Prabuddha Jivan 2015 02 Gandhi Jivanno Antim Adhyay Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 43

ગાંધી જી
અ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ ૦ પ્રબુદ્ધ જીવન • ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૯ પૃષ્ઠ ૪૩ અંતિમ
5 hષાંક ક
નનો અંતિમ અધ્યાયવિશેષાંક 4 ગાંધી
પાકિસ્તાનને ૫૫ કરોડ અપાવવા માટે ગાંધીજીએ ઉપવાસ કર્યા હતા! || ચુનીભાઈ વૈધ
ગાંધીજી ઘણું આગળનું વિચારતા હતા. એમની દૃષ્ટિ અત્યંત આશરો લીધા વિના આરો નહોતો. વ્યાપક - વૈશ્વિક હતી. દેશના ભાગલા અંગ્રેજ સરકારની મધ્યસ્થીથી બરેલીના મૌલવીએ ઉપવાસના સંદર્ભમાં ગાંધીજીને સંબોધીને કે હું કરાયા તેવી જ રીતે દેશની ચલ-અચલ સંપત્તિના પણ ભાગલા એમની જાહેર નિવેદન કરતાં કહ્યું: ૧૬ જ મધ્યસ્થીમાં વિવિધ સમિતિઓ નીમી કરાયા હતા એટલે વાઈસરોય “પાકિસ્તાનમાંના અત્યાચારો માટે, નિર્દોષ સ્ત્રી-પુરુષ ને ૬ ૐ માઉન્ટબેટનનો આગ્રહ રહે જ કે ભારત અપાયેલા વચનનું પાલન બાળકોની કતલ માટે તથા બળાત્કાર કરવામાં આવેલા ધર્મપલટા હૈં કરે. એ પણ ખરું કે એમણે ગાંધીજી સાથે તા. ૬ઠ્ઠી અને ૧૨મી અને સ્ત્રીઓના અપહરણ અલ્લા સામેના ગુનાઓ છે અને એને જાન્યુઆરીએ એ અંગે વાત કરી હતી. એ વાત પણ ખરી કે પંચાવન માટે કોઈ પણ પ્રકારની માફી નથી. હિંદુસ્તાનના મારા 5 ૐ કરોડ રૂપિયા ચૂકવી દેવા જોઈએ, એ ભારત સરકારની નેતિક ફરજ અનુયાયીઓને તથા મુસલમાનોને મારો આદેશ છે કે એમણે આપને ? શું છે એમ ગાંધીજી જરૂર માનતા હતા.
તથા સંઘ-સરકારને છેવટ સુધી વફાદાર રહેવું અને પાકિસ્તાનમાંના ? પણ એમ કહેવું કે ગાંધીજીએ પ૫ કરોડ માટે ઉપવાસ આદર્યા તેમના સહધર્મીઓના દુષ્કૃત્ય સાફ સાફ શબ્દોમાં ને ભારપૂર્વક હું હતા તો એ ખોટું થશે. જો એમ જ હોત તો ગાંધીજીએ ઉપવાસ શરૂ વખોડી કાઢવા....દોરવણી અને મદદ માટે પાકિસ્તાન તરફ નજર હૈ € કરતાં પહેલાં શરત તરીકે એ વાત અવશ્ય રજૂ કરી હોત. પરંતુ તે રાખવાની ગુપ્ત ઈચ્છા તેમનો વિનાશ કરશે.” (મહાત્મા ગાંધી : રે ૐ દિવસના અને ત્યારબાદના એમના પ્રવચનોમાં પૈસાનો ઉલ્લેખ સુદ્ધાં પૂર્ણાહુતિ, ગ્રંથ-૪, પાન-૩૭૬) ૬ નહોતો.
પાકિસ્તાનમાં પણ એનો પડઘો પડ્યો. પુનર્વસવાટ પ્રધાન ૬ ક વળી, ઉપવાસના ત્રીજા જ દિવસે ભારત સરકારે એ પૈસા રાજા ગઝનફર અલી ખાને અખબારી નિવેદનમાં કહ્યું, “તાજેતરના ૬ રે પાકિસ્તાન સરકારને આપી દેવાના નિર્ણયની જાહેરાત કરી અને મહિનાઓ દરમ્યાન હિંદુસ્તાન તેમ જ પાકિસ્તાન ઉભયમાં હું બીજી બાજુ ડૉક્ટરોએ ગાંધીજી પર ઉપવાસ છોડી દબાણ કર્યું કારણ નીતિમત્તાની ભયંકર અધોગતિ જોવા મળી છે. તેની સામે આકરા હું હું કે ગાંધીજીને પેશાબમાં એસિટોન જવા માંડ્યું હતું. આમ ઉપવાસ ઈલાજની જરૂર હતી અને મહાત્મા ગાંધીએ એ પરિસ્થિતિની સામે શું રં છોડી દેવા માટે બબ્બે સબળ કારણો અને દબાણો હોવા છતાં બાપુએ અંતિમ સ્વરૂપે પોતાનો વિરોધ પ્રગટ કર્યો છે.” (મહાત્મા ગાંધી : ૨ 3 ઉપવાસ છોડ્યાં નહીં. એ તો ૧૮મી જાન્યુઆરીના રોજ જ્યારે ડૉ. પૂર્ણાહુતિ, ગ્રંથ-૪, પાન-૩૭૮) હું રાજેન્દ્ર બાબુની અધ્યક્ષતામાં બનેલી સમિતિએ આવીને ચાર બાબતની પાકિસ્તાનમાં પશ્ચિમ પંજાબની ધારાસભામાં ફિરોઝખાન જૂને હૈં હું ખાતરી આપી ત્યારે જ ઉપવાસ છૂટ્યા. એ ખાતરીમાં પણ પૈસાનો કહ્યું, “ધર્મપ્રવર્તકો બાદ કરતાં મહાત્મા ગાંધીથી વધારે મહાન ૬ ઉલ્લેખ ક્યાંય નહોતો.
