Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ | I namo namo namUnarvasAsa .. Agamasa saTIka anuvAda anuvAda zreNI sarjaka - muLA TIyara chAsAgara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladasaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo nama: AgamasaTIka anuvAda Agama saTIka anuvAdanA A bhAga - 8 mAM che... samavAya 0 saMpUrNa "samavAya" aMgasUtra-4-nA - anuvAda-zreNInA sarjaka : - - samavAya-1-thI muni dIparatnasAgara AraMbhIne tA. 23/10/2009 zukravAra 2066 kA.su.pa 100 samavAya Agama saTIka anuvAda bhAga 1 thI 42 saMpUrNa mUlya-rA-10,000 - - prakIrNaka samavAya - X - X - X - X - X - X - X - 0 zrI zruta prakAzana nidhi 0 saMparka sthaLa) Agama ArAdhanA kendra, zItalanAtha sosAyaTI phleTa naM. 13, cothe mALe, vhAI senTara, khAnapura, amadAvAda. & TAIpa seTIMga -: mudraka :zrI mahAkAlI enTaraprAIjha navaprabhAta prinTIMga presa cAMdaloDiyA, amadAvAda. |III ghIkAMTA roDa, amadAvAda. (M) 9824419736 | ||| Tel. 079-25508631 [8/1]
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ RNasvIkAra AgamasUtra saTIka anuvAda 0 vaMdanA e mahAna AtmAne 0 vikrama saMvata-2061mAM phAgaNa suda-3 no divasa ane maMgalapArekhanA khAMcAmAM zrI zAMtinAtha paramAtmAnI varSagAMThano prasaMga, atibhavya ane ghaNI ja lAMbI rathayAtrAnA prayANanI ghaDIe, AgamonA TIkA sahitanA anuvAda karavA mATenI manobhAvanAnuM jemanA mukhethI vacana prAgaTya thayuM, aMtaranA AzIvadi, sUrimaMtrathI abhimaMtrita vAsa cUrNano zepa ane dhanarAzinI javAbadArInA yathAzakya svIkAra saha jemanI kArya preraNAnI saravANImAM bhIMjAtA mArA cite AzirSa anero harSollAsa anubhavyo. jemanI hayAtI daramyAna ke yAtI bAda paNa, jemanA nAmasmaraNa mAtrathI A kArya vitarahitapaNe mUd svarUpane pAmyuM, evA... pUjya AcAryazrI hacamacaMdrasUrIzvarajI manA caraNa kamaLamAM sAdara koTIza vaMdanA Agama saTIka anuvAdanA A bhAga [ 8 ] nI saMpUrNa dravya sahAyanA preraNAdAtAzrI pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeveza zrI che devendrasAgarasUrIzvarajI ma.nA ziSya pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma teozrInI preraNAthI lAbhalenAra che zrI aThavAlAInsa jaina je.mU.pU.saMgha che mA tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda TrasTa surata 0 kema bhUlAya e gurudevane paNa ? 0 cAstri prati aMtaraMga prItithI yukta, aneka AtmAone pravajyA mArge prayANa karAvanAra, saMyamamUrti, prati varSa upadhAna tapa vaDe zrAvakadharmanA dIkSA dAtA, zArIrika samasyAo vacce paNa baMne zAzvatI oLInI ArAdhanAne na cUkanArA, sAgara samudAyamAM gacchAdhipati padane zobhAvanArA ane samartha ziSya parivArayukta evA mahAna vibhUtiratnapUjya AcAryazrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. jemanA AjIvana aMtevAsI, zAsanapabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. jemaNe A anuvAda kArya mATe ghaNAM varSo pUrve preraNA karelI ane A kArya sAvaMta pAra pahoMcADavA mATe vipula dhanarAzi mokalAvI. ukata baMne AcArya bhagavaMtonI asIma kRpA ane teo dvArA prerita saMdho thakI thayela dhanavarSanA baLe prastuta kArya mUrtasvarUpa pAmyuM. EAEAEAAAAAAAAAAAAAA
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyasahAyako anudAna dAtA Agama saTIka anuvAdanA koI eka bhAganA saMpUrNa sahAyadAtA saccAstri cuDAmaNI pUjya gacchAdhipati sva AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajInA AjIvana aMtevAsI sadguNAnurAgI pUjya AdevazrI harSasAgarasUrijI ma.nI jJAnaanumodaka preraNAthI prerita zrI aThavAlAInsa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata. 16 bhAgonA saMpUrNa sahAyaka thayela che. paramapUjya saraLa svabhAvI, bhadrika pariNAmI, zrutAnusagI sva AcAryadevazrI vijaya cacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI 10 bhAgo mATe nIcenA saMgho sahAyaka thayA che. (1) zrI maMgalapArekhano khAMco, jainasaMgha, amadAvAda (2) zrI bhAvanagara jaina zvebhU.pU. saMgha, bhAvanagara (3) zrI AdinAtha jaina zve mU.pU. saMgha, navasArI (4) zrI girirAja sosAyaTI AdinAtha jaina saMgha, boTAda (5) zrI jaina zve mU.pU. tapAgaccha saMgha, boTAda (6) zrI pArzvabhaktidhAma jaina dhArmika TrasTa, taNasA be bhAga. be bhAga. be bhAga. be bhAga. eka bhAga. eka bhAga. [paramapUjya AcAryadeva zrI RcakacaMdrasUrIzvarajInI preraNAthI temanA samudAyavartI zramaNIvaryAo taraphathI prApta sahAyanI noMdha AgaLa che.]
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda suvizAla gacchAdhipati AcAryadiveza zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI vaiyAvacca parAyaNa paMnyAsa pravara zrI vajasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI eka bhAgazrI hAlAratIrtha ArAdhanA dhAma, vaDAliyA, sIMhaNa, taraphathI Agama saTIka anuvAda zreNInA sarjaka munizrI dIparatnasAgarajInI preraNAthI A be dAtAoe maLIne eka bhAga mATe sahAya karI che. (1) zrI jaina mUrti saMgha, thAnagaDha (2) zAha haMjArImalajI bhUramalajI, karnala. | padma kriyAvita prabhAvaka, Adeya nAmakarmaghara svastha AcAryadiva zrImadavijaya kacakacaMdrasUrIzvarajIthI prerita punyavatI pramANIvaonI preraNAthI prApta anudAno 1- vardhamAna taponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhaktisUrIzvarajI samudAyavartI milanasAra sAdadanIza sauprAkAzrIjInI preraNAthI traNa bhAgo mATenI dravya sahAya prApta thaI che, te A pramANe- (1) zrI kArelIbAga, je mU0pUjainasaMgha, vaDodarA. - (2) zrI kArelIbAga, jena saMghanI zrAvikA baheno, vaDodarA. - (3) zrI bhagavAna nagarano Tekaro, jenasaMgha, amadAvAda. - suvizALa parivArayuktA sAdhIzI bhAvapUrNAzrIjI mAnI preraNAthI "zrI kSetrapAla bhakti TrasTa" - navasArI taraphathI. | 3- vardhamAna taponidhi pUjya AcAryadevazrI bhaktisUrIzvarajI ma0 nA samudAyavartI papU. sAdanIzrI dhyAna-rasAstrIjI tathA sAdanIzrI praphulitAzrIjInI preraNAthI - "zrI mAMgaroLa jaina e tapa saMgha, mAMgaroLa - taraphathI.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravyasahAyako 4- paramapUjyA jayazrIjI-lAvaNyazrIjI manA parivAravartInI sAdhvIzrI satyAnaMdazrIjI ma.sA.nI punita preraNAthI "zrI gAMdhInagara jaina saMgha, beMgalora - taraphathI." 5- paramapUjya kriyArUcIvaMta AdevazrI bhaktisUrIzvarajI maLyA samudAyavartI zramaNIvaryA mokSanaMditAzrIjI manI preraNAthI "zrI vallabhanagara jaina zvebhUpU. saMgha, vallabhanagara, Indaura paramapUjya AgamoddhAraka, sAmAcArI saMrakSaka, bahuzruta AcAryadeva AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI zruta anurAgINI zramaNIvaryAonI preraNAthI prApta sahAyo. (1) paramapUjyA nIDaravaktA sAdhvIzrI caMdrayazAzrIjI mAthI prerita -1- zrI trilokapadma ciMtAmaNidhAma jaina saMgha, aMdherI, muMbaI. -2- zrI mahAvIranagara jaina daherAsarajI TrasTa, navasArI. (2) apratima vaiyAvRtyakArikA 5.pU. malaya-praguNAzrIjI manA ziSyA susaMvAdI parivArayuktA sAdhvIzrI prazamazIlAzrIjI manA zrutAnurAgI ziSyA sAzrI prazamaratnAzrIjInI preraNAthIzrI zvetAMbara jaina tapAgaccha saMgha," vAMkAnera. (3) paramapUjyA mAtRhRdayA sAdhvIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI zrI AdinAtha jaina zve saMgha," bhopAla. 66 (4) paramapUjyA vardhamAnatapasAdhikA, zatAvadhAnI sAdhvIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI-100 oLInI pUrNAhUti nimitte "karacelIyA jaina zve mahAjana peDhI,' karacelIyA, surata.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda (5) zramaNIvaryA bhaktirasika pUjya malayAzrIjI manA vyavaradakSa ziSyA sALIzrI hitAzrIjI manI preraNAthI zrI jaina maracanTa saMghanI zrAvikA baheno, amadAvAda. (6) paramapUjyA malaya-kaivalya-bhavyAnaMdazrIjI manA suvinitA miSTa bhASI, tapasvIranA sAnIthI pUrapakvAzrIjInI preraNAthI "sarvodaya pArzvanAtha ceriTebala TrasTa," muMbaI (Agama-sIka anuvAda sahAyasko) (1) papU. bhagavatIjI dezanAdakSAdevazrI naradevasAgarasUrijI masAnI preraNAthI - "zrI vizAzrImALI tapagaccha jJAti," jAmanagara. (2) vardhamAna taponidhi pUjya A.deva zrI vijaya prabhAkrasUrIzvarajI mae nI preraNAthI - "abhinava jaina zvebyU saMgha," amadAvAda, (3) zrutasaMzodhanarasika pUjya A devazrI munisUrijI manI preraNAthI - "zrI vijayabhadra ceriTebala TrasTa," bhIlaDIyAjI. | (4) papU. jayalAvaNyazrIjI masAnA suziSyA sArA sUryapabhAzrIjI manI preraNAthI - "zrI bhagavatInagara upAzrayanI baheno," amadAvAda. (5) paramapUjyA varadhamazrIjI manA ziSyA tapasvIratnA sAdanIzrI prItighamazrIjI manI pAvana preraNAthI. - (1) zrI pArthabhakti zremUvapUcha jainasaMgha, DoMbIvalI. - (2) zrI rAjAjI roDa cempU tapAjaina saMgha, DoMbIvalI. (6) svanAmadhanyA zramadIvayazrI samyagANAzrIjI manI preraNAthI. "zrI parama AnaMda zempU jenasaMgha, pAlaDI, amadAvAda.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano muni dIparatnasAgarajI dvArA prakAzita sAhitya-eka jhalaka kula prakAzanono eka-301 1- AgamasuttANi-mUlaM 49 prakAzano EUR A saMpuTamAM mULa Agamo che. jemAM 45 Agamo 45 alaga-alaga pustakomAM mudrita karAvAyela che. cAra vaikalpika Agamo paNa temAM samAvAI gayela che. e rIte 45 2 4 kula (49) AgamonuM A saMpuTamAM saMpAdana che. temaja pratyeka sUtrane aMte pUjya sAgarAnaMdasUrizvarajI saMpAdita Agamo tathA tenI vRttinA aMko paNa TAMkyA che. amArA A prakAzanamAM zrutaskaMdha, zataka/adhyayana/vakSaskAra/pada, pratipatti, uddezaka, sUtra/gAthA Adi spaSTatayA judA najare paDe tevI viziSTa mudraNakalAne prayojela che. pustako alaga-alaga ane nAnA kadanA hovAthI vAMcana ke kaMThastha karavAnI ati saraLatA rahe che. 45-AgamanI pUjA, pUjana, rathayAtrA ke zrI gautamasvAmI pUjanAdi mATe alaga-alaga pIstALIza pustako hovAthI goThavaNI saraLa bane che. Agamasaddomo, ApanAmoso, AgamaviSayadarzana, AgamakathAnuyoganA mULa saMdarbha jovA mATe A prakAzana vasAvavuM jarUrI ja che. jenI kiMmata che rUA. 1500/ -darzana-pUjana mATe AjIvana upayogI che. 2. Agama-gujarAtI anuvAda 40 prakAzano ApaNA mULa Agamo ardhamAgadhI bhASAmAM che. jeo bhASAjJAnathI vaMcita che, zAstrIya kAraNothI AgamanA abhyAsathI vaMcita rahyA che, AgamonI vAMcanA prApta karI zakatA nathI ItyAdi kAraNe Agamika padArthonuM jJAna pAmI zakyA na hoya tevA bhavyAtmAo zrI kalpasUtra mAphaka saraLatAthI AgamonuM vAMcana ane bodha prApta karI zake, temaja bhavabhIru AtmAo potAnuM jIvana mArgAnusAra banAvI zake tevuM prakAzana. sAta bhAgomAM samAviSTa 2800 jeTalA pRSThomAM pIstALIza Agamono akSarazaH anuvAda dharAvatA A "AgamadIpa" saMpuTamAM bIjA be vaikalpika AgamonuM gujarAtI paNa Apela ja che. aMdAje 90,000 zloka pramANa mULa Agamano A gujarAtI anuvAda rUA. 2000/-nI kiMmate upalabdha thaI zake che. paNa hAla tenI eka paNa nakala bacelI nathI. e ja amArA A prakAzananI lokapriyatAno pUrAvo che. aneka pUjyazrIe A gujarAtI anuvAdano svAdhyAyAdi arthe upayoga karelo che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 3. AgamasuttANi-saTIkaM 46 prakAzano jeone mULa Agamo vAMcyA pachI tenI vistRta samaja meLavavI che. temAM rahelA padArthone UMDANathI avagAhavA che, temAM rahelA tattvo AdhArita kathA, daSTAMta ke dravyAnuyogane jANavo che, tevA viziSTa jJAnapipAsu mATenuM amAruM A 13,000 jeTalA pRSThomAM patharAyela ane trIza bhAgomAM vibhAjIta evuM daLadAra prakAzana che. A prakAzanamAM mULa Agamo para prApta badhI ja niyuktio, 39 Agamo paranI vRtti, zeSa AgamonI saMskRta chAyA, keTalAMka bhASyo tathA cUrNio ItyAdi sarve vivecanono samAveza karAyela che. sUtro ane mAthAnA spaSTa alaga vibhAjana, pracura peregrAphasa, adhyayana, uddezaka, sUtra AdinI suspaSTa alaga peja lAIna temaja amArA mULa ane anuvAdita AgamomAM apAyelA kramAMka mujabanA ja sUtra kramAMkana tathA vyavasthita anukramaNikAne lIdhe koIpaNa pasaMdita cokkasa viSayavastu ke samagra adhyayananA vAMcanamAM saraLatA rahe te rIte A saMpuTanuM saMpAdana ane mudraNa karAyeluM che. - A prakAzananA abhyAsamUlya ane saMzodhanakSetre upayogitA temaja samagra vizvamAM Agama prakAzananI AvI eka ja mAtra zRMkhalA upalabdha hovAne kAraNe rUA. 11,000/- mUlya hovA chatAM tenI eka paNa nala sTokamAM rahelI nathI. e ja amArA A prakAzananI mahattA sAbita kare che. 4. Agama-viSaya-dali A eka evuM prakAzana che, jemAM 45-AgamonI vizadrarUpe anukramaNikA apAyela che, chatAM tenA pRSTho che. - 384. pratyeka AgamanA pratyeka sUtra ke gAthAnA viSayone e ja AgamonA sUtronA kramAMkana anusAra, atIva suspaSTa rUpe ane pRthapRthak svarUpe apAyelI A anukramaNikAthI tame tamAro managamato-Avazyaka ke tamArA saMzodhana ane lekhanane anurUpa viSaya sahelAIthI pasaMda karI zako cho. gujarAtI bhASAmAM taiyAra karAyela A anukramaNikAthI tame amArA anuvAdita AgamomAM to mULa viSaya joI ja zako cho. taduparAMta mULa Agamo ke AgamasaTIjhaM mAM paNa tamArI pasaMdagIno viSaya zodhavo A bRhat anukrama parathI khUba ja saraLa che. rUA. 400/-nI kiMmatane lakSamAM na laI tenuM upayogitA mUlya samajazo.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 5. Agamasaikroso 4-prakAzano A zabdakoza - eTale saMdarbhasthaLa nirdeza sahitanI "Agama-DIkSanerI" jemAM tamane maLe che mULa AgamamAMthI levAyelA 46,000 zabdo ane tenA 3,75,000 jeTalA Agama saMdabha sahita mULa-ardhamAgadhI zabdonA saMskRta artha ane gujarAtI eka ke vadhu artho. cAra bhAgomAM samAviSTa 2400 jeTalA pAnAono A pustakano seTa mepalIyo kAgaLa, pAku bAInDIMga ane AkarSaka mukhapRSTha to dharAve ja che. paNa tamAre mATe tenI upayogitA che - e thI daparvatano koIpaNa zabda zodhavA mATe. tyAM phakta zabdano artha ja joIne besI nathI rahevAnuM. paNa pIstAlIze pIstAlIza AgamomAM A zabda jyAM jyAM vaparAyo hoya te-te badhAM sthAnono nirdeza paNa maLaze ja - jenA dvArA eka ja zabda ja judA judA saMdarbhamAM vaparAyo haze, to te bhinna-bhinna saMdarbhayukta artha ke vyAkhyA paNa jANI zakAze. - vaLI AvA saMdarbho jovA mATe tamAre judA judA prakAzanonA Agamone pheMdavAnI koI jarUra nathI. tame mAtra amAruM gAmasuttapi- saMpuTa sAthe rAkho. tamAre upayogI zabdo mULa Agama ke Agama-saTIkaM mAM maLI ja javAnA 6. AgamanAmakoso Agama zabdakozanI eka pUraka DIkSanerI te A "Agama nAmakoza". A prakAzana AgamasaTIkaM mAM AvatA nAmo (kathAo)nI DIkSanerI che. A DIkSanerImAM kathAnA pAtronA nAmo to kakkAvArI kramamAM ApelA ja che. sAthe sAthe te pAtro ke nAmono saMkSipta paricaya paNa che. tamAre mULa Agama uparAMta niryukti, bhASya, mUrti ke vRttimAM jo A nAma ke te nAma sAthe saMkaDAyela kathA ke daSTAMta jANavA che to amArI DIkSanerImAM tete nAmane aMte nirdeza karAyela Agama saMdarbha jovo. Agama saMdarbha jotAM ja tamane te saMdarbhavALA AgamanuM nAma, paMcAMgIno prakAra ane sUtrakama maLI jaze. jenA AdhAre tame te kathA ke daSTAMtano sahelAIthI abhyAsa karI zakazo. A nAmakozanuM mahattva to tyAre ja samajAya jyAre eka ja nAma dharAvatA ekathI vadhAre pAtrono alaga-alaga parIcaya ke judI judI kathAo tamane jovA maLe. te paNa phakta rU. 200/-nI kiMmatamAM. saMdarbha mujaba kathA jovA mATe amAruM mAmasuttaLi-saTI to che ja.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 7. AgamasUtra hindI anuvAda gAkArano mULa AgamanA 90,000 jeTalAM zloka pramANa sAhityanA mULa prakAzana pachI jema teno gujarAtI anuvAda karyo, tema hindI anuvAda paNa karyo. pharka eTalo ja ke A hindI anuvAda bAra bhAgomAM Azare 3200 jeTalA pAnAomAM patharAyelo che. gujarAtI anuvAda karatA 300thI paNa vadhAre pRSTho temAM umerAyA che. je phakta kadanI vRddhi ja nathI, paNa arthavistAra ane peregrAphonI pracUratA paNa dharAve ja che. hindIbhASI mahAtmAone paNa AgamanA padArthajJAnathI vaMcita na rahevuM paDe te AzayathI taiyAra karAyela A AgamasUtra hindI anuvAda hindI bhASAnI samRddhi ane sAhityika mUlya to dharAve ja che. te gujarAtI bhASI Agamarasiko ane tatvajijJAsuo mATe paNa mahattvanuM saMdarbhazAstra banI rahyuM che. rUA. 2700/-nuM mUlya dharAvatA A gAmasUtra-hindI anuvA mAM paNa kramAMkana to mULa Agama, Agama gujarAtI anuvAda ane mArAma sarI anusAra ja thayela che. tethI abhyAsIone tulanA karavI saraLa paDe che. 8. Agama kathAnuyoga prakAzano Agama kArya viSayaka A amAruM navamuM prakAzana che. jemAM "kathAnuyoga" nAme anuyoganI mukhyatA che. A prakAzanamAM mULa Agamo, Agamo paranI niyukti, bhASya, cUrNi, vRtti ke avasUrI e tamAmano samAveza karI A Agama kathAnuyogano saMkalana ane gujarAtI anuvAda karavAmAM Avela che. je cha bhAgomAM vibhAjIta che 2200 jeTalA pRSThomAM samAviSTa che ane kathAone daza vibhAgamAM goThavela che. A kathAnuyogamAM tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baladeva e uttamapuraSo saMbaMdhI kathAnaka ke mAhitIno saMgraha che, zramaNa vibhAgamAM gaNadharo, pratyekabuddho, nilavo, anya zramaNonI kathAo che. te sAthe Azare 90thI vadhu pRSThomAM gozALAnuM kathAnaka tenA pUrvabhava, vartamAnabhava ane bhAvi bhavo sahita mUkela che. te sivAya zramaNI kathA, zrAvaka kathA, zrAvikA kathA, anyatIrthI kathA, prANI kathA, prakIrNa kathA ane daSTAMtonA alaga vibhAgo che. pratyeka kathAne aMte tenA Agama saMdarbho paNa mUkelA che, jethI mULa mAhitI srota joI zakAya. chaTThA bhAgamAM akArAdikrame pratyeka kathAnA nAmonI goThavaNI ane tenI sAthe pRSThoka ApelA che, jethI koIpaNa kathA zodhavI atyaMta saraLa bane che. - A "Agama kathAnuyoga" kevaLa kathArasiko tathA vyAkhyAtAo mATe atyaMta upayogI prakAzana che. jenuM mUlya mAtra rU. 1,500/- che. temaja sana-2004mAM ja prakAzita thayela hovAthI hajI saraLatAthI upalabdha che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 9. Agama mAtAjanavidhi A eka laghu pustikA che. jemAM pIstALIza Agama mahApUjana bhaNAvavA mATenI saraLa, spaSTa, zAstrIya vidhi che. sAthe-sAthe paMDita zrI rUpavijayajI kRta 45Agama pUjAo paNa ApI dIdhela che. aSTaprakArI pUjAnA abhinava duhA paNa che. koIpaNa vidhikArakane sahelAIthI pUjana karAvatA phAve te rIte vidhi sAthe sucanAono nirdeza che. temaja Agama maMDapanI racanA, mAMDala, Avazyaka sAmagrI, vidhimAM pratyeka kArya mATe jarUrI evA sahAyakonI kArya vaheMcaNI paNa jaNAvela che. moTA TAIpa, padhonI suMdara goThavaNI, pratyeka pUjana mATenuM alaga peja, dareka pUjanane mATenI sUcanA, te pUjananI sAthe ja apAyelI hoya tevuM A eka mAtra prakAzana che. 10. Agama saTIka anuvAda 48-mANAno prastuta prakAzanamAM AgamonA mULasUtrono akSarazaH anuvAda to che ja. sAthe sAthe AgamonI niryukti ane TIkAno paNa anuvAda karela hovAthI ame "saTIka anuvAda" evuM nAmakaraNa karela che. jemAM 45 Agamo uparAMta be vaikalpika Agamo ane kalpa [bArasA sUtranA samAvezathI 48 prakAzano thAya che. jene A sAthe ame 42-bhAgomAM prakAzita karela che. A saTIka anuvAdamAM cha cheda sUtrono anuvAda mAtra mULano ja che, temAM saTIka anuvAda nathI. saMskRta ane prAkRta bhASAjJAnathI vaMcita zrutarasiko ke svAdhyAya premIone A atyaMta upayogI prakAzana che, jenuM saMyukta mUlya rUA. 10,000/- che, ke je kiMmatamAM to koI 45 saTIka Agamono anuvAda paNa na karI Ape. A saTIka anuvAda saMpuTamAM-aMgasUtro, upAMga sUtro ane mULasUtrono saMpUrNa saTIka anuvAda che. pannA sUtromAM paNa upalabdha TIkAono anuvAda karelo ja che, naMdI ane anuyoga baMne sUtronuM vartamAna paddhatithI sAnuvAda vivecana karela che ane chedasUtro, kalpasUtra ane keTalAMka pannAono mULano anuvAda che. - x - - A hatI Agama saMbadhI kAmArA 250 prakAzanonI yAdI - X - X -
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 AgamasUtra saTIka anuvAda Agama sivAyanA sAhitya sarjananI jhAMkhI (1) vyAkaraNa sAhitya - 0 abhinava haima laghuprakriyA bhAga-1 thI 4 - mahopAdhyAya vinayavijayajI kRt "laghuprakriyA' para siddhahema zabdAnuzAsana ane tenI sAthe, saMbaMdhita aneka saMdarbhagraMthonA upayogathI taiyAra karAyelo evo A daLadAra graMtha che. je krAuna ATha pejamAM taiyAra thayela che. saMskRta vyAkaraNanA abhyAsa mATenuM A prakAzana che. je gujarAtI bhASAnA mAdhyamathI taiyAra thayela che. temAM mULasUtra, teno artha, vRtti, nRtyartha, anuvRtti, vizeSa vivecana jevA sAta vibhAgo ane pracUra pariziSTo che. 4 1 0 kRdantamAlA : A laghu sarjanamAM 125 dhAtuonA 23 prakAre thatAM kRdantonuM koSTaka che. 3 (2) vyAkhyAna sAhitya - 0 abhinava upadeza prAsAda bhAga-1 thI 3. A eka svataMtra vyAkhyAnamALA che. "mannaha jiNANuM" nAmaka sajjhAyamAM AvatA zrAvakanA 36 kartavyo uparanA 108 vyAkhyAno temAM goThavelA che. pratyeka vyAkhyAna mATe daza-daza peja phALavela che. je pratyekamAM zloka-jainettara prasaMga saMbaMdhita kartavyanI tAttvika vyAkhyA ane samaja-jainakathA ane kartavyane anurUpa stavanAdi paMktinI suMdara guMthaNI che. 0 navapada-zrIpAla 1 zAzvatI oLInA vyAkhyAnarUpe A pustakanuM sarjana thayuM che, jemAM nave padanuM alaga-alaga vivecana sAthe nava divasamAM zrIpAlacaritra paNa pUruM thAya, te rIte goThavelA nava vyAkhyAnono samanvaya che. (3) tatvAbhyAsa sAhitya : 0 tattvArthasUtra prabodha TIkA-adhyAya-1 0 tattvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA-adhyAya-1 thI 10 A graMthamAM tattvArtha sUtranA daze adhyAyonuM alaga-alaga daza pustakamAM ati vistRta vivecana dharAvatuM dazAMga vivaraNa che. jemAM sUtrahetu, mULasUtra, saMdhirahita sUtra, sUtrArtha, zabdajJAna, anuvRtti, aneka saMdarbha graMthone AdhAre taiyAra karAyela abhinava TIkA, sUtrasaMdarbha, sUtrapadha, sUtraniSkarSa jevA daza vibhAgo che. 1 10
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 15 pratyeka adhyAyane aMte sUvakrama, akArAdi krama, zvetAmbara-digambara pAThabheda jevA pariziSTho tathA dazamA adhyAyanA pustakamAM aMte zabdasUci, viSayasUci, saMbaMdhakArikA jevA upayogI pariziSTho che. 0 tatvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. - A saMzodhana kakSAnuM eka viziSTa pustaka che. jemAM tatvArtha sUtranA pratyeka sUtrano mULa AgamamAMthI upalabdha saMdarbha, saMdarbha pATha, saMdarbha sthaLano ullekha che. temaja zvetAmbara-digambara pAThabhedanI tAlikA ane vizleSaNa che. (4) ArAdhanA sAhitya - o samAdhimaraNa - aMta samaye ane bhAvi gati sudhAravA mATe maraNa samaye cittanI samAdhi jaLavAya rahe tevI ArAdhanA vidhi, ArAdhanA sUtro, ArAdhanA padho, ArAdhanA prasaMgo vagere sAta vibhAgomAM A graMtha sarjelo che. - sAdhu aMtima ArAdhanA 0 zrAvaka aMtima ArAdhanA sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono aMta samaya sudhAravA mATe nitya karavAnI evI A ArAdhanA che, mULa prAkRta ane saMskRtamAM graMthastha thayela A vidhine saraLa gujarAtImAM rajU karela che. paMcAMganA kadanI A pustikA sAthe rAkhavI paNa saraLa che. (5) vidhi sAhitya - 0 dIkSA-cogAdi vidhi o vidhi saMgraha bhAga-1 0 sAdhu-sAdhvI kALadharma vidhi (6) pUjana sAhitya - 0 Agama mahApUjana vidhi-jenI noMdha Agama vibhAgamAM che. 0 pAThya padmAvatI pUjanavidhi (9) catra sarojana - 0 45-Agama yaMtra 0 viMzati sthAnaka yaMtra
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 (8) jinabhakti sAhitya - * caityavandana parvamAlA * caityavandanasaMgraha - tIrthajina vizeSa * caityavandana covisI 0 caityavaMdana mALA A eka saMpAdana graMtha che. jemAM parvadina tathA parvatithinA caityavaMdano, covisa jinanI covisI rUpa caityavaMdano, vividha tIrthamAM bolI zakAya tevA ane jinezvara paramAtmA viSayaka vividha bola yukta evA 779 caityavaMdanono vizALa saMgraha che. d zatruMjaya bhakti * zatruJjaya bhakti 0 siddhAcalano sAthI - siddhAcala bhAvayAtrA, stuti-caityavaMdanAdi 0 vItarAga stuti saMcaya-1151 bhAvavAhI stutino saMcaya 0 caitya paripATI (9) prakIrNa sAhitya - 0 zrI navakAra maMtra-nava lAkha jApa noMdhapothI 0 zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI AgamasUtra saTIka anuvAda 0 abhinava jaina paMcAMga * abhinava jaina paJcAGga 0 amadAvAda jinamaMdira-upAzraya Adi DirekTarI 0 bAra vrata pustikA tathA anya niyamo 0 zrI jJAnapada pUjA 0 kAyamI saMparka sthaLa 0 coghaDIyA tathA horA kAyamI samayadarzikA (10) sUtra abhyAsa-sAhitya - 0 jaina eDyukezanala sarTiphikeTa korsa . pratikramaNasUtra abhinava vivecana bhAga-1 thI 4 A rIte amArA 301 prakAzano thayA che. = = X = E G ma
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladasaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyo namaH nava-8(4) samavAyAMga sUtra anuvAda tathA TIDAnusArI vivecana * bhUmikA : Agama saTIka anuvAda zreNImAM A cothuM Agama che, je agyAra aMgasutromAM cothuM aMga che "samavAya'. te "samavAyAMga" nAme prasiddha che. prAkRtamAM 'praNava' nAmathI che, A sUganuM saMskRta nAma paNa A ja pramANe che, nAnuM Agama hovAthI tenA koI vibhAgo na pADatAM eka ja pustakamAM teno samAveza karela che. jemAM badhAM ja samavAyo AvI jAya che. A sUtramAM eka ja zrutaskaMdha che, temAM 1 thI 100 samavAya ane prakIrNaka samavAya evA vibhAgo [adhyayano che. A sUtramAM dravyAnuyoga, gaNitAnuyoga Adi anuyogonI ghaNI vAtone saMkSepamAM saMkhyAtmaka rIte rajU karI che. je pUrve kahyA mujaba 1 thI 100 + prakIrNakamAM bolasaMgraha rUpe rajU karAyela che. amArI jANa mujaba samavAyAMga sUtranI koI svataMtra niryukti, bhASya ke cUrNi jovA maLela nathI. zrI abhayadevasUjIi kRta vRtti hAla upalabdha che jeno anuvAda ahIM karAyela che. pUrvenA sthAnAMga sUtra ane A AgamanI rajUAta paddhatimAM ghaNuM ja sAmya jovA maLe che. ame AkhI "AgamazreNi" celI che, je badhAmAM kramAMkana eka samAna ja che. jo koIne A anuvAdanI mULa TIkA jovAnuM jarUrI lAge to mATEyuifTTI joI zake, mAtra mULa jovA mATHsuttAi pUrna jovuM. sUtronA anuvAda mATe amArA gujarAtI ane hindI bhASAnuvAda che ja. te sivAya zabdo ane nAmonI alaga-alaga DikSanerI to judI - ityAdi sAhitya ane prakAzita karyuM che. ahIM mUla sUtra sAthe TIkAnuvAda letAM kyAMka koIka saMdarbho umerAyA che, to vyAkaraNa, nyAyAdi prayogo vagere kaMIka choDela paNa che * * * * * [8/2]. samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che samavAyAMga sUtra-TIkAsahita anuvAda $ - X - X - X - X - X - X - * bhUmikA : zrI vardhamAnasvAmIne namIne samavAyAMganI vRtti prAyaH anya zAstrono Azraya laIne huM karuM chuM. duSTa saMpadmAyathI ke khoTA tarka karavAthI ahIM mArAthI je kaMI khoTuM kahevAya, te mArA para anukaMpA karIne buddhimAnoe zodhavuM, ema karavAthI zAsaMmata arthanI kSati na thAo. ahIM sthAna nAmaka bIjA aMganA anuyoga pachI A samavAya nAmaka cothA aMgano anuyoga anukrame prApta thayo che, tethI teno AraMbha karAya che. temAM phaLa Adi dvArono vicAra sthAnAMga anuyogavat anukramathI jANavo. vizeSa - Ano samudAya artha A pramANe - sama - samyaka rIte va - adhikapaNe matha - pariccheda arthAta jIvAjIvAdi vividha padArthanA samUhanuM jJAna jemAM che te 'samavAya' athavA samavana vividha prakAranA jIvAdi padArtho jemAM abhidheyapaNAe karIne ekaThA thAya che te samajavA kahevAya che. te pravacanapurUSanuM aMga hovAthI "samavAyAMga" che. zramaNa bhagavaMta mahAvIrasvAmInA pAMcamAM gaNadhara sudhamasviAmI potAnA ziSya jaMbune samavAyAMga Na kahevAne, potAnA dharmAcArya bhagavaMtanuM bahumAna pragaTa karatA ane svakIya vacanamAM samasta vastu vistAranA svabhAvane pragaTa karanAra kevalajJAna sahita mahAvIra prabhunA vacanano AdhAra hovAthI A mAruM vacana nirvivAdapaNe pramANabhUta che ema ziSyanI buddhimAM AropaNa karatA sudhamasviAmI A artha kahe che. samavAya-1 che. * sUtra-1 - - X - X - he AyuSyamAna ! meM sAMbhaLyuM che, te bhagavaMte A pramANe kahyuM che - A jagatamAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra [mahAvIra kevA ?] Adira, tiri, svayaMsaMbuddha, puruSottama, puruSasiMha, puruSavarapuMDarIka, puruSavagaMdhahasti, lokottama, lokanAtha, lokahitakara, lokapradIpa, lokapadhotakara, abhayadAtA, cakSudAtA, mAdAtA, zaraNadAtA, jIvanadAtA, dharmadAd, dhamadizaka, dhamanAyaka, dharmasArathI, dhamavasyAturaMtacakravata, Apatieta-vara-jJAna-darzanadhara, vivRdchA, jina, Apaka, ti, tAraka, buddha, bodhaka, mukta, mocaka, savA, sarvadarzI, ziva-calaaraja-anaMtaakSaya-avyAbAdhapunarAvRtti onI siddhigati nAmaka sthAnane prApta karavAnI IcchAvALA. [teoe A dvAdazAMga gaNipiTaka karyuM, te A pramANe - AyAra, sUyagaDa, ThANa, samavAya, vivAhawd, nAyAdhammakahA, uvasagadasA, aMtagaDadasA, anuttarovavAdyadasA, paNahAvAgaraNa, vivAgasUya, daiSTivAda... temAM je te cothuM aMga samavAya kahyuM, teno artha A che- (1) AtmA eka che, (2) canAtmA eka che, (3) daMDa eka che,
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1 20 (4) adaMDa eka che, (5) kriyA eka che, (6) akrisa eka che, () loka eka che, (8) loka eka che, (9) dharma eka che, (10) dharma eka che, (11) punya eka che, (1) pApa eka che, (13) baMdha eka che, (14) mokSa eka che, (15) Azrava eka che, (16) saMvara eka che. (13) vedanA eka che, (18) nirjarA eka che. (1) jebUdvIpa nAmaka dvIpa eka lAkha yojana AyAma-vichaMbhathI che. () ApatiSThAna naka eka lAkha yojana Ayama-virkabhathI che. (3) pAlaka yAna vimAna eka lAkha yojana Ayama-vikaMbhathI che. (4) savasiddha mahAvimAna eka lAkha yojana AyAma-vijhaMbhathI che... (1) AdrA nakSatra eka tAka che, (2) citrA nakSatra eka tAska che, (3) svAti nakSatra eka tAka che. (1) ranapabhA pRvInA keTalAMka nAkonI sthiti eka palyopama che. (2) A rApabhA pRvInA nArakonI utkRSTa sthiti eka sAgaropama che. 3) bIja naraka yvInA nAskonI jaghanya sthiti eka sAgaropama che.. (4) asura kumAra devomAM keTalAkanI sthiti eka palyopama che. (5) asukumAra devonI utkRSTa sthiti sAdhika eka sAgaropama che, (6) asukumArendra sivAyanA keTalAMka bhavanapati devonI sthiti eka palyopama che. () asaMkhyAta vaSayavALA saMjJI paMcendriya ticiyonikomAM keTalAkanI sthiti eka palyopama che, (8) asaMkhya vayuivALA garbha bukAMtika saMjJA manuSyomAM keTalAMkanI sthiti eka palyopama che. (9) vANavyaMtara devonI utkRSTa sthiti eka palyopama che, (10) jyotiSa devonI utkRSTa sthiti eka lAkha vaSadhika eka palyopama che. (11) saudharmakatAnA devonI jaghanya sthiti eka palyopama che. (1) saudharmabhe devomAM keTalAMkanI eka sAgaropama sthiti che, (13) IzAna kalpe devonI jaghanyasthiti sAdhika palyopama che (14) IzAnakaje keTalAMka devonI sthiti eka sAgaropama che. (15) je devo sAgara, susAgara, sAgarakaMta, bhava, manu, mAnuSottara, lokahita vimAnamAM devapaNe utAjha thayA hoya, temanI sthiti utkRSTathI sAgaropama che. (16) te devo eka pakhavADIe Ana-wNa ke ucchavAsa-niHzvAsa le che. (17) te devone 1000 varSe AhAranI IcchA thAya che. (18) jenI siddhi thavAnI che evA keTalAka devo che, teo eka bhava grahaNathI siddha-buddha-mukad-piinavRtta thaIne sarve duHkhono aMta karaze. * vivecana-1 - mArA vaDe sAMbhaLela che, he dIdhayajaMbU te rAgadveSAdi viSama bhAvazagunA sainyane mULa sahita ukheDI nAMkhavAthI, traNa bhuvananA samagra padArthonA prakAzaka kevalajJAna vaDe svAnubhavasaha avisaMvAdI vayanatArI tribhuvanarUpI gRhAMgaNamAM jeno amRta jevo hkvala yazarAzi prasarelo che tevA A bhagavaMta-samagra aizayAdiyukata samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda mahAvIrasvAmIe kahevAnAra AtmAdi vastu tavane kahyuM che - athavA * mA tA - evuM AkhuM pada bhagavaMtanuM vizeSaNa che. yiskALa jIvitavALA evA bhagavaMte - athavA - pAThAMtarathI AvatA padane kayA nuM vizeSaNa karavuM. gurukuLamAM vasatA ke vinayanimite be karatala vaDe gurunA caraNakamaLane sparzatA evA meM - athavA * prItiyukta manathI sevatA evA meM.. [bhagavaMte je kahyuM che, te have kahevAya che- anya koI vAsanAmAM bIjuM paNa saMbaMdhasUtra jovAmAM Ave che. jemake - 4 inu samai HvavA Adi, te vAcanA moTI hovAthI ame tenI vyAkhyA karIe chIe. A bIjuM sUtra saMgraharUpa pahelA sUtrano vistAra jANavo. tenI vyAkhyA A rIte - A lokamAM ke nirNamtIrthamAM ja atui A ja jinapravacanamAM, zAyAdi pravacanamAM nahIM, zramaNa eTale tapa karanAra. A aMtima jinanuM sAthe ja utpanna thayela bIjuM nAma che. kahyuM che ke - saha saMmati vaDe zramaNa. bhagavaMta pUrvavatuM. mahAnuM jovA vIra te mahAvIra. mahAvIra nAma mahAsAtvikatAthI prANano nAza kasvAmAM samartha parISaha-upasargo prApta thavA chatAM apakaMpavathI devendromAM prasiddha karyuM. kahyuM che ke - bhaya bhairavathI acala, pariSaha-upasarga prApta thavA chatAM kSamAguNa dhAraNa karavAmAM samartha, pratijJA pAragAmItvathI devoe temanuM mahAvIra evuM nAma karyuM. te bhagavAna kevA che ? tenA vizeSaNo kahe che prathama AcAra Adi tamane teno artha kahenAra hovAthI ane racavAnA svabhAvavALA hovAthI Adikara, jenA vaDe saMsAra sAgarane tare te tIrtha eTale pravacana, tenAthI bhinna nahIM hovAthI ahIM saMgha e ja tIrtha che. te tIrthane karavAnA svabhAvavALA hovAthI tIrthakara, temanuM tIrthakaratva bIjAnA upadezapUrvaka bodha pAmyA nathI tethI kahe che - svayaMsaMbuddha - bIjAnA upadeza vinA ApameLe ja hecopAdeya vastutavane samyak prakAre jANanArA. temanuM svayaMsaMbuddhatva sAmAnya puruSanI jema saMbhavatuM nathI, tethI temanuM puraSottamatva che, tethI kahe che - puruSonI maLe tevA tevA atizaya rUpAdi vaDe sarvathI upara vartanAra hovAthI uttama, tethI puraSottama. have siMhAdi traNa upamA vaDe bhagavaMtanuM puraSottamapaNuM siddha karatA kahe che - siMha jevA. puraSa evA A siMha te puruSasiMha, lokomAM siMhane prakRSTa zauryavALo mAnelo che. tethI temane zauryanA upamAnathI karAyA. zaurya bhagavaMtane bArApaNAmAM pratyanika deva bIvaDAvavA Avelo, to paNa bhaya na pAmyA, krIDA samaye vRddhi pAmatA devanA zarIrane vaja jevI muSThinA prahArathI haNIne kunja karI dIdhu, tenAthI temanuM zUravIrapaNuM che zreSTha evuM kamaLa varapuMDarIka-zveta samrapatra. puraparU5 varapuMDarIka te puruSavarapuMDarIka, kemake bhagavaMta sarva zubha evA malinapaNAthI rahita che sarva zubha anubhAvo vaDe zuddha che. zreSTha evo je gaMdhahastI te vaIghahasti kahevAya. puruSarUpa vagaMdhahastI te puruSavaragaMdhahastI. jema gaMdhahastInI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1 22 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda gaMdhathI ja sarva hastI bhAgI jAya tema bhagavaMtanA te te dezanA vihAra vaDe ja svasainya, parasainya, dukALa, marakI Adi upadravo so yojana sudhImAM nAza pAme che, tethI te puruSavagaMdhastI che. - bhagavaMta puruSomAM ja uttama che, tema nahIM, samagra jIvalokamAM paNa uttama che, tethI kahe che tiryaMcAdi lakSaNa lokamAM uttama-34 atizayAdi asAdhAraNa guNavALA, sarve su-asura-manuSyAdinA samUhane namavA lAyaka hovAthI lokottama. vaLI - saMjJIbhavya jIva rUpa lokanA svAmI hovAthI lokanAya che. yoga-phomane karanArA hovAthI nAtha evuM zAa vacana che, tethI nahIM pAmela samyagadarzanAdino yoga kasvAthI ane prAptanuM pAlana kasvAthI A lokanAthapaNuM siddha thAya che. vaLI lokanuM hita karavAthI ja tenuM sAcuM nAthapaNuM saMbhave che tethI kahe che - ekendriyAdi prANigaNa rU5 lokanA hita - atyaMta rakSAno prakarSa thAya tevI prarUpaNAthI anukULavartItAthI lokahitakara, vaLI A nAthatva ane hitava, te bhavya jIvonA yathAvasthita samagra vastu samUhane dIpAvavAthI saMbhave che, anyathA nahIM, tethI kahe che - viziSTa tiryaMca, nara, devarUpa lokanA AtyaMtara aMdhakAranA samUhane nAza karavApUrvaka utkRSTa padArthone prakAzakArItvathI pradIpanI jema pradIpa hovAthI loka pradIpa che. A vizeSaNa daTalokane zrIne kahyuM, tethI have kahe che - je jovAmAM Ave te loka ema vyutpattithI saMpUrNa sUryamaMDala jevA samagra padArthonA svabhAvane pragaTa karavAmAM samartha evA kevalajJAnapUrvaka pravacanarUpI prabhAnA samUhane pravatavivAthI lokAlokarUpa sarva vastusamUhanA svabhAvane pragaTa karavAnA svabhAva vaDe lokapadhotakara che. ahIM zaMkA kare ke - lokanAcava Adi to viSNu, zaMkara, brahmAdine paNa te te tIrthikonA mate saMbhave che, A zaMkA nivAravA kahe che ke - prANano nAza karavAmAM rasika evA upalakArI prANIne paNa abhaya denArA hovAthI abhayadaya che. athavA sarve prANInA bhayane dUra kan dayA hovAthI abhayadaya che. hari-harAdi devo tevA nathI. vaLI bhagavaMta apakArakatano paNa anartha dUra kare che ane arthanI prAptine paNa kare che, te dazavi che - zubhAzubha padArthano vibhAga karanAra hovAthI cAvatuM zratajJAnane Ape che, te cAIya che. vaLI lokamAM cA pIne vAMchita sthAna mAga dekhADanAra mahApakArI hoya che, te dekhADatA kahe che - samyak darzana-jJAna-cAstriAtmaka paramapada mArgane dekhADe che mATe mArgadaya che. vaLI jema lokamAM cakSanuM ughADavuM, mArganuM dekhADavuM kahIne causadithI upadrava pAmatAM prANIne upadravahita sthAnane pamADanAra paramopakArI thAya che, te darzAvatA kahe che zaraNa-ajJAnarUpa upadravathI hata prANIne rakSA sthAna, evA te paramArthathI nivaNa tene denArA hovAthI zaraNAya che. jema lokamAM cA-mArga-zaraNa dAnathI du:khIne jIvitavya ApyuM kahevAya tema ahIM paNa kahe che - jIva eTale bhAvaprANanuM dhAraNa karavuM thatuM AmaraNadharmava evA jIvanane Ape che jIvadaya kahevAya. AvA vizeSaNa bhagavaMtane dharmamaya mUrti hovAthI prApta thAya, tethI - x * kahe che - durgatimAM paDatA prANIne dhArI rAkhe te dharma-zruta cAritrAtmaka che. te dharmane Ape mATe dharmadaya. te dAna dezanAyI thAya, tethI kahe che - dharmane kahe che, mATe dharmadazaka che. A dharmadizakava, dharmasvAmItvathI thAya che paNa nAnI jema nathI, te batAve che - kSAyika jJAna, darzana, cAritrarUpa dharmanA nAyaka eTale yathArtha pAlana karanAra - svAmI te dharmanAyaka che. dharmanA sAcI che, jema racanA sArathI ratha, cika, azonuM rakSaNa kare che, tema bhagavaMta cAstri dharmanA aMgabhUta evA saMyama, AtmA ane pravacananA rakSaNanA upadezathI dharmazAsthI kahyA. vaLI traNa samudra ane cotho himavaMta te cArenA aMta sudhI, jenuM svAmIpaNuM che, te cAturaMta kahevAya, evA cAturaMta je cakravartI te - x * ane zreSTha evA je pRthvInA cAturaMta cakravartI te vasAturaMta cakravartI che. te dharmanA viSayamAM kahevAthI bhagavaMta dharmavacAturaMta-cakavartI kahevAya che. jema pRthvI para sarva rAjAothI caDIyAtA vacAturaMta cakravartI hoya, tema dharmanA viSayamAM zeSa praNetAthI bhagavaMta atizayavALA hovAthI dharmavacAturaMtacakravartI kahevAya. A dharmadAyakAdi pAMca vizeSaNo prakRSTa jJAnAdi yoge saMbhave che, tethI kahe che - apratihata eTale kaTa, bhIMta, parvatAdithI akhalita athavA avisaMvAdi athavA sAyikavathI pradhAna evA kevalajJAna-darzana dhAka hovAthI apatita-vara-jJAna darzanadhara kahevAya. AvI saMpadA vaDe sahita hovA chatAM paNa jo te chaDAvAnuM - micyopadezakArI hoya to upakArI thatA nathI, tethI chAstharahitatA jaNAvavA vyAvRdchA kahyA. athavA temane pratihata saMvedana kema prApta thayuM ? te kahe che - AvaraNa abhAvathI, e ja vAta kahe che - vyAvRta eTale nAza pAmyuM che azaThavarUpa AvaraNa-chAtva jenuM te vyAvRtachagha che. vaLI temane mAyA ane AvaraNano abhAva rAgAdino jaya karavAthI thayo che, tethI kahe che ke - rAgadveSAdi zatruone je jite che - dUra kare che, te jina che, rAgAdino jaya tenA svarUpane jANIne ane tenA jayanA upAyone jANIne ja karyo che, tethI kahe che - chAghasthAdi cAra jJAno vaDe je jANe che, te jJApaka che. A vizeSaNothI bhagavaMtanI svArtha saMpatino upAya kahyo, have svArthasaMpatti pUrvaka parArthasaMpattipaNAne cha vizeSaNo vaDe kahe che - tIrNa-saMsAra sAgarane taravAthI tathA tAraka-upadezavartI bIjAne paNa tAre che, te tAka che. buddha-jIvAdi tatvone jANanAra, bIjA jIvone jIvAdi tatvo jaNAvanAra hovAthI bodhaka che, mukta-bAhya atyaMtara graMci baMdhanathI rahita ane bIjAne paNe temaja mUkAvanAra. muktatva chatAM paNa sarvajJa ane sarvadarzI evA paNa anyadarzanIoe muktAvasthAmAM AtmAne jaDa mAnyo che, tevA nahIM. tathA siddhigati nAmaka je sthAna che - sarvabAdhArahita hovAthI ziva svAbhAvika ke prAyogika calana heta abhAvathIacala, zarIra ane mana na hovAthI rogarahita-aja, anaMta arthanA viSayavALA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1 jJAnasvarUpa hovAthI-anaMta, sAdi anaMta sthitivathI nAzarahita-akSaya, athavA paripUrNa pUrNimAcaMdramaMDalavatuM hovAthI-akSata, pIDAkArI na hovAthI-avyAbAdha, punarbhavanA bIjabhUta karmanA abhAvathI-apunarAvartaka, evA siddhigati nAmaka je sthAna, jemAM karme karelA vikAnA rahitapaNe niraMtara avasthita rahe te sthAnakSINakarmavALA jIvanuM svarUpa athavA lokANa sthAna. ahIM sarva vizeSaNo jIva svarUpanA che, te lokANanA Adheya dharmano AdhAramAM Aropa karyo che ema jANavuM. AvA prakAranA sthAnane pAmavAnI IcchAvALA, paNa haju pAmelA nathI, te prAptinA akAraNavathI prarUpaNA karI zake nahIM. ahIM pAmavAnI IcchAvALA ema je kahyuM te upacAra kahyuM, kemake bhagavaMta nirabhilASa ja hoya che. kahyuM che - utama muni mokSa ane saMsAramAM sarvatra nispRha ja hoya che. A pramANe gaNitaguNagaNa saMpatithI sahita bhagavaMte A pe kahevAnAra hovAthI pratyakSa, samIpe rahela-jemAM bAra aMga rahelA che evA gaNi-AcAryanI piTaka jevI te gaNipiTaka che- jema vaNikanI peTI sarvasvanA AdhArabhUta hoya che, tema AyAyana dvAdazAMgarUpI peTI jJAnAdi guNaratnarUpa sarvasvanA AdhArabhUta che, AvuM gaNipiTaka bhagavaMte kahyuM che - tIrthaMkara nAmakarma udayamAM vartatu hovAthI prAyaH kRtArtha hovA chatAM paropakArIne mATe prakAzela che. * x- 'AcAra' Adi bAra padArthonI vRtti AgaLa kahevAze, artha sugama che. te bAra aMgone vize je cothuM 'samavAya' nAme kahyuM, teno A artha che. AmAdi zabdo tenA abhidheya che, ema adhyAhAra jANavo. tathA zabda vAvanAMtaranA bIjA saMbaMdhanA sUtranI vyAkhyA jaNAvavA che. ahIM padArthanA samUhane kahenArA vidvAne anukrame ja A samavAya kahevo joIe e nyAya che. temAM AcArya ekava Adi saMkhyAnA krama saMbaMdhavALA artho kahevAnI IcchAthI prathama ekatva viziSTa evA sarva padArthono bhogI AtmA hovAthI - tenA pradhAnavathI AtmAdi padArthone, sarva vastu pratipakSasahita hovAthI sapratipA AtmAdikane "AtmA eka che" Adi aDhAra sUtro vaDe kahe che, te sthAnAMgamAM prAyaH kahelA che, to paNa kaMIka kahe che . athavat - koI prakAre ke koI apekSAe. (1) jIva pradezArNapaNe asaMkhyAtapradezI che, to paNa dravyApaNe eka che. athavA pratikSaNe pUrva svabhAvano kSaya ane pachInA svarUpanI utpattinA yoge anaMta bheda che, to paNa traNe kALamAM anugAmI coka caitanya mAtranI apekSAe AtmA eka ja che. athavA pratisaMtAna caitanya bhedavathI anaMta AtmA chatAM saMgraha nathI. sAmAnyarUpe AtmA eka che. (2) AtmA nahIM te anAtmA-ghaTAdi padArtha. te paNa pradezArthatAthI saMkhyAtA, asaMkhyAtA. anaMtapadeza che, to paNa tayAvidha eka pariNAmarUpa dravyAI apekSAe eka ja che. e pramANe saMtAna apekSAe paNa jANavuM. tucarUpa apekSAe dhamastikAyAdi anAtmA kathaMcit bhinna svarUpa che, to paNa temanuM anupayogarUpa lakSaNa ekasarakhuM samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda hovAthI ekapaNuM jANavuM. (3) daMDa eka che - duprayukta mana-vacana-kAyA lakSaNa ke hiMsAmAtra. AnuM ekava sAmAnya tayAdezathI che, e pramANe sarvatra ekapaNuM che. (4) adaMDa-prazasta mana, vacana, kAya yoga ke ahiMsA mAtra. (pa-) kriyA eka che, kAyikI Adi ke AstikAmAtra. akriyA paNa eka che yoganirodha ke nAstikava.. (8) loka traNa prakAre ke asaMkhyapradeza chatAM dravyArthatAthI eka che, aloka anaMtapradeza chatAM dravyApaNe eka che athavA A be sUtro lokAlokanuM bahatva dUra karavA mATe che. kemake keTalAMka anyadarzanI bahaloka ke vilakSaNathI bahu aloka mAne che. (9 thI 18) ukta rIte sarvatra gamanikA karavI. vizeSa e ke - dharma eTale dhamastikAya. adharma-adhamastikAya, puNya-zubhakarma, pApa-azubhakarma, baMdha-jIvane karmapudgalano saMyoga, te sAmAnyathI eka che athavA sarva karmabaMdha vyavaccheda pachI pharI baMdhanA abhAve eka baMdha che. - - - A rIte ja mokSa, Azrava, saMvara, vedanA, nirjarAnuM ekatva jANavuM. ahIM pahelA anAtma zabdanuM grahaNa karI sarve anupayoga padArthonuM yokapaNuM kahIne pharI lokAdinuM je ekava kahyuM, te sAmAnya vizeSanI apekSAe jANavuM. A rIte sarva zAstromAM vistAsthI kahelA AtmAdinuM ekatva kahIne potAnI meLe pariNAmita padArthone kahe che ahIM jaMbudvIpAdi sAta sUtro Azraya vizeSanAM che tathA "A yANapabhA" Adi aDhAra sUtro sthityAdi dharmavALAM che, te sugama che. vizeSa e - jaMbUdvIpa satramAM kyAMka AyAma-vilaMbha vaDe evo pATha dekhAya che ane kyAMka savAla viThaMbhathI evo pATha che. temAM pahelA pATha anyatra paNa tevuM saMbhaLAtuM hovAthI saMbhave che, te sugama che. bIjAno artha A che - cakavAla viThaMbha eTale goLa vistAra vaDe. ahIM pramANAMgula yojana jANavA. kahyuM che - vastunuM mAna AtmAMgale, zarIranuM mAna utsadhAMgule ane parva-pRthvI-vimAnanuM mAna pramANAMgule karavuM. pAlaka yAnavimAna saudharmendranA Abhiyogika pAlaka nAmanA deve vikarveluM che. mAna-gamana, tene mATe je vimAna te yAna vimAna athavA jenA vaDe javAya te cAna - 4 - pAriyAtika. (1) mata - che, keTalAka nAkonI eka palyopama sthiti, ema meM tathA anya jinezvare kahela che. te cothA prastaTe madhyama sthiti che. (2) e rIte utkRSTa sAgaropama sthiti teramAM prastaTe jANavI. (3 thI 6) camara ane bali sivAyanA bAkInA bhavanavAsInI - ratnaprabhA pRthvI-bhUmimAM cavAthI bhavanavAsInI eka palyopama madhyama sthiti che, kemake temanI utkRSTa sthiti dezona be palyopamanI kahI che. kahyuM che - dakSiNanikAyanI utkRSTa sthiti doDha palyopama, uttaranI dezona be palyopamanI che. (2) asaMkhyAta vaSayika
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda saMjJI-samanaka paMcendriya tiryacomAMnA keTalAka, te haimavata-raNayavata hogamAM utpanna thayelA yugalika, teonI sthiti eka palyopamanI che. (8) e pramANe manuSyasUtra jANavuM paNa vizeSa e - garbhAzayamAM jemanI utpatti te garbhavyakrAMtika-samUIna nahIM. (9) vANavyaMtara deva eTale devI nahIM, kemake devInI sthiti ardhapalyopamanI che. (10) jyotika devomAM caMdravimAnanA devo che, sUryAdi devo nahIM, caMdrAdi devI paNa nahIM, kemake caMdravimAnanA devonuM ja Ayu sAdhika pace che. (11) saudharmakakSe deva-devI baMne levA, kemake saudharmako jaghanyathI paNa palyopamathI ochI sthiti nathI. A sthiti prathama prataTe jANavI. (12) saudharma kahyuM keTalAMka devonI sthiti sAgaropama che, tyAM devInuM grahaNa na jANavuM, kemake teNInI utkRSTa sthiti 50-palyopama che. devonI sAgaropama sthiti madhyama sthiti apekSAe che, kemake utkRSTathI tyAM be sAgaropama sthiti che. A madhyama sthiti sAtamA prataTe che. (13) IzAna kalpe jaghanya sthiti sAdhika palyopama kahI te deva-devI baMnenI jANavI, kemake te sivAyanI jaghanya sthiti nathI. (14) IzAnako keTalAka devonI sAgaropama sthiti kahI te devonI ja kahevI, devInI nahIM kemake devInI utkRSTa 55-50 che. (15) je devo sAgara, susAgara - x - Adi nAme che, A nAmanA vimAnadeva nivAsa sthAna pAmIne - x - jeo devapaNe upajyA che. paNa devIpaNe nahIM, kemake devIonI sAgaropama sthiti saMbhavatI nathI. te devonI sAgaropama sthiti che, A sarva vimAno sAtamA prataTe che. (16) sthiti anusAra devone ucchavAsAdi hoya che. tethI tene batAve che - je devonI sthiti sAgaropama che, te devo ardhamAsAMte AnaprANa le che. A zabdonuM ja kramazaH vyAkhyAna karatA kahe che - ucchavAsa ke niHzvAsa le che. (17) te ja devone 1000 varSane aMte AhAranuM prayojana che eTale ke AbhogathI AhAra pudgalonuM grahaNa thAya che, anAbhogathI to vigrahagati sivAya anyatra dareka samaye AhAranuM grahaNa thAya che. kahyuM che - jenI jeTalI sthiti tene teTalA pakhavADIe ucchavAsa ane teTalA hajAra varSe AhAra hoya... (18) jemanI siddhi thavAnI che te bhavasiddhika jIvomAMnA keTalAMka, jeo eka manuSyabhavanA grahaNa vaDe ATha prakAre samRddhi pAmIne siddha thaze, kevaLajJAnathI tavane jANaze, karmazithI mukta thaze, karmavikAra sahita thatAM zItaLa thaze. samavAya-1-no muni dIparatnasAgare karela TIkAsahitano anuvAda pUrNa | @ samavAya-2 $ - X - X -- * sUtra-2 : (1) daMDa ne kahyA che - arthadaMDa, anarthadaMDa, (2) rAzi be kahI che - jIvarAzi, ajIvarAzi, (3) bAMdhana be che - rAgabaMdhana, heSAbaMdhana. () pUva phAlganI nAmanA be tArA che, uttarAphAgunI nAmanA be tArA che, pUvabhiAdrapadanakSatranA be tArA che, uttarAbhAdrapadanA paNa be che. A ranapabhA pRthvImAM keTalAMka nairayikanI be palyopama sthiti che... bIjI pRvImAM keTalAka nArakonI sthiti be sAgaropama che. keTalAka asukumAra devonI sthiti be palyopama che... asukumArendrane vajIne bIja bhavanavAsI devonI utkRSTa sthiti be palyopama che. asaMkhyAtA vayuika saMjJI paMcendriya tiryacomAMnA keTalAkanI be palyopama sthiti che... asaMkhyAta vaSayuka saMjJI [paMcendriya gaja keTalAka manuSyonI sthiti be palyopama che. saudharmakarbhe keTalAka devonI sthiti be palyopama che... IzAna karbhe keTalAka devonI sthiti be palyopama che... saudharmakarbhe keTalAka keTalAka devonI sthiti be sAgaropama che... IzAnakale devonI sthiti sAdhika be sAgaropama che... rAnakumAkarbhe devonI jaghanya sthiti be sAgaropama che... mahekaze devonI jadAnya sthiti sAdhika be sAgaropama che... je devo zubha, zubhakAMta, zubhavamAM, zubhagaMdha, zubhalezya, zubhasparza, saudharmAvalaMsaka vimAnamAM devapaNe upanyA, tenI be sAgaropama utkRSTa sthiti che..... te devo be ardhamAsAMte Ana-pANa eTale. zvAsocchavAsa le che... temane ra000 varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhaka jIvo che je be bhavagrahaNa karIne siddha-bu-mukata thaze, parinivaNi pAmaze, sarva duHkhano aMta karaze. * vivecana-2 : ukata badhAM sUtro sugama che. vizeSa - daMDa, rAzi, baMdhanArtha traNa sUtra che, nakSatrArtha cAra sUtro che, sthiti arthavALA 13 suNo, upavAsa AdinA traNa sutro che.. temAM arthathI sva-para upakAra lakSaNathI prayojana vaDe je daMDa-hiMsA te arthadaMDa, tethI viparIta te anarthadaMDa che. ranapabhAmAM be palyopamasthiti cothA prataTamAM madhyama che, bIjImAM be sAgaropama chaThThA prataTamAM madhyamA che, asurendra vajIne bIjA bhavanavAsInI dezona be palyopama sthiti uttara taraphanA nAgakumAradine AzrIne jANavI. * x * asaMkhyAta vapayuka paMcendriya tiryaya-manuSyo harivarSa ane ramya varSanA janmelAnI be palyopama sthiti che. simavAya-2-no TIkAsahita anuvAda pUrNa ]
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ che samavAya che samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda vAhacaryAdinuM anuSThAna karavAthI AvI Rddhi maLo te, mithyAdarzana-advArya zraddhA. (4) gausva-abhimAna ane lobha vaDe AtmAne azubha bhAvanI moTAI, te saMsAccakamAM bhamavAnA heturUpa karmabaMdhakAraNarUpa che, temAM narendrAdi ane pUjya AcAryAdinI samRddhi vaDe tenA abhimAna cakI ane aprApta Rddhi mATe prAptinI prArthanA dvArA AtmAne je azubha bhAva gaurava thAya che baddhi gAsva, e rIte sa gaurava, zAtAgaurava che. (5) virAdhanA eTale khaMDaNA, temAM jJAnanI virAdhanA te jJAnavirAdhanA eTale jJAnanI zatrutA, tilavAdiSa, ema bIjI paNa jANavI, vizeSa e * darzana eTale kSAyikAdi samyakatva, cAritrya-sAmAyikAdi. tathA asaMkhyAta vaSayuka paMcendriya tiryaca, manuSyonI traNa palyopamanI sthiti devakupha-uttarakuramAM janmelAnI jANavI. AzaMkara, prabhaMkara, ItyAdi nAmanAM vimAno che, te jANavuM. samavAya-3-TIkAsahitano anuvAda pUrNa have traNa sthAnaka kahe che-- * sUjha-3 : -daDa jhaNa kahaw - manadaMDa, vayanadaMDa, kAyadaMDa. gupti traNa che - manamukti, vacanagupti, kAyamukti. 3-zalyo gaNa che - mAyArA, nidAna zalya, miyAdazani zatra. 4-gArava traNa che-sTagArava, RddhigArava, zAtAgAra. pa-virAdhanA traNa che - jJAna, darzana, cAstri-virAdhanA 1-mRgaPIN natjhanA traNa tArA kahyA, ra-puNananA , 3-yeSThA nakumanA, *- abhijitu nAmanA, 5-zravaNa nAmanA, 6-azvinI nAmanA bharaNI natjhanA... puNyAdi pratyekanA traNa-traNa tAsa kahyuM che. (1) rAjabhA gRvInA keTalAka nAskonI sthiti maNa palyopama che. () bIjI pRedInA nAkonI utkRSTa sthiti traNa sAgaropama che. (3) trIjI yvInA nArakonI jaghanyasthiti traNa sAgaropama che. (4) keTalAka asurakumAra devonI sthiti traNa palyopama che. (5) asaMkhya vaSayuka saMjJI paMcendriya tiyacayonikonI utkRSTa sthiti traNa palyopama che. (6) asaMkhya vayuika saMjJI garbhaja manuSyonI utkRSTa sthiti praNa palyopama che. () saudharma-IzAna kalAnA keTalAka devonI sthiti traNa palyopama che. (8) sanatakumAmAhendra kaye keTalAka devonI sthiti praNa sAgaropama che. (9) je devo AzaMkara prabhakara AbhakaprabaMkara, caMdra, caMdrAvata, caMdraprabha, caMdrakAMta, caMdravarNa, caMdraleya, caMdravaja, caMdrazRMga, caMdrasRSTa, caMdrakUTa caMdroddharAvatuMsaka vimAne devapaNe utpanna thayA hoya tenI utkRSTa sthiti praNa sAgara che. te devo traNa mAse Ana-prANa ucchavAsa-niHzvAsa le che. temane Booo varSe haja chekeTalAMka bhavasiddhika jIvo evA che ke jeo traNa bhavane aMte siddha-buddha-mukataparinivRtta-dukhAMtakArI thaze. vivecana-3 : sUNo sugama che vizeSa e - daMDa, gupti Adi arthavALA pAMya sUtro che, nAgArca sAta, cityarthaka nava, ucchavAsAdi arthaka gaNa che. (1) jenA vaDe AtmA cAruirUpa aizvaryano vinAza karI asAra kare che te daMDa. eTale duSTa prayukta mana vagere. mana e ja deDa te manodaDa athavA kumArge pravatavilA mata vaDe AtmAne daMDavo te manodaMDa, e rIte bIjA be jANavA. (2) gopavavuM te gupti-mana vagerenI azubha pravRttino virodha ane zubhapavRttinuM kavuM te. (3) tomara Adi zarA jevA zarA du:khadAyaka hovAthI mAyAdi zaca che. temAM mAyA-kapaTa, te ja zakya te mAyAzaca. e rIte bIjA be naNavA. vizeSa e - nidAna eTale devAdinI RddhinA dekhavA ke sAMbhaLavAthI te vicAre ke mane A che samavAya-4 & * sUtra-4 : =X - X = (1) kaSAyo cAra kahA - krodha kaSAya, mAna kaSAya, mAsA, kapAsa, lobha kaSAya. () dhyAna cAra che - arddhyAna, raudradhyAna, dharmadiyAna, sukafitta. (3) cAra vikA che - AkA , bhakataka, rAjakathA, dezakathA. (4) cAra saMjJA che - AhArabhaya, maithuna, parigraha. (5) baMdha sAra che - prakRtibaMdha, sthiti baMdha, anubhAva baMdha, pradeza baMdha. (6) cAra gAuMno eka yojana che. () anurAdhA natvnA cAra tArA che, () pUvaSaal trNI cAra tArA che, (3) uttarASADhA nakSatranA cAra tArA che.. (1) A ratanapabhA pRvImAM keTalAka nAkonI sthiti cAra palyopama che. () trIjI nAkImAM keTalAMka nAkonI sthiti cAra sAgaropama che. (3) keTalAka sukumAra devonI kSiti cAra palyopama che. () saudA-deana karbhe keTalAka devonI sthiti cAra palyopama che. (5) sanatakumAramahendra kahyuM keTalAka devonI sthiti sAra sAgaropama che. (6) je devo kRSTi, samRSTi, kRSTikAyata kRSTipabha, kRSTiyukta, kRSTivarSa, kRSTilezva, kRSTidhvaja, kRSTi zRMga, kRSTiziSTa, kRSTikUTa, kuyuttarAvartaka vimAne devapaNe utpanna thayA hoya te devonI utkRSTa cAra sAgaropama sthiti kahI che. te devo cAra aI mATe nANa ucchavAsa-niHAsa le che. temane ooo varSa AhATecchA thAya che, evA keTalAMka bhavasiddhika jIvo che je cAra bhave siddha thaze yAvat sarve duHkhono aMta karaze.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4/4 30 * vivecana-4 : sUtra sugama che. vizeSa e - kaSAya, dhyAna, vikathA, saMjJA, baMdha ane yojananA cha sUtro kahyA. nakSatranA traNa, sthitinA cha, zeSa traNa pUrvavat che. (1) aMtamuhUrta sudhI yitanI ekAgratA ane yoganirodha te dhyAna. temAM manojJa-amanojJano viyoga-saMyogAdi kAraNe cita vikSepa te Ad. hiMsA, satya, corI, dhanasaMrakSaNAdi lakSaNa te rauddha. AjJAdi padanA arthanA svarUpanA vicAramAM cita ekAgratA te dharma ane pUrvagata zrutanA avalaMbana vaDe mananI atyaMta sthiratA ane yoganirodha te zukladhyAna che. (2) cAstri virodhI strI Adi viSayaka kathA te vikathA. (3) asAtA vedanIya ane mohanIya kamoMdaya prApta AhAra abhilASAdi cetanA te saMjJA. (4) sakaSAyatvathI jIva kamane yogya pudgalo grahaNa kare te baMdha, temAM prakRti-karmanA bheda - jJAnAvaraNIyAdi ATha, teno baMdha te prakRti baMgha, sthiti-tenuM je rahevuM - jaghanyAdi bhede, teno baMdha te sthiti baMdha, tIvrAdi bheghavALo je vipAka te nubhAva-rasa, tenA baMdha te anubhAvabaMdha tathA jIvanA pradezomAM karmanA anaMtAnaMta pradezo je pratyeka karmaprakRtie niyata parimANavALA che teno baMdha-saMbaMdha te pradeza baMdha. kRSTi, sukRSTi Adi bAre vimAno pUrvokta vimAna mujaba jANavA. samavAya-4-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa ] samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che. (2) trIjI pRthvImAM keTalAka nArakIonI pAMca sAgaropama sthiti che. (3) keTalAka asurakumAra devonI pAMca palyopama sthiti che. (4) saudharma-IzAna kahyuM keTalAka devonI pAMca palyopama sthiti che. (5) sanakumAramAhendra kale keTalAka devonI sthiti pAMca sAgaropama che. (6) je devo vAta, suvAta, vAtAdd, vAtApabha, vAtakAMta, vAtavarNa, vAtavezya, vAtadhvaja, vAtazRMga, vAtaziSTa, vAtakUTa, vAtorAvartasaka, sUra, asUra, sUrAvad, sUrAbha, sUkAMta, sUravaNa, sUralesTa, sUradhvaja, sUjIMga, sUraziSTa, sUkUTa, sUrotarAvartasaka nAmaka vimAne deva thAya tenI pAMca sAgaropama sthiti che. te devo pAMca adhamAse Ana-prANa ucchavAsa-niHzasa le che, paooo varSe AhArecchA thAya che, keTalAMka bhavasiddhika jIvo pAMca bhavagrahaNa karIne siddha thaze cAvatuM duHkhono aMta karaze. * vivecana-5 : sUtro sugama che. vizeSa e - kriyA, mahAvrata, kAmaguNAdi *x - ATha sUtro, nakSatranA pAMca, sthitinA cha ane ucchavAsAdi traNa sUtro che. - kriyA-vyApAra vizeSa, temAM kAyA vaDe nIpaje te kAyikI-kAya ceSTA. AdhikaraNikI-jenA vaDe AtmA nakAdimAM jAya te adhikaraNa, adhikaraNathI nIpajatI kriyA-khaDyAdi banAvavA. pradveSa-masara, tenA vaDe nIpajatI kriyA te prApyupikI. tADanAdi du:kha vizeSa vaDe nIpajatI kriyA te pAritApanikI. pAMcamI prANAtipAtikI kriyA prasiddha che. kAmanA karAya-IcchAya te kAma, guNo-zabdAdi pudgala dharmo te kAmaguNo. athavA kAma-madanane uddIpana karanArA guNo te kAmaguNo. AzravadvA-kamane grahaNa karavAnA mithyAtvAdi upAyo. saMvaradvArUkamane grahaNa na karavAnA upAyo, mithyAvAdi varadvArathI viparIta samyaktvAdi. nirjarA-dezathI karmakSaya, tenA kAraNo te nirjarA sthAna eTale prANAtipAta viramaNAdi. A prANAtipAtAdi viramaNa sthAno ja sarva zabdathI vizeSita karatA mahAvato thAya che. sthala zabda lagADatA te aNuvato thAya che. A pAMcane nirjarA sthAna sAdhAraNathI kahA. samiti-saMgata pravRtti. Iyasimiti - cAlatA, jIvahiMsA na thAya te rIte pravRtti. bhASAsamiti-nisvadha vayana pravRtti. eSaNA samiti-sara doSavajita bhojanAdi grahaNamAM pravRtti. bhAMDa, patra, vastrAdine mAna - grahaNa karavA, nikSepaUT * mUkavAmAM samiti-sArI rIte joIne saMgatapravRtti te cothI. pAMcamI samiti te dvAra - viSThA, prazravaNa - mUtra, heta - cUMka, fidhAna - nAkano mela, 18 - zarIrano mela tene paraThavavAmAM caMDilAdi doSa dUra kasvApUrvakanI parityAga pravRtti. astikAya-pradezonI rAzi, dhamastikAyAdi pAMca- gati, sthiti, avagAha, upayoga ane saziida anukrame che . . . sthiti sUtromAM- sAte narakamAM anukrame utkRSTa sthiti eka, traNa, sAta, daza, satara, bAvIza, & samavAya-5 che. * sUtra-pa : (1) pAMca kriyAo kahI che - kAyikI, adhikaraNikI, prAaSikI, paritApanikI, prANAtipAtikI. (2) pAMca mahAvato che - savA prANAtipAta vimaNa, sarvathA mRSAvAda viramaNa, sarvA adattAdAna viramaNa, sarvathA maithuna viramaNa, savA parigraha viramaNa. (3) pAMca kALuNa che - zaGda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza. (4) pAMca AzraddvAro che - mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga. (5) pAMca saMvara dvAro che - samyaktva, virati, apamAda, akaSAya, ayoga. (6) pAMca nirjarA sthAno che - prANAtipAta-mRSAvAda-adattAdAnamathuna-parigraha pAMceell] viramavuM te. (7) pAMca samitio che - Iya-bhASAeSaNA-AdAnabhAMDamAmanitpaNA - uracAraprazravaNa-khelasiMdhANa-jalla pAriSThApanikA (e pAMce) samiti. (8) pAMca astikAyo kahyA - dhamastikAya, adhamastikAya, AkAzastikAya, jIva ane pudgalAstikAya. (1) rohiNI namanA pAMca tArA che, (ra) punarvasu, (3) hasta, (4) vizAkhaM ane (5) dhaniSThA ei badhAM nAnA pAMca-pAMca tAraNa che. (1) A ratanapabhA pRdhImAM keTalAMka nAskIonI pAMca palyopama sthiti
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5/5 tenIza sAgaropama che. pahelImAM je utkRSTa sthiti kahI te bIjImAM jaghanya jANavI... ema uttarottara kahevuM. pahelImAM jaghanya 10,000 varSa sthiti. devalokamAM utkRSTa sthiti be, sAdhika be, sAta, sAdhika sAta, daza, cauda, sattara, ema sAtamAM sudhI che, pachI kramazaH eka eka sAgaropama vRddhi che. jaghanyA sthiti anukrame - eka, sAdhika eka palyopama, pachI-pachI pUrvanI utkRSTa te jaghanya sthiti che. ema zaiveyaka paryata jANavuM. vAta, suvAta Adi bAra nAmo, sUra Adi bAra nAmo jANavA. samavAya-5-no TIkAsahita anuvAda pUrNa ] 32 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda te ahIM leNyA zabdathI pravarte che. (2) bAhya zarIranA zoSaNa vaDe je karmAyano hetu te bAhya tapa. (3) cittanirodha prAdhAnyathI karmakSayano hetu AtyaMtara tapa. (4) chAAspika-akevalI avasthAmAM thato samuThThAta- sama - ekIbhAvathI, jU - prAbacayI, pAta - nirjaraNa, te samuThThAta. kemake vedanAdi pariNata jIva vedanIyAdi karmanA kAlAMtare anubhava yogya pradezone udIraNA vaDe kheMcI udayamAM lAvI, anubhAva karIne nirjaraNa kare che. arthAt AtmapradezothI baMdhAyela kamane kheve che. ukta samuThThAta vedanAdi bhedathI cha kahyA. (1) vedanA samuddhAta-sAtA vedanIya kamazrIta che. (2) kaSAya samuThThAta-kaSAya cAritra mohanIya kamazrIta che. (3) mAraNAMtika samudhdhA-aMtarmuhUrta zeSAyukamazrIta che. vaikriya-raujasa-AhAka samudyAta zarIranAma kamazrIta che. temAM vedanA samuThThAta vaDe vyApta jIva vedanIya karma pudgalone neve che. kaSAya samudyAta vaDe vyApta jIva kapAya pudgalone, mAraNAMtika samuddhAta vaDe AyuSyakarma pudgalone kherave che. vaikiya samuThThAtamAM Atmapadezone zarIrathI bahAra kADhIne zarIra jeTalI uMcAI-jADAI hoya teTalA pramANamAM ane laMbAImAM saMkhyAtA yojana pramANa daMDa banAvIne pUrve bAMdhela vaikriya zarIra nAmakarmanA pudgalone yathA sthala kherave che. e rIte bAkInA kahevA. artha - sAmAnyathI jenuM svarUpa na kahI zakAya evA zabdAdinuM. matha - prathama, vyaMjanAvagraha pachI turaMta a4UT - jANavuM te arthAvagraha. te nizcayathI eka samayano, vyavahAzmI asaMkhya samayano hoya che. te cha bhede che - zrotrAdi pAMca Indriyo ane mana vaDe utpanna samavAya-6-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] samavAya-6 che. saMga-6 - :- - X - X = (1) vezyAo che kahI kRSNa, nIla, kapota, teje, padma, zukalatezyA. (2) avanikAya cha che - pRthvI, adhu, te, vAyu, vanaspati, kasa-kAya. (3) bAhya tapa cha bhede che - anazana, uNodarI, vRtisaMkSepa, rasatyAga, kAyakaveza, saMlInatA. (4) ajIMtara tapa cha bhede che - prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dayAna, utsarga. (5) chAzasthika samudyAto cha che - vedanA, kaSAya, mAraNAMtika, vaikriya, taijasa, AhAraka-samughAta (6) athavagraha cha bhede kaho - zrotra, cakSu, alNa, jillA sparza, no-Indriya thavigraha. kRtikA nakSatranA cha tArA che, AzleSA nattranA chatArA che. (1) A ratanapabhA pRthvImAM keTalAka nArakonI cha palyopama sthiti che, () trIjI pratImAM keTalAka nAkonI sthiti cha sAgaropama che. (3) keTalAka asukumAra devonI sthiti che palyopama che. (4) saudharma-IzAna karbhe keTalAMka devonI sthiti cha palyopama che. (5) sanatakumAramAhendra kahyuM keTalAka devonI sthiti cha sAgaropama che. (6) tyAM je deze svayaMbhU, svayaMbhUramaNa, ghoSa, sughoSa, mahAghoSa, kRSTighoSa, vIra, sudhIra, vIragata, vIrazreNika, vIrAvad, vIrapabha, vIrakAMta, vIravaNa, vIralekSa, vIradadja, vIrazRMga, vIrazISTa, vIrakUDa, vIrottarAvartasaka nAme vimAnamAM deva thAya tenI utkRSTa sthiti cha sAgara che. te devo cha amAse Ana-wANa ucchavAsa-niHzvAsa le che. temane 6ooo varSe AhAre thAya che. evA koIka bhavasiddhika jIvo che jeo cha bhava grahaNa karIne siddha thaze yAvat sarva duHkhano aMta karaze. vivecana-6 : sUtro sugama che. vizeSa e - lezyA, jIvanikAya, tapa Adi cha sUtro, nAmanA be, sthitinA cha, upavAsAdinA traNa sUbo che. (1) lesyA-kRNAdi dravyanA sAmIyathI sphaTika jevo nirmaLa Ama pariNAma @ samavAya-7 ) * sUtra-8 : (1) sAta bhayasthAno che - Ihalokabhaya, paralokabhaya, AdAnabhaya, akasmAtabhaya, AjIvikAbhaya, maraNabhaya, azlokabhaya. (2) samudyata sAta che - vedanA, kaSAya, mAraNAMtika, vaizvi , saijasa, AhAraka, kevalI. (3) zramaNa bhagavaMta mahAvIra sAta hAtha uMcA hatA. (4) A jaMbUdvIpa dvIpamAM sAta varSadhara parvato che - kSullahimavaMta, mahAhimavaMta, niSadha, nIlavaMta kamI, zikharI, mera (5) A jaMbudvIpa hIpamAM sAta varSa kSetro che - bharata, haimavata, harivarSa, mahAvideha, ramaka, airaNacavata, airavatA (6) mohanIya karma kSINa thayuM che evA bhagavaMtane mohanIya sivAya sAta kamane veda che. maghA nakSatranA sAta tArA che, kRtikAdi sAta nakSatro pUrvadvArika che. [pAThAMtarathI abhijitu Adi sAta nakSatro kahevA.) maghAdi sAta dakSiNadvArika. anurAdhAdi sAta pazcimadvAski, dhaniSThAdi sAta uttaradvArika che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ja samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda A ranapabhA pravImAM keTalAka nAkonI sthiti sAta palyopama che, bIjI pujInA nAkonI utkaTa jiti sAta sAgaropama che. corI chupInA nAkonI janya sthiti sAta sAgaropama che. keTalAka asukumara devonI sthiti sAta palyopama che. saudharma-IzAna kalAnA keTalAka devonI sthiti sAta palyopama che. sanakumAra kahyuM keTalAka devonI utkRSTa sthiti sAva sAgaropama che. mAhendra kalpa devonI utkRSTa sAta sAgaropama sthiti che. bahAloka kahyuM keTalAka devonI sthiti sAdhika sAta sAgaropama che. je devo sama, samapabha, mahApabha, prabhAsa, bhAsura, vimala, kaMcanakUTa, sanakumArAvatuMsaka vimAne deva thAya che tenI sthiti sAta sAgaropama che. te devo sAta amAse Ana-prANa ucchavAsa-niHzvAsa le che. temane oooo varSe AhANa thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo sAta bhavane grahaNa karIne siddha thaze yAvat sarva duHkhono aMta karo. * vivecana-7 ? bo sugama che. vizeSa e - bhaya, samudgAtAdi cha sUtro che, pAMca nakSatranA, nava sthitinA ane upavAsAdinA traNa sUko che (1) saMtiyathI thAya te Ikloka bhaya, (2) vinatiyathI thAya te pasvokabhaya, (3) dravya AzrIta te AdAnabhaya, (4) bAhya nimitta vinA svavikAthI thAya te akasmAtamaya, bAkInA traNa sugama che. vizeSa e ke - avoka eTale apakIrti... samudghAto pUrve kahyA che. vizeSa-kevali samuThThAta vedanIya-nAma-gotra kamazrita che. tri - lAMbI AMgaLIvALo hAtha. te urva uccatva levuM, tiI uccatva nahIM. abhijitAdi sAta nakSatromAM pUrva dizAmAM jatA zubha thAya che. e rIte azvinI Adi sAta dakSiNadvArika, puSyAdi sAta pazcimadvArika che svAti Adi sAta uttaradvAki che, paNa ahIM matAMtarane AzrIne kRtikAdi sAta-sAta nakSatro pUvadidvArika kahA che. caMdrapajJaptimAM to bahatara mato dazavyiA che... sthitirgamAM ATha vimAnonA nAma che. | samavAya-7-TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-8 che * sUga-8 : (1) ATha madasthAno kahyA - jAtimada, kulamada, balamada, mada, tapamada, kRtamada, lAbhamada, maisamida. () ATha pavana mAdo che - laya-bhASAeSaNA-AdAna mAMDa mAga nikSepaNA-uracAra prasavaNa khela jala siMdhANa pAriSThApanikA samiti, mana-vacana-kAyamurti () vANavyaMtara devonA caityavRkSo ATha yojana utd uMcA che. (4) jaMbU-sudanA ATha yojana utd UMcuM che. (5) garuDAvAsarUpa kUTa zAbhalI vRkSa ATha yojana paMcu che. (6) bhUdvIpanI jagatI ATha yojana ud UMcI che. () kevalI mughAta ATha samayano che. - pahelA samaye deDa kare, bIjA samaye kapATa kare, nIja samaye maMtha kare, cotha samaye maMthanA AMtarAo pUre, pAMcamAM samaye maMthanA ataya saMhare chaThe samaye maMthane saMhare sAtamA samaye kapATane saMhare, AThamA samaye daMDane saMhare harI AtmA zarIrazya thAya. (8) puruSAdAnIya pArtha ahaMtane ATha gaNo, ATha gaNadharo hatA. te A pramANe * sUga-9 ? zubha, zubhaghoSa, vaziSTha, bahAcAra, soma, thIyara, vIrabhadra, yaza, * sUtra-10 : ATha nAmo caMdranI sAthe pramaI yoga cheDe che. te A - kRtikA, rohiNI, punarvasu maghA, citra, vizAkhA, anurAdhA, jyeSThA. A ranapabhA prajInA keTalAka nAkonI ATha palyopama sthiti che. cothI pRthvImAM keTalAka nArakonI ATha sAgaropama spiti che. asurakumAra devomAM keTalAkanI ATha palyopama sthiti che. saudharma-IzAna karbhe keTalAMka devonI sthiti ATha palyopama che. vahAloka kathe keTalAka devonI ATha sAgaropama sthiti che. je devo arci, arcimAli, vairocana, prazaMkara caMdrAbha, sUyabhi, supatiSThAbha, agicAbha, riTAbha, aruNAbha, aruNottarAvatuMsaka vimAne deva thayela devonI sthiti ATha sagaroma che.. te devo aATha amAsAMte Ana-prANa ucchavAsa-niHanya le che. teone 8000 varSe AhArecchA thAya che. koI bhavasiddhika jIvo ATha bhavane grahaNa karIne siddha thaze, buddha thaze, yAvatu sarva du:khAMta karaze. * vivecana-8 thI 10 : sUtra sugama che. vizeSa e - madasthAna * x* Adi nakSatra paryanta nava sUtro che. sthitiaka cha ane ucchavAsAdi traNa sUbo che. mada-abhimAnanA Azrayo te mada0Ano. * x * jAti vaDe je mada kaQo te jAtimada, e rIte bIjA sthAno che. athavA madanA bhedo te madasthAna. *x* pravayana 8i/3]
