addhara caDavA lAge. gheDI vAramAM te te ghaNe UMce caDI gaye ane badhA loke tenA tarapha joI rahyA. pachI mahAtmAe lekhaMDanuM huM jerathI nIce utAryuM ane hAtha parathI kADhI nAkhyuM ke sAMI saDasaDATa nIce Avyo ane jerathI jamIna para paTakAye. basa, e ja vakhate tenuM prANapaMkherU uDI gayuM ane kee rAhatano dama kheMce. alabatta, e mahAtmAe pachI prAyazcita karI lIdhuM, paNa A pragathI seMkaDo strIonI cheDatI thatI aTakAvI ane eka gAmane jabbara trAsamAMthI mukta karyuM. ATalA vivecana parathI tAMtrika SaTkarmanI AvazyaktA samajAI haze ane temAM kevI vivecakabuddhi rAkhavI ghaTe, te paNuM lakSyamAM AvyuM haze. A sivAya bIjA paNa aneka jAtanA maMtraprayoga thAya che. jema ke (1) bhUta, bhaviSya ane vartamAnanI vAta jANavI. (2) svapna dvArA sAcA uttara meLavavA. (3) chAyApuruSanI siddhi karavI. (4) anna tathA dhanabhaMDAra akSaya banAvavA. (5) regacALAne aTakAvavA. (6) anAvRSTi dUra karavI, arthAt varasAda lAva. (7) tADane bhaya dUra kare. (8) Agane phelAtI aTakAvavI.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 maMtravijJAna (9) strI tathA gAya vagere pazune sukharUpa prasUti karAvavI. (10) sApa Adine pakaDavA ane tenuM jhera utAravuM. (11) hajAro mAIla dUra rahelI vastu jevI. (12) ati dUra thaI rahelA vArtAlApa sAMbhaLa. (13) Icchita vastu rajU karavI. (14) bhUta-vyaMtara Adine sAdhI tenI pAsethI dhAryA kAma levAM. (15) eka vastunuM bIjI vastumAM parivartana karI nAMkhavuM. (16) khetaramAM dhAnyAdi vizeSa pAke tema karavuM. (17) managamatuM rUpa dhAraNa karavuM. (18) adaya thavuM. (19) sUkSamatA ke sthUlatA dhAraNa karavI tathA vajana ghaTADavuM ke vadhAravuM. (20) kaTa kacerImAM cAlatA sukamAmAM jita meLavavI. (21) corane pakaDI pADe. (22) parakAyAmAM praveza karave. (23) AkAzagamana karavuM. (24) jaya-vijayanI prApti karavI vagere.
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 34 ] zAbara maMtro veda, purANe tathA taMtrazAstranA AdhAre brAhmaNa paraMparAmAM athavA te hiMdu samAjamAM je maMtrapaddhati pracalita thaI che ane jene sAdhu, saMnyAsIo, vidvAne tathA surata vargamAM ghaNe Adara tathA ghaNe pracAra che, tene bane teTale pramANabhUta paricaya pAchalAM pRSThomAM ApavAmAM AvyuM che ane te aMge jyAM jyAM vivecane karavAnI jarUra jaNAI, tyAM te yathAsthAne karavAmAM AvyAM che. jaina tathA bauddhonI maMtrapaddhati A paddhatine ghaNuM aze maLatI che. te kAra tathA anya bIjAkSaranuM mahatva svIkAre che, pUjA, dhyAna, japa Adine Adara kare che tathA tenI AcArasaMhitAne paNa moTA bhAge svIkAra kare che. paraMtu A badhAthI nirALI paddhatine anusaranArA zAbara maMtra paNa bhAratavarSamAM pracAra pAmyA che ane lekemAM tene adhika pracAra che, eTale te aMge paNa ahIM keTaluMka vivecana karavuM Avazyaka che. (1) vanameM khyAI aMjanI, kacce vanaphUla khAya, hAkamArI hanumatane, IsapIMDaseAdhAsIsI utarI jAya.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna AdhAsIsIne utAravAnA A eka zAkhara maMtra che. te manamAM amuka vAra khelIne dInA vALA bhAgamAM rAkha lagADe te AdhAsIsI utarI jAya che, arthAta tenI pIDA maTI jAya che. kALI caudasanA divase smazAnamAM jaI 10000 deza hajAra matranA japa karIne e rAkha matrelI hovI joie. 280 (2) namA rAmakI dhanuSa, lakSmaNukA khANu; AMkha daDha kare te, lakSmaNukumArI ANu. netrapIDAnuM nivAraNa karanArA A paNa eka zAkhara maMtra che. e matra melIne lImaDAnI DALIthI ekavIza vAra AMkhAne aDavAthI AMkhanI pIDA maTI jAya che. A maMtra paNa kALI caudazane divase smazAnamAM jaI 10 mALA pheravI siddha karelA hAvA joIe. (3) vaname eThI vAnarI, aMjanI jAce hanumaMta, AlA DamarU vyAhi vilAI, AMkhanI pIDA, mastakapIDA, cauAsI vAI, khalI khalI bhasma hA jAya, ke na phUTe, pIDA kare teA gAramati rakSA kare. gurukI zakti, merI " bhakti, kuza maMtra, zvarI vAcA. A paNa eka zAkhara maMtra che. 41 divasamAM savA lAkha japa karavAthI siddha thAya che. jyAre koI paNa rAganI pIDA maTADavI hAya tyAre 108 vAra gaNIne mArapIMchI vaDe jhADavAthI e rAganI pIDA maTe che. (4) OM namA dIpa mAhe, dIpa jAge, pavana cAle, pANI cAle, zAkiNI cAle, DAkaNI cAle,' bhUta cAle, preta
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAbara maMtro 281 cAle, navasA navANu nadI cAle, hanumAna vIrakI zakti, merI bhakti, puro maMtra IzvarI vAcA. A paNa eka zAkhara maMtra che, te hanumAnajInI pUjA karI temanA maMdiramAM eMsI savA lAkha japa karavAthI siddha thAya che. pachI kAInA zarIramAM DAkaNu ke zAkaNa AvatI hAya tene sAme besADI 108 vAra A maMtrathI mArapIcha vaDe jhADavAthI vaLagADa dUra thAya che ane ArAma thAya che. A parathI zAmara matro kevA hAya che, tenA khyAla Avaze. uttara bhArata vageremAM A ja matro meAlAtA hAya tA emAM hiMdInI chAyA vadhAre hAya che ane paraMparA anusAre koi zabdomAM pheraphAra paNa hAya che; paraMtu tenu sAmAnya svarUpa A prakAranuM heAya che. AvA seMkaDo-hujArA maMtra anelA che ane Aje paNa tenA jANukArA tenA saphala prayAga kare che. A maMtronI bhASA sarala heAya che, eTale te jaldI kaMThastha thaI zake che; vaLI tenAM vidhi-vidhAnA paNa pramANamAM ghaNAM sAdAM hAya che ane japa tathA ali-bAkaLA sivAya zrIjI kaDAkUTa karavAnI hAtI nathI, eTale sAmAnya loko tenA tarapha AkarSAya che ane tenI sAdhanA karavA tatpara ane che. ahI prazna e che ke AmAM kAra ke anya maMtrabIjo nathI, vaLI zabdaracanA paNa ghaNI vicitra ane meTA bhAge aMhIna heAya che, chatAM te zI rIte phaladAyI thAya
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 maMtravijJAna che? AmAMnA prathama maMtramAM hanumAnajInI hAkanA ullekha che, khIjAmAM lakSmaNukumAranI ANu ApelI che, trIjA maMtramAM - gurukI bhakti, merI zakti, kurAma'tra, izvarI vAcA' e zabdo vaDe ema jaNAvyuM che ke AmAM gurunI bhakti ane kaMika mArI zakti kAma kare che. A maMtranuM sphuraNa thAe eTale ke tenI zaktinA vistAra thAe, A IzvarI vAcA che, eTale ke te mithyA thanAra nathI. ceAthA maMtramAM paNu AvA ja zabdo che ane ghaNAkharA zAkhara matronA cheDe A zabdo Ave che. keTalAMkamAM gArakhatine paNa khAsa ullekha karelA hAya che. AnA atha e che ke gurue A maMtramAM je zakti sa Mnihita karI heAya che, te zraddhA tathA ceAgya vidhithI prakaTa thAya che ane tenA vaDe kArya siddhi thAya che. vaLI A parathI ema paNa samajavuM ghaTe che ke " tathA anya bIjAkSarA karatAM paNa gurunuM vacana vadhAre zaktizALI che, mahAzaktinuM khIja che, eTale maMtrasAdhake tenA para vadhAre dhyAna Apavu joIe. eka vAra mahAtmA AnaMdaghanajI pharatAM pharatAM meDatA zaheramAM AvI caDhyA. temanI phakIrI ane avadhUta dazAnI camatkArika vAta sAMbhaLI tyAMnA rAjAnI rANI temanI pAse AvI ane kahevA lAgI ke * prazne! hu ahIMnA rAjAnI rANI chuM ane aNumAnItI thaI paDI chuM, mATe kRpA karIne mArA pati vaza thAya evA koI upAya matAve. ' AnaMdaghanajI te tadna niHspRha hatA ane AvI
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAbara maMtro 183 sAMsArika khaTapaTamAM paDe tevA na hatA, eTale temaNe eka kAgaLanI kApaNImAM lakhI ApyuM' ke-- teA pati vaza hAve usameM Anadhana kyA ? terA pati vaza na heAve usame bhI AnaMdaghanaka kayA ? rANI samajI ke mahArAje kRpAvata thaIne koI matra lakhI ApyA che, eTale harSita thaI ane vAMcyA sivAya ja te kAgaLa eka mAdaLiyAmAM mUkI dIdhA. pachI e mAdaLiyu hAthe mAMdhyuM. have banyu evuM ke A banAva pachI aNumAnItI rANI upara rAjAnA prema vadhavA lAgyA ane tenA mahele AvavA lAgyA. eka vakhata vAtavAtamAM rANI khAlI gaI ke * AnaMdaghanajI mahArAjanA maMtraprayAgathI huM' tamane vaza karI zakI A sAMbhaLI rAjA AnadaghanajI pAse AvyA ane bhAre dhAyamAna thaIne kahevA lAgyuM ke tame saMsArathI. vairAgya pAmI sAdhu thayA che, chatAM vazIkaraNanAM kArya karA che, te zuM ceAgya che ? ? te sAMbhaLI AnaMdaghanajIe zAMta svastha citte javAApyA ke 'tame e kahevAtA matra vAMcI juo, pachI mane kahejo." rAjAe mALiyuM maMgAvI aMdaranA kAgaLa vAMcyA tA upara lakhelAM e vAkya nIkaLyAM, AthI te zaramI paDI gayA, paNa e vAta tenA samajamAM AvI gaI ke mahAtmAjIe. tenu bhalu thavAnA sa'kalpapUrvaka A zabdo lakhI ApyA
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 maMtravijJAna hatA, eTale mArI manovRttimAM pheTTAra thaye ane A pariNAma AvyuM. kahevAnuM tAtparya e che ke gI ke tapasvI mahAtmAo prabaLa saMkalpa karIne je zabdaracanA karI Ape che, te maMtra rUpa banI jAya che, pachI te dekhItI rIte game tevI vicitra ane aTapaTI kema na hoya? zAbara maMtranI saphalatAnuM kAraNa A ja che. zAbara maMtro kenAthI pravartI? e eka vicAraNIya prazna che. te aMge eka sthaLe ema kahevAyuM che ke bhagavAna ziva ane pArvatIe jyAre arjunanI sAthe yuddha karavA mATe kirAtanuM rUpa dhAraNa karyuM hatuM, tyAre Agama ane nigamanI carcAmAM pArvatIjInA je praznonA uttara ApyA, te zAbara maMtra eTale ke bhillapradatta maMtra kahevAyA. paraMtu vidvAne A maMtavyane vizeSa mahatva ApatA nathI. che. caturbhuja sahAya maMtravidyA nAmanA eka lekhamAM kahe che: "maMtra banAvatI vakhate zabdomAM zakti mUkavAmAM Ave che. vedamaMtrone brahmAe zakti ApI ane tAMtrika maMtrone zive zaktivAna banAvyA. paraMtu kaliyugamAM eka -judA prakAranI racanA thaI. A racanA zrI mazkendranAthanA ziSya ane gorakhanAthajInA gurubhrAtA gIrAja zAbaranAthajI dvArA nirmANa karavAmAM AvI. keTalAka samayathI leke vedamaMtromAMthI zakti meLavavAnuM bhUlI gayA hatA. zrI zaMkarAcAryajInA advaitavAdanI AgaLa tAMtrika ane bauddhonI buddhi paNa malina paDavA lAgI hatI. AvA samayAM zAbarInAthe
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAbara maMtrA 185 leAkakalyANa mATe keTalAka ma Mtro anAvyA ane tene nIca jAtinA aNapaDha lezomAM pracalita karyAM, te zAkhara matrA kahevAyA. paraMtu zAkhara ma MtrAmAM siddhi denArA mahAtmAone ullekha taMtra thAmAM nIce pramANe thayA che nAgArjuno jaDabharato, harizcandrastRtIyakaH / satyanAtha bhImanAtha, gorakSazcaryaTastathA // avadhaTazcaiva vairAgAH, kaMthAdhArijalaMdharo / mArgapravartakA hote, tadvacca malyArjunaH // etaduktaM zAvarANAM mantrANAM siddhidAyakAH / (1) nAgArjuna, (2) jaDabharata, (3) harizcandra, (4) satyanAtha,. (5) bhImanAtha, (6) AcAya gArakSanAtha, (7) aSaghaTanAtha, vairAgI, (8) kaMthAdhArI jaladhara ane (9) malyArjuna e mAga pravatA che ane zAbara ma`trAmAM siddhi ApanAra che. A parathI te ema jaNAya che ke A maMtra zAmaranAthe nahi, paNa nAtha saMpradAyanA mahAtmAoe pravartAvelA che ane temAM guru gArakSanAthe vadhAre mahattvanA bhAga bhajavelA che. ghaNA zAkhara matrAmAM gArakhajatinA ullekha Ave che ane. Aje paNa gorakha saMpradAyanA sAdhuo tathA sApa pakaDanArA mahArI lAko vagere A maMtrane vizeSa prayAga kare che, te. paNa A bhAkhatanuM eka puSTa pramANa che. zAkhara maMtrAne saphaLatA maLelI joI, bIjA paNu.