પુરુષ દુનિયાના કોઈ પણ દેશે પેદા કર્યો નથી.’ (મહાત્મા ગાંધી : 4 છે વળી ભારત સરકારે પૈસા ચૂકવી દેવાના પોતાના નિર્ણયની પૂર્ણાહુતિ, ગ્રંથ-૪, પાન-૩૭૮). હું જાહેરાત કરી તેમાં પણ ગાંધીજીની આવી કોઈ શરતના જવાબમાં એ નોંધનીય છે કે ગાંધીજીના અનશનની સારી અસર { આ નિર્ણય લીધો હોય તેવો પણ ક્યાંય ઉલ્લેખ નથી
સ્વાભાવિક જ મુસલમાનો પર વધારે થઈ, જ્યારે કટ્ટર હિંદુવાદીઓ છે એક સવાલના જવાબમાં ગાંધીજીએ બહુ સ્પષ્ટ રીતે કહ્યું કે એમના પર એની અવળી અસર થઈ. ૬ ઉપવાસ ગૃહ મંત્રાલયના કોઈ પગલાંના વિરોધમાં નથી. એમના જેમને આ પ્રસંગે લોહીની હોળી ખેલવી જ હતી, જેમના દિલોમાં ૐ હું ઉપવાસ સ્પષ્ટ રીતે ભારતના શીખ અને હિંદુઓની અને વિધર્મીઓની કતલ કરવાની ઘેલછાઓ ધૂણી રહી હતી તે આ પારના હું છે પાકિસ્તાનમાંના મુસ્લિમોની વિરુદ્ધ છે. એ આ બંને દેશોની હિંદુધર્મ-ઝનૂનીઓ અને પેલી પારના મુસ્લિમ ધર્મ-ઝનૂનીઓ છે કે લઘુમતીઓના બચાવ માટે છે. ગાંધીજીનાં તા. ૧૨ અને ૧૩નાં જનતાને ભડકાવતા ને ધુણાવતા રહ્યા. છે પ્રાર્થના પ્રવચનો તથા ભારત સરકારનું ૧૫મીનું જાહેરનામું વાંચીએ ગાંધીજી બે મુલકને એક કરવા, કમ સે કમ એકમત અને એકમન છે હું તો વાત તદ્દન સ્પષ્ટ સમજાઈ જશે. એમાં પૈસાનો ક્યાંય ઉલ્લેખ કરવા, અખંડ-ભારત ફરી સાકાર કરવા જીવનના એ આખરી ઉં
નથી. એમને જે વાતે હચમચાવી નાખ્યા હતા તે એ હતી કે જે દેશે દિવસોમાં ઝઝૂમાતા રહ્યા. પ્રેમ, અહિંસા, સત્ય અને સર્વ સદ્ગણોનું મેં ૐ શાંતિ અને હિંસાના માર્ગે ચાલી સ્વાધીનતા મેળવી તે જ દેશના આચરણ એકપક્ષી – નિરપેક્ષ હોય છે, એમાં સોદાબાજી હોતી ? ૬ લોકો આટલા મોટા પાયે પોતાનાં જ ભાંડુઓનું લોહી રેડે અને નથી એ વાત દુનિયાને ગળે ઊતરતાં વાર હતી. પરંતુ ગાંધીજી શું સ્ત્રીઓ પર અત્યાચાર અને બળાત્કાર ગુજારે! બંને દેશોની પાગલ પોતે અંત સુધી – ૩૦મી જાન્યુઆરી સુધી એ વાત સમજાવતા હું ૐ બનેલી પ્રજાની સાન ઠેકાણે લાવવા માટે મરણિયા બની ઉપવાસનો રહ્યા અને એ જ પંથ પરથી પરલોક સીધાવ્યા.
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક કા ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ન ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી 4
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યીચ વિશેષ
ઈશ્વર આપણને ભૂલતો નથી. આપણે જ તેને ભૂલી જઈએ છીએ.
વતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૬