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8/8 thI 10 dvAdazAMga ke teno AdhAra saMgha, tenI mAtA te pravacanamAtA-isimiti Adi che. kemake tene AzrIne ja dvAdazAMgI sAkSAtkSaNe ke prasaMgopAta varte che arthAt jenAthI je pravarte tene AzrIne mAtAnI kalpanA che. saMgha pakSe - jema bALaka mAtAne choDyA vinA ja AtmA lAbha pAme, tema saMgha paNa mAtAne na mUkIne saMghapaNAne pAme anyathA nahIM, tethI Isamiti Adine pravacana mAtA kahe che. 35 vyaMtara devonA caityavRkSo temanA nagaromAM sudharmAdi sabhAnI pAse maNipIThikA upara sarva ratnamaya, chatra-cAmara-dhvajAdithI alaMkRta hoya che. tene be zlokothI jANavA - caityavRkSomAM pizAconuM kalaMba, yakSonuM vaDa, bhUtonuM tulasI, rAkSasonuM kaMDaka, kinnaronuM azoka, kiMpuruSanuM caMpaka, bhujaMganuM nAga ane gaMdharvonuM tubaru che... uttarakurumAM pRthvipariNAma jaMbU sudarzanA vRkSa che... e rIte devakurumAM kUTazAlmalI vRkSavizeSa che. tyAM garuDa jAtiya veNudevano AvAsa che... jagatI jaMbUdvIpanagaranA killA jevI pALa che. puruSo madhye Adeya evA trevIzamAM tIrthaMkara pArzva arhane ATha gaNa-samAna vAcanA-kriyAvALo sAdhu samudAya hato. ATha gaNadharo-te nAmanA sUrio hatA. A pramANa-ATha saMkhyA sthAnAMga, paryuSaNA kalpamAM dekhAya che, Avazyaka sUtramAM - x - pArzvanAthanA daza gaNa ane gaNadharo kahyA. be gaNadharo alpAyu Adi kAraNe avivakSita jANavA. zubha Adi ATha che. ATha nakSatro caMdra sAthe pramardra - caMdra temanI madhye thaIne gati kare che. evA prakAranA yogane kare che. lokazrI graMthamAM kahyuM che punarvasu, rohiNI, citrA, maghA, jyeSThA, anurAdhA, kRtikA, vizAkhA A ATha nakSatro ubhayayogavALA che. caMdranI uttara-dakSiNa dizAe saMbaMdha pAme che. kadAcit caMdra vaDe bhedane paNa pAme che. - X - samavAya-8-TIkAsahita anuvAda pUrNa - 36 samavAya-9 -- * - * -- samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda - sUtra-11 : brahmacarya guptio nava kahI che (1) strI, pazu, napuMsaka saMta zayyA-Asanane na seve, (ra) rumI kathA na kahe, (3) strI samUhane na seve. (4) strIonI manohara, manorama Indriyone jonAra ane dhyAna karanAra na thAya, (5) praNItarasa bhojI na thAya, (6) ati mAtrAe pAna-bhojana na kare, (7) pUrvarata-pUrvakrIDita strInuM smaraNa na kare. (8) zabda-5-gaMdha-rasa-sparza ane zlAdhAno anusaranAra na thAya. (9) zAtAmukha pratibaddha na thAya. brahmacaryanI aguptio paNa nava kahI che - strI, pazu, napuMsaka saMsakta zayyA-Asanane seve yAvat zAtA-sukha pratibaddha thAya. * sUtra-12 : zastrapariA, lokavijaya, zItoSNIya, samyakatva, yAvaMtI, ta, vimohAyaNa, upadhAnazruta ane mahAparitA A nava baMbhora adhyayana che. * sUtra-13 : - puruSAdAnIya pArzvaarhat nava hAtha urdhva uccatvathI hatA. abhijit nakSatra sAdhika nava muhUrta caMdra sAthe yoga kare che. abhijitAdi nava nakSatro caMdra sAthe uttarathI yogane pAme che. te - abhijita, zravaNa yAvat bharaNI... A ratnaprabhA pRthvInA bahumaramaNIya bhUmibhAgathI 900 yojana urdhva-uparanA bhAge tArAo cArane care che. jaMbUdvIpa dvIpamAM nava yojananA matsyo pravezyA hatA-che-haze. vijayadvAranI eka-eka bAhAne vize nava nava bhauma che. vANavyaMtara devonI sudharmAMsabhA nava yojana urdhva uMcI che.. darzanAvaraNIya karmanI nava uttara pravRttio che - nidrA, pracalA, nidrAnidrA, pralayalA, thiNaddhi, catudarzanAvaraNa, acakSurdazanAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa, kaivaladarzanAvaraNa. A ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nAkIonI nava palyopamanI sthiti che, cothI nArakImAM keTalAka nArakInI sthiti nava sAgaropama che. keTalAka asukumAronI nava palyopama sthiti che. saudharma-IzAna kalpe keTalAka devonI sthiti nava palyopama che. brahmalokakalpamAM keTalAka devonI sthiti nava sAgaropama che. je devo pakSma, supama, padmAvata, padmaprabha, padmakAMta, padmavarNa, padmalezya, padmadhvaja, pakSmazRMga, pakSmaziSTa, paznakUTa, paznottarAvataMsaka, sUrya, susUrya, sUryAvarta, sUpabha sUryakAMta, sUryavarNa, sUryalakSya, sUryadhvaja, sUryazRMga, sUryaziSTa, sUryakUTa, sUryottarAvatAka, ruci, rucirAvata, rucipabha, rucikAMta, ruciravaNa, ruciralezya, ruciradhvaja, rucirasmRga, ruciraziSTa, rucirUTa, rucirotarAvataMka vimAne deva thayelAnI nava sAgaropamanI sthiti che. te devo nava ardhamAsAMte Ana-prANa ucchvAsa-niHzvAsa le che, te devone
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9/11 thI 3 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda @oo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhaka jIvo che jeo nava bhava grahaNa karIne siddha thaze cAvatuM sarva duHkhAMta karo. * vivecana-11 thI 3 : sUtra sugama che. vizeSa e - brahmagupti Adi cAra sUtro che. jyotikatA traNa, masyAdi cAra, cityAdinA teTalA ja che. brahmacarya gupti-maithuna virati rakSaNanA upAyo-(1) strI, pazu, napuMsaka vaDe saMsA -vyApta, zayyA ane Asana athavA vasati ane Asanane seve nahIM. (2) strInI kathA na kahe. (3) zrI gaNa-samudAyane sevanA-upAsaka na thAya. () DInA nema, nAsikAdi AkarSaNa karanAra hovAthI manora ane ramaNIyatvathI manorama Indriyone jonAra ane ekAgracitapaNe jonAra na hoya. (5) praNIta rasaghI pracura bhojanane na kare. (6) pAna bhojananuM ati pramANa jema hoya tema sadA AhAra na kare. (3) pUrvanI kIDAne smaraNa na kare, ta - maithuna, strI sAthe krIDA karela. (8) zabdAnupAtI * x* Adi na hoya. kAmane uddIpana karanAra zabdAdi, potAnI prazaMsAne anusaranAra. (9) sAta vedanIya karmathI prApta sukhanA pratibaMdhavALo na hoya. Ama kahIne prathama sukhano nAza na kahyo. * * * * * kuzala anuSThAna te bahArya, tene pratipAdaka adhyayana. te paNa bahAcarya kahevAya, te AcArAMgamAM prathama zrutaskaMdhamAM kahelA che. abhijita na sAdhika nava muhUrNa caMdranI sAthe yoga kare che. * x - abhijitAdi nava no caMdranI uttara dizAe saMbaMdha kare che, eTale ke uttara dizA sthita te nAbo dakSiNa sthita caMdra sAthe yoga kare che. atyaMta sama bhAga te bahusama kahevAya, tevI ja ramaNIya evA bhUmibhAga thakI eTale ke parvata athavA naka apekSAe nahIM, paNa ATha rUcakanI apekSAe che. vahANa - aMtara karIne, vitha * upara rahela, tArApa - tArAnI jAti, dhIra * bhramaNa... nava yojana lAMbA ja matsyo jaMbUdvIpamAM praveze che. jo ke lavaNasamudramAM 500 yojana lAMbA masyo saMbhave che. to paNa nadInA mukhamAM gatInA chedanI yogyatAthI Ama kahyuM che. athavA A loka svabhAva che... jaMbUdvIpamAM pUrva dizAmAM rahela vijayadvAnI eka eka bAhAe bhUmica nagaro ke camate viziSTa sthAno che... vyaMtaronI sudhamasimA nava yojana uMcI che... pama Adi * x * vimAno che. samavAya-9-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa che samavAya-10 che. sUp-14 - - * - * - daza bheda zamaNadhama kaho - jJAMti, mukti AjIva, mAIla, lAghava, satya, saMyama, tapa, tyAga, bahAcavAsa... citta samAdhi sthAno daza kA - (1) sarva dharma jANavAne pUrve samunna dharmaciMtA utpanna thavI. () svaMda zani pUrve asamunna hoya te unna thAya, yathAtathya vana juo. (3) pUrve samuux saMjJIjJAna utpanna thatAM pUrvabhavanuM smaraNa thAya. (4) pUrve samux devadani utpanna thatAM divya-devaddhi, devahuti, devAnubhAva jue. (5) pUrve asamuws avadhijJAna upadi avadhi vaDe lokane jANe. (6) pUrve samuvy rAdhidani upajatA tenA vaDe lokane jue che. (0) pUrve asamuum mana:paryavAna upajatA manogata bhAvane jANe. (8) asamuux kevalajJAna upajadi sarva lokane jANe. (6) pUrve asamuux kevaladana upajadi savalokane jue. (10) sarva duHkhanA kSaya mATe kevalimaraNe maraNa pAme. [siddha thAya meru parvatano virkabha mUlamAM 10,000 yojana che... ariSTanemi ahaMtu daza dhanuSa uMcA hatA... kRNa vAsudeva daza ghanuSa uMcA hatA. rAma baladeva daza dhanuSa uMcA hatA.. daza nato jJAnavRddhikara che * sUtra-15 ?mRgazIrSa, AdrI, puSya, praNa pUva, mUla, AzleSA, hasta, uia. - sUra-16,17 : [16] akarma bhUmimAM manuSyone upabhogane mATe dazavidha vRkSo upasthita che, te A - [1] mattAMgaka, bhRga, kuTitAMga, dIpazikha, jyoti, citrAMga, >>irasa, marcaMga, gehAkAra, anana. * sUtra-18 : A ratanapabhA pRdImAM keTalAka nairayikonI janya 10,000 varSa sthiti che..rApabhAmAM keTaaka airayikonI daza palyopama sthiti che. yogI narakamAM daza lAkha nakAvAsa che.. corI pravImAM nAskonI utkRSTa sthiti daza sAgaropama che.. pAMcamI narakamAM nAkonI jaghanya sthiti daza sAgaropama che.. asukumAronI jaghanya sthiti 10,000 varSa che.. surendra sivAyanA bhavanapati devonI jaghanya sthiti 10,000 varSa che. keTalAka asurakumAronI sthiti daza palyopama che. bAdara vanaspatikAyanI utkRSTa sthiti 10,000 varSa che. vANavyaMtaronI jAnya sthiti 10,000 varSa che. saudharma-IzAna kahyuM keTalAMka devonI sthiti daza palyopama che.. vahAloka kaltha devonI utkRSTa sthiti daza sAgaropama che. lAMtaka kalpe devonI jaghanya sthiti daza sAgaropama che. je devo ghoSa, sughoSa, mahAghoSa, naMdighoSa, suvara, manorama, ramya, samyaka, maNIya, maMgalAvata, bahalokAvartasaka vimAne deva thayA hoya, temanI utkRSTa sthiti daza sAgaropama che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/14 thI 18 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda te devo daza adhamAse Ana-urNa ucchavAsa-niHzvAsa le che. te devone 10,000 varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo daza bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-nsaIdukhAMtakara thaze. * vivecana-14 thI 18 : subodha che, to paNa kaMIka kahIe - ahIM 25 sUtro che. temAM (1) lAghavadravyathI alA upadhi ane bhAvathI gaurava tyAga. sarva saMgono tyAga athavA saMvinA ane manojJa sAdhune dAna tathA brAhmacarya vaDe je rahevuM te brahmacaryavAsa. (2) dhira * mananI maerfdha - samAdhAna, prazAMtatA teno sthAno-bhedo te cita samAdhi sthAno. temAM dhama-jIvAdi dravyono upayoga, utpatti Adi svabhAvo, temano vicAra athavA sarvajJa bhASita zratayAtriAtmaka dharma hariharAdi kathita dharmathI uttama che, ema vicAravuM te dharmaciMtA. che - kalyANabhAgI, te sAdhune pUrve anAdi atIta kALamAM na utpanna thayela dharmaciMtA utpanna thAya, to apAI pudgala parAvartAmAM tenuM avazya kalyANa thAya. - x - zA mATe A dharmaciMtA utpanna thAya ? samagra dharma-jIvAdi dravya svabhAva, upayoga, utpAdAdi ke kRtAdirUpa dharmane jJa parijJA vaDe jANIne pratyAkhyAna parijJAthI thAya karmane tyAga karavAne mATe arthAt dharmanA jJAnanA kAraNabhUta dharmaciMtA thAya che. A dharmaciMtA ukta samAdhinuM uktalakSaNa sthAna te paheluM sthAna. nidrAdhInane vikalA jJAnanuM darzana-saMvedana te svapnadarzana che. AvuM kalyANa prApti sucaka pUrve anutpa svAnadarzana utpanna thAya che jema bhagavaMta mahAvIrane asthika gAme zUlapANI yakSe karela upasargane aMte joyela. AvuM svapnadarzana kema thAya ? je prakAre satya hoya te prakAre sarvathA nirbhabhicAra govA te svAnaphaLane jovAjANavAne, avazya thanAra mukti Adi zubha svapnaphaLane jovA mATe sAdhune svapnadarzana thAya. kyAMka junA pATha che. junAga - satya ane avazya thanAra. suthAra - sugatine jovA-jANavAne. suzAra - thanAra zubhArthane anubhavavAne, kalyANasUcaka satya svapna darzanathI citasamAdhi thAya te bIjuM. saMjJAna eTale saMjJA. jo ke te hetuvAda-dRSTivAda-dIrdhakAlika upadeza bhedanI anukrame vikalendriya-samyagdaSTi-samanakane hovAthI traNa bede che. to paNa ahIM dIrdhakAlikopadeza saMjJA grAhya che. te jene che te saMjJI-samanaka che. te saMjJInuM jJAna te saMjJIjJAna. adhikRta sUtramAM bIjI rIte na ghaTI zake tevI jAti smaraNa jJAna ja levuM. te pUrve utpanna na thayeluM sAdhune utpanna thAya. zA mATe ? pUrvabhavone smaraNa karavA mATe. pUrva bhava maraNacI saMvega thatAM samAdhi upaje te trIjI. pUrve anutpanna devadarzana thAya. devo tenA guNIvathI darzana de che. tenuM phaLa zuM? divya devaddhi-uttama parivArAdikSa, devadhati-viziSTa zarIAmaraNAdi dIti. devAnubhAvauttama IMDicakaraNAdi prabhAva jovA mATe. A sarva dekhADavAne. devadarzanathI AgamanA coMmAM deDha zraddhA ane dharmanuM bahumAna thatAM cittasamAdhi thavI te cothuM sthAna. pUrve anutpanna avadhijJAna utpanna thAya. niyata dravya, ga, kALa, bhAvarUpa avadhi-maryAdAthI lokane jANavA mATe. vaLI viziSTa jJAnathI cittanI samAdhi thAya te pAMcamuM... avadhidarzana karyuM. pUrve anutpaNa mana:paryavajJAna thAya. zA mATe ? aDhIdvIpa, be samudramAM rahelA pati saMjJI paMcendriya jIvonA manogata bhAvone jANavA mATe. mananA jJAna mATe. A sAtamuM sthAna jANavuM. pUrve anutpanna kevaLajJAna utpanna thAya. zA mATe ? tenA vaDe paripUrNa jovAyA te loka-lokAloka svarUpane jANavAne. kevaLajJAna citasamAdhino bheda hovAthI cita samAdhinuM sthAna che. kevalIne mana hotuM nathI, tethI citta eTale caitanya te AThamuM... kevaladarzana navamuM. kevalI maraNa kare. zA mATe ? sarva du:khanA nAza mATe. A kevalI maraNa sarva sthAnomAM uttama samAdhi sthAna che, e dazamuM che. (3) akarmabhUmi-bhogabhUmimAM utpanna manuSyone daza prakAranA kalAvRkSo upabhogapaNAne prApta thayA che. temAM mastAMga-madhanA kAraNabhUta che. bhRgAMga-vAsaNa Ape che, buTitAMga-nUyaga Ape che, dIpazIkha-pradIpanuM kArya kare che, jyoti-agninuM kArya kare che, citrAMga-pupa Ape che, cikarasa-bhojana Ape che. mayaMga-AbharaNa Ape che, gehAkAra-bhavanapaNAthI upakAra kare che, anagnatva-vA sahitapaNAnuM kAraNa che. ghoSa Adi agyAra vimAnanAM nAmo che. samavAya-10-no muni dIparatnasAgare karela TIkA sahitano anuvAda pUrNa
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11/16 che samavAya-11 che. * sugama ; X -- -- (1) upAsaka pratima-11-kahI-danizrAvaka, kRtavatakamAM, kRtasAmAyika, pauSadhopavAsa tatpara divase brahamacArI ane be parimANakRta, divase ane e paNa bahAcA, nAnarahita, prakAzamAM bhojanakatAM, kAchaDI na mAranAra, sacitta tyAgI, bhalyAgI, perAlyANI, uddiSTabhakata tyAgI, jamawbhUta * * * () lokAMtarI abAdhA vaDe 111 yojane jyotika kahan. a) jaMbUdvIpa dvIpamAM meru parvatanI 11ma yojane jyotiSa caka cAra care che. (4) zramaNa bhagavata mahAvIrane 11 gaNadharo hatA. te A - IndrabhUti, anibhUti, vAyubhUti, vyakata, sudhamAM, maMDita mauryaputra, arkApita, acalabhAtA, metArya, prabhAsa. (5) mUla nAjhanA 11-tArAo che, (6) nIcenA traNa paiveyakamAM devonA 111-vimAno che. () meru parvata upara pRvItalathI uMcAI 11 bhAga parihIna uttathI che... (1) A ratanapabhA pRvImAM keTalAka nAkonI 11-palyopama sthiti che, () pAMcamI vRdhImAM keTalAka nAkonI 11-sAgaropama sthiti che. () keTalAka asurakumAronI sthiti-11-palyopama che, (4) saudharma-IzAna kalpa keTalAka devonI sthiti-11-palyopama che. (5) lAMtaka kahyuM keTalAka devonI uiti-11-sAgaropama che. (6) je devo brahma, subhA, brahmAd, brahmapabha, bahAkAMta, zahavAmAM, jAlezva, bahAdhvaja lahAkRSTa, bahamaNUka bahmottarasavataMsaka vimAne deva thAya, temanI 11-sAgaropama sthiti che. te devo 11-mAsAMte Ana-prANa ucchavAsa-niHzvAsa le che. temane 11,ooo varSe AhArechA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 11-bhavone grahaNa karI siddha-bhuddha-mukata-parinivRtta thaI sarve du:khono aMta karo. * vivecana-19 : artha sugama che. vizeSa A - pratimAdi arcanA sAta ane sthiti AdinA nava sUtro che. temAM sAghanI je upAsanA-sevA kare te upAsaka-zrAvaka, temanI pratimAne abhigraha te upAsaka pratimA. temAM darzana-samyakatva, tene svIkAranAra zrAvaka te darzanazrAvaka, * * pratimA ane pratibhAvAnA abheda upacAracI pratimAvAno nirdeza che. e rIte pachInA badhA padomAM jANavuM. bhAvArya A che - aNuvratAdi vrata hita je zaMkAdi zacirahita evA mAma samyagdarzanano svIkAra te pahelI pratimA.. jeNe aNuvratAdinuM zravaNa karyuM che - jJAna IcchA ane svIkAra karma karyuM che jeNe, te samakita pAmelA zrAvaka te kRtajJatakamaaNuvratAdi dhAraNa karanAra te bIjI pratimA. sAmAyika-sAvadha yoga tyAga, tivadha yoganuM sevana jeNe dezathI karyuM che, te 'sAmAyikata' kahevAya * * * A rIte pauSadhavata na svIkArIne samyakatva-vaMta samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda yukata evo zrAvaka pratidina ubhayasaMdhyA traNa mAsa sAmAyika karyuM te trIjI pratimA.. kuzaladharmanI paSTi ane AhAratyAgAdike dhAraNa kare te pauSagha. pauSadha vaDe upavasataeka ahorama rahevuM te athavA pauSadha-aSTamI Adi parvaticimAM upavAsa tene pauSadhopavAsa kahe che. A mAtra vyutpatti kahI, pravRttithI AhAra, zarIra sakAra, abrahma, jApAno tyAga che. AvA pauSadhopavAsamAM Asakata ''pauSadhopavAsatira* A cothI pratimA che. temAM AThama, caudasa, pUnama, amAse AhAra pauSadhAdi cAra prakAranA pauSadhano svIkAra, cAra mAsa paryakta kare che. pAMcamI pratimAmAM aSTamI Adi parvomAM ekasagikI pratimA kare. A arthavALuM sUga adhikRta sUtra pustakomAM dekhAtuM nathI, upAsakadazAdimAM dekhAya che, tene AghAre A artha kahyo che. parva sivAyanI bIjI ticiomAM divase brahmacArI rahe, satrimAM strIonuM ke temanA bhogonuM pramANa jeNe karyuM hoya te parimANakRta kahevAya - aca * darzana, vrata, sAmAyika, pavatithie pauSadha sahita zrAvaka pAMca mAsa sudhI parvatithimAM ekarAgikI pratimA dhAraNa kare ane zeSa tithimAM divase brahmacArI rahI samie maithuna parimANa kare, nAna na kare, kachoTo na mAre, ema karavAthI pAMcamI pratimA thAya - ukta vyAkhyAne jaNAvato eka-thoka paNa vRttikAre mUkela che. divase ane rAtre paNa brahmacArI, snAnarahita. kavayitu pATha che * manars - rAtrimAM bhojana na kare, vicAruM divasanA pragaTa prakAzamAM, rAtre nahIM, divase paNa apakAzapadeze bhojana na kare te vikaTabhojI che. marina * dhotIne kaccha na bAMdhe. A chaThI pratimA che. pUrvokta pAMce pratimAnA anuSThAna sahita cha mAsa sudhI, brahmacArI rahI ane ArAdhe. sayita AhAranA svarUpAdi jANavA thakI tyAga kare te zrAvaka samitAhAra parijJAna che. A sAtamI pratimA. pUrvokta cha e pratimAnA anuSThAna sahita sAtamAsA sudhI prAsuka AhAra thakI AnuM ArAdhana thAya. AraMbha-pRthivyAdi upamaIna lakSaNa, jANIne taje te Abha parijJAta che. A AThamI pratimA, pUrvokta sAte pratimA sahita AraMbha varjana karyuM.. preya-AbhakAryamAM presvA yogyane jANIne taje te pregaparijJAta zrAvaka ane navamI pratimA che. pUrvokta sarve anuSThAna sahita zrAvaka nava mAsa sudhI bIjA pAse AraMbha na karAve... uddiSTa-pratimA vAhaka zrAvakane uddezIne kala odanAdi te uddiSTa bhakta. te jANIne taje te udiSTa bhakta-parijJAta pratimA. pUrvokta nave sahita daza mAsa sudhI AghAkama bhojanano tyAga kare, aAvI muMDana karAve ke zikhAvALo rahe, koI kaMI gharano vRtAMta pUche tyAre jANato hoya to 'huM jANuM chuM' kahe, na jANato hoya to 'ANato nathI' ema kahe. A rIte daza mAsa sudhI utkRSTapaNe vicare te dazamI pratimA. zramaNa-nici, tenuM anuSThAna karavAthI te sAdhatulya kahevAya. * x* Avo sAdhutulya zrAvaka, he AyuSyamAna zramaNa ! agyAramI pratimA dhAka che, ema
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11/19 sudharmAsvAmIe jaMbusvAmIne saMbodhIne kahyuM - arthAt - pUrvokta sarve guNe sahita, astrAthI muMDana kare ke loca kare, sAdhuveSa dhAraNa kare, isamiti Adi sAdhu dharmane pALe, bhikSArthe gRhasthakuLamAM praveze tyAre "pratimA pratipanna zrAvakane (mane) bhikSA Apo.'' ema bole. koI pUche - "tuM koNa che ?" kahe ke - ''huM pratimA pratipanna zrAvaka chuM.'' A rIte 11-mAsa sudhI kare te agyAramI pratimA che. - - pustakAMtaramAM vAcanA - - 43 (1) darzana zrAvaka, (2) kRtavatakamAM, (3) kRta sAmAyika, (4) pauSadhopavAsa nita, (5) rAtribhakta parijJAta, (6) sacita parijJAta, (7) divA brahmacArI ro parimANakRta, (8) divase ane rAtre paNa brahmacArI-snAnarahita-keza roma nakha na utAre, (9) AraMbha parijJAta-preSaNa parijJAta, (10) uddiSTabhaktavarjaka, (11) zramaNabhUta - X - kvacitta (9) AraMbhaparijJAta (10), peyyAraMbha parijJAta ane (11) uddiSTabhaktavarjaka zramaNabhUta kahI che. jaMbudvIpa dvIpamAM meru parvatathI 1121 adhika yojana aMtare jyotiSu cakra cAra - paribhramaNa, kSati - kare che. - x - lokAMtathI 1111 yojana bAdhArahita-aMtare karIne jyotiSu cakra paryanta kahyo che. A vAMcanAMtara vyAkhyA che. kahyuM che - 1121 ane 1111 yojana meru ane alokanI abAdhAe jyotiSu cakra cAra sare che ane raheluM che. adhikRt vAcanAmAM A hamaNAM vyAkhyAna karela be AlAvA ulaTA paNa dekhAya che. - 4 - 111 vimAna hoya che ema jANIne eTale bhagavaMte tathA bIjA kevalIoe kahyuM che, evuM sudharmAsvAmInuM vacana che. merunA bhUtalathI AraMbhI zikharanA uparanA bhAga sudhI vikhaMbha apekSAe aMgulAdinA 11-11mA bhAge hAni pAmato upara-upara che. ahIM ema kahe che - meru parvatano vikhaMbha bhUmitale 10,000 yojana che, tyAMthI eka aMgula uMce jatA teno 11mo bhAga ocho thAya che. e rIte gaNatAM 11 aMgula uMce jatA eka AMgaLa ghaTe che. A nyAye 11-yojana jatAM eka yojana ghaTe che. e rIte 11,000 yojane 1000 yojana ghaTe che ane 99000 yojane 9000 yojana ghaTe che. tethI zikhare 1000 yojana vikhaMbha rahe che. ityAdi - x - brahma Adi bAra vimAno che. samavAya-11-no TIkAsahita anuvAda pUrNa 44 samavAya-12 3 -- * -- * -- samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda - sUtra-20 : bAra bhikSu pratimAo kahI che mAsikI bhikSupratimA, be mAsanI bhikSupatimA, traNa mAsanI bhikSupatimA, caumAsI bhikSupatimA, paMcamAsI bhikSu pratimA, chamAsI bhikSupatimA, sattamAsI bhikSupatimA, pahelI sAta rAta-dinanI bhikSupatimA, bIjI sAta rAta-dinanI bhikSupatimA, trIjI sAta rAta-dinanI bhikSupratimA, ahorAtrika bhikSupatimA, ekarAtrikI bhikSupratimA. - sUtra-21,22 : [saMbhoga bAra bhede kahyo -] [2] upadhi, zruta, bhaktapAna, aMjalipagraha, dAna, nikAsa, abhyutthAna... [22] kRtikamakaraNa, vaiyAvacakaraNa, samavasaraNa, saMniSadhA, kathAprabaMdha. * sUtra-23,24 H [23] bhAra AvaviALuM kRtikarma kahyuM che. [24] be ardhanamana, yathAjAta, dvAdazAvarta kRtikarma, cAra zironamana, traNa gupta, be praveza ane eka niSkramaNa [A rIte 25-Avazyaka thAya che.] * sUtra-25 H (1) vijayA rAjadhAnI laMbAI-pahoLAIthI 12,000 yojana kahI che - (2) rAma baladeva 1200 varSanuM sarvayu pALIne devapaNuM pAmyA. (3) meru parvatanI cUlikA viSphabhathI mULamAM 12-yojana che. (4) jaMbudvIpanI vedikA mULamAM vikhuMbhathI 12 yojana che. (5) sarva jaghanya rAtri bAra muhUrtanI che. (6) e ja pramANe divasa paNa jANavo. (7) sathisiddha mahAvimAnathI uparanI stUpanA agra bhAgathI 12-yojana uMce jatA chAt prabhArA pRthvI che. (8) IzauAbhAra pRthvInA bAra nAma kahA che - (9) It, ISat pAmAra, tanu, tanukatara, siddhi, siddhAlaya, mukti, muktAlaya, brahma, brahmAvataMsaka, lokapratipUraNA, lokAgacUlikA. A ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakonI sthiti bAra palyopama che.. pAMcamI pRthvImAM keTalAka nArakonI bAra sAgaropama sthiti che.. keTalAka asukumAronI bAra palyopama sthiti che.. saudharma-IzAna kalpe keTalAka devonI bAra palyopama sthiti che.. lAMtaka kare keTalAka devonI bAra sAgaropama sthiti che. je devo mAhendra, mAhe dhvaja, kaMbu, kaMbugrIva, puMkha, supuMkha, mahApuMkha, kuMDa, supuMDa, mahApuMDa, narendra, narendrakAMta, narendrAvataMsaka vimAne deva thayelAnI sthiti bAra sAgaropama che. te devo bAra ardhamAse Ana-prANa ucchavAsa-niHzvAsa le che. te devone 12,000 varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo bAra bhava vaDe siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra0 thI rapa 45 * vivecana-20 thI 25 : sUNa sugama che. vizeSa - sthiti sUtro pUrve 11 sUtro kahyA che. temAM viziSTa saMhananavALA ane zrutavAn bhikSanI je pratimA-abhigraho te bhiApatimA.. temAM eka mAsathI sAta mAsa sudhInI pratimA uttarottara eka mAsanI vRddhivALI eka eka bhAta-pANInI dati vaDe vRddhivALI jANavI. tathA sAta-sAta samidivasanI traNa pratimAM che. *x - A traNemAM kriyA vaDe taphAvata che. te A - AThamI pratimAmAM cothabhakta tapa, prAmAdinI bahAra rahevuM, uttAna AsanAdi che. navamI pratimAmAM utkaTukAdi Asana e vizeSa che. dazamImAM vIrAsana e vizeSa che. eka ahosagikI agyAramImAM chabhakta tapa che. bAramI ekasagikImAM aTTamabhakata tapa, chelI rAtrie hAtha lAMbA rAkhI, be paga bhegA rAkhI, kAyAne kaMIka namAvI, nirnimeSa rahevuM. saE - ekIbhUta samAna samAcAravALA sAdhunuM bhojana te saMbhoga. te upadhi Adi lakSaNa viSaya bhedathI bAra prakAre che - X - temAM 3ya - vastra, pAtrAdi te sAMbhogika sAdhu bIja sAMbhogika sAthe udgama, utpAdana, eSaNA doSarahita vizuddhane grahaNa kare to zuddha ane azuddha grahe ke prere to prAyazcitta grahaNa kare. A rIte traNa vakhata sudhI prAyazcitta le to saMbhogane lAyaka che, cothI vakhate prAyazcitta levA chatAM visaMbhogane yogya ja che. vaLI visaMbhogika sAthe ke pArthasthAdi sAthe athavA sAdhvI sAthe rahIne nikAraNa zuddha ke azuddha upadhi grahaNa kare ke bIjAne prerIne prAyazcitta grahaNa kare. to paNa traNavAra pachI asaMbhogya thAya. e rIte upadhinuM parikarma ke paribhogakartA mATe jANavuM. kahyuM che ke traNa vakhata AlocanA kare tenuM prAyazcita thAya, pachI to te asaMbhogya ja thAya che. sAMbhogika sAdhu anya sAMbhogika sAdhu kRta bhaNavA Ave tyAre vidhipUrvaka vAyanA, pRcchanAdi kare to te zuddha che, paNa te avidhithI upasaMpanna thayo hoya athavA anupasaMpanna hoya, pAsatyo ke strI hoya, tene vAcanAdi Ape to te teja pramANe traNa vAra pachI asaMbhogya thAya. bhakta-pAnanA viSayamAM upadhi pramANe jANavuM. vizeSa e- tyAM parikarma ane paribhoga kahyA, ahIM bhojana ane dAna kahevA. aMjali pragraha - X-X * hAtha joDavA, arthAt vaMdanAdi. sAMbhogika ke anya sAMbhogika saMvignane vaMdana, aMjali joDavI, kSamA zramaNane namaskAra ema bole, AlocanA-sUtrArtha nimite niSadhA kare te zuddha paNa pArthasthAdine kare to upara mujaba saMbhogya-visaMbhogya jANavA. dAna-sAMbhogika potAnA sAMbhogikane ziSya-gaNa sope athavA ziSyagaNane vaAdi upagrahamAM asamartha hoya to sope. to te zuddha che. paNa nikAraNa visaMbhogika ke pAsasthA ke sAdhvIne sope to pUrvavatu jANavo. nikAcana-chaMdana ke nimaMtraNa, temAM zayyA, upadhi, AhAra vaDe tathA 46 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda ziSyagaNapradAna ane svAdhyAya vaDe sAMbhogika anya sAMbhogikane nimaMtraNa kare to zuddha che. zeSa sarve pUrvavat jANavuM. abhyasthAna-Asana tyAgarUpa, te bIjuM saMbhoga-asaMbhoga sthAna che. temAM pAsatyAdi sAme jo pote abhyathAna kare to asaMbhogya. abhyatthAnanA upalakSaNathI prAgharNaka ke glAnAdi avasthAmAM - huM tamArI zuM vizrAmaNAdi kare ? e rIte prasta svarUpa kiMkarapaNuM kare tathA pAsyAdino dharma joI svadharmathI cuta thAya to pharIthI svadharmamAM ja sthApavo tathA avibhakta-abhedapaNAne karato sAdhu azuddha ane asaMbhogya thAya che. paraMtu A sarve AgamAnusAra kare to te zuddha ane saMbhogya jANavo. kRtikarma-vaMdana, tene karavuM. te vidhithI kare to zuddha anyathA asaMbhogya. teno vidhi A che - je sAdhu vAyu vaDe stabdha zarIrI hovAthI uThavA vageremAM azakta hoya, te akhalitAdi guNayukta evA sUtrano ja mAtra uccAra kare, AvartazironamanAdi je zakti hoya te kare. A rIte azaTha pravRtti karavI e ja vaMdanavidhi che. vaiyAvRtyakaraNa-AhAra-upadhi dAnAdithI, mAtR mATe mAtraka ApavA vagerezI, adhikaraNa doSanA upazamanathI, sahAyadAta ke Teko Apavo che. A viSayamAM saMbhogaasaMbhoga thAya che. samosaraNa-jinezvaranuM snAtra, sthanuM anugamana AdimAM ghaNAM sAdhunuM ekaThuM thavuM te samosaraNa. phonane AzrIne ahIM sarva sAdhune sAdhAraNa avagraha hoya, vasatine AzrIne sAdhAraNa-asAdhAraNa baMne hoya. e rIte upalakSaNathI bIjA paNa avagraho jANavA. te aneka che - varSAvagraha, RtubaddhAvagraha, vRddhavAsAvagraha. A darekanA sAdhAraNa ane pratyekAvagraha be bheda che. temAM je kSetra varNAkabhAdi mATe ekasAthe bhinna gacchavALA be vagere sAdhu anujJAthI grahaNa kare te sAdhAraNa, paNa je mano keTalAka sAdhuoe anujJA laI Azraya karyo te pratyeka. A rIte avagrahamAM hiMsA ane akSaya evA ziSyarUpa sayita ke vAdi acitane grahaNa kare ke anAbhoge gRhitane parata na kare te samanojJa-sAmanojJa kahevAya. tathA prAyazcittavALA-asaMbhogya thAya. pArthasthAdimAM phoma nAnuM hoya to tyAga kare, moTuM hoya to tyAM rahI zake ane sacita ziSyAdine grahaNa kare, to prAyazcittavALA thatAM nathI.- 4 - sAipadhA-Asana vizeSa. te saMbhoga-asaMbhoganuM kAraNa thAya. te A rIte - saMniSadhAmata AcArya niSaghAta sAMbhogika AcArya sAthe zrutaparivartana kare che zuddha paNa amanojJa-pAsatyAdi sAdhvI ke gRhastha sAthe kare to prAyazcittI thAya. tathA akSaniSadhA vinA anuyoga kare ke sAMbhaLe to prAyazcitta (ziSya) Asane besIne sUtrArtha pUche ke aticAra Alove to prAyazcitI thAya. kathA-vAdAdi pAMca prakAre, tenuM je karavuM te kathA prabaMdhana. temAM saMbhogaasaMbhoga thAya che. pAMca prakAre vAda A pramANe - (1) koI matano svIkAra karIne
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 thI 25 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda te matane siddha kaQo, te chalAti rahita satyAnuM anveSaNa karanAra vAda. (2) te ja vAda chaLatati nikAharUpe hoya to jalpa, (3) be pakSamAMthI eka pAne grahaNa karyA hAjara hoya ane bIjA pakSane grahaNa karyAM hAjara na hoya to vitaMDA, (4) cothI prakIrNakayA che te utsarga ke dravyAptika naya kathA che, (5) vidAya kayA - apavAda mArga ke pAyi nayanI che. pahelI traNa kayA sAdhI vinA karavI anyathA prAyazcita. ityAdi * x * te badhAMno vistArArya nizIya bhASyathI jANavo. dvAdazAvarta kRtikarma-vaMdanaka kahyuM. A dvAdazAvatano ja anuvAda karatA bIjA tenI samAna dharmavALA vaMdanone kahevAnuM jaNAve che - avanati - mastaka namAvavuM te. jemAM be vAra avanata hoya te dvayavanata kahevAya. (1) IcchAmi khamAsamaNo bolatA avagraha anujJA levA mATe namana kare. (2) e rIte bIjI vakhata avagraha anujJA mATe namana kare, thayA bara * zramaNa bhavana lakSaNa ja mane ane yoni tikramaNa lakSaNane AzrIne. temAM joharaNa, mukhavIkA, colapaTTa vaDe ja sAdhu thayo hato. be hAthane joDIne ja yonimAMthI nIkaLyo hato. tethI AvA prakAre ja vAMde. athavA ATalI vastu vinA jama na thAya tethI te yAjAta kahevAya che. ttif * vaMdanaka, te bAra AvartavALuM che - x - je viziSTa prakAre kAyoTArUpa che, sAdhujanamAM prasiddha che. afrt - cAra zira [namana) che jemAM che. pahelA praveza kare tyAre kSAmaNAkAle ziNa ane AcArya saMbaMdhI be, pharI nIkaLIne praveza kare tyAre paNa te ja be ema cAra zironamana. tathA-traNa guptithI gupta pAThAMtasthI traNa zraddhA vaDe, supara - jemAM be praveza che te. (1) avagrahanI anujJA laI praveze (2) pharI praveze tyAre. eka vakhata nikramaNa che. je avagraha thakI 'AvasahI' kahIne bahAra nIkaLe. bIjI vakhatano vaMdanamAM bahAra nIkaLavAnuM nathI, pagamAM paDIne ja sUtra samApta karavAnuM che. vijayA rAjaghAnI-jaMbadvIpamAM vijaya nAme pUrvadvArAdhipati, eka palyopamAM sthitika deva che, tenI vijayA rAjadhAnI asaMkhyAtA dvIpa pachI AvatA jaMbUdvIpamAM che... rAma, navamo baladeva, pAMcamA ko devatva pAmyA... sarva jaghanya sabi te uttarAyaNanA chellA ahoramanI satri, te bAra muharta eTale covIza ghaDI che... e pramANe divasa paNa sarva jaghanya bAra muhUrta che, te dakSiNAyanano chello divasa che. mAhendra, mAhendradhvaja Adi tera nAma vimAnonA che. samavAya-12-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-13 che. -ra6 - kiyA sthAno tema kahyA che - adiMDa, anadiMDa, hiMsAdaDa, akasmAtaIDa, daSTivipayami daMDa, mRSAvAda pratyayika, adattAdana pratyayika, AdhyAtmika, mAna pratyayika, mitradveSa pratyayika, mAyA pratyayika, lobha pratyacika ane temanuM Iyapathika [kriyA sthAna saudharma-IzAna kaye vera vimAna padTo che. saudhamavirtaka vimAna dha terasa yojana lAMba-pahoI che.. e rIte IzAnAvartaka paNa jANavuM.. jalacara paMcendriya ticiyonika jIvonI jAti kulakoTi yoni pramukha atirasa lAkha che.. prANAyu pUrvamAM te vastu che.. garbha bukAMtika paMcenidraya tici yonivALAne prayoga tera bhede kahyo che, te A satya manapayoga, mRNA manapayoga, satya-mRSAmanapayoga, asatyA mRSAmanApayoga, satya vacanapayoga, mRSA vacanapayoga, satyamRSA vacanapayoga, asatyAmRSA vacanapayoga, audArika zarIra kAyapayoga, audakimika kAyApayoga, vaikriya zarIra kApayoga, vaikriya-mitra kAyapayoga, kAmaNazarIra kAyapayoga... sUryamaMDala ekasojanamAMthI yojananA ekasaThIyA tera bhAga ochuM karIe teTaluM che. A ratanapabhA pRuImAM keTalAka nArakonI sthiti -palyopamanI che. pAMcamI pRvImAM keTalAka nArakIonI sthiti 13-sAgaropama che. keTalAka asura kumAra devonI sthiti 13-palyopama che.. saudharma-IzAna kaye keTalAMka devonI sthiti 13-palyopama che.. lAMtaka kaye keTalAka devonI sthiti 13-sAgaropama che. je devo vaja, suvai, vajAtad, vajAbha, vajakAMta, vajavaNa, vajalezya, varUpa, vaja zRMga, vajasRSTa, vajakUTa, jorAvartasaka, vaIra, vaIrAd, vaIraprabha, vaIkAMta, vaIravaNa, vaIraleya vaIrarUpa vaIrazRMga, vaIrasRSTa, vaIskUTa, vaIrovarAvavaMsaka, loka, lokAd, lokapabha, lokakAMta, lokavaNa, lokavezya, lokarUpa, lokazRMga, lokasRSTa, lokajUTa lokonarAvartaka vimAnamAM devapaNe thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti tera sAgaropama che. te devo tera daramAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzaiAsa le che, te devone s,ooo varSe AhArechA thAya che. keTalAka bhavasivika jIvo tera mavagrahaNa karIne siddha-buddha-mukata-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. * vivecana 26 ; teramAM sthAna vize kaMIka kahe che - sthiti sUtro pUrve ahIM 8 sUtro che. temAM #aa - kiyA - karmabaMghanA kAraNabhUta ceTa, tenA sthAno-bhedo kahe che -(1) artha - zarIra, svajana, dharmAdi prayojana mATe * traNa sthAvara hiMsA, te arya daMDa, (2) tenAthI viparIta te anarthadaMDa, (3) hiMsAne AzrIne - A vairIoe mArI hiMsA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13/6 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda karelI - kare che ke karaze ema dhArIne je daMDa-vinAza, te hiMsADa. (4) akasmAta-dhAryA vinA anyanA vadha mATe pravRtti karI, anyano vadha thaI javo te akasmAtadaMDa, (5) daSTi-buddhinuM *x * viparyAsapaNuM te dRSTi viparyAsikAmatibhramathI je daMDa-prANivagha te daSTivipayasi daMDa, eTale - mitrAdine amitrAdinI buddhithI haNavo. (6) potAne mATe - bIjA mATe ke ubhayane mATe asatya vayata, te ja hiMsAnuM kAraNa mRSAvAda pracaya. () e pramANe adattAdAna pratyaya paNa kahevuM. (8) manamAM thayela AyAtmika bAhya nimitanI apekSA vinA zokAdithI utpanna, (9) mAna pratyaya-jAtyAdi mada hetuka... (10) mitra heSa pratyaya-mAtA, pitAdinA aya aparAdha chatAM moTo daMDa karavo. (11) mAyApacaya-mAyAne AzrIne, (12) e ja pramANe lobhapratyaya, tayA (13) aiyapiyika-kevala yoga pratyaya karmabaMdha, sAtA vedanIya baMdhaka. | vimAnanA upara-nIce rahelA prastaTa tera che... saudharma devaloka ardhacaMdrAkAra che, te pUrva-pazcima lAMbo, dakSiNa-uttara pahoLo che, tenA madhye teramAM pAthaDAmAM zakanA AvAyabhUta vimAna che, te saudharma avataMsaka eTale mugaTanI jema pradhAna hovAthI saughamavataMka e nAma sArthaka che, te vimAna agiyodaza arthAt sADA bAra lAkha rojana AyAma-viThaMbhavALuM che. jAti-jalacara paMcendriya tiryagatimAM kulakoTi yoni pramukha eTale utpattisthAnamAM thayela te sADA bAra lAkha kulakoTi che... jemAM prANInuM Ayu vighAna bhedasahita kahyuM che, te prANAyu nAme bAramuM pUrva, temAM tera vastu-adhyayanava vibhAgo che... garbha-gabhaziyamAM jenI utpatti hoya te garbhavyutkrAMtika, evA paMcendriya tiryaMcayonika, mana-vacana-kAyAno vyApAra te prayoga. te 13 bhede che. kula 15prayogamAM AhAraka, AhArakamizra e be kAya prayoga tiryaMcone hotA nathI, te saMyamIne ja saMbhave che, saMyama saMvata manuSyone ja hoya, tiryaMcone nahIM. te 13 che. temAM mananA-4, vayatanA-4, audArikAdi kAyapayoga-pa che, sUryamaMDala-sUryavimAnano vRta bhAga, tenuM eka yojana, te sUramaMDala yojana. eka yojananA 61-bhAga karavA. temAMthI 13-bhAga nyUna eTale 48 bhAga, ema ekasaThIyA aDatAlIza bhANa sUryamaMDala che. vajAdi-12, vaIrasadi-11, loka-11 ema-34 vimAno kahyA. [ samavAya-13-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa OM samavAya-14 che. ra3 - * - * - cauda bhUtagrAmo kahyA che - sUkSma piyaptiA, sUma prayatA, bhAdara arayatA, bhAdara tA, beIndriya apayA/tA, beInijya hasatA, teIkiyA apayafptA, teIndriya payA , caurindriya aparyAptA, caurindriya payaktiA, paMcendriya asaMjJI apAtA, paMcendriya asaMjJI payaktiA, paMcendriya saMjJA apacatA, paMcendriya saMjJI iyatA... pUrvo cauda kahyA che * sUtra-28 thI 30 : [28] utpAda, gArIya, vIryapavAda, astinAsirapavAda, jJAnapavAda, - [29] satyapavAda, AtmapravAda, karmapravAda, pratyAkhyAnapavAda, [30] vighAnupavAda, avaMdhyavAda, prANAyu, kriyAvizAla, biMdusArapUrva sUtra-31 : agANIya pUrvanI cauda vastu che. zramaNa bhagavaMta mahAvIranI 14,ooo zramaNonI utkRSTa saMpadA hatI... kamavizodhi mANAne AvIne cauda avasthAno kahaNI - mithyASTi, sAsvAdanasamyagRSTi, samyagRmithyArdaSTi, aviratasamya daiSTi, virAvirata, pramausaMyata, apamatasaMyata, nivRttibAdara, anivRtibhAdara sUkSma-saMpAya upazAmaka ke saMpaka, upazAMtamoha, allNamoha, sayogIkevalI ane ayogIDevalI. bharata ane aivatanI jIvAno AyAma 1, 471 yojana tathA eka yojananA 6/19 bhAga che. eka eka cAturata cakavatane cauda ratano hoya - sI, senApati, gAyApati, purohita, vakI, , hasti [e sAta ane khagna, daMDa, ca, chama, carma, maNi, kAkaNI (e sAta]... jaMbUdvIpamAM cauda mahAnadI pUrva-pazcima lavaNasamudrane maLe che. te - gaMgA, siMdhu, saMhitA, rohitAzA, harI, harIkAMtA, sItA, sItodA, naskatA, nArIkAMtA, suvarNakUlA, cakUlA, tA katavatI. - A tapamAM prasarImAM keTalAka nAkInI sthiti 14-palyopama che. pAMcamI pRthvImAM keTalAka nAkInI cauda sAgaropama sthiti che... keTalAka asukumAronI cauda palyopama sthiti che. saudharma-IzAna kaye keTalAka devonI cauda palyopama sthiti che.. lAMtaka kale devonI utkRSTa 14-sAgaropama sthiti che. mahAmuka kaltha devonI jaghanyasthiti 14nsAgaropama che.. je devo zrIkAMta zrImahita, zrIsaumanasa, alcka, kApiTha, mahendra, mahendrakAMta mahendrottaraddyaka vimAne thayela devanI utkRSTa sthiti 14-sAgaropama che. te deve cauda amAse ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che, te devone 14,000 varSe hArA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 14 bhavane grahaNa karIne siddha-buddhamukata-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. [8/4]
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14/27 thI 31 * vivecana-27 thI 31 - cauda sthAna subodha che. vizeSa - sthiti sUtro pUrve 8 sUtro che. temAM cauda bhUtagrAmo che, bhUta-jIvo, grAma-samUha. temAM (1) sUkSmanAma karmanA udayamAM vartavApaNAthI pRthvI Adi ekendriyo, apayartiA-paryApta nAma karmodayathI potAnI paryApti aparipUrNa hoya tevA. (2) e rIte paripUrNa svakIya pativALA te patiA . (3,4) bAdara nAma kamoMdayathI pRthvI Adi. - te paNa paryApta-aparyApta be bhede jANavA. A pramANe beIndriyAdi jANavA. paMcendriya be bhede-saMjJI, asaMjJI-mana:paryAtithI. traNa gAyAmAM cauda pUrvo kahyA. temAM (1) utpAdapUrva-utpattine AzrIne dravyapayayionI prarUpaNA che. (2) te dravyAdinA ja agra-pariNAmane AzrIne tenI prarUpaNA che te agANIya pUd. (3) jemAM jIvAdinuM vIrya kahyuM che te vIryapavAda. (4) je vastu je prakAre lokamAM che ane nathI, te pramANe jemAM kahI che te astinAstipravAda pUrva. (5) jemAM matyAdi jJAna tenA svarUpa ane bhedo sahita kahyuM che te jJAnapravAda pUrva. (6) jemAM satya-saMyama athavA satya vacana sabheda, saMpatipakSa kahevAyela che, te satyapravAda. (3) jemAM AtmA-jIvo aneka nayo vaDe kahyA che, te AtmapravAda pUrva che. (8) jemAM jJAnAvaraNAdi karmo kahyA che, te karmapravAda pUrva. (9) jemAM pratyAkhyAna svarUpa varNavela che, te pratyAkhyAnapravAda pUrva, (10) jemAM aneka prakAre vidhAnA atizayo varNavyA che, te vidhAnupavAda pUrva, (11) jemAM samyagujJAnAdi avaMdhya-saphaLa varNavyA che te avaMdhya pUrva, (12) jemAM prANa-jIva ane AyuSya aneka prakAre varNavyuM che te prANAyu pUrva, (13) jemAM vizALa evI kAyikI Adi kiyA bheda sahita kahI che, te kriyAvizAlapUrva. (14) * x * lokanA sArabhUta-sarvottama je che te lokabiMdusAra pUrva bIjA pUrvanI vastu-vibhAga vizeSa, te cauda mUla vastu che, paNa cUlAvastu bAra che.. sahaso je te sAhasUya.. karmavizodhi mArgaNAne eTale jJAnAvaraNAdi karma vizuddhinI, gaveSaNAne AzrIne jIvanA cauda guNasthAnako kahA - (1) jenI daSTi mithyA-viparIta hoya te mithyArdaSTi arthAt jene udayamAM AveluM amuka prakAranuM mithyAtva mohanIya hoya che. (2) tavazraddhAnA rasanA AsvAda sahita hoya te sAsvAdana che. * * * parityakta samyakatvanA uttakAle cha AvalikA teno svAda rahe che. kahyuM che - upazama samyakatvathI paDIne mithyAtva na pAmela vacce cha AvalikA sudhI sAsvAdanA samyakatva hoya. AvA AsvAdasahita je samyagadaiSTi te sAravAdana samyagdaSTi kahevAya che. (3) jenI samyak ane mithyA daSTi che te samithyAdaSTi che, arthAt udita darzana mohanIya vizeSa.. (4) avirati samyagudaiSTi-deza virati hita.. (5) viratAvirata-dezavirata arthAt zrAvaka. (6) pramatta saMyata - kaMIka pramAdI sarvavita. (3) apamata saMyata sarva pramAdarahita para samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda sAdhu. (8) kSapaka zreNI ke upazama zreNine pAmela jIva ke jenA darzanasaptaka kSINa ke upazAMta thayA hoya te nivRtti bAdara kahevAya temAM nivRtti - je guNasthAnake samakAla pratipanna jIvono adhyavasAya bheda, tapradhAna bAdara samparAya te nivRtti bAdara kahevAya che. (9) anivRtti bAdara-kapAya aTaka khapAvavAnA AraMbhathI, napuMsaka vedanA upazamananA AraMbhathI laIne bAda lobhanA khaMDane khapAve-upadamAve tyAM sudhI hoya che... (10) sUma saMparAya-saMjavalana lobhano asaMkhyAtamo zarUpa, je kaSAya te sUma saMparAma-lobhAnuveda, te be prakAre che - upazamaka arthAt upazama zreNine pAmelo, kSapaka-kSapaka zreNine pAmelo. (11) jenuM mohanIya karma sarvathA udayAvasthAne pAmela nathI te upazAMta moha eTale upazama vItarAga, A upazrama zreNInI samApti vakhate aMtarmuharta sudhI hoya, pachI avazya tyAMthI paDe ja.. (12) jeno moha sarvathA kSINa thayo che, eTale sattAmAM rahyo nathI te kSINa moha- kSaya vItarAga. A paNa aMtamuhUrta ja hoya.. (13) sayogIkevalI-mana vagere vyApAravAnu kevalajJAnI... (14) ayogI kevalI-mana vagere yogane ruMdhanAra, zailezI karaNa pAmelA, mAtra pAMca hUsvAkSara uccAra kALa sudhI rahenAra-guNasthAna. bharata ane ravatanI jIvA. ahIM bharata-airavata e be kSetra pratyaMcA caDAvelA dhanuSane AkAre che, tethI temanI jIvA hoya. temAM himavaMtanI dakSiNa taraphanI AMtarArahita pradezanI je zreNi te bharatanI jIvA che ane zikharI parvatanI uttara taraphanI je AMtararahita pradezanI zreNi te airavatanI jIvA che.. je pRthvIne vize cAra aMta che te caturaMta bhUmi, tene vize vAmIpaNe thayelA te cAturaMta kahevAya. evA te cakavata. rano-potapotAnI jAtimAM utkRSTapaNAne pAmela vastu. * x * temAM - gRhapati-koThArI, purohita-zAMtikamadi karanAra, vadheki-rathAdi banAvanAra, maNi-pRthvI pariNAma, kAkiNI-suvarNamaya eraNanA saMsthAnavALI. A cauda ratnomAM pahelA sAta paMcendriya, bIjA sAta ekendriya che. zrIkAMta Adi ATha vimAnonA nAmo che. samavAya-14-TIkAsahita anuvAda pUrNa ]
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15/32 thI 34 samavAya-15 -- * -- * 53 * sUtra-32 thI 34 H [32] paMdara paramAdhArmika kahyA - [33] aMba, aMbariza, zyAma, zabala, raudra, uparaudra, kAla, mahAkAla. [34] asipatra, dhanu, kuMbha, vAluka, vaitaraNI, kharavara, mahAghoSa [A paMdara paramAdhAmI che. * sUtra-35 thI 37 : - rahaMta nami 15-dhanuSa uMcA hatA.. dhruva rAhu kRSNapakSanI ekamathI roja caMdranI lezyAno paMdaramo-paMdaramo bhAga AvarIne rahe che, te A rIte ekame pahelo paMdaramo bhAga, bIje be bhAga, trIje traNa bhAga, cothe cAra bhAga, pAMcame pAMca bhAga, chake cha bhAga, sAtame sAta bhAga, AThame ATha bhAga, noma nava bhAga, dazame daza bhAga, agyAraze 11-bhAga, bAraze 12-bhAga, teraze 13bhAga, caudaze 14-bhAga, mAro 15-bhAga AvarIne rahe che.. tathA zukalapakSamAM teja bhAgone dekhADato dekhADato rahe che. te A -- ekame pahelo bhAga cAvat pUname paMdare bhAga.. cha nakSatro 15-muhUrtavALA che-- [36] zatabhiSA, bhAraNI, Arya, AzleSA, svAti, jyeSThA. A cha. [37] caitra ane Aso mAsamAM 15 muhUrttavALo divasa hoya che, e rIte ja 15-muhUrtavALI rAtri hoya che. vidhAnupravAda pUrvamAM 15-vastu che. manuSyane 15-bhede prayoga kahyA - satya manapayoga, mRSA manapayoga, satyamRSA manapayoga, asatyAkRpA manapayoga, satya vacanapayoga, pRSA vacanapayoga, satyamRSA vacanaprayoga, asatyAmRttA vacanapayoga, audAkizarIra kAyapayoga, audAkimizra zarIra kAyayoga, vaikriya zarIra kApayoga, vaikriyamizra zarIskAya prayoga, AhAraka zarIra kAyapayoga, AhAkamizna zarIra kAyapayoga, kANazarIra kAyayoga. A ratnapabhA pRthvImAM keTalAMka nArakonI sthiti 15-palyopama che.. pAMcamI pRthvImAM keTalAka nArakonI sthiti 15-sAgaropama che.. keTalAka asukumAra devonI sthiti 15-palyopama che.. saudharma-IzAna kalpe keTalAka devonI sthiti 15-palyopama che.. mahAzukra kalpe keTalAMka devonI sthiti 15-sAgaropama che. je devo naMda, sunaMda, naMdAvartI, naMdaprabha, naMdakAMta, naMdavarNa, naMdaazya, naMdadhvaja, naMdazrRMga, naMdasRSTa, naMdakUTa, naMdotarAvataMsaka vimAne deva thayelAnI utkRSTa sthiti 15-sAgaropama che. te devo paMdara ardhamAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che. temane 15,000 varSe AhArechA thAya che.. keTalAka bhavasiddhika jIvo 15-bhava karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. * vivecana-32 thI 37 : A 15-muM sthAna sugama che, to paNa kaMIka lakhAya che - ahIM sthitisUtro samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda pUrve sAta sUtro che. temAM parama evA adhArmika-saMkliSTa pariNAmavALA hovAthI paramAdhArmika-asura vizeSa che. teo traNa nAkImAM nArakonI kadarthanA kare che. temanA nAmo be gAyAmAM kahe che, tenA 15-bhedo che. (1) aMba - je paramAdhArmika deva nAskone haNe che, pADe che, bAMdhe che, upADIne AkAzamAM pheMke che, te aMba kahevAya che... (2) aMbarisa-je nArakone aMbe haNyA, tenA zastrathI kakaDA karIne kaDAImAM bhuMjavA yogya kare che.. (3) zAma-je doraDA ane hAthanA prahArAdi vaDe zAtana-pAtanAdi kare che ane varNathI kALo hovAthI zyAma kahyo che... (4) zabala-paramAdhAmI, AMtaraDA-carabI-kALaju Adi ukheDI nAMkhe che, varNa vaDe paNa zabala che. (5) rudra-zakti, bhAlAdimAM nArakone parove che, te raudra hovAthI rudra kahyo.. (6) uparudra-nArakonA aMgopAMgane bhAMgI nAMkhe che, te ati raudra hovAthI uparudra kahevAya che.. (7) kAla-je kaDAI AdimAM nAskone rAMdhe che, varNa vaDe kALo che te.. (8) mahAkAla-te nArakonA cIkaNA mAMsanA kakaDA karIne tene ja khavaDAve che, varNathI ati kALo hoya che. 54 (9) asipatra-khaDganA AkAravALA pAMdaDAonuM vana vikurtIne te vanamAM Avela nArakone asipatra pADIne tala-tala jevA TukaDA kare che. (10) dhanu-dhanuSyI mUkelA ardhacaMdrAdi bANo vaDe temanA karNa Adi aMgonuM chedana-bhedana kare che ane (11) kuMbha-nAskone kuMbhAdimAM pakAve che. (12) vAluka-kadaMbanA puSpa samAna lAla, vajra jevI tapAvelI vaikriya vAlukAmAM caNAnI jema nArakone zeke che.. (13) vaitaraNI - te atyaMta tapAvavAthI ukaLatA evA paru, lohI, sIsu, tAMbu AdinA rasathI bharela tathA jenuM prayojana sAme pUre taravAnuM che, tevI vaitaraNI nadI vikurtIne temAM nAskone tarAvIne kadarzanA pamADe che. (14) kharasva-vajanA kAMTAvALA zAbhalIvRkSa upara nAskIne caDAvIne pachI kaThora zabda karatA tene ke pote kaThora zabdo karI kheMce che.. (15) mahAghoSa-bhayabhIta ane nAzatA nAskone pazunI jema moTo ghoSa karavApUrvaka vADAmAM ruMdhe che. e rIte jinezvare A paramAdhArmika kahyA, rAhu be prakAre che - parvarAhu ane dhruvarAhu. je parva-pUnama ane amAsamAM caMdra ke sUryano uparAga kare te parvarAhu kahevAya. je haMmezA caMdranI samIpe cAle te dhruvarAhu kahevAya. kahyuM che - kALuM rAhu vimAna nityacaMdra sAthe raheluM hoya che te caMdra nIce cAra AMgaLa dUra cAle che. te varAhu. bahula-kRSNapakSa. tenI pratipadA-ekame. AraMbhIne. paMdara-paMdaramo bhAga, ahIM vIpsArthe be vakhata bolAya che. jema pagale-pagale jAya che. haMmezA paMdaramo-paMdaramo bhAga caMdranI lezyA-kAMti maMDala, te caMdramaMDalane AcchAdana karIne varAhu rahe che. te ja kahe che - jema ekamanI tithimAM caMdranI lezyAnA 15-mAM bhAgane AvarIne rahe che. A
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15/32 thI 30 pa6 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda tyAga kaztApUrvaka ane grahaNa karavAne udhamapaMta solAte audAkinI sAthe mitratA thAya che, * * * * * * * tathA kAmaNazarIra kAya prayoga vigrahagatimAM ane samudyAta avasthAmAM kevalIne trIjA, cothA, pAMcamAM samayamAM hoya che. [ samavAya-15no TIkA sahita anuvAda pUrNa ] ja kame yAvatu paMdaramAM divase (amAse) paMdarIyA paMdara bhAgane AvarIne rahe che. tathA zukalapakSanI ekame caMdravezyAno te ja paMdaramo bhAga dekhADato dekhADato eTale pote dUra jaIne pragaTa karato-karato ghuvarAhu rahe che. caMdramaMDalanA 6-bhANa karavA, soLamo eka bhAga kAyama ughADo rahe che. bAkInA 15-bhAgamAM sahu eka eka bhAgane kRSNa pakSamAM Avare che ane zuklapakSamAM eka eka bhAgane choDe che. jyotiSa karaMDakamAM paNa A hakIkata kahelI che. *x - [zaMkA] caMdra vimAna 56/1 yojana che ane sahuvimAna grahavimAna hovAthI ardhayojana pramANa che. to paMdara divasa vaDe moTA caMdra vimAnane nAnuM rAhuvimAna kaI rIte AvaraNa karI zake ? (samAdhAna] graha vimAnonuM ardha yojana pramANa prAyaH kahyuM che. sahu grahanuM vimAna yojana pramANa paNa saMbhave che athavA rAhavimAna nAnuM che, to paNa tenA aMghakAranA kiraNono samUha moTo che tethI tenA AvaraNamAM doSa nathI..... tathA cha nAno 15-muhUrta sudhI caMdra sAthe saMyoga karanAra hovAthI 15muhUrtanA saMyogavALA kahyA. te zatabhiSA Adi. sthaLanaya-gAyane AzrIne caitra ane Aso mAsamAM 15-muhUrtano divasa ane 15-muhadnI sabi che, nizAyathI rautramAsamAM meSa saMkrAMtidine ane AsomAsamAM tulA saMkrAMti dine A pramANe jovA maLe che. praka karIne je yojana-joDavuM te prayoga, niuLapaNe AtmAno kriyA karavAnA pariNAmavALo vyApAra athavA kiyA pariNAmavALA karmanI sAthe AtmA joDAya te prayoga. temAM satya vastunA vicAranA kAraNabhUta je mana te satya mana, teno je prayoga te satya manapayoga. e rIte bIjAmAM jANavuM. vizeSa e - audArika zarIrakAya prayoga - dArika zarIra je te ja pudgala skaMdhanA samudAyarUpapaNe upanIyamAna-vRddhi pAmatuM hovAthI kAya, teno je prayoga * * ema vigraha karavo. A prayoga pitA jIvano ja nAkhavo tathA audAki mizra kAyA prayoga apayAno jANavo. ahIM utpattine AzrIne prAraMbha karela dAkinI pradhAtatvathI kAmaNa sAthe mizra thAya che. jyAre manuSya ke paMcendriyatiryaMca ke bAdara vAyukAya vaikiyane kare che, tyAre prAraMbha karUAra audAkinA pradhAnavathI jyAM sudhI te vaikriyapati vaDe paryAtapaNAne na pAme tyAM sudhI audArika vaikriyanI sAthe mizra kahevAya che. e rIte AhAraka sAthe paNa audAkinI mitratA jANavI. tathA vaikiya zarIrakAya prayoga vaikriya pativALAne hoya. vaikriya mizra zarIrakAyapayoga, jenI pati pUrI na thaI hoya evA deva ke nAhIne kAmaNanI sAthe mizratA naNavI, cavA labidha vaikiyano tyAga karatA audAkimAM praveza samaye audAki grahaNa kasvA mATe pravRtti hovAthI vaikiyanA pradhAnapaNAnI dArika sAthe paNa mitratA thaI zake che. AhAkazarIra kAya prayoga te AhAka zarIranI lipatti thAya tyAre tenuM ja pradhAnapaNuM hovAthI thAya che. tathA AhAka mizrazarIra kAyapayoga, AhAkano che samavAya-16 che. -- x x * sUra-38 thI 4 - [38] sUyagaDAMgamAM soLamuM gAthA SoDazaka aAma che. te A - samaya, vaitAlika, upasargaparijJA, parijJA, narakavibhakti, mahAvIrastuti, kuzIla paribhASita, vIya, dharma, samAdhi, mArga, samosaraNa, mAthAtathya, graMtha, yamakIya, soLamuM gAthaSoDazaka che. soLa kaSAyo kayA che - anaMtAnubaMdhIkrodha, anatAnubaMdhI mAna, anaMtAnubaMdhI mAyA, anaMtAnubaMdhI lobha, apatyAkhyAna kaSAya kodha, patyAkhyAna kaSAya mAna, apatyAkhyAna kaSAya mAyA, apatyAkhyAna kaSAya lobha, pratyAkhyAnAvaraNa krodha, pratyAkhyAnAvaraNa mAna, pratyAkhyAna-ilvaraNa mAyA, pratyAkhyAnAvaraNa lobha, saMjavalana krodha, saMjavalana mAna, saMndlana mAyA ane saMjavalana lobha. o meru parvatanA 16-nAmo che [36] saMdara, meru, manoma, sudarzana, svayaMpabha, girirAja noccaya, priyadarzana, lokamadaya, lokanAbhi. [ro] artha, sUvita, sUyAvaraNa, uttara, digAdi ane soLamuM avataMsaka. [] purapAdAnIya pArja ahaMtane 16,000 sAdhunI utkRSTa kAmaNa saMpadA hatI.. AtmapravAda pUrvamAM soLa vastu che.. amara ane balInA avatArikAlayana AyAma-vikaMbhathI 16,000 yojana che.. lavaNasamudramAM ubheMdhanI parivRddhi 16,000 yojana kahI che. A ratanapabhA pRSImAM keTalAka nArakInI sthiti 16-palyopama che. pAMcamI pRvImAM keTalAka nArakonI sthiti 16-sAgaropama che. keTalAka asukumAronI sthiti 16-palyopama che. saudharma-IzAnakaje keTalAka devonI sthiti 16-palyopama che. mahAzaka kahyuM keTalAka devonI sthiti 16-sAgaropama che. je devo avata, vyAvata, naMdyAvata, mahAnaMdhAvata, kuza, aMkuzapalaMbha, bhadra, subhadra, mahAbhadra, sarvatobhadra, bhaddhovarAvartasaka vimAne devapaNe utpanna thAya temanI 16-sAgaropama utkRSTa sthiti che. te deve soLa AI mAse dhana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che. te devone 16,000 varSe AhAre thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 16-bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukata-sparinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16/38 thI 1 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda * vivecana-38 thI 41 - soLamuM sthAna kahe che, te sugama che. vizeSa e - sthiti sUtronI pUrve gAthAphoDazakAdi sAta sutro che, temAM sUtrakRtAMganA pahelA zrutaskaMdhamAM soLa adhyayano che, temAM gAthA nAme 16-muM adhyayana che, te gAyASoDazaka kahevAya che. temAM samaya - nAstikAdinA samayane pratipAdana karanAra adhyayana "samaya" ja kahevAya che. vaitAlIya chaMdanI jAti vaDe rola adhyayana "vaitAlIya" che. e rIte bIjA adhyayano svanAmAnusAra jANavA. temAM "samavasaraNa" - 363 pravAdIonA matano samUha. yAyAtadhya". vastu jevI hoya tevI pratipAdana karavI. graMthane kahenAruM te "graMtha'', camakI eTale yamakanI jemAM canA karI hoya te sux. pUrvanA 15-adhyayanono artha jemAM gAyo che te gAthA athavA 15-adhyayanomAM pratiSThAbata hovAthI gAthA. meru parvatanA nAma sUtromAM gAthA ane zloka che. temAM lokamadhya ane lokanAbhi kahyA che. 'uttara' evuM nAma bharatAdinI uttare meru che mATe kahyuM. kahyuM che ke - sarva kSetrAdinI uttare meru che. sarve dizAono AdibhUta te digAdi evuM nAma che. avataMta-zekharanI jevo hovAthI A nAma che. - purapAdAnIya-puruSo madhye Adeya.. AtmapravAda sAtamuM pUrva.. amara ane bali e dakSiNa ane uttaranA asurakumAranA Indro che. temanI camaracaMyA ane balicaMcA rAjadhAnI madhye temanA be bhavanomAM be avatArikAlayana-madhyabhAge uMcA ane pachI cotarapha pArthabhAge anukrame be pITha che, te AyAma-vichaMbhathI 16,000 yojanA vRtavacI che. lavaNasamudramAM madhye 10,000 yojanamAM nagaranA killAnI jema jaLa uMcu rahe che, tenI uMcAI 16,000 yojana che, tethI lavaNasamudra uodhanI vRddhi vaDe 16,000 yojana kahyo... Avatadi 11-vimAnonA nAmo che. simavAya-16-no TIkAsahita anuvAda pUrNa ] che samavAya-17 $ * sUtra-4ra : (1) saMyama 17-bhede kahyo che pRthvIkAya, AkAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, beIndriya, taIndriya, caturindriya, paMcendriya, ajItakAya, prekSA, upekSA, apahRtya, apamAna, mana, vacana, kAyA e 17 no asaMyama. () saMyama 17-bheda kahyo che - pRthvIkAya, apUkAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, beIndriya, teIndriya, caurindriya, paMcendriya, ajIvakAya, pekSA, upekSA, apahRtya, mArcanA, mana, vacana, kAyA e 13no saMyama. (3) mAnuSottara pavata 11 yojana ut4paNe uMco kahyo che. (4) sarve velaMdhara, anuvalaMdhara nAgarAjAonA AvAsapavato 1721 yojana utfpaNe uMcA che... (5) lavaNa samudra 17,ooo yojana uMco che. (6) A nApabhA pRedInA bahu samaramaNIya bhUmi bhAgathI kaMIka adhika 17,ooo yojana UMce uDIne cAraNa muninI tirthI gati kahI che. (5) surendra asurarAja camarano tibiMchikUTa utpAta parvata 171 yojana udarvapaNe uMco che.. (8) asurendra balino kendra utpAta pavana paNa 121 yojana udafpaNe uMco che. (9) maraNa 10 bhede kahyuM che - AvIci, avadhi, AtyaMtika, valanuM, vazAd, aMtaHzalya, tadbhava, bALa, paMDita, bALapaMDita, chAstha, kevali, vaihAyasa, gRdhapRSTha, bhakatapatyAkhyAna, iMginI, pATopagamana, e 17mmaraNa. (10) sUkSma saMparAma bhagavat sUkSma saMparAnA bhAvamAM vatatA 1 karma prakRtine bAMdhe che : abhinibodhika jJAnAvaraNa, jutAnAvaraNa, avadhijJAnIvaraNa, mana pavijJAnAvaraNa, kevalajJAnAvaraNa, cakSurdazanAvaraNa, cakSurdazanAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa, kevaladarzanAvaraNa, sAtA vedanIya, yazakIrtinAma, uragotra, dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogatarAya, vIyatirAya. - A ranaubhA pRedImAM keTalAka nArakIonI 17 palyopama sthiti che.. pAMcamI pRthvImAM nArakIonI utkRSTa sthiti 1sAgaropama che.. chaThI pRetImAM nAkonI jaghanya sthiti 1 sAgaropama che. keTalAka asurakumAronI sthiti 1palyopama che.. saudharma-IzAna kahyuM keTalAka devonI 1palyopama sthiti che.. mahAmuka kale devonI utkRSTa sthiti 1sAgaropama che.. sahakyAra ko devonI jaghanya sthiti 1masAgaropama che.. je devo sAmAna, susAmAna, mahAsAmAna, w, mahApA, kumuda, madhya kumuda, nalina, mahAnalina, pauMDarIka, mahApauMDarIka, zukala, mahAzukala, siMha, siMhakAMta, siMhanIya, bhAviya vimAne thayela devanI sthiti 1sAgaropama che. te devo 10 ardhamAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che. temane 17,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 17-bhava grahaNa
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/4ra samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda karIne siddha-buddha-muktaparinivRtta-nsarva duHkhAMtakara thaze. * vivecana-4ra : 13muM sthAnaka che, te vyakta che. vizeSa e - sthitisUtra pUrve daza sUtro che * temAM jIvakArya asaMyama - suMdara suvarNa bahumUlya vastra, pAtra, pustaka Adi grahaNa karavA te.. prekSAmAM asaMyama te prekSA asaMyama, te sthAna ane upakaraNAdinuM pratyupekSaNa na karavuM ke avidhie pratyapekSaNa karavuM te.. upekSA asaMyama eTale asaMyamanA yogomAM vyApAra ke saMyamayogomAM avyApAra, apahatya asaMyama eTale uccArAdinuM avidhie pariSThApana karavuM te. apamArjanA asaMyama eTale pAgAdinI apamArjanA ke avidhithI pramArjanA. mana-vacana-kAyA saMbaMdhI asaMyama eTale tenI akuzala udIraNA karavI. asaMyamathI viparIta te saMyama, kahevAya che. velaMdhara, anuvelaMdhara devonA AvAsa parvatonuM svarUpa kSetrasamAsanI A gAthA vaDe jANavuM. - lavaNazikhA cakavAlathI 10,000 yojana vistIrNa che, tathA 16,ooo yojana uMcI ane 1000 yojana avagADha che. lavaNazikhAnI upara dezona ardhayojanA pramANa jaLa baMne kALa vadhe che ane ghaTe che. lavaNasamudranI atyaMtara veLAne 42,000 nAgakumAro ane bAhya veLAne 72,000 nAgakumAro dhArI rAkhe che. samudranuM sANodaka 60,000 nAgakumAro ghArI rAkhe che. velaMdhara devonA AvAso lavaNasamudranI cAre dizAmAM eka-eka che. tenA nAma-pUrvadizAnA anukamathI gosvaMbha, dakabhAsa, zaMkha, damasImA. temanA adhipati devo anukrame gaustubha, ziva, zaMkha ane mana:zIla nAgarAja che. anuvalaMdhara AvAsa parvato lavaNasamudramAM vidizAmAM eka eka hovAthI kula cAra che, te anukrame karkoTaka, vidhutabha, kailAsa ane aruNapabha che. temanA adhipati karkoTaka, kardama, kailAsa ane aruNaprabha nAmanA nAgarAja che. A sarve AvAsa parvato 42,000 yojana lavaNasamudramAM jatAM Ave che. A sarve parvato 430 yojana ane koza bhUmimAM che, 121 yojana uMcA che. cAra - jaMghAcAraNa, vidhAcAraNa munio tirNa cakAdi dvIpamAM javA mATe, tibiMchikUTa utpAta parvate AvIne manuSya kSetra prati javAne gati kare che, te parvata ahIMthI asaMkhyAtamA aruNodaya samudramAM dakSiNe 42,000 yojana jatAM che... rucakendra utpAta parvata aruNodaya samadramAM uttara dizAe teTalo ja dUra rahelo che. AvIcI maraNa - A - cotaraphacI, vIfa - AyuSya daLiyA kharI jAya tevI avasthA je maraNamAM hoya che. athavA tafa - viccheda, teno abhAva te vIfa - x- pratikSaNe AyuSyanA daLIyA kharatA jAya, te rIte je maraNa thAya te AvIsImaraNa kahevAya che. 3fdha - maryAdA, tenAthI maraNa te avadhimaraNa. nArakAdi bhavanA kAraNapaNe karIne je AyukarmanA daLiyA anubhavIne je mare che, pharIthI tene anubhavIne maraze, tyAM sudhInuM avadhimaraNa kahevAya, kemake te dravyanI sApekSAe te ja dravyanuM pharIthI grahaNa thAya tyAM sudhI jIvanuM maraNa thAya te avadhi kahevAya che. AtyaMtika maraNa-nAkAdinA AyukapaNe karmalikone anubhavIne maraNa pAmyo, marIne pharI tene ja anubhavIne maravAno nathI AvuM je maraNa che, te dravyApekSAthI atyaMta hovAthI AtyaMtika che. valAyamaraNa - saMyama yogathI bhagnavata pariNatIthI vaLatAM evA sAdhuonuM je maraNa te valammaraNa kahevAya. vazAImaraNa * Indriya viSayonI parataMtratA vaDe je bAdhita hoya te vazAd, telavALA dIvAnI kalikAne jovAthI pataMgIyu vazAta che. aMtaHzalya-manamAM koI zalya-aparAdha hoya che. lA ke gavadinA kAraNe atiyAra na AlocyA hoya tevAnuM maraNa. | tiryaca, manuSya saMbaMdhI koI bhavamAM vartato jaMtu pharIthI te ja bhavane yogya Ayu bAMdhIne pachI AyukSayathI mare te tadbhavamaraNa. A maraNa tiryaMca, manuSyane ja hoya, devo ane nAkone nahIM. bALa-avirata, temanuM maraNa te bALamaraNa... paMDita-sarvavirata, teonuM maraNa te paMDitamaraNa. bAlapaMDitamaraNa - dezaviratanuM je maraNa. chAstha-kevalimaraNa, kevalI maraNa prasiddha che... vehAyasa-AkAzamAM je maraNa arthAtu vRkSanI zAkhAe laTakIne maravuM te.. vRddha-gIdha Adi pakSI vaDe sparza karAyela te vRddhaskRSTaathavA gIdha Adine khAvAlAyaka pITha, udAdi te vRddhapRSTha. koI mahAsavI hAthI ke uMTanA zarIramAM pravezI gIdha Adi pAse potAnuM bhakSaNa karAve che A maraNa che. cAvajIva bhojananuM pratyAkhyAna te bhaktaparijJA, A pratyAkhyAna pravidha ke caturvidha AhAranA bhAgathI thaI zake che. te niyamarUpa saMpatikarma che... je anazanamAM niyata dezamAM pharI zake te IMginI maraNa che, tevA IMginI maraNamAM caturvidha AhAratyAga ane zarIranuM nipratikarma IMgita pradezamAM ja rahenArAne hoya... jemAM pAdapa-vRkSAnI jema upagamana-rahevuM hoya te pAdapopagamana maraNa kahevAya. jema koI vRkSa koI prakAre paDyuM hoya te kaMIpaNa sama-viSama sthAnane vicAryA vinA nizcala rahe te rIte. sUmajparAya, upazamaka ke paka hoya. te sUmalobha kaSAyanI kiphrikAne vedanAra pUjya evA sAdhu sUmasaparAya bhAvamAM vartatA, te ja guNasthAnakamAM rahelA samajavA. paNa atIta-anAgata sUkSma saMpAya pariNAmavALA nahIM, te 120mAMthI 17 karmaprakRtine bAMdhe che, bAkInI nahIM kemake pUrva-pUrvanA guNasthAnakomAM baMdhane AzrIne te prakRti viccheda pAmI che. vaLI A 13-mAM paNa eka sAtA vedanIya upazAMta mohAdimAM prApta thAya che bAkInI 16-no ahIM ja viccheda thAya che. je 16no ullekha sUtramAM che. sAmAna Adi 17-vimAnonA nAmo che. samavAya-10-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ]
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18/3 thI 5 ra che samavAya-18 che * sUga-43 thI 45 - 3] brahamacarya 18-bheTe che. te A - dArika kAmabhogane pote mananI seve nahIM bIjAne mana vaDe sevaDAve nahIM, mana vaDe sevatA anyane anumoTe nahIM, audaki kAmabhoga vacana vaDe pote na seve, bIja pAse na levaDAve vacanathI sevatA ane na anumode. audAki kAmabhoga kAyAthI svarya na seve, bIjAne kAyA vaDe na sevaDAve, kAyA vaDe sevanArane na anumode. divyakAmabhoga pote manathI na seve, bIjAne kAyA vaDe na sevaDAve, sevatA evA bIjAne na anumoda. divyakamabhoga vana vaDe pote na seve, bIjAne vacana vaDe na sevaDAve, vacanathI sevatA evA bIjAne na anumoda, divya kAmabhogane kAyA vaDe pote na seve, kAyA vaDe bIjAne na sUvaDAve, kAyAthI sevatA evA bIjAne na anumode. ( aDhAra bheda che.) arahaMta arihanemine 18,000 sAdhuonI utkRSTa pramausaMpadA hatI. zramaNa bhagavata mahAvIra bhAla, sthavirAdi zramaNa niLione 18 sthAno kahA che - [4] cha vrata, cha kAya rikSal], akalaya, gRhIbhAjana, pazaMka, niSadhA, nIna, zobhA e cha nuM vajana [cha + 9 + 9] [45] sUtikA sahita "AcAra" sUpanA 18,000 pado kahyA che... bhAhI lipinA lekhavidhAnanA 18 bheda kahan - brAhI, yAvanIlipi, doSauparikA, kharophrikA, khasyAvikA, pahArAtikA, uracArikA, erapRSTikA, bhogavatikA, vaiNakriyA, nievikA, kalipi, gaNitalipi, gaMdharvalipi, [bhUtalipi] Adaralipi, mAhezvarIlipi, dAmilipi, boliMdilipi. astinAsirapavAda pUrvamAM 18 vastuo che... dhUmakhabhA pRdI 1,18,000 yojana vistAI che... poSa ane aSADha mAsamAM eka vakhata utkRSTapaNe 18 muhUrtano divasa ane eka vakhata utkRSTa 18-muhUrtanI rAtri thAya. A ratanapabhA pRvImAM keTalAMka nArakIonI sthiti 185lyopama che.. chaThThI pravImAM keTalAka nAhIonI sthiti 18 sAgaropamanI che.. keTalAka asurakumAronI sthiti 8 palyopama che.. saudharma-IzAnakarbhe keTalAka devonI sthiti 18 palyopama che. sahayAra karthe devonI utkRSTa sthiti 18 sAgaropama che.. pANatakaje devonI jaghAsthiti 18 sAgaropama che.. je devo kALa, sukALa, mahAkALa, aMjana, STi, uha, samAna, ma, mahama, viranla, suzAla, w, kALubha, kumuda kumudagubha, nAlita, nalinagubha, pauMDarIka, pauMDarIkanubha, sahasArAvartasaka vimAnamAM utpanna thayelA che, tenI utkRSTa sthiti 18tsAgaropamanI kahI che. te devo aDhAra amAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHAsa le che. temane 18,000 rSe AhArechA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 18 bhava grahaNa samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda karIne siddha-buddha-mukad-parinivRtta-sarvaduHkhAMta kara thaze. * vivecana-43 thI 45 - 18-sthAnaka kahe che. sthiti sUtro pUrve ATha sUtro che, te sugama che. vizeSa e ke. - brahmacarya. audAki kAmabhoga-manuSya ane tiryayasaMbaMdhI viSayo, divyakAmabhogodevasaMbaMdhI viSayo. zudraka ane vyaktasahita. temAM kSudraka-vaya ke zrutathI nAnA, vyakta eTale vaya ane zrutakI pariNata. sthAnAni * parihAra, sevAzraya vastuo. cha vrata-mahAvrata ane sAtribhojanavirati. cha kAya-pRvIkAyAdi, akaakalpanIya piMDa, zasA, vastra, pramAdi padArtha.. gRhibhAjana-thALI Adi. paryakamAMgI Adi, nipadhA-strIo sAthe besavuM, nAna-zarIra lAlata (dhovuM te. zobhAvarjanaprasiddha che. cUlikAsahitanUDAyukta prayama aMga 'AcAra'. bIjA zrutaskaMdhamAM piSaNAdi pAMca cUlAo che. pahelA zrutaskaMdhamAM nava brahmacarya adhyayano che, tenA ja 18,000 pada pramANa che, paNa cUlAnA padanI saMkhyA kahI nathI. kahyuM che - nava brahmacarya adhyayanarUpanA 18,000 pado jANavA, pAMca cUlA sAthe laIe to ghaNAM pado thAya che. ahIM mUlasUgamAM "sayUlikA' vizeSaNa che. te cUlikA sattA jaNAvavA mATe che. padanuM pramANa jaNAvavA nahIM. jemake naMdIsUnA TIkAkAre kahyuM che - nava bahAcaryarUpa prathama zrutaskaMdhanuM pramANa 18,000 pada . sUtronA artha vicitra hoya che, te gura upadezathI jANavA yogya che. ahIM je 18,000 pada kahyA te pada a[nI prAptivALA samajavA. pAna - eTale padanA parimANa vaDe, tema jANavuM.. | brAhmI-bhagavaMta AdinAthanI putrI athavA saMskRtAdi bhedavALI vANI, tene AzrIne te AdinAthe je akSara lekhana prakriyA kahIne brAhmIlipi. te brAhmI lipinA lekhanuM vidhAna 18-bhede kahyuM che. te A rIte - brAhmI Adi. A lipinuM svarUpa jovA maLatuM nathI, mATe ame kahyuM nathI. lokamAM je prakAre che athavA nathI athavA syAdvAdanA abhipAyathI je vastu, je prakAre che ke je prakAre nathI, ema jemAM kahyuM te astinAsiapavAda nAme cothuM pUrva che, temAM aDhAra vastuo kahI che. dhUmaprabhA nAme pAMcamI pRthvI 18,000 yojana adhika lAkhayojana che. HTTcheaSADha mAsamAM eka divasa-karmasaMkAMtimAM ukarSathI 18-muhUrtano divasa, poSa mAsamAM-makarasaMkrAMtimAM e rIte satri che. kAla, sukAtAdi vIza nAmo vimAnanA che. samavAya-18-TIkAsahitano anuvAda pUrNa)
