Sangrahani Sutram

Author(s): Lalitvijay
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund

Page 227

Jain Education Inte
| एकैकस्यानन्तजीवात्मकस्य सूक्ष्मस्य बादरस्य वा निगोदस्या संख्येयभागीकृतस्यैकोऽसंख्येयभागः सततमुद्वर्त्तते, एकश्चासंख्येयो भागस्तस्मिन् स्थाने सततमुत्पद्यते, सोऽपि चासंख्येयभागोऽनन्तजीवात्मकः, एवं चैकस्मिन्नपि निगोदे प्रतिसमय मुत्पद्यमाना अनन्ताः प्राप्यन्ते, किं पुनः सर्वनिगोदेष्विति ? । अथ निगोद इति किमुच्यते ?, उच्यते, अनन्तानां जीवानां साधारणमेकं स्तिबुकाकारमौदारिकं शरीरं, तैजसकार्मणे तु शरीरे प्रतिजीवं विभिन्ने, ते चानन्ता अपि जीवाः 'समगं ऊससन्ति समगं नीससन्ति, समगं आहारंति समगं नीहारंति' ॥ २३१ ॥ असंख्यातानां च निगोदानां समुदायो गोलकाकारो गोलकः, ते च गोलका असंख्येयास्तदेवाह -
गोलाय असंखिजा, अस्संखनिगोअओ हवइ गोलो । एक्कम्मि निगोए, अनंतजीवा मुणेयवा ॥ २३२ ॥
उक्तार्था तत्त्वं तु यथागमसंप्रदायं किञ्चिदुच्यते - इह द्विविधा जीवाः, सांव्यवहारिकाः असांव्यवहारिकाश्च, तत्र ये अनादि सूक्ष्मनिगोदेभ्यः उद्धृत्य शेषजीवेषूत्पद्यन्ते (ते) पृथिव्यादिविविधव्यवहारयोगात्सांव्यहारिकाः, | पुनरनादिकालादारभ्य सूक्ष्मनिगोदेष्वेवावतिष्ठन्ते, ते तथाविधव्यवहारातीतत्वादसांव्यवहारिकाः, तत्र सांव्यवहा| रिकाः सूक्ष्मनिगोदेभ्य उद्धृत्य शेषजीवेपूत्पद्यन्ते, तेभ्योऽप्युहृत्य केचिद्धयोऽपि तेष्वेव निगोदेषु गच्छन्ति, परं
jainelibrary.org