Prabuddha Jivan 2015 02 Gandhi Jivanno Antim Adhyay Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 44

ગાંધી જીરું
અથ પૃષ્ઠ ૪૪૦ પ્રબુદ્ધ જીવન ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ અંતિમ
hષાંક ક
ગાંધીજીની હત્યાના પ્રયાસો | 1 ચુનીભાઈ વૈધ
ldનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષુક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક # ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૬ ગાંધીજીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક ૬ ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાયવિશેષાંક ૬ ગાંધી
ગાંધીજીની હત્યાના કુલ દસ પ્રયાસો થયા હતા એમ લાગે છે. એક દિવસ એક માણસ હાથમાં છરા સાથે ગાંધીજી પર ધસી આવ્યો કે 8 એમાંના છ અંગે લેખિત નોંધ મળી શકી છે. પ્રયાસોનો આરંભ હતો. એ માણસ એ આ નથુરામ ગોડસે હતો એવી જુબાની પૂનાની રે
છેક ૧૯૩૪થી થયેલો. આમાંના ત્રણ પ્રસંગોમાં નથુરામ ગોડસે સુરતી લૉજના માલિક મણિશંકર પુરોહિતે આપી હતી. મહાબળેશ્વર ૐ શું સંડોવાયો હતો. અને બધા જ પ્રસંગોમાં પૂનાના કેટલાક કટ્ટર કૉંગ્રેસના માજી સાંસદ અને તે વખતના સતારા જિલ્લા મધ્યવર્તી હું ક રૂઢિવાદીઓ જ હતા એમ કહેવાય છે. છ પ્રસંગો પૈકી ચાર બન્યા બેંકના અધ્યક્ષ શ્રી ભિ. દા. ભિસારે ગુરુજીએ નથુરામના હાથમાંથી ૬ છે ત્યારે દેશના ભાગલા કે ૫૫ કરોડ રૂપિયાની વાત સ્વપ્નમાં પણ છરો પડાવી લીધો હતો. ગાંધીજીએ ત્યાર બાદ તરત જ નથુરામ : શુ નહોતી. તો તે પ્રસંગોએ હત્યાના પ્રયત્ન માટે શું કારણ હતું? ગોડસેને મળવા માટે બોલાવ્યો. પરંતુ એ ન ગયો. જે લોકો આજે ?
ટૂંકામાં કહીએ તો અંગ્રેજી કહેવત – Any excuse serves an કહે છે કે વિચારનો જવાબ વિચારથી આપવો જોઈએ તે લોકોએ હું { evil-doer – પ્રમાણે પાપીને પાપ કરવા માટે ગમે તે બહાનું હોય આ ઘટના પણ નોંધવા જેવી છે. અને ગાંધીજી તો ગમે ત્યારે મળવા મેં કે તો ચાલે. એને ખૂન કરવું હતું, તે વખતે સામે જે બહાનું જડ્યું તેને આવનારને મળતા જ હતા, છતાં નથુરામ મળ્યો નહોતો એ એક છે છે કારણ તરીકે રજૂ કર્યું. પણ
હકીકત છે. આ વખતે પણ હું સવાલ તો એ છે કે એ જ
પવિત્ર સ્મૃતિ
ભાગલાની કે ૫૫ કરોડની વાત છું પ્રવકતા, એ જ પોલીસ, એ જ
નહોતી. તો પછી હત્યાનો પ્રયાસ છે ન્યાયાધીશ અને એ જ ફાંસીગર! બાપુની હત્યા થઈ ત્યારે હું દિલ્હી હતો અને તેમની સ્મશાન
Iને કેમ? 9 નથુરામને આ બધું બનાવ્યો યાત્રામાં શામેલ પણ થયો હતો.
૩. ત્રીજો પ્રયાસ સપ્ટેમ્બર હું કોણે? | બાપુ માટે મને અત્યંત આદર અને અત્યંત પ્રેમ. મુંબઈ ભણતો,
૧૯૪૪માં થયો. ગાંધીજી હત્યાના પ્રયત્નોની | ૨૪ વકરીનમાં બાટાદ જાઉ ત્યાર હરિજન બધુ’ના ? 0 |પણ વેકેશનમાં બોટાદ જાઉં ત્યારે ‘હરિજન બંધુ'ની ફેરી કરવા
મહંમદ અલી જિન્ના સાથે 5 નોંધાયેલી ઘટનાઓ નીચે નીકળતો. એલચી ખાતામાં કામ કરવાની મને બહુ હોંશ હતી.