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1946 thI 9 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda kumArapaNe ja pravajita thayA che, kahyuM che - vIra, ariSTanemi, pArtha, mali, vAsupUjayane choDIne bIjA jino rAjAo hatA. simavAya-19-TIkAsahitano anuvAda pUrNa che samavAya-9 che * sUga-46 thI 49 [6] jJAta sUjhanA 19-adhyayano kahA che -[ie] ukSiptajJAna, saMghATaka, aMDa, kUrma olaka, (bha, rohiNI, mallI, mAkardI ne caMtikA. [48] dAvedava, udakajJAta, maMDu, tetalI, naMdIphala, aparakaMkA, kIrNa, suMsamA ane chelluMogaNIsamuM puMDarIkajJAta. 9i] jaMbudvIpa dvIpamAM be sUrya che. te utkRSTathI 100 yojana UMca-nIce tApe che. zuka mawaha pazcimamAM udaya pAmI 19 naps sAthe cAra carIne pazcime asta pAme che.. jaMbUDhaSa dvIpanA gaNitamAM 19 kaLA Ave che. 19 tIrtha gRhavAsa mathe vasIne muMDa thaIne gRhablAsathI nIkaLI zaNagArIka pravajyA lIdhI (Ajya bhogavIne dIkSA lIdhI.] A ratanapabhAmAM keTalAMka nAskonI 19 palyopama sthiti che.. chaThI pRSImAM keTalAka nAkonI sthiti sAgaropama che. keTalAka asurakumAronI sthiti 19palyopama che. saudhaIzAnakarbhe keTalAka devonI sthiti palyopama che. Anatakalpa devonI uckRSTa sthiti 19-sAgaropama che.. pANatakale devonI ghAsthiti 19saroma che.. je devo aad, pawta, nAta, vita, na, suSira, few, ndrakAMta, IndrotarAvatuMsaka vimAne thayela devonI utakRSTa sthiti 19-sAgaropama che. te deo 19 amiATe Ana-prANa, ucchavA-niHzAsa le che. te devone 19,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 19 bhava grahaNa karI siddha-buddha-mukata-parinivRtta-sarvaduHkhAMtara thaze. * vivecana-46 thI 49 :have 19-muM sthAna - temAM sthitisUtra pUrve pAMca sUtro che, sugama che. vizeSa e * gata * daSTAMta, tene kahenArA adhyayano, chaThThA aMganA prathama zrutaskaMdhamAM rahelA che, 'ukSita' Adi nAmonI aDhI gAthA che. A vizenuM sarva vRtAMta chaThA aMgathI jANI levuM... jaMbUdvIpa sUtramAM - baMne sUryo svasyAnathI upara 100 yojana, nIce 1800 yojana tape che. temAM samabhUtalathI 800 yojana uMco che ane bAkInA 1000 yojana, pazcima mahAvidehamAM gatInI pAsenA pradezamAM che, kemake jaMbudvIpanA pazcima mahAvidehamAM AraMbhathI nIcenIce thatuM kSetra chevaTe vijayadvAra pAse adholoka pradezamAM prApta thayuM che. paNa bIjA dvIponA sUryo uMce 100 ane nIce 800 ema kula 900 yojana prakAze che, kemake tyAM kSetranuM samatva che. zuka sUtramAM - "nAtronI sAthe cAra carIte" evo artha kaQo. kalA * bhatotrano vistAra para6 yojana, 6 kalA che. ityAdi. jaMbUdvIpanA gaNitamAM je kalA kahI che, te eka yojanA 1mA bhAge che. aTY * gharamAM, cirakALa sajyanA paripAlatI adhikapaNAne. mA - nItinI maryAdAthI, gharamAM vAsa karIne, aAgyA * pravajita thayA che. bAkInA pAMya (rAja) $ samavAya-20 che = x = x - * sUtra-pa0 : asamAdhi sthAno 20 kahA - (1) atyaMta jadI cAle, () pramA vinA cAd, ) kharAba rIte pUjIne cAle, (4) atirikad zA, Asana rAkhe, (5) rataiAdhikano parAbhava kare, (6) sthavirano upaghAta kare, (2) prANI upaghAta kare, (8) kSaNekSaNe krodha kare, (9) atikodha kare, (10) pITha pAchaLa vivAda bole, (11) vAraMvAra nizcayavALI bhASA bole, (1) anuvja navA kalezane udIre, (13) jUnA kalezane khamAvIne zAMta karyA pachI pharI udIre, (14) jasahita hAthapaga rAkhe, (15) akALe svAdhyAya kare, (16) kalaha kare, (1) zabada re (ro), (18) jhaMjhA-khaTapaTa kare, (19) sUrya hoya tyAM sudhI khAya. (20) eSaw samita munisuvrata arihaMta 20 dhanuSa UMcA hada.. sarve ghanodadhio bAhalyathI Re, ooo yojana che. prAptatakale devendra devarAjane 20,ooo sAmAnika devo che.. nAsakavedarUpa kamanI baMdha samayathI AraMbhI vIza sAgaropama koDAkoDI baMdha sthiti che. pratyAkhyAna pUrvanI 20 vastuo che.. utsarpiNa-avasarpiNI maLIne ra0 sAgaropama koDakoDi kAla kalyo che. A ratanapabhA pRvImAM keTalAka nAkonI sthiti raha palyopama che. chaThI pRvImAM keTalAka nAskonI 20 sAgaropama sthiti che. keTalAka asura kumAronI sthiti ra0-palyopama che.. saudharma-IzAna kaye keTalAMka devonI 20-palyopamanI sthiti che. prANata kaltha devonI utkRSTa 20-sAgaropama sthiti che. AraNa kahyuM devonI jaghanya sthiti rahe-sAgaropama che. je devo sAta, visAta, suviyAta, siddhArtha, utpala, bhittila, tigiccha, dizA sauvastika, pralaMba, rucira, puSpa, supuw, ypAvatuM, puupabha, puSakAMta, puNavaNa, pupaterasa, pupadavaja, puujma, puSasiddha, puSottarAvatuMsaka, vimAne devapaNe utpanna thAya temanI utkRSTa sthiti ra0-sAgaropama che. te devo vIsa miAse Ana-prANa, ucchavAsa-nikAsa ve che, teone 20,000 varSe AhAchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo ra0 bhava grahaNa karI siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. * vivecana-50 :vIzamAM sthAnane vIze kaMIka lakhe che. sthiti sUtro pUrve sAta sUtro che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20/50 65 66 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda tyAga na karato jIvano uparodha karavAmAM pravarte, A rIte potAne-parane asamAdhituM kAraNa thAya. ghanodadhi-sAte narakRdhInA pratiSThAnabhUta... sAmAnika-IndrasamAta RddhivALA, sAhasaya-hajAra, baMdhatA-baMdha samayathI AbhIne baMdhanI sthiti eTale sthitibaMdha... sAta vagere vimAnanA nAmo che. samavAyaokho. muni dIparatnasAgare karela TIkAsahitano anuvAda pUrNa samAdhAna eTale samAdhi-yitanuM svAcya, mokSamArgamAM rahevuM che. AvI samAdhi jene na hoya te asamAdhi. tenA sthAno-Azraya bhedo ke paryAyo. te asamAdhi sthAno kahevAya che. temAM (1) je jaldI jaldI cAle te davadavacArI kahevAya che. * x *x * te sAdhu zIghasIgha saMyama ane AtmAnI apekSA rAkhyA vinA cAlatA potAnA AtmAne paDatA vagere samAdhimAM joDe che bIjA prANIne haNato, temane paNa asamAdhimAM joDe che, prANIhiMsAthI utpanna karma vaDe pazlokamAM paNa potAnA AtmAne asamAdhimAM joDe che. A rIte zIghagamana asamAdhinuM kAraNa hovAthI asamAdhi sthAna kahyuM che. | (2,3) apamArjitayArI ane dupamArjitacArI-sthAna, besavuM, paDakhuM pheravavuM Adi kriyA karatAM AtmAdinI virAdhanA pAme che. (4) ati pramANavALA vasati, pIThalakAdi jene che te atikita zayyAsanika. Avo sAdhu paMghazAlAdi adhika pramANavALI vasatimAM bIjA paNa bhiko rahe che, tenI sAthe adhikaraNano saMbhava hovAthI potAnA AtmAne ane bIjAne paNa asamAdhimAM joDe che, evuM AsanamAM jANavuM. (5) AyAyadi pUjya purapano parAbhavakArI potAne ane bIjAne asamAdhimAM joDe che. (6) sthavirUAyAyAdi gurujano, temane AcAra ane zIlatA doSothI athavA jJAnAdinA haNavAnA svabhAvavALo. (9) bhUta-ekendriyo, temane prayojana vinA haNe te bhUtopaghAtika. (8) saMjavalana-kSaNe kSaNe zekha kare. (9) krodhana-eka vakhata krodha kare tyAre atyaMta krodhI thAya.. (10) parokSamAM anyano varNavAda kare. (11) vAraMvAra avadhAraNa karanAra-zaMkAvALI bAbata chatAM paNa "A emaja che' ema ni:zaMkapaNe bole athavA paranANuNono nAza karanAra jemake sAmo manuSya dAsa ke cora na hoya chatAM tuM dAsa-cora che tema kahe. (12) adhikaNa-kalaha ke yaMtrAdino utpAdaka. (13) pUrvanA jUnA kalahone khamAvIne zAMta karyA hoya tenI pharIthI udIraNA karanAra. (14) sayitAdi ja vaDe kharaDAyelA hAye devAtI bhikSAne je grahaNa kare, eka spaMDilAdithI bIjI caMDiklAdi bhUmimAM jato pagane na pramArze athavA tayAvidha kAraNe sayitAdi pRthvI para kapaDAdinAM AMtara rAkhyA vinA bese, ityAdi kare te sarajakapANipAda kahevAya. (15) akALe svAdhyAyAdi kare.. (16) kalaha hetubhUta kartavya kare.. (13) be moTA avAje vAtacIta, svAdhyAyAdi kare, gRhasthabhASA bole.. (18) jhaMjhAkara . je je kAryathI gayachamAM bheda thAya tevA kAryo kare athavA je vacanathI gacchane manodu:kha thAya te vacana bole.. (19) sUryanA udayathI asta sudhI azata, pAna di karanAra. (7) eSaNAnI asamitivALo eTale aSaNIya vastuno tyAga na kare, bIja sAdhu preraNA karatA temanI sAthe kalaha karavA lAge, aneSaNIyano 8i/5] che. samavAya-21 che - sUtra-pa1 : zabarapha kA - (1) hastakarma karanAra, () mathana sevanAra, (3) rAmabhojana karanAra, (4) Adhakamane khAto, (5) sArika piMka khAto. (4) auzikakIta-lhata Apela AhArane khAto, (b) vAraMvAra pratyAkhyAna karIne khAto, (8) cha mAsamAM eka gaNathI bIjA gaNamAM jato, () eka mAsamAM traNa vakhata uMdakalepa karato, (10) eka mAsamAM traNa vakhata mAyA sthAnane sevato. (11) rAjapiMDanuM bhojana karato, (1) AkRddhi vaDe urNAtipAtane karato, (13) ku8i vaDe mRSAvAdane bolato, (14) Aku@ithI adadidAna grahaNa karato, (15) kuhiNI saMtarA rahita pRdhI upara dhyAna ke zayanAdine karato, (16) kuhilI sati pRedI-sacittazilA-puNanA vAsavALA kASTha upara zayA ke niSadhAne karato. (1) sajIva-satiNa-sabIja-saharita-nsausiMga-pakSama daLa mATI karoLIyAnA jALAvALI, tevA prakAranI bhUmimAM sthAna, niSaghA karato. (18) AkuDhiI mUla-kaMdavayA-pravAla, dhupa-phaLa-haritanuM bhojana karato. (19) varSamAM davAra udakapa karato, (20) varSamAM dazAvAra mAyA sthAnane sevato, () vAraMvAra zItodakathI kharaDAyelA hAtha vaDe zana-pAna-khAdima-svAdima grahaNa karI bhojana karato. e sa kAyathI] zabala doSa thAya che. jenI sAta prakRtio kSaya pAmI che evA nivRtti bAdarane mohanIya karmanI ra1-prakRtti sattAmAM rahetI hoya che. te A - patyAkhyAna kaSAya kodha, apatyAkhyAna kaSAya mAna, apratyAkhyAna kaSAya mAyA, patyAkhyAna kaSAya lobha, pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya koSa, pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya mAna, pratyAkhyAnAvaraNa kapAya mAyA, pratyAkhyAna-varaNa kaSAya lobha, saMjavalana koi cAva4 lobha, paraSa-napuMsaka veda, hAsya, aravi, rati, bhaya, zoka, durgAchA eka eka avasarpiNIno pAMcamo ane chaThTho Ao kAle karIne ra1-1 hajAra varSano kahyo che. te A - dudhamAro, dhamAlama aAro. eka-eka utsarpiNIno pahelo ane bIjo Aro kAlathI sa-rasa hAra varSano kahyo che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21/51 te A duSamA, duzmA. A ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakonI 21-palyopama sthiti che.. chaTThI pRthvImAM keTalAka nAskonI 21-sAgaropama sthiti che.. keTalAka asura kumAronI 21-palyopamanI sthiti che.. saudharma-IzAna kalpe keTalAka devonI 21-palyopama sthiti che. AraNako devonI utkRSTa sthiti 21-sAgaropama che.. amruta kalpe devonI jaghanyasthiti 21-sAgaropama che.. je devo zrIvatsa, zrIdAmadaMDa, mAlya, dRSTi, cAponnata, AraNAvartaka vimAnamAM devapaNe utpanna thayelAnI utkRSTa sthiti 21-sAgaropama che. 67 te devo 21-ardhamAse Ana-prANa, ucchvAsa-niHzvAsa le che, temane 21,000 varSe AhArecchA thAya che.. keTalAka bhavasiddhika jIvo 21-bhavane grahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarvaduHkhatakara thaze. * vivecana-51 : have 21-muM sthAnaka-temAM sthitisUtra sivAyanA cAra sUtro sugama che. vizeSa - rUAvana - kAbaracItaruM, je kriyA vizeSa vaDe thAya te zabala, tenA yoge sAdhu paNa zabala kahevAya. te A pramANe - e (1) hastakarma-vedavikAra vizeSa, karato ke karAvato, sAdhuzabala thAya. (2) atikramAdi traNa prakAre maithuna sevato.. (3) rAtribhojana-divase gRhIta divase khAdhuM ItyAdi cAra bhAMge athavA atikramAdi vaDe bhojana karanAra. (4) AdhAkarma, (5) sAgAski-sthAnadAtAnuM piMDa, (6) audezika, krIta, lAveluM ApanArane khAnAra, upalakSaNathI prAmitva, Adha, anisRSTa levuM. (7) cAvatthI grahaNa karela padono artha A che - vAraMvAra pratyAkhyAna karIne azanAdi khAnAra, (8) cha mAsamAM eka gaNamAMthI bIjA gaNamAM jato, (9) eka mAsamAM traNa vakhata nAbhipramANa jaLamAM avagAha karanAra. (10) eka mArAmAM traNa mAyAsthAna-bheda karanAra. (11) rAjapiMDakhAnAra-zabala thAya. AkuTTi-jANI joIne, (12) pRthvI AdinI hiMsAne karato. (13) juThuM bolato, (14) adattAdAna grahaNa karato, (15) Asana pAtharyA vinA sthAna ke kAyotsarga ane svAdhyAya bhUmine karato, (16) snigdha ane sacitta rajavALI pRthvI upara, zilA ke DhephA upara, dhuNAvALA kASTha upara, (17) tevA prakAranA prANa-bIjAdi sahitanA sthAne besavuM Adi karato. (18) mULa-kaMda vagerene khAto [A badhuM AkuddhithI karatA rAbala doSa thAya che. (19) varSamAM daza vakhata nAbhipramANa jaLamAM avagAhana karato tathA (20) varSamAM daza vakhata mAyA sthAnane karato. (21) vAraMvAra zItodakalakSaNa jaLa vaDe vyApta thayelA hAthathI azanane grahaNa karato sAdhu zabala thAya. nivRttibAdara-apUrvakaraNa nAme AThamA guNaThANe vartanAra. kSINasaptakaanaMtAnubaMdhI catuSka ane traNa darzana lakSaNa, tene mohanIya karmanI 21 prakRtti 6 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda eTale apratyAkhyAnAdi 12 ane nokaSAya-9 rUpa uttara prakRtio satkarma-sattA avasthAvALuM karma kaheluM che. zrIvatsa, zrIdAmadaMDa Adi cha vimAnonA nAmo che. samavAya-21-no TIkAsahita anuvAda pUrNa samavAya-22 -- * - * = * sUtra-52 - : bAvIza parISaho kahA - - (1) sudhA, (2) pipAsA, (3) zIta, (4) uSNa, (5) daMzamazaka, (6) acela, (7) arati, (8) strI, (9) carcA, (10) naipedhikI, (11) zayyA, (12) Akroza, (13) vadha, (14) yAcanA, (15) alAbha, (16) roga, (17) tRNasparza, (18) jalla, (19) satkAra-puraskAra, (20) prajJA, (21) jJAna, (22) darzana [A bAvIsa parISaho jANavA dRSTivAdamAM 22 sUtro chinnacheda nayavALA, svasamaya sUtra paripATImAM che... 22-sUtro Dicheda nayavALA, AjIvika sUtra paripATImAM che... 22-sUtro traNa nayavALA, airAzika sUtra paripATImAM che, 22-sUtro cAra nayavALA samaya sUtra paripATImAM che. pudgala pariNAma 22 bhede che - (1 thI 5) kRSNa-nIla-lohita-hAlikazuklavarNa pariNAmavALA, (6,7) surabhigaMdha-durabhigaMdha pariNAmavALA. (8 thI 12) tita-kaTuka-kaSAya-AMbila-madhura rasa pariNAmavALA. (13 thI 22) karkaza mRdu-guru-laghu-zIta-uSNa-snigdha-rukSa sparza pariNAmI, A ratnaprabhA pRthvImAM keTalAMka nArakonI 22-palyopama sthiti che.. chaTThI pRthvImAM nAskonI utkRSTa sthiti 22-sAgaropama che.. adhaH saptamI pRthvImAM nAskonI jaghanya sthiti 22-sAgaropama che. keTalAka asukumAronI sthiti 22-palyopama che.. saudharma-IzAna ko keTalAka devonI sthiti 22-palyopama che.. amruta kalpe devonI utkRSTa sthiti rara-sAgaropama che.. hekriya herNima greveyake devonI jaghanya sthiti-22-sAgaropama che.. je devo mahita, vizruta, vimala, prabhAsa, vanamAla ane aNutAvatuMsaka vimAne deva thAya che, temanI sthiti 22 sAgaropama che. te devo 22-ardhamAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che. te devone 22,000 varSe AhArechA thAya che.. keTalAka bhavasiddhika jIvo 22-bhavanA grahaNa vaDe siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarvaduHkhAMtakara thaze. * vivecana-52 - 22-muM sthAna prasiddhArtha che. vizeSa e - sthiti pUrve cha sUtro che. temAM mArgathI bhraSTa na thaIne nirjarArthe sahana karAya te parISaha kahevAya.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2252 69 (1) burbhUjJA-bhukha, te rUpI parivaha, te digaMchA parISaha, maryAdAne oLaMgyA vinA tene sahevo te. A rIte badhAM parISahomAM jANavuM. (2) pipAsA-tarasa, (3,4) zIta-uprasiddha che. (5) daMza ane mazaka, e baMne caturindriya che. temAM daMza, moTA che ane mazaka, nAnA che. deza-bhakSaNa, karaDavuM. te che pradhAna jene te mazaka e daMzamazaka. ema kahetA ja, mAMkaDa, maMkoDA, mAkhI paNa jANavA.. (6) cena - vastra, bahumUlya-navA-nirmaLa-sArA pramANavALAno abhAva hovo te arolatva jANavuM. (7) arati-manano vikAra, (8) strI-prasiddha che, (9) carcA-grAma AdimAM aniyamita vihAra karavo te, (10) naiSedhikI-upadrava sahita ke rahitabhUmi, (11) zayyA-manojJa, amanojJa vasati ke saMstAska. (12) Akroza-durvacana, (13) vadha-lAkaDI AdithI mAravuM, (14) yAcanAbhikSA ke tathAvidha prayojane zodhavuM te. (15,16) alAbha, roga prasiddha che. (17) tRNasparza-saMstAska abhAve tRNamAM zayana karanArane tRNa vAge te. (18) jalla-zarIra, vastrAdino mela. (19) satkAra-vastrAdithI pUjA, puraskArarU ubhA thavuM Adi vinaya athavA satkAra vaDe sanmAna karavuM te. (20) jJAna-sAmAnyathI mati Adi, kyAMka 'ajJAna' evo pATha che. (21) darzana-samakita darzana, sahevuM te - kriyAvAdI AdinA vicitra matane zravaNa karyA chatAM nizcala cite samyakatva dhAraNa karavuM. (22) prajJA-svayaM vimarzapUrvaka vastune jaNAvanAra matijJAnanA vizeSa bhedarUpa. dRSTivAda-bAramuM aMga, te pAMcabhade-pakirma, sUtra, pUrvagata, prathamAnuyoga, cUlikA. temAM dRSTivAdanA bIjA prasthAnamAM 22-sUtro che, temAM sarva dravya, paryAya, naya AdinA arthanA sUcanathI sUtra kahevAya. chinna cheda-je naya chedathI chinna sUtrane Icche-jema dhammo maMgalamurkI Adi zloka sUtra ane arthathI chedanayamAM rahIne bIjA vagere zlokanI apekSA na kare. A rIte je sUtro chinnachedanayavALA hoya te chinnachedanayika. AvA sUtro svasamaya-jinamata Azrita je sUtronI paripATi-paddhati, temAM svasamaya na paripArTimAM hoya che. athavA tenA vaDe svasamayaparipATI hoya che. achinnachedanayika - ahIM je naya acchinna sUtrane cheda vaDe Icche che. jemadhammo maMnamujju Adi zlokArthathI bIjA Adi zlokanI apekSA karato hoya tevA je sUtro achinna cheda nayavALA hoya te achinna chedanayika. AvA sUtro AjIvika sUtra paripATImAM-gozAlakamata sUtra paddhatimAM ke paddhati vaDe hoya arthAt sUtro akSararacanA vaDe judA rahelA hoya, to paNa arthathI parasparanI apekSA rAkhanArAM hoya che. trikanayika-je sUtro traNa nayanA abhiprAyathI ciMtavAya te. airAzika sUtra paripATI - ahIM airAzika-gozAlaka matAnusArI kahevAya che. kemake teo sarva vastu traNa svarUpavALI Icche che. jemake - jIva, ajIva, jIvAjIva samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda Adi. naya vicArathI paNa teo trividha nayane Icche che jemake paryAyAstika, ubhayAstika, traNene AzrIne trikanayika. dravyAstika, catuSkanayika - je sUtro cAra nayanA abhiprAyathI ciMtavAya te. cAra naya A rIte - naigamanaya be rIte - sAmAnyagrAhI, vizeSagrAhI. temAM sAmAnyagrAhI che, te saMgrahanayamAM samAya che ane vizeSagrAhI te vyavahAranayamAM samAya che. A rIte 90 saMgraha, vyavahAra, RjusUtra traNa ane zabdAdi traNa maLIne eka ema cAra naya che.. sva samayAdino artha pUrvavat. pudgala-aNu Adino, pariNAma-dharma, te pudgala pariNAma. te pAMca varNa, be gaMdha, pAMca sa, ATha sparzanA bhedo maLIne 20 bheda che. tathA gurulaghu, agurulaghu umeratA 22 thAya che. temAM vAyu Adi tiraMgAmI hoya te gurulaghu ane siddhi kSetrAdi sthidravya te agurulaghu che. mahita Adi cha vimAnonA nAmo che. samavAya-22-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-23 - -- * - * == * sUtra-53 H sUyagaDanA 23-adhyayano che samaya, vaitAlika, upasargaparijJA, strIparijJA, nakavibhakti, mahAvIstuti, kuzIlaparibhASita, vIrya, dharma, samAdhi, mArga, samavasaraNa, yAthAtathya, graMtha, yamakIya, gAthA, puMDarIka, kriyAsthAna, AhAraparijJA, apratyAkhyAnakriyA, anagArazruta, ArkakIya, nAlaMdIya... jaMbudvIpanA bharatakSetramAM A avasarpiNImAM 23-jinezvarone sUryodaya muhUrto zreSTha kevalajJAna-darzana utpanna thayA. jaMbudvIpanA bharatakSetramAM A avasarpiNImAM 23 tirthaMkaro pUrvabhavamAM agiyAra AMganA jJAtA hatA. te A -- ajita sAvat vardhamAna. kevala kauzalika RSabha artha caudapUrvI hatA... jaMbUdvIpamAM A avasarpiNImAM 23-tIrthaMkaro pUrva bhave mAMDalika rAjA hatA, te A - ajita yAvat vardhamAna. kevala kauzalika arhat RSabha pUrva bhave cakravartI hatA. A ratnabhA pRthvImAM keTalAka nArakonI 23-palyopamasthiti che.. adhaHsaptamI pRthvImAM keTalAka nairayikonI sthiti 23-sAgaropama che.. keTalAka asurakumAronI sthiti 23-palyopama che.. saudharma-IzAnakalpe keTalAka devonI sthiti 23-palyopama che.. hekrima majhima traiveyake devonI jaghanya sthiti 23sAgaropama che.. hekrima hema zaiveyake utpanna devonI utkRSTa sthiti 23 sAgaropama che. te devo 23-ardhamAse Ana-prANa, ucchvAsa-niHzvAsa le che. temane -
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23/pa3 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda jIvA che. ardhIkalA eTale ogaNIza bhAganuM aDadhuM. devonA bhedo 24-A pramANe- bhavanapatinA 10, vyaMtaranA 8, jyotikanA5, kopanna vaimAnikono eka, e sarve maLI 4-thAya. A 24-sthAno IndrasatiamarendrAdithI adhiSThita che. bAkInA-saiveyaka ane anuttara devomAM teo ahamindra che, teo pote ja Indro che - potAnA AtmAne Indra mAnanAra che, tethI te sthAno Indra-nAyaka rahita che, tyAM zAMtikarmakara purohita nathI. upalakSaNathI sevakajano Adi kaMIpaNa nathI. uttarAyaNamAM rahelo - karka saMkrAMti divase savanjiMtara maMDalamAM rahelo sUrya, eka hastapamANa zaMkunI 24 aMgulapamANa porisinI chAyA karIne pAcho phare che eTale sarva atyaMtara maMDalathI bIja maMDalamAM Ave che, kahyuM che ke - aSADha mAse be pAMdanI chAyA ityAdi... je sthAnathI nadI vahe te pravAha. ahIM paDAdrahathI tenA toraNa dvArA tenI nIce thaIne teno nirNama saMbhave che. anya sthaLe "pravaha" zabdathI makaranA mukhanI pranAlamAMthI nIkaLavuM athavA prapAta kuMDamAMthI nigama kahyo che, te ahIM ISTa nathI. kemake jaMbUdvIpa prAptimAM ane ahIM-5-koza pramANa gaMgAdi nadIno pravAha kahyo che. | samavAya-24-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] 3,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAMka bhavasiddhika jIvo 3 bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarva duHkhAMtara thaze. * vivecana-53 : 23muM sthAnaka sugama che. vizeSa e - sthiti sUtro pUrve cAra sUtro che, temAM sUyagaDAMganA pahelA zrutaskaMdhamAM-16, bIjA zrutaskaMdhamAM-7-adhyayano che. temanA anvarya nAma pramANe jANavo. samavAya-23-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-24 $ X - X - * saMga-24 - devAdhidevo covIza kahyA che - RSabha, ajita, saMbhava, abhinaMdana, sumati, pApabha, supArza, caMdraprabha suvidhi, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, anaMta, dharma, zAMti, kutha, Ara, mallI, munisuvata, nami, nemi, pArtha ane vImAna... sullahimavaMta ane zikharI e be varSadhara parvatanI jIvA 24,93ra yojana tathA eka yojanAno 38mo bhAga kaMIka adhika che. devonA ra4 sthAno Indrahita che, bAkInA ahamindra, Indra ane purohita rahita che... uttarAyaNamAM rahela sUrya ra4 aMgula porisInI chAyA karIne pAcho vaLe che... gaMgA ane siMdhu mahAnadI pravAhamAM sAdhika ra4-koza vistAramAM che... katA-skadvatI mahAnadI paNa teTalI ja vistRta che. A ranapabhA pRthvInA keTalAka nATakonI 24-palyopama sthiti che, adhaHsaptamI pRthvImAM keTalAka nAkonI sthiti ra4-sAgaropama che. keTalAka asukumAronI sthiti ra4palyopama che.. sudharma-IzAna kahyuM keTalAka devonI sthiti ra4-palyopama che.. heThima utarima zaiveyake devonI jaghanya sthiti 24sAgaropama che.. je devo hemi majhima teyaka vimAne devapaNe utpanna thAya che temanI utkRSTa ra4-mgaropama sthiti che. te devo ra4-AdhamAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che, temane 24,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 24-bhave grahaNa karI siddha-buddha-mukad-parinivRtta thaI sarva duHkhano aMta karaze. * vivecana-54 : 24mAM sthAnakamAM sthitinI pUrve ja sUtro che, te sugama che. vizeSa e ke - IndrAdika devo maLe je pUjyatvathI adhika hoya te devAdhideva kahevAya. jaMbUdvIpa lakSaNa vRtotra maLe je kSetro ane parvato hoya tenI sIdhI sImAne jIvA kahe che. dhana upara caDAvela pratyaMcA sadeza hovAthI jIvA kahe che. temAM gullA himavaMta ane zikharI baMne parvatanI jIvA 24,932 yojana ane coka yojanano 38mo bhAga adhika che. tenI gAthA - 24,93ra yojana ane ardhI lA eTalI cullahimavaMtanI che samavAya-25 % - X - X - che su-papa thI pa9 : pipI pahelA, chellA tIfkaranA samayamAM pAMca mahAvatonI 5-bhAvanA kahI che. te A - (5) Iyasimiti, managupti, vacanagupti, patra joIne bhojana karavuM, dAnamAMDa mAtra nikSepaNA samiti. (5) vicArIne bolavuM, krodha viveka, lobha viveka, bhaya viveka, hAsya viveka. (5) avagraha anujJA, avagraha sImA raNavI, avAha anugrahaNa karavuM, sAdharmika avagrahane tenI AjJA laIne paribhoga karavo. sAdhAraNa bhAta-pANIno paribhoga anujJA laIne karavo. (5) -pazu-napuMsaka saMsakta zayana-Asana varjavA, strI kathAvajInI, zrI Indriyo Alokaja vajavuM, pUrvarita-pUvakrIDitanuM smaraNa na karavuM, praNIta AhAra bhAga. (5) zrojhendriya-cakSurindriya-dhrANendriya-jilaeNndriya-aeondriya rAgano tyAga. ahad mallI ra5-dhanuSa uMcA hatA.. sarve dIdharvitAya parvato ra5-yojana UMcA, rapa gAu pRdImAM che. bIjI pRedImAM ra5-lAkha narakAvAsa che. "AcAra''nA cUlika sahita 25-Adhyayano che. te pramANe - [56] zAparijJA, lokavijaya, zItoSNIya, samyakatva, AvatI, dhUta, vimokSa, upadhAnasRta, mahAparigha, pinkeSaNA, zayyA, Iya, bhASA, vaDhaSaNA, pauSaNA, avagrahapatimA, saptasataikakA-e sAta, bhAvanA, vimukti. [59]
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25/55 thI 59 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda A sarve bhAvanAo vAcanAMtaramAM AvazyakAnusAra dekhAya che. miyAdeSTi ja tiryagati Adi karmaprakRti bAMdhe, samyagdaSTi nahIM. kemake te prakRtio mithyAtvapratyaya che. tethI mithyAdaiSTi grahaNa karyA. vikalendriya - be, traNa, cAra IndriyavALAmAMthI koI eka. patio bIjI paNa karyaprakRti bAMdhe mATe ahIM aparyAptako kahyA. aparyAptaka ja A apazata parAvartamAna prakRtine bAMdhe. vaLI te saMkSipta pariNAmI hoya to ja bAMdhe. tethI saMkSipta pariNAmI kahyuM. te paNa beIndriyAdi aparyAptakane yogya ja bAMdhe temAM koI vakhata beIndriya jAti saha, koI vakhata teIndriya jAti sAthe ane kadAcita caturindriya jAti sAthe pacIza prakRtio jANavI. gaMgA Adi 5 gAunA vistAravALo prapAta ema jANavuM. baMne dizAmAM eTale pUrvamAM gaMgA ane pazcimamAM siMdhu. te baMne pAddhahamAMthI nIkaLI 500 yojana parvata upara jaIne pachI dakSiNAbhimukha vaLe che. tyAM ghaTanA mukha jevI ra5-koza pahoLI jillAvALA makamukharUpI paranALAmAMthI pravartela motInA hAra jevA saMsthAnavALA prapAta vaDe 100 yojana uMcA himavaMta parvata nIce rahelA pota-potAnA prapAtakuMDamAM paDe che... e ja pramANe rakatA ane raktavatI jANavI. vizeSa A - zikharI varSadhara upara rahelA puMDarIka drahathI nIkaLIne paDe che... lokabiMdusAra e caudamuM pUrva che. samavAya-25-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa vimukita adhyayana, nizItha Adadhyayana sahita ra5-muM jANavuM. aparyApta, saMnniSTa pariNAmI, mithyArdaSTi vikasendriya jIva nAmakarmanI pa-uttara prakRtine bAMdhe. te A - tiryagatinAma, vikalendriya jAti nAma, audArika zarIra, taijasazarIra, kAmaNazarIra, huMDaka saMsthAna, audArika zarIra gopAMga, chevaTu saMghayaNa, varNa, gaMdha, rasa, sparza, tiraMgAnupUrvI, aguralag, upaghAta, basa, bhAdara, aparyAptaka, pratyeka, asthira, azubha, durbhaga, anAdeya, yaza:kIrti ane nirmANanAma. gaMgA, siMdhu mahAnadI rapa gAu pRthaka pravAhathI baMne dizAmAM ghaTanA mukhathI paDIne, muktAvalI hAra saMsthAnavAA pAte potapotAnA kuDamAM paDe che... rastA, raktavatI mahAnadI 25-gAu pRthapha pravAhathI e rIte ja paDe che... lokabiMdusAra pUrvamAM ra5-vastuo kahI che. A ratanapabhAmAM keTalAka nAskInI sthiti rapa-palyopamanI che.. Adha:satamI pRvImAM keTalAka nAskonI sthiti ra5-jAgaropama che.. keTalAka asurakumAronI sthiti ra5-palyopama che. saudharma-IzAna kahyuM keTalAka devonI 5-palyopama sthiti che.. ma#imahema vecake devonI ghanya sthiti 5-sAgaropama che.. hamaurima 3]veyake utpanna devonI sthiti utkRSTathI rapa-sAgaropama che... A devo ra5adhamAse Ana-prANa, ucchavAsa-nizA le che. teone ra5,ooo varSe AhATecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 25 bhava karI vAva du:khAMta karaze. * vivecana-55 thI 59 : 5-muM sthAnaka sugama che. vizeSa A - sthiti pUrve 9 sUtro che. pAMca yAma-mahAvratono samudAya te paMcayAma. tenI bhAvanAo - prANAtipAtAdi nivRttirUpa mahAvratanA rakSaNArthe karAya te bhAvanAo che. te bhAvanA dareka mahAvatanI pAMca-pAMca che. temAM Iyasimiti Adi pAMca pahelA mahAvatanI che. Aloka bhAjana bhojana * jovApUrvaka bhAjana-pAna, bhojana-bhAta, pANIno AhAra karavo te, kemake anAlokya bhAjanamAM bhojana karavAthI prANI hiMsA saMbhave che.. vicArIne bolavuM Adi bIjA vratanI pAMca bhAvanA che. temAM vive - parityAga. avagraha anujJApanAdi bIjA vratanI pAMca bhAvanA che. temAM (1) avagrahanI anujJA levI. (2) pachI tenI hadane jANavI. (3) jANIne avagrahane grahaNa karavo, (4) gItArtha samudAyamAM vicaratA saMvipna sAdhuono avagraha, kAlAdithI mAsa Adi, kSetrathI pAMca gAu Adi sAdharmikonI anujJA laIne ja rahevuM, (5) ANela sAmAnya bhojanAdi AcAryAdinI anujJA laIne vAparavuM te.. strI Adi saMsakta Asana-zayanAdi varjana te cothA vratanI,. temAM prata - atisneha vALo, zrotrAdi IndriyanA rogano tyAga te pAMcamA mahAvratanI bhAvA che - je jIva jemAM Asakta thAya, tene teno parigraha lAge, tethI zabdAdino rANa karatA teno parigraha thAya, tethI parigraha viratinI virAdhanA thAya. che samavAya-26 che - X - X -- * sUtra-60 : dazA, kalpa, vyavahAranA ra6 uzanakALa kahA - dazAnI diza, kalAnI cha ane vyavahAranA daza... abhavasiddhika jIvone mohanIsakamanI 26 karma prakRtio sattAmAM rahelI che. te A - mithyAtva mohanIya, 16 kaSAyo, 3-veda, hAsya, arati, rati, bhaya, zoka, durgA. [16 kaSAya, 9-nokaSAya, mithyAtva) A ranapabhA pRetImAM keTalAMka nArakonI 26-palyopama sthiti che. adha:saptamI pRthvImAM keTalAMka nAkonI 26-sAgaropama sthiti che. keTalAka asukumAronI 26-palyopama sthiti che. saudharma-IzAna karbhe keTalAka devonI sthiti 26-palyopama che. majhimaheThima zaiveyaka vimAnamAM devapaNe utpanna thayA hoya temanI utkRSTa sthiti ra6-sAgaropama che. te devo 26-aI mAse Ana-prANa, ucchavAsa-ni:zvAsa le che. te devone 26,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo ra6-bhavagrahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarvadu:khAMtakara thaze. * vivecana-60 :26muM sthAna vyakata che. vizeSa - uddezanakAla eTale ke zrutaskaMdhamAM ane
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 - X Y - 26/6o adhyayanamAM jeTalA adhyayana ke uddezA kahyA hoya temAM teTalA ja uddezana kALamRtopacArarUpa hoya che. abhavyone traNa puMja karaNa abhAvathI samyakatva ane mizrarUpa be prakRti satAmAM na hovAthI 26-karmapakRti che. simavAya-26-no TIkAsahita anuvAda pUrNa ] che samavAya-27 che. * sUtra-61 : sAdhunA 2guNo kahyA - prANAtipAtathI vimavuM, mRSAvAdathI vimavuM, adattAdAnathI vimavuM, maithunathI viramavuM, parigrahathI viramavuM, endriyacakSurindriya-arNendriya-jilaeNndriya-pazendriyono nigraha. krodha-mAna-mAyA-lobhano bhAga, bhAva-karaNa-coga satya, kSamA, virAgatA, mana-vacana-kAyAnI samAharaNatA, jJAna-darzana-cAuisaMpawtA, vedanA ane mAraNAMtika [upasargonuM sahana karavApaNuM. jaMbudvIpamAM abhijitu sivAyanA bIjA ra7-nAmothI vyavahAra cAle che.. eka eka nattra mAsa sami-divAnI apekSAe rAtri divase pUrNa karAya che.. saudharma-IzAnabhe vimAnanI pRedI rojana jADI che.. vedaka samakitanA baMdANI virata jIvane mohanIyAnI ra7-uttarapakRtio sattAmAM rahela che. zrAvaNa suda sAtame sUrya aMgula porisI chAyA nIpajAvIne pachI divasanA mane hAni pamADato ane rAtri kSetrane vRddhi pamADato cAra care che. A ratanapabhAmAM keTalAka nArakonI ramapalyopamanI sthiti che. adhasaptamI pRedImAM keTalAka nArakonI rassAgaropama sthiti che. keTalAka asurakumAronI palyopama sthiti che. saudhAma-IzAnakarbhe keTalAka devonI ra7pacopama sthiti che. majhimauvami veyake devonI jaghanya sthiti sAgaropama che. je devo majhimamajhima veyake devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa ra7sAgaropama sthiti che. te devo dhamAse Ana-wNa, ucchavAsa-niHzvAsa le che. te devone 27,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 2-bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarvaduHkhAMtakara thaze. * vivecana-61 :27muM sthAnaka vyakta ja che. sthiti pUrve ja sUtro che. te vizeSa che. temAM sAdhunA cAtri vizeSa guNo te alagAra guNo. temAM mahAvato, pAMca Indriya nigraha, krodhAdi 4-no viveka, 3-satyo, temAM bhAvasatya-zuddha aMtarAtmatA, karaNasatya-pratilekhanAdi kriyA, zAstrokta rIte samyakSaNe upayogapUrvaka karavI, yogasatya-mana vagerenuM satyapaNuM. [ 17 guNa tathA kSamA-anabhivyakata krodha, mAna svarUpa heSa saMjJaka sarva aprItino abhAva athavA krodha ane mAnanA udayano nirodha. krodha, mAna viveka zabadathI tene udayamAM samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda na AvavA devA te kSamA, te pUrve kahela che, pharI kahetA nathI. virAgatA - Asakti mAtrano abhAva athavA mAyA, lobhano anudaya. mAyA, lobha viveka zabdathI tenA udaya prAptino nirodha pUrve kahyo che. mana, vacana, kAyAnI samAhAraNatA - akuzala evA traNeno nirodha... jJAnAdi traNenI prApti.. zItAdi vedanAne sahana karavI.. kalyANaminabuddhie maraNa paryantanA upasargo sahana karavA te. [ema guNo jANavA.) maga jaMbudvIpamAM ghAtakIkhaMDamAM nahIM, abhijita varjIne 27-nakSatro vaDe vyavahAra pravarte che. kemake uttarASADhAnA cothA pAdamAM teno samAveza che. nakSatra-caMdra-abhivadhita-Rtu-sUrya ema pAMca bhede mAsa che tema bIje kahyuM che. temAM ahIM nakSatra mAsa eTale caMdrano nAmamaMDala bhogakALa. te 23ahorAno kahyo che.. A kALarAtridivasa parimANApekSAe kahyo. paNa sarvathA eTalo che ja ema nahIM, kemake kaMIka adhika che. ahorAtranA 63 bhANa karIne temAMthI 21-bhAga adhika che. vimAnapuTavI-vimAnonI pRvI. vedaka samyakatva baMdha-kSAyopathamika samyakatvanA hetubhUta zuddhadalikanA puMjarUpa je darzanamohanIya prakRti, teno viyoga karanAra prANIne 28 uttara prakRtivALA mornIya karmanI 27-uttaraprakRti sattAmAM hoya che. zrAvaNa mAsanI zukla sAtame sUrya, hastapamANa zaMkunI sattAvIza AgaLa porisichAyAne karIne divasotra-sUryakiraNanA prakAzavALA AkAzokane prakAzanI hAni vaDe hAni pamADato ane rAgikSetra-aMdhakAcI vyApta AkAza kSetrane prakAzanI hAnithI vRddhi pamADato bhramaNa kare che. Ano bhAvArtha e che - ahIM sthaLa cAyane AzrIne ASADhIe 24 gula pramANa paraSi chAyA hoya che. pachI sAta divase sAtireka aMgula chAyA vadhe che. A pramANe zrAvaNa suda-7 sudhI sAdhika 210 divasa jatAM traNa aMgula chAyA vadhe che. e rIte ASADhIe kula 27-aMgula thAya che. nizcayathI - karka saMkAMtithI AraMbhIne sAtika 21-divase A kahelI porisinI chAyA thAya che. samavAya-27-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa |
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28/62 samavAya-28 za -- x = x = * sUtra-62 : AcAra prakalpa ra8-bheTe che - 99 mAsika AropaNA, eka mAsa ane pAMca divasanI AropaNA, eka mAsa daza divasanI AropaNA, 45-divasanI AropaNA, 50 divasanI ropaNA, 55-divasanI ropaNA, be mAsanI AropaNA, be mAsane pAMca divasanI AropaNA, e ja pramANe traNa mAsanI AropaNA. e ja pramANe cAra mAsanI AropaNA, upaghAtikA AropaNA, anupaghAtikA AropaNA, kRtna AropaNA, akRtsna AropaNA. eTalo AcAraprakalpa che. keTalAka bhavasiddhika jIvone mohanIya karmanI 28-5kRtti sattAmAM che. te A - samyakatva * micyAtva - sAmimatva vedanIya e traNa, kaSAya 16 ane naukaSAya-9 ema 28... Abhinibodhika jJAna-28 bhede che. te A - zroprendriya - cakSurindriya - ghrANendriya - jilendriya - sparzendriya - noIndriya e che athavigraha, zroprendriya - dhrANendriya - jilendriya - sparzendriya e cAra vyaMjanAvagraha, zroprendriya - cakSurindriya - ghrANendriya - jilendriya - sparzendriya - noIyi e cha IhA, zrotrendriya - cakSurindriya - ghrANendriya - jikendriya - sparzendriya - noIndriya e cha avAya, zroprendriya - cakSurindriya - ghrANendriya - jihvA Indriya - sparzendriya - noIndriya e cha dhAraNA. [e rIte kula-28] IzAna kare 28 lAkha vimAnAvAsa che.. devagatine bAMdhato jIva nAmakarmanI 28-uttaraprakRtti bAMdhe che. te A - devagati, paMcendriya jAti, vaikriya zarIra, taijasazarIra, kAmaNazarIra, samagratusa saMsthAna, vaikriyazarI MgopAMga, varNa, gaMdha, rasa, sparza, devAnupUrvI, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchvAsa, prazastatihAyogati, sa, bAdara, paryApta, pratyeka zarIra, sthira ane asthira, zubha-azubha, Adeya-anAdeya, yazokIrti, nirmANa [tathA subhaga ane suvara] nAmakarma... A pramANe nairasika paNa 28 prakRti bAMdhe. paNa taphAvata e ke apazasta vihAyogati, kuMDaka saMsthAna, asthira, durbhAga, azubha, duHravara, anAdeya, apayazaHkIrti nAma che. - A ratnaprabhA pRthvImAM keTalAka nArakonI sthiti 28-palyopama che, adhaHsaptamI pRthvImAM keTalAka nArakonI sthiti 28-sAgaropama che. keTalAka asurakumAronI 28-palyopama sthiti che.. saudharma-IzAnako keTalAka devonI 28-palyopama sthiti che.. uvarNima hekrama caiveyakanA devonI jaghanya sthiti 28sAgaropama che.. je devo mami uvami zaiveyake devapaNe utpanna thayA hoya, te devonI utkRSTa sthiti 28-sAgaropama che. te devo 28-ardhamAse Ana-pANa, ucchvAsa-niHzvAsa le che. temane 28,000 varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 28 bhavane grahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. st samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda * vivecana-62 : 28-muM sthAnaka spaSTa che. vizeSa - sthiti pUrve pAMca sUtro che. temAM mAra - paheluM aMga, teno pratva - adhyayana vizeSa, jenuM apanAma 'nizIya' che. athavA AvAra - jJAnAdi viSayaka sAdhu AcAra, 5 - vyavasthA, te AcAraprakalpa. temAM (1) koI jJAnAdi AcAranA viSayamAM koI sAdhue aparAdha karyo hoya tene prAyazcita ApyuM hoya, pachI pharIne te sAdhu koI aparAdha kare, tyAre pahelAnA prAyazcittamAM vadhAro karI mAsavahana yogya mAsika prAyazcitta ApavuM te mAsikI AropaNA kahevAya che. (2) paMcarAtrika zuddhi yogya ane mAsika zuddhi yogya be aparAdhane koI kare to pUrva datta prAyazcittamAM pAMca rAtrisahita mAsika prAyazcittaropaNa vaDe bIjo bheda kahyo... e pramANe cha prakAre mAsikI AropaNA jANavI. e pramANe be mArAnI 6, traNa mAsanI-6, cAra mAsanI-6 maLIne kula 24AropaNA thaI tathA aDhI divasa ane eka pakSanA upaghAtathI laghumAsAdi pUrvanA prAyazcittamAM AropaNa karavuM te upaghAtikAropaNA. kahyuM che - adhenuM cheda karavAthI je zeSa rahe, tene pUrvanA ardhanI sAthe saMyoga karIne laghu prAyazcitanuM dAna kahevAya. jemake - mAsAddha te 15 dina ane 25nuM ardha te 12 dina. te sarve malI 27 divasa, te laghumAsa. be mAsanuM addha 1-mAsa, mAsanuM addha te pakSa eTale doDha mAsa. tathA upara kahyA mujaba 2 divasAdi bAda karyA vinA te ja gurumAsAdi AropaNA te anudghAtika AropaNA... tathA je jeTalA aparAdhane pAmyo hoya, tene teTalI ja zuddhinI AropaNA te kRtsnAropaNA che. tathA ghaNAM aparAdhane pAmyo hoya chatAM cha mAsano ja tapa apAya che. ema karIne cha mAsathI adhika tapano temAM ja aMtarbhAva karI zeSa tapanuM AropaNa karAya te akRtsyAropaNa kahevAya che. A sarve nizItha sUtranA 20mAM uddezAthI jANavuM. have nigamana kahe che - ATalo ja AcAraprakalpa, A sthAne AropaNAne AzrIne kahyo. anyathA tethI vadhu udghAtika, anudghAtikarUpa AcAraprakalpa paNa che. tethI ATalo ja AcAraprakalpa che, bAkIno temAM ja samAveza thAya che. tathA ATaluM ja AcAravA lAyaka che ema paNa jANavuM. devagati sUtramAM sthi-asthira, zubha-azubha Adi paraspara virodhIpaNuM hovAthI eka sAthe baMneno baMdha na hovAthI bemAMthI eka bAMdhe ema kahyuM * X * ** nakagatinA sUtramAM 20 prakRttio te ja rAkhavI ane AThane sthAne bIjI ATha bAMdhe che, te ahIM jaNAvI.- 4 - samavAya-28-no TIkAsahita anuvAda pUrNa
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26/63 che samavAya-29 $ * sUga-63 - pApakRta prasaMga-ra9-me kaho che - bhoma, utpAda, svata, aMtarikSa, aMga, vara vyaMjana, lakSaNa e ATha prakAranA zAya che. bhUmi saMbaMdhI zAka kaNa prakAre - sUra, vRtti, vArtika. e rIte momAdinA traNa-traNa bheda thatA 24 bheda thayA. vikathAnuyoga, vidyAnuyoga, maMgAnuyoga, yogAnuyoga, nyatIrthika pravatavila anuyoga [29] aSADha mAsa samidinanA pariNAmathI ra-rAtridivasano che. bhAdrapada mAsa, kArtikamAya, poSamAsa, phAgaNamAsa, vaizAkhamAsa e caMdra mAsano divasa muttapinnAe sAdhika ra9-muharta kaho che. prazaiAvasAvALo sabhyardaSTi bhavya jIva tIrthakara nAmakarma sahita ra9-uttara pravRttione bAMdhIne avazya vaimAnika deva thAya che. A ranapabhA pRvImAM keTalAka nArakonI ra9-palyopama sthiti che. adhaHsaptamI pRdImAM keTalAka nArakonI sthiti 29-lyopama che. keTalAMka asurakumAronI ra9-palyopama sthiti che. uvarimajhima vecake devonI jaghanya sthiti ra9-sAgaropama che. je devo umizcima ]veyake vimAnomAM devapaNe utapanna thAya, temanI utkRSTa sthiti ra-sAgaropama che. te devo ra9-amAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che. teone ra9,000 varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo ra9 bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. - vivecana-:rahyuM sthAna pragaTa che. vizeSa * sthiti sUtro pUrve nava sUtro che. temAM pApopAdAna kAraNarUpa zAstro te pApathuto, tenA Asevana rUpa te pApakRta prasaMga, te pApaDyutaprasaMga 29 bhede kahyA che. pApazrutano viSaya hovAthI te pApakRta ja kahevAya. tethI ja kahe che ke (1) bhauma-bhUminA vikAstA phalate kahenAruM nimitazAstra. (2) sahaja rudhira vRSTi Adi lakSaNa utpAtanA phaLane kahenAra nimita zAstra. (3) svapna phaLane pragaTa karanAra. (4) AkAzamAM utpanna grahayuddhanA medAdi bhAva phaLane jaNAvanAra. (5) ga-zarIranA avayavonuM pramANa, tenuM pharakavuM Adi vikAra phaLane jaNAvanAra. (6) svajIvajIvAdi Azrita svara phaLane katAra. zAstra. (7) vyaMjana-tala, masAdinA phaLane kahenAra, (8) lakSaNa-aneka prakAre lakSaNane jaNAvanAra. - A ATha zAstro thayA. A zAo , vRtti, vArtikanA bhede 24 che. temAM aMgazAstra sivAyanA zAonuM sUp pramANa-1000 zloka, vRttipamANa - eka lAkha zloka, vRttinA vyAkhyAnarUpa vArtikanuM pramANa eka koTi zloka che. aMgazAsanuM sUtra pramANa-lAkha, vRttipamANa 80 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda karoDa, vArtika pramANa-aparimita che. vikAnuyoga - artha, kAmanA upAyane kahenAra graMtho athavA bhArata Adi zAstro... vidhAnuyoga - rohiNI Adi vidhA sAdhana karanAra zAo... maMgAnuyoga - maMtra sAdhavAnA upAyanA zAo... yogAnuyoga eTale vazIkaraNAdi yogane katAra zAstro... kapilAdi cAnyatIrthikoe kahelA temanA AcAra, vastu, tavano je anuyogavicAra, tene jaNAvatAsa je zAstrano samUha te anyatIrthika pravRtAnuyoga kahevAya che. aSADhAdi ekAMtarita cha mAsa satri dinanA parimANathI ra9 sami-divasanA sUla nyAyI che. kemake te darekamAM kRSNapakSamAM eka samidinano kSaya thAya che. kahyuM che - aSADha, bhAdasvo, kArataka, poSa, phAgaNa, vaizAkhanA kaNapakSamAM laya samio jANavI. aA icAMdramAsa 29 divasa ane eka divasanA 3ra bhAgano hoya che. RtumAsa 30 divasano ja hoya che. tethI caMdra mAsa karatA RtumAsa eka ahorAmanA 30| bhAga adhika hoya che. tethI pratyeka ahorAtrie caMdradivasa 1, bhAga jeTalo hAni pAme che. e pramANe 62 caMdra divasoe 61-ahorama thAya che, tethI sAdhika be mAse eka kSayatithi thAya. tathA caMdradivasa * ekama Adi tithi, te sAdhika 29-muhadnI hoya. * * * x * tathA prazarata adhyavasAyAdi viroSaNavALo jIva vaimAnikamAM utpanna thavAvALo hoya tyAre nAmakarmanI 29 uttaraprakRtine bAMdhe che. te A = (1) devagati, (2) paMcendriya jAti, (3,4) vaikriya dvika, (56) taijasa ane kAmaNa zarIra, (3) samacaturA saMsthAna, (8 thI 11) vaNiida catuka, (12) devAnupUrvI, (13) agurulaghu (14) upaghAta, (15) parAghAta, (16) ucchavAsa, (17) prazastavihAyogati, (18) basa, (19) bAdara, (20) paryApta, (21) pratyeka, (22) sthira ke asthira, (23) zubha ke azubha, (24) subhaga, (5) susvara, (26) Adeya ke anAdeya, (23) yazakIrti ke ayazakIrti, (28) nimaNi, (29) tIrthakaranAma. samavAya-29-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa ]
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30/64 thI 9 che samavAya-30 sUra-64 thI9 TX - X = 6i4] mohanIyanA 30 sthAno kahyA che. te A pramANe [65] jaLamAM pravezIne je koI manuSya, trasa prANIne DUbADIne mAre te mahAmohanIya kama bAMdhe.. 0i tIvra azubha avasAyI je koIne addhicamacI tenA mastakane atyaMta & bAMdhe te mahAmohanIya karma bAMdhe. [6] je koI hAtha vaDe trasa jIvanA mukhane DhAMkI, avate ruMdhIne aMdara zabada karatA evA tene mATe te mahAmohane kare che.. [68] je koI ani AraMbha vaDe ghaNAM janone temAM saMpIne dhumADA vaDe tene mATe te mahAmohane kare che. [69] saMkilanTa citta vaDe jIvane tenA mastakamAM zAdi mArIne phADI nAMkhe te mahAmohane kare che.. [70] lokane mAyA vaDe, phaLa vaDe, daMDa vaDe vAraMvAra mArIne ho, te mahAmohane kare che. [1] je gUDhAcArI, duSTAcArane gopave, mAyAthI mAyAne DhAMke, asatya bolIne chUpAve, te mahAmoha kare che. | [] pote duSTakarma karIne, duSTa kama na karanArAno dhvaMsa kare athavA A karma te karyuM che tema kahe, te mahAmohane kare che.. [3] kalahathI zAMta na thayelo, javA chatAM sabhAmAM satyamRSA bhASA bole te mahAmohane kare che, [4,5] anAyaka rAjAno maMtrI, rAjAnI rucIno dadya kare, rAjAne atyaMta kSobha pamADe, tene atyaMta bAhya kare, pAse Avela rAjAne pratikULa vacanothI Mpita karIne tenA kAmabhoganuM vidAraNa kare, te mahAmohane kare che. [] kumAra nahIM chatAM potAne kumAra kahe, A Asakta thaI tene vaza thAya, te mahAmohane kare che. [7] abrahAcArI chatAM je koI huM lAcArI chuM, ema kahe, te gAyo mATe gadheDAnI jema nAdane kare che. [8] potAnA AtmAnuM ahitakatA, strI viSayamAM Asakta thaIne ati mAyAmRSAne bole che. te mahAmohane kare che. [6] je koI yazakIrti vaDe ke sevanA vaDe rAjAdinA AkAyane dhAraNa karIne tenA ja dravyamAM lobhAya. te mahAmohane kare che. [80,81 rAza ke gAmalokoe je koI nidhani hato tene dhanavAna karyo hoya, te dhanarahitane ghaNI vakhI prApta thaI, pachI Igani doSathI ane pApa vaDe vyApta citavALo teone aMtarAya karatA mahAmohane kare che. ( jema sApaNa potAnA baccAne khAya che, tema potAnuM bharaNapoSaNa kanara senApati ke maMtrIne haNe che, te mahAmohane kare che. [3] je koI rAjyanA nAyaka ke vepArInanA netA moTA tharAvALA zreSThIne haNe che, te mahAmohane kare che. [8] je koI ghaNA janonA netA ke hIpanI jema prANIonuM rakSAkarNa evA purane haNe che, te mahAmohane kare che. [85] dIkSA levAne upasthita, saMyata, sutapasvIne baLAkAre cAstri ghamazI bhaSTa kare te mahAmohane kare che. [6] te rIte koI anaMta jJAnI, zreSTha [8/6] 82 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda dazanivAA jinezvarano AvivAda kare te ajJAnI mahAmohane kare che. [8] nyAyamAno teNI je koI ghaNo apakAra kare ane te mAta niMdato mahAmohane kare che. [] je AcArya ke upAdhyAye kRta, vinaya grahaNa karAvyA hoya, temanI ja niMdA karanAra ajJAnI mahAmohane kare che. [9] je koI upakArI evA AcArya-upAdhyAyAdino vinayAdithI pratyupakAra na kare, pUjaka na thAya, abhimAnI thAya te mahAmohane kare che. @] bahuzruta evo je koI vyuta vaDe potAnI zvAdhA kare, svAdhyAyano vAda re te mahAmohane kare che. [1] atapasvI chatAM je koI tapa vaDe potAnI zlAghA kare te sarvalokamAM utkRSTa yora mahAmohane kare che.. li, je samartha hovA chatAM paNa asvastha gAdinI sevA nI karato ane kahe che ke te bhale mArI sevA na kare te mAyAcArI, kaluSita citta, potAne abodhi kanAra mahAmohane kare che. [9] je koI punaH punaH vikathA karIne, maMtrAdi prayoga kare che, sarve tIrthono bheda kare che, te mahAmohane kare che. [5] je koI dhArmika yogane potAnI plAdhA ke mitratA mATe vAraMvAra prayoje. che, te mahAmohane kare che. [66] bhogathI atRpta evo je koI mAnaSika ke parabhavika bhogonI abhilASA kare te mahAmohane kare che, [7] je devone Rddhi, kAMti, yaza, varNa, bala, vI che, te devono paNa je vivAda kare, te ajJAnI mahAmohane kare che. [8] deva, yakSa, guhyakane na jovA chatAM huM jouM chuM ema bole, ajJAnI chatAM jinezaranI jema potAnI pUjane che, te mahAmohanIya karma bAMdhe che. [ rIte so wAno kaou]. ... [9] sthavira maMDitayuga 30 varSa grAmasthapAyi pALIne siddha thayA, buddha thayA yAvat sarva du:khathI mukta thayA. eka ahorArinA kula muhad 30 che. te A pramANe - rauddha, zakad, mitra, vAyu, sumIta, abhicaMdra, mahendra, pralaMba, bahA, satya, AnaMda, vijaya, vizvasena, prAmapatya, upazama, IzAna, tae, bhAvitAtmA, vaizravaNa, haraNa, zAlabha, gaMdharva, anivaiyAyana, tapa, AvatuM, taTavAna, bhUmahAna, RSabha, saviisaddha, rAkSasa. ahad ara 30 ghanaka uMcA hatA... devendra devarAja sahasArane grIsa hajAra sAmAnika devo che... ahaa # 30 varSa gRhavAsamAM rahIne ghI nIkaLIne pravajita thayA... zramaNa bhagavata mahAvIra 30 varSa grahavAsamAM rahIne pasthI nIkaLIne vejita thayA... ranapabhAmAM 30 lAkha narakAvAso che. A ranapabhA pRdhImAM keTalAka nArakonI 30 palyopama sthiti che.. adhaHsaptamI pRvImAM keTalAka nAkonI 30 sAgaropama sthiti che. keTalAka asukumAronI 30 palyopama sthiti che.. uvami uvarima vecakadevonI jaghanya sthiti 30 sAgaropama che. je devo uvarimajhima vimAnamAM devapaNe utpanna thAya temanI utkRSTa sthiti 30-sAgaropama che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30/64 thI 9 84 te devo 30 AImAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzAla le che. teone Bo,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 30 bhavagrahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-nsaIduHkhAMtakara thaze. * vivecana-64 thI 9 :30muM sthAnaka sugama che. vizeSa - sthiti pUrve ATha sUtro che. temAM mohanIya eTale sAmAnyathI ATha prakAranA karmo, vizeSathI cothI prakRti jANavI tenA sthAno - nimito, te mohanIya sthAno che. je sUkama 6 thI 8mAM batAvyA. temAM sthAna-(1) je koI prANI strI Adine jaLa madhya pravezIne zastrarUpa jaLa vaDe mAre che. kevI rIte ? paga vaDe dabAvIne mAre che, te prANI mAtA jIvane mahAmohotpAdakavAthI tathA saMkSipta citatvathI potAne seMkaDo bhava sukhI du:kha Ape tevA mahAmohane utpanna kare che. A pramANe traNane mAravAthI eka mohanIya sthAna thayuM. (2) Addha carmanI zIpane vIMTavA vaDe je koI strI Adi basone vITe che, atyaMta tIvra azubha AcAravALo te pANI bharAtA jIvane mahAmoha utpanna karanAra hovAthI potAne paNa mahAmoha kare che - x - x - (3) hAtha vaDe DhAMkIne, kone ? mukhane, prANIne rUMdhIne, aMdara nAda karAtA - gaLAmAMthI guNaguNa zabdane karatA evA tene je mAre che, te mahAmohane kare che... (4) agnine saLagAvIne ghaNA loko mahAmaMDapa ke vADA AdimAM suMdhIne aMdara rahela dhumADA vaDe athavA jenI aMdara dhumADo rahelo che evA agni vaDe je mAre che, te mahAmohane kare che. (5) je mastaka upara haNe che eTale khaga-agara Adi zAthI prANIne prahAra kare che, te mastaka svabhAvathI ja kevuM hoya ? sarva avayavomAM mukhya avayava che, kemake tenA para ghA thavAthI avazya maraNa thAya che te prahAra paNa saMkSipta cita vaDe ja kare che, paNa yathAkathaMcit nahIM. tathA utkaTa prahAre mastaka bhedIne grIvAdi kAyAne vidAre che. te mahAmoha kare che. (6) vAraMvAra praNidhi - mAyA vaDe jema vepArI Adino veza dhAraNa karI galakaIka mArge cAlanAra sAthe jaIne nirjana sthAne mAre che tathA tene haNIne AnaMdanA adhikapaNAthI, haNAtA evA murkha lokane hase che. zAthI haNIne ? yogathI vAsita bIjorAdinA phaLa vaDe ke daMDa vaDe haNe che. te mahAmohane kare che. (9) gUDhAcArI * pracchanna AcAravAnuM ke potAnA dUrAcArane gopave che, bIjAnI mAyAne mAyAthI DhAMke che - jIte che. jema pakSIone mAranAra pAradhi pAMdaDA vaDe potAnA zarIrane DhAMkIne pakSIone grahaNa kare che - x te asatyavAdI, potAnA mUlaguNa ane uttaraguNanI virAdhanA karanAra athavA sUtra ane arthano apalApa karanAra manuSya mahAmohane kare che. (8) je puruSa potAnA kharAba karma vaDe - pote karelA praSighAtAdi duSTa vyApAra vaDe akarmaka - duSTakarma na karanArA bIjAno dhvaMsa kare athavA bIjAe karela samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda duSTakamane AzrIne bIjAnI samakSa "A mahApApa teM karyuM che" ema bole, te puruSa mahAmohane kare che. (9) kalezathI zAMta na thayela je puruSa A huM boluM chuM, te khoTuM che ema jANato ghaNAjana madhye kiMcit satya-bahu asatya evA padArtha ke vacanone bole che, te purapa mahAmohane kare che. (10) nAyaka vinAno koI rAjA, teno nItivALo maMtrI che, te maMtrI te ja rAjAnI strI athavA dravyaprAptinA upAyano nAza karIne tenA bhogone vidAre che. zuM karIne ? atyaMta, sAmaMtAdi parivAranA bheda vaDe kSobha pamADIne tathA *x te rAjAne cAra * strI thakI, ke dvAra - dravyaprAptinA upAyathI adhikAra hitakarIne athavA tenI strI ke tenA rAjyane kanjo karIne, tathA potAnI pAse AvatA evAne-potAnuM sarvasva haraNa karatA, bheTA vaDe ane anukULa, karuNAvALA vacano vaDe temane anukULa karavAne prApta thayela te rAjAne vacananA avakAzarahita karIne tene pratikULa vANI vaDe - "tuM Avo-tevo che." ityAdi vacanothI tenA vizeSa prakAranA zabdAdi bhogone je vidAre, te mahAmohane kare che. (11) kumAra-brAhmacArI nahIM tevo je manuSya, huM kumAra brahmacArI chuM, ema bole ane strImAM gRddhivALo tathA strIone ja Adhina thAya athavA temanI sAthe rahe, te mahAmohane kare che. (12) maithunathI nivRtti na pAmelo je koI manuSya abrahmacaryanuM sevana karIne huM hamaNAM brahmacArI chuM." ema ati dhUrNapaNe bIjAne chetasvA bole, je A rIte sapuraSone ayogya evA vacana bolato gAyo vacce gagheDAnI jema kaTuka svare nAda kare, paNa vRSabhanI jema suMdara nAda na kare tathA A pramANe bolato AtmAno ahitakArI ane mUDha evo ghaNIvAra mAyAmRSA-asatyane bole tathA strInA viSayanA AsaktithI niMdita bhASaNa kare, Avo manuSya mahAmohane kare che. (13) je rAjAnA ke pradhAnAdinA AzritapaNAne vahana kare che eTale AjIvikAnA lAbha vaDe potAne dhAraNa kare che. kevI rIte ? yaza vaDe eTale ke "te rAjAdinA saMbaMdhavALo A che." evI prasiddhi ke sevA paDe, pachI potAnA nivahinA kAraNabhUta te ja rAjAdinA dhana mATe je koI lobha kare che, te mahAmohapta kare che. (14) Izvara-rAjA athavA gAma-lokoe koI anIzvarane Izvara karyo, tene * pUrvAvasthAmAM anIzvara hato tene rAjAdie AgaLa karelo hovAthI asAdhAraNa lakSmI prApta thaI athavA atula jema hoya tema lakSmI prApta thaI ane tethI te rAjAdinA upakArane vize ISya doSathI yukta thayo, tenuM citta kaluSatA vaDe - heSa lobhAdi pApa vaDe vyAkuLa thayuM, tethI Avo je koI rAjAdinA jIvita, dhana, bhogAdinA aMtarAyate - vicchedana kare che, te mahAmohane kare che. (15) jema nAgaNa potAnA IMDAnA samUhane athavA aMDapuTane - baMdhAyelA be daLane haNe che, tema je poSaNa karanAra bhatari, senApati ke rAjAne, prazAstA-maMtrIne,
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3/64 thI 9 dharmapAThakane haNe che, te mahAmohane kare che. kemake temanAM maraNathI ghaNAM loko du:khI thAya che. (16) je koI nAyaka - rAjAne, rASTranA mahattarAdine, vepArIjanane kAryamAM pravatavanAra zreSThIne athavA zrIdevInA cinhavALA pabaMdhavALA nagarazeThane, vaLI te kevA ? ghaNA zabdovALA - ghaNAM yazavALA evA te sarvemAMthI koIne haNe che, te mahAmohane kare che. (13) bahujana-pAMca, cha Adi ghaNAM lokonA nAyakane tathA dvIpanI jevA dvIparUpa * saMsArasAgaramAM rahelA prANIonA AzvAsana sthAnarUpa ke dIpanI jema dIparUpa-ajJAnarUpI aMdhakAra vaDe jenI buddhirUpI dRSTino prasAra raMdhAyo hoya evA prANIono tyAga ane grAhya vastusamUharta prakAzaka, e ja kAraNa mATe prANaprANIne ApatithI rakSaNa karanArA jevA gaNadharAdi hoya, tevA prAvayanikAdi puraSane je haNe che te mahAmohane kare che. (18) pravajyA levAnI IcchAvALAne, sAvadha yogathI nivRtta thayela-pravrujitane, tapa karanAra ke sArA tapane Azrita thayelA evA ke pAThAMtarathI jagata-jaMgama prANIne ahiMsakapaNe jIvADe te jagajIvana evA sAdhune baLAtkAre - vividha prakAre AkramaNa karI zrata ane sAtri dharmathI je bhraSTa kare che te mahAmohane kare che. ' (19) pUrve kahela mohanIya sthAnanI jema A paNa jANavuM. jJAnano anaMta viSaya hovAthI ke akSayavathI tathA kSAyika darzanavathI zreSTha darzanavALA che, arthAtu jeo jJAnAdi aneka atizaya saMpatti sahitatvathI gaNa bhuvanamAM prasiddha jinezvarono koI avarNavAda bole - zeyanA anaMtatvathI jagatamAM koI sarvajJa che ja nahIM, kahyuM che - hajI jJAna doDe che, hajI aloka anaMta che, hajI koI jIva sarvAva pAmato nathI, jo pAmato hoya to Aloka zAMta thaI jAya, paNa te ISTa nathI. A pramANe koI doSa Ape che, te doSa ahIM nathI. kemake kevaLajJAna utpatti samaye ja lokAlokane prakAzanuM utpanna thAya che. jema koI oraDAmAM rahela dIpakalikA AkhA oraDAne eka ja samaye prakAzita kare che tema. A pramANe jinezvaranA avarNavAda bolanAra ajJAnI jIva mahAmohane kare che. 20) je koI duSTa ke dveSI manuSya nyAyane ullaMghana nahIM karanArA sakhyaNuM darzanAdi mokSamArgano atyaMta apakAra kare athavA pAThAMtarathI ghaNAjanone viparIta ThasAve che, tathA te mATe niMdato, niMdA ke dveSa vaDe potAne ane parane vAsita kare che, te mahAmohane kare che. (21) je AcArya-upAdhyAya zruta-svAdhyAya ane vinaya-cAritra grahaNa karAvela hoya, temanI ja je niMdA kare ke - jJAnathI A guru alayakRta che. anyatIrthika sAthe saMbaMdha rAkhe che ema kahIM darzanane niMda, pArthasthAdinA sthAnamAM vanAra hovAthI maMda dharmavALA che ema kahI cAstrinI niMdA kare, Avo te bAla-mUDha mahAmohane kare che. (22) AcAryAdi zrutadAna, glAnAdi avasthAne vize sArasaMbhALAdi karavAthI 86 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda samyaka upakArI che, teo pratye je koI vinaya, AhAra, upAdhi AdithI pratyupakAra ke pUjAkata thato nathI, mAnavALo thAya, te mahAmoha kare che. (23) abahuzruta evo koI zrata vaDe potAnI glAdhA kare che ke - huM mRtavAna chuM, anuyogadhara chuM ityAdi athavA koI pUche ke tame anuyogAcArya cho ke vAyaka cho tyAre 'hA' ema svAdhyAyano vAda bole ane huM vizuddha pAThaka chuM ItyAdi bole, te zrutanA alAbhahetu mahAmohane kare che. (24) sugama che. vizeSa A - bhAvayora hovAthI A sarvajanothI moTAmAM moTo cora che, tethI te atapasvItA heturUpa mahAmohane kare che. (25) sAdhAraNakArya mATe koI plAna sAdhu maLe tyAre je koI AcAryAdi pote samartha chatAM upadeza ane auSadhAdi vaDe pote ke anyadvArA upakAra na kare - tenA kAryanI upekSA kare. kayA abhiprAyathI tenuM kArya na kare ? te kahe che - A sAdhu pote samartha chatAM dveSathI mAruM paNa kAMI kArya karato nathI athavA bAlavAdi kAraNe A asamartha che, to tenuM kArya karavAthI zuM phaLa ? pharIthI te mAro upakAra karavAno nathI. e kAraNe teno upakAra kare nahIM tathA zaTha eTale potAnI zaktino lopa karavAthI kapaTayukta tathA mAyAvALuM jenuM jJAna che - glAnanI mAre saMbhALa kasvAnI na hoya, te mATe huM glAna thaI pharuM evA vikalpavALo, tethI ja pApa vyApta citavALo. tethI ja potAnI abodhivALo * x * bIjAnI bodhino paNa nAzaka - x - AvA AcAryAdi mahAmohane kare che. [26] kathA-vAkya racanA arthAtu zAstra. te rUpa je adhikaraNa, te kathAdhikaraNa - kauTilya zAstrAdi, kemake prANInA upamardanamAM pravartAvA thakI teo potAnA AtmAne durgatinA adhikArI kare che athavA kSetrone kheDo, gAyone prasavAvo Adi kathana vaDe tathAvidha pravRtti rUpa je adhikaraNa te kathAdhikaraNa. athavA kathA-rAjakathAdi, adhikaraNa-caMdrAdi athavA kalaha te paNa kathAdhikaraNa kahevAya. tene vAraMvAra kare, tathA sarvatIrthanA bhedane mATe saMsArasAgarane taravAnA kAraNarUpa jJAnAdi tIrthonA sarvathA nAzane mATe pravarte te mahAmohane kare che. [2] sugama che. vizeSa A- adhArmika yoga eTale nimittazAstra, vazIkaraNAdi prayoga. zA mATe ? prazaMsA mATe, sakhihetu-mitra nimite. | [28] je koI manuSya ke paraloka saMbaMdhI bhogo vaDe athavA temAM tRpti na pAmelo, tenI abhilASA ke Azraya kare, te mahAmohane kare che. [29] Rddhi-vimAnAdi, dhati-zarIra, AbharaNAdi kAMti, yaza-kIrti, varNazarIranuM zvetatva, bala-parAkrama, vIrya-jIvAbhava. A sarve je vaimAnika devomAM vidhamAna che, tevA atizaya guNavALA devonI paNa je azlAghA kare ke devone kaMI Rddhi nathI ema avarNavAda kare, to AvA avarNavAdano kad mahAmohane kare che. [30] na jovA chatAM je bole - huM devone jouM chuM Adi. Avo gozAlaka jevo ajJAnI, jinanI jema potAnI pUjAno arthI mahAmohane kare che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3/4 thI 9 .. raudra Adi 30 muhartA sUryodayathI AbhIne Ave che. temAMnA madhyanA cha muhUrtA koI vakhate divase, koI vakhate rAtre paNa Ave che. samavAya-30-no muni dIparatnasAgare karela TIkAsahita anuvAda pUrNa che samavAya-11 & * sUjha-100,101 : [1eo] siddhonA 31-guNo kahyA che - kSINa AminibodhikajJAnAvaraNa, ellNa kRtajJAnAvaraNa, flu avadhijJAnAvaraNa, elle mana:paryavijJAnAvaraNa, kSINa kevalajJAnAvaraNa, kSINa cakSurdazanAvaraNa, kSINa yArdanAvaraNa, kSINa avadhidazanivaNa, flex kevalada zaniAvaraNa, zllNa nidrA, IlNa nidrAnidrA, @dle pracalA, kSINa calApacalA, tINa thINahatI, kSINa sAtAvedanIya, kSINa asAtAvadIya, alt telnamohanIya, kSINa cAjhimohanIya, kSINa gairayikAyu, ellNa vicAyu, ellNa manuSANu, #llNa devAyu, kSINa uccagojha, kSINa nIyamoma, ellNa zubhanAma, kSINa azubhanAma, kSINa dInAMtarAya, kSINa lAbhAMtarAya, flNa bhogAMtarAya, kSINa upabhogatAya, kSINa vIyatirAya. [11] mera parvata pRdate kaMIka jUna 1,65 yojanA pariopathI che.. jyAre sUrya sarva bhAi maMDalane pAmIne cAra care che, tyAre ahIM rahelA manuSyane 31,831 * 90/60 yojana dUrathI pazunA sparzane ellu pAme che.. abhivardhitA mAsa sAdhika 31 sani divasano saLidinanA kulapaNe karIne che. sUryamAsa kaMIka vizeSa jUna evo 31 sami divasano rAjhidivasanA kUlapaNAo karIne che. A ranapabhAnA keTalAka nArakonI sthiti 31-palyopama che. dhasaptamI prazanInA keTalAka nArakonI sthiti 31-sAgaropama che.. keTalAka asakumAra devonI sthiti 31-palyopamanI che.. saudharma-IzAnakarbhe keTalAka devonI sthiti 31-palyopama che.. vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjitu vimAne devonI jaghanya kSitija-sAgaropamanI che. je devo uvasmi uvami Jveyaka vimAne devapaNe utpanna thayA hoya, teonI utkRSTa sthiti 31-sAgaropamanI che. te devo 31-0dhamAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che, teone 31,ooo varSe AhArechA thAya che. keTalAka bhavya jIvo 31-bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukad-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. vivecana-101,102 - (101] sthAna-31-sugama che. vizeSa A - siddhapaNAnA pahelA samayane vize ja je guNo te siddhAdi guNo che, te guNo Abhinibodhika AvaraNAditA kSaya svarUpa che. samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda [102] maMdamera parvata. te pRpItale 10,000 yojana viThaMbhaLI che. tethI karIne pRthvItale cacokta paridhi pramANa che. sUryanA 184 mAMDalA hoya che. maMDala eTale jyotikamArga. temAM jaMbUdvIpanI aMdara 180 yojanamAM 65 sUryamaMDalo che, tathA lavaNasamudramAM 130 yojana avagAhIne jatAM 119 sUryamaMDalo che. temAM sarvabAhya eTale samudramAM rahelA maMDalomAMnuM je chelle maMDala, teno AyAma vitaMbha 1,00,660 yojanAno che. tenA goLa homanA gaNitanA nyAye paridhi karIe to 3,18,315 yojana thAya che. ATalA yojana pramANa kSetrane sUrya be samidivasa vaDe oLaMge che. tenA 60 muhUrvo hoya che. tethI te aMkane 60 vaDe bhAgavAthI je bhAgamAM Ave teTalo yojanavALuM kSotra eka muhUrtamAM oLaMge che. te kSetra pramANa 5305 yojana ane eka yojananA sAThIyA paMdara bhAga jeTaluM thAya che. A aMkane ardha divasa vaDe eTale ardha divasanA muhUrtA vaDe guNavAne che. to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalamAM cAle che tyAre divasanuM pramANa 12-mUhUrvanuM hoya che, tenuM ardha karavAthI cha muhUrta Ave che. tethI cha muhUrta vaDe uparanA eka muhUrtanI gatinA pramANa - 5305 - 15/60 ne guNIe tyAre cakSusparzavALI gatinuM pramANa thAya che. te rIte guNavAthI 31,831 yojana ane eka yojananA sAThIyA nIza bhAga Ave che. abhivardhita mAsa eTale 383-44/6ra samidivasanA pramANavALA abhivadhita varSano bAramo bhAga. je varSamAM adhika mAsa hoya, te abhivardhita varSa kahevAya che, kemake temAM cAMdramAsa tera hoya che, tathA e mAsa 29-3/ra samidivasa pramANa hoya che. fsA - eka ahorAkanA 121/124 bhAga eTaluM pramANa adhika samajavuM... Aditya mAsa eTale sUrya jeTalA kALe karIne eka rAzi bhogavI che te kALa, adhI ahorAtra vaDe gUna. samavAya-31-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ]
