________________
પાઠ- ૧૬ ]
વિભક્તિના નિયમોમાં ભંગ
ભૂમિકા
૧. નામની વિભક્તિના કેટલાક રૂપનિયમ વિરુદ્ધ છે. તે અહીં બતાવાશે. બાકીનાને
વિભક્તિના પ્રત્યય લગાડીને તેમજ સામાન્ય સંધિના નિયમો ધ્યાનમાં રાખીને
કરવાના છે. ૨. વિશેષતા ન બતાવી હોય ત્યારે વિભક્તિનું રૂપ એ જ સંબોધનનું રૂપ જાણવું.
પ્રત્યયો ૧. માર્ગો.ના ૨૫મા પાઠને મથાળે આપેલા પ્રત્યયો યાદ રાખવા
નિયમો તથા રૂપાખ્યાન ૧. વિશ્વના, શર્મા અને બીજા નામો જેમાં અંતે આ કારાંત ધાતુ હોય તેવા નામો માં કિ.બ.વ.થી આગળ સ્વરથી શરૂ થતા પ્રત્યયો પૂર્વે લોપાય છે.
વિશપ - પું. ભગવાન એકવચન દ્વિવચન બહુવચન
विश्वपाः विश्वपौ विश्वपाः દ્વિતીયા
विश्वपौ विश्वपः તૃતીયા
विश्वपा विश्वपाभ्याम् विश्वपाभिः ચતુર્થી
विश्वपे विश्वपाभ्याम् विश्वपाभ्यः પંચમી विश्वपः
विश्वपाभ्याम् वश्वपाभ्यः ષષ્ઠી
विश्वपः વિશ્વ: સપ્તમી
विश्वपि. विश्वपोः विश्वपासु સંબોધન विश्वपाः विश्वपौ विश्वपाः કે ગોપા, ધૂપ, છઠ્ઠ, સોમા વગેરે મા કારાંત પુલિંગના રૂપો વિશ્વપા ની જેમ જાણવા ૨. પતિ ના સં.એ.વ., પ.બ.વ. અને પ્રથમ છ રૂપો રિના જેવા જ થાય છે. : સુ. સં. મદિરાઃ પ્રવેશિકા દિણિ ૧૪૪ REST કિ પાઠ - ૧૬ 1
પ્રથમ
विश्वपाम्
विश्वपाम्