________________
૮. પાઠ ૧૧, નિયમ ૮ પ્રમાણે ફિક્ત રૂ કે ૩+ વિજાતીય સ્વર =રૂનો રૂછ્યું અને ૩
નો ન્યાય અને કિરૂક્ત રુકે ૩+ સજાતીયસ્વર= બંને મળીને દીર્ઘ કે થાય
દા.ત. રૂ પિવા ૯. રૂ (જવું)માં સ્વરાદિ અવિકારક પ્રત્યય પૂર્વે કિરૂક્ત થયેલી રૂલંબાય છે.
દા.ત. = + રૂવ = + વ =ચિવ (પાઠ ૭, નિયમ ૨-B) ૧૦. (A) દીર્ઘ કારાંત, જોડાક્ષર પર હસ્વ દ કારાંત તથા ઝ, ઢઢ્ઢ અને ના
આટલા ધાતુઓનો બધા પ્રત્યયો પર ગુણ થાય છે. દા.ત. = + રૂવ = પરવા ક્ = માનછિવા
ના = નવી પરિવારવૃ= સર્વારિવા (B) , 9માં અવિકારક પ્રત્યયો પર વિકલ્પ ગુણ થાય છે. જ્યારે આ ધાતુઓમાં ગુણ થતો નથી ત્યારે તેમનો સ્વર હસ્વ થાય છે. દા.ત. = + મથુમ્ = + અર્થ = શશશુ: (ગુણ ન થાય ત્યારે),
$= શશરથ: (ગુણ થાય ત્યારે). ૧૧. (A) , , ગુ, યુ, , પૂ આ છઠ્ઠા ગણના ધાતુઓમાં...
(ક) પરોક્ષ પ્રથમ અને તૃ.પુ.એ.વ.ના પ્રત્યય પૂર્વે, (૧) પ્રેરક ય ની પૂર્વે, (૩)અદ્યતન કર્મણિ તૃ.પુ.એ.વ. ના પ્રત્યય પૂર્વે,
ગુણ – વૃદ્ધિ થાય છે. દા.ત. ૩ + મ = ૩ોટા (B)બાકીના વિકારક પ્રત્યય પૂર્વે ગુણ-વૃદ્ધિ ન થાય દા.ત. ન્ + થ = વૃકુટિશ (C)પરોક્ષ પ્ર.પુ.એ.વ.માં અંત્યસ્વરની વૃદ્ધિ વિકલ્પ થાય. ગુણ ન થાય, ઉપાંત્ય
સ્વરનો માત્ર ગુણ થાય.
દા.ત. યુદ્ + અ = લોટ / ચુટારૂ=+ મ=સુનાવ /જુનુવા ૧૨. કેટલાક ધાતુઓ જેવા કે મજૂ અને જૂના ગણકાર્ય રહિત કાળમાં રૂપ જ નથી. ૧૩. (A) માં કારાંત ધાતુને પ્રથમ અને તૃપુ.એ.વ.ના ને બદલે મ પ્રત્યય લાગે દ8 સુ. સં. મદિરાન્તઃ પ્રવેશિકા : ૧૦૯ EEEEEEE પાઠ - ૧૩ :