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3/102 thI 108 samavAyAMgasutra saTIkaanuvAda huM samavAya-32 che * sUtra-102 thI 108 X - X - - [12] lIza yoga saMgraho kahyA che. te A pramANe - [13] : (1) AlocanA, (2) nirapalApa, (3) ApattimAM daDhadhamau. (4) anizcitopadhAna, (5) zikSA, (6) nispatikamatA. [104] - ) ajJAnatA, (8) alobhatA, (9) titikSA, (10) jeva, (11) zuci, (12) samyagdaSTi, (13) samAdhi, (14) AcAropagata, (15) vinayopagata. [195] (16) dhRtimati, (13) saMvega, (18) prasidhi, (19) suvidhi, (20) saMvara, (1) AtmadoSopasaMhAra, (22) sakAma virakatatA. [16] (3) mUlaguNa pratyAkhyAna, (24) uttaraguNa pratyAkhyAna, (5) sutsarga, (ra6) apamAda, (27) lavAlava, (28) dhyAnayoga (ra9) mAraNAMtika. [10] (30) saMgaparijJA, (31) prAyazcittakaraNa, (3ra) maraNAMtarAdhanA. -[18] bagIza devendro kahyA che - camara, balI, dharaNa, bhUtAnaMda yAvatuM ghoSa, mahAghoSa, caMdra, sUrya, zaka, IzAna, sanatakumAra cAvatu prANAta, azruta ahata kuthane 3ra3ra kevalIo hatA.. saudharmakAmAM 3ra lAkha vimAno che.. revatI nakSatranA 3ra tArA che.. nATya 3ra bhede che. A ratanapabhA pRdImAM keTalAka nAskonI 3ra palyopama sthiti che.. aghasatamI pravImAM keTalAka nAkonI sthiti 3ra-sAgaropama che.. keTalAka asurakumAronI sthiti 3ra-palyopama che. saudharma-IzAnako keTalAka devonI sthiti 3ra-palyopama che.. je devo vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita vimAne devapaNe utpanna thAya, temAM devonI utkRSTa sthiti 3ra-sAgaropama che. te devo 3ra-ardhamAse Ana-prANa, ucchavAsa-niHzvAsa le che. teone 32,ooo varSe AhArecchA thAya che. keTalAka bhavasiddhika jIvo 3ra bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukta-parinivRtta-sarvaduHkhAMtakara thaze. * vivecana-102 thI 108 - [102] 3ramuM sthAnaka vyakta che. vizeSa AjoDAya te yoga- mana, vacana, kAya vyApAra. te ahIM prazasta ja vivakSita che. te yogo ziSya ane AcArya e baMnene vize rahelA che. temano AlocanA, nirapalApa Adi prakAre saMgraha karavo te prazastayoga saMgraha kahevAya. prazastayoga saMgrahanA nimitarUpa hovAthI AlocanAdi paNa prazasta yoga kahevAya che. te 32 che. (1) AlocanA-mokSanA sAdhanarUpa yoganA saMgraha mATe ziSya vaDe AcAryane AlocanA ApavI joIe. (2) nirapalApa-AcAryae paNa mokSasAdhaka yoga saMgrahAyeM ziya AlocanA Ape tyAre te koIne kahevI nahIM. (3) deDha dharmava-prazastayoga saMgrahAyeM sAdhue dravyAdi Apatti Ave to paNa dharmamAM daDhatA rAkhavI. (4) anizritopadhAna - zubhayoganA saMgrahAyeM bIjAnI sahAyanI apekSArahita upadhAnatapa karavo joIe. (5) zikSA - zubhayoganA saMgrahArthe zikSAnuM sevana karavuM joIe te zikSA sUtra, arthane grahaNa karavArUpa ane pratyupekSAdi sevavArUpa be prakAre che. (6) nipratikarma-zarIranI sAravAra karavI nahIM. (8) ajJAnatA - yaza, pUjAdinI IcchAthI tapane jAhera na karavo. (8) alobha- sarva vastumAM alobhatA rAkhavI. (9) titikSA - pariSaha Adino jaya. (10) Arjava - saraLatA rAkhavI. (11) zuci-satya, saMyama. (12) samyagRSTi-samyagadarzana zuddhi. (13) samAdhi-yitanI svasthatA. (14) AcAropagata- AcArane pAmelo thAya eTale mAyA na kare. (15) vinayopagata - vinayane pAmelo thAya eTale mAnane na kare. (16) dhRtimati - jemAM dhRti mukhya che tevI mati eTale dInatA. (17) saMvega-saMsArathI bhaya ke mokSAbhilASa. (18) prasidhi-mAyAzalya na rAkhavuM te. (19) suvidhi - sadanuSThAna. (20) saMvara-Azravanirodha. (21) AmadoSopasaMhAra - svakIya doSano nirodha, (22) sarvakAma virata - sarva viSayothI vimukhaG. (23) pratyAkhyAna-mUlaguNa viSayaka (24) ane uttaraguNa viSayaka. (25) surga-dravya ane bhAva be bhede. (26) apamAda-pramAda tyAga. (27) lavAlava - kSaNe kSaNe sAmAcArInuM anuSThAna karavuM. (28) dayAnarUpI saMvarayoga. (29) mAraNAMtika vedanAno udaya thAya to paNa kSobha na pAmavo. (3) saMgaparijJA - jJa-parijJA ane pratyAkhyAna parijJA karavI, (31) prAyazcita karaNa - karavuM te (32) ArAdhanA - maraNarUpa aMtane vize ArAghanA karavI. 0 Indra sUtramAM cAvat zabdathI - veNudeva, veNudAlI, harikAMta, harissaha, agnizIkha, agnimAnava, pUrNa, vaziSTa, jalakAMta, jalapabha, amitagati, amitavAhana, valaMba, prabhaMjana. pharI vakhata yAvatu zabdathI mAhendra, brAhma, lAMtaka, zuka, saMsAra jANavuM. ahIM 16-baMtarendro, 16-ANapannI, paNapaNI Adi IndronI aA gaThaddhitvathI vivakSA karI nathI. - caMdra, sarca asaMkhyAta hovA chatAM temanI jAtine grahaNa karavAthI mAtra benI vivakSA karI che, tethI 32-kahyA che. * x - 32-nATyavidhi rAjapraznIya upAMgamAM kahyA mujaba saMbhave che. keTalAMka kahe che . jemAM 32-pAtra hoya te nATya levuM. samavAya-3ra-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ]
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33/109 92 che samavAya-33 che 09 - - sU - 33-AzAtanAo kahI che - (1) je zidhya rAttikanI najIka cAle tene AzAtanA thAya che. () zidhya rAtikanI AgaLa jAya tene AzAtanA thAya che. ) je ciya saMbikanI paDakho paDakha cAhe tene AtanA thAya che. (thI 33) yAvatu je zilya sanika bolAve tyAre kyAM pote hoya tyAMthI ja javAba Ape che asurendra asurAja amaranI samasyA sajadhAnInA eka eka dvAre 933 bhaumanagara che... mahAvideha rogano vikkama sAtireka 35,yojana che... jyAre sUrya nAnA pahelAnA bIja maMDaLane pAmIne cAra care tyAre ahIM rahelA manuSyone kaMIka vizeSa jUna 33,000 yojana dUrathI cazune spazani zIgha pAme che. deikhAya che.) A ranapabhA pRvImAM keTalAka nArakonI sthiti 33-palyopama che. adhaHsaptamI pRdImAM kALa, maHkALa, roya, mahAmeya narakAvAsanA nairayikonI ukRSTa sthiti sAgaropama che.. ApatiSThAna narakAvAse nairayikonI jaghanyautkRSTarahitapaNe 33-sAgaropamanI sthiti che... keTalAka asukumAronI sthiti 33-palyopama che... saudharma-IzAna ko keTalAka devonI sthiti 33-palyopama che... vijaya, vaijayaMta jayaMta, aparAjita vimAnomAM devonI uckRSTa sthiti 33sAgaropama che... je devo savathisiddhavimAne devapaNe utpanna thayA hoya, temanI ajaghanyotkaTa 33-sAgaropama sthiti che.. te devo 33 AI mAse Ana-prANa ucchavAsa-niHiAsa le che. te devone 33,ooo varSe AhArechA thAya che. keTalAka bhavasiddhaka jIvo 33-bhava grahaNa karIne siddha-buddha-mukata-parinivRtta-sarva duHkhAMtakara thaze. vivecana-109 : have 33-muM sthAnaka * temAM Ava - samyagdarzanAdinI prApti, tenI je jJAtinA * khaMDana, te niSThAthI AzAtanA che. temAM zaikSa eTale aya cADhi paryAyavALo, nakka. ghaNAM paryAyavALA sAgha (1) tenI samIpe e rIte jAya ke je prakAre potAnI ja ke yala Adi tene sparze, e rIte janAte hoya te ziSyane AzAtanA thAya che. A pramANe sarva sthAne samajavuM. (2) puo - AgaLa cAlanAro cAya che, (2) sapakha - sarakho pArtha bhAga hoya tema samazreNie cAle, (4) zcita * ubho rahe. ahIM cAvatuM zabda che, tethI dazAzrutaskaMdhane anusAre bIjI AzAtanAo jANavI. te A - sanikanI samIpe, AgaLa paDakhe ubhA rahevAsI gaNa, te ja pramANe besavA vaDe bIjI traNa, ema cAlatA-ubhatA-besatA kula nava AzAtanA. (10) baMne sAthe spaMDila gayA hoya tyAre ziSya pahelA Acamana kare (11) samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda e rIte pUrve gamanAgamana AlocanA kare, (12) satrimAM 'koNa jANe che ?' ema satika pUche tyAre tenA vacanane na sAMbhaLato hoya tema javAba na Ape. (13) sanike bolAvavA lAyakane ziSya pahelA bolAve. (14) vahorI lAvela AhAne ziSya gune badale pahelA bIjA pAse lAve. (15) e pramANe bIjAne dekhADe. (16) e rIte nimaMtraNA kare, (17) sanikane pUchyA sivAya bIjA sAdhune bhojanAdi Ape, (18) ziSya pote pahelA sAro AhAra vApare. (19) prayojana vaza kyAreka sAtvika bolAve, teno javAba na Ape. (20) sanika pratye ke temanI samakSa ghaNA prakAre moTA zabdathI bole. (21) zattika bolAve tyAre kathA vaMfSa ema bolavuM joIe, tene badale zuM kaho cho ? ema bole. (22) preraNA karanAra pattikane tame koNa preraNA karanAra' tema kahe. (23) he Arya! glAnanI sAsvAra kema nathI karato ? ityAdi kahe tyAre rAtvikane kahe- tame kema nathI karatA ? (24) guru dharmakathA kahe tyAre te anyamanaska rahe ke tenI anumodanA na kare. (5) dharmakathA karatA gurane kahe - tamane kaMI yAda nathI. (26) gue kahela dharmakathAno vicacheda kare, (27) bhikSAno samaya thaI gayo che, ityAdi vacana bolI guranI parSadAno bhaMga kare. (28) guranI parSadA uThI na hoya, tenI pAse dharmakathA kahevA lAge. (29) guranA saMthArane paga lagADe. (30) guranA saMthArAmAM bese. (31) gurathI uMcA Asane bese. (32) guranA samAna Asane bese. (33) mULa sUtramAM noMdhI che. o bhauma-nagaranA AkAre athavA viziSTa sthAno... sUryanA 184 maMDala che, temAM babbe maMDala vaccenuM aMtara 2-48/61 yojana che. tene bamaNuM karavAthI 5-35/61 yojana thAya. ATalA hIna viThaMbhavALuM sarva bAhAmaMDalathI bIjuM maMDala thAya che. pachI vRttotra paridhi gaNita nyAyamI sarva bAhya maMDalathI bIjA maMDalanI paridhi 1-38) vna thAya che. e rIte bIja maMDaLanI paridhi tenAthI bamaNI hIna thAya che. te A rIte - 11-9/61 bhAge. nyUna thAya che ane paridhi 35-15/1 bhAga nyUna thAya che, te paridhi 31829-46/1 thAya che. tathA chellA maMDalathI dareka maMDale eka muhUrtanA 261 bhAga jeTalI dinamAnanI vRddhi thAya che. tethI trIjA maMDalamAM jyAre sUrya cAle che. tyAre 12-4/1 bhAga jeTaluM dinamAna thAya che. A muhUrtanA 836 thAya che, tene adha karavAthI 368 thAya, tene karIne pUla gaNitanI vivakSA hovAthI tyAga karelA 35-15/61 aMzavALI trIjA maMDalanI paridhine eTale 3,18, 2kta guNavAthI thAya. tene 60/61 vaDe guNaka karatA je Ave te trIjA maMDaLe cakSu sparzanuM pramANa thAya che, te pramANa 32,001 yojana, bAkI vadhelA aMzane 61 vaDe bhAgatA 49/61 tathA 361 bhAga ATaluM jhIna maMDaLamAM pazupanuM pramANa jaMbUdvIpa prajJaptimAM kahela che. - ahIM mUlasUtramAM 33,000 yojanacI kaMIka vizeSa jUna, te sAtireka eka yojananI paNa hajArane vize gaNanA karavAne Izkela che, tema saMbhave che. paNa 14
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33/109 mAM maMDalamAM A kahela pramANa barAbara maLatuM Ave che. kemake pratyeka maMDale kaMIka adhika 84 yojana prathama maMDalanA mAnamAM nAMkhavA paDe che. tethI kahyuM che. samavAya-33-nA TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-34 - -- * - sUtra-110 H tIrthaMkaranA 34-atizayo kahyA che. te A pramANe . - 93 (1) avasthita keza, zmazra, rokha, nakha. (2) nirAmaya nirupalepa gatralatA. (3) gAyanA dUdha jevA zveta mAMsa ane lohI. (4) pA, kamala jevA sugaMdhI ucchvAsa niHzvAsa. (5) carma-cakSuthI joI na zakAya tevA AhAra-nihAra. (6) AkAze raheluM dharmacakra, (7) AkAze rahela chatra, (8) AkAze rahela zveta uttama cAmara. (9) AkAza jevA sphaTIkamaya pAdapITha sIMhAsana. (10) AkAze rahela hajAro patAkAthI suzobhita Indradhvaja AgaLa cAle che. (11) jyAM jyAM arahaMta bhagavaMta ubhA rahe ke beo. tyAM tyAM yajJa devo patra-puSpa-pallavathI vyApta, chatra-dhvajA-ghaMTA-patAkAthI yukta zreSTha azokavRkSane nirmita kare che. (12) kaMIka pAchaLanA bhAge mastaka sthAne tejamaMDala [bhAmaMDala] hoya che, je aMdhakAramAM daze dizA prakAzita kare che. (13) bahu sama ramaNiya bhUmi bhAga. (14) kAMTAo adhomukha thAya che. (15) viparIta Rtu paNa sukha sparzavALI thAya che. (16) zItala, sukha sparzavALo sugaMdhIvAyu cotarapha eka yojana pramANa pRthvIne svaccha kare che. (17) ucita jaLabiMdunI vRSTi vaDe megha raja ane reNurahita kare che. (18) jaLaja, sthalaja, bhAvara, pabhuta nIcA DIMTavALA ane paMcavarSI puo vaDe DhIMcaNa pramANa puSopacAra kare che. (19) amanojJa zabda, sparza, rasa, rUpa, gaMdhano abhAva che. (20) manojJa zAdi pAMcano prAdurbhAva hoya che. (21) dharmopadeza samaye hRdayagamanIya ane yojananIhArI svara. (22) bhagavaMta ardhamAgadhI bhASAmAM dharmane kahe che. (23) te paNa ardhamAgadhI bhASA bolavAmAM Ave tyAre te sarve Arya, nyAya, dvipada, catuSpada, mRga, pazu, pakSI, sarisRpAdi potapotAnI hita-ziva-sukhada bhASAmAM pariName che.. (24) pUrvabaddha vairI evA deva-asura, nAga-suvarNa, yakSa-rAkSasa, kiMnarapuruSa, gaDa-gaMdharva mahoragAdi arahaMtanA pAdamUle prazAMta cita manathI dharmane sAMbhaLe che. (25) anyatIrthikanA pAvAnI paNa Ave to vaMdana kare che. (26) arahaMtanA pAdamUle AvelA teo niruttara thaI jAya che. (27) jyAM jyAM arahaMta bhagavaMta vicare tyAM 25-yojana sudhI Iti hotI nathI, (28) mArI na hoya, (29) svaracakra bhaya na hoya, (30) para cakra samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda bhaya na hoya, (31) ativRSTi na hoya, (3ra) anAvRSTi na hoya, (33) durbhikSa na hoya, (34) pUrvopa utpAta ane vyAdhi tatkALa zAMta thAya. - jaMbudvIpa dvIpamAM 34-cakravartI vijaya che . mahAvidehamAM 32, bharatamAM1, aivatamAM-1... jaMbUdvIpa dvIpamAM 34-dIvitADhyo che... jaMbudvIpa dvIpamAM utkRSTathI 34-tirthaMkaro utpanna thAya che... asurendra asurarAja maranA 34 lAkha bhavano che... pahelI-pAMcamI-chaThThI-sAtamI e cAre pRthvImAM kula 34 lAkha narakAvAso che. 14 * vivecana-110 : have 34mAM sthAnaka vize kaMIka lakhe che - yuddha - tIrthaMkaronA je atizeSa - atizayo te buddhAtizeSa (1) avasthita - vRddhi na pAmanArA evA keza-mastakanA vALa, zmazru-dADhImUchanA vALa, roma-zarIranA ruMvADA, nakha. (2) nirAmaya-nirogI, nirupalepa-nirmaLa, gAtrayaSTi-zarIralatA. (3) gAyanA dUdha jevuM ujvala mAMsa ane lohI... (4) padma, kamala athavA sugaMdhI padArtha je padmaka nAme prasiddha che, utpala-nIlakamala ke utpalakuSTha nAme gaMdhadravya vizeSa, baMnenI gaMdha jene vize che tevA ucchvAsa-niHzvAsa... (5) pracchanna AhAra ane nIhA-maLa, mUtrano tyAga. A pracchannatva kaI rIte ? te kahe che - mAMsa cakSuvALA joI na zake tevI rIte, paNa avadhi Adi jJAna netravALA na joI zake tema nahIM. ahIM bIjAthI pAMcamo atizaya janmane AzrIne hoya che. (6) AkAzagata - AkAzamAM vartatu athavA AkAzagaka-prakAzavALuM cakra eTale dharmacakra... (7) AkAzamAM rahela traNa chatra... (8) AkAzaprakAzavALA zveta, uttama cAmara... (9) AkAzanI jema atyaMta svaccha, sphaTikamaya pAdapITha sahita siMhAsana... (10) atyaMta uMco, vhema - laghupatAkA artha saMbhave che, tenAthI parimaMDita, abhiramaNIya Avo Indradhvaja-bIjA sarve dhvajanI apekSAe atyaMta moTo hovAthI Indra evo je dhvaja te Indradhvaja athavA Indratva sUcaka dhvaja AgaLa cAle che. (11) gamananI nivRtti vaDe ubhA rahe che ke bese che. tatkALa eTale kALanA vilaMba vinA, patro vaDe DhaMkAyela-vyApta, patra-puSA-pallava sahita. pallava-aMkurA, chatra-ghaMTA-patAkA sahita evuM zreSTha azokavRkSa... (12) ISad-alpa, pAchaLanA bhAgamAM, mastakanA pradeze tejomaMDala-prabhAmaMDala... (13) bahusama ramaNIya bhUmibhAga, (14) adhozira-adhomukha kAMTAo thAya che... (15) Rtuo aviparita hoya che. kaI rIte ? - sukha sparzavALI... (16) saMvarta vAyu vaDe eka yojana paryanta pRthvIzuddhi... (17) ucita jaLabiMdu paDavAthI, vAyue uDADelI AkAzamAM rahelI raja ane pRthvI para rahela reNu - e gaMdhodaka vRSTi nAme atizaya (18) jaLa, sthaLamAM utpanna, bhAsvara ane ghaNAM puSpo vaDe, dhRtasthAyi - urdhva mukhavALA, dazArhuvarNa
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34/110 96 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda utpAto tathA jvarAdi roga na thAya. ahIM 21 thI 34 ane 12mo e 15 atizaya karmakSayathI thAya. bAkInA janmAzrita-4-sivAyanA 15 atizayo devakRta jANavA. A atizayo koI graMthamAM bIjA prakAre jovA maLe che, te matAMtara jANavuM. o cakravartIne jItavA lAyaka kSetranA pradezo 34 che.. o utkRSTapaNe 34 tIrthakaro utpanna thAya che eTale ke saMbhave che, paNa eka ja samaye janme che ema nahIM. eka samaye cAra ja tIrthakarono janma saMbhave. te A pramANe - meru parvata upara pUrva ane pazcimamAM eka-eka zilA che, tenA upara babbe siMhAsano hoya che, tethI banneno ja abhiSeka thAya che. tethI karIne babbe (cAra) no ja janma hoya che. paraMtu te vakhate dakSiNa ane uttaramAM divasa hoya che, tethI bharata ane ravatamAM jinezvarano janma hoto nathI. kemake jinotpati ardha rAtre ja hoya che. o pahelI pRthvImAM 30 lAkha nakAvAyo che... pAMcamImAM traNa lAkha, chaDImAM eka lAkhamAM pAMca ochA, sAtamImAM pAMca nAkAvAso che. A badhAM maLIne 34-lAkha nakAvAso thAya che, tema kahyuM. samavAya-34-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa) paMcavaNa puSpothI DhIMcaNanI uMcAI pramANavALo puSpopacAra-puSpapakara, (19) kAlAgara - gaMdha dravya vizeSa, pravarakuMkka - cIDA nAmanuM gaMdha dravya, tarakka-sihaka nAme gaMdhadravya. - x - ukta lakSaNa je dhUpa tene madhamadhato - ghaNI sugaMdhavALo je gaMdha utpanna thayela tenA vaDe ramaNIya je sthAna - besavAnuM sthAna - x : (20) kaTaka-hAthanA kAMDAnuM AbharaNa vizeSa, guTisa-bAhunuM AbharaNa, te baMnenA ati bahutvathI jenI bhUjA khaMbhita thayelI che evA be devo arihaMtanI baMne bAju cAmara viMjhe che. brahadvAcanAmAM A 19,20 atizayo kahyA nathI, tethI pUrvanA aDhAra atizayo levA ane pachInA be [19,20] A pramANe - [19] amanojJa zabdAdino apakarSa-abhAva... [20] manojJa zabdAdino prAdubhavi. te ogaNIsamo ane vazamo atizaya che. [1] upadeza ApatA evA bhagavaMtano svara hRdayaMgama, yojana sudhI vistAra pAmato hoya... [22] prAkRtAdi cha bhASAo maLe je mAgadhI nAme bhASA - X * che. te bhASA jo samagra potAnA lakSaNane Azraya karanArI na hoya to te ardhamAgadhI kahevAya che. te bhASA vaDe dharma kahe che. kemake te bhASA ati komaLa che... [23]. bhagavaMta vaDe bolAtI te bhASA Arya, anArya dezomAM utpanna thayelA dvipada-manuSyo, catupada-baLada Adi, mRga-vanya prANI, pazu-grAmyapANI, pakSIo prasiddha che, sarisRpauraparisarpa ane bhujaparisarpa, e sarvene potapotAnI bhASAmAM pariName che. A bhASA kevI che ? hita-amyudaya, ziva-mokSa, sukha-zramaNa kALe thatA AnaMdane ApanArI evI hitazivasukha bhASA bole che. [24] pUrva-bhavAMtaramAM athavA anAdikALamAM, jAti nimitaNI baddha-nikAcita, vai-amiprabhAva jeone che teo, tathA bIjA paNa devAdi - vaimAnika, asura, nAgabhavanapati vizeSa suvarNa-sArA varNa vaDe yukta jyotika, cakSa-rAkSasa-kina+kiMpuraSo e vyaMtaranA bheda che. garuDa-garuDa lAMchanavALA suvarNakumAra-bhavanapati vizeSa, gaMdharva ane mahoga-A baMne paNa vyaMtara vizeSa ja che. * X * A sarve prazAMtazamatAne pAmyA che, citra eTale rAgadveSAdi aneka prakAranA vikArasahita hovAthI vividha prakAre mAnasa jemanA evA teo dharmane sAMbhaLe che. bRhad vAcanAmAM bIjA be atizayo kahyA che. [5] anyatIciMkanA pAvacaniko paNa bhagavaMtane vAMde che. [26] bhagavaMtanA pAdamUle AvIne teo pratyuttara rahita thAya che. je je dezamAM bhagavaMta vicare tyAM tyAM-5-yojanamAM - - - [2] dhAnyAdine upadrava karanAra ghaNAM uMdara Adi prANigaNa na hoya... [28] manuSyone marakI na thAya.. [9] potAnA rAjayanuM sainya upadravakAri na thAya.. Bo] bIjA rAjyanuM sainya upadrava na kare.. [31] ativRSTi na thAya.. [32] anAvRSTi na thAya. [33] dukALa na paDe. [34] aniSTa sUcaka lohInI varSAdi. tenA kAraNarUpa che samavAya-35 che - X - X - * sUtra-111 : satya vacananA atizayo 35-kahyA che... ahaMta kuMtha 3pa-dhanuSa utd. uMcAI vaDe hatA... dad vAsudeva 35 dhanuSa ud uMcAI vaDe hatA... naMdana baladeva 35 dhanuSa ud uMcAIthI hatA. saudharma devaloka sudhamAM nAmanI sabhAmAM mANavaka caityadbhe nIce ane upara sADAbAsADAbAra yojana vajIne madhya bhAganA payIza yojanamAM jamaya goLa vartulAkAra samugakamAM jinezvaranI dADhao che. bhIjI ane cothI narakamReNInAM kula 35 lAkha narakAvAsa che. * vivecana-111 : 35muM sthAnaka sugama che. vizeSa e ke satya vacananA atizayo AgamamAM jovAmAM AvyA nathI. paNa graMthAAramAM joyelA te saMbhave che. je vacana bolavuM te guNavALuM bolavuM joIe. te A pramANe - 1-saMskAravALuM, 2-udAd, 3-upacAravALuM, 4-gaMbhIra zabda, pAnunAdi, 6dakSiNa, 7-upanItarAga, 8-mahArtha, 9-pUvaparano saMbaMdha na haNAya tevuM. 10-ziSTa, 11-saMdeharahita, 12-bIjA vAdIno uttara haNAya tevuM, 13-hadayagrAhI, 14-dezakALane anusaratuM, 15-dvAnurU5, 16-apakIpikRta, 13-paraspara saMbaMdhavALuM, 18-abhijAta, 19-ati ptibdha ane madhura, 20-bIjAnA marmane na vIMdhanAruM, 21-cArya ane
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35/111 3 dharmAbhyAsayukta, 22-udAra, 23-pariniMdA ane AtmautkarSarahita, 24-prazaMsAne pAmeluM, 25-ana5nIta, 26-achinnakutuhalane utpanna karanAra, 27-adbhuta, 28-ati vilaMbita nahIM evuM, 29-vibhrama-vikSepa-kilikicitAdirahita, 30-aneka jAtinA AzrayathI vicitra, 31-Ahita vizeSa, 32-sAkAra, 33-satvane grahaNa karanAruM, 34-khedarahita, 35-viccheda rahita. AvuM vacana mahAnubhavoe bolavuM joIe. temAM 1-saMskAravALuM eTale saMskRtAdi lakSaNayukta, 2-udAtattva-uMcI vRttivALuM, 3-upacAropetatva-agrAmyatA, 4-gaMbhIrazabda - meghanI jema, 5-anuvAditva paDaghArahita, 6-dakSiNatva-saraLa, 7-upanItarAgatva-mAlakoza Adi grAma, rAgathI yukta, A sAta atizayo zabdanI apekSAe che. bAkInA 28-arthanI apekSAvALA che. temAM - 8-mahArthatva-moTA arthavALuM, 9-avyAhata pauparyatva-pUrva ane pachInA vAkyamAM virodha na hoya tevuM, 10-ziSTatva-ISTa siddhAMtokta arthavALuM ke vaktAnI ziSTatAnuM sUcaka, 11-asaMdigdhatva-saMdeharahita, 12-apahatAtyottaratva-paranA dUSaNanA aviSayavALuM, 13-hRdayagrAhitva-zrotAnA manane haranAruM, 14-dezakAlAvyatItva - prastAvane ucita, 15-tattvAnurUpa kahevAne Icchela vastu svarUpane anusaratuM, 16-aprakIrNaprasRtatva-sArA saMbaMdhavALA vacananA vistAravALuM athavA asaMbaMdha, anadhikAritvathI ati vistAranA abhAvavALuM, 17-anyonya pragRhItatva - zabdonI ane vAkyonI paraspara apekSA sahita, 18-abhinnatva-kahenAranI ke kahevA lAyaka padArthanI bhUmikAne anusaratuM, 19-ati snigdha madhutva-amRta ane goLa Adivat sukhakArI. 20-aparamamavidhitva - bIjAnA marmane ughaDA na kare tevuM, 21-arthadharmAbhyAsAnapetatva - artha ane dharmanA abhyAsa sahita, 22-udAratva-abhidheya arthanI tucchatA ke graMthaNInA vizeSa guNavALuM, 23-5ra niMdA ane AtmotkarSa rahitaprasiddha che, 24-upagatazlAdhava-kahelA guNono saMbaMdha hovAthI zlAdhA pAme tevuM, 25-5nItatva-kAraka, kAla, vacana, liMga AdinA pheraphArarUpa vacana doSathI rahita, 26-utpAditAcchinna-kautUhalatva - zrotAnA potAnA viSayamAM avicchinna kautuka utpanna kare tevuM, 27,28 - adbhutatva ane anativilaMbitatva - artha prasiddha che, 29-vibhramavikSepa kilikicitAdi vimuktatva :- vibhrama - vaktAnA mananI bhrAMti, vizeSa-vaktAnA ja kahevA lAyaka artha pratye Asakti rahita, kilikicita - krodha, bhaya, abhilASAdi bhAvonuM ekIsAthe vAraMvAra karavuM te, Adi zabdathI bIjA mananA doSonuM grahaNa karavuM, te sarva doSarahita. 30-aneka jAtinA AzrayathI vicitra, ahIM jAti eTale varNanIya vastunA svarUpanuM varNana, 31-Ahita vizeSatva-vayanAMtara apekSAe vizeSatA prApta kare tevuM, 32-sAkAratva - chUTA chUTA akSara, zabda, vAkya hovAthI AkArane prApta kare tevuM, 33-savvaparigRhItatva - sAhasasahita. 34-aparikheditva - prayAsanI prAptirahita, 8/7 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda 35-avyucheditva - kahevAne IcchelA arthanI samyak prakAre siddhi sudhI vacana pramANanuM niraMtaratva. 9. 0 datta-sAtamA vAsudeva ane naMdana - sAtamA baLadeva A baMnenuM AvazyakanA abhiprAyathI 26-dhanuSu uccatva prasiddha che, kemake aranAtha ane mallinAtha svAmInA AMtarAmAM te baMnene kahyA che. - x - tathA anAtha ane mallinAthanI uMcAI anukrame 30 ane 25 dhanuSu pramANa che. temanA AMtarAmAM thayela chaThThA ane sAtamA vAsudevanI uMcAI anukrame 30 ane 26 dhanuSu ghaTI zake, ahIM kahela 35-dhanup to datta ane naMdana kuMthunAtha svAmInA kALe thayA hoya to zakya bane, paNa evuM jinezvaronA AMtarAmAM kahyuM nathI. tethI A 35-dhanuSnI vAta duravabodha che. 0 saudharmakarbhe saudharmAvataMsakAdi sarve vimAnomAM pAMca-pAMca sabhAo hoya che - sudharmasabhA, upapAtAbhA, abhiSeka sabhA, alaMkAra sabhA, vyavasAya sabhA. temAM sudharmasabhAnA madhyabhAge maNipIThikAnI upara 60 yojana pramANavALo mANavaka nAmano caityastaMbha che. temAM vajramaya tathA goLAnI jema vRtta-vartuLa AkAravALA samudgaka eTale bhAjana vizeSa che. temAM jinasakriya - manuSyalokamAM siddhine pAmelA tIrthaMkaronA asthIo rahelA che. 0 bIjI pRthvImAM 25-lAkha nakAvAsA che ane cothI pRthvImAM 10-lAkha narakAvAsA che, te baMne maLIne 35-lAkha thAya che. samavAya-35-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36112 100 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda Adi jaMbUvIpanA pUviida dizAmAM cAra dvAro che, temanA nAyaka te ja nAmanA devo che, rAjadhAnIo paNa te ja nAmanI che. te rAjadhAnI ahIMthI asaMkhyAtamAM jaMbUdvIpamAM che. o zuddhikAvimAnapavibhakti e kAlika zruta che. temAM adhyayananA samudAyarUpa ghaNA vargo che. temAMnA pahelA vargamAM prati adhyayanamAM uddezanA je kALa che te uddezanakALa kahevAya che.. o jo rautrI pUname 36 aMgula porisi chAyA hoya, vaizAkha vadI-7 eka gula vRddhithI 39 gula thAya. ( samavAya-37-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] huM samavAya-36 che. * -112 * * uttarAdhyayananA 36-dhyayano kahyA che - 1-vinayakRta, parISaha, 3-cAturaMgIya, 4-asaMkhaya, 5-akAmamaraNIya, 6-paravidyA, rabhika, 8-kApIliya, 9-namipadjyA, 10-drumapAka, 11-bahuzrutapUja, 1ra-harikezIya, 13-citrasaMbhUta, 14-fkArIya, 15-sabhikSuka, 16-samAdhisthAna, 1iApathamaNIya, 18-saMyatIya, 19-mRgacArikA, 20-anAthapadjyA, 21-samudrapAlIya, rararathanemIya, 23-gautamakezIsa, rajansamitIya, 5- phalIya, 26-sAmAcArI, 27khAMkIya, 28-mojhamAgiti, 29-apamAda, 3o-cpomAmAM 31-caraNavidhi, 3rapramAda sthAna, 33-kamapakRti, 34-lezyA adhyayana, 35-nagAra mArga, 36jIvAjIva vibhakti. surendra asurakumAra rAja camaranI sudhamasibhA 36 yojana uMcI che... zramaNa bhagavaMta mahAvIrane 36,ooo sAdadIo hatA... caitra ane Aso mAsamAM eka divasa sUrya 36 AMgula porisichAyA kare che. * vivecana-112 - 36muM sthAna spaSTa ja che. vizeSa A - caitra ane azvina mAsamAM san - eka divasa pUrNimAmAM vyavahAracI ane nizcayathI meSa saMkrAMtinA divase ane tulA saMkrAMtine divase 36-aMgulavALI eTale traNa pagalAnA pramANavALI porisine nIpajAve che. - X - X - samavAya-36-TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-38 & - X - X - * sUtra-114 - paraNAdAnIya pArja ahaMtane 38,0oo sAdhvIrUpa utkRSTa sALI saMpadA hatI.. o haimavata ane airacavata kSetranI jIvAtuM dhanupRSTha 38,74o yojana ane eka yojananA 119 bhAgathI kaMIka vizeSa cuna parikSepathI che. mera parvatarAjano bIjo kAMDa uMcAIthI 38,000 yojana UMco che.. o jullikA vimAna pravibhakitanA bIjA varSamAM 38 uddezanakALa che. * vivecana-114 - 0 38muM sthAna pragaTa che. vizeSa A - "dhanupRSTha' - jaMbUdvIpa nAmaka goLa thotramAM haimavata nAme bIjuM ane raNyavata nAme chaThuM phoga che. te be kSetranA pratyaMcA, caDAvelA dhananA pRSThanA AkAravALA je parikSepa khaMDo te dhanuSanA pRSTha bhAga jevA hovAthI dhanupRSTha kahevAya che, ane tenA be cheDAe lAMbI rahelI je bAjupradezanI paMkti te jIvA jevI hovAthI jIvA kahevAya che. A sUtrano saMvAda karanArI gAthA A pramANe che - 38,340 yojana ane 10 kalA. ATaluM dhanuSThanuM pramANa che. mata - meru, kemake merunA AMtarAvALo sUrya asta pAme che, tethI asta eTale mera. te meru parvatarAjano eTale pradhAnagirino bIjo kAMDa eTale vibhAga 38,000 yojana uMco che. matAMtare 63,000 yojana che. kahyuM che - meru parvatanA traNa kAMDa che. temAM pahelo kAMDa pRthvI, patthara, vaja, zarkarAmaya che, bIjo kAMDa jad, suvarNa, aMka ane sphaTika ranamaya che. bIjo kAMDa eka AkAre suvarNamaya che. temAM pahelAM kAMDanuM bAhalya 1000 yojana che. bIjA kAMDanuM 63,000, trIjA kAMDanuM 36,000 yojanA bAhahyuM che. cUlA 80 yojana che. samavAya-38-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa) che samavAya-39 . suga-13 - - X -- x - o arahaMta kuMthane 35 gaNo ane 39-gaNadharo hatA. 0 haimavata, auraNayavatanI jIvA 38,674 yojana ane eka yojananA 16/9 bhAga kaLA kaMIka vizeSa ochI laMbAImAM kahI che.. 2 sarva vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita nAmanI rAjadhAnIonA prAkAra uMcAIthI 3-3 yojana UMcA che.. o mudrikAvimAnapavibhakitanA pahelA vargamAM 3-uddezana kALa che.. o kArtikavadI sAtame sUrya 3-aMgulanI porissI chAyA nIpajAvIne cAra care che. * vivecana-113 - 0 37-muM sthAnaka vyakta che. vizeSa A - kuMthunAthanA ahIM 39 gaNadharo kahyA che, AvazyakamAM 33-saMbhaLAya che, te matAMtara che.. o haimavatAdi jIvAnuM uta pramANa kahyuM, tene jaNAvanAra gAthA-33,634 yojana tathA kaMIka nyuna 16-kaLA eTalI haimavata banI jIvA che. kalA-yojanano 1lmo bhAga samajavo... o vijaya
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40/115 102 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda poSa pUname 48-AMgaLanI porisI thAya che. pachI mAghanA-4, phAgaNanA-4, e ATha AgaLa bAda thayA, tethI phAgaNa pUname 40-AMgaLanI parisi chAyA thAya. kArataka pUname paNa ema ja jANavuM. caitra ane Aso pUrNimAe traNa pagalA porisi hoya che. tethI traNa pagalAnA 36-AMgaLa thAya, te kArataka mAse 4-AMgaLa vRddhi karatAM 40 AMgaLa pramANa te porisI thAya che. samavAya-to-no muni dIparatnasAgare karela TIkAsahita anuvAda pUrNa | che samavAya-39 & - X - X suga-11pa - - * ahaMtu namine 3900 avadhijJAnIo hatA. o samayakSetramAM 39 kulaparvato kahyA che - 30 varSadhara, 5 meru 4-fhukAra parvato. o bIjI, cotha, pAMcamI, chaThI ane sAtamI A pAMca pRedImAM 39 lAkha nakAvAso che.. o jJAnAvaraNIya, mohanIya, gotra ane A cAra mULakarmanI uttara pravRttio-39-kahI che. * vivecana-115 - o 39muM sthAnaka vyakta ja che. vizeSa A - niyata kSetra viSayaka avadhijJAnIonI saMkhyA 3900 che.. che kSetranI maryAdA karanArA hovAthI kuLanI jevA je parvato te kuLaparvato, kemake kuLa, te lokanI maryAdAnA kAraNarUpa hoya che, tethI kuLanI upamA ApI che, temAM 30-varSadhara parvato che, te A - jaMbUdvIpamAM-6, dhAtakI khaMDanA pUrva-pazcimamAM 6-6, pukarAddhanA pUrva-pazcimamAM 6-6, pratyekamAM himavatu Adi parvato che, tethI 30 thayA. e rIte 5-meru parvato jANavA.. o ISakAra parvata, dhAtakIkhaMDa ane pukharAddha baMnenA pUrva-pazcime babbe bhAga karatA hovAthI cAra che, tethI - 39. o bIjI pRthvImAM-5, cothImAM-10 pAMcamImAM-3, chaThThImAM-1 lAkhamAM pAMca ochA, sAtamImAM-pa. A sarve maLIne kula 39 lAkha narakAvAso che. o jJAnAvaraNIyanI-5, mohanIyanI-28, gotranI-2, AyunI-4, e rIte kula39 uttara prakRtinI che. [ samavAya-utno TIkAsahita anuvAda pUrNa $ samavAya-41 che * sUtra-117 - - X - X - * ahata namine 41,ooo sAbIo hatA. 0 cothI pRthvImAM 41-lAkha narakAvAso che, te A - ratanapabhA, paMkajabhA, tamA, tamatamA.. o mahaliyA vimAnavibhakitanA pahelA varSamAM 41-uddezanakALa che. * vivecana-117 : 41-muM sthAna sugama che. vizeSa A - cAremAM e krame pahelI, cothI, chaThThI, sAtamI e cAra narakamRthvImAM 30 lAkha, 10 lAkha, pAMca ochA eka lAkha ane mAnapAMca narakAvAsa hovAthI 41-lAkhanI saMkhyA kahI che. samavAya-41-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-4ra che - X - X - @ samavAya-40 @ * sUtra-116 - - X - X - 0 arahaMta ariSTanemine 40,000 sAdhIo hatA. 0 mecUlikA 40 yojana uMcI che.. arahaMta zAMtinI uMcAI 40-dhanuSa hatI.. o nAgarAja nAgakumAra bhUtAnaMdane 40 lAkha bhavanAvAso che.. o sullikA vimAna vibhakitanA bIjA varSamAM 40-uddezana kALa che.. o phAgaNa-15-sUrya 40-gula pramANa porisIchAyA karIne cAra care che.. o e pramANe kArataka pUname paNa jANavuM.. o mahAzuka kahyuM 40,000 vimAnAvAsa che. * vivecana-116 : 40muM sthAna pragaTa che. vizeSa A - keTalAka pustakamAM vaizAkha pUname evo pATha dekhAya che, te pATha ThIka nathI, ahIM to phAgaNa pUname evo pATha yogya che. kema? te kahe che - "poSa mAsamAM cAra pagalAnI porisI hoya" - evA vacanathI ' sUtra-118 : * zramaNa bhagavaMta mahAvIra sAdhika 4ra varSa zAmaNaya payayane pALIne siddha thayA yAvatuM sarva duHkhathI mukata thayA. 0 jaMbUdvIpa dvIpanI pUrva dizAnA aMtathI gobha AvAsa parvatanI pazcima dizAnA aMta sudhI 42,ooo yojananuM abAdhAthI AMtara che.. o e ja pramANe cAre dizAmAM dakabhAsa, zaMkha, daksIma parvatanuM paNa huM jANavuM. kAloda samudra 4ra caMdro prakAza karatA hatA, kare che ane karaze.. che e rIte 4ra-sUryo tapatA hatA, tape che, tapaze.. o saMmUrchAima bhUparisaniI utakRSTa sthiti 42,000 varSanI kahI che. o nAmakarma 4ra prakAre che - gati, jAti, zarIra, zarIraMgopAMga, zarIrabaMdhana, zarIrasaMghAta, saMghayaNa, saMsthAna, varNa, gaMdha, sa, sAI, amurala, upaghAta,
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42/118 103 104 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda te Atapa nAma, jema sUryabiMbamAM rahela pRthvIkAyane hoya. 19, jenA udaye uSNatArahita udhotavALuM zarIra thAya, te udhota nAma. 20, jenA udaye zubha ane azubha gamanavALo thAya te vihAyogati, 21 thI 28, basa Adi ATha nAma prasiddha arthavALA che. 29, jenAthI sthira evA dAMta AdinI utpatti thAya te sthira nAma. 30, jenAthI bhRkuTI, jillAdi asthira avayavonI utpatti thAya te asthira nAma. 31, e ja pramANe mastakAdi zubha avayavonI utpatti te zubha nAma, 32, pAdAdi azubhanI utpatti te azubha nAma. 33 thI 42 - zeSa nAmakarmo prasiddha che. vizeSa A - jenA udaye janma, janmane vize jIvatA zarIramAM zrI Adi liMgano AkAra niyata thAya te nirmANa nAma. avasarpiNIno pAMcamo ane chaTTo Aro te duSamA ane dupamaduSamA jANavo.. utsarpiNIno pahelo Aro paNa A nAme ja jANavo. simavAya-42-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa parAghAta, AnupUrva, ucchavAsa, tapa, udhota, vihAyogati, basa, sthAvara, sUma, bhAdara, payata, piyata, sAdhAraNa zarIra, pratyeka zarIra, sthira, asthira, zubha, zubha, subhaga, durbhAga, suravara duHsvara, Adeya, anAya, yaza:kIrti, ayazakIrti, nimaNi ane tIrthakara nAmakarma [ema 4ra nAma kamoM jANavA o lavaNasamudramAM 42,ooo nAgadevo atyaMtaraveLA dhAraNa kare che.. o mahaliyA vimAna vibhaktinA bIjA vargamAM ra uddezana kALa che.. o dareka avasarpiNImAM pAMcamo ane chaTho e be ArAno kALa 42,000 varSa che.. o dareka utsarpiNImAM pahelA-brIjA ArAno kALa eja che. * vivecana-118 : 42muM sthAnaka vyakta ja che. vizeSa A - chAstha paryAyamAM 12 varSa, 6ll mAsa tathA kevalIparyAya dezauNa 30 varSa ema paryuSaNA kalAmAM 42 varSano ja mahAvIrasvAmIno paryAya kahyo che. paNa ahIM sAdhika 42 varSa kahyo che. temAM paryuSaNAkalAmAM alAadhikapaNuM kahevAne IkyuM nathI tema saMbhave che. cAvat zabadathI, buddha, mukata, saMtakRta, parinivRta ane sarvadu:khauhINa e sarve vizeSaNo jANavA. - jaMbadvIpa satramAM - jagatInI bAhya paridhinA cheDAthI nIkaLIne velaMdhara nAgarAjanA goTUbha AvAsa parvatanA pazcimanA aMta sudhI jeTaluM AMtaruM che, te 42,000 yojana kahyuM che. aMtara zabdano artha vizeSa paNa thAya che. tethI kahyuM che. - vyavadhAnanI apekSAe je aMtara hoya che. kAloda, dhAtakIkhaMDane vIMTIne rahela samudra. gatinAma Adi - 1, jenA udayathI nAkAdivathI jIvo kahevAya te gatinAma. 2, jenA udaye ekendriyAdi thAya te jAtinAma. 3, jenA udaye audArikAdi zarIrane kare te zarIranAma. 4, jenA udaye mastakAdi aMgo ane aMguli Adi upAMgono vibhAga thAya te zarIrasaMgopAMganAma. 5, pUrve bAMghelA, baMdhAtA dArikAdi zarInA pudgalonuM saMbaMdha kAraNa te zarIbaMdhananAma. 6, gRhita audAki zarIranA pugalonI jenA udaye zarIra racanA thAya te zarIra saMghAta nAma che, jenA udaye hADakAMonI tavAvidha zaktinA kAraNarUpa vizeSa racanA thAya te saMhatana. 8, jenA udaye samayasurasAdi saMsthAna thAya te saMsthAna nAma, 9 thI 12, jenA udaye varNAdi cAra vizeSavALA zarIra thAya te vaNadinAma. 13, jenA udaye jIvonA zarIranuM agurulaghuva thAya, te agurulaghunAma. 14, jenAthI paDijIbhI Adi aMgano avayava potAno ja upaghAta karanAra thAya te upaghAta nAma. 15, jenAthI potAnA dADha, vacA Adi aMgonA avayava viSa jevA thaIne bIjAne spardhAdi upaghAta karanAra thAya te parAghAta nAma, 16, jenA udaye aMtarAlagatimAM jIva jAya te AnupUrvI nAma. 13, jenA udaye zvAsocchavAsa prApta thAya te ucchavAsa nAma. 18, jenA udaye jIva tApanI jema uSNa zarIravALo thAya che samavAya-43 che * sUtra-119 :- 1 * kamavipAkanA 43 Adadhyayano che.. o pahelI, cothI, pAMcamI naka pRvImAM kula 43 lAkha nakAvAyo che. o jaMbudvIpanI pUrvethI AraMbhI gaustubha AvAsa parvatanA pUrva cheDA sudhI 43,ooo yojana abAdhAe karIne AMtara che.. * e pramANe cAre dizAmAM dakabhAsa, zaMkha, dakasIma parvatanuM AMtaruM che.. o mahaliyA vimAnapavibhaktinA trIjA varganA 43-uddezanakALa kahyA che. - vivecana-119 : 43mAM sthAnakamAM kaMIka lakhAya che - puNya, pAparUpa karmanA vipAkane pratipAdana karanAra adhyayano te karmavipAkAdhyayana, A adhyayano agyAramuM mAMga ane bIjA aMganA maLIne saMbhave che. jaMbUdvIpanA pUvatithI gostaMbha parvata 43,000 yojana dUra che. teno viThaMbha 1022 yojananI adhikatAnI vivakSA na karI 43,000 yojana che.. ahIM kahela dizAno AmAM aMtarbhAva hovAthI cAra dizAo kahI che. ema na hoya to ve sifdha kahevuM joIe. tyAM AvAvo A pramANe kahevo. jaMbudvIpanI dakSiNAMtathI dakabhAsa AvAsa parvatanA dakSiNAMta sudhI 43,000 yojana bAdhAe AMtaruM kahyuM. e rIte bIjA be sUtro kahevA. vizeSa A - pazcime zaMkha ane uttare dakasIma kahevo. samavAya-43-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ]
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44/1ra0 106 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda uttarASADhA, uttarA bhAdrapada. - A cha nAgo dekhADavA mATenI gAthA che. simavAya-45-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] zuM samavAya-44 & - suga-1ra0 + EX - X - * devokathI cuta RSie kahela ja Adhyayano che.. . arahaMta vimalanA 44 payayuga sudhI anukrame siddha cAvatuM du:khamukata thayA che.. o nAgendra nAgarAja dharaNanA 44 lAkha bhavano che.. o mahaliyA vimAna pravibhakitanA cothA vargamAM 44-uddezakALa kahyA che. * vivecana-120 : o 44-mAM sthAna kaMIka lakhAya che. RSibhASita adhyayano kAlika zratanI vizeSabhUta che. te devalokathI cyavIne RSi thayelAe kahyA che. * x * .. * puraSaziSya, praziyAdi krame rahelA, yuga jevA - kALa vizeSa jevA, krama sAdhammathI puruSayuga kahA.. anupiThuiM - anukrame, tethI anubaMdha karIne - sAtatyathI siddha thayA.. yAvat zabdathI buddha, mukta, aMtakRta, sarva du:khathI hIna thayA ema jANavuM.. o mahaliyA vimAna pravibhaktinA cothA vargamAM 44-uddezanakALa kahyA che. che samavAya-46 che * sUtra-124 : o cSTivAdanA 46-mAtRkApada kahyA che.. o brAhmI lipinA 46-mAtRkAkSara che.. o vAyukumArendra prabhaMjananA 46-lAkha bhavano che. * vivecana-124 - 46mAM sthAnakamAM kahe che :- 12muM aMga daiSTivAdanA, jema sarva vAlmayanA akArAdi mAtRkApado che, tema daSTivAda ane jaNAvatA "utpAda, vyaya, dhrauvya lakSaNa mAtRkApada che. te pado siddhizreNi, manuSya zreNi Adi viSayonA bhedathI koI prakAre bheda pAmIne 46 saMbhave che. brAhmI lipimAM 46 mAtRkAkSaro che. te A kArathI 4 kAra sudhI levA. cAra svara varjavAthI visarga paryA bAra, sparzani yaMjana pacIza cAra umAkSara ane kSa varNa, cAra aMtaHsthA maLIne 46 varNo che. prabhaMjana uttara dizAno vAyukumAra che. samavAya-46-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-44-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa | huM samavAya-45 ) sUjha-1ra1,12 : EX = x = [1ra1] samaya kSetrano AyA+kiMbha 4pa-plAna yojana che. o sImaMtaka narakano AyAma-nikuMbha 45-lAkha yojana che. o ema uDu vimAne paNa kahevuM. o futapAmArA pRedImAM paNa emaja che.. o arahaMta dharmanI uMcAI 45-dhanuSa hatI.. o meru parvatanI cAre dizAmAM 45-45 hajAra abAdhAe AMtara kahyuM che.. o sarve doDha kSetravALA nAtro 45-muhUrNa caMdra sAthe yogane pAmatA hatA, pAme che, pAmaze, A - [122 maNa uttarA, punarvasu, rohiNI, vizAkhA A che nato 45-muhad saMyogI che.. o mahali vimAna vibhaktinA pAMcamAM varSamAM 45-uzanakALa che.. * vivecana-121,122 - 0 45muM sthAnaka kahe che:- samayakSetra eTale kAlopalakSita kSetra-manuSya phoka.. o sImaMtaka - pahelI nAkInA pahelA prastaTanA madhyabhAge rahela goLa narakendra o GDa vimAna-saudharma ane IzAnanA pahelA prastaTamAM rahela cAra vimAnanI AvalikAnA madhya bhAge rahela goLa vimAnakendraka.. o ImiprabhAra-siddhipRthvI.. o lavaNa samudranI AvyaMtara paridhinI apekSAe AMtaruM jANavuM. te meruthI 45,ooo yojana che.. o caMdrane 30 muharta bhogya nakSatra kSetra, te samakSetra kahevAya. te ja ardha sahita hoya te hakSiotra, kemake jemAM bIjuM kArya hoya te hAI evI vyutpatti che. AvA gavALA nakSatro, 45-muharta caMdranI sAthe yogane joDe che. traNa uttarA-uttarAphAgunI, & samavAya-43 che * sUtra-125 : jyAre sUrya savaciMtara maMDalane pAmIne cAra care che, tyAre ahIM rahela manuSyane 47,263-21/ yojana dUrathI sUrya zIgha jovAmAM Ave che.. o sthavira agnibhUti 47 varSa ghera rahIne muMDa thaI, dIkSA lIdhI. * vivecana-125 - o 47mAM sthAnake kaMIka kahe che - ahIM lAkha yojana pramANa jaMbudvIpane baMne bAjue 180-180 yojana eTale ke 360 yojana bAda karavAthI sarva AtyaMtara sUrya maMDalano vikaMbha 9,640 yojana che. tenI paridhi 3,15,089 thAya che. ATalI paridhine sUrya 60 muhUrto oLaMge che. tene sAITha vaDe bhAgatA eka muhUrtanI gati parapa1-29) prApta thAya che. jayAre sUrya AtyaMtara maMDalamAM cAle che, tyAre divasanuM pramANa 18 muhUrta hoya che. tenA aDadhA nava muhUrta, te nava vaDe eka muhUrtanI gati vaDe guNavAthI je cakSusparzanuM pramANa 47,263-21/go kahyuM, te prApta thAya che. o agnibhUti vIranAthanA bIjA gaNadhara, teno ahIM 43 varSano gRhavAsa kahyo che. AvazyakamAM 46 varSano kahyo che. te 47 varSa saMpUrNa nahIM hovAthI vivakSA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4/15 109 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda karI nathI. ahIM asaMpUrNane saMpUrNa kahevAthI IcchAthI kahela che, ema saMbhave che, tethI temAM virodha nathI. simavAya-47-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa. -- X Y - @ samavAya-48 $ * sUtra-126 : pratyeka cAturaMta cakavatIne 48,000 paTTaNo che.. o ahata dharmanAthane 48 gaNo ane 48 gaNadharo hatA. sUrya maMDalano vikaMbha eka yojananA ekasaThIyA aDatAlIza bhAga [48] kahyo che. * vivecana-126 : 48muM sthAna - paTTaNa - vividha dezanA kariyANA AvIne jyAM paDe che, te patana-nagara vizeSa. koI kahe che - pattana eTale ratnabhUmi. dharmanAtha - paMdaramAM tIrthakara, ahIM 48 gaNa, 48 gaNadhara kahyA. AvazyakamAM 43 che, te matAMtara jANavuM.. o sUryamaMDala-sUryavimAna. te je 61 bhAga vaDe 1 yojana thAya, tevA 48 bhAga, eTale 13 bhAga jaina samavAya-48-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa che samavAya-50 % * sUtra-128 : * rAhata munisuvatIne 50,sAdhvIo hatat. o ahata anaMta 50dhanuSa uMca hada.. o vAsudeva puruSottama 50-dhanu uMcA hA.. o sarve dIdha vaitAdya parvato mULamAM 50-50 yojana viSkalavALA che.. o vAMtaka kalpa 50,ooo vimAno che.. 2 sarve tamiyAphA ane aMDapAtaguphA pa0-pa0 yojana lAMbI che.. o sarve kAMcana parvato zikharatale 50-50 yojana viSkrabhavALA che. * vivecana-128 : 50muM sthAnaka * temAM puruSottama, cothA vAsudeva, anaMtanAtha jinanA kALamAM thayela.. o uttarakurumAM nIlavaMta Adi pAMca mahAvrato anukrame che, te pratyekanI pUrvapazcime daza daza kAMcana parvato che, kula 100 che. e rIte devakumAM niSadha Adi mahAdrahonI baMne bAju maLIne 100 che. te badhAM thaIne jaMbUdvIpamAM 200 parvato che. te 100 cojana uMcAmUlamAM vikuMbha-100 yojana, zikharo te nAmanA devonA nivAsabhUta bhavano vaDe alaMkRta che. samavAya-50no muni dIparatnasAgare TIkA sahita anuvAda pUrNa che samavAya-51 che - sUga-1ra9 - EX = x - che. samavAya-49 . - X - X * sUga-127 : sAta saMmikA bhikSupatimAnA 49 midivasa thAya. 196 bhikSA vaDe yathAsujha cAva4 ArAdhita thAya che.. o devakara-uttarakuranA manuSyo 49 rASidine yauvana avasthAne pAme che.. o veIndriyonI sthiti utkRSTathI 49 razidina che. * vivecana-123 : 4muM sthAnaka - jemAM sAta sAta divaso rahelA che te. eTale ke sAta saptakamAM sAta divase hoya, tethI te sapta saptamikA, te 49 divase pUrNa thAya. * x * pratimA eTale abhigraha. pahelA sAta divase haMmezAM eka eka datinI vRddhi hovAthI 28dati thAya che, e pramANe sAte saptakamAM 196 dati thAya athavA pahelA saptakamAM eka eka datti hovAthI sAta dati thaI, bIjImAM be - be letA 14-dati thaI, e rIte sAtamA saptakamAM sAta-sAta datithI 49 datti thaI. te sarve maLIne 196 che. te AgamamAM kahyA mujaba samyak rIte kAyA vaDe spezita jANavI. yauvana pAmelA eTale mAtApitAnA paripAlanathI nirapekSa. simavAya-49-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] o nava bahAcarya adayayananA 51-uzanakALa che.. o asurendra asurarAja amaranI sudhamasibhA 5100 taMbha upara che.. o e rIte balIndranI paNa jANavI.. o supabha baLadeva pa1-lAkha varSanuM kula Ayu pALIne siddha, buddha yAvat sarvadu:khathI mukata thayA.. o darzanAvaraNa ane nAma be karmanI pa1-uttara kama prakRttio kahI che. * vivecana-129 - pa1muM sthAna - temAM AcArAMganA pahelA zrutaskaMdhanA zastraparijJA Adi nava adhyayanomAM pahelAnA sAta uddezako che, tethI sAta ja uddezanakALa samajavA. e krame bIjAnA-6, bIjAnA-4, cocAnA-4, pAMcamAnA-6, 7DhAnA-5, AThamAnA-4, navamAnA-8, sAtamAnA-7 uddezA che. temAM sAtamuM adhyayana viccheda che. * x * ema pa1-uddezA che. suprabha, cothA baladeva che, te anaMta jinanA kALamAM thayA che. tenuM ahIM pa1-lAkha Ayu kahyuM, AvazyakamAM 55-lAkha kahyuM che, te matAMtara jANavuM.. darzanAvaraNanI-9, nAmanI-42 maLI kula-51-vAya. samavAya-51-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ para/13o 109 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda OM samavAya-53 che. * suga-131 - - X = x - devakara ane uttakaranI jIvAno AyAma sAdhika pa3,ooo yojana che.. 0 mahAhimavAnuM ane rukamI varSadhara parvatanI jIvAno AyAma pa3931-6/19 yojana che.. o zramaNa bhagavaMta mahAvIranA 53 sAdhuo eka varSanA dIkSA parivALA thaIne mahati mahAlaya pAMca anuttara vimAnomAM devapaNe utpanna thayA... o saMmarNima uraparipanI utkRSTa sthiti pa3,000 varSa che. * vivecana-131 : 53muM sthAnaka- mahAhimavaMta Adi mamAM saMvAdagAthA kahe che - mahAhimavaMtanI jIvA pa3,931 yojana ane 6. kaLA che.. o eka varSa sudhIno paryAya che te saMvatsara paryAyavALA che.. 0 mahAnu eTale viratIrNa, atimahAlaya-atyaMta utsavonA AzrayarUpa, te mahati mahAlaya. mahA-prazasta, evA vimAno te mahAvimAno. "eka varSanA paryAyavALA' ahIM paDe kahyA, te vAta suprasiddha che. anuttaropapAtikamAM je kahyA te 33 che ane ghaNAM varSanA paryAyavALA che. samavAya-53-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa $ samavAya-para . satra-10 : = X - X - mohanIyakarmanA-para nAmo kahyA che - [1 thI 10] krodha, kopa, roSa, doSa, akSamA, saMjavalana, kalaha, cAMDikya, bhaMDaNa, vivAda, [11 thI 5) mAna, mada da, khaMbha AtmokarNa, gad, paraMparivAda, Akroza, apakarSa, uwta, uwAma, rira thI 8) mAyA, upadhi, nikRti, valaya, grahaNa, jIvama, karka, kuruka, daMbha,. phUTa jiha, kibija, anAdaratA, gRhanatA, vacanatA, pariphucanatA, sAtiyoga, [3K thI lobha, IcchA, mUcha, kAMkSA, gRddhi, tRSNA, bhidhA, abhidhA, kAmAzA, bhogAza , jIvitAzA, maraNAzA, naMdI, rAga.. . gosvabha AvAsa parvatanI pUrva dizAnA aMtathI vaDalAmukha mahApAtAla kalazanA pazcima dizAnA aMta sudhImAM para,one yojanAnuM bhAdhAe zuM kahyuM che... o e ja pramANe dakabhAsa parvatanA pUvatithI ketuka pAtAlakalazanuM, zaMkha parvatathI cUpa pAtAla kalazanuM ane daksIma pArvatI Izvara pAtALa kalaza jANavA. jJAnAvaraNIya, nAma ane aMtarAya e traNe karmapakRtinI uttarapakRtti-para che... * saudharma, sanatakumAra, mahendra e traNe devalokanA thaIne kula bAvana lAkha vimAnAvAsa kahyA che.. * vivecana-130 - para-muM sthAnaka, temAM mohanIya karmanA avayavarUpa krodhAdi cAra kaSAyomAM "avayavamAM samudAyano upacAra" e nyAye mohanIyano upacAra karavAthI kapAyasamudAya apekSAthI bAvana nAmo kahyA che, eka-eka kaSAya apekSAe nahIM. temAM krodha Adi daza nAmo krodha kaSAyanA che. vaMkti - caMDapaNuM. mAna Adi 11 nAmo mAnakaSAyanA che. temAM mAdakoSa - Atma utkarSa, madhama - apakarSa, traNa * unnata, pAThAMtarathI ugiAma. mAyA Adi 13 nAmo mAyA kaSAyatA che. temAM nUH - nIcuM namavuM, A * kaccha, FU - kuka, nijha - vakatA. tathA lobha Adi 14 nAmo lobha kaSAyanA che. temAM - x - fdhyAna te abhidhA - 4 - gostaMbha parvata pUrva dizAmAM lavaNa samudranI madhye velaMdhara nAgarAjano nivAsabhUta che. tenA pUvatithI AraMbhIne vaDavA mukha nAme mahA pAtAlakalazanA pazcimAMta sudhI vacce je AMtaruM che, te AMtara abAdhAe - vyavadhAna vinA pa2,000 yojana che. A akSarArtha kahyo, teno bhAvArtha A che - lavaNasamudramAM 95,ooo yojana jatAM pUrvAdi dizAmAM anukrame vaDavAmukha, tuka, cUpa, Izvara e cAra mahA pAtAlakaLazo che. tathA jaMbUdvIpanA cheDAthI 42,000 yojana jatAM tyAM hajAra-hajAra yojananA viThaMbhavALA gosvabhAdi cAra parvato velaMdhara nAgarAjanA nivAsarUpa che. ityAdi saudharma kahyuM 32, sanakumAre-12, mAhendra-8 kula 52 lAkha. | samavAya-para-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa che samavAya-54 & - X - X -- - * sUjha-132 bharata, airAvata kSetramAM pratyeka utsarpiNI-avasarpiNImAM pa4-54 uttama paro utpanna thayA che - thAya che - thaze. te A - 24 tIrthakaro, 1ra-cakravartIo, 9-baLadeva, 9-vAsudeva.. o ahaMta ariSTanemi 54-samidivasa chAsthapayayi pALIne jina, kevalI, savajJa, sarvabhAvadarza thayA.. o zramaNa bhagavaMta mahAvIra eka divase, eka Asane besIne pajavyAkaraNone kahaia.. o ahaMtu Atane pa4-gaNadharo thayA. * vivecana-132 - pa4muM sthAna - pA jattA - pAmIne... * nise nA - eka Asana grahaNa karIne.. o vAcAra - je vyAkaraNa karAya eTale kahevAya che. koI prazna thatAM uttararUpe kahevAtAM padArtho, tene kahyA hatA, A vAta prasiddha che.. o ahIM anaMtanAthanA 54 gaNadharo kahyA che, paNa AvazyakamAM to 50-kahyA che, A matAMtara jANavuM. | samavAya-54-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ]
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55/133 che samavAya-55 -- * -- * -- 111 * sUtra-133 : * arahaMta malli 55,000 varSanuM paramANu pALIne siddha, buddha yAvat duHkhamukta thayA.. cha meru parvatanA pazcimAMtathI vijayadvAranA pazcimAMta sudhInuM abAdhAe aMtara 55,000 yojana che.. e pramANe ja bAkInI dizAmAM vaijayaMta, jayaMta, aparAjitanuM aMtara jANavuM. * zramaNa bhagavaMta mahAvIre chellI rAtrie 55-adhyayana punya phaLanA vipAkavALA ane papa-adhyayana pApa phaLanA vizAkavALA prarUpIne siddha, buddha yAvat duHkhamukata thayA.. . pahelI, bIjI pRthvImAM 55-lAkha narakAvAsa che.. 0 darzanAvaraNIya, nAma, AyunI uttaraprakRtti-55 che. * vivecana-133 : 55muM sthAnaka ahIM merunA pazcimAMtathI jaMbUdvIpanA pUrva dvAranuM pazcimAMta 55,000 yojana che, tema kaheluM che. temAM merunA vikhuMbhanA madhya bhAgathI 50,000 yojane jaMbudvIpAMta hoya che. kemake jaMbudvIpa lAkha yojana pramANa che, meruno vikuMbha 10,000 yojana che. tethI dvIpArkamAM 5000 umeratA 55,000 thAya. jo ke ahIM vijayadvArano pazcimAMta kahyo che, to paNa jagatIno pUrvAnta hoya tema saMbhave che. kemake merunA madhyethI jagatanA cheDA sudhInuM pramANa 50,000 yojana saMpUrNa thAya che ane jaMbudvIpanI jagatInA vikhuMbha sahita jaMbudvIpanA lAkha yojana pUrNa thAya che. te ja pramANe lavaNa samudranI jagatInA vidhyuMbha sahita lavaNasamudranuM pramANa be lAkhanuM saMpUrNa thAya che. anyathA dvIpa, samudranA pramANathI juduM jagatInuM pramANa gaNavAmAM Ave to manuSya kSetranI paridhi vadhAre thAya. kemake te paridhi 45 lAkha yojana pramANavALA kSetranI apekSAe ja kahevAya che, tenAthI vadhI javI joIe athavA kaMIka nyUna 55 saMkhyAne pUrNa kahI che. sarvAyu kALanI chellI rAtrie rAtrinA chellA bhAge madhyamA pApAnagarImAM hastipAla rAjAnI kAryasabhAmAM kArtika amAvAsyAe svAti nakSatramAM caMdranA yoge, nAgakaraNamAM prAtaHkALe parakAsane beThelA bhagavaMta 55-adhyayana puNyakarmanA phaLane pragaTa karanArA ane pApaphaLa pragaTakartA 55-adhyayana kahIne siddha, buddha, mukta, aMtakRAdi thayA. pahelI napRthvImAM 30 lAkha nakAvAsa, bIjImAM 25-lAkha ema 55-lAkha thAya... darzanAvaraNIyanI-9, nAmakarmanI-42, AyuSya karmanI-4, ema sarve maLIne 55-uttaraprakRtti thAya. samavAya-55-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa 112 che samavAya-56 -- x -- * -- samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda sUtra-134 : 0 jaMbUdvIpamAM 56-nakSatro caMdra sAthe yoga pAmyA hatA, pAme che ane pAmaze.. . arhat vimalane 56-gaNa, 56-gaNadharo hatA. * vivecana-134 -- 0 / 56-muM sthAna - jaMbudvIpamAM be caMdra che, baMnenA 28-28 nakSatro hovAthI 56-kahyA che.. 0 arihaMta vimalanA ahIM 56-gaNa, 56-gaNadhara kahyA, AvazyakamAM A saMkhyA-57 che, te matAMtara jANavuM. samavAya-56-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-57 -- * - * == - sUtra-135 H AcAra-cUlikAne varjIne traNa gaNipiTakanA 57-adhyayano che. te A - AcAra, sUyagaDa, ThANa.. * gostebha AvAsa parvatanA pUtithI AraMbhI vaDavAmukha mahApAtALakaLazanA bahu madhyadezabhAgamAM 57,000 yojana abAdhAo AMtara che. * e ja pramANe dadbhAsathI ketuka, zaMkhathI cUpa, dImathI Izvara pAtALa kaLazanuM aMtara jANavuM. 0 malli rahaMtanA 5700 sAdhu manaHpatajJAnI hatA.. * mahAhimavaMta ane TukamI varSadhara parvatonI jIvAnA dhanupRSThanI paridhi 57293-10/19 pramANa kahelI che. * vivecana-135 : 5muM sthAnaka - zaii - AcArya, pina - peTInA jevA eTale sarvasva bhAjanarUpa. A gaNipiTakamAM (1) vimukti nAme chellA adhyayanane choDIne be zrutaskaMdharUpa AcArAMga nAme paheluM aMga, temAM pahelA zrutaskaMdhamAM nava adhyayano, bIjAmAM nizItha ahIM gaNela nathI, vimukti AcAcUlikAnuM varjana karIne bAkI15-adhyayana, sUtrakRmAM pahelA zrutaskaMdhamAM 16, bIjAmAM-7 adhyayana, 'ThANa'mAM10 ema-57 thayA. gostUbhAdi - 42,000 yojana vedikA ane gostRbha parvatanuM AMtaruM che. gostRbhano vikaMbha 1000 yojana che, tenuM ardha karatAM 5000 yojana umeratA 57,000 yojana thAya.. * jIvAnuM dhanupRSTha eTale maMDaLanA khaMDanA AkAravALuM kSetra. tenI saMvAda gAthAmAM 57,293 yojana, 10 kaLA che. samavAya-57-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58136 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda samavAya-58 X - X - * suga-136 0 pahelI, bIjI, pAMcamI e traNa pratImAM pa8-@Akha nakAvAso che.. o jJAnAvaraNIya, vedanIya, Ayu, nAma, aMtarAya e pAMca kamanI pa8-uttarapravRttio che.. . gojIbha AvAsa parvatanA pazcimAMtathI vaDalAmukha mahApAtALa kaLazanA bahu madhyabhAga sudhI 58,ooo yojanA bAdhAe AMtaruM che. A pramANe cAre dizAmAM jANavuM. * vivecana-136 : 58muM sthAna - temAM pahelI nakamAM-3 lAkha, bIjImAM-25 lAkha, pAMcamImAM3 lAkha, sarve maLIne-58 lAkha nakAvAsa che.. o jJAnAvaraNa-5, vedanIya-2, AyuSya4, nAma-42, aMtarAya-5 badhI maLIne-58 uttara pravRtti thAya.. o gostubha Adino bhAvArtha pUrvavata jANavo. che e pramANe cAre dizAmAM jANavuM, kahI traNa sUtranI bhalAmaNa karI. te A rIte- dakabhAsa AvAsa parvatanA uttara cheDethI ketuka mahA pAtALa kaLazanA bahu madhya deza bhAga sudhI 58,000 yojana abAdhAe aMtara che... e rIte zaMkha AvAsa parvatanA pUvatithI sUpa mahApAtALa kaLazanuM tathA dakasIma AvAsa parvatanA dakSiNAMtathI Izvara mahApAtALa kaLazanA bahu madhyadeza bhAga sudhInuM aMtara kahevuM. [ samavAya-58no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-60 % * sUtra-138 : pratyeka sUrya 60-60 muhUrta karIne ekaika maMDalane nIpajAve che... 0 lavaNasamudranA agrodakane 60,ooo nAgakumAro dhAraNa kare che.. ahao vimala 60 dhanuNa uMcA hatA. o vairocenendra baline 60,000 sAmAnika devo che.. o devendra devarAja bahAne 60,ooo sAmAnika devo che.. o saudharma, IzAna ne kalyamAM thaIne 60 lAkha vimAno che. * vivecana-138 : 60muM sthAnaka * sUryanA 184 maMDalo che. te dareka maMDalane tathA prakAranI cAra bhUmi, sUrya 60-60 muhartA vaDe - baLe ahoraNa vaDe pUrNa kare che, bhAvArtha A pramANe - eka sthAne ugela sUrya te sthAne be ahorAtre uge. 1,6000 yojana uMcI veLAnI upara be gAu pramANa vRddhi-hAninA svabhAvavALuM je jaLa te agrodaka che.. o uttarIya asurakumAra nikAyanA rAjAnuM bhavana.. o brAhAloka nAmanA pAMcamAM devalokano Indra.. o saudharma to 32 ane IzAna kalo28 baMne maLIne 60-lAkha vimAno che. samavAya-50-no muni dIparatnasAgare karela TIkAsahitano anuvAda pUrNa @ samavAya-59 & suga-139 * caMdra saMvatsaranI eka-Rtu pa9 samidivasanI che.. o ahaMta saMbhave pa9lAkha pUrva gRhavAsa madhye rahIne muMDa thaI cAvat pavA lIdhelI.. . ahad maline pa00 avadhijJAnI hatA. * vivecana-137 - sthAnAMgAdimAM anekavidha saMvatsara kahyA. temAM caMdranI gatine AzrIne je saMvatsara kahevAya te caMdra saMvatsara. temAM 12 mAsa ane cha Rtuo hoya. pratyeka Rtu 59-rAtridinanI hoya, te A rIte - 29-32/dao sani dinano kRNa ekamathI zukla15 sudhIno eka caMdramAsa thAya. tene bamaNo karavAthI eka Rtu thAya che. tethI A tumAM pa9 ahorAtra thAya. ahIM 22 bhAga vadhe te kahela nathI. arihaMta saMbhavano 59-lAkha pUrva kahyo che. AvazyakamAM to tethI cAra pUvaga adhika kahyo che. samavAya-pa9-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa | che samavAya-61 che * sUtra-139 - - X - X - pAMca saMvatsarano eka yuga, tene RtumAsa vaDe mAna karatAM 61-4tumAsa kahyA. 0 mera parvatano pahelo kAMDa 61,ooo yojana UMco che... * caMdramaMDala 61 bhAge vibhAga karatA samAMza kahyuM. e rIte sUrya paNa che. * vivecana-139 : 61muM sthAna - pAMca varSe je nIpaje te paMcasAMvatsarika - x * te yugano kAlamAna vizeSa che. tene caMdramAsa nahIM paNa RtumAsathI mApatA 61 vaDatumAsa kahyA. bhAvArtha e che ke - pAMca saMvatsarano eka yuga kahevAya. te A rIte - caMdra, caMdra, abhivardhita, caMdra, abhivardhita. temAM 29-3e pramANa kRNa ekamathI pUrNimA sudhI hoya che. te rIte eka caMdramAsa thAya, tevA 12-mAsano eka caMdra saMvatsara thAya. tenuM pramANa A che - 354-1/2 tathA 31-121/1ra4 pramANano abhivardhita mAsa thAya. AvA bAra mAsa vaDe eka abhivardhita saMvatsara thAya, temAM 383-442 divaso thAya. AvA traNa caMdra saMvatsara ane be abhivardhita saMvatsara maLIne 1830 mahorama thAya. tumAsa 3o-ahorAtrano hoya. 1830 ne 30 vaDe bhAgatA 61 vaDatumAsa thAya. 99,000 yojana pramANa merunA be bhAga karI, temAM pahelo bhAga 61,000 W8
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61/139 kahyo, bIjo bhAga pUrve 38mAM sthAnamAM 38,000 yojana kahyo che. kSetra samAsamAM mULasahita lAkha yojananA traNa bhAga kahyA che, temAM pahelo kAMDa 1000 yojana, bIjo 63,000, trIjo 36,000 yojana kahyo che. caMdramaMDala - caMdra vimAna. - 4 - yojananA 61 bhAga vaDe vibhAjita karAtA samAMza - sama vibhAgavALuM kahyuM, viSama vibhAgavALuM nahIM. kemake tenuM pramANa eka yojananA 56/61 bhAga che. bAkInA bhAga avidhamAna che. e ja pramANe sUryanuM maMDala paNa kahevuM. kemake te 48/61 bhAga che, tenAthI vadhArAno bhAga nathI, tethI samAna aMzapaNuM siddha thAya che. samavAya-61-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-62 -- x = * -- 115 - sUtra-140 - pAMca saMvatsaranA eka yugamAM 62-pUnama ane 62-amAsa kahI... * arahaMta vAsupujyane 62-gaNa, 62-gaNadharo hatA.. * zukala pakSamAM caMdra divase divase 62-bhAga vadhe che. teTalo ja kRSNapakSamAM ghaTe che.. * saudharma ane IzAna kare pahelA prastaTamAM. pahelI AvalikAmAM eka eka dizAmAM 62-62 vimAno che. sarve vimAnanA kula 62-pATo che. * vivecana-140 : 62muM sthAna - eka yugamAM traNa caMdra saMvatsara hoya che, tenI kula-36 pUnamo hoya che. abhivardhita saMvatsara be hoya che. te baMne 13-mAsanA hoya che, te baMnenI maLIne 26-pUnamo hoya che. e rIte 62-pUnamo thAya. A pramANe amAvAsyA paNa 62-hoya che. ahIM vAsupujyanA 62-gaNa, gaNadhara kahyA. AvazyakamAM 66 kahyA che, te matAMtara jANavuM.. 0 zukla pakSa saMbaMdhI caMdra 62-bhAga vadhe che ane kRSNa pakSamAM 62bhAga ghaTe che, A artha sUryaprajJaptimAM paNa kahyo che. te A rIte - kRSNa rAhu vimAna nitya caMdra sAthe ja hoya che, te caMdra nIce cAra AMgaLa dUra rahIne cAle che. zuklapakSamAM caMdra haMmezA 62-62 bhAga vRddhi pAme che ane kRSNa pakSamAM teTalo ja hAni pAme che. rAhu vimAna 15mAM bhAge caMdrane choDIne 15-divasa cAle che ane 15mAM bhAge teTalA ja divasa caMdrane Avare che. A pramANe caMdra hAni-vRddhi pAme che, tethI caMdranI kRSNatA ke jyotsnA thAya che. tathA temAM ja kahyuM che - caMdra potAnA maMDalanA 16 bhAga karIne temAMthI 15 bhAga hIna thAya che ane pharI 15 bhAga jyotsnA vRddhi pAme che. A baMne vacana anusAre ema anumAna thAya che ke - caMdramaMDalanA 931 bhAga kalAvA. temAMthI eka bhAga bAkI rahe che ja. bAkI aMzamAMthI haMmezA 62-62 bhAge vRddhi pAme che, tethI samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda 116 15mAM caMdra dine 931 aMzo ekaThA thAya che. te ja pramANe hAni pAmatA 15mAM caMdra dine 1 aMza avazeSa rahe che. be vacananA sAmarthyathI A vyAkhyAna prApta thayuM che. jIvAbhigamamAM to be gAthAnI vyAkhyA A pramANe che - bAsaTha-bAsaTha bhAga eTale pratidivase zuklapakSamAM caMdra je kaMIka adhika cAra bAsaThIyA bhAga vRddhi pAme che ane kRSNapakSamAM teTalo kSaya pAme che te paMdara divase eTale caMdravimAnanA 62 bhAga karavA, te bAsaThane 15 vaDe bhAMgavA. tema karatA 15me bhAge sAdhika cAra bAsaThIyA bhAga 5mAya che. tethI kahyuM che ke - paMdaramAM bhAge caMdrane AzrIne rAhunuM vimAna paMdara divasa sudhI cAle che ane te ja pramANe apakrame che. ahIM ame dekhyuM tema lakhyuM che, sAco nirNaya bahuzrutoe karavo. jo eka aMza prakAzato caMdra cAle ane eka aMza rAhu cAle che, to haMmezAM be aMza AcchAdanIya thAya. e rIte 15 divasa AcchAdita karyA chatAM be aMza bAkI rahe che. te be aMzano paNa ardha bhAga eka eka vaDe AcchAdana karAtA eka ja bhAga AcchAdana thAya che mATe 62-bhAga kalpavAnI jarUra paDe che. saudharma ane IzAnamAM 13 vimAna prastaTa che. sanakumAra, mAhendramAM 12, brahmaloke-6, lAMtake-5, zuke-4, sahasAramAM-4, AnataprANatamAM-4, AraNa-acyutamAM4, traNa traiveyake 3-3, anuttare-1. A sarvenA madhye pratyeka uDu vimAnAdithI sarvArthasiddha vimAna paryanta vRtta vimAnarUpa 62. ja madhyanA vimAnendro che. tenI pAsenA bhAgathI pUrvAdi cAre dizAmAM trikoNa, catuSkoNa ane pachI vRtta vimAnanA kramathI vimAnonI AvalikA che. A pramANe saudharma-IzAna kalpanA pahelA prastaTamAM eTale sauthI nIce uttarottara AvalikAnI apekSAe pahelI cAra AvalikA je pahelA prastaTanI cAre dizAe che te prathamAvalikA che. AvI pahelI AvalikAmAM pahelA prastaTamAM athavA mULamAM rahelA vimAnendrakathI je A AvalikA - vimAnAnupUrvI kahI, te vaDe athavA uttarottara AvalikAnI apekSAe eka eka dizAmAM je pahelI AvalikA kahI che, te 62-62 vimAna pramANa vaDe kahI che. uDu vimAna devendrakanI apekSAe eka eka pUrvAdi dizAmAM 62-62 vimAno kahyA che. tathA bIjA trIjA Adi pAthaDAmAM eka eka vimAna ochuM hoya che yAvat bAsaThamAM anuttara devalokanA pAyaDAmAM sarvArthasiddha devendrakanI cAre dizAe eka eka ja vimAna hoya che. sarve vaimAnika deva vizeSonA 62 vimAnanA pAyaDAo pAyaDAnA kula pramANe karIne kahyA che. samavAya-62-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63/141 117 118 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda maLIne 64 lAkha thAya che.. o jemAM 64 yaSTi-zarIro che te cosaTha saravALo kahevAya. navatA - motI, mA - caMdrakAMtAdi athavA muktArUpI maNi eTale rano, tenAthI yukta evo hAra. samavAya-64-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] & samavAya-63 che. * sUra-141 - ahaMta RSabha kauzalika 63 lAkha pUrva mahArAjyamAM vasIne muMDa thaI, gherathI nIkaLI nagAruutajita thayA.. o harivarNa, cakavarSa homamAM manuSyo 63 samidine yauvana vaya pAme che. o niSadha pad te 63 sUryamaMDala kahA. e pramANe ja nIlavaMte paNa jANavA. * vivecana-141 : 63muM sthAnaka :- saMprApta yauvana - mAtA, pitA vaDe pAlananI apekSArahita.. o sUryanA 184 maMDalo che. temAMthI jaMbUdvIpanA cheDethI aMdara 18 yojanamAM 65-maMDala che. temAM niSagha ane nIlavaMta varSadhara parvata upara 63-sUryamaMDalo che. bAkInA be maMDala jagatI upara rahelA che ane bAkInA 119 maMDaLa lavaNasamudramAM 130 yojanamAM che. simavAya-63-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] samavAya-65 . * sUtra-143 - - X - X - 0 jaMbudvIpamAM sUryanA 6 maMDalo che.. o sthavira mauryayuga 65 varSa grahavAsamAM rahI, kaMDa thaI, gharathI nIkaLI aNagAra pradjita thayA... o saudhAmavilaMsaka vimAnanI eka eka dizAmAM 65-65 bhauma che. * vivecana-143 : 65muM sthAnaka - mauryaputra, bhagavaMta mahAvIranA sAtamAM gaNadhara. teno gRhastha paryAya - 65 varSa che. AvazyakamAM paNa temaja kahyo che. vizeSa A - tenA ja moTA bhAI "maMDitaputra' nAme chaThThA gaNadhara AmanA dIkSA dine ja pravajita thayA, temano gRhastha paryAya AvazyakamAM-53 varSano kahyo che. te samajAtuM nathI, moTAno-65, nAnAno-53 hoI zake che. saudharma devalokanA madhyabhAgamAM saudharmAvalaMsaka vimAna zakanA nivAsabhUta che. pratyeka dizAmAM prAkAra samIpe nagaranA AkAro che. * * | samavAya-65-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che. samavAya-64 che. * sUtra-142 - - X - X - 0 ATha aSTamikA mizupatimA 64-rANidina ane ra88 datti vaDe yathAsUtra cAvatuM thAya che.. o asukumAranA 64 lAkha bhavano che. o amarendrane 64,ooo sAmAnika devo che.. o dadhimukha parvata pyAlAnA AkAre rahela che. te sarvatra vikaMbha vaDe samAna ane uMcAI vaDe 64,ooo yojana . o saudharma, IzAna, brahmaloka e traNa kalAnA maLIne 64 lAkha vimAno che.. 2 sarve cakavatIne 64saro hAra hoya.. * vivecana-142 : have 64muM sthAna - jemAM jemAM ATha-ATha divaso hoya te ATha aSTamikA kahevAya. temAM ATha divasa aSTaka hoya. bhikSupatimA-avagraha vizeSa. ATha aSTaka hovAthI 64 tridivase te pAlana karelI thAya che. pahelA aSTakamAM haMmezAM eka eka bhikSA, bIjAmAM be-be yAvat AThamAmAM ATha-ATha bhikSA hoya che, sarve maLIne 288 bhikSA thAya che. - X - cAvatuM zabdathI yathAkabha, yathAmArga spezitA, pAlitA, zobhitA, tIritA, kirtitA, samyaka rIte AjJApUrvaka ArAdhikA thAya che ema jANavuM. ahIMthI AThamAM naMdIzvara dvIpamAM pUrvAdi cAre dizAmAM cAra aMjanaka parvato che. te darekanI cAre dizAmAM cAra-cAra vAvaDI che. tenA madhya eka eka dadhimukha parvata che. te 16-parvato pyAlAnA AkAre che. te parvato mULa AdimAM 10,ooo yojanA vikaMbhavALA hovAthI viThaMbha vaDe sarvatra samAna che. - x *x - utsadha vaDe 64,000 yojana che. saudharmakalo 32 lAkha, IzAna kaye-28 lAkha, brahmalokamAM 4-lAkha, te sarve zuM samavAya-66 * sUtra-144 - - X - X - dakSiNAI manubhAgamAM 66 caMdro prakAzatA hatA * che . prakAzaze.. 66sUryo tayA hatA - che - tapaze.. o uttarArdha manuSya kSetramAM 66-caMdro prakAzatA hatA - che - prakAzaze.. 66-sUryo tapyA hatA - che - tapaze. ahad zreyAMsane 66 gaNa, 66 gAdhara hatA.. o Abhinibhovika jJAnanI utkRSTa sthiti 66 sAgaropama kahI che. * vivecana-144 - 66muM sthAnaka - temAM manuSyoganuM ardha te ardhamanuSya kSetra. dakSiNanuM te dakSiNAI manuSaNoma. tene vize thayela te dAkSiNArdha manuSya homAM - X + 66 caMdro prakAzavA lAyakane prakAzatA hatA athavA dakSiNanA manuSyoganA sArdha bhAgane athavA dakSiNAI manuSya zojhamAM prakAzanIyane prakAzatA hatA. te 66 A pramANe - jaMbUdvIpamAM be caMdro, lavaNa samuddha cAra, dhAtakIkhaMDamAM-12, kAlodadhimAM-42, pukharAImAM-72
