________________
ધાર્યું ધણીનું થાય છે
તમ પરિણામની કલ્પના સાથે કામ શરૂ કર્યું છે. કામ માંડીને બેઠા છો. કામ સંપન્ન થાય તે સાથે જ એક પરિણામ આવવાનું છે. તમે પરિણામ નક્કી કરી રાખ્યું છે અને મહેનત દ્વારા પરિણામ સુધી પહોંચવા માંગો છો. તમે મહેનત પૂરી કરી દીધી. પરિણામ આવ્યું નથી. તમે અવઢવમાં છો. મહેનત તો કરી લીધી. પરિણામ જોવા મળતું નથી. પરિણામ તમે ધારેલું તે નથી આવ્યું, તમે ધાર્યું હોય તેવું જ આવ્યું છે. અણધાર્યું પરિણામ સારું હોય તો વાંધો ન આવે. અણધાર્યું પરિણામ અણગમતું હોય તો બે આંચકા લાગે. ધાર્યા મુજબ ન થયું તેનું દુઃખ. મહેનતનું ફળ મળ્યું નહીં તેનું દુઃખ. આ બે દુ:ખ જુદા પાડવા જ જોઈએ. મહેનત કરતી વખતે નજર સમક્ષ કલ્પનાનું ચિત્ર દોર્યું હતું એ પ્રમાણે કશું મળ્યું નથી તે સહન નથી થતું, આ દુ:ખ. જે પરિણામ મળ્યું છે તે સ્વીકારવા મન તૈયાર નથી, આ દુઃખ. બંનેનો અર્થ એક છે. બંનેનો અર્થ અલગ પણ છે. મહેનત માટેની દિશા જુદી હતી. પરિણામની દિશા જુદી છે. જૂની દિશા ભૂલાતી નથી. નવી દિશા માન્ય થતી નથી. આ સમસ્યા તો લગભગ દરેક વખતે સર્જાય છે. તમારા હાથમાં પરિણામ આવે તેવું તમે માનો છો. પરિણામ તમારી ધારણા મુજબ જ આવે તેવું તમને લાગે છે. હવે ધારણા અને વાસ્તવિકતા વચ્ચે જોજનોનું અંતર છે. આ ખાડો ભરાવાનો નથી. આ ખાડામાં કૂદીને મરવું છે કે મગજ ઠેકાણે રાખવું છે કે તમે નક્કી કરો. તમારી ધારણા મુજબ જ બન્યા કરતું હોય તો તમારામાં અને ભગવાનમાં ફરક નથી. તમારી ધારણા ખોટી પડે છે તે વખતે તમને તમારું પુણ્ય નબળું છે તેની સમજ પડે છે. આ જરૂરી બાબત છે. તમે તમારાં પુણ્યને વધારે પડતું ઉચ્ચ માનો છો. સાધન નબળું હોય તો સિદ્ધિ નબળી જ રહેવાની. બીજી વાત. તમારી ધારણા મુજબનું પરિણામ તમને
ના મળ્યું તેનો અર્થ એ પણ થાય કે તમારો પુરુષાર્થ અધૂરો છે. તમે મહેનત કરવામાં કચાશ રાખી તેથી જ કામ બરોબર પાર ના પડ્યું. તમે સો ટકા પસીનો નથી પાડ્યો. તમે કેવળ સિત્તેર ટકા જ પસીનો પાડ્યો. તમે મોણ ઓછું નાખો તો રોટલી બરોબર ના જ બને. તમારે કેવળ તમારી મહેનત પર ધ્યાન આપવાનું છે. તમે મહેનતના છેવાડે સાવ શુન્ય પરિણામ મેળવતા હશો તો પણ તમારી મહેનત તમારું જમાપાસું. તમે મહેનતમાં ઢીલા પડો તે તમારી અવનતિ છે. એક પથ્થર પર સો વખત, લોખંડી ઘણા મારનારો મજૂર હારી ગયો. પથ્થર ના તૂટ્યો તેની હતાશા. તેને માર્ગદર્શન મળ્યું. થોડો પરિશ્રમ અને પથ્થર તૂટી ગયો. મહેનત હતી. થોડી કચાશ હતી તે નીકળી ગઈ. પરિણામ હાજર થયું. તમે મહેનત કરતી વખતે કચાશ ન રાખો. પરિણામની બાબતમાં પઝેસિવ ના બનો. નવા પરિણામને સ્વીકારવાની તૈયારી રાખો. તમે મહેનત કરવા સક્ષમ છો તે બદલ ગૌરવ અનુભવો. તમારી જવાબદારી આટલી છે. પરિણામ ન આવે, પરિણામ ઊંધુ આવે, ફળ મળે જ નહીં એમાં તમારો વાંક નથી. મહેનત મુજબ પરિણામ ન મળ્યું તેવું વિચારવાનું નહીં. મહેનત કરવાની જિમેદારી મારી હતી. મેં મહેનત કરી લીધી. હવે પરિણામ જે આવે તે મુજબ નવી મહેનત કરીશું, એમ વિચારો. ધાર્યું ધણીનું થાય છે, તમારું નહીં.
- 39
૩૮ છે
