________________
-
માથા
મંત્રશુદ્ધિના દશ ઉપાય
૧૧ણ (૭) કીલિત-બીજ વગરના મંત્રને કીલિત કહે છે. તેમજ
માયાબીજ અને નમામિ પદ ન હોય તેને કીલિત
કહે છે. (૮) તભિત-જે મંત્રના અંતમાં પરૂ હોય અને 1 મધ્યમાં લકાર આવતો હોય તેને ખંભિત કહે છે. © દધ-જે મંત્રના આરંભમાં વાયુબીજ જ આવતે
હોય અને તે પછી અગ્નિબીજ ર આવતે હેય, તે દગ્ધ કહેવાય છે, તેમજ છ ક વડે સાંભળેલા
મંત્રને પણ દગ્ધ કહે છે. (૧૦) રસ્ત-જ્યાં બે, ત્રણે, છ કે આઠ અક્ષર વડે જ
બીજને પ્રયોગ હોય, તેને ત્રસ્ત કહે છે. (૧૧) ભીત-જે મંત્રની આદિમાં “હંસા બીજ નથી, તેને
ભીત કહેવાય છે. (૧૨) અલિન-જે મંત્રમાં આદિ, મધ્ય અને અંતનાં સ્થાનમાં
મળી ચાર મકારાક્ષરે હોય છે, તેને મલિન કહે છે (૧૩) તિરસ્કૃત-જે મંત્રની મધ્યમાં દકારાક્ષર હોય, અને
છેડે શું બીજ હોય, તેમજ બે ર્ બીજને પણ
પ્રાગ થયો હોય તેને તિરસ્કૃત કહે છે. (૧૪) દિત-જે મંત્રની વચમાં આવે અને અંતમાં
વષર્ આવે તથા આરંભમાં કાર આવે તેને ભક્તિ
(૧૫) સુષુપ્ત-ત્રણ વર્ણવાળે હોવા છતાં “રંતઃ” આવા
બીજથી રહિત હોય તે મંત્ર સુષુપ્ત જાણુ