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66/146 119 caMdro che, te badhAM maLIne 132 thAya. tenA aDadhA-66, dakSiNa zreNimAM, 66 uttara zreNimAM che. uttara zreNi pUrvamAM jAya tyAre dakSiNazreNi pazcimamAM jAya. e ja pramANe sUrya sUp jANavuM. zreyAMsanAthane ahIM 66 gaNa kahyA, AvazyakamAM 36 kahyA che. 66-sAgaropama sthiti kahI te kaMIka adhika che, tenI virakSA karI nathI. anyatra paNa kahyuM che - be vakhata vijayAdi vimAnamAM gayelane athavA traNa vakhata azrute gayelAne 66 sAgaropama sthiti thAya che. temAM manuSyabhava saMbaMdhI sthitinuM pramANa adhika jANavuM. tathA sarva jIvone AzrIne kahIe to sarvakALa matijJAnanI sthiti jANavI. samavAya-66-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] chesamavAya-67 che * sUtra-145 - * pAMca saMvatsararUpa eka yuganuM nakSatra mAsathI mApa karatA 67 nAma mAsa thAya che.. o haimavata, TaeNraNayavaMta baMne kSetranI bAhA 69papa-W; yojanA * 6755-W; yojana lAMbI kahI che.. o meru parvatanA pUvatithI gautamadvIpanA pUvati sudhI 60,000 yojana abAdhA AMtaruM karyuM che.. 2 sarve nakSatronI sImAno vikaMbha 67 vaDe bhAgatA samAnAza thAya che. [bIjA koI aMka vaDe nahIM] * vivecana-145 - 67muM sthAnaka * nakSatra mAsa eTale caMdra jeTale kALe AkhA naphAmamaMDalane bhogavI rahe, te kALa 23-21/ka samidivasa pramANa thAya. yuganuM pramANa 1830 divasa thAya tema pUrve kahyuM che. e rIte nakSatra mAsanA rAtridivasanuM je pramANa kahyuM, tene eka divasanA 63 bhAge guNavAthI je saMkhyA 1830 Ave, tenA vaDe yuganA divasanI saMkhyAne 67 vaDe guNavAthI 1,22,610 saMkhyA Ave, tene 1830 vaDe bhAgavAthI 63 najha mAsa prApta thAya che. bAhAo - laghu himavatanI jIvAthI AraMbhIne hemavata kSetranI jIvA sudhImAM pUrva, pazcima taphanI kSetra pradezanI paMkti vadhatI hoya che te baMne hemavaMtakSetranI bAha kahevAya che. e pramANe airaNyavatanI bAhA paNa jANavI. tenI saMvAda gAyA A pramANe - 6355 yojana ane 3-kaLA hemavaMta kSetranI bAhA che. kaLA eTale yojanano 19mo bhAga. A bAhA pramANa A rIte- hemavaMtanuM dhanupRSTha-38240-10/19kahyuM che. temAMthI himavaMta parvatanuM dhanu pRSTha 5230-4/19 bAda karatAM je bAkI rahe tene aDadhuM karavAthI eka bAhAnuM pramANa laMbAI vaDe kahyuM che. - meranA pUrvAnanI pazcimAMta jagatInA bAhya cheDA sudhI jaMbUdvIpanuM pramANa 55,000 yojana che, tyAMthI AgaLa lavaNasamudramAM 12,000 yojana jatAM gautama 120 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda nAme dvIpa che. tene AzrIne A sUtrano artha saMbhave che, kemake pa5 ane 12 maLIne 67,000 thAya che. jo ke sUganA pustakamAM "gautama" zabda dekhAto nathI. to paNa ahIM dekhAya che. kemake jIvAbhigama AdimAM lavaNasamudramAM gautama, caMdra, sUryadvIpa sivAyanA bIjA dvIpo saMbhaLAtA nathI. vRittikArano Azaya samajAto nathI.) sarve nAvyono sImA vikaMbha eTale pUrva-pazcima dizAmAM caMdrano nakSatra bhukti phona vistAra, nakSatra vaDe ahorAtra bhogya bane 67 bhAge bhAgavAthI samAna bhAgavALo kahyo che. bIjA koI bhAga vaDe bhAgAkAra karatA viSama saMzavALo thAya che arthAta bIjA bhAga vaDe bhAgI zakAto nathI. te A pramANe - nakSatra eka ahorAtrathI je kSetra oLaMge te kSetranA 21/3 bhAga jeTalo abhijita namano kSetrathI sImAvikaMbha thAya che. arthAt ATalA kSetramAM caMdranI sAthe te naplno yoga kahevAya che. tathA 30 muhano eka ahorAtra hovAthI te ja 21ne 30 vaDe guNatA 630 thAya, tene 67thI bhAgatA je prApta thAya te kALasImA thAya che. eTale caMdranI sAthe te nakSatrano teTalA kALa sudhI saMbaMdha rahe che. te kALasImA 9-2) thAya che. kahyuM che ke - eka ahoramane 67thI bhAgatA 21 bhAga jeTalo abhijituM nakSatrane caMdrano yoga phogathI thAya che, kALathI te yoga kaMIka adhika tava muhurtano hoya che. A pramANe kSetrathI ane kALathI abhijitane caMdra sAtheno yoga kahyo tathA zatabhiSaka, bharaNI, Adra, AzleSA, svAti, jayeThA A cha nakSatrano phonathI 33/dapha ane ardha bhAga jeTalo sImA vikaMbha thAya che, te ja 33Ine 30 vaDe guNatAM 1005 thAya che. tene 67 vaDe bhAgatA je bhAga Ave, te tenI kALasImA thAya che. temAM 15-muhUrta Ave che. te vize kahyuM che zatabhiSaka, bharaNI, AdrA, AzleSA, svAti, peThA A cha nakSatro 15muhUrtanA saMyogavALA che. traNa utarA, punarvasu, sehiNI, vizAkhA A cha nakSatrono loka thakI sImA virka saDasaThIyA so ane ardha bhAga jeTalo thAya che, te 10oll ne ja 30 vaDe guNatA 3015 thAya che. tene 67 vaDe bhAgatA je bhAga prApta thAya te A cha nagonI kALathI sImA thAya che. temAM 4pa-muhUrta Ave che. te vize kahyuM che. traNa uttarA, punarvasu, rohiNI, vizAkhA e cha nakSatro 45-muharta saMyogavALA che. bAkInA 15 nakSatrono gathI sImA vikaMbha saDasaThIyA saDasaTha bhAga che, tene 30 vaDe guNavAthI 2010 thAya che. tene 67 vaDe bhAgatA je bhAgamAM Ave te kALathI sImA thAya che temAM 30 muharta che. kahyuM che - zeSa 15 nakSatro 30 muharta saMyogavALA che. tenI sAthe caMdrano yoga A rIte eka, cha, cha, paMdara ema kula 28 nakSatronA 1830 saDasaThIyA bhANa thAya che. tene bamaNA karatA 56 nakSatro thAya. tenA saDasaThIyA bhAga 366o thAya che. samavAya-63khto TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68/146 12 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda mohanIya vajIne bAkInA karmonI 69 uttara pravRtti kaI rIte thAya ? jJAnAvaraNa5, darzanAvaraNa-6, vedanIya-2, AyunI-4, nAmanI-42, gotranI-2, aMtarAyanI-paA sarve maLIne 69 thAya. simavAya-69-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] samavAya-68 * sUtra-146 : - X - X - dhAkhIkhaMDadvIpamAM 68 cakravartI vijayo che ane 68 rAjadhAnIo che.. * tyiAM] utkRSTapaNe 68 tIrthakaro utpanna thayA-thAya che - thaze.. o e ja pramANe cakavata, baLadeva, vAsudeva mATe kahevuM.. o ykaravarAdhadvIpamAM paNa 68 vijaya vAva vAsudeva paryanta badhuM kahevuM.. o ahata vimalane 68000 sAdhuonI utkRSTa sAdhusaMpadA hatI. * vivecana-146 : 68muM sthAnaka - ghAtakIkhaMDamAMmAM cakravartI Adino atideza karyo, paNa cakravartI, vAsudeva baMne eka kALe 68 na saMbhave, kemake jaghanya thakI paNa eka eka mahAvidehamAM cAra-cAra tIrthakaro avazya hoya, tema sthAnAMgAdimAM kahyuM che, paNa te pramANe eka kSetramAM ekI samaye cakravartI ane vAsudeva na hoya. utkRSTathI 68 cakravartI ane vAsudeva baMne maLIne hoI zake che to paNa A sUtramAM ekI samaye evA vizeSaNanA abhAve judA judA kALe, judI judI vijayamAM 68-68 kahevAmAM koI virodha nathI. te vize jaMbUdvIpa prajJaptimAM bharatakSetramAM kacchAdinA AlAvAthI kahyuM che. samavAya-68-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-69 che. sUga-147 - - X - X = samaya kSetramAM mera parvata sivAya 69 varSa kSamo ane dhira parvato kahA, te A - 35 kSetro, 30 varSadhara parvato, 4-ISakAra parvato.. o meranA puvatithI. gautamadvIpanA pazcimAMta sudhI 69,000 yojanAnuM abAdhAe AMtaruM che... * mohanIyane vajIne bAkInA sAta karmanI 69 uttarapakRttio kahI che. * vivecana-140 : 6bhuM sthAnaka - meru sivAya, varSa - bharata Adi kSego, varSadhara parvato - kSetronI sImAne karanArA himavaMtAdi varSadhara parvato 69 che. kevI rIte ? pAMca merane AzrIne. sAta-sAta bharata, haimavata Adi 35-varSa kSetro, pratyeka merane AzrIne chacha himavaMtAdi varSadhara parvato hovAthI kula 30-parvato, cAra ISakAra maLIne sarva saMkhyA 69-thAya. lavaNasamudramAM pazcime 12,000 yojana jatAM 12,000 yojana pramANano ane lavaNasamudrAdhipati 'susthita'nA bhavana vaDe yukta evo gautama nAme dvIpa che. teno pazcimAMta meru parvatanA pazcimAMta thakI 69,000 yojana che. kemake jaMbUdvIpanA 45,ooo yojana, lavaNasamudranA 12,000 yojana, gautamadvIpanA viDaMbhanA 12,000 yojanA maLIne tema thAya. che samavAya-00 che - X - X * sUga-148 - - zramaNa bhagavaMta mahAvIre vaSatriRtunA 20 ahorAtra sahita eka mAsa vyatIta thatAM ane 90 ahorAtra zeSa rahetA vaSavAsa nivAsa karyo. puraSAdAnIya arihaMta pArzva bahu pratipUrNa 90 varSa zramaNapayaci pALIne siddha, buddha yAvata du:khamukata thayA.. o ahata vAsupUjya-0 dhanuSa ucA hatA. o mohanIya karmanI sthiti go koDAkoDI sAgaropama che. teno abAdhAe karIne rahita karmasthitirUpa karmaniSeka samajavo. devendra devarAja mahendranA 30,000 sAmAnika devo kA che. * vivecana-148 : 90muM sthAnaka - varSa - cAra mAsa pramANa varSAkALanA coka mAsa ane 20 divasa eTale 50 divasa vyatIta thato ane 90 ahorAtra bAkI rahetA arthAta bhAdasvA sada-5 - vartAvAra . varSAkALanA avasthAna pratye patAvarU - sarvathA nivAsa kare che. pahelAnA 50-divasomAM tathAvidha vasatinA abhAvAdi kAraNe bIjA sthAnano paNa Azraya kare che, paNa bhAdaravA suda-5-thI vRkSanI nIce Adi kyAMya paNa vase che. puraSomAM AdAnIya-upAdeya te puruSAdAnIya.. o abAdhA rahita karmasthiti te karmaniSeka kahyo che. saMsAramAM jIva pahelA sAmAnyathI karma pudgalone grahaNa karI pachI jJAnAvaraNIyAdi karmanA pota potAnA abAdhAkALane mukIne jJAnAvaraNIyAdi prakRtinI vibhAgathI anAbhogika vIrya udaya sahita te dalikono niSeka kare che - udayane yogya kare che. tethI tenI sthiti be prakAre che - eka karmava apAdAna mAgarUpa ane anubhava rU5. kemake sthiti - avasthAna, te bhAvathI na cavavuM te. temAM karmava apAdAnarU5, tene AzrIne 30 koDAkoDI sAgaropama, anubhavarUpane AzrIne 9ooo varSa. temAM evAda kema kahyuM? baMdhAvalikA cakI AraMbhIne 9000 varSa sudhI te karma udayamAM AvatuM nathI. te pachI anaMtara samaye pUrve nipeka karelA karmadalika udayamAM praveza kare che. niSeka eTale jJAnAvaraNa Adi karmadalikane anubhavavAnI racanA. te pahelA samaye ghaNo niSeka kare che, bIje samaye vizeSahIna, trInA samaye vizeSa hIna, e pramANe utkRSTa sthiti pUrNa thAya tyAM sudhI vizeSahIna jANavo.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30/148 123 kahyuM che . potAno abAdhAkALa mUkIne prathama sthitimAM ghaNo niSeka kare che, zeSa sthitimAM vizeSahIna yAvat sarvotkRSTa sudhI levuM. je bAdhA pAme che athavuM karmano udaya. na bAdhA te abAdhA arcAta karmanA udayanuM AMtaruM. te abAdhA vaDe ochI te abAdhonikA karma sthiti te karma niSeka kahevAya. bIjA ema kahe che - mohanIyakarma sthiti 9000 varSAdhika 80 koDAkoDI sAgaropama che. temAMthI bAghArUpa goo0 varSa jUna evo 90 koDAkoDI sAgaropama niSekakALa samajavo. samavAya-30-no muni dIparatnasAgare karelo TIkAsahitano anuvAda pUrNa 124 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda A pramANe kahI che - sUrya (1) vada-7, (2) suda-4, (3) vada-1, (4) vada-13, (5) suda-10, pAMca yugamAM Avartana kare che. A sarva AvRttio mahA mAsamAM Ave che. dakSiNAyananA divase anukrame A rIte kahyA che - (1) vada-1, (2) vada-13, (3) suda-10, (4) vada-7, (5) suda-4, A sarve Avartana zrAvaNa mAsamAM Ave che. vIryapravAda e trIjuM pUrva che, prAkRta eTale adhikAra vizeSa. arihaMta ajitane 18 lAkha pUrva kumA5Ne, 53 lAkha pUrva ane 1-pUvaga rAjyapaNAmAM ema 31-lAkha pUrva thayA. eka pUrvaga adhikanI alAtvathI vivakSA karI nathI.. - sagara cakavartI ajitanAthanA kALamAM thayA. samavAya-01-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa | che samavAya-71 che * sUtra-149 : cothA caMdra saMvAranA hemaMtanA 71 rAjhidivasa vyatIta thatA sUrya sarva bAhya maMDalathI AvRtti kare che.. o vIryapavAda pUrvamAM--DAbhUto che.. o arahaMta ajita 1 lAkha pUrva gRhavAsa madhye rahIne muMDa thaIne cAvatu pratajita thayA.. e rIte cAturaMga cakravartI sagara rAja paNa 71 lAkha pUrva rAjya bhogavIne cAvatuM pataMjita thayA. * vivecana-149 : 71muM sthAnaka - eka yugamAM pAMca saMvatsara hoya che, temAM pahelA be caMdra saMvatsara hoya che, bIjo abhivardhita, cotho caMdra saMvatsara hoya. temAM 29-32/2 pramANano eka caMdramAsa thAya. tene 12 thI guNatA caMdra saMvatsara thAya. jo 13 vaDe guNIe to abhivardhita saMvAra thAya. tethI caMdra, caMdra, abhivardhita maLIne kula 1092-6/62 divaso thAya. sUrya saMvatsaramAM 366 divaso hoya che. te traNa varSanA 1098 thAya che. ahIM caMdrayuga ane Aditya yugamAM eka aSADhI pUname pUrNa thAya che ane bIjuM zrAvaNa vada ekame zarU thAya che. e rIte Adityayuga traNa saMvatsastI apekSAe caMdrayuganA traNa saMvatsara 5-56/ra bhAga ochA thAya che, tethI AdityayuganA traNa saMvatsara caMdra saMbaMdhI zrAvaNakRSNa pakSanA sAdhika cha divase pUrNa thAya che ane caMdra yuganA traNa saMvatsara to ASADha pUrNimAe pUrNa thAya che. tethI zrAvaNa vada-9thI AraMbhIne dakSiNAyanamAM cAlato sUrya caMdrayuganA cothA saMvatsaranA cothA mAsane aMte 118mA dine AvatI kArtika pUname potAnA 112 maMDale cAle che. pachI bIjA 31 maMDale hemaMta mAsa saMbaMdhI mAgasara Adi cAra mAsanA teTalA ja [118] divaso cAle che. pachI 72mAM divase eTale mahAvada-13nA sUrya AvRtti kare che. arthAt dakSiNAyanathI pAcho pharI uttarAyanamAM cAle che. jyotiSa karaMDakamAM pAMca yugasaMvatsara saMbaMdhI uttarAyaNanI tithio anukrame che samavAya-02 $ * sUtra-150 : o suvaNakumAranA 7ra lAkha AvAsa che.. o dvaNasamudranI bahAranI veLAne 72,nAgakumAro dhAraNa kare che.. o zramaNa bhagavata mahAvIra 7ravarSanuM savayi pALIne siddha, buddha yAvat sarva duHkhathI rahita thayA. o sthavira calabhrAtA 3ra varSanuM savayui pALIne siddha cAvatuM duHkha mukta thayA.. o atyaMtara yukaddhamAM 2 caMdra prakAzatA hatA - che - haze. tathA 7rasUryo tapatA hatA - che - haze.. o pratyeka cAturaMta cakravartI rAjAne 2,ooo zreSTha pura-nagaro hoya che.. o Bra kaLAo kahI che, te A pramANe [1thI 9 lekha, gaNita, rUpa, nRtya, gIta, vArdi, svagata, puSkara gata samatAla, [10 thI 18] puta, janavAda, surakSA vijJAna, aSTApada, dagamastrI, anidhi, pAnavidhi, vAvidhi, zayanavidhi, [19 thI 2] Ama, pahelikA, mAgadhikA, gAthA, zloka, gaMdhayukata madhasikatha, AbharaNavidhi, ruNI-pratikarma, ri8 thI 36) strI lakSaNa, puraSa lakSaNa, haya lakSaNa, gaja lakSaNa, goNa lasaNa, kukuTa lakSaNa, meMDha lakSaNa, cakra lakSaNa, 9 lakSaNa. 39 thI 45 daMDa lakSaNa, asi lakSaNa, maNi lakSaNa, kAkiNI lakSaNa, carma lakSaNa, caMdra lakSaNa, suryacarita, rAhucarita, grahacarita, sadbhAva 4i6 thI 14] saubhAgyakara, daubhAMgyakara, vidhAgata, maMtragata, rahasyagata, sadbhAva cAra, praticAra, bRha, pipa thI 63] pratibhUha, kaMdhAvIramAna, nagaramAna, vastumAna, skaMdhavAraniveza, vastuniveza, nagaraniveza, ISadaI, caTaprapAta, 6i4 thI ) aa zikSA, hastIzikSA, dhanurveda, hiraca-suvarNa-maNi-dhAtupAka, bAhu-daMDa-muSTi-caSTiyuddha tathA yued-niyuddhanuddhAtiyuddha, sUga-nAlikA-vata-dharma-camakheDa, x-kaTakacheda, sajIva-niHjIta, zakunaruta. saMmUrchAima khecara paMcendriyaticinI utkRSTa sthiti che,000 varSa che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che samavAya-93 che * sUra-51 - - * - * - harivarSa, myapha varSanI jIvAo 3901- 19 + V, lAMbI che.. * vijaya baLadeva 1,ooo varSanuM savayui pALI siddha yAvatuM mukata thayA. * vivecana-151 - 23muM sthAnaka - saMvAda gAyA - harivarSa kSetranI jIvA 93,901 yojana ane 1NA kaLA jeTalI che.. o vijaya-bIjA baLadevanuM Ayu ahIM-93 lAkha varSa kahyuM che, AvazyakamAM 5-lAkha varSa kahyuM che, te matAMtara che. samavAya-93-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa * vivecana-150 : muM sthAnaka * suvarNakumAstA -lAkha bhavano kevI rIte? : dakSiNa nikAsamAM 38 lAkha, uttaranikAsamAM 34-lAkha.. 0 2,000 nAgakumAra devo dhAtakIkhaMDa dvIpAbhimukhI 16,000 yojana uMcI, 10,000 yojana pahoLI lavaNasamudra zikhAne dhAraNa kare che.. o mahAvIra svAmI ra varSanuM Ayu pALIne siddha thayA te A rIte - 30 varSa vRkvAsamAM, 1 varSa ane eka pakSa chadmastha bhAvathI, deza uNa 30 varSa kevalIpaNe... ... alabhrAtA, mahAvIra prabhunA navamAM gaNadhara, tenuM Ayu 32 varSa - 46 varSa gRhasthata, 12 varSa cha%Asya, 14 varSa kevalitva. pukarAImAM 36-36nI paMkitamAM 2 caMdra. kara kaLA * kaLA eTale vijJAna. te jANavAnA bhedathI 2 thAya che. temAM lekhana eTale akSara stranA, tadviSayaka kaLA - vijJAna, te lekha ema sarvatra samajavuM. te lekha be bhede - lipi, viSaya, temAM lipi aDhAramAM sthAnamAM kahela che. athavA lITa Adi dezonA bhedathI athavA tayAvigha vicitra upAdhi bhedathI aneka prakAre che. te A rIte- patra, chalA, kATha, dAMta, loha, tAMbu, zuM Adi vastuo akSara lakhavAnA AghArarUpa che. tathA lakhavuM, kotaravuM, parovavuM, vaNavuM, chedavuM, bhedavuM, bALavuM, saMkAmavuM AdithI aphAro thAya che. tathA viSaya apekSAe paNa aneka prakAre che. kemake svAmI - sevaka, pitA-, guru-ziSya, panI-pati, zatru-mitra Adi lekhanA viSayo aneka che. te svAmI AdinA tathAvidha kAryo paNa aneka prakAranA che, tethI aneka prakAre thaI zake. A akSara doSarahita lakhavA. A doSa A pramANe - ati jhINA, ati moTA, vaiSamya, paMkitavakatA, atulyatA, sAra, avayavono vibhAga na pADavo. gaNita-saMkhyA, saMkalitAdi aneka bheda pATIprasiddha che.. rAyaleya, zilA, savarNa, maNi, vastra, cikhAdimAM rUpanimaNi. nAyakalA-bharata, mArga, chalika, lAsyavidhAna AdinA bheda vaDe ATha prakAranuM nATya grahaNa karavAthI nRtyakaLA paNa gRhIta che. te abhinacikA, aMgahArikA, vyAyAmikA e traNa bhede che. A sarvenuM svarUpa bharatanATyazAstrI jANavuM. | gItakaLA traNa bhede * nibaMdhamArga, chalikamArga, bhinna mArga, temAM sAta svara, traNa grAma, 1-mUInA, 49 tAna che. A pramANae svara maMDala thayuM. A kaLA vizAkhila zAthI jANavI.. vAjiMtra-vAdhakaLA. A kaLA cAra prakAranuM tata, pAMca bhede vitata, traNa bhede zuSira, eka bhede ghana, A rIte vA i13-bhede che.. ityAdi kalA laukika zAyarI jANavI. ahIM kaLAnI saMkhyA-2 kahI che, paNa sUramAM tenAM nAmo ghaNAM judA jA jovAmAM Ave che. tenI koIno koImAM tarbhAva thAya che, ema jANavuM. samavAya-02-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-74 che * sUtra-15ra :- = X - X - vira agnibhUti gaNadhara 74 varSanuM sAyui pALIne siddha yAvata duHkha mukta thayA.. o niSadha vadhAra parvata rahela tigirijI mahAddhathI sItodA mahAnadI nIkaLI chaoo yojanA uttarAbhimukha vahIne cAra yojana lAMbI ane pa0 yojanA pahoLI vajaratanamaya jillA vaDe vaja ratananA taLiyAvALA kuMDamAM moTA ghaDInA mukhathI ghAsa nIkaLe tema motInA hAranA saMsthAna vaDe rahelA pAta vaDe moTA zada karatI paDe che.. o e rIte sItAnadI paNa dakSiNAbhimukhI kaheva... o cothIne vajInI bAkI che narakawaNImAM kula 94 lAkha nakAvAso karyA che. * vivecana-15ra - 74muM sthAnaka * temAM agnibhUti, te bha0 mahAvIranA bIjA gaNadhara - gaNanAyaka hatA. tenuM za4 varSanuM Ayu kahyuM, temAM 46 varSano gRhastha pacaca, 12varSa chaThA paryAya, 16 varSa kevalI payayi che. niSadha varSadhara parvatano vikaMbha 16,84ra yojana ane 2-kaLA che. tenA madhya bhAge timichi mahAddhaha che, te 2000 yojana pahoLo, 4000 yojana lAMbo che, te ja parvatanA vikuMbhano ardha karI 84ra1 yojana, kaLAmAMthI drahanA vikaMmano bhAga-1000 bAda karatA sIsodAnadIno parvata upara 94ra1 yojana, 2 kaLA jeTalo pravAha thAya che. vajamaya jillikA vaDe eTalA praNAlamAM rakla makaramukhanI jillA ke je cAra yojana lAMbI, pa0-gojana pahoLI che, tenA vaDe niSadha parvatanI nIce rahela, vajabhUmikA 480 yojana lAMbA-pahoLA ane 10 yojana uMDA tathA zItodA devInuM bhavana jenA zikhare raheluM che, evA zItodAdvIpa vaDe jeno madhyabhAga zobhI rahyo che evA zItodA prapAtakuMDamAM moTA pramANanI - x * x * jema ghaDAnA mukhacI nIkaLato hoya tema muktAvalI-motInI sevALA hAra jevA saMsthAne rahellA prapAta vaDe parvata pacI mA zo karatI paDe che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24/15ra e ja pramANe sItA mahAnadI kahevI. vizeSa e - nIlavaMta varSadhara parvatathI dakSiNa dizA sanmukha jaIne sItA prapAtakuMDe paDe che. pahelI pRthvImAM 30-lAkha, bIjAmAM 25-lAkha, trIjAmAM 15-lAkha, pAMcamImAM 3-lAkha, chaThThImAM pAMca jUna-1 lAkha, sAtamImAM-5, kula 94 lAkha. simavAya-04-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-pa che * sUga-153 - arihaMta suvidhi-puudatane 35oo sAmAnya kevalI hatA.. o arihaMta zItala 75,000 pUrva gRhavAsa madhye rahIne muMDa yAvat paddhajita thayA.. o arihaMta zAMti 5, ooo varSa gRhavAsa mathe rahIne pachI muDa thaIne ghara choDIne aNagAra paddhajita thayA. * vivecana-153 : 75muM sthAnaka - suvidhi, navamAM tIrthakara, tenuM bIjuM nAma puSa daMta che.. o zitalanAtha u5,000 pUrva gRhavAsamAM rahyA, te A rIte - 25,ooo pUrva kumArapaNe ane 50,000 pUrva rAjya karatA.. o zAMtinAtha 35,000 varSa gRhavAsamAM rahI pravajita thayA. temAM 5,000 varSa kumArapaNe, 5,000 varSa mAMDalika rAjA, 5,000 varSa cakvartIpaNAmAM rahyA. simavAya-75-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa | samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che samavAya-77 che. - sUtra-56 - X - * X - cAturaMta cakravartI rAjA bharata 37 lAkha pUrva kumArAvasthAmAM rahI, pachI mahArAjanA abhiSekane pAmyA.. o AMgavaMzanA 37 rAjA muMDa thaIne cAvatu pravajita thayelA. 0 gaItoya ane tuSita devone 37,ooo devono parivAra che.. o eka eka muhUrta ka7-Hva pramANa che. * vivecana-156 : 99muM sthAnaka * temAM RSabhasvAmInI vaya cha lAkha pUrvanI thaI tyAre bharata cakavartI jagyA, 83 lAkha pUrvanI vaye bhagavaMte dIkSA lIdhI, tyAre bharata sajA thayo. tethI 83mAMthI 6 bAda karatA 37 lAkha pUrva. aMgavaMza - aMga rAjAnA saMtAna saMbaMdhI rAjA dIkSita thayA. brAhAloka nIce rahela ATha kRSNarAjImAM sAraravatAdi ATha lokAMtika nAme devanikAya che. temAM gaItoya ane tuSita e baMnenA parivAranI saMkhyA maLIne ,ooo devono parivAra kahyo che. eka eka muhUrta lavanA pariNAmathI -lava kahela che. kahyuM che - harSita, nirogI ane kalezarahita evA prANIno je eka zvAsocchavAsa te prANa kahevAya, AvA sAta prANano eka stoka, sAta toke eka lava thAya. ( samavAya-77-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] O samavAya-76 che * sUtra-154,155 - - X - X - [15] vithakumAranA 76 lAkha AvAso che. [15] e rIte dvIpa, dizA, udadhi, vidhuta, anita ane agnikumAranA 6-76 lAkha jANavA. * vivecana-154,155 - [154] vighukumAronA bhavano dakSiNamAM 40 lAkha, uttaramAM 36 lAkha che. [155] e pramANe dvIpakumArAdi bhavanapatinA jANavA. samavAya-78 & - X -- * sUtra-153 - devendra devarAja zakanA vaizramaNa mahArAja, suvarNakumAra ane dvIpakumAranI 78 lAkha AvAsonuM Adhipatya, pauropatya, svAmItva, bhatRtva, mahArAjApaNuM, AjJApadhAna senApatyane karAvato, uLato rahe che. kaMpita sthavira 38 varSanuM savaku ALIne siddha yAvatuM mukta thayA. uttarAyaNathI pAcho pharato sUrya pahelA maMDaLathI 39mAM maMDalamAM 61/8 bhAga pramANa divasAnA kSetrane hAni pamADIne, teTalA ja pramANa sajhikSetrane vRddhi pamADIne gati kare che.. o e ja pramANe dakSiNAyanathI pAcho pharela sUrya paNa zaNavo. * vivecana-157 : 98muM sthAnaka - soma, yama, varuNa, vaizramaNa nAmanA lokapAla madaye vaizramaNa, coyo uttaradipAla che. te paizramaNa deva bhavanapatimAM rahelA suvarNakumAra, dvIpakumAranA deva-devI tathA vyaMtara-vaMtarInA adhipatipaNAne kare che ane tenA AdhipatyathI temanA nivAsonuM paNa Adhipatya kare che, tema kahevAya che. ahIM suvarNa, dvIpakumAranA samavAya-06-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ]
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78/157 78 lAkha AvAso kahyA, temAM dakSiNa dizAmAM suvarNakumAranA 38 lAkha ane dvIpakumAranA 40 lAkha bhavano maLIne 78 lAkha kahyA. jo ke bhagavatI sUtramAM dvIpakumAranuM Adhipatya jaNAtuM nathI. Adhipatya - adhipatinuM karma, purovartitva-agragAmitva, bhartRtva-poSakatva, svAmitva-svAmibhAva, mahArAjatva-lokapAlatva. ANAIsara seNAvacca - AjJApradhAna senAnuM nAyakapaNuM, tene sevakonA anunAyako pAse karAvato, pote paNa AdhipatyAdi karato rahe che. 129 akaMpita sthavira, bha mahAvIranA AThamAM gaNadhara, tenuM sarvAyu 8-varSa hatuM, te A rIte - gRhastha paryAyamAM-48, chAsthapaNAmAM-9, kevalI paryAyamAM-21 varSa maLIne 78 varSa.. 0 uttarAyaNa-uttara dizAnA gamana thakI pAcho pharelo arthAt dakSiNAyanamAM gayelo sUrya, dakSiNa dizAmAM jatAM sUryanuM je paheluM maMDala, paNa satyiMtara sUryamaMDala nahIM, te dakSiNAyana maMDalanI apekSAe pahelA maMDalathI 39mAM maMDalane vize ane sarvAzcaMtara maMDalanI apekSAe 40mAM maMDalane vize, muhUrtanA ekasaThiyA bhAga, divasa lakSaNavALA kSetranA eTale divasanA ja, hAni pamADIne bhramaNa kare che. caMdraprajJapti anusAra kahe che - jyAre jaMbudvIpamAM baMne sUryo savAMtara maMDalane pAmIne gati kare che. tyAre 99,640 yojana paraspara AMtaruM karIne gati kare che. A atyaMtara maMDala jaMbUdvIpamAM 180 yojana jatA Ave che. e pramANe baMne tarapha gaNatAM 360 karI tene jaMbUdvIpanA pramANamAMthI bAda karatAM 99,640 AMtaruM thAya. temAM baMne sUrya cAle tyAre utkRSTathI 18-muhUrtano divasa ane jaghanyathI 12muhUrtanI rAtri thAya. pachI AvyaMtara maMDalathI nIkaLIne pahelI ahorAtrie AnvaMtaranI pachInA maMDalane pAmIne gati kare che, tyAre 99645-35/61 yojana AMtaruM karIne gati kare che. tyAre 2/61 bhAga nyUna 18 muhUrtanA divasa ane 12-muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe dakSiNAyananA bIjA, trIjA Adi maMDalomAM tathA bIjA, trIjA Adi ahorAtramAM 5-35/61 yojana AMtarAnI vRddhi kahevI - 4 - 4 - e rIte 39mAM maMDale baMne sUryonuM paraspara AMtaruM 99857-23/61 yojana Ave che. divasanuM pramANa 16-44/61 muhUrta ane rAtrinuM pramANa 13-17/61 muhUrta Ave che.. e pramANe dakSiNAyanathI nivRtta sUrya paNa ghaTe che ane vadhe che. pharka mAtra e ke divasanA bhAgo ghaTe che ane rAtrinA bhAgo vadhe che. ahIM dina vadhe che, rAtri ghaTe che. samavAya-8-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa 8/9 130 samavAya-9 -- -- * -- samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda - sUtra-158 : vaDavAmu pAtALakaLazanA samAMtathI A ratnapabhA pRthvInA nIcenA caramAMta sudhImAM 79,000 abAdhAe aMtara che.. e ja pramANe ketu, sUpa, Izvara pAtALa kaLazanuM aMtara jANavuM.. chaTThI pRthvInA bahu madhya deza bhAgathI chaTThA ghanodadhinA nIcenA caramAMta sudhImAM 79,000 yojana abAdhAe aMtara che.. * jaMbUdvIpa nAmaka dvIpanA dareka dvAranuM abAdhAe aMtara kaMIka adhika 9,000 yojana che. * vivecana-158 : 79muM sthAnaka - temAM vaDavAmukha nAme pUrva dizAmAM rahela mahA pAtALa kaLazanA nIcenA caramAMtathI ratnaprabhA pRthvIno caramAMta 79,000 yojana dUra che, te A rIte - ratnaprabhA pRthvInuM bAhalsa 1,80,000 yojana che. temAMthI 1000 yojana samudrano avagAha tathA 1-lAkha yojana avagAhano vaDavA mukha pAtALa kaLaza te bAda karo, tethI tenA caramAMtathI pRthvInA caramAMta madhye ukta pramANa-79,000 yojana thaze. e pramANe bIjA traNa kaLazo kahevA. chaThThI pRthvInuM bAhatya 1,16,000 yojana che. sAte ghanodadhi pratyeka 20,000 yojana che, to paNa A sUtranA mata mujaba chaTThI pRthvImAM rahela ghanodadhi 21,000 yojanano saMbhave che. tethI chaTThI pRthvInA bAhasyane aDadhuM karavAthI 58,000 yojana ane ghanodadhinA 21,000 yojana maLIne 79,000 yojana thAya che. graMyAMtaranA mate sarve ghanodadhinuM bAhalsa 20-20 hajAra yojana hovAthI A sUtra pAMcamI pRthvIne AzrIne hovuM joIe, kemake pAMcamI pRthvInuM bAhalsa 1,18,000 yojana che, tenuM aDadhuM 59,000 + 20,000 = 79,000. kahyuM che - naska pRthvInuM bAhatya anukrame eka lAkha upara-80,32,28,20, 18,16,8 hajAra yojana jANavuM. athavA chaTThI pRthvIno madhyabhAga 1000 adhika kahevAne Ichyo hoya. te mATe 'bahu' zabda mUkyo hoya. jaMbudvIpanI jagatInA cAra dvAra che - vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita. te darekano viSphabha cAra-cAra yojana che. darekanI dvAra zAkhA babbe gAu pahoLI che. te dvAronI anyonya AMtaruM kahevuM. A AMtaruM sAtireka 79,000 yojana che. kemake jaMbudvIpanI paridhi 3,16,227 yojana 3 koza, 128 dhanuSu ane 13aa aMgula che. temAMthI cAre dvAra ane dvArazAkhAno vikuMbha bAda karIne cAre bhAMgatA 79,052 yojana thaze. samavAya-79-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80/159 che samavAya-80 -- * -- * -- * sUtra-159 : arihaMta zreyAMsa 80 dhanuSu uMcA hatA.. 7 tripRSTha vAsudeva 80-dhanuSa uMcA hatA.. * acala baLadeva 80 dhanupa uMcA hatA.. tripRSTha vAsudeva 80 lAkha varSa mahArAjA rahyA.. . bahula kAMDa 80,000 yojana bAhalsathI che.. cha devendra devarAja IzAnane 80,000 sAmAnika devo che.. 0 jaMbUDhIpamAM 180 yojana jatAM uttaradizAmAM gayelo sUrya prathama udayane kare che. * vivecana-159 - 80muM sthAnaka - zreyAMsa, 11mAM jina.. 7 tripRSTha, zreyAMsajinanA kALe thayela prathama vAsudeva tathA acala prathama baladeva hatA. tripRSTha vAsudevanuM sarvAyu 84 lAkha hatuM, temAM cAra lAkha varSa kumArapaNe, bAkInA mahArAjApaNe thayA.. 0 ratnaprabhA pRthvInuM bAhalsa 1,80,000 yojana che. tenA traNa kAMDa che, temAM pahelo ratnakAMDa soLa prakAranA ratnamaya che, tenuM bAhalya 16,000 yojana che, bIjo paMkakAMDa-84,000 yojana che, trIjo abahulakAMDa 80,000 yojana che.. 0 jaMbUdvIpamAM 180 yojana pravezIne uttara dizAmAM gayela sUrya sarvAnvaMtara maMDalamAM uge che. samavAya-80-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa 131 ja samavAya-81 -- * - * -- - sUtra-160 - nava navamikA bhikSupratimA 81 samidine, 405 bhikSA vaDe yathA sUtra yAvat ArAdhitA thAya che. * arihaMta mune 8100 manaH pavijJAnI hatA.. 0 vivAhaprAptimAM 81-mahAyugmazata che. * vivecana-160 H 81muM sthAnaka - jemAM nava navaka dina hoya, te navanavamikA kahevAya. nava navakamAM nava dinonuM navaka hoya che. A bhikSupratimAmAM 81-rAtridina hoya che, kemake nava navakanA 81 dina thAya. pahelA navakamAM haMmezA eka-eka bhikSA levAnI che, e rIte eka-ekanI vRddhithI navamAM navakamAM nava-nava bhikSA thAya, sarve maLIne kula 405 bhikSA thAya che. - - 4 - bhikSA eTale datti. yathAsUtra-sUtranuM ullaMghana na karIne ahIM yAvat zabda che, tethI thAkalpa, yathAmArga, yathAtattva kAyA vaDe samyak dRSTa, pAlita, zobhita, tIrita, kIrtita AjJA vaDe ArAdhita thAya che, tema jANavuM. vyAkhyA pratRptimAM 81 mahAyugma zata kahyA. ahIM 'zata' eTale adhyayana kahevAya che. te kRtayugmAdi lakSaNarAzi vizeSa vicArarUpa che. te ahIM aMtara adhyayananA svabhAva ane avagamathI jANavA. samavAya-81-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa 132 samavAya-82 -- x -- * - samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda - sUtra-161 : jaMbudvIpa dvIpamAM 182 maMDala che, jemAM sUrya be vakhata saMkramIne gati kare che, te A rIte - bahAra nIkaLato ane praveza karato.. * zramaNa bhagavaMta mahAvIra 82 rAtridina vItyA tyAre eka garbhathI bIjA garbhamAM laI javAyA.. * mahAhimavaMta varSadhara parvatanA uparanA caramAMtathI saugaMdhika kAMDanA nIcenA caramAMta sudhI 8200 yojana abAdhAe aMtara che. ema rUkimanuM che. * vivecana-161 : = 82muM sthAnaka - jaMbUdvIpamAM 182 maMDala-sUryano gamana mArga che. te maMDala kyA ? je maMDalamAM sUrya be vakhata pravezIne gati kare che. te A rIte - jaMbudvIpamAMthI nIkaLatA ane jaMbudvIpamAM pravezatA. bhAvArtha A rIte - sUryanA 184 maMDalo che, temAM satyaMtara ane sarvabAhya maMDalamAM eka ja vAra praveza kare che. bAkInA badhAM maMDalomAM be vAra praveze che. ahIM 82nI vivakSA ja hovAthI 82mAM sthAnakamAM kahyuM che, ema jANavuM. jo ke jaMbudvIpamAM 65-ja maMDalo che, to paNa jaMbudrIpAdika sUryanI gatino viSaya hovAthI bAkInA maMDalo paNa jaMbudvIpa vaDe ja vizeSita karAyA che. aSADha suda-6thI 82 rAtridina gayA ane 83mo rAtridine eTale Aso vada13. garbhathI-devAnaMdA brAhmaNInI kukSIthI, garbhamAM-trizalA kSatriyANInI kukSImAM devendranI AjJAno amala karanArA hariNegameSI nAmanA deva vaDe laI javAyA. A sUtra 82 rAtridinane AzrIne 82mAM sthAnamAM kahevAmAM Avyu che, 83mAM rAtridinane AzrIne tyAM paNa kaheze. mahA himavaMta nAme bIjo varSadhara parvata 200 yojana uMco che. tenA upalA caramAMtathI saugaMdhika kAMDano nIceno caramAMta 8200 yojana che, te A rIte - ratnaprabhA pRthvInA traNa kAMDa che - kharakAMDa paMkakAMDa, adbahulakAMDa. temAM pahelo kAMDa 16-prakAre che - [1 thI 4] ratna, vajra, vairya, bohitArU kAMDa, [5 thI 8] masAragalla, haMsagarbha, pulaka, saugaMdhika kAMDa, [9 thI 12] jyotIsa, eMjana, aMjanapulaka, rajatakAMDa, [13 thI 16] jAtarUpa, aMka, sphaTika, riSTha kAMDa. A sarve kAMDa pratyeka 1000 yojana pramANa che. temAM saugaMdhika kAMDa AThamo hovAthI 8000 yojana thayA. mahAhimavaMta 200 yojana uMco che, tethI 8200 yojana thayA... e ja pramANe rukamI nAmaka pAMcamo varSadhara parvata paNa kahevo. kemake te mahAhimavaMta jeTalo ja uMco che. samavAya-82-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83/162 samavAya-83 -- * -- * * sUtra-162 : * zramaNa bhagavaMta mahAvIra 8ra-rAtri-dina vItyA ane 83mo rAtridina vartato hato tyAre eka garbhathI bIjA garbhamAM saMharAyA.. arahaMta zItalane 83-gaNa, 83-gaNadharo hatA.. sthavira maMDila putra 83 varSanuM sarvayu pALI siddha yAvat duHkha mukta thayA.. . arahaMta RSabha kauzalika 83-lAkha pUrva gRhavAsamAM rahI, muMDa thaI yAvat pravRti thayA.. 0 cAturaMta cakravartI bharata 83lAkha pUrva gRhavAsamAM rahI, jina-kevalI-sarvajJa-sarvadarzI thayA. * vivecana-162 : 83muM sthAnaka - ahIM zItala jinanA 83-gaNa, 83-gaNadharo kahyA, paNa Avazyaka sUtramAM-81 kahyA che, te matAMtara jANavuM. sthavira maMDitaputra, mahAvIra prabhunA chaTThA gaNadhara, tenuM sarvAyu 83 varSanuM hatuM, te A rIte - 53 varSa gRhastha paryAyamAM, 14 varSa chAstha paryAyamAM ane 16varSa kevalIpaNe, e rIte kula-83-varSa thayA. kozala dezamAM thayA mATe kauzalika. 20-lAkha pUrvakumArapaNe, 63 lAkha pUrva rAjyamAM.. tathA bharata cakravartI 77 lAkha pUrvakumArapaNe, 6 lAkha pUrva cakravartIpaNe e rIte 83-lAkha pUrva gRhavAsamAM vasIne jina thayA arthAt rAjyAvasthAmAM ja rAgAdinA kSayathI kevalI-saMpUrNapaNe koInI sahAya vinA vizuddha jJAnAdi traNanA yogathI kevalI thayA, vizeSa bodhathI sarvajJa ane sAmAnya bodhathI sarvadarzI thaI, pravrajyA grahaNa karavApUrvaka eka lAkha pUrva sudhI kevalIpaNe vicarIne siddha thayA. samavAya-83-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa samavAya-84 se 133 -- * - * - * sUtra-163 : 0 84 lAkha naskAvAsA che.. . rahaMta RSabha kauzalika 84-lAkha pUrvanuM sayui pALIne siddha, buddha yAvat duHkha mukta thayA.. . e pramANe bharata, bAhubalI, brAhmI, suMdarIne jANavA. 7 arahaMta zreyAMsa 84 lAkha varSanuM sAyu pALIne siddha yAvat du:kha mukta thayA.. * tripRSTha vAsudeva 84-lAkha varSanuM sarvAya pALIne apratiSThAna nake nairayika thayA. 0 devendra devarAja zakrane 84,000 sAmAnika devo che.. sarve bAhya meru parvato 84-84 hajAra yojana uMcA che. * sarve aMjanaga parvato 84-84 hajAra yojana uMcA che. cha harivarSa ane ramyak kSetranI jIvAnA dhanuHpRSThano vistAra 84016-4/19 yojana parikSepathI kahyo che. * paMka bahula kAMDanA uparanA caramAMtathI nIcenA caramAMta sudhI 84 lAkha samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda yojana abAdhAe AMtaruM che.. cha vivAha prajJapti-bhagavatI sUtranA kula 84,000 pado che.. 0 84 lAkha nAgakumAra AvAso che. . 0 84,000 prakIko che.. 0 84 lAkha jIva yoni pramukha kahyA che.. 0 pUrvathI AraMbhIne zIpihelikA paryanta svasthAnathI sthAnAMtarono 84 lAkhe guNAkAra kahyo che.. 0 arahaMta RSabhane 84,000 zramaNo hatA... sarve maLIne vimAna AvAso 84,97,023 che tema kahyuM che. * viverAna-163 : 134 84muM sthAnaka - 84 lAkha narakAvAso che, A rIte - anukrame (1) 30 lAkha, (2) 25 lAkha, (3) 15 lAkha, (4) 10 lAkha, (5) 3 lAkha, (6) pAMca ochA 1lAkha, (7) pAMca, A sarve maLIne 84-lAkha thAya che. 0 zreyAMsa, 11-mAM tIrthaMka-21 lAkha varSa kumArapaNe, 42 lAkha rAjyamAM, 21lAkha pravrajyAmAM e rIte 84-lAkha pALIne siddha thayA. 0 tripRSTha, pahelA vAsudeva, zreyAMsa jinanA kALe thayA. te pratiSThAna narake - sAtamI nArakImAM pAMca narakAvAsanI madhye, utpanna thayA. 0 sAmAnika - samAna RddhivALA.. 0 bAhya-jaMbUdvIpanA meru sivAyanA cAra meru parvato 84,000 yojana uMcA che.. jaMbUdvIpathI AThamA naMdIzvara nAmaka dvIpamAM cakravAla vidhyuMbhanA madhyabhAge pUrva Adi cAre dizAmAM cAra aMjanaratnamaya aMjanaka parvato che. 0 harivarSa - ahIM yojananA cAra bhAga kahyA te 4/19 jANavA. A artha mATe kahe che - 84,016 yojana tathA 4-kaLA dhanupRSTha jANavuM. 0 paMkabahula, bIjo kAMDa che, tenuM bAhalsa 84,000 yojananuM che. 0 vyAkhyAprajJapti arthAt bhagavatI sUtra, temAM pada pariNAmathI 84,000 pado che. ahIM jyAM arthanI upalabdhi thAya te pada, matAMtare to 'AcAra' sUtranA 18,000 pada che, bAkInA aMgo tethI bamaNA pramANavALA che. tethI vyAkhyAyajJaptinA pada 2,88,000 thAya che. 0 nAgakumAranA AvAso dakSiNamAM 44-lAkha, uttaramAM 40-lAkha che. e rIte 84-lAkha che.. 0 yoni eTale jIvotpatti sthAno, te rUpI pramukha-dvAra, te yoni pramukha84 lAkha che, te A rIte - pRthvI, ak, agni, vAyu te ekaikanI sAta-sAta lAkha yoni kahI, pratyeka vanaspatinI daza lAkha anaMtakAyanI cauda lAkha, vikalendriyanI traNenI babbe lAkha, nAka, tiryaMca ane devanI cAra-cAra lAkha, manuSyanI 14-lAkha. e rIte 84 lAkha. joke jIvonA utpatti sthAno asaMkhyAtA che, to paNa samAna varNa gaMdha-rasa-sparzavALA ghaNA sthAnone eka ja sthAnapaNe vivakSA hovAthI kahela yoni saMkhyAmAM doSa na jANavo. 0 pUrva che AdimAM jene te pUrvAdi, tathA zIrSa prahelikA aMte che jene te zIrSaprahelikA paryavasAna. tenA svasthAna thakI - * pUrva pUrva sthAnathI uttarotara saMkhyAsthAnanI
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84163 135 utpatti sthAnavALA saMkhyA vizeSa cakI arthAta guNanIyAdi, sthAnAMtare paNa anaMtara saMkhyAsthAno arthAta guNAkArathI utpanna thayela vyavadhAnarahita turaMtanA saMkhyA vizeSa jene vize che te svasthAnasthAnAMtara athavA svasthAna eTale pUrva sthAna ane sthAnAMtara eTale anaMtara sthAna * x * x * ityAdi. teno 84 lAkha vaDe guNAkAra karavo. te A rIte jANavuM 84 lAkha x 84 lAkha varSe eka pUvaga thAya che, te sthAna che, tene 84 lAkha vaDe guNavAthI eka pUrva thayuM te sthAnAMtara kahevAya che. e pramANe pUrva svasthAna che, tene 84 lAkha guNavALI pachInuM sthAna guTitAMga thAya che. e rIte 84 lAkha-84 lAkhe gaNI uttarottara sthAna jANavA. te A rIte - pUrva, buTita, DaDa, avava, hUhUka, utpala, paDA, nalina, arthanipUra, ayuta, nayata, prayuta, cUlikA, zIrSaprahelikA. A cauda nAma aMga zabda vaDe yukata karavA. jemake pUvaga. e rIte 28-sthAno thAya che. ahIM zIrSaprahelikAnA 94 aMka Ave che. A aMkonA nAma pUvaga, pUrva Adi che. 84 sthAnakono A lekha A pramANe - (1) 32 lAkha, (2) 28 lAkha, (3) 12 lAkha, (4) 8 lAkha, (5) 4 lAkha e rIte pAMca kA sudhImAM 84 lAkha vimAno che. pachI (6) 50,000, (3) 40,000, (8) 6000, (9,10) 400, (11,12) 3oo, hemi zaiveyakamAM 111, madhyama zaiveyake-103, uvarima veyake 100 ane anuttaramAMpa-vimAno che. sarve maLIne 84,96,023 vimAno che. A vimAno A pramANe hoya che. e hetu mATe bhagavaMtane sarvajJapaNuM hovAthI ane satyavAdIpaNuM hovAthI kahyA che. [ samavAya-84-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] 136 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda pahelA zrutaskaMdhanA nava adhyayanomAM anukrame, 3,6,4,4,6,5,8,4, e rIte 51-uddezanakALa che. bIjA zrutaskaMdhamAM pahelI cUlikAmAM sAta adhyayanomAM anukrame - 11,3,3,2,22,2 uddezA, bIjA cUlikAmAM sAte adhyayano eka-eka uddezAvALA, bIjI ane cothI cUlikA eka-eka adhyayanavALI che. tethI tenA 34-uddezo maLIne kula 85 uddezanakALa che. dhAtakI khaMDanA baMne meru parvato 84,000 yojana bhUmimAM che ane 84,ooo yojanA bhUmithI uMcA che, tethI kula 85,000 yojana che. pukharAInA baMne meru paNa jANavA. vizeSa e ke - sUtra gatinA vaiciyathI te kahyA nathI. racaka - rucaka nAme 13mAM dvIpamAM rahela prAkAra-AkRtivALo rucakahIpanA be vibhAga karato parvata che, te maMDalAkAre rahelo hovAthI maMDalika pati kahevAya che. te 1000 yojana bhUmimAM, 84,000 yojana uMco che. e rIte kula 85,ooo yojanano che. mera parvatanI 5oo yojana uMcI pahelI mekhalamAM rahela naMdanavananA bhUmitalanA caramAMtathI saugaMdhika kAMDa-ranAbha pRthvInA kharakAMDa nAmaka pahelA kAMDa aMtargatu saugaMdhika nAmaka ranamaya AThamA kAMDanI nIceno caramAMta 85oo yojanA aMtare rahela che. te A rIte - 500 yojana meru saMbaMdhI tathA 10oo yojanavALA dareka kAMDa che, e rIte A AThamo kAMDa 8000 yojana dUra che, tethI kula 8500 yojananuM AMtaruM che. [ samavAya-85-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] & samavAya-85 & che . - X - X - * sUca-164 - 0 cUlikA sahita pUjya 'AcAra' sUtranA 85-uddezanakAla kahA che.. o ghAtakIkhaMDanA be meru parvata 85,ooo yojana UMcA che.. << Tacakano mAMDalika parvata 85,ooo yojana UMco che.o naMdanavananA nIcenA cazmAMtathI saugaMdhika kAMDanA nIcenA samAMta sudhI 85oo yojanA bAdhA aMtara che. * vivecana-164 - Q 85muM sthAnaka - temAM 'AcAra' nAme paheluM aMga, temAM pahelA zrutaskaMdhanA nava adhyayano che, bIjA zrutaskaMdhamAM pAMca cUlikA che, temAM pAMcamI 'nizItha' nAmaka cUlikAnuM sthAna juduM hovAthI ahIM gRhita nathI. pahelI, bIjI cUlikA sAta-sAta adhyayanavALI che. bIjI, cothI cUlikA eka-eka adhyayanAtmaka che - x * cUlikA sahita "AcAra"nA 85-uddezana kALa che. kemake dareka adhyayananA teTalA ja uddezanakALa che, te A pramANe che samavAya-86 che * sUtra-165 - - * - - arahaMta suvidhi-yuudatane 86-gaNo ane 86-gaNadharo hatA.. ( ahaMta supAne 86oo vAdI hatA.. o bIjI pRnInA bahumadhya dezabhAgathI bIja ghanodadhinA nIcenA caramAMta sudhI 86,ooo yojanA aMtara che. * vivecana-165 - 86muM sthAnaka * suvidhi, navamAM jinanA ahIM 86 gaNa ane gaNadharo kahyA che, AvazyakamAM-88 kahyA che, te matAMtara jANavuM. bIjI pRthvI - zarkarApabhA, tenuM bAharA 1,32,000 cojana che, tenuM ardha karatAM 66,000 yojana thAya, tathA tenI nIce rahela bIjI pRthvI saMbaMdhI hovAthI bIjo ghanodadhi bAha0thI 20,000 yojana che. ema kula 86,000 che. | samavAya-86-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8/166 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che samavAya-87 zuM * sU-166 - - X - 4 - 0 mera parvatanA pUrva caramAMtathI gostRbha AvAsa parvatanA pazcima caramAMta sudhI 87,ooo yojana abAdhAe aMtara che.. o meru parvatanA da1iNa camatathI dakabhAsa AvAsa parvatanA uttara caramAMta sudhI 87,ooo abAdhA aMtara che.. o mera parvatanA pazcima caramAMtathI zaMkha AvAsanA pUrva cheDA sudhI ane 2 menA uttara camatathI dakasIma AvAsa parvatanA dakSiNa caramata sudhI 87,ooo yojanA abAdhA AMtaruM kahyuM che. o pahelA ane chellA karma sivAyanA bAkInA cha kamanI uttara-akRttio87 kahI che.. * mahAhimavaMta kUTanA upasmi aMtathI saugalika kAMDathI nIcenA caramAMta sudhImAM 8soo yojanAnuM abAdhAe zuM kahyuM che.. o e ja pramANe kamI kUTanuM paNa kahevuM. * vivecana-166 : 8muM sthAnaka - o merunA pUvatithI jaMbUdvIpanI aMdarano bhAga 45,000 yojana che, 42,000 yojana lavaNasamudramAM jatA velaMdharanAgarAjano AvAsarUpa goraMbha parvata pUrva dizAmAM che. e rIte sUtrokta aMtara thAya che. e ja pramANe bIjA traNenuM AMtaruM jANavuM. - tathA - o pahelI jJAnAvaraNa ane chellI aMtarAya e be karmaprakRttirahita zeSa che. kamaprakRti darzanAvaraNa, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma ane goga karmanI 87-uttara prakRtio che, te A rIte - darzanAvaraNAdi cha karmonI uttara prakRti anukrame - 9,2,28,4,42,2 maLIne 87 thaze. o mahAhimavaMta, bIjA varSadhara parvata upara siddhAyatana, mahAhimavatu, Adi ATha kUTo che, te 500 yojana uMcA che, temAM mAhimavaMta kUTanA 5oo yojana, mahAhimavaMta varSadhara parvatanI uMcAI 200 yojana, ratanapabhAnA kharakAMDanA avAMtara kAMDamAMnA saugaMdhika kAMDa sudhInA ATha kAMDo ke je dareka 1000 yojana che, tenA cooo yojana maLIne 83oo yojana che. o e ja pramANe rukamI nAme pAMcamAM varSadhara parvata upara je bIjuM kamI kUTa che. tenuM AMtaruM mahAhimavaMta phUTa samAna ja kahevuM. samavAya-87-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] (r) samavAya-88 che. :- X * sUtra-16 - X - eka eka caMdra-sUryanA 88-88 mahAgraho rUpa parivAra kahyo che.. o daSTivAdanA 88 sumo che, A rIte - jusUjha, pariNatApariNa, Adi 88 sUo naMdI sUtramAM kahyA che, tema kahea.. o meru parvatanA pUrva caramAMtathI gostaMbha AvAsa parvatanA pUrva caramAMta sudhI 88,000 yojananuM abAdhAe aMtara kahyuM che.. o e pramANe cAre dizAmAM jANatuM. o savarcitara maMDalarUpa bAhya uttara dizAthI pahelA cha mAsa prati Avato sUrya jyAre 44mAM maMDale Ave tyAre muhUrtanA 88/1 bhAga jeTalI divasa nI hAni ane teTalA ja rAtri kSetranI vRddhithI gati kare che. tathA dakSiNa dizAthI bIjA cha mAsa tarapha Avato sUrya 44mAM maMDale Ave tyAre muhUrtanA 8 bhAga rAginI hAni ane dinanI vRddhi kare che. * vivecana-16 : 88muM sthAnaka - caMdra, sUrya asaMkhyAtA che, to paNa ahIM dareka caMdra-sUryanA parivArabhUta 88 graho jANavA. ahIM caMdra-sUrya yugalanA 88 mahAgraho che, tema jANavuM. jo ke A graho caMdranA ja parivArarUpa che ema anyatra kahyuM che, to paNa sUrya paNa Indra hovAthI teno parivAra che. daSTivAda, bAramuM aMga. te pAMca prakAre che-parikarma, sUtra, pUrvagata, prathamAnuyoga, cUlikA. temAM bIjo bheda te sUa, temAM 88 sUtro che. "jema naMdI sUtramAM kahyA che tema" ema kahIne sUtro dekhADyA, te pachI kaheze. meranA pUvatithI jaMbUdvIpano cheDo 45,000 yojana dUra che. tyAMthI 42,000 yojane gokhUbha parvata che, teno vikaMbha 1000 yojana che, tethI sUtroko-88no aMka Ave che. A ja krame dakSiNAdi dizAmAM rahela dakAvabhAsa, zaMkha, dakasIma nAme velaMdhara nAgarAjanA nivAsarUpa parvatone AzrIne kahevuM. bAhA - savaciMtara maMDalarUpa uttara dizAthI - x* pahelA cha mAsa tarapha eTale dakSiNAyana tarapha Avato sUrya 44mAM maMDalamAM jAya tyAre muhUrtanA 88/1 bhAga divasanI hAni karIne tathA teTalI ja rAtrinI vRddhi karIne cAra care che * bhramaNa kare che. bhAvArtha A che - dareka maMDale muhUrtanA eka bhAga divasanI hAni thAya che, tethI 44mAM maMDale 88 bhAga jeTalI hAni thAya ane teTalA ja bhAga pramANa satrinI vRddhi thAya che. sUtramAM be vakhata sUrya zabda divasa ane rAtrinA AzrIne be vAyanA bhedanI kalAnAthI lakhyo che, tethI punarukti doSa na jANavo. * * * - dakSiNa ItyAdi sUtra uparanA sUtranI jema jANavuM. vizeSa e ke - ahIM divasanI vRddhi ane sAtrinI hAni jANavI. samavAya-88-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa |
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89/168 14o samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda huM samavAya-89 che. * sUra-168 - arahaMta RSabha kauzalika A avasarpiNInA "suSamaduSama" nAmaka trIjA ArAne aMte 89 AmiAsa bAkI hatA tyAre kALadharma pAmyA yAvat sarva du:khathI rahita thayA.. o zramaNa bhagavaMta mahAvIra avasarpiNInA cothA dudhamasuSama ArAne cheDe 89 mAsa bAkI hatA tyAre kALadharma pAmyA yAvat sarvadu:kha rahita thayA.. o cAturaMta cakravartI rAjA haripeNa 800 varSa sudhI mahArAja hatA.. o arahaMta zAMtine 89,ooo sAdIo rUpa utkRSTa sAdadI saMpadA hatI. * vivecana-168 - bhuM sthAnaka - supamaduHAma nAme trIjA ArAmAM 3 varSa, 8 mAsa rahyA tyAre. cAvatuM zabdathI aMtakRta, siddha, buddha, mukta thayA tema jANavuM. haripheNa cakavartI 10,000 varSanuM savayu pALyuM. temAM 8900 varSa rAjya karyuM, bAkI 1100 varSa kumArapaNAmAM, mAMDalikad, sAdhupaNe jANavA. ahIM zAMti jinanI sAdhvI saMpadA 89000 kahI che, paNa Avazyaka sUtramAM to 61,600 kahela che, te matAMtara jANavuM. [ samavAya-89-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] (r) samavAya-91 jI. * sUtra-130 : para vaiyAvacca karmapatimA 91-kahI che.. , kAloda samudranI paridhi kaMIka adhika 91-@Akha yojana che.. o ahaMta kuMthune 1oo avadhijJAnInI saMpadA hatI.. o Ayu, gotra sivAyanA cha kamanI 91 uttarapravRtti che. * vivecana-130 : 91muM sthAnaka - temAM para - potAnA sivAyanA, vaiyAvRtya karma - bhojana pAnAdithI upakhaMbha kriyA karavA rUpa pratimA - abhigraha vizeSa, te paravaiyAvRtyakama pratimA. A pratimA bIje kyAMya jovAmAM AvatI nathI. kevala vinaya vaDe vaiyAvRtyanA A bhedo saMbhave che. te A pramANe - darzana guNothI jeo adhika hoya teono sakAra Adi daza prakAre vinaya karavo. kahyuM che - satkAra, amyutthAna, sanmAna, AsanAbhigraha, AsanAnupadAna, kRtikarma, aMjalipagraha, AvatAnI sAme javuM, sthira rahelAnI paryApAsanA, jatAnI pAchaLa javuM. A daza bhede zuzruSA vinaya kahyo. temAM (1) sakAra eTale vAMdavuM, stuti karavI. (2) abhyatthAna - AsanatyAga, (3) sanmAna - vAdithI pUjana, (4) AsanAbhigraha - pAse AvIne ubhA hoya tene Asana ApI - "ahIM beso" ema kahevuM, (5) AsanAnupadAna - Asanane eka sthAnethI bIjA sthAne laI javuM te, (6 thI 10) kRtikamadi pAMca bhedono artha spaSTa che. tIrthakara Adi 15 padane anAzAtanAdi cAra pada vaDe guNatAM 60 prakAre anAzAtanA vinaya thAya che. te 15-pada A pramANe (1) tIrthakara, (2) dharma, (3) AcArya, (4) vAcaka, (5) sthavira, (6) kula, (2) gaNa, (8) saMgha, (9) sAMbhogika, (10) kriyA, (11 thI 15) matijJAnAdi. ahIM A rIte bhAvanA karavI. - tIrthakaronI je anAzAtanA te tIrthakara anAsAtanA, tIrthakara prajJapta dharmanI anAzAtanA, e pramANe sarvatra bhAvanA karavI... - anAzAtanAdi cAra pada A pramANe- tIrthakarathI AraMbhIne kevalajJAna sudhI 15-padonI (1) anAzAtanA, (2) bhakti, (3) bahumAna, (4) varNavAda-prazaMsA. e cAra karavA. aupacArika vinaya sAta bhede che. kahyuM che ke - (1) abhyAsAsana, (2) chaMdonuvartana, (3) kRtapratikRti, (4) kArita nimittakaraNa, (5) du:khArtagaveSaNa, (6) sarva arthamAM dezakALanuM jANavuM, (7) anumati. A aupacArika vinaya saMkSepe kahyo. temAM - (1) abhyAsana - upacAra karavA lAyaka gurunI pAse besavuM. (2) chaMdonuvartana - gurunA abhiprAyane anusaravuM, (3) kRtapatikRti - prasanna thayelA AcArya sugAdi Apaze, nirjarA nahIM, ema mAnanAra ziSya AhArAdi lAvI Ape. (4) kArita nimittakaraNa - samyaka prakAre zAstranA pada bhaNAvelA vizeSe karIne che. samavAya-90 che. * sUjha-169 - - X - X - arahaMta zItala 60-dInuNa uMcA hatA.. o arahaMta ajitane cha gaNa, 0 gaNaghara hatA.. o zAMtinAthane paNa emaja jANatuM.. o svayaMbhU vAsudeve 90 varSe vijaya karyo. o sarve vRttavaitAdya parvatanA uparanA zikharatalathI saugaMdhika kAMDanA heThalA camata sudhI 9000 yojanA aMtara che. * vivecana-169 : 90muM sthAnaka - ahIM ajitanAtha ane zAMtinAthanA 90-90 gaNa, gaNadhara kahyA che. paNa AvazyakamAM ajitanAthanA-95 ane zAMtinAthanA-36 kahyA che, te matAMtara jANavuM.. 0 svayaMbhU, trIjA vAsudevane 90 varSa vijaya-pRthvIne sAdhavAno vyApAra hato. zabdApAtI Adi 20 vRtta vaitADhyo 1000 yojana uMcA che, saugaMdhika kAMDano caramAMta 8000 yojana pramANa eTale 9000 yojanA aMtara sUtramAM kahyuM che, te barAbara che. samavAya90no | muni dIparatnasAgare karelo TIkAsahitano anuvAda pUrNa
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91/10 141 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda vinayamAM varte ane tene mATe kriyA paNa kare che. (5 thI ) traNe pado prasiddha che.. vaiyAvRtya daza prakAre che. kahyuM che ke - - AcArya, upAdhyAya, vira, tapasvI, glAna, zaikSa, sAdharmika, kula, gaNa ane saMgha. A A dazanI vaiyAvacca karavI. temAM pravAjanA, dika, uddeza, samuddeza ane vAyanA e pAMca prakAranA AcAryanuM vaiyAvacca karavuM te AcAryavinaya che... tathA aupacArika vinaya eTale pAse rahevuM Adi sAta prakAre che... tathA vaiyAvRtyanA daza (nava) ane AcAryanA pAMca bheda che. tethI te cauda prakAra thayA. e pramANe vinayanA 91-bhedo thayA. A ja bhedo abhigrahanA viSayarUpa hovAthI pratimA kahevAya che. | darzana guNAdhikatA-10, anAzAtanAnA-60, aupacArikanA-3, vaiyAvRtyanA14, e rIte kula-61 bheda thayA. kAloda samudranI paridhi sAdhika 91-lAkha yojana che. temAM je Adhika che, te A che - 30605 yojana, 1315 dhanuSa, sAdhika-83 aMgula. Ahohica - niyamita kSetrane jANanAra avadhijJAnI. Aya, gotra be karma vaIne - jJAnAvaraNanI-pa, darzanAvaraNanI-9, vedanIyanI2, mohanIyanI-28, nAmanI-42, aMtarAyanI-5 ema-91. simavAya-91-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-2 $ * sUtra-17 :- X - X - pratimAo 2 che.. o sthavira IndrabhUti 2 varSanuM savayui pALIne siddha, buddha thayA.. o meru parvatanA bahu madhya deza bhAgathI gaustubha AvAsa parvatanA pazcimAMta sudhI ,000 yojana abAdhAo AMtara che.. o e ja pramANe cAre AvAsa parvatanuM jANavuM. * vivecana-131 : 92muM sthAnaka - pratimA eTale abhigraha vizeSa. te dazAzrutaskaMdha niryukti anusAra dekhADe che * temAM pAMca pratimAo kahI che, te A pramANe - (1) samAdhi pratimA be prakAre, (2) upadhAna pratimA, (3) viveka pratimA, (4) pratisaMlInatA pratimA, (5) ekalavihAra pratimA. temAM (1) samAdhi pratimA be bhede - zrutasamAdhi, cAritrasamAdhi. darzanane jJAnamAM gaNela che, mATe darzanapratimA judI kahI nathI. temAM zrutasamAdhi pratimAnA 62-bheda che. te A - 'AdhAra'nA pahelA zrutaskaMdhamAM-5, bIjAmAM-33, sthAnAMgamAM-16, vyavahAramAM4, A badhI maLIne-62. jo ke A pratimA cAnjhisvabhAvI che, to paNa viziSTa zratavAne ja hoya, tethI zratanA pradhAnatvathI zruta samAdhi pratimApaNe kahI che, tema saMbhave che.. sAmAyika, chedopasthApanIya Adi cAritra samAdhi pratimA pAMca che.... upadhAna pratimA be bhede che-bhikSa pratimA ane zrAddha pratimA. temAM bhikSa pratimA pUrve kahyA mujaba-12 che. zrAvaka pratimA-11 che, te pUrve kahI che. e baMne 23 thad. viveka pratimA eka ja che, ahIM krodhAdi AvyaMtara ane gaNazarIra-upadhibhaktapAnAdi bAhya viveka yogya padArtho ghaNA che, to paNa ekapaNAnI vivA karI che.. pratisalInatA pratimA eka ja bhede che, jo ke A pratisalInatAmAM Indriya, yoga, kapAya, vivikta, zayanAsana e rIte Indriya ane noIndriyanuM svarUpa Ave to paNa bhedathI eka ja kahI che. pAMcamI ekalavihAra pratimA paNa eka ja bhede che. A pratimAno bhikSu pratimAmAM samAveza thAya che, tethI tenI bhedathI vivakSA karI nathI. A rIte - 62, 5, 23, 1, 1 e rIte kula-92 pratimA che. vira IndrabhUti, bha0 mahAvIranA pahelA gaNadhara, gRhasthapaNe-5o, chAsthapaNe30, kevalipaNe-12 e rIte 2 varSa. pachI siddha thayA. meranA madhyabhAgathI jaMbUdvIpanI jagatI pao,000 yojana che, tyAMthI 42,000 yojana gostabha parvata che. tethI 92,000 yojana AMtaruM thAya che. A pramANe bAkInA parvatonuM aMtara paNa jANavuM. samavAya-92-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ]
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93/12 143 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che samavAya-93 che. * sUtra-172 - arahaMta caMdraprabhane 8 gaNa, 3 gaNadhara hatA. 0 arahaMta zAMtine 9300 caudapUva hatA. 0 93mAM maMDalamAM rahela sUrya A tara maMDaLa tarapha jato ke nIkaLato samAna ahorane viSama kare che. * vivecana-12 : 93muM sthAnaka - temAM ativartamAna - sarva bAhyathI sarvAgaMtara maMDaLa prati jato. nivartamAna - sarvAbhiMtaracI sarva bAhya maMDale jato, sUrya athavA A baMneno artha ulaTa sulaTa karavo. te sama ahoramane viSama kare che. * x * baMnenuM samAnapaNuM tyAre ja hoya jyAre A baMne 15-15 muhartanA hoya. temAM savaciMtara maMDalamAM sUrya hoya tyAre 18-muhUrtano divasa ane 12-muhartanI sani hoya, sarva bAhya maMDaLamAM hoya tyAre tethI ulaTuM hoya. bAkInA 183 maMDaLamAM pratyeka maMDale eka bhAga vRddhi ke hAni pAme che. tethI jyAre divasanI vRddhi thAya tyAre rAtrinI hAni ane jayAre sajhinI vRddhi thAya tyAre divasanI hAni thAya che. temAM 2mAM maMDalamAM 1 bhAganI dareka maMDale vRddhi thatAM 3-muharta ane 151 bhAga adhika vRddhi ke hAni thAya che. A pramANe 12-muhUrtamAM umeratA ke 18-muhUrtamAMthI bAda karavAthI baMne bAju 151 bhAga adhika ke hInA 15-muharta thAya che. tethI 92mAM maMDalanA ardha bhAgamAM ahorAkanI samAnatA thAya che ane te ja ardhamaMDalane cheDe ahorAtranI viSamatA thAya che. tethI 92mAM maMDalanA AraMbhathI 93-muM maMDala Ave tyAre sUtrokta artha maLato Ave che. ( samavAya-93-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] (r) samavAya-lpa . * sUtra-174 : 0 arahaMta supAzcane 95 gaNa, 95 gaNadharo hatA. 0 jaMbUdvIpa dvIpanA camatathI cAre dizAmAM lavaNasamudramAM paMcANu-paMcANa hajAra yojana jatAM cAra mahApAtALa kaLazo kahyA che. te A - vaDalAmukha, ketu, cUpa, Izvara, o lavaNasamudranI baMne bAjue 95-95 pradezo uMDAI ane uMcAInI hAni vaDe kahal che.. o arahaMta kuMtha 5,ooo varSa sarva Ayu pALIne siddha, buddha cAvatuM sarva du:khathI rahita thayA.. 2 sthavira mauryaputra 5 varSanuM sahayu pALIne siddha, buddha cAvata sarva duHkhathI rahita thayA. * vivecana-134 - 0 95muM sthAnaka * lavaNasamudranI baMne bAju 95 pradezo piMDAI ane uMcAInI hAni vaDe kahyA che ati lavaNasamudranA madhye 10,ooo yojanA kSetra che. tenI uMDAI samapRthvItalanI apekSAe 1000 yojana che. tyAMthI 5 pradeza oLaMgatA uMDAIno eka pradeza hAni pAme che, tyAMthI paNa 5 pradeza jaIe tyAM uddhaghano bIjo eka pradeza hAni pAme che. e rIte 95-95 pradeza oLaMgatA eka eka pradeza pramANa udhanI hAni thatAM 95,000 yojana oLaMgIe tyAre samudrataTanA pradezamAM 1ooo yojana uMDAInI hAni thAya che. eTale ke samabhUtalata thAya che. tathA samudranA madhyabhAganI apekSAe te samudra taTanI uMcAI 1000 yojana che. temAM samabhUtalarUpa te samadra taTathI 5 pradeza oLaMgatA eka pradeza uMcAInI hAni thAya che, tyAMthI paNa 95-pradeza jatAM bIjA eka pradeza uMcAInI hAni thAya che. e pramANe 95-95 pradeza oLaMgavAthI eka eka pradezanI hAni thatAM 95,000 yojana oLaMgIe tyAre samudra madhya bhAge 1000 yojana udvedha thAya che athavA udvedhane mATe ja utsaghanI hAni kahI ane temAM je 95 pradezo kahyA. te pradezo oLaMgavAthI seuthI pradezapadezanI hAni thatA pradeza pradezano udvedha thAya che. o kuMthunAtha, 13mAM tIrthakara thayA, tenA kumArapaNe, mAMDalika rAjApaNe, cakravartIpaNe ane anagA5Ne pratyekamAM 23,350 varSa thayA. o mauryaputra, bha, mahAvIranA sAtamA gaNadhara, tenuM savayui 5-varSa hatuM. te A rIte - gRhasthapaNe-65, chApaNe-14, kevalIpaNe-16. simavAya-95-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] @ samavAya-94 IM. * sUjha-13 - - X - X - niSadha ane nIlavaMta parvatanI jIvA 94156-29 yojana lAMbI che.. 0 arahaMta ajitane 94oo avadhijJAnI hatA. * vivecana-133 : 94muM sthAnaka - ahIM pAdona saMvAdagAthA che - niSadhanI jIvA 94,156 yojana ane kaLA kahI che. samavAya-94-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa |
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96/175 che samavAya-96 -- * - * = - sUtra-175 : 0 pratyeka cAturaMta cakravartI rAjAne 96-96 karoDa gAma hoya che.. * vAyukumAra devanA 96 lAkha bhavanAvAsa kahyA che.. vyavahArika daMDa 96 AgaLa lAMbo aMgula pramANathI hoya.. e pramANe dhanuSa, nAlikA, yuga, akSa, muzala paNa jANavA.. 0 AAMtaramaMDalamAM sUrya 96-gulanI chAyA vaDe kahelA che. * vivecana-175 : 8/10 145 96muM sthAnaka - vAyukumAra devonA bhavano dakSiNamAM 50-lAkha ane uttaramAM 46-lAkha che.. vyavahArika daMDa eTale jenA vaDe gAu AdinuM pramANa kahevAya che te. avyavahAki daMDa ukta pramANathI nAno ke moTo hoI zake che. daMDa cAra hAya pramANa kahyo, eka hAthanA 24-gula, tethI 24ne cArathI guNAM-96 ja thAya che. atyaMtara maMDalane AzrIne paheluM muhUrta 96 gulanI chAyAthI kahyuM che arthAt sUrya je divase sarvAnvaMtara maMDalamAM gati kare che, te divasanuM paheluM muhUrta 12-gulanA zaMkune AzrIne 96 aMgulanI chAyAthI thAya che. te A rIte - A divasa 18 muhUrta pramANano che. tethI divasano 18mo bhAga te eka muhUrta che. tethI chAyAgaNita prakriyAthI 12 aMgulanA zaMkune chedarUpa 18 vaDe guNavA, tethI 216 thAya. tene aDadhA karatA 108 thAya che, temAMthI zaMkunuM pramANa 12-aMgula bAda karatAM 96 aMgula thAya. samavAya-96-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa che samavAya-97 sa -- * - * -- * sUtra-176 H 0 meruparvatanA pazcimacaramAMtathI gaustubhaAvArAparvatanA pazcima caramAMta sudhI 97,000 yojana abAdhAe aMtara che.. ema cAre dizAmAM kahevuM.. 0 AThe karmaprakRtinI 97 uttaraprakRtio che.. 0 cAturaMtacakravartI hariSaNarAjA kaMIka nyUna 9300 varSa gRhavAsamAM rahI, muMDa thaIne yAvat pravrujita thayA. * vivecana-176 : 97muM sthAnaka - merunA pazcimAMtathI jaMbUdvIpano cheDo 55,000 yojana dUra che, tyAMthI 42,000 yojana dUra gostRbha parvata che, e rIte sUtrokta aMtara thAya che.. 0 hariSeNa, dazamA cakravartI kaMIka nyUna 9700 varSa gRhamadhye rahyA. kaMIka adhika 300 varSa pravrajyA pALI. kemake temanuM sarvAyu 10,000 varSa hatuM. samavAya-97-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa 146 samavAya-98 -- x -- * - samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda sUtra-177 : 0 naMdanavananA uparanA caramAMtathI pAMDukavananA nIcenA cheDA sudhI 98,000 yojana abAdhAo AMtaruM kahyuM che. * meru parvatanA pazcimAMtathI gaustubha AvAsa parvatanA pUrva caramAMta sudhI 98,000 yojana abAdhAe aMtara che.. 0 e ja pramANe cAre dizAmAM jANavuM. * dakSiNa bharatAInuM dhanupRSTha kaMIka nyUna 9800 yojana laMbAIthI kahyuM che. * uttara dizAmAM pahelA cha mAsa sudhI cAlato sUrya 49-mAM maMDalamAM rahyo hoya tyAre eka muhUrtanA 98/61 bhAga divasanI hAni ane rAtrinI vRddhi karIne sUrya gati kare che.. * dakSiNa dizAmAM bIjA cha mAsa sudhI cAlato sUrya 49mAM maMDalamAM rahIne eka muhUrtanA 98/61 bhAga rAtrinI hAni ane divAnI vRddhi karIne sUrya gati kare che. 0 revatIthI AraMbhIne jyeSThA sudhInA 19-nakSatro maLIne tArAnA pramANa vaDe 98-tArAo kahyA che. * vivecana-177 : 98muM sthAnaka - meru parvatanuM naMdanavana 500 yojana uMcI pahelI mekhalAmAM raheluM che. temAM rahelA 500 yojana uMcA ATha phUTanuM A vananA grahaNa vaDe grahaNa thAya che, mATe 500 yojana uMcuM che. tethI 1000 yojana thayA. paMDakavana merunA zikhare rahela che. merunI uMcAI 99,000 yojananI che. temAMthI ukta 1000 yojana bAda karatAM 98,000 yojana thAya. 0 gostRbha sUtrano artha pUrvavat. vizeSa e ke gostubhano vikaMbha 1000 yojana che, te uMmeravAthI ahIM kahyA mujaba 98,000 thaze. 0 levaAE. evo pATha koIka pratamAM dekhAya che, te apapATha che. samyak pATha - A pramANe che - "dakSiNArdha bharatanuM dhanupRSTha kaMIka nyUna 9800 yojana laMbAIthI kahyuM che.' kemake anyatra kahyuM che - 9607-1/19 yojana dakSiNabharatanuM dhanupRSTha che. vaitADhyanuM dhanupRSTha anyatra kahyuM che ke 10,743 yojana, 15 kaLA che. 0 uttarAo Ano bhAvArtha pUrve kahyA mujaba jANavo. vizeSa e ke - x - 4 - 49ne bamaNA karavAthI 98 thAya che. bamaNA karavAnuM kAraNa e ke - dareka maMDale divasa ke rAtrimAM ekasaThIyA be bhAga vRddhi thAya che. 0 revati nakSatra che, paheluM jene te revatI prathama kahevAya che. tathA jyeSThA nakSatra che chelluM jene te jyeSThA paryAvasAna kahevAya che - 4 - te 19-nakSatronA 98 tArAo, tArAnA pariNAma vaDe kahyA che. te A pramANe - revatI nakSatranA tArA-32, azvinInA-3, bharaNInA-3, kRtikAnA-6, rohiNInA-5, mRgazIrSanA-3, ArdrAno-1, punarvasunA-5, puSyanA-3, azleSAnA-6, maghAnA-7, pUrvA phAlgunInA-2, uttarA phAlgunInA-2, hastanA-5, citrAno-1, svAtino-1, vizAkhAnA-5, anurAdhAnA-4,
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98/143 143 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda jeThAnA-3, badhAM tArA maLIne 97 thayA. temAM eka tAro ocho thayo te graMthAMtara abhipAyathI che. A saMga mujaba to koI eka tArAnI saMkhyA kyAMka adhika saMbhave che. e rIte cokta saMkhyA thaze. simavAya-98-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] che samavAya-9 che. - X - X - * sUga-138 : 0 mera parvata 99,ooo yaujana uMco che.. << naMdanavananA pUrva camatathI pazcima camata sudhI 600 yojana abAdhA AMtaruM che. ja pramANe dakSiNa camAMtathI uttaranA caramatanuM aMtara kahetuM. o uttaranuM prathama sUryamaMDala AyAma-viEbhathI sAtireka 9,ooo yojanA che.. o bIjuM sUryamaMDala AyAma-vichaMbhathI sAdhika 99,000 cojana che.. o bIjuM suryamaMDala AyAma-nikaMbhathI sAdhika 9,ooo yojana che... o A ratanapabhA pRthvInA aMjanakAMDanA nIcenA caramAMtathI vANavyaMtaranA bhUmigRhanA uparanA cheDA sudhI 9900 yojanAnuM abAdhAe AMtaruM kahevuM che. * vivecana- 18 :bhuM sthAnaka :- naMdanavana - meruno viDaMbha mULamAM 10,000 yojana, naMdanavanane sthAne 9lpa4-6) eTalo parvatano bAhya vikhaMbha che, tathA naMdanavanano atyaMtara mera vitaMbha 8954-6/11 yojana che. naMdanavanano vikaMbha 500 yojana che. tethI atyaMtara giri viAkaMbha ane bamaNo karela naMdanavanano viThaMbha meLavatA prAyaH sUtrokta AMtaru thaze. prathama sUryamaMDala - ahIM 180 ne bamaNA karI te [30] ne jaMbUdvIpanA pramANamAMthI bAda karI je rAzi rahe, te pahelA maMDaLano AyAma-viDaMbha thAya che, te 99,640 thAya che. bIjuM maMDala 964pa-35, yojana thAya che. kaI rIte ? dareka maMDalanuM AMtare be-be yojanAnuM che. sUryanA vimAnano vikaMbha 48/1 bhAga che. tene bamaNA karatAM pa-35/ yojana che. bhAga Ave che. tene pUrvanA maMDaLanA vikaMbhamAM umeratA ukta pramANa Ave. bIjA maMDalano vikuMbha paNa ema ja jANavo. te 996519/61 yojana che. pae aMjanakAMDa dazamuM che, temAM ratanaprabhAnA uparanA cheDA thakI te aMjana kAMDa 10,000 che. pahelA kAMDamAM ane pahelA zatakamAM vyaMtaranA nagaro che, tethI 1oo bAda karatA 99oo AMtaruM Avaze. simavAya-99-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa ] @ samavAya-100 @ * sUtra-19 :- - X - X - X - o daza dazamikA bhimupatimA 1oo rAtridivase. papa0 miu vaDe sugamAM kahyA mujaba cAvatuM rAdhelI thAya che.. o zatabhiSaka nattjhane 1oo tArAo kahela che. o arahaMta suvidhi-puSpadaMta 100 dhanuSa uMza hatA. 0 purapAdAnIya arahaMta pArza 1eo vAtuM savayui pALIne siddha thayA yAvatu sarvadu:kha rahita thayA. 0 e rIte sthavira Arya sudhamAM paNa jANavA.. o sarve dIaitaya parvato 100-10 gAu uMcA che.. 2 sarve kulla himavaMta ane zikharI vAdhira parvato 100-1oo yojana UMcA ane 100-100 gAu bhUmimAM che.. 2 sarve kAMcanagiri 100-100 yojana UMcA ane 100-100 gAu bhUmimAM che, te pratyeka 100-100 yojana mUlamAM viEbhavALA che. * vivecana-139 : have 100mAM sthAnakamAM kaMIka lakhAya che - daza dazamAM divaso che jemAM te daza dazamikA, temAM divasanA daza dazako hoya che, - x* temAM 100 dino Ave che, tethI 1oo rAtridivaso vaDe ema kahyuM. temAM pahelA dazakamAM nitya eka-eka bhikSA, bIjA dazakamAM babbe bhikSA, e rIte chellA dazakamAM haMmezAM daza-daza bhikSA hoya che, tethI sarva bhikSA maLIne sUtrokta 550 bhikSA thAya che. o pAnAtha 30 varSa kumArapaNe, 30 varSa aNagArapaNe ema 100-varSanuM Ayu pALIne siddha thayA.. o sthavira Arya sudhamAM, bha mahAvIranA pAMcamAM gaNaghara, teo paNa 100 varSanuM savayui pALIne siddha thayA. temano gRhavAsa 5o-varSa, chAstha paryAya42 varSa, kevalI paryAya-8 varSano hato. o vaitADhyAdinI uMcAInA cothe bhAge uThegha-bhUmimAM che. 0 kAMcanagiri uttarakura ane devakaramAM anukrame rahela pAMca mahAdrahonI baMne bAjue daza-daza rahelA che, te jaMbUdvIpamAM kula 200 che. samavAya-100-no | muni dIparatnasAgare karela TIkAsahitano anuvAda pUrNa have pachInA samavAyo [sthAnako no krama 101, 10ra Adi nathI. kama racanA choDIne sUpakAra maharSie sUmo noMdhyA che, mATe tene "prakIrNaka samavAya" evuM ame nAma Apela che.o - X - X - X -
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-180 prakIrNaka samavAya cha -- * - * -- -- * sUtra-182 7 - sUtra-180,181 - [180] arahaMta caMdraprabha 150-dhanum uMcA hatA.. 0 AraNako 150 vimAnAvAsa che.. . e pramANe acyutamAM paNa jANavuM. [181] Arahata supArzva 200 dhanur uMcA hatA. . sarve mahAhimavaMta ane rUpI varSadhara parvato 200-200 yojana uMcA ane 200-200 gAu bhUmimAM che.. 0 jaMbUdvIpamAM 200 kaMcanagirio che. * vivecana-180,181 : 149 [sUtrakArazrI] have eka-eka sthAnanI vRddhinI sUtraracanAno tyAga karI 50 ane 100nI vRddhi vaDe sUtra racanA karatA kahe che-- [180] caMdraprabhathI AraMbhIne dvAdazAMga gaNipiTaka [sUtra 180 thI sUtra-214] sudhI badhAM sUtro sugama che. [ahIM sthAna-150muM kahyuM.] [181] ahIM 200muM sthAnaka kahe che- - x = x = 5Da5bha rahaMta 250 dhanup uMcA hatA. 7 asukumAra devonA prAsAda avataMka 250 yojana uMcA che. * vivecana-182 : vizeSa e ke - avasaka - mugaTa ke karNapura. avataMsaka - pradhAna, prAsAdarUpa ke prAsAda madhye avataMrAka, te prAsAdAvAMsaka. -- x -- -- * sUtra-183,184 : [183] arahaMta sumati 300 dhanuSu uMcA hatA.. * arahaMta aSTinemi 300 varSa kumAravAsa madhye rahIne muMDa yAvat pati thayA.. vaimAnika devonA vimAnanA prakAra 300-300 yojana uMcA che.. * zramaNa bhagavaMta mahAvIrane 300 caudapUrvI hatA.. 0 500 dhanup pramANavALA caramazarIrI siddhimAM gayelAnI jIvapadezanI avagAhanA sAtireka 300-dhanunI kahI che. [184] puruSAdAnIya atyaMta pArzvane 350 caudapUrvInI saMpadA hatI.. 0 arahaMta abhinaMdana 350 dhanuc uMcA hatA. * vivecana-183,184 : [183] 500 dhanuvALA, caramazarIrI, siddhimAM gayelAnI jIvapradezanI avagAhanA sAtireka 300 dhanuSu kahI, kemake zailezIkaraNa samaye zarIranA chIdra pUravAthI dehano trIjo bhAga mUkI ghanapradezavALo thaIne dehanA be trIjA bhAganI avagAhanAvALo siddhipada pAme che. temAM sAtirekapaNuM A rIte - 333-1/3 bhAga 150 utkRSTAvagAhanA che. -- * -- * -- samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda * sUtra-185 H 0 saMbhava rahaMta 400 dhanur uMcA hatA.. * sarve niSadha ane nIlavaMta varSadhara parvato 400-400 yojana uMcA ane 400-400 gAu bhUmimAM che. cha sarve vakSaskAra parvato niSadha-nIlavaMta varSadhara parvato pAse 400-400 yojana uMcA ane 400-400 gAu bhUmimAM che.. . Anata ane prANatako 400 vimAno che. 7 zramaNa bhagavaMta mahAvIrane deva-manuSya-asurasaha lokamAM aparAjita 400 vAdI hatA. * vivecana-185 : vakSaskAra parvato eka kSetramAM rahelA 20 che. te vakSaskAro ane babbe varSadhara parvato 400-400 yojana uMcA che. - 4 -- * -- * sUtra-186,187 : [186] arahaMta ajita 450 dhanum uMcA hatA. cAturaMta cakravartI rAjA sagara 450 dhanum uMcA hatA. [187] sarve vakSaskAra parvato sItA-sItodA nadI pAse tathA [gajadaMtA] meru parvatanI pAse 500-500 yojana uMcA ane 500-500 gAu bhUmimAM che.. 0 sarve varSadhakUTo 500-500 yojana uMcA, 500-500 yojana mULamAM vikhuMbhavALA che.. . kauzalika RSabha arahaMta 500 dhanuSu uMcA hatA.. cAturaMta cakravartI bharata 500 dhanupa uMcA hatA. 0 saumanasa, gaMdhamAdana, vidhutvabha ane mAhyavaMta vakSaskAra parvato meru parvatanI pAse 500-500 yojana uMcA ane 500-500 gAu bhUmimAM che.. 0 sarve vakSaskAra parvata cUMTo, hari ane hassiha be phUTane varjIne 500-500 yojana uMcA ane mULamAM 500-500 yojana AyAma-vikuMbhavALA che. 7 balaphUTane varNane naMdanavananA bAkInA phUTo 500-500 yojana uMcA ane mUlamAM 500 500 yojana AyAma-vikuMbhathI che.. . saudharma-IzAnakalpamAM vimAno 500 yojana uMcA che. * vivecana-186,187 : [186] [A sUtramAM 45muM sthAnaka kahyuM che. [187 sarve vakSaskAra parvato sItAdi nadInI pAse tathA meru parvatanI pAse 500 yojana uMcA che... tathA varSadhara uparanA kUTo 280 che. kaI rIte ? laghu himavaMtanA11, mahAhimavaMtanA-8, niSadhanA-9, e pramANe nIlAdi traNanA anukrame 9, 8, 11 e sarve maLI 56 kUTa thayA. tene pAMca guNA karavAthI 280 thAya che... vakSaskAranA kUTo 480 che. kevI rIte ? vidhutvabha ane mAlyataMtamAM nava-nava kUTo che. bAkInA
