________________
તત્વાર્થસૂત્ર
ઉપસંહાર આપણે અગાઉ, એ તો જોઈ જ ગયા હતા કે “ભગ્યત્વ ગુણ પ્રાપ્ત કરીને તે જે પૂરેપૂરી રીતે સચવાય તો આ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરનારો જીવ અનંતકાળથી અથડા કુટાયો હોય, તો તેને નિસ્તાર (અંત) થાય જ છે. આમાં મુખ્યત્વે દેવ, ગુરુ અને સત્યધર્મ પરની શ્રદ્ધા ઘણા મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે. તેમાંયે મહાનિમિત્ત રૂપે (સવિશેષનિમિત્ત રૂપે) તે સાચા ગુરુનું માર્ગદર્શન પ્રત્યક્ષ મળી ગયું તે બેડો પાર થાય છે.”
આ દષ્ટિએ ભગવાન મહાવીરનાં સત્તાવીસ જન્મોનું વર્ણન વારંવાર ચિતનીય સહેજે બની જાય છે. એ સત્તાવીસ જન્મમાં પણ તેઓ નરકમાં ગયા છે. હિંન્સમાં મહાહિંસ પશુ પણ થયા છે. તેમાં સ્વર્ગમાંય ગયા છે અને માનવ પણ થયા છે. માનવ થઈને સંન્યાસી પણ થયા છે અને જૈન મુનિ પણ થયા છે. જૈન મુનિ થઈને પિતાને પ્રાપ્ત થયેલી લબ્ધિને સ્વચ્છદ કે અહંકાર પિષવા માટે દુરુપયોગ પણ કર્યો છે અને રાજાના એિશ્વર્યપદને પણ અતિશય દુરુપયેગા કર્યો છે. દા. ત. ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવના જન્મમાં પિતાના શય્યાપાલકે પિતાના હુકમનું અજાણતાં પણ અપમાન કર્યું, તે તેને તે જ વખતે ઉકાળેલા સીસાને કાનમાં રસ રેડીને ભયંકર ત્રાસ પિતાની સામે પિતા દ્વારા ગુજારાયે છે. અને છતાં આ બધામાંથી પસાર થઈ તીર્થકર પણ થયા છે. અને એ જ ક્રોધી, માની, માયાવી અને લોભી મહાવીર આખરે વિશ્વવત્સલ મહાવીર બની જાય છે. અહીં માત્ર કામ થયું હોય તે તે નયસારના જન્મમાં ભગવાન મહાવીરને પ્રાપ્ત થયેલ ભવ્યત્વ જ છે. પરંતુ ભવ્યત્વ જાણે કાયમી જન્મોજન્મથી મળી આવતે ભાવપરંપરાથી સ્વીકારાયેલ હેઈ, ત્યાં નયસારના જન્મમાં તે સમક્તિ મળ્યું, એવું જ અનેક જૈનાચાર્યોએ સ્વીકાર્યું છે. પરંતુ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