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 maMtravijJAna gI-catioe A jAtanA maMtre banAvyA hoya ane e rIte tenI saMkhyA khUba maTI thaI hoya, e paNa banavA rogya che. musalamAna kemamAM musalamAna phakIre vagerie A maMtranA anusaraNa karyAnA aneka dAkhalAo maLe che. kore calAvavAne maMtra tenuM udAharaNa che. te maMtra A rIte bolAya che: name bismillAha rahimAne rahIma mahamadA vIra akassalAma, harI TopI harI kamAna, harA ghoDA harA palAna, tIsa upara beThe mahamadA vIra paThANu nadIke calAva, vAdI calAva, bhUtake calAva, pretake calAva, causaThaginI calAva, pITha paMjara cAu hanumaMta vIrako calAva, rAjA idro calAva, thAlIke calAva, velAke calAva, kaTorAka calAva, jahAM cAra -tahIM cala, jahAM vastu tahAM cala, jahAM dravya tahAM cala, Isa balakakA kahA na kare te sUara khAye harAma kare, Isa bAlakakA kahA na kare te taitrIsa rAja hindu ke hAtha dhare -harAma kare, Isa bAlakakA kaDA na kare te pArvatI ke seja sUte harAma kare, Isa bAlakA kahA na kare te kapilA mArI harAma kare, Isa bAlakakA kahA na kare te kaMkAra upAvanahAra sirajanahArakI vAcA cUke Isa bAlakakA kahA na kare te pRthvI ke pApa tere mAMthe chellAha IlA illillAha -mahamadA vIra paThAna turakinI ke jAye terI zakti, merI bhakti, kure maMtra, IzvarI, vAcA." musalamAnemAM nAnA moTA arabbI bhASAnA maMtra paNa
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 287 zAbara mane aneka che, paraMtu zAbara mAnI tenA para kevI asara paDelI che, te jANavA mATe ja A maMtra rajU karyo che. mukaddame jitavA mATe musalamAnI maMtra nIce mujaba che: "opana- mamarI IMDhA unanA vaNI savIsTa huM " pazcima tarapha mukha rAkhIne ja 10000 japa karatAM mukadmAmAM saphalatA maLe che. A ja rIte keIpaNu mane ratha pUre karavA mATe "sa vakIno A tI" e maMtrane savAra-sAMjanI namAjha pachI 12000 japa karavAmAM Ave che ane lebhAna vagerene dhUpa karavAmAM Ave che. gorakhanAtha vageree AvA matre kema racA? tene khulAse e che ke bIjAkSare bolavAnuM kAma kaThina che ane tAMtrika maMtranuM vidhividhAna ghaNuM moTuM hovAthI sAmAnya leke tene anusarI zake nahi, eTale temaNe A prakAranA matranI racanA karI ane tene zAbara eTale bhIla tathA anya nIca jAtimAM pracAra karyo, eTale te zAbara tarIke oLakhAyA. paraMtu Aje te bhadra tathA saMskArI leke paNa AvA koIne koI maMtrano japa karatA hoya che, kAraNa ke temAM "seMghuM bhADuM ane siddhapuranI jAtrA" che.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ [35] upasaMhAra maMtrazAstra eka mahatvane viSaya hovA chatAM Aje tenuM adhyayana-adhyApana joIe tevuM thatuM nathI ke tenA sAdhaka-mAdhaka aMze aMge puSTa pramANabhUta carcA-vicAraNA thatI nathI. ApaNu vidvAnene meTo bhAga tenA pratye upekSA seve che, athavA thaDA uparaceTiyA ullekhe karIne sopa mAne che, paraMtu dharmazAsa, darzanazAstra ane gazAstranI jema A zAstranuM adhyayana-adhyApana karavA cogya che ane temAMthI je navanIta sAMpaDe, te vinamra bhAve jijJAsuo samakSa rajU karavAnI jarUra che. aMgrejI zAsana daramiyAna sahetuka evo pracAra cAlu hatuM ke prathama ApaNe asaMskRta hatA, aneka prakAranA vahe ane kurivAjomAM sapaDAI gayA hatA tathA ApaNuM zAstromAM tathya karatAM atathya vadhAre hatuM, eTale ke satya hakIkato rajU karavAne badale atizakti bharelI ke kalpita vastuo rajU karavAmAM AvI hatI. AvA satata pracAranA pariNAme
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra aMgrejI zikSaNa lenAra paikI ghaNae ApaNAM zAne haMbaga mAnyA ane sudhArAnI dhUnamAM nakkara ane upayogI vastuone paNa pheMkI dIdhI. maMtrazAsa paNa eja kuceSTAnuM bega banyuM. tyArabAda rASTravAda mokhare Avye ane teNe ApaNI prAcIna saMskRti para dRSTi deDAvavAnI zarUAta karI, paNa temAM seMdhapAtra pragati karIe te pahelAM te vijJAnanI siddhiethI uttejita thayelA bhautikavAde ApaNAmAMnA ghaNAne. kabajo laI lIdhe ane maMtrazAstra pratye e ja upekSA cAlu rahI. paraMtu vadhAre kharAba vastu te e banI ke A viSayanA aneka mahatvapUrNa graMtha je ApaNuM bhaMDAramAM surakSita hatA, te dravyanA lele vecAI gayA ane paradezanA pustakAlayamAM pahoMcI gayA. Ama chatAM hajIye ApaNA dezamAM maMtraviSayaka aneka graMtha maujUda che ke je khAsa adhyayana mAge che. eka vArANasInI saMskRta gavarmenTa kelejamAM ja 1000 jeTalA taMtranI pratie saMgharAyelI che ane hAla tenA sUcI- patro banAvavAno prayAsa cAle che. A graMthalekhanamAM amAre udezya eTale ja hatuM ke maMtrazAstra eka paddhatisaranuM zAstra che ane temAM je je hakIkta rajU karavAmAM AvI che, tenI pAchaLa pukhta vicAra ane UMDe anubhava raheluM che, e darzAvI ApavuM. ApaNe je vijJAnane artha satya hakIkta ke pragasiddha vastu karatA hoIe te maMtrazAstra eka vijJAna che, kAraNa ke temAM rajU thayelI hakIkata satya che ane lAkhe manuSyae tenA pratye karI joyA che. 19
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra90 maMtravijJAna A proga karanArAomAMthI keTalAkane kazI phalaprApti thaI na hoya, e banavA gya che, paNa temAM maMtrazAsane vAMka nathI. vAMka temanI apUrNa taiyArIone ke azuddha kriyAone che. amuka davAothI rAga na maTe, teTalA ja kAraNe vaidyazAstranI niMdA karIe ke tene khoTuM kahevAnI hade pahoMcIe, e jema ucita nathI, tema maMtranA amuka prayogo lAbhadAyI na nIvaDyA, mATe maMtrazAstra cheTuM che, ema kahevuM haragIjha ucita nathI. Aje paNa maMtrasAdhana phaladAyI che, tenAthI anekane lAbha thAya che ane ApaNe jIvanane utkarSa cAhatA heIe te tenI niSThApUrvaka ajamAyaza karavA jevI che. ame AmAM maMtrano saMgraha Ape nathI, kAraNa ke maMtrasaMgrahe te ghaNuM ja bahAra paDyA che, paNa tenA vidhividhAne ke rahasya samajavAmAM AvatA nathI. te vastu A graMthanA vAcanathI barAbara samajAze ane iSTamaMtranI sAdhanA karavAne utsAha jAgrata thaze. chevaTe ApaNuM Si-maharSioe vizvamaMgalanI je bhAvanA akSarAMti karelI che, tenuM uccAraNa karIne A graMtha samApta karIzuM. sarve vai mukhinaH santu, sarve santu niraamyaaH| sarve bhadrANi pazyantu, mA kazcid duHkhabhAga bhavet // zivamastusarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhuutgnnaaH| doSAH prayAntu nAza, sarvatra sukhI bhavatu lokaH //
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ upayogI lekho ww
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1] maMtrazakti aMge zrI kedAranAthajI le. zrI mohanalAla mahetA (pAna) [ sukAnI sAptAhikanA vidvAna taMtrI zrI mohanalAla mahetAe (zrI sevAne) zrI kedAranAthajInI mulAkAta laI tene hevAla tA. 9-7-68 tathA tA. 16-7-66nA sukAnInA aMkamAM prakaTa kare. temAM maMtrazakti aMge zrI kedAranAthajIe je vicAre prakaTa karelA, te vicAraNIya heI atre rajU karavAmAM AvyA che.] A pachI maMtrazakti viSe prazna emanI samakSa mUkyuM. ane tene temanA taraphathI je javAba maLe, temAM kaMIka judo ja anubhava amane saune thaye. prazna A pramANe hatuM : Apa sApanuM jhera utAre che, sAMdhAnA duHkhAvA, AdhAzIzI, TADhiye tAva vagere maTADe che evuM sAMbhaLyuM che. enI kriyAne kaMIka paricaya Apaze? e mATe koI maMtrane upaga thate he te e maMtra jAhera karI zakaze?
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna 24 maMtra dvArA AvI siddhi kema maLe, te viSe Apa kaMIka vaijJAnika, tArkika ke bauddhika kAraNa Apaze ?" pU.nAthajInA jIvanamAM viveka ane sAdhanAnuM je mahatva che, te jotAM AvA maMtra viSe Azcarya thatuM hatuM. mArA mitre zrI amRtalAla yAjJika ane te pachI zrI paramAnaMdabhAI kApaDiyAe paNa A viSe pU. nAthajIne keTalAka prazno pUchI tenA javAbane prasiddhi ApI hatI. mane jAte eka anubhava thayo hato. mArA eka svajananI kamara jhalAI jatAM paDakhuM pheravavAnI paNa zakti rahI nahatI. UThabesa te karI ja zakAya nahi. A reganA nivAraNamAM pR. nAthajInA maMtranI madada maLI hatI. A savAla pU.nAthajInI pAse mUkayo tyAre emaNe kahyuM : anna ane jIvana maMtra te gavidyA ke yoganI siddhi nathI, paraMtu tapanI siddhi che. tene huM camatkAra mAnatA nathI, ApaNe vIjaLInuM baTana dabAvIe ane battI thatAM ajavALuM phelAya temAM camatkAra nathI. A maMtrazakti duHkhanivAraNa mATe che, tethI meM te meLavI lIdhI che, jALavI che ane tene upayoga karyo che. vAstavamAM A maMtrazakti mATe meM pote kaMI karyuM nathI. mane e maMtre bIjA taraphathI maLelA che. tene meM anubhava karyo che ane eka vAra paNa temAM niSphaLatA maLI nathI, paraMtu tenuM vaijJAnika, bauddhika ke tArkika kAraNa hajI huM meLavI zake nathI. A maMtra dhAraNa karavA mATe amuka
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazakti aMge zrI kedAranAthajI 195 prakAranuM jIvana jIvavuM jarUrI hoya che. huM tevuM jIvana jIvu chuM. ema karavA huM baMdhAyelA che. maMtra ApanAranI kRpAnu A phaLa che. emaNe paNa A mAtra tapathI nahi, paraMtu bIjAnI kRpAthI meLavyo hatA. matra sAthe je raheNI-karaNI saMkaLAyelI che, temAM jIvananI pavitratA, bheAjananA niyama vagere samAyelA che. uparAMta, tenu' pradarzIna karI zakAya nahi, te dvArA dhanaprApti thaI zake nahi ane evA duHkhamAM paDelAonu' duHkha dUra karavAnA inkAra paNa karI zakAya nahi. jamavA beThA hAIe ane kAI khelAve teA UThavuM paDe ane te divasanu bhAjana cheDavu paNa paDe. maMtra sAthe A vya saMkaLAyelu che, vidyA sAthe dayA joI e, ema huM prathamathI mAnatA Avyo chuM. matra sAthe taMtrajJAna pU. nAthajI jema sApanuM, tema vIMchInuM jhera paNa maMtra dvArA utArI zake che ane AdhAzIzI, meleriyA, kamaranI lacaka vagere vAta, pitta ane zItanA vyAdhinA nivAraNamAM temane saphaLatA maLI che. teo ema mAne che ke jenAthI mRtyu thAya evuM jhera paNa jo utArI zakAya teA bIjA aneka zageAmAM matrA kAma ApI zake. emanu peAtAnuM maMtrajJAna ATalA geA pUratu che, paraMtu te vizeSa jJAnanI kalpanA karI zake che. maMtrasiddhi ane tenA upayoga para ame emane ghaNA prazno pUchyA, javAbamAM emaNe kahyu ke Anu vaijJAnika sa'zASana thavu joIe. emaNe je vicAryuM che tenA sAra
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna e che ke mAnava-mananI zaktione kaI pAra nathI ane A vizvamAM paNa anaMta zakti vilasI rahI che. e baMne zaktio je samarasa thAya te ghaNI siddhio nipajAvI zake. lagabhaga vIseka varSanI uMmare emane maMtra maLe tyAre teo jhADa-pAna, khetIvADI vagere kAmamAM rokAyelA hatA ane te pradezamAM sApane upadrava paNa ghaNe hate. kevaLa lekakalyANanI bhAvanAthI, karuNAthI prerAIne emaNe e maMtra meLavyuM hatuM. e varSomAM aneka mANasane maMtra dvArA emaNe sApanA jheramAMthI ane bIjI vyAdhiomAMthI mukti apAvI hatI. emanuM kahevuM che ke maMtranI sAthe tenuM taMtra jANavuM paNa jarUrI che. eTale ke maMtrane upaga kyAre ne kema karI? e vakhate kevI kiyA karavI? te badhuM jANavuM joIe. sAya-vIMchInuM jhera utAravA mATe pANI, cekhA ke aDada, je saraLatAthI labhya hoya tene teo upaga kare che. maMtranI bhinna bhinna zAkhAo che. keTalAMka leke snAna karI bhIne kapaDe ja maMtra belI zake che. meleriyA ane AdhAzIzImAM kALe dore maMtrIne AMdhavAmAM Ave che. vAyunA rogamAM zarIramAM jyAM pIDA thatI hoya te bhAgane pakaDIne maMtra belatA belatA vastranA kakaDAthI tyAM mAravAnuM hoya che. maMtra pragaTa na thavo joIe, tethI tene bAhya rIte mAtra gaNagaNATa ja thAya che. pU. nAthajInI daSTie AmAM kaze camatkAra nathI, paNa mananA dharmanuM, saMkalpazaktinuM, tapasiddhinuM ane vizvadharmanuM sAjana thatAM zabdamAMthI AvI zakti pragaTe che. ApaNane tenuM jJAna nathI, tethI te camatkAra lAge che. aMte te A zakti
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra7 maMtrazakti ane zrI kedAranAtha sarvazaktimAna caitanyanI--prabhunI zakti che, tethI te viSe koIne abhimAna na thavuM joIe. jhera utAravAnI kriyA jhera utAravAnI kriyA viSe pUchatAM emaNe kahyuM: "amAre tyAM eka thAMbhale hatuM. jene sApa karaDyo hoya tene te thAMbhalA sAthe bAMdhavAmAM Ave, kAraNa ke maMtrane ucAra ane pANI chAMTavAnI kriyA zarU thatAM DaMkha pAmelA mAnavInA dehamAM sApa dAkhala thaI gayA hoya ane te maMtrajJa para tUTI paDI vera levA mAgate heya, evI sthiti pedA thAya che. hAjara rahelA bIjA keIne e bhaya nathI. je DaMkha pAmelI vyaktine bAMdhavAmAM na Ave te tenA dvArA maMtraNAnuM mRtyu thavAne paNa saMbhava khare. jyAM AvA thAMbhalAnI sagavaDa na hoya tyAM bIjI rIte Ave aMkuza UbhuM karavuM jarUrI banI jAya che. emaNe kahyuM : "manuSyane jhera kema caDe che, te huM jANuM chuM. viSanA prabhAva ane pariNAmanI paNa mane khabara che. kaI jAtane sApa karaDaye che, te paNa samajI zakuM chuM. kebrA hoya te tenA gaLA para jeTalA paTTA hoya teTalI phITa Ave che. traNathI vadhu paTTA hotA nathI. eTalI phITa AvatAM mRtyu thaI jAya che. sApanA jherathI bebhAna banelI vyaktine huM jyAre maMtroccAra sAthe pANI chAMTuM tyAre sApa tenA zarIramAM AvyA hoya tema kahe che ke pite zA mATe karyu che. sApane belAva zI rIte, tene pUchavuM kevI rIte vagere kriyAne taMtra kahevAmAM Ave che. pANI chAMTatAM
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 maMtravijJAja e mAnavI dvArA e mAnavInI bhASAmAM sApa kahe che : pANI na nAkhe, huM marI jaIza, baLI jaIza, pANI na nAkhe, huM cAlyA jaIza." e pachI pUchIe ke te kayAM che te te jyAM haya, jyAM jatA hoya, jyAM paheo hayA te jaNAvavA mAMDe che. sAdhAraNa rIte sApa para paga paDaye hoya ke tene kaMI IjA pahoMcADavAmAM AvI hoya tyAre te karaDe. jUnA veranuM paNa kahe, paraMtu A vera AgalA janmanuM na hoya, eTale ke kayAreka paNa tene IjA pahoMcADavAmAM AvI hoya tenuM ja pariNAma hoya. eka kissAmAM ema kahevAmAM AvyuM ke huM rastA para rAha jete hatuM ane Ane paga paDe, tethI ene karaDe. meM pUchayuM, konI rAha. jeto hate? te tene javAba Ape nahi. maMtrajJane sApa dhamakI paNa Ape, paNa tethI gabharAvuM nahi joIe. bhaya. ane maMtra sAthe rahI zake nahi. traNeka varSa pahelAMnA eka kirasA viSe pU. nAthajIe kahyuM e mANasane paga sajjaDa lAkaDA jevo thaI gayo hate. maMtroccAra sAthe pANI chaMTAtAM emAM cetana AvavA lAgyuM ane chelle mastaka para pANI chaMTAyuM, tyAre te sarvathA mukta thayela. pANInI asara thavAmAM saheja paNa vilaMba thatuM nathI. pANI chaTAtAM ja DaMkha pAmelI vyaktinuM te aMge temAMthI mukta thaI jAya che. sAdhanane viSaya A maMtra ane kriyAnI vaijJAniktA viSe pU. nAthajI sAthe vadhu carcA thatAM emaNe kahyuM: "maMtroccAra pachI
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 299 maMtrazakti age zrI kedAranAthajI mArAmAMthI e pANImAM zuM gayuM, e pANI DaMkha pAmelA mANasanA aMga para paDatAM temAM zuM pravezya vagere sazedhanane viSaya che. A mATe lehI tapAsavuM joIe, nADI tapAsavI joIe, hRdaya tapAsavuM joIe ane maMtreluM pANI paNa tapAsavuM joIe. huM te zodhaka chuM, vaijJAnika rIte AvI tapAsa IcchuM paNa chuM, paraMtu prAga khAtara sApa karAvavAmAM huM mAnatA nathI. e rIte sApa karaDAvI jhera utAravuM temAM mane ahaMkAra lAge che. vaLI A jIvanamaraNane savAla che, A maMtra bIjAne paNuM ApI zakAya, paraMtu manuSyanI saMyamazakti keTalI che? te jovuM joIe. adhavizvAsa na joIe, tema nAstiktA paNuM na joIe. maMtra ApyA pachI pAcho laI zakAtuM nathI ane je niyamanuM pAlana na karI zake tene pitAne paNa nukasAna thavAne saMbhava che. maMtra meLavanAre amuka samaye tene jApa kare paDe. maMtrane lIdhA pachI naSTa karI zakAtuM nathI, tethI e jIvanabharanI sAdhanA banI rahe che. maMtravidyAthI game te bImArI dUra thaI zake ema huM mAnuM chuM, paraMtu mana zakti ane vizvazaktinA meLa dvArA vividha maMtrasiddhi meLavavI joIe. A viSayamAM khAsa te mane vaijJAnika saMzodhana jarUrI che, kAraNa ke A mana zaktinuM pariNAma che. AmAM kazuM alaukika ke daivI nathI.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] maMtrazAstra ane jaina zramaNo | tAmbara jaina saMpradAya upara avalaMbita gaveSaNAtmaka viratRta vivecana] le paM. saddhadeva tripAThI, sAhitya-sAMkhya-ga-darzanAcArya, ema.e, pIeca.DI, prA saMskRta vidyApITha, dillI. mAnavanI sahaja abhiruci A saMsAramAM mAtRgarbhathI mukti pAmelo dareka mAnava jJAnataMtuonI pahelI zreNI para pahoMcatAnI sAthe ja sukhanI abhilASA kare che. jema jema tenI pravRttio vadhe che, tema tema te mAnavanA mAnasamRganI tRSNAo vadhavA lAge che. ANu-ANumAM sukhanI suvAsa, svArthane parAga ane mAnasika pipAsAnI zAMtine zodhate te mANasa cAreya bAju divyAMtanI peThe bhame che, paNa sukha te ramata-gamatamAM jema eka bALaka bIjA bALakane pakaDavAnI kazIza karavA chatAM pakaDI zakate nathI, tema ene pakaDI zakatuM nathI ane "tuM DAra bAra huM cAta pAta nI kahevatane pUrI pADe che. vaLI sukha paNa pitAnI
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNe 30. caturAIthI mugdha banAve che, paraMtu hAtha AvatuM nathI. eTalesukhane kaIrIte vaza karavuM? e eka vicAraNIya prazna bane che. sukha meLavavAnAM sAdhane Adhidaivika, AdhyAtmika ane AdhibhautikarUpa trividha tApanAM zamanathI sukha maLe che. AvI dhAraNA vaDe. vividha AcAryae mArgadarzana ApyuM che, ane "svAthI daSAna na pasthatinI uktine anusarate mAnava pANInA relAnI jema prerita thAya che. te ja kAraNe te jAtajAtanI prakiyAvALA maMtra, yaMtra, taMtra, cAga ane svarazAstra pratye. derAya che ane ane kaTuauSadhirUpa anya mArgone cheDI tenuM mana gaLI auSadhimAM eTaluM ramI jAya che ke tene. choDatuM nathI. jo ke A maMtramArganA anuyAyIo mATe siddhinAM. sepAne evAM vikaTa heya che ke keI paNa sthaLe lathaDI javAne ke paDI javAne avasara Ave che, paNa tenI sAthe A mArganI eka vizeSatA e paNa che ke je A mArganuM anusaraNa kare che, te pAchA pharavA IcchatuM nathI. 1. Adhidaivika dukhamA-bhUta, preta, pizAca vagerenI bAdhA ane zIta, grISma, varSa tathA vIjalI vagerethI thatAM dukhathI gaNanA thAya che. AdhyAtmika duHkhamAM-zarIramAM upajelA vAta, pitta ane kaphanA vikArathI utpanna rogo javara, atisAra vagere tathA sogaviyeganAM kAraNe upajelA mAnasika rogenI gaNanA thAya che. Adhibhautika dukAmAM-jarAyuja, aMDaja, daja ane ubhinjarUpa caturvidharuSTinA manuSya, pazu, vRkSa ane maka-daza vaDe upajAelA konI gaNanA thAya che. A vize vadhAre jovuM hoya te juo-- sAMkhyakArikA-gauDapAdabhASyakArikA 1.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 maMtravijJAna -maMtra, taMtra ane maMtra A mArgamAM mukhyatve traNa dhArAe javAmAM Ave che ane te traNeya jaina zramane abhISTa che. keI sthaLe eka taMtrathI ane keI sthaLe judI-judI rIte prayoga karavAnI AjJA jaina zramaNae ApI che. ahIM e vizeSatA che ke jainazAmAM rogane paNa taMtranI ja saMjJA ApI che. anya saMpradAyamAM gazaSTa pratye vadhAre Adara jovA maLe che ane tethI maMtra-yaMtra ane taMtra saMbaMdhI vividha pragAne paNa upAsanA-ganA aMgamAM sthAna apAyeluM che. samAjanI pravRtti jyAre maMtra-taMtra pratye vadhAre ugra thavA pAmI tyAre jaina zramaNae pitAnA maMtraviSayaka akSaya jJAna-keSane "ughADo athavA te "kulArNavataMtra" ke "mahAnirvANu-taMtra" nI-kaliyugamAM AgamAnusAra karelAM pUjA-vidhAne phaLadAyI nIvaDe che, kaliyugamAM Agama vagara bIjI gati nathI 3 A 2-upAsanAganAM daza age che, te A pramANeH 1-zraddhA, 2 zuddhi, 3-Asana, 4-paMcAMga-sevana, 5-sadAcAra, 6-dhAraNA, 7-dhyAna, --caMtra, 9-pUjana, yAga, tapaNAdi ane 10-maMtraja5. 3- kRte zrutyukta AcArastretAyAM smRtisambhavam / dvApare tu purANo: jAvA marammata: -kulArNavataMtra. vinA sthAnamA vastro nAsita ratiH Lei -mahanirvANataMtra AgamanI paribhASA A rIte male che sRSTizca pralayazcaiva devatAnAM yathArcanam / sAdhanaM caiva sarveSA, purazraraNameva ca // SaTkarmasAdhanaM caiva, dhyAnayogazcaturvidhaH / satamiLe|mAma tat vivRvAra -vArAhItaMtra athavA mAta pivavatrApu, jad 2 jirinAmue. mata zrI vAsudevasya, tata Agama ucyate //
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNe 303 ukti pramANe samasta jaina-dharmAvalaMbIone mAMtrika upAsanAmAM pravRtta karyA. temAM suSTi, pralaya, devatApUjA, sarvasAdhana, purazcaraNa, karma-1-zAMti, 2-vazIkaraNa, 3-staMbhana, 4viSaNa, 5-ucATana tathA 6-mAraNa, sAdhana ane dhyAnaganI pramukhatAne anulakSI ghaNu graMthanI racanA thaI che. ATaTyuM ja nahi paNa zAstrIya rIte paNa jainAcAryoe temAM ghaNAM sudhArA-vadhArA karelA che. anya saMpradAyamAM sUtrarUpe sUcavelA pagene zAstrIya vidhi, temAM thatAM karmonI vyavasthita oLakhANuM ane te aMge ekzI vadhAre paDatA prayogane sacoTa paricaya jainazramanI svAdhyAyaniSThA ane heza zAstrajJAnane puravAra kare che. keTalIka vidyAo, hAjarAta (nakhadarpaNa nA judA judA prakAre, kajalAvatAra, ghaTAvatAra, puSpAvatAranA prayoge, aMjananA taddana navA upayoga, bImArIone maTADavA mATe jAtajAtanI cUlikAonA prayoge tathA yaMtronA-patAkA, aMka, rekhA, akSara ane nAmamUlaka prakAranI sAthe ja puruSa -ane devatAonI AkRtimAM bIjAkSa, aMke ane maMtrone dharAvatA yaMtro, ekAkSarathI mAMDIne zatAkSarI ane sahasAkSarI maMtrImAlA maMtranI sAdhanAo tathA trATakAdi tAMtrika prayoganI sAtheja Ayurvedane anusaratA maMtraprayoga pUrvaka auSadhanA vadhyatvadoSa, putraprApti, bAla-cikitsA saMbaMdhI saMkhyAbaMdha prayogane joI ApaNe jainAcAryonI jJAna-garimAne AMkavAmAM asamartha banI jaIe chIe. nAnAmoTA pArada-prayogone graMthabaddha karI jagatanA kalyANa mATe mAtRbhUminA pagapALe pravAsa karatA jainazramaNe Aje paNa lokakalyANanI bhUmikAmAM agraNa che, ema kahIe te paNa ayukti na kahevAya.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 maMtravijJAna siddhi ane tenA prakAre yegazAstramAM siddhinuM vyAkhyAna karatAM maharSi pataMjalie kahyuM che ke-"mANasane 1-janma, 2auSadhi, 3-maMtra, 4-tapa ane 5-samAdhi vaDe siddhi thAya che.' tethI keTalAka sAdhake pUrvabhavanA saMskArathI janma letAM ja siddha thAya che, bIjA auSadhi ke cUrNa vagerenA prayogathI siddhine vare che. koI maMtrAdinI upAsanA vaDe pitAnAM ane bIjAnAM kAryane siddha karI le che, ghaNu mANase tapa vaDe. sva-paranuM kalyANuM karavAnI zakti dharAve che ane keTalAka A badhI bAbatethI upara uThI aNimA, mahimA, garimA laghimA Adi kSudra siddhione kaivalya-prAptimAM vinarUpa mAnI samAdhimAM ja potAnA jIvanane gALe che. ghaNuM mahApuruSane A siddhi dAsIrUpa thaI paga-paga upara AjJA mAne che ane keTalAka siddha thayA pachI paNa I-sAdhanAmAM asaphaLa rahe che. eTale A siddhinA pAMceya prakArene jaina zramaNoe paNa mAna ApyuM che ane te mATe yatra-tatra bhalAmaNa karI che. jainadharmamAM mAMtrika pragAne praveza AdhyAtmika unnati cAhanArA vaidika, jaina ane bauddha e traNe saMpradA maMtrAdisAdhanAne svIkAre che, tethI ja jainadharmamAM-vatrabhUtaM gaLadharAtri dArA virA- 4-janmaupadhimantratapa.samAdhijAH siddhyH|-yogsuutr, pataMjali.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 305 maMtrazAstra ane jaina zramaNe nI anusAra vizAla dvAdazAMgImAM bAramuM aMga daSTivAda hatuM. tenA pAMca vibhAgamAMthI trIjA vibhAgamAM AvelA cauda pUrvemAM dazamuM pUrva "vidyApravAda" nAmanuM hatuM. jemAM aneka vidyAo ane maMtro hatA. jainazAstranA eka prAmANika vidvAnanA kahevA pramANe jana dharmamAM eka lAkha maMtro ane eka lAkha yaMtro che" A vAta sAcI paDe che. bIjA saMpradAye mujaba jana saMpradAyamAM paNa maMtrAdinI sAdhanA-pravRtti AdikALathI ja cAlI Ave che, chatAM ya keTalAka vidvAnI dhAraNA evI che ke jaina dharmamAM neminAtha pachI vevIzamAM tIrthakara bhagavAna pArzvanAtha ke je I. pUrva 850 mAM thayA hatA-temanA vakhate anya traNa paraMparAo1-vaidika, 2-tApasa ane 3-nAstika ke bhautikavAdI cAlatI hatI ane prAyaH tApasa jaMtara-maMtara ToTakA vagere karatA hatA tathA paMcAgnitapa, vRkSanI zAkhAmAM UlaTe mastake laTakI rahevuM, hAtha UMcA rAkhIne pharavuM, lakhaMDanI khIlIo upara sUvuM, TADhamAM rAtre pANImAM rahevuM vagere kriyAo karI samAjane AkRSTa karatA hatA, eTale bhagavAna pArzvanAthe A badhI kriyAone anucita gaNuM dhyAnane pramukhatA ApI. dhyAnanI vividha kiyAe karI AtmakalyANa karavuM ane jInuM paNa A rIte ja kalyANa thaI zake ema upadeza Ape. eTale dhyAnamArgathI dhIme dhIme pUrvasaMskAravaza te vakhatanA sAdhuoe A pArzva-paraMparA ane pracalita sAdhuparaMparAnI vacce saMkramaNukALamAM rahevAthI jainadharmamAM paNa maMtra-taMtrane Azraya maLe tathA pariNAme aneka upAsanA 20
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 maMtravijJAna ane kriyAkAMDe cAlI nIkaLyA. jo ke te pachI thayelA bhagavAn mahAvIre tenuM pratyAkhyAna karyuM che. bIjI rIte jinazAsanamAM paMcanamarakAranI pramukhatA te AdikAlathI pracalita hatI ja. temAM paNa avasara AvyuM judI judI kriyA cAlu thaI. namaskAra upara prakaTa thayelA graMze e bAbatamAM ApaNuM dhyAna kheMce che. nAnAthI laI heTA-maheTA sege-upadravane dUra karavA mATe amuka bIjamatre lagADI namaskAranA camatkArika prayoge pragaTyA. chatAM aitihAsikenI A vAta sAcI lAge che ke pArzvanAthanA samayamAM mAMtrika prayogane vadhAre piSaNa maLyuM che, kemake te vakhate gorakhanAthI saMpradAya paNa kuMDalinI-jAgaraNanI lAlasAmAM hatuM ane haThaganI sAdhanAmAM mazagUla rahete hatuM. temAMthI nirAza banelA sAdhuoe ja maMtramArgane apanAvyuM hatuM. jaina pramANenI zaktipUjA anya saMpradAyanI jema jaina saMpradAyamAM paNa jaina zamaNee zaktipUjAne mAna ApyuM che ane tethI A saMpradAyamAM zAktataMtranI sattA che. AcArya hemacaMdraviracita "gazAstranA sAtamA ane AThamA prakAzamAM dharmadhyAnanI padastha" nAmaka paddhatimAM bIjA dharmanuyAyIonI jema vakavedhanI paddhati anusAra varNamayI devatAnuM ciMtana karavAmAM AvyuM che. ahIM mAtRkA dhyAnanuM varNana atyaMta zicaka zailImAM karyuM che tathA aneka maMtranI paraMparAthI
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNe 307 zaktiyukta AtmasvarUpanI bhAvanAonuM vidhAna che. jainamaMtramAM - praNava, mAyA-hIM, kAma bIjalI vagere bIjAkSanI -zakti jevI anyatra manAyelI che, tevI ja svIkAravAmAM AvI che. mAtra mukhyadevatA svarUpe "arihaMtANaM" A pAMca akSaravALA maMtra athavA te namaskAra mahAmaMtranA pAMceya matre levAmAM AvyA che ane tAMbaramatAnusAra pratyeka tIrthakaranI zAsanadevatA--cakezvarI, ajitA, duritAri, kAlikA, vaireTyA vagere mAnavAmAM AvI che. dharaNendra-padmAvatInI upAsanA te kharekhara zAkta-saMpradAyAnukUla che. sanAtanI upAsamAM zrIcakanI je ArAdhanA cAle che, te ja zrIdevInI upadevI tarIke bauddhamAM tArAdevI ane jainamAM paDhAvatI devInuM saMmAna che. jaina kavio paNa "sArasvata-kalpane mAne che. sarasvatInA seLa vidyAbUha mAnavAmAM AvyA che, je rahiNa, prajJapti, vajANaMkhalA vagere nAmathI prasiddha che. AthI spaSTapaNe kahI zakAya ke jainazramane zakti-upAsanA ISTa che. hebujAmAM cAlatI padmAvatInI pUjA-paddhati te mATe uttama pramANa che. vaidika matAvalaMbIomAM devIonI aca tathA vividha nAmanI jema jaina-zramaNae paNa padmAvatInI upAsanA vividha nAma vaDe karavAnuM sUcana karyuM che. paNa ahIM A vAta yAda rAkhavA jevI che ke bauddhomAM hInayAna ke hinduonA vAmAcAra je kaI vikArI saMpradAya jemAM pracalita nathI. mapAsanAmAM guru ane dIkSA jyAre upAsaka upAsanAmAM pravRtta thAya che, tyAre tene
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 maMtravijJAna gurunI AvazyakatA hoya che ane te pitAnA AcAra pramANe dIkSita thAya te ja tenI ArAdhanA phaLavatI nIvaDe che. evI mAnyatAnA AdhAre jainadharmamAM paNa gurunI AvazyaktA abhISTa che. namaskAramaMtramAM rahelA AcArya, upAdhyAya ane sAdhuonAM vaMdana A vAtane baLa Ape che. jaina zramaNoe paNa maMtrazAstra ane upAsanA saMbaMdhI jJAnanI prApti mATe dIkSAnA mahatvane svIkAryuM che. AcArya zaMkaranA zabdomAM dIkSAnI ja AvazyaktA darzAvAyelI che te kharekhara sarva saMpradAyamAM grAhA banI che. temaNe kahyuM che ke-murti como ati guNakakSAkSaratama-arthAta te muni athavA sAdhaka guru vaDe apAyelI dIkSAne lIdhe samasta ajJAnathI mukti pAmI keI paNa jAtanA mahane pAmato nathI. eTale AjanA durAgrahI sAdhake je chapAyelAM pustako vAMcI sAdhanAmAM pravRtta thAya che, te ghaNuvAra uttama phaLanA badale jIvanabhara mATe kaSTane vaherI le che. mAnava bhUlanuM bhAjana che jyAre sAdhanAne mArga talavAranI dhAra je tINuM che, tethI dIkSA levI ja joIe. dIkSA e guru vaDe apAyelI anugrahazakti che. AcArya abhinavagupta "taMtrAlokamAM dIkSAnI vyutpatti karatAM kahyuM che ke-jJAnanI vAstaviktA apAya che ane pAzavika baMdhane kapAya che, eTale dAna tathA kSayanA sagathI dIkSA zabda bane cheSa maMtrazAstramAM dIkSAnuM mahatva ghaNuM ghaNuM vakhaNAyeluM che, tema ja jaina zramaNe paNa A viSe 5-dIyate jJAnasadabhAvaH, kSIyate pazubandhanam / nakSapAyung, rIkSA tene jotA I-taMtrAleka.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 309 maMtrazAstra ane jaina zramaNe zraddhA dharAve che, tethI guru ane dIkSA prApta thayA pachI ja sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhavuM. sAdhanAmAM AcAra-vicAranuM sthAna deza, kALa ane pAtrane joI je kAma karavAmAM Ave che, te ja saphaLa thAya che. sAdhake sAdhanAmArgamAM pravRtta thayA pachI amuka bAbate dhyAnamAM rAkhavI joIe nahitara varSonI mahenatane niSphaLa thatAM vAra nahi lAge. lAvAraH prathama dharma-AcAra e prathama dharma che, te pramANe zayyA tyAgathI zayanakALa sudhI kAyika, vAcika ane mAnasika prakriyAomAM bAhyAcAra ane abhyantara AcAra upara pUrepUrUM lakSya rAkhavuM joIe. bIjA zabdomAM bahiga ane antaryAganuM je sUcana che, te sAdhanAmArgamAM pramukharUpe bhajavAnA che. tethI zayyAtyAga, lavisarjana, dattadhAvana, snAna, vastraprakSAlana, pUjAsthaLapraveza, Asana, dizA, sAdhanAnusArI vastradhAraNa, gaMdha, puSpa, dhUpa, dIpa, naivedya, phaLa, tAMbUla, dakSiNa ane kSamAprArthanA pachI uddhAsana Adi karmo karatI vakhate te te ArAdhya devI-devenuM svarUpa, citra, yaMtra ke pratimA athavA te grantharUpa ISTadevanI dhAraNuM rAkhI ubhayavidha pUjAne vicAra Avazyaka mAnavAmAM Ave che. jaina dharmamAM paNa AvAM karmakAMDa pratye zraddhA che ane te saMbaMdhI ghaNuM sUcane maMtramAM karelAM che. upAsakanI kaseTI AvA AcArenuM pAlana tathA dareka karma saMbaMdhI Adezane vicAra atyAvazyaka che, kemake zAMtikarmamAM ugrakarmanI
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 maMtravijJAna vastuone upaga athavA prakAranAMtare vaiSamya thAya te siddhine badale Apatti ja veThavI paDe. vajJAnika prakriyAonI jema trividha sagonI samarUpatA na hoya te siddhi keI paNa hisAbe hAtha lAgatI nathI. eTale upAsanAkALamAM paraspara saMbhASaNa, brahmacarya--pAlana, AhAra-zuddhi, saMyamazIlatA vagere upara atisUphama dRSTithI sajAga rahevuM joIe. sAtvika vRtti e sAdhanAno pahele thAya che tathA sAdhanAkULa vAtAvaraNanI sthiratA mATe svAdhyAya, vAcana ane manana niraMtarapaNe cAluM rAkhavuM joIe. maMtro ane tenA artho manana tathA trANadharmavALA maMtranA arthanuM ciMtana manane ekAgra karavAmAM atyaMta upayogI che. saMpradAyAnusArI artha bhAvanA vaDe kAryasiddhimAM vilaMba thatuM nathI. maMtraviSe bIjA saMpradAyamAM kahyuM che ke maMtranAM agonuM jJAna na rAkhI japa karAya te te bhasmamAM Ahuti ApavA jevo hoya che. eTale. maMtranAM-kavaca, paMjara, hRdaya, aSTottarazatanAma, aMgatuti, yaMtra, purazcaraNa-paddhati, aMganyAsa, karanyAsa, mAhAtamya, sahastranAma, stavarAja ane mAlAmanna-A aMgenuM paNa jJAna 6. ahIMno masuto, mahmAkutiyo -praNavakalpa. 7. prathama kavacaM divya, paJjaraM tadanantaram / hRdaya praNavArthAkhyaM, nAmnAmaSTottaraM zatam // aMgastuti tathA yantraM, purazcaraNapaddhatim / aGganyAsa karanyAsaM, mAhAtmyaM tadapekSitam // nAmnAM sahasraM divyAnAM, praNavasya zucismite / stavarAjAdisarvANi, mAlAmantramanusmRtim / / mantramAtrasya sarvasyAdhyetAnyajAni pArvati // 25 thI 28 // - praNavaka95
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. maMtrazAstra ane jana pramANe meLavI levuM ISTa che. jaina dharmamAM je maMtre che, temAMthI keTalAka matra AmAMnA keTalAMka aMgene dharAve che ane keTalAka maMtra emanA ema ja sUcavelA che. te mATe gurunI AjJAne pradhAnatA ApI jeTalAM aMge maLe teTalAne upaga karavAne hoya che. ghaNu bhAIe upekSAbuddhi rAkhIne ane upara dhyAna detA nathI, temane mATe gItAne --H phavidhimutsRjy, vartate kAmakArataH / na sa siddhimavApnauti, na sukhaM na para gati | arthAt je zAstravidhine tyAga karIne pitAnI IcchA pramANe vartana kare che, te siddhi meLavI zakato nathI, te sukha ke paramagatine paNa prApta thato nathI. -A upadeza smaraNIya che. kaI paNa maMtranuM arthajJAna karavA mATe mAtra saMskRta ke prAkRtabhASAnuM jJAna paryApta nathI, kemake maMtranI bhASA judA ja prakAranI hoya che. eTale saMpradAyasiddha arthane guruparaparAe jANI manane ekAgra karavuM joIe. dhAro ke ApaNe >> praNavane artha ekale brahmavAcaka ja mAnI laIe chIe, paNa jaina dharmanA paMcanamarakAra maMtranA sArarUpa ja arihaMta, -azarIrI, AcArya, 3-upAdhyAya ane mU-muninA akSarAnuM phUTa banAvI a + a + A + 9+ ma = 3 maMtra taiyAra thAya tenuM jJAna saMpradAya vagara kema thaI zake? tema ja sanAtanIo kAramAM brahmA, viSNu ane mahezanI avasthiti gaNe che. zAkata saMpradAyamAM kAranI sAthe hIMkArane joDI 8. miA vra che
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 maMtravijJAna prakRti-puruSAtmaka tatvanuM smaraNa thAya che. gaNapatinA upAsako kkArane gaNapatinI mUrtirUpa ja kahe che. zivanI jalAdhArI sahita ligAkRti batAve che, tethI atika, sAmpradAyika, vyAkaraNanika, gurUpadiSTa, niruktAna Adi arthe upara dhyAna ApavuM jarUrI che. ApaNe "ane artha huM athavA ahaMkAra mAnIe chIe, tyAre tAMtrikartha che akArAkSarathI laI hakArAkSara sudhInA akSare, temaja kula zabdane artha vaMza ke samudAya samajavAmAM Ave che, paNa " dRthivA rama" A artha te saMpradAyane AdhAre ja maLe che. te badhAne vicAra jarUrI che. maMtrasiddhinA upA ghaNI vAra ema thAya che ke ApaNane maMtra maLI jAya che ane ApaNe vidhipUrvaka ArAdhanA paNa cAlu karI daIe chIe, chatAM cagya siddhi thatI nathI. te mATe judA-judA AcAryoe keTalAka upAye sUcavyA che. temAM podhana, akaDamacakra, maMtramelana, pAMca bhautikathaka, dvAdazAracaka, nakSatracaka, trANadhanadhanacakra vagerenA AdhAre pUrvanirNaya karavAno Adeza jainadharmanA mahAna mantrazAstra ArSavidyAnuzAsanamAM atyanta vistArapUrvaka ApyuM che. maMtramAM rahelA doSo athavA supta, 9. omityekAkSaraM brahma tadevAhuzca hI mayam / che vIle mama mannI puNyatve gume ! -devI bhAgavata. 19. UrdhvazuNDamadhaHzuNDa, dvidhA vyAvRttazuNDakam / vipIrAM nauoravinAmU che -japasUtra - - - -
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNe 313 kIlita, abhizata ane khaMDita hevAne kAraNe siddhimAM vilaMba thAya che, tethI te denAM nivAraNa mATe ucita zApadi upAye karavA joIe. paMcAMgavidhAna-rahasyastotra, kavaca, paMcaratna, gItA, nyAsa ane dhyAnAdi vaDe caitanya karelA maMtrane tatva, mudrA, maMDala, svara Adi japa-rahasyanAM ekatrIza aMgo tathA savArathI sAMja sudhInI 84 prakriyAonI samaja laI ja5 AraMbha kare joIe. japanA prakAre, mAlAnA prakAre ane maMtra-praganA prakAre jANyA vagara japamAM paNa bhUla thavA saMbhava che. viziSTa kAmya karmanA AdhAre sUcavelI mAlAnA maNakAne upayoga thavAthI satvara siddhi thAya che. janama Ama te siddha ja hoya che ane temanA japa mATe cazodhana vagerenI AvazyaktA nathI, te paNa jJAna prApta karI levAthI mAnasika zAMti rahe che. anya saMpradAyamAM koI paNa maMtrasiddhi karatAM pahelAM gAyatrInAM purazcaraNanuM vidhAna pracalita che. temaja jainadharmamAM paNa paMcanamaskAra-mahAmaMtranI ArAdhanA pUrvamAM karavI atyaMta jarUrI che. keTalAka graMthamAM jana gAyatrInA japanuM paNa sUcana che, temaja saMdhyA ane nityakarmanA sthaLe nava- smaraNa ane legassa vagere bhaNavAnuM sUcana AcAoe karyuM che. jainadharmamAM yaMtronI adhikatA camanA camig-ArAdhyadevanI zaktinuM eka sthaLe kendrIkaraNa jemAM hoya, tene yaMtra kahe che. pratyeka
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna 314 deva-devatAnI zakti apAra hoya che, temAMthI upAsakane kaI abhISTa che, zAMti karanArI ke vinAza karanArI ? tenA nirNaya laI te anusAra vaNAM, aDhI athavA rekhA vaDe te te devanI zaktinuM thamana-niyaMtraNa yaMtramAM hAya che. maMtrAnI jema catra-vidyA paNa ati gahana che. na aNNAe yaMtra-zAstranA jJAna mATe keTalAka graMthaiAnI racanA karI che. temAM yaMtrAnA prakAro, AlekhananA vidhi, Alekhana sAmagrI, sRSTi, sthiti ane saMhArakama vagere viSAnI spaSTatA karI che. sAmAnya rIte jaMtrA traNa prakAranA Aya che : 1-bhUpRSTha yaMtra, 2-merupRSTha yaMtra ane 3-pAtAya. bhRpRSTha catramAM lekhanaprakAra sAmAnya rahe che. merupRSTa satramAM kAra, khA athavA eka ubharelA heAya che. tema ja pAtAlastramAM akSarAdi katarelA hoya che. peAtAnA icchita kAryanI siddhi mATe AvA yA--bhUjapatra, kamalapatra, bilva athavA pIpaLanA pAna upara lakhAya che, jyAre cirakALa sudhI TakAvI rAkhavAne mATe Tika, suvarNa, rajata ke tAmrapatrane upayega hoya che. lekhinIrUpamAM Amra dADima, bilva, kaMTaka ke seAtranu` vidhAna che. sAthe ja aSTagadha, kezara, kastUrI, kapUra, hastimaDha. zveta ke raktacaMdana, leAhI ane gujjala vagerenA kAmyakamene anurUpa prayAga thAya che. caitranAM svarUpanuM jJAna ApavA mATe zrI devendragaNie kAkaciMtAmaNi' nAmaka graMthanI racanA karI hatI, temAM 100 gAthAo hatI ane te upara svayaM graMthakAre saMskRtamAM <
