Prabuddha Jivan 2015 02 Gandhi Jivanno Antim Adhyay Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 6

ગાંધી જી
કે | અ પૃષ્ઠ ૬ ૦ પ્રબુદ્ધ જીવન ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ અંતિમ
* hષાંક 5
૪ કલકત્તા, નોઆખલી, ગુજરાત, બિહાર, વગેરે સ્થળે થયાં. આ સર્વે આ ગાંધીના ઉત્તરાર્ધને સમજી ન શક્યા, અને જે ગાંધીને 5 હું અગ્નિકુંડના હુતાશ ઉપર શાંતિનું જળ છાંટવા આ ૭૭ વર્ષીય બુઝુર્ગ જેમણે જોયા-જાણ્યાં હતાં છતાં એમણે એ ગાંધીને વેદના આપી,
ખુલ્લા પગે દોડાદોડ કરે, ઉપવાસો કરે, તોય હિંદુ કહે બાપુ અમે આજે આ અંકના સર્જનથી અમારા વડીલો વતી ગાંધી તર્પણ હૈ મુસલમાનના અને મુસલમાન કહે બાપુ અમને ન્યાય આપો. બાપુની કરીએ છીએ. અમારી એ ફરજ છે. હું અગ્નિપરીક્ષાનો આ સમય હતો. અંગ્રેજોએ ખૂબ જ કુનેહપૂર્વક સામાજિક દૃષ્ટિએ વ્યાપક અર્થમાં જોઈએ તો પ્રત્યેક બે પેઢીની હૈ શું ભાગલાના બીજ વાવ્યા હતા. કેટલાક વર્ગે એમાંય બાપુને દોષી આ સંવેદના છે. બાપુની જગ્યાએ પોતાના વડીલને મૂકી જૂઓ, ૐ ઠેરવ્યા. બાપુએ પોતાની જાત તપાસીને વેદનાભર્યા સ્વરે કહ્યું, ક્યાંક ને ક્યાંક આ સંવેદના જરૂર ડોકિયું કરશે. આ તર્પણ અંકનો રૅ
“મારી ચારે તરફ જ્વાળાઓ ઊઠી છે. એ જ્વાળાઓ મને ભરખી આ પણ ઉદ્દેશ છે. આ સમગ્ર અંક વાંચીને પોતાના વડીલ પ્રત્યે કે નથી જતી એમાં ઈશ્વરની કરુણા છે? કે મારી હાંસી કરે છે?' સાચા હૃદયથી એક ઉદ્ગાર નીકળે: “મને માફ કરજો વડીલ' તો એ ક é બાપુ એકલા પડી ગયા હતા. પૂ. બા અને મહાદેવભાઈએ વિદાય પણ આ અમારા માટે મોટી ઉપલબ્ધિ હશે. = લીધી હતી. ટાગોરે પણ દેહત્યાગ કર્યો હતો. જે વ્યક્તિ સાથે એક સમયે માત્ર ૪૫ દિવસમાં આ અંક તૈયાર કરવાનો હતો ! ગાંધી વિશે છે આખો દેશ હતો એ વ્યક્તિ સાથે માત્ર આજે પાંચ-છ વ્યક્તિઓ હતી. અત્યાર સુધી કોઈએ વિચાર્યો કે સ્પર્ધો નહિ હોય એવો સર્જનાત્મક ર્ હું અને બાપુએ એકસો પચીસ વરસ જીવવાની ઇચ્છા છોડી દીધી અને ચિંતનાત્મક વિષય આ અંક માટે સોનલબેને વિચાર્યો. સર્વ ૬ અને બાપુએ કહ્યું, ‘હવે હું બહુ બહુ તો એકાદ બે વર્ષ જીવીશ. પણ વિદ્વાન લેખકોએ સોનલબેનને હૂંફાળો સહકાર આપી સોનલબેનના હૈ જે હિંદમાં ખૂનામરકી ચાલતી હોય તેવા હિંદમાં એક ક્ષણ પણ સંબંધોની ઉપજની પ્રતીતિ કરાવી આ અંકને એવો આકાર આપ્યો
જીવવાના અને અરમાન નથી..મારા ત્રીશ વર્ષના કામનો કરુણ કે ગાંધી સાહિત્ય જગતે એની નોંધ લેવી પડશે. આપ વાચકને પણ
અંજામ આવ્યો છે. સ્વતંત્રતા એ આપણી જીત હોય તો પણ એ એની પ્રતીતિ થશે, લેખ અને લેખકોનું વૈવિધ્ય વાચકને માતબર ૐ કરુણ છે. એથી પંદરમી ઓગસ્ટના ઉત્સવમાં હું ભાગ લઈ શકું કરી દેશે એવી મને શ્રદ્ધા છે. હું નહિ.” અને આવા અને અન્ય કેટકેટલા ઝેરના ઘુંટડા બાપુ એકલા આ વિશિષ્ટ અંકને સોનલ પરીખના પરિશ્રમ અને ચિંતનનો { ગળે ઉતારી ગયા!!
