________________
ઈષનું તત્ત્વજ્ઞાન
તમને મળ્યા પછી મને સમજાયું કે તમે સારા માણસ નથી. તમે મારી આગળ બીજા ત્રીજા લોકોની કેટલી બધી નિંદા કરતા હતા ? તમે દરેક લોકોની ભૂલો કાઢી રહ્યા હતા. તમે નાની વાતોને ઝીણવટથી કોતરી રહ્યા હતા. તમને કોની પર વિશ્વાસ હશે, ભલા ? જેની જેની વાત નીકળી તે સૌની તમે ફરિયાદ કરી હતી. તમને આખા જગતના ઉદ્ધારની ચિંતા હોય અને તમે સૌનો અવશ્ય ઉદ્ધાર કરી શકવાના છો એવી હોંશથી તમે બોલ્યા કરતા હતા. સનાન કે સૂતક વિના વાંધા અને વચકા કાઢતા હતા. તમે બીજાનું સારું બોલ્યા તેમાં પણ તમારી ચાલાકી હતી. બીજાને ખરાબ પૂરવાર કરી દીધા પછી તેની દયા કરતા હો તે રીતે તમે એમની ખુશામત કરી. તમારા મનમાં શું ચાલે છે તે મને સમજાઈ શકે નહીં ? તમે બોલો તેના આધારે હું અનુમાન કરી શકું. મને એમ સમજાઈ ગયું છે. કે તમે કોઈ પણ વ્યક્તિનો દોષ તરત શોધી કાઢો છો. બીજી રીતે કહું તો તમે કોઈ પણ વ્યક્તિને દોષપાત્ર પૂરવાર કરવામાં કાબેલ છો. તમારો બોધ અગાધ છે. આટલા બધા લોકો માટે એકબીજાથી તદ્દન જુદી ફરિયાદો રજૂ કરી શકો છો, તમે. તમારી પાસે દલીલો છે. તમારી પાસે જુસ્સો છે. તેમને ખોટા સાબિત કરવા અસંભવ. તમારા મનમાં બધા જ લોકો માટે કેમ આવી નેગેટિવ વાતો ભરેલી છે ? મને તમારો વિચાર આવે છે. તમને ખોટું લાગે તો માફ કરી દેજો. હું તો મારો મત રજુ કરું છું. મને એમ લાગ્યું છે કે તમને જોઈતી હતી તેવી સિદ્ધિ તમે મેળવી શક્યા નથી. તમારે પહોંચવું હતું તે મુકામથી તમે વંચિત રહ્યા છો. બીજા લોકોને સિદ્ધિ મળી છે અને એ મુકામે પણ પહોંચી શક્યા છે. દુનિયા તેમને સફળ માને છે. લોકો તેમનાં વખાણ કરે છે. તમે તેમની સિદ્ધિ કે પ્રશંસાને ખમી શકતા નથી. તમને આ મળવું જોઈતું હતું. ના મળ્યું. એમને આ સિદ્ધિ અને પ્રશંસા નહોતા મળવા જોઈતા. મળ્યા જ મળ્યા. તમારી ધારણાઓ ધૂળમાં ભળી છે. તમે તેમને કમજોર આંકતા હતા. એમણે પોતાની શક્તિ દ્વારા
તમને જ કમજોર પૂરવાર કર્યા. તમે એમને તુચ્છ માનતા હતા. આજે એ એટલા બધા આગળ નીકળી ગયા છે કે તમે જ તુચ્છ દેખાઈ રહ્યા છો તેમની આગળ. તમે વાસ્તવિકતા સ્વીકારી લો તો વખાણ કરવા પડે. તમે હાર્યા પછી પણ હાથ ઊંચો રાખવામાં માનો છો. તમને જોઈતું હતું તે બધું એમને મળી ગયું છે. એમને મળ્યું છે તે બધું તમને મળવું જોઈતું હતું. તમે એમને જોઈને સતત કશુંક ગુમાવી દીધાનો રંજ અનુભવો છો. તમારા નસીબમાં લખાયું છે તે તમને ઓછું પડે છે. તમારા હાથમાં નથી તેવી બધી બાબતો પર અંકુશ રાખવાના તમને કોડ છે. કામ કરીને તમે તમારી પ્રતિભા પુરવાર કરી શક્યા નથી વાસ્તુ તમે બીજાનાં કામમાંથી ભૂલો શોધીને મોટા બનવા માંગો છો. તમે લોકોમાં આદરપાત્ર મહાપુરુષ તરીકે પૂજાઈ રહ્યા નથી. તમે લોકોમાં આદરણીય બની ચુકેલા મહાપુરુષોની ભૂલો કાઢીને સંતોષ અનુભવો છો. તમે મહાપુરુષ નથી તો એ લોકો પણ મહાપુરુષ બનવાને લાયક નથી, તેવું સાબિત કરવામાં તમને મજા આવે છે. શાંત પાણીમાં પથ્થર નાંખનારા લોકો સાથે તમારી મૈત્રી હોઈ શકે છે, ખાય એનું ખોદે તેવી જમાતના તમે સભ્ય હશો તેવું મને લાગે છે. તમને સમજાવી શકાય તેમ નથી. તમને હું કશું કહીશ તો તમે મારી હાલત ખરાબ કરી દેશો. તમારા જેવા વિચિત્ર માણસે મારી સાથે આટલી બધી વાતો કરી તે જોયા બાદ મને મારી જાત માટે સવાલ થઈ રહ્યો છે કે હું સારો માણસ છું કે નહીં ? ઇર્ષાનું તત્ત્વજ્ઞાન મને ક્યારેય સમજાયું નથી.