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNA 315 ativistRta TIkA racI hatI. Aje A graMthanI mAtra TIkAupalabdha thAya che, paNa mULa maLatu nathI.'' tyAM yaMtranA bhavya, atibhavya, satAbhadra ane mahAsatAbhadra evA cAra. bhedo karyAM che. mahAsa tAbhadranI racanA pAMsaTha aMkavALA pacIza kekSako vaDe thAya che ane temAM vIzA ke paMdariyA yaMtranI mArka dareka mAjInA saravALAmAM pAMsaThanA saravALA Ave. che ane A rIte te--paMcAtara prakAre pAtAnu ceAgaphaLa pAMsaTha ApavAne lIdhe mahAsatAbhadra catra kahevAya che. rAvaNukRta. - tAMDavataMtra mAM paNu yaMtra viSe amuka vizeSatAe maLe che.. caNu jaina zramaNeAnI A vaijJAnika sAdhanA sarvopari kahI zakAya evI che. paMcadazI, vIzA, ceAvIzA, trIzA, khatrIzA, cAlIsA, pAMsayiA, sittariyA, thatAMka, aSTottarazatAMka ane tethI paNa vadhAre kavALA yatrAnI caiAjanAnI sAthe ja AkArabhedathI thanArA caturasa, trikALu, vartula, SaTkoNu,, paMcazRMga, lazAkAra, trivRtta, sAdhatrivRtta, avRtta, kamalAkRti, tAMbUla ke pipalapAMkAra, hastAkAra, astra-zastrAkRtimULaka ane puruSAkRtivALA ghaNA yaMtrA ApaNane Azcaya" pamADe evA che. jainadhama nA atibhavya ane satra prasiddha namaskAra-cakra, RSimaDalasatra, kaliDaya Mtra, vijacayaMtra. vagere vividha maMtrAthI vibhUSita hoya che. vijayapatAkA yaMtranA kemnanI 6561 jeTalI sakhyA hAya che. 11- kASTakaciMtAmaNi graMthanuM saMpAdana A paMktinA lekhake kareluM che ane tenI pAMDulipi muMbaI sthita jaina sAhityavikAsa~~ maMDaLamAM surakSita che.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ -316 maMtravijJAna yazonI pratiSThA ane anya prakriyAo uttama vega ane uttama muhUrtamAM yaMtranuM lekhana kyAM pachI tenI pratiSThA karavI Avazyaka che. prANapratiSThA vagara yaMtranuM kaI mahatva rahetuM nathI. je yaMtra lakhAve che, te vAruNamaMDaLamAM che athavA agnimaMDaLamAM? bhUmaMDaLamAM che athavA AkAzamaMDaLamAM keTalAM vRtto temAM che? tene adhiSThAtA deva koNa? adhiSThAtrI devI, upadeva. gaNa ane pITha kayAM che? te badhAnI chANa-bINu karI pratiSThA mATe purazcaraNa, pUjA, abhiSeka, havana, tarpaNa, mAna, dAna, puSpasamarpaNa vagere zAstrIya paddhatithI thAya te ja parizrama saphaLa thAya che. eTale te te viSayanuM jJAna ApatA-zAradAtilaka, ceginataMba, drayAmala, praNoSiNI, vAmazvarataMtra, tAMDavataMtra vageregrAnI jema jainAcAryoe paNu-paMcanamaskRti dIpaka, ArSavidyAnuzAsana, taMtraprakAza, kepTakaciMtAmaNi, RSimaMDalayaMtravidhAna vagere ghaNuM thanuM sarjana karyuM che ane keTalAka to navA-ghaMTAkarNa mANibhadra, kaliyuM, rAvaNapatAkA, arjuna patAkA, zaniyaMtra, hastiyaMtra, azvayaMtra vagere yaMtranI racanA karI A vijJAnane AgaLa vadhAryuM che. tAMtrika prayoga ane temane upayoga kAmika AgamanA satrAMtarapaTalamAM taMtra zabdanI vyAkhyA ApatAM kahyuM che ke-tatva ane maMtrathI samanvita vipula arthone vistAra ane saMsAranA brAnta jIvanuM trANa karavAne
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNe 317* lIdhe "taMtra" saMzA thaI che. jo ke zAstromAM taMtrazabdanA artho-zAstra, anuSThAna, vijJAna, darzana, AcAra-paddhati, sAMkhya, nyAya, dharmazAstra vagere karavAmAM AvyA che ane janadharmamAM paNa rogane taMtra nAmathI svIkAryo che, chatAM ahIM yaMtra-maMtrAdi samanvita eka viziSTa sAdhanAmArganuM nAma taMtra mAnIe chIe. - mahAna vidvAna nAgArjune pitAnI mAtA nAgamatInI kRpAthI AbU pahADa upara auSadhi-vijJAnane jANyuM. pachI. pAdaliptasUrinI pAse jaI AkAzagAminI vidyA zIkhe. te pachI pote saMgharelA prayogone kalapuTI graMthamAM lakhyA. A rIte jainAcAryoe taMtrasAdhanAmAM paNa koI khAmI rAkhI nathI. tenuM ja phaLa che ke jAMgulImaMtra, auSadhimatra, sapadi viSadhArI jIne vazamAM karavAnA maMge, jhera utAravAnA maMtra, tArka, zvetaguMjA, aparAjitA, daMtI, mayUrazikhA, sahadevI, ziyALajhaMgI, mAjArI, zaMkhapuSpI vagere vRkSanAM mULa ravipuSya, gurupuSya, heLI, divALI, navarAtri ke grahaNa Adi parvemAM lAvI maMtra vaDe pUjana karavAthI jAtajAtanA re-doSa dUra karavAnuM tathA vyApAravRddhi, dravyalAbha, Icchita kAryasiddhi vagere kAryomAM pratyakSa phaLa Aje paNa Ape che. sukhaprasava, saMtAnaprApti, garbhabAdhAnivAraNa, mRtavatsAdezanivAraNa, kAkavAdi SanivAraNa jevA vaidakanA praNe 12-tanoti vipulAnarthAn , tattvamantrasamanvitAn / trANaM ca kurute yasmAt , tantramityabhidhIyate //
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ RAvavA 218 maMtravijJAna paNa maMtrazAstranI sahAyatA meLavI saphaLa banAvavAnA praya "vidyAnuzAsanamAM bahu vistArathI sUcavelA che. aneka prakAranA tAve, kamaLe, garbhAzayanuM khasI javuM tathA vAyugeLAnA re vagere auSadhinA baLathI ghaNI vAra dUra karavAmAM Ave che. eka bAju pAradanA prayogo ane suvarNasiddhinA prago paNa jana zramaNae acUka lakhyA che. ekAkSi nALiyera, dakSiNAvartI zaMkha, eka AMkhavALe rUdrAkSa, dakSiNa suMDhavALA gaNapati vagerenI upAsanA paNa taMtramAM AvI jAya che ke jene jaina zramaNanA sahavAsathI tivaroe lakhI surakSita rAkhyA che. jAdugirI, yakSiNasAdhana, pretasAdhana, smazAna siddhi, parakAyA athavA mRtakAyAnAM darzana paNa koIke sthaLe jovA maLe che, eTale siMhAlekanathI ApaNe ema kahI zakIe ke maMtrazAstranAM samasta aMge upara jainAcAryone pUrI mAhitI hatI ane pite AvAM badhAM kamene heya mAnavA chatAM loka-kalyANa ane janarucine khyAlamAM rAkhIne tenuM Alekhana karyuM che. cAga ane svarodaya cittavRttine nirodha e ja roga che. AvI paribhASA vaDe maharSi pataMjalie vegane paricaya Apyo che. rAga -ane haThaganI be dhArAomAM prasarelA A rogamAM sAdhaka -mULarUpe kuMDalinIne jAgrata karavA Icche che. kuMDalinI-jAgaraNanuM
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNe 319 vidhAna jainAcAryone paNa ITa che. sAdhanA karanAra adhyAtmamArgamAM AgaLa vadhatuM jAya che ane AsanenA AdhAre mUlAdhArathI mAMDIne sahasAra sudhI sADA traNa AMTA mArI badhAM cazcane vazamAM rAkhanArI kuMDalinIrUpa sapiNa ke je taMdrA pAmelI hoya che, tene caitanya karavAne prayAsa kare che. jyAre gabaLathI kuMDalinI-jAgaraNa thAya che, tyAre tenA kheMcANathI sahastrAramAM sthita amRtakaLazanuM bhedana thAya che ane A amRtastrAva mAnavane amRtarUpa banAvI de che. rogazAstranI AvI divya prakriAonuM vividha pramANe sAthe vivecana karatAM jainAcAryoe pitAnA pegamArganuM vizAla pradarzana karyuM che ane uttamottama paddhati jaNAvavAno prayatna karyo che. je kuMDalinI jAgrata thavAmAM vine Ave ane viktarUpa siddhionI pAchaLa sAdhaka ghelo thaI jAya te te aNimA, mahimA, ladhimA, garimA Adi siddhio vaDe ghaNuM-ghaNAM camatkArapUrNa kArya karI zake che. ganI A jaTila kriyAomAM svarazAstranuM jJAna ghaNuM lAbhadAyaka hoya che. zvAsa-prazvAsanI kriyAo upara saMyama ke niyaMtraNa rAkhI, vAstavikatA jALavI, IDA, pigaLA ane suSumaNuM nADI vaDe cAlatA svarenI gati oLakhavI e paNa eka rIte maMtrazAstranuM aMga gaNAya che. svarazAstramAM pAMDitya prApta karavAthI lekamAM pravatelI ghaTanAonuM jJAna pitAnA zarIranI nADIonI cAlathI karAmalakavat jovAnI zakti AvI jAya che. jenAcAryo paNa svarazAstra upara
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 maMtravijJAna zraddhA rAkhavAne upadeza Ape che. zramaNa mukhyatve jJAnasAdhanA ane paryaTana karanArA hoya che, tethI vividha pradezamAM cAlatI prakriyAone khyAla AvavAmAM vAra lAgatI nathI ane svadharmanuyAyIone rUDhimArgathI bacAvIne uttama mArga upara lAvavA mATe zedha-baLapUrvaka sAcA zAstrIya jJAnanuM pravartana karavA Icche e sahaja che. tenuM pariNAma A badhAM zAstromAM ApaNe joI zakIe chIe. yatisamudAye A vijJAnamAM ghaNe phALo Ape che ane je prayoga sAdhusAdhvIo na karI zaktA ke sAdhudharmamAM bAdhA karanArA prAgene pativarga lokakalyANa mATe karatA. tethI ja Aje paNa yatisamudAya pratye janasAmAnyanuM bahumAna che. maMtra, yaMtra, taMtra, cAga ane svareca A pAMceya amRtanuM eka sthaLe jJAna ApavA je prayatna jaina dharmamAM thayA che, tenuM A saMkSepamAM nidarzana che. jainAcAryo ane temanA gra maMtrazAstrane lagatA nI racanA vizALa che. jainAcAe AraMbhakALathI ja A viSaya upara lakhavAne AraMbha. karyo hate. AgamAM mukhyatve "mahAnizIthasUtramAM paMcanamaskAra-maMtra ane sUrimaMtrane lagatAM maMtravidhAnene vizeSa. ullekha maLe che. pachI vijajA-vidyAonAM nAme-paumacariyuM, triSaSTizalAkApuruSacaritra vagere graMthamAM maLe che. digaMbara. -saMpradAyanuM pravartana pradhAnapaNe dakSiNamAM hovAthI tyAMnAM.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrazAstra ane jaina zramaNe 321 jaina brAhmaNe e paNa A viSayamAM pUrepUro rasa lIdhe jaNAya che. tathA zrI siMhatilakasUrinuM maMtrarAjarahasya ane talIlAvatI, bhaTTa. akalava, zrI siddhasena divAkara, zrI jinaprabhasUri, zrI jinadattasUri, muni guNakara, zrI bapabhaTTasUri, zrI kuMdakuMdAcArya, zrI hemacaMdrAcArya vagere aneka AcAryoe maMtrazAsa upara svataMtra grantha lakhyA che athavA pitAnA maMtrazAstra saMbadhI anubhavane TakA graMthamAM rajU karyo che. zrI padmAvatI devInI ArAdhanA karanArA AcAryo vaDe lakhAyelA pragamAM-dharaNendrapadmAvatI, raktapadmAvatI, haMsapadmAvatI, sarasvatI padmAvatI, zabarI pAvatI, kAmezvarI padmAvatI, bhairavI padmAvatI, tripurA padmAvatI, nityA pAvatI, putrakara padmAvatI, svapnasAdhanapadmAvatI, mahAhinI padmAvatI, ghaTAvatAra padmAvatI ane kajajalAvatAra padmAvatInA kA vidAo ane maMtro lakhAyA che. tema ja pArzvavidyA, sUrimaMtralpa, sUrividyA, gAMdhAravidyA, vardhamAnavidyA, tIrthakara vidyA vagerene lagatA graMthe jaina dharmanI maMtrazAstrIya pravRttinA paricAyaka che. eka bAju karNapizAcinI, karukullA, pracaMgirA, ucchiSTa cAMDAlinI, javAlAmAlinI, kuSmAMDI tathA aMbikA devInA ka maLe che, te bIjI bAju ghaTa, darpaNa, nakha, jala, dIpa, paga ane kAjalamAM devInA avatArapage paNa A viSayanI vividhatAmAM pitAne phALo Ape che. siddha, mAMtrikanI zreNImAM pahoMcelA AcAryomAM zrI jinadattasUri, 21
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' maMtravijJAna zrI jinakuzalasUri, zrI'jinacaMdrasUri jevA keTalAka AcArDanI maMtrasAdhanA paNa thAya che. tema ja stotrasAhityamAM ManerI maMtramayatA jovI hAya tA--uvasaggaSThura, laghuzAnti, namiSNustAtra, bhaktAmarastAtra, klyANama Mdirastatra, bhattibhara statra jevAM ghaNAM stotro jaina dharmImAM prasiddha che. 31
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] sarvaveda sArabhUta gAyatrI maMtra lekhaka zrI yogAcArya ema.e. gAyatrI vedajananI sanAtana sAhityamAM venI mahattA sarvopari che ane vedonI utpattinuM mULa kAra che. A mULanuM je paheluM aMkuraNa thayuM, te ja "gAyatrI-maMtra"nA nAmathI oLakhAya che. gAyatrI maMtrane vistAra vedanAM rUpamAM prakaTa thaye ane anukrame tene mahimA maMtra--brAhmaNAtmaka vedomAM, maMtra-taMtra-maMtrAtmaka AgamAM, adhyAtma-pradhAna upaniSadomAM, aSTAdaza-purANa tathA upapurAmAM, temaja stutisAhityamAM atyaMta AdarapUrvaka prasAra pAmyA. gAyatrI-maMtranI ArAdhanA mATe preraNA ApatAM zAstrakAra maharSioe sthaLe sthaLe kahyuM che ke gAyatrI e parama japa che, gAyatrI atyaMta jarUrI gauravazALI che, gAyatrInI carcA vagara purUSomAM niMdA thAya che. mAtra gAyatrInI ArAdhanAmAM niSNAta thaI dvija
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra4 maMtravijJAna brAhmaNa, kSatriya ane vaizya mane prApta kare che. badhA. vedonA sArarUpa evI gAyatrInI ArAdhanA svayaM brahmAdi deve paNa sadhyA karatI veLAe dhyAna ane jaya sAthe kare che. AvA aneka pramANenA AdhAre ja gAyatrIne vedanI. mAtA mAnavAmAM Ave che. nAmakaraNa ane vyAkhyA : A maMtramAM traNa pade hovAne lIdhe tene chaMda gAyatrI thAya che ane tethI ja AvA traNa padevALA maMtranuM nAma gAyatrI kahevAya che. chatAM ahIM gAyatrI zabdanI vyAkhyATcatta rAcara phari-gAnAra-stuti karanAranI je rakSA kare te gAyatrI-A rIte karavAmAM Ave che ane A arthanI. mAnyatA sarvatra vyApta che. che Ama te maMtronA svarUpa viSe maMtrazAstramAM bIja maMtra, maMtra ane mAlAmaMtra evA traNa bheda karI temanA , akSaranuM svarUpa nirdhAraNa karyuM che, paNa gAyatrI-maMtra eka vaidika-maMtra havAne lIdhe vIsa akSaravALe kahevAya che. - ane tethI te mAlAmaMtranI saMjJAmAM Ave che, temaja te * (1) gAyatrI parano kATa !}kAkI, carcAta jarIvarI kAlA 'ahada pArAzarasmRti. gva-vasaMyui...aLa yati sAdhupu ! manusmRti 28 | jAgrImALa to dino mokSamag In28 90 // sarvavedasArabhUtA gAyatryAstu samarcanA / brahmAdayo'pi sandhyAyAM - a sthAnita nita 2 /11116-devIbhAgavata.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyatrI-maMtra 325 aMtima vayamAM phaLa ApanAra kahI zakAya che paNa gAyatrImaMtranI dIkSA te dareka dvijane bAlyakALamAM apAya che ane tene japa paNa tyArathI ja cAlu thaI jAya che, eTale gAyatrI maMtra AvA baMdhanathI mukta che, ema mAnavuM joIe. ApaNe A maMtranA akSarenI gaNanA karIe tyAre akSarenI gaNanA vagara mAtra akSarenI saMkhyA tevIsa thAya che, chatAM tyAM ardhamAtrAne gurugamya mAnI "vIsa akSaravALe A maMtra che" ema kahevAya che. pachI traNa vyAhutio ke sAta vyAhutio tathA cethA pAdarUpa zimaMtrane paNa tenI sAthe japavAnuM vidhAna che ane praNava te sAthe hoya ja. eTale A maMtranA akSaronI saMkhyA vadhI jAya che. samasta vedAdizAstrane sAra gAyatrImAM virAjamAna hovAthI te sauthI vadhI jAya che ane AvA mahimAne lIdhe ja zAstramAM kahyuM che ke bIjA anuSThAne hoya ke na hoya paNa mAtra gAyatrInA anuSThAnathI dvija kRtakRtya thAya che.' (2) AzisthAnniA momannA rUti tAro ane nitta vaNi kAhukAmAna jhAna maMtravyAkaraNa. (3) praNavAdyA vyAhRtaya. sapta syuH stpdaadinaa| catuvizatyakSarAtmA gAyatrI zirasAnvitA // 2 // -zAradAtilaka, 21 muM paTala praNava, trivyAhati-bhU, bhuvaka, svaH, saMtavyAhati-pUrvokata traNa vyAhatio sAthe maha, jana, tapa ane satya. zimaMtraAUM Apo jyotI raso'mRta brahmabhU mu~va svarom / / (4) kuryAdanyatra vA kuryAdanuSTAnAdikaM tthaa| gAyatrImAtraniSThastu ziyo bhavet divaH 12 , ne -kUrmapurANa
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra6 maMtravijJAna gAyatrI-maMtranI upAsanA : sRSTinA AraMbhakALathI ja gAyatrInI upAsanA cAlu thaI javAthI ane moTA-moTA maharSie tenI upAsanAmAM tatpara hovAthI tenI upAsanA ghaNI ja vyApaka banI gaI che. Aja sudhI gAyatrInI upAsanA aMge hajAra graMtha lakhAyA che ane temAM lakhAyelAM vidhAne koI paNa anya maMtranA vidhi-vidhAna karatAM bhAre vistArane pAmyAM che. vizvAmitra, jamadagni, bharadvAja, gautama, atri, vaziSTha ane kazyapa jevA divya maharSioe jenI upAsanAmAM pitAnAM AyuSyane apAvyuM hoya te aMge vidhAnI nyUnatA kema rahI zake? sAmAnya rIte gAyatrI upAsanAnAM be aMge. mAnI zakAya. paheluM aMga nityakarmanuM che, jemAM gAyatrIne japa karavuM Avazyaka che ane tenuM kaMI khAsa phaLa nathI, paNa je nityakarma tarIke gAyatrI japa na thAya te pApa avazya lAge. eTale ke chokaro pravAH e nityakarmane siddhAnta che. bIjuM aMga che kAmyakarma. AmAM ApaNe pitAnA ISTa kAryanI siddhi mATe gAyatrInI upAsanA karI tene meLavI zakIe. A rIte gAyatrI maMtra anya maMtranI samAnatAmAM AvI jAya che. A be aMge uparAMta A maMtranI eka vizeSatA e paNa che ke ApaNe jyAre koI anya kAmya-karma mATe koI anya deva-devIonA maMtranI upAsanA karavA tatpara thaIe, temAM paNa kAyika, vAcika ane mAnasika taiyArI mATe pahelAM gAyatrI-maMtranA japanuM
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyatrI maMtra 3ra7 vidhAna che, tethI sAdhakanI upAsanA saMbaMdhI gyatA vadhe che. je ema na thAya te zAsakAnA kathana anusAra niSphaLatA sAMpaDe che. AvI judI judI upAsanAomAM sAdhakane vaidika athavA tAMtrika paddhatine athavA te baMnenA mizritarUpane Azraya levuM paDe che. zuddha vaidika upAsanAmAM prAtaH saMdhyAvaMdanAdi karma karyA pachI purazcaraNAdi nA saMkalpa pramANe dainika japa kare joIe tathA gAyatrI devInuM dhyAnAvAhanAdi cheDazo pacAra pUjana vagere karmo karavAM joIe. ahIM puracaraNa ane DI spaSTatA A rIte thaI zake che : puracaraNa zabdanI racanA puraH (eTale AgaLa). ane caraNa (eTale cAlavuM) A be zabda vaDe thaI che, sAdhanA mATe AgaLa vadhavAmAM amuka kliAe karAya te siddhi saraLatAthI maLI zake cAlavAnI kriyAmAM gati, Agati ane sthiti A traNa bAbatene samAveza thAya che. purazcaraNamAM A traNe bAbatenI AvazyaktA hoya che. gatimAM. je denI Agatine rekI ucita zakitane prakuTita karavA mATe sthiti prApta karavA IcchanAre purazcaraNa karavuM joIe. A purazcaraNamAM (1) nityakarma snAnAdi (2) sasthA, (3) gAyatrI pUjana-(jenAM pradhAna aMga pUjA, kavaca, nyAsa, dhyAna, stotra pATha vagere Ave che.) (4) zApa (5) sAmAnya rIte, savA lakSa japathI puracaraNa thAya che. vizeSamAM maMtrAkSara saMkhyA pramANe pratyakSara lakSa maMtrajapa karavA joie.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 maMtravijJAna micana, tapa, japa, (6) havana-dazAMza, (7) tarpaNa, (8) mArjana, (9) brAhmaNujana ane (10) visarjana vagere kSiAonuM vibhAjana thaI zake che. gAyatrInI tAMtrika upAsanA tAMtrika upAsanAmAM rahelA taMtra zabda upara ghaNu mANasonI dhAraNA evI che ke A keImelI vidyA che, athavA te amuka jAtanA ToTakA, jaMtara-maMtara ke kaI ramazAnasAdhanA jevuM karma che, paNa te mAtra bhrama che. zAstromAM taMtra zabdanI vyAkhyA vedanA arthamAM ja thaI che. ane zAstronA vividha vistArane taMtranI saMjJA ApI che. tethI gAyatrInI tAMtrika upAsanAmAM paNa maMtra-vijJAnamAM pradarzita mArgane ja vistAra mAna. svAmI pratyagAmAnaMdajIe vadhAre spaSTa karatAM jaNAvyuM che ke "taMtravidhAnamAM maMtra e mukhyamaMtrI che ane maMtranAM citanya mATe tathA samartha viniyoga mATe enI paNa vizeSa AvazyaktA rahe che. gAyatrInI tAMtrika upAsanAmAM upayogI viSayenI vicAraNA A rIte che - (5) pUjA traikAlikI nityaM japastarpaNameva ca / homaM brAhmagabhuktizca purazcaraNamucyate // -kulArNavataMtra - yurizva vidha-vaivijI tAnnizI nA pti tAkavi "yutiH , ti vyavahAra: - hArItadharmazAstra. vairi tArI jaiva, dividhA vartitA kRtikA kulUka bha-manusmRtiTIkA. 8-tantravidhAneSu mantra eva mukhyamantrI mantrANAM caitanyodyodhanAya samarthaviniyogAya ca yantrANAmapi savizeSa upayoga : / - -- adhyakSIya bhASaNa-vArANasI - - - - - - - -
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyatrI maMtra 329 1-AkRti-ArAdhanAmAM mananI ekAgratA mATe upAsyadevanI AkRti heya te tethI sAdhanAmAM saraLatA AvI jAya che. A AkRti mATe ApaNe nirAkAra ane sAkAra svarUpanuM nirdhAraNa karI zakIe. nirAkArasvarUpamAM mAtra tejomaya zaktinuM ciMtana thAya che. sAkAra-ciMtanamAMmuktaavidrumhemniildhvlcchaadhairmukhtriikssnnaiyuktaamindunibddhrtnmukuttaa tatvAtmavarNAtmikAm / gAyatrIM varadAbhayAGkazakaza: zubhra kapAlaM gadAM, zaMkhaM cakramathAravindayugalaM hastairvahantI bhaje // A padyanA saMdarbhane Azraya upayukta hoya che. je yaMtramayasvarupanuM ciMtana karavuM hoya te-madhyamAM trikeNa, pachI tenI bahAra paNa, te pachI valayapUrNa aSTadala ane te pachI valayayukta aThThAvIsa dalanI racanA karI temAM zAstrokta paddhatithI maMtrAkSare lakhavA. A rIte taiyAra thayelA yaMtranI prANa-pratiSThA karI ArAdhanA karavI joIe. 2-dhyAna-gAyatrInuM dhyAna karatI vakhate gAyatrI maMtranA pratyeka varNanuM dhyAna ane tenI zaktionuM dhyAna karavAmAM Ave che. varNa dhyAnamAM "gAyatrI-paMcAMga vageremAM sUcavelAM padyanuM avalaMbana levuM joIe. udAharaNarUpamAM tapadanuM dhyAna A rIte che- tatkAraM campakApItaM brahma-viSNu-zivAtmakam / zatapatrAsanArUDhaM dhyAyet susthAna-saMsthitam //
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33s maMtravijJAna caMpAnAM puSpa jevuM pIta, brahmA, viSNu ane mahezarUpI, kamaLa upara virAjamAna evuM "tat padanuM dhyAna karavuM. je gAyatrIdevInI zaktionuM dhyAna karavuM hoya te upara sUcavelA dhyAnapadyanA AdhAre ane paJcavaktrAM dazabhujAM sUryakoTisamaprabhAma / sAvitrI brahmavaradAM candrakoTisazItalAm / / trinetrAM sitavastrAM ca muktAhAravirAjitAm / varAbhayAMkuzakazA hemapatrAkSamAlikAH // zaMkhacakrAbjayugalaM karAbhyAM dadhatIM parAm / sitapaMkajasaMsthAM ca haMsArUDhAM sukhasmitAm / / dhyAtvaivaM mAnasAmmoje gAyatrIkavacaM paThet / A rIte dhyAna karI zakAya che.vaidika UpAsanAmAM trikALa saMdhyAmAM gAyatrInAM traNa svarUpa mAnavAmAM Ave che. temAM prAta:kALamAM brahmANI, madhyAhUmAM rudrANI ane sAMjanA vakhate lakSamInAM rUpamAM hoya che. tenI sAthe veda, gotra, vasana, AbharaNa, vAhana vagere paNa badalAI jAya che, te lakSyamAM rAkhavAnuM che. 3-kavaca-sAdhake pitAnI rakSA mATe kavacano pATha kare joIe. te kavaca pitAnAM aMge upara bhagavatInI zaktio vaDe AcchAdana thAya che, ema bhAvanA rAkhavI. te kavaca paNa traNa prakAranuM che. padazaktimaya, akSara- zaktimaya ane nAmazaktimaya. jemake -
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyatrI maMtra 33. 1- tatpale paNa vimA varSe rilerI tu nAma matadaiva jo ItyAdi. 2- tadvarNaH pAtu mUrddhAnaM sakAra: pAtu bhAlakam / raNujI ne vizvAsu zone kSetra 4 / II ItyAdi 3- gAyatrI pUrvataH pAtu sAvitrI pAtu dkssinne| traNa vidyA che pu ra mAM sarasvatI ! ItyAdi A zleke bolatI vakhate te te aMge upara hAtha paNa mUkI zakAya athavA bhAvanAthI paNa ucita vidhi thAya che. AcAryoe kavacanA anya prakAre paNa prastuta karyA che, paraMtu viratArabhayathI te ahIM ApavAmAM AvatA nathI, i-nyAsa-mAnasika dRDhatA ane vicArapuSTi mATe gAyatrI. cAsanI paNa AvazyaktA che. te paNa padamaya, akSaramaya, nAmamaya vagere bhedomAM prApta thAya che. patetra-upAsya devatAnA apUrva mahimAnuM vAstavika svarUpe rajU karatAM vividha chaMda, alaMkAra ane kathAnakene dharAvatAM asaMkhya stotro gAyatrI devI upara lakhAyAM che. temAMthI eka-ene pitAnI IcchA ane samayanI anukULatA pramANe staMtrapATha kare joIe. -A nibaMdhanA lekhake gAyatrI-laharI" nAme stutikAvyanI racanA karI che, temAM gAyatrI-upAsanAne lagatuM ghaNuM sAhitya. zikhariNI chaMdamAM ApyuM che.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtravijJAna 6-zAya-mAcana-purANAmAM gAyatrInA zApane lagatI e thAo sakSepamAM A rIte maLe cheH (1) brahmAjInI pahelI patnI sAvitrI patinI AjJA heAvA chatAM eka yajJamAM saMmilita na thaI, tyAre mIjI patnI gAyatrIe temanI AjJAnusAra yajJamAM sahayeAga ApyA. tethI asatuSTa thatAM sAvitrIe gAyatrIne zApa ApyA ke tArI zakti naSTa thaze. pachI devenA anunaya--vinayathI prasanna thaI sAvitrIe zApeAdvAra maMtra ApyA. ra (2) eka vAra brahmA, vaziSTa ane vizvAmitra e traNe vyaktioe peAta peAtAnI svataMtra sRSTi calAvavA mATe gAyatrI devInI upAsanA karI, chatAM gAyatrI devIe sRSTi racavAnuM sAmarthya temane ApyuM nahi, tethI ruSTa thaI ne temaNe zApa ApyA ane pachI devAnI prAthanAnusAra zApa-vimAcananA upayoga darzAvyA. A rIte zApavimAcanamatrAnA prathama jaya karavAthI gAyatrIjapa zIghra phaLadAyI nIvaDe che. zApAdvAra mATe matra nIce pramANe hAya che : OM yadbrahmeti brahmavido vidustvAM pazyanti dhIrAH / sumanaso vA gAyatri tvaM brahmazApAdvimuktA bhava // 7-havana-hAmanA vidhi prAyaH prasiddha che. ( 8-9) temaja tapaNu ane mAna paNa tenAM ja geA che. '
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyatrI maMtra 333 10-sudA-gAyatrIjapanI pahelAM ane pachI keTalIka mudrAonuM A pradarzana Avazyaka gaNAya che. A mudrAo japanI pahelAM 24 prakAranI karavAmAM Ave che. temanAM nAme. -A rIte cheH 1-sumukha, 2-saMpuTa, 3-vitata, 4vistRta, pa-primukha,' -trimukha, caturmukha, 8* paMcamukha, 9-Samukha, 10-adhomukha, 11-vyApako jali, 12-zAkaTa, 13-1mapAza, 14-graMthita, 15u mukha, 16-pralaMba, 17muSTika, 18-masya, 19-kUrma, ratvavarAha, 21-siMhAkAta, rara-mahAkrAnta, 23-mugara ane 24-pallava. ' ' temaja japa karI rahyA pachI 1-surabhi, 2-jJAna -- vairAgya, 4-ceni, pa-zaMkha, 6-paMkaja, 7-liMga ane 8nirvANa, A ATha mudrAo karavI joIe. zAstromAM kahyuM che ke je sAdhaka A muddAone jANa nathI, tene japa niSphaLa thAya che. anya upage gAyatrInI sAdhanA vistAra vadhAre hovAthI, temAM aSTottarazatanAma, sahastranAma, gAyatrIhRdaya, gAyatrI-paMjara, gAyatrI AneyA, gAyatrI rAmAyaNa ane gAyatrIga vagerenuM paNa vidhAna che. gAyatrI nAmanI mahattA . gAyatrI maMtranI eTalI mahattA hovAne lIdhe vaidika . ane jaina-auddhAdi anya dharmomAM paNa anekavidha gAyatrI
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 maMtravijJAna mAnuM pracalana thayuM che. gAyatrInA 24 akSarAmAM cAvIsa devatAone 'nivAsa che. te A rIte :~~~1-gaNeza, ranRsi Mha, 3-viSNu, 4-ziva, pa-kRSNa, 6-rAdhA, 7-lakSmI, 8-agni, hUMndri, 10-sarasvatI, 11-durgA, 12-hanumAna, 13-pRthvI, 14-sUrya, 15-rAma, 16-sItA, 17 caMdra, 18-yama, 19- brahmA, 20-varuNu, 21-nArAyaNa, 22-hayagrIva, 23-rhaMsa tathA 24-tulasI. A devI-devatAonA judA judA gAyatrImaMtrAnI racanA paNa maLe che. jemake vAya viSe, vastukhtAra dhImahi / tano intI provaSAda / A rIte badhA devAnA gAyatrImaMtronAM traNa pado hAya che ane temAM viSe, dhImahi ane prodghAt A traNe pado avazya rahe che. anya devatAonI gAyatrIracanA paNu A rIte ja thaI zake che. jaina--gAyatrI, padmAvatIgAyatrI, bhairavagAyatrI vageremAM paNa AvI ja rItinA upayega thAya che. zrIvidyAnA paMcaH -zAkSarI maMtra ane SADhazAkSarI matromAM rahelA varNAnA a gAyatrImaMtra jevA che. eTale A parathI ApaNe gAyatrI "matranI mahattAnuM mUlyAMkana karI zakIe. * gAyatrI ane taMtra: zAradAtilakanA ekvIzamA paTalamAM gAyatrI maMtra vaDe vividha tAMtrika sAdhanAo jemake grahazAMti mATe dUdhavALA vRkSAnI samidhA vaDe havana, sadoSa zAMti mATe jala vaDe -tapa, abhicAra zAMti mATe paMcagavya sAthe samidhAnu havana, pRthvImAM khADA karI temAM trizUla ane maMtra lakhI .