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-187 151 15ra samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda bemAM sAta-sAta kUTo che, 16-vakSakAra parvatamAM cAracAra kUTo che. e rIte kula 96 kUTa thayA. tene pAMcathI guNatA 480 thAya che. jaMbUhIpAdi meru upalakSita homo pAMca che, tethI pAMca guNA karavAnuM kahyuM. A sarve kUTo pa00 yojana uMcA che. e ja pramANe mAnuNottaradimAM paNa jANavuM. vaLI vaitADhya kUTo 6 yojana uMcA che, RSabhakUTAdi varNakUTo to ATha yojanA uMcA che. ahIM harikaTa - harissahakUTa 1000 yojana uMcA hovAthI temane varjela che. kahyuM che ke - vidhuprabhe harikUTa, mAlyavaMta pakSakAre harissaha, naMdanavane balakUTa e traNe 1000 yojana uMcA che. - X - X - * sUtra-188 - sanakumAra ane mahendrakalAmAM vimAna 6oo yojana uMcA che.. o vadhu himavatanA kUTanA uparanA caramAMtathI ladhu himavaMta varSadhara parvatanA samabhUmitala sudhI 600 yojananuM AbhAdhAe AMtaruM che.. o e ja pramANe zikharIphUTanuM paNa kahevuM. 8 pArja arahaMtane deva, manuSya, asura lokamAM vAdamAM aparAjita 6oo vAdIonI utkRSTa saMpadA hatI.. o abhicaMdra kulakara 6oo dhanuSa uMcA hatA. 0 vAsupUjya ahata 600 puruSo sAthe muMDa thaI, gharathI nIkaLI anagArapaNe pataMjita thayA. * vivecana-188 : * himavaMta parvata 100 yojana uMco che, teno kUTa pa00 yojana uMco che, tethI sUtrokata 600nuM AMtaruM thAya che.. o abhicaMdra kulakara A avasarpiNImAM thayela sAta kulakaramAMnA cothA kulakara hatA, tenI uMcAI 50-adhika 600 dhanuSanI hatI - x - x - * sUtra-189 - o brahma ane lAMtaka kakSAmAM vimAno 300-300 yojana uMcA che.. o zramaNa bhagavaMta mahAvIrane 300 kevalI hatI.. o zramaNa bhagavaMta mahAvIrane goo vaikriya labriAdhara hada.. o ariSTanemi arahaMta kaMIka jUna varSa kevalIpacayi uLIne siddha, buddha cAva4 sarva duHkharahita thayA. 0 mahAhimavata kUTanA upalA camAMtathI mahAhimavaMta varSadhara parvatanA samabhUmitala sudhI 900 yojana bAdhA aMtara che.. , e ja pramANe phUpI kUTanuM jANavuM. * vivecana-189 : o zramaNa bhagavaMta mahAvIrane 30o jina eTale kevalI hatA.. o zramaNa bhagavaMta mahAvIrane chaoo vaikiya eTale vaikriya labdhivALA sAdhuo hatA.. o ariSThanemine dezona-54 divasa ochA 300 varSa jANavA, kemake teno chAsyakALa teTalo hato.. 0 mahAhimavAnuM parvata 200 yojana uMco che, tenA kUTa 500 yojanA uMcA che, e rIte sUtrokta yojanAnuM AMtaruM thAya che. * sUca-10 * mahAzuka ane sahayara baMne kalpomAM vimAno 800 yojana UMcA che.. 0 A ranapabhA pRedInA pahelA kAMDamAM maLe 800 yojanamAM vANavyaMtara devonA bhUmi saMbaMdhI vihAro che.. o zramaNa bhagavaMta mahAvIrane anuttaropapAtika, gatikANa, sthitikalyANa, AgAmI kALe nirvANarUpI bhaddha thanAra (sAdhuonI] devonI utkRSTa saMpadA hatI.. o A ranapabhA pRthvInA bahurAma ramaNIya bhUmibhAgathI oo yojana UMce sUryagati kare che.. . arahaMta ariSTanemine deva-manuSyaasuralokamAM koIthI vAdamAM parAjaya na pAme evA 800 vAdInI saMpadA hatI. * vivecana-190 : prathama kAMDa kharakAMDa che, kharakAMDanA 16 vibhAga che, temAM prathama vibhAgarUpa ratnakAMDa che, te 1000 yojana pramANa che. tenI upara-nIce 100-100 ema 200 yojana choDIne madhyanA 800 yojanamAM vatamAM thayelA te vAna kahevAya che. AvA je vyaMtaro te vInavyaMtara, te saMbaMdhI bhUminA vikAra hovAthI bhaumeyaka evA, jene vize vihAra - krIDA karAya tevA vihAro - nagaro te vAtavyaMtara bhaumeyaka vihAro kahelA che. magNata - 800 ? te kahe che - anuttaropapAtika devonA eTale devomAM utpanna thanAra hovAthI devo - dravyadeva, teonA 800, gatidevagatirUpa kalyANa che jemanuM te gati kalyANa che, tenI sthiti eTale 33-sAgaropamarUpa sthiti che kalyANa jemanuM te sthiti kalyANa che. tathA tyAMthI cyavelAnuM AgAmI kALe bhadra-cANa, nirvANagamana lakSaNa che jemanuM te AgaNibhadra kahevAya che - X - - X - X - * sUga-11 : o Anata-pANata, AraNa-acuta kalAmAM vimAno 900-9oo yojana uMcA che.. * niSadhakUTanA uparanA zikharatalathI niSadha badhira parvatanA samabhUmitala sudhI 60 yojana bAdhAo AMtaruM kahyuM che... e pramANe ja nIlavaMta kUTanuM kahevuM. o vimalavAhana kulakara 900 dhanuNa uMsa hatA.. o A ranapabhAnA bahusama maNIya bhUmibhAgathI 9oo yojana uMce savathI uparanA tArAgati kare che... * niSadha varSadhara parvatanA uparanA zikharatalathI A ranapabhA pRvInA pahelA kAMDanA bahu madhyadeza bhAga sudhI 00 yojana abAdhAe AMtaruM kaI che.. o e ja pramANe nIlavaMtanuM kahevuM. * vivecana-11 - nipaghakUTa Adi * ahIM A bhAva che - niSadha parvatanA kUTa 5oo yojanA uMcA che, niSadha parvata-400 yojana uMco che. e rIte sUTamAM kahela 900 yojanA aMtara thAya che. - X - X -
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-12 thI 14 153 * sUtra-192 thI 214 - vira sarve raiveyaka vimAno eka-eka hajAra yojana uMcA che... 2 sarve camaka pavato eka-eka hajAra yojana UMcA che, eka-eka hajAra gAu bhUmimAM che, muLamAM eka eka hajAra yojana AyAma-viddhabha vaDe che.. o e pramANe citrakUTa, vicimakUTa paNa kahevA.. 2 sarve vRdvaitADhaya pavato eka-eka hajAra yojana uMcA che, eka eka hajAra gAu bhUmimAM che, mULamAM eka eka hajAra yojana viSThabhavAja che, sarvatra samAna pyAlA saMsthAne rahelA che.. o vAskAra paranA bIja kUTone laIne sarve harikUTa ane harissaha phUTa eka-eka hajAra saujana ucA che ane maLamAM eka eka hajAra yojana viSThabhathI che. o e ja pramANe naMdanavananA bIja kUTone vajIne balakUTa paNa kahevo... << ariSTanemi arahaMta 1000 varSanuM sAsu pALIne siddha, buddha cAvata sarva duHkhathI rahita thayA.. o pArja arahaMtane 1ooo kevalI hatA.. pArtha arahaMtanA 1000 ziSyo kALadharma pAmyA yAvat sarva duHkhathI rahita thayA. 0 paddhaha ane puMDarIkadraha eka eka hajAra yojana lAMbA kahyA che. [19] anuttaroupAtika devonA vimAno 11oo yojana UMcA che.. * arahaMta pI 11oo vaizyilabdhivALa sAdhuo hatA. [19] mahApA, mahApuMDarIka draho babbe hajAra yojana lAMbA che. [195] A ranapabhA pRthvInA vajakAMDanA uparanA cheDAthI lohitAkSa kAMDanA nIcenA cheDA sudhI 3000 yojana abAdhae AMtaruM che. [196] tigicchi, kesarI kahonI laMbAI cAra-cAra hajAra yojana che. [19] ghaNItale meru parvatanA bahu madhyadeza bhAge cakapadezanI nAbhi bhAge cAre dizAmAM meru parvatanI aMta sudhI 5ooo yojanA aMtara che. [18] sahastrAra kalAmAM cha hajAra vimAno kA che. [19] A ranapabhA pRthvInA ratnakAMDanA uparanA cheDAthI pulagakAMDanA nIcalA cheDA sudhI 9ooo yojana abAdhAe AMtaruM che. [eo] harivarSa, ramyaka phomano vistAra sAtireka cooo yojana che. (ra01] dakSiNAI bharatanI jIvA pUrva-pazcima bhAMbhI, baMne bAju samudrane skRSTa tathA 000 yojana lAMbI che. [20] meru parvata pRnItale 10,ooo yojanA vikaMbhathI che. [03] jaMbudvIpa AyAma-vichaMbhathI eka lAkha yojana che. ri04] lavaNasamadra caklAla virkathI be lAkha yojana che. ri05] arahaMta pAna ,27,ooo zrAvikAnI utkRSTa saMpadA hatI. [26] dhAtakIkhaMDadvIpa cakravAla viSkathI cAra lAkha yojana che. riha9lavaNasamudranA pUvatithI pazcimAMta para lAkha yojana che. (ra0cAturaMtacakravartI rAjA bharata cha lAkha pUrva rAjya madhye vasIne pachI 154 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda muMDa thaIne, ghara choDIne aNagArapaNe tajita thayA. [ee] jaMbUdvIpanI pUrva vedikAnA cheDAthI dhAtakIkhaMDanA cakravAla pazcima cheDA sudhI sAta lAkha yojanA bAdhae AMtaruM che. [1] mAhe kahyuM ATha lAkha vimAno kahyA che. [11] arahaMta ajitane sAtireka 9000 avadhijJAnI hatA. risara) purapasiMha vAsudeva daza lAkha varSanuM sanayui pALIne pAMcamI pReLImAM nAkIonI madhye nArakIpaNe utpanna thayA. [1] zramaNa bhagavaMta mahAvIra tIrthakaranA bhavagrahaNathI pahelAM chaTThA pohilanA bhavanA grahaNamAM eka karoDa varSa sudhI grAma paryAyi maLIne AThamA sahasara devalokamAM savarthi vimAne devapaNe upanyA. [14] zrI RSabhadeva bhagavaMtanA nivaNathI chellA mahAvIra-vadhamAnanA nivaNi sudhI eka koTAkoTi sAgaropama AbAdhAe aMtara che. * vivecana-12 thI 214 - * A badhAM sUponI vRtti nathI, tethI je che teno kama ja noMdhela che. [192] sarve camakAdi * uttarakuramAM nIlavaMta varSadharanI uttara tarapha zItA mahAnadInA baMne kinAre camaka nAmanA be parvato che. te pAMce uttarakuramAM babbe hovAthI kula daza che.. che e ja pramANe citrakUTa, vicitrakUTa paNa pAMce devapuramAM camakanI jema hovAthI pAMca citrakUTa ane pAMca vicitrakUTa che.. * sarve vRtavaitADhyo zabdApAtI Adi 20 che.. o harikUTa, vidhutaprabha nAmaka gajadaMtAkAre rahela vAskAra parvata para che. harissahakUTa, mAlyavaMta pakSakAra upara che. te pAMye meru saMbaMdhI hovAthI pAMca pAMca che, 1000 yojana uMcA che. pakSakAra upara rahelA bAkInA kuTonI uMcAI ATalI nathI, te bhAvArtha jANavo. A ja pramANe balakUTa paNa jANavA. pAMca merumAM pAMca naMdanavano che, te darekanA IzAna khUNAmAM balakaTa nAme kUTa che, tethI tevA pAMca kUTa che, te dareka 1000 yojana uMcA che. naMdanavanamAM rahelA bAkInA pUvadi dizA-vidizAmAM rahelA 40 naMdanakUTo 1000 yojananA nathI. arahaMta ariSTanemi kumArapaNAmAM 300 varSa, anagArapaNAmAM Uoo varSa rahelA hovAthI kula 1000 varSa thAya.. o paDAdraha, zrIdevIno nivAsa che ane himavaMta varSadhara parvata upara che. puMDarIkaddha he lakSmIdevIno nivAsa che, te zikharI varSadhara parvata para che. [194] mahApA ane mahApuMDarIka draho anukrame mahAhimavaMta ane rukamI varSadhara parvata upara che, tyAM hI tathA buddhi devIno vAsa che. [195] ratnaprabhA pRthvInA 16 vibhAga che, temAM prakAMDa nAme kAMDano pahelo ratnakAMDa che, bIjo vajakAMDa che, bIjo vaiDUryakAMDa che, coro lohitAkSa kAMDa che. te pratyeka kAMDa 1000 yojananA che. tethI A traNanuM AMtaruM 3000 yojanAnuM che. [196] tigicchi ane kesarI draho anukrame niSadha-nIlavaMta varSadhara upara che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-192 thI 214 te dhRti ane kIrti devInA nivAsa sthAna che. [197] dharaNitala-pRthvInA sama bhAgamAM, rucakanAbhithI - tichaliokanA madhya bhAge ATha pradezavALo rucaka che, te ja dizA ane vidizAnuM utpattisthAna che. A rucaka ja nAbhi eTale paiDAno madhyabhAga jevo hovAthI rucakanAbhi kahyo. meru parvatano vikhaMbha 10,000 yojanano che, tethI te meru rucakathI cAre dizAmAM pAMcapAMca hajAra yojana che. 155 [19] ratnakAMDa pahelo che, pulakAMDa sAtamo che. tethI tyAM 3000 yojananuM AMtaruM thAya che. [200] harivartano vistAra 8421 yojana ane 1-kalA che. [201] bharatano je dakSiNa bhAga te dakSiNArdha bharata kahyo. tenI jIvAnA jevI jIvA eTale sIdhI sImA, te pUrva-pazcima lAMbI che, te pUrva-pazcima lavaNasamudrane sparze che, te jIvA ahIM 9000 yojana lAMbI kahI che. anya sthAne te 9748 yojana ane 12 kaLA kahI che. [207] lavaNasamudranA be bAju babbe maLIne cAra lAkha ane jaMbudvIpanA eka lAkha maLIne pAMca lAkha thAya che. [209] jaMbUdvIpanA eka lAkha, lavaNasamudranA be lAkha, dhAtakI khaMDanA cAra lAkha maLIne sUtrokta sAta lAkhanuM aMtara thAya che. [211] arahaMta ajitane sAdhika 9000 avadhijJAnI hatA. ahIM 400 adhika jANavA. ahIM hajAranuM sthAnaka hovA chatAM lAkhanA sthAnanA adhikAramAM je kahyuM che te sahasra zabdanA sAdharmsane lIdhe athavA sUtra racanAnA vaicitryathI ke lekhakanA doSathI jANavuM. [212] puruSasiMha pAMcamAM vAsudeva thayA. [213] zramaNa bhagavaMta mahAvIra jyAre poli nAme rAjaputra hatA, te bhavamAM kroDa varSa pravrajyA pALI hatI, te eka bhava. tyAMthI deva thayA te bIjo bhava. tyAMthI naMdana nAme rAjaputra, chatrAgra nagarImAM thayA, te trIjo bhava, te bhavamAM lAkha varSa sudhI sarvadA mAsakSamaNa tapa karyo. tyAMthI cotho bhava dazamAM devalokamAM puSpottaravaravijaya puMDarIka nAmanA vimAnamAM deva thayA. tyAMthI brAhmaNakuMDa gAmamAM RSabhadatta brAhmaNanI patnI devAnaMdAnI kukSimAM utpanna thayA te pAMcamo bhava. tyAMthI 83me divase kSatriyakuMDa grAmanagare siddhArtha mahArAjAnI trizalA nAmanI rANInI kukSimAM IndranI AjJA pALanAra hariNaigameSI deve saMharyA [mUkyA] ane tIrthaMkarapaNe janmyA e chaThTho bhava. ukta bhava grahaNa vinA bIjo koI chaThTho bhava hoya tema sAMbhaLavAmAM AvatuM nathI. tethI AnuM ja chaTThA bhavapaNe vyAkhyAna karela che. je bhavathI A [bhagavaMtano bhava chaTTho hoya, te paNa AnAthI chaTTho ja hoya che. tethI tIrthaMkaranA bhava grahaNa thakI chaTThA poTTila bhavagrahaNane vize ema je kahyuM te yogya che [A sUtra bahuzruta pAse samajavuM samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda [214] ahIM zrI RSabhane badale sUtramAM RSabha zrI kahyuM te prAkRtapaNAthI jANavuM. ahIM sAdhika 42,000 varSa, eka koDAkoDI sAgaropamamAM nyUna che, to paNa alpa hovAthI tenI vivakSA karI nathI. 156 ahIM hamaNAM saMkhyAnA anukramanA saMbaMdha mAtra vaDe saMbaMdhavALA vividha prakAranA vastu vizeSo kahyA, te ja atyaMta vizeSa prakAranA saMbaMdha vaDe saMbaMdhavALA vastu vizeSo dvAdazAMgIne vize kahelA che, tethI te dvAdazAMgInuM ja svarUpane kahe che- -- -- * -- * sUtra-215 : bAra aMgarUpa gaNipiTaka kahela che, te A pramANe AcAra, sukRta, ThANa, samavAya, vivAhaprajJapti, nAyAdhammakahA, uvAsagadasA, tagaDadasA, anuttaropAtika dazA, paNahAvAgaraNa, vipAkazruta, dRSTivAda. te AcAra' zuM che ? 'AcAramAM zramaNa nigranthonA AcAra, gocara, vinaya, vainayika, sthAna, gamana, saMkramaNa, pramANa, yogayuMjana, bhASA, samiti, gupti, [tathA] zayyA, upadhi, bhakata, pAna [tenI udgama, utpAdana, eSaNAnI vizodhie zuddha hoya ke kAraNe azuddha grahaNa, [tA) vrata, niyama, tapa, upadhAna [A sarve] suprazasta kahevAya che. te AcAra' saMkSepathI pAMca prakAre kahyo, te A - jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, vIcAMcAra. 'AcAra'nI parimita vAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAro, saMkhyAtI pratipatio, saMkhyAtA veSTako, saMkhyAtA zloko, sakhyAnI niyukti che. 'AcAra AMga arthapaNe paheluM aMga che, [tenA] be zrutaskaMdha, 25adhyayana, 85-uddezanakALa, 85-samuddezanakALa, kula pado vaDe 18,000 pado che, saMkhyAtA akSaro che, anaMtAgamo, anaMtapavo, patti so, anaMtA sthAvaro che. [] zAzvata, karela, nibaddha, nikAcita che. [A sarve] jina prApta bhAvo kahevAya che, pajJApAya che, parUpAya che, dekhADAya che, nidarzana karAya che, upadarzana karAya che. A bhaNIne manuSya jJAtA thAya che, vijJAtA thAya che. A pramANe caraNakaraNa prarUpaNAthI kahevAya che, pApAya che, parUpAya che, dekhADAya che, nidarzana karAya che, upadarzana karAya che. te A "AcAra" [sUtra] * vivecana-215 H bAra aMga ItyAdi athavA uttarottara saMkhyA krama saMbaMdhavALA padArthonI prarUpaNA karI, have mAtra saMkhyA saMbaMdha padArtha prarUpaNA AraMbhe che- zrutarUpI uttama puruSanA aMga jevA aMga. te "AcAra'' Adi bAra go jemAM che, te dvAdazAMga. guNavALAno gaNa jene che te gaNI-AcArya, tenI peTI jevI peTI sarvasva rAkhavAnuM bhAjana te gaNipiTaka - athavA - 'gaNi' zabda pariccheda vayana - -
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-215 che. kahyuM che - 'AcAra' bhaNavAthI sAdhudharma jethI jANavAmAM Ave che, tethI 'AcAradhara' paheluM gaNi sthAna kahevAya che arthAt pariccheda sthAna kahevAya che. tethI pariccheda samUha te gaNipiTaka. 157 ahIM padanI ghaTanA A pramANe - je A gaNipiTaka te dvAdazAMga kahyuM che, te A rIte - AcAra, sUtrakRt ityAdi. te AcAra vastu kaI che ? athavA A AcAra zuM che ? AcAra eTale AcaraNa athavA je AcaraNa karAya te. sAdhu Acarita jJAnAdi Asevana vidhi. teno pratipAdaka graMtha te 'AcAra'' kahevAya che. karaNabhUta A AcAra vaDe sAdhuono AcAra kahevAya che tema saMbaMdha che. athavA adhikaraNabhUta AcArane vize- 4 -- zramaNa-tapalakSmI sahita ane nirpranga-bAhya atyaMtara graMthi rahita. [zaMkA] zramaNa, nirpranga ja che, to vizeSaNa zA mATe mUkyuM ? [uttara] zAkyAdi matanA zramaNone viccheda karavA mATe. kahyuM che - nirNanya, zAkya, tApasa, gaiki, AjIvika A pAMca bheda zramaNa kahevAya che. AcAra-jJAnAdi aneka bhede che. gocara - bhikSA grahaNa vidhi lakSaNa. vinayajJAnAdi vinaya. vainayika - tenuM karma yAdi phaLa. sthAna-kAyotsarga, besavuM, suvuM e traNa bhede. gamana-vihAbhUmi AdimAM javuM te. caMkramaNa-upAzrayamAM zarIranA zramane nivAravA Ama tema cAlavuM. pramANa - bhAta, pANI, AhAra, upadhi AdinuM mAna. yogayojana-svAdhyAya, pratyupekSaNa Adi kAryamAM bIjAone joDavA. bhASAsAdhune satyA, asatyAmRSArUpa, samiti-Isimiti Adi pAMca. gupti-manogupti Adi traNa. zayyA-vasati. upadhi-vastrAdi. bhakta-azanAdi. pAna-uSNa jaLa Adi... tathA udgama, utpAdana, eSaNAnA doSonI vizuddhi-eTale abhAva, te udgamotpAdana eSaNAvizuddha... tyAra pachI zayyAdinI udgamAdi vizuddhi vaDe zuddha hoya tenuM grahaNa ane tathAvidha kAraNe azuddhanuM paNa grahaNa karavuM te zayyAdi grahaNa. - tathA - vrata - mULaguNa, niyama-uttaraguNa, tapaupadhAna - bAra bhede tapa... pachI AcAra, gocara Adi gupti paryanta tathA zayyAdi grahaNa tathA vrata, niyama ane tapaupadhAna A badhAMno samAhAradvaMdva samAsa karavo. pachI A sarve suprazasta ema karmadhAraya samAsa che. A badhuM kahe che- A AcAra AdipadomAM koI eka padanA kahevAthI koI bIjA padano samAveza thaI jato hoya chatAM, tenuM je juduM kathana karyu te sarva tenuM pradhAnapaNuM jaNAvavAne che, ema jANavuM. te AcAra, jene AzrIne AnI 'AcAra' saMjJA pravarte che, te saMkSepathI pAMca bhede kahyo che. te A-- jJAnAcAra-zruta jJAna viSayaka, kAla adhyayana, vinayAdhyayana Adi ATha prakArano vyavahAra... darzanAcAra - niHzaMkitAdi ATha prakArano samyakatva vALAno vyavahAra.. cAritrAcAra - samiti Adi pALavArUpa vyavahAra.. tapAcAra - bAra prakAre samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda tapa vizeSa karavo te.. vIryAcArajJAnAdi prayojanamAM vIryane na gopavavuM te. A 'AcAra' graMtha [zAstra] nI, paritta-saMdhyeya, Adi ane aMtanI prApti che mATe anaMtI nathI. zuM saMkhyAtI che ? vAcanA - sUtra, artha pradAna lakSaNa. athavA avasarpiNI - utsarpiNI kALane AzrIne. tathA upakramAdi anuyogadvAra saMkhyAtA che, kemake tenA adhyayano ja saMkhyAtA che ane tenA prajJApakanA vacananA viSayarUpa che. saMkhyAtI pratipatti - dravyAryamAM padArthonI prApti arthAt matAMtaro athavA pratimAdi abhigraha vizeSo saMkhyAtA che. veSTaka-chaMda vizeSa athavA anya mate eka arcana kahenArI vacananI saMkalanA. zloka-anuSTup chaMda, te saMkhyAtA che. niryukti-sUtramAM abhidheyapaNe sthApana karela arthonI yukti-ghaTanA, viziSTa yojanA te rUpa niryuktamukti saMkhyAtI che. A vAkyamAM 'yukta' zabdano lopa karavAthI niryukti kahevAya che, te saMkhyAtI che. 158 te - 4 - AcAra, galakSaNa vastutvathI prathama aMga sthApanAnI apekSAe kahyuM che, paNa racanAnI apekSAe to A bAramuM aMga che. kemake pUrva - sarva pravacanonI pUrve racela che, tethI te paheluM che. rIte 'AcAra'mAM be zrutaskaMdha-adhyayana samudAyarUpa. adhyayano-25 che, te A zastraparijJA, lokavijaya, zItoSNIya, samyakatva, AvaMtI, dhUta, vimoha, mahAparijJA, upadhAnazruta te prathama zrutaskaMdha che. tathA pinTupaNA, zayyA, IryA, bhASA, vastraSaNA, pauSaNA, avagrahapratimA, sapta. [3] saptatikA, bhAvanA, vimukti e bIjo zrutaskaMdha che. A pramANe nizIyane varjIne A 25-adhyayano che. uddezanakALa 85 che, te A rIte - aMga, zrutaskaMdha, adhyayana ane uddezaka, A cAreno eka ja uddezanakALa che. e pramANe zastraparijJA Adi 25-adhyayanomAM kramathI - 7, 6, 4, 4, 6, 5, 8, 3, 4, 11, 3, 3, 2, 2, 2, 2 ane 16nA 76-saMkhyAvALA uddezanakALa che. bAkInA 9 adhyayanonA 9 che. e rIte 85 thayA. [ukta artha jaNAvanArI gAthA paNa che.] A pramANe samuddezanAkALa paNa teTalA ja kahevA. - vaLI - A AcAranA kula pado vaDe 18,000 pado kahyA che. ahIM jyAM arthanI prApti thAya te pada te "pada". [zaMkA] jo ahIM be zrutaskaMdha, 25-adhyayana ane 18,000 pado che, to - nava brahmacarya-adhyayananA 18,000 pado che ema je kahyuM, te kema viruddha nathI ? [samAdhAna] je be zrutaskaMdhAdi kahyuM te "AcAra'nuM pramANa kahyuM, je 18,000 pado kahyA te nava brahmacaryanA adhyayanarUpa pahelA zrutaskaMdhanuM pramANa kahyuM che. kemake sUtro vicitra arthabaddha hoya che. tethI teno artha guru upadezathI jANavA yogya che. vaiSTakAdi saMkhyAtA hovAthI AnA saMkhyAtA akSaro che, gamA anaMtA che, gamA - arthagamA grahaNa karAya che. arthAt arthanA pariccheda, te anaMtA che. kemake eka ja sUtrathI te te dharma viziSTa anaMta dharmavALI vastunI prApti thAya che. anya AcAryo kahe che - abhidhAna, abhidheyane AzrIne gamA thAya che, te anaMtA che... paryAyo -
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-215 159 eTale sva ane para evA bheda vaDe judA aArArthanA paryAyo anaMtA che. ahIM je trAsa pAme te kasa - dvIMdriya Adi, teo parimita che paNa anaMta nathI. kemake temanuM evuM ja svarUpa che. tathA vanaspatikAya sahita sthAvara jIvo anaMtA che. A sarve kevA che ? zAzatA - vyArthapaNe kAyama hovAthI. kRtA - payiArthapaNe prati samaya badalAtA hovAthI. nibaddhA - sUtramAM ja gracita. nikAcita - niryukti, saMgrahaNi, hetu, udAharaNAdi vaDe pratiSThita che. tathA jinezvaroe kahelA bhAvo - padArtho, bIjA paNa ajIvAdi che. te sarve - x * AgAyano - sAmAnya ane vizeSa vaDe kahevAya che. prajJAyo - nAmAdinA bheda vaDe kahevAya che. praNayano - nAmAdinuM svarUpa kathana vaDe kahe che. jemake, paryAyanuM abhidheya eTale nAmAdi. dazyo - mAtra upamA vaDe dekhADAya che, jemake - jevo baLada tevo gavaya. nidaryo - hetu ane TAMta kathanathI dekhADAya che. upadaryane - upanaya ane nigamana vaDe ke sarva naya abhiprAya vaDe dekhADAya che. dhe AcArAMganA grahaNanuM phaLa dekhADavA mATe kahe che - eTale AcArAMgane grahaNa karanAra jANavo. - arva mAtta - 'AcAra' bhAvathI samyak prakAre bhaNatA AbhA Avo thAya che - kemake te AcAramAM kahelI kriyAnA pariNAmathI abhig hovAthI te AtmA tadrupa thAya che. 'rva gAya' sUtra pratamAM joyuM nathI, paNa 'naMdI'mAM dekhAya che, tethI ahIM tenI vyAkhyA karI che. A pramANe jJAnano sAra kriyA ja che, evuM jaNAvavA mATe kriyAno pariNAma kahIne have jJAnane AzrIne kahe che. A sUtra bhaNIne e pramANe jJAtA thAya che ke je pramANe A satramAM kahyuM hoya. vitrAya - vivigha ke viziSTa prakAre je jANanAra te vijJAtA kahevAya, e pramANe vijJAtA thAya che. eTale anya zAstrone paNa jANanAra thAya che eTale anya zAstronA jANakAra thakI atyaMta jANakAra thAya. - ItyAdi nigamana vAkya che. parva eTale AcAra, gocara, vinaya Adi kahevArUpa A prakAre - ghara eTale vrata, sAdhudharma, saMyamAdi aneka prakAranuM cA>>i.* cAra * piMDavizuddhi, samiti Adi aneka prakAre karaNa. te baMnenI prarUpaNA ja kahevAya che, prajJApanA karAya che Adi pUrvavat jANavuM. te A AcAravastu ke AcAra je pUrve joyo. 160 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda mohitathI jeone saMdeha utpanna thayela che tathA sahaja buddhinA pariNAmathI jeo saMzayita thayA che, tevAnI-pApI-malina buddhinA guNane zuddha karavA mATe 180 kiyAvAdIo, 84-akiyAvAdIo, 67 ajJAnavAdI, jhara-vinayavAdIo maLIne kula 363 anya darzanIonI racanA karIne samayanI sthApanA karAya che. tathA paramatanA khaMDana ane vamatanI sthApanA mATe aneka prakAranA STAMta vacanothI paramatanI nismAratA ane A siddhAMtane sArI rIte dazavinAra, vividha vistAranuM pratipAdana ane parama sadbhAva guNa viziSTa, mokSamArgamAM utAranAra, udara, ajJAnI atyaMta aMdhakArathI dumi evA mArgamAM dIvArUpa, mokSa ane sugatirUpa uttama prAsAda upara caDavAnA pagathiyArUpa, nikSobha, nikaMpa evA prArtha kahyA che. sUyagaDanI parita vAcanA, saMkhyAta anuyoga dvAro, saMkhyAta pratipattio, saMkhyAtA veSTako, saMkhyAtA oko. saMkhyAtI niyuktio che. A sUyagaDa sAMgANafpaNe bIjuM aMga che. temAM be zrutaskaMdha, 3-adhyayano, 33-uddezanakALa, 34nsamuzana kALa, padAgathI 36,ooo pado che. temAM saMkhyAtA akSaro, anaMtA gamA, anaMtA payayo, parid gayo ane anaMta sthAvaro che.. A sarve zAzvata-nRta-nibaddha-nikAcita che. jinapajJapta bhAvone A aMgamAM kahevAya che, prajJAya che, parUpAya che, dekhADAya che, nirdezAya che, upadarzana karAya che. je Ane bhaNe che, te AtmA e pramANe thAya che, jJAtA thAya che, vijJAtA thAya che. A pramANe caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya che, prajJApanA karAya che, apAya che, dekhADAya che, nirdeza karAya che, upadarzana karAya che. * * te A "sUyagaDa" che. * vivecana-216 : te sUtakRt zuM che ? mud - sucavavuM, sUcavavAthI sUjha, sUga vaDe karela te sUtrakRtu ema ruDhithI kahevAya che. sUpkRta vaDe ke sUtrakRtamAM sva samaya sUcavAya che ityAdi sugama che. tathA sUtrakRta vaDe jIva, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, nirjara, baMdha, mokSa sudhInA padArtho sUcavAya che. tathA sAdhuonI matinA guNane zuddha karavA svasamaya sthApanA karAya che. ema vAkyartha karavo. -- te sAdhuo kevA ? thoDA kALamAM pravajita thayelA, kemake cirakALanA pravajita sAdhuo nirmaLativALA hoya che, teo nitya zAstra pazciyathI ane bahuzruta sAdhunA samAgamathI tevA hoya che. vaLI te avAparyAyI sAdhu - 6 - kutsita, saEva - siddhAMta che jeno te kusamaya * kutIrthiko. temano moda - padArthano viparIta bodha. te kusamaya moha thakI je moha eTale zrotAnA manomUDhatA, te vaDe jenI mati mohita thaI che - mUDhatA pAmI che, te kusamaya moha matimohita - athavA - kusamaya te kusiMddhAta, teno ogha eTale samUha, te kusamayamoha, tenA vaDe mUDha, tethI jemanI mati moha pAmI hoya te kusamayaughamoha mati mohita kahevAya. * sUtra-216 - te 'sUyagaDa' zuM che ? sUyagaDamAM svarAmayanI sUcanA karAya che. pasyamayanI sUcanA karAya che. svasamaya-samayanI sUcanA karAya che. e rIte jIva - ajIva - jIvAjIva sUcita karAya che. loka-loka-lokAloka sUcita karAya che. sUyagaDamAM jIva-jIva-pujya-pApa-AzravasaMvara-nirA-baMdha-mokSa paryantanA padArtho sUcita karAya che. akALanA vajita thayela zramaNo, kusamayanA mohathI thayela mohamati
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-216 161 athavA kusamaya-kutIrthikono moha ke mogha eTale zubha phaLanI apekSAe niphaLa evo je moha, te vaDe jemanI mati moha pAmI hoya te kusamaya moha-mohamati mohita ke kusamayamogha-mohamati mohita kahevAya. saM - vastu tava pratye zaMkA, kusamaya moha mati mohita evuM vizeSaNa samIpe hovAthI kusamaya pAsethI jeone saMdeha thayA che te saMdehajAd.. tathA sahaja eTale svabhAvathI ja prApta thayela kusamayanA zravaNathI prApta thayelA nahIM evA buddhi pariNAma-mati svabhAvathI jeone saMzaya thayo che, te sahaja buddhi pariNAma saMzayita. saMdehajAta ane sahajabuddhi pariNAma saMzayita AvA sAdhuone - zuM? - kahe che - pApakara - viparIta saMzayarUpapaNe kusita pravRttinA kAraNarUpa hovAthI azubha karmanA hetarU5, tethI ja malina - svarUpanA AcchAdanathI nirmaLa je matiguNa - buddhiparyAya, tenA vizodhanane mATe arthAta nirmaLapaNuM karavA mATe. 180 kiyAvAdIonA tiraskAra karIne svasamAM sthApana karAya che. * x * e ja pramANe bAkInA padomAM paNa A kriyApada joDavuM. temAM karyA vinA kriyA saMbhavatI nathI, tethI AtmA sAthe saMbaMdhavALI te kriyAne jeo kahevAnA svabhAvavALo che, teo kriyAvAdI che. A AtmAdinuM astipaNuM mAnanArA A rIte 180 bhede jANavA - jIva, jIva, Azrava, baMdha, saMvara, nirjarA, puSya, pApa, mokSa A nava padArthone anukrame mAMDIne pachI pahelA jIva padArthanI nIce sva ane para evA be bhedo sthApavA. te baMnenI nIce nitya, anitya evA be bhedo sthApavA. te baMnenI nIce kALa, Izvara, AtmA, niyati, svabhAva e pAMca bhedo sthApavA. pasI A rIte vikalpo karavA - jIva pote kALathI nitya che, e eka vikalpa. teno artha A pramANe - nize AtmA che, te sva-rUpe che, nitya che, kALa thakI che ema kAlavAdIno mata che. e rIte bIjo vikalA IzvarakAraNika, trIjo AtmavAdIno, cotho niyativAdIno ane pAMcamo svabhAvavAdIno kahevo. e pramANe svata: padathI pAMca vikalpa, parata: padathI pAMca vikalpo, e daza vikalpo nityavathI ane e ja 10 vikalA anityasva vaDe kahevA. e pramANe eka jIva padArtha vaDe 20 vikalpo thayA. te ja pramANe ajIvAdi AThane AzrIne paNa guNatAM kula-180 bhedo thayA. akiyAvAdInA 84-bheda che. tenuM svarUpa naMdI Adi sUra mujaba kahevuM. vizeSa e ke - tenI vyAkhyAmAM punya ane pApane vajIne sAta padArtho kahevA. tenA sva, para e be bheda, tenA kAla Adi pAMca ane cacchA ema che bhedo sthApavA. e rIte 6 x 2 x 9 = 84 bheda thayA. ajJAnavAdInA-63 bheda, te ja pramANe karavA. vizeSa e - jIvAdi nava padArtha ane dazamo utpatti e daza bheda, tenA sat Adi sAta pado A rIte - sava, asatva, sadasatva, avAdhyatva, sadavAdhyatva, asadavAsvava, sadasadavAva - 4 - e rIte 9 x 9 = 63 bhedo ane dazamA utpatti padane Azrine pahelA cAra ja bheda 8i/11] 162 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda letA 63 bheda. vainayika vAdInA 32-bheda che. te A rIte- deva, rAjA, jJAti, yati, sthavira, adhama, mAtA, pitA A ATheno kAya, vANI, mana, dAna vaDe e cAra prakAre vinaya karavo, ema aMgIkAra karanAranA 32-bheda. A pramANe A cAre vAdIonA bhedo maLIne kula 363 bhedo anya darzanIonA che - x * temano vyuha eTale pratiphopa [nirAsa karIne svasamaya jaiina siddhAMta nI sthApanA karAya che. jethI A rIte sUtrakRta vaDe kahevAya che. tethI tenA sUga ane arthanuM svarUpa kahe che nAnA - anekavidha eTale ghaNA prakAre syAdvAdIe pUrvapakSI karelA paravAdIonA svapakSane sthApavAne je TAMta vacano ane upalakSaNathI hetuvAno che. tenI apekSAo sArarahita bIjAno mata che, ema sArI rIte eTale potAnA matanuM koI khaMDana na karI zake e rIte dekhADatA * pragaTa karatA tathA sata padanI praNAdi aneka anuyoga dvArane AzritacvathI je vistArAnugama, anuma - vyAkhyA karavAlAyaka jIvAdi aneka tatvonuM vistArathI pratipAdana te vividha vistAra anugama kahevAya che. parama sabhAvaatyaMta satyatA arthAt vastunuM aidaMparya, A be guNo vaDe je sahita. te vividha vistAra anugama parama sadbhAva guNa viziSTa kahevAya che. mokSa mArgamAM utaranArA eTale prANIone samyagadarzana AdimAM pravRtti karAvanArA evA tathA karAra - sakala sUtrArtha doSa hitapaNAe ane nikhila saguNa sahitathI. tathA ajJAnarapI tamasa - aMdhakAra eTale atyaMta aMdhakAra athavA prakRSTa jJAna te ajJAnatama, te rapI je aMdhakAra te ajJAnatamoDAkAra athavA ajJAnatamAMdhakAra. tenA vaDe je durga-duHkhe karI gamana karI zakAya tevA tAvamArgamAM prakAza karanAra hovAthI dIvAnI upamAvALA govA, tathA - siddhirUpI je sugati te siddhi sugati athavA siddhi eTale mokSa ane sugati eTale uttama devapaNuM - uttama manuSyapaNuM te siddhi sugati. te rUpI je uttamagRha - zreSTha prAsAda, te siddhi sugati gRhomanuM ArohaNa, sopAna - upara caDavAno mArga vizeSa-pagathiyA. tathA - vikSobha- vAdI vaDe kSobha pamADavo - calAyamAna karavAne azakya, niprakaMpasvarUpathI paNa thoDA paNa vyabhicAra doSarUpa kaMpathI rahita. evA koNa ? sUjha ane artha - niyukti, bhASya, saMgrahaNi, vRtti, cUrNi, paMjikA Adi. AvA sUtrArtha. bAkInuM sugama che. te A 'sUyagaDa' che. vizeSa e ke - 33-uddezanakALa A rIte - 4, 3, 4, 2, 2, 11 ekasasa, e pahelA mRta skaMdhanA 16 adhyayana, bIjAnA sAta mahAadhyayana maLI 33 thAya che. * sUtra-217 thI 219 : [1] te "ThANa" zuM che ? ThANa [sthAnAMgo mAM svamayanI sthApanA thAya che, parasamayanI sthApanA thAya che, rasamaya-parasamayanI sthApanA thAya che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-217 thI 219 163 [evI rIte :-] jIva-ajIva-jIvAjIvanI sthApanA karAya che, loka-lokalokAlokanI sthApanA karAya che. [sthAnAMga] ThANa vaDe padArthanA dravya, guNa, kSetra, kALa ane paryAyonI (sthApanA karAyA che. [18] parvata, nadI, samudra, sUrya, bhavana, vimAna, kara, nadI, nidhi, puruSajAta, svara, gotra ane jyotiyAra [e sarve kahyA che.] [19] tathA ekavidha vaktavya, dvividha vaktavya yAvat dazavidha vaktavya, jIva ane pudgalo tathA lokamAM rahelAnI prarUpaNA kahevAya che. A 'ThANa' sUtranI paritta vAcanA, saMkhyAtA anuyoga dvAro, saMkhyAtI pratipattio, saMkhyAtA veSTaka, saMkhyAtA zloko, saMkhyAtI saMgrahaNIo che. A 'ThANa' aMga-arthatAthI trIjuM aMga che. temAM eka zrutaskaMdha, daza adhyayano, 21-uddezanakALa, 21-samuddezanakALa, kula 32,000 pado, saMkhyAtA akSaro, anaMtAgamA, anaMtA paryAyo, parita tro, anaMtA sthAvaro che. a sarve zAzvatA, kRta, nibaddha, nikAcita che. emAM jinezvaroe prApta bhAvo kahevAya che, pajJApAya che, parUpAya che, nirdezAya che, upadezAya che. tene bhaNanAra AtmA e rIte tadrupa thAya che, jJAta thAya che, vijJAta thAya che, e rIte caraNakaraNanI prarUpaNA karAya che. A pramANe te ThANa' [sthAnAMga] kahyuM. * vivecana-217 thI 219 : -- have te 'ThANa' kayuM ? jene vize pratipAdana karavApaNe jIvAdi padArtho sthApana karAya te [ThANa] sthAna.. te ja kahe che - 'sthAna' vaDe ke 'sthAna'mAM jIvo sthApana karAya che eTale jIvanuM yathAvasthita svarUpa pratipAdana karAya che, zeSa sUtra prAyaH pAThasiddha-sugama ja che - vizeSa e ke - DhALeLa e pharIthI kahevAyuM te pUrve kahelAnuM sAmAnyapaNuM jaNAvavA ane sthApanIya vizeSa padArthanA pratipAdana mATe A bIjIvAra kahyuM tema jaNAve che. temAM - 4 - dravya, guNa, kSetra, kALa, paryAyo che. padArtho eTale jIvAdinA dravya vagere sthAnasUtrathI sthapAya che ema jANavuM. temAM dravya-dravyArthatA. jemAM jIvAstikAya, te anaMta dravya che. guNa eTale svabhAva. jemake - jIva upayoganA svabhAvavALo che, kSetra-jemake - A jIva asaMkhyAtA pradezone avagAhIne rahela che. kALa - jemake A jIva Adi-aMta rahita che. paryAyakALe karelI avasthA, jemake - nAkIpaNuM Adi, bALapaNuM Adi. . menA gAthA - temAM zaila-himavaMta Adi parvato, A 'sthAna' sUtra vaDe sthapAya che. ema sarvatra saMbaMdha joDavo. salilA-gaMgAdi mahA nadIo. samudra-lavaNAdi samudro. sUra-Aditya. bhavana-asurAdinA bhavano. vimAna-caMdrAdinA vimAno, Akara-suvarNAdi utpatti bhUmi, nadI-sAmAnya mahI, kosI Adi nadI. nidhi-cakravartI saMbaMdhI naisarpAdi nava nidhAno. puruSajAta - uMcA-nIcA Adi bhedavALA puruSanA prakAro athavA pAThAMtarathI pustajoya-upalakSaNathI puSya Adi nakSatrono caMdranI sAthe pazcima, agrima, ubhaya, 164 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda pramarda Adi yoga thavo te. svara-paDta Adi svaro, gotra-kAzyapAdi 49 gotro. tArArUpI jyotinI gati - jemake traNa sthAne tArArUpI jyotiSu cAle che ityAdi sUtra vaDe saMbaMdha. tathA eka prakAranuM vaktavya eTale tenuM abhidheya te pahelA adhyayanamAM sthApana karAya che, ema saMbaMdha karavo. e ja pramANe dvividha vaktavya bIjA adhyayanamAM, e rIte trIjA Adi adhyayanamAM yAvat dazavidha vaktavya dazamAM adhyayanamAM sthApana karAya che tathA jIvo ane pudgalonI prarUpaNA karAya che. tathA lokamAM rahelA dharmAstikAya, adharmAstikAya AdinI prarUpaNA karAya che. zeSa sUtra 'AcAra' sUtranA vyAkhyAnavat jANavuM. vizeSa e ke - uddezanakALa21 che. te A rIte bIjA, trIjA, cothA adhyayanamAM cAra-cAra uddezA che. pAMcamAmAM traNa che, e rIte 15-thayA. bAkInA cha adhyayananA cha uddezakALa hovAthI kula 21 thayA. tathA 72,000 pado che. kemake 18,000 padanA pramANavALA 'AcAra'thI bamaNuM 'sUyagaDa', tenAthI A bamaNuM che. - * sUtra-220 : te "samavAya" zuM che ? samavAyamAM svasamaya sUcavAya che, parasamaya sUcavAya che, svasamaya-parasamaya sUcavAya che yAvat lokAloka sUcavAya che. samavAyamAM eka Adika eka sthAna, eka-ekanI pavRiddhi thakI dvAdazAMgIrUpa gaNipiTakanA pavonuM parimANa kahevAya che. 100-sthAnaka parimANa kahe che. tathA bAra prakAranA vistAravALA, jagatanA jIvone hitakAraka evA pUjya zrutajJAnano saMkSepathI samavatasAra kahyo. temAM vividha prakAranA jIva-jIva vistArathI varNavyA che, bIjA paNa ghaNAM prakAranA vizeSo che, jevA ke - nAskI, tici, manuSya, asura gaNanA AhAra, uchvAsa, lephsA, AvAsa saMkhyA, Ayata pramANa, upapAta, cyavana, avagAhanA, avadhi, vedanA, bheda, upayoga, yoga, Indriya, kaSAya, jIvonI vividha yoni, meru parvatanA viSThabha-utsedha-paridhinuM pramANa, vidhi vizeSa, kulakaratIrthaMkara-gaNadhara-samagra bharatAdhipati cakravartIo, vAsudeva, baLadevanA vidhi vizeSa, kSetronA nirgamo e sarve samavAyamAM varNavyA che. A ane bIjA padArtho ahIM vistArathI kahyA che. 'samavAya'nI parita vAcanA che yAvat samavAya aMga-arthathI cothuM aMga che. temAM eka adhyayana, eka zrutaskaMdha, eka uddezanakALa, eka samuddezanakALa, 1,44,000 kula pado che. temAM akSaro saMkhyAtA che yAvat caraNakaraNanI prarUpaNA karAya che. te A samayavAya che. * vivecana-220 : have A 'samavAya' zo che ? sUtramAM prAkRtatvathI yakAra lopathI samavAva ne
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-220 165 badale samaya che te yukata che, samavAyane te samavAya arthAt samyak pariccheda [jANavuM], tenA heturUpa A graMtha paNa 'samavAya' che. kahe che - samavAya vaDe ke samavAyamAM sva samaya sUcavAya che Adi sugama che. samavAya vaDe ke samavAyamAM eka, be, traNa, cAra Adi 1oo sudhI ke koTAkoTi paryantanA keTalAMka padArtho che. eka evo te artha te ekAI che. eTale ke keTalAMka padArtho, sarva padArtho kahI na zakAya tevI keTalAka jIvAdi padArthonI, eka adhika jemAM hoya te ekorikA kahevAya che. - x - parivRddhi A samavAya vaDe kahevAya che, ema saMbaMdha karavo. temAM vRddhi je te saMkhyAnI jANavI. ahIM zabdano anyatra saMbaMdha hovAthI ekokiA , anekorikA ema jANavuM. temAM 100 sudhI ekotarikA vRddhi, pachI anekorikA vRddhi che. tathA dvAdazAMgIrUpa gaNipiTakanuM paryAvanuM parimANa - abhidheyAdika tenA dharmanI saMkhyA jemake "paritAmasa" Adi. paryava zabdane badale pallava zabda prAkRtathI che. jema paryakane badale pacaMka kahe che tema, athavA pallava eTale avayava, tenuM pramANa samyak rIte pratipAdana karAya che. A pUrve kahelA arthano ja vistAra karatA kahe che - sthAnaka zataka eTale ekathI AraMbhIne 100 sudhInI saMkhyAnA sthAnonuM arthAt te saMkhyA vaDe vizeSita karelA jIvAdi padArthonuM parimANa kahevAya che. AcArAdinA bheda vaDe bAra prakArano vistAra che jeno te dvAdazavidha vistAravALuM zrutajJAna-jinapravacana, kevuM ? jagatanA jIvane hitakAraka tathA bhagavAna-zrutanA atizayavALuM, saMkSepathI samAcAra eTale dareka sthAne ane dareka aMge vividha prakArane kahenAra vyavahAra saMkSepathI kahevAya che. ( dhe A samAcAra kahyA pachI je kahyuM che, te kahevAne mATe kahe che - te ja samavAyamAM ema saMbaMdha jANavo, jenA vividha prakAro che te nAnAvidha prakAravALA, te A rIte - ekendriyAdi bhede pAMca prakAranA jIvo che, te dareka paNa payapti, aparyAptAdi bhede nAnAvidha che. jIva ane jIva vistArathI eTale moTA vayananI racanA karIne varNavyA che. tathA bIjA paNa ghaNA prakAranA vizeSo eTale jIva-jIvanA dharmo varNavyA che, ema saMbaMdha karavo. te dharmone ja lezathI kahe che temAM nivAsa ane nivAsavALAno abheda upacAra hovAthI naraka eTale nArakI levA. pachI nAskI, tiryaca, manuSya, devasamUha saMbaMdhI AhAradi varNavyA che. temAM AhAra-ojAhArAdi. te Abhoga, anAbhogathI thayela AhAra aneka bhede che.. ucchavAsa-aNu, samaya Adi kALanA bhedathI aneka prakAravALo.. lezyA-kRNalezyAdi cha bheda.. AvAsa saMkhyA - jemake narakAvAsa 84-lAkha che ityAdi.. AyatapamANa - laMbAInuM pramANa, te paNa AvAsanuM ja hoya che, jemake saMgAtA, asaMkhyAtA yojananI laMbAI, upalakSaNathI vikuMbha, bAhalya, paridhinuM pramANa paNa anyatra jANavuM. 166 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda upapAta - eka samaye ATalA jIvonI ke ATalA kALanA AMtare jIvonI utpatti thavI te.. cyavana - eka samaye ATalA jIvo mare athavA ATalA kALe mare te.. avagAhanA - gulanA asaMkhyaya bhAgAdi jeTaluM zarIranuM pramANa hoya che, avadhi-aMgulanuM asaMkhyaya bhAga kSetra jANavuM. - vedanA-zubhAzubha svabhAvavALI.. vidhAna-bheda, jemake sAta prakAsnA nAthvI jIvo che Adi.. upayoga- abhinibodhikAdi bAra prakAre.. yoga-15 bhede.. IndriyopAMca, athavA dravyAdi bhede vIza, athavA zrotrAdinA chidrAdinI apekSAe ATha.. kapAya-krodhAdi, pachI AhAra, ucchavAsAdino hRddha samAsa karavo ityAdi * * * vividha prakAre jIvonI yoni-sacittAdi jIvonuM utpattisthAna tathA viDaMbha, usedha, paridhinuM pramANa. temAM vilakaMbha-vistAra, ujodha-uMcAI, parizya-paridhi ane vidhi eTale bhedo. jemake jaMbUdvIpIya, dhAtakI khaMDIya, paukArbika evA bhedathI meru parvata traNa prakAre che. vidhi vizeSa eTale jaMbUdvIpIya mera lAkha yojana uMco che, bAkInA mera 85,ooo yojana uMcA che. e rIte anya parvato vize paNa bhAvanA karavI. tathA kulakara, tIrthakara, gaNadhara tathA samasta bharatAdhipati - cakavartIo, cakradhara-vAsudeva, haladhara-mbaLadeva, te sarvenA vidhi vizeSa kahevAya che. tathA varSa - bharatAdi phogono nikafma - pUrvathI pachInAnuM Adhiya. A badhuM cothA aMga "samavAya"mAM varNavyuM che, ema saMbaMdha karavo. have teno nigamana kahe che - A pUrvokta padArtho tathA bIjA ghanavAta, tanuvAta Adi padArtho AvA prakAranA A samavAyamAM vistArathI Azraya karAya che, aviparita svarUpa ane gaNothI zobhita A padArtho baddhi vaDe aMgIkAra karAya che athavA khoTI prarUpaNA thakI sAcI prarUpaNAmAM sthApana karAya che. * * * * sUtra-221 : te vyAkhyA vyiAkhyAjJiti-bhagavatI] zuM che ? vyAkhyA mAM vasamaya kahevAya che, parasamaya kahevAya che, samaya-samaya kahe che. [e rIte jIvaajIva-jIvAjIva kahevAya che. lokaaloka-lokAloka kahevAya che. vyAkhyA vaDe vividha deva, narendra, rAjarSionA pUchelA vividha saMzayo (ane tenA uttaro] kahevAya che. jinezvare vistArathI kahelA dravya-guNa-kSetra-kALa-pAyayi-pradezaparimANa-yAtibhAva-nigama-nikSepannaya-pramANamyunipuNa upakama vividha prakAre jeoe pragaTa dekhAyo che evA, lokAlokane prakAzanArA, moya saMsAra samudrane utAravAmAM samartha, Indroe pUjelA, bhavyajanarUpI prajAnA hadayane AnaMda ApanArA, tamArajano nAza karanArA, sudaSTa dIparUpa IhAmati-buddhine vRddhi karanAra evA arjuna 36,ooo vyAkaraNone prakAza-karanArA ghaNAM prakAranA sUtra-artha tenA ziSyonA hitane mATe guNamahAI che.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-221 167 A vyAkhyA nI parikta vacanA, saMkhyAtA anuyogadvAro, saMkhyAtI pratipatio, saMkhyAnA veTako, saMkhyAnA zloko, saMkhyAnI niyukitao chete A vyAkhyA [prApti) aMgArthapaNe pAMcamuM aMga che. temAM eka zrutaskaMdha che, sAdhika 100 adayayano che, 10,ooo uddezo, 10,ooo samuddezo, 36,000 vyAkaraNo, 84,000 kula pado kahyA che. - temAM saMkhyAtA akSaro, anaMtAgamo, anaMta payAyio che, traso paritta ane anaMtA thAvaro che. te sarve zAzvata che, kRta che, nibaddha che, nikAcita che. A sarve jinapAta bhAvo kahevAya che, prajJApAya che, parUpAya che, nirdezAya che, upadezAya che, te bhaNanArano AtmA tadrupa thAya che, te pramANe jJAtA, vijJAtA thAya che. A pramANe caraNakaraNanI prarUpaNa kahevAya che. A pramANe te vivAha [vyAkhyA prajJati che. * vivecana-221 : have A vyAkhyA [bhagavatI] zuM che ? jemAM artho vyAkhyAna karAya te vyAkhyA kahevAya che. - x * vyAkhyA vaDe ke vyAkhyAmAM svasamaya kahevAya che, vagere nava pado 'sUyagaDa'nA varNana mujaba jANavA. | vividha prakAranA devoe, narendroe, rAjarSioe. vividha prakAranA saMzaya karanArAoe pUchelA evA ane vividha deva Adie pUchelA 36,000 vyAkaraNo dekhADI, zrata-arthe vyAkhyAna karAya che, ema pUrvApara vAkyano saMbaMdha karavo. te vyAkaraNo kevA che ? te kahe che bhagavaMta mahAvIre vistArathI kahelA. vaLI kevA ? vividha prakAranA dravya, guNa, oga, kALa, paryava, pradeza, pariNAma, avasthA, yathA atibhAva, anugama, naya, nikSepa, pramANa, sunipuNa upakama vaDe pragaTa-pradarzita je vyAkaraNa evA. temAM dravya * dhamastikAyAdi, juna - jJAna, varNa Adi, kSetra - AkAza, vAna - samayAdi, arthava - sva, para bheda bhinna dharmo athavA kALe karelI navI-janI Adi avasthA5 payaya. reza jenA be bhAga na thAya tevA avayavo, pareTTI - eka avasthAmAMthI bIjI avasthAmAM javuM te, yathA - je prakAre astibhAva - sAtya- satA te yathAstibhAva, unuNTE - saMhitAdi vyAkhyAna prakArarUpa athavA uddeza, nirdeza, nirgamAdi dvArono samUha, nikSepa - nAma, sthApanA, dravya, bhAva vaDe vastuno nyAsa. nathavmAna * naya, naigamAdi sAta athavA dhyAtika ane payayAstika bhedathI athavA jJAnanayakriyAnayanA bhedathI athavA nizcaya ane vyavahAranA bhedathI che. sAta ke be che. praHIT * vastutavano pariccheda, te naya pramANa che. munapuo * ati sUkSma athavA sArI rIte nizcita guNavALo upakrama - AnupUtradi. A sarvenuM vividha prakArapaNuM tenA bhedo dekhADavAthI ja kahyuM che. tathA kevA prakAranA vyAkaraNo ? te kahe che loka ane aloka prakAzita che jemAM evA tathA vistAravALA saMsAra samudranA tAvAmAM samartha govA, tethI ja Indroe pUjelA eTale pUchanAra tathA nirNAyakanI pUjA 168 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda karavAthI athavA sAruM kaheluM hovAthI - glAdhA karela hovAthI pUjelA tathA bhavya prANIonI je prA-loka te bhavyajana prajA athavA bhavya evo janapada, temane hadayayita vaDe abhinaMdita- anumodita evA. tamoja eTale ajJAna ane pApano je nAza kare te tamorovidhvaMsa kahevAya. te ane tenuM jJAna te tamojovi vaMsajJAna, tenAthI sArI rIte daTa-nirNaya karelA ane e ja kAraNe dIvArUpa thayelA, tethI ja IhA-mati-buddhine vadhAranArA, temAM 1 -vitarka, mavAya - nizcaya, yuddha - autpAtikI Adi cAra bhede athavA "tamoovidhvaMsanAnAM" evuM juduM pada pAThAMtare jANavuM ane "sudaSTa dIpa bhUtAnAM" e paNa juduM paNa jANavuM. i anna evA 36,ooo pado jenA che tevA. -x *x - vAkArI - prazna pUchyA pachI nirNaya karanAra gura vaDe uttararUpe je kahevAya te vyAkaraNa, tene dekhADavAthIprakAzavANI - racanA karavAthI athavA tene dekhADanAra. koNa ? te kahe che - zratanA viSayavALA je artha te kRtArtha eTale kahevA lAyaka artha vizeSo athavA zrata eTale gaNaghare jinezvara pAse sAMbhaLelA je aryo te bRtArtha kahevAya che. athavA zrata eTale sUtra ane niyukti Adi ayoM te dhRtArtha, te ghaNA prakAravALA che ema vigraha karavo athavA dhRtAryonA ghaNAM prakAro ema vigraha karavo. te vyAkhyAna zA mATe karAya che ? ziSyonuM hita anarthano nAza ane arthanI prAptirUpa je hita, te rUpa prArthanA karavA lAyaka hoI tene mATe te dhRtArtho kevA che - arcanI prApti Adi je guNa te ja hasta che eTale pradhAna avayava che jemane te guNahasta athavA guNarUpI mahArya. zeSa sUtra sugama che. vizeSa e ke - ahIM 'zataka' e adhyayananI saMjJA che. A aMgamAM kula 84,ooo pado che, ahIM samavAyAMga sApekSAe bamaNI saMkhyAno Azraya na karavo anyathA 2,88,ooo pado thAya. * sUtra-222 - te "nAyAdhamakahA" zuM che ? "nAyAdhamakathA''mAM jJAtAnA nagaro, udhAno, caitya, vanakhaMDo, rAjAo, mAtApitA, samavasaraNo, dhamaciAdharmakathA, Aloka-paralokanI Rddhi vizeSabhoga parityAga, havA , zrataparigrahaNa, tapopadhAta dIkSA payaci, saMlekhanA, bhakatapatyAkhyAna, pAdopagamana, devalokagamana, sukulamAM janma, punabhohilabha ane aMtakriyA. A bAvIza sthAno kahevAya che yAva4 nAyadhamakahAmAM vinaya kriyAne karanArA jinezvaronA uttama zAsanamAM paddhajita thayelAM chatAM. (1) saMyamanI pratijJA pALavAmAM je dhRti, mati, vyavasAya joIe temAM dubala hoya, (tapaniyama-tapaupadhAnarUpI raNasaMgrAma ane dudhara bhAra vaDe bhagana thayela, ati azakta ane bhaZzarIrI hoya. (3) ghora parISahathI parAjita tathA pazvihothI vaza karavAne AraMbhelA ane mokSamArge jatA phelA.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-222 169 tethI ja siddhAlayanA mArgathI bhraSTa thayela. (4) tuccha viSaya sukhamAM AzAvaza doSathI mUrchita hoya. (5) cAstri, jJAna, darzananI virAdhanA karanAra, vividha prakAre sAdhu guNo nisAra ane zUnya hoya, [AvA sAdhuone] saMsAramAM apAra duHkhavALA durgatinA bhavonI vividha paraMparAnA vistAro kahevAya che. pariSaha, kaSAyarUpI sainyane jitanAra, dhRtinA svAmI, saMyamamAM nizce utsAhavALA, ArAdhita jJAna-darzana-rAtri yoga ane niHzalya zuddha siddhAlaya mAbhimukha - anupama devabhavanavimAna sukho bhogavIne, dIrdhakALa te divya, mahAha bhogo bhogavI, tyAMthI kALakrame vI, je rIte pharI siddhimArgane pAmIne aMtakriyA thAya te kahe che. tathA saMyamathI calitane deva, manuSya saMbaMdhI dhairyakiraNa kAraNa TAMto ke je bodha, anuzAsana karanAra, guNa-doSa dekhADanArA kahe che. TAMto ane pratyayovALA vacano sAMbhaLIne laukika munio je rIte jarA-maraNa nAzaka jinazAsanamAM sthira thAya, te kahe che. saMyamane ArAdhIne devaloka jaIne, tyAMthI pAchA AvIne je rIte zAzvata, ziva, sarva duHkha-mokSa kahevAya che. A ane AvA bIjA arthe vistArathI kahyA. nAyAdhammakahAmAM pati vAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAro yAvat saMkhyAtI saMgrahaNI che. te aMga-arthathI chaTTu aMga che. temAM be zrutaskaMdho, 19 adhyayano che, te saMkSepathI be prakAre che. te A - carita ane kalpita. temAM dharmakathAnA daza vargo che. eka eka dharmakathAmAM 500-500 AkhyAyikAo che. eka eka AkhyAyikAmAM 500-500 upAkhyAyikAo che. eka eka upAkhyAyikAmAM 500500 AkhyAyikopAkhyAyikA che. e rIte kula 3 karoDa AkhyAyikAo che ema meM kahyuM che. temAM 2-uddezanakALa, ra-samuddezanakALa che. saMkhyAtA hajAra kulapado che, saMkhyAtA akSaro che yAvat caraNakaraNa prarUpaNA kahI che. te A nAAdhakahA che. * vivecana-222 : have te jJAtAdharma kathA kaI che ? jJAta eTale udAharaNa, te jemAM mukhya che tevI dharmakathA te jJAtAdharmakathA - 4 - athavA pahelo zrutaskaMdha jJAta nAme hovAthI jJAta ane bIjo zrutaskaMdha dharmakathA hovAthI dharmakathA, pachI jJAtA ane dharmakathAthI jJAtAdharmakathA thayuM. temAM prathama vyutpattinA arthane sUtrakAra dekhADatA kahe che - jJAtAnA eTale udAharaNarUpa karelA meghakumArAdinA nagarAdi kahevAya che. temAM nagarAdi bAvIza pado sugama che. vizeSa e - ghana - patra, puSpa, phaLa, chAyAvALA vRkSo vaDe zobhita evuM vana ke jemAM vividha vezadhAraka ane moTA mAnavALA ghaNAM loko bhojanArthe Ave che. caitya - vyaMtarAyana, vanavattu - aneka jAtinA uttama vRkSo vaDe zobhita vana kahevAya che. yAvat zabdathI bIjA pAMca pado jANavA. tenA sUtrano avayava A pramANe che samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda - temAM jJAtAdharma kathAmAM - x - pravrujita thayelA, kyAM ? - vinaya karanArA, jinezvara saMbaMdhI ane bIjAnA zAsanonI apekSAe pradhAna pravacanamAM. pAThAMtarathI sAdhuono vinayakartA zreSTha jinazAsanamAM ema jANavuM. saMyamapratijJa eTale saMyamano je svIkAra te duHkhe karIne pAmI zakAya tevo hovAthI, kAyara manuSyone kSobhaka hovAthI, gaMbhItvathI, pAtALarUpa, temAM jemanI dhRti, mati, vyavasAya ati durbala che evA. pAThAMtarathI saMyamanI pratijJAnA pAlanamAM je dhRti, mati, vyavasAya - temAM durbaLa evA. temAM dhRti - citta svAsthya, mati - buddhi, vyavasAya - anuSThAna utsAha. [AvA dIkSito.] - tathA - 170 tapane vize niyama-avazya karavApaNuM te taponiyama eTale niyaMtrita tapa, tapaupadhAna eTale aniyaMtrita tapa e ja zrutopacAra, tapaniyama ane tapa upadhAnarUpI raNa - kAyara janone kSobha pamADanAra saMgrAma, zramanuM kAraNa hovAthI durdhara evo bhAra - duHkhe vahI zakAya tevo lohArdi bhAra. tenA vaDe bhagna, parAMkha thayelA. ni:sanna - atyaMta azakta te ja niHsahaka. nisRSTa eTale bhagna aMgavALA je che te - "taponiyama tapa upadhAna raNa durdhara bhara bhagnaka niHsahaka nisRSTAH' pAThAMtarathI ni:sA niviNa - atyaMta azakta thaI besI rahelA, - 4 - 4 - [AvA dIkSito ghora parISaho vaDe parAjita ane asada - asamartha evA thaI parISaho vaDe ja vaza karavAne AraMbhelA ane mokSamArgamAM jatAM rUMdhelA te "ghora parISaha parAjitAsaha prArabdharuddhA'' che. e ja kAraNa mATe je jJAnAdi siddhAlaya mArgathI nirgata eTale patita thayelA te ane te upara kahelA maLIne "ghora parISaha parAjitA saha prArabdharuddha siddhAlaya-mArganirgatAnAM" evuM thayuM. pAThAMtarathI ghoraparISaha parAjitone tathA ekI sAthe viziSTa guNazreNi upara caDatA parISaho vaDe atyaMta ruMdhAtA, siddhAlayanA mArgathI patita thayelA te [evA dIkSito] svarUpathI ja tuccha viSayasukhomAM manorathonA parataMtratArUpa nirguNapaNAe jeo mUrchita thayelA che te "viSayasukhatucchAzAvazadoSamUrchita'' che. pAThAMtarathI koIpaNa avasthAmAM viSayasukhane vize je mahecchA ane bIjI koI avasthAmAM je tuccha AzA, te benA pAtaMtrya doSa vaDe jeo mUrchita thayA hoya te [AvA dIkSito.] jeoe cAritra, jJAna, darzananI virAdhanA karI hoya teo, tathA mUlaguNauttaraguNarUpa vividha prakAranA sAdhuguNomAM sArarahita palAla jevA tuccha dhAnya jevA, tathA te ja sAdhugaNathI zUnya eTale sarvathA rahita hoya te. - X - "virAdhita cAritrajJAnadarzana-satiguNa vividha prakAra niHsAra zUnyakAnAM' evuM thAya. [AvA sAdhuo] saMsAramAM anaMta kalezavALA je nAraka, tiryaMca, kumanuSya, kudevarUpa kugatimAM thatAM bhavanA grahaNo, temanA je vividha prakAranI paraMparAnA vistAro te "saMsArApAra duHkha durgati-bhavavividha paraMparAprapaMcA'' kahI. te A aMgamAM kahevAya che - 4 - dhIra, mahAsatvI. kevA ? jeoe parISaha ane kaSAyarUpI sainyane jItyuM hoya
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-222 11 1ra samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che, tathA dhRti - mananI svasthatAnA svAmI te dhRti dhaniko, saMyamamAM avazya thanAro utsAha-parAkrama jemano te "saMyamotsAha nizcita" che. - X - X - teo "jita parISahakaSAya sainya dhRti dhanika saMyamotsAha nizcitAnAM" thayA. jeoe jJAna-darzana-cAritranA yogo ArAdhyA hoya teo, tathA mithyAdarzanAdi zalyarahita ane atiyAra rahita evo je muktino mArga, tenI sanmukha je thayelA hoya teo - X - X - "ArAdhita jJAnadarzana yAtri yoga niHzalya zuddha siddhAlaya mArgaabhimukhAnAM" kahevAya. temane zuM thAya ? surabhavana-devatApaNe utpanna thaIne anupama vaimAnika sukho maLe, te jJAtAdharmakathAmAM kahevAya che. ahIM pavana zabdathI bhavanapatinA bhavano kahyA nathI, kemake avirAdhita saMyamI sAdhuno A prastAva che, teo bhavanapatimAM utpanna na thAya. tathA cirakALa sudhI manohara zabdAdi bhogo bhogavIne, kevA bhogo ? divya-svargamAM thayelA, mahAhanuM - AtyaMtika prazastapaNe pUjavAlAyaka evA, pachI devalokathI kALakrame velA tathA vaLI labdha siddhi mAmanuSyagatimAM jJAnAdi mokSamArgane pAmelA che. teonI je prakAre aMtakriyA-mokSa thAya che, te prakAre ahIM kahyuM che. tathA calita eTale koI karmavazathI parISahAdimAM dhIraja na rahetA saMyama pratijJAthI bhraSTa thayelane deva ane manuSya saMbaMdhI je dhIrapaNuM utpanna karanArA kAraNojJAto, te A aMgamAM kahevAya che. ahIM bhAvArtha A che - jema Arya aSADhane deve sthira karyA athavA meghakumAne bhagavaMte, zailakAcAryane paMthaka sAdhue sthira karyA, tema sthira [dhIra] karavAnA kAraNo A aMgamAM kahevAya che. te kAraNo kevA che ? dhana - mArgabharane mArgamAM sthApavA, anuzAsana - duSTa sthitivALAne sArI sthitinuM saMpAdana karavuM. athavA vadhana - AmaMtraNa, te pUrvaka anuzAsana, te bodhanAnuzAsana, saMyamanI ArAdhanAmAM guNa che ane anyamAM doSa che. e pramANenA darzana-vAkyo A aMgamAM kahevAya che, ema saMbaMdha karavo. tathA dehAMtone-jJAtone ane pratyayone eTale bodhi kAraNabhUta vAkyone sAMbhaLIne laukika muni zukaparivrAjaka Adi je prakAre jarA-maraNane nAza karanArA jinezvaranA zAsanamAM sthiratAne pAmyA, te prakAre A aMgamAM kahevAya che. - tethI ja laukika munio ane saMyamathI calita sAdhu jitavacanane pAmIne pharIthI saMyamanuM pAlana karIne devalokamAM jaIne pachI tyAMthI pAchA AvIne je prakAre sadAkALa rahenAra, bAdhArahita evA sarva du:khanA mokSane eTale nirvANane pAme che, te sarve A aMgamAM kahevAya che. A upara kahyA che ane bIjA paNa evA laIne, ahIM mArI zabdano prakAra 'artha' hovAthI evA prakAranA aryo eTale padArtho vistAra vaDe ane 2 zabda che tethI koI sthAne koI padArtho saMkSepathI ahIM kahevAya che. zeSa sUga samApti paryanta sugama che. vizeSa e ke - pahelAM zrutaskaMdhamAM 19adhyayano che, bIjA zrutaskaMdhamAM 10-adhyayano che. tathA rasa dhamahhA thaT teno bhAvArtha A che - ahIM 19-jJAtInA adhyayano che. kemake dAnicka arthane jaNAvanAra rUpa je jJAta, temAM tenuM pratipAdana kareluM che, te pahelo zrutaskaMdha che. bIjA zrutaskaMdhamAM ahiMsA Adi lakSaNa dharmanI kathA te dharmakathA - AkhyAnako kahelA che. temAM daza vargo che. varSa eTale samUha. tethI arvAdhikAranA samUharU5 adhyayano ja daza varUpa vA. temAM jJAtamAM pahelA je daza adhyayano che te jJAta ja kahevAya che. temAM AgAyAdino saMbhava nathI. bAkInA nava 'jJAta'mAM pratyekamAM 540-54o AgAyikA che. temAM paNa eka eka AkhyAyikAmAM 5oo-5oo upAkhyAyikA che. temAM paNa ekaeka upAkhyAyikAmAM 500-500 AkhyAyikopAkhyAyikA che. e pramANe baghAM maLIne keTalA thAya? 121 karoDa, 50 lAkha, A pramANe nava adhyayana saMbaMdhI vistAra kahyA pachI. adhikRta sUgano vistAra jANavo. te A - dharmakathAnA daza varga che. temAM eka eka dharmakathAmAM pao0-5oo AgAyikA che. pratyeka AkhyAyikAmAM pao0-5oo upAkhyAyikA che, pratyeka upAkhyAyikAmAM 500-5on AkhyAyikopAkhyAyikA che. A badhAMne ekaThA karatA zuM thAya ? 125 karoDa thAya. ahIM je kAraNa mATe samalakSaNavALA che, te kAraNa mATe nava jJAtAnA saMbaMdhavALI ekaso sADA ekavIza karoDa AkhyAyikAdi kahI che, te moTI rAzimAMthI bAda karavI. te bAda karatAM sADA traNa karoDa kathAnako ja thAya che, tethI mULa sUtramAM kahyuM che - kahelA prakAra vaDe putrAvo - guNAkAra, bAdabAkI karatA AkhyAyikAo eTale ke kathAnako sADA traNa karoDanI saMkhyAmAM thAya che. A pramANe bhagavaMta mahAvIre kahyuM che. tathA A aMgamAM saMgAtA hajAra pado che. eTale ke 5,36,000 kula pado che. athavA sUbAlApakanA kula padothI saMkhyAtA hajAra ja pado che, ema sarvatra jANavuM. * satra-223 - te "uvAsamadasA" kevI che? upAsakadazAmAM upAsakonA nagaro, uMdhAno, caitya, vanakhaMDo, rAjAo, mAtApitA, samosaraNo, dhamaciArya, dharmakathA, Alaukikaparalaukika RhiddhavizeSa... upAsakonA zIlavaMta, viramaNa, guNa, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsa, e sarvenA aMgIkAra, kRtanuM grahaNa, topadhAna, pratimA, upasarga, saMkhanA, bhakatapatyAkhyAna, pATopa gamana, devalokagamana, sukulamAM utpatti, pharI bodhilAbha, aMtakriyA kahI che. upAsakadazAmAM upAsakonI Rddhi vizeSa, padAvistRta dhamazravaNa, bodhilAbha, abhigama, samyakatvazuddhatA, sthirata, mUlaguNa-uttarguNanA aticAra, sthitivizeSa, bahu vizeSa pratimA, abhigraha grahaNa, tenuM pAlana, upasargo sahevA, nirapasarga, vicitra tapa, zIlavaMta, guNa, viramaNa, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsa, chellI mAramAMtika saMkhanAnA sevana vaDe AtmAne yathApakAre
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-223 133 134 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda pramANe anupama sukhone anubhave che, te uttama sukhone anukrame bhogavIne, Ayu kSaye, vIne je rIte jinamatamAM bodhine pAmyA, uttama saMyama pAmyA, te pAmIne ajJAna ane karmanA pravAha vaDe mukata thaI, je prakAre akSaya-punarAvRttirahita sarva karmakSayane pAme che, te rIte upAsakadazAmAM kahevAya che. A ane bIjA artha pUrvanI jema jANavA. vizeSa e ke - kula saMkhyAtA eTale ke 11,52,000 pado che. bhAvIne ghaNA bhojanane chedIne uttama devalokamAM utpanna thaIne je prakAre zreSTha devonA uttama vimAnomAM anupama uttama sukhane krama vaDe bhogavIne pachI AyuSyano kSaya thatAM avIne je pramANe jinamatamAM bodhi pAmIne uttama saMyama pAmIne AjJAna ane pApathI mukta thaI je prakAre akSaya ane sarva du:kha rahita evA mokSane pAme che. A ane AvuM bIjuM ahIM kahevAya che. upAsakadazAmAM pari4 vAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAra, cAvatu saMkhyAtI saMgrahaNI che. aMga-arthapaNAthI A sAtamuM aMga che. temAM eka yutaskaMdha, daza Adhyayano, daza uzanakALa, daza samuddezana kALa, kula saMkhyAtA hajAra pado, saMkhyAtA akSaro yAvatu A pramANe caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya che. te A upAsaka dazA che. * vivecana-223 - have te upAsakadazA kahI che ? upAsaka eTale zrAvako, tenI kriyA-kalApane pratipAdana karanAra dazA eTale daza adhyayana vaDe jaNAtI upAsaka dazA kahevAya che. kahyuM che ke - upAsakadazAmAM zrAvakonA nagaro yAvatu mUlAI kahawA mujaba Rddhi vizeSa, upAsakonA zIlavatAdi - temAM navrata - aNuvata, viramaUT - rAgAdi virati, * guNavata, pratyAkyAna - navakArazI Adi, pavadha - AThama Adi parva dinomAM, upavasana eTale AhAra, zarIrasakArAdi tyAga te pauSadhopavAsa. A sarveno svIkAra, * * - zrutaparigraha ane tapa upadhAnano artha prasiddha che. pratimA-zrAvakanI 11-pratimA athavA kAyotsarga, paf - devAdita upadravo, saMlekhanA, bhojana-pAnanA pratyAkhyAna, pAdapopagamana, devalokagamana, sArA kuLamAM utpatti, pharI bodhilAbha, aMtakriyA, A badhuM A aMgamAM kahevAya che. pUrvoktane vizeSe kahe che temAM Rddhi vizeSa - aneka koTi saMkhyAvALA dravyAdi saMpatti, pariSada-parivAra vizeSa, jemake mAtA, pitA, putra Adi AvyaMtara parivAra ane dAsI, dAsa, mitrAdi bAhya paspi, bha mahAvIra pAse vistArathI dharmazravaNa, tenAthI bodhilAbha, abhigama, samyakatvanI zuddhatA, sthipaNuM, mULaguNa-uttaguNa eTale aNuvratAdi, atiyAra eTale vratanuM ja vadha-baMdhAdi vaDe khaMDana, sthitivizeSa eTale zrAvaka paryAyanuM kALamAna, ghaNAM bhedavALI pratimA-samyagdarzanAdi, abhigrahagrahaNa ane tenuM ja pAlana karavuM, upasargo sahana karavA, upasarga abhAva, vividha tapa, zIlavatAdino artha upara kahyo. tathA pazcima-pAchalA kALe thanArI. ahIM akAra amaMgala parihArArthe che. maraNarUpa aMtane vize thayela te mAraNAMtikI. grAma - zarIranI ane jIvanI saMlekhanA eTale tapa vaDe ane rAgAdijaya vaDe kRzatA karavI te AtmasaMlekhanA che. * * * * - tenI jhopaNA - sevA, te vaDe AtmAne bhAvIne tathA anazana vaDe - nirbhojanapaNe - bhAta, pANIno viccheda karIne, marIne utpanna thayA. - kyAM ? - zreSTha kalAmAM vimAnomAM tathA zreSTha puMDarIka jevA uttama deva vimAnomAM je * sUtra-224 : have te aMtakRddazA kaI che ? aMtakRddazAmAM aMta karanAranA nagaro, udhAno, caityo, vaNa, rAja, mAtApitA, samosaraNo, dhamaciArya, dharmakathA, AlaukikapAralaukika Rddhi viroSa, bhogaparityAga, pratA , kRtagrahaNa, tapa-upadhAna, bahuvidha pratimA, kSamA-ArjavamAd-zauca-rAya, 13 bhede saMyama, uttama bahAcarya, akiMcanatA, tapa, tyAga, samiti, gupti tathA ApamAdano yoga, uttama svAdhyAya ane dhyAna e baMnenA lakSaNo, uttama saMyamane pAmelA, parISahone jItanArAne cAra prakAranA karmano kSaya thatAM je rIte kevalajJAnanI prApti, jeTalo pracayi munioe pALyo, pAdapoyagamana karela muni je jeTalA bhakatone chedIne aMtakRtva ane ajJAna tathA karma samuha rahita thayA, tathA te anuttara sukhane pAmyA. A ane AvA AryonI vistArathI prarUpaNA karAI che. takRzAmAM parivAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAro, yAvat saMkhyAtI saMgrahaNI che, gAIpaNe te AThamuM aMga che. A aMgamAM eka zrutaskaMdha che, daza adhyayano che, sAta vaga che, daza uddezanakALa che, daza samudrezanakALa che, saMkhyAtA hajAra pado che, saMkhyAtA akSaro che, yAvat caraNakaraNa prarUpaNA che. te mAM aMtakRduIL. * vivecana-para4 : have te aMtakRdazA kaI che ? temAM saMta - vinAza, te karmano athavA karmanA phaLarUpa saMsArano jemaNe vinAza karyo che, te aMtakRtuM. tIrSakarAdi kahevAya che (?) tenA pahelA vargamAM daza adhyayano che, te saMkhyAthI aMtakRta dazA kahevAya che. te sugama che. vizeSa e ke - nagara Adi cauda pado chaThA aMgamAM varNavyA te ja che. tathA bAra bhikSupatimAM eka mAsikI Adi ghaNAM bhede che. tathA kSamA, mArdava, Arjava, satya sahita zauya. temAM va - paradravyano apahAra karavAthI malinatA abhAva, 13-bhede saMyama, maithuna viratirUpa uttama brahmacarya, akiMcanapaNuM, tapa, tyAga eTale Agamokta dAna, samiti ane gupti tathA apamAdayoga, uttama evA svAdhyAya ane dhyAnanuM svarUpa. temAM "svAdhyAyathI prazasta dhyAna" e svAdhyAya lakSaNa che ane "aMtarmuhUrta eka vastumAM citanuM sthApana" te dhyAna che. ItyAdi padArtho A aMgamAM vyAkhyAna karAya che ema sarvatra joDavuM.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-224 15 tathA uttama saMyama - sarvaviratine pAmelA, parISahone jitanAra, cAra prakAranAghAtikarma kSaya thatAM je kevaLajJAnanA lAbha, paryAya-pravajyA lakSaNa, jeTalA varSAdi pramANavALo pravajyArUpa paryAya je tapo vizeSanA AzrayAdi prakAre munioe pALela hoya, tathA pApopagamana nAmaka anazanane pAmelA je muni je gujaya parvatAdi sthAne jeTalA bhojanane chedIne, kemake anazanavALAne haMmezA be bhaktano viccheda thAya che. tethI teTalA bhaktane chedIne ajJAna ane karmanA samUhathI mUkAyelA munivara aMtakRtta thayA che, te rIte sarve kSetra, kAlAdi vizeSita munio anuttara-mokSa sukhane pAmyA che, te sarve A aMgamAM kahevAya che, ema ahIM saMbaMdha karavo. A ane bIjA padArtho ityAdi Ano artha pUrvavat karavo. vizeSa e ke - ahIM je daza adhyayano kahyAM te prathamavarganI apekSAe ja ghaTI zake che. kemake naMdImAM paNa temaja kahyuM che. vaLI ahIM je sAta varga kahyA te prathama vargane choDIne anya varganI apekSAe che, kemake ahIM ATha vargo che, "naMdI''mAM paNa temaja kahyuM che. tenI vRtti Ama che. ahIM thaTTI - samUha. te aMtakRtono athavA adhyayanono jANavo. te sarve eka vargamAM rahelA ekI sAthe uddezAya che. tethI kahyuM che - pATha uddezananA kALa che ityAdi. ahIM mULa sUtramAM "daza uddezana kALa" kahyA, teno abhiprAya ame jANatA nathI. tathA kula saMkhyAtA lAkha pado che, te 23,40,000 che ema jANavuM. 176 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che, te bhagavada-bhASita sAMbhaLI avaziSTa karmavALA ane viSayavirakta manuSyo ghaNAM prakAre saMyama ane tArUpI udAra dharmane je rIte pAme che, tathA je rIte ghaNAM varSa sudhI tapa saMyamanuM sevana karIne jJAna-darzana-bhyAsminA yogane ArAdhanArA, saMbaMdhavALA ane pUjita evA jinavacanane kahenArA, jinezvarone hadaya vaDe dhyAsIne, jeo jyAM jeTalA bhojanane chedIne ane uttama samAdhine pAmIne uttama dhyAnayoga vaDe yukata thayelA uttama munivaro, je rIte anuttara ko utpanna thAya che ane anuttara viSayasukhane pAme che, tyAMthI avIne anakame saMyamI thaIne je prakAre aMtakriyAne karaze. e sarve A AMgasUtramAM kahevAya che. A ane bIjA evA prakAranA padArtho vistArathI kahevAya che. anuropapAtika dazAmAM parikta vAcanA, saMkhyAtA anuyoddhAra, saMkhyAtI saMgrahaNIo che. te vArthapaNe navamuM aMga che. temAM eka yutaskaMdha, daza adhyayano, traNa varSa daza uddezana kALa, daza samudreza kALa, saMkhyAA lAkha pado, saMkhyAtA akSaro, yAvatu caraNa karaNanI prarUpaNA kahelI che. te A anuttarAyapAtika dazA che. * vivecana-225 - jenAthI koI uttara nathI te anuttara, tathA upapAta eTale janma, saMsAramAM tevA prakAranA anyano abhAva hovAthI anuttara eTale pradhAna che janma jeno te ja anutaropapAtika kahevAya. tenI vaktavyatA sahita je daza adhyayanovALI dazA te "anuttaropapAtika dazA" che. temAM anusaropapAtika - sAdhuonA nagaro Adi 22-pado nAyAdhammakahAnA varNanamAM kahyA pramANe jANavA. teno vistAra karatAM kahe che - anuttaropAtika dazAmAM tIrthakaranA samavasaraNo kahevAya che te kevA che ? parama maMgalapaNAthI jagahitakArI, ghaNAM vizeSa jinavara atizayo, jevA ke - nirmala sugaMdhI deha Adi 34-ke tethI adhika kahe che. tathA gaNadhara Adi jinaziNo, ke je - sAdhuonA samUhamAM zreSTha gaMdhahati samAna - uttama zramaNo, sthira yazavALA, parISaha sainya rUpI gusainyanuM mardana karanArA, dAvAnaLanI jema dIpta ke pAThAMtarathI tapa vaDe dIpta evA je cAritra-jJAna-samyakatva vaDe saphaLa aneka prakAranA prapaMcavALA, prazasta kSamAdi guNo sahita, kyAMka guNavaja evo pATha che, tathA anagAra maharSinA guNonI prazaMsA karAya che - 4 - te jinaziNo kevA che ? jAtyAdi vaDe uttama, zreSTha tapasvI, viziSTa jJAnayoga yukata, vaLI - je rIte gahitakara jinavaranuM zAsana che, devAsu-manuSyonI Rddhi vizeSa che - jevI ke - ratno vaDe ukvala lakSayojana vimAna canA, sAmAnikAdi deva-devI koTi samUha, maNi samUha vaDe zobhita lAMbA daMDa upara pharakatI nAnI seMkaDo patAkAothI zobhatA mahAdhvajonuM AgaLa cAlavuM, vividha vAjiMtra-nAda vaDe AkAzanA vistArane bharI devo, pratikalita gaMdhahastinA skaMdha upara caDavuM, caturaMgI senAno * sUtra-225 - te anuropapatikadazA kaI che? anuttaropAtikadazAmAM anuttaravimAnamAM utpanna thanAranA nagaro, udhAno, caityo, vanakhaMDo, rAja, mAtApitA, samosaraNa, dhamaciArya, dharmakathA, aloka-paraloka saMbaMdhI Rddhi vizeSa, bhogaparityAga, pravajyA, kRtagrahaNa, tapa-upadhAna, payaraya, pratimA, saMlekhanA, bhad-pAna pratyAkhyAna, pAdo gamana, anuttaramAM upapAta, sakuLamAM janma, pharI bodhilAbha, aMtakriyAo [ sarve A aMgamAM kahyuM che. anuttaropAtikadazAmAM tirtharanA samosaraNa ke je parama maMgalapaNAthI jagahitakArI che. te ghaNAM prakAre jinezvaranA atizayo, jinaziSyo ke je sAdhuonA samUhamAM zreSTha gaMdhahastI samAna che, sthira yazavAja che, parISaha samUharUpa zaNunA ejyanuM mardana karanArA che, tapa vaDe dIpta, cA-ijJAnasamyakatva vaDe sArabhUta, vividha prakAranA vistRta prazasta guNa sahita che, nagAra maharSi che, tevA uttama, zreSTha tapasvI, viziSTa jJAnayogathI yukata nagAranA guNonuM ahIM varNana che. tA jema bhagavata [zArAnI jagahitakra che, deva-AsusmanuSyonI jevI Rddhi vizeSa che, jinezvara samIpe je rIte parSadAnuM pragaTa thavuM che, je rIte jinavaranI upAsanA kare che, je rIte lokaguru deva-manuSya-asukSmaNane dharma kahe
