________________
|| પાઠ - ૧૧ ||
ત્રીજો ગણ
ભૂમિકા ૧. આ ગણમાં પ્રત્યય લાગતા પહેલા ધાતુઓમાં અભ્યાસ અથવા દ્વિરૂક્તિ નામનો ફેરફાર થાય છે.
નિયમો ૧. (A) ધાતુના શરૂઆતના વ્યંજન સહિત સ્વર બેવડાય છે.
દા.ત. લ = લાલા (B) જો એકથી વધારે સ્વર હોય તો શરૂઆતના વ્યંજન સહિત પહેલો સ્વર બેવડાય, તથા સ્વરથી શરૂ થતો ધાતુ હોય તો એકલો સ્વર બેવડાય છે અને બેવડાયા પછી ધાતુને પ્રત્યય લાગે છે.
દા.ત. ફ = ૬ ૨. (A) વર્ગીય બીજા અક્ષર (૬, ૩, થનો પ્રથમ અક્ષર (વ,,,,
પ) થાય છે. દા.ત. ન્ = પલ્લુ = પણ (B) વર્ગીય ચોથો અક્ષર (,,,, બ) નો ત્રીજો અક્ષર (, ન,,, વ) થાય છે. દા.ત. થા = થાય = વાયા ! કંક્યનો તેટલામો તાલવ્ય થાય છે. તથા નો ન આદેશ થાય છે.
દા.ત. રઘન = વહન = = રહiા = = રાહ . ૪. ધાતુના દીર્ઘ સ્વરનો અભ્યાસમાં હસ્વ થાય છે અને નોમ થાય છે.
દા.ત. ર = લા = = = = 991 જોડાક્ષરથી શરૂ થતા ધાતુમાં જોડાક્ષરના પ્રથમાક્ષરની સ્વર સહિત ધિરૂક્તિ થાય
દા.ત. હો = = જીવા Egs સુ. સં મદિરાઃ પ્રવેશિકા જ ૮૩
પાઠ -૧૧ TS