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyatrI-maMtra 335 dATavAthI sarvavidha zAMti, abhiSeka, smRtivRddhi, roganivAraNa, javaranAzana, dhanaprApti, temaja mAraNa, mohana, uccATana, vazIkaraNa Adi prayoganuM vidhAna maLe che. upasaMhAra gAyatrI maMtrane mahimA jeNe anubhavyuM hoya tevA mahApuruSamAM mahAmanA madanamohana mAlavIya, svAmI vivekAnaMda, lekamAnya TiLaka, svAmI dayAnaMda svAmI rAmatIrtha, svAmI rAmakRSNa paramahaMsa, jegI araviMda vageranuM nAma prathama kaTimAM Ave che. madanamohana mAlavIyajIe hiMdu vizvavidyAlayanI sthApanA karatA pahelAM tyAM cAvIsa lakSa gAyatrInuM purazcaraNa karAvyuM hatuM ane tene vizvavikhyAta prabhAva Aje ApaNI sAme che. tAtparya ke gAyatrI maMtra parama pavitra ane akhila Agama-nigamane sAra che. varNAstrAM kuNDikAhastAM zuddhanirmalataijasAm // sarvatattvamayoM -vande gAyatrIM vedamAtaram //
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ * [ 4 ] maMtrasAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlada vagerenI vicAraNA le. zrI jeThAlAla trivedI khI. e. sAhityamAta Da matrasAdhanA karanAre maMtrasiddhi mATe aneka tAMtrika rahasyA jANI levAM paDe che. tevAM rahasyA tathA vidhi-vidhAna jANyA vagara karelI sAdhanA jhaTa phaLadAyI khanatI nathI. Asana, vastra, mALA vagerenI vidhi maMtrasAdhake kALajIthI anusaravI paDe che. eTale te viSe jANavA jevI mAhitI. atre sakSepamAM rajU karavAmAM AvI che. matrasAdhake AsananA khAsa vicAra karavAnA che. je matrA UbhA rahIne agara bIjI viziSTa dehulagIthI japavAnA hAya te sivAyanA matrAnA sAmAnya jApa mATe AsananA vicAra Avazyaka bane che. Asana Asana zIrSaka taLe sAdhakanA deha-AdhAra sAdhanA
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMtrasAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlAnI vicAraNA kaRs vakhate kevI rIte gAThavavA tenA tathA besavA mATenA prastAHpAtharaNAnA vicAra karavA paDe tema che. AAsanA viSe cegazAstramAM-haThayoganI sAdhanAmAM 84 AsanAnA ullekha thAya che. temAM svastikAsana, padmAsana, vIrAsana, siddhAsana vagere jANItAM che. maMtrasAdhake AvuM koI Asana siddha karyuM hAya to te ja AsanathI sAdhanAmAM besavuM. AvA koI AsanathI detune kaSTa thAya te te sAdhanAmAM bAdhaka nIvaDe che, te mATe koI khAsa Asana siddha na karyuM" hAya te padmAsana vALIne bese te cAlI zake. te na Ana te svastikAsana athavA sukhAsana ke palAMThI vALIne besavu hitakara che. Asana evu pasaMda karavuM ke mananI ekAgratA saraLatAthI prApta thaI zake. Asana sthira, nIroga ane aMgenuM lAghava utpanna kare evuM hovu joIe. sAdhake dharatI upara besavuM na joI e. lAkaDAnI suMvALI pATa, pATalA laI te upara manane udvega na thAya tevuM kuza (daza), kebala, mRgacama ke Unanu prastaraNa (Asana) bIchAvIne besavuM. Asana sUtI vakhate tyAM jaLathI ke kuMkumathI trikALu karavA ane pachI zrI AdhazamilanAya namaH / ema khAlI AdhArazaktinuM pUjana karavuM. vAnuM mAsana taMtrazAstramAM hIna gaNela che. jIeH-- vastrAsane ca dAridraM pASANe vyAdhipIDanam || kapaDAnuM tathA paththaranuM Asana kaI divasa pasaMda karavuM nahi. khAsana vagara besIne, sUtAM sUtAM ke cAlatAM cAlatAM ra
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 maMtravijJAna japa karavAne sAmAnya rIte niSedha karelo che. maMtrasiddhi prApta thayA pachI A niSedha siddhane naDato nathI. mana tathA Indriyane prasanna tathA svAyatta karI sAmAnya rIte Asana upara sAdhake pUrvAbhimukha ke uttarAbhimukha besavuM. Asana upara TaTTAra, kareDarajaju sIdhuM rahe te rIte besavuM. ane dRSTi nAkanI aNanA agra bhAga upara rAkhavI. taMtragraMthomAM japa karatI vakhate besavAnI dizAnuM viziSTa phaLa paNa kaheluM che. zivapurANamAM kahyuM che ke, pUrvAbhimukha karela japa vazIkaraNamAM ane dakSiNAbhimukha japa abhicAra-karmamAM jhaTa saphaLatA ApanAre che. pazcimAbhimukha japa dhanaprApti karAvanAra ane uttarAbhimukha japa zAntidAyaka che. sAdhake A vidhAna khyAlamAM rAkhIne japa karatI vakhate besavAnI dizAnI pasaMdagI karavI joIe. vastrAdika sAdhake zveta svaccha vastra sAmAnya rIte pasaMda karavA ISTa gaNAya. keI khAsa sAdhanA ane rakta vastra ke puSpanI mALA kahelI heya te te pramANe anusaravuM. zIveluM aMgarakhuM, TepI, pAghaDI, vagere dhAraNa karavA nahi. khabhe upavastra rAkhavuM. nagna banIne, gaLuM kapaDuM lapeTIne ke azuddha zarIre japa karavA besavuM nahi. sUrya, agni, brAhmaNa, devatA tathA bIjA zreSTha puruSonI hAjarImAM temanI tarapha pITha karIne japa karavA nahi. japa karatI vakhate kaeNdha, mada, chIMkavuM, ghUMkavuM, bagAsuM
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlAnI vicAraNA 339 khAvuM vagerene niSedha che. chatAM te prakAra banI jAya to Acamana karavuM athavA pArvatI sahita zivanuM smaraNa karavuM ke grahanakSatranAM darzana karavAM, agara te prANAyAma kare. savArI agara khATalA para besIne ke ciMtAthI vyAkula mane jaya karavA nahi. sthAna japa karavAnuM sthAna pavitra, zAMta ane cittane prasannatA Ape tevuM hovuM joIe. nadIkAMThe, zivAlaya, bAga, zALA vagere sthAne japa mATe prazasta gaNAya che. jaLamAM UbhA rahIne japa karavAnA prayoga paNa hoya che. tIrthasthAna japa mATe uttama gaNAya che. paNa tyAM zAMta rathAna prApta thAya te ja IcchAtha siddha thAya. zivajI kahe che ke gharamAM karela japa eka gaNuM phaLa Ape che, paNa zALAmAM karelA japanuM phaLa se gaNuM, pavitra vana ke udyAnamAM karelA japanuM phaLa hajAragaNuM, pavitra parvata uparanA japanuM phaLa daza hajAragaNuM, nadItaTa paranA japanuM phaLa lAkha gaNuM devAlayamAM karelA japanuM phaLa karADa gANuM ane zivanI samakSa karelA jayanuM phaLa anatagaNuM thAya che. japamALI saMsakArA-mALA e maMtrajApanuM mahatvanuM sAdhana che. japa karavAnI mALA je navIna hoya te tene saMskAra karavA joIe. te mATe mALAne eka tarabhANumAM pipaLAnA pAna
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyanuM mALAne zuddha 34 maMtravijJAna upara padharAvI che namaH zivAya che athavA OM namo bhAre zutArA e bemAMthI game te eka maMtra tathA gAyatrI maMtra. ke pitAne ISTa maMtra belI tene (mALAne gemUtra, gamaya, gAyanuM dUdha, gAyanuM dahIM ane gAyanuM ghI e pAMca vastuo vaDe navaDAvavI. pachI teja maMtra belI mALAne zuddha jaLathI. navaDAvavI. pachI ni jANe zI mAyukta zirSa nAvAho ema belI te mALAnA meja upara eTale saunA uparanA 109mA moTA maNakA upara kuMkuma ane puSpa caDhAvI temAM ne vAsa thayAnI bhAvanA karavI. pUjanA-rAjanA japa karatI vakhate paNa mALAnuM pUjana prathama kyAM bAda japanI zaruAta karavI joIe. mALAnI rajanI pUjA mATe che ziSya namaH | ema belI. mALAnA meru upara kumakuma, puSpa vagere caDhAvI hAtha joDI namaskAra karavA. mALAne. pRthvI upara mUkavI nahi, pRthvIne aDakADavI paNa nahi. tema karavAthI phaLanI siddhi na thatAM devatA kepa pAme che, pUjana karyA pachI mALAne pitAnA mastake caDhAvI. be hAtha joDI, mAM che mATe sarvazaktimAna ! rAzi cartamAma siddhi mA evI prArthanA karI Ida devatAne namaskAra karI japa karavA. japamALA mATenA Avazyaka niyamo (1) mALAnA maNakA 108 heya che, paNa japanI saMkhyA gaNavAmAM eka mALAnA 100 jaya garNavAmAM Ave
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlAnI vicAraNA 34 che. uparanI AThanI saMkhyAnA japa thAya che, paNa te gaNatrImAM levAtA nathI. (2) mALA ekathI vadhu vakhata pheravavI paDe tyAre maNakA pUrA thatAM merunuM ullaMghana na karatAM chellA maNakAne ja pUre karI mALA pAchI pheravI chellA maNakAne ja bIjI mALAne pahele maNake gaNu bIjI mALA pheravavI. merunuM ullaMghana karI AgaLa javuM nahi. (3) japa karatI vakhate mALA khUllI rAkhavAmAM AvatI nathI. mALAne gaumukhImAM rAkhIne ja japa thAya che. gaumukhI na hoya te japa karatI vakhate mALA upara svaccha vastrane TUkaDe DhAMkavAmAM Ave che. khUllI mALA pheravavI te azAstrIya che. taMtrazAstra kahe cheH "mAruM ja purata ja gu ja rayen !' mALA gurune paNa batAvavAnI manA che, to pachI bIjAne te batAvI ja zI rIte zakAya? (4) mALA pheravatI vakhate prAta:kALe nAbhi upara hAtha rAkhIne, madhyAhane huya AgaLa hAtha rAkhIne ane saMdhyAkALe sukha AgaLa hAtha rAkhIne japa karavAmAM Ave che. tema na ja bane te sAmAnya rIte hadaya AgaLa hAtha rAkhIne mALA pheravavI joIe. (5) mALA anAmikA, madhyama ane aMgUThA vaDe tarjanIne raparza karyA vagara pheravavI joIe. (6) mALA japatI vakhate utAvaLa karavI nahi. maNakA
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 maMtravijJAna pheravatI vakhate avAja na thAya tathA mALA gUMcavAIna jAya ke hAthamAMthI paDI na jAya tenI japa karanAre kALajI rAkhavI joIe. (7) nityanA sAmAnya jApamAM japamALA na hoya te cAle. te prasaMge karamALAthI japa karI zakAya che. paNa kAya japamAM eTale kAmanA mATenA anuSThAnapraga vageremAM japamALA Avazyaka che. mALAnI manAvaTa japa karavAnI mALA temaja gaLAmAM paheravAnI mALA je rudrAkSanI heya te uttama jANavI. tenA abhAve pheTika, suvarNa, metI, maNi, tulasI vagerenI mALAo vAparI zakAya che. zivapurANamAM japa karavAnI mALAo tathA AMgaLIo vigerenA japanuM mahattava kramavAra batAveluM che, te dhyAnapAtra che. AMgaLIthI japanI gaNatrI karavAthI ekagaNuM phaLa maLe. che, rekhAthI japanI gaNatrI karavAthI AThagaNuM phaLa maLe che, putrajIvaka (jiyAtA) nAM bIjanI mALAthI gaNatrI karavAthI ja5nuM dasagaNuM adhika phaLa maLe che. zaMkhanA maNakAthI segaNuM, mUMgAethI hajAragaNuM, sphaTikanI mALAthI dazahajAragaNuM, motInI mALAthI lAkhagaNuM, paDhAkSathI daza lAkha gaNuM "ane sonAnA maNakAnI mALAthI japanuM karoDagaNuM adhika phaLa maLe che. paNa kuza (darbha) nI gAMThathI tathA rudrAkSathI japanI gaNatrI karatAM anaMtagaNuM adhika phaLa maLe che.
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlAnI vicAraNA 343 trIsa rudrAkSanA maNakAnI banAvelI mALA japakarmamAM dhana ApanArI gaNAya che. sattAvIsa maNakAnI mALA puSTidAyinI tathA pacIsa maNakAnI mALA muktidAyinI gaNAya che. paMdara drAkSa vaDe banelI mALA abhicAra karmamAM phaladAyI nIvaDe che. eka ATha maNakAnI mALA uttamottama gaNAya che. se maNakAnI mALA uttama ane pacAsa maNakAnI mALA madhyama gaNAya che. cepana maNakAnI mALA manehara ane zreSTha kahevAya che. japanA prakAra maMtrazAstra anusAra japanA mukhya traNa ane bIjA be maLI kula pAMca prakAra gaNavAmAM Ave che. japa karanAre japanA A prakAre tathA tenI phalazruti khAsa samajavA jevI che. japanA mukhya traNa prakAra nIce pramANe cheH (1) mAnasa japa, (2) upAMzu japa ane (3) vAcika ja. AmAM vAcika japa sauthI kaniSTha gaNAya che. A traNe prakAranI samajUtI have batAvavAmAM Ave che. mAnasa ja5 -je japamAM maMtranI akSarapaMktinuM, eka varNathI bIjA varNanuM, eka padathI bIjA padanuM tathA zabda ane arthanuM mana dvArA vAraMvAra mAtra ciMtana thAya che, te mAnasa japa kahevAya che. sAdhanAnI ucca koTie A "AtanA japamAM sAdhaka rata thAya che. * *
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 * maMtravijJAna upAMzu japa -je japamAM mAtra jIbha hAle che athavA te evA dhImA svarathI akSare uccAravAmAM Ave che ke, te bIjA sAMbhaLI zakatA nathI, tene upAMzu japa kahe che. upAMzu japa karanAra pite maMtrane pragaTa uccAra karyA vagaraja manathI te spaSTa sAMbhaLI zake che. A japane madhyama prakAranA gaNavAmAM Ave che. - vAcika japa japa karanAra uMcA-nIcA svarathI, spaSTa tathA aspaSTa pada ane akSare sAthe maMtrane pragaTa vAcA dvArA pATha kare che, tene vAcika japa kahe che. vAcika japa ekagaNuM phaLa Ape che, upAMzu japa segaNuM phaLa Ape che ane mAnasa japanuM phaLa sahastragaNuM kaheluM che. mATe sAdhake vAcika japa parathI upAMzu tathA mAnasa japa upara javA prayAsa karavo joIe. sagarbha japa -prANAyAma sAthe je japa karavAmAM Ave che, tene sagarbha japa kahe che. te mAnasa japa karatAM paNa zreSTha gaNAya che. agarbha ja5 -prANAyAma vagaranA japane A nAma ApavAmAM Ave che. paNuM A jayanA prAraMbhamAM tathA aMtamAM prANAyAma karavAnuM vidhAna kareluM che. prANAyAma ane maMtrajapa ekabIjAnA pUraka bane te ISTa gaNAya che. upasahAra maMtrazAsanA zaiva, bauddha, jaina, ara evA aneka
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrasAdhanA mATe Asana, sthAna, mAlAnI vicAraNA 345 saMpradAya che. IslAmanA paNa maMtra che. te badhAnI sAdhanavidhi eka sarakhI na ja hoya. chatAM maMtrasAdhakone sAmAnya rIte mArgadarzaka thaI paDe tevI Asana, dizA, vastra, mALA ane jAkiyA viSe Avazyaka mAhitI A lekhamAM rajU karI che. maMtrazAstranA prAga mATe bhAge gurugamya che. paNa ceca guru na maLe tyAM sudhI hAtha joDIne besI te na ja rahevAya. samajIne puruSArtha karanAranI durgati nathI thatI, e kathana lakSamAM laIne "maMtravijJAna" jevA graMthanuM Ayojana thAya che, te aneka jIjJAsu sAdhakone mArgadarzana ane preraNA Apaze emAM zaMkA nathI. AvI bhAvanAthI maMtrazAstranA namra upAsaka tarIke A svalpa mAhitI rajU karelI che.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ [5] ' maMtragrahaNamAM vidhi tathA niSedha le. ThAkura zrI rAmasurasiMhajI bI. e., [ hiMdI parathI anuvAdita ]. A jaDavAdanA yugamAM ghaNu mANase te maMtramAM vizvAsa ja karatA nathI. vizvAsa karanArAomAM te lekenI adhiktA che ke jeo koI maMtra siddha karavA IcchatA nathI. keka gaNIgAMThI vyaktio A mArgamAM agresara thAya che, paraMtu aneka kaThinAIonA kAraNe saphala thatI nathI. vartamAna samayamAM kadAcit ja koIka maMtrasiddha mahApuruSa maLaze. ema te nahi kahI zakAya ke temane sarvathA abhAva che, paraMtu temanI saMkhyA AMgaLIo para gaNI zakAya teTalI che. A saMbaMdhamAM asaphalatAnuM kAraNa zraddhAne abhAva che. zraddhA vinA koI paNa maMtra siddha thaI zakatuM nathI, tethI matrane siddha karavA mATe zraddhA atyaMta Avazyaka che. gya gurunI pAse ja maMtra leve zreyaskara che. brAhmaNa cAre varNane maMtra ApI zake che. je brAhmaNa jitendriya,
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtragrahaNamAM vidhi tathA niSedha 347 satyavAdI, prazAMta citta ane pita-mAta hitamAM rata hoya che, te ja guru thavAne cagya che. je maMtrapradAna karI uddhArA karI zake che tathA abhizAya dvArA vinAza karavAmAM samartha che, te ja eka sadagRhastha brAhmaNa gurunA gauravamaya padane. suzobhita karavA cogya che. je vyakti gurune manuSya, maMtrane akSara tathA deva-pratimAne zilA samaje che, tene ghera naraka prApta thAya che. jenA para mahAdeva rUSTa thAya che, tenI rakSA. guru karI zake che, paNa gurudeva kupita thatAM tene kaI vistAra nathI. gRhIta maMtrane parityAga karavAthI mRtyu, gurune parityAga karavAthI daridratA tathA guru ane maMtra baMnene tyAga karavAthI ghara naraka prApta thAya che. maMtra levAmAM vizeSatA e che ke udAsIna vyakti udAsIthI, vanastha vanavAsIthI, yati yatithI, gRhastha gRhasthathI ane vaiSNava vaiSNavathI maMtra grahaNa kare. gRhastha kadI paNa udAsIna ke saMnyAsI AdithI maMtra le nahi. pitrAdithI maMtra grahaNa karavAne niSedha che. ceginItaMtramAM lakhyuM che ke "pitA, mAtAmaha, kaniSTha sahadara (nAne bhAI) ane zatrupakSamAM rahelI vyaktiothI maMtra grahaNa kara nahi, sayAmalamAM lakhyuM che ke "pati pitAnI bhAryAne, pitA putra tathA kanyAne tathA bhAI bhAIne maMtra Ape nahi." pati je siddha mAMtrika hoya te te patnIne maMtra ApI zake che. pitrAdi je siddha mAMtrika hoya che tenAthI maMtra levAmAM kaI deSa nathI.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 maMtravijJAna kAlI, tArA, mahAduga, tvaritA, chinnamastA, vAvAdinI, annapUrNa prakriza, kAmAkhyAvAsinI, bAlA, mAtaMgI, zIlavAsinI tathA kAlI, tArA, ghoDazI, bhuvanezvarI, dhUmAvatI, bagalA, kamalA, chinnamastakA tathA mAtaMgI e daza mahAvidyAo che. A vidyAne maMtra letAM siddhAdizAdhana, nakSatrAdivicAra, kAlAdizuddhi ane arimitrAdine vicAra karavAne hote nathI. A devatAo siddha vidyA che, tethI emane maMtra levAmAM kaI vicAranI AvazyaktA nathI. keTalAkane abhiprAya e che ke pratyeka maMtra vicAra karIne grahaNa karavuM joIe. caitra mAsamAM maMtra levAthI sarva prakAranA puruSArthanI siddhi, vaizAkhamAM ranalAbha, chamAM maraNa, aSADamAM baMdhunAzaAmAM ratnalAbha, kArtika ane mAgasaramAM maMtrasiddhi, piSamAM zatruvRddhi ane pIDA, mAhamAM medhAvRddhi ane phAgaNamAM maMtra levAthI sarva prakAranA manoratha pUrNa thAya che. A pramANe mAsanA guNaguNane vicAra karI maMtra grahaNa kare. paraMtu maMtra levAmAM je vihita mAsa malamAsa heya te maMtra le nahi, kAraNa ke malamAsamAM badhAM kAryane niSedha batAve che. citra mAsamAM kevala gepAlamaMtra ja levAya che. aSADamAM maMtra levAthI baMdhunAza mAtra zrIvidyAnA saMbaMdhamAM ja jANu.* * ahIM zrAvaNa ane bhAdaravA mAsanuM phaLa batAveluM nathI. kadAca lekha chapAtI vakhate e paMkitao rahI gaI hoya.