વાટાઘાટ કરવા મુંબઈ જવાના હૈ ૬ પ્રમાણે છે: સ્વામી આનંદને મેં વાત કરી ત્યારે તેમણે કહ્યું, ‘દિલ્હી જા અને
હતા. એ પ્રસંગનો ગેરલાભ લેવા ૧. ૧૯૩૪ના રોજ પૂના | સરદારને મળ.”
પૂનાથી એક જૂથ વર્ધા ગયું હતું. શું મનિસિપાલિટીએ ગાંધીજીને | હું દિલ્હી ઉપડ્યો. સરદાર વહેલી સવારે ચાલવા નીકળે ત્યારે એમના હૈ કીના એક જણ ગ લ સન્માનવા માટે ગોઠવેલા | મુલાકાતનો સમય આપે. ચાલતા ચાલતા જે એક સાથે વાત કરે, થરે નામના માણસ પાસેથી
સમારંભમાં જતી વખતે બોંબ | બાકીના જરા અંત૨ રાખી પાછળ ચાલે. પછી બીજા સાથે વાત કરે. પોલીસને છરો મળી આવ્યો હતો. આ હું ફેંકવામાં આવ્યો. પરંતુ ભૂલથી
| આમ મારો વારો આવતાં મેં તેમને મારી ઈચ્છા જણાવી. તેમણે થ7નો બચાવ એવો હતો કે એ 5 બોંબ આગલી ગાડી પર પડ્યો
મને ઈન્ફર્મેશન ડિપાર્ટમેન્ટમાં કોઈકનું નામ આપી તેને મળવા તો ગાંધીજી જે કારમાં બેસીને મેં જ્યારે ગાંધીજી પાછલી ગાડીમાં કહ્યું.
જવાના હતા તેના ટાયરને ફાડી હુ હતા. આ હુમલામાં | હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સની ઓફિસના મોટા મકાનમાં યશવન્ત નાખવા માટે હતો. પરંતુ હું ૬ મ્યુનિસિપાલિટીના ચીફ પંડ્યાને ત્યાં હું ઊતર્યો હતો. આ જ મકાનમાં દેવદાસ ગાંધી પણ પ્યારેલાલ લખે છે કે એ દિવસે ૬ છે ઑફિસર, બે પોલીસ અને બીજા રહેતા હતા. એ દિવસે હું બહાર નીકળ્યો ત્યારે રોજની જેમ હિંદુસ્તાન સવારે એમના પર પોલીસ હૈ 8 મળી સાત જણ ગંભીર રીતે ટાઈમ્સની ઑફિસ બહાર બૉર્ડમાં મૂકેલા તાજા સમાચાર જોવા અધિકારી-ડી.સી.પી.નો ફોન પણ ઘવાયા. આ હુમલા વખતે અટક્યો. લખ્યું હતું, ‘ગાંધી શોટ ડેડ.’ હું તરત બિરલા હાઉસ આવ્યો હતો કે દેખાવકારો હું ભાગલાની કે ૫૫ કરોડ પહોંચ્યો. ખૂબ ભીડ હતી. દરવાજા બંધ હતા. જવાહરલાલ ઉપરથી અમંગળ ઘટનાની તૈયારી કરીને હૈ 2 રૂપિયાની વાત ક્યાં હતી? છતાં | ભીડને સંબોધતા હતા, શાંતિ રાખવાનું કહેતા હતા. બીજે દિવસે' આવ્યાની માહિતી હોવાથી ? 3 આ જીવલેણ હુમલો કરવામાં સ્મશાનયાત્રા પણ જોઈ. અત્યંત ભવ્ય અને કરુણ દૃશ્ય હતું. એમણે નાછૂટેક અગમચેતીનાં હું આવ્યો હતો.
| એટનબરોની ‘ગાંધી’ ફિલ્મમાં અંતિમ યાત્રાનાં દૃશ્યો લગભગ પગલાં ભરવાં પડશે. ગાંધીજીનો ૬ ૨. જુલાઈ ૧૯૪૪માં | એવા જ બતાવ્યાં છે.
આગ્રહ હતો કે પોતે એકલા ૬ છે ગાંધીજી પંચગનીમાં હતા ત્યારે
| મહેન્દ્ર મેઘાણી દેખાવકારોની સાથે ચાલતા જશે .
* ગાંધીજીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાયવિશેષાંક 4 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષક ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 5 ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4 ગાંધી
ગાંધી જીવનનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષ
શરીરમાં જીવ હોય ત્યાં સુધી કરુણા ન છોડવી.
વતનો અંતિમ અધ્યાય વિશેષાંક 4