Sankalit Sanskrit Niyamavali

Author(s): Divyaratnavijay
Publisher: Naminath Jain Sangh

Page 106

0
सेनानin+ रथिकाश्च अश्वारोहाश्च = रथिकाश्वारोहम् ।
- बदराणि च आमलकानि च = बदरामलकम् । वनस्पतियोरे, प्लक्षाश्च न्यग्रोधश्च = प्लक्षन्यग्रोधम् ।
५२न्तु बदरं च आमलकं च = बदरामलके । रथिकश्च अश्वारोहश्च = रथिकाश्वारोहौ ।
__ प्लक्षश्च न्यग्रोधश्चेति प्लक्षन्यग्रोधौ । એકવચનમાં હોવાથી રૂતરતર સમાસ થયો. ૭) અનિયમિત સમાહાર • गावश्च अश्वाश्च = गवाश्वम् । • पुत्राश्च पौत्राश्च = पुत्रपौत्रम् । • स्त्रीकुमारम् । • उष्ट्रखरम् । • उष्ट्रशशम् । • मासशोणितम् । • दर्भशरम् । • दासीदासम् । • तृणोपलम् ।त्यहि... ૮)નિત્ય ઇતરેતરાજ • दधि च पयश्च = दधिपयसी । • सर्पिमधुनी । • ऋक्सामे । • शुक्लकृष्णौ । • इध्माबर्हिषी ।. अध्ययनतपसी । • आद्यवसाने । • उलूखलमूसले । • वाङ्मनसे (विशेष नियमयी मनस् भां अभेशयो)। ૯) કુન્દ સમાસમાં શબ્દમાં થતા ફેરફાર • द्यौश्च पृथिवी च = द्यावापृथिव्यौ । • द्यौश्च पृथिवी च =रोदसी । • द्यावाभूमी । द्यावाक्ष्मे । • उषश्च सूर्यश्च = उषासासूर्यम् । • जाया च पतिश्च = जायापती, जम्पती, दम्पती । • अक्षिणी च भ्रूवौ च =अक्षिभूवम् ।. स्त्री च पुमांश्च = स्त्रीपुंसौ । • धेनुश्च अनड्वान्' च = धेन्वडुहौ ।. दाराश्च गावश्च = दारागवम् । • ऊरु च अष्ठीवन्तौ च = ऊर्वष्ठीवम्।. नक्तं च दिवा च =नक्तदिवम् । ..रात्रौ च दिवा च = रात्रिन्दिवम् ।. अहनि च दिवा च =अहर्दिवम्। 3. एकशेष द्वन्द्र લસણ - એક જ શબ્દ બે વાર અથવા તેથી વધારે વાર સાથે આવે અથવા એક જ વર્ગના એક સ્ત્રીલિંગ અને એક પુંલ્લિંગ એમ બે શબ્દો આવે તો તેનો સમાસમાં એક જ પદ રાખી શેષ પદનો લોપ કરવો તે. A. એક શબ્દ બેકે વધુ વાર આવે ત્યારે એકવાર દ્વિવચન કે બહુવચનમાં લખાય ... ... • रामश्च, रामश्च, रामश्च रामाः ।
99