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtragrahaNamAM vidhi tathA niSedha 39 ravivAre maMtra levAthI dhanalAbha, semavAre levAthI zAMtiH ane maMgaLavAre levAthI AyuSyane kSaya thAya che. budhavAre maMtra grahaNa karavAthI saundaryalAbha, guruvAre grahaNa karavAthI jJAnavRddhi, zukavAre grahaNa karavAthI saubhAgya ane zanivAre grahaNa karavAthI vaMzanI hAni thAya che. tethI ravi, sema, budha, guru ane zukra e maMtra grahaNa karavA mATe prazasta vAra che. kevala maMgala ane zani prazasta nathI. A be divasamAM maMtra le nahi. je divase asvAdhyAya heya, te divase paNa maMtra le nahi. uttarAyaNa ane dakSiNAyanAdi saMkrAMti dine, caMdra-sUryanA grahaNamAM, yugAdyAtithi ane manvatarA tithimAM maMtragrahaNa prazasta che. maMtragrahaNa mATe sUryagrahaNa je koI zubha kAla nathI. sUrya ane caMdra baMnenA grahaNakAlamAM maMtra ke zubha che. semavAra ne amAvasyA, maMgaLavAra ne caturdazI ane ravivAre sAtama AvatI hoya te te parvasamAna lekhAya che. A parvemAM maMtra le zubha che. yAmalamAM lakhyuM che ke "gaMgAdi puNyakSetramAM, kurU kSetramAM, prayAgamAM, kAzIkSetramAM athavA kaI pIThasthAnamAM kAlAkAla zuddhinuM prajana nathI. guru kRpApUrvaka ziSyane belAvIne je maMtra ApavA IcchatA hoya te lagnAdi ke vicAra karavAnuM prajana nathI, kAraNa ke e samaye samasta vAra, samasta tithi tathA samasta nakSatra zubhaprada hoya che. zaizAlA, gurugRha, devAlaya, kAnana, puNyakSetra, udyAna, nadI
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35o matravijJAna tIra, AMbaLAnA vRkSanI samIpa, parvatAra, parvataguphA tathA gaMgAtaTa A badhAM sthAnamAM dIkSA grahaNa karavAthI keTIgaNuM phaLa maLe che. gayA, bhAskara kSetra, virajAtIrtha, caMdra parvata, cahagrAma, mAtaMga deza tathA kanyAgraha A sarva sthAnamAM maMtragrahaNa karavAne niSedha che. azvinI nakSatramAM maMtra levAthI zubha, bharaNamAM maraNa, kRttikAmAM duHkha, rohiNamAM jJAnalAbha, mRgazIrSamAM sukha, AdrAmAM baMdhunAza, punarvasumAM dhana, puSyamAM zatrunAza, azleSAmAM mRtyu, maghAmAM dukhamecana, pUrva phAlganImAM saundarya, * uttaraphAzunImAM jJAna, hastamAM dhana, citrAmAM jJAna-buddhi, svAtimAM zatrunAza, vizAkhAmAM kha, anurAdhAmAM baMdhuvRddhi, ceSThAmAM sutahAni, mULamAM kItivRddhi, pUrvASADhA ane ruttarASADhAmAM yazavRddhi, zravaNamAM duHkha, dhaniSThAmAM dAridra, zatabhiSAmAM buddhi, pUrvabhAdrapadamAM sukha tathA revatI nakSatramAM kIrtinI vRddhi thAya che. rAmamaMtramAM AdrA ane kRttikAne niSedha che. bahu dhIme maMtrajapa karavAthI bImArI pedA thAya che ane ati zIvratAthI jaya karatAM dhanahAni thAya che. tAtparya ke vilaMbita ane druta e bane doSa TALIne samagatie maMtrajapa karave.) badhA maMtromAM vidhi ane niSedha che, kevala bhagavAnanuM nAma ja e maMtra che ke jemAM keI vidhi tathA niSedha nathI.
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahue avazya saMgharavA jevA gaNita saMbaMdhI traNa suMdara graMtha jemAM gaNitanI gebI sRSTine bheda suMdara rIte khelavAmAM Avyo che tathA aneka prakAranA camatkArika prayogo ane upayogI bAbatane saMgraha ApavAmAM Avyo che. vizeSamAM buddhine kase tevA vizvabharanA cUMTI kADhelA keyaDAone uttama saMgraha raju karavAmAM Avyo che. poe -tathA vidvAnoe tenI mukta kaMThe prazaMsA karelI che. A graMthanI racanA jANItA lekhaka tathA suprasiddha tatvaciMtaka gaNitadinamaNi zatAvadhAnI 5Dita zrI dhIrajalAla TokarazI zAhe ghaNuM anubhava pachI sugama zailImAM karelI che. A se rUpiyA paMdaramAM ja maLe che, te Aje ja vasAvI le. dareka graMthanuM chUTaka mUlya rUpiyA pAMca che. prAptisthAnaH prajJA prakAzana maMdira ladhAbhAI gaNapata bIlDIMga, cIca baMdara, muMbaIvizeSa vigata mATe have pachInAM pRSTho juo, gujarAta rAjyanA zikSaNakhAtA taraphathI A pustakanI adhyApanamadire, vANijyamahAvidyAla, vijJAnamahAvidyAlaya ane prauDha mATenA vAMcanAlayane mATe khAsa bhalAmaNa thayelI che.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 gaNita-camatkAra sudhArA-vadhArA sAthenI bIjI AvRtti. UMcA mepalI kAgaLa, pR. 216, pAkuM bAIDIMga mUhaya rU. 5-00, rajI. pisTane kharca rU. 1-10. A graMthamAM nIcenAM prakaraNe ApavAmAM AvyAM che - khaMDa pahelA 1 ATha aMkanI karAmata 2 nava aMkanI karAmata 3 saMkhyAonuM baMdhAraNa 4 camatkArika saMkhyAo 5 saMkhyAnA pIrAmIDa 6 saravALAnI keTalIka rIte 7 bAdabAkIne tALA 8 guNAkAranI virATu zakti 9 guNAkAranI be anokhI rIte 10 guNakAranA keTalAka prayoga 11 bhAgAkAranI vizeSatA 12 bhAgAkAranI pUti 13 sarvatobhadra ya 14 manane dhArele AMka kahenArAM yaMtro 15 siddhAMkanA traNa prayogo 16 gaMjIphAnA cAra prayoga 17 daza camatkArika prayogo 18 aMka-vinoda 1 gaNitajJAnanI pUrti karanArA se keyaDAo 2 uttare A pustaka mATe vidvAnoe ghaNe UMce abhiprAya Apele
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 gaNita-rahasya [bIjI AvRtti] UMcA mepalI kAgaLa, pR. 24, pAkuM bAInDIMga. mUlya rU. 5-00, rajI. pisTane kharca rU. 1-10. A graMthamAM nIcenAM prakaraNa ApavAmAM AvyAM che - 1 Amukha 2 aMkasthAna 3 zUnyanuM sAmarthya 4 gaNitanI viziSTa prajJA 5 moTI saMkhyAo yAda rAkhavAnI rIta 6 aMkasmRtine eka vilakSaNa prAga 7 saMkhyAne camatkAra 8 ekI-bekInA AkarSaka prayoga 9 samapharaka saMkhyAono saravALo 11 traNa kramika saMkhyAonuM zodhana 12 uttaranI acUka AgAhI 13 hajAra vikalpane eka ja uttara 14 dhArelo prazna kahevAnI rIta 15 prakIrNa pAca prayoga keyaDAo uttaro A graMthanI prastAvanA bhArata sarakAranA mAhitI ane AkANavANu khAtAnA pradhAna zrImAna ke. ke. zAhe lakhelI che. bhAratanA nAyaba vaDApradhAna sanmAnanIya zrI morArajI desAI Adi aneka mahAnubhAvoe A graMtha mATe UMce abhiprAya darzAvela che.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 gaNita-siddhi [bIjI AvRtti] UMcA mepalA kAgaLa, pR. 212, pAkuM bAIDIMga. mUlya rU. 5-00, rajI. posTane kharca rU. 1-10. A graMthamAM nIcenAM prakaraNe ApavAmAM AvyAM che? - 1 upakrama 2 dazane pAyo 3 saravALAnI prAcIna ane Adhunika paddhati 4 saravALAmAM jhaDapa kema Ave ? 5 saravALAnI TUMkI ane sahelI rIte 6 saravALAnI cakAsaNI 7 saravALAno eka suMdara prayoga 8 bAdabAkI aMge keTaluMka bAdabAkInA traNa prayogo 10 guNakAranI prAthamika bhUmikA 11 guNakAranI TUMkI ane sahelI rIte-1 12 >> A che 2 13 ka >> 14 bahu maTe guNAkAra karavAnI sahelI rIta 15 guNakAra aMge vizeSa 16 guNAkAranI cakAsaNI 17 bhAgAkAranI mULa bhUmikA 18 bhAgAkAranI TUMkI ane sahelI rIte 19 bhAgAkAra ane vizeSa 20 bhAgAkArane saMkSepa ane cakAsaNuM 21 gaNita ane gaNatarI hisAbamAM jhaDapa tathA ekasAI lAvavA mATe A graMtha ghaNe ja upayogI che.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDita zrI dhIrajalAla zAha kRta smaraNuklA aMge zrI ramaNalAla vasaMtalAla desAInA abhiprAya sAmAnya janatAne camatkAra, bhatrasiddhi ke cegaprakriyA lAge evI smaraNukalAnI zatAvadhAnI kalA pAchaLa zAstrIya siddhAtA rahelA che, ema jyAre zrI dhIrajalAle amane samajAvyuM, tyAre temanI hRdayavizuddhi mATe mane khUba mAna utpanna thayuM. ApaNA dezamAM vidyA lAne gupta rAkhavAnI eka prathA paDI gaI che. kA tA kalAkAra kalAceAra bane che, kAM kalAnI AsapAsa gUDha rahasyabharyuM" vAtAvaraNu utpanna karI peAtAnI mahattA vadhAravA mathe che. Ane pariNAme ApaNI keTalIka kalA ane keTalAya hunnarI bagaDI gayA ane nAza paNa pAmyA. zrI dhIrajalAle smaraNukalAnuM UMDuM avagAhana karyu che ane tenA pariNAme te peAtAnA gurupadanI mahattA ThIka ThIka vadhArI zakayA haita, paraMtu temaNe tema na karatAM peAtAnA abhyAsa ane peAtAnI tapazcaryAnAM phUla A smaraNakalA' nAmanA apUrva graMthamAM prakaTa karI gujjara janatA samakSa khullA mUkI dIdhAM che ane smaraNukalAnI vidha vidha kuMcI gujjara janatanA hAthamAM mUkI dIdhI che. A graMthane ThIka ThIka vicAra karIne huM apUrva kahu chu mane yAda che tyAM sudhI smasyukalA viSe AvA kArya graMtha gujarAtImAM prasiddha thayA nathI. mUlya rUpiyA 5=00, rajI. thI pesTeja rUA. 1=20 mukhya prAptisthAna : prajJA prakAzana maMdira ladhAbhAI gaNapata khIlDIMga, cIMcabaMdara, suI-9. * vI. pI. thI meAkalavAmAM Ave che.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha 356 + 60 = 376 maMtrasamudAyamAM ciMtAmaNisamAna kAra ane hakAra maMtranA apUrva mAhAbhya temaja vidhividhAnane sugama zailimAM rajU karanAre uttama graMtha maMga-ciMtAmAM # AdhyAtmika saMpadAomAM (r) kArano mahimA apUrva che, tema maMtrasaMpadAomAM hIrakAranuM sthAna sarvazreSTha che. tenI upAsanAne lagatI tamAma agatyanI hakIkate prAcIna ka tathA anubhavanA AdhAre A graMthamAM rajU karavAmAM AvI che. ja A graMthamAM baMne mitranA vividha prayoga tathA anya maMtra sAthenuM sajana ane tenA prakAre vagere paNa darzAvavAmAM AvyA che. ja A graMthanuM Alekhana maMtravijJAnanA lekhaka gaNitadinamaNi zatAvadhAnI paMDita zrI dhIrajalAla zAhe aneka pramANabhUta graMthanA AdhAre karyuM che ane te bhAratIya maMtrasAhityamAM anerI bhAta pADanAruM nIvaDayuM che. ja A graMtha maMtravijJAnanI jema UMcA mepalI kAgaLa para chapAyelo che ane kadamAM paNa tevaDe ja che. vaLI hiragI pUThAthI suzobhita che. ke tenuM mUlya rUA. 7-50 che. rajI. pisTeja kharca rUA. 1-30 Ave che. * tamArI nakalo Aje ja meLavI le. prajJA prakAzana maMdira ladhAbhAI gaNapata bIlDIMga, cIMcabaMdara, muMbaI-9,
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
_