________________
બડી ખૂબ સૂરત થી વો જિંદગાની
નાનપણના દિવસો. મજા જ મજા હતી. માથે જવાબદારી નહોતી અને દિલમાં હરામખોરી નહોતી. ભૂલની સજા કરનાર પર દ્વેષ નહોતો થતો. પાપો જાણી જોઈને કરવાની દાનત રાખી નહોતી. અક્કલ ઓછી હતી તેમ દુર્બુદ્ધિ પણ ઓછી હતી. નવું શીખવામાં મજા આવતી હતી, છીએ એવા જ રહેવું છે તેવો સંતોષ બાંધી લીધો નહોતો. માથે વડીલોનું છત્ર ગમતું હતું. જૂઠું કદાચ બોલતા હતા પણ છળકપટ કરતા નહોતું આવડતું. ભરપૂર બાળપણ માણ્યું છે. નદીમાં ધુબાકા માર્યા છે પણ બીજાને કટાક્ષોના ચાબખા નથી માર્યા. ગલીના નાકે રમતમાં હારજીત થઈ છે. તેમાં મારા – પરાયાનો ભાવ નથી રાખ્યો. બીજે દિવસે નઈ ટીમ, નયા દાવ. કાલનો બળાપો આજે કાઢ્યો નથી.
બાળપણમાં પરતંત્રતા હતી. નિર્ણય લઈ શકીએ તેવું વ્યક્તિત્વ નહોતું છતાં મનમાં લઘુતા ગ્રંથિ હતી નહીં. પ્રસન્ન અને રાજી રહેતા હતા. બાળપણમાં મા કે બાપની સામે બોલવાની હિંમત ચાલતી નહોતી. જીદ કરી હોય તે જુદી વાત, પરંતુ સ્વાર્થ ખાતર મા બાપને વખોડી કાઢ્યા હોય તેવું બન્યું નથી. નાનપણમાં પાંચ-દસ પૈસા કે રૂપિયા બક્ષિસમાં મળે તો રાજી જરૂર થતા પરંતુ પૈસાની કમાણી પાછળ રીતસરનું હડી કાઢતા નહોતા. નિરાંત હતી, નવાં કપડાં પહેરવાનું ગમતું, પરંતુ ફૅન્સી ડ્રેસ અને ભભકાદાર મોંઘાં કપડાં પહેરીને બીજાને આંજી દેવાની દાનત નહોતી.
નાનપણમાં પાપો થતાં, પાપોની પક્ષપાત નહોતો. નાનપણમાં દોષો હતા પણ એ દોષોને છોડવાની યોગ્યતા જીવતી રાખી હતી. નાનપણમાં બોલવા માટે થોડા જ શબ્દો આવડતા હતા પણ ગંદા, અભદ્ર કે નીચ શબ્દોનો દુકાળ જ હતો. સારું હતું. નાનપણમાં અરસપરસ ઝગડો કરી બેસતા, મારામારી પણ થતી પરંતુ રાજકારણ અને દંભ તો હતો જ નહીં. નાનપણમાં ઊંઘ તરત આવી જતી, ટેન્શન કે ડરને લીધે અનિદ્રાનો ભોગ બન્યા નહોતા. નાનપણમાં હંસી મજાક હતી, રમૂજ હતી. પરંતુ પોતાનાં જ અભિમાનને પંપાળવાની વૃત્તિથી થતો ઉપહાસ નહોતો.
નાનપણમાં વાર્તાઓ સાંભળતા, શું કરાય અને શું ના કરાય તેનો ઉપદેશ ખેલદિલીથી સાંભળી લેતા, પોતાની વાત જ સાચી એવી જીદ કે જક રાખી નહોતી. નાનપણમાં સ્વાર્થનું સમીકરણ નહોતું. કામ લાગે તેવા માણસો સાથે સારો વહેવાર રાખવો અને કામ ન લાગે તેવા માણસો સાથે કોરો વહેવાર રાખવો એનું કાંઈ આવડતું નહોતું. ભોળા હતા, ભલા હતા.
પ્રેમ અને લાગણી આપનારને સાચા દિલથી ભેટી શકતા હતા બાળપણમાં. પ્રેમની કદર નથી થતી તેવી ફરિયાદો કરી જ નથી. નાનપણના હવાલે રહીને ભોળપણ, સરળતા, નિખાલસભાવ જેવા કેટલાય સદ્ગુણો સાચવી રાખ્યા હતા. નાનપણમાં હસવાનું સાચું હતું, ૨ડવાનું સાચું હતું. મનમાં ન હોય તે બહાર બતાવવું નાનપણમાં શક્ય નહોતું. ભીતરમાં દુર્ભાવ નહોતા અને જેવા ભાવ હોય તેવા વ્યક્ત કરવાની મોકળાશ હતી.
આજે મોટા થઈ ગયા છીએ. દુકાન કે રસોડું સંભાળીએ છીએ. ઘર ચલાવીએ છીએ. સમાજમાં સારી નામના છે. લોકો આપણને સુખી માને છે પરંતુ નાનપણનું માસૂમ સુખ આજે ક્યાં છે ?
હસવામાં અને રડવામાં દંભ છે. સંબંધોમાં સ્વાર્થ છે. નજરમાં વાસના છે. હૈયામાં ઇર્ષા છે. શબ્દોમાં ચાલાકી છે. પ્રેમમાં ગણતરી અવશ્ય છે. ભૂલોનો બચાવ કરવાની તાકાત આવી ગઈ છે. પાપોને છૂપાડવાની હોંશિયારી મળી ગઈ છે. બીજાને હરાવવામાં ફાવટ આવી ગઈ છે. વાંધો ઊભો થાય તે વૈર બની જાય છે. ખોટું લાગે તેમાંથી ખલનાયકી થઈ જાય છે. નાનપણના સુંદર દિવસો હવે હાથમાં નથી રહ્યા છે. કેવળ એ દિવસોની છે. યાદ મહાકવિ ભવભૂતિએ સંસ્કૃત ભાષામાં વ્યથા રજુ કરી છે. તે હિ નો દિવસ ગતાઃ. અમારા બાળપણના દિવસો ચાલી ગયા છે. હિંદી ભાષામાં જગજીત સાહેબે ગાયું છે.
ન દુનિયા કા ગમ થા ન રિશ્તો કા બંધન બડી ખૂબસૂરત થી વો જિંદગાની વો કાગજ કી કતી વો બારિશ કા પાની.
જાણી જોઈને પાપ નહોતા થતા. પાપો છોડવાની પૂરેપૂરી તૈયારી હતી. આવી ખૂબસૂરત બાળવયને સો સો સલામ.
- ૧૩
૧૪ છે.