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-25 133 parivAra, chatra-cAmara-mahAdevAdi mahArAjAonA cihnanuM dekhADavuM. e pramANe saMpatti vizeSa samosaraNa gamata pravRta vaimAnika, jyotiSI, bhavanapati, vyaMtaronA ane rAjAdi manuSyonA hoya che athavA anuttaropapAtika sAdhuone paNa AvA prakAre devAdi saMbaMdhI Rddhi vizeSa hoya, te sarve A aMgamAM kahI che. parSadA eTale sAdhuo, vaimAnika devI, sAdhvI pUrva dvArethI pravezIne bhao mahAvIra Adine kahyA pramANe pArSadAnuM Agamana thAya che. kyAM ? jinavaranI samIpe, tathA pAMca prakAranA abhigamAdi vaDe rAjA Adi jinavaranI sevA kare che, te prakAre A aMgamAM kahevAya che. tathA je rIte lokagura - jinavara, deva-manuSya-asuragaNane dharma kahe che, ane te jinabhASitane sAMbhaLIne, prAyaH kSINa thayA che karma jenA evA viSayavirakta manuSyo, je rIte ghaNA prakAranA saMyama ane saMparUpI udAra dharma aMgIkAra kare che, tathA ghaNAM varSo sudhI saMyama, tapane sevIne pachI jeNe jJAna-darzana-vyAtrinA yoga ArAdhyA che evA AcArAdi jinavacana anugata ati AhaTadohaTavALuM nahIM evuM pUjita athavA adhika bhASita-adhyApanAdi vaDe kahyuM che jeoe evA athavA pAThAMtarathI jinavacana anugati vaDe sArI rIte kahyuM che, te "jitavacanAnugati subhASita" teivA munio]. tathA jinavarone mana vaDe prApya eTale dhyAna karIne jeo je sthAne jeTalA bhApAtane chedIne ane uttama samAdhi pAmIne dhyAnayoge sahita evA uttama munivaro je rIte anuttara kalAmAM utpanna thayA, te prakAre A aMgamAM kahevAya che ema yojavuM tathA je prakAre te anutara vimAnamAM anuttara sukha pAme che te kahevAya che. te anuttara vimAnathI anukrame cyavIne saMyama pAmIne, teo je rIte aMtakriyAne karaze, te prakAre anacropAtika dazAmAM kahevAya che. A ane bIjA padArtho ityAdi pUrvavatu jANavuM. ahIM adhyayanono je samUha te varga kahevAya che. vargamAM daza adhyayano che, dareka vargano ekIsAthe ja udezo thAya che, tethI traNa ja uddezanakALa che. e pramANe naMdImAM kahyuM che. paNa ahIM sUtramAM daza uddezana kALa dekhAya che, teno abhiprAya ame jANI zakatA nathI. ame paNa akSarazaH anuvAda kya che, vRttikArazrIno mata ame paNa amuka spAne samajI zakyA nathI.] saMkhyAtA lAkha pado eTale 46,08,000 che. 138 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda mahApanavidyA ane mana pragnavidhAnI adhiSThAyikA devatAonA prayoganA mukhyapaNe guNone prakAza karanArI, sadbhuta ane bamaNA prabhAva vaDe manuSyanA samUhanI buddhine vismaya karanArI, atyaMta vItI gayelA kALa-samayamAM thayela dama ane zamavALA uttama tIrthakaranI sthitinuM sthApana karavAnI kAraNabhUta dukhe gaNI zakAya, duHkhe avagAhI zakAya tathA abudhajanane vibodha karanAra evA sarva sarvajJa saMmata dvanI pratyakSa pratIti karAvanArI evI pravidhAnA jinavare kahelA vividha guNavALA mahApadArtho A aMgamAM kahevAya che. pana vyAkaraNamAM paridi vAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAra yAdd saMgAtI saMgrahaNI che. te aMgApaNe dazamuM aMga che, temAM zrutaskaMdha eka, 4SauddezanakALa, 45-samudrezanakALa, kula saMkhyAtA lAkha pado kahelA che. temAM saMkhyAtA akSaro, anaMtANamA, cAvatu caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya che. te A prasta vyAkaraNa che. * vivecana-226 : praznano artha prasiddha che. tenuM nirvacana - vyAkaraNa, praznonA ane tenAM vyAkaraNonA yogathI praznavyAkaraNa kahe che. temAM 108 prazno che. temAM gUTho, hAya, pragnAdi je maMtravidhAo te prazna kahevAya che. vaLI je vidhA maMgavidhi vaDe jApa karavAthI pUchyA vinA ja zubhAzubha phaLane kahe che, te sApana kahevAya che, tathA aMgUTho Adi praznanA hovApaNAne athavA na hovApaNAne AzrIne je vidhA zubhAzubha phaLane kahI Ape te praznapaSNa kahevAya che. - tathA - bIjA paNa vidyAtizayo jevA ke staMbha, tobha, vazIkaraNa, veSakaraNa, uccATana vagere vidhAo tathA bhavanapatinA nAga, suvarNa devonI sAthe upalANathI yAdi devonI sAthe sAdhakapuruSane divya ane zubhAzubha viSayavALA saMvAda thAya te sarve A aMgamAM kahyuM che. prAyaH Ano ja vistAra karatA kahe che - svasamaya 5samayane kahenArA karakaMDa. Adi jevA pratyeka buddhoe vividhA gaMbhIra bhASA vaDe kahelI, teonI, zuM ? te kahe che - Adarza, aMguSTha Adi saMbaMdhI praznonA vividha guNarUpI mahA artho prazna vyAkaraNa dazAmAM kahevAya che, tema yojavuM. te praznavidhA kevI che ? - AmapaSadhi Adi atizaya, jJAnAdi guNo ane svaparanA bhedavAlo upazama jene che evA AcAryoe kahelI, kevI rIte kahelI ? te kahe che - vistAracI - moTA ADaMbarathI tathA sthira maharSi ke vIra maharSi vaDe vividha vistAra vaDe kahelI. ahIM vaMzabda bIjA kahenAra maharSinA bhedanA samuccaya mATe che. vaLI kevI pragnavidhA ? puruSArthamAM upayogI hovAthI jagatane hitakAraka, konA saMbaMdhI ? Adarza, aMguSTha, be hAtha, khaDjha, maNi, vastra ane sUrya A sarva che Adi jene eTale je bhIMta, zaMkha, ghaMTa Adine, te Adazadi saMbaMdhI. kemake praznavighA vaDe dazAMdinuM sthApana thAya che tethI. vaLI te pravidhA kevI che ? te * sUtra-226 - te prathana vyAkaraNa zuM che ? prasta vyAkaraNamAM 108 prA, 108 Apana, 108 prajJApana, vidhAtizayo, nAma-suvarNakumAro sAthe divya saMvAdo kahevAya che. pana vyAkaraNadazAmAM asamaya-parasamayane kahenArA pratyekabuddhoe vividha athavALI bhASA vaDe kahela, atizaya guNa, upazamavALA AcAryoe vistArathI kahela tathA vIramaharSioe vividha vistAra vaDe kahelI tathA jagatahitakara, Adarza-aMguSTha-bAhu-khaga-maNi-vastra ane sUryanA saMbaMdhavALI, vividha 8i/12
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-226 139 kahe che - vividha mahApragnavidhA - vANI vaDe ja prazna karatA uttarane ApanArI hoya te, mana:praznavidhA - manathI pUchelA arthane je uttara ApanArI hoya che, A baMnenA adhiSThAtA devatAnA prayoganI pradhAnatAthI vividha arthano saMvAda karanArA guNane lokamAM prakAza karanArI. - x - vaLI te kevI che ? tAtvika ane dviguNa tathA upalakSaNatvathI laukika praznavidhAnA prabhAvanI apekSAthI bahuguNa vaDe ke pAThAMtarathI vividha guNavALA prabhAva vaDe manuSyonA samUhanI buddhine camakAra karanArI. vaLI - atyaMta atIta thayelA kALa samayane vize arthAta ativyavahita kALe dama ane zama vaDe pradhAna evA anya darzanone zAsita karanArA tIrthakaromAM uttama evA jinezcanuM sthApana karanArI. atItakALamAM 38atizaya sahita, jJAnAdi guNavALA ane samagra zAmakatanA mastakanA mugaTa samAna puraSa vizeSa hatA. anyathA AvI pragnavidhAnI upatti na thAya, evuM je sthApana karavuM, tenA kAraNarUpa evI, vaLI tene ja vizeSita kare che durabhigama - duHkhe karIne jANI zakAya tevuM - sUma ne lIdhe gaMbhIra ane durasvagAha - du:khethI bhaNI zakAya tevuM, sarve sarvajJone saMmata athavA sarva evuM je sarvajJa saMmata - pravacana tatva, te vaLI ajJAnajanane bodha karanAruM eTale ekAMta hitakAraka tatvane jJAna vaDe sAkSAt je pratyaya ke- "A jinapravacana sarvAtizayanidhAna che ane atIndriya padArthone dekhADavAmAM vyabhicAra doSarahita che." evI pratipati athavA pratyakSa evA ja nA vaDe padArtho jANavAmAM Ave che mATe A prathA jevuM ja che evo je pratyaya, tene je karavAnA svabhAvavALI te pratyakSaka pratyayakAraNI kahI. kone pratyakSa karanAra ? pragnavidhA tathA upalakSaNathI bIjI paNa vidhA ke je prathama 108 kahI che, te sarve vividha guNavALA eTale bahuvidha prabhAvavALA evA je mahAya - zubhAzubhane sUcavanArA padArtho. kevA ? jinavare kahelA evA, kahevAya che. zeSa sUtrano artha pUrvavatuM. vizeSa e ke - jo ke ahIM daza adhyayana hovAthI daza uddezana kALa ja che. to paNa bIjI vAcanAnI apekSAe 45-haze ema saMbhave che. kula saMkhyAtA lAkha pado che. eTale 92,16,000 pado che. [daza uddezaofkALa vartamAna apekSAe che athavA mULa "gutvyAkaraNa dasA" nAmaka sUjhaNI hoya.] * sUjha-223 - te vipakaDyuta zuM che ? vipAkakRtamAM sukRta ane duSkRta karmanA phaLavipAka kahevAya che. te saMkSepathI be prakAre che - duHkhavipaka ane sukhavipAka. temAM daza duHkhavipAka ane daza sukhavika che. te du:kha vipaka kevA che ? du:khavipAkamAM duHkhavipAkI jIvonA nagaDha, udhAna, caitya, vanakhaMDa, rAja, mAtApitA, samavasaraNa, dhamaciArya, dhamakathA, nagara praveza, saMsArano vistAra ane duHkhanI paraMparA kahevAya che. * x - te sukha vipAka kevA che ? sukhavipAkamAM sukhavipAkI jIvonA nagara, udyAna, tya, vanakhaMDa, rAi, mAtApitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dhamakathA, 180 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda Aloka-paraloka saMbaMdhI vizeSa prakAranI samRddhi, bhogatyAga, dyA, cutagrahaNa, tapopaghAna, dIkSApayayi, pratimA vahana, saMlekhanA, bhaktapaccakkhANa, pAdapopagamana, devalokagamana, sakulamAM janma, punaHbodha apti ane aMtakriyA e sarve kahevAya che. duHkhavipAkamAM prANAtipAta, mRSAvAda, corI, paradAmaithuna. parigrahasahita tathA mahAtItakAya, Indriya, pramAda, pApapayoga, zubha adhyavasAyathI saMcita karelA Abha kamanA azubha rasavALA phaLavipAka kahe che - te jIvoe narakagati ane tiyacayonimAM bahuvidha seMkaDo duHkhonI paraMparA vaDe bAMdhelA ane manuSyapaNAmAM AvelA te jIvonA zeSa pApakamoM vaDe je prakAre pApa-phaLano vipAka te kahe che. te A rIte - vadha, vRSaNacheda, nAsikA-ka-ocha-gucha-hAtha-paga ane nakhanuM chedana, jillA keda, aMjana, phADela vAMsanA agni vaDe bALavuM, hAthInA paga nIce mardana, phADavuM, laTakAvavuM, zULa-utA-lAkaDI-sauMTIthI zarIrane bhAMgavuM, badhuM-sIsuM-tapAvela tela vaDe abhiSeka karavo, kuMbhImAM pakAvavuM, kaMpAvavuM, sthibaMdhana karavuM, vedha karavo, cAmaDI toDavI, ItyAdi bhayaMkara ane anupama evA duHkho kahyA che. bahuvidha duHkha paraMparAthI baMdhAyelA jIvo pApakarmarUpa velathI mUkAtA nathI kemake karma phaLa vedhA vinA mokSa nathI athavA - x * tapa vaDe karma zodhana thaI zake che. sukhavipAkamAM zIla, saMyama, niyama, guNa, tapamAM suvihita sAdhu anukaMpAvALA cipayoga tathA jhikAlikamatithI vizuddha evA tathA prayogazuddha evA bhAta pANIne hita-sukha-kalyANakArI tIva AvyavasAyavALI ane saMzayarahita buddhivALA, Adayukta citta vaDe je rIte bodhilAbhane utpanna kare che, tathA je rIte nara, nAka, tiyaci, devagatimAM gamana karavArUpa moTA AvatALA Arati, bhaya, viSAda, zoka ane mithyAtvarUpI parvato vaDe sAMkaDA, ajJAnarUpI aMdhakAravALA, kAdavamukata, stara, jarA-maraNa-janmarUpa kSobha pAmyuM che kadia jemAM evA 16-kapAyarUpI atyaMta pracaMDa zApado che jemAM evA A anAdi anaMta saMsAra samudrane parimita kare che.- tathA - je prakAre devasamUhanA AyuSyane bAMdhe che, je rIte devanA vimAnanA anama sukhone bhogave che ane kAlAMtare eNvIne A ja manuSyalokamAM AvIne vizeSa prakAranA Ayu, zarIra, varNa, rUpa, jAti, kuLa, janma, Arogya, buddhi ane medhA tathA vizeSa prakAranA mitrajana, svajana, dhana, dhAnyanA vaibhava tathA samRddhisArano samudaya, bahavidha kAmabhogathI utpaNa vizeSa sukho A uttama evo sukhavipAka che. tathA anukrame azubha ane zubha karmanA niraMtara paraMparAnA saMbaMdhavALa ghaNA prakAranA vipako A vipAkakRtamAM bhagavaMta jinavare saMvega kAraNArthe kahyA che. A tathA anya paNa padAthada kahyA che. pramANe ghaNA prakAranI padArthanI prarUpaNA vistArathI kahevAya che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-223 181 A vipaka zratanI pariA vAcanA, saMkhyAtA anuyogadvAro, yAvat saMkhyAtI saMgrahaNIo che, te aMgArthapaNe agyAmuM aMga che. temAM ra0-adhyayano, 20-uddezakALa, ra0-nsamuzAnakALa, saMkhyAtA lAkha pado, saMkhyAtA akSaro, anaMtagamA, anaMtapacayio cAvata caraNa-karaNanI prarUpaNA kahevAya che. te A vipAkazuta che. * vivecana-227 : je pakAvavuM te vipAka-zubhAzubha karmano pariNAma, tene kahenAruM zruta te vipAkakRta.sUtra sugama che. vizeSa e ke- phaLarUpa je vipAka te phaLavipAka. bhagavad gautamano bhikSAdi arthe nagaramAM praveza, A ja vAtane vistArathI kahe che - temAM - prANAtipAta, mRSAvAda, corI karavI, parastramaithuna, saparigrahatA te vaDe saMcaya karelA karmo ema yojavuM. vaLI mahAtIva kapAya, Indriya, pramAda, pApapayoga ane azubha adhyavasAya vaDe saMcita karela pApakarmanA pApAnubhAga eTale azubha savALA je phaLavipAka, te ahIM kahevAya che ema yojavuM. konA vipAkodaya kahevAya che ? naka ane tiryaMcagatimAM je ghaNAM prakAranA seMkaDo kaSTonI paraMparAthI baMdhAyelA che, te jIvonA tathA manuSyapaNe AvelA te jIvone je prakAre zeSa rahelA pApakarma vaDe pApavALA kuLavipAka eTale azubha vipAkodaya thAya che, te ahIM kahevAya che. * x - te A rIte - * lAkaDI vagere vaDe tADana, vRSaurfvanAza - khasI karavI, tathA nAka-kAnahoTha-aMguThA-hAtha-paga-nakhanuM chedana, jillAno cheda, saeNnana * tapAvelA loDhAnI saLI vaDe netramAM AMjavuM athavA khAra, tela Adi vaDe zarIrane masaLavuM che. Ta - phADelA vAMsa AdinA agni vaDe bALavuM te arthAt ra vaDe vaTalAne bAdhA upajAvavI te, hAthInA paga nIce dabAvavA, vidAraNa karavuM, vRkSanI zAkhAdie laTakAvavuM te, zULalatA-lakuTa-caSTi vaDe gAtrone bhAMgavA, gapu-sIsA-kakaDatA tela vaDe sIMcavA, kuMbhImAM pakAvavA, zIta kALe zItaLa jaLa chAMTI zarIramAM kaMpArI upajAvavI, gADha rIte majabUta bAMdhavuM, bhAlAdi zastrathI bhedavuM, vardhavartana - cAmaDI utaraDavI, bhaya utpanna karanAra karapradIpana eTale telathI sIcelAnA be hAthane vize agni saLagAvavo te. pachI vadha, vRSaNa vinAzathI laIne pratibhayakara-kapradIpana sudhInA sarve zabdono baMdrasamAsa karavo. te sarve che Adi je du:khomAM evA bhayaMkara. koNa ? du:kho. te du:kho kevA ? anupama duHkhavipAkone kahe che ema jANavuM. tathA A paNa kahevAya che - duHkhonI ghaNAM prakAranI paraMparA vaDe anubaddha-niraMtara AliMgIta jIvo mUkAtA nathI. ahIM jIva zabda adhyAhAra che. konA vaDe mUkAtA nathI ? te kahe che du:kharUpa phaLane prApta karanArI pApakarmarUpI velaDI vaDe. kema ? vedhA vinAanubhavyA vinA jIvono karmacakI viyoga na thAya. zuM sarvathA anubhavyA vinA mokSa nathI ja ? nA, anazanAdi vaDe paNa thAya. kaI rIte ? dhRti - citta samAdhAna, te rUpa atyaMta bAMdhI che ke jene vize, evA tapa vaDe karmano vinAza thaI zake che. thAya 182 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda zabda "saMbhava' arthamAM che arthAt karmanA mokSano bIjo koI upAya nathI. tyArapachI sukhavipAka - bIjA zrutaskaMdhanA adhyayanomAM je kahevAya che te batAve che - jJAna - brahmacarya ke samAdhi, saMyama - prANAtipAta virati, niyaE - abhigraha vizeSa, guga - zeSa mUlaguNa ane uttaraguNa, tapa - anazana Adi, A sarvenuM upadhAna - vidhAna jeomAM che te tathA A zIla Adi yukta sAdhuomAM. vaLI te sAdhu kevA ? sAruM vihita eTale anuSThAna che jemanuM evA suvihita sAdhaomAM, bhojanAdi ApIne je prakAre bodhi lAbhAdine meLave che, te prakAre A sukhavipAka kahevAya che. * x - anupa - dayA, che mukhya jemAM evo Azaya, teno je vyApAra te anukaMpAzaya prayoga, tenA vaDe tathA traNa kALane vize je mati- eTale ke - "huM ApIza" ema vicAratA saMtuSTa thAya, ApatI vakhate paNa saMtuSTa thAya ane ApyA pachI paNa saMtuSTa thAya, te zaikAlika mati vaDe je vizaddha hoya te trikAlamati vizuddha, evA je bhaktapAna, te anukaMpAzaya prayoga trikAlamativizuddha bhaktapAna. tene ApIne ema kriyAyoga che. zA vaDe ApIne ? prayatamana vaDe - Adara sahita cita vaDe, ti - anarthano nAza karanAra hovAthI hitakA, sukhanuM kAraNa hovAthI sukha ke zubha. kalyANakArI hovAthI niHzreyasa ane tIva-prakRSTa evA pariNAma-adhyavasAya che jenA evI saMzayarahita buddhi che jeonI che. teo vaDe bhaktAdi ApIne.. te bhaktAdi kevA ? prayogamAM zuddha - dAtAranA dAnavyApAranI apekSAo samagra AzaMsAdi doSarahita ane grAhaka-grahaNa vyApArApekSAthI udgamAdi doSathI rahita. AvA bhaktapAnAdi ApavAthI zo lAbha? te kahe che - je prakAre paraMparA mokSanuM sAdhana hovAthI bhavya prANIo bodhilAbhane prApta kare che. - x - je prakAre saMsArasAgarane parita kare che - laghu kare che. te saMsArasAgara kevo che ? nara-nArakatiryaMca-devagatimAM je jIvonuM paribhramaNa, te rU5 viratIrNa, varNa - masyAdino aneka prakAre saMsAra che jemAM evo, tathA arati, bhaya, viSAda, zoka, mithyAtvarUpI. parvato vaDe sAMkaDo evo - 4 - ahIM vivAra - mAtra dinatA, zova - AjhaMdAdi cilavALo. ajJAnarUpI tamoDadhakAra-mahAMdhakAra jemAM evo, tathA virA - kAdava, saMsAra pakSe cikikhalla eTale viSaya, dhana, svajanAdimAM Asakti, tevA kAdava vaDe sutara eTale du:khe karIne pAra pamAya tevo, tathA jarA, maraNa ane janmarUpI moTA matsya, magara Adi aneka jalataMtunA samUharUpa saMmarda vaDe valovyuM che jaLasamUha jene vize evo tathA 16 kaSAyo rUpI vyApada-magarAdi ati raudra jemAM che tevo * x * anAdi anaMta - x * evA A pratyakSa dekhAto saMsArarUpI samudra, tene laghu kare che. tathA je prakAre sAgaropamAdinA prakAre sAdhudAna vaDe devasamUhamAM javAnA AyuSyane bAMdhe che ane je prakAre anupama evA devavimAnanA sukhane anubhave che ane kAlAMtare tyAMthI vIne ahIM ja A tichalokamAM manuSyabhavane pAmelA evA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrSaka samavAya-223 183 temanA Ayu viziSTa eTale bIjA jIvonA AyuSya thakI zubhatva ane dIrdhava, e rIte zarIra vizeSa eTale sthira saMghayaNapaNuM, varNa vizeSa eTale atyaMta gaurapaNuM, rUpavizeSa eTale ati saMdaratA, jAti vizeSa - te uttama jAtitva, kuLa vizeSa te uttama kaLapaNa, janma vizeSa che. uttama kSetra ane kALa, Arogya prakarSa te nirAbAdhapaNuM, autpAtikI Adi buddhi, tenI prakRSTatA, medhA eTale apUrvazruta grahaNa zaktinuM prakRSTa - tathA - fmatrajhana - suhadavarga, 4nana - pitA, kAkA vagere. dhana, dhAnyarUpa je viSaya - lakSmI, te dhanadhAnya vibhava tathA samRddhi - nagara, aMtaHpura, koza, koThAra, sainya, vAhanarUpa saMpatti evI sArabhUta vastuno samUha. * x * te mitrajana Adi. pachI A savano je prakarSa, te kahe che bahavidha kAmabhogathI utpanna sukha vizeSo, jeono zubhavipAka uttama che evA jIvone vize - x * A rIte zubha vipAkAdhyayanamAM kahevA lAyaka sAdhuonA AyuSyAdi vizeSo zubhavipAka adhyayanamAM kahevAya che ema jANavuM. have baMne zrutaskaMdhamAM kahevA lAyaka punya-pApavipAkarUpa kahIne te baMnene eka sAthe kahe che- anuparata : avicchinna evA je paraMparAe saMbaMdhavALA che, koNa ? vipAko, vipAka kono ? azubha ane zubha karmonA pahelA ane bIjA zrutaskaMdhamAM anukrame kahela bahuvidha je vipAka, te 11-mAM aMga vipAkazrutamAM bhagavaMta jinezvare saMveganA kAraNarUpa padArtho tathA bIjA paNa AvA padArtho kahevAya che, ema pUrvanA kriyApada sAthe ke vacananA pariNAmathI uttarakriyA sAthe saMbaMdha karavo. A rIte bahuvidha arthanI prarUpaNA vistArathI kahevAya che. zeSa sugama che. vizeSa e ke saMkhyAtA lAkha pado che, te 1,24,32,000 kula pada che. 184 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda bAkInA pRSTazreNikA Adi pazvimoM 11-11 bhede kahyA che. * * A pramANe sAta parikama svasamayanA che, sAta AjIvika mata-anusArI che, cha caturkanaya, sAta airAzikanA che. A pramANae pUrvApara sahita sAte parikamanA 83-bheda thAya che, ema meM kahyuM che, te A parikarma te sUtra zuM che? sUtro 88 che, ema meM kahyuM che, te A - Rjuma, pariNatA pariNata, bahabhaMgika, vipatyayika [vinayacarita], anaMtara, paraMpara, samAna, saMjUha, bhinna, yathAtyAga naMdIsUjha, sauvastika, naMdhAva7, bahula, pRSTapRSTa, vyAvaI, evaMbhUta, dvikAdd, vImAnotpAda, samabhirUDha, sarvatobhadra, praNAma [pAsa), dvipatigraha. A rarasUtro chinnacchedanacika rasamaya suNa paripATIe che, rara-sUtro acchinnaccheda nayasaMbaMdhI AjIvika sUtra paripATIe che, jUo mikanasika airAzika sukha paripATIe kahyAM, tathA 22-sUmo catunayika samaya. sUnI paripATIe kawAM, A pramANe pUvaparathI 88 suko thAya ema meM kahyuM che. " te pUvagata zuM che ? pUrvagata 14-prakAre che, te A * utpAda pUrva agreNIya, vIrya, astinAstivavAda, jJAnapravAda, satyapavAda, AtmapravAda, kamAvAda, pratyAkhyAnapravAda, vidhAnapavAda, vaMdhya, prANAyu, kriyAvizAla, lokabiMdusAra.. temAM (1) utpAda pUrvamAM daza vastu che ane cAra cUlikA vastu che... 2) agraNIya pUrvamAM 14 vastu ane 1ra-cUlikA vastu che... (3) vIryapavAda pUrvamAM 8-vastu, 8-jUlikA vastu che. (4) astinAsti pravAda pUrvamAM 18-varatu, 10-cUlikA vastu che... (5) jJAnapravAda pUrvamAM 1ra-vastu. (6) satyavAda pUrvamAM vastu. (0) AtmipravAda pUrvamAM 16-vastu che. (8) karmapravAda pUrvamAM 30-vastu che.. (9) pratyAkhyAna pUrvamAM ra0-vastuta che. (10) vidhAnuvAda pUrvamAM 15-vastu che. (11) vaMdhya pUrvamAM 1ra-vastu che. (1ra) prANAyu pUrvamAM 13-vastu che. (13) kriyA vizAla pUrvamAM 30-vastu che. (14) lokabiMdusAra pUrvamAM ra5-vastu che. [29] 10, 14, 8, 18, 12, 2, 16, 30, 20, 15... [30] 12, 13, 30, 5 e pramANe cauda pUrvamAM "vastu"no anukama jANavo. [31] pahelA cAra pUrvamAM kramazaH 4, 12, 8, 10 cUlikA vastu che. [32] have te anuyoga zuM che ? Anuyoga be bhede - mUla prathamAnuyoga ane gaMDikAnuyoga.. te mUla pathamAnuyoga zuM che? temAM arahaMta bhagavaMtonA pUrvabhava, devalokagamana, Ayu, cyavana, janma, abhiSeka, rAcanI zreSTha lamI, zibikA, padyA, tapa, bhojana, kevalajJAnotpAda, tIfpavatana, saMghayaNa, saMsthA , uMcAI, Ayu, varNavibhAga, ziSya, gaNa, gaNadhara, Ayara, pravartinI, caturvidha saMghanuM pramANa, kevalI, mana:paryavAAnI, avadhijJAnI, matijJAnI, zrutajJAnIonuM pramANa, vAdI, anuttaropamtika, siddha thayelA, pAdopagamana pAmelA jeo je sthAne jeTalA bharapAna chedIne aMtakRta thaIne uttama munivare kamarijanA samUhathI . * sUtra-228 thI 232 : te daSTivAda zuM che ? daSTivAdamAM sarvabhAvanI prarUpaNa kahe che. te saMpathI pAMca bhede - parikarma, sUtra, pUrvagata, anuyoga, cUlikA te parikarma zuM che ? parikarma sAta bhede kahyuM che - siddha zreNikA parikarma, manuSyazreNikA parikarma, pRSTazreNikA parikarma, avagAhanAmikA parikarma, upasaMpadhazreNikA parikarma, vipajahazreNikA parikarma, upasaMpadhazreNikA parikarma, vipajahozikA parikama, sutAzrutazreNikA parmi... temAM (1) siddha zreNikA parikarma zuM che? siddhakSiA parikarma cauda prakAre che - mAtRkA pada, ekArSika pada, pAdoTha pada, AkAza pada, ketubhUta, rAzibaddha, ekaguNa, dviguNa, gaguNa, ketubhUta, pratigraha, saMsArapatigraha, naMdAvarNa, siddhabaddha. te siddha zreNikA - te (2) manuSya zreNikA parikarma kayu che? manuSya zreNika parikarma cauda prakAre che - mAtRkApadathI cAvatu naMdAvarta, (14) manuSyabaddha,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-288 thI 232 185 mukta thaI anuttara siddhi mArgane pAmyA, A ane AvA bIjA bhAvo mUla prathamAnuyogamAM kahelA che, te ahIM prajJApAya che prarUpAya che. te gaMDikAnuyoga zuM che? aneka prakAre kahyo che - kulakaragaMDikA, tIrthaMkarapaMDikA, gaNadharagaMDikA, cakravartImaMDikA, dazAragaMDikA, baladevamaMDikA, vAsudevamaMDikA, harivaMzagaMDikA, bhadrabAhugaMDikA, tapakarmamaMDikA, citrAMtarakhaMDikA, utsarpiNIgaMDikA, avasarpiNIgaMDikA, devAdi cAra gatimAM gamana vividha prakAre paryaTana, teno anuyoga, te khaMDikAnuyoga te ahIM kahevAya che, prajJApAya che, prarUpAya che. te cUlikA kaI che ? pahelA cAra pUrvomAM cUlikAo che ane bAkInA pUrvamAM cUlikAo nathI. A te cUlikA kahI. A dRSTivAdamAM paritA vAcanA, saMkhyAta anuyogadvAro, saMkhyAtI pratipatti, saMkhyAtI niyukti, saMkhyAtA zloka, saMkhyAtI saMgrahaNI che. aMgApaNe A bAramuM aMga che. temAM eka zrutaskaMdha che. cauda pUrva che, saMkhyAtI vastu, saMkhyAtI cUlAvastu, saMkhyAtA pAhuDA, saMkhyAtA prabhUtAmRta, saMkhyAtI prAkRtikA, saMkhyAtI prAkRtapA-kRtikA, sarve maLIne saMkhyAtA lAkha pado kahyA che. vaLI saMkhyAtA akSaro, anaMtAgamA, anaMtA paryAyo, patti tro, anaMtA sthAvaro che. te dravyathI zAzvata ane paryAyathI mRt che. tathA jinavare kahelA nibaddha ane nikAcita bhAvo AmAM kahevAya che, pApAya che, parUpAya che, dekhADAya che, nirdezAya che, upadezAya che, e pramANe bhAvo jANyA che, vizeSe jANyA che, e rIte caraNakaraNanI prarUpaNA kahevAya che. te A dRSTivAda kahyo. te A bAra aMgarUpa gaNipiTaka kahyuM. * vivecana-228 thI 232H dRSTi eTale darzana, vadana-bolavuM te. dRSTine je vAda te dRSTivAda athavA dRSTino pAta jemAM che te dRSTivAta arthAt sarva nayanI dRSTi ja ahIM kahevAya che. dRSTivAda ke dRSTipAta vaDe sarva bhAvanI prarUpaNA kahevAya che. prAyaH A sarve viccheda pAmyuM che, to paNa je kaMI joyuM-jANyuM che, te kaMIka lakhAya che. temAM sUtrAdi grahaNa yogyatA prApta karavAmAM samartha te parikarma. te parikarmavruta mULa bhede sAta prakAre ane uttara bhede 83-prakAre che. A sarve mUlottabheda saha viccheda pAmela che. A sAta parikarmamAM pahelA cha svasamaya saMbaMdhI che ane gauzalake pravatavila AjIvika pAkhaMDI siddhAMtanA mate sAte pakirma kahelA che. have parikarmamAM naya vicAra kare che. temAM vaigama be prakAre - sAMgrAhika - asAMgrAhika. temAM saMgrahamAM pravezela te sAMgrAhika, vyavahAramAM pravezelo te asAMgrAhika. tethI saMgraha, vyavahAra, Rju sUtra, zabdAdi maLIne eka ja ema cAra naya mAnelA che. A cAre naya vaDe svasamaya saMbaMdhI cha parikarma ciMtavAya che. tethI mULasUtramAM cha catuSkanayika kahyuM che. vaLI teo ja AjIvika eTale kairAzika kahyA che. zAthI ? te kahe che - 186 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda teo sarva vastu traNa svarUpavALI Icche che. jemake jIva, ajIva, jIvAjIva, loka aloka-lokAloka, sata-asat-sadasat e pramANe naya vicAraNAmAM paNa teo traNa prakAre nayane Icche che - dravyArthika, pAyiArthika, ubhayArthika. tethI mULa sUtramAM kahyuM che - sAta parikarmane airAzika pAkhaMDIo traNa prakAranA nayathI ciMtave che. te A pakirma. sUtra-temAM sarva dravya, paryAya ane naya Adi artha sUcavanAra hovAthI sUtra kahevAya che. te sUtro-88 che. te sarve sUtra ane arthathI viccheda pAmyA che. to paNa joyA-jANyA mujaba kaMIka lakhIe chIe- kahe che A Rju Adi 22-sUtro che, te ja vibhAgathI 88-thAya che. kevI rIte ? te A 22 sUtro chinnaccheda nayane AzrIne svasamayanA sUtranI paripATIe kahyA che. ahIM je naya chinna evA sUtrane cheda vaDe Icche che, te chinnuccheda naya kahevAya che. jemake - dhammo maMganamuki, ityAdi zloka sUtrathI ane arthathI pratyeka chede karIne rahelA che, te bIjA, trIjA Adi koI zlokanI apekSA rAkhato nathI. eTale dareka zlokane aMte arthapUrNa thAya che. = A 22-sUtro svasamaya sUtranI paripATIe rahelA che, tathA e ja 22-sUtro acchinnaccheda nayavALA AjIvika sUtra paripATIe che. teno artha A rIte - ahIM je naya cheda vaDe acchinna sUtrane Icche che te acchinnaccheda naya kahevAya. jemake dhammo maMganamudghi ityAdi zloka arthathI bIjA, trIjA Adi zlokanI apekSA karanAra che ane bIjo, trIjo Adi pahelA zlokanI apekSA kare che. ema anyonyApekSita che. A 22-sUtro AjIvika ane gozAlake pravartAvala pAkhaMDa sUtranI paripATIe karIne akSaracanAnA vibhAga vaDe rahelA che. to paNa arthathI to paraspara apekSAvALA che ja.. ahIM je trirAzika kahyA te AjIvika ja kahevAya che. tathA phandrevADuM Adi sUtramAM cAra nayanA abhiprAyathI ciMtavAya che. vameva Adi - e pramANe 88 sUtra thAya che. - have te pUrvagata zuM che ? te kahe che jethI tIrthaMkara tIrtha pravRtti samaye gaNadharone sarva sUtrono AdhAra hovAthI prathama pUrvagata sUtrano artha kahe che tethI karIne te "pUrva" evA nAme kahela che. gaNadharo sUtra racanA karatA "AcAra'' Adi sUtra anukrame race che ane sthApe che. matAMtathI pUrvagata sUtrano artha pahelA arihaMte kahyo ane gaNadharoe pUrvagata zrutane ja pahelA racela che ane pachI 'AcAra' Adi cyA che. [zaMkA] "AcAra" niyuktimAM kahyuM che - "badhAmAM AcArAMga paheluM che" te kaI rIte ? - [samAdhAna] niryuktimAM sthApanane AzrIne tema kahyuM che ane ahIM akSararacanAne AzrIne kahyuM che ke pUrve pahelA racyA che. - - have te pUrvagata cauda prakAre kahyuM che, te A pramANe - = (1) utpAdapUrva - temAM sarva dravya ane paryAyonA utpAdabhAvane aMgIkAra
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-288 thI 232 183 karIne prajJApanA karI che. tenA padonuM parimANa eka karoDa che. (2) rAgeNIya pUrva - temAM sarva dravyo, paryAyo tathA jIvavizeSonuM agraparimANa vaNavAya che, tethI te agraNIya kahevAya che. tenuM pada parimANa 96-lAkha padanuM che. (3) vIryapavAda pUrva - temAM karmasahita ane karmarahita evA jIva ane ajIvanuM vIrya kaheluM che. tenuM 30 lAkha padanuM pramANa che. (4) astinAstipavAda pUrva- lokamAM je padArtha je prakAre che athavA je prakAre nathI, athavA syAdvAda abhiprAyathI te ja vastu che athavA nathI, e pramANe je kahe che te. 60 lAkha padanuM parimANa che. (5) jJAnapravAda pUrva * matijJAnAdi pAMca jJAnanA bhedanI prarUpaNA karI che. tenuM pada pariNAma 99, 9, 99 pado che. (6) satyapravAda pUrva - satya eTale saMyama ke satya vacana, te bheda ane pratipakSa sahita varNavela che. parimANa 1 karoDa, 6-pada. () AtmapravAda pUrva-nayone dekhADavApUrvaka aneka prakAre AtmAnuM varNanA karela che, te. padaparimANa 26-karoDa pada che. | (8) karmapravAda pUrva - jJAnAvaraNAdi ATha prakAranA karma-prakRti, sthiti, anubhAga, pradezAdi bhedo vaDe ane bIjA uttarottara bhedo vaDe varNavAyela che, te karmapravAda. tenuM parimANa 1-karoDa, 80,000 che. (9) pratyAkhyAnapravAda pUrva - sarve pratyAkhyAnanuM svarUpa varNana karAyela che. tenuM parimANa 84-lAkha pada che. (10) vidhAnapravAda pUrva - vidhAnA aneka atizayo varNavyA che. tenuM parimANa eka karoDa, daza lAkha padanuM che. (11) avaMdhya pUrva - vaMdhya eTale niSphaLa ane na vaMdhya te avaMdhya eTale saphaLa. kemake temAM jJAna, tapa, saMyama, yogane zubha phaLa vaDe sa-phaLa varNavAya che ane pramAdAdi sarve prazasta azubha phaLavALA varNavAya che, tenuM parimANa 26-karoDa pada che. (12) prANAyu pUrva temAM Ayu ane prANanuM vidhAna sarva bheda sahita tathA bIjA prANonuM varNana che. pada parimANa 1,56,00,000. (13) kriyAvizAla pUrva - kAyikI Adi kriyA bheda sahitasaMyama kriyA, chaMda kriyA ane vidhAna varNana. parimANa 9 karoDa pada che. (14) loka biMdusAra pUrva - A lokamAM ke zrutalokamAM akSarane mAthe biMdunI jema sArabhUta che, tethI sarva akSaronA sannipAta vaDe pratiSThita hovAthI lokabiMdusAra, tenuM pramANa sADAbAra karoDa pada. 1 utpAda pUrva Adi sugama che. vizeSa e ke- niyamita arthano adhikAra jemAM pratibaddha hoya evo adhyayananI jevo je graMtha te vastu kahevAya. cUDAnA jevI cUDA 188 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda eTale ke ahIM daSTivAdamAM paskirma, sUtra, pUrvagata ane anuyoga vaDe kahelA ane nahIM kahelA arthano saMgraha karanArI je graMtha paddhati te cUDA che - te A pUrvagata. anurUpa ke anukUla evo je yoga te anuyoga. eTale abhidheya sAthe sUtrano anurUpa saMbaMdha. anuyoga be prakAre che. te A - mUla prathamAnuyoga ane gaMDikAnuyoga.. ahIM dharma racavA thakI tIrthakaro ja mULa che, temane sau prathama samyakatva prAptirUpa pUrvabhavAdi viSayavALo je anuyoga te mUla prathamAnuyoga. te sUga sugama che. eka sarakhI vaktavyatA arthavALA adhikAne anusaratI vAkyanI paddhati te "gaMDikA". teno je anuyoga - artha kahevAno vidhi te gaMDikAnuyoga. temAM kulakara gaMDikAmAM vimanalavAhanAdi kalakaronA pUrvajanmAdi kahevAya che. e pramANe bAkInI gaMDikAmAM nAma pramANe artha jANavo. vizeSa e ke - samudravijayathI vasudeva paryanta daza dazAha jANavA. sigA eTale aneka arthavALI. aMtare eTale RSabha ane ajitane AMtare, gaMDikA eTale ekavaktavyatA athiidhakAra. pachI citra evI aMtagaMDikA te citrAMtamaMDikA. arthAt RSabha, ajita tIrthakaranA AMtarAmAM temanI vaMzaja rAjAone bIjI gatimAM gamAnanA abhAve maga mokSagati ane anutaropAtikatAne kahenArI citrAMtara caMDikA che. te gaMDikA-14 lAkha rAjA niraMtara siddha thAya pachI eka rAjA sarvArthasiddha jAya. e pramANe eka eka sthAnamAM asaMkhyAtA puruSa yuga thAya che. ityAdi naMdIsUtranI TIkAthI jANI levA. - 4 - zeSa sUtra nigamana paryana sugama che. vizeSa e ke - saMgAtI eTale 25 vastu che. saMkhyAtI eTale 34-cUlikA vastu che. have dvAdazAMgamAM virAdhanA nipajJa zaikAlika phaLa dazavi che- * sUtra-233 - A dvAdazAMga gaNipiTakanI AjJA virAdhIne bhUtakALamAM anaMtA jIvoe cAturaMta saMsArATavImAM paribhramaNa karela che. A dvAdazAMga gaNipiTakanA AjJA virAdhIne vartamAnakALe cAturaMta saMsArATalImAM bhramaNa kare che. dvAdazAMgI gaNipiTakanI AjJA ArAdhIne bhAvi kALamAM anaMtA jIvo cAturaMta saMsArATavImAM bhramaNa karaze. A dvAdazAMga gamipiTakanI AjJA ArAdhIne bhUtakALamAM anaMtA jIvoe cAturaMta saMsArATavIne oLaMgI che, e rIte vartamAnakALa ane bhAvikALamAM paNa kahevuM... A dvAdazAMga gaNipiTaka kadApi nahatuM ema nathI, kadApi nathI ema nahIM, kadApi nahIM hoya tema paNa nahIM. paraMtu hatuM, che ane haze... vaLI te acala, dhava, niyata, zAzvata, akSaya, avasthita ane nitya che. - jemake - pAMca astikAya kadApi na hatA ema nahIM, kadApi nathI ema nahIM ane kadApi nahIM hoya ema paNa nahIM paNa hatA - che ane haze. vaLI te acala, yuva, niyata, zAzvata, akSaya, avyaya, avasthita ane nitya che, temaja dvAdazAMga
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda prakIrNaka samavAya-233 189 gaNipiTaka na hatuM - nathI ke nahIM hoya ema nathI paNa hatuM - che - haze. vaLI te acala, dhuva cAvatuM nitya che. A dvAdazAMga gaNipiTakamAM anaMta bhAvo, anaMta abhAvo, anaMta hetuo, anaMta ahetuo, anaMta kAraNo, anaMta akAraNo, anaMta jIvo, anaMta jIvo, anaMta bhavasiddhio, anaMta avyavasiddhio, anaMta siddho ane anaMta asiddho kahevAya che, pajJApanA karAya che, parapaNA karAya che, dekhADAya che, nidarzana karAya che, upadarzana karAya che, e rIte dvAdazAMga gaNipiTaka che. * vivecana-33 : A dvAdazAMga gaNipiTakane bhUtakALamAM anaMtA jIvoe AjJA vaDe virAdhIne cAturaMta saMsAkAMtAramAM paribhramaNa karela hatuM. kemake A dvAdazAMga sUtra, artha ane ubhaya vaDe traNa prakAre che. tethI AjJA vaDe sUjha-AjJA vaDe abhinivezathI pAThAdine anyathA karavArUpa bhUtakALamAM anaMtA jIvo cAturaMta saMsArATavI - nAskI, tiryaMca, nara, amara, rUpa vividha vRkSonA samUhane lIdhe dutara evA gADha bhavAramAM jamAlinI jema bhramaNa karatA hatA, kadAgrahathI anyathA prarUpaNArUpa ajJA vaDe goThA mAhilAdinI jema tathA paMcAcAranuM jJAna ane te ja pramANe kriyA karavAmAM udhata gunI AjJAthI viparIta karavArUpa ubhayAjJA vaDe gunA pratyanikapaNe vartatA dravyaliMgane dhAraNa kata aneka sAdhuonI jema sUtra, artha, ubhayanI virAdhanA karIne ke dravya-phoga-kALabhAvanI apekSAvALuM Agamokata anuSThAna te rUpI AjJAne virAdhIne bhamyA. bedya Adi satra sugama che. vizeSa e ke - paritA eTale saMkhyAtA jIvo. kemake vartamAnakALe viziSTa virAdhaka manuSya jIvo saMgAtA ja hoya che.. anuparAvartana eTale bhramaNa kare che. 0 A sUtrano artha kahevAI ja gayo che. vizeSa e ke * paryaTana karaze... Adi sUtra sugama che. vizeSa e ke - vyatikrama karatA hatA eTale ke caturmati saMsArane oLaMgIne mukti pAmyA hatA. e ja pramANe vartamAnakALe paNa, vizeSa e - vyatikrama kare che. e ja pramANe anAgata kALe paNa, vizeSa e ke - vyatikrama karaze ema kahevuM.. je A aniTa ane iSTa bhedavALuM phaLa kahyuM, te dvAdazAMga nitya sthAyI hoya to ja bane. tethI kahe che - x* A dvAdazAMga gaNipiTaka anAdipaNuM hovAthI kadApi na hatuM ema nahIM, niraMtara hovAthI kadApi nathI ema paNa nahIM, aMtarahita hovAthI nahIM hoya ema paNa nahIM. tyAre te kevuM che ? sadA hatuM, che ane haze. A gaNipiTakanuM trikAlava hovAthI acaLa che, ayalavathI meru AdinI jema dhruva che, ghavatvathI pAMca astikAyane vize lokanI jema niyata che. niyatatvathI ja samaya ane AvalikA AdimAM jema kALa kahevAya che, tema zAzvata che - - zAzatatvathI gaMgAnadInA avicchinna vahetA pravAha chatAM pAdrahanA jaLanI jema akSaya hovAthI vAyanAdi ApyA chatAM akSaya che. akSayatvathI ja mAnuSottara parvatanI bahAra rahela samudravat avyaya che. avyayatvathI ja jaMbUDhIpAdinI jema potAnA pramANamAM avasthita che. avasthitatvathI ja AkAzanI jema nitya che. have dAMta arthe kahe che - jema dhamastikAya Adi pAMce astikAya kadApi na hatA ema nahIM, ItyAdi pUrvavatu jANavuM. dAntika yojanA pAThasiddha ja che. A dvAdazAMga gaNipiTakamAM anaMtA bhAvo kahevAya che, tema yojavuM. tema javana - je hoya te bhAva-jIvAdi padArtho, A padArtho jIva ane pudgalanuM anaMtapaNuM hovAthI anaMta che. tathA anaMta abhAvo kahevAya che, eTale sarve padArtho anyarUpe karIne achatA hovAthI ja abhAvo paNa anaMta che, kemake dareka vastudva svaparanI sattAno bhAva ane abhAva e baMnene AdhIna hoya che. te A pramANe jIvo je te jIvAtmA vaDe bhAvarUpe che ane ajIvAtmA vaDe abhAvarUpe che. jo ema na hoya to AjIvapaNAnI prApti thaI jAya. cAnya AcAryo to - dharmanI apekSAe anaMtAbhAvo ane anaMta abhAvo vastu vastu pratye astitva ane nAstitva vaDe pratibaddha che. ema vyAkhyAna kare che. tathA anaMta hetuo kahevAya che. temAM jANavAne IcchelA viziSTa arthone je jaNAve - te hetu kahevAya che. te hetuo vastunA anaMta dharmo hovAthI ane tenAthI pratibaddha evA dharma vaDe viziSTa vastune jaNAvanAra hovAthI anaMta che. kemake hetu ane sUtra anaMtagamAM ane anaMta paryAyavALA che. kahelA hetunA pratipakSapaNAthI anaMtA ahetu che. tathA anaMtA kAraNo che, ghaTa banAvavAmAM mATIno piMDa kAraNa che, paTa banAvavAmAM taMtu kAraNa che Adi. tathA anaMtA akAraNo che, kemake sarva koIpaNa kAraNa bIjA kAryanuM kAraNa na thaI zake. jemake mATIno piMDa paTane banAvI na zake. anaMtA jIvo che, e pramANe ajIvo hayaNukAdi anaMtA che, tathA bhavasiddhika-bhavyo, siddhA-tiSThitA ane bIjAne saMsArI jANavA. - x x - * sUtra-234 thI 244 : [34] rAzi be kahI che - jIvarAzi ane jIvarAzi.. jIvarAzi be bhede che - rUpI ajIvarAzi. arapI ajIvarAzi... arI ajIvAzi daza prakAre che * dhamastikAya cAva4 addhAsamaya. rapI ajIvarAzi aneka prakAre che yAvata te anuttaropapAtika keTalA che? anuttaropapAtika pAMca prakAre che - vijaya, vaijayaMta, jayaMta, parAjita, raviisaddhika. te A anuropapAtika kahyA. te A saMsArI pAMcendriya jIvarAzi kahI. mairANika be bheda che - paryAptA, apayA . e ja pramANe daMDaka kahevo cAvata vaimAnika sudhI kahevuM. A ranapabhA pRthvImAM keTalA kSetrane oLaMgIne keTalA narakAvAsA kahyA che? he gautama ! ratanapabhAM pRdI 1,80,ooo yojana che. temAM uparanA 1ooo yojana oLaMgIne ane nIcenA 1000 yojana laine
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-233 191 mayamAM 1,78,ooo yojanamAM, A ranapabhA pRthvImAM nArakInA 30 lAkha naphAvAso hoya che, ema meM kahyuM che. te narakAvAso aMdaranA bhAge vRd, bAhya corasa yAvatuM te nasko azubha che ane temAM azubha vedanAo che. e pramANe sAte nakomAM jema ghaTe tema kahevuM. [35] sAte naska pRedInuM bhAhazuM eka lAkha uparAMta anukrame - (1) 80, (2) 32 (3) 28, (4) 20, (5) 18, (6) 16, () 8 hajAra yojana che. 36] nakAvAso sAte narakamAM anukrame A pramANe - (1) 30, () 5, (3) 15, (4) 10, (5) 3 * lAkha, (6) 1 lAkhamAM 5 jUna, (7ja che. ri37] bIjI kRtImAM, trIjI pRedImAM, cothI pRthadImAM, pAMcamI pRedImAM, chaThThI puadImAM, sAtamI praNavImAM ukata naphAvAso kahevA. sAtamI pRTanImAM pRcchA. - he gautama! sAtamI pRedI 1,08,000 yojana bAhacathI che, temAM uparathI - para, 5oo yojana avagAhIne tathA nIcenA para,5oo yojana vajIne madhyanA Booo yojanamAM sAtamI pUNInA nAphInA anuttara ane mahAmoTA pAMca narakAvAso kahyA che. te A - kALa, mahAkALa, roTaka, mahAroka, pratiSThAna. te nasko vRtta ane che. nIce surapanA saMsthAne rahelA che. vAva te narako azubha che, temAM azubha vedanAo che. 38] he bhagavana ! sukumAranA keTalA AvAso kahyA che ? he gautama ! A ratanapabhA pRadImAM 1,80,000 yojana bAhalyavALI che, tenA uparanA bhAganA 10eo yojana avagAhIne ane nIce 1ooo yojana vajIne maLe 1,,ooo yojana che. temAM ratanapabhA pRdImAM 64-lAkha asukumAranA AvAso che. te bhavano bahArathI vRtta che, dara caturastra che, nIce puSkarNikA saMsthAne che. jeno aMtarAla khodho che evA, vistIrNa ane gaMbhIra khAna ane parikhA jene che evA, tathA aTTalika, carikA, gopuradvAra, kamADa, toraNa, patidvAra jenA dezabhAgamAM che evA, tathA yaMtra, muzala, mukuMDhI ane zatanI sahita evA, bIjAo vaDe yuddha na karI zakAya evA tathA 48 koThA vaDe racela, 48 uttama vanamALAvALA, chANathI lIdhelA bhUmibhAgavALA, bhIMto upara khaDI copaDelA, evI pRthvI ane bhIto vaDe zobhatA, ghaNAM gozISa caMdana ane mRtacaMdana vaDe bhIMto upara pAMce AMgaLI sahita thApA mArelA, tathA kAlAguru zreSTha kudakka, taraska, baLatI dhupanA madhamadhatA gaMdhathI atyaMta manohara, suMdara zreSTha gaMdhavALA, gaMdhavATikA rUpa thayelA, vaLI te AvAso svaccha, komaLa, suMvALA, ghaselA, masaLelA tethI jarahita, nirmaLa, AMdhakArarahita, vizuddhakAMtivALA, kiraNovALA, udhotavALA, prAsAda, dazaniIya, abhirUpa, pratirUpa Adi - X - varNavavA. [39] asuranA 64 lAkha, nAganI-84 lAkha, suvarNanA 72 lAkha, vAyunA 96-lAkha... [4] hIpa-dizA-udadhi-vidhuta-svanita-anikumAra e che e nikAsamAM ra-3ra lAkha bhavano che. 192 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda [241] he bhagavan! pRthvIkAyanA AvAsa keTalA che ? he gautama ! pRthavIkAyanA AvAso asaMkhya che. e ja pramANe yAvatuM manuSya sudhI kahetuM... he bhagavana / vANavyatara AvAsa keTalA che? he gautama ! A ranapabhA pRthvInuM ranamaya kAMDa 1ooo yojana bAharA che, tenA upara 1oo yojana avagAhIne tathA nIcenA 1oo yojana vajIne vaccenA 8oo yojana rahyA. temAM vANavyaMtara devonA ticha asaMkhyAtA lAkha bhaumeya nagarAvAsa kahelA che. te bhaumeya nagaro bahArathI vartuLa, aMdara caturastra che. e ja pramANe jema bhavanavAsI devonA AvAsonuM varNana karyuM tema jaNavuM. vizeSa che - te patAkA mALAthI vyApta, atiramya, prAsAdIya, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa che. ' he bhagavAna ! jyotiSIonA keTalA vimAnAvAyo che ? he gautama ! A ranapabhA pRadInA bahu sama ramaNIya bhUbhAgathI 90 yojana uMce jatAM, tyAM 11e yojananA bAharAmAM ticha jyotiSaviSayamAM jyotiSI devonA asaMkhyAtA jyotika vimAnAvAyo che. te jyotiSa vimAnAso cotarapha atyaMta prasarela kAMti vaDe ujavala, vividha maNi, rananI racanAthI AzcaryakArI, vAyue uDADela vijayasUcaka vaijayaMtI, patAkA, chAtichamathI yukta, ati uMcA, AkAzatalane sparzatA zikharavALA, ratanamaya jALIvALA, pAMjarAmAMthI bahAra kADhela hoya tevA maNi ane suvarNanA zikharavALA, vikatavara zatapatra kamaLa, tilaka ane ranamaya ardhacaMdra vaDe vi>>i evA, aMdara ane bahAra komaLa, suvarNa maya tAlukAnA prataravALA, sukhawvALA, suMdara AkAra vALAdi che. ' he bhagavan! vaimAnika devonA AvAsa kevA che ? he gautama ! A rApabhAnA bahusamaramaNIya bhUbhAgathI uMce caMdra, sUrya, grahagaNa, nAjha, tArAone oLaMgIne ghaNAM yojana, ghaNAM so yojana, ghaNAM hAra yojana, ghaNAM lAkha yojana, ghaNAM karoDa yojana, bahu koDAkoDi yojana, asaMkhya koDAkoDI yojanA, uMce u dura jaIe, tyAM vaimAnika devonA saudharma-IzAna-sanatakumAra-mAhendrabrahA-lAMtaka-zuka-sahajjAra-Anata-pANata-AraNa-Tyuta devalokamAM tathA nava veyaka ane pAMca anuttara vimAnamAM 84,97,03 vimAno che, ema meM kahyuM che. te vimAno sUrya jevI kAMtivALA, prakAza samUharUpa sUryavaNI, araja, nIraja nimala, vitimira, vizuddha, saranamaya, svaccha, komaLa, vRSTa, mRda, niSAMka, nirkaMTaka kAMtivALA, prabhAsaha, zobhAsaha, saudhota prAsAdIya, danIya, abhiya, pratirUpa che. he bhagavana / saudharmakatAmAM keTalA vimAnAvAsa che ? he gautama. 3ralAkha vimAno che. e ja pramANe - IzAnAdi kahyomAM anukrame ra8 lAkha, 1ra lAkha, 8 lAkha, 4 lAkha, vo,ooo, 40,ooo, ooo, olid-pANatamAM-zoo, AraTyutamAM 30o jANavA. [24] 2, 28, 12, 8, 4 - lAkha, 50, 40, sahasAramAM 6 hajAra,
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-234 thI 244 193 ra43 Anata-pANatamAM 4oo, AriNa-arcyutamAM 300 e rIte chellA cAkAmAM 3oo vimAno che. [1ra kalAmAM 84,96,90o vimAno] ri44] hekima zaiveyaka-gikamAM-111, madhyama zaiveyaka trikamAM, 107, upami raiveyaka zikamAM-1oo, anuttara vimAnamAM-Sa vimAno che. * vivecana-234 thI 244 - vRittimAM ane ahIM kama pheraphAra che.] ahIM prajJApanAnuM paheluM pada "prajJApanA" nAme che. te sarva akSareakSara kahevuM. kayAM sudhI kahevuM ? kahe che - nAva che vija te ityAdi sUtra paryanta kahevuM. kevala AmAM ane prajJApanA sUtramAM A phera che - ahIM suve rANI padmA ema abhizApa che, prajJApanAmAM yuvA pannavA patranA sUtra che. sUtramAM prajJApanAnuM pada arthathI lezamAtra dekhADe che. ajIvarAzi be bhede - rUpI ane arUpI. arUpI ajIvarAzi daza bhede - dhamastikAya, teno deza, teno pradeza, e rIte adhamatikAya ane AkAzAstikAya kahetA nava bheda, dazam adhyA samaya. rUpI jIvarAzi cAra bhede - skaMdha, deza, pradeza, paramANuM. te dareka varNa, gaMdha, rasa, sparza, saMsthAnanA bhedathI pAMca-pAMca prakAre che. te darekanA saMyogothI aneka prakAre thAya che. jIvarAzi be bhede che - saMsArasamApanna, asaMsArasamApaNa. temAM saMsAra samApanna jIvo be bhede - anaMtarasiddha, paraMparasiddha. temAM anaMtara siddha 15-bhede ane paraMpara siddha anaMta prakAre che. saMsAra samApa jIvo ekendriyAdi bhede pAMca prakAre che, temAM ekendriyo pRthvI Adi bhede pAMca prakAre che. vaLI te pratyeka sUkSma, bAdara be bhede che. vaLI te pati, aparyApta be bhede che. e rIte be-traNa-cAra Indriyo jIvo paNa kahevA. paMcendriyo nArakAdi cAra bhede che. temAM bAkI ratnaprabhAdi pRthvI bhedathI sAta prakAre che. paMcendriya tiryaMca jaLa-sthaLa-khecara traNa bhede che. temAM jaLacara pAMca bhede - masya, kacchapa, gAha, makara, sukumAra, matsya paNa GNa masyAdi bhede aneka prakAre che. kacchapa be bhede - asthi kaccha5, mAMsaka75. grAha - dili, veTaka, maghu, pulaka, sImAkAra e pAMca bhede che. maka-masya vizeSa, guMDAmakara ane karimakara ema be bhede, susumAra eka ja bhede che. sthalacara, catupada ane parisarSa be bhede che. catupada-eka khuravALA, be khuravALA, gaMDIpada, sanakhapada bhedathI cAra prakAre che. teo anukrame azva, gAya, hAthI, siMhAdi che. tathA parisarpa be bheda-upasipa, bhujaparisaryuM. temAM uparisarpanA cAra bheda-ahi, ajagara, AzAlika, mahoga. temAM 'ahi' be bhededasvIkara, mukulI. - kheyara, cAra bhede - carmapakSI, lomapakSI, samugapakSI ane vitatapI. temAM pahelA be vazulI ane haMsAdi bhede che. bIjA be bIjA dvIpomAM che. A sarve paMcendriya tiryaMca ane manuSyo saMmUrNima ane garbhaja be bhede che. temAM saMmUrNimo 8i/13 194 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda napuMsaka ja che. garbhaja che traNe liMgavALA che. garbhaja manuSyo traNa bhede che - karmabhUmija, akarmabhUmija, aMtarlipaja. temAM karmabhUmi be bhede * Arya, sveccha. - Aryo be bhede - baddhiprApta, RddhiprApta. temAM RddhivALA te arahaMta Adi che. trAddhirahita nava bhede - kSetra, jAti, kuLa, karma, zilpa, bhASA, jJAna, darzana, cAritra-Aryo... devo cAra bhede che - bhavanapati Adi. temAM asura, nAga Adi daza bheda bhavanapati che, pizAyAdi ATha bhede vyaMtaro che, caMdrAdi pAMca bhede jyotiSa che. kopopapanna - kapAtIta be bhede vaimAnika che. saudhamadi bAra bhede kalpopanna che ane kapAtIta be bhede che - jhaveyaka ane anutaropapAtika. temAM praveyaka nava bhede che ane anuttaropAtika pAMca bhede che, te mATe sUtramAM nAva attara kahyuM. have pUrvokta jIvarAzine ja daMDaka krame be bhede dekhADatA kahe che, A sUtra sugama che. vizeSa e ke - nAkIno eka, asuradinA daza, pRthvI AdinA pAMca, hIndriyAdinA cAra, manuSyano eka, vyaMtarano eka, jyotinno eka, vaimAnikano eka daMDaka che. have hamaNAM ja jaNAvela payatiaparyApta bheTavALA nAraka AdinA sthAnane jaNAvavAnuM kahe che - le chai Adi avagAhanA sUtra sudhI badhuM sugama che. vizeSa e ke - te nirathA ityAdi. ahIM jIvAbhigama carNi anusAra lakhe che - be bhede nakAvAsA che - AvalikApaviSTa ane AvalikAbAhya. temAM je AvalikApaviSTa che. te AThe dizAmAM hoya che, ane te vRtta, yasa, caturaDha kramathI jANavA. tenA maLe sImaMtaka Adi Indrako hoya che, tathA je AvalikA bAhya che, te puSpAvakIrNa dizA ane vidizAnA AMtarAmAM hoya che. te sarve vividha saMsthAne rahelA che. A pramANe naka saMsthAna vyavasthA jANavI. temAM bahulatAne AzrIne Ama kahevAya che - tIvakuM Adi. A vAta 'sUyagaDa'nA vRttikAre kahyuM che ke - sImaMtakAdi nako bahulatAne AzrIne aMdarathI vRta, bahArathI caturasa che. nIce lUpra saMsthAne rahelA che. A saMsthAna puSpAvakIrNane AzrIne kahyuM che, kemake te puSpAvakIrNa ja ghaNAM che. paNa je AvalikAmAM praveza karelA che, te to vRta, casa, caturaDha saMsthAnavALA ja che. temAM aMdara polANane AzrIne madhya vartuLa kahyA che ane bahAra kurAnI paridhine AzrIne catustra kahyA che. cAvat zabdathI jANavuM ke - nIce zudhdha saMsthAne rahelA che eTale ke bhUtalane AzrIne surakhanA AkAre che. kemake tenuM bhUtala tyAM cAlanAra prANInA pagane chedI nAMkhe tevuM che. anya AcAryo kahe che - tenI nIceno bhANa kSama jevo che eTale AgaLa jatAM pAtaLo ane vistAravALo che tethI supa kahyuM. tathA nitya aMdhakAra vaDe sami jevA, tathA graha-caMdra-sUrya-narUpI jyotiSanI prabhArahita tathA bheda, vasA, pUya, rudhira ane mAMsanA kAdava De vAraMvAra atyaMta
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-234 thI 244 15 196 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda lepAyela taLiyuM jenuM che evA, tathA apavitra kohelI gaMdhavALA hovAthI ati durgadhI, kALA agninA varNa jevI kAMtivALA, kaThora sparzavALA, du:saha nakAmo che. temAM nitya eTale sarvadA aMdhakArane karanAra ghaNAM vAdaLAnA samUha vaDe AcchAdita karelA gaganamaMDaLavALI amAsanI ardha saginA aMdhakAra jevo aMdhakAra jemAM che te nityAMdhakAra tamasa kahevAya che athavA nityAMdhakAra vaDe - sArvakAlika aMdhakAra vaDe je sami te nityAMdhakAra tamAsa kahevAya. arthAt janmAMdhane meghAMghakAravALI amAsanI madhyarAtri jevI lAge tevA aMdhakAravALA naka che. - kAraNa ? - avidhamAna che graha, caMdra, sUrya, nakSatrarUpa jyotika lakSaNavALA vimAnonI athavA jyotiSa eTale dIvAdinA agninI prabhA jemAM evA athavA to patha * mArga ema artha karavo. tathA zarIranA avayavo je bheda, vasA, pUra, rudhira ane mAMsa teno je kAdava tenAthI lipta che, anulepana ane upalepana vaDe jenuM bhUmitala lita che te - "bhedovasApUyarudhiramAMsa cikhalalita" che. jo ke te narakavAsamAM nArakIone vaikriya zarIra hovAthI dArika paMcendriyanA zarIranA avayavarU5 bhedAdi hotA nathI. to paNa tyAM tevA ja AkAravALA te avayavo kahevAya che. tathA te narako apavitra vizva eTale AmagaMdhavALA-kohelI gaMdhavALA che. tethI ja atyaMta durgadhI che. tathA te naraka - loTuM Adi dhamavAthI je kALo agni thAya, tenA varNanI jevI kAMti che te kRNAni vaNabha kahevAya che, te naraka kaThora sparzavALA che, tethI tenI vedanA dudhisahya kahevAya che, tethI karIne ja nasko azubha che, temAM azubha vedanA che. A pramANe sAte nako kahevA. ahIM pahelI narakane paNa sAthe gaNavAthI sAte kahyuM che. je pRthvInuM bAhalya ane narakAvAsanuM je pariNAma yogya hoya te anya sthAne kahA pramANe pRthvIne vize kahevuM, te A pramANe - baMne gAthA kahevI. (sU35,36nI mulAImAM noMdhyuM che.) - X - X - X - bIjI naraka pRthvIno AlAvo A pramANe - zarkarApabhA pRthvImAM keTalA kSetrane oLaMgIne keTalA nakAvAsA kahyA che ? he gautama ! A zarkaraprabhA pRthvI 1,32,000 yojana che, temAM upasthI 1ooo yojana avagAhIne tathA nIcenA 1000 yojana vajIne 1,30,000 yojana rahyA. tyAM zarkarApabhA pRthvImAM 25-lAkha narakAvAso kahyA che. gAthAmAM kahyA mujaba bIjA paNa pAMca AlAvA kahevA. - zeSa sUtra sugama che. vizeSa e ke - gAthAe karIne eTale gAyAnusAre ema artha karavo. narakAvAsA kahevA. ityAdi * x - x - have asurAdino AlAvo 0 asukumA-sUtranuM vivecana vRittino anuvAda sutra sugama che. vizeSa A - vimAno bahAra vastuLa-vRtaprAkAra vRta nagara jevA che. aMdara samacaturasa che. kemake tenA avakAzanA sthAno caturasa che. nIceno bhAga pukarakarNikA eTale kamalanA madhya bhAganA saMsthAne rahelo che. tathA utkIrNa eTale pRdhI khodIne karela pALarUpa AMtaruM. - x - evA vipula ane gaMbhIra khAta ane paMiAvALA bhavano che. ahIM upara ane nIce sarakhuM hoya te "khAta" ane je upara vizALa ane nIce sAMkaDI hoya te "parIkhA". te baMne vacce pALa bAMdhelI che evA, cArAlaka eTale prAkAranI upara rahelA Azraya vizeSa, carikA eTale nagara ane prAkAranI vacce ATha hAtha pahoLo mArga. pAThAMtarathI catuka eTale gAmamAM prasiddha evA sabhA-vizeSa. gopuranA dvAra arthAt nagaranI pratolI, kapATa ane toraNa paNa prasiddha che. pratidvAra eTale avAMtara dvAra, pachI aTTAlakAdi sarve zabdono hRddha samAsa karavo. - - A sarva jenA dezarUpa bhAgane vize che evA vimAno che. ahIM deza ane bhAga e baMnenA ghaNAM aryo che. tethI A baMneno paraspara vizeSaNa vizeSyabhAva jANavo. saMta - patthara pheMkavAnuM yaMtra, puNata - sAMbelu, muluMdI - zastra vizeSa, zatanI-seMkaDono ghAta karanAra moTA kASTha ane zilAnA thAMbhalA, tethI sahita, parivAra - parikilita, killAne kAraNe parasainyo yuddha na karI zake te ayodhyA athavA jenA pratye parasainyanA subhaTo nathI te ayodhya kahevAya che. - 48 prakAranA vicitra chaMda ane gopura vaDe celA, anya AcAryo kahe che. AivAna zabda prazaMsA arcavAyI che. 48 bhede prazaMsAne lAyaka karI che vanamAlA - vanaspatinA pallavonI mALA jemAM evA. nIrgha - bhUmine je chANAdithI lIMpavuM, Farova - bhIMtanI zreNine khaDI AdithI je dhoLavuM, te baMne vaDe jANe ke pUjita hoya te. - ra - ghaNAM gozISa caMdana ane rasa sahita je raktacaMdana, te baMne vaDe jenI bhIMto upara pAMce AgaLI sahita thApA che covA, athavA gozIrSa ane sarasa rakatacaMdananA darTara vaDe - capeTA mAravA vaDe athavA darapagathiyAnI vINIne vize pAMce AMgaLIonA thApA jemAM dIdhA che, te gozISa sarasarakta caMdana daIra daupaMcAguli. - kAlAguru - kRNAgaru nAmaka gaMdha vizeSa, pravara - pradhAna, sva- cIDA, tA - silhaka, e gaMdha vizeSa ja che, A sarve baLatA evA gaMdhano je dhamADo maghamaghAya mAna thato hoya athati ghaNo sugaMdhavALo dhUmADo, te vaDe ukaTa evA abhirAma. sudhi - surabhI evI je pradhAna gaMdha, teno gaMdha che jenA vize te sugaMdhivaragaMdhika. gaMdhadravyonI gaMdhayutinA zAstrokata rItithI banAvela je guTikA. tenI jevA te gaMdhavartibhUta ati zreSTha gaMdha guNavALA. cha - AkAza sphaTika jevA ujjavaLa, saida - sUma paramANu dhathI banAvela hovAthI glaSNa eTale bArIka taMtuthI banAvelA vastra jevA sUma, nag - glaNa eTale ghaMTelA vastranI jevA komaLa, paddha - kaThaNa sarANa upara ghaselI pattharanI pratimA jema, bhaTTa - komaLa sarANe dhRSTa pratimAne zodhita ke pramAnikA vaDe sApha karela. nIrava - rajarahita, nimana - kaThaNa maLanA abhAve nirmala, yitiSira - aMdhakAra rahita, viddha - kalaMkarahita, caMdranI jema kalaMkavALA nahIM, saUS - prabhA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-234 thI 244 sahita ke prabhAva sahita, potAnI meLe zobhe che ke prakAze che, te svaprabhANi. kemake samarIya - kiraNo sahita che tethI ja matsnoya - udhota sahita, bIjI vastune prakAza karavA vaDe je varte te. prAsAdIya - mananI prasannatA karanArA, darzanIya-jovAlAyaka, cakSu vaDe jotAM zrama na lAge tevA, abhipa-kamanIya, pratirUpa jonAra. jonAra pratye ramaNIya lAge tevA. ityAdi - 193 - je rIte anukumArAvAsanA sUtramAM tenuM parimANa kahyuM che, te pramANe nAgakumArAdi nikAyanA je bhavanAdinuM parimANa ghaTe che, te tenuM kahevuM. tenuM parimANa gAthAnusAra kahevuM. [je sUtra 239, 240nA mUla sUtrArthamAM kaheluM che.] je rIte asukumAranA bhavano varNavyA, te pramANe sarvene varNavavA. jemake - he bhagavan ! nAgakumAranA AvAso keTalA lAkha che? he gautama! A ratnaprabhA pRthvInuM bAhalya-1,80,000 yojana che. tenA upara-nIcenA eka-eka hajAra yojana varjIne madhye 1,78,000 yojananA polANamAM nAgakumAranA 84 lAkha AvAso che. te bhavano ityAdi pUrvavat kahevA. - x - 0 vaDavA aaN bhaMte ! puttva Adi sUtra sugama che. vizeSa e ke - manuSyo saMkhyAtA ja che, kemake garbhaja manuSyo asaMkhyAtA che ja nahIM, tethI tenA saMkhyAtA ja AvAso che ane saMmUrttima manuSyo asaMkhyAtA che, tethI dareka zarIre AvAsathI asaMkhyAta kahyA. 0 yovaDavA aaN aMte khoziyALa Adi sugama che. vizeSa A - abhyudgata eTale utpanna thayela ane utkRta-prabaLapaNAthI sarva dizAmAM prasarelI je prabhA eTale dIpti, te vaDe zukla evA vimAna AvAso che, tathA vividha maNi-caMdrakAMtAdi ane ratnakarketanAdi, teonI racanA vizeSa, te vaDe citravaMta ke AzcaryavaMta tathA vAtodbhUtavAyu vaDe kaMpAvelI vijayane eTale abhyudayane sUcavanArI vaijayaMtI patAkAo athavA vijaya eTale vaijayaMtInI pArzvakaNikA kahevAya, te jemAM mukhya che evI vaijayaMtI ane tenAthI rahita evI patAkA. chatrAti chatra-uparA upara rahelA chatra, te vaDe yukta AvAso, te AvAso tuMga-atyaMta uMcA che, tethI ja gaganatalane ullaMghana karanAra jenA zikhara che, evA che - - tathA tenA jALIyAnA madhya bhAgamAM ratno rahelA che, te. - 4 - bhavananI bhIMtomAM jALIyAM hoya che, te lokaprasiddha che. tenI madhye zobhAne mATe ratno mUkelA hoya ema saMbhave ja che, tathA te AvAso jANe pAMjarAmAMthI bahAra kADhelA hoya evA lAge che, eTale jema koIpaNa vastu vAMsa AdinA karelA pracchAdana vizeSarUpa pAMjarAmAMthI bahAra kADhI hoya, to te vastunI kAMti lezamAtra vinAza pAmelI na hovAthI atyaMta zobhe che, tema te AvAso zobhe che. - maNi ane suvarNa saMbaMdhI rUpikA eTale zikhara che jemanA tevA, dvArAdimAM pratikRtipaNe sthApela je vikasvara zatapatra ane bhIMta AdimAM rahelA tilaka ane dvAranA agrabhAgamAM rahela je ratnamaya. ardhacaMdra, te sarva vaDe citravicitra, tathA aMdara samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda ane bahAra komaLa che, tathA tapanIya eTale suvarNa vizeSa temaja retInA prastaTa che. jemAM evA athavA zvaNa zabdane vAlukAnuM vizeSaNa karavAthI komaLa suvarNavAlukAnA 198 prastaTavALA ema vyAkhyA karavI. - tathA je AvAso sukhe sparzavALA ke zubha sparzavALA che. tathA sazrIkazobhA sahita che, rUpa-AkAra jenA evA athavA zobhAvALA rUpa eTale narayugalAdi rUpako che jemAM te sazrIka rUpa, tevA che, tathA prAsAdIya-darzanIya-abhirUpa-pratirUpano artha pUrvavat. 0 vhevatR Adi ratnaprabhA pRthvInA bahusama ramaNIya bhUmibhAganI upara tathA caMdra, sUrya, grahagaNa, nakSatra, tArArUpa - 4 - 4 - A sarvane ullaMghana karIne tArArUpa eTale tArAo ja samajavA. tathA ghaNA ityAdi. zuM? te kahe che - dUra atyaMta oLaMgIne 84 lAkha vimAno hoya che, ema yojavuM. AvA prakAravALA athavA je kAraNe AvA che te prakAravALA athavA te kAraNe sarvajJa bhagavaMte kahyA che, te vimAno - 4 - arcimAMli-sUryanI jema zobhe che. - tathA mApta - prakAzano je rAzi, te bhAsarAzi arthAt sUrya, tenA varNa jevI AbhA eTale kAMti che jenI te bhAsarAzivarNAbha. arava - svAbhAvika raja rahita hovAthI araja, nIca - AgaMtuka rajarahita hovAthI nIja. nimmatta - karkaza malanA abhAve nirmala. cotaskathI dUra karavA lAyaka aMdhakArarahita hovAthI vitimira tathA svAbhAvika aMdhAkAra rahitatAthI ke samagra doSa rahitatAthI vizuddha tathA sarva ratnamaya che, paNa kASThAdi dalavALA nathI. - tathA AkAza-sphaTika jevA svaccha che, sUkSma skaMdhamaya hovAthI zlakSya che, kaThaNa sarANa vaDe pattharanI pratimAnI jema ghaselA che, komaLa sarANa vaDe patthara pratimAnI jema maThArelA che, kalaMka rahitatAthI ke kAdava vizeSanA abhAvathI niSpaka che. niSkaMTaka eTale kavacarahita, AvaraNa rahita, upaghAta rahita dIpti che jenI te niSkaMTakachAya che. prabhAvALA, samarIca-kiraNovALA, udhota sahita eTale bIjI vastune prakAza karanArA. prAsAdIya Adi pUrvavat. 0 he bhagavaMta ! saudharmakalpamAM keTalA vimAno kahyA che ? he gautama ! 32-lAkha vimAno che. e pramANe IzAnAdi kalpamAM jANavA. te gAthA vaDe jANavuM. [mULa sUtra kama-242 thI 244no anuvAda jovo. pratyeka kalpamAM bhinna pariNAmavALA vimAnAvAso kahevA, tenuM varNana kahevuM. te aaN vimALA thI puravA sudhI varNana kahevuM. temAM vizeSa e ke - tenA AlAvAno bheda A pramANe kahevo. he bhagavan ! IzAnako keTalA lAkha vimAnAvAso che ? he gautama ! 28lAkha vimAnAvAso che, ityAdi - 4 - te vimAno yAvat pratirUpa che, A sarve pUrvokta gAthAnusAra ane prajJApanA sUtranA bIjA padane anusAre kahevuM. - - have nAkAdinI sthiti kahe che =
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-234 thI 244 19 * sUtra-245 - he bhagavana ! nAskIonI sthiti keTalo kALa che ? he gautama ! jAnyathI 10,ooo varSa ane utkRSTathI 33nsAgaropama sthiti che. he bhagavana! ApatA nAskonI keTalo kALa sthiti kahI che? he gautama ! jaghanyathI aMtarmahatta ane uckRSTathI aMtamuhUrta. tathA pAtA nArakIonI jaghanyathI aMtamuhUrta dhUna 10,000 varSa ane utkRSTathI aMtarmuhUrNa nyUna 33-sAgaropama kahI che... A ratanapabhA pRthvI AdimAM ema ja kahevuM. - cAvata - vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita devonI keTalA kALanI sthiti che ? he gautama! jaghanyathI 3rasAgaropama ane utkRSTathI 33-sAgaropama kahI che. saviisiddha jaghanyoSTathI 33-sAgaropama sthiti kahI che. * vivecana-245 - sUtra sugama che. vizeSa A nAkAdi paryAyathI jIvone rahevAno kALa. apati- nArakIo labdhithI to payapitA ja hoya che paNa karaNa thakI utpattikALe aMtarmahad sudhI aparyAptA ane pachI paryAptA hoya che. tethI teonI apayartiApaNAnI sthiti jaghanyathI ane utkRSTathI paNa eka aMtarmuhUrtanI ja hoya che. paryAptiAnI je odhe kahI che, te ja aMtarmuhUrta ochI jaghanya ane utkRSTI hoya che. ahIM paryAptA, apayatAno vibhAga A pramANe che - nAkI, devo, garbhaja, tiryaca, garbhaja manuSya je asaMkhyavayuvALA che te sarve upapAta samaye apayartiA jANavA. bAkInA tiryaMco, manuSyo labdhine pAmIne upapAta samaye patiA-piyaktiA be vibhAga karavA. evuM jinavacana che... sAmAnyathI nArakonI sthiti kahI. have vizeSathI sthiti kahevAne A pramANe jaNAve che - Adi. sarva sthitinuM prakaraNa "prajJApanA' prasiddha che, tethI teno atideza karatA kahe che - jema prajJApanAmAM sAmAnya patA ane patiAnA lakSaNavALA traNa gamAe karIne nArakIonI, vizeSa prakAranA nArakIonI ane tiryaMcAdinI sthiti kahI che, tema ahIM paNa kahevI. kyAM sudhI kahevI ? nAva vinatyA eTale ke anuttara devonI audhika, paryAptaka, payatika sthitivALA traNa gamA sudhI kahevI. atideza karelA sUtrono artha A pramANe kahevo ' he bhagavanAranapabhA nADIonI keTalI sthiti che ? he gautama ! jaghanyathI 10,000 varSa, utkRSTathI eka sAgaropamAM he bhagavana ! ratanapabhA pRthvInA aparyAptA nAcchIonI sthiti keTalo kALa che ? he gautama ! baMne prakAre aMtarmuhUrta. paryAptAnI je sAmAnyathI kahI, te ja aMtarmuhad nyUna che. e ja pramANe zeSa pRthvInA nArakonI, pratyekanI, asarAdi dazenI, pRthvIkAyAdinI, tiryaMconI, garbhaja ane saMmUrNima manuSyonI ATha prakAranA vyaMtaronI, pAMca prakAranA jayotikonI, saudharmAdi vaimAnikonI sthiti saMbaMdhI traNa gamA kahevA. Boo samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda kayAM sudhI ? nAva vinaya Adi. ahIM vijayAdimAM jaghanyathI 32-sAgaropama sthiti kahI che, te ja pramANe gaMdhaharatI Adi graMthomAM paNa dekhAya che, paNa pallavaNAmAM 32sAgaropama kahyuM che, te matAMtara jANavuM. ahIM paryAptaka ane apayatakanA be gamA svayaM jANavA. e rIte savarthasiddhi vimAnanA devonI sthiti paNa traNa gamA vaDe kahevI. nAkAdi jIvonI sthiti kahI. have zarIra avagAhanA kahe che- - X - X - X - X - ' sUtra-246 : he bhagavAna ! audArika zarIra keTalA prakAre che ? he gautama! pAMca prakAre, te A * ekendriya audArika zarIra cAvatu garbhabhutakAMtika manuSya paMcendriyanuM dArika zarITa.. he bhagavanA audArika zarIranI keTalI moTI zarIra avagAhanA kahI che he gautama / jaghanyathI aMgulano asaMkhyAta bhAga ane utkRSTathI . sAdhika 1ooo yojanA. e ja pramANe jema avagAhanA kahI tema saMsthAna ane audArika pramANa kahevuM. e pramANe cAvatuM manuSya zarIra avagAhanA paNa gAu che. he bhagavana ! vaikriya zarIra keTalA prakAre che ? he gautama! be prakAre - ekendriya saikriyazarIra ane paMcendriya saikriya zarIra. e pramANe yAvat sanakumArathI AraMbhI cAvatu anuttara bhavadhAraNIya zarIra yAvat teonA zarIramAM eka eka rananI hAni thAya che. he bhagavan! hApha zarIra keTalA prakAre che ? he gautama ! eka ja AkAravAnuM kahyuM che. to zuM manuSya AhAraka zarIra ke manuSya AhAraka zarIra ? he gautama ! manuSya AhAka zarIra che, amanuSyaka nahIM he bhagavana ! je manuSya AhAka zarIra che, to zuM garbhaja manuSya AhAraka zarIra ke saMmUrNima manuSya AhApha zarIra ? he gautama ! garbhaja manuSya AhAka zarIra che, saMmUrNima nahIM. je garbhaja che to te zarIra kamabhUmija manuSyanuM che ke akarmabhUmi nuM ? he gautama karmabhUmijanuM che, akarmabhUmijanuM nahIM. jo karmabhUmijanuM che, to saMkhyAtA vaSayu vALAnuM che ke asaMkhyAtA vaSasui vALAnuM ? he gautama saMkhyAtA vayui vALAnuM che, asaMkhyAta vAyu vALAnuM nahIM. je saMkhyAta vaSasuivALAnuM che, to pacatA nuM ke apayakti nuM ? he gautama ! pati nuM che. apayAnuM nahIM he bhagavana ! je paryAptAnuM che, to te zuM sakhyaNa daiSTinuM che ? mithyArdaSTinuM che ? ke samyagRmithyAdeSTinuM AhAraka zarIra che ? he gautama samyagRSTine che, mizrAdaSTi ke saga-miyA daSTine nahIM. je samyagRSTine che, to saMyatane che, asaMyatane che ke saMyatAsaMyatane che ? he gautamI saMyatane che, asaMyata ke saMyatAsaMyatane nahIM. je saMyatane che to pramatta saMyatane che ke apamAd saMyatane ?
