________________
મંત્રવિજ્ઞાન
આપણું દેશમાં હજારેલા સાધુ–મહાત્માઓ તથા ગૃહસ્થ સ્ત્રીપુરુષે પાસના કરે છે, તે બધા મોહન, મારણ આદિ હેતુથી કરતા નથી, પણ આધ્યાત્મિક પ્રગતિ માટે કરે છે. આપણે તેમને દાખલ કેમ ન લઈએ? અમે તે એમ પણ કહીએ છીએ કે પાસે બે પૈસાને જીવ હોય, લાજ-આબરૂ સારી હોય અને શરીર નીરોગી હોય તે પણ મનુષ્ય મપાસના કરવી જોઈએ, જેથી તે ઉત્તરોત્તર પિતાનો વિકાસ સાધી શકે અને સત્કાર્યો કરવાની શક્તિને સંચય કરી શકે.
કેટલાક કહે છે કે “ષિ-મહર્ષિઓ ધર્મ તથા મોક્ષની સિદ્ધિ કરનારા મંત્રનું નિર્માણ કરે તે જરૂરતું છે, પણ તેમણે અર્થ અને કામની સિદ્ધિ કરનારા મંત્રોનું નિર્માણ શા માટે કરવું જોઈએ?” તાત્પર્ય કે આ વસ્તુ અમને ઠીક લાગતી નથી.
- અહીં એટલું સમજવાની જરૂર છે કે સામાન્ય રીતે સંસારી મનુ ધનલાભ, સ્ત્રી લાભ, પુત્રલાભ, મિત્રલાભ તથા અધિકારની એષણવાળા હોય છે અને તે માટે પોતાની સૂઝસમજ પ્રમાણે એક યા બીજા પ્રકારનો પ્રયત્ન કરતા. હોય છે, પરંતુ તેમાં ધારી સફલતા બહુ ઓછાને મળે છે. ઘણાની સ્થિતિ તે “ત્રણ સાધે ત્યાં તેર તૂટે” એવી હોય છે અને કેટલાકનું મહાપ્રયને કિનારે આવેલું વહાણ ડૂબી જાય છે. આ વખતે તેમની નિરાશાને પાર રહેતું નથી, તેમને સર્વત્ર અંધકાર ભાસે છે અને ઘડીભર તે જીવન કરતાં મૃત્યુ પ્યારું લાગી જાય છે.
