________________
મંત્રશાસ્ત્ર અને જૈન શ્રમણે
૩૦. ચતુરાઈથી મુગ્ધ બનાવે છે, પરંતુ હાથ આવતું નથી. એટલેસુખને કઈરીતે વશ કરવું? એ એક વિચારણીય પ્રશ્ન બને છે. સુખ મેળવવાનાં સાધને
આધિદૈવિક, આધ્યાત્મિક અને આધિભૌતિકરૂપ ત્રિવિધ તાપનાં શમનથી સુખ મળે છે. આવી ધારણા વડે. વિવિધ આચાર્યએ માર્ગદર્શન આપ્યું છે, અને “સ્વાથી દષાન ન પસ્થતિની ઉક્તિને અનુસરતે માનવ પાણીના રેલાની જેમ પ્રેરિત થાય છે. તે જ કારણે તે જાતજાતની પ્રકિયાવાળા મંત્ર, યંત્ર, તંત્ર, ચાગ અને સ્વરશાસ્ત્ર પ્રત્યે. દેરાય છે અને અને કટુઔષધિરૂપ અન્ય માર્ગોને છેડી તેનું મન ગળી ઔષધિમાં એટલું રમી જાય છે કે તેને. છોડતું નથી. જો કે આ મંત્રમાર્ગના અનુયાયીઓ માટે સિદ્ધિનાં. સેપાને એવાં વિકટ હેય છે કે કેઈ પણ સ્થળે લથડી જવાને કે પડી જવાને અવસર આવે છે, પણ તેની સાથે આ માર્ગની એક વિશેષતા એ પણ છે કે જે આ માર્ગનું અનુસરણ કરે છે, તે પાછા ફરવા ઈચ્છતું નથી.
૧. આધિદૈવિક દુખમા-ભૂત, પ્રેત, પિશાચ વગેરેની બાધા અને શીત, ગ્રીષ્મ, વર્ષ તથા વીજલી વગેરેથી થતાં દુખથી ગણના થાય છે. આધ્યાત્મિક દુઃખમાં–શરીરમાં ઉપજેલા વાત, પિત્ત અને કફના વિકારથી ઉત્પન્ન રોગો જવર, અતિસાર વગેરે તથા સોગવિયેગનાં કારણે ઉપજેલા માનસિક રોગેની ગણના થાય છે. આધિભૌતિક દુકામાં–જરાયુજ, અંડજ, દજ અને ઉભિન્જરૂપ ચતુર્વિધરુષ્ટિના મનુષ્ય, પશુ, વૃક્ષ અને મક-દશ વડે ઉપજાએલા કોની ગણના થાય છે. આ વિશે વધારે જોવું હોય તે જુઓ-- સાંખ્યકારિકા-ગૌડપાદભાષ્યકારિકા ૧.