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-246 he gautama ! pramattasaMyatane che, apamane nahIM. jo pramata saMyatane che to Rddhi prAptane ke Rddhi prAptane ? he gautama! Rddhi prAptane che, Rddhi Aptane nahIM. ema saMpUrNa vayano kahevA. te AhAska zarIra samacatusa saMsthAna saMsthita che. te AhAraka zarIranI keTalI moTI zarIrAvagAhanA kahI che ? he gautama ! jaghanyathI dezauNa eka hAtha, utkRSTathI paripUrNa eka hAthanI. he bhagavan ! taijasa zarIra keTalAM prakAre che ? hai gautama ! taijasa zarIra pAMca prakAre che, te A - ekendriya taijasazarIra, be-traNa-cAra-pAMca Indriya taijasazarIra. e pramANe yAvat he bhagavan ! traiveyaka deva mAraNAMtika samuddAta vaDe haNAya, tyAre tenI zarIranI avagAhanA keTalI moTI kahI che ? he gautama ! 201 vikabha-bAhAthI zarIra pramANa mAtra ja che ane AyAmathI jaghanyathI nIce yAvat vidhAdhara zreNi ane utkRSTathI adholoka grAma sudhI, upara svavimAna dhvajA sudhI, tirkI manuSyakSetra sudhI, e rIte yAvat anuttaroSapAtika devasudhI jANavuM - - - e pramANe kAmaNa zarIra saMbaMdhe kahevuM. * vivecana-246 : sUtra sugama che. ekendriya audAski zarIra ityAdimAM "yAvathI be-traNacAra-pAMca Indriya audArika zarIra, pRthvI Adi ekendriya ane jalacara Adi paMcendriya bhedathI pUrve dazavila jIvarAzi krame kahevA. kyAM sudhI ? garbha vyutkrAMtika ityAdi sudhI... audArika AdimAM udAra eTale tIrthaMkarAdi zarIrane AzrIne athavA kAna - vistAravALuM arthAt vizAla, vanaspati AdinuM zarIra 1000 yojanathI kaMIka vadhu pramANavALuM che tene AzrIne athavA zana eTale thoDA pradeza vaDe upacita hovA chatAM pramANa vaDe moTuM hovAthI bheMDanI jema athavA mAMsa, asthi, paruthI baMdhAyela je zarIra te siddhAMtaparibhASAthI urAla kahevAya. AvuM urAla zarIra prAkRtatvathI orAliya zarIra kahyuM. jene vize avagAhanA karAya te avagAhanA eTale AdhArabhUta kSetra, zarInI je avagAhanA te zarIrAvagAhanA athavA audArika zarIravALA jIvanI je audArika zarIrarUpa avagAhanA te he bhagavan! keTalI moTI che? temAM jaghanyathI pRthvI AdinI apekSAe aMgulanA asaMkhyeya bhAga jeTalI ane utkRSTathI bAdara vanaspati apekSAe sAdhika 1000 yojana kahI che. nAva manusma 'cAvat' zabdathI avagAhanA ane saMsthAna nAmaka "prajJApanA"nA 21mAM padamAM kahela sarva pATha arthathI jANavo. te A pramANe - prathama ekendriya audArikano prazna ane uttara kahyo che te ja jANavo. tathA pRthvI Adi bAdara, sUkSma, paryApta, aparyApta e cAranI avagAhanA jaghanyathI ane utkRSTathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI che, bAdara paryApta vanaspatinI avagAhanA utkRSTathI sAdhika 1000 yojana che. bAkInAnI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI che. samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda paryAptA be-traNa-cAra IndriyanI utkRSTathI anukrame 12 yojana, 3 gAu, 4 gAu che. paMcendriya tiryaMcamAM garbhaja ane saMmUrNima e baMne paryAptA jaLacaranI utkRSTathI 1000 yojana che, saMmUrchima paryAptA catuSpada sthaLacaranI avagAhanA gadyUta pRthakatva che ane te ja garbhaja hoya to tenI avagAhanA cha gAu che. garbhaja uparisarpanI 1000 yojananI ane saMmUrttimanI yojana pRthakatva che. garbhaja bhuja parisarpanI bethI nava gAu sudhI che. saMmUrNimanI be thI nava dhanuSyanI che. garbhaja ane saMmUrNima khecaronI dhanup pRthakatva tathA garbhaja manuSyonI traNa gAu che. saMmUrNima manuSyonI avagAhanA aMgulano asaMkhyAta bhAge che. aMgulano asaMkhyAta bhAga sarvatra jaghanya pade ane aparyAptapade jANavo. 202 vi sUtra spaSTa che. vizeSa e ke - vividha ke vizeSa prakAre je kriyA te vikriyA, tene vize thayela te vaikriya che athavA vividha ke viziSTane je kare te vaikurvika kahevAya. temAM ekendriya vaikriya zarIra vAyukAyane hoya ane paMcendriya vaikriya zarIra nAkAdine hoya che. vaM nAva ityAdi atidezathI - he bhagavan ! jo ekendriyane vaikriya zarIra hoya to zuM vAyukAya ekendriyane hoya ke avAyukAya ekendriyane ? he gautama ! vAyukAya ekendriyane hoya avAyukAya ekendriyane nahIM, ItyAdi abhilApathI A artha jANavo. - jo vAyukAyane vaikriya zarIra hoya to sUkSma vAyukAyane ke bAdara vAyukAyane hoya ? he gautama ! bAdarane ja hoya che. jo bAdarane hoya to paryAptAne ke aparyAptAne ? he gautama ! paryAptAne ja hoya. jo paMcendriyane hoya to nAkIne, paMcendriya tiryaMcane, manuSyane ke devane hoya ? he gautama ! te cArene hoya. - temAM sAte nADInA paryAptA, aparyAptA baMnene hoya. he bhagavan ! jo tiryaMcane hoya to saMmUrNimane ke garbhajane ? he gautama ! garbhajane ja hoya. te garbhaja paNa saMkhyAtA varSAyu paryAptAne ja hoya che. te paNa jalacarAdi traNe bhedavALAne hoya che. tathA manuSyamAM garbhajane ja hoya che, te paNa karmabhUmijane ja, te paNa saMkhyAtA varSAyu paryAptAne ja hoya che. deva eTale bhavanavAsI Adine hoya che. temAM daza prakAranA asurAdi paryAptA ane aparyAptA baMnene hoya. e pramANe AThe vyaMtarane ane pAMce jyotiSkane hoya che he bhagavan ! jo vaimAnikane hoya to kalpopapannane hoya ke kalpArtItane ? he gautama ! te baMnene hoya - 4 - he bhagavan ! vaikriyazarIra kevA saMsthAnavALuM che? he gautama ! jaghanyathI aMgulano asaMkhyAtamo bhAga che. emaja nArakIne jaghanyathI bhavadhAraNIya zarIranI aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTathI 500 dhanum avagAhanA che. A avagAhanA sAtamI pRthvImAM jANavI. chaTThI Adi pRthvImAM to te ja avagAhanA ardha-ardha hIna jANavI. paNa uttara vaikriya zarIranI avagAhanA sAtemAM jaghanyathI aMgulano asaMkhyAtamo bhAga ane utkRSTathI bhavadhAraNIya zarIsthI bamaNI jANavI. paMcendriya tiryaMcone utkRSTathI yojana zata pRthakatva jANavI. manuSyone utkRSTathI
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-246 203 204 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda sAdhika eka lAkha yojana hoya, devone uttara vaikriya zarIranI avagAhanA eka lAkha yojananI che ane bhavadhAraNIya zarIranI avagAhanA bhavanapati, vyaMtara, jyotiSI, saudharma ane IzAnanA devonI sAta hAtha, sanakumAra ane mAhendranI cha hAtha, brAhma ane lAMtakamAM pAMca hAtha, mahAzukra ane saMsAranI cAra hAtha, AnatAdi cAranI traNa hAtha, vayakamAM be hAtha ane anuttara vimAnamAM eka hAthanI kahI che | suvi pannate Iftha ityAdi pUrvokta krame prajJApanA sUramAM kahela vaikriyA avagAhanAnA pramANavALuM sUtra kahevuM. kyAM sudhI ? cAvatu sanakumArI AraMbhIne bhavadhAraNIya vaikriya zarIranI hAni jANavI. tyAMthI paNa cAvatu anuttaradeva saMbaMdhI bhavadhAraNIya zarIra che tyAM sudhI eka eka ratninI hAni karavI. tyAM sudhI kahevuM. AhAka Adi sUga sugama che. vizeSa e ke - prathama je rIte paripUrNa AlAvo kaho, te ja pramANe pachI paNa kahevo. te A rIte - he bhagavana! jo manuSyane AhAraka zarIra kahyuM che, to te garbhaja manuSyane ke saMmUrNima manuSyane hoya ? he gautama ! garbhajana hoya, saMmUrNimane nahIM. jo garbhaja manuSyane AhAraka zarIra hoya che to, ityAdi sarva kahevuM cAvat jo pramata saMyata samyagRSTi paryAptika saMkhyAtA varSAyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSyane AhAka zarIra hoya che to zuM trAddhiprAptane hoya ke Rddhi prApta ne hoya ? he gautama ! Rddhi prAptane hoya. ahIM kahe che ke kahelA vacano vibhAga vaDe saMpUrNa uccAraNa karavA. baTIRe he bhagavanA AhAraka zarIranI avagAhanA keTalI moTI kahI che ? he gautama ! jaghanyathI kaMIka nyUna rani, utkRSTathI pUrNa rani. kevI rIte? tayAvidha prayatna vizeSa ane tayAvidha AraMbhaka dravya vizeSathI prAraMbhe paNa teTaluM ja pramANa hoya che. - X - X - tevAsI20 ahIM yAvat zabda che. tethI "prajJApanA''nA 21-mAM padamAM kahela taijasazarIranI vaktavyatA ahIM kahevI. ati he bhagavanA ekendriyanuM taijasa zarIra keTalA prakAre che ? he gautama! pAMca prakAre. te A pramANe - pRthvIkAyathI vanaspatikAya paryanta. e pramANe jIvarAzinI prarUpaNA anusAra suganI bhAvanA karavI. cAvat sarvArthasiddhi anuttaropapAtika kapAtIta vaimAnika devarUpa paMcendriyanuM taijasa zarIra, he bhagavan! kevA saMsthAnavALuM che ? he gautama ! vividha saMsthAnavALuM. je pRthvI Adi jIvanuM je audArika zarIra saMsthAna kahyuM te ja taijasa-kAzmaNanuM jANavuM. tathA mAraNAMtika samuddhAta prApta jIvanA taijasa zarIranI avagAhanA keTalI che ? he gautama ! viAkaMbha ane bAhacathI zarIrapramANa jeTalI ane AyAma vaDe jaghanyathI aMgulano asaMkhyAtamo bhAga ane utkRSTathI uMce ane nIce lokAMtathI lokAMta sudhI jANavI. kemake ekendriya jIva aghorI urvalokAMte utpanna thaI zake che, tene AzrIne A jANavuM. A pramANe sarve ekendriya saMbaMdhe jANavuM. paNa beIndriya jIvonI to AyAma vaDe utkarSathI tichalokathI ticha lokAMta sudhI jANavI. kemake prAyaH tichalokamAM beIndriyAdi tiryaMca hoya che. bAkInA taijasa zarIranI avagAhanA jaghanyathI 1ooo yojana che. kevI rIte ? narakamAMthI nIkaLIne pAtALakaLazanA 1ooo yojananI mAMnavALA kurAne bhedIne temAM matsyapaNe utpanna thAya tene AzrIne teTalI avagAhanA hoya che ane utkRSTathI nIce sAtamI pRthvI sudhI hoya che. A pramANa sAtamI pRthvIno nADI samudrAdimAM mastramAM utpanna thAya tene AzrIne jANavuM. tichuM svayaMbhUramaNa samudra sudhI, uMce paMDakavananI vAva sudhI jANavuM. kemake nAkIjIva te baMnemAM utpanna thaI zake che. paNa tenAthI AgaLa utpanna thatAM nathI. manuSyanI lokAMta sudhI jANavI. bhavanapatithI pahelA be kalAnA devonI aMgulanA asaMkhyAta bhAga jeTalI che. kemake teo potAnA sthAne ja pRthvIkAyAdipaNe utpanna thaI zake che. utkRSTathI trIjI pRthvI sudhI, tirNa svayaMbhUramaNanA vedikAMta sudhI ane uMce ISat prAzmArA pRthvI sudhI jANavI - x - - sanakumArathI saMsAra sudhInA devonI jasazarIra sAvagAhanA jaghanyathI aMgulano asaMkhyAtamo bhAga che. paMDakavanAdinI vAvamAM snAna mATe utaratAM, maraNa pAmIne tyAM ja matsyapaNe utpanna thAya tethI athavA pUrvabhava saMbaMdhI manuSya bhogavela strIne AliMgana karI, maraNa pAmI tenA ja garbhamAM utpanna thAya to. utkRSTa thakI mahApAtALa kaLazanA bIjA vibhAga sudhI - x * tirNa svayaMbhUramaNa samudra sudhI, uMce aSNutakalu sudhI jANavI. * * * AnatathI azrutakalpanA devonI jaghanyathI aMgulano asaMkhya bhAga - x - ukAIthI nIce adholoka grAma, ti manuSya kSetramAM, uMce aTyutavimAna sudhI taijasa zarIrAvagAhanA jANavI. * x - nava paiveyaka ane pAMca anuttaropAtika devonA taijasa zarIranI avagAhanA jaghanyathI vidhAdhara zreNI sudhI, utkRSTathI nIce adhologrAma sudhI, tirNa manuSya kSetra, uMce svavimAna sudhI. kAmaNazarIranI avagAhanA emaja jANavI. kemake taijasa ane kAmaNa zarIranI avagAhanA samAna ja hoya che. * x - prANInI avagAhanA kahI, have avadhi dharma kahe che - 0 avadhijJAnanA bheda, viSaya, saMsthAna, AtyaMtara, bAhya, dezAvadhi, hAnivRddhi, pratipAtI, apratipAtI A sarve dvAra kahevA. o avadhinA bheda - avadhi be prakAre - bhavapratyaya, kSAyopathamika, temAM deva, nAkIne bhavapratyaya ane manuSya, tiryaMcane kSAyopathamika avadhi hoya che... o avadhino viSaya - cAra prakAre che dravya, kSetra, kALa, bhAva. dravyathI jaghanya teja ane bhASA baMnene agrahaNa prAyogya vargaNA sudhInA dravyone jANe. utkarSathI roka paramANuthI AraMbhIne anaMta paramANu sudhInA sarve rUpI dravyasamUhane jANe. phonathI - jaghanyathI aMgalano asaMkhyAtamo bhAga ane ukAthI alokamAM lokapramANavALA asaMkhya khaMDone jANe. kALathI - jaghanyathI anIta-anAgata AvalikAnA asaMkhyAtamAM
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-246 bhAga jeTalA kALane jANe ane utkarSathI asaMkhyAnI asaMkhyAtamAM bhAga jeTalA kALane jANe ane utkarSathI asaMkhyAtI utsarpiNI-avasarpiNIne jANe bhAvathI - jaghanyathI dareka dravyanA cAra varNAdine ane utkarSathI ekaika dravyanA asaMkhya varNAdine, sarva dravyApekSAe anaMta varNAdi jANe. 205 0 avadhinuM saMsthAna-nAkInuM avadhi trApA AkAre, bhavanapatinuM palyAkAre, vyaMtaronuM paDaha AkAre, jyotiSNe jhAlara AkAre, kalpopapanna devone mRdaMgAkAre, traiveyaka devone puSpothI bharelI zaga caDAvelI saMgerInA AkAre, anuttara devone kanyAnA colaka AkAre eTale lokanALInA AkAre, manuSya-tirthayone vividhAkAre hoya che. 0 AnvaMtara - avadhijJAna vaDe prakAzita kSetranI aMdara kayA jIvo hoya che ? te kahevuM. jemake nAkI, deva, tIrthaMkaro avadhinA kSetranI aMdara hoya che... . bAhya - avadhi kSetranI bahAra kayA jIvo hoya che ? temAM zeSa jIvo bAhya ane atyaMtara avadhivALA hoya che. 0 dezAvadhi - avadhi vaDe prakAzya vastunA eka dezane prakAza karanAra avadhi, tevuM avadhi kone che te kahevuM. tevA avadhithI viparIta te sarvAdhi kahevAya che. manuSyone baMne prakAranuM avadhi hoya che. bIjA sarvene dezAvadhi eka ja hoya. sarvavadhi kevalajJAna samIpe ja thAya. 0 avadhinI hAni ane vRddhi kahevI. - 4 - tiryaMca ane manuSyane vardhamAna, hIyamAna baMne avadhi hoya che. nArakI-devane to avasthita ja hoya che. temAM aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgAdine prathama joIne pachI vadhu-vadhu jove te vadhatu kahevAya, viparIta te ghaTatuM kahevAya. 0 pratipAti ane apratipAti avadhi che. utkarSathI samagra lokane jANe teTaluM hoya te pratipAti hoI zake che, tethI adhika dekhe te apratipAti kahevAya che. temAM bhavapratyaya avadhi bhava pUro thatAM sudhI na paDe. kSAyopazamika avadhi baMne prakAre hoya. - te dekhADe che - * sUtra-247 thI 251 : [24] he bhagavan ! avadhijJAna keTalA bhede che? he gautama ! be bheda - bhavapatyayika, kSAropazamika. e pramANe sarva auhipada kahevuM. [48] zIta, dravya, zarIrasaMbaMdhI, sAtAvedanA, duHkha, ASTupagama, aupakramika, niyA, aniyA [ATalA prakAre vedanA che.] [49] he bhagavan ! nairayiko zItavedanA vede ke uSNavedanA ke zItoSNa vedanA vede ? he gautama ! nairayiko sarva vedanApada kahevuM. * he bhagavan ! vezyAo keTalI che? he gautama ! lezyAo cha che. te kRSNa, nIla, kApota, tejas, pA, zukala, vezyApada kahevuM. [50] anaMtara AhAra, AhAranI AbhogatA - anAbhogatA, yudgalone A 206 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda na jANe, adhyavasAna ane samyaktva eTalA dvAro kahevA. [25] he bhagavan ! naiyiko anaMtara AhAravALA, tyArapachI zarIranI nivRtti, pachI padAna, pachI pariNAmatA, pachI paricAraNatA, pachI vipurvaNatA che ? hai gautama ! hA, A pramANe AhAra pada kahevuM. * vivecana-247 thI 251 : [247] RSi Adi. A avasare prajJApanAnuM pada-33 saMpUrNa kahevuM. hamaNAM jIvanA paryAyarUpa kSAyopazamika upayoga vizeSa kahyo. have vedanAnA svarUpavALo te ja audayika upayoga kahe che - [248,249] zIta ityAdi dvAra gAyA che. temAM = zabdathI nahIM kahelAno paNa saMgraha karavo. vedanA traNa prakAre - zIta, uSNa, zItoSNa. temAM nArako zIta ane uSNa vedanA vede che. zeSa jIvo traNe vede che. dravya-upalakSaNathI dravyAdi bhede cAra prakAranI vedanA levI. temAM pudgala dravyanA saMbaMdhI dravya vedanA, nakAdi utpatti kSetranA saMbaMdhathI kSetra vedanA, nArakAdi AyurUpakALanA saMbaMdhathI thAya te kALa vedanA. vedanIyakarmanA udayathI te bhAva vedanA che. nairayikathI vaimAniko paryanta jIvo cAre prakAranI vedanA vede che. zArIra - vedanA 3-bhede-zArIrika, mAnasika ane zarIra-mAnasika. temAM saMjJI paMcendriya jIvo traNe prakAranI vedanA vede che. zeSa jIvo mAtra zArIrika vedanA vede che. zAtA - vedanA traNa prakAre - zAtA, azAtA, zAtAzAtA. sarve jIvo traNe prakAranI vedanA vede che... vedanA 3-bhede-sukha, duHkha, sukhaduHkha. temAM sarve jIvo traNe prakAranI vedanA vede che. - krame karIne udayane ahIM sAta-asAta, sukha-duHkhano vizeSa A pramANe pAmelA vedanIyakarmanA pudgalono je anubhava thavo te sAta asAta kahevAya. bIjAe udirAtA vedanIyakarmanA pudgalono je anubhava thavo te sukha-duHkha kahevAya che. vedanA be prakAre - AbhyapagamikI, aupakramikI. temAM jIvo pahelI vedanAne pote ja svIkArIne vede te. jemake sAdhuo kezaloca ane brahmacaryAdithI vede che. bIjI svayameva udayamAM AvelA ke udIraNA vaDe udayamAM lAvelA vedanIya karmono anubhava karavo te. paMcendriya tiryaMca ane manuSyo baMne prakAranI vedanA vede che. zeSa jIvo mAtra aupakramikI vedanAne vede che. vedanA be prakAre - niyA eTale jANIne, anidayA eTale ajANapaNe. temAM saMjJI jIvone baMne prakAre vedanA hoya che ane asaMjJIne ekalI anIdayA vedanA che... A hAronA vivaraNa mATe nephavALuM sUtra kahyuM. ahIM prajJApanAnuM 35muM vedanA pada kahevuM. vedanA kahI. te lezyAvALAne hoya, mATe lezyAne kahe che - phaLa aMte Adi. A sthAne prajJApanAnuM vezyApada - 4 - kahevuM.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-247 thI ra51 09 lezyA kahI. vezyAvALA jIvo ja AhAra kare che, tethI AhAra - (5o,ra51] matanA dvAra zloka kahe che. temAM anaMtara eTale AhAranA viSayamAM vyavadhAnarahita arthAt anaMtarAhAravALA jIva kahevA. tathA AhAranI AbhogatA, mULamAM mafpa vra hovAthI anAbhogatA paNa kahevI. tathA pudgalone na jANe. ahIM va zabda lakhyo che. tethI na jue, ema tenA cAra bhaMga sUcavyA che, tathA adhyavasAya ane samyakatva kahevuM. temAM pahelA dvAno artha kahe che. umawtATETY utpatinA phonanI prApti thAya te ja samaye AhAra kare che ? pachI zarIranI nivRtti kare che ? pachI zarIranI nivRtti kare che ? pachI paryApAna eTale aMga ane pratyeka vaDe cotaraphathI pAna kare che ? pachI pIghelAnI IndriyAdinA vibhAga vaDe pariNati kare che ? pachI zaGdAdi viSayono upabhoga kare che ? pachI vidurvaNA eTale vividharUpo kare che ? he gautama ! hA, emaja che. e pramANe sarve paMcendriyono AhAra viSaya kahevo. vizeSa e ke - devone pahelI vikuNA pachI pasciAraNA hoya che. bIjAne pahelA paricAraNA pachI vikadNA hoya che. tathA ekendriyAdinA viSayamAM e ja pramANe prazna karavo. tenA uttaramAM kahevuM. - jyAM vaikriyano saMbhava nathI tyAM vikarvaNAno niSedha kahevo. A pramANe paheluM AhAra pada kahevuM. - jema ahIM pahelA dvAranA prazna kahyA, te ja pramANe teno uttara ane bIjA dvArone kahevA prajJApanAnuM 'paricAraNA' nAme pada-34muM kahevuM. ahIM AhAranuM pradhAnapaNuM hovAthI AhArapada kahyuM. teno artha A pramANe *X - X - he bhagavatu !? nAkIono AhAra AbhogathI thAya che ke anAbhogathI ? baMne prakAre. e rIte sarve jIvono AhAra jANavo. vizeSa e ke - ekendriyono AhAra anAbhogathI ja nIpajelo hoya che. vaLI - nADIo je pudgalono AhAra kare che, te pugalone avadhijJAna vaDe paNa jANI zakatA nathI. kemake te nADIone te pudgala saMbaMdhI avadhino aviSaya che. temaja cakSu vaDe joI zakatA nathI. kemake nArakI lomAhAravALA che. e ja pramANe asurakumAracI teIndriya paryanta jANavuM caturindriyo cakSu chatAM matiyAjJAnI hovAthI kvalAhArane jANatA nathI paNa cahna vaDe joI zake che. lomAhArane jotA ke jANatA nathI. kemake temane lomAhAra cakSuno aviSaya che. paMcendriya tici ane manuSyo keTalAMka jANe che ane jue che. kemake - avadhijJAnAdi vaDe yukata evA te lomAhAra, prakSepAhArane jANe che ane jue che.. bIjA keTalAka jANe che paNa jotA nathI. eTale lomAhAne ane propAhArane jANe che paNa cakSu vaDe jotA nathI. keTalAMka jANe nahIM paNa jue khasa, mati jJAnIpaNAthI jANe nahIM, paNa cakSu vaDe jue kharA.. keTalAka jANe nahIM - jue paNa nahIM. vyaMtara ane jyotika devo nArakInI jema jANavA. tathA vaimAnika devo to je samyagRSTi hoya te viziSTa avadhijJAnathI jANe che ane cakSu viziSTathI jue che. paNa je mithyASTi hoya te jANe paNa nahIM ane jue paNa nahIM, kemake tene 208 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda pratyakSa ane parokSa jJAna aspaSTa hoya che, tethI. adhyavasAya, dvAra kahe che - nAkI Adine prazasta ane apazasta evA adhyavasAyanAM sthAno asaMkhyAtA hoya che. 'saMmata' dvAra-nArakIo samyakatva-mithyAtva ke mizra abhigamavALA che ? traNe prakAranA e pramANe sarve jIvo kahevA. vizeSa e ke- ekendriya ane vikasendriyo mAtra mithyAvAbhigamI hoya che. AhAra kaho, te AyubaMdhavALAne hoya mATe AyubaMdha - * sUtra-para : he bhagavana ! AyuSyabaMdha keTalA bhede kahyo che he gautama! cha bheda, te A rIte - jAtinAma nidhavAyu, gatinAma nidhattAyu, sthitinAma nidhavAyu, pradeza-anubhAga-avagAhanA nAma nidhattAyu.. he bhagavana / nArakIone keTalA bhede AyubaMdha kaho chehe gautama! cha bhede. te A - jAti, gati yAvat avagAhanA nAma nidhatAyu. A pramANe vaimAnika devo sudhI kahevuM. - he bhagavana ! naskagatimAM nAkIne upajAno virahakALa keTalo kahyo che ? he gautama ! jAnyathI eka samaya, utkRSTa 1ra-muhUrta e pramANe tiryaMca, manuSya ane devagatino virahakALa jANavo. " he bhagavanA siddhigatimAM keTalo virahakALa che he gautama! jaghanyathI eka samaya, utkRSTathI cha mAsa. e pramANe siddhigati vajIne uddhatanA kALano viraha paNa kahevo... he bhagavan! ranapabhA pRvImAM upajavAno virahakALa keTalo che ? e rIte upayata, uddhatanA kahevI. he bhagavana / nairayiko jAtinAma nidhattAyu keTalA AkarSa vaDe kare che ? he gautamAM koI eka AkarSa vaDe, koI be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta ke ATha AkarSa vaDe. paNa kadApi nava AkarSa vaDe jAtinAma nidhatAyu na kare. e rIte vaimAnika paryata jANavuM. * vivecana-ra5ra : vALa Adi temAM Ayuno je baMdhaniSeka te AyubaMdha. niSeka eTale ghaNA, hIna, hInatA, evA daLIyAne anubhavane mATe racavA te. ahIM nidhata paNa niSeka ja kahevAya che. kemake jAtinAma sAthe nidhatta eTale niSiko athavuM anubhavana mATe bahu, alA, alAtara ema anukrame sthApana karela Ayu te jAtinAmanidhatAyu. o zaMkA-jAti vagere nAmakarmane AyunA vizeSaNa kema karyA ? [samAdhAna] AyunuM praghAnava jaNAvavAne. kemake nArakAdi Ayuno udaya thAya tyAre ja jAtyAdi nAmakarmano udaya thAya che ane Ayu ja nAkAdi bhavano upagrAhaka che. vyAkhyApAptimAM kahyuM che - he bhagavana ! zuM nArakIo ja nakamAM utpanna thAya ke anADIo narakamAM
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-252 209 210 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda bAra muhartAno che. saMmUrNima manuSyano 24-muharta upapAta virahakALa che. vyaMtara, jyotiSano 24-muhUrta, saudharma-IzAnano paNa temaja che. sanakumArano nava divasa 20-muhUd, mAhendrano 12 divasa ane 10-muhUrta ItyAdi vRti mujaba jANavuM. (saraLa che mATe anuvAda karyo nathI.] - - e pramANe udvartanA daMDaka kahevo. A upapAta ane udvartanA baMne AyuSyano baMdha thAya tyAre ja hoya che. tethI AyubaMdhane vize vizeSa vidhi prarUpaNA karatA kahe che - meraphathI Adi sugama che. vizeSa A * AvarSa - karma pudgalonuM grahaNa. * x - jIva AyubaMdhanA tIvra adhyavasAya vaDe eka ja vAra jAtinAma nidhatAyuno baMdha kare che, maMda adhyavasAya vaDe be AkarSa kare che. maMdatara vaDe traNa AkarSa kare che ema cAvatu ATha AkarSa kare. paNa nava AkarSa na kare. e ja pramANe gatinAma nidhatAyu Adi kahevA. cAvatuM vaimAnika sudhI kahevuM. A eka Adi AkarSano niyama Ayukarma bAMdhatI vakhate ja baMdhAtA jAtyAdi nAmakarma mATe che, paNa zeSa kALa mATe nahIM. kemake AyubaMdhanI samApti pachI paNa karmono baMdha to che ja. ityAdi - 4 - jIvono AyubaMdha kahyo, have saMsthAnAdi kahe che utpanna thAya? he gautamI nADIo ja nakamAM utpanna thAya, anArakI nahIM. arthAt nArakAyuSyanA vedavAnA kALanA prathama samaye ja A nArakI che ema kahevAya che te vakhate nAkAyunA sahacArI jAtinAmAdi karmano paNa udaya thAya. gatinAmanidhatAyu - gati eTale narakagati Adi rUpa je nAmakarma tenI sAthe nidhata eTale niSikta je Ayu te gatinAma nidhattAyu tayA - - sthiti eTale AyuSyanA daLIyAnuM te bhAve je rahevuM te. sthiti rUpa je pariNAma-dharma te sthitinAma che. tathA gati, jAti Adi karma je prakRti Adi vaDe cAra prakAranuM che, teno sthitirUpa bheda te sthitinAma. te sthitinAmanI sAthe nidhatta je Ayu te sthiti nAma nidhatAyu che. pradeza eTale parimita pramANavALA AyukarmanA daLIyA, teno je pariNAma eTale tayAvidha AmAnA pradeza sAthe saMbaMdha te pradezanAma athavA jAti, gati, avagAhanA rUpa karmanuM pradezarUpa nAmakarma te pradezanAma, tenI sAthe nidhata te pradezanAma nidhatAyu. anubhAga-AyukarmanA daLIyAno je tIvAdi bheTavALo sa te rUpI ke teno parimANa te anubhAga nAma athavA gatyAdi nAmakarmanA anubhAga baMdharUpa bheda te anubhAga nAmae - x - jene vize avagAhe te avagAhanA. audAkiAdi pAMca bhede zarIra, tenA kAraNarUpa karma te paNa avagAhanA kahevAya - 4 - AyubaMdha kahyo. teno nArakAdimAM upapAta che, teno viraha kALa jaNAvavA mATe kahe che - niyaT$ ri suga sugama che. vizeSa A * ratnaprabhAdi pRthvImAM jo ke 24muhUdi virahakALa che. sAte pRthvImAM kramazaH 24-muhUrta, ahorAtra, 15-ahorama, ekamAsa, be mAsa, cAra mAsa, cha mAsa virahakALa che, to paNa sAmAnya namragati apekSAe 12-muhUrta kahyA. te garbhanI apekSAe kahyA che. devagatimAM sAmAnyathI ja kahyA che. nArakAdi gatimAM udvartanAne AzrIne 12-muhurta virahakALa kahyo, paNa siddhanA jIvone to utanA hotI ja nathI - x - ranaprabhA pRthvImAM upapAtane AzrIne nArakIno virahakALa keTalo che ? e pramANe upapAtadaMDaka kahevo te A - he gautama ! jaghanyathI eka samaya, utkarSathI 24muhatuM. A pramANe zeSa AlAvA kahevA. jemake - zarkarApabhAmAM sAta samidivasa Adi - X - asurakumArono virahakALa 24-muhUrta che. e pramANe bhavanapatimAM svanitakumAra sudhIno virahakALa jANavo. pRthvIkAcikane upapAtano virahakALa nathI, e rIte zeSa ekendriyo mATe jANavuM. beIndriyano virahakALa aMtarmuharta che. e rIte traNa-cAra Indriya, saMmarhima paMcendriya tiryaya yonino virahakkALa jANavo. garbhaja tiryaca, manuSyano virahakALa 8i/14 * sutra-53 - he bhagavana saMdhayaNa keTalA bhede che ? gautama! cha bhede, te - vajayabhanArAya, kASabhanArAya, nArAya, anArAya, kIlikA ane sevAsaMghayaNa... he bhagavan! nairayika jIvo keTalA saMghayaNavALa che ? he gautama chamAMthI eka paNa nahIM, tethI asaMghayaNI che. temane asthi-sirAnAyu nathI. je pudgalo aniSTa, akAMta, pica, anAdeya, zubha, amanojJa, amaNAma, amanAbhisama che. te yugalo temane asaMhanapaNe pariName che. AsukumArane keTalA saMghayaNa che ? cha mAMthI eke nahIM. teo asaMghayaNI che. temane asthi-zirA-snAyu nathI. sTa, kAMta, piya, manojJa, mahAma, manAbhirAma 5galo temane asaMghayaNapaNe pariName che, e pramANe anilakumAra sudhInA badhAMne paNa kahevA. he bhagavana ! pRthvIkAyika jIva keTalA saMghayaNavALA che ? he gautama ! sevA saMghayaNavALA che. e pramANe saMmUrchAima paMcendriya tiryaMcayonika sudhI kahevA. garbhaja paMcendriya ticine cha e saMghayaNa che, saMmUrNima manuSyo sevAd saMghayaNI che gabhaja manuSyo che e saMghayaNI che. jema asukumArane kahyuM tema vANavyaMtara, jyotiSI, vaimAnika devone paNa kahevuM. saMsthAna keTalA bheda che ? cha bhede - samacatusa, nyagrodha parimaMDala, sAdi, vAmana, kuja huMDa. he bhagavana ! nAkI jIvo kayAM saMsthAnavALA che ? huMDa saMsthAnavALA... asukumAro kayA saMsthAne che ? samacaturA saMsthAne... e
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-253 26 pramANe svanitakumAra sudhI kahevuM. pRvIkAya masUra saMsthAnavALA, AkAya sibuka saMsthAnavALA, teukAya sUci kalApa saMsthAnavALA, beIndriya, teIndriya, caturindriya, saMmUrNima paMcendriya tiyaca phaMDa saMsthAne che, garbhaja paMcendriya tiryaMca cha e saMsthAnavALA che, saMbhUmi manuSya huMDa saMsthAne che, garbhaja manuSya cha e saMsthAnavALA che. asurakumAra mujaba vANavyaMtara, jyotiSa, vaimAnika kahevA. * vivecana-53 - vide mAM traNa daMDaka sugama che. vizeSa A * saMhanana eTale asthibaMdha vizeSa, be bAju markaTabaMdha jevuM hADakuM - 'nArAya" che. paS - pATo, yaH - khIlI. vajAdi traNe jene che te varSabhanArAya saMghayaNa arthAtu markaTa-3-kIlikAnI catAyukta asthibaMdha. markaTa, pathI bIjo, markayukta trIjo, eka bAju markaTa ane bIjI bAju kIlikA te cotho, be asthibaMdha maLe mAtra kIlikA te cotho, pAMcamo kIlikA, chaTho kevaLa carma vaDe ja hADakAM nikAcita te sevAd. snehapAnAdithI nitya sevAthI sahita te sevAd. ukta cha saMghayaNamAMthI koIpaNano abhAva te asaMghayaNI. temanA zarIramAM asthi-zirA-snAyu che ja nahIM. tethI temane saMghayaNano abhAva che. * x * nADIo ati zItAdi vaDe bAdhA pAmelA che. asthi saMcaya abhAve kaMI zarIrane pIDA thatI nathI ema nathI, kemake pudgalanA DaMdhavALI pIDA temane ghaTI zake che. je pagalA naI - avallabha, wta - akamanIya, apriya - dveSa karavA yogya, zubha - svabhAvathI asuMdara, amanora - manane na game tevA, mamaUTTI - ciMtavatA manane apriya lAge tevA. AvA pulo nAkIne asaMghayaNapaNe - asthisaMcaya canA rahita zarIrapaNe pariName. - kavi << temAM mAna, unmAna, pramANanI nyUnatA ke adhikatArahita mAMgopAMgA je zarIramAM hoya te samacaturasa saMsthAna.. nAbhi uparanA sarve avayavo caturasa hoya, paNa nIcenA avayavo tevA na hoya te nyagrodha saMsthAna.. nAbhinI nIcenA avayavo caturasa hoya paNa uparanA avayavo tevA na hoya te sAdi saMsthAna. jemAM grIvA, hAtha, paNa samacaturasa hoya paNa vacce saMkSipta ane vikAravALo koTho hoya te kumbha saMsthAna.. tayA jemAM koTho yathokta lakSaNa hoya, grIvAdi avayava ane hAtha-paga caturasya lakSaNa rahita hoya te vAmana saMsthAna. jemAM hAthapaNa Adi sarve avayavo pramANavALA na hoya te haMDa saMsthAna kahevAya che. 212 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda che ? gautama! strI ke puruSa nahIM paNa napuMsaka vedI che. te aMte asukumAro strI-puruSa ke napuMsakavedI che? gautama! prI vedI che, puraSa vedI che, napuMsakavedI nathI. yAvatu khanitakumAra sudhI kahevuM. pRetI-ay-duM-vAyu-vanaspatikAya, betraNa-cAra Indriyo, saMmUrchAima paMcendriya tiryaca, mUrNima manuSya e sarve napuMsakavedI che. garbhaja manuSyo ane tiro traNa vedavALA che. jema asurakumAro kahA tema vANavyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika devo jANavA. [55] te kALe te samaye kalAnuM samosaraNa kahevuM yAvat gaNadharo, ziSyasahita ane ziSyarahita siddha thayA tyAM sudhI kahevuM. jaMbudvIpamAM bhAratamAM atIta utsarpiNImAM 9 kulakara thayA. [56] mitradAma, sudAma, supArza, svayaMpabha, vimalaghoSa sughoSa mahAghoSa. [57] jaMbudvIpanA bharatamAM atIta avasarpiNImAM 10 kulakara thayA... - [58] svayaMjala, zatAyu, ajitasena, anaMtasena, kAryasana, bhImasena, mahAbhImasena, [59] Dhatha, dazaratha ane zAstha... bhUdvIpanA bharatamAM A avasarpiNImAM sAta kulakaro thayA. te A - [60] vimalavAhana, cakSumAna, yazomAna, abhicaMdra, pronajita ane nAbhi... - [61] A sAta kulakarone sAta bhAryA hatI... [26] caMdrayazA, caMdrakAMtA, surUpa, pratirUpA, cakSukAMtA, zrIkAMtA, marudevI. A pramANe kramazaH sata kulakaranI patnInA nAma jANavA.. [26] A jaMbudvIpanA bharatakSetramAM A avasarpiNImAM 24-tIrthakara pitAo thayA. te A --- [26] nAbhi, jitazabu, jitAri, saMvara, megha, dhara, pratiSTha, mahAsena, ... [65] sugrIva, dvairathaviSNu, vasupUjya, kRtavamAM, sIharona, bhAnu, vinnarona, ... [66] sUra sudarzana, kuMbha, sumitra, vijaya, samudravijaya, azvasena ane siddhArtha... [26] uditodita kulavaMzavALA, vizaddhavaMzavALA, guNayukata evA A covIza tIrtha pravartaka jinezvaronA pitAnA nAmo che. [68] jaMbUdvIpamAM bharatakSetramAM A avasarpiNImAM covIza tirthakta mAtAo thayA, te A * * * [269] maradevI, vijayA, senA, siddhA, maMgalA, suelImA, pRthavI, lamaNA, rAmA, naMdA, viSNu, jayA, zyAma... [70] suyazA, suvatA, acirA, zrI, devI, prabhAvatI, pAvatI, pA, zivA, vAmA, trizalA. A jinavaronI mAtA thaI. 7i1] jaMbudvIpanA bharatakSetramAM A avasarpiNImAM covIza tIrthakaro thayA, te - RSabha, ajita, saMbhava, abhinaMdana, sumati, pApabha, supArza, caMdrapabha, suvidhi puSpadaMta, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, anaMta, dharma, zAMti, kutha, ara, malli munisuad, nami, nemi, pArza, vardhamAna... A ra4 tIrthakaronA ra4 pUrvabhavanA nAma hatA te A - [72] vajanAbha, vimala, vimalavAhana, dhamasiMha, sumitra, dharmamitra, * * * sUtra-254 thI 383 : [5] he bhagavan! veda keTalA bhede che ? gautama! traNa prakAre - strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda... he bhaMte ! nairayiko rIvedI-puruSavedI ke napuMsakavedI
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-254 thI 383 213 * [73] suMdarabAha, dIrghabAhu, yugabAhu, laTabAhu, dim, Indradatta, suMdara, mahendra -- - [24] siMhara, megharatha, sUpI, sudarzana, naMdana, sIhagirI, - - - [27] dInazabu, zaMkha, sudarzana ane naMdana ri76] A covIza tIranI covIza zibikAo hatI. te A - [27] supabhA, siddhAtha, supasiddhA, vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI, aparAjitA, * * * [28] aruNapabhA, caMdraprabhA, suraprabhA, agnisapabhA, vimalA, paMcavaNa, sAgaradattA, nAgadattA * * * [29] abhayakarA, nivRttikA, manoramAM, manoharA, devapurA, uttapurA, vizAlA, caMdraprabhA. - - - [28] savajagatRvatsala sarva jinavaranI A zibikA sarvaRtuka, zubhachAyAthI che. ri81] A zibikAne pahelA varSathI romAMcita manuSyo upADe che, pachI asurendra, surendra, nAgendra te zibikAnuM vahana kare che. [28] caMcala, capalakuMDala dhAska potAnI IcchAnusAra vidurvela AbhUSaNa ghArI devagaNa, sura-asuranaMdita jina zibikAne vahe che. [28] A zibikAne pUrvamAM vaimAnika, dakSiNe nAgakumAra, pazcime asukumAra ane uttare garuDakumAra deva vahana kare che. ra84] RSabhadeva vinItAthI, ariSTanemi dvArAvatIthI, bAkInA tIrthakaro potapotAnI janmabhUmithI dIkSA levA nIkaLyA. ri8] badha-ra4-jinavaro eka dRzyathI dIkSArthe nIkaLyA. koI anyaliMga, gRhiliMga ke kuliMge dIkSita thayA nathI. ri86] bhagavAna mahAvIra ekalA, pArzva, mallI 300-3oo sAthe, bhagavana vAsupUjya 600 puruSo sAthe dIkSA levAne nIkaLyA. [28] bhagavanuM RSabha #ooo ugra, bhoga, rAjaya, kSaSiyo sAthe ane zaSa 19tIkaro eka eka hajAra puruSo sAthe nIkaLelA. - ri88bha0 sumati nityabhakatathI, vAsupUjya cotha bhakatathI, pAI ane mallI aSTamabhakatathI ane bAkInA tIrthakara cha8 matathI dIkSita thayA. ri89] A ra4-tIrthakaronA ra4-prathama bhikSAdAtAo thayA - (ra90] zreyAMsa, zahAdatta, surendradatta, Indradatta, pa%, somadeva, mAhendra, somadatta * * * ri91] puNa, punarvasu, pUrNAnaMda, sunaMda, jaya, vijaya, dhamasiMha, sumi, vagasiMha - - - [ra aparAjita, vigrasena, RSabhasena, datta, varadad, dhanAdad, bahula A krame ra4 prathama bhikSAdAtA jANavA. ra99] A baul viruddha vecAvALA, jinavabhakitathI ajAli puTa karIne te kALe, te samaye jinavarendrone AhArathI patilAbhita karyA.. [29] lokanAtha guNabhadevane eka varSa pachI bhikSA prApta thaI. bAkI badhAM tIrthakarone bIje divase prathama bhikSya prApta thaI... rilpa lokanAtha RSabhane prathama bhikSAmAM Izurasa, bIja badhAMne amRtarasa samAna ramaNa prApta thayela... [] ul jinavarone jyAM 214 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda prathama bhikSA prApta thaI tyAM zarIra pramANa uMcI vasudhArAnI vRSTi thaI. [29] A ra4-tIrthakarone ra4-ratyavRkSo hA - - [298] nyagrodha, saptapaNa, zAla, piyAla, priyaMgu chaxlha, zIkSi, nAgavRkSa, sAlI, priyaMgu vRkSa * * riz2a] hiMduka, wTala, jaMbU, azvattha, dadhipaNa, naMdIvRkSa, tilaka, AmavRkSa, azoka, - - - [30o] caMpaka, bakula, rAsa, dhAtakI, zAla. [31] vardhamAnasvAmInuM caityavRkSa 3ra-dhanuSa uMcu, niyatuka, azoka ane zAlavRAthI Acchanna hatuM... [3] RSabhajinanuM caityavRkSa traNa gAu uMcu hatuM. bAkInAne zarIsthI bhAmaNuM uMcu hatuM. [3os] jinavaronA A badhAM caityavR1 , patAkA, vedikA, toraNathI yukta tathA sura, asura, garuDadevothI pUjita hatA. 3i0] A ra4-tIrthakarone ra4-prathama ziSya hatA * * [35] RSabhasena, sIhasena, cAru vajanAbha, amara, suvata, vidarbha - - [36] dad, varAha, AnaMda, gaustubha, sudhAma, maMdara, yaza, ariSTa, cakraratha, svayaMbhU, kuMbha, [39] Indra, kuMbha, zubha, varadad, dad, IndrabhUti. A badhAM uttama kuLavALA, vizuddha vAja, guNayukta, tIrtha pravartakanA pahelA ziSya hatA. [30] A ra4-tIrthakaronA ra4-ziSyAo hatA * * [3oe] brAhmI, phaLu, zyAmA, ajitA, kAzyapI, rati, somA, sumanA, vAruNI, sulasA, dhAraNI, dharaNI, dharaNidharA, - - [31] paul, zivA, zuci, aMjakA, bhAvitAtmA, baMdhamatI, puvatI, amilA * * [311] yakSiNI, puSpacUlA ane A caMdanA.. A sarve uttama kula, viruddha vA, guNothI yukata hatA ane tI pravaki jinavaranA prathama ziSyA thayA. [31] jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM A avasarpiNImAM 1ra-cakavatI pitAo thayA - - [31] RSabha, sumitra, vijaya, samudravijaya, azvona, vizcarona, zusena, kArtavIrya, * [14] pottara, mahAhari, vijaya, brahA. ... [31] jaMbadvIpanA bharata kSetramAM A avasarpiNIkALamAM bhAre cakavartI-mAtAo thayA. * sumaMgalA, yazasvatI, bhadrA, sahadevI, AcirA, zrI, devI, tArA, vAlA, merA, vapA ane gullaNI. * * [31] jaMbUdvIpanA bharata mAM A avasarpiNImAM bAra cakavartI thayA - - [31] bharata, sagara, mAvA, sanakumArazAMti, kucha ara, subhUma, mahApA, haripeNa, jaya ane bahAdatta * * [31] A bhAra cakavatana bAra Arano hatA. - - [3ra0] subhadrA, bhadrA, sunaMdA, jayA, vijayA, kRSNazrI, sUryazrI, pAzrI, vasuMdharA, devI, lakSmImatI ane karamatI. [31] jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM avasarpiNImAM vAsudeva ane baladeva nava-nava thayA temanA pitAnA nAmo - * [3] prajApati, brA, soma, rudra, ziva, mahAziva, anisiMha, dazaratha, vasudeva. * * [33] jaMbudvIpanA bharata kSetramAM A avasarpiNImAM nava vAsudevonI nava mAtAo thaI, te A che
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-254 thI 383 215 [32] mRgAvatI, umA, pRthvI, sItA, amRtA, lakSmImatI, zeSamatI, kekamI, devakI. * * kira5] jaMbUdvIpamAM bharata tramAM nava baladevanI nava mAtAo hatI ": [3] bhadrA, subhadrA, supabhA, sudarzanA, vijayA, vaijayaMtI, jayaMti, aparAjitA ane rohiNI. [37] jambudvIpamAM bhad kSetramAM avasarpiNImAM nava dazAra maMDalo thayA. teo uttama puruSa, madhyama puruSa pradhAna puraSa, ojasvI, tejasvI, vaNiI , yazavI, kAMta, saumya, subhaga, priyadarzana, surapa, sukhazIla, sukhAbhigama, sarvajana nayanane piya, odAbalI, ativalI, mahAbalI, anihata, aparAjita, bumardanA, sahasazanumAna mathanaka, sAnukoza, matsarI, acapala, acaMDa, mita-maMjulapalAva-hasita, gaMbhIra-madhupratipUrNasatyavacanI, anupagatavatsala zaraNayA, lasaNa-vyaMjana-guNayukta, mAna-unmAnana-patipUrNa-suta-savIMga suMdara, zazisaumyAkA-kAMta-priyadarzana, amarSaNa, pracaMDa-daMDa-prabhArI, gaMbhIra darzanIya, tAlatvA-garuDa dhvajAvALA, moTA dhanuSane kheMcanArA, dudhara, dhanurdhara, dhIrapura, yuddhakIrtipuraSa, vipulakula samubhavA, moTA ratnane cUrNa karanArA, abhiratasvAmI, saumya, rAjakulavaMzatilaka, ajita, ajitarathavALA, hala-khuzala-kanakane dharanArA, zaMkha-cakra-gadA-zakti-naMdakadhArI, pravara-ujjavaLa, zukalata-vimala gotubha mukuTadhArI, kuMDala udhotita mukhavALA, puMDarIkanayanA, ekAvali kaMThalacchita vA, zrIvatsa lAMchanA, zreSThayazA, sarvatha saMbaMdhI sugaMdhI puNothI banela lAMbI zobhatI manohara vikasvara vijhivaNa uttama evI vanamAlAne vakSa:sthaLamAM sthApela evA, 108 lakSaNo vaDe prazasta ane manohara aMgopAMga, racita, madonmata gajendra jevI vilAsI gativALA, zarada nava svanita madhura gaMbhIra kauMca nighoSa duMdubhI svarA, kaTisUtra tathA nIla ane pIta kauoya vAvALA, pravara dIpta tejavALA, narasIMha, narapati, narendra, naravRSabha, maratavRSabhasamAna, adhika rAjadja lakSmIthI dipta mAna, nIla-pIta vAvALA bhaLe rAmajjaisava bhAIo hadf. te A pramANe [28] jhipRSTha cAvakRSNa, acala cAvatuM rAma. [3ra9] A nava baladeva-vasudevanA pUrvabhavanA nava nAmo hatA, te A - [33] vizvabhUti, pavataka, dInadad, samudradatta, RSipAla, piyamijha, lalitamitra, punarvasu, gaMgadad. * * [33] vAsudevonA A pUvabhivA nAmo hatA, have baladevanA nAmo kramazaH kahIza - - [33] vizvanaMdI, subaMdhu, sAgaradatta, azoka, lalita, vArAha, dhasina, aparAjitarAjalalita -- [33] A nava baladeva, vAsudevanA pUrvabhavanA nava ghamaciAryA hatA, te - [33] saMbhUti, subhadra, sudarzana, zreyAMsa, kRSNa, gaMgadad, sAgara, samudra, kumasena * * [33] A kIrtipuruSa vAsudevanA pUrvabhavanA dhamacA hatA. teoe pUrvabhave niyANA relA hatA - * [33] nava vAsudevonI nava niyANAbhUmio hatI. te A - - (139) 216 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda mathurA yAvat hastinApura * * [338] A nava vAsudevonA nava nidAna kAraNo hatA * * [33] gAya, bhUkha cAvatuM mAtA. [34] A nava vAsudevonA nava pratizatruo hatA, te A pramANe * * [31] aaNIva yAvatu jarAsaMgha -- [34] A prati muo sAva4 svacakrathI haNAyA. - - [34] eka vAsudeva sAtamImAM, pAMca chaThThImAM, eka pAMcamImAM, eka cothImAM, kRSNa trIjI nakamAM gayA. [34] sarve rAma-baladeva niyANA rahita hoya che. sarve kezava-vAsudeva niyAmAyukata hoya che. sarve rAma urdhvagAmI, kezava adhogAmI che. [345] ATha baladevo mokSagAmI thayA, rAma brahAloka kakSe gayA. te AgAmI kALe eka bhava karIne siddha thaze. [34] jambudvIpanA airavata kSetramAM avasarpiNImAM 24-defko thayA, te A - [34] caMdrAnana, sucaMdra, agnisena, naMdiSeNa, RSidim, vavahArI, zyAmacaMdra. - - [348] yuktisena, ajitasena, zivasena, devazamAM, nikSipta za, : * [3xe] saMjavala, jinavRSabha, anaMtaka, upazAMta, gatirona, * - [35] atipAd, suid, murudeva, zyAmakoTha. [35] animena, niputra, vAriSeNa. te sarvene huM vAMdu chuM. [35] bhUdvIpamAM AvatI utsarpiNImAM bhAratamAM sAta kulakaro thaze, te A - [33] mitavAhana, subhUma, supabha, svayaMpabha, dad, sUkSma ane subaMdhu. - - [354] jaMbudvIpamAM AvatI utsarpiNImAM airavata kSetramAM daza kulakaro thaze, te A * vimalavAhana, sImaMkara, sImaMdhara, kSemaMja, kSemaMdhara, deDhadhana, dAdhatu, zatadhana, patizruti, sumati jaMbUdvIpamAM bharatomAM AgAmI utsarpiNImAM 24-tIfkaro thaze, te A - [55] mahApA, sUdita, supArza, svayaMpabha, savanubhUti, devazuta, * * [35] udaya, peDhAlaputra, paudila, zatakIrti, munisuvata, savabhAvavid * - [35] nikaSAya, amama, niSNulAka, nirmama, citragupta, samAdhi * * [358] saMvara, nivRtti, vijaya, vimala, devovapAta, anaMta vijaya. * * [359] 24jina AgAmI kAle bharata kSetramAM dharmatInA upadezaka thaze. 6i] A ra4-tIrthakaronA pUrvabhavanA 24-nAmo kA che, te A * * [61] zreNika, supA, udaya, polphila zaNagAra, DhAyu, kArtika, zaMkha, naMda, sunaMda, zataka, * * [36] devakI, satyaki, vAsudeva, baladeva, rohiNI, sulatA, revatI, *. [36] sayAlI, bhayAlI, kRSNa dvaipAyana, nArada, * * [364] baDa, daramrata, svAtibuddha - 4 - 3i65] A ra4-tIyakaronA ra4-pitAo thaze, ra4-smAtA thaze, ra4-prathama ziSyo thaze, ra4-prathama ziSyA thaze, ra4-prathama bhikSAdAyaka thaze ane 24caityavRkSo thaze.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-254 thI 383 21 0 A jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM AgAmI utsarpiNImAM 1ra-cakavartIo thaze, te A - [66] bharata, dIrdhadaMta gUDhadaMta, zuddhadaMta, zrIma, zrIbhUti, zrI soma - [36] padma, mahApa%, vimalavAhana, vipulavAhana, variSTa. [68] A bArenA mAtA, pitA, strIrano thaze. o bhUtakIpanA bharatakSetramAM AgAmI utsarpiNImAM nava baladeva, nava vAsudevanA nava pitA thaze. nava vAsudeva mAtA thaze, nava baladeva mAtA thaze. nava dazAmaMDalo thaze, privakata varNana jaNavuM] nava baladevonA nAma * * [] naMda, naMdamitra, dIbiAhu mahAbAhu, atibala, mahAbala, balabhadra, * - [39] dvipRSTha, jhipRSTha.. nava baladevanA nAmo-jayaMta vijaya, bhadra, supabha, sudarzana, aniMda, naMdana, padma, saMkarSaNa. [39] A nava baladeva, vAsudevanA pUrvabhavanA nAma haze, nava dhamaracAya, nava nidAna bhUmi, nava nidAna kAraNo ane navA pratibu thaze, te A * * [3] tilaka, lohajegha, vajajaMgha, kesarI, prahalAda, aparAjita, bhIma, mahAbhIma, sugrIva. *[39] A pratizatruo kIrtipuruSa vAsudevanI sAthe yuddha karaze ane sva cakra vaDe ja haNAze. [39] jaMbUdvIpamAM airavata kSetramAM AgAmI utsarpiNImAM 24-tIrthakaro thaze, te A * * [39] sumaMgala, siddhArtha, nivaNa, mahAyaza, dharmadhvaja, * - [36] zrIcaMdra, puSaketu, mahAcaMdra, zrutasAgara, - * [39] siddhArtha pUrNaghoSa, mahAghoSa satyasena, * - [39] sUona, mahArona, savaniMda, * * [39] supArza, suvata, sukola, anaMta vijaya. * * [3] vimala, uttara, mahAbala, devAnaMda, * * [381] A A kahelA covIza tIrthakara AgAmI kAle airAvatamAM dhamane prakAsaze. [3] bAra cakravata, bAra cakravartI pitA, bAra cakravartI mAtA, bAra strIrano thaze... nava baladeva-vAsudeva pitA thaze, nava vAsudeva mAtA thaze, nava baladeva mAtA thaze, nava dazAmaMDala tharo ityAdi - X - X * sarve pUrvavatu jANavuM. *. A pramANe jema bharatoga saMbaMdhe kahyuM, tema auravatamAM paNa AvatI utsarpiNImAM kahevuM. e pramANe AgAmI kALane ApIne baMne kSetramAM kahevuM. 383] A rIte A zAstra kahevAya che. te pramANe - kulakaradza, tikiravaMza, cakravartAvaMza, gaNadharavaMza, RSivaMza, yativaMza, munirvaza... tathA cuta, cutAMga, zrutasamAsa, zrutaskaMdha, samavAya, saMkhyA, samasta aMge kahyuM, samasta adhyayana kahyuM - viji. * vivecana-254 thI 383 : mihita vRttimAM sAthe ja vRtti ApI che, ame teno sAbhUta mA ahIM noMdhelo che. keTalAMka sUtronI vRtti che, keTalAMkanI nathI.] * ftho veve temAM strIveda te puMkAmitA, puruSaveda te prakAmitA, napuMsaka 218 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda veda te strIpuMkAmitA. * * A pUrve kahelA sarve padArtho samavasaraNasthita bhagavaMte kahyA, mATe samavasaraNa kathana - * tevi #Tnevie * x-x sAmAnyathI duSamA suSamA nAme cothA ArAmAM, te samaye eTale je samaye bhagavaMta vicaratA hatA te. ahIM kAbhAganA krame samavasaraNa vaktavyatA kahevI. te AvazyakamAM kahelI che, tenAthI judI nathI. vAcanAMtare paryuSaNA kalota krame jANavI. te gaNadhara paryanta kahevI. temAM gaNadhara eTale sudhamAM nAme pAMcamAM gaNadhara, sAparva - ziSya, praziSyAdi saMtati sahita ane bAkInA gaNagharo ziSya-praziSyAdi saMtati hita siddha thayA ityAdi - 4 - 0 A samavasaraNa nAyaka kulakaravaMzamAM utpanna thayelA ane mahApuruSa hatA tethI kulakara ane mahApuruSanI vakatavatA kahe che - 0 naM 0 ityAdi sugama che. vizeSa A - vimalavAhana, cakSukhatu, yazomAna, abhicaMdra, prasenajituM, maradeva, nAbhi. - tathA - caMdrayazA, caMdrakAMtA, supA, pratirUpA, cakSukAMtA, zrIkAMtA, maradevI. 0 pachI 24 tIrthaMkara-pitA, 24 tIrthakara mAtAnA nAmo che. * zibikA - zaradAdi sarva RtumAM sukha ApanArI chAyA vaDe eTale AtapanA abhAvarUpa prabhA vaDe yukata hoya che. A zibikAo jenA para jinavara ArUDha thayA hoya te zibikA, jemanA ruMvADA ubhA thayA che evA manuSyo vahana kare che. thAIlena - svaracithI vikarvita mAmAna - mugaTAdi. puta - garuDadhvajavALA suvarNakumAro. o suleT - Indra samarpita evA eka vaayukta, paNa upadhi rUpathI yukta nahIM, te rIte dIkSA levA nIkaLyA. 0 1 vacana- vikipAdi arthAta tIrthakara liMga ja nIkaLyA... muni - zAkyAdiliMga nahIM. o bhagavaMta sumati nityabhojanathI - parahita nIkaLyA. o frii - puraSa pramANa. * vaiyAvaNa - baddhapITha vRkSa ke jenI nIce tIrthakarane kevalajJAna utpanna thayuM te caityavRkSa. 0 nibbI - nitya eTale sarvadA, Rtu eTale puSpAdi kALa che jene te nitya Rtuka. o masojo - 'azoka' nAme samavasaraNabhUmi madhya hoya che. * mavacha - A vacanathI azokavRkSanI upara zAlavRkSa paNa kyAreka hoya che, mATe kahyuM. 0 traNa gAu * RSabhasvAmIcI bAra guNa uMcu ema artha che. * vaidya - vedikAyukta, A azokavRkSa samavasaraNa saMbaMdhI saMbhave che. o ITY - vAsudevonuM maMDala, baladeva-vAsudeva baLe lakSaNono samudAya te dazAmaMDala, tethI ja banne rAma-kezava AgaLa kahela che. vaLI baladeva, vAsudeva
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-254 thI 383 - dazAra maMDalanI bahAra na hovA chatAM "dazAra maMDalAni' ema prathama kahIne paNa dazAramaMDalamAM pragaTa rUpa evA temanA vizeSaNo ApavA mATe ema kahe che baladeva, vAsudevanA svarUpane jaNAvavA mATe kahyA che. tadyathA koI AcArya dazAramaMDalano artha A pramANe kare che - dazAra eTale vAsudevanA kuLamAM thayelI prajAnA maMDana-zobhAvanArA. uttama puruSo-tIrthaMkarAdi 54-uttama puruSo madhye vartatA hovAthI uttama, madhyama puruSa eTale tIrthaMkarAdinA bala AdinI apekSAe madhye vartanAra hovAthI, pradhAnapuruSo eTale te kALanA puruSo madhye zauryAdi vaDe mukhya. onastrI - manathI baLavAna, tenasvI - dIpta zarIratva, varnasvI - zArIra balathI yukta, yazastrI - prasiddhi prApta. chApti - chAyAvAna, hrAMta - kAMtiyukta hovAthI kAMta, saumya - araudra AkAra hovAthI sumana - lokone vallabha hovAthI. 219 cakSune priyarUpavALA hovAthI priyadarzana, samacaturasa saMsthAna hovAthI surUpa, sukhakAraka hovAthI sukhazIla, jemano svabhAva zubha athavA sukhakAraka hoya che te zubhazIla ke sukhazIla kahevAya che ane zubhazIla hovAthI sukhe karIne sevI zakAya che te sukhAbhigamya kahevAya che, sarva lokanA netrone kAMta eTale abhilASa karavA lAyaka je hoya te sarva jananayana kAMta kahevAya che. oghabala-vyavacchedarahita balavAnapaNuM hovAthI pravAha balavALA, atibala - zeSa sarve janonA balane ullaMghana karanArA hovAthI atibalavAna, mahAbala eTale prazastabalavALA, anita eTale nirupakrama AyuSya hovAthI ke moTA yuddhamAM paNa pRthvI para temane pADanAra koI nahIM hovAthI koInA vaDe na haNAyela, pote ja zatruono parAjaya karanAra hovAthI aparAjita-parAjaya na pAmela. zatrunA zarIra ane sainyanI kadarzanA karanArA hovAthI - zatrunuM mardana karanArA, zatrunA Icchita kAryane vikherI nAMkhanAra hovAthI hajAro zatrunA mAnanuM mardana karanArA, sAnukroza eTale namelAne vize droha nahIM karanArA, amatsara eTale bIjAnA leza paNa guNane grahaNa karanArA hovAthI matsara rahita. acapala eTale mana, vacana, kAyAnI sthiratA hovAthI capaLatA rahita, acaMDa eTale kAraNa vinA prabaLa koparahita hovAthI pracaMDatA rahita, jenuM vacana ane hAsya baMne komaLa ane parimita hoya te mitamaMjulapalA5 hasita. gaMbhIra eTale roSa, toSa, zokAdi vikArane na dekhADanAra athavA meghanA zabda jevuM gaMbhIra. madhura eTale karNane sukha ApanAruM, pratipUrNa - arthanI pratIti utpanna karanAruM ane satya evuM jemanuM vacana che evA, - 4 - zaraNe AvelAnuM rakSaNa karanArA, zaraNya-rakSaNa karavAmAM zreSTha hovAthI zaraNa karavAlAyaka, lakSaNa eTale mAna Adi athavA vajra, svastika, cakrAdi cihno, vyaMjana eTale tala, masAdi. guNo eTale moTI RddhinI prApti Adi. lakSaNa ane vyaMjananA guNe karIne sahita evA - X - X + X - ityAdi. mAna, utthAna, pramANathI paripUrNa eTale nyUnatArahita ane garbhAdhAnathI samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda AraMbhIne pAlana-poSaNa vidhi vaDe sujAta tathA sarvAMga suMdara eTalesamagra avayavanI pradhAnatAvALuM zarIra che jemanuM evA. caMdranI jema saumya AkAravALuM arthAt raudra ke bIbhatsa nahIM. kAMta eTale dIptivALuM, priya eTale lokone pramoda utpanna karanAruM che darzana eTale rUpa jenuM evA. amarisaNa eTale kAma karavAmAM ALasa rahita athavA amarSaNa eTale aparAdha chatAM paNa kSamA karanArA, prakAMDa eTale utkaTa che daMDa prakAra eTale AjJA vizeSa ke nItino bheda vizeSa jemane evA athavA duHsAdhya kAryane sAdhanAra hovAthI pracaMDa che daMDa pracAra eTale sainyano pracAra jemane evA tathA gaMbhIra darzanIya - Xx - 220 tAla ke tala nAmanA vRkSa che dhvaja jemane te tAladhvaja baladeva hoya che ane udviddha eTale uMco garuDanA cihnavALo ketudhvaja che jemano te udviddhagaruDaketu vAsudeva hoya che. pachI tAladhvaja vALA ane uddhigaruDa ketuvALA tAladhvajo dviddhagaruDa ketu evA, moTA baLavAn hovAthI moTA dhanune kheMcanArA, mahAsatvarUpa jaLanA AzrayarUpa hovAthI samudra jevA te mahAsatvasAgara evA, teo jyAre raNAMgaNamAM prahAra kare che, tyAre koIpaNa dhanurdhArI temane dhAraNa karI zakanAra na hovAthI durdhara evA, dhanurdhara eTale jemanuM zastra dhanup che evA, dhIrapuruSone vize ja teo puruSa eTale parAkramI che, paNa kAyarane vize parAkramI nathI tethI dhIrapuruSa evA, yuddhamAM prApta thayelI kIrti te ja mukhya che evA puruSa, yuddha kIrtipuruSa kahevAya che. vipula kulotpannano artha prasiddha che. mahAbalavA5NAe karIne mahAratnane eTale vajraratnane aMguSTha ane tarjanI AMgaLI vaDe cUrNa karanAra te mahAratna vighaTaka che. kemake vajraratnane eraNa para mUkI hathoDA vaDe TIpe to paNa bhedAtu nathI. tevA vajraratnane bhede che, mATe durbheda che athavA saMgrAma karavAnI IcchAvALA mahAsainyanI sAgaravyUha, zakaTavyUha Adi prakArathI je moTI racanA tene tarI javAnA raMganA rasikapaNAthI ane mahAbaLavA5NAe karIne jeo vighaTana kare te mahAracanA vighaTaka che. pAThAMtarathI moTA raNa saMgrAmane vikherI nAMkhanArA tema jANavuM. ardha bharatakSetrano svAmI, saumsa eTale rogarahita, rAjakuLamAM tilaka samAna, koIthI na jItAya evA, ajita thavALA, hala ane muzalano artha prasiddha che. A be hathiyAra rUpe jenA hAthamAM che evA baladeva ane jenA hAthamAM kaNaka eTale bANa che evA zArga dhanuvALA vAsudeva hoya che. pAMcajanya zaMkha, sudarzana cakra, kaumudakI nAme gadA, zakti eTale trizULa vizeSa, naMdaka nAme khaDga, A sarvene je dhAraNa kare te zaMkha cakra gadA zaktinaMdakadhara vAsudeva che. moTo prabhAvavALo hovAthI pravara, zveta ke svaccha hovAthI uvala, kAMtivALA hovAthI zuklAMta ke pAThAMtarathI sAruM parikarma karela hovAthI sukRta tathA malarahita hovAthI nirmaLa evA kaustubha nAmanA maNine ane kirITa eTale mugaTane jeo dhAraNa kare che tevA, kuMDala vaDe dedIpyamAna che mukha jenA evA, kamala jevA netravALA,
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-254 thI 383 221 kaMThamAM ekAvali AbhUSaNane dhAraNa karanArA, zrIvatsanAme satpaSane sUcavanAra lAMchana che jemane te zrIvatsalAMchana evA, sarvatra vikhyAta hovAthI zreSTha yazavALA, sarvaRtumAM saMbhavatA ane sugaMdhI evA je puSpo te vaDe sArI rIte cetI je pralaMbA eTale paga sudhI pahoMce tevI lAMbI, zobhAyamAna, kAMta-manohara, vikasvara, ci-pAMca varNanI ane pradhAna evI mALA racI che, eTale sthApanA karI che athavA tidA eTale sukha karanArI che vakSasthaLamAM jemanA te. spaSTatayA chUTA chUTA dekhAtA je 108 cakAdi lakSaNo tene karIne prazasta eTale mAMgalika ane suMdara eTale manohara sthApana karAyela che mastaka ane AMgaLI Adi aMgopAMga jemanA te. - tathA - madonmata, zreSTha hAthIno je lalita-manohara, vikama-saMcAra tenA jevI vilAsavALI che gati jemanI te jovA. zaradabAtumAM thayela evo ane navuM svanita je nirdoSane vize che evo tathA madhura ane gaMbhIra evo je kauMca pakSIno nirdoSa eTale nAda tenI jevo tathA duMdubhinA-svara jevo che nAda jemano te evA. zarada RtumAM krauMca pakSI mata ane madhura svaravALA hoya che, tethI zaradanuM grahaNa karyuM che. vAraMvAra zabdanI pravRttithI teno bhaMga thAya tyAre temanI amano haratA thaI jAya che mATe navatanita zabda lIdho. svarUpa dekhADavAne madhura ane gaMbhIra zabda lIdhA. kaTIsUga eTale AbharaNa vizeSa, te jemAM pradhAna che evA baladevane nIlaraMganA ane vAsudevanA pItaraMganA kauoya vaso che jemane te kaTI sUtra nIlapIta kazeyavAsa vA, zreSTha prabhAva ane zreSTha kAMtipaNAe karIne zreSTha ane daidIpyamAna tejavALA, vikamanA yogathI narasiMha, manuSyonA nAyaka hovAthI naspati, parama aizvaryano yoga hovAthI narendra, uThAvelA kAryanA bhArano nirvAha karanAra hovAthI narane vize vRSabha samAna, maravRSabha jevA eTale devarAjanI upamAvALA, rAja tejanI lamIe karIne bIjA rAjAothI atyaMta dedIpyamAna tathA nIla ane pIta vaavALA. * * * * * A rIte nava vAsudeva ane nava baladeva jANavA. o tivi ane 3yane baMne gAthA dvArA nava vAsudeva ane nava baladevonA nAmo jaNAvelA che. o kirtIpurisANa eTale kIrtipradhAna puruSo. 0 nava vAsudevanI nidAna bhUmio- mayurA, kanakavastu, zrAvasti, potanapura, rAjagRha, kAkaMdI, kauzAMbI, mithilApurI, hastinApura. 0 nava vAsudevanA nidAnanA kAraNo- gAya, cUpa, saMgrAma, strI parAbhava, raMga, bhAryAnurAga, goThI, paranI Rddhi, mAtA parAbhava. 0 nava prativAsudevanA nAmo - azvagrIva, tAraka, meka, madhukailabha, nizuMbha, bali, prabharAja, rAvaNa ane jarAsaMgha. o marrfsaina bhAvimAM AvanArA kALathI, mAsA evA pAThAMtarathI AgAmI - bhaviSyamAM siddha thaze. 222 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda 0 jaMbUdvIpamAM A avasarpiNImAM 24-tIrthaMkaro thayA, tene stutidvAra vaDe kahe che. temAM nAma pheraphAra batAve che - (1) caMdrAnana, (2) sucaMdra, (3) agnisena, (4) naMdIsena - anya graMthamAM Atmasena evuM nAma che. (5) RSibhinna, (6) vavahArI/vratadhArI, (9) zyAmacaMdrane huM vAMdu chuM. (8) yuktisena-anya sthAne dIrghabAhu ke dIdhasena evA paNa nAma dekhAya che, (9) ajitasena - anya sthAne zatAyu evuM nAma che, (10) zivasena - koI sthAne satyasena ke satyaki paNa kahevAya che. (11) buddha-dvane jANanAra devazama-bIjuM nAma devona, (12) nikSiptazastra - bIjuM nAma zreyAMsa, temane huM sadA namuM chuM. (13) asaMjavala, (14) jinavRSabha - bIjuM nAma svayaMjala che. (15) amitakevaLajJAnavALA anaMtaka - bIjuM nAma siMhasena, (16) dhUta javALA - jeNe kamarano nAza karyo che evA uparAMta nAmanA jinezvara. (13) guptisena. A sarvene huM vAMdu chuM. (18) atipAW, (19) supArza, (20) devezvaroe vAMdelA marudeva, (21) mokSane pAmelA, du:khano kSaya karanAra ane zyAma koThavALA ghara nAmanA jinezvara, e sarvene huM vAMdu chuM. (22) rAgane jitanAra agnisena-bIjuM nAma mahAsena che. (23) kSINa rAmavALA agnipuga, (24) rAgadveSano nAza karanAra ane siddhimAM gayelA evA vAriSeNa. A sarvene huM vAMdu chuM. anya sthAne A nAmonI AnupUrvI anyathA prakAre jovAya che. o mahApAthI AraMbhI anaMtavijaya sudhI 24-nAmo jANavA. che e pramANe A sarva sUtra graMthanI samApti sudhI sugama jANavuM. vizeSa e ke - baladeva AdithI Avela A sUtra eTale ke devalokAdithI cyavelA evA rAmanI je prakAre manuSyamAM utpatti ane siddhi thaI vagere sarve kahevuM. e ja pramANe bharata ane ravata kSetramAM thanArA vAsudevAdi kahevA. A rIte aneka prakAranA padArtho dekhADIne have adhikAra karelA graMthanA yathArtha nAmone dekhADavA kahe che - A adhikAra karela zAstra, kahevAnA A prakAra vaDe ahIM kahevAya che. te A pramANe - kulakara vaMzanuM eTale kulakaronA pravAhanuM kahevApaNuM hovAthI kulakara vaMza kahevAya che. ahIM sarvatra ti zabda upadarzanane mATe che. 'a' zabda samuccaya Ine vize che. e ja pramANe jema dezathI kulakaravaMzanuM pratipAdana karela hovAthI kulakaravaMza ema kahevAya che, tema dezathI tIrthakara vaMzanuM pratipAdana karela hovAthI tIrthakaradza ema kahevAya che. e ja pramANe te te vaMzanuM pratipAdana kareluM hovAthI cakravartIvaMza, dazAravaMza, gaNadharavaMza, gaNadhara sivAyanA je zeSa jita ziSyo te kaSi kahevAya che, tenA vaMza kahelA hovAthI trASivaMza ema kahevAya che kAraNa ke
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakIrNaka samavAya-254 thI 383 223 224 samavAyAMgasUtra saTIkaanuvAda 0 prazasti- vRttikAra racita prazasti che. je nava gAthA dvArA vRttikAre noMdhI che. teno sArAMza A pramANe che - bha0 mahAvIra, bha0 pAThya, sarasvatI devI, uttama kavisabhA, zrIsaMgha, pragaTa guNavALA gurune, sahAyaka sarvene namaskAra thAo. A graMthanuM mULa pramANa 1,44,000 padonuM hatuM, kAlAdi doSe te ghaNo nAno thaI gayo che. tenuM vyAkhyAna karela che. sarvajJavayana hovAthI A sugamAM kaMIpaNa virodha nathI. A vyAkhyAna vRitti] meM uttama kavionA vacanane AzrIne karela che. A samavAyAMganI TIkA vikrama saMvata-1120mAM aNahila pATaka nagare meM [abhayadevasUrie strI che. akSara gaNanAthI sUga zloka pramANa-1667 ane vRtti zloka pramANa-3535 che. baMne maLIne pa242 zloka pramANa che. ahIM tenuM pratipAdana samavasaraNanA adhikArathI RSivaMza sudhI paryuSaNA kalpa kahevAmAM Avyo che, tethI karIne ja cativaMza ane munivaMza paNa A kahevAya che. kemake pati ane muni e baMne zabdo RSinA ja paryAya che. tathA A zruta paNa kahevAya che. kemake A zruta traNa kALanA arthano bodha karavAmAM samartha che. tathA dhRtAMga paNa kahevAya che, eTale ke pravacana puruSanuM aMga avayava che tethI. tathA zrutasamAsa eTale samagra sUjhAne ahIM saMkSepathI kahyo che, tethI zratano saMkSepa ema kahevAya che. tathA zrutanA samudAyarUpa hovAthI A zrutaskaMdha ema kahevAya che. HTTNa - samavAya ema kahevAya che eTale ke samagra jIvAdi padArtho abhidheyapaNAe karIne ahIM maLelA hovAthI A samavAya kahevAya che. tathA eka Adi saMkhyAnA pradhAnapaNAthI AmAM padArthonuM pratipAdana karyuM che, tethI saMkhyA ema paNa kahevAya che. tathA bhagavaMte samagra A aMge kahyuM che, paNa AcArAMgAdinI jema be zrutaskaMdha Adi khaMDa - vibhAgo vaDe A kahyuM nathI, tethI A samastAMga ema kahevAya che. tathA A samagra adhyayana ema kahyuM che, paNa AmAM zastraparijJAdinI jema uddeza vagere khaMDa-vibhAga nathI. fta zabda samAptinA arthamAM che. travAmi - kahuM chuM ema sudhamasviAmIe jaMbusvAmIne kahyuM. zrImad vardhamAnavAmI pAse je avadhArela hatuM te kahyuM. A kahevAthI artha jANavAmAM gurunI paraMparA jaNAvI. ema thavAthI graMthamAM ziSyanI gausvabuddhi upajAvI kahevAya che ane guru mATe potAnuM bahumAna dekhADyuM ane uddhatapaNuM dUra karyuM. - x * A ja mumukSuno mArga che. - prakIrNa samavAyano muni dIparatnasAgare karela TIkA sahitano anuvAda pUrNa | samavAya, AMgasUtra-4, AgamasUtra-4no muni dIparatnasAgare karela TIkAsahita anuvAda pUrNa - X - X - 6 bhAga-8-mo samApta
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama saTIka anuvAdanuM vibhAgIkaraNa 15 - 16 | 17 | AgamanuM nAma bhAga kramAMka AcArAMga | | 1 ane 2 sUtrakRtAMga 3 ane 4 sthAnAMga 5 thI 7 samavAyAMga bhagavatI 9 thI 13 jJAtAdharmakathA 14 upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa vipAkazruta, aupapAtika rAjapraznIyA jIvAjIvAbhigama 17 thI 19 prajJApanA 20 thI 22 sUrya/caMdra-prajJapti 23,24 jaMbUdvIpa prajJapti 25 thI 27 nirayAvalikA paMcaka ane payannAsUtro-10+1 | 28 nizItha, vyavahAra, bRhatkalpa dazAzrutaskaMdha ane jItakalpa mahAnizIthA Avazyaka 31 thI 34 piMDaniryukti, oghaniryukti | 35 | dazavaikAlika 36 uttarAdhyayana 37 thI 39 naMdIsUtra | 40 anuyogadvArA kalpa (bArasA) sUtra | 42. 29 30 ] 41.