________________
૬ નિયમના ધાતુઓના સાનો અહીંથાય છે. દા.ત. ર = યાત્ (B) માં કારાંત અંગવાળા ધાતુઓના મ ની પૂર્વે જોડાક્ષર આવેતો મા નો વિકલ્પ થાય છે. દા.ત. = નૈયા /નાયાત્ દશમા ગણના ધાતુમાં માત્ર ગુણ-વૃદ્ધિ થાય છે. દા.ત. =મતા
આત્મપદ (A) (અ) વેર્ ધાતુને, (બ) દીર્ઘ કારાંત ધાતુને, (ક) સંયુક્ત પર હસ્વ કારાંત ધાતુને અને (ડ) ૨ ધાતુને, વિકલ્પ ફલાગે છે અને ત્યારે ગુણ થાય છે. દા.ત. સૂ= સવિશીષ્ટ / સોપી તૃ= તષિીણ/તીર્ષણા
= વરિષીણ/વૃષીણા (B) જ્યારે પ્રત્યયની પૂર્વે રૂન લાગે ત્યારે હસ્વ કે દીર્ઘ કારાંત ધાતુમાં અંત્ય ત્રનો તેમજ અંત્ય ધાતુઓમાં ઉપાંત્ય સ્વરનો ગુણ થતો નથી. દા.ત. = તૃથી/ણિીછા = પીછા દશમા ગણના ધાતુમાં ગુણ-વૃદ્ધિ ઉપરાંત મય પણ લાગે છે. દા.ત. ૫ =ાર્ષણિીષ્ઠા ગણકાર્યરહિતકાળોના તૈયાર કરેલા અંગને આત્મપદના પ્રત્યયો લગાડવાથી થતા કર્મણિના નિયમો ઉપરાંત પાઠ ૧૫ ના કર્મણિ તથા ભાવે રૂપનો નિયમ ૨ આ અર્થમાં પણ લાગુ પડે છે.
રૂપાખ્યાન - ઉ. કરવું પરમૈપદ
مه
સુ. સં. મદિરાઃ પ્રવેશિકા પણ ૨૪૮ ટકા પાઠ - ૨૪ .
