________________
1
મધ્યલોકમાં જંબૂઆદિ શુભનામી દ્વીપ જલધિ આ, લવણુદિ વલયાકૃતિ બમણું પૂર્વ પૂર્વને વીંટી વળ્યાં; જંબુદ્વીપ છે ગોળ તહીં એક લાખ જન વિસ્તાર તણે; જેની વચ્ચે મેરુ પર્વત અડેલ અકપ ખડે રહ્યો. પ ભરત, હૈમવત, હરિવિદેહને, રમ્યફ વર્ષે ક્ષેત્ર રહ્યાં, હરણ્યવત ઐરાવત સાતે પૂર્વથી પશ્ચિમ વ્યાપ્ત બન્યાં; હિમ-મહાહિમ, નિષેધ, નીલ ને રુકમી શિખરી વર્ષધરે, છ સંખ્યામાં પર્વત તેઓ વચ્ચે રહેતાં વંશધરો. ૬ જંબુદ્વીપથી ઘાતકી ખડે ક્ષેત્રો પર્વત બમણું છે, પુષ્કરાધિ દ્વીપેય એટલાં પર્વત ક્ષેત્રો નમણું છે. માનુષત્તર નામ ગિરિના પૂર્વભાગ લગી મર્યવસે,
સ્લો આર્યો એમ ઉભય છે, જાતિ એમની રૂડી દીસે. ૭ ભરત, ઐરાવત, વિદેહ આદિ કર્મભૂમિઓ પંદર છે, દેવકુર, ઉત્તરકુર, આદિ અકર્મભૂમિ ત્રીસ દિસે; માનવ આયુ સ્થિતિ રહી ત્યાં જઘન્ય અંતર્મુહૂર્તની, ત્રમ પલ્યોપમ ઉત્કૃષ્ટી ત્યાં અવશ્ય આયુસ્થિતિ બની. ૮ તિર્યંચ અથવા પશુઓની એ આયુસ્થિતિ ત્યાં એ જ કહી, કર્મભૂમિમાં મળે મોક્ષ પણ અકર્મ ભૂમિમાં કદી નહીં. તિર્યંચ માનવ આયુ સ્થિતિના ભવને કાય બે ભેદ ગણ્યા, જીવે ત્યાં ભવ જાણે વારંવાર જન્મ ત્યાં કાય દશા. ૯
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org