Sankalit Sanskrit Niyamavali

Author(s): Divyaratnavijay
Publisher: Naminath Jain Sangh

Page 16

ઘાત • મતે+માત્માનમ્ = મ +અ+ માત્માનમ્ = મચતયાત્માન
• ગરવી + સતત = મદ્ + આવ્ + ૩ત્વતતઃ = અવગુત્વતતા ઉપરોકત કર્યું આવું વગેરેના ર્ ર્ નો વિકલ્પલોપ થાય છે. અને... ત્યારે ફરીથી સંધિ થાય નહિં. uત તબૈ + ત = તમતિ = તસ્મા રૂતિ ..
રામે + ત = રામયિતિ- રામ તિ | • આવી + ૩ત્વતતઃ = ગવાવુતતઃ= ગરવી ૩ત્વતતઃ | • मन्यते + आत्मानम् = मन्यतयात्मानम्= मन्यत आत्मानम् ।
નીરનામાનોમાં સાંધિ થાય નહિ.
૧. કોઇપણનામકે ધાતુનાદ્વિવચનને અંતે રહેલદીર્ઘ “'કે' પછી કોઇ પણ સ્વર આવેતો સંધિ થાય નહિં દા.ત. જી + મારોહન્તિ = fીમારોક્તિ
• + અ = વજેગમ્ | ૨. પદના અંતે કે અઆવેતો સંધિ થાય નહિ. પરતુ પાછળના મનો લોપ થાય છે. અને ક્યારેક અવગ્રહચિન્હ મૂકાય છે. એનો ઉચ્ચાર થતો નથી. શ્રત - વને + ગરવો ગતિ = વનેડોતિ .. ૩. ગમી કેમ્ + કોઇ પણ સ્વરા .ત. ગમી + ગરવી = સંધિ થાય નહિ
= અમીરવાદ | ૪.૪થી7 સુધીના સ્વર + હસ્થ 28 =વિકલ્પે સંધિ થાય. અને જયારે વિકલ્પે સંધિ થાય નહિં ત્યારે પૂર્વનો દીર્ધસ્વર હસ્વ થાય. દા.ત. પિતા+ષિ = વિર્ષ અથવા પિતત્ર
|
TI
-
| સંધિ છૂટી પાડવા માટેના કેટલાક મુદાઓ.
૧. આ કારાંત શબ્દ પછી રેફ(૬) હોય તો ત્યાં કે માનો ત્ર સાથે સંધિ હોવાનો સંભવ છે. ઘ. ત. • સર્ષિ સિદ્ધ + ઋષિ
• મહર્ષિ મહા + દ્રષિઃ