અમૂલ્ય લાભ મળ્યો છે. સોનલબેને અહીં જે તર્પણ અને શબ્દ ; હૈ આવી વેદનામાંથી બાપુને મૃત્યુની ઈચ્છા જન્મી. એમણે પોતાના શ્રદ્ધાંજલિ અર્પી છે એ ગાંધી સાહિત્ય જગત માટે અવિસ્મરણીય ૨ મૃત્યુના એકાદ વર્ષ પહેલાં મનુબેનને કહ્યું હતું:
રહેશે જ. મેં ‘જો હું માંદો પડીને પથારીમાં પડું અને એમ મારું મરણ આવે આવો વિષય અને આવો દમદાર અંક સર્જવામાં હૃદય અને હું તો છાપરે ચડીને કહેજે કે તમે ધારતા હતા એવા આ પુરુષ નહોતા! આત્મા સોનલબેનના છે, પણ અનેક હાથોએ પોતાનો પુરુષાર્થ = * પણ જો હું પ્રાર્થના કરવા જતો હોઉં અને એ વેળા કોઈ માણસ આ સર્જનમાં રેડ્યો છે, એવા અમારા મુદ્રક જવાહરભાઈ શુક્લ, રે આવીને મને ગોળી મારે, અને હું એ ગોળીનો ઘા સામી છાતીએ પ્રત્યેક લેખને પોતાની ઝીણી નજરમાંથી પસાર કરનાર અમારા જ હું ઝીલું અને મારા મોંમાંથી રામનું નામ નીકળે તો જગતને કહેજે કે પુષ્પાબેન પરીખ અને આ બધાની વચ્ચે દોડાદોડ કરનાર કડી રૂપ
એ ભગવાનનો દાસ હતો.” આ વાત એમણે લોર્ડ માઉન્ટબેટનને અમારો હરિચરણ અને આ બધું વ્યવસ્થિત ગોઠવાય છે એવી ખેવના કહેલી અને પ્રાર્થનામાં તો વારંવાર કહેલી.
રાખનાર, અમારા રોહિતભાઈ, પ્રવીણભાઈ અને અશોક, આ છે અને આ મહામાનવને એવું ઈચ્છા મૃત્યુ મળ્યું.
સર્વોનો આભાર માનું છું. $ બાપુ અસાધારણ ચિંતક હતા. તર્કબુદ્ધિવાળા બેરિસ્ટર હતા, આટલા મોટા અંકના સર્જન માટે સોનલબેન પહેલી વખત –
જીવન સંપૂર્ણ સત્ય, અહિંસા અને અપરિગ્રહને સમર્પિત હતું, એ અને આ અંક પૂરતા છેલ્લી વખત – એટલે એક વખત જ મળ્યા, ક પ્રાજ્ઞ પુરુષ-યોગી પુરુષ હતા, આ બધાં સત્યભર્યા તત્ત્વોનો જેનામાં ફોન ઉપર તો અલપ ઝલપ મુદ્દાની વાતો, અને વૉટ્સ અપ ઉપર 4 રે સમન્વય હોય, સાધના અને શુદ્ધિ હોય, એની વાણીમાં સત્ય અને તો શૂન્યવત્, આમ એકલે હાથે સોનલબેને આ વિરાટ કાર્ય સુંદર છે હું કાળ આવીને બિરાજે એની આ પ્રતીતિ.
અને સમૃદ્ધ રીતે પાર પાડ્યું એ માટે એમનો આભાર નથી માનતો. - અમારી પેઢી, જે ૧૯૩૫-૪૦માં જન્મી હતી, એમને વારસામાં હૃદય ઝૂકી પડે છે. ઢં ગાંધી વિચારો મળ્યા. અમારી યુવાની ગાંધી વિચારથી ભરી ભરી
ધનવંત શાહ હતી, પણ ત્યારે અમારા વડીલો યુવાન હતા, અથવા પ્રોઢ હતા, એ
drdtshah@hotmail.com ( ૧ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૨૦૦/-(U.S. $20) • ૩ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૦૦/-(U.S. $ 50) • ૫ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૯૦૦/-(U.S. $ 80)
• ૧૦ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૧૮૦૦/-(U.S. $180) શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનો બૅન્ક A/c. No. 0039201 000 20260. ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષ કોઈની મહેરબાની માગવી એટલે આપણી આઝાદીનો ત્યાગ કરવો. વતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક પ્રક
ગાંધીજીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 9 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાયવિશેષાંક ગાંધીજીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4 ગાંધી #
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક :